TRK STANDARDITURKISH STANDARD

TS 1500Aralk 2000

ICS 93.020

1. Bask

NAAT MHENDSLNDE ZEMNLERN- SINIFLANDIRILMASI

Classificaiton of so in for civil engineering purposes

TRK STANDARDLARI ENSTTS Necatibey Caddesi No.112 Bakanlklar/ANKARA

Bugnk teknik ve uygulamaya dayanlarak hazrlanm olan bu standardn, zamanla ortaya

kacak gelime ve deiikliklere uydurulmas mmkn olduundan ilgililerin yaynlar izlemelerini ve standardn uygulanmasnda karlatklar aksaklklar Enstitmze iletmelerini rica ederiz.

Bu standard oluturan Hazrlk Grubu yesi deerli uzmanlarn emeklerini; tasarlar zerinde

grlerini bildirmek suretiyle yardmc olan bilim, kamu ve zel sektr kurulular ile kiilerin deerli katklarn kranla anarz.

Kalite Sistem Belgesi malt ve hizmet sektrlerinde faaliyet gsteren kurulularn sistemlerini TS EN ISO 9000 Kalite Standardlarna uygun olarak kurmalar durumunda TSE tarafndan verilen belgedir.

Trk Standardlarna Uygunluk Markas (TSE Markas) TSE Markas, zerine veya ambaljna konulduu mallarn veya hizmetin ilgili Trk Standardna uygun olduunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya ktnda Trk Standardlar Enstitsnn garantisi altnda olduunu ifade eder.

TSEK Kalite Uygunluk Markas (TSEK Markas) TSEK Markas, zerine veya ambaljna konulduu mallarn veya hizmetin henz Trk Standard olmadndan ilgili milletleraras veya dier lkelerin standardlarna veya Enstit tarafndan kabul edilen teknik zelliklere uygun olduunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya ktnda Trk Standardlar Enstitsnn garantisi altnda olduunu ifade eder.

DKKAT! TS iareti ve yannda yer alan say tek bana iken (TS 4600 gibi), mamuln Trk Standardna uygun retildiine dair reticinin beyann ifade eder. Trk Standardlar Enstits tarafndan herhangi bir garanti sz konusu deildir.

Standardlar ve standardizasyon konusunda daha geni bilgi Enstitmzden salanabilir.

TRK STANDARDLARININ YAYIN HAKLARI SAKLIDIR.

ICS 93.020 TRK STANDARDI TS 1500/Aralk 2000

NSZ Bu standard, Trk Standardlar Enstitsnn naat Hazrlk Grubunca TS 1500n revizyonu

olarak hazrlanm ve sonra, TSE Teknik Kurulunun 15 Aralk 2000 tarihli toplantsnda kabul edilerek yaymna karar verilmitir.

Bu standardn daha nce yaymlanm bulunan basklar geersizdir. Bu standardn hazrlanmasnda, milli ihtiya ve imkanlarmz n planda olmak zere, milletleraras

standardlar ve ekonomik ilikilerimiz bulunan yabanc lkelerin standardlarndaki esaslar da gznnde bulundurularak; yarar grlen hallerde, olabilen yaknlk ve benzerliklerin salanmasna ve bu esaslarn, lkemiz artlar ile badatrlmasna allmtr.

Bu standard son eklini almadan nce; bilimsel kurulular, retici/ imalat ve tketici durumundaki

konunun ilgilileri ile gerekli ibirlii yaplm ve alnan grlere gre olgunlatrlmtr.

ICS 93.020 TRK STANDARDI TS 1500/Aralk 2000

NDEKLER 0 - KONU, TARF, KAPSAM...................................................................................... 1

0.1 KONU.......................................................................................................................... 1 0.2 - TARFLER................................................................................................................. 1

0.2.1 Ta (Moloz) ............................................................................................................................ 1 0.2.2 akl ....................................................................................................................................... 1 0.2.3 Kum........................................................................................................................................ 1 0.2.4 Silt .......................................................................................................................................... 1 0.2.5 Kil ........................................................................................................................................... 1 0.2.6 Organik killi zemin.................................................................................................................. 1 0.2.7 Organik siltli zemin................................................................................................................. 1 0.2.8 Turba...................................................................................................................................... 1 0.2.9 Efektif ap ............................................................................................................................. 2 0.2.10 niformluk Katsays ............................................................................................................ 2 0.2.11 Sreklilik Katsays............................................................................................................... 2 0.2.12 Plastisite kart ...................................................................................................................... 2

0.3 Kapsam ....................................................................................................................... 2 1 - SINIFLANDIRMA .................................................................................................. 2

1.1 - SINIFLANDIRMA N N LEMLER...................................................................... 2 1.2 - N GRUPLANDIRMA ............................................................................................... 3 1.3 - NCE DANEL ZEMNLER SINIFLANDIRMADA ZLENECEK YOL .......................... 3 1.4 - R DANEL ZEMNLER SINIFLANDIRMADA ZLENECEK YOL .............................. 3

2 - RAPOR ................................................................................................................. 4 3 - SEMBOLLER........................................................................................................ 5 ATIF YAPILAN STANDARDLAR ............................................................................ 11

ICS 93.020 TRK STANDARDI TS 1500/Aralk 2000

1

NAAT MHENDSLNDE ZEMNLERN SINIFLANDIRILMASI 0 - KONU, TARF, KAPSAM 0.1 KONU Bu standard, zeminlerin inaat mhendislii amalar iin snflandrlmasna dairdir. 0.2 - TARFLER 0.2.1 Ta (Moloz) Ta, boyutlar 200 mm - 60 mm arasnda kalan, yuvarlaktan ok keliye kadar deien kaya paralardr. 0.2.2 akl akl, zeminin boyutlar 60 mm - 2 mm arasnda kalan blmdr. 0.2.2.1 Kaba akl Kaba akl; akln boyutlar 60 mm - 20 mm arasnda kalan blmdr. 0.2.2.2 Orta akl Orta akl; akln boyutlar 20 mm - 6 mm arasnda kalan blmdr. 0.2.2.3 nce akl nce akl; akln boyutlar 6 mm-2 mm arasnda kalan blmdr. 0.2.3 Kum Kum, zeminin boyutlar 2 mm - 75 m arasnda kalan blmdr. 0.2.3.1 Kaba kum Kaba kum, kumun boyutlar 2 mm - 0,6 mm arasnda kalan blmdr. 0.2.3.2 Orta kum Orta kum, kumun boyutlar 0,6 mm - 0,2 mm arasnda kalan blmdr. 0.2.3.3 nce kum nce kum, kumun boyutlar 0,2 mm - 75 m arasnda kalan blmdr. 0.2.4 Silt Silt, zeminin boyutlar 75 m - 2 m arasnda kalan blmdr. 0.2.5 Kil Kil, zeminin edeer aplar 2 m den kk blmdr. 0.2.6 Organik killi zemin Organik killi zemin; ana zelliklerini etkileyecek lde organik madde ihtiva eden, etvde kurutulduktan sonra llen likit limitin, doal su ieriinde llm deerinin %75inden kk kt kil trdr. 0.2.7 Organik siltli zemin Organik siltli zemin; siltin iinde etvde kurutulduktan sonra llen likit limitinin doal su ieriinde llm deerin % 75inden kk kmasyla tanmlanacak oranda organik madde bulunan trdr. 0.2.8 Turba Turba, genellikle organik koku (rme kokusu) veren, deiik ayrma aamalarnda, rengi koyu kahverengiden siyaha kadar deien, kvam sngerimsi, dokusu lifli veya amorf grnmde olan organik malzemedir.

ICS 93.020 TRK STANDARDI TS 1500/Aralk 2000

2

0.2.9 Efektif ap Efektif ap;zeminin en ince % 10luk blmnn en byk dane apdr. D10 simgesiyle gsterilir . 0.2.10 niformluk Katsays niformluk katsays (Cu), dane ap dalm erisinde % 60a karlk gelen apn (D60), efektif apa orandr. Cu=(D60) / (D10) 0.2.11 Sreklilik Katsays Sreklilik katsays (Cr), dane ap dalm erisinden % 60, % 30 ve % 10a karlk aplarn okunmasndan bulunan D60, D30, D10 deerleri kullanlarak Cr= (D30)2 / (D10) (D60) formlyle hesaplanan deerdir (ekil 1). 0.2.12 Plastisite kart Plastisite kart; ince daneli zeminlerin tanmlanmas iin deneysel olarak gelitirilmi, A- dorusunun killer ve siltleri, 35 ve 50 likit limit deerlerinden geen dey dorularn dk, orta ve yksek plastisiteli zeminleri ayrd bir grafiktir (ekil 2). 0.3 Kapsam Bu standard; likit limit, plastik limit, elek analizi ve gerekirse ktrme analizi deney sonularn kullanarak bir zemini bir veya iki simge ve bir ad vererek inaat mhendisliinde kullanlan snflandrma metodunu kapsar. 1 - SINIFLANDIRMA 1.1 - SINIFLANDIRMA N N LEMLER 1.1.1 Bu sistemle snflandrlacak zeminlerin 60 mm elekten geen blmleri zerinde dane dalm ve kvam limitleri deneyleri ncelikle TS 19001)e gre yaplmaldr. 1.1.2 Dane dalm lmlerinde 75 m den kk boyutlarn pipet veya hidrometre deneylerinde (TS 1900) lm kural olarak gerekli deildir. Ancak baz zel durumlarda kullanlmas dane dalm erisinin iziminde yarar salayabilir. 1.1.3 Malzemenin, varsa, iinde bulunan 60 mm den iri blm ek bilgi olarak saptanr. Bu arada en byk dane ap da belirtilir. 1.1.4 Dane ap dalm llrken 63 mm, 20 mm, 4 mm, 2 mm, 425 m, 147 m, 75 m lik elekler srayla dizilir. Ancak dier (TS 1225e uygun) elekler de malzemenin zelliine gre araya ve ste yerletirilebilir. 1.1.5 Numunenin ierdii inceler (75m den kk daneler) % 5ten az olan zeminlerde 75 m den iri blm iin elek analizi yaplarak dane dalm erisinin izilmesi yeterlidir. nceleri % 5 - % 15 arasndaki rneklerde dane dalm yannda likit limit (wL) ve plastik limit (wP) llmelidir. 1.1.6 Zemin iindeki inceler % 15 veya daha fazla ise akln, kumun ve incelerin oranlar; likit limit ve plastik limit deneyleri ile llmelidir. ncelerin oran % 90 ayorsa