Ünite- 1 vücudumuz ve sistemler

ÜNİTE- 1 VÜCUDUMUZ VE SİSTEMLER

Sindirim Sistemi

Sindirim Sistemi Organları

Sindirime Yardımcı Organlar

Verilen organları görevlerine göre sınıflandıralım…

Mide Karaciğer İnce Bağırsak

Kalın Bağırsak

Ağız

Pankreas

Yemek Borusu

Yutak

Anüs

HANGİ BESİN, NEREDE, NASIL SİNDİRİLİR?

Besin İçeriği Kimyasal Sindirime

Başladığı Yer

Kimyasal Sindiriminin

Tamamlandığı Yer

Kimyasal Sindirimi

Sağlayan enzim

Karbonhidratlar

Proteinler

Yağlar

Su

Mineraller

Vitaminler

Ağız İnce Bağırsak

Mide İnce Bağırsak

İnce Bağırsak

İnce Bağırsak

Kimyasal sindirime uğramazlar!

Tükürükteki Enzim

Mide öz suyunda bulunan enzimler ve mide asidiPankreas öz suyunda bulunan enzimler

SİNDİRİM ÇEŞİTLERİ

Fiziksel Sindirim Kimyasal Sindirim

Biz besin içerikleri; gördüğünüz gibi BÜYÜK

MOLEKÜLLER halindeyiz… Hücrelerinize nasıl

giriş yapalım? Önce küçük moleküllerimize

bölünmemiz gerek! Bu yüzden hem ……………..

hem de ……………… sindirime uğrarız.

Fiziksel

Kimyasal

NEDİR BU VİLLUS?

Latincede “tüy” anlamına gelen kelime

İnce bağırsakta yer alır. Besinlerin emilim ile kana geçmesini

sağlar. Bu tüyler sayesinde öğütülmüş olarak

gelen besinlerin faydalı kısımları emilerek kana karıştırılır.

İLGİNÇLERİMİZ

1 yılda yaklaşık 500

kg besin içeriği

tükettiğimizi biliyor

muydunuz?

Her gün yaklaşık 1.7

litre tükürük

üretiyoruz….

Yetişkin bir insanın

midesi kaç litre besin

içeriği barındırabilir?

……..litre

1.5

Safrada çok fazla kolesterol ve yeterince safra tuzu

olmayınca kolesterol taşları oluşur.

GRAFİKLERİ YORUMLAYALIM

Sindirim Organı

Besin miktarı

Ağız Mide İnce bağırsak

Kimyasal sindirimi sırasında besin içeriği miktarının sindirim organında nasıl değiştiği grafikte verilmiştir.Buna göre;

a) Bu hangi besindir? Grafiği yorumlayınız.

b) Kimyasal sindirim sırasında hangi

enzimler kullanılır?

Yağlardır.

Pankreas öz suyundaki enzimler

GRAFİKLERİ YORUMLAYALIM

Sindirim Organı

Besin miktarı

Ağız Mide İnce bağırsak

Kimyasal sindirimi sırasında besin içeriği miktarının sindirim organında nasıl değiştiği grafikte verilmiştir.Buna göre;

a) Bu hangi besindir? Grafiği yorumlayınız.

b) Kimyasal sindirim sırasında hangi

enzimler kullanılır?

Karbonhidrat

Tükürük salgısı ve pankreas öz suyu enzimleri

SORULARI ÇÖZELİM

1) Aşağıdaki şekilde iki farklı besinin sindirim organlarından geçerken uğradığı değişiklikler gösteriliyor.

Buna göre;l - A besini sindirime uğramamıştır.ll - B maddesi kimyasal sindirime uğramıştır.lll - B maddesi su olabilir.ifadelerinden hangileri doğrudur?

CevapI ve II

SORULARI ÇÖZELİM

2) Aşağıda özellikleri verilen sindirim sistemi organlarının hangi yapılar olduğunu belirleyiniz.

a) Salgıladığı enzimler tüm besinleri sindirebilir.

b) Proteinlerin sindiriminin başladığı yerdir.

c) Sindirim gerçekleşmeyen bir bölümdür.

d) Safra salgısını üretir.

Mide

Pankreas

Yemek borusu

3) Pelin eve geldiğinde buzdolabını açıyor ve dolapta aşağıda resimlerini gördüğünüz gıdaları buluyor. Pelin dolaptaki gıdalardan; karbonhidratlı, proteinli ve vitaminli olanlardan biraz alarak karnını doyuruyor.

SORULARI ÇÖZELİM

Pelin’in dolapta hiç dokunmadığı gıda hangisidir?

3

BOŞALTIM SİSTEMİ

Boşaltımda görevli organlar ile görevlerini eşleştirelim…

Besin atıkları, fazla su ve safranın atılmasını sağlarım

Karbondioksit ve su buharının atılmasını gerçekleştiririm

Terleme yolu ile su ve tuz atılması benim görevimdir

Kanı süzerek idrar oluşumunu sağlarım

Zararlı atıkları daha AZ zararlı atık olan

üreye çeviririm

NEDİR BU NEFRON?

Süzme Cisimciği de denir.

Böbreğin en küçük yapısal birimi…

Bir böbrekteki sayısı 1–3 milyon arasındadır.

Sağ ve sol böbreklere gelen günlük kan akımı 1,5 tonu

bulur.

Nefronlarda gerçekleşen süzme, salgılama ve geri emilme

aşamalarından sonra idrar şeklinde atılan miktar ise

yaklaşık 1,5 litre kadardır.

BÖBREKLERDE KANIN SÜZÜLMESİ

Kanın böbreklerde süzülmesi ile ilgili karışık olarak verilen ifadeleri sıralayınız.

1Süzülerek

temizlenen kan, böbrek toplar

damarıyla böbrekten çıkar.

2Süzülmeden sonra

kalan tuzun ve suyun fazlası, üre;

idrarı oluşturur.

3İdrar kesesinde toplanan idrar, üretra ile dışarı

atılır.

4Süzülme sırasında

kandaki yararlı maddeler (glikoz, su ve tuzun bir

kısmı gibi) nefronlarda geri

emilir.

5Oluşan idrar, üreter

ile idrar kesesine taşınır ve burada

toplanır.

6Kan, böbrek atar

damarı ile böbreğe gelir. Kandaki

zararlı maddeler nefronlarda

süzülür.

6 4 1 2 5 3

SİNDİRİM VE BOŞALTIM SİSTEMİ SAĞLIĞI

ÜLSERÜLSER BÖBREK İLTİHABI (NEFRİT)

BÖBREK İLTİHABI (NEFRİT)

BÖBREK TAŞIBÖBREK TAŞI

İSHALİSHALGASTRİTGASTRİT

MİDE YANMASIMİDE YANMASI

KOLERAKOLERA

BÖBREK YETMEZLİĞİ

BÖBREK YETMEZLİĞİ

İDRAR YOLU

İLTİHABI

İDRAR YOLU

İLTİHABI

SAFRA ŞİKAYETLERİ

SAFRA ŞİKAYETLERİ

REFLÜREFLÜ

KARIN AĞRISI

SİNDİRİM BOŞALTIM

BOŞALTIM SİSTEMİ SAĞLIĞI Boşaltım sisteminin sağlığını korumak için doktorumuzun

önerileriyle ilgili soruları cevaplandıralım.

Fazla miktarda süt ve tuz tüketmemeliyiz! NEDEN? Fazla miktarda süt ve tuz tüketmemeliyiz! NEDEN?

Çünkü aşırı miktarda tüketilen süt (kalsiyum) ve

tuz, böbrek taşlarının oluşmasına sebep olur.



Proteinli besinlerin tüketim miktarına dikkat etmeliyiz!

NEDEN?

Proteinli besinlerin tüketim miktarına dikkat etmeliyiz!

NEDEN?

Çünkü proteinlerin parçalanması sonucunda

amonyak adı verilen zehirli madde açığa çıkar.



Diş çürükleri en kısa zamanda tedavi

edilmelidir! NEDEN?

Diş çürükleri en kısa zamanda tedavi

edilmelidir! NEDEN?

Çünkü diş çürüklerinin tedavisinin ihmal edilmesi

kalıcı böbrek rahatsızlıklarına sebep

olur.



Ağrılı işeme durumunda bize baş vurmalısınız!

NEDEN?

Ağrılı işeme durumunda bize baş vurmalısınız!

NEDEN?

Çünkü böyle bir şikayet idrar yollarının

iltihaplandığının belirtisidir.



Böbrek yetmezliği olan hastalar, düzenli olarak

diyaliz makinesine bağlanmalıdır! NEDEN?

Böbrek yetmezliği olan hastalar, düzenli olarak

diyaliz makinesine bağlanmalıdır! NEDEN?

Çünkü bu hastalarda böbrekler kanı

temizleyemez. Böbreğin yaptığı bu işi diyaliz

makinesi yapar!!

DENEYLEYİCİ VE DÜZENLEYİCİ SİSTEMLER

Gıdaların %20 si, alınan

oksijenin %25 i BEYİN için harcanır.

Beyne bir saniyede on yeni bilgi kaydedilse bile, 75 yıllık ortalama bir ömürde bir insanın hafızasının yarısından çok daha azı dolabilir.

Beynimizin bir gramında bulunan nöronların bağlantı kapasitesi, dünyadaki telefon ağına eşittir.

Dünyada ki en hızlı bilgisayar; saniyede bir milyar işlem yaparken, beynimiz saniyede bir katrilyon hızla işlem yapabilmektedir.

SİNİR SİSTEMİMİZ

Canlıların kendilerini ……….ve .........…. ortamlardaki

değişikliklere karşı hazır olmasını ve tepki

göstermesini sağlayan sisteme sinir sistemi denir.

Sinir sistemi; iç salgı sistemi ile birlikte çalışarak

vücudun ……………… çalışmasını sağlar.

Sinir sistemimiz; vücudumuzu ağ gibi saran

milyarlarca sinirden oluşur. Bu sinirler ise binlerce

……………….. adını verdiğimiz sinir hücrelerinden

oluşmaktadır.

iç dış

dengeli

nöron

NEDİR BU NÖRON?

Sinir hücresi, ya da nöron sinir sisteminin temel fonksiyonel birimidir.

Çeşitli biçim ve büyüklüklerde olabilir. Sinirsel uyarıları elektriksel ve kimyasal yolla

iletir. Hücre gövdesi büyüktür ve çekirdek burada

yer alır. Kısa uzantılarına dendrit, uzun uzantıları akson denir.

HÜCRE GÖVDESİ

Sitoplazma

Çekirdek

Hücre zarı

Dendritler

Akson

Miyelin KılıfSinir ucu

SİNİR HÜCRESİ (NÖRON)

SİNİR

SİSTEMİMİZ

Merkezi Sinir Sistemi

Çevresel Sinir Sistemi

Beyin

Beyincik

Omurilik Soğanı

Omurilik

Merkezi sinir sistemimiz, çevresel sinir sistemi ile birlikte çalışır. Merkezi sinir sisteminin kısımları şekildeki gibidir.

MERKEZİ SİNİR SİSTEMİMerkezi sinir sistemimizin kısımlarını yeniden adlandıralım…

BEYİN

BEYİNCİK

OMURİLİK SOĞANI

OMURİLİK

Ünite- 1 vücudumuz ve sistemler

Documents