Türkiye’de e-sağlığın hukuki çerçevesiAv. Ziynet Özçelik

“e – sağlık” kişisel sağlık verilerinin

elektronik ortamda;

elde edilmesi,

kaydedilmesi,

üçüncü kişilere aktarılması,

paylaşılması,

değiştirilmesi,

silinmesi,

işlenmesi,

saklanması

yok edilmesi

süreçlerini kapsar.      

Kişilerin sağlık verileri ile ilgili temel esaslar:

Kişisel sağlık verilerinin gizliliği esastır, Kişisel sağlık verileri otomatik işlemeye tabi tutulamaz. Kişisel sağlık verileri ancak hukuken izin verilen istisnai

hallerde paylaşılabilir. Kişisel sağlık verilerinin kaydedilmesi, paylaşımı,

aktarımı, kanunla düzenlenmelidir. Kişisel sağlık verilerinin güvenliğini sağlamak devletin

ödevidir. Kişisel sağlık verileri ile ilgili sürece veri sahiplerinin

katılımlarının sağlanması zorunludur. Kişisel sağlık verilerinin gizliliğinin güvenceye alınması

devletin ödevidir.

Ülkemizde henüz;

“e- sağlıkla” ilgili yasal bir düzenleme yoktur.

Ama kişisel sağlık verileri elektronik ortamda

toplanmakta, işlenmekte, paylaşılmakta, aktarılmakta

yetkili -yetkisiz kişilerce bu verilere ulaşılmaktadır.

Kişisel sağlık verilerinin korunması hakkında

ülkemizde uygulanacak normlar:

İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi

Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi

Avrupa Birliği Temel Haklar Şartı

BİYOTIP Sözleşmesi

Kişisel Nitelikteki Verilerin Otomatik İşleme Tabi Tutulması Karşısında

Şahısların Korunmasına Dair Sözleşme,

Anayasa’nın özel hayatın gizliliğine ilişkin 20. Maddesi,

Türk Ceza Kanununun kişisel verilerin hukuka aykırı olarak elde

edilmesini ve paylaşılmasını cezalandıran 134-140 Maddeleri,

Hasta Hakları Yönetmeliği’nin Madde 23.

Hekimlik Meslek Etiği Kuralları’nın Madde 5. ve 9. maddeleri

Tıbbi Deontoloji Tüzüğü 4. maddesi

Kişilere bilgi verilmeden ve izinleri alınmadan elektronik ortamda;

sağlık verilerinin kaydedilmesi,

İşlenmesi, paylaşılması,

Sağlık personeli de olsa tedavisi ile ilgili olmayan kişiler tarafından ulaşılabilmesi,

Kişisel sağlık verilerinin anonimleştirilmeden başka kuruluşlara ya da Sağlık Bakanlığına aktarılması,

hukuka aykırıdır.

İvedilikle kişisel sağlık verileri ile ilgili yasal düzenleme yapılmalıdır.

Yasa da;

Verilerin üst hukuk normlarına uygun şekilde toplanmasına,

Amaca uygun şekilde saklanmasına,

Amaca hizmet edecek şekilde mümkün olan en az bilginin kullanımı

ve aktarılmasına,

Bu bilgi ve verilere ulaşımın sıkı şartlara bağlanmasına,

Sisteme ilişkin sıkı güvenlik önlemlerinin alınmasına, denetimine,

Personele bu sistemin niteliğine uygun bir eğitim verilmesine,

Kişisel sağlık verilerinin gizliliğini ihlal edenlere caydırıcı yaptırımlara,

Veri sahibi bireyler ile bu verileri alan sağlık personelinin bu sistemin

işleyiş ve denetimi sürecine bireysel ve kurumsal olarak katılmalarına

ilişkin hükümler yer almalıdır.

Biz biliyoruz ki;

insan onuru korunmadan

sağlık hakkı gerçekleştirilemez

Teşekkür ederim.