1

TÜTÜN ENDÜSTRİSİ GENÇLİĞİ KAZANDI MI?

GÜLEN TÜRKERİ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ

DÖNEM 2 ÖĞRENCİSİ

2

KISACA TÜRKİYE

Türkiye’de Yetişkinler Arası Tütün Kullanımı

Kaynak: Türkiye'de Tütün Kontrolü Politikaları, DSÖ Avrupa, 2010, N. BİLİR-B. ÇAKIR-E. DAĞLI-T. ERGÜDER-Z. ÖNDER

3

Sigara kullanım prevelansı ve eğitim düzeyi

Kaynak: Türkiye'de Tütün Kontrolü Politikaları, DSÖ Avrupa, 2010, N. BİLİR-B. ÇAKIR-E. DAĞLI-T. ERGÜDER-Z. ÖNDER

4

Türkiye’de sigaraya başlama yaş ortalaması : 16.9

Kaynak: Global Adult Tobacco Survey (GATS) 2008 Turkey Factsheet

5

NEDEN GENÇLİK?

Günümüzde erişkin sigara içicilerinin %80’inden fazlası 18 yaşından önce başlamaktadır

Sigaraya bağlı zararların ortaya çıkması ortalama 20 yıl içerisinde gerçekleştiği için, genellikle çoğu hastalık 35 yaşından sonra ortaya çıkmaktadır

6

NEDEN GENÇLİK?

15 yaşında sigara içmeye başlayan birisi 40 yaşında içmeye başlayandan daha “karlı” olacaktır.

Tütün endüstrisinin ayakta kalması için sigara içen erişkinlerdeki ölümleri ve kendiliğinden bırakmaları karşılayacak kadar yeni içicinin eklenmesi gereklidir.*

Bunlar özellikle çocuk ve gençlerdir. *

*: Philip Morris

7

NEDEN GENÇLİK?

Marka seçiminin yapıldığı yaşlar, genç yaşlardır.

Markamızın büyümesinin anahtarı, genç sigara içicilerini etkilemek ve onları birer “genç satış temsilcisi”ne dönüştürmektedir.

8

NELER YAPILDI?

4207 sayılı Kanun– 18 yaşından küçüklere sigara satış yasağı

Satanlara hapis cezası – Paket açılarak tek sigara satış yasağı– Kapsamlı Reklam Yasağı

Promosyon, eşantiyon, bedelsiz ürün yasağı Ürünün görünümünü markasını çağrıştıracak gıda maddesi yada

aksesuar üretilemez. – Dumansız Ortamlar– Paketlerin üzerindeki uyarılar – Sigara bırakma teşvikleri

Alo 171, sigara bırakma poliklinikleri Sağlık Bakanlığı kampanyaları

9

YAPILANLARIN ETKİLERİ

PAKETLERDEKİ UYARI YAZILARI, RESİMLERİ

KAMU KURUMLARI VE EĞİTİM, EĞLENCE MEKANLARINDA TÜTÜN ÜRÜNÜ KULLANIMININ YASAKLANMASI

REKLAM, PROMOSYON YASAKLARI

10

YILLARA GÖRE TÜTÜN ÜRÜNÜ SATIŞ MİKTARI

Grafik: tapdk.gov.tr

11

1993 -2010 Tütün Kullanım Oranları

Grafik: tapdk.gov.tr

12

YAPILANLARIN ETKİLERİ

13Global Adult Tobacco Survey, 2008, 2012

14

YAPILANLARIN ETKİLERİ

SİGARA ALMAK İSTEYEN 18 YAŞ ALTI GENÇLERİN 10DA 9U, SİGARA ALMAK İSTEDİKLERİNDE HERHANGİ BİR YASAKLA KARŞILAŞMADIKLARINI SÖYLEMEKTELER.

GYTS 2009, Ministry of National Education and WHO Turkey Office, unpublished data, 2010.

15

YAPILANLARIN ETKİLERİ

Öğrencilere tütün şirketleri tarafından kendilerine bedava sigara teklif edilip edilmediği sorulduğunda %7.6’sı olumlu yanıt vermiştir. Genel olarak, bedava sigara teklif edilen erkek öğrencilerin oranı (%9.1) kızlara (%5.6) göre daha fazladır.

GYTS 2009, Ministry of National Education and WHO Turkey Office, unpublished data, 2010.

16

Küresel Gençlik Tütün Araştırması Türkiye; 2003, 2009

•GYTS 2009, Ministry of National Education and WHO Turkey Office, 2010.

17Global Adult Tobacco Survey, 2008, 2012

18

Endüstrinin Yeni Stratejileri

Tütün ürünlerinin topluma ulaştığı yolları, alanları artırmak, görünürlüğünü sağlamak,

Yasaların engellediği alanlarda yeni çıkış noktaları yakalamak,

Yeni hedef kitleler yaratmak (örneğin; kadınlar ve çocuklar) ve bu hedef kitlelerine yönelik stratejiler geliştirmek,

19

Endüstrinin Yeni Stratejileri

Kirlenen tütün endüstrisi yüzünün toplumda temizlenmesi için çaba sarf etmek,

Kanıta dayalı olmayan, yanlı-taraflı söylemler geliştirmek,

Politik süreçleri etkilemek için çalışmak, Yasaların uygulanmasını önlemek için

hukuksal çalışmalar yapmak,

Kaynak: Tütün kontrolü uygulamaları D. Aslan

20

TÜTÜN ENDÜSTRİSİ Eski taktiklerden vazgeçmek???

Özellikle gençler tarafından takip edilen spor dallarında örneğin Formula 1’de sigara reklamlarının yasaklanmasından sonra bile eski reklamları hatırlatan barkot görüntüsü 2 yıl daha kullanıldı…

GİZLİ REKLAMLAR!!!

21

TÜTÜN ENDÜSTRİSİ Yeni taktikler: YASAKTAN KAÇMAK!!!

– Video oyunları…– Sosyal medya… – Video paylaşım siteleri…

22

NELER YAPILABİLİR?

GENÇLERE SİGARA SATIŞININ ENGELLENMESİ

SİGARANIN GÖRÜNMESİNİN ENGELLENMESİ KAPALI ALANLARDAKİ YASAKLARIN

UYGULANIRLIĞININ ARTTIRILMASI DAHA SIKI DENETLENMESİ

YAZILI, GÖRSEL BASIN DIŞI ÖZELLİKLE İNTERNET TABANLI REKLAMLARIN KONTROLÜ…

23

NELER YAPILABİLİR?

VAR OLAN YASALARIN UYGULANMASI– CEZALARIN UYGULANMASI– CEZA VERİLMESİNİN KOLAYLAŞTIRILMASI

CEZALARIN ARTTIRILMASI – BÖYLELİKLE CAYDIRICILIĞININ ARTMASI

VAR OLAN YASALARLA İLGİLİ BİLGİLENDİRME/ BİLİNÇLENDİRME KAMPANYALARI YAPILMASI

24

Tüm Dünyada sigara karşıtı uygulamaların başlamasıyla şirketler gençleri eskimeyen ama güncel hedefleri haline getirdi…

Türkiye’de alınan tüm önlemler ve yasalarla birlikte gençlerde tütün kullanımında bir azalma gözlenmekte…

SONUÇ OLARAK

25

Yasaların uygulanmasının takibi,

Özellikle gençleri tütün endüstrisinin kolay

hedefi olmaktan kurtarmak adına, yapılan kampanyaların devamı önemli.

SONUÇ OLARAK

26

Sigara kullanımında gözlenen azalma yasakların gevşemesine sebep olmamalı.

Aksine var olan yasaları daha etkin şekilde uygulamak ve bu yasaları özellikle gençleri korumak adına geliştirmek önemli.

SONUÇ OLARAK

27

TÜTÜN ENDÜSTRİSİ GENÇLİĞİ KAZANDI MI?

TÜTÜN ENDÜSTRİSİ GENÇLERİN PEŞİNİ HİÇ BİR ZAMAN

BIRAKMAYACAK

28

Kaynaklar

Türkiye'de Tütün Kontrolü Politikaları, DSÖ Avrupa, 2010, N. BİLİR-B. ÇAKIR-E. DAĞLI-T. ERGÜDER-Z. ÖNDER

GLOBAL ADULT TOBACCO SURVEY TURKEY 2009 Global Adult Tobacco Survey, 2008, 2012 Tütün Kontrolü C. Karlıkaya, F. Öztuna, Z. Aytemur Solak, M. Özkan, O. Örsel Türkiye Tütün Kontrolünde Dünyanın Neresinde? Nazmi Bilir Se busca mercado adolescente: internet y videojuegos, las nuevas estrategias de la

industria tabacalera, Tonatiuh Barrientos-Gutiérrez THE TOBACCO INDUSTRY DOCUMENTS, WHO How the Tobacco Industry Targets Teens, Brie Cadman Targeting youth and concerned smokers: evidence from Canadian tobacco industry

documents, Richard W Pollay TÜRKiYE'DE TÜTÜN KONTROLÜNÜN DÜNÜ-BUGÜNÜ VE YARINI, H. Özcebe, G. Çan,

N. Bilir, D. Aslan,T. Ergüder Evaluation of the use of Global Youth Tobacco Survey (GYTS) data for developing

evidence-based tobacco control policies in Turkey, Toker Erguder, Banu Çakir, Dilek Aslan, Charles W Warren, Nathan R Jones and Samira Asma