TÜTÜN ÜRÜNLERİ ve ETKİLERİ

Doç. Dr. Şule AkçayBaşkent Üniversitesi Tıp Fakültesi

Göğüs Hastalıkları AD

Dünyada Durum

Dünyada 1.3 milyar sigara içicisi

Dünyada 5 milyon/yıl sigaraya ikincil ölüm

Tüketicilerin %84’ü (1.09 milyar) gelişmekte olan ülkelerde

2020 için tahmin; 10 milyon/yıl ölüm

WHO 2008 raporu

Ülkemizde Durum

Erkeklerde %52

Kadınlarda %17

0rtalama %34.6

WHO 2008

Tütünün Alınabilme Yolları

Smoking= dumanı nefesle içine çekmek:

%95 tüketim yöntemi

Sucking= emerek içine çekmek

Chewing= çiğnemek

Snuffing= burun yoluyla içine çekmek

Nikotin içeren ürünler

Tütün ürünleri: Sigara türleri Duman üreten sigara benzeri ürünler: Potansiyel

Zararı Azaltılmış Ürünler (PREPs) Dumansız tütün

Farmakolojik ürünler: NRT: patch, sakız, tablet, sprey, … "Clean addictive nicotine"

Zararsız tütün

İçici keyif almalı

Hastalık riski oluşturmamalı

DUMAN OLUŞTURAN, YANAN HER TÜTÜN ÜRÜNÜ CO ÜRETİR

Daha az zararlı tütün?

Nikotin veren, ancak diğer toksik kimyasalların konsantrasyonu hastalık yapmayacak düzeyde olan ürün

SİGARAİÇERKEN MASUM

GELEBİLİR AMA İÇEN KİŞİDEN

BİR CANAVAR YARATIYOR

Amaç: - Tütünün tüketimini artırma mı? - Zarar azaltma mı?

20. yy.ın ortası: Sigara içiminin zararlı etkileri ile ilgili sağlam bilimsel dayanaklar

1950-1965: Zarar azaltmak için filtre kullanımı

1965: Light, mild, ultralight sigaralar

40 yıldır: Yeni bilimsel veriler ve kılık değiştiren diğer formların öldürücülüğünün kanıtlanması

İyi bir tad

Halen sigara kadar güzel

Sigara içmeniz sakıncalı ise, bırakma için iyi bir aracı

Vizyonunuzu, imajınızı düzeltir

Light

FDA tanımı: %50 oranında az yağ ve en az 1/3 oranında az kalori içeren ürün

FTC: Tütün ürünlerinin üretim ve pazarlamasının düzenlenmesinden sorumlu

Ölçümde;

1 sigarada 1-6 mg katran varsa ultralight

7-15 mg katran varsa light

>15 mg katran varsa tam harman

Filtresiz sigaralarda 25-30 mg katran

Light

40 yıldır tüketilen tütün ürünü

Tütün şirketleri sigara-hastalık ilişkisini inkar etse de inandırıcı olmadı

Ölçüm yöntemi aldatmacası

Filtrenin çevresindeki ventilasyon delikleri içeriklerin düşük ölçülmesine neden olmakta

Uzun yıllar tütün kontrolünün sağlanamayışında önemli bir engel oluşturdu

Tütün endüstrisi sonuç olarak light girişimlerinden vazgeçti ve “light fiyaskosu” olarak adlandırdı.

Sigara ile aynı oranda hastalık riskleri oluşturur KOAH riski 2 kat

Kalp-damar hastalık riski 1,5 kat

Akciğer kanseri riski 2.14 kat

Üst havayolları tümörleri 4 kat fazla

İçerikdeki toksik ve karsinojen maddeler daha yüksek miktarlarda

Özel riskler: Oral, ösofagus, farinks, larinks kanserleri

Pankreas kanseri

Stomatit ve diş problemleri (yanan puro ürünlerinin tahriş edici etkisi ve daha uzun süre ağızda tutulmasına bağlı)

Puro= cigar

Pipo

Akciğer kanseri ve ağız-boğaz, gırtlak kanserleri

Diğer sigara ilişkili hastalık riskleri

Nargile

1 nargile içimi=20 sigara

Sigara içiminin yol açtığı tüm hastalık riskleri

Tekrar kullanılabilen (reusable) özellik;

Tb, viral infeksiyonlar (Herpes, hepatit) geçişleri, ellerde egsema

NARGİLE hakkında bilgimiz yeterli mi?

Subaşı ve ark Toraks Dergisi Ağustos 2005

Ankara’daki kafelerde nargile içen 273 genç (ort yaş:23)

%53,5 bağımlılık yapmadığını

%89 nargileyi bırakmayı düşünmediğini belirtmiş!...

Nargile içenlerin akciğer fonksiyonlarında, tütün kullanmayanlara göre %30 azalma,

Nargileyle birlikte sigara tüketenlerin akciğer fonksiyonlarında %40 azalma

Kıter G, Respir Med 2000

Paris’te okul öğrencilerinde yeni trend: ERS 2008 Bertrand Dautzenberg et al,

n=1045

Parfümlü sigara ile ilişkili görüşler

totally agree43%

some agreement

9%

totally desagree

12%

no opinion36%

These cigarettes are less dangerous than the others

totally agree

some agreement

totally desagree

no opinion

12-15 yaş arası öğrencilerin parfümlü sigaraları deneme oranları

34,1%

65,9%

Schoolchildren who had smoked

never perfumed cigarettes

experience perfumed cigarettes

Tüm tütün ürünleri için deneme oranları

18%

14% 14% 13%

9%

5%

9%

0%2%4%6%8%

10%12%14%16%18%20%

waterpipe perfumed cig clear cig Brown cigr RYO cigarillos cigare

users n: 1054

Tütün daha az zararlı nasıl olabilir? PREPS

Tütün ürünlerinin yanarak inhalasyon yoluyla alınmasında zarar kaçınılmaz!

Yanma toksik madde kokteyli ortaya çıkarır

Omni, Eclipse, Advance vb. daha az zararlı grubuna giremez

Eclipse ve sağlık zararları ilişkisi için sözde açıklamalar:

May present less risk of cancer associated with smoking..

Produces less inflammation in the respiratory system, which suggests a lower risk of chronic bronchitis, and possibly

Reduces secondhand smoke by 80%

Kaynak: NTR 2007

Dumansız tütün

Son birkaç yıldır üzerinde çalışılan ürün

İlk veriler: kalp-akciğer zararları daha az, ancak GIS yan etkileri daha fazla

Zarar azaltma: masum hedef!

Sonuç: Oral kavite kanser ve pankreas kanseri gelişmesinde DT bir risk faktörü olabilir, daha uzun gözlemlere gereksinim var

Dumansız tütün ve kanser ilişkisi

Lancet Oncol 2008; 9:667-75

Feeling exiled? Never miss a moment.

www.myexalt.com

İsveç snusu nedir?

Nemli ince granüllü oral tütün

Pastörizasyon benzeri bir işlem ile tütün işleniyor, Amerikan snuff ise fermentasyon işlemi ile yapılıyor

TSNA içeriği: < 5 mg/kg BaP içeriği: < 10 g/kg

(American snuff TSNA içeriği : 16-130 mg/kg)

Snus Ana karakteristikleri

TSNA içeriğinde azalma için dondurarak depolanıyor

Toksik içeriği için Gothiatek Kalite Standardları

Ürün paketleme tekniği farklı

Nikotin emilimi artışı için yüksek pH (7.8-8.5)

Mutajenik aktivitesi daha düşük

Gothiatek standard: Swedish Match Tobacco Şirketi’nin kullandığı snus toksisite standardları

Toxin Limit (wet weight, 50% H2O)

Nitrate 3.5 mg/kg

T.S.N.A 5 mg.kg

NDMA 5 micrograms/kg

BaP 10 micrograms/kg

Cadmium 0.5 mg/kg

Lead 1.0 mg/kg

Arsenic 0.25 mg/kg

Nickel 2.25 mg/kg

Chromium 1.5 mg/kg

Snus sağlık etkileri

Sigara gibi nikotin bağımlılığı

Reverzibl oral lezyonlar, oral, gastrik veya baş-boyun kanserleri şüpheli

Kardiovasküler risk artışı var (3 çalışmada artış yok, birinde MI riski artışı)

Fetusta toksik etki

Akciğer kanseri veya diğer akciğer hastalıklarına yol açtığı henüz kanıtlanmamış

Swedish Match Sales Activity (2005)

Swedish match bir

tütün şirketi

Sales of Snus and Cigarettes in Sweden 1916 - 2002 (Source: Swedish Match 2001)

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

8000

1910 1920 1930 1940 1950 1960 1970 1980 1990 2000 2010

Year

Snus[Tonnes]

0

2000

4000

6000

8000

10000

12000

14000

Cigarettes[Million pieces]

Snus Cigarettes

1880-2000 arasında ABD tütün ürünleri tüketimi

Source: Tobacco Situation and Outlook Report, U.S. Department of Agriculture, U.S. CensusNote:Among persons >18 years old.

Beginning in 1982, fine-cut chewing tobacco was reclassified as snuff.

0

2

4

6

8

10

12

14

16

1880

1885

1890

1895

1900

1905

1910

1915

1920

1925

1930

1935

1940

1945

1950

1955

1960

1965

1970

1975

1980

1985

1990

1995

2000

YEAR

PO

UN

DS

Cigarettes Cigars Pipe/Roll your own Chewing Snuff

Snuff (”snus”)

P Tonnesen.06

Tedavi yaklaşımı

Bırakma motivasyonu Azaltma motivasyonu Sigara içen

Sigara azaltma İndüksiyonSigara bırakma

Sigara bırakma tedavilerinin tümü

Dumansız tütün NRT 2 hafta

Tütün

Tüketicisini, önerildiği şekilde tüketildiğinde öldüren tek ticari ürün

Görevimiz,

Tütünden gelen zararların önlenmesi için; Zarar azaltma geçiş, Zarardan kaçınma: Tütün kontrolü

Milenyum Gelişim Hedefleri ve Tütün Kontrolü

Eradicating extreme poverty and hunger: the role of tobacco

Achieve universal primary education: the role of tobacco

Promote gender equality and empower women: the role of tobacco

Reduce child mortality : the role of tobacco

Improve maternal health: the role of tobacco

Combat HIV/AIDS, malaria and other diseases: the role of tobacco

Ensure enviromental sustainability: the role of tobacco

Establishing a global partnership for development: the role of tobacco

31 Mayıs “Sigarasız Bir Dünya Günü” DSÖ Sloganları

2008: Tütünsüz Gençlik

2007: Tütünsüz Çevre

2006: Tütün Her Şekliyle Öldürücüdür. Kılığına Aldanmayın!

2005: Sağlık Çalışanları ve Sigara

2004: Sigara ve Yoksulluk

2003: Sigarasız Film, Moda

2002: Sigarasız Spor

2001: Pasif İçim Öldürür

2000: Sigara Öldürür, Aldanmayın!

Tütünsüz Dünya Günü 2006 Hedefleri

Tütün ürünlerinin tümünün zararlı olduğunu anlatmak: pipo, puro, nargile, enfiye, dumansız tütün

Kullanılan bütün isimlerin ve aromaların yanıltıcı olduğunu vurgulamak: mild, light, ultralight, meyve aromalı, çikolata aromalı, bağımlılık yapmayan tür, organik sigaralar, PREPS (Potentially Reduced Exposure Products= Zararı Azaltılmış Ürünler)

Kesin ve esnek olmayan düzenlemeler yapmak ve uygulanmasını sağlamak

Tütün ürünleri özellikleri- WHO 2006

Ürün Bağımlılık? Karsinojen? Diğer

toksinler?

Güvenli olduğuna

dair kanıt?

İçerikte tüketici

güvenliği için düzenleme?

Filtresiz sigara Evet Evet Evet Hayır Hayır

Filtreli sigara Evet Evet Evet Hayır Hayır

Light ve mild sigara Evet Evet Evet Hayır Hayır

Sarma tütün Evet Evet Evet Hayır Hayır

Organik, doğal, katkısız

Evet Evet Evet Hayır Hayır

Puro Evet Evet Evet Hayır Hayır

Pipo Evet Evet Evet Hayır Hayır

Nargile Evet Evet Evet Hayır Hayır

Dumansız oral tütün Evet Evet Evet Hayır Hayır

Bidi Evet Evet Evet Hayır Hayır

Kretek Evet Evet Evet Hayır Hayır

Gutkha Evet Evet Evet Hayır Hayır

Tütün ürünleri –WHO 2006PREPS (Potentially Reduced Exposure Products)=Zararı Azaltılmış

Ürünler

Ürün Bağımlılık? Karsinojen?Diğer

toksinler?

Güvenli olduğuna

dair kanıt?

İçerikte tüketici

güvenliği için düzenleme?

Eclipse Evet Evet Evet Hayır Hayır

Accord Evet Evet Evet Hayır Hayır

Omni Evet Evet Evet Hayır Hayır

Ariva Evet Evet Evet Hayır Hayır

Quest Evet Evet Evet Hayır Hayır

Firebreak Evet Evet Evet Hayır Hayır

Click Evet Evet Evet Hayır Hayır