trŽiŠte - vladars.net¾ište...• energetska usluga može obuhvatiti energetski pregled,...

22.09.2016 Seite 1

TRŽIŠTE

ENERGETSKIH USLUGA

U BOSNI I HERCEGOVINI

Sarajevo, 05.12.2014.

KOFERENCIJA O ENERGETSKOJ EFIKASNOSTI

„UNAPRJEĐENJE ENERGETSKE EFIKASNOSTI U GRAĐEVINARSTVU KAO

POKRETAČ PRIVREDNOG RAZVOJA“

BANJA LUKA, 20-21.09.2016. GOD.

22.09.2016 Seite 2

TRŽIŠTE ENERGETSKIH USLUGA

KOFERENCIJA O ENERGETSKOJ EFIKASNOSTI „UNAPRJEĐENJE ENERGETSKE EFIKASNOSTI U GRAĐEVINARSTVU KAO POKRETAČ PRIVREDNOG RAZVOJA“ BANJA LUKA, 20-21.09.2016. GOD.

EPC shema u zgradarstvu

Energetski pregledi sistema grijanja i

klimatizacije

Program poboljšanja energetske efikasnosti

velikog potrošača

(EMS)

Programi iz obaveza

dobavljača i distributera

energije

Ugovaranje o energetskom

efektu

(ESCO)

Monitoring i verifikacija

energetskog efekta

22.09.2016 Seite 3



• Zakonski okvir za energetske usluge

• Zakon o energetskoj efikasnosti RS (Član 11.)

• Energetska usluga u smislu ovog zakona obuhvata aktivnosti i radnje koje dovode do

mjerljivog ili procjenljivog poboljšanja energetske efikasnosti zgrada i drugih objekata,

tehničkih sistema i proizvodnih procesa, odnosno ušteda energije koje se mogu izraziti u

novcu primjenom energetski efikasne tehnologije, odnosno postupaka kojima se postižu

uštede energije.kod krajnjih kupaca s ciljem postizanja ciljanih količina ušteda a oni

imaju povrat troškova putem tarifa/cijena.

• Energetsku uslugu pruža privredno društvo za energetske usluge (engl. Energy Service

Company – ESCO) ili drugo pravno lice (u daljem tekstu: davalac energetske usluge) na

osnovu ugovora o energetskoj usluzi.

• Energetska usluga može obuhvatiti energetski pregled, projektovanje, građenje,

rekonstrukciju, energetsku sanaciju, održavanje, savjetovanje ili upravljanje i nadzor nad

korišćenjem energije.


22.09.2016 Seite 4


• EPC – Energy Performance Certification Vršenje energetskih pregleda jednostavnih i složenih objekata

• Obaveze vlasnika zgrade, obaveze investitora, obaveze

javnog sektora

• Nove zgrade, značajna obnova postojećih zgrada, zgrade

koje se iznajmljuju ili prodaju

• Kvalifikacija i akreditacija fizičkih i pravnih lica za obavljanje

energetskih pregleda



22.09.2016 Seite 5





klimatizacije

• Redovni energetski pregledi KGH sistema • Zahtjev EPBD

• Pravilnik o energetskom pregledu sistema grijanja

• Pravilnik o energetskom pregledu sistema za klimatizaciju

• Opseg energetskih pregleda • Sistem za grijanje koji sadrži jedan ili više kotlova (zbirno, ukoliko ih je više od jednog)

koji imaju djelotvorni nazivni učinak za grijanje prostora koji je preko 100kW

• Sistem za grijanje koji sadrži jedan ili više kotlova (zbirno, ukoliko ih je više od jednog)

koji imaju djelotvorni nazivni učinak za grijanje prostora koji je preko 20kW, ali nije veći

od 100kW.

• Sistemi sa centralizovanim tretmanom vazduha sa ukupnim nominalnim rashladnim

učinkom preko 12kW

• Pojedinačni uređaji sa ukupnim djelotvornim nazivnim učinkom preko 35kW

• Pojedinačni uređaji sa ukupnim djelotvornim nazivnim učinkom preko 12kW, ali ispod

35kW

Gorivo kotla Kotao čiji je djelotvnorni nazivni toplotni učinak u svrhe grijanja unutar raspona

Vrsta sistema i vremenski interval

Plin (bilo koja vrsta) Većeg od 100kW Klasa 2, svake 4 godine

Nafta Većeg od 100kW Klasa 2, svake 2 godine

Čvrsto gorivo Većeg od 100kW Klasa 2, svake 2 godine

Bilo koje gorivo 20kW do 100kW Klasa 1, svakih 7 godina

Bilo koje gorivo Ispod 20kW Nije potreban energetski pregled

22.09.2016 Seite 6





klimatizacije

• Obaveze vlasnika sistema • Svaki vlasnik sistema za grijanje i klimatizaciju koji je kvalifikovan za energetski pregled

će se pobrinuti da sistem za grijanje bude pregledan prema intervalu ne dužem od onog

koji je propisan.

• Licencirane kompanije i kvalifikovani stručnjaci • Energetski pregled sistema za grijanje u svrhu ovog Pravilnika će biti važeći samo kada

se sprovodi od strane kvalifikovanih stručnjaka koji su zaposleni kod ovlaštenih firmi za

vršenje energetskog pregleda.

• Energetski pregled sistema za grijanje mora sprovesti energetski inspektor koji je

kvalifikovan stručnjak i koji je ovlašten te koji nije diskvalifikovan od strane Ministarstva

• Vrsta aktivnosti • Vršenje postupka energetskog pregleda

• Pravljenje izvještaja o energetskom pregledu

22.09.2016 Seite 7





klimatizacije

• Obaveze velikog potrošača • Zakon o energetskoj efikasnosti

• Veliki potrošač dužan je da dostavi godišnji izvještaj o realizaciji plana velikog potrošača

Ministarstvu industrije, energetike i rudarstva i Fondu, najkasnije do 31. marta tekuće

godine za prethodnu godinu.

• Licencirane kompanije i kvalifikovani stručnjaci • Poboljšanje karakteristika industrijskih procesa;

• Energetski efekti nerezidencijalnih objekata;

• Kogeneracija;

• Instalacija sistema obnovljivih izvora energije za generisanje energije za industrijske

svrhe;

• Opseg akcionog plana • Plan velikog potrošača sadrži sveobuhvatnu analizu i strukturu potrošnje velikog

potrošača i karakteristike njegove potrošnje, procjene stanja energetske efikasnosti,

ciljeve, program mjera za poboljšanje energetskeefikasnosti i druge potrebne podatke.


velikog potrošača

(EMS)

22.09.2016 Seite 8





klimatizacije

• Vrsta aktivnosti • Mjere povezane sa pećima i kotlovima koji se koriste za potrebe tehnoloških procesa

• Mjere u vezi sa promjenom vrste goriva za peći i kotlove (mogućnost korišćenja;

biomase, prelazak na gas i sl.), prvenstveni cilj je povećanje efikasnosti i smanjenje

emisije SO2;

• Mjere u vezi sa transportnim sistemima i mehanizacijom;

• Mjere u vezi sa sistemima za proizvodnju i distribuciju pare za tehnološke procese;

• Mjere u vezi sa komorama za sušenje;

• Mjere u vezi sa sistemima za proizvodnju i distribuciju tople vode koja se koristi u

tehnološkim procesima;

• Mjere u vezi sa sistemima za proizvodnju i distribuciju komprimovanog vazduha

koji se koriste u tehnološkim procesima;

• Mjere u vezi sa ventilacionim sistemima koji se koriste u tehnološkim procesima;

• Mjere u vezi sa pumpnim sistemima;

• Mjere u vezi sa transportom i distribucijom vode;

• Mjere u vezi sa elektromotornim sistemima;

• Mjere u vezi sa popravkom parametara potrošnje električne energije (kompenzacija

reaktivne snage, popravka asimetrije faze i sl.;

• Mjere u vezi sa zamjenom ili rekonstrukcijom proizvodnih mašina koje se koriste u

tehnološkom procesu;

• Mjere u vezi sa unapređenjem energetske efikasnosti na tehničkim sistemima

objekata (sistemi grijanja, klimatizacije, osvjetljenja, potrošna topla voda i sl.);

• Mjere u vezi sa poboljšanjem toplotnih karakteristika objekata (postavljanje toplotne

izolacije, zamjena stolarije, popravka krova i sl.);

• Mjere za upotrebu obnovljivih sistema energije;

• Mjere za upotrebu kogeneracije, itd.


velikog potrošača

(EMS)

22.09.2016 Seite 9





klimatizacije

• Obligacione sheme za energetsku efikasnost EEO • Obaveza EED, Član 7.

• Obligacione šeme za energetsku efikasnost (EEO) su instrumenti politike ili mehanizmi

koji propisuju da obavezane strane (distributeri i/ili snabdjevači energije) imaju obavezu

da postignu određene uštede na strani krajnih kupaca (na primjer, domaćinstva).

• Obavezane strane djelomično ili u potpunosti finansiraju mjere energetske efikasnosti

kod krajnjih kupaca s ciljem postizanja ciljanih količina ušteda a oni imaju povrat

troškova putem tarifa/cijena.

• Struktura modela EEO Program

poboljšanja energetske efikasnosti

velikog potrošača

(EMS)

Programi iz obaveza


energije

Pri

jed

log

str

uktu

re E

EO

mo

de

la z

a B

iH

Ob

lig

acio

ne

še

me

za

en

erg

ets

ku

efika

sn

ost (E

EO

) za

Bo

sn

u i H

erc

eg

ovin

u

Sm

jern

ice

za

izra

du

EE

O z

ako

nsko

g o

kvir

a

US

AID

EIA

Pro

ject

22.09.2016 Seite 10





klimatizacije


velikog potrošača

(EMS)

Programi iz obaveza


energije

• Vrsta aktivnosti • M1: Obnova ovojnice (omotača) i sistema grijanja u postojećim zgradama u

rezidencijalnom i uslužnom sektoru,

• M2: Obnova toplotne izolacije na određenim dijelovima ovojnice zgrade (zidovi, krovovi,

prozori) u postojećim zgradama u rezidencijalnom i uslužnom sektoru,

• M4: Zamjena opreme za grijanje u postojećim zgradama u rezidencijalnom i uslužnom

sektoru,

• M5: Priključak nove ili postojeće zgrade u rezidencijalnom i uslužnom sektoru na sistem

daljinskog grijanja,

• M6: Zamjena kotlovima na biomasu,

• M7: Ugradnja toplotnih pumpi,

• M8: Zamjena ili ugradnja nove opreme za pripremu potrošne tople vode u zgradama u


• M9: Ugradnja ili zamjena split klima sistema (snage manje od 12 kW) u zgradama u


• M10: Ugradnja solarnih sistema za pripremu potrošne tople vode u zgradama u


• M11: Zamjena ili ugradnja novih uređaja za domaćinstvo u rezidencijalnom sektoru,

• M12: Zamjena ili ugradnja novih rasvjetnih tijela u zgradama u rezidencijalnom sektoru,

• M13: Zamjena, poboljšanje ili ugradnja novih sistema rasvjete ili njegovih komponenti u

zgradama u uslužnom sektoru,

• M14: Zamjena ili nabavka nove uredske opreme u postojećim i novim zgradama u

uslužnom sektoru,

• M15: Zamjena ili instalacija novih sistema javne rasvjete,

• M16: Provođenje energetskih pregleda.

22.09.2016 Seite 11





klimatizacije

• ESCO model


velikog potrošača

(EMS)

Programi iz obaveza


energije


efektu

(ESCO)

Uštede pokrivaju investiciju

Nivo troškova nakon provedbe

mjera EE

Niv

o tro

škova p

rije

pro

vedbe m

jera

EE

Tro

škovi z

a e

nerg

iju i

opera

tivni t

roškovi

Uštede kranjeg korisnika

Početak Završetak

ugovornog perioda

Vrijeme

22.09.2016 Seite 12





klimatizacije

• Monitoring i verifikacija energetskog efekta • Koncept procesa monitoringa i verifikacije se zasniva na sljedećem:

• Mjerenje i verifikacija ušteda energije i vode kao rezultat projekata za energetsku

efikasnost i efikasnost vodenih resursa – kroz poboljšanja postojećih i kroz nove

konstrukcije.

• Upravljanje financijskim rizikom u vezi sa ugovorima o učinku ušteda energije.

• Kvantifikacija redukcija emisija iz projekata energetske efikasnosti.

• Promoviranje održive i zelene konstrukcije kroz ekonomično i tačno

računovodstvo za uštede energije i vode.

• Plan za monitoring i verifikaciju • Plan za monitoring i evaluaciju je u središtu pravilnog utvrđivanja ušteda i osnova za

verifikaciju. Plan za MiV bitno definira značenje riječi ‘uštede’ za svaki projekt, i treba da

sadrži sljedeće elemente:

• Opis ECM i planirani rezultat.

• Pregled planirane opcije IPMVP koju treba koristiti i koja se odnosi na ECM koju

treba primijeniti, dokumentacije prije ECM ili operativne podatke bazne godine,

izgled programa za uštedu energije i ograničenja za utvrđivanje ušteda.

• Metode mjerenja i opremu koju treba koristiti.

• Testiranje novoinstaliranih ECM.

• Dokumentaciju o energiji nakon ECM i operativne podatke.

• Izvještaje o uštedama.

• Troškove operacija i opreme za MiV.


velikog potrošača

(EMS)

Programi iz obaveza


energije


efektu

(ESCO)


energetskog efekta

22.09.2016 Seite 13





klimatizacije

• Provjera treće strane • Kada poduzeće koje utvrđuje energetske uštede ima više iskustva nego vlasnik, vlasnik

može tražiti pomoć u pregledu izvještaja o uštedama. To treba početi u vrijeme

sačinjavanja plana za MiV. To je posebno važno za ugovore u koje je uključena

garancija za uštede kako bi obje strane vjerovale da su informacije koje određuju

plaćanja validne i tačne.


velikog potrošača

(EMS)

Programi iz obaveza


energije


efektu

(ESCO)


energetskog efekta

22.09.2016 Seite 14


DAN STRUČNJAKA ENERGETSKE EFIKASNOSTI – SAGRA 2015, SARAJEVO 05.03.2015.

Zaključci i preporuke

• EPC tržište u domenu javnih objekata, izgradnje novih objekata ima potencijal ali

je ograničenog obima;

• Potencijal EPC tržišta kod iznajmljivanja i prodaje postojećih nestambenih i

stambenih objekata je teško odrediti zbog nedostatka podataka;

• Potencijal ESCO tržišta značajan, potrebno je osigurati zakonsku regulativu

• Potencijal za upravljanje energijom velikih potrošača i malih i srednjih preduzeća

značajan, potrebno osigurati tehničko znanje i opremljenost

• Opcija: Energetski savjetnici kod rekonstrukcije individualnih objekata –

preduslov jak bankovni finansijski program;

• Preduslov: Izražena potreba za udruživanjem u strukovno udruženje radi

zastupanja interesa kvalifikovanih/akreditovanih osoba koje vrše certificiranje, te

izbjegavanja monopolizacije EPC procesa

• Preduslov: Potpuna implementacija zakonskog i regulatornog okvira kako bi se

osigurao potpuni razvoj tržišta energetskih usluga


22.09.2016 Seite 15

Sarajevo, 05.12.2014.

HVALA NA PAŽNJI !

Goran Krstović Head of Component Energy Efficiency in Bosnia and Herzegovina Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit (GIZ) GmbH Ferhadija 19 71000 Sarajevo Bosnia and Herzegovina T +387 (0) 33 204-895 F +387 (0) 33 209-858 M +387 (0) 61 174-091 E [email protected] I www.giz.de

mailto:[email protected]

http://www.giz.de/

trŽiŠte - vladars.net¾ište...• energetska usluga može obuhvatiti energetski pregled,...

Documents