Tütün ve Çocuk

Prof. Dr. Bülent Karadağ

Marmara Üniversitesi Tıp Fak.

Çocuk Göğüs Hast. BD,

İstanbul

Bugünkü sigara içme oranları devam ettiği takdirde halen yaşayan 250 milyon çocuk sigara nedeniyle ölecektir.

Sigara önemli bir sağlık problemidir• Tüm dozlarda zararlıdır.• İçerdiği birçok kimyasalla birçok sisteme zarar verir.• Yüksek derecede bağımlılık yapıcıdır.• Sadece tüketene değil tüm ortamdakilere zarar verir.• Üreticisinin önerdiği şekliyle kullanıldığında tüketene zarar veren tek üründür.• Çok güçlü bir endüstri tarafından üretilir, reklamı yapılır ve teşvik edilir.

“Bugünün genci (13-18 yaş) yarınındüzenli müşterisidir. Sigara içenlerin büyük bir kısmı sigaraya onlu yaşlarda başlarlar........ Bu yaştakilerin sigaraİçme davranışları Philip Morris içinözellikle önemlidir.” 1981 report by Myron Johnsonsent to Robert Seligman,Vice president of Research and Development , Philip Morris

“Filtreli Camel sigaralarının genişlemesiiçin, 14-24 yaş grubundaki pazar payını arttırması gereklidir. Bu grubun Daha özgür değer yargıları vardır ve yarının sigara pazarını temsil ederler.”1975 Memo to C.A. Tucker, Vice President for MarketingR.J. Reynolds

SİGARA Ülkemizde sigara dumanına maruziyet:

% 75. 4000’i aşkın kimyasal ( 50 kanserojen) Etkileri 2 şekilde gelişir:

1. Ana akım (% 20 )

2. Yan akım ( %80) İnflamasyon riski 4 kat fazla.

Schick S, Tob Control 2005;14:396–404.

Erkeklerde sigara içme prevalansıErkeklerde sigara içme prevalansı

Kadınlarda sigara içme prevalansıKadınlarda sigara içme prevalansı

ÖLÜM NEDENLERİ (A.B.D)

TütünSigaraAlkolkokainEroinEv kazasıİntiharTrafikYangınAIDS

Tütün

Pasif içicilik

Alkol

Çevresel sigara dumanının etki mekanizması

Sigara dumanındaki kimyasallar mukosilyer işlevi bozmaktadır.

Bascom R, Environ Health Perspect 1995;1026-30.

Tütün allerjisi ? Bascom R, Am Rev Respir Dis 1991;143:1304-11.

Eosinofili (>%4) evde içilen sigara sayısı ile ilişkili olarak yüksek

0

5

10

15

20

25

30

35

40

yok 1-10 11-20 21-30 >30 Sigara sayısı

% e

osin

ofi li

Ronchietti 990

Tütün dumanına maruz kalan çocuklarda aktif sigara içenlere benzer şekilde eozinofili saptanmaktadır.

Çevresel sigara dumanının etki mekanizması

Mast hücreleri ve lenfositlerden IL-4 yapımını uyararak eozinofillerin mukozal endotel hücrelerine adhezyonu arttırır

Vinke JG, Int J Pediatr Otorhinolaringol 1999; 51:73-81.

Sıçan modelleri- Spesifik IgE yapımını arttırır. Zetterstrom O, JACI 1985;75:594-8.

CD4 +T hücre sayısında ve cevabında Doğal öldürücü hücre (NK)Alveolar makrofaj fonksiyonlarında Makrofajların IL-1 salınımıIL-10 salınımıIg G ve Ig A seviyesindeLangerhans hücre sayısıNötrofil fonksiyonundaSerum lizozim düzeyinde

CD8+T sayısı IL-8 seviyesi IL-16 LTB4 seviyesi Nötrofil elastaz Nötrofil katepsin seviyesi Alveolar makrofaj sayısı

Prenatal etkiler Hayvan çalışmaları- fetusun solunum hareketlerinin azaldığı ve akciğer gelişiminin gerilediğini göstermiştir. Hofhuis W, Arch Dis Child 2003;88:1086–90.

Doğumdan itibaren SFT’leri düşük. Landau LI, Paediatr Respir Rev 2008;9:39-44.

Gebelikte sigara içimi, astım ve solunum hastalıkları riskini arttırmaktadır.

Prenatal etkilerTucson Çalışması 11 yaşına kadar izlem Prenatal maruziyet ile halen varolan

wheezing ilişkili. Akciğerin erken gelişmesini etkiler

Stein RT, Am J Epidemiol 1999;149:1030-7.

İlerideki astımla ilişkili. Moshammer H, AJRCCM 2006;173:1255–63.

Postnatal maruziyet

Ev içinde sigara içiliyorsa; Çocuklar ortalama günde 5 sigara içmiş gibi

Bebeklerin hastane başvurusu 3X fazla Ani bebek ölümü riski 2.5X fazla Astım ve solunum infeksiyonu riski 2X fazla

Postnatal Maruziyet

M. tuberculosisle temas sonrası hastalık geliştirme riski daha fazla

den Boon S, Pediatrics 2007; 119: 734–9. Küçük çocuklarda sık orta kulak problemi Strachan DP, Thorax 1998;53: 50–56. Timpanostomi sonrasında tekrarlayan otit 4X Hammaren, Int J Ped Otorhin 2007;71:1305-10.

Postnatal Maruziyet

Okul çağında horlama ve OSAS

daha sık. Kaditis AG, Pediatr Pulmonol 2004;37:499–509.

Astımlı çocuklarda hastalığın ağırlık derecesi ilişkili.

Çocuklarda Akut Astım Atağı

Ailenin bildirdiği maruziyet %71Kotinin ile belirlenen maruziyet

Atakta % 81Normalde %97

Karadag B, Allergol et Immunopathol 2003;31:318-23.

Postnatal Maruziyet

Ağır sigara dumanı maruziyeti olan öğrencilerin % 81.5’inde nazal rinit

Tsunoda K, Am J Public Health 1995;85:1019-1020.

Ebeveyn sigara içiyorsa SFT düşük Landau LI, Paediatr Respir Rev 2008;9:39-44.

Öz. annenin içmesi bu etkiyi arttırmaktadır.

Moshammer H, AJRCCM 2006;173:1255–63.

Postnatal Maruziyet

Metaanaliz: 10 çalışma Okul çağı çocuklarında annenin sigara

içmesi: BHR 1.29X Astımlı çocuklarda maruziyet varsa BHR

daha fazla. Harmancı K, J Asthma 2008;45:730-4.

Postnatal Maruziyet

Annenin sigara içmesi <6 yaş wheezingin ortaya çıkmasını arttırır, prognozu daha kötüdür.

Strachan DP, Thorax 1998;53:204-12

Non-atopik çocuklarda ebeveynlerin sigara içmesi ile wheezing ilişkili.

Bronşiyolit gelişiminde rolü olabilir. Gürkan F, Eur J Epidemiology 2000;16:465-8.

Postnatal Maruziyet- Atopi

Annesi sigara içenlerde cilt testi pozitifliği daha fazla

Ebeveyni sigara içenlerde IgE ve Eosinofil seviyeleri daha yüksek.

Sıçanlarda TH2 eğilimi.

Annesi sigara içen çocuklarda artmış astım insidansı

Martinez FD, Pediatrics 1992;89:21-26

Erkek Kız Sigara/gün % astım RR % astım RR

Anne >10 13.0 1.63 7.1 1.78 20+ 21.3 12.3

RR cinsiyete göre düzeltilmiş 1.68 (P=0.018)

Baba >10 13.7 0.95 9.4 1.35 20 + 14.5 7.0

Martinez FD, Pediatrics 1992;89:21-26

• Annesi <12 yıl eğitim gören çocuklar• Annesi günde >10 sigara içen çocukların diğerlerine göre 2.5 kat daha fazla astım geliştirdikleri ve maksimum orta ekspiratuar akımlarının % 15.7 daha düşük olduğu saptanmış.

Sosyoekonomik düzeyi düşük ailelerin çocuklarıAnneleri günde 10 dan fazla sigara içiyorsa astım için ciddi risk taşırlar.

Annesi sigara içen çocuklarda artmış astım insidansı

Sigara & Astım

A. Kanıt yeterli - Çocukluk ve adolesanlıkta Astım benzeri şikayetler –(wheezing) - Astım kontrolünün sağlanamaması

B. Kanıt destekleyici - Astımlı çocuklarda kötü prognoz- Nonspesifik BHR’de artış

C. Kanıt yetersiz - Dr. Tanılı astım- Erişkinde astım- Astımlılarda akut atak

Modified from: http://www.cdc.gov/tobacco/sgr/sgr_2004/pdf/executivesummary.pdf

Çocuklukta sigaraya maruziyet & Erişkinlikte astım prevalansı

Dr. Tanılı astım 6,8 3,8 <0,001

Herhangi bir zamanda astım 7,6 4,6 0,001

Astım ilacı kullanımı 6,9 4,9 0,02

Eforla nefes zorluğu 13,9 10,2 0,003

Soğuk havada nefes zorluğu 10,9 7,6 0,003

Sigara dumanıyla nefes zorluğu 23,6 7,6 0,01

Var Yok

Larsson ML et .al. Chest 2001

Postnatal Maruziyet- Genetik

Genetik modifikasyon ile Astım? Kabesch M. Toxicol Let 2006;162:43–8.

5. kromozomun uzun kolunda sadece maruziyette etkisi olan genler var.

Beta-2 reseptör geninde en az bir Arg16 alleli varsa maruziyet ile FEV1’de daha fazla düşüş

Zhang G, ERJ 2007;30:48–55.

Postnatal Maruziyet

Glutatyon-S-transferaz geni null ise maruziyet ile wheezing daha fazla.

Gilland FD, AJRCCM 2002;166:457–63.

M1 ve T1 alleli yoksa in utero ve postnatal maruziyet ile astım ve wheezing sıklığı daha fazla.

Kabesch M, Thorax 2004;59:569–73.

The Cigarette Century; Allan M. Brandt, 2007

Parents smoking in their cars with children present. Nabi-Burza E, et al. Pediatrics 2012, Kasım

981 sigara içen ebeveyn 817 (% 83) arabası var. %29 arabada sigara içmiyor. % 48 çocuğu arabadayken sigara içiyor. % 12 arabada sigara içmemesi için uyarılmış.

Sonuç

Sigara dumanına maruziyet, çocuklarda

ciddi mortalite ve morbidite nedenidir.

Prenatal dönemdeki etkiler plasenta ve

fetüsün gelişimini etkileyerek yaşam boyu

sürecek bozukluklara yol açmakta, akciğer

gelişimini etkilemektedir.

Sonuç

Sigara içen annelerin çocuklarında SFT

düşük olmaktadır.

Akciğer gelişimi geriliği ve solunum yolu

infeksiyonlarının daha sık görülmesi de ani

bebek ölümü sendromu riskini arttırıcı rol

oynayabilmektedir.

Sonuç

Doğum sonrası sigara dumanına maruziyet

ile astım riski iki katına çıkmakta, daha sık

ve ağır alt solunum yolu infeksiyonları

görülmektedir.

Erişkinlikte başlayan astım, orta kulak

iltihabı daha sık olarak saptanmaktadır.

Sonuç

Sigarayla mücadele, hayati önem taşır. Uzun süreli çalışmalar toplumdaki sigara içme

sıklığını azaltacaktır. Bununla birlikte sigarasız kapalı alanlar için

kanunlar ve temiz hava kampanyaları gerekmektedir.

Sonuç Sigara dumanı insan eliyle yapılmış,

önlenebilir bir hastalık ajanıdır. Bu nedenle konunun tüm uzmanlarının görevleri arasında sigara ile mücadele önemli yer almalıdır.

Son Karar