Ülkemizde İsg’nin gelişimi

B1) “Bu Kanun; kamu ve özel sektöre ait bütün işlere ve işyerlerine, bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekillerine, ……………………….. de dâhil olmak üzere tüm çalışanlarına faaliyet konularına bakılmaksızın uygulanır.”Yukarıda ifade edilen 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun kapsam maddesindeki boşluğa aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?A) Ev hizmetlerinde çalışanlarB) Çırak ve stajyerlerC) Kendi nam ve hesabına mal ve hizmet üretimi yapanlarD) Afet ve acil durum birimleri

1

Ülkemizde İSG’nin gelişimi• Kapsam ve istisnalar• MADDE 2 – (1) Bu Kanun; kamu ve özel sektöre ait bütün işlere ve işyerlerine,

bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekillerine, çırak ve stajyerler de dâhil olmak üzere tüm çalışanlarına faaliyet konularına bakılmaksızın uygulanır.

• (2) Ancak aşağıda belirtilen faaliyetler ve kişiler hakkında bu Kanun hükümleri uygulanmaz:

• a) Fabrika, bakım merkezi, dikimevi ve benzeri işyerlerindekiler hariç Türk Silahlı Kuvvetleri, genel kolluk kuvvetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığının faaliyetleri.

• b) Afet ve acil durum birimlerinin müdahale faaliyetleri.• c) Ev hizmetleri.• ç) Çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve hesabına mal ve hizmet üretimi

yapanlar.• d) Hükümlü ve tutuklulara yönelik infaz hizmetleri sırasında, iyileştirme

kapsamında yapılan işyurdu, eğitim, güvenlik ve meslek edindirme faaliyetleri.

B2) İş Sağlığı Bütün mesleklerde çalışanların ………………………………. yönden iyilik hallerinin en üstün düzeyde tutulması, sürdürülmesi ve geliştirilmesi çalışmalarıdır.Uluslararası Çalışma Örgütü ve Dünya Sağlık Örgütü tarafından 1950 yılında tanımlanan İş Sağlığı cümlesindeki boşluğa aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?A) Bedensel, ailevi ve sosyalB) Bedensel, ruhsal ve sosyalC) Ekonomik, ruhsal ve sosyalD) Bedensel, ekonomik ve sosyal

3

Temel kavramlar• Sağlık nedir?• Dünya Sağlık Örgütü (WHO) sağlığı şöyle

tanımlamaktadır;• Sadece hastalık ve sakatlığın olmaması değil,• Bedenen• Ruhen ve• Sosyal• yönden tam bir iyilik halidir.

• İş Sağlığı• Bütün mesleklerde çalışanların bedensel,

ruhsal ve sosyal yönden iyilik hallerinin en üstün düzeyde tutulması, sürdürülmesi ve geliştirilmesi çalışmalarıdır.

• (Uluslararası Çalışma Örgütü-Dünya Sağlık Örgütü – 1950)

C3) Uluslararası Çalışma Örgütü’nün (ILO) kuruluş tarihi ve ülkemizin bu kuruluşa üye oluş tarihi sırasıyla aşağıdakilerden hangileridir? A-) 1919 – 1939 B-) 1919 – 1948C-) 1919 – 1932 D-) 1919 - 1949

5

Uluslararası Çalışma Örgütü- ILO

• 1919 yılında kurulmuş olan Uluslararası Çalışma Örgütü, ILO, insan haklarının, sosyal adaletin ve çalışma haklarının iyileştirilmesi için çalışan bir Birleşmiş Milletler ihtisas kuruluşudur.

• Uluslararası Çalışma Örgütü, 1919’da imzalanan Versay Anlaşmasında öngörülen Milletler Cemiyeti ile ortaya çıkmıştır. Amaç, Birinci Dünya Savaşından sonra giderek büyüyen sorunlara yönelik sosyal reform niteliğinde çözümler bulmak ve reformların uluslararası düzeyde uygulanmasını sağlamaktı.

• Türkiye ILO’ya1932 yılında üye olmuştur.

C4) 1. İşyerinin uygun planlanması2. En sağlıklı teknolojinin uygulanması3. Islak çalışma metodu uygulanması4. Bakım ve temizliğin gereği gibi yapılması5. Ortam analizlerinin (ölçümlerinin) yapılmasıYukarıdaki ifadeler, Korunma Politikaları yaklaşımı içinde “Ortama Yönelik Tedbirler” e ilişkin düzenlemelerin hangisine aittir?A) Bertaraf etmeB) Teknik TedbirlerC) Organizasyonel düzenlemelerD) Teknik Düzenlemeler

7

B- Ortama Yönelik Tedbirler

3- Organizasyonel düzenlemeler• İşyerinin uygun planlanması• En sağlıklı teknolojinin uygulanması• Ortam analizlerinin (ölçümlerinin) yapılması• Islak çalışma metodu uygulanması• Bakım ve temizliğin gereği gibi yapılması

-Düzenli bakım- onarım ve periyodik yağlamaların programlanması,-İş akış diyagramları ve Makine parkının düzenlenmesinde güvenliğin ön plana alınması (örneğin iki makine ünitesi arasında en az 80 cm açıklık bırakılması gibi.)

D5) Aşağıdakilerden hangisi İş Kazasının Oluşumunda etken olan ve “Tehlikeli Durum” olarak tanımlananlardan değildir?A) Koruyucusuz makinada çalışmaB) Kusurlu alet, makine, teçhizat kullanmaC) Bakımsız bina, alet ve makinelerD) Kişisel koruyucuları kullanmamak

9

Tehlikeli Durumlar

Uygun olmayan koruyucular Koruyucusuz çalışma Kusurlu alet, makine, teçhizat kullanma Emniyetsiz yapılmış alet ve makineler Yetersiz- bakımsız bina, alet ve makineler Yetersiz ya da fazla aydınlatma Yetersiz havalandırma Emniyetsiz yöntem ve şartlar

D6) Hukuk kurallarının sıralaması hangi kuram ile ifade edilir?A) Normlar karmaşasıB) Normların EşitliğiC) Normların AyrılığıD) Normlar Hiyerarşisi

11

Pozitif Hukuk Bağlamında Normlar Hiyerarşisi

Pozitif hukukun bir ülkede uygulanan hukuk olduğunu daha önce belirtmiştik. Bir hukuk düzeninde var olan hukuk kuralları ya da normları, dağınık bir şekilde değil, alt alta veya üst üstte düzenlenmiştir ki buna “normlar hiyerarşisi” ya da “hukuk düzeni piramidi” denir. Hans KELSEN tarafından geliştirilen bu kurala göre, alt basamakta yer alan norm geçerliliğini üst basamakta bulunandan alır ve ona uygun olmak zorundadır.

B7) İşverenin, yazılı rızasını almak suretiyle bir işçiyi; holding bünyesi içinde veya aynı şirketler topluluğuna bağlı başka bir işyerinde veya yapmakta olduğu işe benzer işlerde çalıştırılması koşuluyla başka bir işverene iş görme edimini yerine getirmek üzere devretmesine ne ad verilir?A) Kısmi süreli iş sözleşmesiB) Geçici iş ilişkisi C) Çağrı üzerine çalışmaD) Deneme süreli iş sözleşmesi

13

4857 Sayılı İş Kanunu

Geçici iş ilişkisi • Madde 7 - İşveren, devir sırasında yazılı rızasını almak suretiyle bir işçiyi;

holding bünyesi içinde veya aynı şirketler topluluğuna bağlı başka bir işyerinde veya yapmakta olduğu işe benzer işlerde çalıştırılması koşuluyla başka bir işverene iş görme edimini yerine getirmek üzere geçici olarak devrettiğinde geçici iş ilişkisi gerçekleşmiş olur. Bu halde iş sözleşmesi devam etmekle beraber, işçi bu sözleşmeye göre üstlendiği işin görülmesini, iş sözleşmesine geçici iş ilişkisi kurulan işverene karşı yerine getirmekle yükümlü olur.(Değişik son cümle: 20/6/2012-6331/32 md.) Geçici iş ilişkisi kurulan işveren işçiye talimat verme hakkına sahiptir.

• Geçici iş ilişkisi altı ayı geçmemek üzere yazılı olarak yapılır, gerektiğinde en fazla iki defa yenilenebilir.

C8) 600 çalışanı bulunan bir işyerinde kaç çalışan temsilcisi görev alır?A) 2 B) 3 C) 4 D) 5

15

6331 Sayılı Kanun

• Çalışan temsilcisi• MADDE 20 – (1) İşveren; işyerinin değişik bölümlerindeki riskler ve çalışan

sayılarını göz önünde• bulundurarak dengeli dağılıma özen göstermek kaydıyla, çalışanlar

arasında yapılacak seçim veya seçimle• belirlenemediği durumda atama yoluyla, aşağıda belirtilen sayılarda

çalışan temsilcisini görevlendirir:• a) İki ile elli arasında çalışanı bulunan işyerlerinde bir.• b) Ellibir ile yüz arasında çalışanı bulunan işyerlerinde iki.• c) Yüzbir ile beşyüz arasında çalışanı bulunan işyerlerinde üç.• ç) Beşyüzbir ile bin arasında çalışanı bulunan işyerlerinde dört.• d) Binbir ile ikibin arasında çalışanı bulunan işyerlerinde beş.• e) İkibinbir ve üzeri çalışanı bulunan işyerlerinde altı.

B9) “Belirli süreli iş sözleşmesi, esaslı bir neden olmadıkça, birden fazla üst üste (zincirleme) yapılamaz. Aksi halde iş sözleşmesi başlangıçtan itibaren ……………………… kabul edilir.”4857 sayılı İş Kanunu’na göre yukarıdaki cümlede eksik olan yere aşağıdakilerden hangisi gelmelidir? A-) Tam Süreli B-) Belirsiz süreliC-) Belirli süreli D-) Kısmi Süreli

17


Belirli ve belirsiz süreli iş sözleşmesi • Madde 11 - İş ilişkisinin bir süreye bağlı olarak yapılmadığı halde sözleşme

belirsiz süreli sayılır. Belirli süreli işlerde veya belli bir işin tamamlanması veya belirli bir olgunun ortaya çıkması gibi objektif koşullara bağlı olarak işveren ile işçi arasında yazılı şekilde yapılan iş sözleşmesi belirli süreli iş sözleşmesidir.

• Belirli süreli iş sözleşmesi, esaslı bir neden olmadıkça, birden fazla üst üste (zincirleme) yapılamaz. Aksi halde iş sözleşmesi başlangıçtan itibaren belirsiz süreli kabul edilir.

• Esaslı nedene dayalı zincirleme iş sözleşmeleri, belirli süreli olma özelliğini

korurlar.

C10) Aşağıdaki işverenlerden hangisi gece postalarında çalıştıracakları kadın işçileri, sağlayacakları uygun araçlarla ikametgâhlarına en yakın merkezden işyerine götürüp getirmekle yükümlüdür? A) Belediye sınırları dışındaki her türlü işyeri işverenleriB) Belediye sınırları içinde olmakla beraber, posta değişim saatlerinde alışılmış araçlarla gidip gelme zorluğu bulunan işyeri işverenleriC) A ve B seçeneklerinin her ikisi de doğrudur.D) İşverenlerin gece postalarında çalıştıracakları işçileri işyerine götürüp getirmekle ilgili bir yükümlülüğü yoktur.

19

İlgili Mevzuat

Kadın İşçilerin Gece Postasında Çalıştırılma Süresi• Madde 5 — Kadın işçiler her ne şekilde olursa olsun gece postasında

yedibuçuk saatten fazla çalıştırılamaz.İşyerine Götürüp Getirme

• Madde 6 — Belediye sınırları dışındaki her türlü işyeri işverenleri ile belediye sınırları içinde olmakla beraber, posta değişim saatlerinde alışılmış araçlarla gidip gelme zorluğu bulunan işyeri işverenleri, gece postalarında çalıştıracakları kadın işçileri, sağlayacakları uygun araçlarla ikametgahlarına en yakın merkezden işyerine götürüp getirmekle yükümlüdür.

C11)I- Kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz etmek.II- Risklerle kaynağında mücadele etmek.III- Tehlikeli olanı, tehlikesiz veya daha az tehlikeli olanla değiştirmek.IV- Kişisel korunma tedbirlerine Toplu korunma tedbirlerine göre öncelik vermek.6331 Sayılı Kanun’un Risklerden korunma ilkelerine göre yukarıdakilerden hangileri İşverenin yükümlülüklerini yerine getirmesinde göz önünde bulundurması gereken ilkelerdir?A-) I, II ve IV B-) II, III ve IVC-) I, II ve III D-) I, III ve IV

21

6331 Sayılı Kanun• Risklerden korunma ilkeleri• MADDE 5 – (1) İşverenin yükümlülüklerinin yerine getirilmesinde aşağıdaki

ilkeler göz önünde bulundurulur:• a) Risklerden kaçınmak.• b) Kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz etmek.• c) Risklerle kaynağında mücadele etmek.• ç) İşin kişilere uygun hale getirilmesi için işyerlerinin tasarımı ile iş

ekipmanı, çalışma şekli ve üretim metotlarının seçiminde özen göstermek, özellikle tekdüze çalışma ve üretim temposunun sağlık ve güvenliğe olumsuz

• etkilerini önlemek, önlenemiyor ise en aza indirmek.• d) Teknik gelişmelere uyum sağlamak.• e) Tehlikeli olanı, tehlikesiz veya daha az tehlikeli olanla değiştirmek.• f) Teknoloji, iş organizasyonu, çalışma şartları, sosyal ilişkiler ve çalışma

ortamı ile ilgili faktörlerin etkilerini kapsayan tutarlı ve genel bir önleme politikası geliştirmek.

• g) Toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma tedbirlerine göre öncelik vermek.

• ğ) Çalışanlara uygun talimatlar vermek.

C12) Özel veya kamu sektöründe faaliyet gösteren işyerlerindeki işçi, işveren veya yönetici personelin eğitimlerini sağlamak amacıyla İşyeri Hekimliği, İşyeri Hemşiresi ve Sağlık Memurluğu, İş Güvenliği ile Görevli Mühendis veya Teknik Elemanlara sertifika programları düzenleyen ve Kamu adına tek yetkili Kamu kurumu aşağıdakilerden hangisidir?A-) İSGÜM B-) YODÇEMC-) ÇASGEM D-) İSGGM

23

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim ve Araştırma Merkezi(ÇASGEM)

ÇASGEM; Bakanlık, bağlı kuruluşlar ile ilgili kuruluşların personeli ve özel veya kamu sektöründe faaliyet gösteren işyerlerindeki işçi, işveren veya yönetici personelin eğitimlerini sağlamak amacıyla; çalışma hayatı, sosyal güvenlik, işçi işveren ilişkileri, iş sağlığı ve güvenliği, toplam kalite yönetimi, iş teftişi, istihdam , verimlilik, iş piyasası etütleri, ergonomi,çevre, ilk yardım, iş istatistikleri ile İşyeri Hekimliği, İşyeri Hemşiresi ve Sağlık Memurluğu, İş Güvenliği ile Görevli Mühendisveya Teknik Elemanlara sertifika programları düzenler.Kamu adına tek yetkili Kamu kurumudur.

A13) İş Sağlığı ve Güvenliği hizmetlerinin sağlanmasında İSGB kurulması ya da bu hizmetlerin OSGB nden alınmasına dair kriterlere ilişkin aşağıdakilerden hangisi doğrudur?A) En az 50 işçi çalıştırmakB) En az 30 işçi çalıştırmakC) Organize sanayi bölgesinde bulunmakD) Yerleşim merkezlerinden uzakta bulunmak

25

KURULLARIN KURULACAĞI İŞYERLERİ6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamına giren,

elli ve daha fazla çalışanın bulunduğu ve altı aydan fazla süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerini kapsar.

(6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Madde: 22, 30)

• İşverene bağlı, fabrika, müessese, işletme veya işletmeler grubu gibi birden çok işyeri bulunduğu hallerde elliden fazla işçi çalıştıran her bir işyerinde ayrı ayrı birer iş sağlığı ve güvenliği kurulu kurulur.

26

B14) İşyeri ortam faktörlerinden kaynaklanan hastalıkların (meslek hastalıkları) yükümlülük süresi dışında; işveren, işçilerin kişisel sağlık dosyalarını işten ayrılma tarihinden itibaren kaç yıl süreyle saklamak zorundadır?A) 10 yıl B) 15 yılC) 20 yıl D) 40 yıl

27

• Çalışma ortamı ve çalışanların sağlık gözetimine ait bütün bilgiler kayıt altına alınır ve belgeler muhafaza edilir.

• Çalışanların sağlık bilgileri, yaptığı işler ve çalıştığı ortamdaki maruziyet bilgileri ile bu maruziyetlerin değerlendirme sonuçları kişisel sağlık dosyalarında saklanır.

• Sağlık birimi, çalışanların kişisel sağlık dosyalarını işten ayrılma tarihinden itibaren 15 yıl boyunca saklamak zorundadır.

Yükümlülük süresi bu süreyi aşan meslek hastalığı riski bulunan işyerlerinde, belirlenen risklerle ilgili evrakların saklanması yükümlülük süresine kadar uzar.

Kayıt Ve İstatistik

C15) 1100 İşçi çalışan ve çok tehlikeli sınıfta yer alan bir işyerinde, İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulunun sekreterliğini kim yapar?A) İşveren B) İşyeri hekimi C) İş güvenliği uzmanı D) İnsan Kaynakları Müdürü

29

• Kurulun başkanı işveren veya işveren vekili, • kurulun sekreteri ise iş güvenliği uzmanıdır. İş güvenliği

uzmanının tam zamanlı çalışma zorunluluğu olmayan işyerlerinde ise kurul sekretaryası; insan kaynakları, personel, sosyal işler veya idari ve mali işleri yürütmekle görevli bir kişi tarafından yürütülür.

• Birden fazla iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekiminin bulunduğu işyerlerinde işveren tarafından görevlendirme yapılır. İş güvenliği uzmanının görevlendirilmesinde o işyerinin tehlike sınıfına uygun uzmanlar arasından birisi görevlendirilir.

30

B16)I- Mevcut durumu analiz etmeII- Hedeflerin belirlenmesiIII- Tehlikelerin BelirlenmesiIV- Risk değerlendirme metotlarının belirlenmesiYukarıda ifade edilen çalışmalar tüm yönetim sistemlerinde esas alınan (PUKÖ) döngüsünün hangi aşamasıdır?

A) Uygula B) PlanlaC) Kontrol Et D) Önlem Al

31

PUKÖ DöngüsüPLANLA

İş Sağlığı ve Güvenliği açısından amacın belirlenmesi, (neyi başarmak istiyoruz, nerede, ne zaman )

- Mevcut durumu analiz etme, - Hedeflerin belirlenmesi, - Kayıtların analizi, - Tehlikelerin Belirlenmesi, - Risk değerlendirme metodlarının belirlenmesi, - Detaylı plan hazırlaması ( uygulama planı ), - İç talimatlar hazırlama,

A17) “Kuruluşun İSG yönetimini kolaylaştırmak için, İSG risklerini etkileyen faaliyetlerini, proseslerini yöneten, yerine getiren ve doğrulayan personelin sorumlulukları ve yetkileri ile görevleri tarif edilmeli, dokümante edilmeli ve duyurulmalıdır. ………………., İSG yönetim sisteminin uygulanması, kontrolü ve geliştirilmesi için gerekli kaynakları sağlamalıdır.”OHSAS 18001 için yukarıda ifade edilen paragraftaki boşluğa aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?A) YönetimB) İnsan KaynaklarıC) Mali İşlerD) Personel Başkanı

33

4-İSG Yönetim Sistemleri Unsurları

4.4.1-Yapı ve sorumluluk

Kuruluşun İSG yönetimini kolaylaştırmak için, İSG risklerini etkileyen faaliyetlerini, proseslerini yöneten, yerine getiren ve doğrulayan personelin sorumlulukları ve yetkileri ile görevleri tarif edilmeli, dokümante edilmeli ve duyurulmalıdır.

Yönetim, İSG yönetim sisteminin uygulanması, kontrolü ve geliştirilmesi için gerekli kaynakları sağlamalıdır.

A18)1. Elimine et2. Tehlikeli ortamı izole et3. Daha zararsız ile değiştir4. Kişisel koruyucuları kullan5. Yönetimsel düzenlemelerle tehlike ve kişileri ayırAşağıda belirtilen Risk kontrol hiyerarşisinin doğru sıralaması hangisidir?A) 1,3,2,5,4B) 2,3,4,1,5C) 3,2,1,5,4D) 1,2,3,4,5

35

B19) Aşağıda belirtilenlerden hangisi kimya sektöründe kullanılan risk değerlendirmesi metodudur?A) FMEA B) HAZOP C) FTA D) ETA

36

5-Tehlike ve Çalışabilirlik Analizi(Hazard and Operability Studies- HAZOP)

Kimya endüstrisi tarafından,bu sanayinin özel tehlike potansiyelleri dikkate alınarak geliştirilmiştir.

Multi disipliner bir tim tarafından,kaza odaklarının saptanması, analizleri ve ortadan kaldırılmaları için uygulanır.

Belirli kılavuz kelimeler kullanarak yapılan sistemli bir beyin fırtınası çalışmasıdır.

Çalışmaya katılanlara, belirli yapıda sorular sorulup, bu olayların olması veya olmaması halinde ne gibi sonuçların ortaya çıkacağı sorulur.

B20) Risk değerlendirmesi dokümantasyonunda aşağıdaki hususlardan hangisi bulunmaz?A) İşyerinin unvanı, adresi ve işverenin adıB) Eğitim alanların listesiC) Gerçekleştirildiği tarih ve geçerlilik tarihiD) Belirlenen tehlike kaynakları ile tehlikele

38

Soru 20

• Risk değerlendirmesi dokümantasyonunda aşağıdaki hususlardan hangisi bulunmaz?

• A) İşyerinin unvanı, adresi ve işverenin adı• B) Eğitim alanların listesi• C) Gerçekleştirildiği tarih ve geçerlilik tarihi

• D) Belirlenen tehlike kaynakları ile tehlikeler

C21) Tehlikeli işyerlerinde risk değerlendirmesi kaç yıl sonra yenilenmelidir?A) 2 B) 3 C) 4 D) 6

40

• Yapılmış olan risk değerlendirmesi; tehlike sınıfına göre

• çok tehlikeli, iki• tehlikeli dört • az tehlikeli işyerlerinde altı • yılda bir yenilenir.

Risk değerlendirmesinin yenilenmesi

C22) Risk değerlendirmesi hangi durumda tamamen yenilenir?A) İş kazası olduğundaB) Ramak kala olay olduğundaC) İşyerinin taşınması durumundaD) Çalışma ortamına ait sınır değerlere ilişkin bir mevzuat değişikliği olması

42

• Aşağıda belirtilen durumlarda ortaya çıkabilecek yeni risklerin, işyerinin tamamını veya bir bölümünü etkiliyor olması göz önünde bulundurularak risk değerlendirmesi tamamen veya kısmen yenilenir.

• a) İşyerinin taşınması veya binalarda değişiklik yapılması.• b) İşyerinde uygulanan teknoloji, kullanılan madde ve ekipmanlarda

değişiklikler meydana gelmesi.• c) Üretim yönteminde değişiklikler olması.• ç) İş kazası, meslek hastalığı veya ramak kala olay meydana gelmesi.• d) Çalışma ortamına ait sınır değerlere ilişkin bir mevzuat değişikliği

olması.• e) Çalışma ortamı ölçümü ve sağlık gözetim sonuçlarına göre gerekli

görülmesi.• f) İşyeri dışından kaynaklanan ve işyerini etkileyebilecek yeni bir

tehlikenin ortaya çıkması.

Risk değerlendirmesinin yenilenmesi

A23) Aynı çalışma alanını birden fazla işverenin paylaşması durumunda, yürütülen işler için diğer işverenlerin yürüttüğü işler de göz önünde bulundurularak risk değerlendirmesi nasıl gerçekleştirilir?A) Ayrı ayrıB) Bütün olarakC) Birleşik olarakD) Yapılması zorunlu değildi

44

• MADDE 13 – (1) Kanunun 29 uncu maddesi gereğince büyük kaza önleme politika belgesi veya güvenlik raporu hazırlanan işyerlerinde; bu belge ve raporlarda değerlendirilmiş riskler, bu Yönetmeliğe göre yapılacak risk değerlendirmesinde dikkate alınarak kullanılır.

• Birden fazla işveren olması durumunda risk değerlendirmesi çalışmaları

• MADDE 14 – (1) Aynı çalışma alanını birden fazla işverenin paylaşması durumunda, yürütülen işler için diğer işverenlerin yürüttüğü işler de göz önünde bulundurularak ayrı ayrı risk değerlendirmesi gerçekleştirilir. İşverenler, risk değerlendirmesi çalışmalarını, koordinasyon içinde yürütür, birbirlerini ve çalışan temsilcilerini tespit edilen riskler konusunda bilgilendirir.

Büyük kaza önleme politika belgesi veya güvenlik raporu hazırlanması gereken işyerlerinde risk değerlendirmesi

A24) Hangisi Risk Değerlendirmesi metotlarından olan FMEA (Olası Hata Türleri ve Etki Analizi) nın unsurlarından değildir?A) ÖngörülebilirlikB) İhtimalC) ŞiddetD) Tespit edilebilirlik

46

FMEA Metodunun UnsurlarıFMEA’nın üç temel unsuru vardır.

a.İhtimal: İ Hatanın zaman içinde gerçekleşme sıklığını gösteren değer, (1-10 arası)

b.Şiddet: Ş Hatanın gerçekleşmesi durumunda sonuçların derecesini gösteren değer, (1-10 arası)

c.Tespit edilebilirlik: T Hatanın istenmeyen sonuçlara sebep olmadan tesbit edilebilme derecesini gösteren değer, (1-10 arası)

A25) Olay, kazaya sebep olan veya sebep olacak potansiyele sahip oluşumdur. Hastalığa, ölüme, yaralanmaya, zarara veya diğer kayıplara sebep olmadan gerçekleşen olaylara “……………………” denir.OHSAS 18001 için yukarıda ifade edilen paragraftaki boşluğa aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?A) Hasarsız olayB) Ramak kaldıC) Tehlikeli durumD) Tehlike

48

3-Terimler ve Tarifler3.6-Olay

Kazaya sebep olan veya sebep olacak potansiyele sahip oluşum.Not – Hastalığa, ölüme, yaralanmaya, zarara veya diğer kayıplara sebep olmadan gerçekleşen olaylara “Hasarsız olay” denir. Olay terimi “Hasarsız olay”ları da kapsar.

3.7-İlgili taraflarKuruluşun İSG performansı ile ilgilenen, ya da bu performanstan etkilenen kişi veya grup.

3.8-UygunsuzlukDoğrudan ya da dolaylı olarak yaralanma, hastalık, malın hasar görmesi, işyerinin zarar görmesi veya bunların birlikte gerçekleşmesine sebep olabilecek; yönetim sistemi performansından, kanunlardan, prosedürlerden, uygulamalardan ve çalışma standartlarından veya benzerlerinden herhangi bir sapma.

D26) İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek tehlikelerin belirlenmesi, bu tehlikelerin riske dönüşmesine yol açan faktörler ile tehlikelerden kaynaklanan risklerin analiz edilerek derecelendirilmesi ve kontrol tedbirlerinin kararlaştırılması amacıyla yapılması gerekli çalışmaların tanımı hangisidir? A) Risk yönetimiB) Risk kontrolüC) Risk önlemeD) Risk değerlendirmesi

50

• Tanımlar• e) Risk: Tehlikeden kaynaklanacak kayıp, yaralanma ya da başka

zararlı sonuç meydana gelme ihtimalini,• f) Risk değerlendirmesi: İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek

tehlikelerin belirlenmesi, bu tehlikelerin riske dönüşmesine yol açan faktörler ile tehlikelerden kaynaklanan risklerin analiz edilerek derecelendirilmesi ve kontrol tedbirlerinin kararlaştırılması amacıyla yapılması gerekli çalışmaları,

• g) Tehlike: İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek, çalışanı veya işyerini etkileyebilecek zarar veya hasar verme potansiyelini,

• ifade eder.

C27) Aşağıdakilerden hangisi risk değerlendirme sırasında gözden kaçan tehlike tiplerindendir?A) Ön belirti gösterenlerB) Sıklıkla karşılaşılan tehlikelerC) Sürekliliği olmayan durum ve davranışlarD) Benzeri sektördeki kazalar

52

Soru 27

Aşağıdakilerden hangisi risk değerlendirme sırasında gözden kaçan tehlike tiplerindendir?

• A) Ön belirti gösterenler• B) Sıklıkla karşılaşılan tehlikeler• C) Sürekliliği olmayan durum ve davranışlar• D) Benzeri sektördeki kazalar

B28) Aşağıdakilerden hangisi radyoterapi hizmeti verilen bir sağlık kuruluşunda alınması gereken korunma önlemidir?A) Kalın elbise giymekB) Radyasyon kaynağı ile eleman arasına kurşun engel koymakC) Göğüs filmi çektirmekD) Gözlük kullanmak

54

RADYASYONDAN KORUNMA;

Dış radyasyon kaynaklarında maruziyetin önlenmesi için üç yol vardır;

*Maruziyet zamanını azaltmak,*Radyasyon kaynağı ile radyasyona maruz kalan kişi arasındaki

mesafeyi arttırmak,*Radyasyon kaynağını zırhlamak.

Zırhlamada kullanılacak malzeme,kurşun,çimento,su olabilir.

C29) Aşağıdakilerden hangisi kişiye yönelik koruma uygulamalarından değildir?A) İşe giriş sağlık muayenesi B) Kişisel koruyucu donanımlar C) İklimlendirme D) Periyodik sağlık muayeneleri

56

Soru 29

• Aşağıdakilerden hangisi kişiye yönelik koruma uygulamalarından değildir?

• A) İşe giriş sağlık muayenesi • B) Kişisel koruyucu donanımlar • C) İklimlendirme • D) Periyodik sağlık muayeneleri

D30) Aşağıdakilerden hangisi lokal havalandırma sayılmaz? A) DavlumbazB) Emici hava kanallarıC) Toz tutma sistemleriD) Zeminin sık sık süpürülmesi,

58

LOKAL HAVALANDIRMA

• Cebri havalandırma işyerinin tamamını kapsayacak şekilde olabileceği gibi belirlenen bir bölümün havalandırılması şeklinde de olabilir. Biz buna lokal havalandırma diyoruz.– Sabit davlumbazlar– Hareketli emme ağızları– Seyyar emici cihazlar– Havayı filtre edip temizleyen cihazlar

59

C31) Aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?A) Sesin genliği sesin alçak veya yüksek olmasını belirler.B) Sesin frekansı sesin ince veya kalın olmasını belirler.C) Kulağımız için düşük frekanslı sesler daha zararlıdır.D) Yüksek frekanslı sesler ince (tiz)seslerdir.

60

İNCE VE KALIN SES:

Sesin frekansı, sesin ince veya kalın olmasını (ses dalgalarının bir saniyede ki titreşim sayısını ) belirler. Saniyedeki devir hertz ile eş anlamlıdır.

Kulağımız için yüksek frekanslı yani ince (tiz) sesler, alçak frekanslı yani kalın (pes) seslerden daha tehlikelidir .

İnce ve kalın ses, ses kaynağının frekansıyla alakalıdır. İnce sesin frekansı fazla, kalın sesin frekansı azdır.

61

D32) Gürültülü bir ortamda 90 Db’lik bir gürültüye 100 dakika maruz kalan bir işçi üzerinde oluşan geçici işitme kaybının ortadan kalkması için gerekli olan iyileştirme süresi ne kadardır?A) 100 dakika B) 10 dakika C) 200 dakikaD) 1000 dakika

62

B33) İnsanlar hangi yöndeki titreşime karşı daha dayanıksızdırlar?A) DüşeyB) YatayC) DaireselD) Düşey-yatay ve dairesel titreşimlerin bileşke yönündeki,

63

D34) Titreşimin en çok etkilediği kinestetik duyu aşağıdaki beyin fonksiyonlarından hangisine etki eder?A) Uzuvlarımızın birbirleriyle uyumu, hareketleri ve yönü, kuvvetimizin dozuna dair fonksiyonlaraB) Daha önce yapılan hareketlerin hafızada tutulmasına ve otomatik hareket etmeye,C) Yazı yazma yeteneğimize (Garafmotor),D) Hepsine

64

C35) Yukarıdaki resimlerdeki aydınlatma şekilleri yukarıdan aşağı (slaytta soldan sağa) doğru hangi şıkta doğru tanımlanmıştır?A) Lokal-Direkt-EndirektB) Direkt-Lokal-EndirektC) Direkt-Endirekt-LokalD) Lokal-Endirekt-Direkt

65

A36) Cam üfleyicilerde erken yaşta katarak hastalığına sebep olan radyasyon ışını aşağıdakilerden hangisidir?A) Kızıl ötesi ışınlarB) Mor ötesi IşınlarC) Ultraviyole IşınlarD) X Işınları

66

İYONİZAN OLMAYAN IŞINLAR Kızılötesi Işınlar (İnfrared Işınlar); Yapay olarak elde edilebildiği gibi güneş ışınlarının içinde de bulunur. Güneş ışınlarındaki ısı, kızıl ötesi ışınlardan kaynaklanır.

Bu ışınlar vücuda kolayca girer ve aşırı ısı verirler. Vücudun açık kısımları ısınır ve fiziki gerginlik meydana getirir. Bu ışınların şiddetine, maruziyet süresine ve ışına maruz kalan vücut bölgesine bağlı olarak deri yanıkları, katarakt gibi bazı göz hastalıkları da meydana gelebilir.

D37) Aşağıdaki gazlardan hangisi organik maddelerin bozunmasıyla (sarnıçlar, eski kuyular, lağım çukurları) ortaya çıkan ve sinir sistemine zarar veren gazlardandır?A) KarbondioksitB) KarbonmonoksitC) AmonyakD) Hidrojen sülfür

68

B38) “STEL; Başka bir süre belirtilmedikçe, ………… bir süre için aşılmaması gereken maruziyet üst sınır değeridir.” tanımlamasındaki boşluğa aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?A) 5 DakikalıkB) 15 DakikalıkC) 8 SaatlikD) Haftada 40 Saatlik

69

Kabul Edilebilir Sınır Tanımları

• Müsaade edilebilen azami konsantrasyon (MAK) değerinin altındaki değerler, (Maksimum Allowable Concentrations = MAC) (Bu değerler cm3/m3 veya mg/m3 şeklinde ifade edilir)

• Eşik sınır değerler (ESD-TLV) (Threshold Limit Values): Bir işçinin maruz kalabileceği ve kendisi için tehlikeli olmayan azami kirletici dozu.

• Zaman Ağırlıklı Ortalama (TWA) (Time Weighted Average): En az 8 saat ve olağan çalışma koşullarında, işçinin maruz kaldığı toz konsantrasyonunu ifade eder.

• Kısa Süreli Maruziyet Sınır Değerleri (STEL) (Short Term Exposure Limits) :Başka bir süre belirtilmedikçe,15 dakikalık sürede maruz kalınan , aşılmaması gereken limit değer.

• ESD-TWA, ESD-STEL olarak belirtilir.

70

A39) Aşağıdakilerden hangisi iyonlaştırıcı radyasyon sınıfına girmez?A) UltraviyoleB) X IşınlarıC) Proton IşınlarD) Nötron Işınlar

71

İYONİZAN IŞINLAR• Kozmik Işınlar• Alfa Işınları• Beta Işınları• Nötron Işınları• Proton Işınları• Gamma Işınları ve• X - Işınları

C40) İşçinin sürekli olarak yakından ve doğrudan buluşup görüştüğü işveren yahut başka bir işçi bulaşıcı bir hastalığa tutulursa, işçinin fesih hakkı ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğrudur? A) İşçinin veya işverenin bulaşıcı hastalığa tutulması, haklı fesih nedenlerinden birisi değildir.B) İşçi, durumu öğrendiği anda, sözleşme süresinin bitimini beklemeden sözleşmesini feshederse, bildirim süresine ilişkin ücret tutarında tazminata hak kazanamaz.C) İşçi, durumu öğrendiği anda, iş sözleşmesini sürenin bitiminden önce veya bildirim süresini beklemeksizin feshedebilir ve bildirim süresine ilişkin ücret tutarında tazminata hak kazanır.D) İşçi, durumu öğrendiği anda, sözleşme süresinin bitimini beklemeden sözleşmesini feshederse, işverene bildirim süresine ilişkin ücret tutarında tazminat ödemek zorundadır.

73


İşçinin haklı nedenle derhal fesih hakkı • Madde 24 - Süresi belirli olsun veya olmasın işçi, aşağıda yazılı hallerde iş

sözleşmesini sürenin bitiminden önce veya bildirim süresini beklemeksizin feshedebilir:

I. Sağlık sebepleri: • a) İş sözleşmesinin konusu olan işin yapılması işin niteliğinden doğan bir

sebeple işçinin sağlığı veya yaşayışı için tehlikeli olursa. • b) İşçinin sürekli olarak yakından ve doğrudan buluşup görüştüğü işveren

yahut başka bir işçi bulaşıcı veya işçinin işi ile bağdaşmayan bir hastalığa

tutulursa.

A41) Aşağıdakilerden hangisi risk kontrolünde kullanılan mühendislik önlemlerinden biri değildir?A) Kişisel koruyucu donanımlar B) Tecrit,(ayırma)C) UzaklaştırmaD) Havalandırma

75

C42) İşveren ekranlı araçlarla yapılacak işin düzenlenmesinde ve kullanılacak programların seçiminde aşağıdaki hususlardan hangisine uymak zorunda değildir?A) Programların işe uygun olması sağlanır.B) Programların kolay kullanılabilir ve eğer uygunsa operatörün bilgi düzeyine ve deneyimine göre ayarlanabilir olması sağlanır. C) Programların veri kaybına karşı yedekleme sistemi içermesi gereklidir.D) Programların, özellikle verilerin algılanması ve kullanılması konusunda yazılım ergonomisi prensiplerine uygun olmalıdır.

76

Ek– 1 Ekranlı Araçlarla Çalışmalarda Aranacak Asgari Gerekler• 3. Operatör-Bilgisayar ara yüzü• İşveren, ekranlı araçlarla yapılacak işin düzenlenmesinde ve kullanılacak

programların seçiminde aşağıdaki hususlara uyar:• a) Programların işe uygun olması sağlanır.• b) Programların kolay kullanılabilir ve eğer uygunsa operatörün bilgi

düzeyine ve deneyimine göre ayarlanabilir olması sağlanır. Operatörün bilgisi dışında programlara müdahale edilemez.

• c) Sistemler çalışanların verimini artıracak ve kolaylık sağlayacak şekilde geri beslemeli olmalıdır.

• ç) Sistemler operatöre uygun hız ve formatta bilgi verecek şekilde olmalıdır.

• d) Programların, özellikle verilerin algılanması ve kullanılması konusunda yazılım ergonomisi prensiplerine uygun olmalıdır.

B43) İş Sağlığı ve Güvenliği risk değerlendirmesi yönetmeliğine göre aşağıdakilerden hangisi ortaya çıkabilecek tehlike kaynaklarının nedenleri arasında yer alır?A) İşletmenin kapladığı alanB) İşletme içerisindeki ulaşım yollarının kullanımıC) İşletmenin benzer işletmeler içerisindeki pazar payıD) İşletmenin ihracat potansiyeli

78

C44) İşyerinde yüklerin elle taşınmasında hangisi çalışandan kaynaklanan risklerdendir?A) Yetersiz ara ve dinlenme süresiB) İşin gerektirdiği, çalışan tarafından değiştirilemeyen çalışma temposuC) Uygun olmayan giysi, ayakkabı veya diğer kişisel eşyaları kullanımıD) Aşırı kaldırma, indirme veya taşıma mesafeleri

79

A45) Ekranlı araçlarla çalışmalarda sağlık ve güvenlik önlemleri hakkında yönetmeliğe göre aşağıdakilerden hangisi klavyelerde aranacak asgari gereklerden değildir?A) Klavye, operatörün/çalışanın el ve kollarının yorulmaması ve rahatça çalışabilmesi için ekranla birleşik ve bütün olmalıdır.B) Klavye yüzeyi ışığı yansıtmayacak şekilde mat olmalıdır.C) Klavye tuşları üzerindeki semboller, çalışma pozisyonuna göre kolaylıkla okunabilir ve seçilebilir nitelikte olmalıdır.D) Klavyenin ön tarafına, operatörün/çalışanın bileklerini dayayabileceği özel destek konulmalıdır.

80

Ek– 1 Ekranlı Araçlarla Çalışmalarda Aranacak Asgari Gerekler• c) Klavye• Klavye, operatörün/çalışanın el ve kollarının

yorulmaması ve rahatça çalışabilmesi için ekrandan ayrı ve hareketli olmalıdır.

• Klavyenin ön tarafına, operatörün/çalışanın bileklerini dayayabileceği özel destek konulmalıdır.

• Operatörün/çalışanın elleri ve kolları için klavyenin önünde yeterli boşluk olmalıdır.

• Klavye yüzeyi ışığı yansıtmayacak şekilde mat olmalıdır.

• Klavye tuşlarının özellikleri ve yerleri klavye kullanımını kolaylaştıracak şekilde olmalıdır.

• Klavye tuşları üzerindeki semboller, çalışma pozisyonuna göre kolaylıkla okunabilir ve seçilebilir nitelikte olmalıdır.

A46)I- Çok ağır veya çok büyükse,II- Kaba veya kavranılması zorsa,III- Dengesiz veya içindekiler yer değiştiriyorsa,IV- Yük özellikle dikdörtgen şekilliyseElle Taşıma İşleri Yönetmeliğine göre yukarıdakilerden hangileri yükün elle taşınması işlerinde bilhassa sırt ve bel incinmesi riskine neden olabilen nedenlerdendir? A) I, II ve III B) I, II ve IVC) I, III ve IV D) II, III ve IV

82

Elle Taşıma İşleri

• YÜKLE İLGİLİ RİSK FAKTÖRLERİ• 1. Yükün özellikleri• Yük;• - Çok ağır veya çok büyükse,• - Kaba veya kavranılması zorsa,• - Dengesiz veya içindekiler yer değiştiriyorsa,• - Vücuttan uzakta tutulmasını veya vücudun

eğilmesini veya bükülmesini gerektiren bir konumdaysa,

• - Özellikle bir çarpma halinde yaralanmaya neden olabilecek yoğunluk ve şekildeyse,

• elle taşınması, bilhassa sırt ve bel incinmesi riskine neden olabilir.

C47)I- Kazalara, sakatlıklara ya da sağlık sorunlarına sebep olabilecek tehlikeler tespit edilmelidir.II- Bu tehlikelerin nasıl ortaya çıkacağı ve kimlere zarar verebileceği değerlendirilmelidir.III- Mevcut tedbirlerin yeterli olup olmadığı ve daha fazla tedbir alınmasına ihtiyaç olup olmadığı değerlendirilmelidir.IV- Riskler izlenerek az olan riskler değerlendirilmemelidir Elle Taşıma İşlerinde etkili bir risk değerlendirmesi için yukarıda belirtilenlerden ilkelerden hangileri doğrudur?A) I, II ve IV B) II, III ve IVC) I, II ve III D) I, III ve IV

84

Elle Taşıma İşleri• Risk değerlendirmesi:• İşverenler, çalışanlarının sağlık ve güvenliğini tehdit edebilecek riskleri

değerlendirmekle yükümlüdür. Etkili bir risk değerlendirmesi için aşağıda belirtilen adımları izlemek mümkündür:

• Kazalara, sakatlıklara ya da sağlık sorunlarına sebep olabilecek tehlikeler tespit edilmelidir.

• Bu tehlikelerin nasıl ortaya çıkacağı ve kimlere zarar verebileceği değerlendirilmelidir.

• Mevcut tedbirlerin yeterli olup olmadığı ve daha fazla tedbir alınmasına ihtiyaç olup olmadığı değerlendirilmelidir.

• Riskler izlenerek alınan tedbirler gözden geçirilmelidir.

A48) İş Sağlığı ve Güvenliği risk değerlendirmesi yönetmeliğine göre;“Analiz edilen riskler, kontrol tedbirlerine karar verilmek üzere etkilerinin büyüklüğüne ve önemlerine göre ……………….seviyesine sahip olandan başlanarak sıralanır ve ……………hale getirilir” cümlesindeki boşluklara sırasıyla aşağıdakilerden hangileri gelmelidir?A) En yüksek / yazılıB) En düşük / uygulanabilirC) Kabul edilebilir /yazılıD) Kabul edilebilir /uygulanabilir

86

Risk yönetmeliği

• MADDE 9 – (1) Tespit edilmiş olan tehlikelerin her biri ayrı ayrı dikkate alınarak bu tehlikelerden kaynaklanabilecek risklerin hangi sıklıkta oluşabileceği ile bu risklerden kimlerin, nelerin, ne şekilde ve hangi şiddette zarar görebileceği belirlenir. Bu belirleme yapılırken mevcut kontrol tedbirlerinin etkisi de göz önünde bulundurulur.

• (2) Toplanan bilgi ve veriler ışığında belirlenen riskler; işletmenin faaliyetine ilişkin özellikleri, işyerindeki tehlike veya risklerin nitelikleri ve işyerinin kısıtları gibi faktörler ya da ulusal veya uluslararası standartlar esas alınarak seçilen yöntemlerden biri veya birkaçı bir arada kullanılarak analiz edilir.

• (3) İşyerinde birbirinden farklı işlerin yürütüldüğü bölümlerin bulunması halinde birinci ve ikinci fıkralardaki hususlar her bir bölüm için tekrarlanır.

• (4) Analizin ayrı ayrı bölümler için yapılması halinde bölümlerin etkileşimleri de dikkate alınarak bir bütün olarak ele alınıp sonuçlandırılır.

• (5) Analiz edilen riskler, kontrol tedbirlerine karar verilmek üzere etkilerinin büyüklüğüne ve önemlerine göre en yüksek risk seviyesine sahip olandan başlanarak sıralanır ve yazılı hale getirilir.

C49) “……………….. bir şeyin olmasına veya yapılmasına engel olmak, ortaya çıkan veya çıkacağı düşünülen bir tehlikeyi durdurmak veya önüne geçmektir.”Korunma Politikaları açısından yukarıda ifade edilen boş yere aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?A) Engel olmaB) KorumaC) ÖnlemeD) Bertaraf etme

88

Önleme ve Koruma

Önleme• Bir şeyin olmasına veya yapılmasına engel olmak, ortaya çıkan veya

çıkacağı düşünülen bir tehlikeyi durdurmak veya önüne geçmektir.Koruma

• Bir kimseyi veya bir şeyi dış etkilerden, tehlikeden veya zor bir durumdan uzak tutmak, muhafaza etmek,

• Tehlikeli, zararlı durumları önlemekşeklinde tanımlanabilir.

B50) I- Yanıcı ve yakıcı tüpler olarak ayrı ayrı ( 6 m ) olarak stoklanacaktır. II- Boş tüplerde dolu tüplerden ayrı bir yerde toplanacaktır.III- Tüpler dik olarak bulundurulmalı ve devrilmeye karşı önlem alınmalıdır.IV- Yatık durumda olan bir asetilen tüpü kullanılmadan önce en az 3 saat dik konumda tutulacaktır.Kesme ve Kaynak işlerinde kullanılan gaz tüplerinin kullanılmasında yukarıdakilerden hangileri doğrudur?A) II, III ve IV B) I, II ve IIIC) I, III ve IV D) I, II ve IV

90

Yangın Ve Patlamalara Karşı Alınacak Güvenlik Önlemleri

Kullanım yerinde ve taşınmada tedbirler

Kullanılan tüpler kaynak yapılacak yerlere uygun kaynak arabaları ile taşınıp kullanılacak, eğer sabit olarak kaynak işleri yapılıyorsa tüplerin dik olarak bulundurulması ve devrilmeye karşı önlem alınması gereklidir.

Asetilen tüpleri yatar vaziyette taşınmayacak ve çalışma ortamında yatar vaziyette bulundurulmayacaktır. Yatık durumda olan bir asetilen tüpü kullanılmadan önce en az 2 saat dik konumda tutulacaktır

C51) “Sağlık Kuralları Bakımından Günde Ancak Yedi buçuk Saat veya Daha Az Çalıştırılması Gereken İşler Hakkında Tüzük gereğince; her çeşit koruyucu gaz altında yapılan kaynak işleri ile toz altı kaynak işlerinde çalışan işçiler günde ancak …………. saat çalıştırılabileceği belirtilmiştir.”Yukarıdaki cümledeki boşluğa aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?A) Altı buçuk B) YediC) Yedi buçuk D) Altı

92

KAYNAK İŞLEMLERİNDE UYGULANACAK MEVZUAT HÜKÜMLERİ

Kaynaklı imalat atölyelerinde karşılaşılan sağlık sorunlarının yoğunluğu nedeniyle mevzuatımızda bazı düzenlemeler yapılmış ve bu işlerde çalışmalarda bazı sınırlamalar getirilmiştir. 9 Nisan 1973 tarih ve 14502 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren Ağır ve Tehlikeli İşler Tüzüğü'nün eki olan cetvelde her türlü kaynak işlerinde kadınlar ve 18 yaşını bitirmemiş çocukların çalıştırılamayacağı belirtilmiştir.

16.07.2013 tarih ve 28709 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren Sağlık Kuralları Bakımından Günde Ancak Yedi buçuk Saat veya Daha Az Çalıştırılması Gereken İşler Hakkında Tüzük gereğince; her çeşit koruyucu gaz altında yapılan kaynak işleri ile toz altı kaynak işlerinde çalışan işçiler günde ancak yedi buçuk saat çalıştırılabileceği belirtilmiştir.

C52) Aşağıdakilerden hangisi elektrik çarpmasına karşı alınacak önlemlerden değildir?A) Koruyucu yalıtım B) TopraklamaC) Yüksek gerilim kullanmaD) Üzerinde durulan yerin yalıtılması

94

Elektrik bakım onarım işlerinde güvenlik tedbirleri

Teknik bir zorunluluk olmadıkça gerilim altında elektrik onarımı yapılmamalıdır.

Elektrik tesisatı veya teçhizatının bakım ve onarımında bunları devreden çıkarmalı bir devre kesme tertibatı bulunmalı, devreden çıkarıldıktan sonra bunların topraklı olması hali devam edilmelidir.

Yüksek gerilimli tesislerde gerilim kaldırılmadan, akım kesilmeden hiçbir çalışma yapılmamalıdır.

Alçak gerilimli tesislerde yapılacak işlere girişilmeden önce gerilim kesilmelidir.

B53) Aşağıdakilerden hangisi fiş ve priz sistemlerinde uyulması gereken güvenlik önlemlerine aykırıdır?A) Ara fiş ve priz düzenlerinin yalıtkan düzenekleri uygun şekilde korunmalıdırB) Fişler, aynı tesiste kullanılan farklı gerilimler için kullanılan prizlere sokulacak yapı ve özellikte olmalıdır.C) Kırık ve çatlak fiş ve prizler kullanılmamalıdır.D) Fiş ve priz sisteminde topraklama kontak elemanları, akım kontak elemanlarından önce bağlantıyı sağlamalıdır.

96

Fiş-Priz Sistemleri

• Fişler, aynı tesiste kullanılan farklı gerilimler için kullanılan prizlere sokulmayacak yapı ve özellikte olmalıdır.

• Ara fiş-priz düzenlerinin yalıtkan

düzenekleri uygun şekilde korunmalıdır. Kırık ve çatlak fiş-prizler kullanılmamalıdır.

• Fiş ve priz sisteminde topraklama kontak elemanları akım kontak elemanlarından önce bağlantıyı sağlamalıdır.

A54) Elektrik şebekelerinin bakım, onarım, yenileme işlerine başlamadan önce, bu şebekelerden beslenen tüketicilerde………………………..bağlı olup olmadığı araştırılmalı,…………………olup olmadığı tespit edilmelidir.Yukarıdaki boşluklara aşağıdakilerden hangileri gelmelidir?A) Jeneratör-Ters beslemeB) Akım-Ters beslemeC) Jeneratör-AkımD) Cihaz-Jeneratör

98

Yüksek Gerilim Tesislerinde Çalışmaya Başlamadan Alınması Gereken Tedbirler

a) İşe başlamadan Görev Emri ve Çalışma Müsaadesi Formu düzenlenmeli, çalışma yapılacak tesisin özelikleri bildirilmelidir. Yüksek gerilim tesislerinde enerji kesme ve yeniden enerji verme işlemleri bir tutanakla kayıt altına alınmalı, bu tutanak işyerinde bulundurulmalıdır.

b) Üzerinde çalışma yapılmalı teçhizatı gerilimsiz bırakmak için kesiciler ve ayırıcılar açılmalıdır. Birden fazla kaynaktan beslenen elektrik tesisatında, kablo veya hava hatları üzerinde onarıma girişilmeden önce akım her yönden kesilmelidir.

c) Elektrik şebekelerinin bakım, onarım, yenileme işlerine başlamadan önce, bu şebekelerden beslenen tüketicilerde jeneratör bağlı olup olmadığı araştırılmalı, ters besleme olup olmadığı tespit edilmelidir.

D55) Aşağıdakilerde hangisi anahtarlar ile çalışma yapılırken uyulacak tedbirlerden değildir?A) Ağzı bozulmuş anahtar kullanılmamalıB) Anahtar iterek değil çekerek kullanılmalıC) Küçük anahtarlar fazla zorlanmamalıD) Anahtar başka amaçla (Çekiç veya manivela gibi) kullanılmalı

100

El Aletleri Güvenlik

Anahtarla Yapılan Çalışmalarda • Ağzı bozulmuş anahtar kullanılmamalı• Anahtar iterek değil çekerek kullanılmalı• Küçük anahtarlar fazla zorlanmamalı• (Anahtar özel olarak yapılmış değilse)

Anahtara çekiç vurulmamalı• Anahtar başka amaçla (Çekiç veya manivela

gibi) kullanılmamalı

B56) Üzerinde bir veya daha fazla çalışanın bulunduğu forkliftlerin devrilmesinden kaynaklanan risklerin azaltılması için;I- Sürücü için kabin bulunur II- Forklift devrilmeyecek yapıda olur III- Forkliftin devrilmesi halinde, parçalarının ezilmemesini sağlayacak şekilde sağlam yapıda olurIV- Forklift, devrilmesi halinde sürücünün forkliftin parçaları tarafından ezilmesini önleyecek yapıda olur.

İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık Ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği’ne göre motorlu taşıtlardan forkliftlerle ilgili olarak yukarıdaki tanımlardan hangi/hangileri yanlıştır?A) II B) III C) I D) IV

102

İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık Ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği• 3.1.5. Üzerinde bir veya daha fazla çalışanın

bulunduğu forkliftlerin devrilmesinden kaynaklanan risklerin azaltılması için;

• a) Sürücü için kabin bulunur veya• b) Forklift devrilmeyecek yapıda olur veya• c) Forkliftin devrilmesi halinde, yer ile forkliftin belirli kısımları arasında

taşınan çalışanlar için, yeterli açıklık kalmasını sağlayacak yapıda veya• ç) Forklift, devrilmesi halinde sürücünün forkliftin parçaları tarafından

ezilmesini önleyecek yapıda olur.

A57) Makine Emniyeti Yönetmeliğine göre Kaldırma araçlarında kullanılan bir sapanı oluşturan ve sapanla birlikte kullanılan bütün metalik aksamlar yeterli bir güvenlik düzeyi sağlayacak şekilde seçilmiş bir çalışma katsayısına sahip olmalıdır. Genel bir kural olarak bu katsayı kaçtır?A) 4 B) 5 C) 7 D) 3

104

Kaldırma aksesuarları ve bunların aksamları

• Kancalar• (d) Bir sapanı oluşturan ve sapanla

birlikte kullanılan bütün metalik aksamlar yeterli bir güvenlik düzeyi sağlayacak şekilde seçilmiş bir çalışma katsayısına sahip olmalıdır; genel bir kural olarak bu katsayı 4’e eşittir, G

F

B58) Standartlarda aksi belirtilmediği sürece, kaldırma ve iletme ekipmanları, beyan edilen yükün en az ……… katını, etkili ve güvenli bir şekilde kaldıracak ve askıda tutabilecek güçte olur ve bunların bu yüke dayanıklı ve yeterli yük frenleri bulunur.İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık Ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği’ne göre yukarıdaki ifadedeki boşluğa aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?A) 1,5 B) 1,25C) 1,1 D) 1,75

106

Bakım, Onarım Ve Periyodik Kontroller

• 2.2. Kaldırma ve iletme ekipmanları• 2.2.1. Standartlarda aksi belirtilmediği sürece, kaldırma ve

iletme ekipmanları, beyan edilen yükün en az 1,25 katını, etkili ve güvenli bir şekilde kaldıracak ve askıda tutabilecek güçte olur ve bunların bu yüke dayanıklı ve yeterli yük frenleri bulunur.

• 2.2.2. Kaldırma ve iletme ekipmanlarının periyodik kontrolleri, makine mühendisleri ve makine tekniker veya yüksek teknikerleri tarafından yapılır. Söz konusu periyodik kontrollerin tahribatsız muayene yöntemleri ile yapılması durumunda, bu kontroller sadece TS EN 473 standardına göre eğitim almış mühendisler ve aynı eğitimi almış tekniker veya yüksek teknikerler tarafından yapılabilir.

• 2.2.3. Madde 2.1.1.’de belirtilen kriterler saklı kalmak kaydı ile bir kısım kaldırma ve iletme ekipmanının periyodik kontrol kriterleri ve kontrol süreleri Tablo: 2’de belirtilmiştir.

A59) I- Alt ve üst kasnak arasındaki kısımlar menteşeli kapaklarla kapatılmalıII- Şerit testere sürekli gergin tutulmalıIII- Arıza durumunda tezgâh durdurularak müdahale edilmeliIV- Şerit testere bağlantıları en az iki ayda bir kere kontrol edilmeliŞerit Testere Tezgâhlarında Güvenlik için yukarıda ifade edilenlerden hangileri doğrudur?A) I, II ve III B) II, III ve IVC) I, II ve IV D) I, III ve IV

108

Şerit Testere Tezgahlarında Güvenlik

• Alt ve üst kasnak arasındaki kısımlar menteşeli kapaklarla kapatılmalı,

• Şerit testere sürekli gergin tutulmalı, bağlantıları en az ayda bir kere kontrol edilmeli, çatlak testereler kullanılmamalı,

• Arıza durumunda tezgah durdurularak müdahale edilmelidir.

D60) Makine Emniyet Yönetmeliğine göre İş ekipmanlarında güvenlik için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?A) Makine tarafından tutulan, makine veya bölümünün hiçbir hareketli parçası düşmemeli veya fırlamamalıB) Makine beklenmeyen şekilde çalışmamalıC) Koruyucu tertibatlar bütünüyle etkin kalmalı veya bir durdurma komutu vermelidirD) Hareket eden parçalar, her ne olursa olsun, otomatik veya elle durdurulamamalı

110

Kumanda Cihazlarında Güvenlik• Makine Emniyet Yönetmeliği EK-1 Madde 1.2.6

• 1.2.1-Kumanda sistemlerinin güvenliği ve güvenilirliği;• Makine beklenmeyen şekilde çalışmamalı,

• Emir verilmiş ise durmaktan alıkonulamamalı,

• Makine tarafından tutulan, makine veya bölümünün hiçbir hareketli parçası düşmemeli veya fırlamamalı,

• Hareket eden parçalar, her ne olursa olsun, otomatik veya elle durdurulmaları engellenmemeli,

• Koruyucu tertibatlar bütünüyle etkin kalmalı veya bir durdurma komutu vermelidir.

C61) I- Makineye bağlanan taşın makinenin yapısına (özellikle devir adedine) uygun olmaması,II- Makineye takılacak olan ve takılan taşın kontrol edilmeden kullanılması,III- Zımpara taşının makineye uygun ve sağlam şekilde bağlanmamış olması,IV- Zımpara taşının taş mahfazalarının olmaması veya uygun olmaması, Taşın minimum kısmı dışarıda kalacak şekilde koruma sağlanmalı.Sanayide yoğun bir şekilde seyyar zımpara makineleri kullanılmaktadır; Bu makinelerde taşın parçalanması sonucu yaralanmalara çok sık rastlanmaktadır. Bu tür bir kazanın sebeplerine bakıldığında, kaza sebepleri olarak aşağıdakilerden hangilerini görmek mümkündür?A) I,II, III B) II, III, IV C) Hepsi D) I, II, IV

112

Taşlama Tezgahlarında Güvenlik• Zımpara taşları, işin ve tezgahın özelliğine

uygun olacak,

• Uygun taş mahfazaları olacak,

• Mahfazaların toz emme sistemi olacak,

• Fırlayan çapaklar için uygun siper veya gözlük kullanılacak,

• Gözlük veya maske için ikaz levhası olacak,

A62) I- İşçilere maskeler, solunum cihazları ile emniyet kemerleri gibi uygun kişisel korunma araçları verilecek II- İş süresince tank veya depo ağızlarında bir gözlemci bulundurulacaktır.III- Başka depo veya tanklarla bağlantılı bulunduklarında, bağlantı borularının vanaları sökülerek iptal edilecek.IV- Onarılacak tank veya depoların içinde mekanik karıştırma tertibatı bulunduğu hallerde, bakım ve onarıma başlanmadan önce, karıştırıcı tertibatın güç kaynağı ile bağlantısı kesilecek .Tehlikeli gaz, buhar veya sislerin meydana gelebileceği tank veya depoların bakım ve onarımı için yukarıda ifade edilenlerden hangi/hangileri yanlıştır?A) III B) I C) IV D) II

114

İlgili Mevzuat

• Onarılacak depo veya tanklar, başka depo veya tanklarla bağlantılı bulunduklarında, bağlantı borularının vanaları, güvenli bir şekilde kapatılacak veya bu borular sökülerek bağlantı ağızları, kör tapa veya kapaklarla kapanacaktır.

C63) Binaların Yangından Korunması Hakkındaki Yönetmeliğe göre, acil durum ekipleri personelinin söndürme ve tahliye tatbikatları en fazla ne kadar sürede periyodik olarak yapılmalıdır? A) 3 ay B) 6 ayC) 12 ay D) Ayda bir

116

Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik Genel eğitimMADDE 129- (1) Acil durum ekiplerinin personeli; bina sahibi, yöneticisi veya amirinin sorumluluğunda yangındankorunma, yangının söndürülmesi, can ve mal kurtarma, ilk yardım faaliyetleri, itfaiye ile işbirliği ve organizasyon sağlanmasıkonularında, mahalli itfaiye ve sivil savunma teşkilatlarından yararlanılarak eğitilir ve yapılan tatbikatlar ile bilgi vebecerileri artırılır. Ekip personeli ile binadaki diğer görevliler, yangın söndürme alet ve malzemelerinin nasıl kullanılacağı veen kısa zamanda itfaiyeye nasıl ulaşılacağı konularında tatbikî eğitimden geçirilir. Binada senede en az 1 kez söndürme vetahliye tatbikatı yapılır.

117

A64) Taşınabilir söndürme cihazlarının tipi ve sayısı, mekânlarda var olan durum ve risklere göre belirlenir. Yangın sınıflarına göre aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?A) A sınıfı yangın çıkması muhtemel yerlerde, öncelikle çok maksatlı köpüklü,B) B sınıfı yangın çıkması muhtemel yerlerde, öncelikle kuru kimyevi tozlu, karbondioksitli veya köpüklü,C) C sınıfı yangın çıkması muhtemel yerlerde, öncelikle kuru kimyevi tozlu veya karbondioksitli,D) D sınıfı yangın çıkması muhtemel yerlerde, öncelikle kuru metal tozlu,

118

Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik

119

DÖRDÜNCÜ BÖLÜMTaşınabilir Söndürme Cihazları (1)Taşınabilir söndürme cihazları (2)MADDE 99- (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.)(1) Taşınabilir söndürme cihazlarının tipi ve sayısı, mekânlarda var olan durum ve risklere göre belirlenir. Buna göre;a) A sınıfı yangın çıkması muhtemel yerlerde, öncelikle çok maksatlı kuru kimyevi tozlu veya sulu,b) B sınıfı yangın çıkması muhtemel yerlerde, öncelikle kuru kimyevi tozlu, karbondioksitli veya köpüklü,c) C sınıfı yangın çıkması muhtemel yerlerde, öncelikle kuru kimyevi tozlu veya karbondioksitli,ç) D sınıfı yangın çıkması muhtemel yerlerde, öncelikle kuru metal tozlu,söndürme cihazları bulundurulur. Hastanelerde, huzurevlerinde, anaokullarında ve benzeri yerlerde sulu veya temizgazlı söndürme cihazlarının tercih edilmesi gerekir.

C65) Taşınabilir söndürme cihazları ile ilgili ifadelerden hangisi yanlıştır?A) Yangın söndürme cihazlarının periyodik kontrolü ve bakımı TS ISO 11602-2 standardına göre yapılır. B) Söndürme cihazlarının standartlarda belirtilen hususlar doğrultusunda yılda bir kez yerinde genel kontrolleri yapılır ve dördüncü yılın sonunda içindeki söndürme maddeleri yenilenerek hidrostatik testleri yapılır.C) Söndürme cihazlarının bakımını yapan üreticinin veya servis firmalarının dolum ve servis yeterlilik belgesine sahip olması gerekmez. D) Binalara konulacak yangın söndürme cihazlarının cinsi, miktarı ve yerlerinin belirlenmesi konusunda, gerekirse mahalli itfaiye teşkilatının görüşü alınabilir.

120


DÖRDÜNCÜ BÖLÜMTaşınabilir Söndürme Cihazları (1)Taşınabilir söndürme cihazları (2)MADDE 99- (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.)(7) Yangın söndürme cihazlarının periyodik kontrolü ve bakımı TS ISO 11602-2 standardına göre yapılır. Söndürme cihazlarının bakımını yapan üreticinin veya servis firmalarının dolum ve servis yeterlilik belgesine sahip olması gerekir.Servis veren firmalar, istenildiğinde müşterilerine belgelerini göstermek zorundadır. Söndürme cihazlarının standartlarda belirtilen hususlar doğrultusunda yılda bir kez yerinde genel kontrolleri yapılır ve dördüncü yılın sonunda içindeki söndürmemaddeleri yenilenerek hidrostatik testleri yapılır. Cihazlar dolum için alındığında, söndürme cihazlarının bulundukları yerleri tehlike altında bırakmamak için, servisi yapan firmalar, bakıma aldıkları yangın söndürme cihazlarının yerine, aldıkları söndürücü cihazın özelliğinde ve aynı sayıda kullanıma hazır yangın söndürme cihazlarını geçici olarak bırakmak zorundadır.(8) Binalara konulacak yangın söndürme cihazlarının cinsi, miktarı ve yerlerinin belirlenmesi konusunda, gerekirse mahalli itfaiye teşkilatının görüşü alınabilir

121

B66) Mevcut yapılarda, acil çıkış zorunluluğu için aşağıda belirtilen hususlardan hangisi yanlıştır?A) Mevcut yapılarda, her bir çıkışın genişliği 200 cm’yi aşmayacak şekilde çıkış kapısı bulunur. B) Bir katta veya katın bir bölümünde, hesaplanan değerden az olmamak üzere 25 kişinin aşıldığı yüksek tehlikeli yerlerde ve 60 kişinin aşıldığı yerlerde en az 3 çıkış,C) 600 kişinin aşıldığı yerlerde en az 3 çıkış ve 1000 kişinin aşıldığı yerlerde en az 4 çıkış,D) Kapıların birbirinden olabildiğince uzakta olması gerekir. Bölünmemiş mekânlarda kapılar arasındaki mesafe, en uzun köşegenin 1/3’ünden, yağmurlama sistemli yapılarda ise, 1/4’ünden az olamaz.

122


İKİNCİ BÖLÜMMevcut Binalar için Özel HükümlerAcil çıkışı zorunluluğuMADDE 150- (1) Mevcut yapılarda, acil çıkış zorunluluğu için aşağıda belirtilen hususlara uyulur.a) Mevcut yapılarda, 147 nci ve 148 inci maddeler esas alınarak her bir çıkışın genişliği 200 cm’yi aşmayacak şekildeçıkış sayısı bulunur. Bir katta veya katın bir bölümünde, hesaplanan değerden az olmamak üzere 25 kişinin aşıldığı yüksektehlikeli yerlerde ve 60 kişinin aşıldığı yerlerde en az 2 çıkış, 600 kişinin aşıldığı yerlerde en az 3 çıkış ve 1000 kişininaşıldığı yerlerde en az 4 çıkış olması şarttır.b) Kapıların birbirinden olabildiğince uzakta olması gerekir. Bölünmemiş mekânlarda kapılar arasındaki mesafe, enuzun köşegenin 1/3’ünden, yağmurlama sistemli yapılarda ise, 1/4’ünden az olamaz.

123

D67) Aşağıdakilerden hangisi yangın kapılarının özelliklerinden değildir?A) 750 C den daha yüksek ısılara dayanabilirB) Üzerinde “panik bar” sistemi bulunurC) Otomatik yangın algılama ve söndürme sistemlerine endeksli olarak çalışırD) Isıyı ileten metal parçalar içermemelidir.

124

Kablo Köpükleri

125

• Bina içindeki elektrik kablolarının arasına döşenir• Elektrik tesisatından kaynaklanan yangınlarda ısı artışıyla birlikte şişer

ve kabloları boğarak yangının diğer bölümlere geçişini engeller• Böylece yangın olayı bir bölgede hapsedilmiş ve sona erdirilmiş olunur.

YANGIN KAPILARI • Herhangi bir yangın olayında dumanın, ısının ve alevlerin yangının bulunduğu bölümden bir başka bölüme geçişini engelleyen kapılardır.

• Otomatik yangın algılama ve söndürme sistemlerine endeksli olarak çalışır

• 750 C’den daha yüksek ısılara dayanabilir• Üzerinde “panik bar” sistemi bulunur• Uzun koridorlara ve çok tehlikeli bölümlerden

diğer bölümlere geçiş kapısı olarak tesis edilir.

A68) Havalandırma tesisatının içinde bulunan, detektörler vasıtasıyla veya üzerindeki ısıya duyarlı telin kopmasıyla otomatik olarak hava akımını kesen yangın durdurucu elemana ne isim verilir?A) Yangın damperiB) Yangın şalteriC) Yangın kesonuD) Duman tahliye sistem

126

Paratoner ( Yıldırımlık ) TesisatıBulutlarda biriken elektrik yüklerinin insan, yapı ve tesislere zarar

vermeyecek şekilde istenen bir noktaya yönlendirerek toprağa boşaltılması gerekir. Bilindiği gibi bu noktalar paratonerlerdir.

Paratoner tesisatı genel olarak bina ve tesislerin en yüksek noktalarına monte edilmelidir.

Yangın DurdurucularYangın Damperleri

• Havalandırma tesisatının içinde bulunan, dedektörler vasıtasıyla veya üzerindeki ısıya duyarlı telin kopmasıyla otomatik olarak hava akımını kesen yangın durdurucu elemandır.

• Havalandırma tesisatının içerideki kirli havayı çeken kısmında yer alır• Yangın anında kapanarak, duman ve sıcak havanın diğer bölümlere

gitmesi engeller

127

B69) I- Planın hazırlanmasıII- Planlama için ekip oluşturulmasıIII- Planın yürürlüğe konulmasıIV- Mevcut ve olası risklerin analizi Acil Durum Planlamasının aşamalarının doğru sıralanışı hangisidir? A) II-I-III-IV B) II-IV-I-IIIC) IV-II-I-IIID) I-II-IV-III

128

ACİL DURUM ÇALIŞMALARI• Acil durum planında:• a) Acil Durum Öncesi• b) Acil Durum Sırasında• c) Acil Durum Sonrasında • Olmak üzere,• Şirket içi kaynakların kullanılması ve yönetilmesi• Topluluk içi kaynakların kullanılması ve yönetilmesi• Topluluk dışı kaynakların kullanılması ve yönetilmesi • İçin uygulamaların doğru şekilde yapılmasına yol göstermektir.

C70) 600 çalışanı olan tehlikeli sınıfta yer alan bir işyerlerinde kaç çalışanın destek elemanı olarak görevlendirilmesi gerekir?A) 10 kişiB) 12 kişiC) 15 kişiD) 20 kişi

130

Soru 70

• MADDE 11 – (1) İşveren; işyerlerinde tehlike sınıflarını tespit eden Tebliğde belirlenmiş olan çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 30 çalışana, tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 40 çalışana ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 50 çalışana kadar;

• a) Arama, kurtarma ve tahliye,• b) Yangınla mücadele,• konularının her biri için uygun donanıma sahip ve özel eğitimli en az birer

çalışanı destek elemanı olarak görevlendirir. İşyerinde bunları aşan sayılarda çalışanın bulunması halinde, tehlike sınıfına göre her 30, 40 ve 50’ye kadar çalışan için birer destek elemanı daha görevlendirir.

A71)I- Çok sayıda işaret gerektiğinde birbirine çok yakın bir şekilde yerleştirilebilirII- Çok fazla ortam gürültüsü olan yerlerde sesli sinyal kullanılmayacaktır.III- Işıklı bir işaret bir diğer ışıklı işaretin çok yakınında kullanılmayacaktır.IV- Karıştırılma ihtimali olan iki işaret levhası aynı anda kullanılmayacaktır.Sağlık ve Güvenlik İşaretleri Yönetmeliğine göre Güvenlik işaretinin görülmesini veya işitilmesini zorlaştıracak veya engelleyecek, aynı türden bir başka emisyon kaynağının bulunması önlemek amacıyla yukarıda ifade edilenlerden hangileri yanlıştır?A) I ve IV B) II ve IVC) I ve III D) III ve IV

132

Sağlık ve Güvenlik İşaretleri Yön. Ek-1• 5. Güvenlik işaretinin işlevinin aşağıda belirtilenler tarafından olumsuz

etkilenmemesi için : • 5.1. Görülmesini veya işitilmesini zorlaştıracak veya engelleyecek, aynı

türden bir başka emisyon kaynağının bulunması önlenecek, özellikle;• 5.1.1. Çok sayıda işaret birbirine çok yakın bir şekilde yerleştirilmeyecektir.• 5.1.2. Karıştırılma ihtimali olan iki ışıklı işaret aynı anda kullanılmayacaktır.• 5.1.3. Işıklı bir işaret bir diğer ışıklı işaretin çok yakınında

kullanılmayacaktır.• 5.1.4. Birden fazla sesli sinyal aynı anda kullanılmayacaktır.• 5.1.5. Çok fazla ortam gürültüsü olan yerlerde sesli sinyal

kullanılmayacaktır.• 5.2. İşaretlerin ya da sinyal aygıtlarının; uygun tasarımı, yeterli sayıda

olması, uygun bir şekilde yerleştirilmesi, bakım ve onarımının iyi yapılması ve doğru çalışması sağlanacaktır.

C72) Aşağıda görülen işaretlerden hangisi biyolojik risk etkeni işaretidir?A) B)

C) D)

134

Soru 72

Biyolojik risk

A73) Maden İşyerlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliğine göre İnsan ve malzeme taşımasında kullanılan kuyularda, lağımlarda, ana nefeslik yollarında, eğimli ve düz yollarda, hava hızı, kaç m/s’yi geçemez?A) 8 B) 6 C) 4 D) 2

136

Soru 73

• 8.4. İnsan ve malzeme taşımasında kullanılan kuyularda, lağımlarda, ana nefeslik yollarında, eğimli ve düz yollarda, hava hızı, saniyede 8 metreyi geçmez.

A74) Basınçlı kaplarda, test basıncı çalışma basıncının kaç katı olmalıdır?A) 1,5 B) 2 C) 3 D) 5

138

Yönetmelik

• AT doğrulaması• MADDE 14-• (3) Kapların bu Yönetmeliğe uygunluğunun sağlanması için, onaylanmış

kuruluş, İmalatçı veya Türkiye’de yerleşik yetkili temsilcisi aşağıdaki işlemleri yapar.

• c) Partinin incelemesinde onaylanmış kuruluş kapların tasarım ve üretim Programlarına göre üretilip üretilmediğini kontrol eder; partideki her bir kabın sağlamlığının kontrolü amacıyla kabın tasarım basıncının 1.5 katına eşit bir Ph basıncında bir hidrostatik ya da pnömatik test uygular.

D75) Aşağıdakilerden hangisi seyyar merdivenlerde bulunması gereken özelliklerden değildir?A) Bakım, onarım ve kontrol işlerinde helezoni merdivenler kullanılmayacaktır. B) El merdivenlerinde, kullanılırken kaymalara karşı, tırtır, lastik, mantar, mahfuz ve çengel koymak gibi gerekli tedbirler alınacaktır. C) Çift el merdivenlerinde, ayaklarının birbirlerinden ayrılmaması için, her iki yanından çengelli demir çubuk veya zincir ile bağlanacaktır. D) Ahşap merdivenlerin boyları 4 metreye kadar olanları birbirine eklenerek kullanılabilecektir

140

Merdivenler

• Taşınır Merdivenlerde Güvenlik Önlemleri• İşçilerin gelip geçtiği yerlerde kullanılacak merdivenin etrafı uyarı amaçlı

halat ve benzeri maddelerle çevrilmeli• Merdiven kapı önüne dayanacaksa, kapı açılmamalı • Merdivenler uzatılmak amacıyla birbirlerine eklenmemeli• Alt ve üst kısımları kaymayacak veya bu yerlerden kurtulmayacak şekilde

yerleştirilmeli• El merdivenlerinin kol uçlarına, kaymayacak şekilde pabuçlar konulmalı• Merdivenler sıkça kontrol edilmeli ve kusurlu merdivenler tamir edilmeden

kullanılmamalı• Metal merdivenler elektrikli ekipmanın yanında kullanılmamalı

B76) Ekranlı araçlarla çalışmalarda sağlık ve güvenlik önlemleri hakkında yönetmeliğe göre monitörlere ilişkin olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?A) Ekranda görünen karakterler, kolayca seçilir şekil ve formda, uygun büyüklükte olmalı, satır ve karakterler arasında yeterli boşluk bulunmalıdır.B) Ekran görüntüsü renkli olmalı, renkler karışmamalı ve benzeri olumsuzluklar bulunmamalıdır.C) Ekran, operatörün/çalışanın ihtiyacına göre kolaylıkla her yöne döndürülerek ayarlanabilir olmalıdır.D) Parlaklık ve karakterler ile arka plan arasındaki kontrast, operatör/çalışan tarafından kolaylıkla ayarlanabilmelidir

142

Ek– 1 Ekranlı Araçlarla Çalışmalarda Aranacak Asgari Gerekler• Parlaklık ve karakterler ile arka plan

arasındaki kontrast, operatör/çalışan tarafından kolaylıkla ayarlanabilmelidir.

• Ekran, operatörün/çalışanın ihtiyacına göre kolaylıkla her yöne döndürülerek ayarlanabilir olmalıdır.

• Ekran, ayrı bir kaide veya ayarlanabilir bir masa üzerinde kullanılabilir olmalıdır.

• Ekranda kullanıcıyı rahatsız edebilecek yansıma ve parlamalar olmamalıdır.

A77) Tehlikeli ve Çok Tehlikeli Sınıfta Yer Alan İşlerde Çalıştırılacakların Mesleki Eğitimine Dair Yönetmeliğe göre;Nakliye ve Benzer İşlerde eğitim gerektiren işler için aşağıdaki iş tanımlarından hangisi yanlıştır?A) Araçsız olarak elli beş kilodan yukarı ağırlık taşıma, boşaltma ve yükleme işleri.B) El arabası gibi araçlarla elli kilodan yukarı ağırlık taşıma, boşaltma ve yükleme işleri.C) Üç ve dört tekerlekli ve pedallı arabalarla altmış kilodan yukarı ağırlık taşıma, boşaltma ve yükleme işleri.D) En çok %10 rampalı yerlerde vagonetlerle üç yüz kilodan yukarı ağırlık taşıma, boşaltma ve yükleme işleri.

144

Doğru taşıma teknikleri

• TEHLİKELİ VE ÇOK TEHLİKELİ SINIFTA YER ALAN İŞLERDEÇALIŞTIRILACAKLARIN MESLEKİ EĞİTİMLERİNE DAİR YÖNETMELİK

• Yayımlandığı Resmi Gazete Tarihi/Sayısı: 13.07.2013/28706

• MESLEKİ EĞİTİM ALINACAK İŞLERE AİT ÇİZELGE EK-1

77 Araçsız olarak yirmi beş kilodan yukarı ağırlık taşıma, boşaltma ve yükleme işleri.

78 El arabası gibi araçlarla elli kilodan yukarı ağırlık taşıma, boşaltma ve yükleme işleri.

79 Üç ve dört tekerlekli ve pedallı arabalarla altmış kilodan yukarı ağırlık taşıma, boşaltma ve yükleme işleri.

80 En çok %10 rampalı yerlerde vagonetlerle üç yüz kilodan yukarı ağırlık taşıma, boşaltma ve yükleme işleri.

NAKLİYE BENZERİ İŞLER

D78) Aşağıdakilerden hangisi korkuluğu oluşturan elemanlardan değildir? A) Tırabzan B) Ara korkulukC) Topuk levhası D) Çapraz

146

YAPI İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÖNETMELİĞİ

6– Korkuluklarda; a) Platformdan en az bir metre yükseklikte ve herhangi bir yönden gelebilecek en az 125 kilogramlık yüke dayanıklı ana korkuluk,b) Platforma bitişik, en az 15 santimetre yüksekliğinde topuk levhası,c) Topuk levhası ile ana korkuluk arasında açıklıklar 47 santimetreden fazla olmayacak şekilde konulan ara korkuluk, bulunması sağlanır.

147

C79) Korkulukların çalışma platformundan yüksekliği en az kaç cm olmalıdır?A) 80 B) 90 C) 100 D) 110

148

YAPI İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÖNETMELİĞİResmi Gazete Tarihi: 05.10.2013 Resmi Gazete Sayısı:

28786http://www.batiosgb.com.tr/DersKonularinaGoreMevzuat.aspx?id=391

6– Korkuluklarda; a) Platformdan en az bir metre yükseklikte ve herhangi bir yönden gelebilecek en az 125 kilogramlık yüke dayanıklı ana korkuluk,b) Platforma bitişik, en az 15 santimetre yüksekliğinde topuk levhası,c) Topuk levhası ile ana korkuluk arasında açıklıklar 47 santimetreden fazla olmayacak şekilde konulan ara korkuluk, bulunması sağlanır.

149

http://www.batiosgb.com.tr/DersKonularinaGoreMevzuat.aspx?id=391


B80) “İskele sistemlerinde …………………..kadar dikey yaşam hattı oluşturulur. “ cümlesindeki boşluk bırakılan yere aşağıdaki ifadelerden hangisi gelmelidir?A) Çalışan sayısının yarısıB) Çalışan sayısıC) Kurulu iskele sayısıD) Kurulu iskele ayağı sayısı

150

YAPI İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÖNETMELİĞİResmi Gazete Tarihi: 05.10.2013 Resmi Gazete Sayısı: 28786


B) Yapı Alanlarındaki Özel Asgari ŞartlarBÖLÜM – IIAçık Mekanlardaki Çalışma YerleriÖn yapımlı bileşenlerden oluşan cephe iskeleleri ve seyyar iskelelerde özel tedbirler:43– İskele sistemlerinde çalışan sayısı kadar dikey yaşam hattı oluşturulur. Çalışanlara bağlantı aparatları ve halat tutucularıyla beraber tam vücut kemer sistemleri verilerek kullanımı sağlanır. Dikey yaşam hatlarının üst uçları uygun bir yere sağlam ve güvenli bir şekilde sabitlenir.

151



C81) İskelelerde geçiş amacı ile kullanılan korkuluk sistemine sahip geçitlerin eni en az kaç cm olmalıdır?A) 20 B) 40 C) 60 D) 80

152



B) Yapı Alanlarındaki Özel Asgari ŞartlarBÖLÜM – IIAçık Mekanlardaki Çalışma Yerleriİskelelerde genel tedbirler:28– İskelelerde geçiş amacıyla en az 60 santimetre genişliğinde ve kenarlarında bu Yönetmeliğin Ek–4 (A) Yüksekte Çalışma başlığının 6 ncı maddesinde tanımlanan özelliklere uygun korkuluk sistemleri bulunan geçitler kullanılır

153



A82) Kazılarda göçük tehlikesini önlemek amacıyla yapılan destek sistemlerinin seçiminde aşağıdaki kriterlerden hangisi en etkili olur?A) Zemin yapısıB) İklim koşullarıC) Çevredeki su kaynaklarıD) Kazı içine girecek işçi sayısı

154



B) Yapı Alanlarındaki Özel Asgari ŞartlarBÖLÜM – IIAçık Mekanlardaki Çalışma YerleriKazı işleri, kuyular, yeraltı işleri, tünel ve kanal işleri63– Kazı işleri, kuyular, yeraltı işleri ile tünel ve kanal çalışmalarında aşağıda belirtilen hususlara uyulur:a) Çalışmalar, işveren tarafından görevlendirilen ehil kişi gözetiminde yapılır.b) Çalışma alanına giriş ve çıkış için güvenli yollar sağlanır.c) Kazılarda zemin yapısı, iklim koşulları, kazı alanı yakınlarında meydana gelebilecek sarsıntılar, çevredeki su kaynakları ve fazla yük kuvvetleri göz önüne alınarak uygun şev açıları belirlenir ve/veya statik hesabı yapılmış uygun destek ve setler kullanılır. Kazı yüzeyleri, şevlerin eğimi ve yüksekliği zeminin yapısına, sağlamlığına ve çalışma yöntemlerine uygun seçilir.

155



C83) Yanıcı toz ve/veya grizu patlamalarının olabileceği ocaklarda aşağıdakilerden hangisi alınan önlemlerden değildir?A) ATEX özellikte (Kıvılcım oluşturmayan) malzeme kullanmakB) Damar içerisine doğru uzunluğu 25 m’den az olmamak koşulu ile kontrol sondajı yapmakC) Sıkılama çubuğunun metal bir çubuk olmasıD) Yeraltı havasında Metan oranının yapılan ölçümle %1’den az olması

156

Soru 83

• 10. Grizulu maden ocakları• 10.1. Yeraltı çalışmalarında yanıcı veya patlayıcı ortam oluşması riski

meydana getirecek miktarda metan gazı çıkma ihtimalinin olduğu yerler grizulu kabul edilir.

• 10.2. Bacalar, ani grizu boşalabilecek yönlerde veya grizu bulunabilecek eski çalışma yerlerinde devam ettirildiği takdirde, yapısal özellikler göz önünde bulundurularak en az 25 metre boyunda kontrol sondajları yapılması sağlanır. Kontrol sondaj deliklerinde, grizu veya tehlikeli gazların varlığı anlaşılırsa, iş durdurulur; çalışanlar söz konusu yeri terk eder; giriş yeri kapatılır, durum yetkililere derhal haber verilerek gerekli çalışmaların yapılması sağlanır.

• 10.3. Grizulu ocaklarda havalandırma ile ilgili değerler her vardiyada ölçülür, metan gazı ölçümleri bu ölçümlerle beraber yapılır. Havada % 1’den çok metan gazı tespitinde, bu oran % 1’in altına düşünceye kadar ölçümler aralıksız sürdürülür. Üretim ünitelerinden dönüş havası içinde ve üretim yerlerindeki gazların birikebileceği yerlerde metan gazı seviyesi sürekli olarak izlenir.

D84) Maden İşyerlerinde İş Sağlığı Ve Güvenliği Yönetmeliğine göre grizulu maden ocaklarında, bacalar (Maden içerisinden sürülen galeri), ani grizu boşalabilecek yönlerde veya grizu bulunabilecek eski çalışma yerlerinde devam ettirildiği takdirde, yapısal özellikler göz önünde bulundurularak en az kaç metre boyunda kontrol sondajları yapılması sağlanır?A) 5 B) 10 C) 15 D) 25

158

Soru 84

• 10.2. Bacalar, ani grizu boşalabilecek yönlerde veya grizu bulunabilecek eski çalışma yerlerinde devam ettirildiği takdirde, yapısal özellikler göz önünde bulundurularak en az 25 metre boyunda kontrol sondajları yapılması sağlanır. Kontrol sondaj deliklerinde, grizu veya tehlikeli gazların varlığı anlaşılırsa, iş durdurulur; çalışanlar söz konusu yeri terk eder; giriş yeri kapatılır, durum yetkililere derhal haber verilerek gerekli çalışmaların yapılması sağlanır.

D85) Aşağıdakilerden hangisi kapalı alanlarda çalışmalarda alınacak genel korunma önlemlerinden değildir?A) Kapalı alanlarda asla yalnız çalışılmamalı, mutlaka ikinci kişiler kapalı alan dışında yardımcı olarak bulunmalıdır.B) Kuyu veya diğer yeraltı tesislerinde yapılacak bakım ve onarım işlerinde zararlı, zehirleyici, boğucu veya parlayıcı gaz veya sıvıların tehlikeli bir şekilde birikebileceği göz önünde bulundurularak gerekli ve yeterli güvenlik önlemleri alınmalıdır. C) Yeraltı işlerinde, delme ve kazma sırasında çalışanların sağlığını koruyacak ve güvenliğini sağlayacak yeterli ve uygun havalandırma tesisatı yapılmalıdır.D) Çeşitli gazların hava ile patlayıcı bir karışım meydana getirebileceği yeraltı işlerinde açık alevli lamba veya cihazlar kullanılmalıdır.

160

Kapalı Alanlarda Çalışmalarda Alınacak Genel Korunma Önlemleri13.Kazı sırasında, zehirli ve boğucu gaz bulunduğu anlaşıldığı hallerde,

çalışanlar derhal oradan uzaklaştırılmalı, gaz çıkışı önlenmeli ve biriken gaz boşaltılmadıkça kazı işlerine başlanılmamalıdır.

14.Patlayıcı maddelerin kullanıldığı veya serbest silisin bulunduğu yerlerde, kazı toprağı ıslatılmalıdır.

15.Kaya kazılmasını gerektiren yer altı işlerinde, sulu delici makineler kullanılmalı veya tozların çalışanların sağlığına zarar vermemesi için gerekli diğer önlemler alınmalıdır.

16.Elektrikle aydınlatılmış yer altı işyerlerinde, akımın kesilmesi halinde işçilerin tahliye edilmelerini sağlamak ve ancak bu sürede kullanılmak üzere madenci lambaları veya fenerleri ya da benzeri uygun aydınlatma araçları bulundurulmalıdır.

A86) Aşağıda belirtilen hangisi kişisel koruyucu donanımların seçim ve kullanım kurallarının belirlenmesinde önemli değildir?A) İşyerinde çalışan sayısıB) Maruziyet sıklığıC) İşçinin çalıştığı yerin özellikleriD) Kullanım süreleri

162

D87) Kişisel korucu donanımların işyerlerinde kullanımı ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?A) Ergonomik gereksinimler uygun olmalıB) Gerekli ayarlamalar yapıldığında kullanana tam uymalı C) Risk yaratmadan ilgili riski önlemeye uygun olmalıD) İstisnai ve özel koşullara uygun olmalı

163

KİŞİSEL KORUYUCU DONANIMLARIN SEÇİMİ VE KULLANIMI:

• Tüm kişisel koruyucu donanımlar;

Tam koruma sağlamalıdır.

Kendileri bir tehlike kaynağı olmamalıdır.

Kullanılan vücut kısımlarına ve yapılan işe tam uygunluk sağlamalıdır.

Kullanımı, bakım ve temizliği kolay ve pratik olmalıdır.

İşyeri koşullarına uygun olmalıdır.

B88) Ağaç işlemede kullanılan Daire Testere Tezgahlarında çalışma tablasının yerden yüksekliği yerden kaç santimetre yükseklikte olmalıdır?A) 80 – 85 cm B) 85 – 90 cmC) 90 – 95 cm D) 95 – 100 cm

165

Daire Testere Tezgahlarında Güvenlik

• Çalışma tablasının yerden yüksekliği 85-90 cm. olmalı,

• Daire testerenin üstü ve etrafı mafsallı ve kesilecek parçanın dokunması ile açılabilen bir koruyucu ile kapatılmalı, testerenin tabla altındaki kısmı da korunmalı,

• Kısa parçalarda veya malzemenin son kısımları işlenirken kayar takozlar kullanılmalıdır.

A89) İş ekipmanları, bunları kullananlara ve diğer çalışanlara en az risk oluşturacak şekilde yerleştirilir, kurulur ve kullanılır. Bu amaçla, iş ekipmanının hareketli kısımları ile çevresinde bulunan sabit veya hareketli kısımlar arasında ……………………… bulundurulur. İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliğine göre yukarıda ifade edilen paragrafta boşluk olan yere aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?A) Yeterli mesafeB) Uygun ekipmanC) Koruyucu ekipmanD) Özel ekipman

167

Mevzuat Açısından İşverenin Yükümlülükleri

İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği EK-2

• 1. Tüm iş ekipmanları için genel hükümler

• 1.1. İş ekipmanları, bunları kullananlara ve diğer çalışanlara en az risk oluşturacak şekilde yerleştirilir, kurulur ve kullanılır. Bu amaçla, iş ekipmanının hareketli kısımları ile çevresinde bulunan sabit veya hareketli kısımlar arasında yeterli mesafe bulundurulur.

• Ayrıca iş ekipmanında kullanılan ya da üretilen enerjinin veya maddelerin güvenli bir şekilde temini ve uzaklaştırılması sağlanır

D90) Domino Kuramı, domino taşlarının birbirini devirmesine benzer biçimde, her basamağın bir sonrakini harekete geçirdiği beş aşamalı olaylar zinciri bu kuramın temelini oluşturur. Olaylar zincirinde aşağıdaki hangi kavram yer almaz?A) Gelenekler ve sosyal çevre B) İşçi hatası C) Güvensiz davranışla oluşan fiziksel veya mekanik zararD) Tehlikeli durum

169

D91) İşyerlerinde çalışanların eğitimleri ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?A) Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde yılda en az bir defa.B) Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde iki yılda en az bir defa.C) Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde üç yılda en az bir defa.D) İş kazası geçiren veya meslek hastalığına yakalanan çalışana işe dönüşünde çalışmaya başladıktan sonra, kazanın veya meslek hastalığının sebepleri, korunma yolları ve güvenli çalışma yöntemleri ile ilgili ilave eğitim

170

İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik

İş sağlığı ve güvenliği eğitimleri

Madde 6 —(5) İş kazası geçiren veya meslek hastalığına yakalanan çalışana işe dönüşünde çalışmaya başlamadan önce, kazanın veya meslek hastalığının sebepleri, korunma yolları ve güvenli çalışma yöntemleri ile ilgili ilave eğitim verilir.

(6) Herhangi bir sebeple altı aydan fazla süreyle işten uzak kalanlara, tekrar işe başlatılmadan önce bilgi yenileme eğitimi verilir.

C92) Bir maden işçisi solunum güçlüğü, öksürük ve balgam şikayetleriyle işyeri hekimi tarafından devlet hastanesine sevk edilmiş, burada kendisine kronik bronşit tanısı konmuştur. İşçinin hastalığının o işyerinden kaynaklanan bir meslek hastalığı olarak kabulü için aşağıda yazılı işlemlerin doğru sıralaması hangi seçenekte verilmiştir?1. İşe giriş muayenesi öncesinde yaptırması gereken solunum fonksiyon testi ve akciğer grafisi bulguları normal olmalı2. İşyerinde ortamında toz ölçümleri düzenli yapılmış olmalı ve kayıtları bulunmalı3. İşe giriş muayenesinde, işçinin daha önceden toz maruziyeti yaşadığı bir işyerinde çalışmadığı öğrenilmeli4. İşçinin düzenli olarak yapılan tıbbi tahlillerinde solunum fonksiyon kayıpları ve bununla uyumlu akciğer grafisi belirtilerini gösteren kayıtlar bulunmalı

A) 2-4-1-3 B) 1-2-3-4C) 1-3-2-4 D) 3-4-1-2

172

B93) I- Dışarıdan hava basarak havalandırmaII- İçerdeki havayı emip dışarı atarak havalandırmaIII- Alttan havalandırmaIV- Hava üst taraftan verilerek ve alt taraftan çekilerek yapılan havalandırmaHavalandırma ve İklimlendirme prensiplerine göre yukarıdaki ifadelerden hangi/hangileri cebri havalandırma yöntemleridir?A) I ve II B) I, II, III, IVC) II, III ve IV D) I, II ve IV

173

CEBRİ HAVALANDIRMA

• İşyerlerinin havalandırmasını, tabii havalandırma ile yeterli şekilde yapılamadığı durumlarda cebri havalandırmaya baş vurulur. Zorlayıcı birtakım etkilerle hava akımının yönlendirilmesi ile oluşur. Hava akımını doğal seyri dışında etkilemek için birtakım unsurlardan faydalanılır. Klima, aspiratör, vantilatör gibi. Başlıca beş şekilde yapılır.– Dışarıdan hava basarak havalandırma– İçerdeki havayı emip dışarı atarak havalandırma– Alttan havalandırma– Üstten havalandırma– Hava üst taraftan verilerek ve alt taraftan çekilerek yapılan

havalandırma,

174

B94) Sağlık kuralları bakımından günde yedi buçuk saatten altı saat veya daha az çalışılması gereken işler kapsamındaki iş aşağıdakilerden hangisidir?A) Kaynak işleri,B) İnsektisitlerin paketlenmesi işleri,C) Kaplamacılık işleri,D) Yeraltı işleri,

175

A95) Mesleki risklerin önlenmesi kimin yükümlülüğündedir?A) İşvereninB) Çalışan temsilcisininC) Destek elemanınınD) İş güvenliği uzmanının

176

Soru 95

• Risk değerlendirmesi, kontrol, ölçüm ve araştırma• MADDE 10 – (1) İşveren, iş sağlığı ve güvenliği yönünden risk

değerlendirmesi yapmak veya yaptırmakla• yükümlüdür. Risk değerlendirmesi yapılırken aşağıdaki hususlar dikkate

alınır:• a) Belirli risklerden etkilenecek çalışanların durumu.• b) Kullanılacak iş ekipmanı ile kimyasal madde ve müstahzarların seçimi.• c) İşyerinin tertip ve düzeni.• ç) Genç, yaşlı, engelli, gebe veya emziren çalışanlar gibi özel politika

gerektiren gruplar ile kadın çalışanların• durumu.

B96) İş Kanununa göre kadınların çalışma süresinden sayılmayan haller aşağıdakilerden hangisidir? A) Çocuk emziren kadın işçilerin çocuklarına süt vermeleri için belirtilecek sürelerB) Doğumdan sonra alınan 6 aylık ücretsiz izinC) Doğum öncesi ve sonrası alınan 8 er haftalık izinD) Doğum sonrası hekim raporu ile artırılabilen süre

178

4857 Sayılı İş Kanunu• Analık halinde çalışma ve süt izni• MADDE 74. - Kadın işçilerin doğumdan önce sekiz ve doğumdan sonra sekiz

hafta olmak üzere toplam onaltı haftalık süre için çalıştırılmamaları esastır. Çoğul gebelik halinde doğumdan önce çalıştırılmayacak sekiz haftalık süreye iki hafta süre eklenir. Ancak, sağlık durumu uygun olduğu takdirde, doktorun onayı ile kadın işçi isterse doğumdan önceki üç haftaya kadar işyerinde çalışabilir. Bu durumda, kadın işçinin çalıştığı süreler doğum sonrası sürelere eklenir.

• Hamilelik süresince kadın işçiye periyodik kontroller için ücretli izin verilir.• Hekim raporu ile gerekli görüldüğü takdirde, hamile kadın işçi sağlığına uygun

daha hafif işlerde çalıştırılır. Bu halde işçinin ücretinde bir indirim yapılmaz.• İsteği halinde kadın işçiye, onaltı haftalık sürenin tamamlanmasından veya

çoğul gebelik halinde onsekiz haftalık süreden sonra altı aya kadar ücretsiz izin verilir. Bu süre, yıllık ücretli izin hakkının hesabında dikkate alınmaz.

• Kadın işçilere bir yaşından küçük çocuklarını emzirmeleri için günde toplam birbuçuk saat süt izni verilir. Bu sürenin hangi saatler arasında ve kaça bölünerek kullanılacağını işçi kendisi belirler. Bu süre günlük çalışma süresinden sayılır.

A97) 4857 sayılı İş Kanunu Madde 69’a göre çalışma hayatında "gece" en geç ………………………………… kadar geçen ve her halde ………………………… süren dönemdir. Doğru cevaplar hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir?A) 20.00'da başlayarak en erken saat 06.00'ya - en fazla on bir saatB) 19.00'da başlayarak en erken saat 06.00'ya - en fazla on saatC) 20.00'da başlayarak en erken saat 07.00'ye - en az on iki saatD) 19.00'da başlayarak en erken saat 07.00'ya - en fazla on bir saat

180

İlgili Mevzuat

Gece Çalıştırılma Yasağı• Madde 5 — 4857 sayılı İş Kanununun 69 uncu maddesinin birinci

fıkrasında tanımlanan gece dönemine denk düşen 20.00-06.00 saatleri arasındaki işçi postalarında, 18 yaşını doldurmamış çocuk ve genç işçilerin çalıştırılmaları yasaktır.Ücretten İndirim Yapılamayacağı

• Madde 6 — Bir işçi postası ile yürütülen işlerde, ikili ya da daha çok posta sayısının artırılması ya da üç posta halinde çalışılan işyerlerinde günlük çalışma süresinin 7,5 saatin altında saptanması sonucunda, çalışma sürelerindeki azalma nedeniyle, işçilerin ücretlerinden her ne şekilde olursa olsun, indirim yapılamaz.

C98) “ İş Sağlığı Profesyonelleri İçin Uluslararası Etik Kurallar” aşağıdaki hangi kuruluş tarafından hazırlanmıştır?A) Dünya Sağlık Örgütü (WHO)B) Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO)C) Uluslararası İş Sağlığı Komisyonu (ICOH)D) Avrupa Birliği İş Sağlığı ve Güvenliği Ajansı (EU-OSHA)

182

A99) Çalışanlara verilecek eğitimler, çalışanların işe girişlerinde ve işin devamı süresince belirlenen periyotlar içinde;a) Az tehlikeli işyerleri için en az ……… …...saat,b) Tehlikeli işyerleri için en az ………… …...saat,c) Çok tehlikeli işyerleri için en az …………. saat olarak her çalışan için düzenlenir.İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğe göre yukarıda ifade edilen cümlelerdeki boş yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?A) Sekiz – on iki – on altıB) Sekiz – on iki – on dörtC) Altı – on iki – on altıD) Altı – sekiz – on iki

183

İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik

Eğitim süreleri ve konuları

• Madde 11 – (1) Çalışanlara verilecek eğitimler, çalışanların işe girişlerinde ve işin devamı süresince belirlenen periyotlar içinde;

• a) Az tehlikeli işyerleri için en az sekiz saat,

• b) Tehlikeli işyerleri için en az on iki saat,• c) Çok tehlikeli işyerleri için en az on altı

saat olarak her çalışan için düzenlenir.

B100) I- Organik ve anorganik pigmentlerin imali işleri.II- Kuaförlük ve Selülozik, sentetik ve her çeşit boya ile saç boyama işleri.III- Ham kürkleri işleme ve boyama işleri.IV- Tabakhaneler ile her çeşit deri fabrika ve imalathanelerinde tabaklama, nakil ve depolama işleriYukarıdakilerden hangileri Tehlikeli ve Çok Tehlikeli Sınıfta Yer Alan İşlerde Çalıştırılacakların Mesleki Eğitimlerine Dair Yönetmelik’e göre mesleki eğitim alınacak işlerden değildir?A) II ve III B) I ve IVB) Yalnız II D) II, III ve IV

185

İlgili Mevzuatlar

44 Aktif kömürlerin, diğer aktif maddelerin ve çeşitli kimyasalların emprenyasyon işleri.

45 Her türlü patlayıcı maddenin kullanıldığı işler ile toz ve gaz maskeleri, koruyucu başlık, elbiseler ile diğer koruyucuların kullanılması zorunluluğu bulunan işler.

46 Piroteknik malzemesi hazırlama ve imali işleri (Aydınlatma ve işaret fişekleri, havai fişekler şenlik maytapları, tabanca mantarı benzerleri).

47 Her türlü organik ve anorganik zehirli veya tahriş edici maddelerle boya ve vernik imali ve bunlardan meydana gelen zehirli ve tahriş edici boyaların kullanılması işleri.

48 Kimyasal gübrelerin üretimi ve depolanması işleri.

49 Selülozik, sentetik ve her çeşit boya imali işleri.

50 Sellüloit imali ve lak nitrosellülozu ile yapılan çeşitli kimyasal maddelerin imali işleri.

51 Ensektisit, rodentisit ve tarımsal mücadele ilaçları hazırlanması, üretimi ve depolanması işleri.

52 Flor, klor, brom, iyot üretimi ve bunların zarar verici türevlerinin imali işleri.

53 Organik ve anorganik pigmentlerin imali işleri.

KİMYA SANAYİ İLE İLGİLİ İŞLER

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLIĞI DENEME SINAVI VIII

187

Ülkemizde İsg’nin gelişimi

Documents