türkiye’de bağışıklama hizmetleri: sorunlar ve Öneriler · •hizmet sunumu, •soğuk...

33
Bağışıklama Hizmetleri: Sorunlar ve Öneriler Prof.Dr.Muzaffer Eskiocak Trakya Üni.Tıp Fak. Halk Sağlığı Anabilim Dalı

Upload: others

Post on 14-Jul-2020

13 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Türkiye’de Bağışıklama Hizmetleri: Sorunlar ve Öneriler · •hizmet sunumu, •soğuk zincir, •zamanında aşı sağlama, •izleme ve değerlendirme, •eğitilmiş sağlık

Bağışıklama Hizmetleri Sorunlar ve

Oumlneriler

ProfDrMuzaffer Eskiocak

Trakya UumlniTıp Fak

Halk Sağlığı Anabilim Dalı

Bağışıklama hizmet sistemi

bull hizmet sunumu

bull soğuk zincir

bull zamanında aşı sağlama

bull izleme ve değerlendirme

bull eğitilmiş sağlık ccedilalışanları

bull program planlama ve youmlnetimi oumlgelerini iccedilerir

2

TUIK

ADNKS

Nuumlfus

Aile

hekimi

pozisyon

sayısı

AH

Pozisyonu

başına

nuumlfus

ASM

başına

nuumlfus

Toplum

sağlığı

merkezi

TSM

başına

nuumlfus

2010

73722988 20 183 3 653 11 647 986 74 770

2011 74724269 20 503 3 644 11 453 957 78 081

2013 76667864 21 217 3 613 11327 971 78 957

Tuumlrkiyersquode Aile Hekimliği Pozisyon Sayısı ve

Toplum Sağlığı Merkezleri Sayı ve

Nuumlfusa Goumlre Dağılımı

httpwwwailehekimligigovtrimagesstoriesResimlerAH_Gecis_tarihlerijpg

25052012 itibarıyla guumlncellenmiş veriler

10032014 itibarıyla guumlncellenmiş veriler

Esirgenen pozisyon sayısı 4339-9450

Hedef

Grup

Hizmet

sunan

Hizmet

Tuumlruuml

Kapsamdakiler Potansiyel Sorun

alanları

Yenidoğan Doğumevi

Hastane

Başvuruya

dayalı

Hastanede

Doğum

yapanlar

Hastane dışında

doğanlar

Bebek

Ccedilocuk

Aile

hekimi

Başvuruya

dayalı

Liste kişilerine Listede yer

almayanlar

hizmette

suumlreklilik

sağlanamayanlar

aşı reddi

Okul TSM Gezici Bağlı

okullara

Okula

devamsızlar aşı

guumlnuuml okulda

olmayanlar

AHBS-HSBS

arasında

devamlılık

olmayışı

Gebe Aile

hekimi

Kadın

hastalıkları

ve Doğum

Uzmanı

Başvuruya

dayalı

Liste kişilerine Aşı durumunun

belgelenmesinde

sorunlar (Okul

oumlncesi okul aşı

kaydı 15-49 yaş

izlemlerinde

yetersizlik Gebe

Td aşı kaydına

erişim) Aşı reddi

gebe tespitinde

yetersizlik

15-49

kadın

Aile

hekimi

Başvuruya

dayalı

Liste kişilerine Performans dışı

oluş

Erişkin Aile

hekimi

Başvuruya

dayalı

Liste kişilerine Performans dışı

oluş

65 + ve

Kronik

hastalıklar

Aile

hekimi

Başvuruya

dayalı

Liste kişilerine Performans dışı

oluş

Hacı

adayları

TSM Başvuruya

dayalı

Muumlftuumlluumlk listesi -

Hizmet Sunumu

Soğuk Zincirzamanında aşı sağlama

bull Tuumlrkiyersquode Aşı uumlretimi yok

bull laquoSoğuk zinciri kıran oumlderraquo

bull Aşıların Tekliccediloklu ambalaj formları

bull Durum analizi ccedilalışmaları bağımsız bilgi uumlretimi

İzleme ve değerlendirme

bull Aşılama oranları

ndash Tam aşılıların oranı

ndash Tamamlanmış primer seri oranları

ndash Devamsızlık hızları

bull Aşı ile oumlnlenebilir hastalıkların suumlrveyansı

ndash Sıklık

ndash Olgu incelemesi Aşılanma durumu

bull Aşı sonrası istenmeyen etki (ASİE) suumlrveyansı

Aşı ile Oumlnlenebilir Hastalıkların Bulaştırıcılığı ve Oumlnlenmesi iccedilin Gerekli Aşılamada Kapsayıcılık Duumlzeyi

Hastalık Bir hastanın hastalık

bulaştırabileceği

kişi sayısı

Toplum Bağışıklığı iccedilin

salgını oumlnlemek iccedilin

ulaşılması gereken en az

aşı oranı ()

Difteri 6-7 85

Kızamık 12-18 83-94

Kabakulak 4-7 75-86

Boğmaca 12-17 92-94

Ccedilocuk Felci 5-7 80-86

Kızamıkccedilık 6-7 83-85

Succediliccedileği 5-7 80-85

HASUDER (2014) Genişletilmiş bağışıklama programı (gbp) ile ilgili goumlruumlş

Erişim tarihi 16 Mart2015

httphasuderorganasayfaimagesTTB_ASI_GORUS_09_EKIM_2014_GONDERILENpdf

8

9 Sağlık İst Yıllığı 2013

Tuumlrkiyersquode Polio3 Aşılama Oranları

1997 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

DSOuml-UNICEF

tahmini

79 85 88 78 69 85 90 90 96 96 96 96 97 97 98

Resmi bildirim 79 85 88 78 69 85 90 - 96 96 96 - UD 97 98

DSOuml-UNICEF

Aşı Uygulayıcı

Anketi

- 80 82 78 69 85 90 90 96 96 96 - UD 97 98

SurveyTNSA 64 - - - 69 - - - 89 - - - UD UD 86

Guumlven derecesi

++ +++ +++ ++ +++ +++ +++ +++ + +++ ++ + ++ ++

+++ RB+ BM payda+Son 2 yılda survey ile desteklenen bulgular

++ En az iki kaynaktan destek var karşıt kaynak yok

+ Kaynak yok ya da karşıt kaynak var 10

Tuumlrkiyersquode Kızamık iccedileren aşı Aşılama Oranları

1997 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

DSOuml-UNICEF tahmini 79 87 91 83 75 81 91 98 96 97 97 97 97 96 98

Resmi bildirim 76 86 90 82 75 81 91 - 96 97 97 - UD 96 98

DSOuml-UNICEF Aşı

Uygulaycı Anketi

- 81 84 82 75 81 91 98 96 97 97 - UD 96 98

SurveyTNSA 78 - - - 79 - - - 89 - - - Ud 90

Guumlven derecesi

++ ++ ++ +++ +++ +++ + +++ +++ +++ ++ + ++ ++

+++ RB+ BM payda+Son 2 yılda survey ile desteklenen bulgular

++ En az iki kaynaktan destek var karşıt kaynak yok

+ Kaynak yok ya da karşıt kaynak var 11

Kızamık aşısı 2 doz TR 2013

12

httpwwwwhointimmunizationmonitoring_surveillancedataturpdf 09042015

KKK 1 Dozda yetersiz il sayısı

KKK-1 lt 95

2013 2012 2011 2010 2009 2008

İl sayısı

6 29 8 11 16 31

httpappswhointimmunization_monitoringglobalsummarycountriescountrycriteria5Bcountry5D5B5D=TURampcommit=OK 15052015

Araştırma tarihinden oumlnceki herhangi bir zamanda

belli aşıları almış olan 15-26 aylık ccedilocuklar ()

Goumlsterge 1993 1998 2003 2008 2013

BCG

DaBT-İPA-Hib3

KKK

Tam aşılı

891

771

779

647

885

587

785

457

877

644

794

542

959

893

893

805

944

864

898

741

Tuumlrkiye Nuumlfus ve Sağlık Araştırması 2013

Hacettepe Uumlni Nuumlfus Etuumldleri Enstituumlsuuml

15

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi ()

Tuumlrkiye () 16 29 81

Yıllık doğum sayısı (TUIK) 1 262 333 1 291 217 2

Hiccedil aşılanmayan sayısı 20197 37445 85

Cinsiyet

Erkek 11 16 455

Kız 22 41 864

KadınErkek 200 256 281

Hiccedil aşılanmamış ccedilocuk sayısında artış 17248 kişiyi bulmuştur Bu artış 2008 sonuccedillarına goumlre 81 duumlzeyindedir Aşılanmama kız ccedilocukları iccedilin gittikccedile artan bir eşitsizlik oumlgesi olarak goumlruumlnmektedir Aşılanmama accedilısından KadınErkek oranı 2008-2013 arasında 28 artmıştır Kız ccedilocuklarda aşılanmamada artış son 5 yıl iccedilin 864 ile erkelere goumlre ( 455) yaklaşık 2 kat artmıştır

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi

()

Doğum Sırası

1 11 12 91

2 ve 3 12 2 667

4 ve 5 34 94 1765

6+ 49 71 449

4 ve 51 ccedilocuk 309 783 1534

6+ ccedilocuk 1 ccedilocuk 283 470 659

Doğurganlığın teşvik edildiği bu doumlnemde 4-5 ccedilocuklu ailelerin ccedilocuklarının aşılanmamasında artış bir ccedilocuklulara goumlre 1534 2-3 ccedilocuklulara goumlre 659rsquodur 2008-2013 doumlneminde hiccedil aşı olmamışların sıklığında artış 4-5 ccedilocuklu ailelerin ccedilocukları iccedilin 1765 oldu

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi

()

Yerleşim Yeri

Kent 16 31 937

Kır 16 2 250

KırKent 100 065 -355

Boumllge

Batı 16 47 1937

Guumlney 11 09 -182

Orta 12 04 -667

Kuzey 0 0 0

Doğu 28 38 357

DoğuBatı 175 081 -538

Hiccedil aşı olmamışların sıklığı kentte 937 kırda 25 artmıştır Bu artış

aşılanmama accedilısından KırKent eşitsizliğini azaltmıştır

Hiccedil aşı olmamışların sıklığı Batıda 1937 artarken tuumlm boumllgelerde azalma

sağlanmıştır Bu artış aşılanmama accedilısından DoğuBatı eşitsizliğini azaltmıştır

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi ()

Hane halkı refah duumlzeyi

En duumlşuumlk 38 41 79

Duumlşuumlk 21 35 667

Orta 06 46 6667

Yuumlksek 05 09 800

En Yuumlksek 07 0 -1000

En DuumlşuumlkYuumlksek 76 456 -401

Hiccedil aşılanmamışların sıklığında artış en ccedilok hanehalkı refah duumlzeyi

orta olarak sınıflanan kesimde ( 6667) azalma ise en varsıl kesimde

(-100) olmuştur Hiccedil aşılanmamış olma neredeyse tuumlmuumlyle varsıl

olmayanların sorunu gibi goumlruumlnmektedir

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi ()

Eğitim

Eğitim yokilk 32 92 1875

İlk birinci kademe 18 24 333

İlk İkinci kademe 08 11 375

Lise ve uumlzeri 02 02 00

Eğitimi YokLise ve uumlzeri 16 46 1875

Hiccedil aşılanmamışların sıklığında artış en ccedilok ilkokulu bitirmemiş

eğitimi olmayan kesimdedir( 1875) Lise ve uumlzeri eğitim almışlar ile

eğitimi olmayanlar arasındaki eşitsizlik 1875 artmıştır Hiccedil

aşılanmamış olma neredeyse tuumlmuumlyle Liseden az eğitim almışların

sorunu gibi goumlruumlnmektedir

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik

2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90

hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Tuumlrkiye () 805 741 -64 -80 159

Yıllık doğum

sayısı (TUIK) 1 262 333 1 291 217 28 884 2 -

Tam aşılı

olmayan sayısı

(kişi)

246155 334425 88 270 -

Cinsiyet

Erkek 787 739 -48 -61 161

Kız 826 742 -84 -102 158

TNSA bulgularına goumlre Genişletilmiş Bağışıklama Programı hedefine uzaklık 2008rsquode 95 iken 2013rsquote

159rsquoa yuumlkselmiştir Bebeklerimiz aşı ile oumlnlenebilir hastalıklara karşı direnccedilli kılmada başarı 2008rsquoe goumlre

8 azalmış Tam aşılı olmayan ccedilocuk sayısında artış 88 270 kişi olmuştur

TNSA 2013 verilerine goumlre Tam aşılı olma durumu kızlarda 2008rsquoe goumlre 102 erkeklerde 61

azalmıştır Yuumlzde 90 hedefine uzaklık kızlarda 74rsquodan 158rsquoe erkeklerde 113rsquoten 161 e

yuumlkselmiştir

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel

Oumlzellik 2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90 hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Doğum Sırası

1 824 817 -07 -08 83

2 ve 3 851 842 -09 -11 58

4 ve 5 652 73 78 120 17

6+ 596 718 122 205 182

Tam aşılı olma durumu Doğum sırasının 3 ve daha az olması durumunda

2008rsquoden 2013rsquoe 1 dolayında azalırken doğum sırasının 4-5 olması durumunda

12 6 ya da daha fazla olanlar iccedilin 205 artış olmuştur Yine de hedefe

uzaklık 4 ve daha fazla doğum sırası olanlarda 3 ya da daha az sayıda doğum

sırası olanlara goumlre 2 kattan fazladır

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik

2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90

hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Yerleşim Yeri

Kent 842 765 -77 -91 135

Kır 71 647 -63 -89 253

KentKır 119 118

Boumllge

Batı 846 764 -82 -97 136

Guumlney 818 774 -44 -54 126

Orta 90 773 -127 -141 127

Kuzey 836 711 -125 -150 189

Doğu 643 676 33 51 224

Tam aşılı oluşta kırda ve kentte 9 dolayında azalma olmuştur Kırda hedefe

uzaklık kente goumlre 2 kata yakındır (sırasıyla 253 ve 135)

Tam aşılı oluşta yalnızca Doğu Anadolursquoda 51 duumlzeyinde artış olmuştur En

buumlyuumlk duumlşuumlş 141 ve 150 ile sırasıyla Orta ve Kuzey Anadolu boumllgelerindedir

Yuumlzde 90 hedefine uzaklık Doğuda Guumlney Anadolu Boumllgesine goumlre 18 kat

yuumlksektir (sırasıyla 189 ve 126)

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013

2013-2008

farkı

2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90 hedefine

uzaklık (yuumlzdelik dilim)

Hane halkı

refah duumlzeyi

En duumlşuumlk 622 632 1 16 268

Duumlşuumlk 816 756 -6 -74 144

Orta 862 777 -85 -99 123

Yuumlksek 895 766 -129 -144 134

En Yuumlksek 853 787 -66 -77 113

EDEY 073 080

Tam aşılı oluşta yalnızca Hanehalkı Refah duumlzeyi En duumlşuumlk olanlarda 16 duumlzeyinde

artış olmuştur En buumlyuumlk duumlşuumlş 144 ile Hanehalkı Refah duumlzeyi Yuumlksek olanlarda

saptanmıştır Yuumlzde 90 hedefine uzaklık En duumlşuumlk refah duumlzeyinde En yuumlksek refah

duumlzeyine goumlre 24 kat yuumlksektir (sırasıyla 268 ve 113)

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik

2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90

hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Eğitim

Eğitim yokilk 649 638 -11 -17 262

İlk birinci

kademe 816 772 -44 -54 128

İlk İkinci

kademe 844 741 -103 -122 159

Lise ve uumlzeri 876 778 -98 -112 122

Tam aşılı olma durumu tuumlm eğitim duumlzeylerinde azalmıştır En buumlyuumlk duumlşuumlş

122 ile ilkoumlğretim 2 kademe mezunlarında olmuştur Yuumlzde 90 hedefine

uzaklık Eğitimi olmayan veya ilkokulu bitirememişlerde lise ve uumlzeri

eğitim almışlara goumlre 21 kat daha yuumlksektir (sırasıyla 262 ve 122)

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Alan araştırmaları

bull Gazianteprsquote aile hekimliğine geccedilişten bir yıl sonra topluma dayalı yapılan bir ccedilalışmada ndash Beşli karma aşının 3 dozu 956 rapeli 652

(Devamsızlık hızı 32)

ndash OPA 1 Doz94 ikinci doz 63 (Devamsızlık hızı 33)

ndash KKK birinci doz 92

ndash tam aşılı ccedilocuk oranı 94rsquoten 84rsquoe duumlşmuumlş olarak saptanmıştır

bull Rapel pekiştirme dozları iccedilin devamsızlık kabul edilebilir uumlst sınır (10)rsquoun uumlzerindedir (Oumlzccedilırpıcı 2014)

27

28

2014 2013 2012 2011 2010

SİY CISID SİY CISID SİY CISID SİY CISID SİY CISID

Kızamık - 531 6731 7406 318 349 0 105 0 15

İmporte

kızamık

- 0 674 0 31 0 111 11 7 8

Sağlık Bakanlığı ve DSOuml verilerine goumlre

Tuumlrkiyersquode Kızamık ve Sıtmanın Yıllara goumlre Dağılımı

(DSOuml 2014 Sağlık Bakanlığı 2013)

The centralized information system for infectious diseases (CISID) uses advanced technology to collect analyse and present data on Infectious diseases in the WHO European Region httpdataeurowhointcisidTabID=361458 03042015

Şekil 1 2013 Salgınında Aşı Durumu (N7228) 25102013 itibarıyla ()

0102030405060708090

100

Bilinmiyor

2+ doz

1 doz

Aşısız

httpwwwpolioeradicationorgDataandmonit

oringaspx 05012014

İccedilsavaş nedeniyle ccediloumlken temel sağlık hizmetleri 1999rsquodan beri Suriyersquode goumlruumllmeyen ccedilocuk felci salgınına yol accediltı Onbeş yıldır Tuumlrkiyersquode de goumlruumllmeyen ccedilocuk felci salgını riski ile karşı karşıyayız 31 OCAK 2014

Tuumlrkiyersquode Ccedilocuk Felci Tehdidi Arınmayı Başarmıştık

Salgını Oumlnlemeliyiz

Herkese Sağlık ve Guumlvenli Bir Gelecek

diliyorum

Page 2: Türkiye’de Bağışıklama Hizmetleri: Sorunlar ve Öneriler · •hizmet sunumu, •soğuk zincir, •zamanında aşı sağlama, •izleme ve değerlendirme, •eğitilmiş sağlık

Bağışıklama hizmet sistemi

bull hizmet sunumu

bull soğuk zincir

bull zamanında aşı sağlama

bull izleme ve değerlendirme

bull eğitilmiş sağlık ccedilalışanları

bull program planlama ve youmlnetimi oumlgelerini iccedilerir

2

TUIK

ADNKS

Nuumlfus

Aile

hekimi

pozisyon

sayısı

AH

Pozisyonu

başına

nuumlfus

ASM

başına

nuumlfus

Toplum

sağlığı

merkezi

TSM

başına

nuumlfus

2010

73722988 20 183 3 653 11 647 986 74 770

2011 74724269 20 503 3 644 11 453 957 78 081

2013 76667864 21 217 3 613 11327 971 78 957

Tuumlrkiyersquode Aile Hekimliği Pozisyon Sayısı ve

Toplum Sağlığı Merkezleri Sayı ve

Nuumlfusa Goumlre Dağılımı

httpwwwailehekimligigovtrimagesstoriesResimlerAH_Gecis_tarihlerijpg

25052012 itibarıyla guumlncellenmiş veriler

10032014 itibarıyla guumlncellenmiş veriler

Esirgenen pozisyon sayısı 4339-9450

Hedef

Grup

Hizmet

sunan

Hizmet

Tuumlruuml

Kapsamdakiler Potansiyel Sorun

alanları

Yenidoğan Doğumevi

Hastane

Başvuruya

dayalı

Hastanede

Doğum

yapanlar

Hastane dışında

doğanlar

Bebek

Ccedilocuk

Aile

hekimi

Başvuruya

dayalı

Liste kişilerine Listede yer

almayanlar

hizmette

suumlreklilik

sağlanamayanlar

aşı reddi

Okul TSM Gezici Bağlı

okullara

Okula

devamsızlar aşı

guumlnuuml okulda

olmayanlar

AHBS-HSBS

arasında

devamlılık

olmayışı

Gebe Aile

hekimi

Kadın

hastalıkları

ve Doğum

Uzmanı

Başvuruya

dayalı

Liste kişilerine Aşı durumunun

belgelenmesinde

sorunlar (Okul

oumlncesi okul aşı

kaydı 15-49 yaş

izlemlerinde

yetersizlik Gebe

Td aşı kaydına

erişim) Aşı reddi

gebe tespitinde

yetersizlik

15-49

kadın

Aile

hekimi

Başvuruya

dayalı

Liste kişilerine Performans dışı

oluş

Erişkin Aile

hekimi

Başvuruya

dayalı

Liste kişilerine Performans dışı

oluş

65 + ve

Kronik

hastalıklar

Aile

hekimi

Başvuruya

dayalı

Liste kişilerine Performans dışı

oluş

Hacı

adayları

TSM Başvuruya

dayalı

Muumlftuumlluumlk listesi -

Hizmet Sunumu

Soğuk Zincirzamanında aşı sağlama

bull Tuumlrkiyersquode Aşı uumlretimi yok

bull laquoSoğuk zinciri kıran oumlderraquo

bull Aşıların Tekliccediloklu ambalaj formları

bull Durum analizi ccedilalışmaları bağımsız bilgi uumlretimi

İzleme ve değerlendirme

bull Aşılama oranları

ndash Tam aşılıların oranı

ndash Tamamlanmış primer seri oranları

ndash Devamsızlık hızları

bull Aşı ile oumlnlenebilir hastalıkların suumlrveyansı

ndash Sıklık

ndash Olgu incelemesi Aşılanma durumu

bull Aşı sonrası istenmeyen etki (ASİE) suumlrveyansı

Aşı ile Oumlnlenebilir Hastalıkların Bulaştırıcılığı ve Oumlnlenmesi iccedilin Gerekli Aşılamada Kapsayıcılık Duumlzeyi

Hastalık Bir hastanın hastalık

bulaştırabileceği

kişi sayısı

Toplum Bağışıklığı iccedilin

salgını oumlnlemek iccedilin

ulaşılması gereken en az

aşı oranı ()

Difteri 6-7 85

Kızamık 12-18 83-94

Kabakulak 4-7 75-86

Boğmaca 12-17 92-94

Ccedilocuk Felci 5-7 80-86

Kızamıkccedilık 6-7 83-85

Succediliccedileği 5-7 80-85

HASUDER (2014) Genişletilmiş bağışıklama programı (gbp) ile ilgili goumlruumlş

Erişim tarihi 16 Mart2015

httphasuderorganasayfaimagesTTB_ASI_GORUS_09_EKIM_2014_GONDERILENpdf

8

9 Sağlık İst Yıllığı 2013

Tuumlrkiyersquode Polio3 Aşılama Oranları

1997 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

DSOuml-UNICEF

tahmini

79 85 88 78 69 85 90 90 96 96 96 96 97 97 98

Resmi bildirim 79 85 88 78 69 85 90 - 96 96 96 - UD 97 98

DSOuml-UNICEF

Aşı Uygulayıcı

Anketi

- 80 82 78 69 85 90 90 96 96 96 - UD 97 98

SurveyTNSA 64 - - - 69 - - - 89 - - - UD UD 86

Guumlven derecesi

++ +++ +++ ++ +++ +++ +++ +++ + +++ ++ + ++ ++

+++ RB+ BM payda+Son 2 yılda survey ile desteklenen bulgular

++ En az iki kaynaktan destek var karşıt kaynak yok

+ Kaynak yok ya da karşıt kaynak var 10

Tuumlrkiyersquode Kızamık iccedileren aşı Aşılama Oranları

1997 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

DSOuml-UNICEF tahmini 79 87 91 83 75 81 91 98 96 97 97 97 97 96 98

Resmi bildirim 76 86 90 82 75 81 91 - 96 97 97 - UD 96 98

DSOuml-UNICEF Aşı

Uygulaycı Anketi

- 81 84 82 75 81 91 98 96 97 97 - UD 96 98

SurveyTNSA 78 - - - 79 - - - 89 - - - Ud 90

Guumlven derecesi

++ ++ ++ +++ +++ +++ + +++ +++ +++ ++ + ++ ++

+++ RB+ BM payda+Son 2 yılda survey ile desteklenen bulgular

++ En az iki kaynaktan destek var karşıt kaynak yok

+ Kaynak yok ya da karşıt kaynak var 11

Kızamık aşısı 2 doz TR 2013

12

httpwwwwhointimmunizationmonitoring_surveillancedataturpdf 09042015

KKK 1 Dozda yetersiz il sayısı

KKK-1 lt 95

2013 2012 2011 2010 2009 2008

İl sayısı

6 29 8 11 16 31

httpappswhointimmunization_monitoringglobalsummarycountriescountrycriteria5Bcountry5D5B5D=TURampcommit=OK 15052015

Araştırma tarihinden oumlnceki herhangi bir zamanda

belli aşıları almış olan 15-26 aylık ccedilocuklar ()

Goumlsterge 1993 1998 2003 2008 2013

BCG

DaBT-İPA-Hib3

KKK

Tam aşılı

891

771

779

647

885

587

785

457

877

644

794

542

959

893

893

805

944

864

898

741

Tuumlrkiye Nuumlfus ve Sağlık Araştırması 2013

Hacettepe Uumlni Nuumlfus Etuumldleri Enstituumlsuuml

15

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi ()

Tuumlrkiye () 16 29 81

Yıllık doğum sayısı (TUIK) 1 262 333 1 291 217 2

Hiccedil aşılanmayan sayısı 20197 37445 85

Cinsiyet

Erkek 11 16 455

Kız 22 41 864

KadınErkek 200 256 281

Hiccedil aşılanmamış ccedilocuk sayısında artış 17248 kişiyi bulmuştur Bu artış 2008 sonuccedillarına goumlre 81 duumlzeyindedir Aşılanmama kız ccedilocukları iccedilin gittikccedile artan bir eşitsizlik oumlgesi olarak goumlruumlnmektedir Aşılanmama accedilısından KadınErkek oranı 2008-2013 arasında 28 artmıştır Kız ccedilocuklarda aşılanmamada artış son 5 yıl iccedilin 864 ile erkelere goumlre ( 455) yaklaşık 2 kat artmıştır

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi

()

Doğum Sırası

1 11 12 91

2 ve 3 12 2 667

4 ve 5 34 94 1765

6+ 49 71 449

4 ve 51 ccedilocuk 309 783 1534

6+ ccedilocuk 1 ccedilocuk 283 470 659

Doğurganlığın teşvik edildiği bu doumlnemde 4-5 ccedilocuklu ailelerin ccedilocuklarının aşılanmamasında artış bir ccedilocuklulara goumlre 1534 2-3 ccedilocuklulara goumlre 659rsquodur 2008-2013 doumlneminde hiccedil aşı olmamışların sıklığında artış 4-5 ccedilocuklu ailelerin ccedilocukları iccedilin 1765 oldu

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi

()

Yerleşim Yeri

Kent 16 31 937

Kır 16 2 250

KırKent 100 065 -355

Boumllge

Batı 16 47 1937

Guumlney 11 09 -182

Orta 12 04 -667

Kuzey 0 0 0

Doğu 28 38 357

DoğuBatı 175 081 -538

Hiccedil aşı olmamışların sıklığı kentte 937 kırda 25 artmıştır Bu artış

aşılanmama accedilısından KırKent eşitsizliğini azaltmıştır

Hiccedil aşı olmamışların sıklığı Batıda 1937 artarken tuumlm boumllgelerde azalma

sağlanmıştır Bu artış aşılanmama accedilısından DoğuBatı eşitsizliğini azaltmıştır

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi ()

Hane halkı refah duumlzeyi

En duumlşuumlk 38 41 79

Duumlşuumlk 21 35 667

Orta 06 46 6667

Yuumlksek 05 09 800

En Yuumlksek 07 0 -1000

En DuumlşuumlkYuumlksek 76 456 -401

Hiccedil aşılanmamışların sıklığında artış en ccedilok hanehalkı refah duumlzeyi

orta olarak sınıflanan kesimde ( 6667) azalma ise en varsıl kesimde

(-100) olmuştur Hiccedil aşılanmamış olma neredeyse tuumlmuumlyle varsıl

olmayanların sorunu gibi goumlruumlnmektedir

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi ()

Eğitim

Eğitim yokilk 32 92 1875

İlk birinci kademe 18 24 333

İlk İkinci kademe 08 11 375

Lise ve uumlzeri 02 02 00

Eğitimi YokLise ve uumlzeri 16 46 1875

Hiccedil aşılanmamışların sıklığında artış en ccedilok ilkokulu bitirmemiş

eğitimi olmayan kesimdedir( 1875) Lise ve uumlzeri eğitim almışlar ile

eğitimi olmayanlar arasındaki eşitsizlik 1875 artmıştır Hiccedil

aşılanmamış olma neredeyse tuumlmuumlyle Liseden az eğitim almışların

sorunu gibi goumlruumlnmektedir

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik

2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90

hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Tuumlrkiye () 805 741 -64 -80 159

Yıllık doğum

sayısı (TUIK) 1 262 333 1 291 217 28 884 2 -

Tam aşılı

olmayan sayısı

(kişi)

246155 334425 88 270 -

Cinsiyet

Erkek 787 739 -48 -61 161

Kız 826 742 -84 -102 158

TNSA bulgularına goumlre Genişletilmiş Bağışıklama Programı hedefine uzaklık 2008rsquode 95 iken 2013rsquote

159rsquoa yuumlkselmiştir Bebeklerimiz aşı ile oumlnlenebilir hastalıklara karşı direnccedilli kılmada başarı 2008rsquoe goumlre

8 azalmış Tam aşılı olmayan ccedilocuk sayısında artış 88 270 kişi olmuştur

TNSA 2013 verilerine goumlre Tam aşılı olma durumu kızlarda 2008rsquoe goumlre 102 erkeklerde 61

azalmıştır Yuumlzde 90 hedefine uzaklık kızlarda 74rsquodan 158rsquoe erkeklerde 113rsquoten 161 e

yuumlkselmiştir

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel

Oumlzellik 2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90 hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Doğum Sırası

1 824 817 -07 -08 83

2 ve 3 851 842 -09 -11 58

4 ve 5 652 73 78 120 17

6+ 596 718 122 205 182

Tam aşılı olma durumu Doğum sırasının 3 ve daha az olması durumunda

2008rsquoden 2013rsquoe 1 dolayında azalırken doğum sırasının 4-5 olması durumunda

12 6 ya da daha fazla olanlar iccedilin 205 artış olmuştur Yine de hedefe

uzaklık 4 ve daha fazla doğum sırası olanlarda 3 ya da daha az sayıda doğum

sırası olanlara goumlre 2 kattan fazladır

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik

2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90

hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Yerleşim Yeri

Kent 842 765 -77 -91 135

Kır 71 647 -63 -89 253

KentKır 119 118

Boumllge

Batı 846 764 -82 -97 136

Guumlney 818 774 -44 -54 126

Orta 90 773 -127 -141 127

Kuzey 836 711 -125 -150 189

Doğu 643 676 33 51 224

Tam aşılı oluşta kırda ve kentte 9 dolayında azalma olmuştur Kırda hedefe

uzaklık kente goumlre 2 kata yakındır (sırasıyla 253 ve 135)

Tam aşılı oluşta yalnızca Doğu Anadolursquoda 51 duumlzeyinde artış olmuştur En

buumlyuumlk duumlşuumlş 141 ve 150 ile sırasıyla Orta ve Kuzey Anadolu boumllgelerindedir

Yuumlzde 90 hedefine uzaklık Doğuda Guumlney Anadolu Boumllgesine goumlre 18 kat

yuumlksektir (sırasıyla 189 ve 126)

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013

2013-2008

farkı

2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90 hedefine

uzaklık (yuumlzdelik dilim)

Hane halkı

refah duumlzeyi

En duumlşuumlk 622 632 1 16 268

Duumlşuumlk 816 756 -6 -74 144

Orta 862 777 -85 -99 123

Yuumlksek 895 766 -129 -144 134

En Yuumlksek 853 787 -66 -77 113

EDEY 073 080

Tam aşılı oluşta yalnızca Hanehalkı Refah duumlzeyi En duumlşuumlk olanlarda 16 duumlzeyinde

artış olmuştur En buumlyuumlk duumlşuumlş 144 ile Hanehalkı Refah duumlzeyi Yuumlksek olanlarda

saptanmıştır Yuumlzde 90 hedefine uzaklık En duumlşuumlk refah duumlzeyinde En yuumlksek refah

duumlzeyine goumlre 24 kat yuumlksektir (sırasıyla 268 ve 113)

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik

2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90

hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Eğitim

Eğitim yokilk 649 638 -11 -17 262

İlk birinci

kademe 816 772 -44 -54 128

İlk İkinci

kademe 844 741 -103 -122 159

Lise ve uumlzeri 876 778 -98 -112 122

Tam aşılı olma durumu tuumlm eğitim duumlzeylerinde azalmıştır En buumlyuumlk duumlşuumlş

122 ile ilkoumlğretim 2 kademe mezunlarında olmuştur Yuumlzde 90 hedefine

uzaklık Eğitimi olmayan veya ilkokulu bitirememişlerde lise ve uumlzeri

eğitim almışlara goumlre 21 kat daha yuumlksektir (sırasıyla 262 ve 122)

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Alan araştırmaları

bull Gazianteprsquote aile hekimliğine geccedilişten bir yıl sonra topluma dayalı yapılan bir ccedilalışmada ndash Beşli karma aşının 3 dozu 956 rapeli 652

(Devamsızlık hızı 32)

ndash OPA 1 Doz94 ikinci doz 63 (Devamsızlık hızı 33)

ndash KKK birinci doz 92

ndash tam aşılı ccedilocuk oranı 94rsquoten 84rsquoe duumlşmuumlş olarak saptanmıştır

bull Rapel pekiştirme dozları iccedilin devamsızlık kabul edilebilir uumlst sınır (10)rsquoun uumlzerindedir (Oumlzccedilırpıcı 2014)

27

28

2014 2013 2012 2011 2010

SİY CISID SİY CISID SİY CISID SİY CISID SİY CISID

Kızamık - 531 6731 7406 318 349 0 105 0 15

İmporte

kızamık

- 0 674 0 31 0 111 11 7 8

Sağlık Bakanlığı ve DSOuml verilerine goumlre

Tuumlrkiyersquode Kızamık ve Sıtmanın Yıllara goumlre Dağılımı

(DSOuml 2014 Sağlık Bakanlığı 2013)

The centralized information system for infectious diseases (CISID) uses advanced technology to collect analyse and present data on Infectious diseases in the WHO European Region httpdataeurowhointcisidTabID=361458 03042015

Şekil 1 2013 Salgınında Aşı Durumu (N7228) 25102013 itibarıyla ()

0102030405060708090

100

Bilinmiyor

2+ doz

1 doz

Aşısız

httpwwwpolioeradicationorgDataandmonit

oringaspx 05012014

İccedilsavaş nedeniyle ccediloumlken temel sağlık hizmetleri 1999rsquodan beri Suriyersquode goumlruumllmeyen ccedilocuk felci salgınına yol accediltı Onbeş yıldır Tuumlrkiyersquode de goumlruumllmeyen ccedilocuk felci salgını riski ile karşı karşıyayız 31 OCAK 2014

Tuumlrkiyersquode Ccedilocuk Felci Tehdidi Arınmayı Başarmıştık

Salgını Oumlnlemeliyiz

Herkese Sağlık ve Guumlvenli Bir Gelecek

diliyorum

Page 3: Türkiye’de Bağışıklama Hizmetleri: Sorunlar ve Öneriler · •hizmet sunumu, •soğuk zincir, •zamanında aşı sağlama, •izleme ve değerlendirme, •eğitilmiş sağlık

TUIK

ADNKS

Nuumlfus

Aile

hekimi

pozisyon

sayısı

AH

Pozisyonu

başına

nuumlfus

ASM

başına

nuumlfus

Toplum

sağlığı

merkezi

TSM

başına

nuumlfus

2010

73722988 20 183 3 653 11 647 986 74 770

2011 74724269 20 503 3 644 11 453 957 78 081

2013 76667864 21 217 3 613 11327 971 78 957

Tuumlrkiyersquode Aile Hekimliği Pozisyon Sayısı ve

Toplum Sağlığı Merkezleri Sayı ve

Nuumlfusa Goumlre Dağılımı

httpwwwailehekimligigovtrimagesstoriesResimlerAH_Gecis_tarihlerijpg

25052012 itibarıyla guumlncellenmiş veriler

10032014 itibarıyla guumlncellenmiş veriler

Esirgenen pozisyon sayısı 4339-9450

Hedef

Grup

Hizmet

sunan

Hizmet

Tuumlruuml

Kapsamdakiler Potansiyel Sorun

alanları

Yenidoğan Doğumevi

Hastane

Başvuruya

dayalı

Hastanede

Doğum

yapanlar

Hastane dışında

doğanlar

Bebek

Ccedilocuk

Aile

hekimi

Başvuruya

dayalı

Liste kişilerine Listede yer

almayanlar

hizmette

suumlreklilik

sağlanamayanlar

aşı reddi

Okul TSM Gezici Bağlı

okullara

Okula

devamsızlar aşı

guumlnuuml okulda

olmayanlar

AHBS-HSBS

arasında

devamlılık

olmayışı

Gebe Aile

hekimi

Kadın

hastalıkları

ve Doğum

Uzmanı

Başvuruya

dayalı

Liste kişilerine Aşı durumunun

belgelenmesinde

sorunlar (Okul

oumlncesi okul aşı

kaydı 15-49 yaş

izlemlerinde

yetersizlik Gebe

Td aşı kaydına

erişim) Aşı reddi

gebe tespitinde

yetersizlik

15-49

kadın

Aile

hekimi

Başvuruya

dayalı

Liste kişilerine Performans dışı

oluş

Erişkin Aile

hekimi

Başvuruya

dayalı

Liste kişilerine Performans dışı

oluş

65 + ve

Kronik

hastalıklar

Aile

hekimi

Başvuruya

dayalı

Liste kişilerine Performans dışı

oluş

Hacı

adayları

TSM Başvuruya

dayalı

Muumlftuumlluumlk listesi -

Hizmet Sunumu

Soğuk Zincirzamanında aşı sağlama

bull Tuumlrkiyersquode Aşı uumlretimi yok

bull laquoSoğuk zinciri kıran oumlderraquo

bull Aşıların Tekliccediloklu ambalaj formları

bull Durum analizi ccedilalışmaları bağımsız bilgi uumlretimi

İzleme ve değerlendirme

bull Aşılama oranları

ndash Tam aşılıların oranı

ndash Tamamlanmış primer seri oranları

ndash Devamsızlık hızları

bull Aşı ile oumlnlenebilir hastalıkların suumlrveyansı

ndash Sıklık

ndash Olgu incelemesi Aşılanma durumu

bull Aşı sonrası istenmeyen etki (ASİE) suumlrveyansı

Aşı ile Oumlnlenebilir Hastalıkların Bulaştırıcılığı ve Oumlnlenmesi iccedilin Gerekli Aşılamada Kapsayıcılık Duumlzeyi

Hastalık Bir hastanın hastalık

bulaştırabileceği

kişi sayısı

Toplum Bağışıklığı iccedilin

salgını oumlnlemek iccedilin

ulaşılması gereken en az

aşı oranı ()

Difteri 6-7 85

Kızamık 12-18 83-94

Kabakulak 4-7 75-86

Boğmaca 12-17 92-94

Ccedilocuk Felci 5-7 80-86

Kızamıkccedilık 6-7 83-85

Succediliccedileği 5-7 80-85

HASUDER (2014) Genişletilmiş bağışıklama programı (gbp) ile ilgili goumlruumlş

Erişim tarihi 16 Mart2015

httphasuderorganasayfaimagesTTB_ASI_GORUS_09_EKIM_2014_GONDERILENpdf

8

9 Sağlık İst Yıllığı 2013

Tuumlrkiyersquode Polio3 Aşılama Oranları

1997 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

DSOuml-UNICEF

tahmini

79 85 88 78 69 85 90 90 96 96 96 96 97 97 98

Resmi bildirim 79 85 88 78 69 85 90 - 96 96 96 - UD 97 98

DSOuml-UNICEF

Aşı Uygulayıcı

Anketi

- 80 82 78 69 85 90 90 96 96 96 - UD 97 98

SurveyTNSA 64 - - - 69 - - - 89 - - - UD UD 86

Guumlven derecesi

++ +++ +++ ++ +++ +++ +++ +++ + +++ ++ + ++ ++

+++ RB+ BM payda+Son 2 yılda survey ile desteklenen bulgular

++ En az iki kaynaktan destek var karşıt kaynak yok

+ Kaynak yok ya da karşıt kaynak var 10

Tuumlrkiyersquode Kızamık iccedileren aşı Aşılama Oranları

1997 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

DSOuml-UNICEF tahmini 79 87 91 83 75 81 91 98 96 97 97 97 97 96 98

Resmi bildirim 76 86 90 82 75 81 91 - 96 97 97 - UD 96 98

DSOuml-UNICEF Aşı

Uygulaycı Anketi

- 81 84 82 75 81 91 98 96 97 97 - UD 96 98

SurveyTNSA 78 - - - 79 - - - 89 - - - Ud 90

Guumlven derecesi

++ ++ ++ +++ +++ +++ + +++ +++ +++ ++ + ++ ++

+++ RB+ BM payda+Son 2 yılda survey ile desteklenen bulgular

++ En az iki kaynaktan destek var karşıt kaynak yok

+ Kaynak yok ya da karşıt kaynak var 11

Kızamık aşısı 2 doz TR 2013

12

httpwwwwhointimmunizationmonitoring_surveillancedataturpdf 09042015

KKK 1 Dozda yetersiz il sayısı

KKK-1 lt 95

2013 2012 2011 2010 2009 2008

İl sayısı

6 29 8 11 16 31

httpappswhointimmunization_monitoringglobalsummarycountriescountrycriteria5Bcountry5D5B5D=TURampcommit=OK 15052015

Araştırma tarihinden oumlnceki herhangi bir zamanda

belli aşıları almış olan 15-26 aylık ccedilocuklar ()

Goumlsterge 1993 1998 2003 2008 2013

BCG

DaBT-İPA-Hib3

KKK

Tam aşılı

891

771

779

647

885

587

785

457

877

644

794

542

959

893

893

805

944

864

898

741

Tuumlrkiye Nuumlfus ve Sağlık Araştırması 2013

Hacettepe Uumlni Nuumlfus Etuumldleri Enstituumlsuuml

15

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi ()

Tuumlrkiye () 16 29 81

Yıllık doğum sayısı (TUIK) 1 262 333 1 291 217 2

Hiccedil aşılanmayan sayısı 20197 37445 85

Cinsiyet

Erkek 11 16 455

Kız 22 41 864

KadınErkek 200 256 281

Hiccedil aşılanmamış ccedilocuk sayısında artış 17248 kişiyi bulmuştur Bu artış 2008 sonuccedillarına goumlre 81 duumlzeyindedir Aşılanmama kız ccedilocukları iccedilin gittikccedile artan bir eşitsizlik oumlgesi olarak goumlruumlnmektedir Aşılanmama accedilısından KadınErkek oranı 2008-2013 arasında 28 artmıştır Kız ccedilocuklarda aşılanmamada artış son 5 yıl iccedilin 864 ile erkelere goumlre ( 455) yaklaşık 2 kat artmıştır

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi

()

Doğum Sırası

1 11 12 91

2 ve 3 12 2 667

4 ve 5 34 94 1765

6+ 49 71 449

4 ve 51 ccedilocuk 309 783 1534

6+ ccedilocuk 1 ccedilocuk 283 470 659

Doğurganlığın teşvik edildiği bu doumlnemde 4-5 ccedilocuklu ailelerin ccedilocuklarının aşılanmamasında artış bir ccedilocuklulara goumlre 1534 2-3 ccedilocuklulara goumlre 659rsquodur 2008-2013 doumlneminde hiccedil aşı olmamışların sıklığında artış 4-5 ccedilocuklu ailelerin ccedilocukları iccedilin 1765 oldu

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi

()

Yerleşim Yeri

Kent 16 31 937

Kır 16 2 250

KırKent 100 065 -355

Boumllge

Batı 16 47 1937

Guumlney 11 09 -182

Orta 12 04 -667

Kuzey 0 0 0

Doğu 28 38 357

DoğuBatı 175 081 -538

Hiccedil aşı olmamışların sıklığı kentte 937 kırda 25 artmıştır Bu artış

aşılanmama accedilısından KırKent eşitsizliğini azaltmıştır

Hiccedil aşı olmamışların sıklığı Batıda 1937 artarken tuumlm boumllgelerde azalma

sağlanmıştır Bu artış aşılanmama accedilısından DoğuBatı eşitsizliğini azaltmıştır

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi ()

Hane halkı refah duumlzeyi

En duumlşuumlk 38 41 79

Duumlşuumlk 21 35 667

Orta 06 46 6667

Yuumlksek 05 09 800

En Yuumlksek 07 0 -1000

En DuumlşuumlkYuumlksek 76 456 -401

Hiccedil aşılanmamışların sıklığında artış en ccedilok hanehalkı refah duumlzeyi

orta olarak sınıflanan kesimde ( 6667) azalma ise en varsıl kesimde

(-100) olmuştur Hiccedil aşılanmamış olma neredeyse tuumlmuumlyle varsıl

olmayanların sorunu gibi goumlruumlnmektedir

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi ()

Eğitim

Eğitim yokilk 32 92 1875

İlk birinci kademe 18 24 333

İlk İkinci kademe 08 11 375

Lise ve uumlzeri 02 02 00

Eğitimi YokLise ve uumlzeri 16 46 1875

Hiccedil aşılanmamışların sıklığında artış en ccedilok ilkokulu bitirmemiş

eğitimi olmayan kesimdedir( 1875) Lise ve uumlzeri eğitim almışlar ile

eğitimi olmayanlar arasındaki eşitsizlik 1875 artmıştır Hiccedil

aşılanmamış olma neredeyse tuumlmuumlyle Liseden az eğitim almışların

sorunu gibi goumlruumlnmektedir

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik

2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90

hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Tuumlrkiye () 805 741 -64 -80 159

Yıllık doğum

sayısı (TUIK) 1 262 333 1 291 217 28 884 2 -

Tam aşılı

olmayan sayısı

(kişi)

246155 334425 88 270 -

Cinsiyet

Erkek 787 739 -48 -61 161

Kız 826 742 -84 -102 158

TNSA bulgularına goumlre Genişletilmiş Bağışıklama Programı hedefine uzaklık 2008rsquode 95 iken 2013rsquote

159rsquoa yuumlkselmiştir Bebeklerimiz aşı ile oumlnlenebilir hastalıklara karşı direnccedilli kılmada başarı 2008rsquoe goumlre

8 azalmış Tam aşılı olmayan ccedilocuk sayısında artış 88 270 kişi olmuştur

TNSA 2013 verilerine goumlre Tam aşılı olma durumu kızlarda 2008rsquoe goumlre 102 erkeklerde 61

azalmıştır Yuumlzde 90 hedefine uzaklık kızlarda 74rsquodan 158rsquoe erkeklerde 113rsquoten 161 e

yuumlkselmiştir

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel

Oumlzellik 2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90 hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Doğum Sırası

1 824 817 -07 -08 83

2 ve 3 851 842 -09 -11 58

4 ve 5 652 73 78 120 17

6+ 596 718 122 205 182

Tam aşılı olma durumu Doğum sırasının 3 ve daha az olması durumunda

2008rsquoden 2013rsquoe 1 dolayında azalırken doğum sırasının 4-5 olması durumunda

12 6 ya da daha fazla olanlar iccedilin 205 artış olmuştur Yine de hedefe

uzaklık 4 ve daha fazla doğum sırası olanlarda 3 ya da daha az sayıda doğum

sırası olanlara goumlre 2 kattan fazladır

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik

2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90

hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Yerleşim Yeri

Kent 842 765 -77 -91 135

Kır 71 647 -63 -89 253

KentKır 119 118

Boumllge

Batı 846 764 -82 -97 136

Guumlney 818 774 -44 -54 126

Orta 90 773 -127 -141 127

Kuzey 836 711 -125 -150 189

Doğu 643 676 33 51 224

Tam aşılı oluşta kırda ve kentte 9 dolayında azalma olmuştur Kırda hedefe

uzaklık kente goumlre 2 kata yakındır (sırasıyla 253 ve 135)

Tam aşılı oluşta yalnızca Doğu Anadolursquoda 51 duumlzeyinde artış olmuştur En

buumlyuumlk duumlşuumlş 141 ve 150 ile sırasıyla Orta ve Kuzey Anadolu boumllgelerindedir

Yuumlzde 90 hedefine uzaklık Doğuda Guumlney Anadolu Boumllgesine goumlre 18 kat

yuumlksektir (sırasıyla 189 ve 126)

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013

2013-2008

farkı

2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90 hedefine

uzaklık (yuumlzdelik dilim)

Hane halkı

refah duumlzeyi

En duumlşuumlk 622 632 1 16 268

Duumlşuumlk 816 756 -6 -74 144

Orta 862 777 -85 -99 123

Yuumlksek 895 766 -129 -144 134

En Yuumlksek 853 787 -66 -77 113

EDEY 073 080

Tam aşılı oluşta yalnızca Hanehalkı Refah duumlzeyi En duumlşuumlk olanlarda 16 duumlzeyinde

artış olmuştur En buumlyuumlk duumlşuumlş 144 ile Hanehalkı Refah duumlzeyi Yuumlksek olanlarda

saptanmıştır Yuumlzde 90 hedefine uzaklık En duumlşuumlk refah duumlzeyinde En yuumlksek refah

duumlzeyine goumlre 24 kat yuumlksektir (sırasıyla 268 ve 113)

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik

2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90

hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Eğitim

Eğitim yokilk 649 638 -11 -17 262

İlk birinci

kademe 816 772 -44 -54 128

İlk İkinci

kademe 844 741 -103 -122 159

Lise ve uumlzeri 876 778 -98 -112 122

Tam aşılı olma durumu tuumlm eğitim duumlzeylerinde azalmıştır En buumlyuumlk duumlşuumlş

122 ile ilkoumlğretim 2 kademe mezunlarında olmuştur Yuumlzde 90 hedefine

uzaklık Eğitimi olmayan veya ilkokulu bitirememişlerde lise ve uumlzeri

eğitim almışlara goumlre 21 kat daha yuumlksektir (sırasıyla 262 ve 122)

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Alan araştırmaları

bull Gazianteprsquote aile hekimliğine geccedilişten bir yıl sonra topluma dayalı yapılan bir ccedilalışmada ndash Beşli karma aşının 3 dozu 956 rapeli 652

(Devamsızlık hızı 32)

ndash OPA 1 Doz94 ikinci doz 63 (Devamsızlık hızı 33)

ndash KKK birinci doz 92

ndash tam aşılı ccedilocuk oranı 94rsquoten 84rsquoe duumlşmuumlş olarak saptanmıştır

bull Rapel pekiştirme dozları iccedilin devamsızlık kabul edilebilir uumlst sınır (10)rsquoun uumlzerindedir (Oumlzccedilırpıcı 2014)

27

28

2014 2013 2012 2011 2010

SİY CISID SİY CISID SİY CISID SİY CISID SİY CISID

Kızamık - 531 6731 7406 318 349 0 105 0 15

İmporte

kızamık

- 0 674 0 31 0 111 11 7 8

Sağlık Bakanlığı ve DSOuml verilerine goumlre

Tuumlrkiyersquode Kızamık ve Sıtmanın Yıllara goumlre Dağılımı

(DSOuml 2014 Sağlık Bakanlığı 2013)

The centralized information system for infectious diseases (CISID) uses advanced technology to collect analyse and present data on Infectious diseases in the WHO European Region httpdataeurowhointcisidTabID=361458 03042015

Şekil 1 2013 Salgınında Aşı Durumu (N7228) 25102013 itibarıyla ()

0102030405060708090

100

Bilinmiyor

2+ doz

1 doz

Aşısız

httpwwwpolioeradicationorgDataandmonit

oringaspx 05012014

İccedilsavaş nedeniyle ccediloumlken temel sağlık hizmetleri 1999rsquodan beri Suriyersquode goumlruumllmeyen ccedilocuk felci salgınına yol accediltı Onbeş yıldır Tuumlrkiyersquode de goumlruumllmeyen ccedilocuk felci salgını riski ile karşı karşıyayız 31 OCAK 2014

Tuumlrkiyersquode Ccedilocuk Felci Tehdidi Arınmayı Başarmıştık

Salgını Oumlnlemeliyiz

Herkese Sağlık ve Guumlvenli Bir Gelecek

diliyorum

Page 4: Türkiye’de Bağışıklama Hizmetleri: Sorunlar ve Öneriler · •hizmet sunumu, •soğuk zincir, •zamanında aşı sağlama, •izleme ve değerlendirme, •eğitilmiş sağlık

Hedef

Grup

Hizmet

sunan

Hizmet

Tuumlruuml

Kapsamdakiler Potansiyel Sorun

alanları

Yenidoğan Doğumevi

Hastane

Başvuruya

dayalı

Hastanede

Doğum

yapanlar

Hastane dışında

doğanlar

Bebek

Ccedilocuk

Aile

hekimi

Başvuruya

dayalı

Liste kişilerine Listede yer

almayanlar

hizmette

suumlreklilik

sağlanamayanlar

aşı reddi

Okul TSM Gezici Bağlı

okullara

Okula

devamsızlar aşı

guumlnuuml okulda

olmayanlar

AHBS-HSBS

arasında

devamlılık

olmayışı

Gebe Aile

hekimi

Kadın

hastalıkları

ve Doğum

Uzmanı

Başvuruya

dayalı

Liste kişilerine Aşı durumunun

belgelenmesinde

sorunlar (Okul

oumlncesi okul aşı

kaydı 15-49 yaş

izlemlerinde

yetersizlik Gebe

Td aşı kaydına

erişim) Aşı reddi

gebe tespitinde

yetersizlik

15-49

kadın

Aile

hekimi

Başvuruya

dayalı

Liste kişilerine Performans dışı

oluş

Erişkin Aile

hekimi

Başvuruya

dayalı

Liste kişilerine Performans dışı

oluş

65 + ve

Kronik

hastalıklar

Aile

hekimi

Başvuruya

dayalı

Liste kişilerine Performans dışı

oluş

Hacı

adayları

TSM Başvuruya

dayalı

Muumlftuumlluumlk listesi -

Hizmet Sunumu

Soğuk Zincirzamanında aşı sağlama

bull Tuumlrkiyersquode Aşı uumlretimi yok

bull laquoSoğuk zinciri kıran oumlderraquo

bull Aşıların Tekliccediloklu ambalaj formları

bull Durum analizi ccedilalışmaları bağımsız bilgi uumlretimi

İzleme ve değerlendirme

bull Aşılama oranları

ndash Tam aşılıların oranı

ndash Tamamlanmış primer seri oranları

ndash Devamsızlık hızları

bull Aşı ile oumlnlenebilir hastalıkların suumlrveyansı

ndash Sıklık

ndash Olgu incelemesi Aşılanma durumu

bull Aşı sonrası istenmeyen etki (ASİE) suumlrveyansı

Aşı ile Oumlnlenebilir Hastalıkların Bulaştırıcılığı ve Oumlnlenmesi iccedilin Gerekli Aşılamada Kapsayıcılık Duumlzeyi

Hastalık Bir hastanın hastalık

bulaştırabileceği

kişi sayısı

Toplum Bağışıklığı iccedilin

salgını oumlnlemek iccedilin

ulaşılması gereken en az

aşı oranı ()

Difteri 6-7 85

Kızamık 12-18 83-94

Kabakulak 4-7 75-86

Boğmaca 12-17 92-94

Ccedilocuk Felci 5-7 80-86

Kızamıkccedilık 6-7 83-85

Succediliccedileği 5-7 80-85

HASUDER (2014) Genişletilmiş bağışıklama programı (gbp) ile ilgili goumlruumlş

Erişim tarihi 16 Mart2015

httphasuderorganasayfaimagesTTB_ASI_GORUS_09_EKIM_2014_GONDERILENpdf

8

9 Sağlık İst Yıllığı 2013

Tuumlrkiyersquode Polio3 Aşılama Oranları

1997 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

DSOuml-UNICEF

tahmini

79 85 88 78 69 85 90 90 96 96 96 96 97 97 98

Resmi bildirim 79 85 88 78 69 85 90 - 96 96 96 - UD 97 98

DSOuml-UNICEF

Aşı Uygulayıcı

Anketi

- 80 82 78 69 85 90 90 96 96 96 - UD 97 98

SurveyTNSA 64 - - - 69 - - - 89 - - - UD UD 86

Guumlven derecesi

++ +++ +++ ++ +++ +++ +++ +++ + +++ ++ + ++ ++

+++ RB+ BM payda+Son 2 yılda survey ile desteklenen bulgular

++ En az iki kaynaktan destek var karşıt kaynak yok

+ Kaynak yok ya da karşıt kaynak var 10

Tuumlrkiyersquode Kızamık iccedileren aşı Aşılama Oranları

1997 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

DSOuml-UNICEF tahmini 79 87 91 83 75 81 91 98 96 97 97 97 97 96 98

Resmi bildirim 76 86 90 82 75 81 91 - 96 97 97 - UD 96 98

DSOuml-UNICEF Aşı

Uygulaycı Anketi

- 81 84 82 75 81 91 98 96 97 97 - UD 96 98

SurveyTNSA 78 - - - 79 - - - 89 - - - Ud 90

Guumlven derecesi

++ ++ ++ +++ +++ +++ + +++ +++ +++ ++ + ++ ++

+++ RB+ BM payda+Son 2 yılda survey ile desteklenen bulgular

++ En az iki kaynaktan destek var karşıt kaynak yok

+ Kaynak yok ya da karşıt kaynak var 11

Kızamık aşısı 2 doz TR 2013

12

httpwwwwhointimmunizationmonitoring_surveillancedataturpdf 09042015

KKK 1 Dozda yetersiz il sayısı

KKK-1 lt 95

2013 2012 2011 2010 2009 2008

İl sayısı

6 29 8 11 16 31

httpappswhointimmunization_monitoringglobalsummarycountriescountrycriteria5Bcountry5D5B5D=TURampcommit=OK 15052015

Araştırma tarihinden oumlnceki herhangi bir zamanda

belli aşıları almış olan 15-26 aylık ccedilocuklar ()

Goumlsterge 1993 1998 2003 2008 2013

BCG

DaBT-İPA-Hib3

KKK

Tam aşılı

891

771

779

647

885

587

785

457

877

644

794

542

959

893

893

805

944

864

898

741

Tuumlrkiye Nuumlfus ve Sağlık Araştırması 2013

Hacettepe Uumlni Nuumlfus Etuumldleri Enstituumlsuuml

15

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi ()

Tuumlrkiye () 16 29 81

Yıllık doğum sayısı (TUIK) 1 262 333 1 291 217 2

Hiccedil aşılanmayan sayısı 20197 37445 85

Cinsiyet

Erkek 11 16 455

Kız 22 41 864

KadınErkek 200 256 281

Hiccedil aşılanmamış ccedilocuk sayısında artış 17248 kişiyi bulmuştur Bu artış 2008 sonuccedillarına goumlre 81 duumlzeyindedir Aşılanmama kız ccedilocukları iccedilin gittikccedile artan bir eşitsizlik oumlgesi olarak goumlruumlnmektedir Aşılanmama accedilısından KadınErkek oranı 2008-2013 arasında 28 artmıştır Kız ccedilocuklarda aşılanmamada artış son 5 yıl iccedilin 864 ile erkelere goumlre ( 455) yaklaşık 2 kat artmıştır

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi

()

Doğum Sırası

1 11 12 91

2 ve 3 12 2 667

4 ve 5 34 94 1765

6+ 49 71 449

4 ve 51 ccedilocuk 309 783 1534

6+ ccedilocuk 1 ccedilocuk 283 470 659

Doğurganlığın teşvik edildiği bu doumlnemde 4-5 ccedilocuklu ailelerin ccedilocuklarının aşılanmamasında artış bir ccedilocuklulara goumlre 1534 2-3 ccedilocuklulara goumlre 659rsquodur 2008-2013 doumlneminde hiccedil aşı olmamışların sıklığında artış 4-5 ccedilocuklu ailelerin ccedilocukları iccedilin 1765 oldu

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi

()

Yerleşim Yeri

Kent 16 31 937

Kır 16 2 250

KırKent 100 065 -355

Boumllge

Batı 16 47 1937

Guumlney 11 09 -182

Orta 12 04 -667

Kuzey 0 0 0

Doğu 28 38 357

DoğuBatı 175 081 -538

Hiccedil aşı olmamışların sıklığı kentte 937 kırda 25 artmıştır Bu artış

aşılanmama accedilısından KırKent eşitsizliğini azaltmıştır

Hiccedil aşı olmamışların sıklığı Batıda 1937 artarken tuumlm boumllgelerde azalma

sağlanmıştır Bu artış aşılanmama accedilısından DoğuBatı eşitsizliğini azaltmıştır

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi ()

Hane halkı refah duumlzeyi

En duumlşuumlk 38 41 79

Duumlşuumlk 21 35 667

Orta 06 46 6667

Yuumlksek 05 09 800

En Yuumlksek 07 0 -1000

En DuumlşuumlkYuumlksek 76 456 -401

Hiccedil aşılanmamışların sıklığında artış en ccedilok hanehalkı refah duumlzeyi

orta olarak sınıflanan kesimde ( 6667) azalma ise en varsıl kesimde

(-100) olmuştur Hiccedil aşılanmamış olma neredeyse tuumlmuumlyle varsıl

olmayanların sorunu gibi goumlruumlnmektedir

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi ()

Eğitim

Eğitim yokilk 32 92 1875

İlk birinci kademe 18 24 333

İlk İkinci kademe 08 11 375

Lise ve uumlzeri 02 02 00

Eğitimi YokLise ve uumlzeri 16 46 1875

Hiccedil aşılanmamışların sıklığında artış en ccedilok ilkokulu bitirmemiş

eğitimi olmayan kesimdedir( 1875) Lise ve uumlzeri eğitim almışlar ile

eğitimi olmayanlar arasındaki eşitsizlik 1875 artmıştır Hiccedil

aşılanmamış olma neredeyse tuumlmuumlyle Liseden az eğitim almışların

sorunu gibi goumlruumlnmektedir

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik

2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90

hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Tuumlrkiye () 805 741 -64 -80 159

Yıllık doğum

sayısı (TUIK) 1 262 333 1 291 217 28 884 2 -

Tam aşılı

olmayan sayısı

(kişi)

246155 334425 88 270 -

Cinsiyet

Erkek 787 739 -48 -61 161

Kız 826 742 -84 -102 158

TNSA bulgularına goumlre Genişletilmiş Bağışıklama Programı hedefine uzaklık 2008rsquode 95 iken 2013rsquote

159rsquoa yuumlkselmiştir Bebeklerimiz aşı ile oumlnlenebilir hastalıklara karşı direnccedilli kılmada başarı 2008rsquoe goumlre

8 azalmış Tam aşılı olmayan ccedilocuk sayısında artış 88 270 kişi olmuştur

TNSA 2013 verilerine goumlre Tam aşılı olma durumu kızlarda 2008rsquoe goumlre 102 erkeklerde 61

azalmıştır Yuumlzde 90 hedefine uzaklık kızlarda 74rsquodan 158rsquoe erkeklerde 113rsquoten 161 e

yuumlkselmiştir

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel

Oumlzellik 2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90 hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Doğum Sırası

1 824 817 -07 -08 83

2 ve 3 851 842 -09 -11 58

4 ve 5 652 73 78 120 17

6+ 596 718 122 205 182

Tam aşılı olma durumu Doğum sırasının 3 ve daha az olması durumunda

2008rsquoden 2013rsquoe 1 dolayında azalırken doğum sırasının 4-5 olması durumunda

12 6 ya da daha fazla olanlar iccedilin 205 artış olmuştur Yine de hedefe

uzaklık 4 ve daha fazla doğum sırası olanlarda 3 ya da daha az sayıda doğum

sırası olanlara goumlre 2 kattan fazladır

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik

2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90

hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Yerleşim Yeri

Kent 842 765 -77 -91 135

Kır 71 647 -63 -89 253

KentKır 119 118

Boumllge

Batı 846 764 -82 -97 136

Guumlney 818 774 -44 -54 126

Orta 90 773 -127 -141 127

Kuzey 836 711 -125 -150 189

Doğu 643 676 33 51 224

Tam aşılı oluşta kırda ve kentte 9 dolayında azalma olmuştur Kırda hedefe

uzaklık kente goumlre 2 kata yakındır (sırasıyla 253 ve 135)

Tam aşılı oluşta yalnızca Doğu Anadolursquoda 51 duumlzeyinde artış olmuştur En

buumlyuumlk duumlşuumlş 141 ve 150 ile sırasıyla Orta ve Kuzey Anadolu boumllgelerindedir

Yuumlzde 90 hedefine uzaklık Doğuda Guumlney Anadolu Boumllgesine goumlre 18 kat

yuumlksektir (sırasıyla 189 ve 126)

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013

2013-2008

farkı

2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90 hedefine

uzaklık (yuumlzdelik dilim)

Hane halkı

refah duumlzeyi

En duumlşuumlk 622 632 1 16 268

Duumlşuumlk 816 756 -6 -74 144

Orta 862 777 -85 -99 123

Yuumlksek 895 766 -129 -144 134

En Yuumlksek 853 787 -66 -77 113

EDEY 073 080

Tam aşılı oluşta yalnızca Hanehalkı Refah duumlzeyi En duumlşuumlk olanlarda 16 duumlzeyinde

artış olmuştur En buumlyuumlk duumlşuumlş 144 ile Hanehalkı Refah duumlzeyi Yuumlksek olanlarda

saptanmıştır Yuumlzde 90 hedefine uzaklık En duumlşuumlk refah duumlzeyinde En yuumlksek refah

duumlzeyine goumlre 24 kat yuumlksektir (sırasıyla 268 ve 113)

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik

2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90

hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Eğitim

Eğitim yokilk 649 638 -11 -17 262

İlk birinci

kademe 816 772 -44 -54 128

İlk İkinci

kademe 844 741 -103 -122 159

Lise ve uumlzeri 876 778 -98 -112 122

Tam aşılı olma durumu tuumlm eğitim duumlzeylerinde azalmıştır En buumlyuumlk duumlşuumlş

122 ile ilkoumlğretim 2 kademe mezunlarında olmuştur Yuumlzde 90 hedefine

uzaklık Eğitimi olmayan veya ilkokulu bitirememişlerde lise ve uumlzeri

eğitim almışlara goumlre 21 kat daha yuumlksektir (sırasıyla 262 ve 122)

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Alan araştırmaları

bull Gazianteprsquote aile hekimliğine geccedilişten bir yıl sonra topluma dayalı yapılan bir ccedilalışmada ndash Beşli karma aşının 3 dozu 956 rapeli 652

(Devamsızlık hızı 32)

ndash OPA 1 Doz94 ikinci doz 63 (Devamsızlık hızı 33)

ndash KKK birinci doz 92

ndash tam aşılı ccedilocuk oranı 94rsquoten 84rsquoe duumlşmuumlş olarak saptanmıştır

bull Rapel pekiştirme dozları iccedilin devamsızlık kabul edilebilir uumlst sınır (10)rsquoun uumlzerindedir (Oumlzccedilırpıcı 2014)

27

28

2014 2013 2012 2011 2010

SİY CISID SİY CISID SİY CISID SİY CISID SİY CISID

Kızamık - 531 6731 7406 318 349 0 105 0 15

İmporte

kızamık

- 0 674 0 31 0 111 11 7 8

Sağlık Bakanlığı ve DSOuml verilerine goumlre

Tuumlrkiyersquode Kızamık ve Sıtmanın Yıllara goumlre Dağılımı

(DSOuml 2014 Sağlık Bakanlığı 2013)

The centralized information system for infectious diseases (CISID) uses advanced technology to collect analyse and present data on Infectious diseases in the WHO European Region httpdataeurowhointcisidTabID=361458 03042015

Şekil 1 2013 Salgınında Aşı Durumu (N7228) 25102013 itibarıyla ()

0102030405060708090

100

Bilinmiyor

2+ doz

1 doz

Aşısız

httpwwwpolioeradicationorgDataandmonit

oringaspx 05012014

İccedilsavaş nedeniyle ccediloumlken temel sağlık hizmetleri 1999rsquodan beri Suriyersquode goumlruumllmeyen ccedilocuk felci salgınına yol accediltı Onbeş yıldır Tuumlrkiyersquode de goumlruumllmeyen ccedilocuk felci salgını riski ile karşı karşıyayız 31 OCAK 2014

Tuumlrkiyersquode Ccedilocuk Felci Tehdidi Arınmayı Başarmıştık

Salgını Oumlnlemeliyiz

Herkese Sağlık ve Guumlvenli Bir Gelecek

diliyorum

Page 5: Türkiye’de Bağışıklama Hizmetleri: Sorunlar ve Öneriler · •hizmet sunumu, •soğuk zincir, •zamanında aşı sağlama, •izleme ve değerlendirme, •eğitilmiş sağlık

Soğuk Zincirzamanında aşı sağlama

bull Tuumlrkiyersquode Aşı uumlretimi yok

bull laquoSoğuk zinciri kıran oumlderraquo

bull Aşıların Tekliccediloklu ambalaj formları

bull Durum analizi ccedilalışmaları bağımsız bilgi uumlretimi

İzleme ve değerlendirme

bull Aşılama oranları

ndash Tam aşılıların oranı

ndash Tamamlanmış primer seri oranları

ndash Devamsızlık hızları

bull Aşı ile oumlnlenebilir hastalıkların suumlrveyansı

ndash Sıklık

ndash Olgu incelemesi Aşılanma durumu

bull Aşı sonrası istenmeyen etki (ASİE) suumlrveyansı

Aşı ile Oumlnlenebilir Hastalıkların Bulaştırıcılığı ve Oumlnlenmesi iccedilin Gerekli Aşılamada Kapsayıcılık Duumlzeyi

Hastalık Bir hastanın hastalık

bulaştırabileceği

kişi sayısı

Toplum Bağışıklığı iccedilin

salgını oumlnlemek iccedilin

ulaşılması gereken en az

aşı oranı ()

Difteri 6-7 85

Kızamık 12-18 83-94

Kabakulak 4-7 75-86

Boğmaca 12-17 92-94

Ccedilocuk Felci 5-7 80-86

Kızamıkccedilık 6-7 83-85

Succediliccedileği 5-7 80-85

HASUDER (2014) Genişletilmiş bağışıklama programı (gbp) ile ilgili goumlruumlş

Erişim tarihi 16 Mart2015

httphasuderorganasayfaimagesTTB_ASI_GORUS_09_EKIM_2014_GONDERILENpdf

8

9 Sağlık İst Yıllığı 2013

Tuumlrkiyersquode Polio3 Aşılama Oranları

1997 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

DSOuml-UNICEF

tahmini

79 85 88 78 69 85 90 90 96 96 96 96 97 97 98

Resmi bildirim 79 85 88 78 69 85 90 - 96 96 96 - UD 97 98

DSOuml-UNICEF

Aşı Uygulayıcı

Anketi

- 80 82 78 69 85 90 90 96 96 96 - UD 97 98

SurveyTNSA 64 - - - 69 - - - 89 - - - UD UD 86

Guumlven derecesi

++ +++ +++ ++ +++ +++ +++ +++ + +++ ++ + ++ ++

+++ RB+ BM payda+Son 2 yılda survey ile desteklenen bulgular

++ En az iki kaynaktan destek var karşıt kaynak yok

+ Kaynak yok ya da karşıt kaynak var 10

Tuumlrkiyersquode Kızamık iccedileren aşı Aşılama Oranları

1997 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

DSOuml-UNICEF tahmini 79 87 91 83 75 81 91 98 96 97 97 97 97 96 98

Resmi bildirim 76 86 90 82 75 81 91 - 96 97 97 - UD 96 98

DSOuml-UNICEF Aşı

Uygulaycı Anketi

- 81 84 82 75 81 91 98 96 97 97 - UD 96 98

SurveyTNSA 78 - - - 79 - - - 89 - - - Ud 90

Guumlven derecesi

++ ++ ++ +++ +++ +++ + +++ +++ +++ ++ + ++ ++

+++ RB+ BM payda+Son 2 yılda survey ile desteklenen bulgular

++ En az iki kaynaktan destek var karşıt kaynak yok

+ Kaynak yok ya da karşıt kaynak var 11

Kızamık aşısı 2 doz TR 2013

12

httpwwwwhointimmunizationmonitoring_surveillancedataturpdf 09042015

KKK 1 Dozda yetersiz il sayısı

KKK-1 lt 95

2013 2012 2011 2010 2009 2008

İl sayısı

6 29 8 11 16 31

httpappswhointimmunization_monitoringglobalsummarycountriescountrycriteria5Bcountry5D5B5D=TURampcommit=OK 15052015

Araştırma tarihinden oumlnceki herhangi bir zamanda

belli aşıları almış olan 15-26 aylık ccedilocuklar ()

Goumlsterge 1993 1998 2003 2008 2013

BCG

DaBT-İPA-Hib3

KKK

Tam aşılı

891

771

779

647

885

587

785

457

877

644

794

542

959

893

893

805

944

864

898

741

Tuumlrkiye Nuumlfus ve Sağlık Araştırması 2013

Hacettepe Uumlni Nuumlfus Etuumldleri Enstituumlsuuml

15

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi ()

Tuumlrkiye () 16 29 81

Yıllık doğum sayısı (TUIK) 1 262 333 1 291 217 2

Hiccedil aşılanmayan sayısı 20197 37445 85

Cinsiyet

Erkek 11 16 455

Kız 22 41 864

KadınErkek 200 256 281

Hiccedil aşılanmamış ccedilocuk sayısında artış 17248 kişiyi bulmuştur Bu artış 2008 sonuccedillarına goumlre 81 duumlzeyindedir Aşılanmama kız ccedilocukları iccedilin gittikccedile artan bir eşitsizlik oumlgesi olarak goumlruumlnmektedir Aşılanmama accedilısından KadınErkek oranı 2008-2013 arasında 28 artmıştır Kız ccedilocuklarda aşılanmamada artış son 5 yıl iccedilin 864 ile erkelere goumlre ( 455) yaklaşık 2 kat artmıştır

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi

()

Doğum Sırası

1 11 12 91

2 ve 3 12 2 667

4 ve 5 34 94 1765

6+ 49 71 449

4 ve 51 ccedilocuk 309 783 1534

6+ ccedilocuk 1 ccedilocuk 283 470 659

Doğurganlığın teşvik edildiği bu doumlnemde 4-5 ccedilocuklu ailelerin ccedilocuklarının aşılanmamasında artış bir ccedilocuklulara goumlre 1534 2-3 ccedilocuklulara goumlre 659rsquodur 2008-2013 doumlneminde hiccedil aşı olmamışların sıklığında artış 4-5 ccedilocuklu ailelerin ccedilocukları iccedilin 1765 oldu

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi

()

Yerleşim Yeri

Kent 16 31 937

Kır 16 2 250

KırKent 100 065 -355

Boumllge

Batı 16 47 1937

Guumlney 11 09 -182

Orta 12 04 -667

Kuzey 0 0 0

Doğu 28 38 357

DoğuBatı 175 081 -538

Hiccedil aşı olmamışların sıklığı kentte 937 kırda 25 artmıştır Bu artış

aşılanmama accedilısından KırKent eşitsizliğini azaltmıştır

Hiccedil aşı olmamışların sıklığı Batıda 1937 artarken tuumlm boumllgelerde azalma

sağlanmıştır Bu artış aşılanmama accedilısından DoğuBatı eşitsizliğini azaltmıştır

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi ()

Hane halkı refah duumlzeyi

En duumlşuumlk 38 41 79

Duumlşuumlk 21 35 667

Orta 06 46 6667

Yuumlksek 05 09 800

En Yuumlksek 07 0 -1000

En DuumlşuumlkYuumlksek 76 456 -401

Hiccedil aşılanmamışların sıklığında artış en ccedilok hanehalkı refah duumlzeyi

orta olarak sınıflanan kesimde ( 6667) azalma ise en varsıl kesimde

(-100) olmuştur Hiccedil aşılanmamış olma neredeyse tuumlmuumlyle varsıl

olmayanların sorunu gibi goumlruumlnmektedir

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi ()

Eğitim

Eğitim yokilk 32 92 1875

İlk birinci kademe 18 24 333

İlk İkinci kademe 08 11 375

Lise ve uumlzeri 02 02 00

Eğitimi YokLise ve uumlzeri 16 46 1875

Hiccedil aşılanmamışların sıklığında artış en ccedilok ilkokulu bitirmemiş

eğitimi olmayan kesimdedir( 1875) Lise ve uumlzeri eğitim almışlar ile

eğitimi olmayanlar arasındaki eşitsizlik 1875 artmıştır Hiccedil

aşılanmamış olma neredeyse tuumlmuumlyle Liseden az eğitim almışların

sorunu gibi goumlruumlnmektedir

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik

2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90

hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Tuumlrkiye () 805 741 -64 -80 159

Yıllık doğum

sayısı (TUIK) 1 262 333 1 291 217 28 884 2 -

Tam aşılı

olmayan sayısı

(kişi)

246155 334425 88 270 -

Cinsiyet

Erkek 787 739 -48 -61 161

Kız 826 742 -84 -102 158

TNSA bulgularına goumlre Genişletilmiş Bağışıklama Programı hedefine uzaklık 2008rsquode 95 iken 2013rsquote

159rsquoa yuumlkselmiştir Bebeklerimiz aşı ile oumlnlenebilir hastalıklara karşı direnccedilli kılmada başarı 2008rsquoe goumlre

8 azalmış Tam aşılı olmayan ccedilocuk sayısında artış 88 270 kişi olmuştur

TNSA 2013 verilerine goumlre Tam aşılı olma durumu kızlarda 2008rsquoe goumlre 102 erkeklerde 61

azalmıştır Yuumlzde 90 hedefine uzaklık kızlarda 74rsquodan 158rsquoe erkeklerde 113rsquoten 161 e

yuumlkselmiştir

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel

Oumlzellik 2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90 hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Doğum Sırası

1 824 817 -07 -08 83

2 ve 3 851 842 -09 -11 58

4 ve 5 652 73 78 120 17

6+ 596 718 122 205 182

Tam aşılı olma durumu Doğum sırasının 3 ve daha az olması durumunda

2008rsquoden 2013rsquoe 1 dolayında azalırken doğum sırasının 4-5 olması durumunda

12 6 ya da daha fazla olanlar iccedilin 205 artış olmuştur Yine de hedefe

uzaklık 4 ve daha fazla doğum sırası olanlarda 3 ya da daha az sayıda doğum

sırası olanlara goumlre 2 kattan fazladır

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik

2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90

hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Yerleşim Yeri

Kent 842 765 -77 -91 135

Kır 71 647 -63 -89 253

KentKır 119 118

Boumllge

Batı 846 764 -82 -97 136

Guumlney 818 774 -44 -54 126

Orta 90 773 -127 -141 127

Kuzey 836 711 -125 -150 189

Doğu 643 676 33 51 224

Tam aşılı oluşta kırda ve kentte 9 dolayında azalma olmuştur Kırda hedefe

uzaklık kente goumlre 2 kata yakındır (sırasıyla 253 ve 135)

Tam aşılı oluşta yalnızca Doğu Anadolursquoda 51 duumlzeyinde artış olmuştur En

buumlyuumlk duumlşuumlş 141 ve 150 ile sırasıyla Orta ve Kuzey Anadolu boumllgelerindedir

Yuumlzde 90 hedefine uzaklık Doğuda Guumlney Anadolu Boumllgesine goumlre 18 kat

yuumlksektir (sırasıyla 189 ve 126)

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013

2013-2008

farkı

2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90 hedefine

uzaklık (yuumlzdelik dilim)

Hane halkı

refah duumlzeyi

En duumlşuumlk 622 632 1 16 268

Duumlşuumlk 816 756 -6 -74 144

Orta 862 777 -85 -99 123

Yuumlksek 895 766 -129 -144 134

En Yuumlksek 853 787 -66 -77 113

EDEY 073 080

Tam aşılı oluşta yalnızca Hanehalkı Refah duumlzeyi En duumlşuumlk olanlarda 16 duumlzeyinde

artış olmuştur En buumlyuumlk duumlşuumlş 144 ile Hanehalkı Refah duumlzeyi Yuumlksek olanlarda

saptanmıştır Yuumlzde 90 hedefine uzaklık En duumlşuumlk refah duumlzeyinde En yuumlksek refah

duumlzeyine goumlre 24 kat yuumlksektir (sırasıyla 268 ve 113)

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik

2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90

hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Eğitim

Eğitim yokilk 649 638 -11 -17 262

İlk birinci

kademe 816 772 -44 -54 128

İlk İkinci

kademe 844 741 -103 -122 159

Lise ve uumlzeri 876 778 -98 -112 122

Tam aşılı olma durumu tuumlm eğitim duumlzeylerinde azalmıştır En buumlyuumlk duumlşuumlş

122 ile ilkoumlğretim 2 kademe mezunlarında olmuştur Yuumlzde 90 hedefine

uzaklık Eğitimi olmayan veya ilkokulu bitirememişlerde lise ve uumlzeri

eğitim almışlara goumlre 21 kat daha yuumlksektir (sırasıyla 262 ve 122)

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Alan araştırmaları

bull Gazianteprsquote aile hekimliğine geccedilişten bir yıl sonra topluma dayalı yapılan bir ccedilalışmada ndash Beşli karma aşının 3 dozu 956 rapeli 652

(Devamsızlık hızı 32)

ndash OPA 1 Doz94 ikinci doz 63 (Devamsızlık hızı 33)

ndash KKK birinci doz 92

ndash tam aşılı ccedilocuk oranı 94rsquoten 84rsquoe duumlşmuumlş olarak saptanmıştır

bull Rapel pekiştirme dozları iccedilin devamsızlık kabul edilebilir uumlst sınır (10)rsquoun uumlzerindedir (Oumlzccedilırpıcı 2014)

27

28

2014 2013 2012 2011 2010

SİY CISID SİY CISID SİY CISID SİY CISID SİY CISID

Kızamık - 531 6731 7406 318 349 0 105 0 15

İmporte

kızamık

- 0 674 0 31 0 111 11 7 8

Sağlık Bakanlığı ve DSOuml verilerine goumlre

Tuumlrkiyersquode Kızamık ve Sıtmanın Yıllara goumlre Dağılımı

(DSOuml 2014 Sağlık Bakanlığı 2013)

The centralized information system for infectious diseases (CISID) uses advanced technology to collect analyse and present data on Infectious diseases in the WHO European Region httpdataeurowhointcisidTabID=361458 03042015

Şekil 1 2013 Salgınında Aşı Durumu (N7228) 25102013 itibarıyla ()

0102030405060708090

100

Bilinmiyor

2+ doz

1 doz

Aşısız

httpwwwpolioeradicationorgDataandmonit

oringaspx 05012014

İccedilsavaş nedeniyle ccediloumlken temel sağlık hizmetleri 1999rsquodan beri Suriyersquode goumlruumllmeyen ccedilocuk felci salgınına yol accediltı Onbeş yıldır Tuumlrkiyersquode de goumlruumllmeyen ccedilocuk felci salgını riski ile karşı karşıyayız 31 OCAK 2014

Tuumlrkiyersquode Ccedilocuk Felci Tehdidi Arınmayı Başarmıştık

Salgını Oumlnlemeliyiz

Herkese Sağlık ve Guumlvenli Bir Gelecek

diliyorum

Page 6: Türkiye’de Bağışıklama Hizmetleri: Sorunlar ve Öneriler · •hizmet sunumu, •soğuk zincir, •zamanında aşı sağlama, •izleme ve değerlendirme, •eğitilmiş sağlık

İzleme ve değerlendirme

bull Aşılama oranları

ndash Tam aşılıların oranı

ndash Tamamlanmış primer seri oranları

ndash Devamsızlık hızları

bull Aşı ile oumlnlenebilir hastalıkların suumlrveyansı

ndash Sıklık

ndash Olgu incelemesi Aşılanma durumu

bull Aşı sonrası istenmeyen etki (ASİE) suumlrveyansı

Aşı ile Oumlnlenebilir Hastalıkların Bulaştırıcılığı ve Oumlnlenmesi iccedilin Gerekli Aşılamada Kapsayıcılık Duumlzeyi

Hastalık Bir hastanın hastalık

bulaştırabileceği

kişi sayısı

Toplum Bağışıklığı iccedilin

salgını oumlnlemek iccedilin

ulaşılması gereken en az

aşı oranı ()

Difteri 6-7 85

Kızamık 12-18 83-94

Kabakulak 4-7 75-86

Boğmaca 12-17 92-94

Ccedilocuk Felci 5-7 80-86

Kızamıkccedilık 6-7 83-85

Succediliccedileği 5-7 80-85

HASUDER (2014) Genişletilmiş bağışıklama programı (gbp) ile ilgili goumlruumlş

Erişim tarihi 16 Mart2015

httphasuderorganasayfaimagesTTB_ASI_GORUS_09_EKIM_2014_GONDERILENpdf

8

9 Sağlık İst Yıllığı 2013

Tuumlrkiyersquode Polio3 Aşılama Oranları

1997 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

DSOuml-UNICEF

tahmini

79 85 88 78 69 85 90 90 96 96 96 96 97 97 98

Resmi bildirim 79 85 88 78 69 85 90 - 96 96 96 - UD 97 98

DSOuml-UNICEF

Aşı Uygulayıcı

Anketi

- 80 82 78 69 85 90 90 96 96 96 - UD 97 98

SurveyTNSA 64 - - - 69 - - - 89 - - - UD UD 86

Guumlven derecesi

++ +++ +++ ++ +++ +++ +++ +++ + +++ ++ + ++ ++

+++ RB+ BM payda+Son 2 yılda survey ile desteklenen bulgular

++ En az iki kaynaktan destek var karşıt kaynak yok

+ Kaynak yok ya da karşıt kaynak var 10

Tuumlrkiyersquode Kızamık iccedileren aşı Aşılama Oranları

1997 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

DSOuml-UNICEF tahmini 79 87 91 83 75 81 91 98 96 97 97 97 97 96 98

Resmi bildirim 76 86 90 82 75 81 91 - 96 97 97 - UD 96 98

DSOuml-UNICEF Aşı

Uygulaycı Anketi

- 81 84 82 75 81 91 98 96 97 97 - UD 96 98

SurveyTNSA 78 - - - 79 - - - 89 - - - Ud 90

Guumlven derecesi

++ ++ ++ +++ +++ +++ + +++ +++ +++ ++ + ++ ++

+++ RB+ BM payda+Son 2 yılda survey ile desteklenen bulgular

++ En az iki kaynaktan destek var karşıt kaynak yok

+ Kaynak yok ya da karşıt kaynak var 11

Kızamık aşısı 2 doz TR 2013

12

httpwwwwhointimmunizationmonitoring_surveillancedataturpdf 09042015

KKK 1 Dozda yetersiz il sayısı

KKK-1 lt 95

2013 2012 2011 2010 2009 2008

İl sayısı

6 29 8 11 16 31

httpappswhointimmunization_monitoringglobalsummarycountriescountrycriteria5Bcountry5D5B5D=TURampcommit=OK 15052015

Araştırma tarihinden oumlnceki herhangi bir zamanda

belli aşıları almış olan 15-26 aylık ccedilocuklar ()

Goumlsterge 1993 1998 2003 2008 2013

BCG

DaBT-İPA-Hib3

KKK

Tam aşılı

891

771

779

647

885

587

785

457

877

644

794

542

959

893

893

805

944

864

898

741

Tuumlrkiye Nuumlfus ve Sağlık Araştırması 2013

Hacettepe Uumlni Nuumlfus Etuumldleri Enstituumlsuuml

15

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi ()

Tuumlrkiye () 16 29 81

Yıllık doğum sayısı (TUIK) 1 262 333 1 291 217 2

Hiccedil aşılanmayan sayısı 20197 37445 85

Cinsiyet

Erkek 11 16 455

Kız 22 41 864

KadınErkek 200 256 281

Hiccedil aşılanmamış ccedilocuk sayısında artış 17248 kişiyi bulmuştur Bu artış 2008 sonuccedillarına goumlre 81 duumlzeyindedir Aşılanmama kız ccedilocukları iccedilin gittikccedile artan bir eşitsizlik oumlgesi olarak goumlruumlnmektedir Aşılanmama accedilısından KadınErkek oranı 2008-2013 arasında 28 artmıştır Kız ccedilocuklarda aşılanmamada artış son 5 yıl iccedilin 864 ile erkelere goumlre ( 455) yaklaşık 2 kat artmıştır

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi

()

Doğum Sırası

1 11 12 91

2 ve 3 12 2 667

4 ve 5 34 94 1765

6+ 49 71 449

4 ve 51 ccedilocuk 309 783 1534

6+ ccedilocuk 1 ccedilocuk 283 470 659

Doğurganlığın teşvik edildiği bu doumlnemde 4-5 ccedilocuklu ailelerin ccedilocuklarının aşılanmamasında artış bir ccedilocuklulara goumlre 1534 2-3 ccedilocuklulara goumlre 659rsquodur 2008-2013 doumlneminde hiccedil aşı olmamışların sıklığında artış 4-5 ccedilocuklu ailelerin ccedilocukları iccedilin 1765 oldu

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi

()

Yerleşim Yeri

Kent 16 31 937

Kır 16 2 250

KırKent 100 065 -355

Boumllge

Batı 16 47 1937

Guumlney 11 09 -182

Orta 12 04 -667

Kuzey 0 0 0

Doğu 28 38 357

DoğuBatı 175 081 -538

Hiccedil aşı olmamışların sıklığı kentte 937 kırda 25 artmıştır Bu artış

aşılanmama accedilısından KırKent eşitsizliğini azaltmıştır

Hiccedil aşı olmamışların sıklığı Batıda 1937 artarken tuumlm boumllgelerde azalma

sağlanmıştır Bu artış aşılanmama accedilısından DoğuBatı eşitsizliğini azaltmıştır

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi ()

Hane halkı refah duumlzeyi

En duumlşuumlk 38 41 79

Duumlşuumlk 21 35 667

Orta 06 46 6667

Yuumlksek 05 09 800

En Yuumlksek 07 0 -1000

En DuumlşuumlkYuumlksek 76 456 -401

Hiccedil aşılanmamışların sıklığında artış en ccedilok hanehalkı refah duumlzeyi

orta olarak sınıflanan kesimde ( 6667) azalma ise en varsıl kesimde

(-100) olmuştur Hiccedil aşılanmamış olma neredeyse tuumlmuumlyle varsıl

olmayanların sorunu gibi goumlruumlnmektedir

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi ()

Eğitim

Eğitim yokilk 32 92 1875

İlk birinci kademe 18 24 333

İlk İkinci kademe 08 11 375

Lise ve uumlzeri 02 02 00

Eğitimi YokLise ve uumlzeri 16 46 1875

Hiccedil aşılanmamışların sıklığında artış en ccedilok ilkokulu bitirmemiş

eğitimi olmayan kesimdedir( 1875) Lise ve uumlzeri eğitim almışlar ile

eğitimi olmayanlar arasındaki eşitsizlik 1875 artmıştır Hiccedil

aşılanmamış olma neredeyse tuumlmuumlyle Liseden az eğitim almışların

sorunu gibi goumlruumlnmektedir

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik

2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90

hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Tuumlrkiye () 805 741 -64 -80 159

Yıllık doğum

sayısı (TUIK) 1 262 333 1 291 217 28 884 2 -

Tam aşılı

olmayan sayısı

(kişi)

246155 334425 88 270 -

Cinsiyet

Erkek 787 739 -48 -61 161

Kız 826 742 -84 -102 158

TNSA bulgularına goumlre Genişletilmiş Bağışıklama Programı hedefine uzaklık 2008rsquode 95 iken 2013rsquote

159rsquoa yuumlkselmiştir Bebeklerimiz aşı ile oumlnlenebilir hastalıklara karşı direnccedilli kılmada başarı 2008rsquoe goumlre

8 azalmış Tam aşılı olmayan ccedilocuk sayısında artış 88 270 kişi olmuştur

TNSA 2013 verilerine goumlre Tam aşılı olma durumu kızlarda 2008rsquoe goumlre 102 erkeklerde 61

azalmıştır Yuumlzde 90 hedefine uzaklık kızlarda 74rsquodan 158rsquoe erkeklerde 113rsquoten 161 e

yuumlkselmiştir

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel

Oumlzellik 2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90 hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Doğum Sırası

1 824 817 -07 -08 83

2 ve 3 851 842 -09 -11 58

4 ve 5 652 73 78 120 17

6+ 596 718 122 205 182

Tam aşılı olma durumu Doğum sırasının 3 ve daha az olması durumunda

2008rsquoden 2013rsquoe 1 dolayında azalırken doğum sırasının 4-5 olması durumunda

12 6 ya da daha fazla olanlar iccedilin 205 artış olmuştur Yine de hedefe

uzaklık 4 ve daha fazla doğum sırası olanlarda 3 ya da daha az sayıda doğum

sırası olanlara goumlre 2 kattan fazladır

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik

2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90

hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Yerleşim Yeri

Kent 842 765 -77 -91 135

Kır 71 647 -63 -89 253

KentKır 119 118

Boumllge

Batı 846 764 -82 -97 136

Guumlney 818 774 -44 -54 126

Orta 90 773 -127 -141 127

Kuzey 836 711 -125 -150 189

Doğu 643 676 33 51 224

Tam aşılı oluşta kırda ve kentte 9 dolayında azalma olmuştur Kırda hedefe

uzaklık kente goumlre 2 kata yakındır (sırasıyla 253 ve 135)

Tam aşılı oluşta yalnızca Doğu Anadolursquoda 51 duumlzeyinde artış olmuştur En

buumlyuumlk duumlşuumlş 141 ve 150 ile sırasıyla Orta ve Kuzey Anadolu boumllgelerindedir

Yuumlzde 90 hedefine uzaklık Doğuda Guumlney Anadolu Boumllgesine goumlre 18 kat

yuumlksektir (sırasıyla 189 ve 126)

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013

2013-2008

farkı

2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90 hedefine

uzaklık (yuumlzdelik dilim)

Hane halkı

refah duumlzeyi

En duumlşuumlk 622 632 1 16 268

Duumlşuumlk 816 756 -6 -74 144

Orta 862 777 -85 -99 123

Yuumlksek 895 766 -129 -144 134

En Yuumlksek 853 787 -66 -77 113

EDEY 073 080

Tam aşılı oluşta yalnızca Hanehalkı Refah duumlzeyi En duumlşuumlk olanlarda 16 duumlzeyinde

artış olmuştur En buumlyuumlk duumlşuumlş 144 ile Hanehalkı Refah duumlzeyi Yuumlksek olanlarda

saptanmıştır Yuumlzde 90 hedefine uzaklık En duumlşuumlk refah duumlzeyinde En yuumlksek refah

duumlzeyine goumlre 24 kat yuumlksektir (sırasıyla 268 ve 113)

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik

2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90

hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Eğitim

Eğitim yokilk 649 638 -11 -17 262

İlk birinci

kademe 816 772 -44 -54 128

İlk İkinci

kademe 844 741 -103 -122 159

Lise ve uumlzeri 876 778 -98 -112 122

Tam aşılı olma durumu tuumlm eğitim duumlzeylerinde azalmıştır En buumlyuumlk duumlşuumlş

122 ile ilkoumlğretim 2 kademe mezunlarında olmuştur Yuumlzde 90 hedefine

uzaklık Eğitimi olmayan veya ilkokulu bitirememişlerde lise ve uumlzeri

eğitim almışlara goumlre 21 kat daha yuumlksektir (sırasıyla 262 ve 122)

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Alan araştırmaları

bull Gazianteprsquote aile hekimliğine geccedilişten bir yıl sonra topluma dayalı yapılan bir ccedilalışmada ndash Beşli karma aşının 3 dozu 956 rapeli 652

(Devamsızlık hızı 32)

ndash OPA 1 Doz94 ikinci doz 63 (Devamsızlık hızı 33)

ndash KKK birinci doz 92

ndash tam aşılı ccedilocuk oranı 94rsquoten 84rsquoe duumlşmuumlş olarak saptanmıştır

bull Rapel pekiştirme dozları iccedilin devamsızlık kabul edilebilir uumlst sınır (10)rsquoun uumlzerindedir (Oumlzccedilırpıcı 2014)

27

28

2014 2013 2012 2011 2010

SİY CISID SİY CISID SİY CISID SİY CISID SİY CISID

Kızamık - 531 6731 7406 318 349 0 105 0 15

İmporte

kızamık

- 0 674 0 31 0 111 11 7 8

Sağlık Bakanlığı ve DSOuml verilerine goumlre

Tuumlrkiyersquode Kızamık ve Sıtmanın Yıllara goumlre Dağılımı

(DSOuml 2014 Sağlık Bakanlığı 2013)

The centralized information system for infectious diseases (CISID) uses advanced technology to collect analyse and present data on Infectious diseases in the WHO European Region httpdataeurowhointcisidTabID=361458 03042015

Şekil 1 2013 Salgınında Aşı Durumu (N7228) 25102013 itibarıyla ()

0102030405060708090

100

Bilinmiyor

2+ doz

1 doz

Aşısız

httpwwwpolioeradicationorgDataandmonit

oringaspx 05012014

İccedilsavaş nedeniyle ccediloumlken temel sağlık hizmetleri 1999rsquodan beri Suriyersquode goumlruumllmeyen ccedilocuk felci salgınına yol accediltı Onbeş yıldır Tuumlrkiyersquode de goumlruumllmeyen ccedilocuk felci salgını riski ile karşı karşıyayız 31 OCAK 2014

Tuumlrkiyersquode Ccedilocuk Felci Tehdidi Arınmayı Başarmıştık

Salgını Oumlnlemeliyiz

Herkese Sağlık ve Guumlvenli Bir Gelecek

diliyorum

Page 7: Türkiye’de Bağışıklama Hizmetleri: Sorunlar ve Öneriler · •hizmet sunumu, •soğuk zincir, •zamanında aşı sağlama, •izleme ve değerlendirme, •eğitilmiş sağlık

Aşı ile Oumlnlenebilir Hastalıkların Bulaştırıcılığı ve Oumlnlenmesi iccedilin Gerekli Aşılamada Kapsayıcılık Duumlzeyi

Hastalık Bir hastanın hastalık

bulaştırabileceği

kişi sayısı

Toplum Bağışıklığı iccedilin

salgını oumlnlemek iccedilin

ulaşılması gereken en az

aşı oranı ()

Difteri 6-7 85

Kızamık 12-18 83-94

Kabakulak 4-7 75-86

Boğmaca 12-17 92-94

Ccedilocuk Felci 5-7 80-86

Kızamıkccedilık 6-7 83-85

Succediliccedileği 5-7 80-85

HASUDER (2014) Genişletilmiş bağışıklama programı (gbp) ile ilgili goumlruumlş

Erişim tarihi 16 Mart2015

httphasuderorganasayfaimagesTTB_ASI_GORUS_09_EKIM_2014_GONDERILENpdf

8

9 Sağlık İst Yıllığı 2013

Tuumlrkiyersquode Polio3 Aşılama Oranları

1997 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

DSOuml-UNICEF

tahmini

79 85 88 78 69 85 90 90 96 96 96 96 97 97 98

Resmi bildirim 79 85 88 78 69 85 90 - 96 96 96 - UD 97 98

DSOuml-UNICEF

Aşı Uygulayıcı

Anketi

- 80 82 78 69 85 90 90 96 96 96 - UD 97 98

SurveyTNSA 64 - - - 69 - - - 89 - - - UD UD 86

Guumlven derecesi

++ +++ +++ ++ +++ +++ +++ +++ + +++ ++ + ++ ++

+++ RB+ BM payda+Son 2 yılda survey ile desteklenen bulgular

++ En az iki kaynaktan destek var karşıt kaynak yok

+ Kaynak yok ya da karşıt kaynak var 10

Tuumlrkiyersquode Kızamık iccedileren aşı Aşılama Oranları

1997 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

DSOuml-UNICEF tahmini 79 87 91 83 75 81 91 98 96 97 97 97 97 96 98

Resmi bildirim 76 86 90 82 75 81 91 - 96 97 97 - UD 96 98

DSOuml-UNICEF Aşı

Uygulaycı Anketi

- 81 84 82 75 81 91 98 96 97 97 - UD 96 98

SurveyTNSA 78 - - - 79 - - - 89 - - - Ud 90

Guumlven derecesi

++ ++ ++ +++ +++ +++ + +++ +++ +++ ++ + ++ ++

+++ RB+ BM payda+Son 2 yılda survey ile desteklenen bulgular

++ En az iki kaynaktan destek var karşıt kaynak yok

+ Kaynak yok ya da karşıt kaynak var 11

Kızamık aşısı 2 doz TR 2013

12

httpwwwwhointimmunizationmonitoring_surveillancedataturpdf 09042015

KKK 1 Dozda yetersiz il sayısı

KKK-1 lt 95

2013 2012 2011 2010 2009 2008

İl sayısı

6 29 8 11 16 31

httpappswhointimmunization_monitoringglobalsummarycountriescountrycriteria5Bcountry5D5B5D=TURampcommit=OK 15052015

Araştırma tarihinden oumlnceki herhangi bir zamanda

belli aşıları almış olan 15-26 aylık ccedilocuklar ()

Goumlsterge 1993 1998 2003 2008 2013

BCG

DaBT-İPA-Hib3

KKK

Tam aşılı

891

771

779

647

885

587

785

457

877

644

794

542

959

893

893

805

944

864

898

741

Tuumlrkiye Nuumlfus ve Sağlık Araştırması 2013

Hacettepe Uumlni Nuumlfus Etuumldleri Enstituumlsuuml

15

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi ()

Tuumlrkiye () 16 29 81

Yıllık doğum sayısı (TUIK) 1 262 333 1 291 217 2

Hiccedil aşılanmayan sayısı 20197 37445 85

Cinsiyet

Erkek 11 16 455

Kız 22 41 864

KadınErkek 200 256 281

Hiccedil aşılanmamış ccedilocuk sayısında artış 17248 kişiyi bulmuştur Bu artış 2008 sonuccedillarına goumlre 81 duumlzeyindedir Aşılanmama kız ccedilocukları iccedilin gittikccedile artan bir eşitsizlik oumlgesi olarak goumlruumlnmektedir Aşılanmama accedilısından KadınErkek oranı 2008-2013 arasında 28 artmıştır Kız ccedilocuklarda aşılanmamada artış son 5 yıl iccedilin 864 ile erkelere goumlre ( 455) yaklaşık 2 kat artmıştır

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi

()

Doğum Sırası

1 11 12 91

2 ve 3 12 2 667

4 ve 5 34 94 1765

6+ 49 71 449

4 ve 51 ccedilocuk 309 783 1534

6+ ccedilocuk 1 ccedilocuk 283 470 659

Doğurganlığın teşvik edildiği bu doumlnemde 4-5 ccedilocuklu ailelerin ccedilocuklarının aşılanmamasında artış bir ccedilocuklulara goumlre 1534 2-3 ccedilocuklulara goumlre 659rsquodur 2008-2013 doumlneminde hiccedil aşı olmamışların sıklığında artış 4-5 ccedilocuklu ailelerin ccedilocukları iccedilin 1765 oldu

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi

()

Yerleşim Yeri

Kent 16 31 937

Kır 16 2 250

KırKent 100 065 -355

Boumllge

Batı 16 47 1937

Guumlney 11 09 -182

Orta 12 04 -667

Kuzey 0 0 0

Doğu 28 38 357

DoğuBatı 175 081 -538

Hiccedil aşı olmamışların sıklığı kentte 937 kırda 25 artmıştır Bu artış

aşılanmama accedilısından KırKent eşitsizliğini azaltmıştır

Hiccedil aşı olmamışların sıklığı Batıda 1937 artarken tuumlm boumllgelerde azalma

sağlanmıştır Bu artış aşılanmama accedilısından DoğuBatı eşitsizliğini azaltmıştır

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi ()

Hane halkı refah duumlzeyi

En duumlşuumlk 38 41 79

Duumlşuumlk 21 35 667

Orta 06 46 6667

Yuumlksek 05 09 800

En Yuumlksek 07 0 -1000

En DuumlşuumlkYuumlksek 76 456 -401

Hiccedil aşılanmamışların sıklığında artış en ccedilok hanehalkı refah duumlzeyi

orta olarak sınıflanan kesimde ( 6667) azalma ise en varsıl kesimde

(-100) olmuştur Hiccedil aşılanmamış olma neredeyse tuumlmuumlyle varsıl

olmayanların sorunu gibi goumlruumlnmektedir

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi ()

Eğitim

Eğitim yokilk 32 92 1875

İlk birinci kademe 18 24 333

İlk İkinci kademe 08 11 375

Lise ve uumlzeri 02 02 00

Eğitimi YokLise ve uumlzeri 16 46 1875

Hiccedil aşılanmamışların sıklığında artış en ccedilok ilkokulu bitirmemiş

eğitimi olmayan kesimdedir( 1875) Lise ve uumlzeri eğitim almışlar ile

eğitimi olmayanlar arasındaki eşitsizlik 1875 artmıştır Hiccedil

aşılanmamış olma neredeyse tuumlmuumlyle Liseden az eğitim almışların

sorunu gibi goumlruumlnmektedir

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik

2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90

hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Tuumlrkiye () 805 741 -64 -80 159

Yıllık doğum

sayısı (TUIK) 1 262 333 1 291 217 28 884 2 -

Tam aşılı

olmayan sayısı

(kişi)

246155 334425 88 270 -

Cinsiyet

Erkek 787 739 -48 -61 161

Kız 826 742 -84 -102 158

TNSA bulgularına goumlre Genişletilmiş Bağışıklama Programı hedefine uzaklık 2008rsquode 95 iken 2013rsquote

159rsquoa yuumlkselmiştir Bebeklerimiz aşı ile oumlnlenebilir hastalıklara karşı direnccedilli kılmada başarı 2008rsquoe goumlre

8 azalmış Tam aşılı olmayan ccedilocuk sayısında artış 88 270 kişi olmuştur

TNSA 2013 verilerine goumlre Tam aşılı olma durumu kızlarda 2008rsquoe goumlre 102 erkeklerde 61

azalmıştır Yuumlzde 90 hedefine uzaklık kızlarda 74rsquodan 158rsquoe erkeklerde 113rsquoten 161 e

yuumlkselmiştir

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel

Oumlzellik 2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90 hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Doğum Sırası

1 824 817 -07 -08 83

2 ve 3 851 842 -09 -11 58

4 ve 5 652 73 78 120 17

6+ 596 718 122 205 182

Tam aşılı olma durumu Doğum sırasının 3 ve daha az olması durumunda

2008rsquoden 2013rsquoe 1 dolayında azalırken doğum sırasının 4-5 olması durumunda

12 6 ya da daha fazla olanlar iccedilin 205 artış olmuştur Yine de hedefe

uzaklık 4 ve daha fazla doğum sırası olanlarda 3 ya da daha az sayıda doğum

sırası olanlara goumlre 2 kattan fazladır

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik

2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90

hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Yerleşim Yeri

Kent 842 765 -77 -91 135

Kır 71 647 -63 -89 253

KentKır 119 118

Boumllge

Batı 846 764 -82 -97 136

Guumlney 818 774 -44 -54 126

Orta 90 773 -127 -141 127

Kuzey 836 711 -125 -150 189

Doğu 643 676 33 51 224

Tam aşılı oluşta kırda ve kentte 9 dolayında azalma olmuştur Kırda hedefe

uzaklık kente goumlre 2 kata yakındır (sırasıyla 253 ve 135)

Tam aşılı oluşta yalnızca Doğu Anadolursquoda 51 duumlzeyinde artış olmuştur En

buumlyuumlk duumlşuumlş 141 ve 150 ile sırasıyla Orta ve Kuzey Anadolu boumllgelerindedir

Yuumlzde 90 hedefine uzaklık Doğuda Guumlney Anadolu Boumllgesine goumlre 18 kat

yuumlksektir (sırasıyla 189 ve 126)

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013

2013-2008

farkı

2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90 hedefine

uzaklık (yuumlzdelik dilim)

Hane halkı

refah duumlzeyi

En duumlşuumlk 622 632 1 16 268

Duumlşuumlk 816 756 -6 -74 144

Orta 862 777 -85 -99 123

Yuumlksek 895 766 -129 -144 134

En Yuumlksek 853 787 -66 -77 113

EDEY 073 080

Tam aşılı oluşta yalnızca Hanehalkı Refah duumlzeyi En duumlşuumlk olanlarda 16 duumlzeyinde

artış olmuştur En buumlyuumlk duumlşuumlş 144 ile Hanehalkı Refah duumlzeyi Yuumlksek olanlarda

saptanmıştır Yuumlzde 90 hedefine uzaklık En duumlşuumlk refah duumlzeyinde En yuumlksek refah

duumlzeyine goumlre 24 kat yuumlksektir (sırasıyla 268 ve 113)

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik

2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90

hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Eğitim

Eğitim yokilk 649 638 -11 -17 262

İlk birinci

kademe 816 772 -44 -54 128

İlk İkinci

kademe 844 741 -103 -122 159

Lise ve uumlzeri 876 778 -98 -112 122

Tam aşılı olma durumu tuumlm eğitim duumlzeylerinde azalmıştır En buumlyuumlk duumlşuumlş

122 ile ilkoumlğretim 2 kademe mezunlarında olmuştur Yuumlzde 90 hedefine

uzaklık Eğitimi olmayan veya ilkokulu bitirememişlerde lise ve uumlzeri

eğitim almışlara goumlre 21 kat daha yuumlksektir (sırasıyla 262 ve 122)

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Alan araştırmaları

bull Gazianteprsquote aile hekimliğine geccedilişten bir yıl sonra topluma dayalı yapılan bir ccedilalışmada ndash Beşli karma aşının 3 dozu 956 rapeli 652

(Devamsızlık hızı 32)

ndash OPA 1 Doz94 ikinci doz 63 (Devamsızlık hızı 33)

ndash KKK birinci doz 92

ndash tam aşılı ccedilocuk oranı 94rsquoten 84rsquoe duumlşmuumlş olarak saptanmıştır

bull Rapel pekiştirme dozları iccedilin devamsızlık kabul edilebilir uumlst sınır (10)rsquoun uumlzerindedir (Oumlzccedilırpıcı 2014)

27

28

2014 2013 2012 2011 2010

SİY CISID SİY CISID SİY CISID SİY CISID SİY CISID

Kızamık - 531 6731 7406 318 349 0 105 0 15

İmporte

kızamık

- 0 674 0 31 0 111 11 7 8

Sağlık Bakanlığı ve DSOuml verilerine goumlre

Tuumlrkiyersquode Kızamık ve Sıtmanın Yıllara goumlre Dağılımı

(DSOuml 2014 Sağlık Bakanlığı 2013)

The centralized information system for infectious diseases (CISID) uses advanced technology to collect analyse and present data on Infectious diseases in the WHO European Region httpdataeurowhointcisidTabID=361458 03042015

Şekil 1 2013 Salgınında Aşı Durumu (N7228) 25102013 itibarıyla ()

0102030405060708090

100

Bilinmiyor

2+ doz

1 doz

Aşısız

httpwwwpolioeradicationorgDataandmonit

oringaspx 05012014

İccedilsavaş nedeniyle ccediloumlken temel sağlık hizmetleri 1999rsquodan beri Suriyersquode goumlruumllmeyen ccedilocuk felci salgınına yol accediltı Onbeş yıldır Tuumlrkiyersquode de goumlruumllmeyen ccedilocuk felci salgını riski ile karşı karşıyayız 31 OCAK 2014

Tuumlrkiyersquode Ccedilocuk Felci Tehdidi Arınmayı Başarmıştık

Salgını Oumlnlemeliyiz

Herkese Sağlık ve Guumlvenli Bir Gelecek

diliyorum

Page 8: Türkiye’de Bağışıklama Hizmetleri: Sorunlar ve Öneriler · •hizmet sunumu, •soğuk zincir, •zamanında aşı sağlama, •izleme ve değerlendirme, •eğitilmiş sağlık

9 Sağlık İst Yıllığı 2013

Tuumlrkiyersquode Polio3 Aşılama Oranları

1997 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

DSOuml-UNICEF

tahmini

79 85 88 78 69 85 90 90 96 96 96 96 97 97 98

Resmi bildirim 79 85 88 78 69 85 90 - 96 96 96 - UD 97 98

DSOuml-UNICEF

Aşı Uygulayıcı

Anketi

- 80 82 78 69 85 90 90 96 96 96 - UD 97 98

SurveyTNSA 64 - - - 69 - - - 89 - - - UD UD 86

Guumlven derecesi

++ +++ +++ ++ +++ +++ +++ +++ + +++ ++ + ++ ++

+++ RB+ BM payda+Son 2 yılda survey ile desteklenen bulgular

++ En az iki kaynaktan destek var karşıt kaynak yok

+ Kaynak yok ya da karşıt kaynak var 10

Tuumlrkiyersquode Kızamık iccedileren aşı Aşılama Oranları

1997 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

DSOuml-UNICEF tahmini 79 87 91 83 75 81 91 98 96 97 97 97 97 96 98

Resmi bildirim 76 86 90 82 75 81 91 - 96 97 97 - UD 96 98

DSOuml-UNICEF Aşı

Uygulaycı Anketi

- 81 84 82 75 81 91 98 96 97 97 - UD 96 98

SurveyTNSA 78 - - - 79 - - - 89 - - - Ud 90

Guumlven derecesi

++ ++ ++ +++ +++ +++ + +++ +++ +++ ++ + ++ ++

+++ RB+ BM payda+Son 2 yılda survey ile desteklenen bulgular

++ En az iki kaynaktan destek var karşıt kaynak yok

+ Kaynak yok ya da karşıt kaynak var 11

Kızamık aşısı 2 doz TR 2013

12

httpwwwwhointimmunizationmonitoring_surveillancedataturpdf 09042015

KKK 1 Dozda yetersiz il sayısı

KKK-1 lt 95

2013 2012 2011 2010 2009 2008

İl sayısı

6 29 8 11 16 31

httpappswhointimmunization_monitoringglobalsummarycountriescountrycriteria5Bcountry5D5B5D=TURampcommit=OK 15052015

Araştırma tarihinden oumlnceki herhangi bir zamanda

belli aşıları almış olan 15-26 aylık ccedilocuklar ()

Goumlsterge 1993 1998 2003 2008 2013

BCG

DaBT-İPA-Hib3

KKK

Tam aşılı

891

771

779

647

885

587

785

457

877

644

794

542

959

893

893

805

944

864

898

741

Tuumlrkiye Nuumlfus ve Sağlık Araştırması 2013

Hacettepe Uumlni Nuumlfus Etuumldleri Enstituumlsuuml

15

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi ()

Tuumlrkiye () 16 29 81

Yıllık doğum sayısı (TUIK) 1 262 333 1 291 217 2

Hiccedil aşılanmayan sayısı 20197 37445 85

Cinsiyet

Erkek 11 16 455

Kız 22 41 864

KadınErkek 200 256 281

Hiccedil aşılanmamış ccedilocuk sayısında artış 17248 kişiyi bulmuştur Bu artış 2008 sonuccedillarına goumlre 81 duumlzeyindedir Aşılanmama kız ccedilocukları iccedilin gittikccedile artan bir eşitsizlik oumlgesi olarak goumlruumlnmektedir Aşılanmama accedilısından KadınErkek oranı 2008-2013 arasında 28 artmıştır Kız ccedilocuklarda aşılanmamada artış son 5 yıl iccedilin 864 ile erkelere goumlre ( 455) yaklaşık 2 kat artmıştır

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi

()

Doğum Sırası

1 11 12 91

2 ve 3 12 2 667

4 ve 5 34 94 1765

6+ 49 71 449

4 ve 51 ccedilocuk 309 783 1534

6+ ccedilocuk 1 ccedilocuk 283 470 659

Doğurganlığın teşvik edildiği bu doumlnemde 4-5 ccedilocuklu ailelerin ccedilocuklarının aşılanmamasında artış bir ccedilocuklulara goumlre 1534 2-3 ccedilocuklulara goumlre 659rsquodur 2008-2013 doumlneminde hiccedil aşı olmamışların sıklığında artış 4-5 ccedilocuklu ailelerin ccedilocukları iccedilin 1765 oldu

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi

()

Yerleşim Yeri

Kent 16 31 937

Kır 16 2 250

KırKent 100 065 -355

Boumllge

Batı 16 47 1937

Guumlney 11 09 -182

Orta 12 04 -667

Kuzey 0 0 0

Doğu 28 38 357

DoğuBatı 175 081 -538

Hiccedil aşı olmamışların sıklığı kentte 937 kırda 25 artmıştır Bu artış

aşılanmama accedilısından KırKent eşitsizliğini azaltmıştır

Hiccedil aşı olmamışların sıklığı Batıda 1937 artarken tuumlm boumllgelerde azalma

sağlanmıştır Bu artış aşılanmama accedilısından DoğuBatı eşitsizliğini azaltmıştır

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi ()

Hane halkı refah duumlzeyi

En duumlşuumlk 38 41 79

Duumlşuumlk 21 35 667

Orta 06 46 6667

Yuumlksek 05 09 800

En Yuumlksek 07 0 -1000

En DuumlşuumlkYuumlksek 76 456 -401

Hiccedil aşılanmamışların sıklığında artış en ccedilok hanehalkı refah duumlzeyi

orta olarak sınıflanan kesimde ( 6667) azalma ise en varsıl kesimde

(-100) olmuştur Hiccedil aşılanmamış olma neredeyse tuumlmuumlyle varsıl

olmayanların sorunu gibi goumlruumlnmektedir

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi ()

Eğitim

Eğitim yokilk 32 92 1875

İlk birinci kademe 18 24 333

İlk İkinci kademe 08 11 375

Lise ve uumlzeri 02 02 00

Eğitimi YokLise ve uumlzeri 16 46 1875

Hiccedil aşılanmamışların sıklığında artış en ccedilok ilkokulu bitirmemiş

eğitimi olmayan kesimdedir( 1875) Lise ve uumlzeri eğitim almışlar ile

eğitimi olmayanlar arasındaki eşitsizlik 1875 artmıştır Hiccedil

aşılanmamış olma neredeyse tuumlmuumlyle Liseden az eğitim almışların

sorunu gibi goumlruumlnmektedir

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik

2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90

hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Tuumlrkiye () 805 741 -64 -80 159

Yıllık doğum

sayısı (TUIK) 1 262 333 1 291 217 28 884 2 -

Tam aşılı

olmayan sayısı

(kişi)

246155 334425 88 270 -

Cinsiyet

Erkek 787 739 -48 -61 161

Kız 826 742 -84 -102 158

TNSA bulgularına goumlre Genişletilmiş Bağışıklama Programı hedefine uzaklık 2008rsquode 95 iken 2013rsquote

159rsquoa yuumlkselmiştir Bebeklerimiz aşı ile oumlnlenebilir hastalıklara karşı direnccedilli kılmada başarı 2008rsquoe goumlre

8 azalmış Tam aşılı olmayan ccedilocuk sayısında artış 88 270 kişi olmuştur

TNSA 2013 verilerine goumlre Tam aşılı olma durumu kızlarda 2008rsquoe goumlre 102 erkeklerde 61

azalmıştır Yuumlzde 90 hedefine uzaklık kızlarda 74rsquodan 158rsquoe erkeklerde 113rsquoten 161 e

yuumlkselmiştir

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel

Oumlzellik 2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90 hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Doğum Sırası

1 824 817 -07 -08 83

2 ve 3 851 842 -09 -11 58

4 ve 5 652 73 78 120 17

6+ 596 718 122 205 182

Tam aşılı olma durumu Doğum sırasının 3 ve daha az olması durumunda

2008rsquoden 2013rsquoe 1 dolayında azalırken doğum sırasının 4-5 olması durumunda

12 6 ya da daha fazla olanlar iccedilin 205 artış olmuştur Yine de hedefe

uzaklık 4 ve daha fazla doğum sırası olanlarda 3 ya da daha az sayıda doğum

sırası olanlara goumlre 2 kattan fazladır

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik

2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90

hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Yerleşim Yeri

Kent 842 765 -77 -91 135

Kır 71 647 -63 -89 253

KentKır 119 118

Boumllge

Batı 846 764 -82 -97 136

Guumlney 818 774 -44 -54 126

Orta 90 773 -127 -141 127

Kuzey 836 711 -125 -150 189

Doğu 643 676 33 51 224

Tam aşılı oluşta kırda ve kentte 9 dolayında azalma olmuştur Kırda hedefe

uzaklık kente goumlre 2 kata yakındır (sırasıyla 253 ve 135)

Tam aşılı oluşta yalnızca Doğu Anadolursquoda 51 duumlzeyinde artış olmuştur En

buumlyuumlk duumlşuumlş 141 ve 150 ile sırasıyla Orta ve Kuzey Anadolu boumllgelerindedir

Yuumlzde 90 hedefine uzaklık Doğuda Guumlney Anadolu Boumllgesine goumlre 18 kat

yuumlksektir (sırasıyla 189 ve 126)

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013

2013-2008

farkı

2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90 hedefine

uzaklık (yuumlzdelik dilim)

Hane halkı

refah duumlzeyi

En duumlşuumlk 622 632 1 16 268

Duumlşuumlk 816 756 -6 -74 144

Orta 862 777 -85 -99 123

Yuumlksek 895 766 -129 -144 134

En Yuumlksek 853 787 -66 -77 113

EDEY 073 080

Tam aşılı oluşta yalnızca Hanehalkı Refah duumlzeyi En duumlşuumlk olanlarda 16 duumlzeyinde

artış olmuştur En buumlyuumlk duumlşuumlş 144 ile Hanehalkı Refah duumlzeyi Yuumlksek olanlarda

saptanmıştır Yuumlzde 90 hedefine uzaklık En duumlşuumlk refah duumlzeyinde En yuumlksek refah

duumlzeyine goumlre 24 kat yuumlksektir (sırasıyla 268 ve 113)

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik

2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90

hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Eğitim

Eğitim yokilk 649 638 -11 -17 262

İlk birinci

kademe 816 772 -44 -54 128

İlk İkinci

kademe 844 741 -103 -122 159

Lise ve uumlzeri 876 778 -98 -112 122

Tam aşılı olma durumu tuumlm eğitim duumlzeylerinde azalmıştır En buumlyuumlk duumlşuumlş

122 ile ilkoumlğretim 2 kademe mezunlarında olmuştur Yuumlzde 90 hedefine

uzaklık Eğitimi olmayan veya ilkokulu bitirememişlerde lise ve uumlzeri

eğitim almışlara goumlre 21 kat daha yuumlksektir (sırasıyla 262 ve 122)

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Alan araştırmaları

bull Gazianteprsquote aile hekimliğine geccedilişten bir yıl sonra topluma dayalı yapılan bir ccedilalışmada ndash Beşli karma aşının 3 dozu 956 rapeli 652

(Devamsızlık hızı 32)

ndash OPA 1 Doz94 ikinci doz 63 (Devamsızlık hızı 33)

ndash KKK birinci doz 92

ndash tam aşılı ccedilocuk oranı 94rsquoten 84rsquoe duumlşmuumlş olarak saptanmıştır

bull Rapel pekiştirme dozları iccedilin devamsızlık kabul edilebilir uumlst sınır (10)rsquoun uumlzerindedir (Oumlzccedilırpıcı 2014)

27

28

2014 2013 2012 2011 2010

SİY CISID SİY CISID SİY CISID SİY CISID SİY CISID

Kızamık - 531 6731 7406 318 349 0 105 0 15

İmporte

kızamık

- 0 674 0 31 0 111 11 7 8

Sağlık Bakanlığı ve DSOuml verilerine goumlre

Tuumlrkiyersquode Kızamık ve Sıtmanın Yıllara goumlre Dağılımı

(DSOuml 2014 Sağlık Bakanlığı 2013)

The centralized information system for infectious diseases (CISID) uses advanced technology to collect analyse and present data on Infectious diseases in the WHO European Region httpdataeurowhointcisidTabID=361458 03042015

Şekil 1 2013 Salgınında Aşı Durumu (N7228) 25102013 itibarıyla ()

0102030405060708090

100

Bilinmiyor

2+ doz

1 doz

Aşısız

httpwwwpolioeradicationorgDataandmonit

oringaspx 05012014

İccedilsavaş nedeniyle ccediloumlken temel sağlık hizmetleri 1999rsquodan beri Suriyersquode goumlruumllmeyen ccedilocuk felci salgınına yol accediltı Onbeş yıldır Tuumlrkiyersquode de goumlruumllmeyen ccedilocuk felci salgını riski ile karşı karşıyayız 31 OCAK 2014

Tuumlrkiyersquode Ccedilocuk Felci Tehdidi Arınmayı Başarmıştık

Salgını Oumlnlemeliyiz

Herkese Sağlık ve Guumlvenli Bir Gelecek

diliyorum

Page 9: Türkiye’de Bağışıklama Hizmetleri: Sorunlar ve Öneriler · •hizmet sunumu, •soğuk zincir, •zamanında aşı sağlama, •izleme ve değerlendirme, •eğitilmiş sağlık

Tuumlrkiyersquode Polio3 Aşılama Oranları

1997 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

DSOuml-UNICEF

tahmini

79 85 88 78 69 85 90 90 96 96 96 96 97 97 98

Resmi bildirim 79 85 88 78 69 85 90 - 96 96 96 - UD 97 98

DSOuml-UNICEF

Aşı Uygulayıcı

Anketi

- 80 82 78 69 85 90 90 96 96 96 - UD 97 98

SurveyTNSA 64 - - - 69 - - - 89 - - - UD UD 86

Guumlven derecesi

++ +++ +++ ++ +++ +++ +++ +++ + +++ ++ + ++ ++

+++ RB+ BM payda+Son 2 yılda survey ile desteklenen bulgular

++ En az iki kaynaktan destek var karşıt kaynak yok

+ Kaynak yok ya da karşıt kaynak var 10

Tuumlrkiyersquode Kızamık iccedileren aşı Aşılama Oranları

1997 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

DSOuml-UNICEF tahmini 79 87 91 83 75 81 91 98 96 97 97 97 97 96 98

Resmi bildirim 76 86 90 82 75 81 91 - 96 97 97 - UD 96 98

DSOuml-UNICEF Aşı

Uygulaycı Anketi

- 81 84 82 75 81 91 98 96 97 97 - UD 96 98

SurveyTNSA 78 - - - 79 - - - 89 - - - Ud 90

Guumlven derecesi

++ ++ ++ +++ +++ +++ + +++ +++ +++ ++ + ++ ++

+++ RB+ BM payda+Son 2 yılda survey ile desteklenen bulgular

++ En az iki kaynaktan destek var karşıt kaynak yok

+ Kaynak yok ya da karşıt kaynak var 11

Kızamık aşısı 2 doz TR 2013

12

httpwwwwhointimmunizationmonitoring_surveillancedataturpdf 09042015

KKK 1 Dozda yetersiz il sayısı

KKK-1 lt 95

2013 2012 2011 2010 2009 2008

İl sayısı

6 29 8 11 16 31

httpappswhointimmunization_monitoringglobalsummarycountriescountrycriteria5Bcountry5D5B5D=TURampcommit=OK 15052015

Araştırma tarihinden oumlnceki herhangi bir zamanda

belli aşıları almış olan 15-26 aylık ccedilocuklar ()

Goumlsterge 1993 1998 2003 2008 2013

BCG

DaBT-İPA-Hib3

KKK

Tam aşılı

891

771

779

647

885

587

785

457

877

644

794

542

959

893

893

805

944

864

898

741

Tuumlrkiye Nuumlfus ve Sağlık Araştırması 2013

Hacettepe Uumlni Nuumlfus Etuumldleri Enstituumlsuuml

15

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi ()

Tuumlrkiye () 16 29 81

Yıllık doğum sayısı (TUIK) 1 262 333 1 291 217 2

Hiccedil aşılanmayan sayısı 20197 37445 85

Cinsiyet

Erkek 11 16 455

Kız 22 41 864

KadınErkek 200 256 281

Hiccedil aşılanmamış ccedilocuk sayısında artış 17248 kişiyi bulmuştur Bu artış 2008 sonuccedillarına goumlre 81 duumlzeyindedir Aşılanmama kız ccedilocukları iccedilin gittikccedile artan bir eşitsizlik oumlgesi olarak goumlruumlnmektedir Aşılanmama accedilısından KadınErkek oranı 2008-2013 arasında 28 artmıştır Kız ccedilocuklarda aşılanmamada artış son 5 yıl iccedilin 864 ile erkelere goumlre ( 455) yaklaşık 2 kat artmıştır

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi

()

Doğum Sırası

1 11 12 91

2 ve 3 12 2 667

4 ve 5 34 94 1765

6+ 49 71 449

4 ve 51 ccedilocuk 309 783 1534

6+ ccedilocuk 1 ccedilocuk 283 470 659

Doğurganlığın teşvik edildiği bu doumlnemde 4-5 ccedilocuklu ailelerin ccedilocuklarının aşılanmamasında artış bir ccedilocuklulara goumlre 1534 2-3 ccedilocuklulara goumlre 659rsquodur 2008-2013 doumlneminde hiccedil aşı olmamışların sıklığında artış 4-5 ccedilocuklu ailelerin ccedilocukları iccedilin 1765 oldu

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi

()

Yerleşim Yeri

Kent 16 31 937

Kır 16 2 250

KırKent 100 065 -355

Boumllge

Batı 16 47 1937

Guumlney 11 09 -182

Orta 12 04 -667

Kuzey 0 0 0

Doğu 28 38 357

DoğuBatı 175 081 -538

Hiccedil aşı olmamışların sıklığı kentte 937 kırda 25 artmıştır Bu artış

aşılanmama accedilısından KırKent eşitsizliğini azaltmıştır

Hiccedil aşı olmamışların sıklığı Batıda 1937 artarken tuumlm boumllgelerde azalma

sağlanmıştır Bu artış aşılanmama accedilısından DoğuBatı eşitsizliğini azaltmıştır

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi ()

Hane halkı refah duumlzeyi

En duumlşuumlk 38 41 79

Duumlşuumlk 21 35 667

Orta 06 46 6667

Yuumlksek 05 09 800

En Yuumlksek 07 0 -1000

En DuumlşuumlkYuumlksek 76 456 -401

Hiccedil aşılanmamışların sıklığında artış en ccedilok hanehalkı refah duumlzeyi

orta olarak sınıflanan kesimde ( 6667) azalma ise en varsıl kesimde

(-100) olmuştur Hiccedil aşılanmamış olma neredeyse tuumlmuumlyle varsıl

olmayanların sorunu gibi goumlruumlnmektedir

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi ()

Eğitim

Eğitim yokilk 32 92 1875

İlk birinci kademe 18 24 333

İlk İkinci kademe 08 11 375

Lise ve uumlzeri 02 02 00

Eğitimi YokLise ve uumlzeri 16 46 1875

Hiccedil aşılanmamışların sıklığında artış en ccedilok ilkokulu bitirmemiş

eğitimi olmayan kesimdedir( 1875) Lise ve uumlzeri eğitim almışlar ile

eğitimi olmayanlar arasındaki eşitsizlik 1875 artmıştır Hiccedil

aşılanmamış olma neredeyse tuumlmuumlyle Liseden az eğitim almışların

sorunu gibi goumlruumlnmektedir

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik

2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90

hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Tuumlrkiye () 805 741 -64 -80 159

Yıllık doğum

sayısı (TUIK) 1 262 333 1 291 217 28 884 2 -

Tam aşılı

olmayan sayısı

(kişi)

246155 334425 88 270 -

Cinsiyet

Erkek 787 739 -48 -61 161

Kız 826 742 -84 -102 158

TNSA bulgularına goumlre Genişletilmiş Bağışıklama Programı hedefine uzaklık 2008rsquode 95 iken 2013rsquote

159rsquoa yuumlkselmiştir Bebeklerimiz aşı ile oumlnlenebilir hastalıklara karşı direnccedilli kılmada başarı 2008rsquoe goumlre

8 azalmış Tam aşılı olmayan ccedilocuk sayısında artış 88 270 kişi olmuştur

TNSA 2013 verilerine goumlre Tam aşılı olma durumu kızlarda 2008rsquoe goumlre 102 erkeklerde 61

azalmıştır Yuumlzde 90 hedefine uzaklık kızlarda 74rsquodan 158rsquoe erkeklerde 113rsquoten 161 e

yuumlkselmiştir

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel

Oumlzellik 2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90 hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Doğum Sırası

1 824 817 -07 -08 83

2 ve 3 851 842 -09 -11 58

4 ve 5 652 73 78 120 17

6+ 596 718 122 205 182

Tam aşılı olma durumu Doğum sırasının 3 ve daha az olması durumunda

2008rsquoden 2013rsquoe 1 dolayında azalırken doğum sırasının 4-5 olması durumunda

12 6 ya da daha fazla olanlar iccedilin 205 artış olmuştur Yine de hedefe

uzaklık 4 ve daha fazla doğum sırası olanlarda 3 ya da daha az sayıda doğum

sırası olanlara goumlre 2 kattan fazladır

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik

2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90

hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Yerleşim Yeri

Kent 842 765 -77 -91 135

Kır 71 647 -63 -89 253

KentKır 119 118

Boumllge

Batı 846 764 -82 -97 136

Guumlney 818 774 -44 -54 126

Orta 90 773 -127 -141 127

Kuzey 836 711 -125 -150 189

Doğu 643 676 33 51 224

Tam aşılı oluşta kırda ve kentte 9 dolayında azalma olmuştur Kırda hedefe

uzaklık kente goumlre 2 kata yakındır (sırasıyla 253 ve 135)

Tam aşılı oluşta yalnızca Doğu Anadolursquoda 51 duumlzeyinde artış olmuştur En

buumlyuumlk duumlşuumlş 141 ve 150 ile sırasıyla Orta ve Kuzey Anadolu boumllgelerindedir

Yuumlzde 90 hedefine uzaklık Doğuda Guumlney Anadolu Boumllgesine goumlre 18 kat

yuumlksektir (sırasıyla 189 ve 126)

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013

2013-2008

farkı

2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90 hedefine

uzaklık (yuumlzdelik dilim)

Hane halkı

refah duumlzeyi

En duumlşuumlk 622 632 1 16 268

Duumlşuumlk 816 756 -6 -74 144

Orta 862 777 -85 -99 123

Yuumlksek 895 766 -129 -144 134

En Yuumlksek 853 787 -66 -77 113

EDEY 073 080

Tam aşılı oluşta yalnızca Hanehalkı Refah duumlzeyi En duumlşuumlk olanlarda 16 duumlzeyinde

artış olmuştur En buumlyuumlk duumlşuumlş 144 ile Hanehalkı Refah duumlzeyi Yuumlksek olanlarda

saptanmıştır Yuumlzde 90 hedefine uzaklık En duumlşuumlk refah duumlzeyinde En yuumlksek refah

duumlzeyine goumlre 24 kat yuumlksektir (sırasıyla 268 ve 113)

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik

2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90

hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Eğitim

Eğitim yokilk 649 638 -11 -17 262

İlk birinci

kademe 816 772 -44 -54 128

İlk İkinci

kademe 844 741 -103 -122 159

Lise ve uumlzeri 876 778 -98 -112 122

Tam aşılı olma durumu tuumlm eğitim duumlzeylerinde azalmıştır En buumlyuumlk duumlşuumlş

122 ile ilkoumlğretim 2 kademe mezunlarında olmuştur Yuumlzde 90 hedefine

uzaklık Eğitimi olmayan veya ilkokulu bitirememişlerde lise ve uumlzeri

eğitim almışlara goumlre 21 kat daha yuumlksektir (sırasıyla 262 ve 122)

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Alan araştırmaları

bull Gazianteprsquote aile hekimliğine geccedilişten bir yıl sonra topluma dayalı yapılan bir ccedilalışmada ndash Beşli karma aşının 3 dozu 956 rapeli 652

(Devamsızlık hızı 32)

ndash OPA 1 Doz94 ikinci doz 63 (Devamsızlık hızı 33)

ndash KKK birinci doz 92

ndash tam aşılı ccedilocuk oranı 94rsquoten 84rsquoe duumlşmuumlş olarak saptanmıştır

bull Rapel pekiştirme dozları iccedilin devamsızlık kabul edilebilir uumlst sınır (10)rsquoun uumlzerindedir (Oumlzccedilırpıcı 2014)

27

28

2014 2013 2012 2011 2010

SİY CISID SİY CISID SİY CISID SİY CISID SİY CISID

Kızamık - 531 6731 7406 318 349 0 105 0 15

İmporte

kızamık

- 0 674 0 31 0 111 11 7 8

Sağlık Bakanlığı ve DSOuml verilerine goumlre

Tuumlrkiyersquode Kızamık ve Sıtmanın Yıllara goumlre Dağılımı

(DSOuml 2014 Sağlık Bakanlığı 2013)

The centralized information system for infectious diseases (CISID) uses advanced technology to collect analyse and present data on Infectious diseases in the WHO European Region httpdataeurowhointcisidTabID=361458 03042015

Şekil 1 2013 Salgınında Aşı Durumu (N7228) 25102013 itibarıyla ()

0102030405060708090

100

Bilinmiyor

2+ doz

1 doz

Aşısız

httpwwwpolioeradicationorgDataandmonit

oringaspx 05012014

İccedilsavaş nedeniyle ccediloumlken temel sağlık hizmetleri 1999rsquodan beri Suriyersquode goumlruumllmeyen ccedilocuk felci salgınına yol accediltı Onbeş yıldır Tuumlrkiyersquode de goumlruumllmeyen ccedilocuk felci salgını riski ile karşı karşıyayız 31 OCAK 2014

Tuumlrkiyersquode Ccedilocuk Felci Tehdidi Arınmayı Başarmıştık

Salgını Oumlnlemeliyiz

Herkese Sağlık ve Guumlvenli Bir Gelecek

diliyorum

Page 10: Türkiye’de Bağışıklama Hizmetleri: Sorunlar ve Öneriler · •hizmet sunumu, •soğuk zincir, •zamanında aşı sağlama, •izleme ve değerlendirme, •eğitilmiş sağlık

Tuumlrkiyersquode Kızamık iccedileren aşı Aşılama Oranları

1997 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

DSOuml-UNICEF tahmini 79 87 91 83 75 81 91 98 96 97 97 97 97 96 98

Resmi bildirim 76 86 90 82 75 81 91 - 96 97 97 - UD 96 98

DSOuml-UNICEF Aşı

Uygulaycı Anketi

- 81 84 82 75 81 91 98 96 97 97 - UD 96 98

SurveyTNSA 78 - - - 79 - - - 89 - - - Ud 90

Guumlven derecesi

++ ++ ++ +++ +++ +++ + +++ +++ +++ ++ + ++ ++

+++ RB+ BM payda+Son 2 yılda survey ile desteklenen bulgular

++ En az iki kaynaktan destek var karşıt kaynak yok

+ Kaynak yok ya da karşıt kaynak var 11

Kızamık aşısı 2 doz TR 2013

12

httpwwwwhointimmunizationmonitoring_surveillancedataturpdf 09042015

KKK 1 Dozda yetersiz il sayısı

KKK-1 lt 95

2013 2012 2011 2010 2009 2008

İl sayısı

6 29 8 11 16 31

httpappswhointimmunization_monitoringglobalsummarycountriescountrycriteria5Bcountry5D5B5D=TURampcommit=OK 15052015

Araştırma tarihinden oumlnceki herhangi bir zamanda

belli aşıları almış olan 15-26 aylık ccedilocuklar ()

Goumlsterge 1993 1998 2003 2008 2013

BCG

DaBT-İPA-Hib3

KKK

Tam aşılı

891

771

779

647

885

587

785

457

877

644

794

542

959

893

893

805

944

864

898

741

Tuumlrkiye Nuumlfus ve Sağlık Araştırması 2013

Hacettepe Uumlni Nuumlfus Etuumldleri Enstituumlsuuml

15

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi ()

Tuumlrkiye () 16 29 81

Yıllık doğum sayısı (TUIK) 1 262 333 1 291 217 2

Hiccedil aşılanmayan sayısı 20197 37445 85

Cinsiyet

Erkek 11 16 455

Kız 22 41 864

KadınErkek 200 256 281

Hiccedil aşılanmamış ccedilocuk sayısında artış 17248 kişiyi bulmuştur Bu artış 2008 sonuccedillarına goumlre 81 duumlzeyindedir Aşılanmama kız ccedilocukları iccedilin gittikccedile artan bir eşitsizlik oumlgesi olarak goumlruumlnmektedir Aşılanmama accedilısından KadınErkek oranı 2008-2013 arasında 28 artmıştır Kız ccedilocuklarda aşılanmamada artış son 5 yıl iccedilin 864 ile erkelere goumlre ( 455) yaklaşık 2 kat artmıştır

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi

()

Doğum Sırası

1 11 12 91

2 ve 3 12 2 667

4 ve 5 34 94 1765

6+ 49 71 449

4 ve 51 ccedilocuk 309 783 1534

6+ ccedilocuk 1 ccedilocuk 283 470 659

Doğurganlığın teşvik edildiği bu doumlnemde 4-5 ccedilocuklu ailelerin ccedilocuklarının aşılanmamasında artış bir ccedilocuklulara goumlre 1534 2-3 ccedilocuklulara goumlre 659rsquodur 2008-2013 doumlneminde hiccedil aşı olmamışların sıklığında artış 4-5 ccedilocuklu ailelerin ccedilocukları iccedilin 1765 oldu

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi

()

Yerleşim Yeri

Kent 16 31 937

Kır 16 2 250

KırKent 100 065 -355

Boumllge

Batı 16 47 1937

Guumlney 11 09 -182

Orta 12 04 -667

Kuzey 0 0 0

Doğu 28 38 357

DoğuBatı 175 081 -538

Hiccedil aşı olmamışların sıklığı kentte 937 kırda 25 artmıştır Bu artış

aşılanmama accedilısından KırKent eşitsizliğini azaltmıştır

Hiccedil aşı olmamışların sıklığı Batıda 1937 artarken tuumlm boumllgelerde azalma

sağlanmıştır Bu artış aşılanmama accedilısından DoğuBatı eşitsizliğini azaltmıştır

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi ()

Hane halkı refah duumlzeyi

En duumlşuumlk 38 41 79

Duumlşuumlk 21 35 667

Orta 06 46 6667

Yuumlksek 05 09 800

En Yuumlksek 07 0 -1000

En DuumlşuumlkYuumlksek 76 456 -401

Hiccedil aşılanmamışların sıklığında artış en ccedilok hanehalkı refah duumlzeyi

orta olarak sınıflanan kesimde ( 6667) azalma ise en varsıl kesimde

(-100) olmuştur Hiccedil aşılanmamış olma neredeyse tuumlmuumlyle varsıl

olmayanların sorunu gibi goumlruumlnmektedir

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi ()

Eğitim

Eğitim yokilk 32 92 1875

İlk birinci kademe 18 24 333

İlk İkinci kademe 08 11 375

Lise ve uumlzeri 02 02 00

Eğitimi YokLise ve uumlzeri 16 46 1875

Hiccedil aşılanmamışların sıklığında artış en ccedilok ilkokulu bitirmemiş

eğitimi olmayan kesimdedir( 1875) Lise ve uumlzeri eğitim almışlar ile

eğitimi olmayanlar arasındaki eşitsizlik 1875 artmıştır Hiccedil

aşılanmamış olma neredeyse tuumlmuumlyle Liseden az eğitim almışların

sorunu gibi goumlruumlnmektedir

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik

2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90

hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Tuumlrkiye () 805 741 -64 -80 159

Yıllık doğum

sayısı (TUIK) 1 262 333 1 291 217 28 884 2 -

Tam aşılı

olmayan sayısı

(kişi)

246155 334425 88 270 -

Cinsiyet

Erkek 787 739 -48 -61 161

Kız 826 742 -84 -102 158

TNSA bulgularına goumlre Genişletilmiş Bağışıklama Programı hedefine uzaklık 2008rsquode 95 iken 2013rsquote

159rsquoa yuumlkselmiştir Bebeklerimiz aşı ile oumlnlenebilir hastalıklara karşı direnccedilli kılmada başarı 2008rsquoe goumlre

8 azalmış Tam aşılı olmayan ccedilocuk sayısında artış 88 270 kişi olmuştur

TNSA 2013 verilerine goumlre Tam aşılı olma durumu kızlarda 2008rsquoe goumlre 102 erkeklerde 61

azalmıştır Yuumlzde 90 hedefine uzaklık kızlarda 74rsquodan 158rsquoe erkeklerde 113rsquoten 161 e

yuumlkselmiştir

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel

Oumlzellik 2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90 hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Doğum Sırası

1 824 817 -07 -08 83

2 ve 3 851 842 -09 -11 58

4 ve 5 652 73 78 120 17

6+ 596 718 122 205 182

Tam aşılı olma durumu Doğum sırasının 3 ve daha az olması durumunda

2008rsquoden 2013rsquoe 1 dolayında azalırken doğum sırasının 4-5 olması durumunda

12 6 ya da daha fazla olanlar iccedilin 205 artış olmuştur Yine de hedefe

uzaklık 4 ve daha fazla doğum sırası olanlarda 3 ya da daha az sayıda doğum

sırası olanlara goumlre 2 kattan fazladır

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik

2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90

hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Yerleşim Yeri

Kent 842 765 -77 -91 135

Kır 71 647 -63 -89 253

KentKır 119 118

Boumllge

Batı 846 764 -82 -97 136

Guumlney 818 774 -44 -54 126

Orta 90 773 -127 -141 127

Kuzey 836 711 -125 -150 189

Doğu 643 676 33 51 224

Tam aşılı oluşta kırda ve kentte 9 dolayında azalma olmuştur Kırda hedefe

uzaklık kente goumlre 2 kata yakındır (sırasıyla 253 ve 135)

Tam aşılı oluşta yalnızca Doğu Anadolursquoda 51 duumlzeyinde artış olmuştur En

buumlyuumlk duumlşuumlş 141 ve 150 ile sırasıyla Orta ve Kuzey Anadolu boumllgelerindedir

Yuumlzde 90 hedefine uzaklık Doğuda Guumlney Anadolu Boumllgesine goumlre 18 kat

yuumlksektir (sırasıyla 189 ve 126)

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013

2013-2008

farkı

2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90 hedefine

uzaklık (yuumlzdelik dilim)

Hane halkı

refah duumlzeyi

En duumlşuumlk 622 632 1 16 268

Duumlşuumlk 816 756 -6 -74 144

Orta 862 777 -85 -99 123

Yuumlksek 895 766 -129 -144 134

En Yuumlksek 853 787 -66 -77 113

EDEY 073 080

Tam aşılı oluşta yalnızca Hanehalkı Refah duumlzeyi En duumlşuumlk olanlarda 16 duumlzeyinde

artış olmuştur En buumlyuumlk duumlşuumlş 144 ile Hanehalkı Refah duumlzeyi Yuumlksek olanlarda

saptanmıştır Yuumlzde 90 hedefine uzaklık En duumlşuumlk refah duumlzeyinde En yuumlksek refah

duumlzeyine goumlre 24 kat yuumlksektir (sırasıyla 268 ve 113)

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik

2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90

hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Eğitim

Eğitim yokilk 649 638 -11 -17 262

İlk birinci

kademe 816 772 -44 -54 128

İlk İkinci

kademe 844 741 -103 -122 159

Lise ve uumlzeri 876 778 -98 -112 122

Tam aşılı olma durumu tuumlm eğitim duumlzeylerinde azalmıştır En buumlyuumlk duumlşuumlş

122 ile ilkoumlğretim 2 kademe mezunlarında olmuştur Yuumlzde 90 hedefine

uzaklık Eğitimi olmayan veya ilkokulu bitirememişlerde lise ve uumlzeri

eğitim almışlara goumlre 21 kat daha yuumlksektir (sırasıyla 262 ve 122)

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Alan araştırmaları

bull Gazianteprsquote aile hekimliğine geccedilişten bir yıl sonra topluma dayalı yapılan bir ccedilalışmada ndash Beşli karma aşının 3 dozu 956 rapeli 652

(Devamsızlık hızı 32)

ndash OPA 1 Doz94 ikinci doz 63 (Devamsızlık hızı 33)

ndash KKK birinci doz 92

ndash tam aşılı ccedilocuk oranı 94rsquoten 84rsquoe duumlşmuumlş olarak saptanmıştır

bull Rapel pekiştirme dozları iccedilin devamsızlık kabul edilebilir uumlst sınır (10)rsquoun uumlzerindedir (Oumlzccedilırpıcı 2014)

27

28

2014 2013 2012 2011 2010

SİY CISID SİY CISID SİY CISID SİY CISID SİY CISID

Kızamık - 531 6731 7406 318 349 0 105 0 15

İmporte

kızamık

- 0 674 0 31 0 111 11 7 8

Sağlık Bakanlığı ve DSOuml verilerine goumlre

Tuumlrkiyersquode Kızamık ve Sıtmanın Yıllara goumlre Dağılımı

(DSOuml 2014 Sağlık Bakanlığı 2013)

The centralized information system for infectious diseases (CISID) uses advanced technology to collect analyse and present data on Infectious diseases in the WHO European Region httpdataeurowhointcisidTabID=361458 03042015

Şekil 1 2013 Salgınında Aşı Durumu (N7228) 25102013 itibarıyla ()

0102030405060708090

100

Bilinmiyor

2+ doz

1 doz

Aşısız

httpwwwpolioeradicationorgDataandmonit

oringaspx 05012014

İccedilsavaş nedeniyle ccediloumlken temel sağlık hizmetleri 1999rsquodan beri Suriyersquode goumlruumllmeyen ccedilocuk felci salgınına yol accediltı Onbeş yıldır Tuumlrkiyersquode de goumlruumllmeyen ccedilocuk felci salgını riski ile karşı karşıyayız 31 OCAK 2014

Tuumlrkiyersquode Ccedilocuk Felci Tehdidi Arınmayı Başarmıştık

Salgını Oumlnlemeliyiz

Herkese Sağlık ve Guumlvenli Bir Gelecek

diliyorum

Page 11: Türkiye’de Bağışıklama Hizmetleri: Sorunlar ve Öneriler · •hizmet sunumu, •soğuk zincir, •zamanında aşı sağlama, •izleme ve değerlendirme, •eğitilmiş sağlık

Kızamık aşısı 2 doz TR 2013

12

httpwwwwhointimmunizationmonitoring_surveillancedataturpdf 09042015

KKK 1 Dozda yetersiz il sayısı

KKK-1 lt 95

2013 2012 2011 2010 2009 2008

İl sayısı

6 29 8 11 16 31

httpappswhointimmunization_monitoringglobalsummarycountriescountrycriteria5Bcountry5D5B5D=TURampcommit=OK 15052015

Araştırma tarihinden oumlnceki herhangi bir zamanda

belli aşıları almış olan 15-26 aylık ccedilocuklar ()

Goumlsterge 1993 1998 2003 2008 2013

BCG

DaBT-İPA-Hib3

KKK

Tam aşılı

891

771

779

647

885

587

785

457

877

644

794

542

959

893

893

805

944

864

898

741

Tuumlrkiye Nuumlfus ve Sağlık Araştırması 2013

Hacettepe Uumlni Nuumlfus Etuumldleri Enstituumlsuuml

15

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi ()

Tuumlrkiye () 16 29 81

Yıllık doğum sayısı (TUIK) 1 262 333 1 291 217 2

Hiccedil aşılanmayan sayısı 20197 37445 85

Cinsiyet

Erkek 11 16 455

Kız 22 41 864

KadınErkek 200 256 281

Hiccedil aşılanmamış ccedilocuk sayısında artış 17248 kişiyi bulmuştur Bu artış 2008 sonuccedillarına goumlre 81 duumlzeyindedir Aşılanmama kız ccedilocukları iccedilin gittikccedile artan bir eşitsizlik oumlgesi olarak goumlruumlnmektedir Aşılanmama accedilısından KadınErkek oranı 2008-2013 arasında 28 artmıştır Kız ccedilocuklarda aşılanmamada artış son 5 yıl iccedilin 864 ile erkelere goumlre ( 455) yaklaşık 2 kat artmıştır

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi

()

Doğum Sırası

1 11 12 91

2 ve 3 12 2 667

4 ve 5 34 94 1765

6+ 49 71 449

4 ve 51 ccedilocuk 309 783 1534

6+ ccedilocuk 1 ccedilocuk 283 470 659

Doğurganlığın teşvik edildiği bu doumlnemde 4-5 ccedilocuklu ailelerin ccedilocuklarının aşılanmamasında artış bir ccedilocuklulara goumlre 1534 2-3 ccedilocuklulara goumlre 659rsquodur 2008-2013 doumlneminde hiccedil aşı olmamışların sıklığında artış 4-5 ccedilocuklu ailelerin ccedilocukları iccedilin 1765 oldu

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi

()

Yerleşim Yeri

Kent 16 31 937

Kır 16 2 250

KırKent 100 065 -355

Boumllge

Batı 16 47 1937

Guumlney 11 09 -182

Orta 12 04 -667

Kuzey 0 0 0

Doğu 28 38 357

DoğuBatı 175 081 -538

Hiccedil aşı olmamışların sıklığı kentte 937 kırda 25 artmıştır Bu artış

aşılanmama accedilısından KırKent eşitsizliğini azaltmıştır

Hiccedil aşı olmamışların sıklığı Batıda 1937 artarken tuumlm boumllgelerde azalma

sağlanmıştır Bu artış aşılanmama accedilısından DoğuBatı eşitsizliğini azaltmıştır

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi ()

Hane halkı refah duumlzeyi

En duumlşuumlk 38 41 79

Duumlşuumlk 21 35 667

Orta 06 46 6667

Yuumlksek 05 09 800

En Yuumlksek 07 0 -1000

En DuumlşuumlkYuumlksek 76 456 -401

Hiccedil aşılanmamışların sıklığında artış en ccedilok hanehalkı refah duumlzeyi

orta olarak sınıflanan kesimde ( 6667) azalma ise en varsıl kesimde

(-100) olmuştur Hiccedil aşılanmamış olma neredeyse tuumlmuumlyle varsıl

olmayanların sorunu gibi goumlruumlnmektedir

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi ()

Eğitim

Eğitim yokilk 32 92 1875

İlk birinci kademe 18 24 333

İlk İkinci kademe 08 11 375

Lise ve uumlzeri 02 02 00

Eğitimi YokLise ve uumlzeri 16 46 1875

Hiccedil aşılanmamışların sıklığında artış en ccedilok ilkokulu bitirmemiş

eğitimi olmayan kesimdedir( 1875) Lise ve uumlzeri eğitim almışlar ile

eğitimi olmayanlar arasındaki eşitsizlik 1875 artmıştır Hiccedil

aşılanmamış olma neredeyse tuumlmuumlyle Liseden az eğitim almışların

sorunu gibi goumlruumlnmektedir

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik

2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90

hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Tuumlrkiye () 805 741 -64 -80 159

Yıllık doğum

sayısı (TUIK) 1 262 333 1 291 217 28 884 2 -

Tam aşılı

olmayan sayısı

(kişi)

246155 334425 88 270 -

Cinsiyet

Erkek 787 739 -48 -61 161

Kız 826 742 -84 -102 158

TNSA bulgularına goumlre Genişletilmiş Bağışıklama Programı hedefine uzaklık 2008rsquode 95 iken 2013rsquote

159rsquoa yuumlkselmiştir Bebeklerimiz aşı ile oumlnlenebilir hastalıklara karşı direnccedilli kılmada başarı 2008rsquoe goumlre

8 azalmış Tam aşılı olmayan ccedilocuk sayısında artış 88 270 kişi olmuştur

TNSA 2013 verilerine goumlre Tam aşılı olma durumu kızlarda 2008rsquoe goumlre 102 erkeklerde 61

azalmıştır Yuumlzde 90 hedefine uzaklık kızlarda 74rsquodan 158rsquoe erkeklerde 113rsquoten 161 e

yuumlkselmiştir

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel

Oumlzellik 2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90 hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Doğum Sırası

1 824 817 -07 -08 83

2 ve 3 851 842 -09 -11 58

4 ve 5 652 73 78 120 17

6+ 596 718 122 205 182

Tam aşılı olma durumu Doğum sırasının 3 ve daha az olması durumunda

2008rsquoden 2013rsquoe 1 dolayında azalırken doğum sırasının 4-5 olması durumunda

12 6 ya da daha fazla olanlar iccedilin 205 artış olmuştur Yine de hedefe

uzaklık 4 ve daha fazla doğum sırası olanlarda 3 ya da daha az sayıda doğum

sırası olanlara goumlre 2 kattan fazladır

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik

2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90

hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Yerleşim Yeri

Kent 842 765 -77 -91 135

Kır 71 647 -63 -89 253

KentKır 119 118

Boumllge

Batı 846 764 -82 -97 136

Guumlney 818 774 -44 -54 126

Orta 90 773 -127 -141 127

Kuzey 836 711 -125 -150 189

Doğu 643 676 33 51 224

Tam aşılı oluşta kırda ve kentte 9 dolayında azalma olmuştur Kırda hedefe

uzaklık kente goumlre 2 kata yakındır (sırasıyla 253 ve 135)

Tam aşılı oluşta yalnızca Doğu Anadolursquoda 51 duumlzeyinde artış olmuştur En

buumlyuumlk duumlşuumlş 141 ve 150 ile sırasıyla Orta ve Kuzey Anadolu boumllgelerindedir

Yuumlzde 90 hedefine uzaklık Doğuda Guumlney Anadolu Boumllgesine goumlre 18 kat

yuumlksektir (sırasıyla 189 ve 126)

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013

2013-2008

farkı

2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90 hedefine

uzaklık (yuumlzdelik dilim)

Hane halkı

refah duumlzeyi

En duumlşuumlk 622 632 1 16 268

Duumlşuumlk 816 756 -6 -74 144

Orta 862 777 -85 -99 123

Yuumlksek 895 766 -129 -144 134

En Yuumlksek 853 787 -66 -77 113

EDEY 073 080

Tam aşılı oluşta yalnızca Hanehalkı Refah duumlzeyi En duumlşuumlk olanlarda 16 duumlzeyinde

artış olmuştur En buumlyuumlk duumlşuumlş 144 ile Hanehalkı Refah duumlzeyi Yuumlksek olanlarda

saptanmıştır Yuumlzde 90 hedefine uzaklık En duumlşuumlk refah duumlzeyinde En yuumlksek refah

duumlzeyine goumlre 24 kat yuumlksektir (sırasıyla 268 ve 113)

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik

2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90

hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Eğitim

Eğitim yokilk 649 638 -11 -17 262

İlk birinci

kademe 816 772 -44 -54 128

İlk İkinci

kademe 844 741 -103 -122 159

Lise ve uumlzeri 876 778 -98 -112 122

Tam aşılı olma durumu tuumlm eğitim duumlzeylerinde azalmıştır En buumlyuumlk duumlşuumlş

122 ile ilkoumlğretim 2 kademe mezunlarında olmuştur Yuumlzde 90 hedefine

uzaklık Eğitimi olmayan veya ilkokulu bitirememişlerde lise ve uumlzeri

eğitim almışlara goumlre 21 kat daha yuumlksektir (sırasıyla 262 ve 122)

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Alan araştırmaları

bull Gazianteprsquote aile hekimliğine geccedilişten bir yıl sonra topluma dayalı yapılan bir ccedilalışmada ndash Beşli karma aşının 3 dozu 956 rapeli 652

(Devamsızlık hızı 32)

ndash OPA 1 Doz94 ikinci doz 63 (Devamsızlık hızı 33)

ndash KKK birinci doz 92

ndash tam aşılı ccedilocuk oranı 94rsquoten 84rsquoe duumlşmuumlş olarak saptanmıştır

bull Rapel pekiştirme dozları iccedilin devamsızlık kabul edilebilir uumlst sınır (10)rsquoun uumlzerindedir (Oumlzccedilırpıcı 2014)

27

28

2014 2013 2012 2011 2010

SİY CISID SİY CISID SİY CISID SİY CISID SİY CISID

Kızamık - 531 6731 7406 318 349 0 105 0 15

İmporte

kızamık

- 0 674 0 31 0 111 11 7 8

Sağlık Bakanlığı ve DSOuml verilerine goumlre

Tuumlrkiyersquode Kızamık ve Sıtmanın Yıllara goumlre Dağılımı

(DSOuml 2014 Sağlık Bakanlığı 2013)

The centralized information system for infectious diseases (CISID) uses advanced technology to collect analyse and present data on Infectious diseases in the WHO European Region httpdataeurowhointcisidTabID=361458 03042015

Şekil 1 2013 Salgınında Aşı Durumu (N7228) 25102013 itibarıyla ()

0102030405060708090

100

Bilinmiyor

2+ doz

1 doz

Aşısız

httpwwwpolioeradicationorgDataandmonit

oringaspx 05012014

İccedilsavaş nedeniyle ccediloumlken temel sağlık hizmetleri 1999rsquodan beri Suriyersquode goumlruumllmeyen ccedilocuk felci salgınına yol accediltı Onbeş yıldır Tuumlrkiyersquode de goumlruumllmeyen ccedilocuk felci salgını riski ile karşı karşıyayız 31 OCAK 2014

Tuumlrkiyersquode Ccedilocuk Felci Tehdidi Arınmayı Başarmıştık

Salgını Oumlnlemeliyiz

Herkese Sağlık ve Guumlvenli Bir Gelecek

diliyorum

Page 12: Türkiye’de Bağışıklama Hizmetleri: Sorunlar ve Öneriler · •hizmet sunumu, •soğuk zincir, •zamanında aşı sağlama, •izleme ve değerlendirme, •eğitilmiş sağlık

KKK 1 Dozda yetersiz il sayısı

KKK-1 lt 95

2013 2012 2011 2010 2009 2008

İl sayısı

6 29 8 11 16 31

httpappswhointimmunization_monitoringglobalsummarycountriescountrycriteria5Bcountry5D5B5D=TURampcommit=OK 15052015

Araştırma tarihinden oumlnceki herhangi bir zamanda

belli aşıları almış olan 15-26 aylık ccedilocuklar ()

Goumlsterge 1993 1998 2003 2008 2013

BCG

DaBT-İPA-Hib3

KKK

Tam aşılı

891

771

779

647

885

587

785

457

877

644

794

542

959

893

893

805

944

864

898

741

Tuumlrkiye Nuumlfus ve Sağlık Araştırması 2013

Hacettepe Uumlni Nuumlfus Etuumldleri Enstituumlsuuml

15

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi ()

Tuumlrkiye () 16 29 81

Yıllık doğum sayısı (TUIK) 1 262 333 1 291 217 2

Hiccedil aşılanmayan sayısı 20197 37445 85

Cinsiyet

Erkek 11 16 455

Kız 22 41 864

KadınErkek 200 256 281

Hiccedil aşılanmamış ccedilocuk sayısında artış 17248 kişiyi bulmuştur Bu artış 2008 sonuccedillarına goumlre 81 duumlzeyindedir Aşılanmama kız ccedilocukları iccedilin gittikccedile artan bir eşitsizlik oumlgesi olarak goumlruumlnmektedir Aşılanmama accedilısından KadınErkek oranı 2008-2013 arasında 28 artmıştır Kız ccedilocuklarda aşılanmamada artış son 5 yıl iccedilin 864 ile erkelere goumlre ( 455) yaklaşık 2 kat artmıştır

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi

()

Doğum Sırası

1 11 12 91

2 ve 3 12 2 667

4 ve 5 34 94 1765

6+ 49 71 449

4 ve 51 ccedilocuk 309 783 1534

6+ ccedilocuk 1 ccedilocuk 283 470 659

Doğurganlığın teşvik edildiği bu doumlnemde 4-5 ccedilocuklu ailelerin ccedilocuklarının aşılanmamasında artış bir ccedilocuklulara goumlre 1534 2-3 ccedilocuklulara goumlre 659rsquodur 2008-2013 doumlneminde hiccedil aşı olmamışların sıklığında artış 4-5 ccedilocuklu ailelerin ccedilocukları iccedilin 1765 oldu

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi

()

Yerleşim Yeri

Kent 16 31 937

Kır 16 2 250

KırKent 100 065 -355

Boumllge

Batı 16 47 1937

Guumlney 11 09 -182

Orta 12 04 -667

Kuzey 0 0 0

Doğu 28 38 357

DoğuBatı 175 081 -538

Hiccedil aşı olmamışların sıklığı kentte 937 kırda 25 artmıştır Bu artış

aşılanmama accedilısından KırKent eşitsizliğini azaltmıştır

Hiccedil aşı olmamışların sıklığı Batıda 1937 artarken tuumlm boumllgelerde azalma

sağlanmıştır Bu artış aşılanmama accedilısından DoğuBatı eşitsizliğini azaltmıştır

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi ()

Hane halkı refah duumlzeyi

En duumlşuumlk 38 41 79

Duumlşuumlk 21 35 667

Orta 06 46 6667

Yuumlksek 05 09 800

En Yuumlksek 07 0 -1000

En DuumlşuumlkYuumlksek 76 456 -401

Hiccedil aşılanmamışların sıklığında artış en ccedilok hanehalkı refah duumlzeyi

orta olarak sınıflanan kesimde ( 6667) azalma ise en varsıl kesimde

(-100) olmuştur Hiccedil aşılanmamış olma neredeyse tuumlmuumlyle varsıl

olmayanların sorunu gibi goumlruumlnmektedir

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi ()

Eğitim

Eğitim yokilk 32 92 1875

İlk birinci kademe 18 24 333

İlk İkinci kademe 08 11 375

Lise ve uumlzeri 02 02 00

Eğitimi YokLise ve uumlzeri 16 46 1875

Hiccedil aşılanmamışların sıklığında artış en ccedilok ilkokulu bitirmemiş

eğitimi olmayan kesimdedir( 1875) Lise ve uumlzeri eğitim almışlar ile

eğitimi olmayanlar arasındaki eşitsizlik 1875 artmıştır Hiccedil

aşılanmamış olma neredeyse tuumlmuumlyle Liseden az eğitim almışların

sorunu gibi goumlruumlnmektedir

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik

2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90

hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Tuumlrkiye () 805 741 -64 -80 159

Yıllık doğum

sayısı (TUIK) 1 262 333 1 291 217 28 884 2 -

Tam aşılı

olmayan sayısı

(kişi)

246155 334425 88 270 -

Cinsiyet

Erkek 787 739 -48 -61 161

Kız 826 742 -84 -102 158

TNSA bulgularına goumlre Genişletilmiş Bağışıklama Programı hedefine uzaklık 2008rsquode 95 iken 2013rsquote

159rsquoa yuumlkselmiştir Bebeklerimiz aşı ile oumlnlenebilir hastalıklara karşı direnccedilli kılmada başarı 2008rsquoe goumlre

8 azalmış Tam aşılı olmayan ccedilocuk sayısında artış 88 270 kişi olmuştur

TNSA 2013 verilerine goumlre Tam aşılı olma durumu kızlarda 2008rsquoe goumlre 102 erkeklerde 61

azalmıştır Yuumlzde 90 hedefine uzaklık kızlarda 74rsquodan 158rsquoe erkeklerde 113rsquoten 161 e

yuumlkselmiştir

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel

Oumlzellik 2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90 hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Doğum Sırası

1 824 817 -07 -08 83

2 ve 3 851 842 -09 -11 58

4 ve 5 652 73 78 120 17

6+ 596 718 122 205 182

Tam aşılı olma durumu Doğum sırasının 3 ve daha az olması durumunda

2008rsquoden 2013rsquoe 1 dolayında azalırken doğum sırasının 4-5 olması durumunda

12 6 ya da daha fazla olanlar iccedilin 205 artış olmuştur Yine de hedefe

uzaklık 4 ve daha fazla doğum sırası olanlarda 3 ya da daha az sayıda doğum

sırası olanlara goumlre 2 kattan fazladır

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik

2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90

hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Yerleşim Yeri

Kent 842 765 -77 -91 135

Kır 71 647 -63 -89 253

KentKır 119 118

Boumllge

Batı 846 764 -82 -97 136

Guumlney 818 774 -44 -54 126

Orta 90 773 -127 -141 127

Kuzey 836 711 -125 -150 189

Doğu 643 676 33 51 224

Tam aşılı oluşta kırda ve kentte 9 dolayında azalma olmuştur Kırda hedefe

uzaklık kente goumlre 2 kata yakındır (sırasıyla 253 ve 135)

Tam aşılı oluşta yalnızca Doğu Anadolursquoda 51 duumlzeyinde artış olmuştur En

buumlyuumlk duumlşuumlş 141 ve 150 ile sırasıyla Orta ve Kuzey Anadolu boumllgelerindedir

Yuumlzde 90 hedefine uzaklık Doğuda Guumlney Anadolu Boumllgesine goumlre 18 kat

yuumlksektir (sırasıyla 189 ve 126)

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013

2013-2008

farkı

2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90 hedefine

uzaklık (yuumlzdelik dilim)

Hane halkı

refah duumlzeyi

En duumlşuumlk 622 632 1 16 268

Duumlşuumlk 816 756 -6 -74 144

Orta 862 777 -85 -99 123

Yuumlksek 895 766 -129 -144 134

En Yuumlksek 853 787 -66 -77 113

EDEY 073 080

Tam aşılı oluşta yalnızca Hanehalkı Refah duumlzeyi En duumlşuumlk olanlarda 16 duumlzeyinde

artış olmuştur En buumlyuumlk duumlşuumlş 144 ile Hanehalkı Refah duumlzeyi Yuumlksek olanlarda

saptanmıştır Yuumlzde 90 hedefine uzaklık En duumlşuumlk refah duumlzeyinde En yuumlksek refah

duumlzeyine goumlre 24 kat yuumlksektir (sırasıyla 268 ve 113)

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik

2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90

hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Eğitim

Eğitim yokilk 649 638 -11 -17 262

İlk birinci

kademe 816 772 -44 -54 128

İlk İkinci

kademe 844 741 -103 -122 159

Lise ve uumlzeri 876 778 -98 -112 122

Tam aşılı olma durumu tuumlm eğitim duumlzeylerinde azalmıştır En buumlyuumlk duumlşuumlş

122 ile ilkoumlğretim 2 kademe mezunlarında olmuştur Yuumlzde 90 hedefine

uzaklık Eğitimi olmayan veya ilkokulu bitirememişlerde lise ve uumlzeri

eğitim almışlara goumlre 21 kat daha yuumlksektir (sırasıyla 262 ve 122)

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Alan araştırmaları

bull Gazianteprsquote aile hekimliğine geccedilişten bir yıl sonra topluma dayalı yapılan bir ccedilalışmada ndash Beşli karma aşının 3 dozu 956 rapeli 652

(Devamsızlık hızı 32)

ndash OPA 1 Doz94 ikinci doz 63 (Devamsızlık hızı 33)

ndash KKK birinci doz 92

ndash tam aşılı ccedilocuk oranı 94rsquoten 84rsquoe duumlşmuumlş olarak saptanmıştır

bull Rapel pekiştirme dozları iccedilin devamsızlık kabul edilebilir uumlst sınır (10)rsquoun uumlzerindedir (Oumlzccedilırpıcı 2014)

27

28

2014 2013 2012 2011 2010

SİY CISID SİY CISID SİY CISID SİY CISID SİY CISID

Kızamık - 531 6731 7406 318 349 0 105 0 15

İmporte

kızamık

- 0 674 0 31 0 111 11 7 8

Sağlık Bakanlığı ve DSOuml verilerine goumlre

Tuumlrkiyersquode Kızamık ve Sıtmanın Yıllara goumlre Dağılımı

(DSOuml 2014 Sağlık Bakanlığı 2013)

The centralized information system for infectious diseases (CISID) uses advanced technology to collect analyse and present data on Infectious diseases in the WHO European Region httpdataeurowhointcisidTabID=361458 03042015

Şekil 1 2013 Salgınında Aşı Durumu (N7228) 25102013 itibarıyla ()

0102030405060708090

100

Bilinmiyor

2+ doz

1 doz

Aşısız

httpwwwpolioeradicationorgDataandmonit

oringaspx 05012014

İccedilsavaş nedeniyle ccediloumlken temel sağlık hizmetleri 1999rsquodan beri Suriyersquode goumlruumllmeyen ccedilocuk felci salgınına yol accediltı Onbeş yıldır Tuumlrkiyersquode de goumlruumllmeyen ccedilocuk felci salgını riski ile karşı karşıyayız 31 OCAK 2014

Tuumlrkiyersquode Ccedilocuk Felci Tehdidi Arınmayı Başarmıştık

Salgını Oumlnlemeliyiz

Herkese Sağlık ve Guumlvenli Bir Gelecek

diliyorum

Page 13: Türkiye’de Bağışıklama Hizmetleri: Sorunlar ve Öneriler · •hizmet sunumu, •soğuk zincir, •zamanında aşı sağlama, •izleme ve değerlendirme, •eğitilmiş sağlık

Araştırma tarihinden oumlnceki herhangi bir zamanda

belli aşıları almış olan 15-26 aylık ccedilocuklar ()

Goumlsterge 1993 1998 2003 2008 2013

BCG

DaBT-İPA-Hib3

KKK

Tam aşılı

891

771

779

647

885

587

785

457

877

644

794

542

959

893

893

805

944

864

898

741

Tuumlrkiye Nuumlfus ve Sağlık Araştırması 2013

Hacettepe Uumlni Nuumlfus Etuumldleri Enstituumlsuuml

15

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi ()

Tuumlrkiye () 16 29 81

Yıllık doğum sayısı (TUIK) 1 262 333 1 291 217 2

Hiccedil aşılanmayan sayısı 20197 37445 85

Cinsiyet

Erkek 11 16 455

Kız 22 41 864

KadınErkek 200 256 281

Hiccedil aşılanmamış ccedilocuk sayısında artış 17248 kişiyi bulmuştur Bu artış 2008 sonuccedillarına goumlre 81 duumlzeyindedir Aşılanmama kız ccedilocukları iccedilin gittikccedile artan bir eşitsizlik oumlgesi olarak goumlruumlnmektedir Aşılanmama accedilısından KadınErkek oranı 2008-2013 arasında 28 artmıştır Kız ccedilocuklarda aşılanmamada artış son 5 yıl iccedilin 864 ile erkelere goumlre ( 455) yaklaşık 2 kat artmıştır

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi

()

Doğum Sırası

1 11 12 91

2 ve 3 12 2 667

4 ve 5 34 94 1765

6+ 49 71 449

4 ve 51 ccedilocuk 309 783 1534

6+ ccedilocuk 1 ccedilocuk 283 470 659

Doğurganlığın teşvik edildiği bu doumlnemde 4-5 ccedilocuklu ailelerin ccedilocuklarının aşılanmamasında artış bir ccedilocuklulara goumlre 1534 2-3 ccedilocuklulara goumlre 659rsquodur 2008-2013 doumlneminde hiccedil aşı olmamışların sıklığında artış 4-5 ccedilocuklu ailelerin ccedilocukları iccedilin 1765 oldu

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi

()

Yerleşim Yeri

Kent 16 31 937

Kır 16 2 250

KırKent 100 065 -355

Boumllge

Batı 16 47 1937

Guumlney 11 09 -182

Orta 12 04 -667

Kuzey 0 0 0

Doğu 28 38 357

DoğuBatı 175 081 -538

Hiccedil aşı olmamışların sıklığı kentte 937 kırda 25 artmıştır Bu artış

aşılanmama accedilısından KırKent eşitsizliğini azaltmıştır

Hiccedil aşı olmamışların sıklığı Batıda 1937 artarken tuumlm boumllgelerde azalma

sağlanmıştır Bu artış aşılanmama accedilısından DoğuBatı eşitsizliğini azaltmıştır

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi ()

Hane halkı refah duumlzeyi

En duumlşuumlk 38 41 79

Duumlşuumlk 21 35 667

Orta 06 46 6667

Yuumlksek 05 09 800

En Yuumlksek 07 0 -1000

En DuumlşuumlkYuumlksek 76 456 -401

Hiccedil aşılanmamışların sıklığında artış en ccedilok hanehalkı refah duumlzeyi

orta olarak sınıflanan kesimde ( 6667) azalma ise en varsıl kesimde

(-100) olmuştur Hiccedil aşılanmamış olma neredeyse tuumlmuumlyle varsıl

olmayanların sorunu gibi goumlruumlnmektedir

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi ()

Eğitim

Eğitim yokilk 32 92 1875

İlk birinci kademe 18 24 333

İlk İkinci kademe 08 11 375

Lise ve uumlzeri 02 02 00

Eğitimi YokLise ve uumlzeri 16 46 1875

Hiccedil aşılanmamışların sıklığında artış en ccedilok ilkokulu bitirmemiş

eğitimi olmayan kesimdedir( 1875) Lise ve uumlzeri eğitim almışlar ile

eğitimi olmayanlar arasındaki eşitsizlik 1875 artmıştır Hiccedil

aşılanmamış olma neredeyse tuumlmuumlyle Liseden az eğitim almışların

sorunu gibi goumlruumlnmektedir

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik

2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90

hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Tuumlrkiye () 805 741 -64 -80 159

Yıllık doğum

sayısı (TUIK) 1 262 333 1 291 217 28 884 2 -

Tam aşılı

olmayan sayısı

(kişi)

246155 334425 88 270 -

Cinsiyet

Erkek 787 739 -48 -61 161

Kız 826 742 -84 -102 158

TNSA bulgularına goumlre Genişletilmiş Bağışıklama Programı hedefine uzaklık 2008rsquode 95 iken 2013rsquote

159rsquoa yuumlkselmiştir Bebeklerimiz aşı ile oumlnlenebilir hastalıklara karşı direnccedilli kılmada başarı 2008rsquoe goumlre

8 azalmış Tam aşılı olmayan ccedilocuk sayısında artış 88 270 kişi olmuştur

TNSA 2013 verilerine goumlre Tam aşılı olma durumu kızlarda 2008rsquoe goumlre 102 erkeklerde 61

azalmıştır Yuumlzde 90 hedefine uzaklık kızlarda 74rsquodan 158rsquoe erkeklerde 113rsquoten 161 e

yuumlkselmiştir

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel

Oumlzellik 2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90 hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Doğum Sırası

1 824 817 -07 -08 83

2 ve 3 851 842 -09 -11 58

4 ve 5 652 73 78 120 17

6+ 596 718 122 205 182

Tam aşılı olma durumu Doğum sırasının 3 ve daha az olması durumunda

2008rsquoden 2013rsquoe 1 dolayında azalırken doğum sırasının 4-5 olması durumunda

12 6 ya da daha fazla olanlar iccedilin 205 artış olmuştur Yine de hedefe

uzaklık 4 ve daha fazla doğum sırası olanlarda 3 ya da daha az sayıda doğum

sırası olanlara goumlre 2 kattan fazladır

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik

2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90

hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Yerleşim Yeri

Kent 842 765 -77 -91 135

Kır 71 647 -63 -89 253

KentKır 119 118

Boumllge

Batı 846 764 -82 -97 136

Guumlney 818 774 -44 -54 126

Orta 90 773 -127 -141 127

Kuzey 836 711 -125 -150 189

Doğu 643 676 33 51 224

Tam aşılı oluşta kırda ve kentte 9 dolayında azalma olmuştur Kırda hedefe

uzaklık kente goumlre 2 kata yakındır (sırasıyla 253 ve 135)

Tam aşılı oluşta yalnızca Doğu Anadolursquoda 51 duumlzeyinde artış olmuştur En

buumlyuumlk duumlşuumlş 141 ve 150 ile sırasıyla Orta ve Kuzey Anadolu boumllgelerindedir

Yuumlzde 90 hedefine uzaklık Doğuda Guumlney Anadolu Boumllgesine goumlre 18 kat

yuumlksektir (sırasıyla 189 ve 126)

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013

2013-2008

farkı

2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90 hedefine

uzaklık (yuumlzdelik dilim)

Hane halkı

refah duumlzeyi

En duumlşuumlk 622 632 1 16 268

Duumlşuumlk 816 756 -6 -74 144

Orta 862 777 -85 -99 123

Yuumlksek 895 766 -129 -144 134

En Yuumlksek 853 787 -66 -77 113

EDEY 073 080

Tam aşılı oluşta yalnızca Hanehalkı Refah duumlzeyi En duumlşuumlk olanlarda 16 duumlzeyinde

artış olmuştur En buumlyuumlk duumlşuumlş 144 ile Hanehalkı Refah duumlzeyi Yuumlksek olanlarda

saptanmıştır Yuumlzde 90 hedefine uzaklık En duumlşuumlk refah duumlzeyinde En yuumlksek refah

duumlzeyine goumlre 24 kat yuumlksektir (sırasıyla 268 ve 113)

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik

2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90

hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Eğitim

Eğitim yokilk 649 638 -11 -17 262

İlk birinci

kademe 816 772 -44 -54 128

İlk İkinci

kademe 844 741 -103 -122 159

Lise ve uumlzeri 876 778 -98 -112 122

Tam aşılı olma durumu tuumlm eğitim duumlzeylerinde azalmıştır En buumlyuumlk duumlşuumlş

122 ile ilkoumlğretim 2 kademe mezunlarında olmuştur Yuumlzde 90 hedefine

uzaklık Eğitimi olmayan veya ilkokulu bitirememişlerde lise ve uumlzeri

eğitim almışlara goumlre 21 kat daha yuumlksektir (sırasıyla 262 ve 122)

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Alan araştırmaları

bull Gazianteprsquote aile hekimliğine geccedilişten bir yıl sonra topluma dayalı yapılan bir ccedilalışmada ndash Beşli karma aşının 3 dozu 956 rapeli 652

(Devamsızlık hızı 32)

ndash OPA 1 Doz94 ikinci doz 63 (Devamsızlık hızı 33)

ndash KKK birinci doz 92

ndash tam aşılı ccedilocuk oranı 94rsquoten 84rsquoe duumlşmuumlş olarak saptanmıştır

bull Rapel pekiştirme dozları iccedilin devamsızlık kabul edilebilir uumlst sınır (10)rsquoun uumlzerindedir (Oumlzccedilırpıcı 2014)

27

28

2014 2013 2012 2011 2010

SİY CISID SİY CISID SİY CISID SİY CISID SİY CISID

Kızamık - 531 6731 7406 318 349 0 105 0 15

İmporte

kızamık

- 0 674 0 31 0 111 11 7 8

Sağlık Bakanlığı ve DSOuml verilerine goumlre

Tuumlrkiyersquode Kızamık ve Sıtmanın Yıllara goumlre Dağılımı

(DSOuml 2014 Sağlık Bakanlığı 2013)

The centralized information system for infectious diseases (CISID) uses advanced technology to collect analyse and present data on Infectious diseases in the WHO European Region httpdataeurowhointcisidTabID=361458 03042015

Şekil 1 2013 Salgınında Aşı Durumu (N7228) 25102013 itibarıyla ()

0102030405060708090

100

Bilinmiyor

2+ doz

1 doz

Aşısız

httpwwwpolioeradicationorgDataandmonit

oringaspx 05012014

İccedilsavaş nedeniyle ccediloumlken temel sağlık hizmetleri 1999rsquodan beri Suriyersquode goumlruumllmeyen ccedilocuk felci salgınına yol accediltı Onbeş yıldır Tuumlrkiyersquode de goumlruumllmeyen ccedilocuk felci salgını riski ile karşı karşıyayız 31 OCAK 2014

Tuumlrkiyersquode Ccedilocuk Felci Tehdidi Arınmayı Başarmıştık

Salgını Oumlnlemeliyiz

Herkese Sağlık ve Guumlvenli Bir Gelecek

diliyorum

Page 14: Türkiye’de Bağışıklama Hizmetleri: Sorunlar ve Öneriler · •hizmet sunumu, •soğuk zincir, •zamanında aşı sağlama, •izleme ve değerlendirme, •eğitilmiş sağlık

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi ()

Tuumlrkiye () 16 29 81

Yıllık doğum sayısı (TUIK) 1 262 333 1 291 217 2

Hiccedil aşılanmayan sayısı 20197 37445 85

Cinsiyet

Erkek 11 16 455

Kız 22 41 864

KadınErkek 200 256 281

Hiccedil aşılanmamış ccedilocuk sayısında artış 17248 kişiyi bulmuştur Bu artış 2008 sonuccedillarına goumlre 81 duumlzeyindedir Aşılanmama kız ccedilocukları iccedilin gittikccedile artan bir eşitsizlik oumlgesi olarak goumlruumlnmektedir Aşılanmama accedilısından KadınErkek oranı 2008-2013 arasında 28 artmıştır Kız ccedilocuklarda aşılanmamada artış son 5 yıl iccedilin 864 ile erkelere goumlre ( 455) yaklaşık 2 kat artmıştır

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi

()

Doğum Sırası

1 11 12 91

2 ve 3 12 2 667

4 ve 5 34 94 1765

6+ 49 71 449

4 ve 51 ccedilocuk 309 783 1534

6+ ccedilocuk 1 ccedilocuk 283 470 659

Doğurganlığın teşvik edildiği bu doumlnemde 4-5 ccedilocuklu ailelerin ccedilocuklarının aşılanmamasında artış bir ccedilocuklulara goumlre 1534 2-3 ccedilocuklulara goumlre 659rsquodur 2008-2013 doumlneminde hiccedil aşı olmamışların sıklığında artış 4-5 ccedilocuklu ailelerin ccedilocukları iccedilin 1765 oldu

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi

()

Yerleşim Yeri

Kent 16 31 937

Kır 16 2 250

KırKent 100 065 -355

Boumllge

Batı 16 47 1937

Guumlney 11 09 -182

Orta 12 04 -667

Kuzey 0 0 0

Doğu 28 38 357

DoğuBatı 175 081 -538

Hiccedil aşı olmamışların sıklığı kentte 937 kırda 25 artmıştır Bu artış

aşılanmama accedilısından KırKent eşitsizliğini azaltmıştır

Hiccedil aşı olmamışların sıklığı Batıda 1937 artarken tuumlm boumllgelerde azalma

sağlanmıştır Bu artış aşılanmama accedilısından DoğuBatı eşitsizliğini azaltmıştır

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi ()

Hane halkı refah duumlzeyi

En duumlşuumlk 38 41 79

Duumlşuumlk 21 35 667

Orta 06 46 6667

Yuumlksek 05 09 800

En Yuumlksek 07 0 -1000

En DuumlşuumlkYuumlksek 76 456 -401

Hiccedil aşılanmamışların sıklığında artış en ccedilok hanehalkı refah duumlzeyi

orta olarak sınıflanan kesimde ( 6667) azalma ise en varsıl kesimde

(-100) olmuştur Hiccedil aşılanmamış olma neredeyse tuumlmuumlyle varsıl

olmayanların sorunu gibi goumlruumlnmektedir

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi ()

Eğitim

Eğitim yokilk 32 92 1875

İlk birinci kademe 18 24 333

İlk İkinci kademe 08 11 375

Lise ve uumlzeri 02 02 00

Eğitimi YokLise ve uumlzeri 16 46 1875

Hiccedil aşılanmamışların sıklığında artış en ccedilok ilkokulu bitirmemiş

eğitimi olmayan kesimdedir( 1875) Lise ve uumlzeri eğitim almışlar ile

eğitimi olmayanlar arasındaki eşitsizlik 1875 artmıştır Hiccedil

aşılanmamış olma neredeyse tuumlmuumlyle Liseden az eğitim almışların

sorunu gibi goumlruumlnmektedir

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik

2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90

hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Tuumlrkiye () 805 741 -64 -80 159

Yıllık doğum

sayısı (TUIK) 1 262 333 1 291 217 28 884 2 -

Tam aşılı

olmayan sayısı

(kişi)

246155 334425 88 270 -

Cinsiyet

Erkek 787 739 -48 -61 161

Kız 826 742 -84 -102 158

TNSA bulgularına goumlre Genişletilmiş Bağışıklama Programı hedefine uzaklık 2008rsquode 95 iken 2013rsquote

159rsquoa yuumlkselmiştir Bebeklerimiz aşı ile oumlnlenebilir hastalıklara karşı direnccedilli kılmada başarı 2008rsquoe goumlre

8 azalmış Tam aşılı olmayan ccedilocuk sayısında artış 88 270 kişi olmuştur

TNSA 2013 verilerine goumlre Tam aşılı olma durumu kızlarda 2008rsquoe goumlre 102 erkeklerde 61

azalmıştır Yuumlzde 90 hedefine uzaklık kızlarda 74rsquodan 158rsquoe erkeklerde 113rsquoten 161 e

yuumlkselmiştir

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel

Oumlzellik 2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90 hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Doğum Sırası

1 824 817 -07 -08 83

2 ve 3 851 842 -09 -11 58

4 ve 5 652 73 78 120 17

6+ 596 718 122 205 182

Tam aşılı olma durumu Doğum sırasının 3 ve daha az olması durumunda

2008rsquoden 2013rsquoe 1 dolayında azalırken doğum sırasının 4-5 olması durumunda

12 6 ya da daha fazla olanlar iccedilin 205 artış olmuştur Yine de hedefe

uzaklık 4 ve daha fazla doğum sırası olanlarda 3 ya da daha az sayıda doğum

sırası olanlara goumlre 2 kattan fazladır

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik

2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90

hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Yerleşim Yeri

Kent 842 765 -77 -91 135

Kır 71 647 -63 -89 253

KentKır 119 118

Boumllge

Batı 846 764 -82 -97 136

Guumlney 818 774 -44 -54 126

Orta 90 773 -127 -141 127

Kuzey 836 711 -125 -150 189

Doğu 643 676 33 51 224

Tam aşılı oluşta kırda ve kentte 9 dolayında azalma olmuştur Kırda hedefe

uzaklık kente goumlre 2 kata yakındır (sırasıyla 253 ve 135)

Tam aşılı oluşta yalnızca Doğu Anadolursquoda 51 duumlzeyinde artış olmuştur En

buumlyuumlk duumlşuumlş 141 ve 150 ile sırasıyla Orta ve Kuzey Anadolu boumllgelerindedir

Yuumlzde 90 hedefine uzaklık Doğuda Guumlney Anadolu Boumllgesine goumlre 18 kat

yuumlksektir (sırasıyla 189 ve 126)

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013

2013-2008

farkı

2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90 hedefine

uzaklık (yuumlzdelik dilim)

Hane halkı

refah duumlzeyi

En duumlşuumlk 622 632 1 16 268

Duumlşuumlk 816 756 -6 -74 144

Orta 862 777 -85 -99 123

Yuumlksek 895 766 -129 -144 134

En Yuumlksek 853 787 -66 -77 113

EDEY 073 080

Tam aşılı oluşta yalnızca Hanehalkı Refah duumlzeyi En duumlşuumlk olanlarda 16 duumlzeyinde

artış olmuştur En buumlyuumlk duumlşuumlş 144 ile Hanehalkı Refah duumlzeyi Yuumlksek olanlarda

saptanmıştır Yuumlzde 90 hedefine uzaklık En duumlşuumlk refah duumlzeyinde En yuumlksek refah

duumlzeyine goumlre 24 kat yuumlksektir (sırasıyla 268 ve 113)

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik

2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90

hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Eğitim

Eğitim yokilk 649 638 -11 -17 262

İlk birinci

kademe 816 772 -44 -54 128

İlk İkinci

kademe 844 741 -103 -122 159

Lise ve uumlzeri 876 778 -98 -112 122

Tam aşılı olma durumu tuumlm eğitim duumlzeylerinde azalmıştır En buumlyuumlk duumlşuumlş

122 ile ilkoumlğretim 2 kademe mezunlarında olmuştur Yuumlzde 90 hedefine

uzaklık Eğitimi olmayan veya ilkokulu bitirememişlerde lise ve uumlzeri

eğitim almışlara goumlre 21 kat daha yuumlksektir (sırasıyla 262 ve 122)

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Alan araştırmaları

bull Gazianteprsquote aile hekimliğine geccedilişten bir yıl sonra topluma dayalı yapılan bir ccedilalışmada ndash Beşli karma aşının 3 dozu 956 rapeli 652

(Devamsızlık hızı 32)

ndash OPA 1 Doz94 ikinci doz 63 (Devamsızlık hızı 33)

ndash KKK birinci doz 92

ndash tam aşılı ccedilocuk oranı 94rsquoten 84rsquoe duumlşmuumlş olarak saptanmıştır

bull Rapel pekiştirme dozları iccedilin devamsızlık kabul edilebilir uumlst sınır (10)rsquoun uumlzerindedir (Oumlzccedilırpıcı 2014)

27

28

2014 2013 2012 2011 2010

SİY CISID SİY CISID SİY CISID SİY CISID SİY CISID

Kızamık - 531 6731 7406 318 349 0 105 0 15

İmporte

kızamık

- 0 674 0 31 0 111 11 7 8

Sağlık Bakanlığı ve DSOuml verilerine goumlre

Tuumlrkiyersquode Kızamık ve Sıtmanın Yıllara goumlre Dağılımı

(DSOuml 2014 Sağlık Bakanlığı 2013)

The centralized information system for infectious diseases (CISID) uses advanced technology to collect analyse and present data on Infectious diseases in the WHO European Region httpdataeurowhointcisidTabID=361458 03042015

Şekil 1 2013 Salgınında Aşı Durumu (N7228) 25102013 itibarıyla ()

0102030405060708090

100

Bilinmiyor

2+ doz

1 doz

Aşısız

httpwwwpolioeradicationorgDataandmonit

oringaspx 05012014

İccedilsavaş nedeniyle ccediloumlken temel sağlık hizmetleri 1999rsquodan beri Suriyersquode goumlruumllmeyen ccedilocuk felci salgınına yol accediltı Onbeş yıldır Tuumlrkiyersquode de goumlruumllmeyen ccedilocuk felci salgını riski ile karşı karşıyayız 31 OCAK 2014

Tuumlrkiyersquode Ccedilocuk Felci Tehdidi Arınmayı Başarmıştık

Salgını Oumlnlemeliyiz

Herkese Sağlık ve Guumlvenli Bir Gelecek

diliyorum

Page 15: Türkiye’de Bağışıklama Hizmetleri: Sorunlar ve Öneriler · •hizmet sunumu, •soğuk zincir, •zamanında aşı sağlama, •izleme ve değerlendirme, •eğitilmiş sağlık

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi

()

Doğum Sırası

1 11 12 91

2 ve 3 12 2 667

4 ve 5 34 94 1765

6+ 49 71 449

4 ve 51 ccedilocuk 309 783 1534

6+ ccedilocuk 1 ccedilocuk 283 470 659

Doğurganlığın teşvik edildiği bu doumlnemde 4-5 ccedilocuklu ailelerin ccedilocuklarının aşılanmamasında artış bir ccedilocuklulara goumlre 1534 2-3 ccedilocuklulara goumlre 659rsquodur 2008-2013 doumlneminde hiccedil aşı olmamışların sıklığında artış 4-5 ccedilocuklu ailelerin ccedilocukları iccedilin 1765 oldu

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi

()

Yerleşim Yeri

Kent 16 31 937

Kır 16 2 250

KırKent 100 065 -355

Boumllge

Batı 16 47 1937

Guumlney 11 09 -182

Orta 12 04 -667

Kuzey 0 0 0

Doğu 28 38 357

DoğuBatı 175 081 -538

Hiccedil aşı olmamışların sıklığı kentte 937 kırda 25 artmıştır Bu artış

aşılanmama accedilısından KırKent eşitsizliğini azaltmıştır

Hiccedil aşı olmamışların sıklığı Batıda 1937 artarken tuumlm boumllgelerde azalma

sağlanmıştır Bu artış aşılanmama accedilısından DoğuBatı eşitsizliğini azaltmıştır

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi ()

Hane halkı refah duumlzeyi

En duumlşuumlk 38 41 79

Duumlşuumlk 21 35 667

Orta 06 46 6667

Yuumlksek 05 09 800

En Yuumlksek 07 0 -1000

En DuumlşuumlkYuumlksek 76 456 -401

Hiccedil aşılanmamışların sıklığında artış en ccedilok hanehalkı refah duumlzeyi

orta olarak sınıflanan kesimde ( 6667) azalma ise en varsıl kesimde

(-100) olmuştur Hiccedil aşılanmamış olma neredeyse tuumlmuumlyle varsıl

olmayanların sorunu gibi goumlruumlnmektedir

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi ()

Eğitim

Eğitim yokilk 32 92 1875

İlk birinci kademe 18 24 333

İlk İkinci kademe 08 11 375

Lise ve uumlzeri 02 02 00

Eğitimi YokLise ve uumlzeri 16 46 1875

Hiccedil aşılanmamışların sıklığında artış en ccedilok ilkokulu bitirmemiş

eğitimi olmayan kesimdedir( 1875) Lise ve uumlzeri eğitim almışlar ile

eğitimi olmayanlar arasındaki eşitsizlik 1875 artmıştır Hiccedil

aşılanmamış olma neredeyse tuumlmuumlyle Liseden az eğitim almışların

sorunu gibi goumlruumlnmektedir

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik

2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90

hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Tuumlrkiye () 805 741 -64 -80 159

Yıllık doğum

sayısı (TUIK) 1 262 333 1 291 217 28 884 2 -

Tam aşılı

olmayan sayısı

(kişi)

246155 334425 88 270 -

Cinsiyet

Erkek 787 739 -48 -61 161

Kız 826 742 -84 -102 158

TNSA bulgularına goumlre Genişletilmiş Bağışıklama Programı hedefine uzaklık 2008rsquode 95 iken 2013rsquote

159rsquoa yuumlkselmiştir Bebeklerimiz aşı ile oumlnlenebilir hastalıklara karşı direnccedilli kılmada başarı 2008rsquoe goumlre

8 azalmış Tam aşılı olmayan ccedilocuk sayısında artış 88 270 kişi olmuştur

TNSA 2013 verilerine goumlre Tam aşılı olma durumu kızlarda 2008rsquoe goumlre 102 erkeklerde 61

azalmıştır Yuumlzde 90 hedefine uzaklık kızlarda 74rsquodan 158rsquoe erkeklerde 113rsquoten 161 e

yuumlkselmiştir

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel

Oumlzellik 2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90 hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Doğum Sırası

1 824 817 -07 -08 83

2 ve 3 851 842 -09 -11 58

4 ve 5 652 73 78 120 17

6+ 596 718 122 205 182

Tam aşılı olma durumu Doğum sırasının 3 ve daha az olması durumunda

2008rsquoden 2013rsquoe 1 dolayında azalırken doğum sırasının 4-5 olması durumunda

12 6 ya da daha fazla olanlar iccedilin 205 artış olmuştur Yine de hedefe

uzaklık 4 ve daha fazla doğum sırası olanlarda 3 ya da daha az sayıda doğum

sırası olanlara goumlre 2 kattan fazladır

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik

2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90

hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Yerleşim Yeri

Kent 842 765 -77 -91 135

Kır 71 647 -63 -89 253

KentKır 119 118

Boumllge

Batı 846 764 -82 -97 136

Guumlney 818 774 -44 -54 126

Orta 90 773 -127 -141 127

Kuzey 836 711 -125 -150 189

Doğu 643 676 33 51 224

Tam aşılı oluşta kırda ve kentte 9 dolayında azalma olmuştur Kırda hedefe

uzaklık kente goumlre 2 kata yakındır (sırasıyla 253 ve 135)

Tam aşılı oluşta yalnızca Doğu Anadolursquoda 51 duumlzeyinde artış olmuştur En

buumlyuumlk duumlşuumlş 141 ve 150 ile sırasıyla Orta ve Kuzey Anadolu boumllgelerindedir

Yuumlzde 90 hedefine uzaklık Doğuda Guumlney Anadolu Boumllgesine goumlre 18 kat

yuumlksektir (sırasıyla 189 ve 126)

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013

2013-2008

farkı

2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90 hedefine

uzaklık (yuumlzdelik dilim)

Hane halkı

refah duumlzeyi

En duumlşuumlk 622 632 1 16 268

Duumlşuumlk 816 756 -6 -74 144

Orta 862 777 -85 -99 123

Yuumlksek 895 766 -129 -144 134

En Yuumlksek 853 787 -66 -77 113

EDEY 073 080

Tam aşılı oluşta yalnızca Hanehalkı Refah duumlzeyi En duumlşuumlk olanlarda 16 duumlzeyinde

artış olmuştur En buumlyuumlk duumlşuumlş 144 ile Hanehalkı Refah duumlzeyi Yuumlksek olanlarda

saptanmıştır Yuumlzde 90 hedefine uzaklık En duumlşuumlk refah duumlzeyinde En yuumlksek refah

duumlzeyine goumlre 24 kat yuumlksektir (sırasıyla 268 ve 113)

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik

2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90

hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Eğitim

Eğitim yokilk 649 638 -11 -17 262

İlk birinci

kademe 816 772 -44 -54 128

İlk İkinci

kademe 844 741 -103 -122 159

Lise ve uumlzeri 876 778 -98 -112 122

Tam aşılı olma durumu tuumlm eğitim duumlzeylerinde azalmıştır En buumlyuumlk duumlşuumlş

122 ile ilkoumlğretim 2 kademe mezunlarında olmuştur Yuumlzde 90 hedefine

uzaklık Eğitimi olmayan veya ilkokulu bitirememişlerde lise ve uumlzeri

eğitim almışlara goumlre 21 kat daha yuumlksektir (sırasıyla 262 ve 122)

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Alan araştırmaları

bull Gazianteprsquote aile hekimliğine geccedilişten bir yıl sonra topluma dayalı yapılan bir ccedilalışmada ndash Beşli karma aşının 3 dozu 956 rapeli 652

(Devamsızlık hızı 32)

ndash OPA 1 Doz94 ikinci doz 63 (Devamsızlık hızı 33)

ndash KKK birinci doz 92

ndash tam aşılı ccedilocuk oranı 94rsquoten 84rsquoe duumlşmuumlş olarak saptanmıştır

bull Rapel pekiştirme dozları iccedilin devamsızlık kabul edilebilir uumlst sınır (10)rsquoun uumlzerindedir (Oumlzccedilırpıcı 2014)

27

28

2014 2013 2012 2011 2010

SİY CISID SİY CISID SİY CISID SİY CISID SİY CISID

Kızamık - 531 6731 7406 318 349 0 105 0 15

İmporte

kızamık

- 0 674 0 31 0 111 11 7 8

Sağlık Bakanlığı ve DSOuml verilerine goumlre

Tuumlrkiyersquode Kızamık ve Sıtmanın Yıllara goumlre Dağılımı

(DSOuml 2014 Sağlık Bakanlığı 2013)

The centralized information system for infectious diseases (CISID) uses advanced technology to collect analyse and present data on Infectious diseases in the WHO European Region httpdataeurowhointcisidTabID=361458 03042015

Şekil 1 2013 Salgınında Aşı Durumu (N7228) 25102013 itibarıyla ()

0102030405060708090

100

Bilinmiyor

2+ doz

1 doz

Aşısız

httpwwwpolioeradicationorgDataandmonit

oringaspx 05012014

İccedilsavaş nedeniyle ccediloumlken temel sağlık hizmetleri 1999rsquodan beri Suriyersquode goumlruumllmeyen ccedilocuk felci salgınına yol accediltı Onbeş yıldır Tuumlrkiyersquode de goumlruumllmeyen ccedilocuk felci salgını riski ile karşı karşıyayız 31 OCAK 2014

Tuumlrkiyersquode Ccedilocuk Felci Tehdidi Arınmayı Başarmıştık

Salgını Oumlnlemeliyiz

Herkese Sağlık ve Guumlvenli Bir Gelecek

diliyorum

Page 16: Türkiye’de Bağışıklama Hizmetleri: Sorunlar ve Öneriler · •hizmet sunumu, •soğuk zincir, •zamanında aşı sağlama, •izleme ve değerlendirme, •eğitilmiş sağlık

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi

()

Yerleşim Yeri

Kent 16 31 937

Kır 16 2 250

KırKent 100 065 -355

Boumllge

Batı 16 47 1937

Guumlney 11 09 -182

Orta 12 04 -667

Kuzey 0 0 0

Doğu 28 38 357

DoğuBatı 175 081 -538

Hiccedil aşı olmamışların sıklığı kentte 937 kırda 25 artmıştır Bu artış

aşılanmama accedilısından KırKent eşitsizliğini azaltmıştır

Hiccedil aşı olmamışların sıklığı Batıda 1937 artarken tuumlm boumllgelerde azalma

sağlanmıştır Bu artış aşılanmama accedilısından DoğuBatı eşitsizliğini azaltmıştır

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi ()

Hane halkı refah duumlzeyi

En duumlşuumlk 38 41 79

Duumlşuumlk 21 35 667

Orta 06 46 6667

Yuumlksek 05 09 800

En Yuumlksek 07 0 -1000

En DuumlşuumlkYuumlksek 76 456 -401

Hiccedil aşılanmamışların sıklığında artış en ccedilok hanehalkı refah duumlzeyi

orta olarak sınıflanan kesimde ( 6667) azalma ise en varsıl kesimde

(-100) olmuştur Hiccedil aşılanmamış olma neredeyse tuumlmuumlyle varsıl

olmayanların sorunu gibi goumlruumlnmektedir

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi ()

Eğitim

Eğitim yokilk 32 92 1875

İlk birinci kademe 18 24 333

İlk İkinci kademe 08 11 375

Lise ve uumlzeri 02 02 00

Eğitimi YokLise ve uumlzeri 16 46 1875

Hiccedil aşılanmamışların sıklığında artış en ccedilok ilkokulu bitirmemiş

eğitimi olmayan kesimdedir( 1875) Lise ve uumlzeri eğitim almışlar ile

eğitimi olmayanlar arasındaki eşitsizlik 1875 artmıştır Hiccedil

aşılanmamış olma neredeyse tuumlmuumlyle Liseden az eğitim almışların

sorunu gibi goumlruumlnmektedir

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik

2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90

hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Tuumlrkiye () 805 741 -64 -80 159

Yıllık doğum

sayısı (TUIK) 1 262 333 1 291 217 28 884 2 -

Tam aşılı

olmayan sayısı

(kişi)

246155 334425 88 270 -

Cinsiyet

Erkek 787 739 -48 -61 161

Kız 826 742 -84 -102 158

TNSA bulgularına goumlre Genişletilmiş Bağışıklama Programı hedefine uzaklık 2008rsquode 95 iken 2013rsquote

159rsquoa yuumlkselmiştir Bebeklerimiz aşı ile oumlnlenebilir hastalıklara karşı direnccedilli kılmada başarı 2008rsquoe goumlre

8 azalmış Tam aşılı olmayan ccedilocuk sayısında artış 88 270 kişi olmuştur

TNSA 2013 verilerine goumlre Tam aşılı olma durumu kızlarda 2008rsquoe goumlre 102 erkeklerde 61

azalmıştır Yuumlzde 90 hedefine uzaklık kızlarda 74rsquodan 158rsquoe erkeklerde 113rsquoten 161 e

yuumlkselmiştir

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel

Oumlzellik 2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90 hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Doğum Sırası

1 824 817 -07 -08 83

2 ve 3 851 842 -09 -11 58

4 ve 5 652 73 78 120 17

6+ 596 718 122 205 182

Tam aşılı olma durumu Doğum sırasının 3 ve daha az olması durumunda

2008rsquoden 2013rsquoe 1 dolayında azalırken doğum sırasının 4-5 olması durumunda

12 6 ya da daha fazla olanlar iccedilin 205 artış olmuştur Yine de hedefe

uzaklık 4 ve daha fazla doğum sırası olanlarda 3 ya da daha az sayıda doğum

sırası olanlara goumlre 2 kattan fazladır

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik

2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90

hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Yerleşim Yeri

Kent 842 765 -77 -91 135

Kır 71 647 -63 -89 253

KentKır 119 118

Boumllge

Batı 846 764 -82 -97 136

Guumlney 818 774 -44 -54 126

Orta 90 773 -127 -141 127

Kuzey 836 711 -125 -150 189

Doğu 643 676 33 51 224

Tam aşılı oluşta kırda ve kentte 9 dolayında azalma olmuştur Kırda hedefe

uzaklık kente goumlre 2 kata yakındır (sırasıyla 253 ve 135)

Tam aşılı oluşta yalnızca Doğu Anadolursquoda 51 duumlzeyinde artış olmuştur En

buumlyuumlk duumlşuumlş 141 ve 150 ile sırasıyla Orta ve Kuzey Anadolu boumllgelerindedir

Yuumlzde 90 hedefine uzaklık Doğuda Guumlney Anadolu Boumllgesine goumlre 18 kat

yuumlksektir (sırasıyla 189 ve 126)

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013

2013-2008

farkı

2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90 hedefine

uzaklık (yuumlzdelik dilim)

Hane halkı

refah duumlzeyi

En duumlşuumlk 622 632 1 16 268

Duumlşuumlk 816 756 -6 -74 144

Orta 862 777 -85 -99 123

Yuumlksek 895 766 -129 -144 134

En Yuumlksek 853 787 -66 -77 113

EDEY 073 080

Tam aşılı oluşta yalnızca Hanehalkı Refah duumlzeyi En duumlşuumlk olanlarda 16 duumlzeyinde

artış olmuştur En buumlyuumlk duumlşuumlş 144 ile Hanehalkı Refah duumlzeyi Yuumlksek olanlarda

saptanmıştır Yuumlzde 90 hedefine uzaklık En duumlşuumlk refah duumlzeyinde En yuumlksek refah

duumlzeyine goumlre 24 kat yuumlksektir (sırasıyla 268 ve 113)

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik

2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90

hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Eğitim

Eğitim yokilk 649 638 -11 -17 262

İlk birinci

kademe 816 772 -44 -54 128

İlk İkinci

kademe 844 741 -103 -122 159

Lise ve uumlzeri 876 778 -98 -112 122

Tam aşılı olma durumu tuumlm eğitim duumlzeylerinde azalmıştır En buumlyuumlk duumlşuumlş

122 ile ilkoumlğretim 2 kademe mezunlarında olmuştur Yuumlzde 90 hedefine

uzaklık Eğitimi olmayan veya ilkokulu bitirememişlerde lise ve uumlzeri

eğitim almışlara goumlre 21 kat daha yuumlksektir (sırasıyla 262 ve 122)

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Alan araştırmaları

bull Gazianteprsquote aile hekimliğine geccedilişten bir yıl sonra topluma dayalı yapılan bir ccedilalışmada ndash Beşli karma aşının 3 dozu 956 rapeli 652

(Devamsızlık hızı 32)

ndash OPA 1 Doz94 ikinci doz 63 (Devamsızlık hızı 33)

ndash KKK birinci doz 92

ndash tam aşılı ccedilocuk oranı 94rsquoten 84rsquoe duumlşmuumlş olarak saptanmıştır

bull Rapel pekiştirme dozları iccedilin devamsızlık kabul edilebilir uumlst sınır (10)rsquoun uumlzerindedir (Oumlzccedilırpıcı 2014)

27

28

2014 2013 2012 2011 2010

SİY CISID SİY CISID SİY CISID SİY CISID SİY CISID

Kızamık - 531 6731 7406 318 349 0 105 0 15

İmporte

kızamık

- 0 674 0 31 0 111 11 7 8

Sağlık Bakanlığı ve DSOuml verilerine goumlre

Tuumlrkiyersquode Kızamık ve Sıtmanın Yıllara goumlre Dağılımı

(DSOuml 2014 Sağlık Bakanlığı 2013)

The centralized information system for infectious diseases (CISID) uses advanced technology to collect analyse and present data on Infectious diseases in the WHO European Region httpdataeurowhointcisidTabID=361458 03042015

Şekil 1 2013 Salgınında Aşı Durumu (N7228) 25102013 itibarıyla ()

0102030405060708090

100

Bilinmiyor

2+ doz

1 doz

Aşısız

httpwwwpolioeradicationorgDataandmonit

oringaspx 05012014

İccedilsavaş nedeniyle ccediloumlken temel sağlık hizmetleri 1999rsquodan beri Suriyersquode goumlruumllmeyen ccedilocuk felci salgınına yol accediltı Onbeş yıldır Tuumlrkiyersquode de goumlruumllmeyen ccedilocuk felci salgını riski ile karşı karşıyayız 31 OCAK 2014

Tuumlrkiyersquode Ccedilocuk Felci Tehdidi Arınmayı Başarmıştık

Salgını Oumlnlemeliyiz

Herkese Sağlık ve Guumlvenli Bir Gelecek

diliyorum

Page 17: Türkiye’de Bağışıklama Hizmetleri: Sorunlar ve Öneriler · •hizmet sunumu, •soğuk zincir, •zamanında aşı sağlama, •izleme ve değerlendirme, •eğitilmiş sağlık

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi ()

Hane halkı refah duumlzeyi

En duumlşuumlk 38 41 79

Duumlşuumlk 21 35 667

Orta 06 46 6667

Yuumlksek 05 09 800

En Yuumlksek 07 0 -1000

En DuumlşuumlkYuumlksek 76 456 -401

Hiccedil aşılanmamışların sıklığında artış en ccedilok hanehalkı refah duumlzeyi

orta olarak sınıflanan kesimde ( 6667) azalma ise en varsıl kesimde

(-100) olmuştur Hiccedil aşılanmamış olma neredeyse tuumlmuumlyle varsıl

olmayanların sorunu gibi goumlruumlnmektedir

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi ()

Eğitim

Eğitim yokilk 32 92 1875

İlk birinci kademe 18 24 333

İlk İkinci kademe 08 11 375

Lise ve uumlzeri 02 02 00

Eğitimi YokLise ve uumlzeri 16 46 1875

Hiccedil aşılanmamışların sıklığında artış en ccedilok ilkokulu bitirmemiş

eğitimi olmayan kesimdedir( 1875) Lise ve uumlzeri eğitim almışlar ile

eğitimi olmayanlar arasındaki eşitsizlik 1875 artmıştır Hiccedil

aşılanmamış olma neredeyse tuumlmuumlyle Liseden az eğitim almışların

sorunu gibi goumlruumlnmektedir

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik

2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90

hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Tuumlrkiye () 805 741 -64 -80 159

Yıllık doğum

sayısı (TUIK) 1 262 333 1 291 217 28 884 2 -

Tam aşılı

olmayan sayısı

(kişi)

246155 334425 88 270 -

Cinsiyet

Erkek 787 739 -48 -61 161

Kız 826 742 -84 -102 158

TNSA bulgularına goumlre Genişletilmiş Bağışıklama Programı hedefine uzaklık 2008rsquode 95 iken 2013rsquote

159rsquoa yuumlkselmiştir Bebeklerimiz aşı ile oumlnlenebilir hastalıklara karşı direnccedilli kılmada başarı 2008rsquoe goumlre

8 azalmış Tam aşılı olmayan ccedilocuk sayısında artış 88 270 kişi olmuştur

TNSA 2013 verilerine goumlre Tam aşılı olma durumu kızlarda 2008rsquoe goumlre 102 erkeklerde 61

azalmıştır Yuumlzde 90 hedefine uzaklık kızlarda 74rsquodan 158rsquoe erkeklerde 113rsquoten 161 e

yuumlkselmiştir

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel

Oumlzellik 2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90 hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Doğum Sırası

1 824 817 -07 -08 83

2 ve 3 851 842 -09 -11 58

4 ve 5 652 73 78 120 17

6+ 596 718 122 205 182

Tam aşılı olma durumu Doğum sırasının 3 ve daha az olması durumunda

2008rsquoden 2013rsquoe 1 dolayında azalırken doğum sırasının 4-5 olması durumunda

12 6 ya da daha fazla olanlar iccedilin 205 artış olmuştur Yine de hedefe

uzaklık 4 ve daha fazla doğum sırası olanlarda 3 ya da daha az sayıda doğum

sırası olanlara goumlre 2 kattan fazladır

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik

2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90

hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Yerleşim Yeri

Kent 842 765 -77 -91 135

Kır 71 647 -63 -89 253

KentKır 119 118

Boumllge

Batı 846 764 -82 -97 136

Guumlney 818 774 -44 -54 126

Orta 90 773 -127 -141 127

Kuzey 836 711 -125 -150 189

Doğu 643 676 33 51 224

Tam aşılı oluşta kırda ve kentte 9 dolayında azalma olmuştur Kırda hedefe

uzaklık kente goumlre 2 kata yakındır (sırasıyla 253 ve 135)

Tam aşılı oluşta yalnızca Doğu Anadolursquoda 51 duumlzeyinde artış olmuştur En

buumlyuumlk duumlşuumlş 141 ve 150 ile sırasıyla Orta ve Kuzey Anadolu boumllgelerindedir

Yuumlzde 90 hedefine uzaklık Doğuda Guumlney Anadolu Boumllgesine goumlre 18 kat

yuumlksektir (sırasıyla 189 ve 126)

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013

2013-2008

farkı

2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90 hedefine

uzaklık (yuumlzdelik dilim)

Hane halkı

refah duumlzeyi

En duumlşuumlk 622 632 1 16 268

Duumlşuumlk 816 756 -6 -74 144

Orta 862 777 -85 -99 123

Yuumlksek 895 766 -129 -144 134

En Yuumlksek 853 787 -66 -77 113

EDEY 073 080

Tam aşılı oluşta yalnızca Hanehalkı Refah duumlzeyi En duumlşuumlk olanlarda 16 duumlzeyinde

artış olmuştur En buumlyuumlk duumlşuumlş 144 ile Hanehalkı Refah duumlzeyi Yuumlksek olanlarda

saptanmıştır Yuumlzde 90 hedefine uzaklık En duumlşuumlk refah duumlzeyinde En yuumlksek refah

duumlzeyine goumlre 24 kat yuumlksektir (sırasıyla 268 ve 113)

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik

2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90

hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Eğitim

Eğitim yokilk 649 638 -11 -17 262

İlk birinci

kademe 816 772 -44 -54 128

İlk İkinci

kademe 844 741 -103 -122 159

Lise ve uumlzeri 876 778 -98 -112 122

Tam aşılı olma durumu tuumlm eğitim duumlzeylerinde azalmıştır En buumlyuumlk duumlşuumlş

122 ile ilkoumlğretim 2 kademe mezunlarında olmuştur Yuumlzde 90 hedefine

uzaklık Eğitimi olmayan veya ilkokulu bitirememişlerde lise ve uumlzeri

eğitim almışlara goumlre 21 kat daha yuumlksektir (sırasıyla 262 ve 122)

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Alan araştırmaları

bull Gazianteprsquote aile hekimliğine geccedilişten bir yıl sonra topluma dayalı yapılan bir ccedilalışmada ndash Beşli karma aşının 3 dozu 956 rapeli 652

(Devamsızlık hızı 32)

ndash OPA 1 Doz94 ikinci doz 63 (Devamsızlık hızı 33)

ndash KKK birinci doz 92

ndash tam aşılı ccedilocuk oranı 94rsquoten 84rsquoe duumlşmuumlş olarak saptanmıştır

bull Rapel pekiştirme dozları iccedilin devamsızlık kabul edilebilir uumlst sınır (10)rsquoun uumlzerindedir (Oumlzccedilırpıcı 2014)

27

28

2014 2013 2012 2011 2010

SİY CISID SİY CISID SİY CISID SİY CISID SİY CISID

Kızamık - 531 6731 7406 318 349 0 105 0 15

İmporte

kızamık

- 0 674 0 31 0 111 11 7 8

Sağlık Bakanlığı ve DSOuml verilerine goumlre

Tuumlrkiyersquode Kızamık ve Sıtmanın Yıllara goumlre Dağılımı

(DSOuml 2014 Sağlık Bakanlığı 2013)

The centralized information system for infectious diseases (CISID) uses advanced technology to collect analyse and present data on Infectious diseases in the WHO European Region httpdataeurowhointcisidTabID=361458 03042015

Şekil 1 2013 Salgınında Aşı Durumu (N7228) 25102013 itibarıyla ()

0102030405060708090

100

Bilinmiyor

2+ doz

1 doz

Aşısız

httpwwwpolioeradicationorgDataandmonit

oringaspx 05012014

İccedilsavaş nedeniyle ccediloumlken temel sağlık hizmetleri 1999rsquodan beri Suriyersquode goumlruumllmeyen ccedilocuk felci salgınına yol accediltı Onbeş yıldır Tuumlrkiyersquode de goumlruumllmeyen ccedilocuk felci salgını riski ile karşı karşıyayız 31 OCAK 2014

Tuumlrkiyersquode Ccedilocuk Felci Tehdidi Arınmayı Başarmıştık

Salgını Oumlnlemeliyiz

Herkese Sağlık ve Guumlvenli Bir Gelecek

diliyorum

Page 18: Türkiye’de Bağışıklama Hizmetleri: Sorunlar ve Öneriler · •hizmet sunumu, •soğuk zincir, •zamanında aşı sağlama, •izleme ve değerlendirme, •eğitilmiş sağlık

Temel Oumlzellik 2008 2013 2008-2013 Değişimi ()

Eğitim

Eğitim yokilk 32 92 1875

İlk birinci kademe 18 24 333

İlk İkinci kademe 08 11 375

Lise ve uumlzeri 02 02 00

Eğitimi YokLise ve uumlzeri 16 46 1875

Hiccedil aşılanmamışların sıklığında artış en ccedilok ilkokulu bitirmemiş

eğitimi olmayan kesimdedir( 1875) Lise ve uumlzeri eğitim almışlar ile

eğitimi olmayanlar arasındaki eşitsizlik 1875 artmıştır Hiccedil

aşılanmamış olma neredeyse tuumlmuumlyle Liseden az eğitim almışların

sorunu gibi goumlruumlnmektedir

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Aşı Olmayışta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik

2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90

hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Tuumlrkiye () 805 741 -64 -80 159

Yıllık doğum

sayısı (TUIK) 1 262 333 1 291 217 28 884 2 -

Tam aşılı

olmayan sayısı

(kişi)

246155 334425 88 270 -

Cinsiyet

Erkek 787 739 -48 -61 161

Kız 826 742 -84 -102 158

TNSA bulgularına goumlre Genişletilmiş Bağışıklama Programı hedefine uzaklık 2008rsquode 95 iken 2013rsquote

159rsquoa yuumlkselmiştir Bebeklerimiz aşı ile oumlnlenebilir hastalıklara karşı direnccedilli kılmada başarı 2008rsquoe goumlre

8 azalmış Tam aşılı olmayan ccedilocuk sayısında artış 88 270 kişi olmuştur

TNSA 2013 verilerine goumlre Tam aşılı olma durumu kızlarda 2008rsquoe goumlre 102 erkeklerde 61

azalmıştır Yuumlzde 90 hedefine uzaklık kızlarda 74rsquodan 158rsquoe erkeklerde 113rsquoten 161 e

yuumlkselmiştir

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel

Oumlzellik 2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90 hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Doğum Sırası

1 824 817 -07 -08 83

2 ve 3 851 842 -09 -11 58

4 ve 5 652 73 78 120 17

6+ 596 718 122 205 182

Tam aşılı olma durumu Doğum sırasının 3 ve daha az olması durumunda

2008rsquoden 2013rsquoe 1 dolayında azalırken doğum sırasının 4-5 olması durumunda

12 6 ya da daha fazla olanlar iccedilin 205 artış olmuştur Yine de hedefe

uzaklık 4 ve daha fazla doğum sırası olanlarda 3 ya da daha az sayıda doğum

sırası olanlara goumlre 2 kattan fazladır

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik

2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90

hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Yerleşim Yeri

Kent 842 765 -77 -91 135

Kır 71 647 -63 -89 253

KentKır 119 118

Boumllge

Batı 846 764 -82 -97 136

Guumlney 818 774 -44 -54 126

Orta 90 773 -127 -141 127

Kuzey 836 711 -125 -150 189

Doğu 643 676 33 51 224

Tam aşılı oluşta kırda ve kentte 9 dolayında azalma olmuştur Kırda hedefe

uzaklık kente goumlre 2 kata yakındır (sırasıyla 253 ve 135)

Tam aşılı oluşta yalnızca Doğu Anadolursquoda 51 duumlzeyinde artış olmuştur En

buumlyuumlk duumlşuumlş 141 ve 150 ile sırasıyla Orta ve Kuzey Anadolu boumllgelerindedir

Yuumlzde 90 hedefine uzaklık Doğuda Guumlney Anadolu Boumllgesine goumlre 18 kat

yuumlksektir (sırasıyla 189 ve 126)

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013

2013-2008

farkı

2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90 hedefine

uzaklık (yuumlzdelik dilim)

Hane halkı

refah duumlzeyi

En duumlşuumlk 622 632 1 16 268

Duumlşuumlk 816 756 -6 -74 144

Orta 862 777 -85 -99 123

Yuumlksek 895 766 -129 -144 134

En Yuumlksek 853 787 -66 -77 113

EDEY 073 080

Tam aşılı oluşta yalnızca Hanehalkı Refah duumlzeyi En duumlşuumlk olanlarda 16 duumlzeyinde

artış olmuştur En buumlyuumlk duumlşuumlş 144 ile Hanehalkı Refah duumlzeyi Yuumlksek olanlarda

saptanmıştır Yuumlzde 90 hedefine uzaklık En duumlşuumlk refah duumlzeyinde En yuumlksek refah

duumlzeyine goumlre 24 kat yuumlksektir (sırasıyla 268 ve 113)

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik

2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90

hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Eğitim

Eğitim yokilk 649 638 -11 -17 262

İlk birinci

kademe 816 772 -44 -54 128

İlk İkinci

kademe 844 741 -103 -122 159

Lise ve uumlzeri 876 778 -98 -112 122

Tam aşılı olma durumu tuumlm eğitim duumlzeylerinde azalmıştır En buumlyuumlk duumlşuumlş

122 ile ilkoumlğretim 2 kademe mezunlarında olmuştur Yuumlzde 90 hedefine

uzaklık Eğitimi olmayan veya ilkokulu bitirememişlerde lise ve uumlzeri

eğitim almışlara goumlre 21 kat daha yuumlksektir (sırasıyla 262 ve 122)

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Alan araştırmaları

bull Gazianteprsquote aile hekimliğine geccedilişten bir yıl sonra topluma dayalı yapılan bir ccedilalışmada ndash Beşli karma aşının 3 dozu 956 rapeli 652

(Devamsızlık hızı 32)

ndash OPA 1 Doz94 ikinci doz 63 (Devamsızlık hızı 33)

ndash KKK birinci doz 92

ndash tam aşılı ccedilocuk oranı 94rsquoten 84rsquoe duumlşmuumlş olarak saptanmıştır

bull Rapel pekiştirme dozları iccedilin devamsızlık kabul edilebilir uumlst sınır (10)rsquoun uumlzerindedir (Oumlzccedilırpıcı 2014)

27

28

2014 2013 2012 2011 2010

SİY CISID SİY CISID SİY CISID SİY CISID SİY CISID

Kızamık - 531 6731 7406 318 349 0 105 0 15

İmporte

kızamık

- 0 674 0 31 0 111 11 7 8

Sağlık Bakanlığı ve DSOuml verilerine goumlre

Tuumlrkiyersquode Kızamık ve Sıtmanın Yıllara goumlre Dağılımı

(DSOuml 2014 Sağlık Bakanlığı 2013)

The centralized information system for infectious diseases (CISID) uses advanced technology to collect analyse and present data on Infectious diseases in the WHO European Region httpdataeurowhointcisidTabID=361458 03042015

Şekil 1 2013 Salgınında Aşı Durumu (N7228) 25102013 itibarıyla ()

0102030405060708090

100

Bilinmiyor

2+ doz

1 doz

Aşısız

httpwwwpolioeradicationorgDataandmonit

oringaspx 05012014

İccedilsavaş nedeniyle ccediloumlken temel sağlık hizmetleri 1999rsquodan beri Suriyersquode goumlruumllmeyen ccedilocuk felci salgınına yol accediltı Onbeş yıldır Tuumlrkiyersquode de goumlruumllmeyen ccedilocuk felci salgını riski ile karşı karşıyayız 31 OCAK 2014

Tuumlrkiyersquode Ccedilocuk Felci Tehdidi Arınmayı Başarmıştık

Salgını Oumlnlemeliyiz

Herkese Sağlık ve Guumlvenli Bir Gelecek

diliyorum

Page 19: Türkiye’de Bağışıklama Hizmetleri: Sorunlar ve Öneriler · •hizmet sunumu, •soğuk zincir, •zamanında aşı sağlama, •izleme ve değerlendirme, •eğitilmiş sağlık

Temel Oumlzellik

2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90

hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Tuumlrkiye () 805 741 -64 -80 159

Yıllık doğum

sayısı (TUIK) 1 262 333 1 291 217 28 884 2 -

Tam aşılı

olmayan sayısı

(kişi)

246155 334425 88 270 -

Cinsiyet

Erkek 787 739 -48 -61 161

Kız 826 742 -84 -102 158

TNSA bulgularına goumlre Genişletilmiş Bağışıklama Programı hedefine uzaklık 2008rsquode 95 iken 2013rsquote

159rsquoa yuumlkselmiştir Bebeklerimiz aşı ile oumlnlenebilir hastalıklara karşı direnccedilli kılmada başarı 2008rsquoe goumlre

8 azalmış Tam aşılı olmayan ccedilocuk sayısında artış 88 270 kişi olmuştur

TNSA 2013 verilerine goumlre Tam aşılı olma durumu kızlarda 2008rsquoe goumlre 102 erkeklerde 61

azalmıştır Yuumlzde 90 hedefine uzaklık kızlarda 74rsquodan 158rsquoe erkeklerde 113rsquoten 161 e

yuumlkselmiştir

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel

Oumlzellik 2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90 hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Doğum Sırası

1 824 817 -07 -08 83

2 ve 3 851 842 -09 -11 58

4 ve 5 652 73 78 120 17

6+ 596 718 122 205 182

Tam aşılı olma durumu Doğum sırasının 3 ve daha az olması durumunda

2008rsquoden 2013rsquoe 1 dolayında azalırken doğum sırasının 4-5 olması durumunda

12 6 ya da daha fazla olanlar iccedilin 205 artış olmuştur Yine de hedefe

uzaklık 4 ve daha fazla doğum sırası olanlarda 3 ya da daha az sayıda doğum

sırası olanlara goumlre 2 kattan fazladır

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik

2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90

hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Yerleşim Yeri

Kent 842 765 -77 -91 135

Kır 71 647 -63 -89 253

KentKır 119 118

Boumllge

Batı 846 764 -82 -97 136

Guumlney 818 774 -44 -54 126

Orta 90 773 -127 -141 127

Kuzey 836 711 -125 -150 189

Doğu 643 676 33 51 224

Tam aşılı oluşta kırda ve kentte 9 dolayında azalma olmuştur Kırda hedefe

uzaklık kente goumlre 2 kata yakındır (sırasıyla 253 ve 135)

Tam aşılı oluşta yalnızca Doğu Anadolursquoda 51 duumlzeyinde artış olmuştur En

buumlyuumlk duumlşuumlş 141 ve 150 ile sırasıyla Orta ve Kuzey Anadolu boumllgelerindedir

Yuumlzde 90 hedefine uzaklık Doğuda Guumlney Anadolu Boumllgesine goumlre 18 kat

yuumlksektir (sırasıyla 189 ve 126)

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013

2013-2008

farkı

2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90 hedefine

uzaklık (yuumlzdelik dilim)

Hane halkı

refah duumlzeyi

En duumlşuumlk 622 632 1 16 268

Duumlşuumlk 816 756 -6 -74 144

Orta 862 777 -85 -99 123

Yuumlksek 895 766 -129 -144 134

En Yuumlksek 853 787 -66 -77 113

EDEY 073 080

Tam aşılı oluşta yalnızca Hanehalkı Refah duumlzeyi En duumlşuumlk olanlarda 16 duumlzeyinde

artış olmuştur En buumlyuumlk duumlşuumlş 144 ile Hanehalkı Refah duumlzeyi Yuumlksek olanlarda

saptanmıştır Yuumlzde 90 hedefine uzaklık En duumlşuumlk refah duumlzeyinde En yuumlksek refah

duumlzeyine goumlre 24 kat yuumlksektir (sırasıyla 268 ve 113)

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik

2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90

hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Eğitim

Eğitim yokilk 649 638 -11 -17 262

İlk birinci

kademe 816 772 -44 -54 128

İlk İkinci

kademe 844 741 -103 -122 159

Lise ve uumlzeri 876 778 -98 -112 122

Tam aşılı olma durumu tuumlm eğitim duumlzeylerinde azalmıştır En buumlyuumlk duumlşuumlş

122 ile ilkoumlğretim 2 kademe mezunlarında olmuştur Yuumlzde 90 hedefine

uzaklık Eğitimi olmayan veya ilkokulu bitirememişlerde lise ve uumlzeri

eğitim almışlara goumlre 21 kat daha yuumlksektir (sırasıyla 262 ve 122)

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Alan araştırmaları

bull Gazianteprsquote aile hekimliğine geccedilişten bir yıl sonra topluma dayalı yapılan bir ccedilalışmada ndash Beşli karma aşının 3 dozu 956 rapeli 652

(Devamsızlık hızı 32)

ndash OPA 1 Doz94 ikinci doz 63 (Devamsızlık hızı 33)

ndash KKK birinci doz 92

ndash tam aşılı ccedilocuk oranı 94rsquoten 84rsquoe duumlşmuumlş olarak saptanmıştır

bull Rapel pekiştirme dozları iccedilin devamsızlık kabul edilebilir uumlst sınır (10)rsquoun uumlzerindedir (Oumlzccedilırpıcı 2014)

27

28

2014 2013 2012 2011 2010

SİY CISID SİY CISID SİY CISID SİY CISID SİY CISID

Kızamık - 531 6731 7406 318 349 0 105 0 15

İmporte

kızamık

- 0 674 0 31 0 111 11 7 8

Sağlık Bakanlığı ve DSOuml verilerine goumlre

Tuumlrkiyersquode Kızamık ve Sıtmanın Yıllara goumlre Dağılımı

(DSOuml 2014 Sağlık Bakanlığı 2013)

The centralized information system for infectious diseases (CISID) uses advanced technology to collect analyse and present data on Infectious diseases in the WHO European Region httpdataeurowhointcisidTabID=361458 03042015

Şekil 1 2013 Salgınında Aşı Durumu (N7228) 25102013 itibarıyla ()

0102030405060708090

100

Bilinmiyor

2+ doz

1 doz

Aşısız

httpwwwpolioeradicationorgDataandmonit

oringaspx 05012014

İccedilsavaş nedeniyle ccediloumlken temel sağlık hizmetleri 1999rsquodan beri Suriyersquode goumlruumllmeyen ccedilocuk felci salgınına yol accediltı Onbeş yıldır Tuumlrkiyersquode de goumlruumllmeyen ccedilocuk felci salgını riski ile karşı karşıyayız 31 OCAK 2014

Tuumlrkiyersquode Ccedilocuk Felci Tehdidi Arınmayı Başarmıştık

Salgını Oumlnlemeliyiz

Herkese Sağlık ve Guumlvenli Bir Gelecek

diliyorum

Page 20: Türkiye’de Bağışıklama Hizmetleri: Sorunlar ve Öneriler · •hizmet sunumu, •soğuk zincir, •zamanında aşı sağlama, •izleme ve değerlendirme, •eğitilmiş sağlık

Temel

Oumlzellik 2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90 hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Doğum Sırası

1 824 817 -07 -08 83

2 ve 3 851 842 -09 -11 58

4 ve 5 652 73 78 120 17

6+ 596 718 122 205 182

Tam aşılı olma durumu Doğum sırasının 3 ve daha az olması durumunda

2008rsquoden 2013rsquoe 1 dolayında azalırken doğum sırasının 4-5 olması durumunda

12 6 ya da daha fazla olanlar iccedilin 205 artış olmuştur Yine de hedefe

uzaklık 4 ve daha fazla doğum sırası olanlarda 3 ya da daha az sayıda doğum

sırası olanlara goumlre 2 kattan fazladır

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik

2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90

hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Yerleşim Yeri

Kent 842 765 -77 -91 135

Kır 71 647 -63 -89 253

KentKır 119 118

Boumllge

Batı 846 764 -82 -97 136

Guumlney 818 774 -44 -54 126

Orta 90 773 -127 -141 127

Kuzey 836 711 -125 -150 189

Doğu 643 676 33 51 224

Tam aşılı oluşta kırda ve kentte 9 dolayında azalma olmuştur Kırda hedefe

uzaklık kente goumlre 2 kata yakındır (sırasıyla 253 ve 135)

Tam aşılı oluşta yalnızca Doğu Anadolursquoda 51 duumlzeyinde artış olmuştur En

buumlyuumlk duumlşuumlş 141 ve 150 ile sırasıyla Orta ve Kuzey Anadolu boumllgelerindedir

Yuumlzde 90 hedefine uzaklık Doğuda Guumlney Anadolu Boumllgesine goumlre 18 kat

yuumlksektir (sırasıyla 189 ve 126)

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013

2013-2008

farkı

2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90 hedefine

uzaklık (yuumlzdelik dilim)

Hane halkı

refah duumlzeyi

En duumlşuumlk 622 632 1 16 268

Duumlşuumlk 816 756 -6 -74 144

Orta 862 777 -85 -99 123

Yuumlksek 895 766 -129 -144 134

En Yuumlksek 853 787 -66 -77 113

EDEY 073 080

Tam aşılı oluşta yalnızca Hanehalkı Refah duumlzeyi En duumlşuumlk olanlarda 16 duumlzeyinde

artış olmuştur En buumlyuumlk duumlşuumlş 144 ile Hanehalkı Refah duumlzeyi Yuumlksek olanlarda

saptanmıştır Yuumlzde 90 hedefine uzaklık En duumlşuumlk refah duumlzeyinde En yuumlksek refah

duumlzeyine goumlre 24 kat yuumlksektir (sırasıyla 268 ve 113)

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik

2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90

hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Eğitim

Eğitim yokilk 649 638 -11 -17 262

İlk birinci

kademe 816 772 -44 -54 128

İlk İkinci

kademe 844 741 -103 -122 159

Lise ve uumlzeri 876 778 -98 -112 122

Tam aşılı olma durumu tuumlm eğitim duumlzeylerinde azalmıştır En buumlyuumlk duumlşuumlş

122 ile ilkoumlğretim 2 kademe mezunlarında olmuştur Yuumlzde 90 hedefine

uzaklık Eğitimi olmayan veya ilkokulu bitirememişlerde lise ve uumlzeri

eğitim almışlara goumlre 21 kat daha yuumlksektir (sırasıyla 262 ve 122)

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Alan araştırmaları

bull Gazianteprsquote aile hekimliğine geccedilişten bir yıl sonra topluma dayalı yapılan bir ccedilalışmada ndash Beşli karma aşının 3 dozu 956 rapeli 652

(Devamsızlık hızı 32)

ndash OPA 1 Doz94 ikinci doz 63 (Devamsızlık hızı 33)

ndash KKK birinci doz 92

ndash tam aşılı ccedilocuk oranı 94rsquoten 84rsquoe duumlşmuumlş olarak saptanmıştır

bull Rapel pekiştirme dozları iccedilin devamsızlık kabul edilebilir uumlst sınır (10)rsquoun uumlzerindedir (Oumlzccedilırpıcı 2014)

27

28

2014 2013 2012 2011 2010

SİY CISID SİY CISID SİY CISID SİY CISID SİY CISID

Kızamık - 531 6731 7406 318 349 0 105 0 15

İmporte

kızamık

- 0 674 0 31 0 111 11 7 8

Sağlık Bakanlığı ve DSOuml verilerine goumlre

Tuumlrkiyersquode Kızamık ve Sıtmanın Yıllara goumlre Dağılımı

(DSOuml 2014 Sağlık Bakanlığı 2013)

The centralized information system for infectious diseases (CISID) uses advanced technology to collect analyse and present data on Infectious diseases in the WHO European Region httpdataeurowhointcisidTabID=361458 03042015

Şekil 1 2013 Salgınında Aşı Durumu (N7228) 25102013 itibarıyla ()

0102030405060708090

100

Bilinmiyor

2+ doz

1 doz

Aşısız

httpwwwpolioeradicationorgDataandmonit

oringaspx 05012014

İccedilsavaş nedeniyle ccediloumlken temel sağlık hizmetleri 1999rsquodan beri Suriyersquode goumlruumllmeyen ccedilocuk felci salgınına yol accediltı Onbeş yıldır Tuumlrkiyersquode de goumlruumllmeyen ccedilocuk felci salgını riski ile karşı karşıyayız 31 OCAK 2014

Tuumlrkiyersquode Ccedilocuk Felci Tehdidi Arınmayı Başarmıştık

Salgını Oumlnlemeliyiz

Herkese Sağlık ve Guumlvenli Bir Gelecek

diliyorum

Page 21: Türkiye’de Bağışıklama Hizmetleri: Sorunlar ve Öneriler · •hizmet sunumu, •soğuk zincir, •zamanında aşı sağlama, •izleme ve değerlendirme, •eğitilmiş sağlık

Temel Oumlzellik

2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90

hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Yerleşim Yeri

Kent 842 765 -77 -91 135

Kır 71 647 -63 -89 253

KentKır 119 118

Boumllge

Batı 846 764 -82 -97 136

Guumlney 818 774 -44 -54 126

Orta 90 773 -127 -141 127

Kuzey 836 711 -125 -150 189

Doğu 643 676 33 51 224

Tam aşılı oluşta kırda ve kentte 9 dolayında azalma olmuştur Kırda hedefe

uzaklık kente goumlre 2 kata yakındır (sırasıyla 253 ve 135)

Tam aşılı oluşta yalnızca Doğu Anadolursquoda 51 duumlzeyinde artış olmuştur En

buumlyuumlk duumlşuumlş 141 ve 150 ile sırasıyla Orta ve Kuzey Anadolu boumllgelerindedir

Yuumlzde 90 hedefine uzaklık Doğuda Guumlney Anadolu Boumllgesine goumlre 18 kat

yuumlksektir (sırasıyla 189 ve 126)

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik 2008 2013

2013-2008

farkı

2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90 hedefine

uzaklık (yuumlzdelik dilim)

Hane halkı

refah duumlzeyi

En duumlşuumlk 622 632 1 16 268

Duumlşuumlk 816 756 -6 -74 144

Orta 862 777 -85 -99 123

Yuumlksek 895 766 -129 -144 134

En Yuumlksek 853 787 -66 -77 113

EDEY 073 080

Tam aşılı oluşta yalnızca Hanehalkı Refah duumlzeyi En duumlşuumlk olanlarda 16 duumlzeyinde

artış olmuştur En buumlyuumlk duumlşuumlş 144 ile Hanehalkı Refah duumlzeyi Yuumlksek olanlarda

saptanmıştır Yuumlzde 90 hedefine uzaklık En duumlşuumlk refah duumlzeyinde En yuumlksek refah

duumlzeyine goumlre 24 kat yuumlksektir (sırasıyla 268 ve 113)

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik

2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90

hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Eğitim

Eğitim yokilk 649 638 -11 -17 262

İlk birinci

kademe 816 772 -44 -54 128

İlk İkinci

kademe 844 741 -103 -122 159

Lise ve uumlzeri 876 778 -98 -112 122

Tam aşılı olma durumu tuumlm eğitim duumlzeylerinde azalmıştır En buumlyuumlk duumlşuumlş

122 ile ilkoumlğretim 2 kademe mezunlarında olmuştur Yuumlzde 90 hedefine

uzaklık Eğitimi olmayan veya ilkokulu bitirememişlerde lise ve uumlzeri

eğitim almışlara goumlre 21 kat daha yuumlksektir (sırasıyla 262 ve 122)

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Alan araştırmaları

bull Gazianteprsquote aile hekimliğine geccedilişten bir yıl sonra topluma dayalı yapılan bir ccedilalışmada ndash Beşli karma aşının 3 dozu 956 rapeli 652

(Devamsızlık hızı 32)

ndash OPA 1 Doz94 ikinci doz 63 (Devamsızlık hızı 33)

ndash KKK birinci doz 92

ndash tam aşılı ccedilocuk oranı 94rsquoten 84rsquoe duumlşmuumlş olarak saptanmıştır

bull Rapel pekiştirme dozları iccedilin devamsızlık kabul edilebilir uumlst sınır (10)rsquoun uumlzerindedir (Oumlzccedilırpıcı 2014)

27

28

2014 2013 2012 2011 2010

SİY CISID SİY CISID SİY CISID SİY CISID SİY CISID

Kızamık - 531 6731 7406 318 349 0 105 0 15

İmporte

kızamık

- 0 674 0 31 0 111 11 7 8

Sağlık Bakanlığı ve DSOuml verilerine goumlre

Tuumlrkiyersquode Kızamık ve Sıtmanın Yıllara goumlre Dağılımı

(DSOuml 2014 Sağlık Bakanlığı 2013)

The centralized information system for infectious diseases (CISID) uses advanced technology to collect analyse and present data on Infectious diseases in the WHO European Region httpdataeurowhointcisidTabID=361458 03042015

Şekil 1 2013 Salgınında Aşı Durumu (N7228) 25102013 itibarıyla ()

0102030405060708090

100

Bilinmiyor

2+ doz

1 doz

Aşısız

httpwwwpolioeradicationorgDataandmonit

oringaspx 05012014

İccedilsavaş nedeniyle ccediloumlken temel sağlık hizmetleri 1999rsquodan beri Suriyersquode goumlruumllmeyen ccedilocuk felci salgınına yol accediltı Onbeş yıldır Tuumlrkiyersquode de goumlruumllmeyen ccedilocuk felci salgını riski ile karşı karşıyayız 31 OCAK 2014

Tuumlrkiyersquode Ccedilocuk Felci Tehdidi Arınmayı Başarmıştık

Salgını Oumlnlemeliyiz

Herkese Sağlık ve Guumlvenli Bir Gelecek

diliyorum

Page 22: Türkiye’de Bağışıklama Hizmetleri: Sorunlar ve Öneriler · •hizmet sunumu, •soğuk zincir, •zamanında aşı sağlama, •izleme ve değerlendirme, •eğitilmiş sağlık

Temel Oumlzellik 2008 2013

2013-2008

farkı

2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90 hedefine

uzaklık (yuumlzdelik dilim)

Hane halkı

refah duumlzeyi

En duumlşuumlk 622 632 1 16 268

Duumlşuumlk 816 756 -6 -74 144

Orta 862 777 -85 -99 123

Yuumlksek 895 766 -129 -144 134

En Yuumlksek 853 787 -66 -77 113

EDEY 073 080

Tam aşılı oluşta yalnızca Hanehalkı Refah duumlzeyi En duumlşuumlk olanlarda 16 duumlzeyinde

artış olmuştur En buumlyuumlk duumlşuumlş 144 ile Hanehalkı Refah duumlzeyi Yuumlksek olanlarda

saptanmıştır Yuumlzde 90 hedefine uzaklık En duumlşuumlk refah duumlzeyinde En yuumlksek refah

duumlzeyine goumlre 24 kat yuumlksektir (sırasıyla 268 ve 113)

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Temel Oumlzellik

2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90

hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Eğitim

Eğitim yokilk 649 638 -11 -17 262

İlk birinci

kademe 816 772 -44 -54 128

İlk İkinci

kademe 844 741 -103 -122 159

Lise ve uumlzeri 876 778 -98 -112 122

Tam aşılı olma durumu tuumlm eğitim duumlzeylerinde azalmıştır En buumlyuumlk duumlşuumlş

122 ile ilkoumlğretim 2 kademe mezunlarında olmuştur Yuumlzde 90 hedefine

uzaklık Eğitimi olmayan veya ilkokulu bitirememişlerde lise ve uumlzeri

eğitim almışlara goumlre 21 kat daha yuumlksektir (sırasıyla 262 ve 122)

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Alan araştırmaları

bull Gazianteprsquote aile hekimliğine geccedilişten bir yıl sonra topluma dayalı yapılan bir ccedilalışmada ndash Beşli karma aşının 3 dozu 956 rapeli 652

(Devamsızlık hızı 32)

ndash OPA 1 Doz94 ikinci doz 63 (Devamsızlık hızı 33)

ndash KKK birinci doz 92

ndash tam aşılı ccedilocuk oranı 94rsquoten 84rsquoe duumlşmuumlş olarak saptanmıştır

bull Rapel pekiştirme dozları iccedilin devamsızlık kabul edilebilir uumlst sınır (10)rsquoun uumlzerindedir (Oumlzccedilırpıcı 2014)

27

28

2014 2013 2012 2011 2010

SİY CISID SİY CISID SİY CISID SİY CISID SİY CISID

Kızamık - 531 6731 7406 318 349 0 105 0 15

İmporte

kızamık

- 0 674 0 31 0 111 11 7 8

Sağlık Bakanlığı ve DSOuml verilerine goumlre

Tuumlrkiyersquode Kızamık ve Sıtmanın Yıllara goumlre Dağılımı

(DSOuml 2014 Sağlık Bakanlığı 2013)

The centralized information system for infectious diseases (CISID) uses advanced technology to collect analyse and present data on Infectious diseases in the WHO European Region httpdataeurowhointcisidTabID=361458 03042015

Şekil 1 2013 Salgınında Aşı Durumu (N7228) 25102013 itibarıyla ()

0102030405060708090

100

Bilinmiyor

2+ doz

1 doz

Aşısız

httpwwwpolioeradicationorgDataandmonit

oringaspx 05012014

İccedilsavaş nedeniyle ccediloumlken temel sağlık hizmetleri 1999rsquodan beri Suriyersquode goumlruumllmeyen ccedilocuk felci salgınına yol accediltı Onbeş yıldır Tuumlrkiyersquode de goumlruumllmeyen ccedilocuk felci salgını riski ile karşı karşıyayız 31 OCAK 2014

Tuumlrkiyersquode Ccedilocuk Felci Tehdidi Arınmayı Başarmıştık

Salgını Oumlnlemeliyiz

Herkese Sağlık ve Guumlvenli Bir Gelecek

diliyorum

Page 23: Türkiye’de Bağışıklama Hizmetleri: Sorunlar ve Öneriler · •hizmet sunumu, •soğuk zincir, •zamanında aşı sağlama, •izleme ve değerlendirme, •eğitilmiş sağlık

Temel Oumlzellik

2008 2013 2013-2008 farkı 2008-2013

Değişimi ()

Yuumlzde 90

hedefine uzaklık

(yuumlzdelik dilim)

Eğitim

Eğitim yokilk 649 638 -11 -17 262

İlk birinci

kademe 816 772 -44 -54 128

İlk İkinci

kademe 844 741 -103 -122 159

Lise ve uumlzeri 876 778 -98 -112 122

Tam aşılı olma durumu tuumlm eğitim duumlzeylerinde azalmıştır En buumlyuumlk duumlşuumlş

122 ile ilkoumlğretim 2 kademe mezunlarında olmuştur Yuumlzde 90 hedefine

uzaklık Eğitimi olmayan veya ilkokulu bitirememişlerde lise ve uumlzeri

eğitim almışlara goumlre 21 kat daha yuumlksektir (sırasıyla 262 ve 122)

Tuumlrkiyersquode Temel Oumlzelliklere Goumlre Tam Aşılı Oluşta Değişim (TNSA 2008- 2013)

Alan araştırmaları

bull Gazianteprsquote aile hekimliğine geccedilişten bir yıl sonra topluma dayalı yapılan bir ccedilalışmada ndash Beşli karma aşının 3 dozu 956 rapeli 652

(Devamsızlık hızı 32)

ndash OPA 1 Doz94 ikinci doz 63 (Devamsızlık hızı 33)

ndash KKK birinci doz 92

ndash tam aşılı ccedilocuk oranı 94rsquoten 84rsquoe duumlşmuumlş olarak saptanmıştır

bull Rapel pekiştirme dozları iccedilin devamsızlık kabul edilebilir uumlst sınır (10)rsquoun uumlzerindedir (Oumlzccedilırpıcı 2014)

27

28

2014 2013 2012 2011 2010

SİY CISID SİY CISID SİY CISID SİY CISID SİY CISID

Kızamık - 531 6731 7406 318 349 0 105 0 15

İmporte

kızamık

- 0 674 0 31 0 111 11 7 8

Sağlık Bakanlığı ve DSOuml verilerine goumlre

Tuumlrkiyersquode Kızamık ve Sıtmanın Yıllara goumlre Dağılımı

(DSOuml 2014 Sağlık Bakanlığı 2013)

The centralized information system for infectious diseases (CISID) uses advanced technology to collect analyse and present data on Infectious diseases in the WHO European Region httpdataeurowhointcisidTabID=361458 03042015

Şekil 1 2013 Salgınında Aşı Durumu (N7228) 25102013 itibarıyla ()

0102030405060708090

100

Bilinmiyor

2+ doz

1 doz

Aşısız

httpwwwpolioeradicationorgDataandmonit

oringaspx 05012014

İccedilsavaş nedeniyle ccediloumlken temel sağlık hizmetleri 1999rsquodan beri Suriyersquode goumlruumllmeyen ccedilocuk felci salgınına yol accediltı Onbeş yıldır Tuumlrkiyersquode de goumlruumllmeyen ccedilocuk felci salgını riski ile karşı karşıyayız 31 OCAK 2014

Tuumlrkiyersquode Ccedilocuk Felci Tehdidi Arınmayı Başarmıştık

Salgını Oumlnlemeliyiz

Herkese Sağlık ve Guumlvenli Bir Gelecek

diliyorum

Page 24: Türkiye’de Bağışıklama Hizmetleri: Sorunlar ve Öneriler · •hizmet sunumu, •soğuk zincir, •zamanında aşı sağlama, •izleme ve değerlendirme, •eğitilmiş sağlık

Alan araştırmaları

bull Gazianteprsquote aile hekimliğine geccedilişten bir yıl sonra topluma dayalı yapılan bir ccedilalışmada ndash Beşli karma aşının 3 dozu 956 rapeli 652

(Devamsızlık hızı 32)

ndash OPA 1 Doz94 ikinci doz 63 (Devamsızlık hızı 33)

ndash KKK birinci doz 92

ndash tam aşılı ccedilocuk oranı 94rsquoten 84rsquoe duumlşmuumlş olarak saptanmıştır

bull Rapel pekiştirme dozları iccedilin devamsızlık kabul edilebilir uumlst sınır (10)rsquoun uumlzerindedir (Oumlzccedilırpıcı 2014)

27

28

2014 2013 2012 2011 2010

SİY CISID SİY CISID SİY CISID SİY CISID SİY CISID

Kızamık - 531 6731 7406 318 349 0 105 0 15

İmporte

kızamık

- 0 674 0 31 0 111 11 7 8

Sağlık Bakanlığı ve DSOuml verilerine goumlre

Tuumlrkiyersquode Kızamık ve Sıtmanın Yıllara goumlre Dağılımı

(DSOuml 2014 Sağlık Bakanlığı 2013)

The centralized information system for infectious diseases (CISID) uses advanced technology to collect analyse and present data on Infectious diseases in the WHO European Region httpdataeurowhointcisidTabID=361458 03042015

Şekil 1 2013 Salgınında Aşı Durumu (N7228) 25102013 itibarıyla ()

0102030405060708090

100

Bilinmiyor

2+ doz

1 doz

Aşısız

httpwwwpolioeradicationorgDataandmonit

oringaspx 05012014

İccedilsavaş nedeniyle ccediloumlken temel sağlık hizmetleri 1999rsquodan beri Suriyersquode goumlruumllmeyen ccedilocuk felci salgınına yol accediltı Onbeş yıldır Tuumlrkiyersquode de goumlruumllmeyen ccedilocuk felci salgını riski ile karşı karşıyayız 31 OCAK 2014

Tuumlrkiyersquode Ccedilocuk Felci Tehdidi Arınmayı Başarmıştık

Salgını Oumlnlemeliyiz

Herkese Sağlık ve Guumlvenli Bir Gelecek

diliyorum

Page 25: Türkiye’de Bağışıklama Hizmetleri: Sorunlar ve Öneriler · •hizmet sunumu, •soğuk zincir, •zamanında aşı sağlama, •izleme ve değerlendirme, •eğitilmiş sağlık

28

2014 2013 2012 2011 2010

SİY CISID SİY CISID SİY CISID SİY CISID SİY CISID

Kızamık - 531 6731 7406 318 349 0 105 0 15

İmporte

kızamık

- 0 674 0 31 0 111 11 7 8

Sağlık Bakanlığı ve DSOuml verilerine goumlre

Tuumlrkiyersquode Kızamık ve Sıtmanın Yıllara goumlre Dağılımı

(DSOuml 2014 Sağlık Bakanlığı 2013)

The centralized information system for infectious diseases (CISID) uses advanced technology to collect analyse and present data on Infectious diseases in the WHO European Region httpdataeurowhointcisidTabID=361458 03042015

Şekil 1 2013 Salgınında Aşı Durumu (N7228) 25102013 itibarıyla ()

0102030405060708090

100

Bilinmiyor

2+ doz

1 doz

Aşısız

httpwwwpolioeradicationorgDataandmonit

oringaspx 05012014

İccedilsavaş nedeniyle ccediloumlken temel sağlık hizmetleri 1999rsquodan beri Suriyersquode goumlruumllmeyen ccedilocuk felci salgınına yol accediltı Onbeş yıldır Tuumlrkiyersquode de goumlruumllmeyen ccedilocuk felci salgını riski ile karşı karşıyayız 31 OCAK 2014

Tuumlrkiyersquode Ccedilocuk Felci Tehdidi Arınmayı Başarmıştık

Salgını Oumlnlemeliyiz

Herkese Sağlık ve Guumlvenli Bir Gelecek

diliyorum

Page 26: Türkiye’de Bağışıklama Hizmetleri: Sorunlar ve Öneriler · •hizmet sunumu, •soğuk zincir, •zamanında aşı sağlama, •izleme ve değerlendirme, •eğitilmiş sağlık

Şekil 1 2013 Salgınında Aşı Durumu (N7228) 25102013 itibarıyla ()

0102030405060708090

100

Bilinmiyor

2+ doz

1 doz

Aşısız

httpwwwpolioeradicationorgDataandmonit

oringaspx 05012014

İccedilsavaş nedeniyle ccediloumlken temel sağlık hizmetleri 1999rsquodan beri Suriyersquode goumlruumllmeyen ccedilocuk felci salgınına yol accediltı Onbeş yıldır Tuumlrkiyersquode de goumlruumllmeyen ccedilocuk felci salgını riski ile karşı karşıyayız 31 OCAK 2014

Tuumlrkiyersquode Ccedilocuk Felci Tehdidi Arınmayı Başarmıştık

Salgını Oumlnlemeliyiz

Herkese Sağlık ve Guumlvenli Bir Gelecek

diliyorum

Page 27: Türkiye’de Bağışıklama Hizmetleri: Sorunlar ve Öneriler · •hizmet sunumu, •soğuk zincir, •zamanında aşı sağlama, •izleme ve değerlendirme, •eğitilmiş sağlık

httpwwwpolioeradicationorgDataandmonit

oringaspx 05012014

İccedilsavaş nedeniyle ccediloumlken temel sağlık hizmetleri 1999rsquodan beri Suriyersquode goumlruumllmeyen ccedilocuk felci salgınına yol accediltı Onbeş yıldır Tuumlrkiyersquode de goumlruumllmeyen ccedilocuk felci salgını riski ile karşı karşıyayız 31 OCAK 2014

Tuumlrkiyersquode Ccedilocuk Felci Tehdidi Arınmayı Başarmıştık

Salgını Oumlnlemeliyiz

Herkese Sağlık ve Guumlvenli Bir Gelecek

diliyorum

Page 28: Türkiye’de Bağışıklama Hizmetleri: Sorunlar ve Öneriler · •hizmet sunumu, •soğuk zincir, •zamanında aşı sağlama, •izleme ve değerlendirme, •eğitilmiş sağlık

İccedilsavaş nedeniyle ccediloumlken temel sağlık hizmetleri 1999rsquodan beri Suriyersquode goumlruumllmeyen ccedilocuk felci salgınına yol accediltı Onbeş yıldır Tuumlrkiyersquode de goumlruumllmeyen ccedilocuk felci salgını riski ile karşı karşıyayız 31 OCAK 2014

Tuumlrkiyersquode Ccedilocuk Felci Tehdidi Arınmayı Başarmıştık

Salgını Oumlnlemeliyiz

Herkese Sağlık ve Guumlvenli Bir Gelecek

diliyorum

Page 29: Türkiye’de Bağışıklama Hizmetleri: Sorunlar ve Öneriler · •hizmet sunumu, •soğuk zincir, •zamanında aşı sağlama, •izleme ve değerlendirme, •eğitilmiş sağlık

Herkese Sağlık ve Guumlvenli Bir Gelecek

diliyorum