tuipam pheikakhãi khumkakhui 31 kathãda varetuili pheisin sãlaga khumkhuira? dr rick griffith,...

69
Tuipam pheikakhãi khumkakhui 31 Kathãda varetuili pheisin sãlaga khumkhuira? Dr Rick Griffith, Singapore Bible College www.biblestudydownloads.com

Upload: riskha-azizah

Post on 14-Dec-2015

216 views

Category:

Documents


2 download

TRANSCRIPT

Page 1: Tuipam pheikakhãi khumkakhui 31 Kathãda varetuili pheisin sãlaga khumkhuira? Dr Rick Griffith, Singapore Bible College  Dr

Tuipam pheikakhãi khumkakhui

31

Kathãda varetuili pheisin sãlaga khumkhuira?

Dr Rick Griffith, Singapore Bible Collegewww.biblestudydownloads.com

Dr Rick Griffith, Singapore Bible Collegewww.biblestudydownloads.com

Page 2: Tuipam pheikakhãi khumkakhui 31 Kathãda varetuili pheisin sãlaga khumkhuira? Dr Rick Griffith, Singapore Bible College  Dr

Varetui hãshokkhavãi khangarãnwui aponghi akhasi

yanghamkhuisa . . .

Hi anã 251 li chitheihaidaleiChieina anã 27-28 li khumkakhuiwui

apong kha mihaidalei

Page 3: Tuipam pheikakhãi khumkakhui 31 Kathãda varetuili pheisin sãlaga khumkhuira? Dr Rick Griffith, Singapore Bible College  Dr

Pao hāshokkhavai khangarãnli kazang

Ramesh Richard wui lairik, Preparing Expository Sermons eina kakhui

Khamachuk

Ma-ong

Hākashok

Ma-ong

KHT KHP

khangashun

Kuingatok

Malung

Ãrakui

Ãphi

TUIPAM PAOKAPHÃ

1 Tuiza kakapang

2 Tuiza khamanā

3.1 Tuipam meikakhai akhum

3.2 Khamataiya tuipam

4 Phakashok khangahān kathum

5 Khanganābingwui ningkachāng

6 Khamataiya pao

7 Paokaphawui akhum8 Khamathing9 Houkaphok/ kakup

10 MSS & Hākashok

Kazarbing hina Haddon Robinson wui Biblical Preaching eina kakhui pheikar 10 (lairik, 105)

27-28, 251

Page 4: Tuipam pheikakhãi khumkakhui 31 Kathãda varetuili pheisin sãlaga khumkhuira? Dr Rick Griffith, Singapore Bible College  Dr

1. Tuipam kapā kala khamachuk

a. Phangāthang mangāli tuipam kapanghaolu; Akhasi matuikhavai tuipam kashangshang makhuialu.

 b. Tuipam chi pheikhailu, (pālu, machuklu kala

manālu) kala nana kaphaningchi kapikhuilu.

27

Page 5: Tuipam pheikakhãi khumkakhui 31 Kathãda varetuili pheisin sãlaga khumkhuira? Dr Rick Griffith, Singapore Bible College  Dr

1. Tuipam kapā kala khamachukb. Tuipam kathāda pheikhaira...

27

1) Seiha sakhuilu, khani kathumsi pālu, kala mibingna ngahānkhamarao, ngahānkapai ningli rākazang katonga kapikhuilu (mamalāi khavāi). Kala chi ngahānkālu.

 2) Shebshitui einala khani kathum pālu kala

tuiyār khangatei leilā yangkhuilu. 3) Greek/Hebrew pātheikha ngaheoyanglu kala

khamataiya tuiyārbing manālu.

Page 6: Tuipam pheikakhãi khumkakhui 31 Kathãda varetuili pheisin sãlaga khumkhuira? Dr Rick Griffith, Singapore Bible College  Dr

1. Tuipam kapā kala khamachuk

a) Greek / Hebrew commentaries ngasanlu (pāthei akha!).

b) Expositor's Bible Commentary hi khamathā kala mashālakkahai akhana.

c) Pao hākashokwui Commentary yanglu (Stott, Wiersbe, Boice, Criswell, Swindoll, etc.).

27

4) Masavākapai leiharakha Commentaries li ngasanlu (Iva pheikar 5 wui thili sanaowa).

Page 7: Tuipam pheikakhãi khumkakhui 31 Kathãda varetuili pheisin sãlaga khumkhuira? Dr Rick Griffith, Singapore Bible College  Dr

Matthew 18:15-20 hi sāyangsa

b. Tuipam kathada pheikhaira...

27

1) Seiha sakhuilu, khani kathumsi pālu, kala mibingna ngahānkhamarao, ngahānkapai ningli rākazang katonga kapikhuilu (mamalāi khavāi). Kala chi ngahānkālu.

 2) Shebshitui einala khani kathum pālu kala

tuiyār khangatei leilā yangkhuilu. 3) Greek/Hebrew pātheikha ngaheoyanglu kala

khamataiya tuiyārbing manālu.

Page 8: Tuipam pheikakhãi khumkakhui 31 Kathãda varetuili pheisin sãlaga khumkhuira? Dr Rick Griffith, Singapore Bible College  Dr

Nachinana nawui tungli khayon sahaiakha, ali valaga nanimang ngasopamlaga awui khayon chi hangmilu, ana mayaakha nana nachinali yuikhuihaira. Ana nali mahengsang- akha mi akha khani ngasophungda valu, Chithaakha tui maram kachiva hilaka kaji kathara lairikli kapi kahai thada mi khani kathumwui shakhi chieina khuipaira. Kha ana athumlila mahensangakha saikora churchli hangchitheilu; kala ana churchlila mahengsangakha nathumwui mangali a hi kameoli kaphaninga kala khasina kakhuia kathana da khuilu. Ina nathumli kachangkhat eina kahangna, kachikathali nathumna okathuili khalap kahahai chi kazingramlila khalapra, kala nathumna okathuili khamayaya chi kazingramlila mayara. Ina nathumli hangluishit kajina, nathumwui ngachaili mi khanina okathuili mayangarokta kachikatha poakha kapopo chi kachingramli khaleiya ishavana mira. Kihkhalajila mi khani kathumna iwui mingli kakazip chili I zangda lei.

Matthew 18:15-20 (Tangkhul)

Tuipam hili khi khangahān leili?

34a-b

Page 9: Tuipam pheikakhãi khumkakhui 31 Kathãda varetuili pheisin sãlaga khumkhuira? Dr Rick Griffith, Singapore Bible College  Dr

Matthew's Relational Pillars

5:23-24

Na hi:

Khili:

Kasā-apā

Katongali

Matthew wui khangasik pākra

Page 10: Tuipam pheikakhãi khumkakhui 31 Kathãda varetuili pheisin sãlaga khumkhuira? Dr Rick Griffith, Singapore Bible College  Dr

Matthew 5:23-24

Page 11: Tuipam pheikakhãi khumkakhui 31 Kathãda varetuili pheisin sãlaga khumkhuira? Dr Rick Griffith, Singapore Bible College  Dr

Matthew 5:23-24Matthew 5:23-24

“Chiwuivang eina nana hanphutpamli nawui kachikat chikatkida leilakha nachinana nali makhamaya leili da phaningungakha nawui chikat khavai chi hanphut mangali haisalu, hanunglaga rimeithuida nachinali mashitkhuifalu. Chiwui thili ralaga rachikatnaolu.”

?

Page 12: Tuipam pheikakhãi khumkakhui 31 Kathãda varetuili pheisin sãlaga khumkhuira? Dr Rick Griffith, Singapore Bible College  Dr

Matthew's Relational Pillars

5:23-24

Na hi:

Khili:

Kasā-apā Sajakahaipā

Katongali Moreili

18:15-17

Matthew wui khangasik pākra

Page 13: Tuipam pheikakhãi khumkakhui 31 Kathãda varetuili pheisin sãlaga khumkhuira? Dr Rick Griffith, Singapore Bible College  Dr

Kathāda morei sādakhalei

ichinā akhali huikhuira?

Kathāda morei sādakhalei

ichinā akhali huikhuira?

Tuipam hiwui khangahān khare (vv. 15-17)Tuipam hiwui khangahān khare (vv. 15-17)34d

Page 14: Tuipam pheikakhãi khumkakhui 31 Kathãda varetuili pheisin sãlaga khumkhuira? Dr Rick Griffith, Singapore Bible College  Dr

1Matthew 18

1 Nao ākha

(1-9)

1 Nao ākha

(1-9)

1 Yao ākha(10-14)

1 Yao ākha(10-14)

1 Morei

kaphungnao ākha

(15-20)

1 Morei

kaphungnao ākha

(15-20)

1 Leiman

kazangnao ākha

(21-35)

1 Leiman

kazangnao ākha

(21-35)

34aNingrin

Page 15: Tuipam pheikakhãi khumkakhui 31 Kathãda varetuili pheisin sãlaga khumkhuira? Dr Rick Griffith, Singapore Bible College  Dr

Matthew 18:15-20 (Tangkhul)

Nachinana nawui tungli khayon sahaiakha, ali valaga nanimang ngasopamlaga awui khayon chi hangmilu, ana mayaakha nana nachinali yuikhuihaira. Ana nali mahengsang- akha mi akha khani ngasophungda valu, Chithaakha tui maram kachiva hilaka kaji kathara lairikli kapi kahai thada mi khani kathumwui shakhi chieina khuipaira. Kha ana athumlila mahensangakha saikora churchli hangchitheilu; kala ana churchlila mahengsangakha nathumwui mangali a hi kameoli kaphaninga kala khasina kakhuia kathana da khuilu. Ina nathumli kachangkhat eina kahangna, kachikathali nathumna okathuili khalap kahahai chi kazingramlila khalapra, kala nathumna okathuili khamayaya chi kazingramlila mayara. Ina nathumli hangluishit kajina, nathumwui ngachaili mi khanina okathuili mayangarokta kachikatha poakha kapopo chi kachingramli khaleiya ishavana mira. Kihkhalajila mi khani kathumna iwui mingli kakazip chili I zangda lei.

Kathāda huikhuira

15-17

Khiwuivang huikhuira

18-20

Page 16: Tuipam pheikakhãi khumkakhui 31 Kathãda varetuili pheisin sãlaga khumkhuira? Dr Rick Griffith, Singapore Bible College  Dr

I. Tātungkahai mi ākhali Church na huikhui khavai āpong chiva kashap eina tangda khalattawui alungli kupsangkhuiki kachina (15-17).

Tuizā 15-17 wui tuira

34c

Page 17: Tuipam pheikakhãi khumkakhui 31 Kathãda varetuili pheisin sãlaga khumkhuira? Dr Rick Griffith, Singapore Bible College  Dr

Ithumwui ningrin:Ithumwui ningrin:Ithumwui ningrin:Ithumwui ningrin:

Page 18: Tuipam pheikakhãi khumkakhui 31 Kathãda varetuili pheisin sãlaga khumkhuira? Dr Rick Griffith, Singapore Bible College  Dr

Restore People in SinMibingli moreiwui eina huikhuilu

Restore People in Sin

“Ivānaongarā, kachikathana khalang ot kasa theiakha maglarinli kathukbing nathumna ali khaninm eina huikhuiphalungra.”

Galatianao 6:1

Page 19: Tuipam pheikakhãi khumkakhui 31 Kathãda varetuili pheisin sãlaga khumkhuira? Dr Rick Griffith, Singapore Bible College  Dr

Varena huikakhuiwui pheikar 4…

1 2 3 4…pheikar kachida mi chungmeimamandali theingasakra

34d

Page 20: Tuipam pheikakhãi khumkakhui 31 Kathãda varetuili pheisin sãlaga khumkhuira? Dr Rick Griffith, Singapore Bible College  Dr

Huikahuiwui Pheikar khareNamāngna vāhānglu

T

T = Tātungkahaipā

M

M = Mipha

MM M

MM

M

M

M

MMM

M

M M M

MM

MM

M M

M

M

MM

M

34d

Page 21: Tuipam pheikakhãi khumkakhui 31 Kathãda varetuili pheisin sãlaga khumkhuira? Dr Rick Griffith, Singapore Bible College  Dr

Matthew's Relational Pillars

5:23-24

Na hi:

Khili:

Kasā-apā Sājakahaipā

Katongali Moreili

18:15-17

Matthew wui khangasik pākra

Page 22: Tuipam pheikakhãi khumkakhui 31 Kathãda varetuili pheisin sãlaga khumkhuira? Dr Rick Griffith, Singapore Bible College  Dr

Matthew's Relational Pillars

5:23-24

Na hi:

Khili:

Kasā-apā Sājakahaipā

Katongali Moreili

18:15-17

Matthew wui khangasik pākra

Khipāna: Na! Na!

Page 23: Tuipam pheikakhãi khumkakhui 31 Kathãda varetuili pheisin sãlaga khumkhuira? Dr Rick Griffith, Singapore Bible College  Dr

Na masā vālākluNa masā vālāklu 34d

• Email• SMS• Chithi• PhoneEina maningla

Page 24: Tuipam pheikakhãi khumkakhui 31 Kathãda varetuili pheisin sãlaga khumkhuira? Dr Rick Griffith, Singapore Bible College  Dr

Khiwuivāng ithumna mangashungthu?

34d

• Makathei• Ningkhamaong• Maikashi• Khangachee• Hāngkaphanep• Makathar• Yāruishang khavāt

Page 25: Tuipam pheikakhãi khumkakhui 31 Kathãda varetuili pheisin sãlaga khumkhuira? Dr Rick Griffith, Singapore Bible College  Dr

Huikakhuiwui Pheikar khareNamāngna vāhānglu

T

T = Tātungkahaipā

M

M = Mipha

MM M

MM

M

M

M

MMM

M

M M M

MM

MM

M M

M

M

MM

M

34d

Page 26: Tuipam pheikakhãi khumkakhui 31 Kathãda varetuili pheisin sãlaga khumkhuira? Dr Rick Griffith, Singapore Bible College  Dr

Huikakhuiwui pheikar kakhaneākha-khani ngayurvālu

T

T = Tātungkahaipā

M

M = Mipha

MM M

MM

M

M

M

MMM

M

M M M

MM

MM

M M

M

M

MM

M

34d

Page 27: Tuipam pheikakhãi khumkakhui 31 Kathãda varetuili pheisin sãlaga khumkhuira? Dr Rick Griffith, Singapore Bible College  Dr

Pheikar kakhaneli ngahānpāi

• Khipālongli thānvāpaira?

• Khisāda ākha-khani?

Page 28: Tuipam pheikakhãi khumkakhui 31 Kathãda varetuili pheisin sãlaga khumkhuira? Dr Rick Griffith, Singapore Bible College  Dr

Khalatlui. 19:15

Mithitkuikai nilala, khayon ot nilala, kaphenwui vang shakhi akhamangwui tui makhuipai mana; khani kathumna shakhi sakha bichar sapaira.

Mithitkuikai nilala, khayon ot nilala, kaphenwui vang shakhi akhamangwui tui makhuipai mana; khani kathumna shakhi sakha bichar sapaira.

Page 29: Tuipam pheikakhãi khumkakhui 31 Kathãda varetuili pheisin sãlaga khumkhuira? Dr Rick Griffith, Singapore Bible College  Dr

Huikakhuiwui pheikar kakatheum church katongali theingasakhaolu

T

T = Tātungkahaipā

M

M = Mipha

MM M

MM

M

M

M

MMM

M

M M M

MM

MM

M M

M

M

MM

M

34d

Page 30: Tuipam pheikakhãi khumkakhui 31 Kathãda varetuili pheisin sãlaga khumkhuira? Dr Rick Griffith, Singapore Bible College  Dr

Khiwuivāng church hupvali?

Khiwuivāng church hupvali?

Page 31: Tuipam pheikakhãi khumkakhui 31 Kathãda varetuili pheisin sãlaga khumkhuira? Dr Rick Griffith, Singapore Bible College  Dr

Huikakhuiwui pheikar khamate Mashitkasangnao thāda khuihaolu

T

T = Tātungkahaipā

M

M = Mipha

MM M

MM

M

M

M

MMM

M

M M M

MM

MM

M M

M

M

MM

M

T

34d

Page 32: Tuipam pheikakhãi khumkakhui 31 Kathãda varetuili pheisin sãlaga khumkhuira? Dr Rick Griffith, Singapore Bible College  Dr

Sins Worthy of DisciplineSins Worthy of DisciplineKathāda masāmara?Kathāda masāmara?

AYARLI KHUISHOKHAOLU !

AYARLI KHUISHOKHAOLU !

Page 33: Tuipam pheikakhãi khumkakhui 31 Kathãda varetuili pheisin sãlaga khumkhuira? Dr Rick Griffith, Singapore Bible College  Dr

Hāngmachinkapai moreiHāngmachinkapai moreiKathāda hāngmachinra?Kathāda hāngmachinra?

• Ali vareshinei machiluimara.• Ali paokhamathā tamchitheimilu.• Prohowui phāchizātli sharuk makhuimara.• Church miphawui eina khuishokhaora.

• “Hikathā mili phasā shimankhavai chipeeli horsangmira” (1 Cor. 5:5).

• Maphazārummalu (1 Cor. 5:11).• Churchli marāngasakalu? Z

aksh

ikh

amei

Mas

hit

kasn

gb

ing

34d

Page 34: Tuipam pheikakhãi khumkakhui 31 Kathãda varetuili pheisin sãlaga khumkhuira? Dr Rick Griffith, Singapore Bible College  Dr

I. Tātungkahai mi ākhali Church na huikhui khavai āpong chiva kashap eina tangda khalattawui alungli kupsangkhuiki kachina (15-17)

Tuizā 15-17 wui tuira

34c

Page 35: Tuipam pheikakhãi khumkakhui 31 Kathãda varetuili pheisin sãlaga khumkhuira? Dr Rick Griffith, Singapore Bible College  Dr

Varena huikakhuiwui pheikār 4…

1 2 3 4…pheikar kachida mi chungmeimamandali theingasakra

34d

Page 36: Tuipam pheikakhãi khumkakhui 31 Kathãda varetuili pheisin sãlaga khumkhuira? Dr Rick Griffith, Singapore Bible College  Dr

Kakhane khangahān tuizā 18-20 li ngahānkāmidalei:

Khiwuivang tātungkahaibingli mathāda huikhuikikachido?

Kakhane khangahān tuizā 18-20 li ngahānkāmidalei:

Khiwuivang tātungkahaibingli mathāda huikhuikikachido?

34d

Page 37: Tuipam pheikakhãi khumkakhui 31 Kathãda varetuili pheisin sãlaga khumkhuira? Dr Rick Griffith, Singapore Bible College  Dr

Tuizā 18-20 wui tuira

II. Church hina Varewui sārān-pangshap wui amathunna!

34d

Page 38: Tuipam pheikakhãi khumkakhui 31 Kathãda varetuili pheisin sãlaga khumkhuira? Dr Rick Griffith, Singapore Bible College  Dr

Khisāda hāngmachinra? Ithumna huikhuikhavai kasāli…

Avāwui mathum sāda

ot sai.

(18-19)

34d

Page 39: Tuipam pheikakhãi khumkakhui 31 Kathãda varetuili pheisin sãlaga khumkhuira? Dr Rick Griffith, Singapore Bible College  Dr

Tangkhul “Ina nathumli kachangkhat

eina kahangna, kachikathali nathumna

okathuili khalap kahahai chi

kazingramlila khalapra, kala

nathumna okathuili khamayaya chi

kazingramlila mayara.”

A Better Translation…NAU na mathāmeida khalattalei…

NAU “Truly I say to you, whatever you bind on earth shall have been

bound in heaven; and whatever you

loose on earth shall have been

loosed in heaven.”

Page 40: Tuipam pheikakhãi khumkakhui 31 Kathãda varetuili pheisin sãlaga khumkhuira? Dr Rick Griffith, Singapore Bible College  Dr

Matthew 18:19" Ina nathumli

hangluishit kajina, nathumwui ngachaili mi khanina okathuili

mayangarokta kachikatha poakha

kapopo chi kachingramli

khaleiya ishavana mira. " (NIV).

Page 41: Tuipam pheikakhãi khumkakhui 31 Kathãda varetuili pheisin sãlaga khumkhuira? Dr Rick Griffith, Singapore Bible College  Dr

Khisāda hāngmachinra? Ithumna huikhuikhavai kasāli…

Avāwui mathum sāda

ot sai.

(18-19)

Christawui mangali sarān-pangshap

kasana

(20)

34d

Page 42: Tuipam pheikakhãi khumkakhui 31 Kathãda varetuili pheisin sãlaga khumkhuira? Dr Rick Griffith, Singapore Bible College  Dr

Matthew 18:20

" Kihkhalajila mi khani kathumna

iwui mingli kakazip chili I

zangda lei" (Tangkhul).

Page 43: Tuipam pheikakhãi khumkakhui 31 Kathãda varetuili pheisin sãlaga khumkhuira? Dr Rick Griffith, Singapore Bible College  Dr

Khamataiya tuipam:

Ithumna tātungkahaibingli mathālak eina huikhuira,

khiwuivangkhala jiakha ithum Varewui mathun eina kasāna.

34d

Page 44: Tuipam pheikakhãi khumkakhui 31 Kathãda varetuili pheisin sãlaga khumkhuira? Dr Rick Griffith, Singapore Bible College  Dr

Ithumna laala pheikhaipai

"A Mighty Fortress" kachi laa hiwui khamataiya tuipam phashoklu.page 6

6

Page 45: Tuipam pheikakhãi khumkakhui 31 Kathãda varetuili pheisin sãlaga khumkhuira? Dr Rick Griffith, Singapore Bible College  Dr

Vare hi ithumwui kapanga raipan na,Makhangapatta ngavei na;

Tara kaphongli A ithumwui ngachonmeOkthuiwui kachot kachāng thārān

Khikhalajila ithumwui kazamma yangshātChina ithumli ngahomchingdalei

Awui sakathuk kala pangshap leilaka,Sakashi yangshatna shaksālaga,Okathuili ali khangashung malei.

31Verse 1

Page 46: Tuipam pheikakhãi khumkakhui 31 Kathãda varetuili pheisin sãlaga khumkhuira? Dr Rick Griffith, Singapore Bible College  Dr

Ithum khalattawui kashapli chihanlā,Ithumwui hotkhanā aremana,

Khamashungapā ithumwui maning,Varena kapangkhuikahaipā,Khipanei da phaningkhala?

Jesu Christana, A chiProho Sabaoth kachina A ming,

Thot thotli chithashon,kala Ana raichi yuira.

31Verse 2

Page 47: Tuipam pheikakhãi khumkakhui 31 Kathãda varetuili pheisin sãlaga khumkhuira? Dr Rick Griffith, Singapore Bible College  Dr

Okathuihi makaphā chipeena pemhaida,Ithumli machitkhavai sālala,

Mangacheemara, Vare ithumli sohaidaAwui khamashung na mungra ithumli.Tangkhamangwui wungnao na rimlala,

Kakathir awuivang maningma,Awui khamchitva khāngshapa,

Kachiva yanglo, Ava shimanphunghaora:Tuikhur akhana ali kongluingasakra.

31Verse 3

Page 48: Tuipam pheikakhãi khumkakhui 31 Kathãda varetuili pheisin sãlaga khumkhuira? Dr Rick Griffith, Singapore Bible College  Dr

Tui china okathui pangshap li chongmeiManingshimana chili ngashikda;

Mangla kala lemmet chiva ithumwuinaAwui mangā eina ithum zangda.

Thongthāng ot kala kakahao thuihranu,Shimānkapai mirin hila zangda,

Phasā hiva athumna khuihaipai; Varewui khamashung chiya leishonra:

Awui wungram katang mavaima!

31Verse 4

Page 49: Tuipam pheikakhãi khumkakhui 31 Kathãda varetuili pheisin sãlaga khumkhuira? Dr Rick Griffith, Singapore Bible College  Dr

Rinshit eina

khamatui phai!

Aja ina matuikikachi tuipamna okathui Varena kasemkā akhalatta kharākhala kala mirinwui ponghili biblewui kasak

khi lei kachina. Nuclear mashichinkhavai kachi hina ngayiwui

khaili kathada ungashik kachi teomeikha hanglaga houphokngai.

Page 50: Tuipam pheikakhãi khumkakhui 31 Kathãda varetuili pheisin sãlaga khumkhuira? Dr Rick Griffith, Singapore Bible College  Dr

What do you do for a living?Nava khi salaga

ringdo? Ot sai.

Page 51: Tuipam pheikakhãi khumkakhui 31 Kathãda varetuili pheisin sãlaga khumkhuira? Dr Rick Griffith, Singapore Bible College  Dr

Could you be more vague?

Rinshit hailu!

Kateokha mashāmeipairala?

Page 52: Tuipam pheikakhãi khumkakhui 31 Kathãda varetuili pheisin sãlaga khumkhuira? Dr Rick Griffith, Singapore Bible College  Dr

Pao hashokkhavai khangarãnli kazang

Ramesh Richard's lairik, Preparing Expository Sermons eina kakhui

Khamachuk

Ma-ong

Hākashok

Ma-ong

KHT KHP

khangashun

Kuingatok

Malung

Ãrakui

Ãphi

TUIPAM PAOKAPHÃ

1 Tuiza kakapang

2 Tuiza khamanā

3.1 Tuipam meikakhai akhum

3.2 Khamataiya tuipam

4 Phakashok khangahan kathum

5 Khanganābingwui ningkachang

6 Khamataiya pao

7 Paokaphawui akhum8 Khamathing9 Houkaphok/ kakup

10 MSS & Hākashok

Kazarbing hina 10 Haddon Robinson wui Biblical Preaching eina kakhui pheikar 10 (lairik, 105)

27-28, 251

Page 53: Tuipam pheikakhãi khumkakhui 31 Kathãda varetuili pheisin sãlaga khumkhuira? Dr Rick Griffith, Singapore Bible College  Dr

Exegetical Outlining

"A Mighty Fortress“ wui tuipong eina hangkhavā kathāda samphang

(khalatta kasā #2 p. 6)?

31

Page 54: Tuipam pheikakhãi khumkakhui 31 Kathãda varetuili pheisin sãlaga khumkhuira? Dr Rick Griffith, Singapore Bible College  Dr

Khamathā arā pheikar eina tuipamwui khamashung kakhalat samphangra

Thangkhava thāda mangkhama kaikhana kashāngnaona kazingram kazanghi kayākha

saklākkhala sāyanglakra kachi ina theiwo.

Page 55: Tuipam pheikakhãi khumkakhui 31 Kathãda varetuili pheisin sãlaga khumkhuira? Dr Rick Griffith, Singapore Bible College  Dr

Tuipam pheikakhai khumkakhuiwui arā-pheikār kathum (angayung)

A. Tui kasakbing kala chanzambing paikhamei tui eina ngacheikhuili.

A. Tui kasakbing kala chanzambing paikhamei tui eina ngacheikhuili.

31

Chamsada, Varehi “Kapanga raipan” na kachiwui kakhalat khikhala?Chamsada, Varehi “Kapanga raipan” na kachiwui kakhalat khikhala?

Page 56: Tuipam pheikakhãi khumkakhui 31 Kathãda varetuili pheisin sãlaga khumkhuira? Dr Rick Griffith, Singapore Bible College  Dr

Aphek Turkish wui raipan

Page 57: Tuipam pheikakhãi khumkakhui 31 Kathãda varetuili pheisin sãlaga khumkhuira? Dr Rick Griffith, Singapore Bible College  Dr

Nimrod wui raipan

Page 58: Tuipam pheikakhãi khumkakhui 31 Kathãda varetuili pheisin sãlaga khumkhuira? Dr Rick Griffith, Singapore Bible College  Dr

Vare hi ithumwui kapanga raipan na,Makhangapatta ngavei na;Tara kaphongli A ithumwui

ngachonme naOkthuiwui kachot kachāng thārān

31Verse 1

=Vare ithumwui kasak atamli

makhangapatta ngayinkhame kala ngachonme na

Page 59: Tuipam pheikakhãi khumkakhui 31 Kathãda varetuili pheisin sãlaga khumkhuira? Dr Rick Griffith, Singapore Bible College  Dr

Khikhalajila ithumwui kazamma yangshātChina ithumli ngahomchingdalei

Awui sakathuk kala pangshap leilaka,Sakashi yangshatna shaksālaga,Okathuili ali khangashung malei.

31Verse 1

=Mikumo khipānakha chipeewui

mareimarā, pangshap kala yangshātli mangashungma.

Page 60: Tuipam pheikakhãi khumkakhui 31 Kathãda varetuili pheisin sãlaga khumkhuira? Dr Rick Griffith, Singapore Bible College  Dr

Tuipam pheikakhai khumkakhuiwui arā-pheikār kathum (angayung)

A.Tui kasakbing kala chanzambing paikhamei tui eina ngacheikhuili.

B.Ngaraikacha tuipam kala ningpam bing akha sada khumkhuilu.

C.Khamataiya bing chi kapishoklu kala hina akhum teokhamei sada ungzangasaklu.

A.Tui kasakbing kala chanzambing paikhamei tui eina ngacheikhuili.

B.Ngaraikacha tuipam kala ningpam bing akha sada khumkhuilu.

C.Khamataiya bing chi kapishoklu kala hina akhum teokhamei sada ungzangasaklu.

31

Page 61: Tuipam pheikakhãi khumkakhui 31 Kathãda varetuili pheisin sãlaga khumkhuira? Dr Rick Griffith, Singapore Bible College  Dr

Vare ithumwui kasak atamli makhangapatta ngayinkhame kala

ngachonme na

31Verse 1

=Chipeewui pangshapli ngashungkhavai

Vare ithumwui makhangapatta ngayinkhavaina (1).

+Mikumo khipānakha chipeewui

mareimarā, pangshap kala yangshātli mangashungma.

Page 62: Tuipam pheikakhãi khumkakhui 31 Kathãda varetuili pheisin sãlaga khumkhuira? Dr Rick Griffith, Singapore Bible College  Dr

Chipeewui pangshapli ngashungkhavai Vare ithumwui

makhangapatta ngayinkhavaina (1).

31vv. 1-2 la khamataiya tuigui phakhuida -

=I. Christawui mangā eina Varena

ithumli chipeeli yuingasakka (1-2).

+Varena ithumwui raiyui pangshap

sada Christali kapangkhui (2)

Page 63: Tuipam pheikakhãi khumkakhui 31 Kathãda varetuili pheisin sãlaga khumkhuira? Dr Rick Griffith, Singapore Bible College  Dr

Nawui khamataiya tuiguili…Nawui khamataiya tuiguili…• Vare: 7 shi (-7%)• Chipee/pangshap: 10 shi (-10%)• Christa/Proho: 7 shi (-7%)• Khayui: 11 shi (-11%)• Tui/Khamashung: 4 shi (-4%)• Shitkashang/kachihan: 2 shi (-2%)• Hibinghi mazangakha (- 40%)

(Vareshi/ithum kachila 17 shi!)

• Vare: 7 shi (-7%)• Chipee/pangshap: 10 shi (-10%)• Christa/Proho: 7 shi (-7%)• Khayui: 11 shi (-11%)• Tui/Khamashung: 4 shi (-4%)• Shitkashang/kachihan: 2 shi (-2%)• Hibinghi mazangakha (- 40%)

(Vareshi/ithum kachila 17 shi!)

31Khalatta sākhayang #2 wui chāngKhalatta sākhayang #2 wui chāng

Page 64: Tuipam pheikakhãi khumkakhui 31 Kathãda varetuili pheisin sãlaga khumkhuira? Dr Rick Griffith, Singapore Bible College  Dr

Vare hi ithumwui kapanga raipan na,Makhangapatta ngavei na;

Tara kaphongli A ithumwui ngachonmeOkthuiwui kachot kachāng thārān

Khikhalajila ithumwui kazamma yangshātChina ithumli ngahomchingdalei

Awui sakathuk kala pangshap leilaka,Sakashi yangshatna shaksālaga,Okathuili ali khangashung malei.

31Verse 1

Page 65: Tuipam pheikakhãi khumkakhui 31 Kathãda varetuili pheisin sãlaga khumkhuira? Dr Rick Griffith, Singapore Bible College  Dr

Ithum khalattawui kashapli chihanlā,Ithumwui hotkhanā aremana,

Khamashungapā ithumwui maning,Varena kapangkhuikahaipā,Khipanei da phaningkhala?

Jesu Christana, A chiProho Sabaoth kachina A ming,

Thot thotli chithashon,kala Ana raichi yuira.

31Verse 2

Page 66: Tuipam pheikakhãi khumkakhui 31 Kathãda varetuili pheisin sãlaga khumkhuira? Dr Rick Griffith, Singapore Bible College  Dr

Okathuihi makaphā chipeena pemhaida,Ithumli machitkhavai sālala,

Mangacheemara, Vare ithumli sohaidaAwui khamashung na mungra ithumli.Tangkhamangwui wungnao na rimlala,

Kakathir awuivang maningma,Awui khamchitva khāngshapa,

Kachiva yanglo, Ava shimanphunghaora:Tuikhur akhana ali kongluingasakra.

31Verse 3

Page 67: Tuipam pheikakhãi khumkakhui 31 Kathãda varetuili pheisin sãlaga khumkhuira? Dr Rick Griffith, Singapore Bible College  Dr

Tui china okathui pangshap li chongmeiManingshimana chili ngashikda;

Mangla kala lemmet chiva ithumwuinaAwui mangā eina ithum zangda.

Thongthāng ot kala kakahao thuihranu,Shimānkapai mirin hila zangda,

Phasā hiva athumna khuihaipai; Varewui khamashung chiya leishonra:

Awui wungram katang mavaima!

31Verse 4

Page 68: Tuipam pheikakhãi khumkakhui 31 Kathãda varetuili pheisin sãlaga khumkhuira? Dr Rick Griffith, Singapore Bible College  Dr

Nawui khamataiya tuiguili…Nawui khamataiya tuiguili…• Vare: 7 shi (-7%)• Chipee/pangshap: 10 shi (-10%)• Christa/Proho: 7 shi (-7%)• Khayui: 11 shi (-11%)• Tui/Khamashung: 4 shi (-4%)• Shitkashang/kachihan: 2 shi (-2%)• Hibinghi mazangakha (- 40%)

(Vareshi/ithum kachila 17 shi!)

• Vare: 7 shi (-7%)• Chipee/pangshap: 10 shi (-10%)• Christa/Proho: 7 shi (-7%)• Khayui: 11 shi (-11%)• Tui/Khamashung: 4 shi (-4%)• Shitkashang/kachihan: 2 shi (-2%)• Hibinghi mazangakha (- 40%)

(Vareshi/ithum kachila 17 shi!)

31Khalatta sākhayang #2 wui chāngKhalatta sākhayang #2 wui chāng

Page 69: Tuipam pheikakhãi khumkakhui 31 Kathãda varetuili pheisin sãlaga khumkhuira? Dr Rick Griffith, Singapore Bible College  Dr

Black