TURİZM SEKTÖRÜNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

Türkiye’de turizm sektörü, milli gelire ve ülke tanıtımına olan katkıları ile hizmet sektörünün önemli bir parçası olarak kabul edilmektedir.

Turizm Sektörü

SGK istatistiklerine göre ortalama turizm sektörünün ana kollarından olan havayolu taşımacılığında 25.000 , konaklama sektöründe 211.000, yiyecek- içecek sektöründe 600.000, seyahat tur operatörlüğünde 50.000 çalışan vardır.

Bu rakamların, turizmin ölü mevsimi olarak nitelendirilen kış ayları ve dış siyasal krizler dikkate alındığında ve turizm mevsimi olan yaz ayları ile önümüzdeki süreçte dış siyasal krizlerin etkilerinin azalacağı göz önüne alındığında daha da artacağı ve yaklaşık 2 milyon kişinin turizm sektöründe çalışacağı düşünülmelidir.

Tatil dönemleri ve yaz ayları gibi mevsimsel olarak iş yükünün arttığı dönemlerde ya da hafta sonu ve gece gibi işgücünün genelinin çalışmadığı alışılmadık saatlerde çalışılması, sigortasız ve güvencesiz çalıştırılması, birbirinden oldukça farklı işlerin yapılmasının getirdiği iş çeşitliliği sektörün çalışma yapısının temel özelliklerindendir.

Diğer iş kollarında pek rastlanmayan bu düzensizlik ve alışılmadık unsurlar , bizzat Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının tesbit etmiş olduğu ve aşağıda açıklanan uygunsuzlukların oluşmasına sebebiyet vermektedir: • Çalışma sürelerinin uzunluğu • Ara dinlenmelerinin ihlali • Hafta tatili izni ihlali • Ücret ödenmeden Ulusal Bayram ve genel tatil çalışması

yaptırılması • İzinsiz yabancı uyruklu işçi çalıştırılması • Kayıt dışılık • Stajyer öğrencilerin amaç dışı çalıştırılması…

• Bu uygunsuzluklara meydan verilmemesi için;

• Turizm işverenlerinin mevzuata uygun davranmaları, çalışanlarının haklarını gözetmeleri,

• Çalışanların hakları konusunda bilgi sahibi olup haklarını arayabilmeleri,

• Devletin de denetim görevini layıkıyla yapıp uygunsuzlukları önlemesi gerekir.

Aynı zamanda turizm işletmelerinde ve konaklama tesislerinde, müşterilerin ağırlanmasına yönelik hizmet faaliyetleri ile, bu faaliyetlerin alt yapısını oluşturan çok çeşitli işler yapılmaktadır.

Mesela: Mutfaklarda yapılan çalışmalar, yiyecek içecek maddelerinin tedariki, hazırlanması, bulaşıkhaneler, soğuk hava depoları, çamaşırhaneler, ütü odaları, kat ve oda temizlikleri, mekanik cihazların bulunduğu ve teknik işlerin yapıldığı atelyeler, kazan daireleri, yüzme havuzu ekipmanları, çeşitli kimyasal maddelerin kullanımı, çevre düzenleme, park, bahçe çalışmaları, animasyon ve eğlence faaliyetleri ve bunlar gibi akla gelebilecek birçok çalışma…

Tüm bu etkenler, turizm sektörünü iş sağlığı ve güvenliği açısından dikkat çekilmesi gereken bir merkez haline getirmektedir. Bu itibarla, diğer sektörlerde olduğu gibi, bu sektörde de iş kazalarının ve meslek hastalıklarının önlenmesi ve azaltılması için ciddi çalışmaların yapılması gerekmektedir.

İŞ KAZALARININ SEBEPLERİ

• İş Kazalarının;

• % 88’İ TEHLİKELİ, GÜVENSİZ DAVRANIŞLARDAN,

• %10’U TEHLİKELİ, GÜVENSİZ DURUMLARDAN,

• %2’SI KAÇINILMAZ SEBEBİ BİLİNMEYEN) olgulardan KAYNAKLANMAKTADIR.

GÜVENSİZ

DAVRANIŞLAR

88%

GÜVENSİZ

DURUMLAR

10%

KAÇINILMAZ,

SEBEBİ ÖNCEDEN

TAHMİN

EDİLEMEYEN

KAZALAR

2%

KAZALARIN SEBEPLERİ

İŞ KAZALARI

• Küçük kazaların bildirimi yapılmamakta, ramak kalalar konuşulmamakta, normal kazalar iş kazası gibi bildirilmektedir. Bu da kargaşa doğurmaktadır.

• İş kazaları küçük- büyük ayırımı yapılmadan 3 iş günü içinde mutlaka SGK’ ya bildirilmeli,

• Kazaların kök sebepleri araştırılmalı,

• Kaza dönüşü çalışanlara eğitimi yapılmalı ve sağlık kontrolü yapılmalıdır.

TEKNİK ATÖLYELER

Kaza, meslek hastalığı ve yangınların oluş yerleri ve sebeplerinden biri de teknik departmanlar ve çalışanlarıdır.

• Buradakilerin eğitimleri yeterli olmalı,

• Belgeli eleman çalıştırılmalı,

• İSG tedbirleri alınmalı,

• Sağlık raporsuz çalışılmamalı, • Ortam ölçümlerine dikkat edilmelidir.

TEHLİKELİ DURUMLAR • Tesislerde kullanılan elektrikli cihazların

topraklamalarının olmaması,

• Kıyma makinalarının el- parmak kapılmasına karşı

korunmamış olması,

• Mutfak, çamaşırhane gibi yerlerin havalandırmasının

yetersiz olması,

• Yangına karşı yeterli tedbirlerin alınmamış olması,

• Çalışılan ortamların, aşırı sıcak (mutfak, çamaşırhane

gibi), aşırı soğuk (soğuk hava depoları gibi ), aşırı

nemli ve kötü aydınlatılmış (mutfaklar, havuz altları

gibi ) olması,

• Kimyasal maddelerin, basınçlı gaz tüplerinin uygun

olmayan şekilde depolanması…….

GÜVENSİZ, TEHLİKELİ

DAVRANIŞLAR: • İş ekipmanlarının yanlış ve hatalı kullanılması,

• İşin gerektirdiği kişisel koruyucu teçhizatın kullanılmaması,

• (Mutfakta et doğrayan kişinin çelik örgülü eldiven kullanmaması, kimyasal maddelerle çalışanların maske, gözlük, eldiven, önlük vb. kullanmaması gibi )

• Kıyma makinesinin çalışır vaziyette temizliğinin yapılması,

• Oda temizlikçilerinin hijyen kurallarına uymaması, maske ve eldiven kullanmaması,

• Makinelerin koruyucu tertibatlarının çıkarılması veya işe yaramaz hale getirilmesi,

• Yüksekte çalışırken iskelesiz , emniyet kemersiz çalışılması,

• Çalışanın görevi olmayan işleri yapması,

• Acele ve dikkatsiz çalışılması,

• Çalışma esnasında şakalaşılması , ……..

Biraz önce belirttiğimiz gibi, turizm işletmelerinde ve konaklama tesislerinde çok çeşitli işler yapıldığından , iş kazası ve meslek hastalıklarının önlenmesi ve azaltılması amacıyla , bu işlere ve uyulması gereken iş sağlığı ve güvenliği kurallarına kısaca değinelim:

EĞİTİM, MESLEKİ UYGUNLUK

• Öncelikle, çalışanlar iş sağlığı ve güvenliği eğitimleri ile bilgilendirilmeli ve bilinçlendirilmelidir.

• Mesleki eğitim belgesi olmayanların , ilgili işlerde çalıştırılmaları engellenmelidir.

KALİTE YÖNETİMİ VE OHSAS

• Hep kâğıt üzerinde yapılmaktadır. Uygulama nadirdir. Saha çalışmaları şarttır.

• Standartların mevzuatları farklı olduğu için yönetmeliklerle uyumlu değildir.

• Hiçbir müfettiş “OHSAS-18001 İSG Standartı var mı, yok mu?” diye sormaz.

• Ancak kurumsallaşmak ve İSG kültürünü oluşturmak için OHSAS-18001 İSG Yönetim Sistemi standartını oluşturmak şarttır.

OLUMSUZ ÇALIŞMA ORTAMLARI

• Mutfaklarda, çamaşırhanelerde ve benzeri yerlerde olumsuz çalışma ortamı, yüksek ısı, nem, kötü aydınlatma , kötü havalandırma, sıkışıklık, gürültü ve benzeri hususlar çalışanı kötü yönde etkilemektedir. Bu nedenle işletmeci, çalışanın çalışma ortamını ve şartlarını gözlemlemeli, gerekli tedbirleri almalıdır.

KESİLME VE MAKİNALARA KAPILMA KAZALARI

• Mutfakta çalışanlar keskin bıçakla yemekleri hazırlarken çoğu zaman ellerini ve parmaklarını kesmektedirler. Mutfaklarda sert meyve ve sebzeleri doğramak ve dilimlemek ve etleri kıymak için elektrikle çalışan ve keskin bıçaklara sahip makineler kullanılmaktadır. Bu makineleri ve ekipmanları kullananlar işe başlamadan önce eğitilmeli ve işle ilgili tehlikeler anlatılmalıdır.

KESİLME VE MAKİNALARA KAPILMA KAZALARI

• Bu makineleri kullananların iş giysilerinin özenle seçilmesi ve sarkan kısımlar olmamasına dikkat edilmesi gerekmektedir. Ayrıca, makine başında çalışan kişinin saçları uzunsa makine ile teması engellemek için başlık takması ve mutlaka takılarını çıkartması da gerekmektedir. Aksi durumda parmak kopması veya cilt sıyrılması gibi kazalar ile karşı karşıya kalınabilinmektedir.

• Et kıyma makinalarında itme takozu

kullanılmalı, makine çalışırken temizlik

yapılmamalıdır.

KESİLME VE MAKİNALARA KAPILMA KAZALARI

• Bu tip keskin aletleri yıkayan bulaşıkçılarında, el kesilmelerini önlemek için uygun iş güvenliği eldiveni kullanmaları sağlanmalıdır. Önemsiz gibi görünen kesikler enfeksiyon kapma gibi ciddi sonuçlar doğurabilmektedir.

YANMA VE HAŞLANMA KAZALARI

• Yanmalar ve haşlanmalar, aşçılar, bulaşıkçılar, diğer mutfak personeli ve çamaşırhane çalışanları arasında daha çok görülmektedir. Kızartma yapmak için tavalarda kızdırılmış yağların üzerine donmuş yiyecekler düştüğünde veya su tanecikleri kızgın yağın üzerine geldiğinde sıçramalar olmaktadır. Sıçramalar ve dökülmeler cilde temas ederse ciddi yanıklara neden olabilmektedir. Cilt yanıklarını önlemek için çalışanlar tehlikeler ve risklere karşı bilgilendirilmeli ve uygun kişisel koruyucu donanım kullanmaları sağlanmalıdır.

KAYMA VE DÜŞME OLAYLARI • Otellerde yüzey temizliğinde kullanılan kimyasallar ve

mutfakta kullanılan sıvıların (yağ, su vb.) yere dökülmesi kaygan zemin oluşturduğu için çalışanın kayma ve düşme riskini arttırmaktadır. Bu nedenle yapılan işin şekline göre, yere sıkı tutunan, kaymaz ayak koruyucu iş emniyet ayakkabıları kullanılmalı ve uyarı işaretleri ile tehlike belirtilmelidir. Ayrıca yüksekte yapılan çalışmalarda da platform, iskele ve emniyet kemeri kullanılmalıdır.

KİMYASALLARDAN ETKİLENME

• Otel temizliğinde (odalar, havuz vb.) ve mutfak

temizliğinde kullanılan kimyasallar, personel tarafından

kullanılırken elde tahrişler veya ciltle uzun süreli temasta

cilt hastalıklarına neden olabilmektedir. Temizlik amaçlı

kullanılan bu kimyasalların buharının solunmasının ise

çalışanlarda solunum yolu hastalıklarına neden olduğu

görülmektedir. Kimyasallarla çalışılan noktalarda uygun

havalandırma ve personele uygun kişisel koruyucu

donanım (eldiven, maske vb.) verilmelidir.

HAVUZ ALTLARI • Havuz altlarında bulunan , havuz suyunun hijyen

özelliğini korumak için kullanılan tehlikeli kimyasalları

kullanan çalışanlar buralarda kullanılan kimyasal

maddelerin özellikleri, etkileri, kullanma ve korunma

kuralları hakkında eğitilmeli, KKD kullanmaları

sağlanmalı, MSDS’leri temin edilmelidir.

• Gerekli diğer İSG tedbirlerinin, taşma havuzlarının, göz

ve vücut duşlarının yapılması elzemdir.

MESLEK HASTALIKLARI

• SGK -ÇALIŞMA GÜCÜ VE MESLEKTE KAZANMA GÜCÜ KAYBI ORANI TESPİT İŞLEMLERİ YÖNETMELİĞİ’ ne göre; üniversiteler ve hastanelerin düzenledikleri ilmi raporlar bir meslek hastalığına karar verilmesi için uygun ve yeterli değildir.

• Onun için diğer sektörlerde olduğu gibi, turizm sektöründe de teşhisi yapılan ve raporlandırılan meslek hastalığı vakası yok denecek kadar azdır.

• Söz konusu SGK yönetmeliği değiştirilmelidir.

MESLEK HASTALIKLARI • Mesela lejyonella hastalığının en çok turizm sektöründe

ortaya çıkması kuvvetle muhtemeldir. Çünkü bu hastalık toplu kullanıma açık klimalar, duşlar, lavabolar, su kuleleri, SPA’lar vs.’den kaynaklanır. Lejyonella hastalığı yeterince bilinmeyen ancak çok tehlikeli bir hastalıktır ve bu hastalıktan vefat edenler vardır.

• Çamaşırhanelerdeki leke çıkarıcılar içinde kanserojen maddeler vardır. Trikloretilen ve bunun gibi maddeleri kullanan çamaşırhane çalışanları kanser riski ile karşı karşıyadır.

• Bir iki örnek verdiğimiz meslek hastalıkları üzerinde Turizm sektöründe de ciddi şekilde durulmamaktadır.

ELEKTRİK TEHLİKESİ

• İşletmelerde başta bakım atölyeleri,

havuz altları ve mutfak bölümleri olmak

üzere çeşitli noktalarda kullanılan elektrikli ekipmanlardan elektrik çarpması tehlikesi oluşmaktadır. Elektrikli ekipmanların uzman kişilerce periyodik kontrollerinin ve gerektiğinde testlerinin yapılması, çalışma şeklinde değişiklikler, kazalar ve iş ekipmanındaki güvenliğin bozulmasına neden olabilecek durumlardan sonra, arızanın zamanında belirlenip giderilmesi gerekmektedir.

Elektrik işleri, mesleki belgesi olan elektrikçiler tarafından yapılmalıdır.

ELEKTRİK TEHLİKESİ

• Kullanılan elektrikli ekipmanların, elektrikli süpürgelerin yalıtkanlıkları tam olmalı, kabloları sağlam ve eksiz olmalı, fiş ve prizler sağlam ve topraklı olmalıdır.

• Elektrikçiler, çalışırken yalıtkanlık özelliği olan kişisel koruyucular ve el aletleri kullanmalıdır.

YANGIN TEHLİKESİ • Otellerde kullanılan basınçlı kaplar, LPG tüpleri,

mutfak ekipmanları, kaynak-teknik bakım atölyeleri,

elektrikli ekipmanlar yangın riskini artırmaktadır.

• Bu nedenle otellerde, işletmenin büyüklüğüne göre yangın söndürme sistemleri ve cihazları bulundurulmalıdır.

• Yangın güvenliği sağlayabilmek için çalışan personele yangın güvenliği eğitimi verilmelidir.

• Yangın riskine karşı acil durum planları oluşturulmalı ve acil kaçış yolları belirlenmelidir. Acil kaçış yollarının ve yangın söndürme cihazlarının bulunduğu noktaların planı işletmede hem personelin hem de müşterilerin kolayca ulaşabileceği noktalara asılmalı ve personel bilgilendirilmelidir.

PARLAMA- PATLAMA- YANMA TEHLİKESİ

• Yanıcı, parlayıcı, patlayıcı gaz ve sıvılar uygun şekilde bulundurulmalı ve kullanılmalıdır.

• Basınçlı gaz tüpleri (LPG, Kaynak tüpleri, CO2 tüpleri vb. ) özel depolarda türlerine göre ayrılarak, boş ve dolu olanları da ayrı ayrı depolanmalı, havalandırma tesisatı olmalı, gaz kaçak dedektörleri bulunmalı, ateşli maddeler yasağı uygulanmalı, ikaz levhaları asılmalıdır.

• Yanıcı, parlayıcı ve tehlikeli sıvı kimyasal maddeler ve yakıtlar uygun kap ve tanklarda bulunmalı, dolum ve kullanma talimatları olmalı, statik elektriğe karşı topraklanmalı, kaplar, delinme, taşma ve akma tehlikesine karşı taşma havuzları içinde bulundurulmalıdır.

• Özellikle çatı yangınlarına karşı yanmaz boya ile boyama yapılmalıdır.

PARLAMA- PATLAMA- YANMA TEHLİKESİ

ACİL DURUMLAR

• Acil durumlardan (Yangın, deprem, sel, kimyasal

sızıntı, terör olayları vb.) korunabilmek için hazırlıklı

olunmalı, acil durum ekipleri (Söndürme, kurtarma,

tahliye, koruma, ilk yardım) oluşturulmalı, bunlar

profesyonel eğitimden geçirilmeli, profesyonelce

hazırlanmış acil durum planları ve tatbikat

uygulamaları yapılmalıdır.

• Acil durum toplanma alanları belirlenmelidir.

SOĞUK HAVA DEPOLARI

• Çok sayıda insana yemek servisi yapılan büyük otellerde bazı hazır yemekleri, sosları, meyveleri, sebzeleri, balıkları ve etleri saklamak için oda büyüklüğünde derin dondurucular kullanılmaktadır. Bu soğuk depolara girdikten sonra kapının kapanma riskine karşı önlemler alınmalıdır. Çünkü kimseden habersiz içeri giren bir personel içeride kalması durumda donma sonucu ölüm gerçekleşebilmektedir. Bu nedenle, bu dondurucuların kapıları, içeriden de açılabilecek şekilde tasarlanmalı ve acil durumlar için alarm sistemleri içeriye yerleştirilmelidir.

EKRANLI ARAÇLARLA ÇALIŞMA • Genelde personel ve muhasebe departmanları bodrum ve alt

katlardadır.

• Çalışma odalarında yeterli havalandırma sistemleri bulunmamaktadır.

• Aydınlatmalar yeterli olmamakta, odalarda yalnız başlarına çalışma yapmaktadırlar.

• Göz, adale ve eklem rahatsızlıkları, stres, mutsuzluk, çalışma şevkini kaybettirmektedir.

• Masalar, koltuklar, monitörler, klavyeler gibi çalışma ortamında kullanılan ekipmanlarda ergonomiye dikkat edilmelidir.

PARK- BAHÇE ÇALIŞMALARI

• Çim biçme, ağaç budama, peyzaj çalışmalarında kullanılan ekipmanlara kapılarak kazaya maruz kalınabilir. Bu ekipmanlar güvenli olmalı, bilen kişiler tarafından kullanılmalıdır.

• İlaçlama sırasında zirai ilaçlardan etkilenme ve zehirlenme olayları meydana gelebilir. Zirai ilaçların etkileri iyi bilinmeli, kişisel koruyucular kullanılmalıdır.

• Böcek, haşere, yılan, akrep sokmalarına karşı hazırlıklı olunmalı, ilk yardım imkanları sağlanmalı, serum ve diğer malzemeler hazır bulundurulmalıdır.

AĞAÇ BUDAMA, BAHÇE, PEYZAJ, SERA ÇALIŞMALARI

Burada çalışanların;

• Eğitimleri tam yapılmalı,

• Kişisel koruyucu donanım kullanmaları sağlanmalı,

• Sağlık raporları ve aşıları mutlaka yapılmalı,

• Yüksekte çalışma eğitimi ve raporu olmayanlar çalıştırılmamalı,

• İş ekipmanları çalışırken temizlenmemeli, akaryakıt konulmamalıdır.

ŞEMSİYELİK VE GÖLGELİKLER

• Sahil bandında bulunan şemsiye ve gölgeliklerin meteorolojik olaylarla ( rüzgar, fırtına vs. durumlarında ) risk doğurmaması, tehlikelerin bertaraf edilmesi için tedbirler alınmalıdır.

• Branda, saç, ondülin vs. kopmasıyla birçok kazalar oluşmaktadır. Sağlam montaj şarttır.

• Bunların sürekli olarak kontrolleri yapılmalıdır.

ANİMASYON, DİSKO-BAR ÇALIŞMALARI

• Animasyon ekiplerinin, bilgili, tecrübeli, uyumlu ve donanımlı olmaları, kullandıkları ekipmanların da güvenli olması ve tehlike oluşturmaması gerekir.

• Gösteri anında kullanılan kimyasallardan doğan zehirlenme ve yangının önlenmesi, yüksekte çalışmalardaki eğitim ve sağlık raporları hususlarına önem verilmesi gerekir.

• Çalışanların çalışma sürelerine dikkat edilmelidir.

SPA BÖLÜMÜNDE YAPILAN ÇALIŞMALAR

• Çalışanların belgeleri olmalı,

• Sağlık raporları ve aşıları bulunmalı,

• Çalışanların eğitimi (mevzuat, kimyasallar, bulaşıcı hastalıklar, hijyen vs.) yapılmalı,

• Solunum, sinir sistemi problemi veya ısıya karşı alerjisi olanlar burada çalıştırılmamalı,

• Acil durumlar için alarm sistemi olmalı,

• Elektrik ve elektrikli cihazlar ile ilgili gerekli kontroller yapılmalı.

HİJYEN • Turizm sektöründe hijyen çok önemli bir unsurdur.

• Sağlıklı gıda üretilmesinden başlayarak, tüm hizmetlerin hijyenik ve sağlıklı ortamlarda gerçekleştirilmesi müşterinin işletmeyi tercih etmesi ve çalışanların sağlık ve güvenliğinin sağlanmasında en büyük nedenlerden biridir.

• Bu kapsamda, tüm personel işe alınmadan önce sağlık kontrolünden geçirilmelidir. Kan testleri ve akciğer filmleri alınmalıdır. Yapılan tetkikler periyodik olarak yenilenmeli ve personelin sağlık durumu denetim altında tutulmalıdır. Hastalanan personele izin verilmeli ve hastalığı süresince istirahat etmesi sağlanmalıdır. Personel için uygun yemek yeme ve dinlenme alanları belirlenmelidir. Personele ait soyunma odalarının tuvalet ve duş imkânları sağlanmalı ve el yıkama, duş alma vb. konularında personel bilinçlendirilmelidir. Her gün duş alınmalı, yıkanmalı, terlemeyi önleyici ve koku giderici deodorant kullanılmalıdır. El tırnakları kısa olmalı ve dikkatle fırçalanmalıdır.

• Bütün bu sıralananlara ek olarak personelin kişisel eşyalarını koydukları özel dolaplarına hiçbir şekilde yiyecek konulmamalı ve saklanmamalıdır. Bu idare tarafından cezalandırmayı bile gerektirebilir. Unutulmamalıdır ki, bu tür yiyecekler tüm haşereler ve fareler için son derece cazip bir ortam yaratır.

• Her personelin en az 3 takım üniforması olmalı ve giysisi az da olsa kirlendiğinde değiştirmeye, temizini giymeye zorunlu tutulmalıdır. Sokak giysileri ile mutfakta serviste çalışılmamalı ve üniformalar her gün değiştirilmelidir.

• Hijyen koşullarını sağlamak için işletmede ise havalandırma sistemi filtreleri, gider boruları ve kanallar yağlardan ve pisliklerden arındırılmalıdır. Mutfakta veya restoranda her türlü katı ve sıvı yağın birikmesi önlenmelidir.

HİJYEN

ERGONOMİK SORUNLAR, KAS- İSKELET SİSTEMİ RAHATSIZLIKLARI

• Sektöre en çok görülen meslek hastalıkları kas ve

iskelet sistemi ile ilgili hastalıklardır. Bel kaymaları,

sırt kaslarının zedelenmesi, bileklerin burkulması ve

boyun tutulması kapı görevlileri ve bavul taşıyan

çalışanların başına sıkça gelir. Kas

iskelet yaralanmaları çoğu zaman kayma ve

düşme sonucunda ya da ağır kaldırmaktan

kaynaklanır. Özellikle sezon yoğunluğunun fazla olduğu

dönemlerde otellere yoğun olarak grupların gelmesi ve

pek çok sayıda ağır bavulun hızlıca içeriye taşınacak

olması, bu sıkıntılarla karşılaşılma riskini arttırmaktadır

MOBBİNG, ŞİDDET, TACİZ, AYRIMCILIK…

• Diğer sektörlerle karşılaştırıldığında turizm sektöründe çalışanların, müşterilerden, çalışma arkadaşlarından ve işverenlerden kaynaklanan şiddet, taciz ve ayrımcılığa daha fazla maruz kaldıkları bildirilmektedir. Bu sektörde çalışanlar diğer sektör çalışanlarına kıyasla gözdağı verme, fiziksel şiddet ve cinsel taciz ile daha sık karşı karşıya kalmaktadırlar. Özellikle barlarda, diskolarda ve gece kulüplerinde çalışanlar daha fazla risk altındadır.

GÜVENLİK VE ÖN BÜRO

• Her türden insanla karşı karşıya olan çalışanların; özel eğitimlerle, sakin ve sinirleri alınmış şekilde çalışabilmeleri için gerekli eğitimlerden geçirilmesi ve fiili müdahalelerden korunma yöntemlerinin öğretilmesi gerekir.

• Güvenlik ve can kurtaran gibi görevlilere başka bir iş yaptırılmamalıdır.

LOJMANLAR, İŞÇİ KOĞUŞLARI

• Lojmanın kirasını işveren ödüyorsa, lojmanlarda işyeri bölümlerinden sayılır.

• Bu itibarla, çalışanların barındırıldığı lojmanlarla ilgili olarak işveren İSG yönünden her türlü tedbiri almalıdır.

• Lojmanda olan veya lojmana iş yeri servis aracıyla gidip gelen işçinin geçirdiği kaza iş kazasıdır.

• Lojmandaki intihar ve cinayette bu kategoride değerlendirilir.

LOJMANLAR, İŞÇİ KOĞUŞLARI

• Lojmanların belirli zaman aralıklarıyla kontrolü yapılmalıdır.

• Yetkililer tarafından çalışanların alkol, esrar, uyuşturucu kullanımı ve bağımlılığı açısından sürekli ve özel denetimler yapılmalıdır.

• Lojmanların fuhuş, uyuşturucu bataklığı haline gelmesi engellenmelidir.

• Lojmanların temizlik ve hijyen yönünden de sürekli kontrol edilmesi gerekir.

• BURALARIN İŞYERİ MÜŞTEMİLATI OLDUĞU UNUTULMAMALIDIR.

KİRALIK ÜNİTELER

Aynen alt işverenler gibi kiralık ünitelerde de;

• İSG tedbirleri alınmalı,

• Kontroller yapılmalı,

• Yangın, acil durum ve tahliye tatbikatları müşterek yapılmalıdır.

SERVİS ARAÇLARI

• Son zamanlarda meydana gelen servis kazalarının çokluğu dikkati çekecek kadar fazladır . Her hafta en az 5 servis aracı kazası meydana gelmekte ve çok sayıda çalışan ölmekte veya yaralanmaktadır.

• Araçlar bakımsız, teknik donanımları yetersiz, güvenlik ve sağlık tedbirleri eksiktir.

• Personel taşkın mesaiden dolayı yorgun ve dikkatsizdir.

• Günde 11 saat, yılda 270 saatin üstünde aşırı çalışma ve stres kazaların sebeplerindendir.

• Servis araçları sık sık denetlenmeli, ilgili mevzuatlara mutlaka uyulmalıdır.

PSİKOSOSYAL RİSKLER, STRES

• Çalışan, iş-hayat dengesinin yetersizliği, standart olmayan ve belirsiz çalışma saatleri, iş üzerinde kontrol yetersizliği, ağır iş yükleri ve stresi arttıran zaman baskısı sebebiyle çok sayıda psikososyal risklerle karşı karşıyadır. Otelcilik sektöründe müşterilere doğrudan hizmet edildiği için özellikle işlerin yoğun olduğu saatlerde, yoğun stres yaşanmaktadır. Çoğu zaman müşterilerin sabırsızlanması, yeterli sayıda personelin olmaması ve işletme konusunda yaşanan sıkıntıların müşteri tarafından hizmet eden personele yansıtılması işi çekilmez hale getirmektedir.

İŞ YERİ HEKİMİ, SAĞLIK ODASI VE KABİNİ

• Mevzuatlara uygun sağlık birimi, ilk yardım dolabı, sedye, battaniye, araç, gereç, malzeme bulunmamaktadır.

• Sağlık odaları özel hastanelere satılmaktadır.

• Doktorlar iş yeri hekimliği yapmamakta, sağlık gözetimi, risk analizi ve İSG toplantılarına bile katılmamaktadır.

• Yıllık sağlık planlaması dahi yapılamamaktadır.

• Tespit-öneri defterlerine hiçbir şey yazmamaktadırlar.

• İş yeri hekimleri görevlerini yapmalıdır.

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLIĞI VE ODASI

• Uzmanlar mutlaka yönetmelikte belirtilen süreler kadar çalışma yapmalıdır. Haftada bir, yarım saat uğrayıp, ay başlarında fatura getirmemelidirler.

• Uzmanlar yetkisi dışına da çıkmamalıdır.

• TMGD’lığı aynı kişiler tarafından yapılmamalıdır.

• Uzmanların belgelerinin kullanımından vazgeçilmeli, belge değil, uzman görev yapmalıdır.

• İş yerlerinde mevzuata uygun uzman odası tefrişi yapılmalıdır.

İŞVERENLERİN İSG’YE BAKIŞI

• İSG angarya kabul edilmekte, yapılan masrafların,

harcamaların israf olacağı düşüncesi hakim olmaktadır.

• İSG uzmanı ve iş yeri hekimini görevlendirerek her türlü

sorumluluğu üzerlerinden attığı kanaati İşverenlerde

hakimdir.

• Uzman ve hekim tayini işvereni sorumluluktan kurtarmaz.

• ( 6331 sayılı İSG Kanunu Madde:4/2: Uzman kişi ve

kuruluşlardan hizmet alınması, işverenin sorumluluklarını

ortadan kaldırmaz.)

İŞVERENLERİN İSG’YE BAKIŞI

• Manevi tazminatta kusur oranına bile bakılmaz.

• İşverenin gerekli her türlü önlemi alma yükümlülüğü vardır.

• İşverenin denetleme yükümlülüğü vardır.

• Eğitim verme ve bilgilendirme yükümlülüğü vardır.

• Eğer alt işverenler çalıştırılıyorsa, alt işverenin kontrol ve denetimi asıl işveren tarafından yapılmalıdır.

ALT İŞVERENLER

• Mutlaka sözleşme yapılmalı, içinde İSG ile ilgili maddeler olmalı.

• Alt işverenlerle ilgili evraklar gelmeden çalışanlara işbaşı yaptırılmamalı.

• Alt işverenle ilgili evraklar ve alınan tedbirler kontrol edilmeli.

• Mevzuata uygun olmayanlar çalıştırılmamalı.

• Kişisel koruyucu donanım kullanımı ve genel İSG kurallarına uygunluk kontrol edilmeli.

• Alt işveren kendi işinin işvereni olduğu için, kendi işinden ve çalışanlarından sorumludur.

ALT İŞVEREN EVRAKLARI

Alt işveren faaliyetlerinde en çok (tamirat, tadilat, boya, badana, ekleme yapma vb.) işleri yapılmakta, bu işlerde de en çok yüksekte yapılan çalışmalar ve elektrikle yapılan çalışmalar ön planda yer almaktadır.

Önemine binaen Alt İşverenlerin yaptıkları çalışmalarla ilgili olarak:

• İş güvenliği uzmanı ve iş yeri hekimi sözleşmeleri,

• Onaylı tespit- öneri defteri ,

• İşe giriş ve periyodik sağlık raporları, hijyen muayenesi, yüksekte çalışma sağlık raporu vs. bulunmalıdır.

• Yıllık çalışma, eğitim, sağlık ve acil durum planları olmalıdır.

• Eğitimler (işe başlama, temel İSG, hijyen, yüksekte çalışma vs.) olmalıdır.

ALT İŞVEREN EVRAKLARI

• Mesleki yeterlik ve mesleki eğitim belgeleri mutlaka bulunmalıdır.

• Risk analizi, acil durum, yangın tahliye planları olmalı, acil durum destek elemanları belirlenmeli ve eğitilmelidir.

• Her türlü teknik cihazın kullanma, bakım ve onarım talimatları bulunmalıdır.

• Çalışan temsilcileri ve destek elemanları seçilmeli, kişisel koruyucu donanımların zimmetli verilmesi ve kullanılması sağlanmalıdır.

• Güvenli çalışma ortamı hazırlanmalıdır. Korkuluklarla, şeritlerle, ikaz levhalarıyla çalışma mekanına başkalarının girişi engellenmelidir.

Güvenli bir iş yeri,

Güvenli tesis, makine , alet,

Güvenli hammadde, malzeme,

Uygun iş yeri ortamı,

Uygun koruyucu malzeme,

Uygun personel seçimi,

Eğitim,

Gözetim, denetim sağlamakla mümkün olur.

SONUÇ OLARAK İŞLETMELERDE İŞ GÜVENLİĞİ ;

KAZASIZ GÜNLER DİLERİZ.