1

TURSKI JEZIK - HOŞ GELDİNİZ

ROD

U turskom jeziku ne postoji gramatičko razlikovanje roda imenica. Zamjenica o znači on, ona ili ono. U mnogim slučajevima se koriste posebne riječi da bi se razlikovao rod živih bića npr. at - konj, kısrak - kobila; güvey - mladoženja (đuvegija),gelin - mlada; Kad nema posebnih imenica za oba roda, razlikovanje se postiže pomoću određenih imenica koje poprimaju pridjevno značenje npr. er - čovjek, erkek - muško, kız - djevojka, kadın - žena, dişi - žensko. Primjeri: erkek çocuk - muško dijete, kız çocuk - žensko dijete, erkek arslan - lav, dişi arslan - lavica, erkek kurt - vuk, dişi kurt - vučica itd.

Lekcija 1: Izgovor: ç = č, y = j, c = dž, ş = š, ı = poluglas koji se čuje između h i r u "hrt", ğ = mekano g (produžuje prethodni vokal); aferdersiniz – izvinite ingilizce – engleski bilmek – znati biliyorsunuz – vi znate biliyor musunuz? – da li znate? ingilizce biliyor musunuz? – da li znate engleski? hayır - ne biliyorum – ja znam ingilizce biliyorum – ja znam engleski bilmiyorum – ja ne znam ingilizce bilmiyorum – ja ne znam engleski hayır, bilmiyorum - ne, ja ne znam türkçe - turski siz türkçe biliyor musunuz? – da li vi znate turski? biraz - malo biraz biliyorum – znam malo türkçe biliyorum – znam turski biraz türkçe biliyorum – znam malo turski amerikalı - Amerikanac amerikalısınız – vi ste Amerikanac amerikalı mısınız? – da li ste vi Amerikanac? amerikalıyım – Ja sam Amerikanac evet – da

2

EZEL ☺

Serijal započinje ovako:

Buraya uzun bir yoldan geldim, daha uzun bir yolum var. – Puno sam toga prošao i još je dalek put ispred mene.

Dolazeći pred hotel na Kipru Ezel kaže:

Benim adım Ezel. Buraya intikam almaya geldim. – Zovem se Ezel. Došao sam ovdje da se osvetim.

Turska riječ se sastoji od korijena koji se ne mijenja i na koji se dodaje jedan ili više sufiksa, od kojih svaki dodaje po jednu novu ideju i značenje. Ovako se jednom riječju može izraziti nešto što bi u našem jeziku zahtijevalo cijelu rečenicu. Npr. bilgi – znanje; bilgisiz – bez znanja; bilgisizlik – nedostatak znanja; bilgisizlikleri – njihov nedostatak znanja; bilgisizliklerinden – iz njihovog nedostatka znanja; bilgisizliklerindenmiş – nalazim (zaključujem) da je to bilo iz njihovog nedostatka znanja; Ili jedan lakši primjer: ev – kuća; evler – kuće; evlerimiz – naše kuće; evlerimizde – u našim kućama. Ovo je pomalo nelogično za naš način razmišljanja, ali što kažu Turci zamanla insan herşeye alışıyor – čovjek se vremenom na sve navikne.

U turskom jeziku ne postoji gramatičko razlikovanje roda imenica. Zamjenica o znači on, ona ili ono. U mnogim slučajevima se koriste posebne riječi da bi se razlikovao rod živih bića npr. at - konj, kısrak - kobila; güvey - mladoženja (đuvegija), gelin - mlada; Kad nema posebnih imenica za oba roda, razlikovanje se postiže pomoću određenih imenica koje poprimaju pridjevno značenje npr. er - čovjek, erkek - muško, kız - djevojka, kadın - žena, dişi - žensko. Primjeri: erkek çocuk - muško dijete, kız çocuk - žensko dijete, erkek arslan - lav, dişi arslan - lavica, erkek kurt - vuk, dişi kurt - vučica itd.

Lekcija 2: merhaba – zdravo nasılsınız? – kako ste? teşekkür ederim – hvala vam iyiyim – dobro sam iyi – dobar, dobro siz nasılsınız? – kako ste vi? ben de iyiyim – ja sam takođe dobro siz de – vi takođe siz de ingilizce biliyor musunuz? – da li vi takođe znate (govorite) turski? evet, ben de ingilizce biliyorum – da, ja takođe znam engleski

3

türkçem – moj turski değil – ne türkçem iyi değil – moj turski nije dobar çok iyi – veoma je dobar yo – o ne

- LER, - LAR NASTAVCI ZA MNOŽINU Plural u turskom jeziku se pravi nastavcima –ler i –lar npr. ev – kuća, evler – kuće; orman – šuma, ormanlar – šume; öğrenci – učenik, öğrenciler – učenici; kaşık – kašika, kaşıklar - kašike; gemi – lađa, gemiler – lađe; ay – mjesec, aylar – mjeseci; cadde – ulica, caddeler –ulice;

BİNBİR GECE (HILJADU I JEDNA NOĆ) Benimle bir gece... (Sa mnom jednu noć...) Şehrazatın suratı değişir, sert bir tonla; (Šeherzadino lice se mijenja, poprimajući oštar ton) - Ne? (Šta?) Onur; - Sadece bir gece ve 150.000$ sizin. (Samo jednu noć i 150.000 dolara je vaše) Şehrazat; - Siz beni ne zannettiniz? (Za šta me smatrate?) Onur; - Ben sadece bir teklifte bulunuyorum. Niye bu kadar sinirleniyorsunuz ki? Benimle bir gece geçirin ve 150.000$ sizin olsun. (Ja samo dajem prijedlog. Zašto vas to toliko iritira? Provedite jednu noć sa mnom i 150.000 dolara je vaše).

muhteşem - veličanstven, sjajan, plemenit, imperijalni Muhteşem Süleyman - Sulejman Veličanstveni muhteşem zafer - sjajna pobjeda muhteşem ikili - veličanstveni duet geçen yüzyıl - prošlo stoljeće yüzyıl sonu - kraj stoljeća on dokuzuncu yüzyıl - devetnaesto stoljeće yirminci yüzyıl - dvadeseto stoljeće yirmibirinci yüzyıl - dvadeset prvo stoljeće

4

KAD JE NEŠTO MOJE Ideja da je nešto moje u turskom jeziku se formira nastavcima: -im, -ım, -üm i -um; Primjeri: ev - kuća; evim - moja kuća göz - oko; gözüm - moje oko hesap - račun; hesabım - moj račun yurt - domovina; yurdum - moja domovina armut - kruška; armudum - moja kruška senet - priznanica; senedim - moja priznanica kız - kći; kızım - moja kći kol - ruka; kolum - moja ruka _________________________________________________________ NASTAVAK -Lİ Dodavanjem nastavka -li na pojedine imenice formiraju se pridjevi koji označavaju da nešto ima određeni kvalitet ili sadrži nešto. Ovo je čest slučaj i u našem jeziku. süt - mlijeko; sütlü - sa mlijekom, mliječni; Bir sütlü kahve lütfen. - Kafu sa mlijekom molim. para - paralı şeker - şekerli kuvvet - kuvvetli biber - biberli Zvuči poznato, zar ne?

KUPOVINA Par korisnih fraza vezanih za kupovinu. alışveriş merkezi - šoping centar büyuk mağazada - u robnoj kući alışveriş yapmak - ići u kupovinu bunun fiyatı ne kadar? - koliko košta ovo? ekmek taze mi? - da li je hljeb svjež? yarım kilo kıyma lütfen - pola kilograma faširanog molim daha büyüğü var mı? - da li imate veći broj?

5

bu elbise bana uyamdı - ova haljina mi ne odgovara. bunu beğenmedim - ovo mi se nije svidjelo bu hoşuma gitti - ovo mi se dopalo kasa nerede? - gdje je kasa? lütfen paket yapınız - molim vas da zapakujete borcum ne kadar? - koliko sam dužan?

Lekcija 3: ama - ali iyi değil - nije dobar konuşuryorsunuz - vi govorite çok iyi konuşuyorsunuz - vi govorite veoma dobro konuşuyorum - ja govorim türkçem çok iyi değil - moj turski nije veoma dobar teşekkür ederim, iyiyim - dobro sam, hvala siz nasılsınız? - kako ste vi? ben de iyiyim - ja sam takođe dobro ingilizce konuşuyorum - ja govorim engleski çok iyi türkçe konuşuyorsunuz - vi veoma dobro govorite turski amerikalı mısınız? - da li ste vi Amerikanac? amerikalısınız - vi ste Amerikanac türk - Turčin türksünüz - vi ste Turčin türk müsünüz? - da li ste vi Turčin? evet, türküm - da, ja sam Turčin amerikalıyım - ja sam Amerikanac değilim - ja nisam türk değilim - ja nisam Turčin amerikalı değilim - ja sam Amerikanac hayır, türk değilim - ne, ja nisam Turčin ya siz? - šta je s vama? ben amerikalıyım, ya siz? ja sam Amerikanac, šta je s vama? siz amerikalı mısınız? da li ste vi Amerikanac? ingilizce bilmiyorum - ne znam engleski

NASTAVAK (Y)İM - JA SAM Sljedeći nastavci služe da se izrazi "ja sam" - (y)im, (y)ım, (y)üm i (y)um npr. iyi - dobar; iyiyim - ja sam dobro

6

İngiliz - Englez; İngilizim - ja sam Englez kötü - loše; kötüyüm - ja sam loše yaşlı - star; yaşlıyım - ja sam star mutlu - sretan; mutluyum - ja sam sretan Türk - Turčin; Türküm - ja sam Turčin doktor - doktor; doktorum - ja sam doktor

ŞEY - STVAR Riječ şey na turskom znači "stvar" i koristi se u raznim kombinacijama.

- bir şey = nešto

- hiçbir şey = ništa

- yeni bir şey yok = ništa novo

- herhangi bir şey = bilo šta - birkaç şey = nekolicina - başka bir şey = nešto drugo (još nešto?) - her şey = sve - her şey tamam = sve je O.K. - tek şey = jedina stvar - çok şey = puno stvari - her şey dahil = all inclusive - her şey aynı = sve je isto

NEGACIJA "DEĞİL" Negacija "değil" se izgovara (dei:l) kolay değil - nije lako oda büyük değil - soba nije velika deniz sıcak değil - more nije toplo hasta değilim - nisam bolestan yorgun değiliz - nismo umorni

7

ahım şahım bir şey değil - to nije ništa specijalno fena değil - nije loše zerre kadar değil - ni najmanje

NEGACIJA "YOK"

Negacija "yok", čije nam je značenje jasno jer je često koristimo u našem govornom jeziku, izražava ideju odsustva ili nepostojanja nečega. Sokakta araba yok. - Nema automobila na ulici. Ankara'da deniz yok. - U Ankari nema mora. Televiziyonda iyi bir film yok. - Nema dobrog fillma na TV. Bu akşam evde yokuz. - Večeras nismo kod kuće. Hasta mısın? Yok. - Jesi li bolestan? Ne.

........

Ellerinize sağlık! - Neka ti ruke budu zdrave. Kolay gelsin!- Sretan rad! Öpücükler- poljubac İyi günler! - Doviđenja. Teşekkür! - Hvala. Teşekkürler! - Hvala Vam. Hoş geldiniz! - Dobrodošli! Kendine iyi bak – Pazi na sebe! Lüften- Molim Vas! ev-kuća evim- moja kuća evler-kuće evime-k mojoj kući eve-ka kući evimden- iz moje kuće

OLSUN - NEKA BUDE öyle olsun - neka bude tako ne olursa olsun - bez obzira hayırlısı olsun - nadajmo se najboljem lanet olsun - prokleto bilo yolunuz açık olsun - sretan put yazıklar olsun sana - sram te bilo doğum günün kutlu olsun - sretan ti rođendan ne olursa olsun seni seviyorum - u svakom slučaju te volim

8

OLMAZ - NE MOŽE

zorla olmaz - ne može na silu kaderden kaçış olmaz - ne može se pobjeći od sudbine olur olmaz - nepotrebno dünyada olmaz - nipošto risk olmadan, kazanç olmaz - bez rizika nema profita olmaz ki - to je nemoguće hatasız kul olmaz - ljudski je griješiti (niko nije savršen) olmazsa olmaz - to je pod moranje eğer zahmet olmazsa - ako vam to ne predstavlja problem (ako se nećete zahmetiti) sensiz olmaz - bez tebe se ne može

HAVA - ZRAK, VRIJEME

türk hava kuvvetleri - turske zračne snage hava şirketi - avio kompanija hava durumu - vremenska prognoza İzmir'de hava bulutlu - u Izmiru je oblačno vrijeme hava nasıl orada - kakvo je tamo vrijeme takımda hava çok iyi - u timu je atmosfera jako dobra Bugün hava çok güzel değil mi? . Zar nije danas vrijeme jako lijepo? Evet, hava çok güzel ama deniz biraz soğuk. Da, vrijeme je jako lijepo, ali je more malo hladno.

YAZIK - ŠTETA, SRAMOTA yazık etmek - pokvariti, napraviti štetu yazıklar olsun! - neka te bude sram! ne yazık - kakva šteta ne yazık ki bu resim gerçek - nažalost, ova je slika stvarna ne yazık ki başarılı olamadık - šteta je što nisam uspio Evet çok sevdik birbirimizi. - Da, voljeli smo se puno Ama ne yazık ki aynı zamanda değil.. Ali nažalost, ne u isto vrijeme.

PITANJA SA "MUSUN" Yorgun musun? - Da li si umoran? Beni anlıyor musun? - Da li me razumiješ? Beni duyabiliyor musun? - Da li me čuješ? (Možeš li me čuti?) Türkiye'ye gelmeyi düşünüyor musun? - Da li praniraš doći u Tursku? Benden nefret ediyor musun? - Da li me mrziš? Benimle arkadaş olur musun? - Hoćeš li mi biti prijatelj?

9

Beni seviyor musun? - Da li me voliš? Sen de öyle düşünmüyor musun? - Zar i ti ne misliš tako? Karım olur musun? - Hoćeš li mi biti žena? Beni dinliyor musun? - Slušaš li me? Burayı seviyor musun? - Da li ti se sviđa ovdje? Bunun hakkında bir şey biliyor musun? - Da li znaš nešto o tome?

YOKSA - ILI, U PROTIVNOM, AKO NE sizce bir sakıncası yoksa - ako nemate ništa protiv dur! yoksa ateş ederim - stani ili pucam! yoksa seni kırdım mı? - da te nisam možda uvrijedio? aşık mı oldun yoksa? - da se nisi zaljubio? ya parası yoksa? - šta ako on nema para? başka işim yoksa gelirim - doći ću ako ne budem imao drugih obaveza

UMUT - NADA umut etmek - nadati se umut dolu olmak - biti pun nade umut kaybetmek - izgubiti nadu umut ışığı - tračak nade umut vermek - dati nade boş umut - lažna nada seni tekrar görmeyi umut ediyorum - nadam se da ću te ponovo vidjeti çıkmadık candan umut kesilmez - dok ima života ima i nade en iyiyi umut et en kötüye hazırlıklı ol - nadaj se najboljem, a pripremi se za najgore BITTI - GOTOVO, ZAVRŠENO (BITMEK - ZAVRŠITI) bitti gibi - skoro (gotovo) završeno vakit bitti - vrijeme je isteklo oyun bitti - igra je završena maç berabere bitti - meč je završen neriješeno işim bitti - završio sam posao seninle işim bitti - sa tobom sam završio aramızdaki her şey bitti - među nama je gotovo RAHAT rahat bırakmak - ostaviti na miru beni rahat bırak - ostavi me na miru rahat yüzü görmemek - nemati mira rahat olmak - osjećati se slobodnim (da) rahat hissetmek - osjećati se komotno (opušteno)

10

rahatsız ettiğim için özür dilerim - žao mi je što vas uznemiravam lütfen rahatsız etmeyin - molimo da ne uznemiravate

TAMAM tamam mı? - je li sve u redu? tamam canım - u redu dušo (moja) tamam ziyan - totalni gubitak tamam olmak - biti završeno (kompletirano) her şey tamam - sve je ok vakit tamam - vrijeme je (isteklo) HEPSI – SVE hepsi bu kadar - to je sve hepsi iyi durumda - sve je u redu hepsi aynı - sve je isto hepsi aynı bana - sve mi je to isto hepsi bir - svejedno hepsi birden - sve odjednom hepsi birlikte - u cjelosti (đuture) hepsi iyi hoş ama - sve je dobro ali hepsi beraber - svi skupa hepsi doğru - sve je tačno hepsi bu kadar - to je sve hepsi iyi durumda - sve je u redu hepsi aynı - sve je isto hepsi aynı bana - sve mi je to isto hepsi bir - svejedno hepsi birden - sve odjednom hepsi birlikte - u cjelosti (đuture) hepsi iyi hoş ama - sve je dobro ali hepsi beraber - svi skupa hepsi doğru - sve je tačno

MEVSİMLER - GODIŠNJA DOBA ilkbahar – proljeće (ilkbaharda - u proljeće) yaz – ljeto (yaz aylarında - u ljetnim mjesecima) sonbahar - jesen (sonbahar modası - jesenka moda) kış - zima (kış sporları - zimski sportovi) SOFRA HAZIR MI? - DA LI JE SOFRA SPREMNA? İyi bir lokanta biliyor musunuz? - Da li znate neki dobr restoran? Affedersiniz, bu masa boş mu? - Izvinite, da li je ovaj stol slobodan? Bize iki kahve getirebilir misiniz? - Da li bi ste nam mogli donijeti dvije kafe? Garson, hesap! - Konobar, račun.

11

Hepsini birlikte hesaplayın. - Sračunajte sve zajedno. Sofra başında - za stolom (na kojem se nalaze jela). Haydi buyrun sofraya, yemekler hazır. - Izvolite za stol, jelo je spremno.

ETMEK - ČINITI Etmek je jedan od najfrekventnijih glagola i koristi se u raznim kombinacijama. kabul etmek - prihvatiti merak etmek - brinuti merak etme - ne brini minnet etmek - tražiti uslugu izafe etmek - dodati beni sinir etti - iznervirao me je bana iş teklif etti - ponudio mi je posao dikkat et! - pazi! devam et – nastavi

JOŠ MALO O "KIM" Kim može imati bilo koji padežni završetak i sufiks za plural. Kimi gördunuz? - Koga si vidio? (Whom did you see?) Kimleri gördunuz? - Koje ljude si vidio? (What people did you see?) Arabayı kimden aldınız? - Od koga si kupio automobil? (From whom did you buy this car?) Parayı kime verdiniz? - Kome si dao novac? (To whom did you give the money?) Bu gözluk kimin? - Čije su ovo naočale? (Whose spectacles are these?) Kiminle birlikte geldi? - Sa kim je ona došla? (With whome did she come?) VAKIT - VRIJEME vakit kaybetmek - gubiti vrijeme (lose time) vakit öldürmek - ubijati vrijeme (kill time) boş vakit - slobodno vrijeme (spare time) hoşça vakit geçirmek - lijepo se provoditi (have a nice time) vakit kazanmak - kupovati vrijeme (buy time)

YOKTU - NIJE BILO

zaman yoktu - nije bilo vremena kimsecikler yoktu - nije bilo nikoga bunu yapmana gerek yoktu - nije trebalo da to uradiš başka seçeneğim yoktu - nisam imao izbora yapabileceğim bir şey yoktu - nisam mogao ništa uraditi bana yardım edecek hiç kimsem yoktu - nije bilo nikoga da mi pomogne

12

PADEŽ AKUZATIV Nastavci za akuzativ su: -(y)ı/i/ü/u polisi gördüm - vidio sam policajca suyu yumuşatmak - omekšati vodu Ahmet'i tanıdım - prepoznao sam Ahmeta çayı içtik - popili smo čaj Istanbul'u gezdim - obišao sam Istanbul kahveveyi içtik - popili smo kafu NAJFREKVENTNIJI GLAGOLI (D)

demek - reći (demek istediğim - ono što pokušavam reći) dinlemek - slušati (şarki dinlemek - slušati pjesmu) doğmak - biti rođen (kadir gecesi doğmak - biti rođen pod sretnom zvijezdom) durmak - stajati, zaustaviti se (sözünün arkasında durmak - stajati iza svojih riječi) duymak - osjećati, čuti (antipati duymak - osjećati antipatiju) düşmek - pasti (yenik düşmek - biti poražen) düşünmek - misliti (yanlış düşünmek - pogrešno razmišljati)

SANA - DATIV OD SEN

sana kızgınım - ljut sam na tebe ben sana hala aşığım - još uvijek te volim sana nasıl yardım edebilirim - kako ti mogu pomoći sana ihtiyacım var - trebam te sana söylemem gereken bir şey var - potrebno je da ti nešto kažem sana özel - posebno za tebe (posebno tebi) sana ne oldu - šta ti se desilo sana inanmıyorum - ne vjerujem ti sana küçük bir sürprizim var - imam malo iznenađenje za tebe ben sana bir daire buldum - našao sam stan za tebe beni dinle, sana yardım edebilirim - slušaj me, ja ti mogu pomoći

ZOR - TEŽAK

zor nefes almak - teško disati zor kullanmak - upotrijebiti silu zor durumda kalmak - naći se u teškoj situaciji zor bir aşk hikayesi - teška ljubavna priča

13

bizi zor bir maç bekliyor - očekujemo tešku utakmicu o kadar da zor olmaz - to ne bi trebalo biti tako teško mutlu olmak zor değil - nije teško biti sretan Hangisi daha zor: Türkçe mi, İngilizce mi? - Koji je (jezik) teži - turski ili engleski? affetmek çok zor - teško je oprostiti

MESELE - STVAR, SPORNO PITANJE, PROBLEM

ana mesele - ključna stvar o başka mesele - to je posebna priča (to je nešto posebno) mesele çıkarmak - prouzročiti nevolju mesele çıkaran kimse - probematična osoba (troublemaker) mesele etmemek - ne praviti problem od nečega mesele bu değil - nije to u pitanju asıl mesele - suštinska stvar hayati mesele - pitanje života i smrti bütün mesele burada - eto to je to

OLUP - JE

olup olmadığı - da li olup bitenleri bilmek - znati šta je šta olup biten ne ? - pa šta je sad tu poenta? olup olmadığına bakılmaksızın - bez obzira da li ili ne olup bitenleri bilmek - brzo kopčati olup biteni kavramak - povezati stvari (dobiti sliku) dünyada olup bitenlerden haberi olmamak - biti izvan zbivanja olup biteni uzaktan izlemek - posmatrati sve sa distance

HEMEN - ODMAH

hemen gelirim - odmah se vraćam hemen şimdi - upravo sada hemen hemen hiç - skoro ništa hemen hemen aynı - gotovo isto hemen kullanıma uygun - spreman za neposredno korištenje hemen başlangıçta - od samog početka hemen yakında - u neposrednoj blizini hemen sonra - odmah potom

HARİKA - DIVNO, ČUDESNO, SUPER

harika bir kitap - odlična knjiga harika çocuk - čudo od djeteta (wunderkind)

14

harika görünüyorsun - sjajno izgledaš ikiniz de harika görünüyorsunuz - oboje izgledate sjajno harika bir hafta sonu geçirdim - super sam se proveo za vikend harika bir iş yapıyorsun - odlično to radiš (odrađuješ odličan posao) Harika olmaz mı? - Zar ne bi (to) bilo sjajno? bunu duymak harika - lijepo je to čuti Harika bir fikir değil mi? - Zar to nije sjajna ideja?

DAKIKA - MINUTA

son dakika - posljednja minuta bir dakika - sačekajte malo (momenat) son dakika golü - pogodak u posljednjem minutu birkaç dakika sonra - poslije par minuta son dakika haberleri - zadnje vijesti bir dakika geç kalmak - zakasniti minutu geçen her dakika önemli - svaki je trenutak bitan 15 dakika önce - prije 15 minuta

KAHVALTI - DORUČAK

kahvaltı etmek - doručkovati kahvaltı hazırlamak - pripremiti doručak oda kahvaltı - noćenje sa doručkom (bed & breakfast) yatakta kahvaltı - doručak u krevetu kahvaltıdan sonra - nakon doručka

TELEFON

telefonu açmak - javiti se na telefon telefonu kapamak - spustiti slušalicu iş telefonu - telefon na poslu cep telefonu - mobitel ev telefonu - kućni telefon telefon görüşmesi yapmak - obaviti telefonski razgovor telefon meşgul sesi - zauzeće telefon santralı - telefonska centrla kırmızı telefon - vruća linija birine telefon etmek - nazvati nekoga

15

ZAYIF - SLAB, MRŠAV

zayıf karakterli - slabog karaktera zayıf nokta - slaba tačka zayıf sinirler - slabi nervi (tanki živci) çok zayıf - kost i koža zayıf iletken - slab provodnik zayıf kompresyon - slaba kompresija en zayıf halka - najslabija karika

GEREK - POTREBA, NEOPHODNO

gerek yok - nema potrebe gerek görmek - smatrati nešto neophodnim gerek duyulması halinde - u slučaju potrebe şeytan azapta gerek - đavo dođe po svoje söylemeye gerek yok - nepotreno je reći (to se podrazumijeva) söylemeye gerek yoktur ki - ne treba ni pominjati da böyle bir şeye gerek yoktu - nije bilo porebe za tako nešto

GALIBA - ČINI SE, IZGLEDA, MOŽDA

aşık oldum galiba - čini mi se da sam se zaljubio öyle galiba - to se tako čini ben özledim galiba seni - možda ti nedostajem ben seni hatırladım ama sen beni unuttun galiba - ja sam se tebe sjetio, ali si ti mene možda zaboravio.

NEŠTO IZ NOVINA

Davutoğlu, Bosna'ya gitti (Davutoglu otišao u Bosnu) Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu Bosna Hersek'e gitti. (Ministar inozemnih poslova Ahmet Davutoglu je otputovao u BiH)

Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, günübirlik ziyaret için Bosna-Hersek'e gitti. (Ministar inozemnih poslova Ahmet Davutoglu je otputovao u jednodnevnu posjetu Bosni i Hercegovini) Davutoğlu, Saraybosna ziyaretinde, 3 Ekimde yapılan genel seçimlerin ardından Bosna-Hersek'in gerçekleştireceği çalışmalara ilişkin siyasi liderlerle görüş alışverişinde bulunacak ve Türkiye'nin desteğini vurgulayacak.

16

(Davutoglu će posjetu Sarajevu realizirati 3. oktobra nakon općih izbora u BiH, gdje će razmijeniti mišljenje sa političkim liderima i istaknuti podršku Turske.

ADAM - ČOVJEK

adam gibi - ljudski, pošteno adam gibi adam - pravi/čestit čovjek adam gibi adam olmak - biti poštena osoba görmüş geçirmiş adam - svjetski čovjek efendi bir adam - gospodin čovjek evli adam - oženjen čovjek herhangi bir adam - običan čovjek

SENI ÖZLEDİM - NEDOSTAJEŠ MI

seni çok özledim - jako mi nedostaješ seni gerçekten özledim - zaista mi nedostaješ seni özleyeceğim - nedostajat ćeš mi hepinizi özleyeceğim - svi ćete mi nedostajati ben de seni özledim - i ti meni nedostaješ seni ne kadar çok özlediğimi söylemek istiyorum - želim ti reći koliko mi nedostaješ seninle konuşmayı özledim - nedostaje mi razgovor sa tobom

NAJFREKVENTNIJI GLAGOLI (Ç)

çalışmak - raditi, pokušavati, nastojati (eşek gibi çalışmak - raditi kao magarac/slamati se od posla, boşta çalışmak - raditi u leru/raditi u praznom hodu) çekmek - vući, izvlačiti, patiti (para çekmek - podići novac iz banke, özlemini çekmek - čeznuti) çıkmak - izaći, podići se (kontrolden çıkmak - biti izvan kontrole, ortaya çıkmak - izaći na vidjelo)

-DİRLER - ONI SU

Varijante ovog sufiksa su sljedeće: -tirler, -tırlar, -türler, -turlar i -dirler,-dırlar, -dürler, -durlar. iyidirler - oni su dobro yorgundurlar - oni su umorni büyüktürler - oni su veliki çalışkandırlar - oni su marljivi Takođe je moguće izostaviti -dir i koristiti samo -ler, ako se ne koristi posebna riječ za subjekt.

17

iyiler - oni su dobro yorgunlar - oni su umorni Ako subjekt ima nastavak za množinu -ler, on se izostavlja u predikatu. Odalar küçüktür - sobe su male Oteller pahalı - hoteli su skupi Adamlar yaşlı - ljudi su stari Çocuklar tembeldir - djeca su lijena

BAK - POGLEDAJ

sen kendi işine bak - gledaj svoja posla bana bak - gledaj ovamo kendine iyi bak - pazi na sebe (čuvaj se) sen kendine bak - pogledaj (malo) sebe aynaya bak - pogledaj u ogledalo keyfine bak - raskomoti se (osjećaj se kao kod kuće) gözlerime bak - gledaj me u oči şuna bir bak - provjeri to bak ne yaptın - pogledaj šta si uradio

NAJFREKVENTNIJI GLAGOLI (B)

bakmak - gledati (dikkatli bakmak - pažljivo gledati) başlamak - početi (işe başlamak - početi raditi) beklemek - čekati (bebek beklemek - očekivati bebu) bırakmak - napustiti (çalışmayı bırakmak - prestati raditi) bilmek - znati (yol yordam bilmek - lijepo se ponašati) bulmak - naći (bir orta yol bulmak - naći kompromis)

ÇOK - PUNO (MNOGO, VRLO, VEOMA)

Çok je veoma frekventna riječ. Ispred pridjeva se prevodi sa "vrlo", a ispred imenica "puno". Çok güzel - veoma lijepo, vrlo lijep Çok iyiyim. - Veoma sam dobro. Seni çok seviyorum - puno te volim çok çok az - na jedvite jade Bu kitapta bir çok resim var. - U ovoj knjizi ima puno slika. Çok üzüldüm. - Jako mi je žao. çok daha fazla - puno više çok erken - prerano çok geç - prekasno Bu çok pahalı. - Ovo je preskupo. Çok yalnızım. - Jako sam usamljen. Sorun çok, para yok. - Puno problema, a para nema.

18

NAJFREKVENTNIJI GLAGOLI (A)

açmak - otvorti (banka hesabı açmak - otvoriti bankovni račun) almak - uzeti, primiti, kupiti (bakandan kredi almak - uzeti kredit u banci) anlamak - razumjeti (yanlış anlamak - pogrešno shvatiti) aramak - tražiti (derman aramak - tražiti lijeka) atmak - baciti (gazete başlıklarına bir göz atmak - pogledati naslove u novinama)

NEREDE & ŞURADA - GDJE & TAMO

Nerede oturuyorsunuz? - Gdje živite? Nereye gidiyorsunuz? - Gdje idete? Nereden geliyorsunuz? - Odakle dolazite? Şurada duruyor. - On stoji tamo. Şuraya gidiyor. - On ide tamo. Şuradan ayrılıyor. - On odlazi odatle. (On napušta to mjesto tamo.) Sen nerelisin? - Odakle ste? Ben Bursalıyım. - Ja sam iz Burse. Sen de oralı mısın? - Da li ste i vi takođe odatle? (Da li ste i vi takođe iz tog mjesta?)

UPITNE RJEČICE

nerede? - gdje? (tuvalet nerede? – gdje je WC?) neden? - zašto? (neden geldin istanbul'a – zašto si došao u Istanbul?) nereden? - odakle? (nereden arıyorsunuz? - odakle zoveš?) nereye? - kuda? (nereye gidiyorsun? – gdje/kuda ideš?) nasıl? - kako? (nasıl vakit geçiriyorsun? – kako provodiš vrijeme?) ne? - šta? (ingilizce ne demek? – kako se to kaže na engleskom?) ne kadar? - koliko? (ne kadar zaman? - koliko vremena?) ne zaman? - kad? (ne zaman emekli olabilirim? – kad se mogu penzionisati?) niye? - zašto? (niye gülüyorsun - zašto se smiješ?) kimin? - čiji? (kimin için? – za koga?) kim? - ko? (kim geldi? – ko je došao?) kimi? - koga? (kimi bekliyorsun? - koga čekaš?) hangi? - koji? (hangi kitabı satın alacaksın? – koju ćeš knjigu kupiti?)

19

KARIKATURA - KARİKATÜR

uslu durmak - biti dobar, biti miran, lijepo se ponašati uslu çocuk - dijete koje se lijepo ponaša

SUFIKS -SİNİZ (PLURAL I PERSIRANJE)

Varijante nastavaka u skladu sa harmonijom vokala su: -siniz, -sınız, -sünüz, -sunuz zenginsiniz - vi ste bogati fakirsiniz - vi ste siromašni yorgunsunuz - vi ste umorni büyüksünüz - vi ste veliki hazırsınız - vi ste spremni

YENİ YILINIZ KUTLU OLSUN - SRETNA NOVA GODINA

mutlu yeni yıl.

Sretna nova godina.

Selâm / Merhabā Hi (merhabā is more common)

Güle güle / İyi günler Bye / Goodbye (Good day)

Lütfen Please

Teşekkür ederim / Sağol Thank you / Thanks

Bir şey değil / Ricā ederim You're welcome / My pleasure

Hoş geldiniz / Hoş geldin Welcome (formal / informal)

Sonra görüşürüz See you later

Görüşürüz! See you!

Yarın görüşürüz See you tomorrow

Özür dilerim! Sorry!

Affedersiniz / Pardon! Excuse me!

Hadi gidelim! Let's go!

Nasılsınız? How are you? (formal)

Nasılsın / Nāber? How are you? / What’s up? (inf.)

İyi değilim / Fenā değil Not fine / not bad

20

İyiyim. I'm fine.

İyilik. I'm fine. (informal)

Evet / Hayır / Yok Yes / no / no (common inf. use)

İsminiz? What's your name? (formal)

İsmin/Adın ne? What's your name? (informal)

Adım / İsmim… My name is...

Memnun oldum Nice to meet you.

___ Bey, ___ Hanım Mister, Misses

Hanımlar ve Beyler Ladies and gentlemen

Nerelisiniz? Where are you from? (formal)

Nerelisin? Where are you from? (informal)

…lıyım / …liyim. I am from...

Nerede oturuyorsunuz? Where do you live? (formal)

Nerede oturuyorsun? Where do you live? (informal)

…de/da/te/ta oturuyorum. I live in...

Kaç yaşındasınız? How old are you? (formal)

Kaç yaşındasın? How old are you? (informal)

____ yaşındayım. I am ____ years old.

Türkçe biliyor musunuz? Do you speak [know] Turkish? (formal)

İngilizce biliyor musun? Do you speak [know] English? (informal)

Biliyorum / Bilmiyorum. I speak [know]… / I don’t speak…

Anlıyor musunuz? / Anlıyor musun? Do you understand? (formal / informal)

Anlıyorum / Anlamıyorum. I understand / I don’t understand.

Biliyorum / Bilmiyorum. I know / I don’t know.

Yardım eder misiniz? / Yardım eder misin? Can you help me? (formal / informal)

Tabii / Tabii ki Of course.

Efendim? What? Pardon me?

…nerede? Where is... / Where are...?

İşte / Buyurun There it is / Here you are.

…var / ...vardı. There is/are... / There was/were...

Türkçe’de ____ nasıl denir? How do you say ____ in Turkish?

Bu ne? / Bunun mānāsı ne? What is this? / What does this mean?

Neyin var? What's the matter?

Önemli bir şey değil. It doesn't matter.

Ne oluyor? What's happening?

Hiç bilmiyorum. I have no idea.

Yoruldum / Hastayım. I'm tired / sick.

Acıktım / Susadım. I'm hungry / thirsty.

Yandım / Üşüdüm. I'm hot / cold.

21

Sıkıldım. I'm bored.

Beni ilgilendirmez I don't care.

Merāk etmeyin / Merāk etme. Don't worry (formal / informal)

Sorun değil / Önemli değil It's no problem. / It's alright.

Unuttum. I forgot.

Gitmem lāzım. I must go.

Çok yaşayın / Çok yaşa! Bless you! (formal / informal)

Tebrikler / Tebrik ederim. Congratulations!

Kolay gelsin! / İyi şanslar! (wish of success) / Good luck! (less common)

Sıra sizde / Sıra sende It's your turn! (formal / informal)

Sessiz olun / Sessiz ol! Be quiet! (formal / informal)

Seni seviyorum. I love you (singular)

and ve friend arkadaş

but ama man adam

only sādece woman kadın

now şimdi boy çocuk; oğul

at the moment şu anda baby bebek

always her zaman girl kız

never hiç child çocuk

something bir şey book kitap

nothing hiçbir şey pencil kalem

also / too de/da paper kâğıt

again yine; gene; tekrar dog köpek

of course tabii; tabii ki cat kedi

22

what ne which / which one

hangi / hangisi

why niye who kim

when ne zaman whom kimi

where nerede to whom kime

how nasıl whose kimin

how much / many

ne kadar / kaç

from where

nereden

to where nereye

Nereden biliyorsun? How do you know? Kimi tanıyorsun? Whom do you know? Kaç dil öğreniyorsun? How many languages are you learning? Hangi üniversitede okuyorsun? In which university are you studying? Niye gülüyorsun? Why are you laughing?

ben -im

I am biz -iz

we are

sen -sin

you are (sing.)

siz -siniz you are (plural)

o -dur

he / she / it is

onlar -dırlar they are

mutlu - happy ( ending in a vowel )

mutlu + y + um I am happy

mutlu + y + uz we are happy

mutlu + sun you are happy

mutlu + sunuz

you are happy (plural)

mutlu he/she/it is

happy mutlu they are happy

okumak - to read/to study öğrenmek - to learn

okuyorum okuyoruz öğreniyorum öğreniyoruz

okuyorsun okuyorsunuz öğreniyorsun öğreniyorsunuz

okuyor okuyorlar öğreniyor öğreniyorlar

23

Türkçe öğreniyorum. I’m learning Turkish. Ne okuyorsun? What are you reading / Which subject are you studying? Edebiyat okuyorum. I’m studying Literature. Harry Potter okuyorum. I’m reading Harry Potter.

Ahmet Bey, meşgul müsün? Mr. Ahmet, are you busy? İpek Hanım, misāfiriniz var. Ms. İpek, you have a visitor/guest. Merhabā Ömer amca, nasılsın? Hello Ömer amca, how are you? Merhabā Hocam, nasılsınız? Hello Professor, how are you?

tanımak - to know people

bilmek - to know facts

tanıyorum tanıyoruz biliyorum biliyoruz

tanıyorsun tanıyorsunuz biliyorsun biliyorsunuz

tanıyor tanıyorlar biliyor biliyorlar

Numbers/ ordinals

0 sıfır zero Monday pazartesi

1 bir first birinci / ilk Tuesday salı

2 iki second ikinci Wednesday çarşamba

3 üç third üçüncü Thursday perşembe

4 dört fourth dördüncü Friday cumā

5 beş fifth beşinci Saturday cumartesi

6 altı sixth altıncı Sunday pazar

7 yedi seventh yedinci the day gün

8 sekiz eighth sekizinci the week hafta

9 dokuz ninth dokuzuncu this week bu hafta

10 on tenth onuncu the

weekend haftasonu

11 on bir eleventh on birinci

12 on iki twelfth on ikinci

13 on üç thirteenth on üçüncü

14 on dört fourteenth

on dördüncü

15 on beş fifteenth on beşinci

16 on altı sixteenth on altıncı

17 on yedi

seventeenth on yedinci

24

18 on sekiz

eighteenth on sekizinci

19 on dokuz nineteenth

on dokuzuncu

20 yirmi twentieth yirminci

21 yirmi bir twenty-first

yirmi birinci

22 yirmi iki

twenty-second

yirmi ikinci

30 otuz thirtieth otuzuncu

40 kırk fortieth kırkıncı

50 elli fiftieth ellinci

60 altmış sixtieth altmışıncı

70 yetmiş seventieth yetmişinci

80 seksen eightieth sekseninci

90 doksan ninetieth doksanıncı

100 yüz hundredth yüzüncü

1000 bin thousandth bininci

The Present Tense /Şimdiki Zaman

-yorum I am ___ing -yoruz we are ___ing

-yorsun

you are ___ing (sing.)

-yorsunuz

you are ___ing (plural)

-yor he / she / it is ___ing

-yorlar they are ___ing

açmak “to open” - aç- >> aç + ı + yor >> açıyor “he/she/it is opening”

olmak “to become, to happen” - ol- >> ol + u + yor >> oluyor “it is

happening”

içmek “to drink” - iç- >> iç + i + yor >> içiyor “he/she/it is drinking”

gülmek “to laugh” - gül- >> gül + ü + yor >> gülüyor “he/she/it is laughing”

anlamak “to understand” - anla- >> anl + ı + yor >> anlıyor “he/she/it

understands”

okumak “to read / to study” - oku- >> ok + u + yor >> okuyor “he/she/it is

reading”

In all cases the ending –yor and the personal suffixes always remain the same in all verbs in the Present Tense.

25

Ne yapıyorsun? What are you doing? Şimdi uyuyor. He/she/it is sleeping now. Yunus Emre’yi tanıyorum. I know Yunus Emre. Hemen geliyorum. I’m coming right now.

The verbs gitmek (to go) and etmek (to do) go through a consonant mutation when conjugated. The final consonant of the verb stem t softens to d.

git- >> gid + i + yor >> gidiyor “he/she/it is going” - et- >> ed + i + yor >> ediyor “he/she/it is doing”

anne - mother; mom ( ending in a vowel )

annem my mother annemiz our mother

annen your mother (singular)

anneniz your mother (plural)

annesi his/her/its mother

anneleri their mother

āile >> āile+m >> āilem “my family” araba >> araba+m >> arabam “my car” araba >> araba+mız >> arabamız “our car” uyku >> uyku+su>> uykusu “his/her/its sleep” kedi >> kedi+niz >> kediniz “your cat” (plural) türkü >> türkü+müz >> türkümüz “our folk song” arabaları “their car(s)”

ev - house (ending in a consonant)

evim my house evimiz our house

evin your house (singular) eviniz

your house (plural)

evi his/her/its house

evleri their house

ev >> ev + i + miz >> evimiz “our house” köy >> köy + ü + nüz >> köyünüz “your village” (plural) at >> at + ı >> atı “his/her/its horse”

spring bahar autumn sonbahar

summer yaz winter kış

January ocak

February şubat

March mart

April nīsan

May mayıs

June hazīran

red

pink

orange

yellow

green

blue

July temmuz the month

ay

August Ağustos this month bu ay

September Eylül next month gelecek ay

October Ekim last month

geçen ay

November Kasım the year yıl /sene

hazīran December Aralık this year bu sene

kırmızı turquoise turkuaz

pembe brown kahverengi

turuncu azure gök māvisi

sarı black siyah

yeşil gray grī

māvi white beyaz

26

bu ay

gelecek ay

geçen ay

yıl /sene

bu sene

27

light blue

açık māvi

gold altın rengi

purple mor silver gümüş rengi

kırmızı elma red apple yeşil yapraklar green leaves beyaz kapı white door The indefinite article bir comes after the adjective. In poetry and creative writing, it can

sometimes precede the adjective as well, but this is rare in the spoken language.

Bahçemizde yeşil bir ağaç var. There’s a green tree in our garden. Gümüş rengi bir saatim var. I have a silver-colored watch. Öğrenciyim. I’m a student.

Most of the time, the last consonant of bir is not pronounced in daily life. Bi hafta sonra geliyorum. I’m coming in a week. Bi saat önce buradaydı. He was here an hour ago.

Formation of plural nouns is fairly easy in Turkish. To make words plural, add –ler or –lar to the word, according the vowel in the last syllable. If the vowel in the last syllable is an E-dotted vowel it gets –ler, if it is an A-undotted vowel it gets –lar. evler houses arabalar cars okullar schools hastalar patients insanlar people There are some exceptions as well that can be memorized without much difficulty: saatler hours festivaller festivals Galler Wales (i.e. the country)

Zaman /Time

Saat kaç? What time is it?

Bir. It's one.

İki/üç/dört… It's two/three/four...

Öğle vakti. It's noon.

Gece yarısı. It's midnight.

28

Beşi beş geçiyor. It's 5:05

Sekizi çeyrek geçiyor. It's 8:15

Dokuz kırk beş. It's 9:45 (common use)

Dokuza on var. It's 8:50

Beş otuz beş. It's 5:35 (common use)

Üç buçuk. It's 3:30 Weather – Hava durumu

Bugün hava nasıl? How's the weather today?

Hava güzel. The weather's nice.

Hava kötü / bozuk. The weather's bad.

Soğuk. It's cold.

Sıcak. It's hot.

Güneşli. It's sunny.

Rüzgârlı. It's windy.

Yağmurlu. It's raining.

Kar yağıyor. It's snowing.

Bulutlu. It's cloudy. Family and animals – Aile ve hayvanlar

family āile sibling kardeş dog köpek

parents ebeveyn grandfather dede cat kedi

husband koca grandmother nine bird kuş

wife karı; eş grandson torun fish balık

father baba granddaughter torun horse at

mother anne uncle amca/dayı goat keçi

son oğul aunt hala/teyze pig domuz

daughter kız nephew yeğen cow inek

child(ren) çocuk(lar) niece yeğen rabbit tavşan

sister kız kardeş cousin kuzen turtle kaplumbağa

brother erkek kardeş relatives akrabā mouse fāre

29

Otoparkta beş araba var. There are five cars in the parking lot. Bahçemizde üç ağaç var. There are three trees in our garden. Kedimiz yok. We don’t have a (lit. “our”) cat. doctor dentist lawyer professor teacher engineer architect writer journalist musician artist pharmacist banker carpenter barber mechanic salesman electrician postman policeman soldier pilot secretary poet nurse

doktor diş hekimi / dişçi avukat profesör öğretmen mühendis mīmar yazar gazeteci müzisyen ressam eczācı bankacı marangoz berber makine ustası satıcı elektrikçi postacı polis asker pilot sekreter şāir hasta bakıcı

history math algebra geometry science physics chemistry zoology botany geography music art drawing painting linguistics languages drawing painting

tārih matematik cebir geometri fen fizik kimyā zooloji botanik coğrafya müzik sanat çizim resim dilbilim diller çizim yapmak resim yapmak

apple elma

lettuce marul

ham jambon

orange portakal cabbage lahana meatball köfte

banana muz cauliflower karnabahar chicken tavuk

grapefruit greyfurt asparagus kuşkonmaz turkey hindi

lemon limon spinach ıspanak lobster yengeç

peach şeftāli tomato domates water su

fig incir bean fasulye soda soda

30

grape üzüm rice pirinç wine şarap

pear armut carrot havuç pork domuz eti

plum erik turnip şalgam pancake gözleme

cherry kiraz onion soğan corn mısır

pineapple ananas cucumber salatalık sauce sos

melon kavun artichoke enginar pasta makarna

watermelon karpuz eggplant patlıcan beet pancar

strawberry çilek radish turp egg yumurta

raspberry ahududu broccoli brokoli cake kek

blackberry böğürtlen pepper biber pie turta; börek

beef sığır eti; biftek

garlic sarımsak ice cream dondurma

sausage sosis potato patates pancake with meat filling

lahmācun

git- >> git + mi + yor >> gitmiyor “he/she/it is not going”

et- >> et + mi + yor >> etmiyor “he/she/it is not doing”

Hiçbir şey bilmiyorum. I don’t know anything (lit. “I don’t know nothing.”) New York’a hiç gitmedim. I’ve never been to New York (lit. “I haven’t never went to New York .”) Bana hiç kimse yardım etmiyor. No one is helping me. (lit. “No one is not helping me.”) To and From Places

eve to the house okula to school İstanbul’a to Istanbul arkadaşıma to my friend

31

If the word ends in a vowel (samoglasnik), y is included between the word and the suffix. arabaya to the car hastāneye to the hospital Fransa’ya to France evden from the house üniversiteden from the university kütüphāneden from the library Note that there are also –ten and –tan, used if the last letter of the word is a hard consonant (one of these letters: f, s, t, k, ç, ş, h, p). Teksas’tan from Texas Mehmet’ten from Mehmet kitaptan from the book

Country Nationality

Germany Almanya Alman

Argentina Arjantin Arjantinli

Australia Avustralya Avustralyalı

Bolivia Bolivya Bolivyalı

Bosnia Bosna Boşnak

Turkey Türkiye Türk

Canada Kanada Kanadalı

Columbia Kolombiya Kolombiyalı

Costa Rica Kostarīka Kostarīkalı

Cuba Küba Kübalı

Croatia Hırvatistan Hırvat

Chile Şili Şilili

China Çin Çinli

Ecuador Ekvador Ekvadorlu

Egypt Mısır Mısırlı

Georgia Gürcistan Gürcü

Spain İspanya İspanyol

United States Amerika Amerikalı

Albania Arnavutluk Arnavut

France Fransa Fransız

India Hindistan Hintli

England İngiltere İngiliz

Hungary Macaristan Macar

Italy İtalya İtalyan

Japan Japonya Japon

Jordan Ürdün Ürdünlü

Kazakhstan Kazakistan Kazak; Kazak Türkü

32

Lithuania Litvanya Litvanyalı

Mexico Meksika Meksikalı

Norway Norveç Norveçli

Poland Polonya Polonyalı

Portugal Portekiz Portekizli

Russia Rusya Rus

Serbia Sırbistan Sırp

South Africa Güney Afrika Güney Afrikalı

Sweden İsveç İsveçli

Syria Sūriye Sūriyeli To do or to make

yapmak etmek

yapıyorum yapıyoruz ediyorum ediyoruz

yapıyorsun yapıyorsunuz ediyorsun ediyorsunuz

yapıyor yapıyorlar ediyor ediyorlar

The verbs yapmak and etmek both mean “to do / to make” in English. While yapmak is

used more as a stand-alone verb, etmek has many uses as an auxiliary verb. As noted

earlier, the verb etmek goes through a consonant mutation: t turns into d when conjugated.

Common verbs with etmek:

reddetmek – to refuse hapsetmek – to imprison kabul etmek – to accept emretmek – to command fark etmek – to notice hak etmek – to deserve

Commands

Person Imperative Form gitmek–to go

sen git!

siz (formal / plural) gidin! / gidiniz! (more formal&less common)

o gitsin!

onlar gitsinler!

33

Sabırlı ol! Be patient!

Buraya gelin! Come here! (formal / plural)

Acele edin, lütfen! Please hurry up! (formal / plural)

Çocuklar uyusunlar. Let the kids sleep.

Şuna bak! Look at that!

Food and meals

breakfast lunch supper meal food bread roll butter meat fish vegetables fruit cheese crackers candy sandwich ice cream

kahvaltı öğle yemeği akşam yemeği yemek yiyecek ekmek tost ekmeği yağ et balık sebze meyve peynir kraker şekerleme sandviç dondurma

tablecloth napkin fork knife spoon plate, dish glass cup salt saltshaker pepper pepper shaker sugar sugar bowl vinegar coffeepot teapot tray

masa örtüsü peçete çatal bıçak kaşık tabak bardak fincan tuz tuzluk biber biberlik şeker şekerlik sirke cezve çaydanlık tepsi

Holiday Phrases

the new year yeni yıl

birthday doğum günü

Mother’s Day anneler günü

Father’s Day babalar günü

may it be

blessed! kutlu olsun!

Eid-al-Fitr Ramazan bayramı

Christmas Noel bayramı

Feast of

Sacrifice Kurban bayramı

34

Yeni yılınız kutlu olsun! / Yeni yılın kutlu olsun! (formal / informal) Happy New Year!

Doğum gününüz / günün kutlu olsun! (formal / informal) Happy Birthday!

Anneler gününüz / günün kutlu olsun! Happy Mothers’ Day!

Ramazan bayramınız / bayramın kutlu olsun! Happy Ramadan Bayram (Eid-al-Fitr)!

Noel bayramınız / bayramın kutlu olsun! Merry Christmas!

Kurban bayramınız / bayramın kutlu olsun! Happy Feast of Sacrifice (Eid-al-Adha)!

Nature – doğa Parts of the body

air hava eye göz

bay koy arm kol

beach sahil ear kulak

branch dal mouth ağız

bridge köprü eyebrow kaş

cave mağara face yüz

city şehir finger parmak

climate iklim hand el

cloud bulut foot ayak

daisy papatya forehead alın

darkness karanlık hair saç

dust toz head baş

soil toprak leg bacak

grass çimen knee diz

moon ay nose burun

mountain dağ shoulder omuz

water su tongue dil

35

Future tense

Examples

Come - Gel

I will come - Geleceğim

Be - Ol

You will be - Olacaksın

Drink - İç

He will drink - İçecek

Want - İste

We will want - İsteyeceğiz

Walk - Yürü

You will walk - Yürüyeceksiniz

Jump - Atla

They will jump – Atlayacaklar

Some expressions:

Çok Teşekkür Ederim : Thank you very much

Görüşürüz : See you

Adın ne?: What is your name?

Benim adım Bond,James BOND: My name is Bond,James BOND. :)) Sıfır Sıfır

Yedi (007 :o)

Tanıştığımıza memnun oldum : Pleased to meet you

Kaç Lira?: How much money?

Lütfen : Please

Hesap Lütfen: Bill Please / May I have the bill please

Güle güle : Bye

Bira : Beer <— Life saving word :)

Şarap : wine

Kola : Coke

Su : water

Ekmek : Bread

Bir soğuk bira lütfen : One cold beer please <— (Life saver sentence)

Hope you enjoy ordering your beer in Turkish when you visit Turkey.

Şerefe(Turkish), Cheers ,Kippis (Finnish) ,Narok (Romanian),

Egészségedre(Hungarian),Skål(Swedish) and the ones that i forgot to say!

36

Sağlığınıza : to your Health!

Şerefe : Cheers (to the honor)

Time

Saatiniz var mı ? Do you have a watch?

Saat kaç? What is the time?

Saat bir : it is 1 o’clock

Saat oniki : it is 12 o clock.

Saat oniki yirmiüç : it 12:23

Saat biri beş geçiyor : it is 5 past 1

saat onikiyi beş geçiyor : it is5 past 12

saat bire beş var. : it is 5 minutes to 1

saat onikiye beş var : it is 5 minutes to 12

saat yarım : it is 12:30

saat oniki buçuk : it is half past 12

saat onikiyi çeyrek geçiyor : it is quarter past 12

saat onikiye çeyrek var : it is quarter to 12