ugalketa

NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILAUgalketa

HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET

IRTEN AURREKOA

IRAKURGAIA

ESKEMA

BALIABIDEAK

INTERNET

Ugalketa



IRTEN AURREKOA

Hipokanpo arra haurdun

Lehen irakurgaiaAmanda Vicent biologoa hipokanpoan, edo itsas zaldian, pertsonarik adituena da, eta animalia hauen ugalketa eta jokabidea uraren azpian ikertu duen lehenengoa. Egun, Seahorse proiektua zuzentzen du, animalia hauen habitata babestera eta ugalketa eta jokabidea ikertzera bideratua, horrela bere iraupenean laguntzeko. Hipokanpoaren gauzarik harrigarriena bere ugalketa da, arra baita haurdun geratzen dena. Ugalketa, bi egun ere iraun dezakeen dantza batez hasten da, non emea eta arra isatsetik korapilatzen diren. Ondoren, emeak 200 arrautza baino gehiago jartzen ditu, erruteko tutu baten bidez, arrak abdomenean duen poltsa batean. Arrautzak poltsan seguru daudenean, arrak esperma botatzen du ernaltzeko. Poltsa-inkubagailuan enbrioiak garatzen dira eta ondo babestuak geratzen dira. Beranduago, bi eta sei aste artean, arrautzak zabaldu egiten dira. Orduan, arrak erditzea burutzen du, uzkurtzen da eta kumeak botatzen ditu, zentimetro bat ingurukoak, guztiz garatuak, poltsaren zabalgunetik.

Amanda Vicent

Hipokanpo arrainkumeak Hipokanpoen gorteiatzea



IRTEN AURREKOA

Edukien eskema

Ugalketa

EzaugarriakAbantailak eta desabantailak

Sexugabeko ugalketa

BegetatiboaEsporakArtifiziala

Ernalketa

KanpokoaBarnekoa

Sexuzko ugalketa

EzaugarriakTxandakako ugalketa

Ugalketa animalietan

Ugalketa landareetan

Enbrioi-garapena

Ugalketa obiparoaUgalketa bibiparoaUgalketa obobibiparoa

Enbrioi-ondorengo garapena

ZuzenaZeharkakoa

Sexuzko ugalketa

Ezaugarriak

Etapak

PolinizazioaErnalketaFruituaHazia

Irudi zientifiko baten eraketa

Bizi-zikloa

Ezaugarriak

Bizi-zikloa

Ezaugarriak

Sexugabeko ugalketa

ZatiketaGemazioa

HASIERA



IRTEN AURREKOA

HASIERAUnitatearen azalpenerako baliabideak

Ugalketa Ugalketaren eraginkortasuna

Zatiketa Gemazioa

Sexuzko ugalketa animalietan

Txandakako ugalketa

Kanpoko ernalketa

Barneko ernalketa Ugalketa obiparoa

Ugalketa bibiparoa

Enbrioi-ondorengo garapenzuzena

Animalien bizi-zikloa

Ugalketa obobibiparoa

Enbrioi-ondorengo zeharkako garapena

Espora bidezko ugalketa landareetan

Landareen bizi-zikloa

Landareen ugalketa artifiziala

Ugalketa begetatiboa landareetan

Sexuzko ugalketa landareetan

Polinizazioa

HaziaErnalketa Fruitua Irudi zientifiko baten eraketa

Estekak



IRTEN AURREKOA

Animaliak Landareak

Ugalketaren ezaugarriak

Sexugabeko ugalketa

• Banako bat

Protozooak

Onddoak

Algak

Sexuzko ugalketa• Banako bi

Zelula anitzeko organismoak



IRTEN AURREKOA

Ugalketaren eraginkortasuna

Sexugabeko ugalketa Sexuzko ugalketa

Abantailak• Banako bat soilik behar du

• Prozesu azkar eta eraginkorra

• Ondorengo ugari

• Ez du mugikortasunik eskatzen

Desabantailak

• Ondorengo berdinak

• Ingurumen aldaketa arriskutsuak

Abantailak

• Banako aniztasuna

• Ingurumenaren aldaketen aurrean bizirauteko gaitasun handiagoa

Desabantailak• Energia gastu handia

• Zortearen menpe

• Mugikortasuna eskatzen du

• Ingurune urtarra eskatzen duKlona



IRTEN AURREKOA

Hazkundea

Enbrioi-garapena

Animalien bizi-zikloa edo biologikoa

Arraren eta emearen estalketa

Ugalketa

Emearen ernalketa

Habian errun

Arrautzaren garapena enbrioia

eratu arte

Enbrioiaren irteera

Txita



IRTEN AURREKOA

Zatiketa

Zatiketa Birsorkuntza

Sexugabeko ugalketa

Ez da sexugabeko

ugalketa

Planaria kumeak

Zati birsortuak

Planaria ama Itsas izarra

Zati birsortua



IRTEN AURREKOA

Gemazioa

Banakako gemazioa Gemazio koloniala

Ur gezatako hidra

Gema

Korala



IRTEN AURREKOA

• Banako bakoitzak gonada mota

biak ditu.

• Substratuari itsatsitako animaliak, mugimendu motelak, parasitoak.

Barraskiloak

Zelula sexualak

Zelula sexualak

Sexuzko ugalketa animalietan

Espezie sexubakarra Espezie hermafrodita

Arra (♂)

Emea (♀)

Gonadak (barrabilak)

Gonadak (obulutegiak)



IRTEN AURREKOA

Txandakako ugalketa

Sexuzko ugalketa

Sexugabeko ugalketa (zatiketa)

Larba

Polipoak

ZelenteratuakMarmoka



IRTEN AURREKOA

Kanpo-ernalketako bizi-zikloa

Arra (♂)

Emea (♀)

ObuluakEspermatozoideak

Enbrioi-garapena

Arrautzak



IRTEN AURREKOA

Barneko ugalketa

Arra (♂) Emea (♀)

Obulua

Espermatozoideak

Zigotoa



IRTEN AURREKOA

Enbrioia

Garapena gorputzetik kanpo

Arrainak

Hegaztiak

Ugalketa obiparoa

Narrastiak

Hegaztien eta narrastien arrautza

OskolaTxalaza

Zuringoa

Gorringoa

Blastodiskoa

Oskolaren mitzak



IRTEN AURREKOA

Ugaztunak

Ugalketa bibiparoa

Plazenta

Garapena amaren barnean

Zilbor-hestea

Umetokia

Enbrioia



IRTEN AURREKOA

Marrazoak

Ugalketa obobibiparoa

Arraiak

SugeakMuskerrak

Garapena amaren barnean

Enbrioia



IRTEN AURREKOA

Zenbait artropodo

Hegazti obiparoak

Ugaztun bibiparoak

Enbrioi-ondorengo garapen zuzena

Narrastu obiparoak



IRTEN AURREKOA

Pupa edo krisalida

JARDUN GABEKO ETAPA

Larba

Larba

Arrautzak

Enbrioi-ondorengo zeharkako ugalketa

Metamorfosi bakuna Metamorfosi konplexua

Arrautzak

HelduaHeldua

Etengabeko eraldaketa

(mudak)



IRTEN AURREKOA


LOREDUN LANDAREAK

LORE GABEKO

LANDAREAK

Angiospermoak

Gimnospermoak

Goroldioak

Garoak

Gametofitoa

ZATI IKUSKORRA

Gametofitoa

ZATI

IKUSTEZINA

Esporofitoa

IRUDIA HANDITU

ZATI

IKUSKORRA

Esporofitoa



IRTEN AURREKOA


Goroldioen bizi-zikloa Iratzeen bizi-zikloa

Esporofitoa

Esporofitoa

Kapsula

Esporak

Erneketa

GametofitoaGametofito maskulinoa

Gametofito femeninoa

Ernalketa

♂♀

♀ ♂

Gametofitoa

Erneketa

Esporangioa

Esporak

Frondea

Ernalketa♀♂

Gametofito maskulinoa

♂

Gametofito femeninoa

♀

Protaloa

ITZULI



IRTEN AURREKOA

Tipula

Sexugabeko ugalketa begetatiboa

Hirusta

Estoloia

Kimua

Estoloiak Erraboilak

Tuberkuluak

Patata

Baratxuria



IRTEN AURREKOA

Garoak

Espora bidezko sexugabeko ugalketa

Esporak

Goroldioak

Esporak

Esporak

Onddoak

EZ DIRA LANDAREAK



IRTEN AURREKOA

Aldaxka

Sexugabeko ugalketa artifiziala

Mentua

Probena

Ugalketa artifizial metodoak



IRTEN AURREKOA

Sexuzko ugalketa landareetan

LOREA

Gametofitoa

Ugalketa organoak

Gametoak

Lorearen egitura

Antera

Polen aleak

Antera

HarizpiaEstaminea

Sepaloak (kaliza)

Estigma

Estiloa

Obulutegia

Obulua

Pistiloa

Petaloak (korola)



IRTEN AURREKOA

Polinizazioa

Auto-polinizazioa

Polinizazio gurutzatua

polena

polena

Polinizazioa haizeagatik

Polinizazioa animaliengatik



IRTEN AURREKOA

Polena iristea eta polen-hodiaren garapena

Ernalketa

Polen aleak

1

Obuluaren ernalketa eta zigotoaren eraketa2

Polen-hodia

Obulua

Gameto maskulinoa

Enbrioia

Albumena

Hazia

Kotiledoiak

Obulua hazi bihurtzen da eta

obarioa fruitu

3

Hazia ernetzen da eta enbrioia garatu4



IRTEN AURREKOA

Obarioa

Ezkurrak

Fruitu motak

Sagarrak

Tomateak

Mahatsak

IntxaurrakGaztainak

HurrakLehorrak

Haragitsuak



IRTEN AURREKOA

Haziaren erneketa

OxigenoaTenperatura

Hezetasuna

Kotiledoiak (elikagaiak)

Hazia

Ura

Sustraixka

Plumula

Kimua



IRTEN AURREKOA

Sepalo

Obulutegi

Estilo

PetaloEstigma

Antera

Irudi zientifiko baten eraketa

Lorea:

1. Diapositibaren prestaketa Loreari petalo batzuk

kentzen dizkiogu Beirazko azalera baten

gainean jartzen dugu

Zelo-paperarekin estaltzen dugu

Azetatoan itsatsi eta mozten dugu

Markotxo batean muntatzen dugu

2. Irudia proiektatzen dugu

3. Irudia osatzen dugu

HASIERA



IRTEN AURREKOA

Esteka interesgarriak

Angiospermoak

WEB GUNEHONETARA JOAN

Animalia-ugalketa

WEB GUNEHONETARA JOAN

HASIERA

ugalketa

Education