tÜm dersler - tudem.com · kazanim odakli türkçe matematik fen bilimleri hayat bilgisi tÜm...

KAZANIM ODAKLI

Türkçe Matematik Fen Bilimleri Hayat Bilgisi

TÜMDERSLERKISA BİLGİ • BOL ALIŞTIRMA • ÇÖZÜMLÜ SORULAR

©Tudem Eğitim Hiz. San. ve Tic. A.Ş 1476/1 Sokak No: 10/51 Alsancak/Konak/ÝZMÝR

Yazarlar: Tudem Yazý KuruluDizgi ve Grafik: Tudem Grafik Ekibi

Baský ve Cilt: Ertem Basım Yayın Dağıtım San. Tic. Ltd. Şti.Eskişehir Yolu 40. km. Başkent OSB 22. Cadde No: 6 Malıköy/ANKARA

0 312 284 18 14ISBN: 978-605-9493-98-7Yayýnevi sertifika no: 11945Matbaa sertifika no: 16031

Tüm haklarý saklýdýr.Bu yayýnýn hiçbir bölümü, telif hakký sahibinin önceden yazýlý izni

olmaksýzýn tekrar üretilemez, bir eriþim sisteminde tutulamaz, herhangi bir biçimde elektronik, mekanik, fotokopi, kayýt ya da diðer yollarla iletilemez.

www.tudem.com

Sevgili Öğrenci,

Bu kitap, Millî Eğitim Bakanlığınca hazırlanan yeni öğretim programlarına

uygun olarak hazırlanmıştır.

Kitabın Türkçe bölümü, “Dilini tanıyıp seven, iyi kullanan, iletişim becerisi

yüksek bireyler yetiştirmek, gelenek ve göreneklerin sonraki kuşaklara akta-

rılmasını sağlar.” öğretisi esas alınarak düzenlenmiştir. İçeriğinde ise kaza-

nımlara uygun olarak “sözcükte ve cümlede anlam, okuduğunu anlama, yazım

ve noktalama” gibi konulara yer verilmiştir.

Kitabın matematik bölümü, “Matematik, yaşamı kolaylaştırmayı ve pratik

düşünceyi geliştirmeyi amaçlar.” prensibi esas alınarak düzenlenmiştir.

İçeriğinde kazanımlara uygun olarak “sayılar ve işlemler, geometri, ölçme ve

veri” konularına yer verilmiştir.

Kitabın fen bilimleri bölümü, “Fen bilimleri; araştıran, sorgulayan, yaratıcı

ve analitik düşünme becerisine sahip, fen okuryazarı bireyler yetiştirmeyi

amaçlar.” prensibi esas alınarak düzenlenmiştir. Kazanımlara uygun olarak

hazırlanan içeriğinde “duyu organları ve görevleri, varlıkların hareket özellik-

leri, maddenin hâlleri, ışık kaynakları” gibi konulara yer verilmiştir.

Kitabın hayat bilgisi bölümü, “Hayat bilgisi; eleştiren, sorgulayan, olaylar

arasında bağlantılar kurabilen bireyler yetiştirmeyi hedefler.” ilkesi esas alına-

rak düzenlenmiştir. İçeriğinde, kazanımlara uygun olarak “okul heyecanım,

benim eşsiz yuvam, dün, bugün, yarın” gibi konular ele alınmıştır.

Kitaptaki her ünite, yukarıda belirtilen esaslar doğrultusunda şunları kap-

samaktadır:lÖzet konu anlatımılÖğretici alıştırma ve etkinlikler

lÇözümlü sorularlKazanım pekiştirme testleri

lKavrama testleri

Başarılı, bilgili, doğru düşünme alışkanlığı kazanmış, bilime önem veren

bireyler olarak yetişmeniz dileğiyle…

Yazı Kurulu

KA

ZANIM ODAKLI

Kısa bilgi, alıştırma ve soru alanları

kazanımlara göre düzenlendi.

KISA BİLGİ ALANLARI

Değişen tasarımı daha kolay akılda kalan özet

bilgi alanlarından oluştu.

ÖRNEK SORULAR VE ÇÖZÜMLER

Anahtar soru tiplerinde örnek sayısı artırıldı ve çözümler aşama aşama

verildi.

YILDIZLI SORULAR

Sorular zorluk derece-sine göre düzenlendi.

ÇÖZÜMLÜ SORULAR

işareti ile belirtilen sorular farklı düzeylerde

seçildi ve kitabın son bölümünde çözüldü.

BOL ALIŞTIRMA

Bireysel ve pekiştirici alıştırmalar kazanımların yerleşmesine daha fazla

katkı sağlıyor.

: Hepsi 1 AradaKazanım Odaklı

İÇİNDEKİLER

4. TEMA - SAĞLIK VE ÇEVRE

SÖZCÜĞÜN ANLAMINI DEĞİŞTİRENEKLER ................................................................. 78Alıştırma: Ekleyelim .............................................. 79Alıştırma: Sözcük Türetmece ............................... 80Alıştırma: Yeni Sözcükler Oluşturalım ................. 81Alıştırma: Sözcük Petekleri .................................. 82Kazanım Pekiştirme Testi ..................................... 83

METNİN KONUSU, BETİMLEME ....................... 84Etkinlik: Betimleyelim ........................................... 85Alıştırma: Konusunu ve Ana Fikrini Bulalım ........ 86Kazanım Pekiştirme Testi ..................................... 87

GERÇEK VE HAYAL ÜRÜNÜ DURUMLAR, MASAL ................................................................. 88Etkinlik: Tamamlayalım ........................................ 89Okuduğunu Anlama: Geceyi Unutan Fil ............. 90Kazanım Pekiştirme Testi ..................................... 92Kavrama Testi ...................................................... 93

2. TEMA - ATATÜRK

CÜMLEDE ANLAM, CÜMLENİN ANLAMINI ETKİLEYEN SÖZCÜKLER .................................. 32Alıştırma: Cümle Yazmaca ................................... 34Alıştırma: Hangisi Dışarıda Kalır? ........................ 35Alıştırma: Cümlelerin Anlamı ................................ 36Alıştırma: Cümleleri Tamamlayalım ..................... 37Etkinlik: Balık Tutalım ........................................... 38Kazanım Pekiştirme Testi ..................................... 39

EŞ ANLAMLI SÖZCÜKLER ................................ 40Etkinlik: Eş Anlamlılarını Bulalım .......................... 41Alıştırma: Eş Anlamlısı Hangisi? .......................... 42Alıştırma: Bul Bakalım .......................................... 43Etkinlik: Eş Anlamlılar Bulmacası ........................ 44Kazanım Pekiştirme Testi ..................................... 45

ŞİİR ...................................................................... 46Alıştırma: Başlıklarını Bulalım ............................... 47Okuduğunu Anlama: Günaydın Çocuklar. .......... 48Kazanım Pekiştirme Testi ..................................... 50Kavrama Testi ...................................................... 51

1. TEMA - BİREY VE TOPLUM

SÖZCÜĞÜN ANLAMI VESÖZLÜK SIRASI ................................................. 12Alıştırma: Hangisi Önce Gelir? ............................. 14Alıştırma: Anlamlarını Bulalım .............................. 15Etkinlik: Konut Deyince ........................................ 16Alıştırma: Sözlük Sırasını ve Anlamını Bulalım .... 18Kazanım Pekiştirme Testi ..................................... 19

ZIT ANLAMLI SÖZCÜKLER ............................... 20Etkinlik: Zıt Anlamlılar ve Sözlük Sırası................ 21Etkinlik: Kare Bulmaca ......................................... 22Alıştırma: Hangi Sözcük? ..................................... 23Kazanım Pekiştirme Testi ..................................... 24

HİKÂYE (ÖYKÜ) .................................................. 25Okuduğunu Anlama: Okula Dönüş ..................... 26Kazanım Pekiştirme Testi ..................................... 28Kavrama Testi ...................................................... 29

3. TEMA - DÜNYA’MIZ VE UZAY

5N1K .................................................................... 54Alıştırma: Benekli’nin Rüyası ............................... 55Alıştırma: Küçük Efe ............................................. 56Kazanım Pekiştirme Testi ..................................... 58

OLUŞ SIRASI ...................................................... 59Alıştırma: Boşlukları Tamamlayalım ..................... 60Etkinlik: Senem’in Bir Günü ................................. 61Kazanım Pekiştirme Testi ..................................... 62

NEDEN-SONUÇ İLİŞKİSİ, DUYGUSAL VEABARTILI İFADELER, KARŞILAŞTIRMA .......... 63Alıştırma: Nedeni ve Sonucu ............................... 65Alıştırma: Duygusal mı, Abartılı mı? ..................... 66Alıştırma: Karşılaştıralım ....................................... 67Kazanım Pekiştirme Testi ..................................... 68

EŞ SESLİ (SESTEŞ) SÖZCÜKLER,MEKTUP .............................................................. 69Alıştırma: Sözcük Bilmece ................................... 71Alıştırma: Anlat Bakalım ....................................... 72Alıştırma: Eş Seslisini Bulalım .............................. 73Kazanım Pekiştirme Testi ..................................... 74Kavrama Testi ...................................................... 75

T Ü R K Ç E

7. TEMA - DEĞERLERİMİZ

ADI NİTELEYEN VE BELİRTEN SÖZCÜKLER,FIKRA ................................................................. 130Alıştırma: Özellik Belirten Sözcükler .................. 133Alıştırma: Özellik Kartları .................................... 134Alıştırma: Özellik Tablosu .................................. 135Alıştırma: Nitele veya Belirt ................................ 136Alıştırma: Eşleştirelim ......................................... 137Kazanım Pekiştirme Testi ................................... 138

İLETİŞİM ............................................................ 139Etkinlik: Beden Dili Bulmacası ........................... 140Okuduğunu Anlama: Aramak ve Bulmak .......... 141Kazanım Pekiştirme Testi ................................... 142Kavrama Testi .................................................... 143

6. TEMA - HAYAL GÜCÜ VE GİZEMLER

ADIN YERİNİ TUTAN SÖZCÜKLER ................ 112Alıştırma: Yerine Ne Yazalım? ............................ 113Alıştırma: Adın Yerini Hangisi Tutmuş? ............. 114Alıştırma: Örgü Sepeti ........................................ 115Alıştırma: Adın Yerini Tutan Sözcükler .............. 116Kazanım Pekiştirme Testi ................................... 117

AİTLİK BİLDİREN EKLER, BİLMECE,TEKERLEME, TEBRİK KARTI, DAVETİYE ...... 118Alıştırma: Boşlukları Tamamlayan Ekler ............ 121Alıştırma: Aitlik Tablosu ...................................... 122Alıştırma: Neyin Nesi? ........................................ 123Okuduğunu Anlama: Son Ümit ......................... 124Alıştırma: Eşleştirelim ......................................... 125Kazanım Pekiştirme Testi ................................... 126Kavrama Testi .................................................... 127

8. TEMA - OYUN VE SPOR

NOKTALAMA İŞARETLERİ .............................. 146Alıştırma: Kimiz Biz? ........................................... 147Alıştırma: Kartları Tamamlayalım ....................... 148Alıştırma: Doğru mu, Yanlış mı? ........................ 149Kazanım Pekiştirme Testi ................................... 150

TRAFİK İŞARETLERİ,TABLO VE GRAFİK YORUMU ......................... 151Etkinlik: Trafikte Yanlışlar ve Doğrular ............... 153Alıştırma: Tabloyu Yorumlayalım ....................... 154Okuduğunu Anlama: Baharın Güzelliği ............. 155Kazanım Pekiştirme Testi ................................... 156Kavrama Testi .................................................... 157

5. TEMA - ÜRETİM, TÜKETİM VE VERİMLİLİK

ADLAR (İSİMLER) .............................................. 96Alıştırma: İsim mi, Değil mi? ................................ 97Alıştırma: Tabloyu Tamamlayalım ....................... 98Alıştırma: Tekiller ve Çoğullar .............................. 99Okuduğunu Anlama: Ekmek ............................. 100Kazanım Pekiştirme Testi ................................... 102

YAZIM KURALLARI, ANI, GÜNLÜK ................ 103Alıştırma: Yanlışları Bulalım ................................ 105Alıştırma: Yazım Yanlışlarını Düzeltelim ............. 106Alıştırma: Bilgi Doğru mu, Yanlış mı? ................ 107Kazanım Pekiştirme Testi ................................... 108Kavrama Testi .................................................... 109

2 - SAYILAR - ÖLÇME - GEOMETRİ

DOĞAL SAYILARLATOPLAMA İŞLEMİ ............................................ 190Zihinden Toplama .............................................. 192En Yakın Onluk .................................................. 193Tahmini Toplam ................................................. 193Problemler .......................................................... 194Alıştırma: Toplayalım .......................................... 195Alıştırma: Problemler .......................................... 196Alıştırma: Zihinden Toplayalım .......................... 197Alıştırma: Tahmini Toplam ................................. 198Kazanım Pekiştirme Testi - 1 ............................. 199Kazanım Pekiştirme Testi - 2 ............................. 200

DOĞRU .............................................................. 201Işın ...................................................................... 201Doğru Parçası .................................................... 201Doğruların Çeşitleri ............................................ 202İki Doğrunun Birbirine Göre Durumları .............. 202Alıştırma: Çizelim ............................................... 203Alıştırma: Harfli Geometri ................................... 204Kazanım Pekiştirme Testi ................................... 205

SİMETRİ, ÖRÜNTÜ ve SÜSLEMELER,ALAN .................................................................. 206Alıştırma: Çizelim ............................................... 209Alıştırma: Tamamlayalım .................................... 210Alıştırma: Eşleştirelim ......................................... 211Kazanım Pekiştirme Testi ................................... 212Kavrama Testi - 1 ............................................... 213Kavrama Testi - 2 ............................................... 215Kavrama Testi - 3 ............................................... 217

1 - GEOMETRİ - VERİ - SAYILAR

NOKTA VE DÜZLEM ......................................... 160Geometrik Cisimler ............................................ 161Alıştırma: Doğru - Yanlış .................................... 162Alıştırma: Çizelim ............................................... 163Kazanım Pekiştirme Testi ................................. 164

TABLO VE ŞEKİL GRAFİĞİ ............................. 165Alıştırma: Oluşturalım ......................................... 167Alıştırma: Yorumlayalım ..................................... 168Kazanım Pekiştirme Testi ................................... 169

DOĞAL SAYILAR .............................................. 170Romen Rakamları .............................................. 171Doğal Sayıları Sıralama...................................... 171Örüntüler ............................................................ 172Tek ve Çift Doğal Sayılar ................................... 172Alıştırma: Boşlukları Dolduralım ......................... 173Alıştırma: Basamak Bulmaca ............................. 174Alıştırma: Şifreli Bulmaca ................................... 175Alıştırma: Sıralayalım .......................................... 176Alıştırma: Örüntüler ............................................ 177Alıştırma: Yazalım ............................................... 178Kazanım Pekiştirme Testi - 1 ............................. 179Kazanım Pekiştirme Testi - 2 ............................. 180Kazanım Pekiştirme Testi - 3 ............................. 181Kavrama Testi - 1 ............................................... 182Kavrama Testi - 2 ............................................... 184Kavrama Testi - 3 ............................................... 186

M A T E M A T İ K

5 - SAYILAR - ÖLÇME

DOĞAL SAYILARLA BÖLME İŞLEMİ ............. 266Alıştırma: Bölelim ............................................... 268Alıştırma: Problemler .......................................... 269Kazanım Pekiştirme Testi ................................... 270

KESİRLER ......................................................... 271Alıştırma: Bulalım ............................................... 275Alıştırma: Problemler .......................................... 276Alıştırma: Sıralayalım .......................................... 277Kazanım Pekiştirme Testi ................................. 278

ZAMANI ÖLÇME ............................................... 279Alıştırma: Okuyalım ............................................ 280Alıştırma: Dolduralım .......................................... 281Alıştırma: Zaman Problemleri ............................ 282Kazanım Pekiştirme Testi ................................... 283

SIVILARI ÖLÇME, TARTMA ............................ 284Alıştırma: Sıvı Problemleri .................................. 286Alıştırma: Tartalım .............................................. 287Kazanım Pekiştirme Testi ................................. 288Kavrama Testi - 1 ............................................... 289Kavrama Testi - 2 ............................................... 291

3 - SAYILAR - GEOMETRİ

DOĞAL SAYILARLA ÇIKARMA İŞLEMİ ......... 220Zihinden Çıkarma ............................................... 221Problemler .......................................................... 221Alıştırma: Çıkaralım ............................................ 222Alıştırma: Zihin Labirenti .................................... 223Alıştırma: Problemler .......................................... 224Kazanım Pekiştirme Testi ................................. 225

AÇI ..................................................................... 226Açı Çeşitleri ........................................................ 226Alıştırma: Çizelim ............................................... 228Alıştırma: Yazalım ............................................... 229Kazanım Pekiştirme Testi ................................. 230

ÜÇGEN, KARE, DİKDÖRTGEN,ÇEMBER ............................................................ 231Alıştırma: Çizelim ............................................... 234Alıştırma: Belirleyelim ......................................... 235Kazanım Pekiştirme Testi ................................... 236Kavrama Testi - 1 ............................................... 237Kavrama Testi - 2 ............................................... 239Kavrama Testi - 3 ............................................... 241

4 - SAYILAR - ÖLÇME

DOĞAL SAYILARLA ÇARPMA İŞLEMİ ..........244Ritmik Sayma ..................................................... 244Doğal Sayılarla Çarpma İşlemi .......................... 24410 ve 100 ile Kısa Yoldan Çarpma .................... 247Alıştırma: Sayalım .............................................. 248Alıştırma: Tablodaki Çarpımlar .......................... 249Alıştırma: Çarpımlar ........................................... 250Alıştırma: Problemler .......................................... 251Kazanım Pekiştirme Testi ................................... 252

UZUNLUKLARI ÖLÇME ve ÇEVRE ............... 253Alıştırma: Dönüşüm Yapalım ............................. 256Alıştırma: Problemler .......................................... 257Alıştırma: Çevre Bulalım ..................................... 258Kazanım Pekiştirme Testi - 1 ............................. 259Kazanım Pekiştirme Testi - 2 ............................. 260Kavrama Testi - 1 ............................................... 261Kavrama Testi - 2 ............................................... 263

1 - BEŞ DUYUMUZ

DUYU ORGANLARI VE GÖREVLERİ .............. 294Alıştırma: Labirentten Çıkış ................................ 297Alıştırma: Hangi Duyu Organı? .......................... 298Alıştırma: Benim Adım Deri ................................ 299Kazanım Pekiştirme Testi ................................... 300Kavrama Testi .................................................... 302

2 - KUVVETİ TANIYALIM

VARLIKLARIN HAREKET ÖZELLİKLERİ ........ 306Alıştırma: Peynir Serüveni .................................. 308Kazanım Pekiştirme Testi ................................... 309

CİSİMLERİ HAREKET ETTİRME VEDURDURMA ...................................................... 310Alıştırma: İtme mi Yoksa Çekme mi?................. 311Etkinlik: Okulda Kaza ......................................... 312Kazanım Pekiştirme Testi ................................... 313Kavrama Testi .................................................... 314

3 - MADDEYİ TANIYALIM

MADDEYİ NİTELEYEN ÖZELLİKLER .............. 318Alıştırma: Sayılardaki Gizli Şifre ......................... 320Alıştırma: Neyin Özelliği? ................................... 321Kazanım Pekiştirme Testi ................................... 322

MADDENİN HÂLLERİ ....................................... 324Alıştırma: Hangi Hâllerde? ................................. 325Etkinlik: Bulmacayı Çözelim .............................. 326Kazanım Pekiştirme Testi ................................... 327Kavrama Testi .................................................... 328

4 - ÇEVREMİZDEKİ IŞIK VE SESLER

IŞIĞIN GÖRMEDEKİ ROLÜ ............................. 332Alıştırma: Karanlıklar Aydınlanıyor ..................... 333

IŞIK KAYNAKLARI ............................................ 334Alıştırma: Işık Kaynaklarını Sınıflayalım.............. 335Kazanım Pekiştirme Testi ................................... 336

SESİN İŞİTMEDEKİ ROLÜ ............................... 338Etkinlik: Kim, Nerede? ....................................... 339

ÇEVREMİZDEKİ SESLER ................................ 340Etkinlik: Ses Çıkaranlar ...................................... 341Kazanım Pekiştirme Testi ................................... 342Kavrama Testi .................................................... 344

5 - CANLILAR DÜNYASINA YOLCULUK

ÇEVREMİZDEKİ VARLIKLARI TANIYALIM .... 348Alıştırma: Canlı mı, Cansız mı? .......................... 349Kazanım Pekiştirme Testi ................................... 350

BEN VE ÇEVREM ............................................. 351Alıştırma: Çevremizi Temiz Tutalım ................... 352

DOĞAL VE YAPAY ÇEVRE .............................. 353Alıştırma: Çevremiz ............................................ 354Alıştırma: Piknik .................................................. 355Kazanım Pekiştirme Testi ................................... 356

BİLİNÇLİ TÜKETİCİ .......................................... 358Alıştırma: Tasarruf Planı ..................................... 359

SAĞLIKLI YAŞAM ............................................. 360Etkinlik: Hangisi Doğru? .................................... 361Kazanım Pekiştirme Testi ................................... 362Kavrama Testi .................................................... 364

6 - YAŞAMIMIZDAKİ ELEKTRİKLİ ARAÇLAR

ELEKTRİKLİ ARAÇ-GEREÇLER ...................... 368Alıştırma: Elektrik Araçlarında Dönüşüm ........... 370Kazanım Pekiştirme Testi ................................... 371

ELEKTRİK KAYNAKLARI ................................. 372Alıştırma: Hangi Elektrik Kaynağı? .................... 374Alıştırma: Hangisi Farklı? ................................... 375Alıştırma: Elektrik Atölyesi .................................. 376Kazanım Pekiştirme Testi ................................... 377

ELEKTRİĞİN GÜVENLİ KULLANIMI ............... 378Alıştırma: Ne Yapmalıyız, Ne Yapmamalıyız? .... 379Kazanım Pekiştirme Testi ................................... 380Kavrama Testi .................................................... 381

7 - GEZEGENİMİZİ TANIYALIM

DÜNYA’NIN ŞEKLİ ............................................ 384Etkinlik: Nedeni Ne? .......................................... 385Kazanım Pekiştirme Testi ................................... 386

DÜNYA’NIN YAPISI .......................................... 387Alıştırma: Zirvedeki Türk Dağcı .......................... 388Kazanım Pekiştirme Testi ................................... 389Kavrama Testi .................................................... 390

FEN BİLİMLERİ

2 - BENİM EŞSİZ YUVAM

EVİM VE ADRESİM ........................................... 423Alıştırma: Herkesin Oturduğu Bir Yer Var .......... 427Alıştırma: Yönümü Nasıl Bulacağım? ................ 428Etkinlik: Bir Zamanlar Herkes Çocuktu ............. 430Etkinlik: Cesareti Olmayanın Başarısı DaOlamaz! .............................................................. 431Kazanım Pekiştirme Testi ................................... 432

AİLEDE İLETİŞİM .............................................. 433Alıştırma: Meslekleri Bulalım .............................. 437Etkinlik: Peki Ama Nasıl? ................................... 438Etkinlik: Ailem ve Görevlerim ............................. 439Etkinlik: İletişim Araçları ..................................... 440Etkinlik: Zaman mı? Hiç Sorun Değil ................ 441Kazanım Pekiştirme Testi ................................... 442

AMAÇLARIMA ULAŞIRKEN ............................ 443Etkinlik: En Büyük Liderimizin BizeTanıdığı Haklar ................................................... 447Etkinlik: Ne Söylemeli? ...................................... 448Etkinlik: Amaçlarıma Ulaşırken .......................... 449Etkinlik: Kaplumbağa ile Tavşan ....................... 450Etkinlik: Özenli Kullanmalıyız ............................. 451Kazanım Pekiştirme Testi ................................... 452

1 - OKUL HEYECANIM

SINIF ARKADAŞLARIM VE BEN ..................... 394Etkinlik: Benzerlik ve Farklılıklarımız .................. 397Alıştırma: Krokiyi Çözelim .................................. 398Etkinlik: Okulum ve Okul Kuralları ..................... 399Kazanım Pekiştirme Testi ................................... 400

OKUL YAŞAMIM ............................................... 401Etkinlik: Cumhuriyete Nasıl Kavuştuk? .............. 404Alıştırma: Atatürk’ün Hayatı ............................... 405Alıştırma: Aldığın Ürüne Dikkat Et ..................... 406Kazanım Pekiştirme Testi ................................... 407

OKUL YOLUNDA .............................................. 408Alıştırma: Sana Uygun Olanı Seç ...................... 410Etkinlik: Teknolojinin Hızı ................................... 411Etkinlik: Trafikte Doğru Davranıyorum ............... 412Etkinlik: Yalancı Çoban ...................................... 413Kazanım Pekiştirme Testi ................................... 414Kavrama Testi-1 ................................................. 415Kavrama Testi-2 ................................................. 418

ÜLKEME KARŞI SORUMLULUKLARIM ......... 453Etkinlik: Ev Kazaları ............................................ 457Alıştırma: Doğrusu Ne? ...................................... 458Alıştırma: Özelliği Ne? ........................................ 459Etkinlik: Evimizin Bölümleri ................................ 460Etkinlik: Sorumluluklarımız ................................. 461Kazanım Pekiştirme Testi ................................... 462Kavrama Testi-1 ................................................. 463Kavrama Testi-2 ................................................. 465Kavrama Testi-3 ................................................. 467Kavrama Testi-4 ................................................. 469

3 - DÜN, BUGÜN, YARIN

YAŞAMIMIZDAKİ DEĞİŞİKLİKLER ................. 472Etkinlik: Büyüdükçe ........................................... 476Etkinlik: Bayraklar .............................................. 477Etkinlik: Hava Grafikleri ...................................... 478Etkinlik: Atatürk’ün Hayatı .................................. 479Kazanım Pekiştirme Testi ................................... 480

GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE ............................... 481Etkinlik: Sihirli Kutu ............................................ 485Etkinlik: Geçmişte Oynanan Oyunlar ................ 486Etkinlik: Doğal Afetler ......................................... 487Etkinlik: Müze Gezisi .......................................... 488Etkinlik: Hava Durumu ve Trafik ........................ 489Kazanım Pekiştirme Testi ................................... 490Kavrama Testi-1 ................................................. 491Kavrama Testi-2 ................................................. 493

YANIT ANAHTARI

YANIT ANAHTARI ............................................. 495

H A Y A T B İ L G İ S İ

BİREY VE TOPLUMTEMA1

TÜRKÇE

Kazanımlar1. Bölüm: Sözcüğün Anlamı ve Sözlük Sırası 2. Okuduğunu Anlama 2.1. Ön bilgilerini kullanarak okuduğunu anlamlandırır. 2.2. Metinde verilen ipuçlarından hareketle, karşılaştığı yeni kelimelerin anlamlarını

tahmin eder. 4. Söz Varlığını Geliştirme 4.1. Görsellerden yararlanarak söz varlığını geliştirir. 4.4. Bilmediği kelimelerin anlamlarını araştırır.

2. Bölüm: Zıt (Karşıt) Anlamlı Sözcükler 4. Söz Varlığını Geliştirme 4.1. Görsellerden yararlanarak söz varlığını geliştirir. 4.2. Kelimelerin eş ve zıt anlamlılarını bulur. 4.4. Bilmediği kelimelerin anlamlarını araştırır.

3. Bölüm: Hikâye (Öykü) 2. Okuduğunu Anlama 2.5. Okuduklarını zihninde canlandırır.2.15. Okuduklarının ana fikrini belirler.2.16. Okuduklarının konusunu belirler.2.27. Okuduklarında “hikâye unsurları”nı belirler. 3. Tür, Yöntem ve Tekniklere Uygun Yazma 3.5. Hikâye yazar. 3.6. Yazılarında betimlemeler yapar.

SÖZCÜĞÜN ANLAMI VE SÖZLÜK SIRASI

3. Sınıf Tüm Dersler Hepsi1Arada / Türkçe 12

SÖZCÜKSözcük, insanlar arasında iletişimi, anlaşmayı sağlayan anlamlı en küçük dil

birimidir. Sesler heceleri, heceler sözcükleri, sözcükler de cümleleri oluşturur.Bazı sözcüklerin tek başına kullanıldığında ifade ettiği anlamlar vardır. Bazı

sözcükler ise tek başına anlam ifade etmeseler bile cümle içinde farklı görevler-de kullanılır ve anlam kazanır.

• Sözcükler, kullanıldığı cümleye göre farklı anlamlar kazanabilir.

• Her sözcük, zihnimizde bazı kavramlar canlandırır. Sözcükler, anlamlarıyla bağlantılı olarak başka sözcükleri çağrıştırabilir. İşte bu çağrışımlar, sözcü-ğün anlamı ile ilgili bizlere ipucu verir.

Bir sözcüğün anlamı, kullanıldığı cümleden yola çıkılarak belirlen-melidir.

ÖRNEK

ÖRNEK

ÖRNEK

“Köpeğimiz Fındık, topu ile oynuyor.” cümlesindeki altı çizili sözcüklerin anlamını bulun.

Çözüm: Buradaki “top” sözcüğü “birçok oyunda kullanılan, farklı büyüklükte, genellikle kauçuktan yapılmış yuvarlak nes-ne” anlamındadır. “ile” sözcüğünün ise tek başına anlamı yok-tur ve cümlede anlam ilgisi kurmuştur.

Şekildeki boşluklara “ilkbahar” sözcüğünün çağrıştırdıklarını yazın.Çözüm: İlkbahar geldiğinde havalar ısınır, ağaçlar ve kırlar yeşerir, çi-

çekler açar, pikniğe gidilir, kalın kışlık giysiler yerini ince giysilere bırakır. O hâlde “ilkbahar” sözcüğü “yeşil, çiçek, kır, sıcak” sözcüklerini çağrıştırır.

I. Kuşun kanadında kırmızı bir leke vardı.II. Perdenin diğer kanadını da açalım.Numaralanmış cümlelerdeki “kanat” sözcüğü-

nün anlamları nelerdir?Çözüm: “Kanat” sözcüğü I. cümlede “kuşlar-

da uçmayı sağlayan organ”, II. cümlede “yan, taraf” anlamındadır.

İlkbahar

SÖZCÜĞÜN ANLAMI VE SÖZLÜK SIRASI

3. Sınıf Tüm Dersler Hepsi1Arada / Türkçe13

SÖZLÜK SIRASIAnlamını bilmediğimiz sözcüklerin anlamlarını öğrenmek için sözlükten ya-

rarlanabiliriz. Sözlük, bir dilde kullanılan sözcüklerin anlamlarını, açıklamalarını veren eserdir. Sözcükler, sözlükte alfabetik sıraya göre dizilmiştir. Yani sözcük-lerin alfabetik sıralaması ile sözlük sırası aynıdır.

• Sözcükler, ilk harflerine göre sözlük sırasına konur.

• Sözlük sırasına göre dizilecek sözcüklerin ilk harfi aynı ise ikinci harfe bakı-larak sıralama yapılır. Sözcüklerin ikinci harfleri de aynı ise farklı olan harfe göre sıralama yapılmalıdır.

Harfler, alfabede belli bir sıraya göre dizilmiştir. Buna alfabetik sıra denir. Alfabetik sırayı hatırlayalım:A B C Ç D E F G Ğ HI İ J K L M N O Ö PR S Ş T U Ü V Y Z

ÖRNEK

ÖRNEK

Yanda görsellerle anlatılan sözcüklerin sözlük sırası nedir?

Çözüm: İlk görselde “şemsiye”, ikinci görselde “sa-at” vardır. Bu sözcüklerin sözlük sırasını bulmak için ilk harflerine bakalım: “ş” ve “s” harfleri. Alfabede “s” harfi, “ş” harfinden önce gelir. O hâlde sözlükte “saat” sözcü-

ğü, “şemsiye” sözcüğünden önce yer alır.

Yanda verilen sözcükleri sözlük sırasına göre yazın.Çözüm: Sözlük sıralaması, sözcüklerin ilk harflerine

bakılarak yapılır. Ancak yandaki sözcüklerin ilk üç har-fi (k, a, p) aynıdır. O hâlde sıralama dördüncü harflere bakılarak yapılmalıdır. Bunlar “ı, a, ı, k, l” harfleridir. Bun-lar “a, ı, k, l” biçiminde sıralanır. Dördüncü harfleri “ı” olan “kapı” ve “kapıcı” sözcüklerinden “kapı”, sözlükte

“kapıcı”dan önce gelir. O hâlde bu sözcüklerin sıralaması şu şekildedir:kapalı - kapı - kapıcı - kapkara - kaplumbağa 1 2 3 4 5

kapıkapalıkapıcıkapkarakaplumbağa


Alıştırma: Hangisi Önce Gelir?

Aþaðýda görsellerle birlikte verilen sözcükleri alfabetik sıraya göre numaralandırın. (Her satırdaki sözcükler, kendi içinde sıralanacaktır.)

elma çorap çiçek

gemi güneş güvercin

tencere uğur böceği zeytin

tren tavuk tarak


Alıştırma: Anlamlarını Bulalım

Aþaðýdaki not kâğıtlarında yazılı sözcüklerin anlamlarýný tahmin ettikten sonra sözlükten bulun ve cümle içinde kullanýn.

Tahmin: ..............................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................

Sözlük anlamý: ............................................................................................................................

......................................................................................................................................................................

Cümle: ................................................................................................................................................

tartışmak

Tahmin: ..............................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................

Sözlük anlamý: ............................................................................................................................

......................................................................................................................................................................

Cümle: ................................................................................................................................................

muamele

Tahmin: ..............................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................

Sözlük anlamý: ............................................................................................................................

......................................................................................................................................................................

Cümle: ................................................................................................................................................

yardım

Tahmin: ..............................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................

Sözlük anlamý: ............................................................................................................................

......................................................................................................................................................................

Cümle: ................................................................................................................................................

sorumluluk

Tahmin: ..............................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................

Sözlük anlamý: ............................................................................................................................

......................................................................................................................................................................

Cümle: ................................................................................................................................................

dayanışma


Etkinlik: Konut Deyince

Aşağıdaki soruları şiire göre yanıtlayın.

1. Şiirde geçen aşağıdaki sözcüklerin anlamlarını yazın.

konut:

kem:

korniş:

2. Bu şiirin konusu nedir?

3. Şiire göre konut nasıl olmalıdır?

Konutumuz sağlam olsunDepremde hiç yıkılmasınGece gündüz neşe dolsunKem gözlerle bakılmasın.

Konutumuz geniş olsunEşyalara yer bulunsunMerdivenler dar gelirseAsansörden çıkış olsun.

Konutumuz temiz olsunPencereler geniş olsunHer odaya güneş girsinPerdesinde korniş olsun.

Her durağa yakın olsunMobilyamız takım olsunGürültüden çok uzaktaKonutumuz sakin olsun...

Her köşeden oyuncaklarBahçesinde salıncaklarMahallemizde çocuklarBenimle arkadaş olsun.

Bahçesinde çiçek açsınAğacında kuşlar ötsünKomşularla hep birlikteGünlerimiz güzel geçsin. İbrahim ŞİMŞEK


4. Aşağıdaki görseli verilen varlıklardan hangilerinin adı şiirde geçmektedir? Adı geçenlerin yanındaki yuvarlağı yeşile geçmeyenlerinkini kırmızıya boyayın.

5. Nasıl bir evde yaşıyorsunuz? Evinizin resmini yapın ve evinizi anlatan kısa bir şiir yazın.

Resim: Şiir:


Alıştırma: Sözlük Sırasını ve Anlamını Bulalım

Kartlardaki sözcükleri sözlük sırasına göre numaralandırın. Daha sonra sözcüklerin anlamlarını sözlükten bularak boşluklara yazın.

Hatıra

Hürriyet

Misafirlik

İletişim

Fert

Hak

İkram

Misafirperver

Davet

Afet

Kazanım Pekiştirme Testi Zorluk Seviyesi


Sözcüğün Anlamı

1. Sözcük Anlamı

1 BahçeÇiçek ve aðaç yetiþtirilen yer

2 ÖğrenciMesleði bilgi öð- retmek olan kimse

3 AraçBir iþi yapmakta gücünden yarar-lanýlan nesne

Tabloda numaralanmýþ sözcük-lerden hangisinin anlamý yanlýþ verilmiþtir?

A) 1 B) 2 C) 3

2. I. Saygı II. Güven III. Kıskançlık Numaralanmış sözcüklerden

hangisi olumsuz bir davranışı ifade eder?

A) I B) II C) III

3. Sözcük Anlamı

1 ÇatlamakParçalarý ayrýlýp da- ðýlmayacak biçimde yarýlmak

2 Kaldýrmakİleriye doðru fýrlat-mak

3 DeðerBir þeyin deðdiði karþýlýk

Tabloda numaralanmış sözcük-lerden hangisinin anlamý yanlýþ verilmiþtir?

A) 1 B) 2 C) 3

Sözlük Sırası

4. Aþaðýdaki sözcüklerden hangi-si sözlükte diğerlerinden önce gelir?

A) İyi

B) İyilik

C) İyice

5. Aşağıdaki sözcüklerden hangi-si sözlükte diğerlerinden önce yer alır?

A) AkılB) AkınC) Akım

6. Aþaðýdakilerin hangisinde söz-cükler alfabetik sýra ile veril- miştir?

A) Batý, baþkan, beste, benlik

B) Adalet, aile, akýl, akran

C) Açýk, aðýr, aday, aðýz

tÜm dersler - tudem.com · kazanim odakli türkçe matematik fen bilimleri hayat bilgisi tÜm...

Documents