Türkiye’deki Yoksullukla Mücadele ve Sosyal İçerme Politikaları

AralıkAralık, 2006, 2006

İÇERİKİÇERİK

Büyümeye İlişkin Göstergeler

Gelir Dağılımına İlişkin Göstergeler

Yoksulluğa İlişkin Göstergeler

İşgücü Piyasasına İlişkin Göstergeler

Yoksulluk ve Sosyal İçermeye İlişkin Politikalar

Resmi Dökümanlarda Yoksulluk ve Sosyal İçerme

Büyümeye İlişkin GöstergelerBüyümeye İlişkin Göstergeler

2001 2002 2003 2004 2005

GSMH (Milyar YTL) 176.5 275.0 356.7 428.9 486.4

GSMH Büyüme Hızı (%) -9,5 7,9 5,9 9,9 7,6

Kişi başına GSMH (Dolar)

2.105 2.619 3.390 4.172 5.008

Gelir Dağılımına İlişkin GöstergelerGelir Dağılımına İlişkin Göstergeler

Yüzde 20’lik Hanehalkı Dilimlerine Göre Yıllık Yüzde 20’lik Hanehalkı Dilimlerine Göre Yıllık Kullanılabilir Gelirlerin Dağılımı (%)Kullanılabilir Gelirlerin Dağılımı (%)

Yüzde 20’lik Dilimler

1994 2002 2003 2004

Birinci %20 4,9 5,3 6,0 6,0

İkinci %20 8,6 9,8 10,3 10,7

Üçüncü %20 12,6 14,0 14,5 15,2

Dördüncü %20 19,0 20,8 20,9 21,9

Beşinci %20 54,9 50,1 48,3 46,2

 Toplam 100,0 100,0 100,0  100,0

Gini Katsayısı 0,49 0,44 0,42 0,40

AB-25 ve Türkiye’de Gelir DağılımıAB-25 ve Türkiye’de Gelir Dağılımı

AB: En zengin %20’lik dilimin aldığı pay en fakir %20’lik dilimin payının 4,6 katı. AB-25 Gini katsayısı= 0.29 (2003)

Türkiye: 2003’de aynı oran 8,1 kat, 2004’de 7,7 kat. Gini Katsayısı=0.42 (2003), 0.40 (2004).

Yoksulluğa İlişkin GöstergelerYoksulluğa İlişkin Göstergeler

Yoksulluk Oranları (%)Yoksulluk Oranları (%)

2002 2003 2004

Gıda yoksulluğu (açlık) 1,35 1,29 1,29

Gıda+gıda dışı (yoksulluk) 26,96 28,12 25,60

Kişi başı günlük 1 $‘ın altı 0,20 0,01 0,02

Kişi başı günlük 2,15 $‘ın altı 3,04 2,39 2,49

Kişi başı günlük 4,3 $‘ın altı 30,30 23,75 20,89

Göreli yoksulluk 14,74 15,51 14,18

Çeşitli Kriterlere Göre Gıda ve Gıda-Dışı Çeşitli Kriterlere Göre Gıda ve Gıda-Dışı Yoksulluk Bakımından En Yoksul Kesimler (%)Yoksulluk Bakımından En Yoksul Kesimler (%)

Kriterler En Yoksul Kesim 2002 2003 2004

Yerleşim Yeri Kırda yaşayan 34,5 37,1 40,0

Cinsiyet Kadın 27,2 28,3 26,0Eğitim Okur-yazar olmayan 41,1 42,4 45,1Hanehalkı Kompozisyonu Ataerkil veya geniş aile 34,3 32,7 32,0

İktisadi Faaliyet Tarım sektörü 36,4 39,9 40,9

Genel Yoksulluk Oranı (gıda+gıda dışı yoksulluk) 27,0 28,1 25,6

Sosyal Dışlanma ve Sosyal İçermeSosyal Dışlanma ve Sosyal İçerme Sosyal dışlanma;

işsizlik, yoksulluk, eğitimsizlik, özürlülük gibi nedenler

eğitim, sağlık ve kültürel olanaklardan yararlanamamak, üretim etkinlikleri içinde yer alamamak ve karar alma süreçlerine katılamamak

Sosyal içerme;Sosyal dışlanmaya maruz kalan birey veya grupların

ekonomik ve sosyal hayatta yer almalarına engel olan faktörlerin ortadan kaldırılarak yaşam seviyesinin toplumda kabul edilebilir bir düzeye getirilerek, toplumla bütünleşmenin sağlanması

İşgücü Piyasasına İlişkin Göstergelerİşgücü Piyasasına İlişkin Göstergeler

İstihdama İlişkin Temel Göstergeler İstihdama İlişkin Temel Göstergeler

(Bin Kişi)(Bin Kişi)2001 2002 2003 2004 2005

İşgücü 23.491 23.818 23.640 24.289 24.565

İstihdam 21.524 21.354 21.147 21.791 22.046

İşsiz 1.967 2.464 2.493 2.498 2.520

İşgücüne Katılma, İstihdam ve İşsizlik Oranları (%)İşgücüne Katılma, İstihdam ve İşsizlik Oranları (%)

2001 2002 2003 2004 2005

İşgücüne Katılma Oranı 49,8 49,6 48,3 48,7 48,3

İstihdam Oranı 45,6 44,4 43,2 43,7 43,4

İşsizlik Oranı 8,4 10,3 10,5 10,3 10,3

İstihdamın Sektörel Dağılımı (Bin Kişi)İstihdamın Sektörel Dağılımı (Bin Kişi)

2001 2002 2003 2004 2005

Tarım 8.088 7.458 7.165 7.400 6.493

Sanayi 3.774 3.954 3.846 3.988 4.281

Hizmetler 9.662 10.900 11.100 10.403 11.272

Toplam 21.524 22.312 22.111 21.791 22.046

Sektörler İtibariyle İstihdam, GSYİH ve Sektörler İtibariyle İstihdam, GSYİH ve Kişi Başı Katma DeğerKişi Başı Katma Değer

TARIM SANAYİ HİZMETLER

İstihdam (Bin Kişi)

GSYİH Payı (Bin YTL)

Kişi Başı Katma Değer (YTL)

İstihdam (Bin Kişi)

GSYİH Payı (Bin YTL)

Kişi Başı Katma Değer (YTL)

İstihdam(Bin Kişi)

GSYİH Payı(Bin YTL)

Kişi Başı Katma Değer (YTL)

2001 8.088 14.923 1,85 3.774 31.207 8,27 9.662 63.755 6,59

2002 7.458 15.498 2,08 3.954 34.142 8,63 9.942 68.522 6,89

2003 7.165 15.549 2,17 3.846 36.793 9,57 10.135 73.143 7,22

2004 7.400 15.863 2,14 3.988 40.234 10,09 10.403 80.596 7,74

2005 6.493 16.756 2,58 4.281 42.840 10,01 11.272 87.185 7,73

Tarım Sektörünün Toplam İstihdam ve Tarım Sektörünün Toplam İstihdam ve GSYİH İçindeki PaylarıGSYİH İçindeki Payları

0

5

10

15

20

25

30

35

40

2001 2002 2003 2004

Tarım istihdamıTarım/GSYİH

Kadın-Erkek ve Kent-Kır Ayrımında İstihdam Kadın-Erkek ve Kent-Kır Ayrımında İstihdam ve İşgücüne Katılma Oranları (2005) (15+yaş)ve İşgücüne Katılma Oranları (2005) (15+yaş)

Kadın Erkek Toplam

İstihdam Oranı

İşgücüne Katılma Oranı

İstihdam Oranı

İşgücüne Katılma Oranı

İstihdam Oranı

İşgücüne Katılma Oranı

Kent 16,0 19,3 63,2 71,5 39,7 45,5

Kır 32,3 33,7 67,6 73,5 49,5 53,1

Türkiye

22,3 24,8 64,8 72,2 43,4 48,3

Yoksulluğu Etkileyen FaktörlerYoksulluğu Etkileyen Faktörler

Tarım kesiminde yoksulluk oranı: 2002 yılında %Tarım kesiminde yoksulluk oranı: 2002 yılında %36,436,4, , 2003 yılında %2003 yılında %39,939,9 ve 2004 yılında %40 ve 2004 yılında %40

Tarım sektörünün toplam istihdam içerisindeki payı Tarım sektörünün toplam istihdam içerisindeki payı 2005 yılında %29,5 iken AB-15 ortalamasında %3-2005 yılında %29,5 iken AB-15 ortalamasında %3-4’ler seviyesindedir.4’ler seviyesindedir.

Tarım ve Yoksulluk

Çalışanlar içinde en yoksul kesimler: Çalışanlar içinde en yoksul kesimler:

Ücretsiz aile işçileri: %38,73Ücretsiz aile işçileri: %38,73

Yevmiyeliler: %37,52Yevmiyeliler: %37,52

İşteki Durum ve Yoksulluk

2005-2006 öğretim yılında ilköğretimde okullaşma oranı;

erkek çocuklar % 98,8,kız çocuklar % 92,2

Kırsal alanda yaşayan kadınların % 31’ikentte yaşayan kadınların % 18,7’si okumayazma bilmemektedir.

Eğitim Durumu ve Yoksulluk

Yoksulluk ve Sosyal İçermeye İlişkin Yoksulluk ve Sosyal İçermeye İlişkin PolitikalarPolitikalar

Makro Ekonomik Politikalar

Sektörel Politikalar

Doğrudan Yapılan Sosyal Yardımlar

Yoksullukla Mücadelede Sosyal Yardım Yoksullukla Mücadelede Sosyal Yardım ProgramlarıProgramları

SYDGM

SHÇEK T.C. Emekli Sandığı 2022 sayılı 65 Yaş Aylığı

Uygulaması (SGK) Sağlık Bakanlığı Yeşil Kart uygulaması (SGK) Vakıflar Genel Müdürlüğü Mahalli İdareler ve Sivil Toplum Kuruluşları

Resmi Dökümanlarda Yoksulluk ve Resmi Dökümanlarda Yoksulluk ve Sosyal İçermeSosyal İçerme

Resmi Dökümanlarda Yoksulluk ve Resmi Dökümanlarda Yoksulluk ve Sosyal İçerme-1Sosyal İçerme-1

IX. Kalkınma Planı

Orta Vadeli Program

Yıllık Programlar

Ortak Değerlendirme Belgesi (JIM)

Stratejik Çerçeve Belgesi

Rekabet İstihdam Beşeri Gelişme

Eğitim Sisteminin Geliştirilmesi Sağlık Sisteminin Etkinleştirilmesi Gelir Dağılımının İyileştirilmesi, Sosyal İçerme ve Yoksullukla Mücadele Sosyal Güvenlik Sisteminin Etkinliğinin Artırılması Kültürün Korunması, Geliştirilmesi ve Toplumsal Diyaloğun Artırılması

Bölgesel Gelişme Kamuda Etkinlik

Resmi Dökümanlarda Yoksulluk Resmi Dökümanlarda Yoksulluk ve Sosyal İçerme-2ve Sosyal İçerme-2

IX.Kalkınma Planı

Resmi Dökümanlarda Yoksulluk Resmi Dökümanlarda Yoksulluk ve Sosyal İçerme-3ve Sosyal İçerme-3

İnsan Kaynaklarının Geliştirilmesi ve İstihdam Edilebilirliğin Artırılması

Sosyal İçerme ve Yoksullukla Mücadele

İşletmelerin Rekabet Gücünün Geliştirilmesi

Bölgesel Gelişme ve Bölgesel Gelişmişlik Farklılıklarının Azaltılması

Kamuda İyi Yönetişim

Orta Vadeli Program

Resmi Dökümanlarda Yoksulluk Resmi Dökümanlarda Yoksulluk ve Sosyal İçerme-4ve Sosyal İçerme-4

Yoksulluğa ve sosyal dışlanmaya maruz veya bu risk altında olan birey ve grupların ekonomik ve sosyal hayata aktif katılımlarının artırılması ve yaşam kalitelerinin yükseltilerek toplumsal dayanışma ve bütünleşmenin sağlanması temel amaçtır.

2007 Yılı Programı

AB’de Sosyal İçermeAB’de Sosyal İçerme

Ekim 1997 Amsterdam Antlaşması (136 ve 137. Maddeler)

Mart 2000 Lizbon Zirvesi

Haziran 2000 Feira Zirvesi

Aralık 2000 Nice Zirvesi

Aralık 2001 “Sosyal Dışlanma İle Mücadele Topluluk Eylem Programı”

AB Sosyal Dışlanma ile Mücadele AB Sosyal Dışlanma ile Mücadele Topluluk Programına KatılımTopluluk Programına Katılım

Türkiye, Sosyal Dışlanmayla Mücadele Topluluk Eylem Programına Avrupa Topluluğu ve Türkiye arasındaki 26 Şubat 2002 tarihli Çerçeve Anlaşması ve 3 Şubat 2003 tarihli Mutabakat Zaptının 2-4. maddeleri uyarınca katılmıştır.

Ortak İçerme Belgesi-JIMOrtak İçerme Belgesi-JIM

Yoksulluk ve sosyal dışlanma ile ilgili başlıca engellerin belirlendiği

Sosyal dışlanma ve yoksulluk konusunda mevcut veya öngörülen politikaların yer aldığı

Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı (IPA)Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı (IPA)2007-2013 döneminde tüm katılım öncesi AB mali yardım programlarını birleştiren mali araçtır. IPA, 5 bileşenden oluşmaktadır:

Kurumsal Yapılanma Bölgesel ve Sınır Ötesi İşbirliğiBölgesel Kalkınmaİnsan Kaynaklarını GeliştirmeKırsal Kalkınma

IPA’nın 3. ve 4. Bileşenlerine ilişkin Stratejik Çerçeve Belgesi hazırlanmaktadır.

Stratejik Çerçeve Belgesi’nin Kapsadığı Stratejik Çerçeve Belgesi’nin Kapsadığı AlanlarAlanlar

Bölgesel Kalkınma• Ulaştırma• Çevre• Bölgesel Rekabet Edebilirlik

KOBİ Teknoloji ve inovasyon Bilgi Toplumu Turizm

İnsan Kaynaklarının Geliştirilmesi• Eğitim • İstihdam• Sosyal İçerme

TeTeşşekkürler...ekkürler...