tÜrk ceza yargilamasinda soruŞturma ve …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf ·...

113
T T Ü Ü RK CEZA RK CEZA YARGILAMASINDA YARGILAMASINDA SORU SORU Ş Ş TURMA VE TURMA VE SORU SORU Ş Ş TURMADA TURMADA M M Ü Ü DAF DAF İ İ L L İ İ K K Av. Murat ALBAYRAK [email protected] 05425371644 03122322708 1

Upload: truongliem

Post on 27-Aug-2018

371 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

TTÜÜRK CEZA RK CEZA YARGILAMASINDA YARGILAMASINDA SORUSORUŞŞTURMA VE TURMA VE SORUSORUŞŞTURMADA TURMADA MMÜÜDAFDAFİİLLİİKKAv. Murat [email protected]

1

Page 2: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

Ceza Muhakemesi HukukuCeza Muhakemesi Hukuku Ceza Muhakemesi Hukuku’nun konusu; bir suç

tipine uygun eylem veya eylemleri işlediği iddia olunan kişinin veya kişilerin adli makamlarca takibata alınmasından, yargılamanın sonuçlanması ile infazın başlamasına yahut kovuşturmaya yer olmadığına dair verilen kararın kesinleşmesine kadar geçen tüm süreçtir.

Ceza Muhakemesi Hukuku, sadece soruşturma ve kovuşturmaya ilişkin kurallardan ibaret olmayıp, ceza adaletini gerçekleştirmeye yetkili makamların organizasyon ve birbirlerine karşı yetkilerini de düzenler. (Müdafilik-Vekillik ve yetkileri büyük oranda burada düzenlenir). 2

Page 3: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

SORUSORUŞŞTURMA TURMA

Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden oluşur.

Kanuna göre; soruşturma, yetkili mercilerce suç şüphesinin öğrenilmesinden, iddianamenin kabulüne kadar geçen evredir.

Kovuşturmaya yer olmadığı kararıverilen hallerde ise, bu kararın kesinleşmesine kadar geçen evredir.

3

Page 4: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

SORUSORUŞŞTURMANIN AMATURMANIN AMAÇÇLARILARI

Kolluk tarafından başlatılan işlemin, suç ihbarının ya da şikayetin ceza yargılamasını gerektirir nitelikte olup olmadığının belirlenmesi

Suçun, mağdurun ve şüphelinin belirlenmesi

Delillerin toplanması Kovuşturma aşamasına geçilip

geçilmeyeceğinin belirlenmesi4

Page 5: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

SORUSORUŞŞTURMANIN TURMANIN ÖÖZELLZELLİİKLERKLERİİYAZILILIK : Sözle ya da eylemle yapılan

tüm işlemlerin tutanağa bağlanmak suretiyle yazılı hale getirilmesidir.

SERİLİK: Adil yargılama ilkesi gereğince, hem mağdurun adalet beklentisi, hem de şüphelinin hakları ve koruma tedbirlerinin hürriyeti bağlayıcı niteliği dikkate alınarak işlemlerin süratli olması, sürüncemede bırakılmamasıdır.

GİZLİLİK : Soruşturmayla doğrudan ilgisi bulunmayanların işlemlere katılamamasıdır. 6572 sy. Kanun’un 44. m. ile müdafinin dosya inceleme ve belgelerden örnek alma yetkisini düzenleyen CMK 153. m. değiştirilmiştir.

5

Page 6: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

SORUSORUŞŞTURMANIN BATURMANIN BAŞŞLAMASILAMASISuçun yetkili makamlar tarafından re’sen

öğrenilmesi (Polis,jandarma ve bunların yanında gümrük,sağlık,trafik,sahil güvenlik kolluğu bulunmaktadır.)

Soruşturma yetkisi olmayan makam yada kişi tarafından ihbar – suç duyurusu

Takibi şikayete bağlı suçlar için şikayet (Şikayetçi suçu ve suçluyu öğrendiği tarihten itibaren 6 ay içinde şikayette bulunmalıdır.)

Savcılığın şahsen öğrendiği durumlar (örneğin medya kanalıyla öğrenilen suçlar)

6

Page 7: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

5271 SAYILI CEZA 5271 SAYILI CEZA MUHAKEMESMUHAKEMESİİ KANUNUKANUNU

YYüürrüürlrlüük Tarihi:01 HAZk Tarihi:01 HAZİİRAN 2005RAN 2005

1412 SAYILI CMUK YÜRÜRLÜKTEN KALDIRILDI

7

Page 8: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

SoruSoruşşturma aturma aşşamasamasıı iiççin anahtar in anahtar kelimelerkelimeler

Şüpheli, Soruşturma, C. Savcısı, Müdafi, Kolluk Amiri, Sulh Ceza Hakimi

8

Page 9: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

TANIMLARTANIMLARSORUŞTURMA: Yetkili mercilerce suçşüphesinin öğrenilmesinden iddianamenin kabulüne kadar veya kovuşturmaya yer olmadığına dair kararın kesinleşmesine kadar geçen evredir.

KOVUŞTURMA: İddianamenin kabulüyle başlayıp, hükmün kesinleşmesine kadar geçen evredir.

9

Page 10: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

ŞÜPHELİ: Soruşturma evresinde suç şüphesi altında bulunan kişiyi ifade eder.

SANIK: Kovuşturmanın başlamasından itibaren hükmün kesinleşmesine kadar suç şüphesi altında bulunan kişiyi ifade eder.

Page 11: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

Müdafi: Şüpheli veya sanığın ceza muhakemesinde savunmasını yapan avukata müdafi denir.

Vekil: Katılan, suçtan zarar gören veya malen sorumlu kişiyi ceza muhakemesinde temsil eden avukata vekil denir.

Page 12: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

İfade alma: Şüphelinin, kolluk görevlileri veya Cumhuriyet Savcısıtarafından soruşturma konusu suçla ilgili olarak dinlenmesidir.

Sorgu: Şüpheli veya sanığın hâkim veya mahkeme tarafından soruşturma veya kovuşturma konusu suçla ilgili olarak dinlenmesidir.

Page 13: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

SORUSORUŞŞTURMATURMA

Ceza muhakemesinde soruşturmanın başlayabilmesi için

EN AZINDAN MAKUL derecede bir suç şüphesinin olması

gereklidir.

13

Page 14: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

GÖREV-YETKİ Genel olarak kovuşturma aşamasını

ilgilendiren düzenlemeler Yetkili olmayan hakim veya

mahkemece yapılan işlemler salt bu nedenle hükümsüz sayılamaz. (CMK md. 20)

Gecikmesinde sakınca bulunan hallerde hakim, yetkili olmasa bile gerekli işlemleri yapar. (CMK md. 21)

Page 15: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

YARGILAMAYA KATILAMACAK HAKİM Aynı işte soruşturma aşamasında görev

yapmış hakim, kovuşturma evresinde görev yapamaz (CMK 23/2)

►CMKUK 11: CMK’nın 23. maddesinin 2. fıkrası, kanunun 163. maddesi dışındaki hallerde uygulanmaz?

►CMK 163: Soruşturmanın sulh ceza hakimi tarafından yapılması hali

…işte bu hakim kovuşturmada görev yapamaz.

Page 16: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

Soruşturmanın sulh ceza hâkimi tarafından yapılmasıMadde 163 – (1) Suçüstü hâli ile gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde, Cumhuriyet savcısına erişilemiyorsa veya olay genişliği itibarıyla Cumhuriyet savcısının iş gücünü aşıyorsa, sulh ceza hâkimi de bütün soruşturma işlemlerini yapabilir.(2) Kolluk âmir ve memurları, sulh ceza hâkimi tarafından emredilen tedbirleri alır ve araştırmalarıyerine getirirler.

Page 17: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

Eski hale getirme Kusuru olmaksızın bir süreyi geçiren

kişi, engelin kalkmasından itibaren yedi gün içinde eski hale getirme dilekçesi verir. (CMK md. 40-41).◦ Bu maddeler arasında önemli bir

düzenleme var: “Kanun yoluna başvuru hakkı kendisine bildirilmemesi halinde de kişi kusursuz sayılır.” (40/2) Bu madde Soruşturma açısından da geçerli

Page 18: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden
Page 19: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden
Page 20: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

Soruşturmada karşılaşılabilecek durumlar: CMK md. 43 vd. Tanığın C. Savcısı

önünde dinlenmesinden bahsediyor. Demek ki aynı zamanda bir soruşturma işlemi.

Önemli: Tanık kovuşturma aşamasına kadar ancak 2 halde şüpheli ile yüzleştirilebilir:

Page 21: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

Tanıklar, kovuşturma evresine kadar ancak gecikmesinde sakınca bulunanveya kimliğin belirlenmesine ilişkin hâllerde birbirleri ile ve şüpheli ile yüzleştirilebilirler (CMK m.52/2)

Tanıkların dinlenmesi sırasında ses ve görüntü kaydı alınabilir (CMK m.52/3)

Page 22: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

Soruşturmada karşılaşılabilecek durumlarGözlem altına alınma (CMK md. 74)Şüpheli veya sanığın akıl hastası olup olmadığının incelenmesi için bir müessese•Soruşturma aşamasında Sulh Ceza Hakimi•Kovuşturmada esasa bakan mahkeme karar verir.► Soruşturmada hekimin, savcının ve müdafinin görüşü alınır.► CMK m.74/2 uyarınca zorunlu müdafiye tabi

Page 23: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

Gözlem altına alınma Gözlem süresi üç haftayı geçemez.

Bu sürenin yetmeyeceği anlaşılırsa resmî sağlık kurumunun istemi üzerine, her seferinde üç haftayıgeçmemek üzere ek süreler verilebilir; ancak sürelerin toplamıüç ayı geçemez. (74/3)

İtiraza tabi, itiraz YERİNE GETİRMEYİ DURDURUR! (74/4)

Page 24: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

ŞŞÜÜPHELPHELİİ VEYA SANIVEYA SANIĞĞIN BEDEN IN BEDEN MUAYENESMUAYENESİİ ve Vve VÜÜCUDUNDAN CUDUNDAN ÖÖRNEK RNEK ALINMASI (CMK m.75)ALINMASI (CMK m.75)• Beden muayenesi iç ve dış beden

muayenesi olmak üzere ikiye ayrılır,• Bedende olacak yara, bere, tırnak

veya darbe izi, ekimoz olup olmadığıile ilgili araştırmaya dış beden muayenesi denir.

• Kolluk görevlilerinin veya C.Savcısının istemi üzerine bir tabip tarafından yapılır.

24

Page 25: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

İİÇÇ BEDEN MUAYENESBEDEN MUAYENESİİ (CMK (CMK m.75)m.75)• Suça ilişkin delil elde etmek için,• Mağdur talebi (S. Ceza Hakiminden)• Savcı talebi (S. Ceza Hakiminden)• yada Resen Hakim,

►gecikmesinde sakınca varsa C.Savcısıkararı ile

• İç beden muayenesi yapılabilir, vücuttan kan, tırnak, saç, tükürük gibi örnekler alınabilir.

25

Page 26: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

İç Beden Muayenesi Gecikmesinde sakınca bulunan

hallerde C. Savcısı’nın kararı halinde; ►Bu karar 24 saat içinde

hakim/mahkemenin onayına sunulur. ►Hakim/mahkeme 24 saat içinde

karar verir.◦ Şayet onaylanmazsa toplanan deliller hükümsüz kalır ve elde edilen deliller kullanılamaz.

Page 27: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

İİÇÇ BEDEN MUAYENESBEDEN MUAYENESİİ• Cinsel organ ve anüs muayenesi iç

beden muayenesi olarak kabul edilmektedir.

• Üst sınırı iki yıldan az olan suçlarda iç beden muayenesi yapılamaz ve kişiden kan veya benzeri biyolojik örneklerle saç, tükürük, tırnak gibi örnekler alınamaz.

• Örneklerin alınması sağlığı tehlikeye düşürmemeli,

• Tabip veya sağlık mesleği mensubu kişiler tarafından alınmalı.

27

Page 28: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

BEDEN MUAYENESBEDEN MUAYENESİİ (CMK m.76)(CMK m.76)• Mağdur ve şüpheli için geçerlidir. Delil

elde etmek için üçüncü kişilerden de örnek alınabilir.

• Mağdurun rızası varsa karara gerek yoktur.

• Eğer mağdurun rızası yoksa, sağlığınıtehlikeye atmamak ve cerrahi müdahalede bulunmamak kaydıyla C.Savcısı istemi yada resen hakim veya mahkeme kararı ile örnek alınabilir.

• Mağdura cerrahi müdahale yapılamaz.

28

Page 29: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

DOKTOR MUAYENESDOKTOR MUAYENESİİ• Yakalama Gözaltına Alma ve İfade

Alma Yönetmeliği 9.madde,• Doktorla şüphelinin muayenede yalnız

olmaları esastır.• Doktor kendi güvenliğini gerekçe

göstererek kolluk görevlisinin gözetiminde yapılmasını isteyebilir.

• Bu durum tutanakla tespit edilir.• Doktor raporu üç nüsha düzenlenir, en

az iki kez olmak üzere 24 saatte bir alınır.

29

Page 30: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

Moleküler Genetik İnceleme (CMK m. 78 ve 79) İç beden muayenesi sonucunda

alınan örnekler üzerinde moleküler inceleme (Sadece, soybağının ortaya çıkarılması, elde edilen bulgunun şüpheli veya sanığa yada mağdura ait olup olmadığının tespiti için yapılır.)

► Ancak hakim kararıyla olabilir. İstisnası yok. Savcı yetkisi yok. Hakim kararında incelemeyi yapacak bilirkişinin kim olduğu da belirtilir.

Page 31: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

Fizik Kimliğinin Tespiti Şüpheli veya Sanığın kimliğinin

teşhisi için gerekli olması durumunda C. Savcısının emriyle fotoğrafı, beden ölçüleri, parmak izi vb. teşhis sağlayacak özellikleri ile sesi ve görüntüleri alınarak soruşturma dosyasına konur.

►Takipsizlik ya da beraat kararısonrası yok edilir (CMK m.81)

Page 32: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

YYÜÜZLEZLEŞŞTTİİRME RME –– TETEŞŞHHİİS S –– II

YÜZLEŞTİRME:• Tanık, mağdur veya şikayetçinin

şüpheli ile bire bir karşı karşıya getirilmesidir.

TEŞHİS:• Şüphe altında olan kişinin fiziken

benzer kişiler arasından belirlenmesi için; tanık, mağdur veya şikayetçiye gösterilmesidir.

32

Page 33: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

KEKEŞİŞİF (CMUK m.78F (CMUK m.78--CMK m.83)CMK m.83)• Hakim tarafından yapılması kuraldır.• Gecikmesinde sakınca bulunan hallerde

C.savcısı da yapabilir.• Keşif yapıldığı anda tutanak tanzim

edilmelidir (keşif tutanağı).• Tutanakta mevcut durum, olayın

özelliğine göre var olan veya olmasıumulup da bulunmayan eser ve izlerin yokluğu da tutanağa geçirilmelidir.

33

Page 34: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

KEKEŞİŞİF (CMUK m.162F (CMUK m.162--CMK m.84)CMK m.84)• Sanık, şüpheli, mağdur, vekil ve

müdafi keşif sırasında hazır bulunabilirler.

• Yer göstermede keşfin bir türüdür.• Kolluk tarafından olay yerinde yapılan

tatbikat yer gösterme olarak adlandırılmaktadır.

• 5271 Sayılı CMK’dan önce, yer göstermenin yasal dayanağı yoktu.

34

Page 35: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

YER GYER GÖÖSTERME (CMK m.85)STERME (CMK m.85)•İlk kez 5271 sy. CMK ile yasal mevzuatta yer almıştır.•Yer gösterme işlemi hakkında keşif hükümleri uygulanır.•Bu düzenleme ile kolluğun uygulamada ortaya çıkardığı yer gösterme işlemi yasal hale getirilmiştir.

35

Page 36: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

YER GYER GÖÖSTERME (CMK m.85)STERME (CMK m.85)• Savcı suç hakkında açıklamada bulunan

şüpheliye yer gösterme işlemi yaptırabilir. (Susma hakkı kullanan kişiye yaptırılamaz.)

• CMK m.250/1’de sayılan suçlarda KOLLUK AMİRİ DE YER GÖSTERME YAPTIRABİLİR. Ancak bu madde 5.7.2012 tarih 6352 sy. Yasanın 105/6 maddesi ile yürürlükten kaldırılmıştır. Artık Kolluk Amiri yer gösterme yaptıramaz.

36

Page 37: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

Yer Gösterme Soruşturmayı geciktirmemek kaydıylamüdafi de yer gösterme işlemi sırasında hazır bulunabilir (85/2)

Bu ve benzeri hükümler manasız çünkü CMK 149/3 var.

“Soruşturma ve kovuşturma evrelerinin her aşamasında avukatın, şüpheli veya sanıkla görüşme, ifade alma veya sorgu süresince yanında olma ve hukuki yardımda bulunma hakkı engellenemez, kısıtlanamaz.”

Page 38: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

Otopsi ve Mezar açılmasıMezar açmaya Soruşturma aşamasında C. Savcısı Kovuşturma aşamasında

hakim/mahkeme karar verebilir. ►müdafi ya da vekil tarafından getirilen hekim de otopside hazır bulunabilir (87/1)

Mezardan çıkarma kararı, araştırmanın amacını tehlikeye düşürmeyecekse ve ulaşılması da zor değilse ölünün yakınına derhal bildirilir.

Görüntüler kaydedilir.

Page 39: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

YAKALAMAYAKALAMAADLİ YAKALAMA

Kişinin özgürlüğünün Hakim kararıolmaksızın geçici ancak fiilen kısıtlanmasıdır.

İDARİ YAKALAMAKişinin vücut veya hayatına yönelik var

olan bir tehlikenin giderilmesi veya başkalarına zarar vermesini önlemek için yapılan yakalamadır.

39

Page 40: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

YAKALAMAYAKALAMAKolluk yakalama yetkisine sahiptir.Suçüstü halinde herkes yakalama yapabilir.Yakalama yapmak için yasadan kaynaklanan yetki,

Yakalama Emri veya Tutuklama Kararı olmalıdır.Hukuka aykırı yapılan yakalama tazminat nedenidir.

Not: ”Yakalama” ile “Yakalama emri” farklımüesseseler.

40

Page 41: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

YAKALAMAYAKALAMAYakalama Emri veya tutuklama

kararı gerektiren hallerde C.Savcısına ulaşılamıyor ise ve gecikmesinde sakınca varsa kolluk yakalama yetkisine sahiptir.

Yakalama ile ilgili C.Savcısına haber verilir ve emirleri doğrultusunda hareket edilir.

41

Page 42: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

YAKALAMA

Tutuklama veya yakalama emri gerektiren hal olup olmadığına ilişkin değerlendirme mahkemenin yetkisindeyken burada kolluğa tanınmış.

Page 43: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

YAKALAMAYAKALAMAYakalamadan sonra ilk yapılacak işlemler: Kolluk tedbir aldıktan sonra yakalanan

kişiye haklarını bildirmelidir. Yakalama işlemi bir tutanağa bağlanır. C. Savcısına bilgi verilir ve emri

doğrultusunda işlem yapılır. Yakalanan kişi Cumhuriyet Savcısının emri

ile serbest bırakılmazsa, soruşturmanın tamamlanması için gözaltına alınmasına karar verilir.

43

Page 44: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

YAKALAMAYAKALAMA Yakalama emrine konu işlemin yerine

getirilmesi nedeniyle yapılan yakalamada, yakalama emrinin çıkarılma amacının ortadan kalkmasıdurumunda mahkeme, hakim veya Cumhuriyet Savcısı tarafından yakalama emrinin derhal iadesi istenir.

Yakalama, ancak zorunlu hallerde başvurulan geçici bir tedbirdir.

44

Page 45: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

DURDURMA (PVSK 4/A)DURDURMA (PVSK 4/A)Kişiyi geçici olarak durdurmak yakalama sayılmaz.Araç ve kişiler için mümkündür, Makul derecede şüphe olmalıdır,Süreklilik arz etmemeli, keyfilik

oluşturmamalıdır,Yoklama suretiyle arama yapılır,Karara gerek yoktur,Yapılan kontrolün sebebi ve konusu açıklanır,Suça ilişkin iz, emare varsa yakalama yapılır

45

Page 46: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

YAKALAMAYAKALAMA

POLİS VAZİFE VE SELAHİYET YASASI

UYARINCA POLİSİNÇOK GENİŞ YAKALAMA

YETKİSİ VARDIR

46

Page 47: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

YAKALANAMAYACAK KYAKALANAMAYACAK KİŞİİŞİLERLER

Diplomatlar Suçüstü hali hariç milletvekilleri0-12 yaş arasındaki küçüklerMemurlar görevleri nedeniyle veya

görevinden dolayı soruşturma izni alınana kadarYabancı devletin iade ettiği kişiler iade

nedeni dışında bir eylemden ötürü

47

Page 48: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

GGÖÖZALTI NEDZALTI NEDİİR? (CMK m.91)R? (CMK m.91)

Yakalanan serbest bırakılmazsa gözaltına alınmasına karar verilir.Yakalananın “suçu işlediğini gösteren somut deliller”(21.02.2014 tarih 6526 sy. Yasa ile değişti, daha önce kuvvetli suç şüphesi yeterliydi.) varsa gözaltı kararı verilir. Gözaltına alınma kararını C.Savcısı yazılı emir ile verir. Gözaltı süresi kural olarak 24 saattir.

48

Page 49: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

GGÖÖZALTI SZALTI SÜÜRESRESİİ((CMUK m. 128CMUK m. 128--CMK m.91CMK m.91--YGAYGAİİY m.13)Y m.13)

• Toplu olarak işlenen suçlarda (Üç veya daha fazla kişi), delillerin toplanmasındaki güçlük veya şüpheli sayısının çokluğu nedeniyle gözaltı her defasında 1 gün olmak üzere 3 gün uzatılabilir. Böylece toplu suçlarda gözaltısüresi 4 güne kadar çıkarılabilir.

• Gözaltı süresi ancak Savcının yazılı emriyle uzatılabilir. Uzatma emri, gözaltındaki kişiye derhal tebliğ edilir.

49

Page 50: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

GGÖÖZ ALTI SZ ALTI SÜÜRESRESİİ (CMK m.91)(CMK m.91)(5353 SAYILI KANUNLA DEĞİŞİK)

• Gözaltı süresi, kişinin yakalama yerine en yakın yargıç veya mahkemeye götürülmesi için zorunlu süre hariç, 24 saati geçemez.

• Sürenin başlangıcı, gözaltı kararıverilmesi anı değil, yakalama anıdır.

50

Page 51: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

GGÖÖZALTI SZALTI SÜÜRESRESİİ (CMK m.91)(CMK m.91)• Yakalama yerine en yakın hakim yada

mahkemeye gönderilme süresi 12 saati geçemez.

• TEHLİKE 24+12 OLARAK UYGULANMASI

51

Page 52: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

İİTTİİRAZRAZ

•Yakalama, gözaltına alma ya da süre uzatımına ilişkin kararlara karşı yakalanan, müdafi, eşi, kanuni temsilcisi, birinci ve ikinci derece akrabaları sulh ceza hakimine başvurabilir.

•Sulh Ceza Hakimi evrak üzerinden derhal ve nihayet 24 saat dolmadan karar verir.

52

Page 53: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

SERBEST BIRAKILMASERBEST BIRAKILMA

•Kişi serbest bırakılmazsa, en geç süreler sonunda sulh ceza hakimi karşısına çıkarılıp sorguya çekilir. Sorguda müdafi de hazır bulunur. Bu durumda savcı, sulh ceza hakiminden tutuklama yada adli kontrol uygulaması kararıverilmesini talep edecektir.•Kişi, yeni ve yeterli delil elde edilmedikçe ve C.savcısı kararı olmadan aynı olayla ilgili tekrar yakalanamaz.

53

Page 54: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

HABER VERME (CMK m.95HABER VERME (CMK m.95--96)96)

•Kişi yakalandığında, gözaltına alındığında veya gözaltı süresi uzatıldığında, C.savcısının emri ile bir yakınına veya belirlediği bir kişiye gecikmeksizin haber verilir.

•Kişi yabancıysa, yazılı olarak karşı çıkmadığıtakdirde, vatandaşı olduğu devletin konsolosluğuna haber verilir.

•CMK m. 90/3 gereğince yakalama halinde şikayetçi olmaya yetkili kişiye yakalama bildirilir.

54

Page 55: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

YAKALAMA TUTANAYAKALAMA TUTANAĞĞI (CMK m.97)I (CMK m.97)

•YAKALAMA İŞLEMİ TUTANAĞA BAĞLANIR.

•TUTANAKTA; Bu tutanağa yakalananın, hangi suç nedeniyle, hangi koşullarda, hangi yer ve zamanda yakalandığı, yakalamayı kimlerin yaptığı, hangi kolluk mensubunca tespit edildiği, haklarının tam olarak anlatıldığı açıkça yazılır.

55

Page 56: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

YAKALAMA EMRYAKALAMA EMRİİ (CMK m.98)(CMK m.98)Soruşturma evresinde;•Çağrı üzerine gelmeyen,•Ya da çağrı yapılamayan şüpheli hakkında

C.savcısının talebi ile sulh ceza hakimi,

•Yakalanmış iken kolluğun elinden, cezaevinden, tutukevinden kaçanlar için C.savcısı ve kolluk kuvvetleri,•Kovuşturma aşamasında sanık kaçaksa re’sen veya C.savcısının talebi ile mahkeme düzenler.

•► Yakalamadaki gibi suç üstüne gerek yok, kuvvetli suçşüphesine de gerek yok. Şüpheliye ulaşılamıyor yada gelmiyor olması yeterli.

56

Page 57: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

YAKALAMA SONRASI YAKALAMA SONRASI İŞİŞLEMLERLEMLER•Gözaltı kararı alınır.•Üst ve eşya araması yapılır.•Yakınlarına veya belirlediği bir kişiye haber verilir.•Doktor kontrolünden geçirilir.•Nezarethane defterine kayıt yapılır.•Şüpheliye hakları bildirilir.

57

Page 58: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

TUTUKLAMA TUTUKLAMA –– II((CMUK m.104CMUK m.104--CMK m.100)CMK m.100)

• Tutuklama kişi özgürlüğünü kısıtlayan en ağır tedbirdir.

• Tutuklama kararını ancak hakim verebilir, istisnası yoktur.

• Soruşturmada verilecek tutuklama 100.maddedeki nedenlerden birine dayanmak zorundadır.

• Gerekçesiz tutuklama kararı verilemez Tutukluluğun devamına ilişkin kararların da gerekçeli olması gerekir.

• Zorunlu Müdafi

58

Page 59: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

Tutuklama nedenleriMadde 100 – (1) Kuvvetli suç şüphesinin varlığını gösteren (Değişik ibare: 6526 - 21.2.2014 / m.8) “somut delillerin”

ve bir tutuklama nedeninin bulunması halinde, şüpheli veya sanık hakkında tutuklama kararı verilebilir. İşin önemi, verilmesi beklenen ceza veya güvenlik tedbiri ile ölçülü olmaması halinde, tutuklama kararı verilemez.

(2) Aşağıdaki hallerde bir tutuklama nedeni var sayılabilir: a) Şüpheli veya sanığın kaçması, saklanması veya kaçacağı şüphesini uyandıran somut olgular varsa. b) Şüpheli veya sanığın davranışları; 1. Delilleri yok etme, gizleme veya değiştirme, 2. Tanık, mağdur veya başkaları üzerinde baskı yapılması girişiminde bulunma, Hususlarında kuvvetli şüphe oluşturuyorsa.(3) Aşağıdaki suçların işlendiği hususunda kuvvetli şüphe sebeplerinin varlığı halinde, tutuklama nedeni var sayılabilir: a) 26.9.2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununda yer alan; (1)1. Soykırım ve insanlığa karşı suçlar (madde 76, 77, 78), 2. Kasten öldürme (madde 81, 82, 83),3.(Ek: 6/12/2006 – 5560/17 md.) Silahla işlenmiş kasten yaralama (madde 86, fıkra 3, bent e) ve neticesi sebebiyle

ağırlaşmış kasten yaralama (madde 87),4. İşkence (madde 94, 95)5. Cinsel saldırı (birinci fıkra hariç, madde 102), 6. Çocukların cinsel istismarı (madde 103),7.(Ek: 6/12/2006 – 5560/17 md.) Hırsızlık (madde 141, 142) ve yağma (madde 148, 149),8. Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti (madde 188),9. Suç işlemek amacıyla örgüt kurma (iki, yedi ve sekizinci fıkralar hariç, madde 220),10. Devletin Güvenliğine Karşı Suçlar (madde 302, 303, 304, 307, 308), 11. Anayasal Düzene ve Bu Düzenin İşleyişine Karşı Suçlar (madde 309, 310, 311, 312, 313, 314, 315),b) 10.7.1953 tarihli ve 6136 sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanunda tanımlanan silah

kaçakçılığı (madde 12) suçları.c) 18.6.1999 tarihli ve 4389 sayılı Bankalar Kanununun 22 nci maddesinin (3) ve (4) numaralı fıkralarında tanımlanan

zimmet suçu.d) 10.7.2003 tarihli ve 4926 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununda tanımlanan ve hapis cezasını gerektiren suçlar.e) 21.7.1983 tarihli ve 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununun 68 ve 74 üncü maddelerinde tanımlanan

suçlar.f) 31.8.1956 tarihli ve 6831 sayılı Orman Kanununun 110 uncu maddesinin dört ve beşinci fıkralarında tanımlanan kasten

orman yakma suçları.(4) (Değişik: 25/5/2005 – 5353/11 md.) Sadece adlî para cezasını gerektiren veya hapis cezasının üst sınırı bir yıldan

fazla olmayan suçlarda tutuklama kararı verilemez.

Page 60: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

((CMUK m.104CMUK m.104--CMK m.100)CMK m.100)TUTUKLAMANIN KOTUTUKLAMANIN KOŞŞULLARIULLARI• Sanığın kuvvetli suç şüphesinin varlığını

gösteren somut deliller bulunmalıdır.• Kaçma şüphesi uyandıracak somut olgular

bulunmalıdır.• Delillerin yok edilmesi, değiştirilmesi,

gizlenmesine yönelik girişimlerde bulunulmalıdır.

• Diğer sanıklar, mağdur, tanık veya bilirkişilerin etki altına alınacağına yönelik girişimlerde bulunulmalıdır.

60

Page 61: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

KATALOG SUKATALOG SUÇÇ LLİİSTESSTESİİNNİİN N İŞİŞLEVLEVİİ -- II Bu listede sayılan suçlarla ilgili

yürütülen soruşturmada yargılama makamı şüphelinin kaçacağı şüphesini uyandıran somut olguları yada delilleri karartacağına dair somut davranışlarıtutuklama kararının gerekçesinde göstermek zorunda değildir. Çünkübunlar yasa gereği var sayılıyor. Ancak, şüphelinin suçu işlediğine dair kuvvetli şüphe oluşturan somut delilleri açıklamakla yükümlüdür.

Page 62: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

KATALOG SUKATALOG SUÇÇ LLİİSTESSTESİİNNİİN N İŞİŞLEVLEVİİ -- IIII CMK m. 100/III aksi kabul edilebilen

bir karinedir. Yargılama makamı, soruşturma konusu suç katalog suçlar içinde yer alsa dahi şüphelinin kaçmayacağı ya da delilleri karartmayacağı sonucuna varabilir. Ancak bu sonucun gerekçesini tutuklama talebinin reddi kararında veya tahliye kararında belirtmelidir.

Page 63: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

Katalog suçlar düzenlemesi, hem Savcılığa, hem de mahkemeye çok geniş

yetkiler veriyor.

Page 64: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden
Page 65: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

TUTUKLAMA STUTUKLAMA SÜÜRESRESİİ Tutuklama, makul süreyi aşmamalıdır. Tutuklulukta geçen sürenin makul olup

olmadığı somut olayın şartlarına göre değerlendirilir.

Kanun koyucu, makul süre kavramının belirsizliğinden yola çıkarak tutuklamada azami süreler kabul etmiştir.

Tutukluluğun uzatılması ile ilgili karar verileceği zaman müdafinin görüşüalınmalıdır (102/3)

Page 66: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

TUTUKLAMADA AZAMTUTUKLAMADA AZAMİİ SSÜÜRERE

Page 67: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

TUTUKLAMADA TUTUKLAMADA AZAMAZAMİİ SSÜÜRE RE -- IIII CMK sürenin hesabında soruşturma ve

kovuşturma ayrımı yapmamıştır. Bu süreler, Ağır Ceza Mahkemeleri’nin

görevine giren suçlar bakımından 31 Aralık 2010 tarihinde yürürlüğe girmiştir. (5320 sy. Yasa m.12/1)

Bu tarihten önce CMUK m.110 uygulanmaya devam etmiştir.

Page 68: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden
Page 69: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

TUTUKLULUTUTUKLULUĞĞUN UN İİNCELENMESNCELENMESİİ(CMK m. 108)(CMK m. 108) Soruşturma evresinde, şüphelinin

tutukevinde bulunduğu süre içerisinde en geç otuz günde bir sulh ceza hakimi, tutukluluk halinin gerekip gerekmediği konusunda bir karar vermek zorundadır. (CMK m.108/I)

Sulh Ceza Hakimi bu kararınıvermeden önce “şüpheli veya müdafii dinlemek” zorundadır. (11.4.2013 tarih 6459 sy. Yasa ile maddeye eklendi.)

Page 70: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

Tutuklama gerçekleşti ise İtiraz edilebilir (CMK m.101/5) C. Savcısı adli kontrol uygulanması istemiyle

tutuklamanın geri alınmasını isteyebilir. (CMK m.103/1)

Müdafi tarafından adli kontrol talebiyle tutuklamanın kaldırılması istenebilir. (CMK m.103/1)

Her aşamada salıverilme istenebiliyor. (CMK m.104)►Tüm bu talepler hakkında hakim/mahkeme;

C.savcısı, şüpheli, sanık veya müdafiin görüşünüaldıktan sonra 3 gün içinde karar vermek zorunda (CMK m.105)*Soruşturma evresinde savcı, adli kontrol veya tutuklamanın artık gereksiz olduğu kanısına varacak olursa şüpheliyi RE’SEN SERBEST BIRAKABİLİR (CMK m.103/2)

Page 71: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

YAKALANANIN MYAKALANANIN MÜÜDAFDAFİİ TALEBTALEBİİ(CMK m.150(CMK m.150--YGAYGAİİY m.20)Y m.20)• ZORUNLU MÜDAFİLİK: Çocuklar, sağır ve

dilsizler, kendisini savunamayacak derecede malul olanlar ve alt sınırı 5 yıldan fazla hapis gerektiren suçtan dolayı soruşturma yada kovuşturma yapılanlar. (YGAİY m.20) Tutuklamaya sevk edilenler. (CMK 101/III)

• İSTEĞE BAĞLI MÜDAFİLİK: Şüpheli veya sanığın yada bunların kanuni temsilcisinin talebiaranır.

71

Page 72: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

MAMAĞĞDUR VE DUR VE ŞİŞİKAYETKAYETÇÇİİYE VEKYE VEKİİL L GGÖÖREVLENDREVLENDİİRRİİLMESLMESİİZORUNLU GÖREVLENDİRME :• Mağdur 18 yaşını doldurmamışsa,• Sağır, dilsiz veya meramını ifade edemeyecek

derecede malül olursa,• Vekili de bulunmazsa (CMK m. 234/2)İSTEĞE BAĞLI GÖREVLENDİRME :• Mağdur veya şikayetçinin ya da bunların kanuni

temsilcisinin talebi aranır.• Mağdur veya şikayetçinin vekili bulunmaması

halinde, cinsel saldırı suçu ile alt sınırı beşyıldan fazla hapis cezasını gerektiren suçlarda (CMK 234/1/a/3)

Page 73: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

MMÜÜDAFDAFİİ VEYA VEKVEYA VEKİİL L GGÖÖREVLENDREVLENDİİRMESRMESİİ• Soruşturma evresinde ifadeyi alan

merci veya sorguyu yapan hakim tarafından,

• Kovuşturma evresinde ise mahkeme tarafından

• BARODAN TALEP EDİLİR.• Soruşturma evresinde görev yapan

müdafi veya vekil, engel bulunmadığıtakdirde kovuşturma evresinde de öncelikle görevlendirilir.

Page 74: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

CMK m.149CMK m.149•Soruşturma evresinde birden fazla avukat bulunabilir.•Ancak ifade sırasında en çok 3 avukat bulunabilir.•Her aşamada avukatın şüpheli ya da sanıkla görüşmesi, ifade ve sorguda hazır bulunması, hukuki yardımda bulunma hakkı engellenemez, kısıtlanamaz.•Yararları uygun olan birden fazla kişiye aynımüdafi görevlendirilebilir.

74

Page 75: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

• Baro tarafından görevlendirilen avukat, haklı mazeret halinde başka bir avukata yetki verebilir. (dayanak görevlendirme yazısıdır)

• Barodan görevlendirilen avukat soruşturma evresinde hazır bulunmaz veya görevini yerine getirmekten kaçınırsa, Cumhuriyet Savcısı, hakim veya mahkeme derhal başka bir müdafi veya vekil görevlendirilmesi için gerekli işlemi yapar.

Page 76: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

SORUSORUŞŞTURMA EVRAKININ MTURMA EVRAKININ MÜÜDAFDAFİİTARAFINDAN TARAFINDAN İİNCELENMESNCELENMESİİ(CMK m.153(CMK m.153--YGAYGAİİY m.22)Y m.22)

• Kural olarak müdafi soruşturma evrakının tamamınıinceleyebilir ve istediği evraklardan harçsız bir suret alabilir.

• Müdafiin dosya içeriğini inceleme veya belgelerden örnek alma yetkisi, soruşturmanın amacınıtehlikeye düşürebilecek ise C.Savcısının talebi ve Hakimin kararı ile bu hak kısıtlanabilir. (2.12.2014 tarihli 6572 sy. Yasa ile eklenen suçlarda)

• Bu hakkın kısıtlanması halinde, şüphelinin katıldığı, katılmaya yetkili olduğu işlemlere ait evrakların, bilirkişi raporlarının, ifade ve sorgu tutanaklarının incelenmesi ve örnek alınması hiçbir şekilde engellenemez.

• Suçtan zarar görenin vekili de aynı haklara sahiptir.

76

Page 77: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

YGAYGAİİY 22.maddeY 22.madde• Müdafi soruşturma evresinde dosya

içeriğini inceleyebilir ve istediği belgelerin bir örneğini harçsız olarak alabilir.

• KOLLUKTA BULUNAN SORUŞTURMA DOSYASI İÇİN YETKİLİC.SAVCISININ YAZILI EMRİ GEREKİR.

• Bu ibare, TBB’nin başvurusu üzerine Danıştay 10. Dairesi’nin 2005/5845 E. 2008/3450 K. sayılı 22.05.2008 günlükararı ile İPTAL EDİLMİŞTİR.

77

Page 78: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

MMÜÜDAFDAFİİ ŞŞÜÜPHELPHELİİ GGÖÖRRÜÜŞŞMESMESİİ(CMUK m.144(CMUK m.144--CMK m.154CMK m.154--YGAYGAİİY m.21)Y m.21)

• Şüpheli ile baş başa ve konuşulanlarıbaşkalarının duyamayacağı bir ortamda her zaman görüşülebilir.

• Soruşturma ve kovuşturma evrelerinin her aşamasında avukatın şüpheli veya sanıkla görüşmesi, ifade alma ve sorgu süresince yanında olma ve hukuki yardımda bulunma hakkı engellenemez, kısıtlanamaz.

78

Page 79: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

SORUSORUŞŞTURMA EVRESTURMA EVRESİİNDE NDE GGÖÖREVREVİİN SONA ERMESN SONA ERMESİİ• Kovuşturmaya yer olmadığına dair

kararın kesinleşmesi,• Yetkisizlik veya görevsizlik kararı,• Kamu davası açılması halinde

iddianamenin kabulüne karar verilmesi,

• Müdafi, vekil veya kendisine müdafi ya da vekil görevlendirilen kişinin ölmesi,

• Kişinin kendisine müdafi veya vekil seçmesi.

Page 80: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

AZLEDAZLEDİİLMEZLLMEZLİİKK• CMK gereğince soruşturma ve

kovuşturma makamlarının talebi üzerine görevlendirilen müdafi veya vekil azledilemez.

Page 81: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

İfade ve sorgunun tarzıMadde 147 – (1) Şüphelinin veya sanığın ifadesinin alınmasında veya sorguya çekilmesinde aşağıdaki

hususlara uyulur:a) Şüpheli veya sanığın kimliği saptanır. Şüpheli veya sanık, kimliğine ilişkin soruları doğru olarak

cevaplandırmakla yükümlüdür. b) Kendisine yüklenen suç anlatılır.c) Müdafi seçme hakkının bulunduğu ve onun hukukî yardımından yararlanabileceği, müdafiin ifade veya

sorgusunda hazır bulunabileceği, kendisine bildirilir. Müdafi seçecek durumda olmadığı ve bir müdafi yardımından faydalanmak istediği takdirde, kendisine baro tarafından bir müdafi görevlendirilir.

d) 95 inci madde hükmü saklı kalmak üzere, yakalanan kişinin yakınlarından istediğine yakalandığı derhâl bildirilir.e) Yüklenen suç hakkında açıklamada bulunmamasının kanunî hakkı olduğu söylenir. f) Şüpheden kurtulması için somut delillerin toplanmasını isteyebileceği hatırlatılır ve kendisi aleyhine var olan

şüphe nedenlerini ortadan kaldırmak ve lehine olan hususları ileri sürmek olanağı tanınır.g) İfade verenin veya sorguya çekilenin kişisel ve ekonomik durumu hakkında bilgi alınır.h) İfade ve sorgu işlemlerinin kaydında, teknik imkânlardan yararlanılır.i) İfade veya sorgu bir tutanağa bağlanır. Bu tutanakta aşağıda belirtilen hususlar yer alır:1. İfade alma veya sorguya çekme işleminin yapıldığı yer ve tarih.2. İfade alma veya sorguya çekme sırasında hazır bulunan kişilerin isim ve sıfatları ile ifade veren veya sorguya

çekilen kişinin açık kimliği.3. İfade almanın veya sorgunun yapılmasında yukarıdaki işlemlerin yerine getirilip getirilmediği, bu işlemler yerine

getirilmemiş ise nedenleri.4. Tutanak içeriğinin ifade veren veya sorguya çekilen ile hazır olan müdafi tarafından okunduğu ve imzalarının

alındığı.5. İmzadan çekinme hâlinde bunun nedenleri.İfade alma ve sorguda yasak usuller Madde 148 – (1) Şüphelinin ve sanığın beyanı özgür iradesine dayanmalıdır. Bunu engelleyici nitelikte kötü

davranma, işkence, ilâç verme, yorma, aldatma, cebir veya tehditte bulunma, bazı araçları kullanma gibi bedensel veya ruhsal müdahaleler yapılamaz.

(2) Kanuna aykırı bir yarar vaat edilemez.(3) Yasak usullerle elde edilen ifadeler rıza ile verilmiş olsa da delil olarak değerlendirilemez.(4) Müdafi hazır bulunmaksızın kollukça alınan ifade, hâkim veya mahkeme huzurunda şüpheli veya sanık

tarafından doğrulanmadıkça hükme esas alınamaz. (5) Şüphelinin aynı olayla ilgili olarak yeniden ifadesinin alınması ihtiyacı ortaya çıktığında, bu işlem ancak

Cumhuriyet savcısı tarafından yapılabilir.

Page 82: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

ARAMA ARAMA –– II(CMK m.116(CMK m.116-- ADLADLİİ VE VE ÖÖNLEME ARAMALARI NLEME ARAMALARI YYÖÖNETMELNETMELİĞİİĞİ))

• ÖNLEME ARAMASI: Anayasal hak ve özgürlüklerin korunması, suç işlenmesinin ve tehlikelerin önlenmesi için yapılan aramadır.

• ADLİ ARAMA: Suçun işlenmesinden sonra ve şüphelinin, sanığın, hükümlünün yakalanması ve suçun delillerinin iz ve emarelerinin ortaya çıkarılması için yapılan aramadır.

82

Page 83: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

MAKUL MAKUL ŞŞÜÜPHEPHE• Hayatın olağan akışına göre somut olaylar

karşısında genellikle duyulan şüphedir.• Her olayın özelliklerine göre belirlenir.• Makul şüphede ihbar ve şikayeti destekleyen

emareler olmalıdır.• Şüphe somut olgulara dayanmalıdır.• Arama sonunda kişi ya da eşya bulunacağını

gösteren somut olgular olmalıdır.• CMK m. 116’da 21.2.2014 tarihli 6526 sy. Yasa

ile yapılan değişiklikte “makul şüphe” yerine “somut delillere dayalı kuvvetli şüphe” ifadesi getirilmişti. Daha sonra bu ifade 2.12.2014 tarihli 6572 sy. Yasa ile tekrar eski haline döndü.

83

Page 84: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

ARAMA ARAMA –– IIII(CMK m.116(CMK m.116--ADLADLİİ VE VE ÖÖNLEME ARAMALARI NLEME ARAMALARI YYÖÖNETMELNETMELİĞİİĞİ))

• Kural, arama için Hakimin karar vermesidir.

• Gecikmesinde sakınca bulunan hallerde Savcının yazılı emri ile yapılabilir.

• C.savcısına ulaşılamayan hallerde kolluk amirinin yazılı emri ile de arama yapılabilir.

• Kişinin avukatının aramada hazır bulunmasına engel olunamaz. (CMK m.120/3 84

Page 85: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

ARAMA ARAMA –– IIIIII• Makul şüphe olmalıdır.• Arama sırasında karar ya da yazılı emir

mutlaka kontrol edilmelidir.• Arama kararının ya da yazılı emrin

yasaya uygunluğu denetlenmeli, Hakim kararı yoksa gerekçesi araştırılmalıdır.

• Arama işlemi tutanak ile yazılı hale getirilmelidir.

• Arama kararında veya yazılı emirde belirtilen sınırlara uygun arama yapılması için gerekli müdahalede bulunulmalıdır.

85

Page 86: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

ARAMA ARAMA –– IVIV

ARAMA TUTANAĞINA YAZILACAKLAR• Aramanın yapıldığı yer, tarih ve saat• Aramanın konusu• Aramaya neden olan makul şüphe sebebi• Aranan kişinin kimlik bilgileri veya eşkali• Arama yapılan yer ile ilgili tanımlayıcı

bilgiler

86

Page 87: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

ARAMA ARAMA –– VV

• Aramanın sonuçları ve el konan veya muhafaza altına alınan eşya ile ilgili detaylı açıklama

• Aramada yakalanan kişi ve var ise kimlik bilgileri, kimliği yoksa kişiyi tanımlayıcı bilgiler

• Arama sonucunda zarar gören eşya veya kişi olup olmadığı

87

Page 88: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

ARAMA ARAMA –– VIVI

ARAMA SIRASINDA ARAMA YAPILAN SUÇ İLE İLGİSİ OLMAYAN VE FAKAT BAŞKA BİR SUÇUN İŞLENDİĞİ ŞÜPHESİUYANDIRAN EŞYA BULUNUR İSE;

• Bu eşya koruma altına alınır.• C.Savcısından el koyma için yazılı emir

istenir.• C.Savcısına ulaşılamıyor ise Kolluk Amirinden

yazılı emir istenir.• İstenen eşyayı vermeyen hakkında disiplin

hapsi uygulanır.

88

Page 89: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

ARAMA ARAMA –– VIIVII• El koyma geçici olmalıdır.• Durum tutanağa geçirilmelidir.• 24 saat içinde hakime başvurulur,

hakim 48 saat içinde karar verir.• El koymadan sonra hakim kararı

alınmaz ise eşya sahibine iade edilir.• Gece vakti mesken, işyeri ve sair kapalı

yerlerde arama yapılamaz. CMKm.118/2• Gece vaktinin tespiti; TCK m.6/e

89

Page 90: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

ARAMA VIIIARAMA VIII

•Suçüstü, gecikmesinde sakınca bulunan hal, firari, tutuklu, hükümlü aranıyorsa, geceleyin herkesin girip çıkabileceği yerlerde gece arama yapılabilir.

•Kapalı yerlerde gece arama yapılamaz.

•Aramada aranacak yerin sahibi, eşyanın zilyedi, kişinin avukatı hazır bulunabilir.

90

Page 91: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

Arama YArama Yöönetmelinetmeliğği 12.maddei 12.madde• Adli arama sonunda hakkında arama

işlemi uygulanan kişiye talebi halinde arama ile ilgili bilgileri içeren bir tutanak verilir.

• Uygulamada mutlaka talep edilmelidir.

• Bu tutanaktaki bilgiler kontrol edilmelidir.

91

Page 92: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

ARAMA ARAMA –– IXIX

ARAMA SAYILMAYAN İDARİ KONTROLLER• Devletçe kamu hizmetine tahsis edilmiş bina

ve eklentilerin giriş ve çıkışlarında,• Spor Müsabakalarındaki her tür arama,• Yangın,sağlık,güvenlik nedeniyle,• Sınır kapılarındaki idari kontroller,• Trafik kontrolleri,• Hava meydanları, liman, istasyon vb. yerlerde

yapılan kontroller• Kontrol noktalarındaki aramalar• Ceza ve tutukevindeki aramalar

92

Page 93: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

KARAR ALINMADAN KARAR ALINMADAN YAPILACAK ARAMALARYAPILACAK ARAMALAR• Hakkında tutuklama kararı veya

yakalama emri bulunan kişinin yakalanması amacıyla konut, işyeri yerleşim yeri, bunların eklentileri ve aracının aranması (Danıştay 10. Dairesinin 13/03/2007 tarihli ve 2005/6392 E.,2007/948 K. sayılı Kararıile iptal edildi.)

• Yakalanan kişinin üst aramasında,• Nezarethane aramasında,• Suçüstü halinde, üst, konut, işyeri, bina

ve eklentileri ile araçlarda yapılacak aramalarda karar veya yazılı emir aranmaz.

93

Page 94: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

ARAMA ARAMA –– XX• Rızai arama mümkün değildir.• Eski yönetmelikte var olan aramanın rıza ile

yapılması (Danıştay 10uncu Dairesinin 13/03/2007 tarihli ve 2005/6392 E.,2007/948 K. sayılı Kararı ile:"...ilgilinin rızası..." ibaresinin iptal edildi.)

• DİKKAT TCK madde 24,25 ve 26 aramaya rıza gösterilmesini sağlamaz.

• Adli ve Önleme Arama Yönetmeliği madde 8/5 önleme araması kapsamındadır. Kapalı bir ambalaj içinde silah bulunduğu yönünde makul şüphe hali gibi.

94

Page 95: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

AVUKAT BAVUKAT BÜÜROLARININ ARANMASIROLARININ ARANMASI

• Sadece HAKİM aramaya karar verebilir.• C.Savcısı ve Baro Temsilcisi hazır

bulunur.• El konulmasına karar verilen şeyler

avukat müvekkil arasındaki mesleki ilişkiye ait ise, bu eşyalar zarfa konup mühürlenir ve Hakime sunulur.

• Hakim en geç 24 saat içinde karar verir.• Hakim el konulan şeyin avukatla müvekkili

arasında mesleki ilişkiye ait olduğunu tespit ettiğinde derhal avukata iade eder.

95

Page 96: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden
Page 97: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden
Page 98: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

ADLADLİİ KONTROL (CMK m.109)KONTROL (CMK m.109)•Tutuklama sebepleri var. Ancak tutuklama orantısız olacak.•C.savcısı, şüpheli ve müdafi tutuklama kararıyerine adli kontrol talep edebilir.•Bir suç sebebiyle yürütülen soruşturmada, 100 üncü maddede belirtilen tutuklama sebeplerinin varlığı halinde, şüphelinin tutuklanması yerine adlî kontrol altına alınmasına karar verilebilir. (2.7.2012 tarihli 6352 sy. Yasa ile yapılan değişiklikten önce üst sınırı 3 yıl veya daha az cezayı gerektiren suçlar için vardı.)

98

Page 99: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

Adli kontrol, şüphelinin aşağıda gösterilen bir veya birden fazla yükümlülüğe tabi tutulmasını içerir:a) Yurt dışına çıkamamak.b) Hakim tarafından belirlenen yerlere, belirtilen süreler içinde düzenli olarak başvurmak.c) Hakimin belirttiği merci veya kişilerin çağrılarına ve gerektiğinde mesleki uğraşlarına ilişkin veya eğitime devam konularındaki kontrol tedbirlerine uymak.d) Her türlü taşıtları veya bunlardan bazılarını kullanamamak ve gerektiğinde kaleme, makbuz karşılığında sürücü belgesini teslim etmek.e) Özellikle uyuşturucu, uyarıcı veya uçucu maddeler ile alkol bağımlılığından arınmak amacıyla, hastaneye yatmak dahil, tedavi veya muayene tedbirlerine tabi olmak ve bunları kabul etmek.f) Şüphelinin parasal durumu göz önünde bulundurularak, miktarı ve bir defada veya birden çok taksitlerle ödeme süreleri, Cumhuriyet savcısının isteği üzerine hakimce belirlenecek bir güvence miktarını yatırmak.g) Silah bulunduramamak veya taşıyamamak, gerektiğinde sahip olunan silahları makbuz karşılığında adli emanete teslim etmek.h) Cumhuriyet savcısının istemi üzerine hakim tarafından miktarı ve ödeme süresi belirlenecek parayısuç mağdurunun haklarını güvence altına almak üzere ayni veya kişisel güvenceye bağlamak.i) Aile yükümlülüklerini yerine getireceğine ve adli kararlar gereğince ödemeye mahkum edildiği nafakayı düzenli olarak ödeyeceğine dair güvence vermek.j) (Ek: 6352 - 2.7.2012 / m.98) Konutunu terk etmemek.k)(Ek: 6352 - 2.7.2012 / m.98) Belirli bir yerleşim bölgesini terk etmemek. l) (Ek: 6352 - 2.7.2012 / m.98) Belirlenen yer veya bölgelere gitmemek. (Ek fıkra: 5353 - 25.5.2005 / m.14) (4) Şüphelinin, üçüncü fıkranın (a) ve (f) bentlerinde yazılıyükümlülüklere tabi tutulması bakımından, birinci fıkrada belirtilen süre sınırı dikkate alınmaz. (4)(...) (Madde 109'un 4. fıkrası, 5.7.2012 tarih ve 28344 sayılı R.G.'de yayımlanan 2.7.2012 tarih ve 6352 sayılı Kanun'un 98. maddesi hükmü gereğince yürürlükten kaldırılmıştır.) (5) Hakim veya Cumhuriyet savcısı (d) bendinde belirtilen yükümlülüğün uygulamasında şüphelinin mesleki uğraşılarında araç kullanmasına sürekli veya geçici olarak izin verebilir.(6) Adli kontrol altında geçen süre, şahsi hürriyeti sınırlama sebebi sayılarak cezadan mahsup edilemez. Bu hüküm, maddenin üçüncü fıkrasının (e) bendinde belirtilen hallerde uygulanmaz.(Ek fıkra: 5560 - 6.12.2006 / m.19) (7) Kanunlarda öngörülen tutukluluk sürelerinin dolmasınedeniyle salıverilenler hakkında adli kontrole ilişkin hükümler uygulanabilir.

Page 100: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

ADLADLİİ KONTROL (CMK m.109)KONTROL (CMK m.109)• Yükümlülüğü isteyerek yerine getirmeyen

kişi suçun süresine bakılmaksızın hemen tutuklanabilir. (CMK m.112)

• ÇKK 21.madde üst sınırı 5 yılı aşmayan suçlarla ilgili 15 yaşını doldurmamış olanlar tutuklanamaz.

• Kanunda öngörülen tutukluluk sürelerinin dolması nedeniyle salıverilenler hakkında adli kontrole ilişkin hükümler uygulanabilir.

100

Page 101: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

Adli Kontrol kararına isteyerek uymayan kişi hakkında tutuklama kararı verilebilir mi? (CMK m.112)

Türk Ceza Yargılamasında “kefalet”var mı? (CMK m. 113 vd. Güvence)

Page 102: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

GÜVENCE (CMK M.113)(1) Şüpheli veya sanık tarafından gösterilecek güvence,

aşağıda yazılı hususların yerine getirilmesini sağlar:a) Şüpheli veya sanığın bütün usul işlemlerinde, hükmün

infazında veya altına alınabileceği diğer yükümlülükleri yerine getirmek üzere hazır bulunması.

b) Aşağıda gösterilen sıraya göre ödemelerin yapılması:1. Katılanın yaptığı masraflar, suçun neden olduğu zararların

giderilmesi ve eski hale getirme; şüpheli veya sanık nafaka borçlarını ödememeleri nedeniyle kovuşturuluyorlarsa nafaka borçları.

2. Kamusal giderler. 3. Para cezaları. (2) Şüpheli veya sanığı güvence göstermeye zorunlu kılan

kararda, güvencenin karşıladığı kısımlar ayrı ayrı gösterilir.

Page 103: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

İTİRAZ (CMK md. 267) İtiraz olunabilecek kararlar Madde 267 – (1) Hâkim kararları ile kanunun gösterdiği hâllerde, mahkeme kararlarına karşı itiraz yoluna

gidilebilir. İtiraz usulü ve inceleme mercileri Madde 268 – (1) Hâkim veya mahkeme kararına karşı itiraz, kanunun ayrıca hüküm koymadığı hâllerde 35

inci maddeye göre ilgililerin kararı öğrendiği günden itibaren yedi gün içinde kararı veren mercie verilecek bir dilekçe veya tutanağa geçirilmek koşulu ile zabıt kâtibine beyanda bulunmak suretiyle yapılır. Tutanakla tespit edilen beyanı ve imzayı mahkeme başkanı veya hâkim onaylar. 263 üncü madde hükmüsaklıdır.

(2) Kararına itiraz edilen hâkim veya mahkeme, itirazı yerinde görürse kararını düzeltir; yerinde görmezse en çok üç gün içinde, itirazı incelemeye yetkili olan mercie gönderir.

(3) İtirazı incelemeye yetkili merciler aşağıda gösterilmiştir: a) (Değişik : 6545 - 18.6.2014 / m.74) Sulh ceza hâkimliği kararlarına yapılan itirazların incelenmesi, o yerde birden

fazla sulh ceza hâkimliğinin bulunması hâlinde, numara olarak kendisini izleyen hâkimliğe; son numaralı hâkimlik için bir numaralı hâkimliğe; ağır ceza mahkemesinin bulunmadığı yerlerde tek sulh ceza hâkimliği varsa, yargı çevresinde görev yaptığı ağır ceza mahkemesinin bulunduğu yerdeki sulh ceza hâkimliğine; ağır ceza mahkemesinin bulunduğu yerlerde tek sulh ceza hâkimliği varsa, en yakın ağır ceza mahkemesinin bulunduğu yerdeki sulh ceza hâkimliğine aittir. b) Sulh ceza işleri, asliye ceza hakimi tarafından görülüyorsa itirazı inceleme yetkisi ağır ceza işlerini gören mahkeme başkanına aittir.b) (Değişik : 6545 - 18.6.2014 / m.74) İtiraz üzerine ilk defa sulh ceza hâkimliği tarafından verilen tutuklama kararlarına itiraz edilmesi durumunda da (a) bendindeki usul uygulanır. Ancak, ilk tutuklama talebini reddeden sulh ceza hâkimliği, tutuklama kararını itiraz mercii olarak inceleyemez..

c) Asliye ceza mahkemesi hâkimi tarafından verilen kararlara yapılacak itirazların incelenmesi, yargıçevresinde bulundukları ağır ceza mahkemesine ve bu mahkeme ile başkanı tarafından verilen kararlar hakkındaki itirazların incelenmesi, o yerde ağır ceza mahkemesinin birden çok dairesinin bulunması hâlinde, numara olarak kendisini izleyen daireye; son numaralı daire için birinci daireye; o yerde ağır ceza mahkemesinin tek dairesi varsa, en yakın ağır ceza mahkemesine aittir.

d) Naip hâkim kararlarına yapılacak itirazların incelenmesi, mensup oldukları ağır ceza mahkemesi başkanına, istinabe olunan mahkeme kararlarına karşı yukarıdaki bentlerde belirtilen esaslara göre bulundukları yerdeki mahkeme başkanı veya mahkemeye aittir.

e) Bölge adliye mahkemesi ceza dairelerinin kararları ile Yargıtay ceza dairelerinin esas mahkeme olarak baktıkları davalarda verdikleri kararlara yapılan itirazlarda; üyenin kararını görevli olduğu dairenin başkanı, daire başkanı ile ceza dairesinin kararını numara itibarıyla izleyen ceza dairesi; son numaralı daire söz konusu ise birinci ceza dairesi inceler.

Page 104: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

İtiraz İtirazın kararın yerine getirilmesine etkisi Madde 269 – (1) İtiraz, kararın yerine getirilmesinin geri bırakılması

sonucunu doğurmaz. (2) Ancak, kararına itiraz edilen makam veya kararı inceleyecek merci,

geri bırakılmasına karar verebilir. İtirazın Cumhuriyet savcısına ve karşı tarafa tebliği ile inceleme ve

araştırma yapılması Madde 270 – (1) İtirazı inceleyecek merci, yazı ile cevap verebilmesi

için itirazı, Cumhuriyet savcısı ve karşı tarafa bildirebilir. Merci, inceleme ve araştırma yapabileceği gibi gerekli gördüğünde bunların yapılmasını da emredebilir.

(2) (Ek : 6459 - 11.4.2013 / m.20) 101 ve 105 inci maddeler uyarınca yapılan itiraz üzerine Cumhuriyet savcısından görüş alınması durumunda, bu görüş şüpheli, sanık veya müdafiine bildirilir. Şüpheli, sanık veya müdafii üç gün içinde görüşünü bildirebilir.

Karar Madde 271 – (1) Kanunda yazılı olan hâller saklı kalmak üzere, itiraz

hakkında duruşma yapılmaksızın karar verilir. Ancak, gerekli görüldüğünde Cumhuriyet savcısı ve sonra müdafi veya vekil dinlenir.

(2) İtiraz yerinde görülürse merci, aynı zamanda itiraz konusu hakkında da karar verir.

(3) Karar mümkün olan en kısa sürede verilir. (4) Merciin, itiraz üzerine verdiği kararları kesindir; ancak ilk defa merci

tarafından verilen tutuklama kararlarına karşı itiraz yoluna gidilebilir.

Page 105: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

SORUSORUŞŞTURMANIN TURMANIN SONUSONUÇÇLANMASILANMASI

KOVUŞTURMAYA YER OLMADIĞINA DAİR KARAR (CMK 172)

• İki halde verilebilir.1)Kamu davasının açılması için yeterli

şüphe oluşturacak delil elde edilememişolması,

2)Kovuşturma olanağının bulunmaması. Ölüm, zamanaşımı, suçun unsurlarının oluşmaması durumlarında kovuşturma olanağı yoktur.

105

Page 106: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

• Savcı kovuşturmaya yer olmadığına dair kararınımağdur ve şüpheliye bildirir.

• Bu karara karşı, kararı veren savcının yargıçevresinde görev yaptığı ağır ceza mahkemesinin bulunduğu yerdeki sulh ceza hakimliğine itiraz edilebilir.

• İtiraz süresi kararın tebliğinden itibaren 15 gündür.

• Kovuşturmaya yer olmadığına dair kararın etkin soruşturma yapılmadan verildiğinin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin kesinleşmiş kararıyla tespit edilmesi üzerine, kararın kesinleşmesinden itibaren üç ay içinde talep edilmesi hâlinde yeniden soruşturma açılır. (CMK m.172/3) (11.4.2013 tarih 6459 sy. Yasa ile eklendi.)

106

Page 107: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

İİDDDDİİANAME CMK m.170ANAME CMK m.170Görevli ve Yetkili Mahkemeye Hitaben Düzenlenen İDDİANAMEDE;

• Şüphelinin kimliği, • Müdafii, • Maktul, mağdur ve suçtan zarar görenin

kimliği, • Mağdur ve suçtan zarar görenin vekili veya

kanuni temsilcisi,• Açıklanmasında sakınca bulunmaması halinde

ihbarda bulunan kişinin kimliği, • Müştekinin kimliği,• Şikayet tarihi, • İsnat olunan suç, uygulanacak kanun ve

maddeleri,• Suçun yer, tarih ve zaman dilimi, 107

Page 108: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

İİDDDDİİANAME (CMK m.170)ANAME (CMK m.170)

•Suçun delilleri, •Şüphelinin tutuklu olup olmadığı, •Tutuklu ise gözaltı ve tutuklama tarih ve süreleri,•Suç ile deliller arasındaki ilişki,•Var ise şüphelinin lehine olan hususlar,•Suç için önerilen ceza ve güvenlik tedbirlerinin türü,YER ALMAK ZORUNDADIR.AKSİ HALDE İDDİANAME C.SAVCISINA İADE EDİLİR. 108

Page 109: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

İİDDDDİİANAMENANAMENİİN N İİADESADESİİ (CMK 174)(CMK 174)

•Mahkeme iddianamenin tesliminden itibaren 15 gün içinde iddianamenin 170.maddeye uygun olmadığı gerekçesiyle iadesine karar verebilir.

•Savcı eksiklikleri giderdikten sonra yeni iddianame ile dosyayı tekrar mahkemeye gönderir.

•İade kararına karşı C.savcısı itiraz edebilir.

109

Page 110: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

İİDDDDİİANAMENANAMENİİN N İİADESADESİİ (CMK (CMK m.174)m.174)

Gizlilik kararı bulunması halinde;• 5271 S.K. Müdafi iddianamenin

verildiği tarihten itibaren delilleri ve dosyayı inceleyebilir,

• 5353 S.K. yapılan değişiklikten sonra Müdafi iddianame kabul edildikten sonra delilleri ve dosyayı inceleyebilir, 15 GÜN DAHA GİZLİLİK VAR.

• CMK m.153/4110

Page 111: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

İİDDDDİİANAMENANAMENİİN N İİADESADESİİ (CMK (CMK m.174)m.174) Mahkeme tarafından, iddianamenin ve soruşturma evrakının

verildiği tarihten itibaren on beş gün içinde soruşturma evresine ilişkin bütün belgeler incelendikten sonra, eksik veya hatalı noktalar belirtilmek suretiyle;

a) 170 inci maddeye aykırı olarak düzenlenen, b) Suçun sübutuna etki edeceği mutlak sayılan mevcut bir delil

toplanmadan düzenlenen, c) Ön ödemeye veya uzlaşmaya tabi olduğu soruşturma

dosyasından açıkça anlaşılan işlerde ön ödeme veya uzlaşma usulü uygulanmaksızın düzenlenen,

İddianamenin Cumhuriyet Başsavcılığına iadesine karar verilir.• Suçun hukuki nitelendirmesinde hata nedeniyle iade olmaz.• 15 gün içinde iade edilmeyen iddianame kabul edilmiş sayılır.• İlk kararda gösterilmeyen gerekçe ile ikinci kez iade

yapılamaz.

111

Page 112: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

İİDDDDİİANAMENANAMENİİN KABULN KABULÜÜ (CMK m.175(CMK m.175--176)176)

•İddianamenin kabulüyle kamu davası açılmışve kovuşturma evresi başlamış olur.

•İddianame çağrı kağıdı ile sanığa tebliğ edilir.

•Mahkeme duruşmada hazır bulunması gereken diğer kişileri de çağırır.

112

Page 113: TÜRK CEZA YARGILAMASINDA SORUŞTURMA VE …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmksorusturma.pdf · SORUŞTURMA Ceza Muhakemesi faaliyeti soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreden

İİlginiz ve Sabrlginiz ve Sabrıınnıız iz iççininTETEŞŞEKKEKKÜÜR EDERR EDERİİM...M...

Av. Murat ALBAYRAK

113