TS. NGUYỄN THÀNH LỢI - PGS.TS. PHẠM MINH SƠN

Thót» tắnbao chLV THUVẾT VÀ KV ÍÌẢnG

(Tái bản lần thứ nhất, có chỉnh sử a và bổ sung)

NHÀ XUẤT BẢN THÔNG TIN VÀ TRUYỀN THÔNG

DANH MỤC CÁC TỪ VIET TAT

CNXH Chủ nghĩa xã hội

DBHB Diễn biến hòa bình

NXB Nhà xuất bản

TTĐN Thông tin đối ngoại

TTXVN Thông tấn xã Việt Nam

XHCN Xã hội chủ nghĩa

LÒI GIÓI THIỂU

Các bạn đang câm trên tay cuốn “Thông tấn báo ch í - Lý thuyết và kỹ năng ”. Đây là một trong số không nhiều cuốn sách viết về chủ đề này. Thông tấn báo chí là một môn học quan trọng trong chương trình đào tạo ngành thông tin đối ngoại của Học viện Báo chí và Tuyên truyền. Thông qua cách viết ngắn gọn, dễ hiểu, với những ví dụ minh họa sinh động, sát với nội dung, các tác giả đã làm rõ một số vấn đề lý thuyết về thông tấn báo chí, làm rõ khái niệm, đặc điểm, kết cấu các thể loại tác phẩm báo ch í cơ bản như: Tin, phỏng vấn, bài thông tấn, phóng sự điều tra. Đồng thời, chỉ ra các phương pháp cơ bản, những bài tập thực hành để rèn luyện kỹ năng viết các thể loại tác phẩm này.

Kết cấu của cuốn sách rõ ràng, đơn giản, dễ hiểu, phù hợp với các nhóm đối tượng là học viên, sinh viên, những người đang có mong muốn bước vào nghề làm báo, muốn được rèn luyện, nâng cao kỹ năng viết các thể loại tác phẩm báo chí. Các tác giả cũng đã công phu lựa chọn, tập hợp và phân tích những ví dụ tiêu biểu, phù hợp với mục đích, yêu cầu của từng thể loại. Các ví dụ được trích từ nguồn tin đáng tin cậy. Hệ thống các bài tập thực hành với những yêu cầu cụ thể sẽ giúp người học có thể tự rèn luyện kỹ năng viết các thể loại tác

phẩm báo chí. Đặc biệt, chủ đề của các v í dụ, bài tập thực hành đều tập trung trong lĩnh vực báo ch í đối ngoại và báo chí quốc tế, phục vụ trực tiếp cho việc thực hiện các nội dung của công tác thông tin đối ngoại.

Cuốn sách sẽ là tài liệu hữu ích, phục vụ trực tiếp quá trình đào tạo, bồi dưỡng cán bộ báo ch í nói chung, cán bộ thông tin đối ngoại nói riêng. Cuốn sách cũng sẽ là tài liệu tham khảo có giá trị cho những ai quan tâm đến những vấn đề lý thuyết về báo ch í cũng như muốn được thực hành, nâng cao kỹ năng viết các thể loại tác phẩm báo chí.

Trong công tác thông tin đối ngoại hiện nay, báo ch í đóng vai trò quan trọng, góp phần cung cấp thông tin, quảng bá hình ảnh Việt Nam ra thế giới và giúp nhân dân ta hiểu rõ hơn về thế giới. Việc biên soạn cuốn sách này chắc chắc sẽ góp phần tích cực trong việc đào tạo, bồi dưỡng những người làm báo đối ngoại, đồng thời cũng sẽ góp phần thực hiện nhiệm vụ chính trị to lớn của báo ch í trong quá trình hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng và toàn diện của đất nước ta.

GS. TS. TẠ NGỌC TẤN

l ờ i MỎ DẦU

Trong công tác thông tin đối ngoại của Việt Nam, báo chí nói chung, đặc biệt là những tờ báo xuất bản bằng tiêhg nước ngoài, đài truyền hình, đài phát thanh bằng tiếng nước ngoài được coi là những kênh vô cùng quan trọng để đưa thông tin về Việt Nam ra thế giới và đưa thông tin về thế giới đến với nhân dân trong nước. Đây là lực lượng nòng cốt, chủ lực trong công tác thông tin đối ngoại hiện nay của đất nước.

Báo chí góp phần làm cho chính phủ, nhân dân các nước, người nước ngoài đang sinh sống, làm việc ở Việt Nam, người Việt Nam ở nước ngoài hiểu rõ hơn về đất nước, con người Việt Nam; đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước; nhữríg thành tựu đã đạt được trong công cuộc đổi mới đất nước. Đồng thời, báo chí cũng là công cụ quan trọng trong cuộc đấu tranh chống lại những luận điệu vu khống, xuyên tạc về Việt Nam. Trong bối cảnh tình hình quốc tế có những diễn biến hết sức nhanh chóng và phức tạp, việc nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của báo chí phục vụ công tác thông tin đối ngoại trở thành vấn đề có ý nghĩa quan trọng.

Cùng với việc đẩy mạnh các hoạt động thực tiễn, một trong những nhiệm vụ được Đcìng và Nlừi Iiước quan tâm VÀ ưu tiên thực

Các ý kiến của độc giả xin gửi vào email hoặc liên hệ qua

điện thoại:

TS. Nguyễn Thành Lợi: Email: ruanchengli@yahoo.com -

Điện thoại: 0904401109

PGS.TS. Phạm Minh Sơn: Email: sonloanthu@yahoo.com

- Điện thoại: 0912778171.

CÁC TÁC GIẢ

Chương 1

MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ THUYẾT VỀ THÔNG TẤN BÁO CHÍ

1.1. NHÀ BÁO VÀ CÔNG VIỆC CỦA NGƯỜI VIET b á o

1.1.1. Nhà báo - người ghi lại lịch sử

Cùng với sự phát triển nhanh chóng của các loại hình báo chí, đội ngũ làm báo trên thế giới đã phát triển mạnh mẽ. Hiện nay, ở hầu hết các nước đều có đội quân viết báo chuyên nghiệp, và cũng có một số người làm báo nghiệp dư. Song, tựu chung lại, nhà báo được coi là “tai, mắt” của lịch sử, chứng kiến và đánh giá những đổi thay của thời cuộc, mục kích và thông tin về những sự kiện nóng hổi của cuộc sống. Chính vì vậy, nhà báo được gọi là “nhà hoạt động xã hội”, được mệnh danh là “vua không vương miện” (Uncrowned King).

Tại Việt Nam, nhà báo là người làm công tác báo chí chuyên nghiệp gồm: phóng viên, biên tập viên, họa sĩ thiết kế mỹ thuật, thư ký tòa soạn, tổng biên tập, phó tổng biên tập, tổng giám đốc các đài phát thanh, truyền hình, các trưởng ban nghiệp vụ báo chí và cán bộ giảng dạy chuyên ngành báo chí tại các trường đại học...

10 THÔNG TẤN BÁO CHÍ - LÝ THUYẾT v à k ỹ n ă n g

Phóng viên là ai?

Phóng viên là người chuyên đi săn tin để viết bài, đăng tải trên các phương tiện truyền thông đại chúng, phản ánh bức tranh chân thực của hiện thực khách quan cho công chúng. Yêu cầu đối với phóng viên là phải có lòng yêu nghề thực sự, trong mọi tình huống phải kiên trì đến cùng, dám trả giá thậm chí cả tính mạng của mình để không hổ thẹn với nghề. M ặc dù độ rủi ro mà phóng viên trong thời bình phải đối mặt không thể so với thời kỳ “mưa bom bão đạn”, song nó vẫn đủ để người ta nghĩ tới nghề báo với cái tên “nghề nguy hiểm ” .

Căn cứ vào nhu cầu của công việc trong tòa soạn, phóng viên có thể được chia thành: phóng viên chuyên ngành (kinh tế, thể thao,...), phóng viên cơ động, đặc phái viên, phóng viên thường trú ở nước ngoài, phóng viên thường trú trong nước, phóng viên chiến tranh (hay còn gọi là phóng viên mặt trận, phóng viên chiến trường...).

Phóng viên chuyên ngành

Phóng viên chuyên ngành là người chuyên thực hiện các bản tin, bài viết liên quan đến các lĩnh vực chuyên ngành, cụ thể như: kinh tế, thể thao, y tế, văn hóa, đối ngoại...

Đặc phái viên

Đặc phái viên là phóng viên của m ột cơ quan báo chí, do nhu cầu của công việc được cử đến một khu vực nào đó đê phỏng vấn, thực hiện các bài viết do lãnh đạo cơ quan giao phó.

Phóng viên thường trú

Phóng viên thường trú là người được cơ quan cử làm đại diện thường trú tại một khu vực nào đó ở trong nước hoặc nước ngoài.