Üç-Boyutlu Televizyon

(3DTV)Levent Onural

Bilkent ÜniversitesiElektrik ve Elektronik Müh. Böl.

20 Ekim 2008 Erzurum

Üç-Boyutlu Televizyon

(3DTV)Levent Onural

Bilkent ÜniversitesiElektrik ve Elektronik Müh. Böl.

20 Ekim 2008 Erzurum

20 Ekim 2008 Bilkent-Erzurum - Levent Onural 2

20 Ekim 2008 Bilkent-Erzurum - Levent Onural 33

Üç-Boyutlu Televizyon

•Tarihçe:

•Gerçekmiş hissini veren görüntüler hep amaçlanmıştır

•Üç-boyutlu görsel teknolojiler, neredeyse iki-boyutlular kadar eskidir

•Stereoskopik fotoğrafların 170 yıllık, integral görüntülemenin 100 yıllık, holografinin 60 yıllık geçmişi var

•Ancak 2D görüntüler yaygınlaşmış, 3D’lerin kullanımı ise çok sınırlı kalmıştır

20 Ekim 2008 Bilkent-Erzurum - Levent Onural 44

Üç-Boyutlu Televizyon

•Tarihçe:

•Stereoskopik resim – 1838

• 1844’e varıldığında ABD ve Avrupa’da yaygın

•2D fotoğraf – 1839

•2D sinema – 1867 (Lincoln)

•Stereoskopik 3D sinema – 1900’lerin başı

•2D TV – 1920’s (Belin, Baird)

•Stereoskopik 3DTV – 1920’s (Baird)

20 Ekim 2008 Bilkent-Erzurum - Levent Onural 55

Üç-Boyutlu Televizyon

•Tarihçe:

•Stereoskopik 3D filmler 1950’lerde yaygındı

•İlk stereoskopik 3DTV yayını – 1953

•İlk ticari stereoskopik 3DTV yayını – 1980’ler (ABD)

•Stereoskopik 3D-HDTV – NHK – 1991 ve sonrası (Japonya)

•2002 Dünya Futbol Şampiyonası’ndan stereoskopik 3D yayın – (ETRI - Kore)

20 Ekim 2008 Bilkent-Erzurum - Levent Onural 66

Üç-Boyutlu Televizyon

•Teknoloji:

•STEREOSKOPİ

•Stereoskopi, insan görme sisteminin yanıltılmasına dayanır:

• İki göze, birbirinden biraz farklı açılarda çekilmiş iki 2D resim/video gösterilir

•Beyin bunları 3D algılar

•Özellikle ayarların iyi olmaması durumunda, deniz tutmasına benzer bir his yaratır

20 Ekim 2008 Bilkent-Erzurum - Levent Onural 77

Üç-Boyutlu Televizyon

•Teknoloji:

•ÇOK-GÖRÜNÜMLÜ VİDEO

•Stereoskopiye benzer, ancak iki yerine ikiden çok (genellikle 7-9, ama 100’lere kadar çıkabilir) 2D video

• Ortama, bir yelpaze gibi, birbirlerinden birkaç derecelik açı aralıklarıyla çekilmiş farklı 2D videolar gönderilir

•Bunlara bakan kişi, bulunduğu konuma göre iki tanesini (biri bir göze, diğeri diğer göze) görür

•KONUMLA DEĞİŞEN STEREOSKOPİ

20 Ekim 2008 Bilkent-Erzurum - Levent Onural 88

Üç-Boyutlu Televizyon

•Teknoloji:

•HOLOGRAFİ

•Ortamdaki ışığın tüm fiziksel özellikleri ile kaydedilip, başka bir zamanda veya yerde tıpatıp tekrar oluşturulmasını amaçlar

•Bu nedenle, stereoskopinin olumsuzluklarını taşımaz

• Stereoskopiye göre çok daha zordur

•Henüz holografik TV yok

20 Ekim 2008 Bilkent-Erzurum - Levent Onural 99

Üç-Boyutlu Televizyon

3DTV KONUSUNDAKİ GÜNCEL ARAŞTIRMA ETKİNLİKLERİ

20 Ekim 2008 Bilkent-Erzurum - Levent Onural 10

Üç-boyutlu ortam

Çekim Betimleme Kodlama

Sinyal Çevrimi

Gösterimİletim

Gösterim

Üç-boyutlu Televizyon

20 Ekim 2008 Bilkent-Erzurum - Levent Onural 1111

Üç-Boyutlu Televizyon

•Çekim: 3B sahnelerin yakalanması ve 3DTV sistemine girdi sağlanması

•Soyut Veri Dönüşümü: Çekilmiş 3B hareketli sahnelerin bilgisayar grafiği yöntemlerine benzer biçimde soyut gösterime çevrilmesi

•Kodlama: Sıkıştırma ve ardından bit-dizisi oluşturma

•İletişim: Kodlanmış verilerin iletimi

•Sinyal Çevrimi: 3B sahne verilerinin holografik ve diğer ekranları sürebilecek sinyallere dönüşümü

•Gösterim: 3DTV verilerini gösterebilecek cihazlar

20 Ekim 2008 Bilkent-Erzurum - Levent Onural 1212

Üç-Boyutlu Televizyon

Çekim:• Çok-kameralı• Tek-kameralı• Derinlikli• Holografik• İnsan yüzü veya vücudu için özelleştirilmiş

çekim teknikleri• Desen projeksiyonu• Diğer

20 Ekim 2008 Bilkent-Erzurum - Levent Onural 13

Capture and Representation – Examples

Key Technologies for an Advanced 3D-TV SystemC. Fehn, K. Hopf, B. Quante (Fraunhofer Inst. HHI)

Video Derinlik Videosu

20 Ekim 2008 Bilkent-Erzurum - Levent Onural 1414

Üç-Boyutlu Televizyon

Betimleme:• Bilgisayar grafiği yöntemlerine dayalı

pek çok teknik

20 Ekim 2008 Bilkent-Erzurum - Levent Onural 15

Üç-boyutlu Televizyon

Max Planck

20 Ekim 2008 Bilkent-Erzurum - Levent Onural 16

Üç-boyutlu Televizyon

Statistical Evaluation of Spatiotemporal Prediction for Multi-view Video Coding

P. Merkle, A. Smolic, K. Mueller, T. Wiegand (Fraunhofer Inst. - HHI)

Çok görünümlü video

Sıkıştırma ve Kodlama

20 Ekim 2008 Bilkent-Erzurum - Levent Onural 1717

Üç-Boyutlu Televizyon

GÖSTERİM:

•Stereoskopik

•Klasik (gözlüklü)

•Oto-stereoskopik (gözlüksüz)

•Lentiküler

•Maskelemeli

•Çok seyircili

• Hareketli seyirciyi izleyen

•Hacim taramalı (volumetric)

•Tümleşik Görüntüleme (Integral Imaging)

•Holografik

•SLM, DMD, Akusto-optik

20 Ekim 2008 Bilkent-Erzurum - Levent Onural 1818

Üç-Boyutlu Televizyon

Hacim taramalı gösterici

20 Ekim 2008 Bilkent-Erzurum - Levent Onural 19

Üç-boyutlu Televizyon

• Hacim taramalı gösterici

20 Ekim 2008 Bilkent-Erzurum - Levent Onural 20

Üç-boyutlu Televizyon

• Hacim taramalı gösterici (Veysel Yücesoy ve Doruk Tunaoğlu – Bilkent Üniv. EEE Böl 4. sınıf öğrencileri)

20 Ekim 2008 Bilkent-Erzurum - Levent Onural 2121

Üç-Boyutlu Televizyon

Stereoskopik ve çoklu gösterim

20 Ekim 2008 Bilkent-Erzurum - Levent Onural 2222

Üç-Boyutlu Televizyon

Holografik Televizyon Araştırmaları

20 Ekim 2008 Bilkent-Erzurum - Levent Onural 23

20 Ekim 2008 Bilkent-Erzurum - Levent Onural 2424

Holografik TV Laboratuvarı - Bilkent

CCD Kamera

Üç-Boyutlu Televizyon

20 Ekim 2008 Bilkent-Erzurum - Levent Onural 25

20 Ekim 2008 Bilkent-Erzurum - Levent Onural 26

Üç-boyutlu Televizyon

Holografik TV Araştırmaları (Bilkent)

20 Ekim 2008 Bilkent-Erzurum - Levent Onural 27

Üç-boyutlu Televizyon

Holografik TV çalışmaları (Bilkent):

20 Ekim 2008 Bilkent-Erzurum - Levent Onural 28

Üç-boyutlu Televizyon

Holografik TV Araştırmaları – (Bilkent)

20 Ekim 2008 Bilkent-Erzurum - Levent Onural 29

Üç-boyutlu Televizyon

Holografik TV Araştırmaları – (Bilkent)

Teşekkürler...

Daha fazla bilgi:www.3dtv-research.org

Levent Onural3DTV Projesi Koordinatörü

Bilkent ÜniversitesiElektrik ve Elektronik Müh. Böl.

Teşekkürler...

Daha fazla bilgi:www.3dtv-research.org

Levent Onural3DTV Projesi Koordinatörü

Bilkent ÜniversitesiElektrik ve Elektronik Müh. Böl.