3. Từ 1 điểm sáng S trước TKHT, hãy vẽ vẽ ba tia sáng đặc biệt đi qua thấu kính?(4đ)

1. Cách nhận biết một thấu kính hội tụ?3đ)

2. Trình bày đường truyền 3 tia sáng đặc biệt qua thấu kính hội tụ (3đ)

TKHT có phần rìa mỏng hơn phần giữa, chùm tia tới song song trục chính thì chùm tia ló hội tụ tại tiêu điểm của thấu kính

Tia tới qua quang tâm thì tia ló truyền thẳngTia tới song song trục chính thì tia ló qua tiêu điểmTia tới qua tiêu điểm thì tia ló song song trục chính

I

H

0F F’

S

Đáp ánĐáp án

Hãy quan sát hình ảnh dòng chữ qua kính lúp

I. Đặc điểm ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ:

Quan sát ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ 1. Thí nghiệm:

Bố trí thí nghiệm như hình 43.2

I. Đặc điểm ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ:1. Thí nghiệm:a) Đặt vật ngoài khoảng tiêu cự: Đặt vật ở rất xa thấu kính:

-Ảnh thật hay ảnh ảo? Cùng chiều hay ngược chiều với vật?

Ảnh thật ngược chiều với vật, nằm tại tiêu điểm thấu kính Ảnh thật ngược chiều với vật, nằm tại tiêu điểm thấu kính

F

F

ff

I. Đặc điểm ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ:1. Thí nghiệm:a) Đặt vật ngoài khoảng tiêu cự: Đặt vật cách thấu kính một khoảng d>2f:

Ảnh thật, ngược chiều với vật, nhỏ hơn vật Ảnh thật, ngược chiều với vật, nhỏ hơn vật

d > 2f

F

F

0

I. Đặc điểm ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ:1. Thí nghiệm:a) Đặt vật ngoài khoảng tiêu cự: Dịch chuyển vật lại gần thấu kính cách thấu kính một khoảng f<d<2f:

Ảnh thật, ngược chiều với vật, lớn hơn vật Ảnh thật, ngược chiều với vật, lớn hơn vật

F

F

fd

I. Đặc điểm ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ:1. Thí nghiệm:a) Đặt vật ngoài khoảng tiêu cự:

Dịch chuyển vật lại gần thấu kính cách thấu kính một khoảng d<f:

Ảnh không hứng được trên màn, ảnh này là ảnh ảo Ảnh không hứng được trên màn, ảnh này là ảnh ảo

b) Đặt vật trong khoảng tiêu cự:

F

fd

F

I. Đặc điểm ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ:1. Thí nghiệm:2. Nhận xét:

Kết quả

Vật đặt

Khoảng cách vật

đến TK (d)

Ảnh thật hay ảo

Cùng chiều hay ngược chiều với

vật

Lớn hơn hay nhỏ hơn vật

Ngoài khoảng tiêu cự

1

2

3

Trong khoảng tiêu cự 4

Vật ở rất xa TK Ảnh thật

Ngược chiều

Nhỏ hơn vật

d>2f Ảnh thậtNgược chiều

Lớn hơn vậtf<d<2f Ảnh thật

Ngược chiều

d<f Ảnh ảo Cùng chiều Lớn hơn vật

Nhỏ hơn vật

I. Đặc điểm ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ:1. Thí nghiệm:2. Nhận xét: Vật đặt ngoài khoảng tiêu cự cho ảnh thật, ngược chiều với vật.

Khi vật đặt rất xa thấu kính thì ảnh thật có vị trí cách thấu kính một khoảng bằng tiêu cự

Vật đặt trong khoảng tiêu cự cho ảnh ảo, lớn hơn vật và cùng chiều với vật

Vật đặt ngoài khoảng tiêu cự cho ảnh thật, ngược chiều với vật. Khi vật đặt rất xa thấu kính thì ảnh thật có vị trí cách thấu kính một khoảng bằng tiêu cự

Vật đặt trong khoảng tiêu cự cho ảnh ảo, lớn hơn vật và cùng chiều với vật

Một điểm sáng nằm ngay trên trục chính ở rất xa thấu kính, cho ảnh tại tiêu điểm của thấu kính. Chùm tia phát ra từ điểm sáng này chiếu tới mặt thấu kính được coi là chùm song song với trục chính của thấu kínhVật đặt vuông góc với trục chính của thấu kính cho ảnh cũng vuông góc với trục chính

Một điểm sáng nằm ngay trên trục chính ở rất xa thấu kính, cho ảnh tại tiêu điểm của thấu kính. Chùm tia phát ra từ điểm sáng này chiếu tới mặt thấu kính được coi là chùm song song với trục chính của thấu kínhVật đặt vuông góc với trục chính của thấu kính cho ảnh cũng vuông góc với trục chính

I. Đặc điểm ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ:

1. Dựng ảnh của một điểm sáng S tạo bởi thấu kính hội tụ:

Từ S dựng 2 trong 3 tia đặc biệt đến TK, giao điểm 2 tia ló S/ là ảnh của S Từ S dựng 2 trong 3 tia đặc biệt đến TK, giao điểm 2 tia ló S/ là ảnh của S

II. Cách dựng ảnh:

S’ S’

S.

F

F’

0

S.

F

F’

0

I I

K

I. Đặc điểm ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ:

1. Dựng ảnh của một điểm sáng S tạo bởi thấu kính hội tụ:

Dựng ảnh B/ của B rồi hạ đường vuông góc với trục chính tại A/ , A /B/ là ảnh tạo bởi vật AB Dựng ảnh B/ của B rồi hạ đường vuông góc với trục chính tại A/ , A /B/ là ảnh tạo bởi vật AB

II. Cách dựng ảnh:

2. Dựng ảnh của một vật sáng AB tạo bởi thấu kính hội tụ:a) Trường hợp 1: vật đặt ngoài khoảng tiêu cự (d>f)

F F/

O

A

B

B/

A/

Ảnh A /B/ là ảnh ảo, cùng chiều và lớn hơn vật Ảnh A /B/ là ảnh ảo, cùng chiều và lớn hơn vật

b) Trường hợp 2: vật đặt trong khoảng tiêu cự (d<f)

F F/OA

B

B’

A’

I. Đặc điểm ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ:II. Cách dựng ảnh:III. Vận dụng:

AB = h = 1cmOA = d = 36cmOF=OF’= f = 12cmA’B’ = h’=? cm

C6.

''

'

'' FA

OF

BA

OI

Mà OI = AB

OABAOA

AO

BA

AB''''''

361 (1)

12

121'''

OABA

(2)

12'

12

'

36)2();1(

OAOA

A’O = 18cm , A’B’ = h’ = 0,5cm

AF

F’

0

B

A’

B’

I

' 'aOAB OA B

' ' ' 'aOIF A B F

AB = h = 1cmOA = d = 8cmOF=OF’= f = 12cmA’B’ = h’=? cm

'

' ' ' '

OI OF

A B A F

Mà OI = AB

' ' ' ' ' '

1 8AB AO

A B AO A B AO (1)

12

121'''

OABA

(2)

12'

12

'

8)2();1(

OAOA

A’O = 24cm , A’B’ = h’ = 3cm

B’

A’ F’F OA

BI

C6.

' 'aOAB OA B

' ' ' 'aOIF A B F

I. Đặc điểm ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ:II. Cách dựng ảnh:III. Vận dụng:C7. Trả lời câu hỏi nêu ra ở phần mở bài?

Khi dịch chuyển thấu kính từ từ ra xa trang sách,ảnh của dòng chữ quan sát qua thấu kính cùng chiều và to hơn dòng chữ thật trên trang sách. Đó là ảnh ảo tạo bởi TKHT

Khi dịch chuyển thấu kính ra xa một khoảng cách nhất định nào đó, ta nhìn thấy ảnh của dòng chữ ngược chiều với vật Đó là ảnh thật của dòng chữ tạo bởi TKHT

1

2

3

4

Học thuộc ghi nhớ của bàiLàm các bài tập 42-43.1 đến 42-43.4 SBT trang 50;51Chuẩn bị bài học mới “ thấu kính phân kỳ” Lưu ý : xem thấu kính phân kỳ khác thấu kính hộu tụ ở những điểm nào

Học thuộc ghi nhớ của bàiLàm các bài tập 42-43.1 đến 42-43.4 SBT trang 50;51Chuẩn bị bài học mới “ thấu kính phân kỳ” Lưu ý : xem thấu kính phân kỳ khác thấu kính hộu tụ ở những điểm nào