UMC Utrecht

Trends in de zorgsector

en de relatie met milieu

Wat is zorgsector in Nederland?

• ca 100 ziekenhuizen • 8 medische centra/academische ziekenhuizen• ca 1700 verpleeg- en verzorgingshuizen• ca 100 instellingen geestelijke

gezondheidszorg

• thuiszorg• gehandicaptenzorg• huisartsen (eerste lijn)• paramedisch (bv. fysiotherapie)

Algemene trends in de zorg

1. Stijging vraag naar zorg• Vergrijzing: ouderdomziekten,

verzorging, verpleging

• Groei aantal mensen met langdurige aandoeningen

• Mensen zijn mondiger: wensen meer en eerder zorg

2. Kwaliteit is belangrijk• vraaggericht werken• maatwerk, patiënt staat centraal• terugdringen wachtlijsten

3. Kostenbeheersing• efficiëntie

Ontwikkelingen

1 fusies, dus minder ziekenhuizen, maar wel groter en met meer locaties

2 mensen sneller naar huis: intensieve bezetting

3 kwaliteit door patiëntgerichte zorgprocessen (veel verbouwingen)

4. digitalisering5. meer en zwaardere elektrische

apparatuur 6. inhaalslag radiotherapeutische capaciteit 7. toename risicovolle onderzoekslijnen 8. meer invriezen biologisch materiaal 9. kwaliteit door patiëntgericht bouwen

(healing environment met aandacht voor licht, geluid, beleving)

Ontwikkelingen

1 Onderscheid tussen verpleeghuizen en verzorgingshuizen steeds minder

2 Schaalvergroting (kostenefficiëntie)3 Uitbereiding capaciteit verpleeg en

zorg, door vervangende nieuwbouw (90%) en renovatie (10%)

4 Uitbereiding extramuraal 5 Verbetering kwaliteit en privacy

Ontwikkelingen

1 Veel veranderingen 2 Veel nieuwe

samenwerkingsverbanden 3 ‘ Vermaatschappelijking’4 Scheiden wonen en zorg5 Integratie: instellingen met meerdere

locaties6 Versterken eerstelijns GGZ

Nadelen van deze ontwikkelingen voor het milieu• toename milieubelasting door toename

zorgvraag en dus verbruik materialen, energie, afval, etc

• stijging energieverbruik/m2 door • meer en zwaardere apparatuur • meer cryogene opslag• elektrische bedden• ontkoppeld koken

• tekorten en hoge werkdruk > weinig aandacht voor milieu

• samengaan instellingen > extra actie nodig voor het aanpassen milieuvergunning

• extramuraal > voorzieningen treffen voor medisch afval buiten de instellingen

Kansen voor milieu

• Verbouw/nieuwbouw > kansen voor duurzaam bouwen

• Samengaan instellingen > kansen voor duurzaam inkopen

• Digitaliseren > minder chemicaliëngebruik, opslag en afval, minder papierverbruik, toename pc’s?

… kansen

• Kostenbesparing belangrijk argument voor zuinig omgaan met energie en grondstoffen, afvalpreventie en waterbesparing

• Healing environment > gezonde zorgomgeving = tevens groene omgeving?

• Ketenzorg en patiëntenlogistiek > minder verkeersbewegingen?

Ontwikkelingen voortkomend uit milieuwetgeving

• Steeds meer Europese milieuwetgeving bv ADR vervoer gevaarlijke stoffen

• CO2 emissiehandel / energieconvenant MJA

• Studie MinVROM specifiek ziekenhuisafval

• Nieuwe CPR 15.1 opslag gevaarlijke stoffen

• Aandacht voor medicijnen in afvalwater ?

• Registratie gevaarlijke stoffen (arbo)