travelogue 2

ΝΗΣΙΑΝίσυρος, Αμοργός, Χάλκη

ΑΚΤΗ ΤΟΥ ΑΜΑΛΦΙΣορέντο, Ποζιτάνο, Αμάλφι, Ραβέλο

ΑΓΟΝΗ ΓΡΑΜΜΗΔονούσα, Σχοινούσα, Λειψοί, Αγαθονήσι, Τέλενδος

ΣΚΩΤΙΑΜΠΑΛΙ

ΚΟΣΤΑ ΡΙΚΑΝΑΠΟΛΗ

ΙΟΥΛΙΟΣ - ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2008ΤΙΜΗ 4 €

3

editorial

Oι «προορισμοί» τα τελευταία χρόνια αυξάνονται, αλλά το «ταξίδι» μού φαίνεται ότι αποτελεί απειλούμενο είδος. Οι τόποι υποτάσσονται ολοένα και περισσότερο στις ανάγκες του τουριστικού μάρκετινγκ και στην επιδίωξη της

δημιουργίας «συσκευασμένου» τουριστικού προϊόντος με χαμηλό κόστος.Υπάρχει αγωνία για το ταξίδι, την ανακάλυψη, τη φυγή. Η επικοινωνία και το στοιχείο του απροσδόκητου, που

εμπεριέχει από τη φύση του το ταξίδι, δεν είναι πια αυτονόητα.

Σημείωσα όλα τα παραπάνω ένα πρωί στο ταξί. Τα τζάμια ήταν λερωμένα από τη βραδινή βροχή. «Έτσι θα είναι από ’δω και μπρος», είπε ο ταξιτζής, «θα γίνουμε τροπική χώρα, με αιφνίδιες δυνατές μπόρες». «Έχετε ζήσει σε

τέτοιες χώρες;», τον ρώτησα. «Όχι, αλλά ταξίδευα δεκαπέντε χρόνια με ποστάλια και έχω γνωρίσει πολλές».Η συζήτηση οδηγήθηκε γρήγορα στα ταξίδια, μόλις τον ρώτησα γιατί έφυγε από τα κρουαζιερόπλοια. «Δεν ήταν

η θάλασσα που με κούρασε», μου εξήγησε, «αλλά τα ταξίδια είχαν αλλάξει, έπαψαν να είναι μαγικά ακόμη και για μας το πλήρωμα. Για παράδειγμα, πηγαίναμε στη Μαδαγασκάρη με το κρουαζιερόπλοιο και κατεβαίναμε στις πιρόγες των ντόπιων για να πάμε στο λιμάνι, στα ψαροχώρια. Ήταν υπέροχα. Γνώριζες άλλους ανθρώπους, άλλες κουλτούρες, άλλους πολιτισμούς. Τα τελευταία χρόνια, όλα αυτά χάθηκαν. Οι ντόπιοι μας έπαιρναν με κρις-κραφτ

και είχαν γίνει απαιτητικοί και απότομοι. Πολλοί ήταν μεθυσμένοι. Θυμάμαι, μια φορά στην Αλάσκα, πήγαμε να κατεβάσουμε τον κόσμο, αλλά η επικεφαλής αρνήθηκε, όταν κατάλαβε πως υπήρχε κίνδυνος από τους ντόπιους.

Ο καπετάνιος δεν άφησε ούτε εμάς, το πλήρωμα, να κατεβούμε, γιατί οι κάτοικοι ήταν οι περισσότεροι μεθυσμένοι και επικίνδυνοι…Όπου πάει ο τουρισμός, κορίτσι μου… καταστρέφει, φύση και ανθρώπους. Εγώ πρόλαβα να δω τα

καλά. Δεν ήθελα να τα δω να γίνονται άσχημα…», είπε και σιώπησε ο πρώην ναυτικός.

Αυτή είναι η μία πλευρά της βιομηχανίας που ασχολείται με το μαζικό τουρισμό που αρχίζει να προβληματίζει όλο και περισσότερους. Τόσο τους ανθρώπους της τουριστικής βιομηχανίας, όσο και τους χρήστες των υπηρεσιών της.

Η άλλη πλευρά αφορά στο ίδιο το ταξίδι, που φθίνει, που εξαντλείται στο all inclusive, που περιορίζει ή αφαιρεί την ουσία της περιήγησης. Ο μαζικός τουρισμός κατεβάζει το κόστος, αλλά ταυτόχρονα, αναπόφευκτα ίσως, αναιρεί

τη μαγεία του ταξιδιού.

Κι αυτό είναι το ζητούμενο. Η μαγεία, η ανάκτηση της ταξιδιωτικής εμπειρίας και της περιήγησης με όρους σεβασμού του άλλου, με όρους μιας νέας οικουμενικής επικοινωνίας, με όρους που θα ξεπερνάνε το αυτονόητο και

θα κάνουν το ταξίδι, όχι μια απλή φυγή από την καθημερινότητα, αλλά μια ουσιαστική αναζήτηση και μια εμπειρία καθοριστική.

Ειρήνη Κακουλίδου[email protected]

Για να ξανακερδίσουμε τη μαγεία του ταξιδιού

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

4

30

3 editorial

10 agenda

16 κόσμος

18 φωτο-λεύκωμα παραλίες

26 hotels resorts

124 γεύσεις όστρακα

132 βιβλία

138 αυτοκίνητα cabrio

128 προσωπικές εμπειρίες σαντιάγκο - χιλή

30 προορισμός αμάλφι

44 τα μυστικά μιας πόλης νάπολη

56 αναζητήσεις σκωτία

66 spa μπαλί

78 φύση κόστα ρίκα

ταξιδεύοντας στον κόσμο

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

6

ταξιδεύοντας στην ελλάδα

88 η άλλη όψη άγονηγραμμή

100 περιπέτεια νίσυρος

110 προορισμός αμοργός

118 θεματικό ταξίδι χάλκη

Εκδότρια - Διευθύντρια: ΕιρήνηΚακουλίδου[email protected]•Σύμβουλος Έκδοσης: ΜάκηςΑνδρονόπουλος-

[email protected]•Creative Art Director: ΚατερίναΚατραμάτου-Τούλιου•Art Director: ΆννυΓεωργίου

•Αρχισυντάκτρια: ΡάνιαΤζιφοπούλου-Κωνσταντινίδη•Συντακτική Ομάδα: ΣοφίαΑναγνώστου,ΑντώνηςΔήμας,KατερίναΔρόσου,

ΔήμητραΚατραμάδου,ΤίναΚοντογιαννοπούλου,ΠηνελόπηΜατσούκα,ΧριστιάνναWinter•Επιμέλεια Κειμένων: ΕύηΑράδα

•Εμπορική Διεύθυνση: ΜαρίαΑνδρονοπούλου•Υπεύθ. Διαφήμισης & Δημ. Σχέσεων: ΕλευθερίαΤσικογιαννοπούλου-

[email protected]•Νομικός Σύμβουλος: ΚωνσταντίναΓιαλελή•Υπεύθ. Λογιστηρίου: ΘοδωρήςΜαλτζής

•Εκτύπωση:Βιβλιοσυνεργατική•Υπεύθ. Κυκλοφορίας: ΚώσταςΚοϊνης•Διανομή: Ευρώπη

ΤοTRAVELOGUEκυκλοφορείσταπερίπτεραστηντιμήτων4ευρώ.

Συνδρομές:

Εντός Ελλάδας: Εξαμηνιαίασυνδρομή (2 τεύχη) τιμή10ευρώ•Ετήσιασυνδρομή (4 τεύχη) τιμή20ευρώ•Διετής συνδρομή (8 τεύχη) τιμή

38 ευρώ. Για τις συνδρομές εκτός Ελλάδας η τελική τιμή εξαρτάται από το ύψος των ταχυδρομικών τελών.Υπεύθυνη συνδρομών:

ΕλευθερίαΤσικογιαννοπούλου[email protected]

Τοπεριοδικόείναιιδιοκτησίατης:CICADAΕΠΕ

Ξενίας5,ΠλατείαΜαβίλη,11527Αθήνα,Τηλ.:2107483051-2,Fax:2107483056

Website:www.travelogue-mag.gr,E-mail:[email protected]

Kείμενακαιφωτογραφίεςπουαποστέλλονταιστοπεριοδικόγιαδημοσίευσηδενεπιστρέφονται.Απαγορεύεταιημεοποινδήποτετρόπομετάδοσηήαναδημοσίευσημέρουςήόλουτουπεριοδικούχωρίςέγγραφηάδειατουεκδότη.Τακείμεναπουδημοσιεύονταιδεναντιπροσωπεύουνυποχρεωτικάαπόψειςτηςιδιοκτήτριαςεταιρείαςκαιτουεκδότηειδικότερα.

88

7

ταξιδεύοντας στην ελλάδα

events AGENDA

10

«Ανιχνεύοντας» το έργο του Γιάννη Μόραλη

Ελαιογραφίες, σχέδια και γλυπτά του μεγάλου σύγχρονου καλλιτέχνη και δaσκάλου, επιλεγμένα από δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές, εκτίθενται από τις 29 Ιουνίου στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στη Χώρα της Άνδρου. Το Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή φέτος τιμάει ένα

μεγάλο εν ζωή καλλιτέχνη: τον Γιάννη Μόραλη. Η έκθεση

έχει τίτλο “Μια Ανίχνευση” και μας δίνει τη δυνατότητα μιας αναδρομικής και ανιχνευτικής προσέγγισης του εντυπωσια-

κού σε πλαστικότητα, αλλά και εννοιολογική πυκνότητα, έργου του σπουδαίου Έλληνα καλλιτέχνη, που αναπτύχθηκε

ανάμεσα σ’ έναν ιδιόμορφο μετα-ιμπρεσιονιστικό ρεαλισμό, με έμφαση στην προσωπογραφία και την αφαιρετική σχη-

ματοποίηση, η οποία διέπεται από μια προϊούσα γεωμετρική λογική. Οι προτάσεις του αποτελούν σύνθεση του παλιού

με το νέο και σηματοδοτούν ένα δυναμικό «άνοιγμα» στο μεγάλο ρεύμα του μοντερνισμού.

Η έκθεση οργανώνεται με την υποστήριξη της Εθνικής Τράπεζας και την ευγενική χορηγία της ΕΡΤ στον τομέα επικοινωνί-

ας. Πολύτιμη η βοήθεια στην οργάνωση από τις κυρίες Πέγκυ και Δάφνη Ζουμπουλάκη.

Επίσης, έχει εκδοθεί τόμος με όλα τα έργα της έκθεσης, στον οποίο, εκτός από εκθεσιογραφικές, βιογραφικές και βιβλιο-

γραφικές πληροφορίες, συμπεριλαμβάνονται αφηγήσεις του ίδιου του καλλιτέχνη, τις οποίες συνέλεξε ο Ν. Παίσιος.

Τον Αύγουστο θα γίνονται καθημερινά ξεναγήσεις στην έκθεση στα Ελληνικά και τα Αγγλικά και θα προβάλλεται οπτικο-

ακουστικό ντοκιμαντέρ.

Το Μουσείο οργανώνει ειδικά προγράμματα για παιδιά 6-13 ετών.

Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης: Τηλ.: 22820-22 444

Στο “Μήκος Κύματος” μεγάλων ζωγράφων

Στην Άνδρο, στο κομψό κτήριο του Ιδρύματος Πέτρου και Μαρίκας Κυδωνιέως, ο Σαράντης Καραβούζης συνομιλεί νοερά με τον Giorgio

de Chirico και ο Δημήτρης Γέρος με τον Νίκο Εγγονόπουλο.

“Μήκος Κύματος” είναι ο τίτλος της έκθεσης που θα εγκαινιαστεί στις 19 Ιουλίου, στα πλαίσια

της οποίας οι δύο νεότεροι καλλιτέχνες αποτείουν φόρο τιμής στους δύο παλαιότερους. Ο Σα-

ράντης Καραβούζης ενστερνίζεται τον τρόπο θέασης του κόσμου και των εφαλτηρίων του De

Chirico και “τονίζει ένα κλίμα μοναξιάς, σιωπής κι ανησυχητικής ηρεμίας”, με μορφοποιήσεις

πνευματικών καταστάσεων που πηγάζουν από τη μνήμη και από το πραγματικό.

Από την άλλη, η τραγικότητα στα έργα του Δημήτρη Γέρου, συνδιαλέγεται με την ειρω-

νεία και το πικρό χιούμορ, με την ποιητική υπέρβαση του Νίκου Εγγονόπουλου, μέσα

από εικόνες που μετατρέπονται σε αναπάντητα ερωτηματικά. Το παρελθόν αντικαθίστα-

ται με το παρόν και ο μύθος με τις αλληγορίες της καθημερινότητας.

Η έκθεση θα διαρκέσει μέχρι τέλος Σεπτεμβρίου.

events AGENDA

12

H Tate Modern γίνεται διπλή

Το Bankside Power Station, το παλιό εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας που στεγάζει την Tate Modern, την αγαπημένη γκαλερί σύγχρονης τέχνης Βρετανών και μη, δεν επαρκεί πλέον λόγω αθρόας συρροής επισκεπτών... Το καινούργιο κτήριο, που θα φέρει και πάλι την υπογραφή των βραβευ-

μένων αρχιτεκτόνων Herzog και de Meyron και θα καταλαμβάνει 21.000

τ.μ., θα αυξήσει κατά 60% τον υπάρχοντα χώρο της γκαλερί, θα κοστίσει

210 εκατομμύρια στερλίνες και θα ολοκληρωθεί το 2012.

Η νέα Tate Modern φιλοδοξεί, εκτός από το να φιλοξενήσει ακόμα περισ-

σότερα έργα των πέντε βασικών ρευμάτων που φιλοξενεί σήμερα (κυβι-

σμός, φουτουρισμός, μινιμαλισμός, υπερρεαλισμός και φιλμ), θα «ανοί-

ξει» και σε πιο σύγχρονους τομείς, όπως εικαστικά videos, performance

και φωτογραφία.

Στα πλαίσια της επέκτασής της, η Tate έκανε φέτος δημοσκόπηση στους

νέους με θέμα «Τι περιμένουν από το καινούργιο κτήριο».

Ταυτόχρονα ζήτησε από τους νέους να φωτογραφίσουν με το κινητό τους

τηλέφωνο εσωτερικούς χώρους κτηρίων που τους άρεσαν. Όλες οι φωτο-

γραφίες θα εμφανιστούν στο The great Tate Mod Blog, σαν “mood board”,

ενώ φέτος το καλοκαίρι οι καλύτερες φωτογραφικές ιδέες θα παρουσια-

στούν σε χώρους της γκαλερί.

Η δεύτερη Foire Art Dubai στέφθηκε με επιτυχία και οι υπεύθυνοι της διοργάνωσης δηλώνουν ότι ο Αραβικός κόσμος δεν ενδιαφέρεται μόνο για την αγορά του πετρελαίου, αλλά και για εκείνη της τέχνης, η

οποία μπορεί να αποβεί επίσης κερδοφόρα.

Την ανερχόμενη αγορά της τέχνης «μυρίστηκε» ο Βρετανός John Martin,

ιδιοκτήτης gallery στο Λονδίνο και οργανωτής της Art London.

Η Foire Art Dubai ανέτειλε πέρσι με συμμετέχουσες σαράντα gallery

απ΄ όλο τον κόσμο και η επιτυχία της λειτούργησε ως πόλος έλξης κι άλλων,

με αποτέλεσμα φέτος ο αριθμός τους να διπλασιασθεί.

Κορυφή της ήταν η ζωγραφική και η φωτογραφία, τα προκλητικά θέματα

«κόπηκαν», ενώ οργανώθηκε ημέρα επίσκεψης της έκθεσης από γυναίκες...

Οι παρευρεθέντες είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν πολύ σημαντικούς

Ασιάτες, Άραβες και Αφρικανούς καλλιτέχνες.

Τη Foire επισκέφθηκαν «Κροίσοι» από την Κίνα, το Χονγκ Κονγκ, τον Λίβανο,

την Αίγυπτο, την Ινδία και το Ιράν, οι οποίοι κατέθεσαν τον οβολό τους

στο βωμό της τέχνης.

Η τέχνη πάει Ντουμπάι

Σκανδιναβικές πρωτεύουσες: 9 µέρες/8 διανυκτερεύσεις, από €1.190 Ταξίδι στο ατέλειωτο φως της Σκανδιναβίας. Διαµονή σε πόλεις-υπόδειγµα (Κοπεγχάγη, Όσλο, Στοκχόλµη και Ελσίνκι). Κρουαζιέρα Βαλτικής µε δείπνο-µπουφέ. Ξενοδοχείο 4* µε πρωινό-µπουφέ. Μεταφορές µε πολυτελές πούλµαν. Πτήσεις µε MALEV Αθήνα-Κοπεγχάγη & Ελσίνκι-Αθήνα. Αναχωρήσεις: κάθε Σάββατο, από 21 Ιουνίου έως και 30

Αυγούστου.

Σκανδιναβία/Φιόρδ: 10 µέρες/9 διανυκτερεύσεις από €1.690Το µόνο πρόγραµµα µε 4 διανυκτερεύσεις στα νορβηγικά φιόρδ (2 στο Μπέργκεν). Κεντρικά ξενοδοχεία 4*. Δύο εσωτερικές πτήσεις για ξεκούραστο ταξίδι. Μίνι κρουαζιέρα από Κοπεγχάγη σε Όσλο µε πλοίο της DFDS µε δείπνο-µπουφέ.

Πτήσεις µε KLM Αθήνα-Στοκχόλµη & Μπέργκεν-Αθήνα.Αναχωρήσεις: κάθε Τρίτη, από 8 Ιουλίου

έως και 26 Αυγούστου.

Χώρες Βαλτικής:7 µέρες/6 νύχτες από €1.115Ταξίδι στις κουκλίστικες βαλτικές πρωτεύουσες Βίλνιους, Ρίγα και Ταλίν. Από δύο διανυκτερεύσεις σε κάθε πόλη, σε κεντρικά ξενοδοχεία µε πρωινό-µπούφε. Ξεναγήσεις και στις 3 πόλεις, ηµιδιατροφή. Πτήσεις Αθήνα-Ρίγα & Ταλίν-Αθήνα µε KLM. Αναχωρήσεις: κάθε Κυριακή, από 6 Ιουλίου

έως και 24 Αυγούστου.

Ισλανδία/Γροιλανδία:9 µέρες/8 διανυκτερεύσεις από €2.490Ταξίδι παρέα µε τον ήλιο του µεσονυκτίου. Οδική περιήγηση στο νότιο τµήµα της Ισλανδίας µε επισκέψεις σε παγετώνες, geyser και καταρράκτες. Ξενάγηση στο Ρέικιαβικ και µίνι κρουαζιέρα στον Ατλαντικό για παρακολούθηση φαλαινών. Μπούφε-πρωινό,3 δείπνα & 1 γεύµα. Ξενοδοχείο 4* στο Ρέικιαβικ & τουριστικής κατηγορίας, µε ιδιωτικό µπάνιο στο νότιο γύρο του νησιού. Πτήσεις µε ΟΑ ή ΒΑ Αθήνα-Λονδίνο-Αθήνα και µε Icelandair Λονδίνο-Ρέικιαβικ-Λονδίνο. Προαιρετική αεροπορική εκδροµή στη Γροιλανδία. Αναχωρήσεις: 17 & 24 Ιουλίου.

Ιρλανδία: 8 µέρες/7 διανυκτερεύσεις από €1.390Ταξίδι στη µαγευτική ιρλανδέζικη φύση, 4 νύχτες σε ξενοδοχεία 3* & 4* στο γύρο του νησιού, 3 δείπνα. Είσοδος στο εθνικό πάρκο της Κονεµάρα. Οδικός γύρος νησιού (Γκόλγουει, Κονεµάρα, Ρινγκ οφ Κέρυ, Βράχος του Κάσελ, Μόχερ). Πτήσεις Αθήνα-Δουβλίνο-Αθήνα µε KLM. Aναχωρήσεις: 8, 20 & 27 Ιουλίου και 3 Αυγούστου.

Αγγλία/Σκοτία: 6 µέρες/5 διανυκτερεύσεις από €995Μάντσεστερ, Τσέστερ, Λίµνες, Γλασκόβη, Λοχ Νες, Ινβερνές, Εδιµβούργο, Υόρκη. Ξενοδοχεία 3* & 4*sup. Πρωινό & 4 γεύµατα. Ξεναγήσεις, µεταφορές. Αναχωρήσεις: Κάθε Σάββατο, από 12 Ιουλίου έως 30 Αυγούστου.

Μόσχα/Αγία Πετρούπολη:8 µέρες/7 διανυκτερεύσεις από €1.245Επισκέψεις σε Κρεµλίνο & Ερµιτάζ. Ξενοδοχείο 4*. Πρωινό & 7 γεύµατα. Ξενάγηση πόλεων, µεταφορές. Αναχωρήσεις: 27 Ιουλίου, 7 & 21 Αυγούστου.

ΕΥ

ΡΩ

ΠΗ

Βραζιλία/Αργεντινή: 11 µέρες/9 διανυκτερεύσεις από €2.490 Ρίο (ηµιδιατροφή), Καταρράκτες Ινγκουασού (ηµιδιατροφή), Μπουένος Άιρες (πρωινό). Ξεναγήσεις, µεταφορές. Αναχώρηση: 17 Αυγούστου.

Μεξικό/Κούβα:13 µέρες/11 διανυκτερεύσεις από €1.950Μέξικο Σίτυ, Μέριδα, Κάνκουν, Αβάνα. Ξενοδοχεία 4* & 5*. Πρωινό & 2 γεύµατα. Μεταφορές, ξεναγήσεις. Πτήσεις µε AIR FRANCE.Αναχωρήσεις: 25 Ιουλίου & 8 Αυγούστου.

Κούβα:9 µέρες/7 διανυκτερεύσεις από €1.370Αβάνα, Βινιάλες, Τρινιδάδ, Σάντα Κλά-ρα, Βαραδέρο. Ηµιδιατροφή & all inclusive στο Βαραδέρο. Ξενοδοχεία 4* & 5*. Ξεναγήσεις, µεταφορές. Πτήσεις µε IBERIA. Αναχωρήσεις: 11 Ιουλίου, 17 Αυγούστου.

Κόστα Ρίκα:9 µέρες/7 διανυκτερεύσεις €1.980Σαν Χοσέ, Ηφαίστειο Αρενάλ, Εθνικό Πάρκο Τορτογκουέρο. Ξενοδοχεία 3* & 4* sup. Ηµιδιατροφή, ξεναγήσεις. Πτήσεις µε IBERIA.Αναχωρήσεις: 11 & 18 Ιουλίου, 28 Αυγούστου.

Ν. Α

ΜΕΡ

ΙΚΗ

- Κ.

ΑΜ

ΕΡΙΚ

Η

Νέα Υόρκη: 8 µέρες/7 διανυκτερεύσεις από €1.650

Ξενοδοχείο 4*. Ξενάγηση πόλης, µεταφορές. Πτήσεις µε ΟΑ, Continental ή DELTA. Αναχωρήσεις: κάθε εβδοµάδα, από 19 Ιουνίου έως τέλος Αυγούστου.

Νέα Υόρκη/Νιαγάρας: 10 µέρες/9 διανυκτερεύσεις από €2.290Νέα Υόρκη, Ουάσιγκτον, Καταρράκτες Νιαγάρα. Ξενοδοχεία Α’ κατηγορίας. Ξεναγήσεις, µεταφορές. Πτήσεις µε ΟΑ, Continental ή DELTA. Αναχωρήσεις: κάθε εβδοµάδα, από 20 Ιουνίου έως τέλος Αυγούστου.

Νέα Υόρκη/Λας Βέγκας/Λος Άντζελες: 12 µέρες/11 διανυκτερεύσεις από €2.750

Ντίσνεϋλαντ, Universal Studios, Σαν Ντιέγκο. Ξενοδοχεία Α’ κατηγορίας µε πρωινό αµερικάνικου τύπου. Ξεναγήσεις, µεταφορές. Αναχωρήσεις: κάθε εβδοµάδα, από 20 Ιουνίου έως τέλος Αυγούστου.

Β. Α

ΜΕΡ

ΙΚΗ

Τανζανία: από €2.3209 µέρες/7 διανυκτερεύσεις Σαφάρι στα Εθνικά Πάρκα της Τανζανίας (Σερενγκέτι, Νγκορονγκόρο). Πλήρης διατροφή. Ξεναγήσεις.Αναχώρηση: 22 Αυγούστου.

Α Φ Ρ Ι Κ Η

Ινδία/Νεπάλ: από €2.39015µέρες/13 διανυκτερεύσειςΔελχί, Βαρανάσι, Τζαϊπούρ, Άγκρα, Κατζουράχο, Κατµαντού. Ξενοδοχεία 4* & 5*. Πρωινό & 13 γεύµατα. Ξεναγήσεις, µεταφορές. Αναχωρήσεις: 11, 18, 24 & 31 Ιουλίου, και 7, 15 & 29 Αυγούστου και 12 Σεπτεµβρίου.

Α Σ Ι Α

www.palmostravel.gr

☎ 210 9359384Ελ. Βενιζέλου 126, 171 22 Ν. Σµύρνη

14

Το Σαντιάγκο της Κούβας σαν η “Πρώτη πόλη της επανάστασης” ξέρει να γιορτάζει τη Φωτιά! Καυτά

όπως της αρμόζει... με πολύ μουσική, αισθησιακούς χορούς, αστείρευτο χιούμορ και τόνους ρούμι.

Κάθε χρόνο από 3-9 Ιουλίου οι Κουβανοί γιορτάζουν, την

Καραϊβικανή κουλτούρα, χορεύοντας οληµερίς κι ολονυχτίς

για µια ολόκληρη εβδοµάδα τροφοδοτούµενοι σταθερά και

ακατάπαυστα από το κουβανέζικο Havana Club Ρούµι.

Η ιστορία των εξεγέρσεων στο Σαντιάγκο της Κούβα, αρχίζει

πολύ πριν την επανάσταση του Κάστρο. Και όπως όλοι οι καλοί

επαναστάτες, οι Σαντιαγκουέρος ξέρουν καλά πως να πυροδοτούν

ένα πανηγύρι.

H «Φιέστα της Φωτιάς» προσφέρει όλα τα είδη διασκέδασης.

Από ζωντανές ορχήστρες παραδοσιακής µουσικής, µέχρι τους

καλύτερους Dj που παίζουν όλα τα γνωστά κοµµάτια της διεθνούς

µουσικοχορευτικής σκηνής... Κι ακόµα παρέλαση τρελλά

ζωγραφισµένων αυτοκινήτων πάνω στα οποία οι χορευτές

επιδίδονται σε απίστευτης φαντασίας τεχνικής και τολµηρότητας

χορευτικές φιγούρες.

Το ρούµι και η µπύρα ρεόυν χωρίς όριο και χωρίς τελειωµό και βάζουν φωτιά στο κέφι, ενώ κιόσκια στηµένα για

την περίσταση πουλούν ότι είδους fingerfood βάλει ο νους.

Το µόνο που δεν προσφέρεται είναι ποτήρια. Αν βρεθείτε στη «Φιέστα της Φωτιάς» πάρτε µαζί σας τα δικά σας

ποτήρια (το µεγεθός τους να κυµαίνεται αναλόγως των φιλοδοξιών σας για κατανάλωση αλκοόλ)... Τέλος µην

ξεχάσετε τα σωστά παπούτσια... Πρέπει να σας βγάλουν χορευτικά ασπροπρόσωπους για µια εβδοµάδα...

Το πάρτυ της φωτιάς στην Κούβα

Φεστιβάλ Tango και Milonga

Η πόλη Falda της Αργεντινής από τις 12-20 Ιουλίου χορεύει Τάγκο και Μιλόγκα... Κι άν κάνει κρύο τι; Οι φιγούρες ενός Αργεντίνικου Τάγκο

φλογίζουν κορμιά και πνεύματα...

Κάθε Ιούλιο η Falda φοράει κατάσαρκα τους µελαγχολικούς και παθιάρικους

ρυθµούς της αργεντίνικης µουσικής... Στο Δηµοτικό Θέατρο της πόλης “Carlos

Gardel” οι σπουδαιότεροι µουσικοί της χώρας και οι καλύτεροι χορευτές του κόσµου

συµµετέχουν στο Festival Nacional Tango y Milonga...

Αν βρεθείτε στην Αργεντινή.... να είστε εκεί... αξίζει τον κόπο...

άλλος τρόπος να ταξιδεύεις!

on line:✔ flights✔ hotels✔ ferries ✔ cars✔ packages

w w w. c i c a d a . g rΞενίας 5 Αθήνα 115 27τηλ.: 210 74 83 051-2

κόσμος FLASH

16

KΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ Πόσο γρήγορα λειώνουν τελικά οι πάγοι;Το κεντρικό συμπέρασμα του διεθνούς συνεδρίου που διοργάνωσε το Ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών πρόσφατα, είναι πως τα φαινόμενα της κλιματικής αλλαγής επιταχύνονται. Δύο χρόνια πριν, ο Economist, στην τελευταία σελίδα της ετήσιας έκδοσής του και υπό τον τίτλο «Ο καιρός το 2026», αποκάλυπτε πως τα κομπιούτερ υπολογίζουν ότι το καλοκαίρι του 2020 οι πάγοι στο βόρειο πόλο μπορεί να έχουν εξαφανισθεί. Δεν είναι τυχαίο λοιπόν, που ΗΠΑ, Καναδάς, Νορβηγία, Δανία (Γροιλανδία) και Ρωσία, οι «5 του αρκτικού κύκλου» προχώρησαν τελευταία σε συμφωνία που, σύμφωνα με εκτιμήσεις οικολόγων και διπλωματών, οδηγεί στο διαμελισμό και στην εκμετάλλευση της υφαλοκρηπίδας του Αρκτικού Ωκεανού…

Οι επιπτώσεις είναι και πολιτικέςΕίναι μάλλον σαφές πως τα ακραία καιρικά φαι-

νόμενα αποκτούν όλο και μεγαλύτερη ένταση

και συχνότητα. Το ίδιο άλλωστε συμβαίνει και με

την παραπληροφόρηση και τα συμφέροντα που

προκαλούν συστηματικά σύγχυση στη διεθνή

κοινή γνώμη γύρω από αυτά τα θέματα για οικο-

νομικούς και πολιτικούς λόγους. Παράδειγμα, η

μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα

σημαίνει λιγότερη κατανάλωση πετρελαίου κι

αυτό έχει πολιτικές επιπτώσεις. Η κλιματική αλλα-

γή, λένε οι ειδικοί, επηρεάζει και την ασφάλεια των

κρατών. Νερό, τρόφιμα, πρόσφυγες θα επηρεά-

σουν τις κινήσεις στη διεθνή πολιτική σκακιέρα…

80% των εδαφών της ανατολικής Μεσογείου απειλείται με ερήμωση και συνεχείς καύσωνες. Αν η μέση θερμοκρασία αυξηθεί κατά 3 βαθμούς, τότε το 20-50% της πανίδας και το 30-60% της χλωρίδας θα εξαφανισθεί και η Ελλάδα θα γίνει… Αίγυπτος.

ΣΠΑΤΑΛΗ ΝΕΡΟΥΔραματική η πτώση των αποθεμάτων για την ΑθήναΣτο ναδίρ βρίσκονται τα αποθέματα υδάτων για την Αττική, αφού από 1,26 δισ. κυβικά μέτρα το 2003 έπεσαν στα 0,71 φέτος. Την αλόγιστη άντληση υδάτων μαρτυρούν οι περίπου 10.000 νέες γεωτρήσεις που έχουν κατεβάσει τον υδροφόρο ορίζοντα στα νότια της Αττικής στα 30 μέτρα.

SOS για τις ελληνικές θάλασσεςΟ βυθός των ελληνικών θαλασσών,

σύμφωνα με έρευνα του πανεπιστημίου

Πατρών, βρίσκεται στο «κόκκινο», καθώς

παρουσιάζει υψηλή συγκέντρωση σε

πλαστικό και τόνους απορριμμάτων που

συσσωρεύονται και απειλούν τη θαλάσ-

σια πανίδα. Εντοπίστηκαν σκουπίδια ακό-

μη και σε βάθος 200 μ. Το πλαστικό μπου-

κάλι χρειάζεται 600 χρόνια για να λειώσει,

το αλουμινένιο κουτί 200 και ένα φίλτρο

τσιγάρου 5 χρόνια! Στο Σαρωνικό μετρή-

θηκαν 251 σκουπίδια στον πυθμένα ανά

τετρ. χλμ. Ας τα έχουμε αυτά υπόψη τώρα

που βγαίνουμε στις παραλίες…

Συμβαίνειστον κόσμοΑπό τον Μάκη Ανδρονόπουλο

17

ΚΛΙΜΑΤΙΚΟΙ & ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΟΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣFAO: Ακριβά τρόφιμα για 10 ακόμη χρόνια Ο τυφώνας Κατρίνα υποχρέωσε 1,5 εκατομμύριο ανθρώπους να εγκαταλείψουν την περιοχή τους, ενώ σε άλλα 2 εκατομμύρια υπολογίζονται οι μετανάστες του Ινδικού μετά το τσουνάμι. Οι ειδικοί εκτιμούν πως μέχρι το 2050 περισσότεροι από 115 εκατομμύρια άνθρωποι θα μεταναστεύσουν εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής και των διατροφικών προβλημάτων. Οι τιμές στα τρόφιμα θα συνεχίσουν να ανεβαίνουν τα 10 επόμενα χρόνια, σύμφωνα με έκθεση του FAO (Παγκόσμιος Οργανισμός Τροφίμων), γεγονός που θα επιφέρει αλλαγές στη δομή του παγκόσμιου συστήματος. Ήδη, οι οικονομικοί και οι γεωπολιτικοί συσχετισμοί αλλάζουν και νέες δυνάμεις αναδύονται, όπως η λεγόμενη ομάδα BRIC (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα). Η Ινδία προτείνει να καταργηθούν τα χρηματιστήρια εμπορευμάτων, γιατί η κερδοσκοπία οδηγεί αφύσικα τις τιμές στα ύψη. Συνεπώς, κι αυτό είναι το καλό, έχει αρχίσει έστω και στο παρά πέντε μια σοβαρή πλέον συζήτηση σε παγκόσμιο επίπεδο για την τιθάσευση των αγορών και τη μείωση των ρύπων.

36χώρες και 1,1 δισ. άνθρωποι απειλούνται σήμερα από την έλλειψη τροφίμων, επισημαίνει η Παγκόσμια Τράπεζα. Αν δε ληφθούν εγκαίρως μέτρα, τότε οι πληθυσμοί που λιμοκτονούν θα φθάσουν τα 2 δισ. ανθρώπους το 2020. Ήδη, η Ευρωπαϊκή Ένωση αλλάζει άρδην την αγροτική της πολιτική και δίνει και πάλι έμφαση στην παραγωγή.

ΤΟ ΝΤΟΜΙΝΟ ΤΩΝ ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΩΝΤαραχές φέρνουν οι τιμές στα τρόφιμα Η δίψα για ενέργεια των ΗΠΑ, της Κίνας, της Ευρώπης και άλλων αναπτυγμένων κρατών και η ραγδαία άνοδος των τιμών του πετρελαίου, οδήγησε πολλές αναπτυσσόμενες χώρες να εγκαταλείψουν τις καλλιέργειες σιτηρών, ρυζιού, καλαμποκιού και άλλων διατροφικής αξίας φυτών και να στραφούν μαζικά στην καλλιέργεια βιοκαυσίμων. Αυτό, σε συνδυασμό με τα εδάφη που χάνονται λόγω ξηρασίας, προκάλεσε διατροφικές ελλείψεις και άνοδο των τιμών, με αποτέλεσμα τα τρόφιμα να εμπλακούν στα πλοκάμια των δυνάμεων της αγοράς και της διεθνούς κερδοσκοπίας.

Οι αυξήσεις φθάνουν και το 180% την τελευταία τριετία. Στο Μεξικό υπολογίζεται ότι

900 χιλιάδες άνθρωποι κάθε χρόνο μεταναστεύουν λόγω

της διάβρωσης του εδάφους. Περίπου

4 δισ. άνθρωποι ζουν με λιγότερα από 3.000 $ το χρόνο, 1,4 δισ. από 3.000 μέχρι

20.000 $ και 600 εκατ. άνθρωποι

με περισσότερα από 20.000 $ το χρόνο. Ταραχές

ξεσπούν σε πολλά μέρη του κόσμου, καθώς η φτώχια και η πείνα

ακουμπούν όλο και περισσότερους ανθρώπους.

φωτο-λεύκωμα ΠΑΡΑΛΙΕΣ

18

19

Μια καλοκαιρινή ιστορίαΛέγεται ότι όταν ο Θεός έφτιαχνε

τον κόσμο, αποφάσισε να αφήσει τελευταία την Ελλάδα, έτσι ώστε να δημιουργήσει με

την ησυχία του το ιδανικό μέρος για τις καλοκαιρινές διακοπές του. Αντικρίζοντας εικόνες σαν κι αυτές

δε θες και πολύ για να το πιστέψεις…

Κείμενο - Φώτο: Αντώνης Δήμας


20

ΚΑΛΥΜΝΟΣΣυκάτη: Όπως την έφτιαξε ο Θεός…

21

ΣΥΜΗΜαραθούντα:

Όλοι έχουν δικαίωμα στην καλοπέραση...

ΚΟΥΦΟΝΗΣΙΦανός:

Αν ο παράδεισος είχε θάλασσα,

θα ήταν κάπως έτσι…

22

ΠΑΞΟΙΚαλτσονήσι: O αγαπημένος Άι-Σπυρίδωνας δε θα μπορούσε να είναι αλλού…

ΛΕΙΨΟΙΜακρονήσι:

O χρόνος, η θάλασσα

κι ο αέρας έβαλαν όλη τους την τέχνη.

ΚΕΦΑΛΛΟΝΙΑΜύρτος: Kαι μία διεθνής διασημότητα!


24

ΤΕΛΕΝΔΟΣ Χώρα Τελένδου:

Από εδώ πάνε για τον παράδεισο κι εδώ σερβίρεται

το δείπνο…

25

ΠΑΤΜΟΣΨιλή Άμμος:

Ένα ηλιοβασίλεμα, χίλιες σκέψεις…

hotels RESORTS

26

Falconara Charming House & ResortΣικελία, ΙταλίαΝΑ ακτή της Σικελίας μεταξύ Agrigento

και Ragusa

47 δωμάτια και 17 σουίτες

Beauty center, μασάζ, τούρκικο χαμάμ, θεραπείες προσώπου και σώματος.

Νησιά άλλης ...γραμμήςΔεν σας βάζουμε ιδέες! Η αλήθεια όμως είναι ότι ζηλέψαμε αυτά τα υπέροχα καλοκαιρινά resorts και είπαμε να μοιραστούμε την εικόνα τους μαζί σας.

27

La ColucciaΣαρδηνία, Iταλία

Χερσόνησος Coluccia, Βόρεια ακτή της Σαρδηνίας.

45 χιλιόμετρα από την Costa Smeralda

49 δωμάτια

Θαλάσσια σπόρ, τούρκικο χαμάμ, μασάζ, θεραπείες προσώπου και σώματος.

hotels RESORTS

28

Choupana Hills Resort & SpaMadeira - ΠορτογαλίαΣε υψόμετρο 550 μέτρων, σε απόσταση

10 λεπτών από την πρωτεύουσα της Μαδέιρα,

Funchal

79 bungalows και 4 σουίτες

Θεραπείες προσώπου και σώματος, ινδικό μασάζ, αρωματοθεραπεία, ρεφλεξολογία, τούρκικο χαμάμ.

κοσμος

30 αμάλφι η συμφωνία της ομορφιάς και της νοσταλγίας

44 νάπολη scherzosa, mafiosa e capricciosa

56 σκωτία ό,τι κρύβει κάτω από τη φούστα

66 μπαλί η τέχνη της ανατολής στα δάχτυλα

78 κόστα ρίκα απόλυτη αίσθηση ζωής

προορισμός ΑΜΑΛΦΙ

30

31

Ακτή του Αμάλφι...η συμφωνία της ομορφιάς και της νοσταλγίαςΈνας λεμονόκηπος πάνω από το γκρεμό. Ανάμεσά τους μικρές πόλεις, αρχιτεκτονικά μπιμπελό, κολημμένα σαν χαλκομανίες πάνω στον γκρίζο βράχο. Αυτή είναι η Costiera Amalfitana. Ένα από τα πιο κομψά μέρη της Μεσογείου, μια ώρα πιο κάτω από τη Νάπολη.Ανακαλύφθηκε από τους Ρωμαίους συγκλητικούς που έχτισαν εκεί τις επαύλεις τους και έκτοτε ήταν αντικείμενο του πόθου πολλών επίδοξων κατακτητών. Από τον περασμένο αιώνα πολιορκείται από καλλιτέχνες, συγγραφείς, διανοούμενους και κυνηγούς της απόλυτης ομορφιάς.

Κείμενο: Μάκης Ανδρονόπουλος

Ο δρόμος, ουσιαστικά, δεν έχει αλλάξει από το 1853, από τότε που τον χάραξε ο βασιλιάς Φερδινάνδος Β΄ των Βουρβόνων για να συνδέσει το Βιέτρι σουλ Μάρε με τη Σάντα Αγκάτα ντέι ντούε Γκόλφι ανάμεσα στα βουνά Λάταρι και τις απόκρημνες ακτές της Καμπανίας. Είναι τα 70 ομορφότερα χιλιόμετρα του κόσμου, όπως πολλοί διεθνείς και επώνυμοι ταξιδιώτες έχουν υποστηρίξει. Η οδήγηση είναι δύσκολη. Όχι τόσο γιατί ο δρόμος είναι στενός ή γιατί οι στροφές είναι πολλές, αλλά γιατί η θεσπέσια θέα των απότομων βράχων και οι αλλεπάλληλες ολοζώντανες καρτ- ποστάλ των πολύχρωμων χωριών αποσπούν την προσοχή του οδηγού. Οι εικόνες σού κόβουν την ανάσα. Τα χρώματα, οι ώχρες, ο χρόνος, το πράσινο, το άρωμα του λεμονιού, οι γκρίζοι απότομοι βράχοι, το μπλε κόμπαλτ της Τυρρηνικής Θάλασσας, οι βυζαντινές και αραβικές αναφορές, τα κάστρα και οι βίλες συνθέτουν μια συμφωνία ανάλαφρη και νοσταλγική.


32

Από τους Ρωμαίους Συγκλητικούς που επέλεξαν την περιοχή για να φτιάξουν τις βίλες τους μέχρι τις ντίβες του ασπρόμαυρου ιταλικού σινεμά που φόρεσαν για πρώτη φορά, στην παραλία του Ποζιτάνο, το μπικίνι, η Ακτή του Αμάλφι, η φημισμένη Costiera Amalfitana σε κερδίζει ολοκληρωτικά και σε καθηλώνει με την ομορφιά της. Η Ακτή του Αμάλφι εκτείνεται στη νότια πλευρά της χερσονήσου του Σορέντο, καταλήγοντας στον Κόλπο του Σαλέρνο. Οδήγησα το δρόμο του Φερδινάρδου ανάποδα, κατεβαίνοντας από τη Νάπολη στο πανέμορφο Σορέντο, κι από εκεί στη Σάντα Αγκάτα από όπου έπιασα την Κοστιέρα Αμαλφιτάνα. Δυστυχώς, το αυτοκίνητο δεν ήταν ένα κλασσικό ιταλικό convertible όπως θα άρμοζε στην περίσταση -ίσως κάποια άλλη φορά...Ποζιτάνο, Πραϊάνο, Κόνκα ντέι Μαρίνι, Αμάλφι, Ραβέλλο, Μινόρι, Μαϊόρι, Τσετάρα, Βιέτρι σουλ Μάρε, Σαλέρνο. Μια αξέχαστη διαδρομή με τη συνοδεία της μοναδικής φωνής του μεγαλύτερου τενόρου όλων των εποχών, του Ναπολιτάνου Ενρίκο Καρούζο στο CD του αυτοκινήτου. Δεν πρέπει να εγκαταλείψετε τη Νάπολη χωρίς να προμηθευτείτε το Addio mia bella Napoli με τον Καρούζο. Η ηχογράφηση έχει γίνει σε γραμμόφωνο και υπάρχουν κομμάτια που σε κάνουν να λιώνεις. Κι αν δεν το βρείτε, ψάξτε μια συλλογή με το E lucevan le stele από την Tosca του Πουτσίνι στη μοναδική εκτέλεση του Καρούζο. Ένα καταπράσινο βουνό, με ηφαιστειογενείς βράχους που γκρεμίζονται απότομα στη θάλασσα, γεμάτο λεμονιές και άλλα εσπεριδοειδή στις χαμηλές πλαγιές του. Το βράδυ ο δρόμος φωτίζεται με λαμπτήρες ενσωματωμένους στα βράχια. Τίποτε δε χαλάει την αισθητική. Τα καλώδια είναι αόρατα. Οι Ιταλοί έχουν προσέξει πολύ αυτόν το δρόμο και τη φυσική του εικόνα.Τα χωριά είναι μονοδρομημένα και οργανωμένα συνήθως κυκλικά. Το παρκάρισμα δεν είναι εύκολη υπόθεση και μόνο στα πάρκινγκ μπορείς να βρεις θέση ή στην είσοδο κάθε χωριού. Τα σπίτια, οι επαύλεις, οι ναοί και τα μικρά παλάτσο έχουν σαφή αναφορά στη βυζαντινή και τη μαυριτανική αρχιτεκτονική. Το στιλ Romanesque είναι επίσης έντονο, όπως άλλωστε και οι αναφορές στις ανέμελες εποχές της δεκαετίας του ’30. Η Costiera Amalfitana είναι σαν το limoncelo που παράγει η περιοχή. Δροσερή και ευχάριστη.


34

Σορέντο, η πόλη των επαύλεων και των κήπωνΜια υπέροχη πόλη με εντυπωσιακές επαύλεις, 47 χλμ. από τη Νάπολη, με ένα μοναδικό ηλιοβασίλεμα που το εκθείασαν μεγάλοι καλλιτέχνες σαν τον Γκαίτε, τον Νίτσε, τον Βάγκνερ, τον Βέρντι, τον Μπάιρον, το Σορέντο, αρχαία ελληνική πόλη, χαρακτηρίζονται από την ηρεμία του τοπίου και το πάθος των 18 χιλιάδων κατοίκων του.

Τα χρώματα και τα αρώματα συνδυάζονται με μια μοναδική θέα στον Κόλπο της Νάπολης. Στο ιστορικό κέντρο δεσπόζει η Piazza Torquato Tasso με το άγαλμα του ποιητή που έγραψε το επικό ποίημα «Ελεύθερη Ιερουσαλήμ» τον 16ο αιώνα, ενώ σημαντικά κτήρια, που έχουν πάνω από 500 χρόνια ζωή, είναι το διοικητήριο Sominova και ο καθεδρικός της πόλης, το Duomo. Σημαντικές συλλογές αρχαιοτήτων υπάρχουν στο ολόλευκο Museo Correale di Terranova και πίσω από αυτό, ένας πανέμορφος κήπος με θέα στον Κόλπο.

Καταπληκτική είναι η θέα προς το Βεζούβιο από τις βεράντες και το λεμονόκηπο του φημισμένου Grand Hotel Excelsior Victoria, ενός ιστορικού ξενοδοχείου του 19ου αιώνα, που έχει όμως μνήμες από την Belle Epoque, τον Enrico Caruso και την αρτ ντεκό, αλλά και τον Λουτσιάνο Παβαρότι κι άλλους νεότερους Ιταλούς καλλιτέχνες.

Η αγορά της πόλης έχει ό,τι μπορεί να θέλει ο ταξιδιώτης: ρούχα, παπούτσια, υπέροχα κεραμικά και είδη λαϊκής τέχνης, αλλά και ζυμαρικά, προσούτο, λιμοντσέλο και άλλα παραδοσιακά τρόφιμα της περιοχής.

Ιδιαίτερη αναφορά δικαιούνται οι μικρές καυτερές κόκκινες πιπερίτσες, τα πεπεροντσίνι, που οι ντόπιοι χρησιμοποιούν σε όλες τις σάλτσες. Πιστεύουν, μάλιστα, τόσο στις ξεχωριστές τους ιδιότητες που τα αποκαλούν περιπαιχτικά, «Viagra naturale»!

Οπωσδήποτε να αγοράσετε δυο μπουκάλια κόκκινο Lacrιma di Criste, κρασί από τις

ποικιλίες που φύονται στα ηφαιστιογενή εδάφη της περιοχής. Ο θρύλος λέει ότι κάποτε ο Χριστός κάθισε στο Βεζούβιο και κοίταξε τη θέα, συγκινήθηκε και δάκρυσε. Στο σημείο όπου έπεσαν τα δάκρυά του, οι αγρότες φύτεψαν αμπέλια που έβγαλαν ένα κρασί με υπέροχο άρωμα.

Από το Σορέντο μπορείτε να πάρετε το καραβάκι για μία ημερήσια εκδρομή στο Κάπρι, που απέχει λιγότερο από μια ώρα.


36

Το πρώτο διαμάντι της Costiera Amalfitana είναι το Ποζιτάνο. Χτισμένο στην απότομη πλαγιά ενός γκρίζου βράχου, 300 μέτρα πάνω από τη θάλασσα, ανάμεσα σε δύο πράσινα βουνά, μοιάζει με πολύχρωμη χαλκομανία.

Ο χρόνος που έχει περάσει είναι από όλους σεβαστός. Οι αναπαλαιώσεις γίνονται με πολύ σεβασμό στην πατίνα του χρόνου και οι μικρές υπερβολές είναι εξαιρέσεις στον κανόνα.

Το χωριό βρίσκεται 57 χλμ. από τη Νάπολη και 40 από το Σαλέρνο. Μικρά ξενοδοχεία των 30-60 δωματίων σκαρφαλώνουν στους βράχους και προσφέρουν όλες τις ανέσεις. Με παλιά έπιπλα και αντίκες, με ζωγραφισμένους τοίχους και παλιούς πίνακες, τα ξενοδοχεία του Ποζιτάνο, πνιγμένα στις βουκαμβίλιες, σε μεταφέρουν σε μια άλλη φάση του χρόνου. Σε κάθε στροφή του δρόμου υπάρχει ένα εστιατόριο με τα τραπεζάκια έξω και τις σπεσιαλιτέ του.

Η ατμόσφαιρα είναι υγρή και ερωτική.Το Ποζιτάνο το ανακάλυψαν οι σταρ του

ιταλικού σινεμά τη δεκαετία του ’50 και στη Μεγάλη Παραλία του πρωτοφορέθηκε το 1959 το πρώτο μπικίνι. Ζωντανό και παρδαλό, το Ποζιτάνο έχει πολλές μπουτίκ και δική του τοπική μόδα, εντυπωσιακά μοντέρνα κοσμήματα, γκαλερί τέχνης και καταπληκτικά κεραμικά με ζωγραφιές από τα αγροτικά προϊόντα της περιοχής και μοτίβα με ζωηρά χρώματα, μπλε, κίτρινο, πράσινο, κόκκινο.

Σημαντικότερο αξιοθέατο του Ποζιτάνο, η εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, η Santa Maria Assunta που ξεχωρίζει με το θόλο της διακοσμημένο και πολύχρωμο. Στην εκκλησία αυτήν προσελκύει το ενδιαφέρον η εικόνα της Μαύρης Παναγιάς, της Madonna Nera.

Η παράδοση λέει ότι η εικόνα ήρθε με ένα καράβι από την Ανατολή, το 12ο αιώνα, και πως το πλήρωμα άκουσε μια φωνή από το

αμπάρι που ζητούσε να αφήσουν την εικόνα στην παραλία του Ποζιτάνο, πράγμα που έκαναν.

Ενδιαφέρον έχουν οι πύργοι της ακτής πάνω στα απόκρημνα βράχια, καθώς και τα νησάκια Li Galli.

Προσπερνώντας το Ποζιτάνο καθ’ οδόν προς το Αμάλφι, μετά το ωραίο Πραϊάνο, δεν πρέπει επουδενί να προσπεράσετε τη Σμαραγδένια Σπηλιά και την Κόνκα ντέι Μαρίνι.

Ο θρύλος των Σειρήνων Ο μύθος των Σειρήνων παραμένει ζωντανός στην περιοχή της Καμπανίας από την αρχαιό-τητα. Τα τρία νησάκια που είναι απέναντι από την ακτή του Ποζιτάνο και λέγονται Li Galli, πιστεύεται ότι είναι τα σώματα των τριών Σει-ρήνων, της Λιγείας, της Παρθενόπης και της Λευκωσίας, οι οποίες αυτοκτόνησαν, όταν ο Οδυσσέας κατάφερε να αποφύγει τη σαγήνη του τραγουδιού τους και μετατράπηκαν σε βραχονησίδες.

Ο θρύλος χρονολογείται από τον 5ο π.Χ. αιώνα, όταν άρχισε ο εποικισμός της περιοχής από τους Αχαιούς. Στα κλασσικά χρόνια, τα νησιά της Ίσκιας και της Βιβάρα, που είναι στον επάνω Κόλπο της Νάπολης, λέγονταν Σειρηνούσες, γεγονός που δείχνει πως ο θρύ-λος κυριαρχούσε στην περιοχή και φαίνεται πως ήταν γνωστός ακόμη και στους Ετρού-σκους της Μαρτσίνα, το σημερινό Vietri sul Mare.

Άλλωστε, η περιοχή ήταν ναυτική και ζούσε με τις ιστορίες των θαλασσινών για το δαίμονα Μεριντιάνο, που χτύπαγε τα πλοία προς το τέλος της ημέρας, όταν ο ήλιος και η κωπηλασία είχαν κουράσει τους ναυτικούς, ρίχνοντάς τους σε λήθαργο και παρέσυρε τα πλοία ανοιχτά στο πέλαγος: ένας μύθος που μοιάζει πολύ με το παραπλανητικό τραγούδι των Σειρήνων.

Ποζιτάνο, κάθε στροφή και έκπληξη ομορφιάς


38

Όλα παίζονται στην κεντρική πλατεία, όπου δεσπόζει ο Καθεδρικός του Αγίου Ανδρέα, ο οποίος θεωρείται μια από τις ομορφότερες εκκλησίες της Ιταλίας. Χτίστηκε το 10ο αιώνα και διατηρεί από τότε την ίδια μπρούτζινη πόρτα, παρά τις ανά τους αιώνες ανακαινίσεις του.

Εκεί στα όμορφα καφέ της πλατείας Duomo di Sant’ Andrea μπορεί κανείς να απολαύσει granitta di limone ή λιμοντσέλο σε κολονάτα σφηνάκια, παγωμένα στην κατάψυξη, ή το αντίστοιχο λικέρ με γεύση μανταρίνι, καθώς χαζεύει με τις ώρες το πολύχρωμο πλήθος. Αυτό είναι το Αμάλφι, που έχει δώσει και το όνομά του στην περιοχή.

Το Borgo, το ιστορικό κέντρο με τον στεγασμένο Δρόμο των Εμπόρων και, στον παραλιακό δρόμο, ο Ξενώνας των Καπουτσίνων Μοναχών, το Δημαρχείο και το περίφημο Ναυπηγείο, όπου κατασκευάζονταν οι γαλέρες με τα 116 κουπιά.

Το ένδοξο Αμάλφι, που κάποτε αριθμούσε 80.000 κατοίκους, ζει σήμερα από το λαμπρό του παρελθόν που αναβιώνει κάθε χρόνο στις 27 Ιουνίου, στη γιορτή του Αγίου Ανδρέα, προστάτη της πόλης, με πομπές και αναπαραστάσεις, και κάθε τέσσερα χρόνια με τη Regata storica delle antiche Republiche Marinare.

Μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο αναβίωσε το παλιό έθιμο της λεμβοδρομίας μεταξύ των τεσσάρων ναυτικών δημοκρατιών της Ιταλίας: της Βενετίας, της Γένοβα, της Πίζας και του Αμάλφι. Οι ναυτικοί αυτοί αγώνες γίνονται εκ περιτροπής κάθε χρόνο σε μία από τις τέσσερις πόλεις. Παρ όλο που τα πλοία της Βενετίας έχουν σημειώσει τις περισσότερες νίκες, οι εορτασμοί στο Αμάλφι θεωρούνται λαμπροί και αφήνουν υπέροχες αναμνήσεις στους τυχερούς που τους πετυχαίνουν. Η σειρά του έρχεται πάλι το 2009. Οι

παρελάσεις με τα μεσαιωνικά κουστούμια, οι στολές των ιπποτών, τα εξαιρετικά βεγγαλικά, οι μουσικές, οι χοροί, το κρασί και φυσικά οι ίδιες οι λεμβοδρομίες αναβιώνουν μια μοναδική ατμόσφαιρα.

Η ναυτική Δημοκρατία του ΑμάλφιΗ Ακτή του Αμάλφι έχει μια ιδιαίτερη ιστορία με πολλά γυρίσματα, όπως άλλωστε και η ευρύτερη επαρχία της Καμπανίας, με την περιοχή της Νάπολης να δεσπόζει.

Μέχρι τον 5ο μ.Χ. αιώνα η Ιταλία ήταν η μόνη χώρα της Δυτικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας που δεν την είχαν καταλάβει τα βαρβαρικά γερμανικά φύλα. Το 488 δέχθηκε την εισβολή των Οστρογότθων.

Λίγες δεκαετίες μετά, οι Βυζαντινοί εισβάλουν και ανακτούν τη Ραβένα, τη Σικελία, την Κορσική, τη Σαρδηνία, την Καλαβρία, καθώς και την περιοχή της Νάπολης και του Αμάλφι.

Θα ακολουθήσει στο δεύτερο μισό του 6ου αιώνα η εισβολή των Λομβαρδών και εκατό χρόνια αργότερα των Φράγκων που καταλαμβάνουν κι αυτοί τη χερσόνησο.

Οι Βυζαντινοί περιορίζονται σε κάποιους θύλακες. Ένα κύμα αυτονομίας διαπερνά την Ιταλία. Οι Έλληνες πρίγκιπες αντικαθίστανται από τοπικούς άρχοντες και η Βενετία, η Νάπολη, το Σορέντο και το Αμάλφι αποκτούν πολιτική εξουσία.

Το Αμάλφι θα υποταχθεί το 838 στο λομβαρδικό Δουκάτο του Μπενεβέντο, αλλά το 839 οι κάτοικοι επαναστατούν, εκδιώκουν τους κατακτητές, εγκαθιστούν άρχοντα από την τοπική αριστοκρατία. Οι φτωχοί κάτοικοι της περιοχής στρέφονται δυναμικά πλέον προς τη θάλασσα για να επιβιώσουν.

Το Αμάλφι είναι η πρώτη χρονικά από τις τέσσερις ναυτικές δημοκρατίες που ήκμασαν στην ιταλική χερσόνησο, τις Repubbliche Marinare (Βενετία, Γένοβα και Πίζα). Στο

Αμάλφι, η λαμπρότητα μιας παλιάς δόξας


40

βορρά συνορεύει με το Δουκάτο της Νάπολης και στο νότο με τα πριγκιπάτα του Σαλέρνο και του Μπενεβέντο.

Θα ανταγωνιστεί τη Γένοβα και την Πίζα για την κυριαρχία στην Τυρρηνική ακτή και θα αντιμετωπίσει τους Σαρακηνούς και τους Άραβες, που τελικά θα καταλάβουν τη Σικελία.

Ο στόλος του είχε ένα συγκριτικό πλεονέκτημα, την πυξίδα που κατασκεύασε ο Flavio Gioia.

Το Αμάλφι θα αποκτήσει πλούτο και δύναμη, γεγονός που το εξαίρει και ο Άραβας χρονογράφος Αμπού αλ Χαουκάλ στο περίφημο «Βιβλίο για τους δρόμους και τα Βασίλεια». Ο στόλος του Αμάλφι μαζί με αυτόν της Νάπολης θα νικήσει στο λιμάνι της Όστια τον αραβικό στόλο που απειλούσε τη Ρώμη.

Το Αμάλφι είχε δικό του νόμισμα και διατηρούσε εμπορικούς σταθμούς σε όλη τη Μεσόγειο, από την Τρίπολη, την Αλεξάνδρεια, τη Βηρυτό, την Κύπρο μέχρι την Κωνσταντινούπολη.

Ονομαστός είναι ο ναυτικός κώδικας Tavole Amalfitana που ρύθμιζε σε όλη τη Μεσόγειο τις συναλλαγές και σήμερα φυλάσσεται στο Δημαρχείο της πόλης.

Η Βυζαντινή Αυτοκρατορία διατηρεί εκείνη την εποχή τυπική κυριαρχία (καθεστώς προστασίας) στις πόλεις και θα αφήσει την πολιτιστική της σφραγίδα μέχρι τις πρώτες δεκαετίες του 1000 μ.Χ.

To 1038 o πρίγκιπας του Σαλέρνο καταφέρνει να κατακτήσει την πόλη, αλλά το 1052 οι κάτοικοι τον εκδιώκουν. Το 1073 οι Νορμανδοί εισέρχονται σαν φίλοι στο Αμάλφι, όπως και το Σαλέρνο.

Τελικά, ο Νορμανδός Βασιλιάς της Σικελίας θα γίνει το 1137 άρχοντας της πόλης που δε θα ξαναγίνει ποτέ ανεξάρτητη.

Το χειροποίητο χαρτί

του Αμάλφι

Το χειροποίητο χαρτί ήταν μια εφεύρεση

των Αράβων που ήταν απολύτως ανα-

γκαία για τους εμπόρους του Αμάλφι, οι

οποίοι έκαναν πολλές συναλλαγές σε

όλη τη Μεσόγειο και χρειάζονταν χαρ-

τί για να τις καταγράψουν. Το αραβικό

χαρτί ήταν πιο εύχρηστο και πιο καθαρό

από την περγαμηνή. Άλλωστε, εκεί γύρω

στο 12ο αιώνα άλλαξε και η σημασία της

γραφής. Οπότε, οι έμποροι του Αμάλφι

έφεραν την αραβική τέχνη και την προ-

σάρμοσαν στις δικές τους ανάγκες. Ακόμη

και σήμερα παράγεται με τον παραδοσι-

ακό τρόπο χαρτί, από χαρτοπολτό που

γίνεται με βάση το βαμβάκι, σε ειδικούς

νερόμυλους, και στη συνέχεια πιέζεται με

κυλίνδρους και στεγνώνει.

41

Πέντε περίπου χιλιόμετρα από το Αμάλφι, στα 350 μ. υψόμετρο, βρίσκεται το Ραβέλλο που κουβαλάει μια σπουδαία καλλιτεχνική ιστορία. Ανεξάρτητη πόλη-κράτος μέχρι το 1813, διαθέτει τα τεκμήρια μιας μεγάλης ακμής που απέφερε το εμπόριο με την Ανατολή. Παλάτια, επαύλεις, εκκλησίες, μικρά κάστρα και, φυσικά, η περίφημη Βίλα Ρούφολο, που φιλοξένησε πολλά καλοκαίρια τον Βάγκνερ, ο οποίος συνέθεσε εκεί και έπαιζε με την

ορχήστρα της πόλης πολλά από τα έργα του. Σήμερα, στη Βίλα δίνονται κοντσέρτα μουσικής και αξίζει κανείς να περπατήσει στους κήπους της και να απολαύσει τη θέα και το ηλιοβασίλεμα. Η μουσική σε έναν τέτοιο χώρο αποκτά μια άλλη υπόσταση, γίνεται μαγική και συναρπαστική.Τη συναγωνίζεται, φυσικά, η Βίλα Τσιμπρόνε. Το Ραβέλλο, «το μέρος που οι ποιητές πηγαίνουν για να πεθάνουν», όπως λέει η παράδοση,

φιλοξένησε τον Βοκκάκιο, τον Αντρέ Ζιντ, τον Ντ. Χ. Λόρενς. Μια πόλη με κήπους και αρώματα που μένει αξέχαστη. Ανάλαφρη σαν το Eau de toilette “Aqua di Ravello”, που θα αναζητήσετε στα μικρά αρωματοπωλεία του, και ανεξίτηλη σαν τα χρώματα στα κεραμικά της περιοχής.Μετά το Ραβέλλο, το Μινόρι, το Μαϊόρι, οι κατακόμβες της Μπαντία, η Τσετάρα και το Βιέτρι σουλ Μάρε στα λίγα χιλιόμετρα από το Σαλέρνο.

Ραβέλλο, το πλεονέκτημα της Βίλας Ρούφολο


42

Το καλοκαιρινό Φεστιβάλ της Costiera Amalfi tana H Ακτή του Αμάλφι σφύζει από καλλιτεχνικές εκδηλώσεις σε όλο της το μήκος. Το περιβάλλον και οι επιβλητικοί αυθεντικοί χώροι προσφέρονται για μουσική. Πρωταγωνιστεί, βέβαια, το Ραβέλλο, με τα κοντσέρτα στη Βίλα Ρούφολο (www.ravelloarts.org), αλλά και η Μονή της Σάντα Ρόζα στο Κόνκα ντέι Μαρίνι. Τον Ιούλιο και τον Αύγουστο τα περισσότερα ρεσιτάλ γίνονται στο Μοναστήρι της Σάντα Ρόζα, ενώ το φεστιβάλ τζαζ (www.jazzonthecoast.it ) που διοργανώνει η Μουσική Εταιρεία της Ακτής γίνεται στο Μινόρι.

1.Ραβέλλο - Μουσικές στη Βίλα Ρούφολο

21 ΙουνίουΈργα πιάνου Ντεμπισί και Ραβέλ για τέσσερα χέρια από τους Alessandra Aina και Mario Coppola.

23 ΙουνίουΤrio op.121, Trio op.38 του Λ. Β. Μπετόβεν από τους Rocchino, Orabona, Menella.

25 ΙουνίουΡεσιτάλ του πιανίστα Rafaele Maisano σε έργα Χάιντν και Σοπέν.

25 ΙουνίουTo Nova Polis Wind Ensamble σε έργα Μότσαρτ, Χάιντν, Ντανζί και Ροσίνι.

13 Σεπτεμβρίου To Nova Polis Wind Ensamble σε έργα Μότσαρτ, Χάιντν, Ντανζί και Ροσίνι.

13 Σεπτεμβρίου Τrio op.121, Trio op.38 του Λ. Β. Μπετόβεν από τους Rocchino, Orabona, Menella.

17, 19 και 20 Σεπτεμβρίου Αφιέρωμα στον Φρανς Σούμπερτ από τον πιανίστα Michelangelo Carbonara. 22 ΣεπτεμβρίουΟι Lelio Di Tullio κλαρινέτο και Paola Landrini πιάνοφόρτε σε έργα C. Reinecke, Ch. M. Widor, G. Verdi, C. Saint-Saëns και C. Debussy.

43

24 ΣεπτεμβρίουΡεσιτάλ του πιανίστα Walter Roccaro σε έργα Mozart, Mendelssohn και Chopin.

24 ΣεπτεμβρίουΡεσιτάλ από τον πιανίστα Fabrizio Romano με έργα Schumann, Brahms και Leoncavallo.

27 ΣεπτεμβρίουΈργα Bach, Beethoven, Debussy, Liszt από τον πιανίστα Costantino Catena.

29 ΣεπτεμβρίουΈργα του Robert Schumann από το κουαρτέτο VIOLA clarinetto, ROCCHINO

violino e viola, SCALZO violoncello, RICCARDI pianoforte.

2. Κόνκα ντέι Μαρίνι - Σάντα Ρόζα

22 ΙουλίουΡεσιτάλ του πιανίστα Gigliofi ore Fortunato σε έργα Μπετόβεν,

Σούμπερτ, Λιστ και Σοπέν.

29 ΙουλίουΡεσιτάλ του πιανίστα Emanuele Petruzzella

σε έργα Φρανς Λιστ.

5 ΑυγούστουΗ Teresa Amato στο φλάουτο και ο Giuseppe di Bianco πιάνοφόρτε σε έργα Χέντελ, Ντονιτσέτι, Φορέ, Ροσίνι και Ντβόρακ.

2 ΣεπτεμβρίουΡεσιτάλ του πιανίστα Stefano Bigoni σε έργα Χάιντν, Σοπέν και Κλεμέντι.

5 ΣεπτεμβρίουΡεσιτάλ πιάνου του Raffaele Maisano με έργα Μπαχ και Μότζαρτ.

9 ΣεπτεμβρίουΡεσιτάλ πιάνου του Armando Saielli με έργα Μπετόβεν

και Σοπέν.

12 ΣεπτεμβρίουΗ πιανίστα Valentina Parentera σε έργα Μπαχ, Λιστ,

Μπετόβεν, Μπραμς και Βέρντι.

τα μυστικά μιας πόλης ΝΑΠΟΛΗ

44

Νάπολη...scherzosa, mafiosa e capricciosa

45

Νάπολη...scherzosa, mafiosa e capricciosa

Γόησσα πανέμορφη με δεκάδες κρυμμένα μυστικά και θέλγητρα. Θεατρίνα, χυμώδης, ολοζώντανη, όρθια στη σκηνή, απολαμβάνει κάθε ροκανίδι της ιστορίας της. Παλάτια, πόλεμοι, η Αναγέννηση στο απόγειό της, βομβαρδισμοί, θρίαμβοι, προδοσίες και ο φονικός θυμός του Βεζούβιου... Δεν ντρέπεται για τα πάθη της, δε μετανιώνει για τα λάθη της. Πορεύεται... με όπλο την τέχνη της. Να γητεύει και να γητεύεται. Να πλανεύει και να πλανεύεται. Δες τη Νάπολη, λένε στην Ιταλία, κι ύστερα μπορείς να πεθάνεις...

Κείμενο: Ράνια Τζιφοπούλου-Κωνσταντινίδη

Πολύχρωμα κτήρια που μετράνε το χρόνο και τις ανθρώπινες ιστορίες.

Η μπουγάδα στεγνώνει στον ήλιο και το μηχανάκι κυνηγάει τους ξέφρενους ρυθμούς του σήμερα


46

Από την Πάτρα με φέρι στο Brintιzi κι από κει με το τρένο στο Stazione Centrale της Νάπολης. Είναι βράδυ.

Ένα ολοστρόγγυλο λαμπερό φεγγάρι φωτίζει τη σκοτεινιά του ουρανού. Κατευθύνομαι στο μικρό ξενοδοχείο στο ιστορικό κέντρο της πόλης. Τα παράθυρα των γύρω κτηρίων ενώνονται με σκοινιά με απλωμένη μπουγάδα. Σβήνω το φως κι αφήνομαι στην εικόνα.

Και τότε ακούγεται ένα τραγούδι νοσταλγικό, από φωνή βαθιά, ελάχιστα βραχνή, μελαγχολική, αλλά όχι παραπονιάρα. Σηκώνω τα μάτια. Στο φεγγαρόφωτο διακρίνω τη γυναικεία μορφή που ακουμπάει στο περβάζι. Μάτια και χείλη έντονα μακιγιαρισμένα τόσο που ξεχωριζουν στο μισοσκόταδο, μακριά μαλλιά και ένα βαθύ ντεκτολτέ. Είναι η πρώτη επαφή μου με τη Νάπολη.

Τη Νάπολη της Πουλτσινέλα, του Σάντο Τζενάρο, του Βεζούβιου, της Ταραντέλα, της πίτσας, της Παρθενόπης της σειρήνας που ερωτεύτηκε τον Οδυσσέα, της Σοφίας Λόρεν που την ερωτεύτηκε η υφήλιος.

Μια φορά κι έναν καιρό...Για την ακρίβεια πριν από τρεις χιλιάδες χρόνια περίπου, κάποιοι Ελληνες από τη Χαλκίδα και την Κύμη της Εύβοιας έφτασαν στα παράλια της σημερινής Καμπανίας και ίδρυσαν μια πόλη που την ονόμασαν Κύμη. Εκείνη η πόλη -Κούμα στα Ιταλικά- άκμασε στην αρχαιότητα και αποτελεί σήμερα έναν πολύ ενδιαφέροντα αρχαιολογικό χώρο, λίγα χιλιόμετρα έξω από τη Νάπολη. Όμως, σταδιακά οι άποικοι συνειδητοποίησαν ότι δεν είχαν κάνει την καλύτερη επιλογή θέσης για την πόλη τους. Λίγο μακρύτερα υπήρχε μία άλλη πόλη, η Παρθενόπη, προστατευμένη στο βάθος του κόλπου. Την κατέκτησαν και την ονόμασαν Νέα Πόλη. Αυτή είναι η Νεάπολη ή Νapoli -επί το ιταλικότερον- ή Napule -επί το ναπολιτανικότερον. Η Νέα

Η Νάπολη και ο Βεζούβιος από ψηλά

47

Πόλη αναπτύχθηκε ταχύτατα κι απέκτησε ισχύ. Συμμάχησε με τη Ρωμαϊκή Δημοκρατία εναντίον της Καρχηδόνας, ενώ αργότερα, επί Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, τα δυνατά τείχη της ανέκοψαν την επέλαση του Αννίβα. Κοσμήθηκε με το ναό των Διόσκουρων, με Odeon, με υπέρκομψες βίλες, υδραγωγεία, δημόσια λουτρά.

«Εσείς είχατε εξαιρετικούς αρχιτέκτονες, εμείς σπουδαίους μηχανικούς», θα μου πει σε μια άλλη μου επίσκεψη στην πόλη του ο Mauricio. «Παράδειγμα τα υδραγωγεία και τα λουτρά μας».

Από την ηφαιστειογενή της γη πέρασαν Οστρογότθοι, Βυζαντινοί, Λομβαρδοί, Νορμανδοί, Φραντσέζοι, Αραγόνοι, Ισπανοί, Βουρβόνοι... Όλοι άφησαν το σημάδι τους. Στην ιστορία, στην αρχιτεκτονική, στην ποίηση, στην μουσική, στη γλώσσα, στους μύθους...

«Εκείνο που δεν άλλαξε», λέει ο Mauricio, «είμαστε εμείς οι Ναπολιτάνοι. Παραμένουμε οι πιο ζεστοί, οι πιο αγροίκοι, οι πιο εκφραστικοί, οι πιο φασαριόζοι, οι πιο ανίκανοι να εξοντώσουμε την Καμόρα που μας εξοντώνει, οι πιο μοιρολάτρες, η πιο ξεχωριστή ράτσα σ’ όλο τον πλανήτη!»

48

Το ιστορικό κέντρο Ανάμεσα στο Porto το πολύβουο λιμάνι, στην Piazza Plebicito και τη Via Toledo απλώνεται η καρδιά της Νάπολης, το ιστορικό κέντρο. Αμέτρητα γραφεία, μαγαζιά, ιστορικά μνημεία, ρύπανση, κορναρίσματα και θανατερά μποτιλιαρίσματα καταφέρνουν να δημιουργούν μια σουρεαλιστική αρμονία.

Εδώ βρίσκεται το περίφημο Castello Nuovo, που το βάφτισαν έτσι για να το ξεχωρίζουν από το πιο παλιό, το Castel del Ovo. Οι Ναπολιτάνοι όμως δεν το είπαν σχεδόν ποτέ με αυτό το όνομα. Εξακολουθούν να το αποκαλούν «Maschio Angioino», από το όνομα του πρώτου κτίστη. Το καστέλο έχει ανακαινισθεί και ξαναχτιστεί πολλές φορές από Αραγονέζους, Ισπανούς τον 16ο αιώνα και Βουρβόνους τον 18ο , αλλά και στις αρχές του περασμένου αιώνα.

Μετά το Maschio Angioino, θα συναντήσεις τους κήπους του Capodimonte με το Palazzo Reale, που η πινακοθήκη του είναι εφάμιλλη αυτών της Ρώμης, της Φλωρεντίας και της Βενετίας. Τισιάνο, Ραφαήλ, Μιχαήλ Άγγελος, είναι παρόντες με τα έργα τους, αλλά και οι Μποτιτσέλι, Μαζολίνο, Ελ Γκρέκο, Λόττο Κορέτζιο Παρμιτζανίνο και Τζοβάνι Μπελίνι.

Λίγο πιο κάτω, το απίστευτης κομψότητας και κύρους Teatro San Carlo, η πρώτη λυρική σκηνή της Ευρώπης(!) που για κάμποσους αιώνες -τον καιρό της Μοναρχίας των Βουρβόνων-, γνώρισε αντίστοιχες δόξες με τη Σκάλα του Μιλάνο και συνεχίζει να λειτουργεί σε πλήρη ακμαιότητα και σήμερα.

Μια βόλτα στην πόληΗ Νάπολη είναι ολόκληρη ένα Museo Aperto (ανοιχτό μουσείο). Όσες φορές κι αν έρθεις, όσες φορές κι αν χαθείς στα στενά δαιδαλώδη μεσαιωνικά σοκάκια της, πάντα θα υπάρχει κάτι που δεν πρόλαβες να δεις. Ανάμεσα όμως στα μνημεία που άφησαν όσοι την κυρίευσαν, την αιχμαλώτισαν, την κατέκτησαν, στο πέρασμα των αιώνων, υπάρχουν κάποια που πρέπει οπωσδήποτε να δεις.


49

Museo Nazionale Ο διάσημος «Ηρακλής των Φαρνέζε», η Αθηνά, ο Αρμόδιος, ο Αριστογείτονας, η Αφροδίτη και ο Ακοντιστής είναι αγάλματα που μοιάζουν να μη σμιλεύτηκαν από ανθρώπινο χέρι, ενώ ο «Ταύρος των Φαρνέζε» κλέβει την παράσταση με το μέγεθός του, στο ισόγειο του μουσείου.

Οι εκπληκτικές τοιχογραφίες από την Πομπηία, το Herculaneum στη Sala degli Afreschi και το αντίγραφο του ναού της Ίσιδος της Πομπηίας στη Sala del tempio dei Iside συγκινούν κάθε φορά όπως την πρώτη φορά.

Φεύγοντας από το μουσείο με τα πόδια και με κατεύθυνση προς το νότο θα φτάσεις στην ατμοσφαιρική Spaccanapoli, που σημαίνει διαιρεμένη πόλη.

Εδώ βρίσκεται η πλατεία του San Domenico Maggiore με το ομώνυμο Δομινικανό μοναστήρι που φιλοξένησε το πανεπιστήμιο της Νάπολης.

Μετά την πλατεία φτάνουμε στην οδό San Gregorio Armeno που ενώνει τη Spaccanapoli με τη Via Tribunali. Σε κάποια γωνιά της San Gregorio Armeno βρίσκεται το ομώνυμο μοναστήρι. Πολύ ενδιαφέρον το καμπαναριό που κρέμεται πάνω στο δρόμο και θαύμα η θέα στον κόλπο της Νάπολης.

Κάθε Χριστούγεννα, οι Ναπολιτάνοι χειροτέχνες εκθέτουν σ’ αυτό το δρόμο φάτνες, φωτάκια και ό,τι άλλο χριστουγεννιάτικο βάλει ο νους, και διαλαλούν την πραμάτεια τους. Τουρίστες και ντόπιοι, πιστοί προσκυνητές του μεγάλου αυτού παζαριού, έρχονται να τιμήσουν την λαϊκή και κουλτουριάρα θρησκεία. Κάθε Χριστούγεννα, εδώ ο Χριστιανισμός συναντάει τον παγανισμό και τα βρίσκουν μια χαρά.

Η San Gregorio Armeno τελειώνει στην πλατεία San Gaetano που στέκει στην καρδιά την αρχαίας ελληνορωμαϊκής πόλης, από την οποία το μόνο που σώζεται είναι δύο ρωμαϊκές κολώνες στην πρόσοψη του ναού του San Paolo Maggiore. Προχωρώντας θα καταλήξεις στη Via Duomo όπου βρίσκεται το Duomo, ο Καθεδρικός ναός της Νάπολης, του Santo Gennaro του πολιούχου της πόλης.

Τα λείψανα του αγίου -που μαρτύρησε τον 4ο αιώνα- αναπαύονται στο παρεκκλήσι μαζί με μια αμπούλα με το αίμα του, και η λιτάνευσή τους γίνεται κάθε 19η Σεπτεμβρίου. Αλίμονο στην πόλη αν το ξεραμένο αίμα δε ρευστοποιηθεί κατά τη διάρκεια της λιτανείας. Πολλά και δυσβάσταχτα δεινά την περιμένουν, λέει η παράδοση.

Δυτικά του Duomo βρίσκεται μια από τις ωραιότερες εκκλησίες της Νάπολης, η Monte della Misericordia, με το μεγαλειώδες έργο του Καραβάτζιο «Επτά πράξεις ελέους». Εδώ όχι μόνο σταματάς, αλλά πληρώνεις με ευχαρίστηση λίγα παραπάνω ευρώ για να ανέβεις στο γυναικωνίτη να δεις το έργο από ψηλά.

Επόμενος σταθμός η Santa Chiara με τους τρεις βασιλικούς τάφους του 14ου αιώνα. Πριν όμως στρίψεις για την εκκλησία, κάνεις μια απαραίτητη στάση για να υποκύψεις σ’ ένα γλυκό πειρασμό που ακούει στο όνομα Gellateria «The Gay Odin». Θα γευτείς το καλύτερο παγωτό της Νάπολης... Κι αν σκοπεύεις να δειπνήσεις, τότε σε περιμένει μια πανέμορφη πλατεία, η Piazza Monteliveto, με την ομώνυμη εκκλησία και το εστιατόριο Il Garum στο νούμερο 2. Ο Τζίνο και η Άννα Μαρία επιφυλάσσουν ζεστή υποδοχή, παραδοσιακά ναπολιτάνικα πιάτα, όπως μπούτι κουνελιού με μήλο, μιλφέιγ με ψάρι, ή πάστα Garum (η ναπολιτάνικη εκδοχή του sugo romano) σε τιμές πολύ προσιτές.


50

Η ονομασία Posillipo προέρχεται από τα ελληνικά και σημαίνει «Παυσίλυπον». Είναι σίγουρο ότι σ’ αυτό το τοπίο της τόσης ομορφιάς δεν υπάρχει χώρος για λύπη.

Το Posillipo ενώνεται με την ηφαιστιογενή νησίδα Nisida, που βρίσκεται απέναντί του, με ισθμό 300 μέτρων.

Στη ρωμαϊκή εποχή ήταν προνομιούχα περιοχή. Κάποια πολυτελής βίλα εδώ λειτούργησε σαν «κεντρικό γραφείο Συνομωσίας» του Κάσιου και του Βρούτου κατά του Καίσαρα

Όμως ο τόπος είναι μαγικός. Η θέα του μυστηριώδους Βεζούβιου από τη μια και το πανόραμα του λαμπερού κόλπου της Νάπολης από την άλλη, έτσι όπως φαίνονται από το Parco Virgilliano σφραγίζουν τη μνήμη.

Δεν είναι τυχαίο ότι πολλοί ζωγράφοι του 19ου αιώνα έρχονταν στη Νάπολη μόνο και μόνο για να ζωγραφίσουν τούτο το ακρωτήρι και τη θέα του, φτιάχνοντας έτσι τη «Scuola Posillipo» που έκανε διάσημη τη Νάπολη στη σνομπίζουσα αριστοκρατία της Ευρώπης.

Ένα ακόμα απολαυστικό must στη Ναπολη είναι η βόλτα στην παραλιακή οδό Caracciolo που ενώνει τη Santa Lucia με την αγαπημένη των ποιητών Mergelina.

Με το λυκόφως, όλοι οι Ναπολιτάνοι, συν γυναιξί και τέκνοις, απολαμβάνουν τον περίπατο. Αν περιμένετε κλίμα ρομαντικής ηρεμίας, ατυχήσατε. Οι Ναπολιτάνοι μιλάνε δυνατά, γελάνε δυνατά, χειρονομούν, τραγουδάνε κι απολαμβάνουν αυτή την υπέροχη ώρα της μέρας μέχρι τα μύχια της ψυχής τους...

Το τρίγωνο San Ferdinando, Chiaia, Posillipo

Επιστρέφω

Στην πόλη -ανεβασμένη στη μηχανή του Luca, του ξεναγού, που προσφέρθηκε να με γυρίσει στο

ξενοδοχείο, αφού πρώτα με κέρασε μια μαρινάρα κι ένα ποτήρι Terzino στην “Αntica Pizzeria da Mi-

chele”, ανασαίνω τη μυρωδιά της Νάπολης, κάτι ανάμεσα σε αύρα θαλασσινή, καυσαέριο και πίτσα

που ψήνεται στον ξυλόφουρνο. Ακούω τα κλάξον των αυτοκινήτων, βλέπω την άναρχη κίνηση του

δρόμου... «Αυτή είναι η Νάπολη», λέω μέσα μου. «Η ερωμένη του Βεζούβιου».

Ακροβατεί στο χείλος του κρατήρα… κι ισορροπεί... τρεις χιλιάδες χρόνια τώρα...


52

Ο Βεζούβιος και η Πομπηία

Ήτοι, το τέρας που κοιμάται και το θύμα του.

Από τον 1ο μ.Χ. αιώνα ήταν γνωστό ότι κάτι

δεν πήγαινε καλά με το ηφαίστειο, λέει ο

Luca. Αλλά κανείς δεν έδινε και μεγάλη ση-

μασία στα μελλούμενα. Δεν ήξεραν τότε οι

άνθρωποι από ηφαίστεια.

Το 63 μ.Χ. έγινε ένας τρομερός σεισμός που

κατέστρεψε κάμποσες περιοχές, αλλά δεν

είχε θύματα. Έτσι και πάλι κανείς δεν ανησύ-

χησε υπέρ το δέον.

Στις 24 Αυγούστου του 79 μ.Χ. ο Βεζούβιος

ξύπνησε για τα καλά. Βρυχήθηκε και σκο-

τείνιασε τον ήλιο για δύο μέρες με τα αέρια,

την ελαφρόπετρα και τα’ άλλα θραύσματα

που απελευθερώθηκαν από τον κρατήρα

του. Η Πομπηία θάφτηκε μέσα σε λίγες ώρες

στη στάχτη και το χώμα. Το Ερκουλάνεουμ

λίγο αργότερα, όταν το σκέπασε η λάβα που

έβγαινε από τα σωθικά του ηφαιστείου.

Η καθημερινή ζωή μιας αρχαίας πόλης αιχμα-

λωτίστηκε σ’ ένα ενσταντανέ αιφνίδιου θανά-

του. Εργάτες την ώρα της δουλειάς, εραστές

την ώρα του πάθους, μια στολισμένη σκλά-

βα, ο διαρρήκτης που επωφελήθηκε από την

αναμπουμπούλα και μπήκε να ληστέψει το

«κοσμηματοπωλείο του Σάλβιο»....

«Η τελευταία έκρηξη του Βεζούβιου έγινε

το 1944», λέει ο Luca, χαμογελώντας και με

βγάζει από το δέος που νιώθω εδώ μέσα στο

Μουσείο της Πομπηίας. «Όσο για την επόμε-

νη;», συνεχίζει χωρίς ίχνος ειρωνείας ή κοροϊ-

δίας. «Είναι θέμα χρόνου...»

53

tips✔ Το να νοικιάσει κανείς αυτοκίνητο στη Νάπολη είναι λίγο τρέλα. Τα μποτιλιαρίσματα είναι απερίγραπτα και οι Ναπολιτάνοι επιδίδονται σε απίστευτες παρανομίες για να τα αποφύγουν.

✔ Αντίθετα το τραμ, το μετρό και τα λεωφορεία είναι τακτικότατα και εξυπηρετούν άριστα.

✔ Το να επιλέξει κανείς ένα οικονομικό κατάλυμα στη Νάπολη δεν είναι η καλύτερη των ιδεών. Ένα ακριβότερο ξενοδοχείο προσφέρει καλύτερη εξυπηρέτηση, ασφάλεια και καθαριότητα.

✔ Οι Ναπολιτάνοι στην πλειονότητά τους δε μιλάνε Αγγλικά. Πριν ξεκινήσεις για τη Νάπολη, μάθε λίγα Ιταλικά. Θα εκτιμηθεί απεριόριστα.

✔ Όταν νιώσεις ότι ο συνομιλητής σου αισθάνθηκε θιγμένος ή προσβεβλημένος, ζήτησε συγνώμη και επανόρθωσε. Αν η γλώσσα σε εμποδίζει να εκφραστείς, πες απλά «sorry», αλλά να το εννοείς. Οι Ναπολιτάνοι είναι λαός θερμόαιμος και εύθικτος. Ξέρουν όμως και να συγχωρούν όποιον επανορθώνει...

✔ Δεν είναι ανάγκη να ουρλιάζεις ότι η ΚΑΜΟΡΑ θησαυρίζει από ναρκωτικά, πορνεία και παραχαράξεις! Το ξέρουν όλοι....

✔ Αν πετύχεις αγώνα ποδοσφαιρικό που παίζει η Νάπολι και υποστηρίζεις φωναχτά την αντί-παλη ομάδα, μείνε στο ξενοδοχείο....

✔ Τέλος, δεν είναι ανάγκη να πάρεις μαζί σου όλο τον Λαλαούνη και τον Ζολώτα για να πας στη Νάπολη... Βάλε κάτι πιο απλό....

info box

Ξέρεις ότι:

• Η Air One (θυγατρική της Alitalia) και η Aegean πετάνε

καθημερινά για Νάπολη και η πτήση διαρκεί 1.40’.

• Η Νάπολη είναι η τρίτη πολυπληθέστερη πόλη της

Ιταλίας με 3,8 εκατ. κατοίκους σε όλη την επικράτεια και

περίπου ένα εκατ. στην πόλη της Νάπολης που, επί το

ποιητικότερον, ονομάζονται Παρθενοπαίοι...

• Η πίτσα Μαργαρίτα πήρε το όνομά της από τη βασίλισσα

Μαργαρίτα, η οποία, όταν επισκέφθηκε τη Νάπολη και

μαγεύτηκε από τις φυσικές ομορφιές της, ζήτησε να της

προσφέρουν και μια τοπική σπεσιαλιτέ. Τότε ο μάγειρας

ο υπεύθυνος για τη διατροφή της, ετοίμασε μια πίτσα με

τα χρώματα της ιταλικής σημαίας. Ντομάτα για το κόκκινο,

μοτσαρέλα για το άσπρο και ρίγανη και βασιλικό για το

πράσινο. Εκείνη ενθουσιάστηκε με τη σπεσιαλιτέ και την

καταβρόχθισε πάραυτα, κι ο σεφ ενθουσιάστηκε με τον

ενθουσιασμό της και έδωσε στην πίτσα το όνομά της...

• Ένα από τα σύμβολα της Νάπολης είναι η Πουλτσινέλα

που τρώει σπαγγέτι.

• Οι Ναπολιτάνοι είναι φανατικοί ποδοσφαιρόφιλοι (όπως

όλοι οι Ιταλοί), αλλά και πολύ τζογαδόροι. Παίζουν Tom-

pola napoletana, λοταρία και «παπά» κατά κόρον.

Shopping

Στην Corso Garibaldi μπορείς να βρεις εξαιρετικής

ποιότητας και ραφής λινό κοστούμι με 60-80 ευρώ.

Αντίστοιχης ποιότητας και τιμής ρούχα υπάρχουν στην

Corso Re Umberto και την Piazza Amore. Οι Ναπολιτάνοι

δεν είναι ούτε κουτοί ούτε άκομψοι που ψωνίζουν εκεί.

54

Ναπολιτάνικες γεύσεις από τη signora Αναστασία!

Παρά τα συσσωρευμένα σκουπίδια στους δρόμους του λιμανιού της Νάπολης και παρά τους αιματηρούς πολέμους της τοπικής μαφίας, η πόλη διαθέτει πραγματική ζωντάνια και κρυφές χάρες, μέσα στο χάος της καθημερινότητάς της.

Μνημειώδεις πλατείες προσθέτουν αριστοκρατικές πινελιές στις πολύβουες αγορές και τους γεμάτους βέσπες δρόμους. Ο Βεζούβιος ορθώνεται εκεί δίπλα, υπενθυμίζοντας στην πόλη ότι ο κίνδυνος καραδοκεί, ενώ υπάρχει και η παραδοσιακή κουζίνα, που από μόνη της είναι ένας καλός λόγος να επισκεφθείτε τη Νάπολη.

Η Αναστασία Μακρυκώστα, σύμβουλος επισιτιστικών της «Οίαξ», σηκώνει τα μανίκια και μαγειρεύει ναπολιτάνικα...

Σαλτιμπόκα

Υλικά για 4 άτομα

10 Εσκαλόπ μοσχαρίσια των 70 γρ.

10 φύλλα φασκόμηλου

10 φέτες ζαμπόν ωμό ή ζαμπόν Πάρμας

25 γρ. αλεύρι

75 γρ. μαγειρικό λίπος

1 dl κρασί Μαρσάλα

4 dl σκούρο ζωμό μοσχαριού

Αλατοπίπερο

Πάνω σε κάθε φέτα κρέατος τοποθετείτε ένα φύλλο

φασκόμηλου και μία φέτα ζαμπόν ωμό ή μία φέτα

ζαμπόν Πάρμας.

Αλατοπιπερώνετε, πασπαλίζετε με παρμεζάνα,

καρφώνετε με μία οδοντογλυφίδα, αλευρώνετε και

τηγανίζετε με το λίπος και από τις δύο πλευρές.

Αραδιάζετε σε πιατέλα, αφαιρείτε τις οδοντογλυφίδες,

περιχύνετε με τη σάλτσα μαρσάλα (ζωμός σκούρος

μόσχου και κρασί Μαρσάλα πολύ συμπυκνωμένος)

Γαρνίρετε με ριζότο ή μια πάστα βουτύρου της

αρεσκείας σας.


55

Ταλιατέλες α λα Νάπολι


25 γρ. βούτυρο

10 γρ. σκόρδο ασσέ

1/2 λίτρο σάλτσα τομάτα

50 γρ. μαγειρικό λίπος

150 γρ. κρεμμύδι ασσέ

400 γρ. τομάτες φρέσκιες κονκασέ

700 γρ. άκρες από βοδινό φιλέτο

και, φυσικά, ταλιατέλες!

Σωτάρετε το κρεμμύδι με το βούτυρο. Προσθέστε τις τομάτες κονκασέ και το σκόρδο, συνεχίζοντας να σοτάρετε

ελαφρώς. Ρίχνετε τη σάλτσα τομάτα, αλατοπίπερο, λίγο ζωμό και σιγοβράζετε για 10-12 λεπτά.

Κόβετε το κρέας σε μικρά κομάτια των 25-30 γρ. Αλατοπιπερώνετε και τηγανίζεετε. Προσθέστε τη σάλτσα

αφού την έχετε συμπυκνώσει βράζοντας καλά, ανακατεύετε χωρίς να βράσουν.

Τοποθετείτε σε πιατέλα και γαρνίρετε με ταλιατέλες βουτύρου πασπαλίζοντας με παρμεζάνα τριμμένη.


1 κιλό καλαμάρια μεγάλα

250 γρ. ρύζι ιταλικό

150 γρ. τομάτα κονκασέ

1/2 πιπεριά πράσινη ψιλοκομμένη

2-3 dl ελαιόλαδο

50 γρ. τοματοχυμό

150 γρ. κρεμμύδι ασσέ

10 γρ. σκόρδο ασσέ

Λίγο δυόσμο

1/4 μάτσο μαϊντανό ασσέ

Λίγο κρασί λευκό

150 γρ. κιμά

Καθαρίζετε τα καλαμάρια και ψιλοκόβε-

τε τα κεφάλια. Σωτάρετε με το ½ ελαιό-

λαδο, το κρεμμύδι και τα ψιλοκομμένα

κεφάλια από τα καλαμάρια.

Προσθέστε την ψιλοκομμένη πιπεριά, το

κρασί, την τομάτα κονκασέ, το σκόρδο

και το δυόσμο. Συμπυκνώνετε βράζο-

ντας τη σάλτσα και προσθέστε το ρύζι

πλυμένο. Αλατοπιπερώνετε. Ανακατεύ-

ετε καλά γλασάροντας και αυτό λίγο.

Ρίχνετε το ανάλογο νερό, τόσο όσο να

μη βράσει το ρύζι καλά.

Μισογεμίζετε τα καλαμάρια και τα αρα-

διάζετε σε ένα ταψί. Τα περιχύνετε με

αραιωμένο τοματοχυμό, το υπόλοιπο

ελαιόλαδο, αλάτι και πιπέρι.

Ψήνετε στο φούρνο για 1 – 1½ ώρα

Όταν είναι έτοιμα πασπαλίζετε με μαϊ-

ντανό.

Καλαμαράκια γεμιστά με ιταλικό ρύζι και κιμά

56

Σκωτία: ό,τι κρύβει κάτω από τη φούστα

Μην πάει ο νους σας στο κακό! Η Σκωτία είναι μια χώρα με πολλές ιδιαιτερότητες, με πολλά μυστικά που σε προκαλεί να τα ανακαλύψεις. Κανένας ταξιδιωτικός οδηγός, καμιά περιγραφή τρίτου δεν μπορεί να αποτυπώσει την εικόνα που αντικρίζεις και την ατμόσφαιρα που διαπνέει αυτό τον ιδιαίτερο τόπο. Είτε υπολείπονται, είτε τη στρεβλώνουν.Είναι τα highlands; Είναι τα lochs, oι μυστηριώδεις λίμνες και οι αναρίθμητοι θρύλοι τους; Είναι τα κάστρα; Είναι τα αρωματικά malt ουίσκι; Είναι το γκολφ που παίζεται κυριολεκτικά παντού; Είναι τα kilts, οι παραδοσιακές καρό αντρικές φούστες; Σίγουρα είναι όλα αυτά και πιο πολύ οι ίδιοι οι Σκωτσέζοι που κάνουν τη διαφορά.

Κείμενο: Ειρήνη Κακουλίδου

αναζητήσεις ΣΚΩΤΙΑ

58

Εννοείται ότι η Σκωτία δεν είναι Αγγλία -οι Σκωτσέζοι σε διαγράφουν, αν τολμήσεις να κάνεις τέτοια σύγκριση, ενώ «παίζεται», αν είναι καν Βρετανία!

Φύση με δυνατές εικόνες, κάποιες φορές άγρια, χωρίς όμως να είναι απειλητική, δεν έχει αντιστοίχηση με την υπόλοιπη Βρετανία

Άνθρωποι ανοιχτοί, ευθείς, γλεντζέδες αλλά και... επιβεβαιωμένα τσιγκούνηδες, οι Σκωτσέζοι δε μοιάζουν με τους συγκατοίκους τους στα βρετανικά νησιά.

Έφτασα στη Γλασκώβη με δύο συμβουλές στις αποσκευές μου. Να επισκεφθώ τη Σκωτία καλοκαίρι, γιατί στο τέλος Αυγούστου αρχίζει μια παρατεταμένη περίοδος βροχών, και να μετακινηθώ με τρένο. Τήρησα την πρώτη συμβουλή και δεν έχασα, αλλά τη δεύτερη την... ξέχασα. Νοικιάσαμε αυτοκίνητο! (Το θρίλερ της δεξιάς οδήγησης στη Σκωτία περιγράφεται παραπλεύρως.) Το αποτέλεσμα ήταν ότι γνώρισα διαδρομές και μέρη που δε θα έβλεπα αλλιώς, αλλά έχασα την εμπειρία των σκωτσέζικων τρένων και την ψευδαίσθηση ότι κατευθύνομαι στο Χόγκουαρντς παρέα με τον Χάρυ Πότερ.

59

Η Γλασκώβη δεν είναι μία πόλη για τους τουρίστες, παρά τις προσπάθειες που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια να αναδειχθεί σε τουριστικό προϊόν. Οι παρεμβάσεις την εξωράισαν, αλλά η ατμόσφαιρα της εργατούπολης διατηρείται έντονη, προς όφελος της πόλης κατά την άποψή μου. Όχι και να πουλήσει την ψυχή της στον τουρισμό!

Θέλετε αυθεντική εικόνα της αντίφασης; Εμείς πάνω στο πουλμανάκι για ένα sightseeing tour και μπροστά μας μια πορεία για κάποια εργατική διεκδίκηση. Το tour από 2ωρο έγινε 5ωρο και εμείς είχαμε την ευκαιρία να δούμε το πρόσωπο της Γλασκώβης χωρίς ρετούς.Αν πρέπει να προτείνω κάτι από τη Γλασκώβη, νομίζω ότι αυτό είναι οι pubs. Σφύζουν από ζωή και το αλκοόλ ρέει... Εδώ, βέβαια, δε μιλάμε για τα γνωστά εγγλέζικα πάιντς μπίρας. Στη Σκωτία η μπίρα συνοδεύεται από Mολτ ουίσκι. Δηλαδή, ζητάς μαζί με την μπίρα να σου φέρουν και ένα μολτ, και τα πίνεις εναλλάξ. Αξίζει να το δοκιμάσετε, αρκεί να... μην οδηγείτε με δεξιά το τιμόνι.

Η Γλασκώβη είναι στην πραγματικότητα η πύλη για μερικούς από τους πιο γνωστούς προορισμούς στη Σκωτία. Τη Λοχ Λόμοντ, την πανέμορφη Λοχ Κατρίν και τo εθνικό πάρκο Trossachs. Η Λοχ Λόμοντ είναι από τις μεγαλύτερες, δημοφιλέστερες και καλύτερα οργανωμένες λίμνες στη Σκωτία. Οι όχθες της είναι διάσπαρτες με κάστρα, ενώ μικρά γραφικά χωριά ξεφυτρώνουν σε μικρή απόσταση.

Η Σκωτία έχει μία βαθιά ριζωμένη αριστοκρατική παράδοση, η οποία μας αποκαλύφθηκε ευθύς εξαρχής με έναν αιφνιδιαστικό τρόπο. Φτάνοντας στον προορισμό μας, στο Cameron House στις όχθες της λίμνης, φανταζόμασταν ότι θα βρισκόμασταν σε ένα συνηθισμένο resort. Άντε και με ένα κάστρο παραδίπλα. Αυτά όμως δεν είναι για τη Σκωτία!

Το κάστρο υπήρχε βέβαια, αλλά ήταν απλώς η ατραξιόν ενός μεγάλου estate, που αποτελεί πόλο έλξης της τοπικής αριστοκρατίας. Διότι η Γλασκώβη μπορεί να είναι εργατούπολη, αλλά η Σκωτία διαθέτει και αριστοκρατία και πάρα πολύ χρήμα.

Λοιπόν, σε αυτό το μαγευτικό μέρος παρακολουθήσαμε –αναγκαστικά ως πληβείοι τουρίστες– την παρέλαση όλων των Rolls Royce, Aston Martin, Bendley και Jaguar που ο μέσος άνθρωπος μπορεί στατιστικά να αντικρίσει στο σύνολο της ζωής του. Λιβρέες και φράκα στον πύργο, αλλά και γκόλφερς που ξεφύτρωναν από παντού στους εξωτερικούς χώρους, καθώς το estate ήταν σχεδόν ολόκληρο ένα γήπεδο του γκολφ.

Γλασκώβη – Λοχ Λόμοντ

60

Με τόση ταξική καταπίεση δε θέλει και πολύ κανείς για να εγκαταλείψει τη Λοχ Λόμοντ για το Εδιμβούργο! Σε μία ώρα απόσταση από τη Γλασκώβη (εμείς το κάναμε μιάμιση λόγω της δεξιάς οδήγησης) το Εδιμβούργο δε χρειάζεται συστάσεις. Η πρωτεύουσα της Σκωτίας θαμπώνει με την ομορφιά της και, φυσικά, δεν έχει καμιά σχέση με την Αθήνα, κι ας την έχουν αποκαλέσει «Αθήνα του Βορρά».

Η πόλη είναι νεανική και ανάλαφρη με άπειρα μπαράκια και pubs, και με μία καλλιτεχνική αύρα, την οποία τροφοδοτεί σταθερά το φημισμένο ετήσιο Διεθνές Φεστιβάλ του Εδιμβούργου. Διεξάγεται από το 1947, κάθε Αύγουστο (φέτος από τις 8/8-31/8) και περιλαμβάνει συναυλίες, εκθέσεις, θεατρικές παραστάσεις, χορό, όπερα, διάφορα events, ενώ στο περιθώριό του δίνονται πολλές αυτοσχέδιες παραστάσεις δρόμου.

Καρδιά του φεστιβάλ και της πόλης, το Κάστρο του Εδιμβούργου είναι χτισμένο σε έναν ηφαιστιογενή λόφο, από τον οποίο, όταν ο καιρός είναι καλός, μπορείς να αντικρίσεις τα highlands. Στο κάστρο φυλάσσονται οι βασιλικοί θησαυροί της Σκωτίας και τα

κοσμήματα του στέμματος. Αντικρίζοντάς τα, καταλαβαίνεις γιατί οι Σκωτσέζοι δεν υποτάχθηκαν ποτέ στους Άγγλους.

Τα highlands, τα highlands, πού είναι τα highlands; Αν προέρχεσαι από μία ορεινή χώρα σαν την Ελλάδα, υποθέτεις ότι τα highlands θα έχουν ύψος συγκρίσιμο με τον Όλυμπο, άντε τον Κίσαβο. Ούτε κατά διάνοια! Αυτό δε στερεί τίποτα από την ομορφιά τους.

Η περιοχή είναι υπέροχη, συχνά ομιχλώδης και μυστηριακή. Γεμάτη lochs (λίμνες) και glens (ποτάμια), το καλοκαίρι γίνεται πεδίο συγκέντρωσης των απανταχού Σκωτσέζων. Εκεί στο ύπαιθρο γίνονται οι ετήσιες γιορτές τους, με γκάιντες, τραγούδια και παιχνίδια που έλκουν την καταγωγή τους από το μακρινό παρελθόν της χώρας.

Τα highlands καταλήγουν σε κατακερματισμένες ακτές. Απέναντι, σε μικρή απόσταση μια άλλη Σκωτία, νησιωτική και αγροτική.

Τα καραβάκια φεύγουν για τα δυτικά νησιά από μικρά γραφικά λιμάνια, όπως το Oban, μια πραγματική ζωγραφιά, όπου, μαζί με τον ενδιαφέροντα συνδυασμό μπίρα/malt,

Εδιμβούργο - Highlands

61

δοκιμάσαμε και το περίφημο χάγκις, ένα είδος σαρμά. Ενδιαφέρουσα εμπειρία, αλλά, κατά τη γνώμη μου, οι βορειοελλαδίτικοι σαρμάδες είναι απείρως νοστιμότεροι. Η σκωτσέζικη κουζίνα μοιάζει λίγο με την αγγλική στα υλικά και στις ιδέες, και πάρα πολύ στην απουσία γεύσης.

Η Σκωτία είναι αρκετά μεγάλη για να τη γυρίσεις όλη σε ένα ταξίδι. Εμείς επιλέξαμε την περιοχή της Γλασκώβης και τα δυτικά highlands, σε συνδυασμό με το Εδιμβούργο για να παρακολουθήσουμε και το φεστιβάλ.

Δεν είδαμε όμως, τη Λοχ Νες, η οποία βρίσκεται βόρεια, και κατά συνέπεια το ραντεβού με τη Νέσι, το περίφημο τέρας της λίμνης, αναβλήθηκε για επόμενο ταξίδι.

Εδιμβούργο - Highlands


62

Δεξιά οδήγηση και... αριστερά ουρλιαχτάΤο σοκ ήρθε σχεδόν αμέσως, με το που κατεβήκαμε από το αεροπλάνο. Το αυτοκίνητο μας περίμενε στο πάρκινγκ και έπρεπε να οδηγήσω για πρώτη φορά στη ζωή μου με το τιμόνι δεξιά. Η αλλαγή είναι μεγάλη. Χρειάστηκα περισσότερα από 150 χιλιόμετρα οδήγησης για να μη γέρνω στο κάθισμα προς τα δεξιά, ενώ το τιμόνι με έπαιρνε συνέχεια προς τα δεξιά, σαν να ήθελα να βγω off road. Και το επικίνδυνο, η συνειδητοποίηση που προκαλούσε μια απότομη επαναφορά του αυτοκινήτου στο κέντρο της λουρίδας.

Ο έλεγχος από τον καθρέπτη το ίδιο. Ζαλάδα. Πρόβλημα τρίτο και εξίσου κεφαλαιώδες: το σαζμάν των ταχυτήτων. Μερικές φορές μού ερχόταν να αλλάξω ταχύτητες με το δεξί σταυρώνοντας τα χέρια μου κάτω από το βολάν. Ευτυχώς, η συνοδηγός στα αριστερά μου ήταν καλή, αν εξαιρέσεις ότι αρκετές φορές ούρλιαζε. Την τρίτη μέρα είχα μάθει ακόμη και να κοιτάζω από τη σωστή μεριά του δρόμου για το αν έρχεται κάποιο αυτοκίνητο.

Μου πήρε, δηλαδή, περίπου πάνω από 500 χιλιόμετρα για να το συνηθίσω. Ας είναι καλά τα roundabout στις διασταυρώσεις που με διευκόλυναν πολύ, καθώς ο γύρος μιας μεγάλης στρογγυλής πλατείας προφυλάσσει από το να κάνεις λάθος και να πέσεις πάνω σε κάποιο άλλο αυτοκίνητο. Όσο για τη σήμανση, τέλεια!

Μ.A.

Φεστιβάλ Τέχνης στο Εδιμβούργο

“Το Εδιμβούργο τον Αύγουστο δε σκορπίζει απλώς ρίγη συγκίνησης, δεν είναι μόνο το πιο μαγευτικό, το πιο εξωφρενικά διασκεδαστικό μέρος του κόσμου, αλλά συγχρόνως και το πιο εθιστικό.”Daily Telegram

Κάθε δεύτερη Κυριακή του Αυγούστου το

Εδιμβούργο υποδέχεται το Διεθνές Φεστιβάλ

Τεχνών και μεταμορφώνει τις καλοκαιριάτικες

νύχτες σε μέρες, γεμάτες φως, κλασσική μου-

σική, όπερα, θέατρο μουσική jazz και soul.

Ταυτόχρονα με τη μουσική και το θέατρο

βγαίνει στον αέρα και το πιο ευρύ φεστιβάλ

κινηματογράφου, βιβλίων και χορού, για να

κάνουν την πόλη μια «Μέκκα των εραστών της

τέχνης», που από πολύ νωρίς έχουν φροντίσει

να κλείσουν αεροπορικά εισιτήρια και κατά-

λυμα, δεδομένου ότι στην πόλη τις τελευταίες

τρεις εβδομάδες του Αυγούστου που διαρκεί

του φεστιβάλ, γίνεται το αδιαχώρητο.

Παράλληλα με το επίσημο πρόγραμμα

λαμβάνουν χώρα δεκάδες εκδηλώσεις και

happenings, ενώ οι οργανωτές φροντίζουν να

αναπληρώνουν την ενέργεια που οι θεατές

καταναλώνουν σε χορό, βόλτες, ορθοστασία,

τραγούδι, ξενύχτι και χειροκρότημα, με γερές

δόσεις μπάρμπεκιου και δυνατά ποτά.

63

tips✔ Η αγγλική λέξη Scottland προέρχεται κατά το ήμισυ από τα ελληνικά. Scott =σκότος και land=γη, που σημαίνει η γη του σκότους.

✔ Η σκωτσέζικη λίρα είναι ισότιμη με την αγγλική αλλά φέρει τα σκωτσέζικα εμβλήματα.

✔ Πολιούχος της χώρας είναι ο Αγιος Ανδρέας. Την ημέρα της γιορτής του, οι σκωτσέζοι γιορτάζουν την εθνική τους επέτειο, καταναλώνοντας τεράστιες ποσότητες από τα καλύτερα και παλαιότερα μολτ και χορεύοντας υπό τους ήχους της γκάιντας.

✔ Η σημαία τους φέρει το διαγώνιο σταυρό του Αγίου Ανδρέα. Θεωρείται δε ότι είναι μία από τις παλαιότερες σημαίες που είχε ποτέ χώρα στον πλανήτη αφού υπάρχει από τον 12ο αιώνα.

✔ Η σκωτσέζικη τσιγκουνιά είναι παροιμιώδης αλλά εξ ίσου παροιμοιώδη είναι και το χιούμορ και ο αυτοσαρκασμός των Σκωτσέζων. Ιδού ένα παράδειγμα:Ο Αγκνους περνάει απ το σπίτι του φίλου του Ντόναλντ και τον βρίσκει να ξεκολλάει από τον τοίχο τα χαρτιά της ταπετσαρίας και να τα τυλίγει σε ρολά. Του θέτει λοιπόν το εύλογο ερώτημα: “Αλλάζεις διακόσμηση;” και ο Ντόναλντ απάντα: “Οχι μετακομίζω!”

✔ Η 25η Iανουαρίου είναι μια μέρα που γιορτάζεται ως δεύτερη εθνική επέτειος και είναι η μέρα της γέννησης του εθνικού ποιητή της Σκωτίας Robert Burns. Γλέντι από νωρίς μέχρι... νωρίς την άλλη μέρα, μπόλικο Σκοτς συνδυασμένο με μπύρα ή σκέτο και περίπλοκοι χοροί με πολλά χοροπηδήματα και αλλαγές παρτενέρ (για να ελέγχεται η νηφαλιότητα των συμμεταχόντων;)


64

Whisky, με... κιλτΟυίσκι, ένα δημοφιλές ποτό που έχει αιχμαλωτίσει με τη γεύση του το θαυμασμό όλου του κόσμου. Εχει υπερνικήσει κοινωνικά, ηλικιακά και φυλετικά σύνορα. Εχει λατρευτεί το ίδιο από συνταγματάρχες των αριστοκρατικών τάξεων όσο και από ενημερωμένους αστούς!

Κείμενο: Κατερίνα Δρόσου

Παρασκευάζεται με διπλή απόσταξη ζυμωμένου πολτού. Ο πολτός αυτός είτε αποτελείται μόνο από βύνη (malt ουίσκι) είτε από βύνη μαζί με άλλους σπόρους π.χ. αραβόσιτου (blended ουίσκι). Παλιότερα στην ξήρανση της βύνης χρησιμοποιούσαν και καπνούς τύρφης, οι οποίοι και έδιναν στο ουίσκι χαρακτηριστικό άρωμα. Σήμερα η τεχνική αυτή τείνει να σταματήσει λόγω έλλειψης τύρφης από τη Σκωτία. Το ουίσκι που κυκλοφορεί σήμερα στο εμπόριο πρέπει υποχρεωτικά να έχει παλαιώσει για τρία χρόνια σε ξύλινα βαρέλια. Τα καλύτερα βαρέλια θεωρείται ότι είναι τα δρύινα και μάλιστα αυτά που είχαν χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή του σέρι. Το ουίσκι που παλαιώνει σε τέτοια βαρέλια παίρνει χαρακτηριστικό χρώμα (λόγω του σέρι που προϋπήρχε). Επειδή όμως τα βαρέλια αυτά είναι δύσκολο να βρεθούν σήμερα, χρησιμοποιούνται απλά δρύινα βαρέλια και όταν χρειάζεται προστίθεται στο τέλος και λίγο καραμελόχρωμα. Τα περισσότερα ουίσκι, ακόμα και τα «καλά», δεν είναι «μονοποικιλιακά». Δηλαδή γίνονται από αναμείξεις διαφόρων μοναδικών ουίσκι, που συνήθως είναι φτιαγμένα από μικρούς παραγωγούς των απόμακρων νησιών της Σκωτίας. Το σκωτσέζικο single malt ουίσκι, όπως το καλό κρασί, καθρεφτίζει τις φυσικές επιρροές του. Όταν το πίνουμε με προσοχή μπορούμε να καταλάβουμε όλα τα στοιχεία της γεύσης του, στοιχεία που θυμίζουν βρεγμένη πέτρα, τύρφη, ιώδιο, ομίχλη, κάπνα και άλλα αρώματα από τη σκωτσέζικη γη αλλά και τη θάλασσα.

Οι γνώστες του ουίσκι λένε ότι επιτρέπεται - και μάλιστα επιβάλλεται - να προσθέσει κανείς λίγο νερό σε ένα φίνο ουίσκι. Όσον αφορά τον πάγο, όμως, όπως λένε οι Σκωτσέζοι, προστίθεται μόνο εάν θέλουμε να το καταστρέψουμε!

Η συναρπαστική διαδικασία του χαρμανιάσματοςΑφού ολοκληρωθεί η παλαίωση ακολουθεί η συναρπαστική διαδικασία του χαρμανιάσματος. Τα ουίσκι στη συντριπτική τους πλειοψηφία είναι χαρμάνια (blends) δεκάδων αποσταγμάτων, διαφορετικής ηλικίας, προέλευσης και γεύσης. Το τελικό προϊόν που δημιουργείται είναι, σύμφωνα με τους ειδικούς, ανώτερο των επί μέρους αποσταγμάτων που το συνθέτουν. Η πιο γοητευτική και «ταλαντούχος» εργασία στα αποστακτήρια της Σκωτίας είναι αυτή του master blender, δηλαδή της “μύτης” που αποφασίζει για τη σύνθεση των χαρμανιών. Η ηλικιακή ένδειξη στα ουίσκι, που βρίσκεται πάνω στη φιάλη τους (π.χ. 12 years old) αναφέρεται στο νεότερο σε ηλικία απόσταγμα που χρησιμοποιήθηκε στο χαρμάνι.

Δρόμοι του ουίσκιΤα Lowlands είναι η νότια περιοχή προς τα σύνορα με την Αγγλία που ορίζονται από μια νοητή γραμμή που περνάει από τη Γλασκώβη, το Νταντί και το Περθ, συμπεριλαμβανομένης της ευρύτερης περιοχής του Εδιμβούργου. Τα ουίσκι των Lowlands είναι μαλακά, με μια ελαφριά λιπαρότητα και αρώματα λεμονάτα και φυτικά.

Τα Highlands είναι η πιο γνωστή περιοχή και χωρίζεται σε ανατολικά, δυτικά, νότια και βόρεια. Τα γενικά χαρακτηριστικά στα ουίσκι εδώ είναι η αίσθηση ξηρότητας και τύρφης, ενώ στα βόρεια θα συναντήσουμε μπαχαρικά και μια θαλασσινή αύρα που εκφράζεται με χαρακτηριστική αλμύρα.Το Speyside αναγνωρίζεται ως η «καρδιά» των σκωτσέζικων malt. Εδώ υπάρχουν συγκεντρωμένα περισσότερα από τα μισά αποστακτήρια της χώρας. Ενα μαγευτικό τοπίο με γρανιτένια βουνά και μαλακούς λόφους, διασχίζεται από ένα υδάτινο δίχτυ ποταμών με κυρίαρχο τον Spey που δίνει και το όνομά του. Τα ουίσκι της περιοχής διακρίνονται για τη φινέτσα τους, το φρουτώδη και ανθώδη χαρακτήρα τους που υπογραμμίζεται μερικές φορές από υποψίες τύρφης.Τα Islands (νησιά) είναι από τα πιο ενδιαφέροντα τοπία της χώρας. Βράχια, θάλασσα, αέρηδες, μικροί κουκλίστικοι οικισμοί και αποστακτήρια χτισμένα πάνω στο νερό. Τα ουίσκι τους δυνατά με στιβαρό χαρακτήρα, εκτός από την έντονη παρουσία τύρφης φέρνουν θαλασσινές αναφορές. Αλμη και ιώδιο.Islay (Αϊλα), εδάφη από τύρφη που καταλήγουν στη θάλασσα σε αυτό το ξεχωριστό νησί που παρά το μικρό του μέγεθος συγκεντρώνει πολλά και σπουδαία αποστακτήρια. Εδώ παράγεται το πιο ρωμαλέο malt με έντονες νότες θαλασσινής αύρας, ιωδίου και τύρφης.

Isle of Jura Single16 Year Old16 χρόνια ανενόχλητης ωρίμανσης

στις παραλιακές αποθήκες του νη-

σιού δίνουν ένα ολοκληρωμένο

και ευγενές whisky, που αντικα-

τοπτρίζει την αργή εναλλαγή των

εποχών στο νησί. Το αποτέλεσμα

είναι μια πλούσια, βαθιά γεύση

που θυμίζει τα πιο ήρεμα καλο-

καίρια του νησιού. Σύμφωνα με

τους ντόπιους, αυτή είναι η ιδανική

ηλικία για το Jura. Στη μύτη δυνατές

νότες βουτύρου, με μια γλύκα με-

λιού που σπάει από την εμφάνιση

πορτοκαλιού και μπαχαρικών. Στο

στόμα γλυκιά καραμέλα με τελεί-

ωμα μελιού. Απαλή γεύση ροδά-

κινου με έναν τόνο πορτοκαλιού

εμφανίζονται αργά.

Glen GrantΈνα αυθεντικό single malt που χρο-

νολογείται από το 1840, παράγεται

στο ομώνυμο αποστακτήριο, που

βρίσκεται στο Rothes της Σκωτίας

και είναι από τα πρώτα αποστα-

κτήρια στα Highlands που πήραν

άδεια λειτουργίας.

Η καθαρή ιδιαίτερη γεύση και το

απαλό χρυσαφένιο χρώμα του το

κάνουν να ξεχωρίζει στην κατηγο-

ρία του. Πρόκειται για ένα προσιτό

Single Malt με ήπια γεύση - αφού

είναι συγκρατημένα οινοπνευμα-

τώδες - και αρώματα φρούτων, αν-

θέων και ξηρών καρπών.

Αποστακτήριο

του Glenrothes

στο Speyside

66

Μπαλί...η τέχνη της Ανατολής στα δάχτυλα

67

Μπαλί...η τέχνη της Ανατολής στα δάχτυλα

Υπερυψωμένα υπαίθρια κρεβάτια, θρόισμα μεταξωτής κουρτίνας, στικς που καίγονται σκορπίζοντας αισθησιακές μυρωδιές, ανατολίτικες μουσικές χαμηλών τόνων, λάδια με χαλαρωτικά αρώματα, σκόνες καμωμένες από βότανα και μπαχάρια, λεπτά ευκίνητα δάχτυλα που με απόλυτη αυτοπεποίθηση κινούνται στο σώμα σου με έναν και μόνο στόχο. Να λύσουν τους κόμπους του στρες της δυτικότροπης ζωής σου. Αυτό που εμείς αποκαλούμε spa, για τους Μπαλινέζους είναι τρόπος ζωής...

Κείμενο: Σοφία Αναγνώστου

Τα περισσότερα ταξιδιωτικά πρακτορεία συμπεριλαμβάνουν το Μπαλί στη λίστα με τα γαμήλια ταξίδια τους. Ωστόσο, η αλήθεια είναι άλλη: αυτό το νησί, σε σχήμα που θυμίζει μανιτάρι καρφωμένο στο Αρχιπέλαγος της Ινδονησίας, όταν το εντοπίζεις στον παγκόσμιο χάρτη, δεν ανήκει στους νεόνυμφους, αλλά στους αθεράπευτα spa lovers.

Ο λόγος; Το Μπαλί είναι η αδιάσειστη απόδειξη ότι μόνο τα επιδέξια ανατολίτικα χέρια μπορούν να λύσουν έναν-έναν τους κόμπους που το στρες έχει δημιουργήσει στους σφιγμένους ώμους των Δυτικών.

Έτσι, η νούμερο ένα ταξιδιωτική οδηγία, όταν αναχωρείς για τον εξωτικό αυτόν παράδεισο, είναι η εξής: «Μη γυρίσεις πίσω χωρίς να δοκιμάσεις μπαλινέζικο μασάζ». Κι αφού όλοι επιμένουν, ποιος είσαι εσύ που θα στερήσεις από τον εαυτό σου αυτήν τη μοναδικά απολαυστική εμπειρία;

Κανέλα, γαρύφαλλο,

μοσχοκάρυδο,

πούδρα ρυζιού...

Η μυστική συνταγή

του boreh peeling

spa ΜΠΑΛΙ

68

Ευεξία για όλα τα βαλάντιαΌταν δεν πάει ο Μωάμεθ για μασάζ, πάει το μασάζ… στον Μωάμεθ. Θέλεις δε θέλεις να ψάξεις για τις θεραπείες της ευεξίας, που θα αναζωογονήσουν σώμα και πνεύμα, νωρίτερα ή αργότερα θα σε βρούνε αυτές. Θα σε βρούνε στις δημοφιλείς παραλίες της Seminyak, της Sanur, της Candi Dasa και του Jimbaran, όπου θα σε πλησιάσουν επαγγελματίες μασέρ με τον αριθμό αδείας στο κωνικό τους καπελάκι ή πλανόδιοι ερασιτέχνες που θα σου τάξουν μασάζ ρεφλεξολογίας και ώριμο ανανά (τον οποίο θα καθαρίσουν με σουγιαδάκι για να γίνει σαν παγωτό ξυλάκι), στην τιμή του ενός.

Στα δρομάκια της Kuta, στην ακτή Legian, εκατοντάδες μαγαζιά μοιράζουν τιμοκαταλόγους και διαφημιστικά φυλλάδια για να σε προσελκύσουν στις στενές καμπίνες, όπου θα απολαύσεις από ινδικό μασάζ κεφαλής μέχρι Javanese lulur (κούρα που ακολουθούν οι νύφες την παραμονή του γάμου τους) και μπαλινέζικο boreh σε πολύ συμφέρουσες τιμές.

Την απόλυτη εμπειρία, ωστόσο, θα τη ζήσεις στις spa-villas του Ubud, στην ενδοχώρα του Μπαλί, ανάμεσα σε κλιμακωτούς ορυζώνες, και στα spa των πεντάστερων ξενοδοχείων, όπου οι τεχνικές χαλάρωσης και αναζωογόνησης εφαρμόζονται με μυσταγωγικό τελετουργικό και σε υποβλητική ατμόσφαιρα.

Ή, ακόμη καλύτερα, στα υπερυψωμένα υπαίθρια κρεβάτια-υπερπαραγωγή της Nusa Dua, με τις μεταξωτές κουρτίνες που κλείνουν γύρω σου, καθώς η μασέζ σου βοηθάει τα μέλη σου να λυθούν με τελειοποιημένες κινήσεις σιάτσου ή τουίνα. Είναι από τις στιγμές που αισθάνεσαι ότι κάποιες φορές η ζωή μπορεί να είναι κάτι παραπάνω από καλή μαζί σου...

Η εθιστική γοητεία του Μπαλί

Τα επίσημα στοιχεία λένε ότι το 80% των του-

ριστών που καταφθάνουν στην Ινδονησία,

επισκέπτονται αποκλειστικά και μόνον το

Μπαλί. Μεγάλη η χάρη του! Από τα 13.667

καταγεγραμμένα νησιά ενός Αρχιπελάγους,

που εκτείνεται σε 3.200 μίλια μεταξύ Ασίας

και Αυστραλίας κατά μήκος του ισημερινού,

η κοινότητα των backpackers των ’70s με το

εξωτικό γούστο έδωσε ψήφο εμπιστοσύνης

στο Μπαλί των θεών και των καλλιτεχνών.

Χίπηδες και σέρφερς προσγειώθηκαν πρώ-

τοι στη στενή λωρίδα γης που αποτελεί τον

αεροδιάδρομο του αεροδρομίου Ngurah

Rai. Τα ίχνη τους ακολούθησαν ορδές περι-

ηγητών, που βρήκαν στα 4 εκατομμύρια των

κατοίκων έναν πληθυσμό γνήσια παρθένο

και φιλόξενο.

Αυτά σκέφτομαι, όσο περιμένω το ταξί που

θα με μεταφέρει στο ξενοδοχείο της Νusa Dua

όπου έχω κλείσει ραντεβού για να απολαύσω

την πιο παραδοσιακή μπαλινέζικη θεραπεία.

Μπαίνω στο ταξί. Στο ταμπλό του αυτοκινή-

του, η παραδοσιακή sesajen προσφορά στους

θεούς -ένα τετράγωνο δισκάκι φτιαγμένο από

φύλλα μπαμπού, γεμάτο με πορτοκαλί άνθη,

ρύζι και αλάτι- δε μου κάνει εντύπωση. Τα κα-

λαθάκια-σπονδή στους θεούς, αναπόσπαστο

κομμάτι της σαγήνης του νησιού, βρίσκονται

κυριολεκτικά παντού: έξω από κάθε σπίτι και

μαγαζί, πάνω σε πάγκους σούπερ-μάρκετ και

γκισέ ανταλλακτηρίων συναλλάγματος.

Αντίθετα με το 85% των μουσουλμάνων Ινδο-

νήσιων, οι κάτοικοι του Μπαλί είναι ινδουιστές

με ένα δικό τους φιλελεύθερο τρόπο, καθώς

η θρησκεία τους Hindu Dharma δεν υιοθέ-

τησε κανέναν από τους αυστηρούς περιορι-

σμούς των Ινδών.

Στο τέλος της διαδρομής ρωτάω «Berapa?»

(«πόσο;» - στα bahasi indonesian) και πληρώ-

νω σε ρουπίες.

69

Franzipane και ευγένειαΣτα spa των μεγάλων ξενοδοχείων του Μπαλί, οι μικροκαμωμένες υπάλληλοι έχουν στα σίγουρα δώσει όρκο σιωπής. Τις παρατηρώ καθώς κινούνται αθόρυβα και βλέπω στις διακριτικές κινήσεις τους μια ιδιόμορφη εσπεράντο, μια νοηματική βλεμμάτων που τους επιτρέπει να είναι σχεδόν αόρατες στο χώρο.

Μια πισίνα με γλυκό νερό στο κέντρο και γύρω της ξύλινες ξαπλώστρες από υγρόφιλο τικ, το οποίο δε φοβάται ούτε την περίοδο των βροχών (από Νοέμβριο μέχρι Απρίλιο). Ξυλόγλυπτες πόρτες ανοίγουν και οδηγούν στα δωμάτια των θεραπειών.

Η κοπέλα που με υποδέχεται με ρωτάει αν είμαι έγκυος ή αν έχω πρόβλημα υψηλής αρτηριακής πίεσης (το μασάζ με αιθέρια έλαια απαγορεύεται στην πρώτη περίπτωση, ενώ κάποιες θεραπείες, όπως για παράδειγμα, το boreh, προκαλούν υπερβολική τόνωση στην κυκλοφορία του αίματος).

Απαντάω αρνητικά και στα δύο και περνάω στα αποδυτήρια για να γδυθώ και να φορέσω ένα κιμονό με μπατίκ παραστάσεις και ένα ζευγάρι παντόφλες από ρατάν, δυο νούμερα μικρότερο από το δικό μου. Με οδηγεί στο χώρο της πισίνας, όπου μου γνωρίζει τη Σουράτνι, τη μασέζ μου. Εκείνη με καλωσορίζει με μια κίνηση του κεφαλιού κι ένα χαμόγελο.

Η καλοπροαίρετη προθυμία των Μπαλινέζων δεν έχει καμία σχέση με τη δουλοπρεπή γλυκύτητα των Ταϊλανδών, την τυπική εξυπηρετικότητα των Ιαπώνων ή την ευγενική ταπεινοφροσύνη των Ινδών. Η Σουράτνι έχει ένα ευωδιαστό άνθος franzipane στο αφτί, πέντε λευκά πέταλα με μια πιτσιλιά κίτρινου στο κέντρο. Tην ακολουθώ ως το δωμάτιό μου, που είναι σκιερό με μια στέγη μισάνοιχτη απ’ όπου βλέπω τον ουρανό. Ένα οβάλ τραπέζι με μπουκαλάκια και βαζάκια, ένα κρεβάτι μασάζ, ένα ντουζ στο βάθος και μια πέτρινη στρόγγυλη μπανιέρα είναι όλα όσα θα μου εξασφαλίσουν ένα δίωρο απόλαυσης.

Όπως οι νύφες της Ιάβας...Javanese lulur ή mandi lulur, σύμφωνα με τις πληροφορίες μου, είναι ένα τελετουργικό περιποίησης ομορφιάς που ακολουθούσαν οι μελλόνυμφες στα βασιλικά παλάτια της Ιάβας την προηγουμένη του γάμου τους. Έχοντας αυτό στο μυαλό, δε γίνεται να μην αισθανθείς ότι αυτό που κάνεις είναι, κατά μίαν έννοια, μια μικρή απάτη, αφού ούτε σε παλάτι μεγάλωσες ούτε θ’ ανταλλάξεις γαμήλιους όρκους με τον καλό σου την επομένη (αν και πολλά ζευγάρια Αμερικανών και Ευρωπαίων καταφθάνουν με αυτόν το σκοπό στο νησί).

Το αμέσως επόμενο που σκέφτεσαι είναι πώς στο καλό αυτό το απροσδιορίστου ηλικίας

Η καλοπροαίρετη προθυμία των Μπαλινέζων δεν έχει καμία σχέση με τη δουλοπρεπή γλυκύτητα των Ταϊλανδών, την τυπική εξυπηρετικότητα των Ιαπώνων ή την ευγενική ταπεινοφροσύνη των Ινδών

spa ΜΠΑΛΙ

70

κορίτσι που σου έδωσαν για μασέζ, θα μπορέσει να χαλαρώσει το δυτικών διαστάσεων σώμα σου.

Τα δυνατά και εκπαιδευμένα χέρια της Σουράτνι έχουν την απάντηση: ανάβουν ένα αρωματικό στικ με άρωμα καρύδας, ακουμπάνε ένα σαρόγκ στα ιδιαίτερα σημεία και απλώνουν με σβελτάδα αιθέριο έλαιο από γιασεμί σε χέρια, πλάτη και πόδια.

Ένα έντονα ενεργητικό μασάζ ξεκινά από τις γάμπες, με κινήσεις μακριές που θυμίζουν τη σουηδική τεχνική, που αναπτύχθηκε από τον γυμναστή Περ Χένρικ Λινγκ γύρω στο 1800. Ελαφρές κινήσεις για τους επιφανειακούς μύες, πιο έντονες για να «ζυμωθούν» τα βαθύτερα στρώματα, μικρά χτυπηματάκια γεμάτα αυτοπεποίθηση ξυπνάνε το σώμα και απελευθερώνουν την ένταση.

«Όλα εντάξει;» ρωτά η νεαρή Μπαλινέζα, καθώς περνάει στο δεύτερο στάδιο, το lulur, που κυριολεκτικά σημαίνει «καλύπτοντας το δέρμα». Ένα μίγμα πίλινγκ από χρυσόριζα, σανδαλόξυλο, γιασεμί, σκόνη ρυζιού, και ένα σωρό ακόμη βότανα και μπαχαρικά κοπανισμένα, απλώνεται στο δέρμα και μετά αφαιρείται με ένα ειδικό, άγριο στην υφή, ύφασμα παρασύροντας

και τα νεκρά κύτταρα μαζί του. Πρέπει να σηκωθώ όρθια -πράγμα που κάνω απρόθυμα-, για να απλώσουμε μια

δροσερή μάσκα γιαουρτιού στο σώμα. Όση ώρα περιμένω καθισμένη σε ένα σκαμπό να στεγνώσει η μάσκα, σκέφτομαι ότι, αν καταγόμουν από βασιλική οικογένεια της Ιάβας, θα έκανα όσο περισσότερους γάμους μπορούσα...

Το καλύτερο όμως έρχεται στο τέλος, μετά το δροσερό ντουζ που ξεπλένει τη λευκή μάσκα.

Η Σουράτνι με οδηγεί στην μπανιέρα, την οποία έχει γεμίσει με νερό και λουλούδια. Μπαίνω μέσα και αγγίζω με τις άκρες των

δαχτύλων άνθη υλάγκ-υλάγκ και φρατζιπάνε, γιασεμιά και ροδοπέταλα. Μια κούπα από τσάι τζίντζερ ξεδιψάει τον οργανισμό και συμπληρώνει τη θεραπεία. Η Σουράτνι βγαίνει από το δωμάτιο και μ’ αφήνει μόνη με μια αίσθηση ευζωίας και πληρότητας, χαλάρωσης και ευγνωμοσύνης για τους χυμούς της ζωής. Αλληλούια!

Παραλλαγές στο ίδιο indah (=όμορφο) θέμα

Σε κάποια από τα καλύτερα spa του νησιού μπορεί κανείς να απο-

λαύσει herbal sauna (μην εκπλαγείτε, αν ανάμεσα στους ατμούς

ξεχωρίσετε κατά κύριο λόγο Ασιάτες, αυτή η σάουνα είναι ιδιαίτερα

δημοφιλής εδώ) με υδρατμούς αρωματισμένους με ευκάλυπτο.

Επίσης, αντί για το παραδοσιακό τσάι στο τέλος της θεραπείας, συ-

χνά προσφέρεται χυμός μάνγκο, παπάγιας και πεπονιού ή φρέσκα

φρούτα. Προτιμήστε αυτά που έχουν χοντρή φλούδα που αφαι-

ρείται, όπως τα manggis (σκληρή μελιτζανιά φλούδα εξωτερικά,

λευκές ζουμερές σκελίδες σαν μανταρίνι εσωτερικά), τα salak (εξω-

τερικά η φλούδα μοιάζει με δέρμα φιδιού, εσωτερικά έχουν λευκή

σάρκα), τα markisa (εξωτερικά στρόγγυλα και λεία σαν μούσμου-

λα, εσωτερικά μαύρα σαν ώριμο σύκο) και τα rambutan (θυμίζουν

μικρούς κόκκινους αχινούς σε μέγεθος μικρού καρυδιού, ενώ το

εσωτερικό μοιάζει με σταφύλι).

Το καλύτερο αφορά στους νεόνυμφους που φτάνουν στο νησί

αποφασισμένοι να μην αποχωριστούν στιγμή το άλλο τους μισό.

Επιλέξτε ένα ταυτόχρονο μασάζ αρωματοθεραπείας για δύο και ζη-

τήστε από τους μασέρ σας να σας υποδείξουν αιθέρια έλαια που

ενεργοποιούν τη λίμπιντο ενισχύοντας την ερωτική επιθυμία. Μια

καλή ιδέα είναι να ζητήσετε tangerine oil -για να το προτείνουν οι

δάσκαλοι του ταντρικού σεξ, κάτι θα ξέρουν.

71

5 κούρες που θα σε κάνουν άλλον άνθρωπο!1. Javanese lulur ή mandi lulur. Μασάζ, πίλινγκ, μάσκα σώματος και μπάνιο με άνθη. Αυτό που θέλουν οι γυναίκες είτε ετοιμάζονται να παντρευτούν είτε μόλις... χώρισαν.

2. Jet lag masage. Σύντομο και αποτελεσματικό μασάζ χωρίς αιθέριο έλαιο, σε αυχένα, πλάτη, ώμους και μπράτσα, που εκμεταλλεύεται τα ενεργειακά κέντρα των περιοχών για να τα αποσυμφορίσει από την ένταση του ταξιδιού.

3. Μπαλινέζικο boreh. Ξεκινά με μασάζ και συνεχίζει με ένα scrub από γαρύφαλλο, πιπερόριζα, κανέλα, μοσχοκάρυδο, κόλιανδρο και σκόνη ρυζιού που ενεργοποιεί την κυκλοφορία του αίματος και ανακουφίζει αρθρώσεις και μύες. Καταλήγει σε μασάζ ποδιών, ένα δροσερό ντουζ και μια καταπραϋντική λοσιόν σώματος. Ιδανικό για ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος.

4. Ρεφλεξολογία πελμάτων. Αν και κινέζικης προέλευσης, είναι ένα δημοφιλές μασάζ με πιέσεις που ασκούνται στα πέλματα. Βασίζεται στην αντίληψη ότι οι 10 ενεργειακοί μεσημβρινοί που διασχίζουν το ανθρώπινο σώμα, καταλήγουν στο πόδι, που είναι το σώμα μας σε μικρογραφία.

5. Coffee scrub. Κούρα που προτιμάνε κυρίως άντρες. Μετά από ένα χαλαρωτικό μασάζ με διατάσεις (στρέτσιγκ), ένα πίλινγκ από φρεσκοκομμένους κόκκους καφέ απλώνεται στο σώμα, διεγείροντας ταυτόχρονα τους πόρους του δέρματος και τα οσφρητικά νεύρα. Μια ενυδατική μάσκα από καρότο επαναφέρει το ph του δέρματος στα φυσιολογικά...

Μερικές σταγόνες αιθέριου ελαίου υψηλής συγκέντρωσης

αρκούν για να σας στείλουν στον παράδεισο

72

Meditation retreat

στην ενδοχώρα

του Μπαλί

73

Meditation retreat

στην ενδοχώρα

του Μπαλί

Το μπαλινέζικο μασάζ

θυμίζει έντονα

το σουηδικό, αλλά συχνά

δανείζεται τεχνικές

από το ταϋλανδέζικο

ή τη ρεφλεξολογία

Η πιπερόριζα

χρησιμοποιείται ευρύτατα

στις φυσικές μάσκες

των θεραπειών σώματος

Κοντά στο Ubud,

τα jungle spa

εκμεταλλεύονται

την οργιώδη βλάστηση

που δημιουργεί ένα

υποβλητικό σκηνικό

74

Πώς να πάτε:Η αεροπορική εταιρεία Thai Airways πετάει από την Αθήνα στην Μπανγκόκ (διάρκεια πτήσης 9 ώρες) και από εκεί στο αεροδρόμιο Ngurah Rai στο Μπαλί (περίπου 4 ώρες). Η Singapore Airlines πηγαίνει στο Μπαλί με ενδιάμεσο προορισμό τη Σιγκαπούρη, ενώ η Quatar μέσω Ντόχα. Συνδυαστικές πτήσεις προς Μπαλί μπορείτε να βρείτε και με την Egypt Air, την Emirates ή την Ολυμπιακή.

Exclusive διαμονή!Bulgari hotels & resorts (Jalan Goa Lempeh, Banjar Dinas Kangin, Uluatu, τηλ.: +62.361.847.1000/300-1000, www.bulgarihotels.com)Περίπου 23 χιλιόμετρα από το αεροδρόμιο, ένας πραγματικός παράδεισος απομόνωσης, ένα meditation retreat που βρίσκεται 150 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας και φέρει τη διάσημη υπογραφή Bulgari στο ντιζάιν. Ένα εστιατόριο 36 θέσεων που σερβίρει αποκλειστικά δείπνο, 6 spa-villas για ολιστικές θεραπείες και ένας wedding planer έτοιμος να σχεδιάσει το γάμο των ονείρων σας (στην παραλία, στο παρεκκλήσι, μέσα στη θάλασσα ή στο παβίλιον), είναι μερικά μόνο από τα συν του resort. Canggu beach villa, Jimbaran beach front villas ή κάποια από τις δεκάδες βίλες που μπορείτε να νοικιάσετε στο νησί. Όλες διαθέτουν πισίνα, μεγάλους εσωτερικούς χώρους ικανούς να φιλοξενήσουν ακόμη και 10 άτομα, ενώ παρέχουν υπηρεσία μπάτλερ που θα φροντίσει για τις λεπτομέρειες της διαμονής σας. Οι τιμές ξεκινούν από 400 ευρώ τη βραδιά, αλλά τις περιόδους αιχμής υπολογίστε από 25-50% επάνω στις τιμές. www.balivillas.com

Μάθε περισσότερα: www.bali-indonesia.comwww.zenbalispa.comwww.ubudsari.comwww.smarttravelasia.comwww.balispaguide.com

Pura Dewii Danu: ο ναός της θεάς των λιμνών δεν θα μπορούσε

να βρίσκεται σε καλύτερο σημείο. Ένας ακόμη λόγος για να πάτε

μέχρι την λίμνη Bratan

Τα χέρια συναγωνίζονται σε εκφραστικότητα το πρόσωπο.

Χορεύτρια παραδοσιακών μπαλινέζικων χορών

75

Καλλυντικά εγχώριων εταιριών με βάση τα αι-

θέρια έλαια, που δε χρειάζεται να τα χρυσοπληρώ-

σετε στις spa boutiques. Αναζήτησε γαλακτώματα,

body scrub, λοσιόν, ενυδατικές κρέμες σώματος και

χεριών στα σούπερ-μάρκετ της κάθε περιοχής ή στο

πολυκατάστημα Matahari (σημαίνει «ήλιος») στην

Kuta. Τα προϊόντα Mustika Ratu είναι μια εξαιρετικά

καλή αγορά, αφού έχουν πολλές περγαμηνές και

χρησιμοποιούνται ακόμη και στα spa των πολυτελών

ξενοδοχείων Melia.

Arak, το αγαπημένο αλκοολούχο ποτό από ρύζι,

μέσα σε πρωτότυπα μπουκάλια-κομψοτεχνήματα.

Επίσης, μια κούτα Gutang Garam, τα τσιγάρα με το

ιδιαίτερο άρωμα και το λαδωμένο χαρτί, που θα εκτι-

μήσουν οι θεριακλήδες φίλοι σας.

Έπιπλα από τικ, ρατάν και μπαμπού. Η περιοχή

Tegalalan είναι γεμάτη επιπλοποιεία που μπορούν

να οργανώσουν και τις λεπτομέρειες της αποστολής

στην Ελλάδα (συνήθως σας βάζουν να νοικιάσετε

συγκεκριμένο όγκο σε κοντέινερ). Κάντε την έρευνά

σας, πριν καταλήξετε, γιατί κάποια έπιπλα δεν τη-

ρούν τις προδιαγραφές κατασκευής και μπορεί να

παρουσιάσουν προβλήματα (π.χ., καταστροφή από

σαράκι). Στην περιοχή Κerobogan διατηρεί εργοστά-

σιο ο Χρήστος, ένας Έλληνας που πολιτογραφήθηκε

Μπαλινέζος, και μπορεί να σας προτείνει τα καλύτε-

ρα έπιπλα.

Ξυλόγλυπτα διακοσμητικά από το Mas, ζωγρα-

φικά έργα από το Batuan και το Ubud, μπατίκ υφά-

σματα και ασημένια ή χρυσά κοσμήματα από το

Celuk. To Μπαλί είναι η πατρίδα του χειροποίητου και

του αυθεντικού. Ακόμη και στις πλέον εμπορικές πε-

ριοχές, θα βρείτε καταπληκτικά αντικείμενα σε τιμές

εξωφρενικά χαμηλές (μετά από εξουθενωτικό παζά-

ρι, φυσικά).

Τραπεζομάντηλα, μαξιλαροθήκες, κουβρ-λι και όλη

την προίκα του σπιτιού γενικότερα, από καθαρό

μετάξι ή βαμβάκι.

Τι θα φέρεις από την Εδέμ του shopping;

(Αν δε θες να χαλάσεις όλο σου το συνάλλαγμα στα μασάζ...)

Άνθη ορχιδέας,

φρανζιπάνε,

υλάνγκ υλάνγκ...

Στα spa της Ανατολής

σε κακομαθαίνουν

spa ΜΠΑΛΙ

76

Πρώτη φορά στο νησί;1. Ακολουθήστε το πλήθος και βρεθείτε στον ιερό ναό Tanah Lot (Tanah=Γη, Lot=Ουρανός), o οποίος ανάλογα με την παλίρροια βρίσκεται άλλοτε μέσα, άλλοτε έξω από το νερό την ώρα του ηλιοβασιλέματος. Αν πέσετε σε ινδουιστική τελετή, μπείτε στη σειρά για να σας ράνουν με αγιασμό και να σας κολλήσουν τρεις κόκκους ρυζιού στο μέτωπο. 2. Αντίθετα με άλλους τροπικούς προορισμούς, το Μπαλί υπερηφανεύεται περισσότερο για την άγρια φύση στην ενδοχώρα του, παρά για τις παραλίες του. Εταιρείες που οργανώνουν rafting στον ποταμό Ayung θα σας δείξουν τι πάει να πει τροπική ζούγκλα. 3. Όταν ο ήλιος δύει, η αμμουδερή παραλία στον κόλπο του Jimbaran γεμίζει τραπεζάκια -όλα με θέα στον ωκεανό- και φαναράκια. Καθίστε για φαγητό, παραγγείλετε οστρακοειδή, θαλασσινά και μπαρακούντα ψημένα σε φωτιά καρύδας και σερβιρισμένα σε πανεράκια μαζί με ρύζι. Υπαίθριοι μουσικοί αναλαμβάνουν την ψυχαγωγία σας.4. Σπρώξτε τα πανάκριβα γυαλιά σας στην τσάντα σας, πριν μπείτε στο Alas Kedaton, το ιερό πάρκο με τις ελεύθερες μαϊμούδες που έχουν μάθει να απλώνουν χέρι σ’ ό,τι γυαλίζει ή... σ’ ό,τι τους γυαλίσει. Οι περισσότεροι επισκέπτες το διασκεδάζουν με τους παιχνιδιάρηδες «κλέφτες», μέχρι να συνειδητοποιήσουν ότι δε θα πάρουν τα πράγματά τους πίσω!

Δεύτερη φορά στο νησί;1. Στο ανατολικό μέρος του νησιού αξίζει να αναζητήσετε την Goa Lawah, μία σπηλιά της οποίας τα τοιχώματα είναι καλυμμένα με νυχτερίδες και όπου θα μπορέσετε να πάρετε μέρος σε μία αυθεντική ινδουιστική τελετή, αρκεί να φορέσετε τα σαρόγκ που θα σας δώσουν στην είσοδο. 2. Fan του scuba diving και του snorkeling; Ολοήμερες εκδρομές στο γειτονικό νησάκι Lembongan σάς δίνουν την ευκαιρία να γνωρίσετε καλύτερα το βυθό του Ινδικού. 3. Δειπνήστε στο La lucciola (τηλ.: 730 838) στην Κούτα. Δεν είναι μόνο το πάντρεμα της μεσογειακής κουζίνας με τα ινδονησιακά μπαχαρικά που θα σας ενθουσιάσει, αλλά και οι ευγενέστατοι σερβιτόροι με τα σαρόγκ, το ειδυλλιακό περιβάλλον και οι τιμές...4. Στο νοτιότερο άκρο του νησιού, στέκει ο ναός Uluatu καρφωμένος πάνω στον γκρεμό, με τον ωκεανό να βράζει από κάτω. Κι εδώ κυκλοφορούν ελεύθερες μαϊμούδες -άρα ισχύουν όλες οι προαναφερθείσες προφυλάξεις.

1 2

77

tips✔ Είναι παράδοση στο Μπαλί, τα παιδιά μιας οικογένειας να ονομάζονται ανάλογα με τη σειρά που ήρθαν στον κόσμο. Έτσι, ο πρωτότοκος παίρνει πάντα το όνομα Putu και ο δευτερότοκος Made.

✔ Στις περισσότερες παραλίες θα σας πλησιάσουν πλανόδιοι πωλητές. Ρίξτε μια δεύτερη ματιά σε παρεό, τόξα, chopsticks και διακοσμητικά από μαλακό ξύλο, μπιζουτιέρες από αλπακά και χαρταετούς-πραγματικά έργα τέχνης. Μη σταματήσετε το παζάρι, αν δε φτάσετε τουλάχιστον στο ένα πέμπτο της αρχικής τιμής.

✔ Οι Μπαλινέζοι αντιμετωπίζουν με δέος και φόβο τα πνεύματα της θάλασσας. Σπάνια δε, στήνουν εστιατό-ρια, καφετέριες ή μπαρ με προσανατολισμό προς τη θά-λασσα. Η κυρίως είσοδος αυτών των μαγαζιών πρέπει να βλέπει προς το δρόμο.

✔ Μια κηδεία στο Μπαλί λίγο διαφέρει από ένα πανη-γύρι. Συγγενείς, φίλοι και ολόκληρο το χωριό τρώει και πίνει επί μέρες με έξοδα του νεκρού. Κάθε Μπαλινέζος που σέβεται τον εαυτό του αποταμιεύει όλη του τη ζωή προκειμένου να καλύψει τα έξοδα της καύσης του και της αποχαιρετιστήριας γιορτής.

✔ Η ερωτική ιστορία του Ράμα και της Σίτα είναι το θέμα του χορού Ραμαγιάνα. Εξίσου θεαματικοί είναι οι παραδοσιακοί χοροί legong, barong και kedac, τόσο για την κινησιολογία και την εκφραστικότητα όσο και για τα κοστούμια.

✔ Μπορεί ο σπουδαιότερος ναός στο Μπαλί να θεω-ρείται ο Besakih, ωστόσο ένας από τους ομορφότερους είναι ο ναός της θεάς των λιμνών Dewi Danu μέσα στη λίμνη Bratan.

✔ Κόκκινη σημαία στην παραλία; Απαγορεύεται το κολύμπι λόγω επικίνδυνων θαλάσσιων ρευμάτων. Ο Ινδικός Ωκεανός δεν αστειεύεται.

✔ Τα γλυκά της ινδονησιακής κουζίνας είναι μάλλον άγευστα, καθώς έχουν ως βάση το ρύζι (και μάλλον μόνο αυτό!). Μην πείτε ότι δε σας προειδοποιήσαμε...

1. Λένε ότι αν θέλεις να δεις το καλύτερο ηλιοβασίλεμα

του Μπαλί, πρέπει να επισκεφτείς τον ναό Tanah Lot

αυτή ακριβώς την ώρα.

2. Ένα μοναδικό θέαμα: κλιμακωτοί ορυζώνες στις πλαγιές

του βουνού Agung.

3. Alas Κedaton: το βασίλειο των μαϊμούδων.

Καλώς ήρθατε!

3

COSTA RICA

78

Costa Rica... απόλυτη αίσθηση ζωής

Ανάμεσα στη λίμνη της Νικαράγουα, την Καραϊβική, τον Παναμά και το σκούρο μπλε του Ειρηνικού απλώνεται μια έκταση 20.000 μιλιών που σφύζει από βουνά κι οροσειρές, ποτάμια και ηφαίστεια, τροπικά δάση και εθνικά πάρκα, ορμητικούς καταρράκτες, κοραλλιότοπους και κατάλευκες βελουδένιες παραλίες. Ένας αληθινός επί γης παράδεισος γαλουχεί με το εξωτικό νέκταρ και την αμβροσία του μια σπάνια πανίδα. Το όνομα αυτού, Costa Rica.

Κείμενο: Ράνια Τζιφοπούλου-Κωνσταντινίδη

Το Tοucan,

σήμα κατατεθέν

της Costa Rica

79

Costa Rica... απόλυτη αίσθηση ζωής

80

Costa Rica Pura Vida Από το βορρά στο νότο κι από την ανατολή στη δύση, η Costa Rica εκπλήσσει, για να μην πω σοκάρει, με την εναλλαγή τοπίων και κλιμάτων. Οι επτά επαρχίες της, San Jose, Alajuela, Cartago, Heredia, Guanacaste, Puntarenas και Limon, έχουν η κάθε μια τη δική της προσωπικότητα, το δικό της στυλ, τη δική της ιστορία. Μια ιστορία περίτεχνη, πολύχρωμη και ζωντανή, όσο και οι άνθρωποι που περιδιαβαίνουν τους δρόμους. Οι υπέροχοι Κοσταρικάνοι, οι Los Costarricenes, ή καλύτερα οι Ticos και οι Ticas. “Νονοί” των Ticos είναι οι ισπανόφωνοι του δυτικού κόσμου. Συγκεκριμένα, οι Κοσταρικάνοι, όταν χρησιμοποιούν υποκοριστικά, και το κάνουν πολύ συχνά, αντικαθιστούν το “τ” των ισπανόφωνων με “κ”. Έτσι το “momentito” (λεπτούλι) γίνεται “momentico”, πράγμα που ακούγεται πολύ χαριτωμένο και που τους έδωσε το παρατσούκλι Ticos.Οι Ticos λοιπόν, που στη συντριπτική πλειονότητά τους είναι mestizos, δηλαδή ένα μείγμα Ισπανού και αυτόχθονος Αμερικανού, είναι άνθρωποι της υπερβολής. Υπερβολικά καλοσυνάτοι, υπερβολικά φιλόξενοι, υπερβολικά φιλικοί, υπερβολικά λάτρεις της οικογένειας, υπερβολικά στωικοί, υπερβολικά γελαστοί, αλλά και υπερβολικά πότες, υπερβολικά χορευταράδες....Η γη τους, αυτός ο παραδεισένιος τόπος, είναι τόπος λατρείας γι’ αυτούς. Η ζωή τους μια διαδρομή μέσα στη φύση, τη μουσική, το χορό...

San Jose, με κοσμοπολίτικο αέραΗ πρωτεύουσα της χώρας βρίσκεται σε ένα κεντρικό πλατώ και εκτείνεται Ν.Α. Μια εντυπωσιακή οροσειρά, εθνικά πάρκα, δάση, μεγαλόπρεπα ηφαίστεια, καταπράσινοι λόφοι και φυτείες καφέ ολοκληρώνουν το παζλ του τοπίου, ενώ το πολιτισμικό στίγμα καθρεφτίζεται στα πρόσωπα και τα χρώματα που αντανακλούν την ιστορία του λαού της.

Στο βόρειο κομμάτι το βλέμμα έλκεται από τα δείγματα εκλεπτυσμένης αστικής ανάπτυξης των αρχών του αιώνα. Εκείνο, όμως, που κυριολεκτικά γοητεύει είναι τα κτήρια, τα οποία αρχιτεκτονικά είναι ευρωπαϊκής έμπνευσης, αλλά με κοσταρικάνικη αίσθηση του στυλ. Κόσμημα του San Jose, το Εθνικό Θέατρο, που ίδρυσε το 1897 μια ομάδα οξυδερκών εμπόρων και διανοουμένων. Η ευρωπαϊκή του κομψότητα και η κοσταρικάνικη ανεμελιά συνδυάζονται τέλεια στο σπίτι αυτό της τέχνης που στέγασε κατά διαστήματα σπουδαίους ντόπιους και ξένους καλλιτέχνες.

Heredia, η πόλη των λουλουδιώνEίναι η μικρότερη επαρχία της Costa Rica, που όμως δεν υπολείπεται σε φυσικά κάλλη, αποικιοκρατική κληρονομιά και παραδοσιακή αρχιτεκτονική.

Η ομορφιά του ηφαίστειου της Brava είναι πέρα από κάθε περιγραφή. Αυτός ο υπέροχος κολοσσός, που κατοικοεδρεύει

To εθνικό πάρκο Manuel Antonio National Park...

81

στο δυτικό τμήμα του Braulis Carrillo National Park και υψώνεται 2.906 μ. από την επιφάνεια της θάλασσας, αγκαλιάζεται από μια φύση μαγική. Οργιώδης βλάστηση, ορμητικοί καταρράκτες, πλινθόκτιστα σπίτια και ποτάμια, κάποια από τα οποία ενδείκνυνται για σπορτίβ περιπέτειες, συμπληρώνουν το τοπίο. Ο ποταμός Sarapiqui ταξιδεύει ανάμεσα σε πυκνή βλάστηση και διαθέτει το ιδεώδες ρεύμα για εκείνους που ξελογιάζονται με την ταχύτητα με μέσο βαθμό δυσκολίας. Εδώ, κάθε πρωί δίνουν συναυλία τα πιο όμορφα πουλιά του κόσμου.

Η πόλη της Heredia είναι γνωστή ως η πόλη των λουλουδιών και ιδρύθηκε το 1706 από περίπου 150 φαμίλιες που εγκαταστάθηκαν εδώ. Κουβάλησαν μαζί τους την τρυφερή και κεφάτη φύση τους και γέμισαν τον τόπο με λουλούδια και λικνίσματα.

Δεν παραλείπω μια επίσκεψη στις φυτείες του καφέ. Αφήνομαι στην απολαυστική εμπειρία της διαδικασίας της συγκομιδής, του στεγνώματος και του ψησίματος των κόκκων του καφέ και... αχ το άρωμά του...

Guanacaste, Vammos a la playaΑμμουδερές κατάλευκες παραλίες, μπλε πεντακάθαρα νερά, λάτιν ήχοι, πολυτελή ξενοδοχεία, εστιατόρια, μπαρ, ένας ήλιος θεός και μια ηφαιστειοσειρά γι’ αντίβαρο, αποτελούν το δωδεκάθεο της Guanacaste, που μέχρι το 1824, οπότε έγινε μέρος της

Costa Rica, ήταν ανεξάρτητη επαρχία.Πάρτε αμπάριζα τις παραλίες αναλόγως

διάθεσης: Panama, ήσυχη με άσπρη άμμο και ήρεμα

νερά.Coco’s beach, τουρίστες, hotspots και

nightlife.Flamingo beach, ήσυχη ατμόσφαιρα και

καλά ξενοδοχεία.Ocotal και Helmosa beaches, τα φαβορί

της ακτής. Προσωπικά τις βρήκα ασφυκτικά γεμάτες και υπερθορυβώδεις.

Grande beach, στο πολύ νότιο σημείο και κατά μήκος του Baulos Νational Ρarκ, είναι το ιερό χιλιάδων μαυροκάβουκων χελωνών (των baulas) που έρχονται εδώ για να γεννήσουν.

Tamarindο, ένα χαρμάνι από παραλίες με λευκή άμμο και mangroves (είδος τροπικού δέντρου με επιφανειακές ρίζες του γένους ριζοφόρα), θαλασσοπούλια και ιγκουάνας, που το καθιστούν παράδεισο για όσους θέλουν να ζήσουν σε αρμονία με τη φύση.

Οι παραλίες Carrillo, Ostional, Manzanillo, Coyotε, μικρά διαμάντια, στα οποία το διάδημα οφείλει μέρος της αξίας του.

Και εκτός από παραλίες, ήλιο και κολύμπι; Καλό φαγητό, διεθνές ή τοπικό δεν έχει και μεγάλη σημασία.

Ό,τι και να δοκιμάσει κανείς εδώ θα διαπιστώσει ότι, ανεξάρτητα από τον τόπο προέλευσής του και τον τρόπο παρασκευής του, με την πάροδο του χρόνου έγινε αυθεντικό κοσταρικάνικο.

...και η παραλία του Αχ! το άρωμά του. Κοσταρικάνικος καφές

φύση COSTA RICA

82

Περισυλλογή

πριν τη δράση

Οι φαν του “ράφτινγκ”

εν δράσει

83

Ψάχνοντας

για κοχύλια

Η μαυροκάβουκη χελώνα

φύση COSTA RICA

84

Μετά την παραλιακή κραιπάλη βάλτε πλώρη για το βορρά. Για το Santa Rosa Ρark. Είναι κόσμημα τροπικού ξερού δάσους. Tenoria Orosi, Miravalles και Ricondela Vieja μερικοί από τους θησαυρούς του. Εξερευνήστε τα μονοπάτια του (όσα σας επιτρέπει), ρουφήξτε το οξυγόνο του, λατρέψτε τις σκιές του, υποκλιθείτε στους ήχους του... Ναι, η Guanacaste είναι η απόλυτη έννοια του κάλλους.

Puntarenas, το Μαργαριτάρι του ΕιρηνικούΠεντακόσια μίλια ακτογραμμής στον Ειρηνικό, που εκτείνεται μέχρι τα σύνορα με τον Παναμά, της έδωσαν τον τίτλο “Μαργαριτάρι του Ειρηνικού”.

Παραλίες, εθνικά πάρκα και φυσικά δάση απροσμέτρητης οικολογικής αξίας, προσδιορίζουν την ταυτότητά της. Το λιμάνι της, η Καλντέρα, είναι πόλος έλξης κρουαζιερόπλοιων. Μερικά από αυτά, που κατευθύνονται στο λιμάνι του Παναμά, ξεμπαρκάρουν τουρίστες για να εξερευνήσουν την Costa Rica και επιστρέφουν λίγες μέρες αργότερα να τους ξαναπάρουν από το λιμάνι της Λιμόν στην Καραϊβική.

Το Carara’s Biological Reserve αποτελεί σπουδαία κληρονομιά της Puntarenas με έκταση 11.600 μ. από δάση και mangovres. Η επίσκεψη στο δάσος αυτό επιτρέπεται μόνο σε κάποια σημεία και με συνοδεία επαγγελματία οδηγού.

Το Manuel Antonio National Park κλέβει την παράσταση με τις εντυπωσιακές λευκές παραλίες, τα μπλε νερά του Ειρηνικού και τα εκατοντάδες εκτάρια τροπικού δάσους. Το πάρκο αυτό είναι ένα από τα μικρότερα της Costa Rica, αλλά το αγαπημένο ντόπιων και ξένων. Εδώ ζουν οι Τίτι (οι spider monkeys) και πάνω από εκατό είδη σπάνιων πουλιών.

Το Corcovado National Park, στο νότο, είναι το καταφύγιο του χρυσού βατράχου, ενώ στο ποτάμι Tarcoles ζουν εκατοντάδες αμερικανοί κροκόδειλοι.

Τι άλλο προσφέρει ο τόπος; Καλό φαΐ, κυρίως θαλασσινά, ζεστοί άνθρωποι, καρναβάλι μέσα στο καλοκαίρι.

Cartago, η παλιά μητρόποληΑυτή η μικρή σε έκταση επαρχία, που κατοικείται από 35.000 ψυχές, χρημάτισε πρωτεύουσα της Costa Rica, μέχρι το 1823 και διατηρεί ακμαίο το αποικιοκρατικό μεγαλείο της. Η Cartago είναι τόπος παράδοσης και θρησκείας. Στο βορρά, το εθνικό μνημείο Guayabo με την αινιγματική κατασκευή του μας πηγαίνει πίσω στους προκολομβιανούς χρόνους. Είναι μια από τις μεγαλύτερες αρχαιολογικές περιοχές που ανακαλύφθηκαν στη χώρα.

Η μεγαλύτερη ατραξιόν όμως της Costa Rica, είναι το ηφαίστειο Irazu. Ένας πανέμορφος γίγας που παραμένει ενεργός και μαγεύει με τους 5 κρατήρες του. Είναι το ηφαίστειο που βρίσκεται στο μεγαλύτερο υψόμετρο στη χώρα, 3.432 μ. από τη θάλασσα.

Χαρούμενοι άνθρωποι, καπέλα, ρυθμός, ευφορία και ελκυστικά χρώματα συμπληρώνουν το σκηνικό μιας χώρας που είναι ταυτόσημη με το νόημα, την ουσία της ζωής. Δεν είναι τυχαίο που το καπελάκι που μου χάρισε ο Manuel -ο δικός μου Tico- γράφει Costa Rica Pura Vida

85

Alajuela, η γη των μάνγκο και της λάβαςΑπλώνεται στο βορρά μέχρι τα σύνορα με τη Νικαράγουα. Ιδρύθηκε το 1782 και γέννησε τον αγαπημένο των Ticos, τον Juan Santamaria, που έγραψε το Maison de rivas το 1856. Εδώ το πιο εντυπωσιακό ενεργό ηφαίστειο της χώρας, το Arenal, στην πόλη του San Carlo και το Poas στην κεντρική ηφαιστειακή οροσειρά.

Το Poas είναι ακόμα ένα από τα πιο θεαματικά ηφαίστεια της χώρας και βρίσκεται καταμεσής ενός υπέροχου τοπίου.

Παλιά ποτάμια λάβας και ονειρικά χρώματα ηφαιστειακών εκρήξεων γίνονται εκπληκτικό θέαμα για τους τουρίστες και τους ταξιδιώτες, που τελευταία ανακάλυψαν και λάτρεψαν τον τόπο για τη φυσική ομορφιά του.

Limon, η γη των κοραλλιώνΈνας παράδεισος καμωμένος από αδιαπέραστες ζούγκλες, επιβλητικά βουνά και μοναδικές παραλίες. Ο δρόμος από το San Jose στο Limon διασχίζει το μεγαλειώδες Braulio Carrillo National Park, από όπου αρχίζει η διαδρομή προς τα κάτω για την Καραϊβική. Οι θερμοκρασίες και το τοπίο αλλάζουν με γρήγορους ρυθμούς γι’ αυτό... να είστε προετοιμασμένοι. Ίσως το πιο ενδιαφέρον μέρος στο Limon είναι το Tortuguero Νational Park στο βορρά, με μεγάλο κομμάτι προστατευόμενης γης και τόπος όπου γεννάει τ’ αυγά της η πράσινη χελώνα.

Η πόλη του Limon είναι πολυπολιτισμικό λιμάνι και καρδιά της οικονομίας και της διοίκησης της χώρας. Ταξιδεύοντας νότια και μετά από περίπου μια ώρα δρόμο βρίσκουμε την Cahuita, μια τυπική καραϊβικανική βίλα, αντιπροσωπευτική της κουλτούρας και της ομορφιάς του κοραλλιότοπου που ονομάζεται Cahuita Νational Ρark. Τα ήσυχα νερά του προκαλούν για snorkeling. Το υποβρύχιο σκηνικό είναι μαγευτικό. Κοραλλιογενείς ύφαλοι με κατακόκκινα, ροζ, πορτοκαλιά, αλλά και υποπράσινα -δείγμα ότι δεν έχουν ωριμάσει ακόμα- κοράλλια, κι ανάμεσά τους τροπικά ψάρια με σχήματα χρώματα κι ονόματα που σε αφήνουν έκθαμβο.

Μισή μόλις ώρα από την Cahuita είναι το Puerto Viejo, η πόλη όπου μπορείς να ανασάνεις το βαθύ σεβασμό που τρέφει για την πολιτισμική του ταυτότητα αυτός ο λαός.

Ένας συνδυασμός μουσικής, ακτών, φαγητών τόσο χαρακτηριστικών του τόπου...

Χαρούμενοι άνθρωποι, καπέλα, ρυθμός, ευφορία και ελκυστικά χρώματα συμπληρώνουν το σκηνικό μιας χώρας που είναι ταυτόσημη με το νόημα, την ουσία της ζωής. Δεν είναι τυχαίο που το καπελάκι που μου χάρισε ο Manuel -ο δικός μου Tico- γράφει Costa Rica Pura Vida

Doing snorkeling

φύση COSTA RICA

86

tips✔ Το τοπικό νόμισμα είναι το Costa Rican Colon, το οποίο ισούται με 0,00202 USD.

✔ Διαλέξτε κατάλυμα αναλόγως βαλαντίου. Η αντι-στοιχία ποιότητας και τιμής είναι εξαιρετική.

✔ Οι Ticos και η εγκληματι-κότητα είναι έννοιες αταίρια-στες μεταξύ τους. Τριγυρεί-στε παντού χωρίς φόβο με πάθος για φύση. Εξαίρεση οι κάποιες φτωχογειτονιές του San Jose. Εστέ φιδωλοί στα κοσμήματα. Μια “μπανάνα” στη μέση είναι μια απλή έξυπνη ιδέα.

info box

Έτσι για την όρεξη:

Παρότι η Costa Rica είναι σημαντική καφεπαραγωγός χώρα,

ο καφές που θα πιείτε δεν είναι ό,τι καλύτερο. Ο καλός καφές

εξάγεται, στη χώρα μένει ό,τι περισσεύει.

Οι Τicos προτιμούν τον καφέ τους χλιαρό και ελαφρύ. Ωστό-

σο, μη σας φανεί παράξενο, αν δείτε έναν Τico να πίνει τζιν ή

ουίσκι αντί για καφέ με το πρωινό του.

Το εθνικό φαγητό είναι φασόλια και ρύζι σερβιρισμένα μαζί

και ανακατεμένα. Το Gallo Pinto, το συνηθισμένο γεύμα των

Τicos, είναι ένα πιάτο που αποτελείται από ρύζι φασόλια και

ό,τι άλλο φανταστείτε... αυγά, ψάρι, κρέας, αναλόγως γευστι-

κών προτιμήσεων.

Casado σημαίνει “πάντρεμα” και είναι ένα πιάτο που περι-

λαμβάνει λαχανοτοματοσαλάτα, τηγανητό πλαντίν και ένα

γερό κομμάτι κοτόπουλο, κρέας ή ψάρι... Μια δοκιμή θα σας

πείσει.

Δοκιμάστε θαλασσινά και ψάρια... Η χώρα διαθέτει απίστευτη

ποικιλία, από λυθρίνι και ντοράντο μέχρι τόνο και καρχαρία.

Θυμηθείτε: αστακοί, γαρίδες καραβίδες κοστίζουν όσο και

στα πάτρια μας εδάφη.

Δοκιμάστε απαραίτητα μάνγκο, παπάγια, αβοκάντο και πλα-

ντίν (είδος μπανάνας που τρώγεται μόνο ψητό και είναι νοστι-

μότατο, αλλά παχαίνει...).

Μην αρνηθείτε τα bocas, τα τοπικά snacks που συνοδεύουν τα

ποτά στα μπαράκια. Αποφύγετε το τοπικό κρασί. Αν υποκύψε-

τε, μην παραπονεθείτε για το φρικτό πονοκέφαλο της επομέ-

νης. Αντίθετα αναζητήστε κρασιά χιλιανά και αργεντίνικα!

Δοκιμάστε φυσικούς φρεσκοστυμμένους χυμούς (jugos

naturales). Προσφέρονται με σόδα ή γάλα.

. ..Διασκέδαση αλα Tico

Περάστε από τα μπαράκια Amigos στη Santa Elena και Ebony

54 στο San Jose. Είναι τυπικά κοσταρικάνικα και οι Τicos έρχονται

εδώ για δυνατά ποτά και χορό ασταμάτητο μέχρι το πρωί... Ακο-

λουθήστε τους ανεξαρτήτως ηλικίας... γερά πόδια χρειάζονται.

Σ’ όποια παραλία βρεθείτε, σ’ όποιο υπαίθριο μπαρ, μην αρ-

νηθείτε το κάλεσμα σε χορό του σερβιτόρου.

Αν βρεθείτε Φεβρουάριο στην Costa Rica, ξεφαντώστε στο

καρναβάλι τους! Το κέφι και ο χορός είναι πέρα από κάθε

φαντασία.

ελλαδα

88 άγονη γραμμή ξένοιαστη ζωή

100 νίσυρος φωτιά και... λάβα!

110 αμοργός η μεταφυσική του μπλε

118 χάλκη ένα οικείο αίνιγμα

η άλλη όψη ΕΛΛΑΔΑ

88

Άγονη γραμμή ξένοιαστη ζωή

89

Αντιπροσωπεύουν μικρές κουκίδες στο χάρτη, αλλά συγκεντρώνουν όλα τα χαρακτηριστικά του επίγειου παραδείσου. Μικρά νησάκια της άγονης γραμμής του Αιγαίου, με γαλαζοπράσινα νερά και εξωτικές αμμουδιές, σε καλούν στο γαλήνιο, καλοκαιρινό τους κόσμο. Απαραίτητα αξεσουάρ τα παρεό, το αντηλιακό, τα άνετα παπούτσια και η χαλαρή διάθεση...

Κείμενο - Φωτογραφίες: Αντώνης Δήμας


90

λειψοί λειψοίΟι Λειψοί ταυτίστηκαν µε το νησί της Καλυψώς που κράτησε

«αιχµάλωτο» τον Οδυσσέα για επτά ολόκληρα χρόνια. Μια

µικρή περιπλάνηση στους Λειψούς (πόσο µάλλον η παρα-

µονή), είναι αρκετή για να δικαιολογήσει την πολύχρονη

στάση του οµηρικού ήρωα στη βόρεια Δωδεκάνησο.

Στο εσωτερικό του νησιού θα βρεις εύφορες κοιλάδες µε

ελαιόδεντρα που ανάµεσα τους βόσκουν αλογάκια και

τροφαντές αγελάδες, και γύρω από τη θαυµάσια εκκλη-

σία της Παναγιάς του Χάρου, τον παραγωγικό αµπελώνα,

«υπεύθυνο» για το µαύρο µεθυστικό λειψιώτικο κρασί που

επί ιταλικής κατοχής ταξίδευε µέχρι το Βατικανό για τις ανά-

γκες της θείας µετάληψης.

Ακολουθώντας την ακτογραµµή του νησιού θα βρεις µια σειρά

από παραδεισένιες µικρές παραλίες µε τυρκουάζ νερά

(Χοχλακούρα, Πλατύς Γιαλός, Κατσαδιά, Ξηρόκαµπος) να

κυκλώνουν το νησί, που περιβάλλεται ακόµα από εκπλη-

κτικής φυσικής οµορφιάς και γεωλογικής ιδιαιτερότητας

βραχονησίδες. Το Μακρονήσι, τα Βόρεια και Νότια Ασπρο-

νήσια, και άλλες 15 βραχονησίδες που «επιπλέουν» γύρω

από τους Λειψούς έχουν ιδιαίτερη οικολογική αξία, µιας

και αποτελούν καταφύγιο της σπάνιας ορνιθοπανίδας

του Αιγαίου και ταυτόχρονα µεταναστευτικό σταθµό για

µεγάλο αριθµό σπάνιων και προστατευόµενων ειδών.

Οι πρόσχαροι Λειψιώτες, που παραµένουν µια κοινωνία-

πρότυπο, µε απόλυτα υγιή ηλικιακή πυραµίδα (130 παιδιά

φοιτούν σε όλες τις βαθµίδες της εκπαίδευσης), πετάνε τη

σκούφια τους για γιορτές και πανηγύρια. Τα σηµαντικότερα

αφορούν στη γιορτή του τοπικού κρασιού, στις 10 Αυγού-

στου και το µεγάλο πανηγύρι της Παναγιάς του Χάρου,

που γιορτάζεται µε φαγοπότι και παραδοσιακούς χορούς

µέχρι το ξηµέρωµα στις 23 Αυγούστου.

13,5 τ.χ. / 750 κάτοικοι

91

tips✔ Κάνε το θαλάσσιο tour που ξεκινά από το λιμάνι των Λειψών και περνά από τις εκπληκτικής ομορφιάς βραχονησίδες που τους περιβάλλουν.

✔ Περπάτησε το μονοπάτι ανάμεσα στην Κάτω και την Πάνω Κοίμηση.

info box

• Κωδικός: 22470, Γραφείο Τουρισµού:

41185

Πρόσβαση

Με ιπτάµενο δελφίνι ή καταµαράν

από Πάτµο, Λέρο, Κω και Ρόδο

Διαµονή

Studios Kalymnos: 41141,

Rizos Studios: 44225

Φαγητό

Καλυψώ: 41242, Rock: 41180

Ανατολή στο Μονοδένδρι

Απόπλους

από την Κατσαδιά

92

η άλλη όψη ΕΛΛΑΔΑαγαθο νήσιαγαθο νήσιαγαθο νήσιαγαθο νήσιαγαθο νήσιαγαθο νήσιαγαθο νήσιη άλλη όψηαγαθο νήσιη άλλη όψη ΕΛΛΑΔΑαγαθο νήσιΕΛΛΑΔΑαγαθο νήσιαγαθο νήσιαγαθο νήσιαγαθο νήσιαγαθο νήσιαγαθο νήσιαγαθο νήσιαγαθο νήσιαγαθο νήσιαγαθο νήσιαγαθο νήσιαγαθο νήσιαγαθο νήσιΚαι µόνο που θα πατάς το έδαφος νησιού, του οποίου οι κάτοικοι (πειρατές τότε) είχαν το θράσος και την τόλµη να απαγάγουν

τον Ιούλιο Καίσαρα, δεν είναι λίγο. Το σπάνιο ανάγλυφο του Αγαθονησίου µε τους δαντελωτούς κόλπους και τα απότοµα βου-

νά συναρπάζει τη µατιά του ψαγµένου ταξιδιώτη που αναζητά την περιπέτεια. Ανάµεσα στη Σάµο και την Πάτµο, το Αγαθονήσι

µοιάζει µε γάιδαρο (το προηγούµενο όνοµα του νησιού ήταν Γαϊδουρονήσι) που καλπάζει προς τις µικρασιατικές ακτές. Το

Μικρό και το Μεγάλο Χωριό, αθέατα από τη θάλασσα για το φόβο των πειρατών, µοιάζουν ξεχασµένα από το χρόνο και την

εξέλιξη. Το κοσµικότερο γεγονός έχει να κάνει µε την άφιξη και την αναχώρηση του πλοίου από το λιµάνι του Αγίου Γεωργίου,

που µε τους 15 κατοίκους του συµπληρώνει τον οικιστικό χάρτη του Αγαθονησίου.

Το µονοπάτι προς τα δυτικά σε οδηγεί στον όρµο Χοχλιά, ανάµεσα σε παρθένα βουνά, µε τις νησιώτικες αγελάδες να βόσκουν ανά-

µεσα στις αγριελιές, τις χαρουπιές και τα σκίνα. Το µονοπάτι γίνεται ατραπός και καταλήγει στο απέραντο γαλάζιο της θάλασσας

που, σε συνδυασµό µε τα αρωµατικά φρύγανα, «ταξιδεύει» τις αισθήσεις. Στις ανατολικές ακτές θα πας από το µικρό τσιµεντό-

δροµο που, µε θέα τα βουνά της Μικράς Ασίας, οδηγεί στο αλιευτικό καταφύγιο του Καθολικού και στα ερείπια του αρχαίου

Κάστρου στη θέση Μαΐστρος. Άφωνος θα µείνεις από το βυζαντινό οικοδόµηµα των Θόλων, ένα αινιγµατικό κτίσµα του 11ου

αιώνα µε άγνωστη χρήση και πολλές ερµηνείες για την ύπαρξή του (βυζαντινές αποθήκες, το παλάτι της Καλυψώς...). Τα διά-

φανα νερά του Αγαθονησίου θα τα χαρείς περισσότερο στην παρακείµενη παραλία του Αγίου Νικολάου και στη Σπηλιά, στα

δυτικά του Αγίου Γεωργίου. Το Αγαθονήσι είναι από τα αγαπηµένα µέρη των σκαφάτων, µιας και στους δαιδαλώδεις όρµους

του βρίσκουν τα γαλήνια αγκυροβόλια που ονειρεύονταν όλον το χειµώνα.


Αγροτικές εργασίες

µιας άλλης εποχής

93

tips✔ Οι αποστάσεις μεταξύ των οικισμών Άγιος Γεώργιος, Μικρό και Μεγάλο Χωριό δεν ξεπερνούν το χιλιόμετρο.

✔ Στο Αγαθονήσι δεν υπάρχει τράπεζα ή ΑΤΜ.

info box

• Κωδικός: 22470

Πρόσβαση

Με το «Νήσος Κάλυµνος» από Σάµο,

Πάτµο, Λέρο, Κάλυµνο. Το καλοκαίρι

δροµολογείται και ιπτάµενο δελφίνι

Διαµονή

Πανσιόν Μαρία Καµίτση: 29003,

Γιάννης: 29062

Φαγητό

Γλάρος: 29062, Γιώργος: 29101

αγαθο νήσιαγαθο νήσιΗ παραλία των Θόλων

94

τέλεν δοςτέλεν δοςΈνας τροµακτικός σεισµός, που συγκλόνισε τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία το 554,

ήταν η αιτία της αποκόλλησης της Τελένδου από την Κάλυµνο και της

δηµιουργίας του θαλάσσιου στενού των 700 µέτρων που τις χωρίζει.

Ο βίαιος διαχωρισµός ύψωσε τις κάθετες ορθοπλαγιές, που έκαναν την

Κάλυµνο ένα από τα διασηµότερα αναρριχητικά πεδία, αποµονώνοντας

ταυτόχρονα σε ευλογηµένη γαλήνη, την Τέλενδο.

Οι ρυθµοί ζωής είναι ιδιαίτερα χαλαροί και η παντελής απουσία τροχοφόρων

τής προσδίδει µια εικόνα ειδυλλιακή. Το νησί προσφέρεται για ξεκούρα-

στες διακοπές µε εξαιρετικές βόλτες αρχαιολογικού και πολιτιστικού εν-

διαφέροντος, ακόµα και ορειβατικές διαδροµές που οδηγούν σε σπάνια

σηµεία θέας. Οι cool παραλίες της Πόθας, της Πλάκας, του Παράδεισου

(µπορείς και χωρίς το µαγιό σου) και του Χοχλακά θα σε χαλαρώσουν

ολοκληρωτικά. Ο γαϊδαράκος-σύµβολο του νησιού, ο πασίγνωστος

Οδυσσέας, στολισµένος στην προβλήτα, ο τοπικός βοσκός που µπανιά-

ρει την προβατίνα του στη θάλασσα, τα παιδιά που τριγυρίζουν χαρούµε-

να στα σοκάκια, η υπαίθρια γυναικεία «βουλή», οι ηλιοκαµένοι ψαράδες

και οι βουτηχτές, που εξιστορούν τα κατορθώµατά τους από τις ακτές της

Μπαρµπαριάς, θα γίνουν µέρος των διακοπών σου.

Η Τέλενδος παρουσιάζει και ιδιαίτερο αρχαιολογικό ενδιαφέρον. Στη «χρυσή»

παλαιοχριστιανική περίοδο της Καλύµνου και η Τέλενδος γνωρίζει µε-

γάλη ανάπτυξη, κάτι που πιστοποιείται από το µεγάλο αριθµό µνηµεί-

ων που διατηρούνται. Μεγαλόπρεπες εκκλησίες (Άγιος Βασίλειος, Αγία

Τριάδα, Άγιος Χαράλαµπος) µε ποικιλία αρχιτεκτονικών τύπων, παλαι-

οχριστιανική νεκρόπολη και λουτρά, αλλά και ο οχυρωµένος οικισµός

του Αγίου Κωνσταντίνου πάνω στο βουνό (µία ώρα, από το µονοπάτι)

καθιστούν τη µικρή Τέλενδο ένα σηµαντικότατο υπαίθριο παλαιοχριστια-

νικό µουσείο. Μη χάσεις το ηλιοβασίλεµα στον Χοχλακά παρέα µε την

πετρωµένη βασιλοπούλα της Τελένδου... Η συγκινητική ιστορία της είναι

η ελληνική έκδοση των Μοντέγων και των Καπουλέτων της Βερόνας.

5 τ.χ. / 54 κάτοικοι

Η πετρωµένη βασιλοπούλα

95

tips✔ Πάρε τη μάσκα σου για να εξερευνήσεις τα καταποντισμένα κτίσματα των ανατολικών ακτών (παραλία Πόθας).

✔ Ένα κακοτράχαλο μονοπάτι οδηγεί από τον Άγιο Κωνσταντίνο (250 μ.) στην κορυφή Ράχη (458 μ.). Η θέα από εδώ είναι μοναδική.

info box


Πρόσβαση

Με καϊκάκι από τις Μυρτιές

της Καλύµνου σε 10’

Διαµονή

Porto Potha: 47321

Διαµονή & Φαγητό

Rita: 22430, 47914

On the Rocks: 22430, 48260

Φαγητό

The Sunset (Χοχλακάς)

τέλεν δοςτέλεν δοςΘα πάρω µια ψαρόβαρκα...


96

tips✔ Στις παραλίες του Κέδρου και του Λιβαδιού επικρατούν οι γυμνιστές.

✔ Στη Δονούσα δεν υπάρχει τράπεζα ή ΑΤΜ.

info box

• Κωδικός: 22850, Πρακτορείο: 51648

Πρόσβαση

Με καράβι από τον Πειραιά.

Με τοπικό φέρυ από τη Νάξο, την

Αµοργό και τις Μικρές Κυκλάδες

Διαµονή

Νίκος Πράσινος: 51614

Κυρία Παναγιώτα: 51630

Φαγητό

Καπετάν Γιώργος: 51867

Μελτέµι: 52241

Αποµονωµένη ακόµα και από τις αδερφές της, τις Μικρές Κυκλάδες, η Δονούσα

θα µπορούσε να χαρακτηριστεί ως το καταφύγιο της ανθρώπινης από-

δρασης από την πραγµατικότητα, ακόµη κι αν αυτή αφορά στις διακοπές.

Η Δονούσα είναι ένας καλά κρυµµένος θησαυρός που πρέπει να τον

προσεγγίσεις µε την απαιτούµενη απλότητα. Η συγκλονιστική παραλία

του Λιβαδιού και ο πλάτανος µε το τρεχούµενο νερό στο Μερσίνι είναι τα

πιο παραδεισένια χαρακτηριστικά του.

Ελάχιστα τροχοφόρα (δεν υπάρχει βενζινάδικο) διατρέχουν τον κακοτράχαλο

δρόµο που οδηγεί από το Σταυρό (λιµάνι) στη Μεσαριά, στο Μερσίνι και

στην Καλοταρίτισσα (11 χλµ.). Κοντά στο Σταυρό, στην παραλία του Κέ-

δρου εξαντλούνται και οι τελευταίες τουριστικές διευκολύνσεις (beach

bar, ελεύθερο camping). Οι υπόλοιπες παραλίες (Λιβάδι, Καλοταρίτισσα)

είναι προσβάσιµες µε κουραστικές πεζοπορίες ή µε τη µαούνα του τοπι-

κού καπετάνιου που κάθε πρωί σαλπάρει από τον Σταυρό. Το µαγιό δεν

είναι τόσο απαραίτητο όσο το νερό, το αντηλιακό και η προστασία από

τον καυτό ήλιο .

Η µέρα στη Δονούσα αρχίζει και τελειώνει κάτω από την καλαµένια οµπρέλα

του Σκαντζόχοιρου µε τα χορταστικά πρωινά και τα δροσιστικά κοκτέιλ.

Λάβε υπόψη σου ότι θα κυνηγηθείς, αν επιχειρήσεις να στήσεις σκηνή

σε άλλη παραλία εκτός Κέδρου. Στη Δονούσα απαγορεύεται «διά ροπά-

λου» το ελεύθερο camping...

13,75 τ.χ. / 163 κάτοικοιδονού σα13,75 τ.χ. / 163 κάτοικοιδονού σα13,75 τ.χ. / 163 κάτοικοι

97

δονού σαδονού σαΗ παραλία του Λιβαδιού

Απόδραση

από την πραγµατικότητα…


98

σχοιν ούσα σχοιν ούσα σχοιν ούσα σχοιν ούσαη άλλη όψη σχοιν ούσαη άλλη όψη ΕΛΛΑΔΑ σχοιν ούσαΕΛΛΑΔΑ σχοιν ούσα σχοιν ούσα σχοιν ούσα σχοιν ούσα σχοιν ούσα σχοιν ούσα σχοιν ούσα σχοιν ούσα σχοιν ούσα σχοιν ούσα σχοιν ούσα σχοιν ούσα σχοιν ούσαΣτις Μικρές Ανατολικές Κυκλάδες ένα νησάκι ξεχωρίζει για το

δαντελωτό του ανάγλυφο που κρύβει, ούτε λίγο ούτε

πολύ, δεκαεπτά ονειρεµένες παραλίες. Το γαλήνιο Τσιγ-

γούρι µε τις σκιές από τα αρµυρίκια και το µικρό beach bar,

το διπλανό Λιβάδι, η εξωτική Ψιλή Άµµος µε τον εντυπω-

σιακό αµµόλοφο, ο κόλπος του Γερολιµνιώνα, η Αλιγα-

ριά, ο Αλµυρός, το Φύκιο, η Φοντάνα, κάθε µέρα µπορείς

να βρίσκεσαι σε άλλη παραλία. Το απόγευµα θα τριγυρ-

νάς στα σοκάκια της Παναγιάς που θυµίζει τις γοητευτικές

Κυκλάδες, που γνώρισες από τις ασπρόµαυρες ελληνικές

ταινίες, δοκιµάζοντας σπιτικά γλυκά στα παραδοσιακά κα-

φενεία, παρέα µε τους ντόπιους.

Το βράδυ θα φας εξαιρετικά στη Μαργαρίτα, όπου µια παρέα

νέων ανθρώπων (θα γίνουν και δική σου παρέα), που

ζουν όλο το χρόνο στη Σχοινούσα, ετοιµάζουν πιάτα

που βασίζονται σε σχοινουσιώτικες συνταγές µε τοπικά

προϊόντα. Θα επιλέξεις κρασί από τη µεγάλη γκάµα της

Μαργαρίτας, αλλά θα απολαύσεις κι ένα ευρωπαϊκό µους

σοκολάτας ή ένα παλαιωµένο κονιάκ. Αν σου έλειψε η

«κοσµική ζωή», κατηφόρισε στο Μερσίνι, για να συναντή-

σεις τους σκαφάτους, που έχουν πολύ ψηλά στη λίστα

τους τις αστακοψαροταβέρνες του απόλυτα προστατευµέ-

νου λιµανιού.

Το Δεκαπενταύγουστο όλη η Σχοινούσα γιορτάζει. Η πολιούχος

της, η Παναγιά η Ακάθη, έχει δώσει το όνοµά της σχεδόν

σε όλον το γυναικείο πληθυσµό, και το πανηγύρι της θα

βρει ντόπιους και ξένους να διασκεδάζουν νησιώτικα µέ-

χρι το ξηµέρωµα...


Κυκλάδες από τα παλιά…

99

tips✔ Με λίγη καλή θέληση η χρήση μεταφορικού μέσου είναι σχεδόν περιττή.

✔ Προμηθεύσου το χάρτη του νησιού από το Τσιγγούρι για να έχεις πλήρη γνώση των διαδρομών και των αποστάσεων.

info box


Πρόσβαση

Με πλοίο από τον Πειραιά.

Με τοπικό φέρυ από τη Νάξο,

την Αµοργό και τις Μικρές Κυκλάδες

Διαµονή

Θολάρι Studios: 71936, 71949,

Λιβάδι

Τσιγγούρι Beach Villas: 71930, 71940,

Τσιγγούρι

Φαγητό

Μαργαρίτα: 74278

Τσιγγούρι Restaurant

σχοιν ούσαtips

σχοιν ούσαtips

100

Νίσυρος: Φωτιά και… Λάβα!Σ’ όποιον αρέσει! Έτσι είναι η Νίσυρος. Ασυμβίβαστη, ανεπιτήδευτη, εκρηκτική. Με το ηφαίστειο να σιγοκαίει στα σπλάχνα της και να καθορίζει τη μορφή και το χαρακτήρα της. Όσοι περπάτησαν στους κρατήρες της και βούτηξαν στα σκοτεινά νερά της, ένιωσαν την ακαταμάχητη γοητεία ενός νησιού που παίζει επικίνδυνα με το νερό και τη φωτιά.

Κείμενο - Φώτο: Τίνα Κοντογιαννοπούλου

Συστάδες-συστάδες οι λευκοί κύβοι

των σπιτιών ορθώνουν την αντίθεσή τους

πάνω στο μαύρο ηφαιστειακό βράχο

περιπέτεια ΝΙΣΥΡΟΣ

102

Η πρώτη φορά που την είδα, ήταν από ψηλά. Από το παράθυρο του αεροπλάνου. Η μέρα ήταν πεντακάθαρη και η θέα μοναδική, καθώς μπορούσες να διακρίνεις πάνω σε κάθε νησί και την παραμικρή λεπτομέρεια. Τίποτε δε με είχε προετοιμάσει όμως για αυτό που θα συναντούσα λίγο παρακάτω: Τη Νίσυρο! Έναν τεράστιο ηφαιστειακό κώνο, με τους αμέτρητους καλοσχηματισμένους κρατήρες του, να πλέει πάνω στο βαθύ γαλάζιο. Τι έκπληξη, τι δέος.

Για μια στιγμή ένιωσα σαν τη Ματζίκα ντε Σπελ, να κόβω βόλτες πάνω από το Βεζούβιο. Με το πρόσωπό μου κολλημένο στο παράθυρο του αεροπλάνου, αμέσως δεσμεύτηκα απέναντί της να περπατήσω πάνω στους ολοστρόγγυλους κρατήρες της το συντομότερο δυνατόν.

Έτσι κι έγινε. Μέρες τώρα περίμενα αυτήν τη συνάντηση. Αυτή τη φορά, κοντά μάς έφερε η θάλασσα. Μόλις ο «Πρωτέας» άφησε πίσω του τη Σύμη και την Τήλο, ήρθε επιτέλους και η σειρά της. Καθώς πλησιάζαμε, ένιωθα μια περίεργη δύναμη να με τραβάει κατά πάνω της, σαν μαγνήτης. Όλα ήταν πια θέμα λίγων λεπτών. Πριν προλάβω καλά-καλά να αντιληφθώ τι συνέβαινε, ένα πελώριο κτηριακό συγκρότημα κατέκλυσε το οπτικό μου πεδίο. Αποχαυνωμένη από τη ζέστη και τον εκτυφλωτικό ήλιο, νόμισα ότι είχα να κάνω με οφθαλμαπάτη. Έπρεπε να περάσουν λίγες μέρες ακόμα ώσπου να βρεθώ πρόσωπο με πρόσωπο με τις παλιές εγκαταστάσεις των Λουτρών Παντελίδη για να πειστώ πως το κτήριο ήταν πέρα για πέρα αληθινό. Όπως έμαθα τότε, ο γιατρός Πανταλέων Παντελίδης οραματίστηκε την αξιοποίηση των θερμών πηγών που αφθονούν στο νησί, με τη δημιουργία ενός λαμπρού ιαματικού κέντρου. Με τη συνδρομή των Νισυρίων της Κωνσταντινούπολης, το έργο ολοκληρώθηκε το 1895 και λειτούργησε μέχρι το 1928. Τα Λουτρά Παντελίδη, με το είδωλό τους να λικνίζεται πάνω στα χρυσαφιά νερά, εκπέμπουν μια γοητεία και μια ξεπερασμένη αίγλη, δίνοντας συγχρόνως στον επισκέπτη και το πρώτο στίγμα για την ηφαιστειακή δράση του νησιού.

Η καθημερινότητα της Νισύρου απλωμένη

στους τοίχους του Μανδρακίου

103

Η ύπαρξη και η ιστορία της Νισύρου είναι σημαδεμένη από το ηφαίστειο. Ολόκληρο το νησί δεν είναι παρά ένας κρατήρας ενεργού ηφαιστείου, στην άκρη του ενεργού ηφαιστειακού τόξου του Νοτίου Αιγαίου. Η Σαντορίνη και η Μήλος αποτελούν τη συνέχεια του τόξου και τα Μέθανα τον τελευταίο σταθμό. Ο μύθος θέλει τον Ποσειδώνα να αποσπά ένα κομμάτι από την Κω για να το πετάξει στο γίγαντα Πολυβώτη, κατά τη διάρκεια της σφοδρής τους μονομαχίας. Ο πελώριος βράχος καταπλάκωσε το γίγαντα λίγο μετά την Κω, σχηματίζοντας έτσι ένα νησί, τη Νίσυρο. Από τότε, κάθε φορά που ο Πολυβώτης

βογκάει ή αναστενάζει, το νησί σείεται από τους σεισμούς και τις εκρήξεις του ηφαιστείου.

Το μεγαλύτερο μέρος της Νισύρου είναι ορεινό και πολύ εύφορο, αποτελούμενο από ηφαιστειακά πετρώματα με μοναδικούς χρωματισμούς. Η άγρια ομορφιά των μαύρων βράχων δίνει τη θέση της σε καταπράσινα τοπία, και οι κατακόρυφοι γκρεμοί σε απαλές κοιλάδες. Από τις εκρήξεις του ηφαιστείου δημιουργήθηκε και η κοιλάδα του Λακκιού, το «πάτωμα» της καλδέρας, που φιλοξενεί και τους κρατήρες του.

Ο ήλιος δεν έχει σηκωθεί καλά-καλά και τρέχω από το Μανδράκι προς το Λακκί για να προλάβω τις

ορδές των τουριστών που καταφτάνουν κάθε πρωί από τη γειτονική Κω. Πρέπει να φτάσω πρώτη, γιατί αν φτάσω μετά από αυτούς, το ηφαίστειο δε θα μου εκμυστηρευτεί τα μυστικά του. Ακολουθώ το φιδωτό δρόμο που κατρακυλάει από το χείλος της καλδέρας μέχρι τον πυθμένα της. Η απόλυτη ησυχία του πρωινού σκεπάζει ολόκληρη την κοιλάδα. Η εξάτμιση της βέσπας σκίζει σαν μαχαίρι τη σιωπή του τοπίου. Οι πέρδικες μου ανοίγουν το δρόμο και τα αλώνια με χαιρετούν. Τον πιο βαθύ χαιρετισμό, θα μου τον κάνει όμως ο Στέφανος, ο μεγαλύτερος κρατήρας του ηφαιστείου, το Μεγάλο Αλώνι των Νισυρίων. Μια τεράστια τρύπα με βάθος

Νότες περασμένων εποχών

στο «Μπαλκόνι» του Εμπορείου


104

30 μέτρων, ο Στέφανος είναι ένας από τους μεγαλύτερους και καλύτερα διατηρημένους υδροθερμικούς κρατήρες στον κόσμο. Τα ’χει, βέβαια, τα χρονάκια του. Σε τρεις με τέσσερις χιλιάδες χρόνια υπολογίζεται η ηλικία του εντυπωσιακότερου από τους, είκοσι τουλάχιστον, κρατήρες της κοιλάδας.

Κατεβαίνω τα λαξευτά σκαλοπάτια στα τοιχώματα του Στέφανου. Πολύ προσεκτικά περνάω και το τελευταίο σκαλί και πατάω το πόδι μου στην επιφάνεια του κρατήρα. Κάπως έτσι πρέπει να αισθάνθηκε και ο Νιλ Άρμστρονγκ, όταν πάτησε το πόδι του στο φεγγάρι.

Ξαφνικά βρίσκομαι στη μέση ενός σεληνιακού τοπίου. Η Γη κοχλάζει κάτω από τα πόδια μου και τα παπούτσια μου βουλιάζουν μέσα στη ζεστή τέφρα. Οι ακτίνες του ήλιου κάνουν τους κίτρινους κρυστάλλους του θειαφιού να αστράφτουν, δημιουργώντας ένα χρυσαφένιο κάμπο. Λάκκοι με αναβράζουσα λάσπη και υδρατμοί συμπληρώνουν την αλλόκοσμη εικόνα. Στέκομαι εκεί έκθαμβη, αποσβολωμένη από αυτό το θαύμα της φύσης, από αυτή την κατάβαση στα σωθικά της Γης.

Για πολλοστή φορά, σκέφτομαι πως είναι ώρα να πηγαίνω. Αποφασίζω να αφήσω πίσω μου τον Στέφανο, αν και ξέρω ότι η εικόνα του δεν πρόκειται να με αφήσει ποτέ. Αφού είδα το ηφαίστειο από κοντά, τώρα πρέπει να το δω και από ψηλά.

Και δεν υπάρχει καλύτερο μέρος γι’ αυτό, από τα Νικιά. Ένα χωριό-αετοφωλιά, σκαρφαλωμένο στα χείλη της καλδέρας, με τον Στέφανο να χάσκει ακριβώς από κάτω του. «Τύφλα να ’χει η Οία», σκέφτηκα, μόλις βρέθηκα να ατενίζω το χάος κάτω από τα Νικιά. Το ηφαίστειο από κει ψηλά, κόβει κυριολεκτικά την ανάσα. Ολόκληρη η κοιλάδα του Λακκιού με τους σκόρπιους κρατήρες, να θυμίζει βομβαρδισμένο τόπο. Αλλά, κι αν γυρίσεις το κεφάλι, τα Νικιά σού επιφυλάσσουν μιαν ακόμα έκπληξη:

105

H Νίσυρος: ένας τεράστιος ηφαιστειακός κώνος, με τους αμέτρητους καλοσχηματισμένους κρατήρες του, να πλέει πάνω στο βαθύ γαλάζιο


106

τα κοντινά νησιά, σαν θαλάσσιοι δορυφόροι, απλώνονται γύρω τους. Η Τήλος, η Ρόδος, ακόμα και η μακρινή Κάρπαθος, σχηματίζουν έναν υπέροχο γαλάζιο γαλαξία που εκτείνεται μέχρι εκεί που βλέπει το μάτι.

Το χωριό είναι από τα ομορφότερα που έχω δει. Καθαρές, λιτές γραμμές, ανθρώπινη κλίμακα, στενά δρομάκια και περίσσεια ομορφιά. Και από παντού η θέα, η απρόσκοπτη θέα, να γεμίζει τα κενά. Ο ήλιος έχει ανέβει όμως για τα καλά και η δίψα δε μου επιτρέπει άλλες περιπλανήσεις. Κατευθύνομαι προς την κεντρική πλατεία των Νικιών και μένω να τη χαζεύω με το στόμα ανοιχτό.

Δεν είναι τυχαίο που βραβεύτηκε ως η πιο γραφική πλατεία της Ευρώπης. Κάθομαι στο γωνιακό καφενείο με το βλέμμα να χαϊδεύει τους ασπρισμένους τοίχους, τα παραθυρόφυλλα, τις κεραμιδένιες στέγες. Απολαμβάνω τη δροσερή σουμάδα και παρατηρώ το γαλακτερό χρώμα του παραδοσιακού νισυριώτικου ποτού. Σηκώνω τα μάτια μου από το ποτήρι και τι να δω; Την Κάθοδο των Μυρίων.

Η μικροσκοπική πλατεία έχει κατακλυστεί από τους ημερήσιους τουρίστες της Κω, που την κατέλαβαν σε κλάσματα δευτερολέπτου με την τακτική του αιφνιδιασμού. Γεμάτες οι καρέκλες, τα πεζούλια, τα σκαλοπάτια. Κεφάλια βγαίνουν από τα μπαλκόνια, σαν τσαμπιά κρέμονται οι Εγγλέζοι από το καμπαναριό, τα κάγκελα, τις στέγες των σπιτιών. Τα φλας αστράφτουν το ένα μετά το άλλο και οι ψηφιακές μηχανές γεμίζουν bytes. Μια βοή που δε λέει να κοπάσει εγκαθίσταται σε όλη την ταπεινή επιφάνεια της πλατείας. Προσπαθώ να ακούσω για λίγο τον ξεναγό, αλλά τελικά τρέπομαι σε άτακτη φυγή. Το αντάρτικο με τους τουρίστες, ήταν φαίνεται γραφτό να λήξει στα Νικιά, άδοξα.

Τα Νικιά μπορεί να έχουν την πρωτοκαθεδρία στην καλδέρα, δεν έχουν όμως και την αποκλειστικότητα. Ακριβώς απέναντί τους, βρίσκεται το αντίπαλο δέος. Ο Εμπορειός. Κι εγώ που νόμιζα ότι τα είχα δει όλα... Χτισμένος και αυτός στο χείλος του γκρεμού, ο Εμπορειός

107

ακροβατεί πάνω από το απόλυτο κενό. Ο φόβος των πειρατικών επιδρομών έσπρωξε τον Εμπορειό από την ακτή, στο ψηλότερο σημείο του νησιού. Σαν κουβάρι ξετυλίγεται γύρω από το ενετικό του κάστρο στην κορυφή και αγκαλιάζει σφιχτά την πλαγιά. Κάποτε αριθμούσε τις 3.500 ψυχές, σήμερα όμως με το ζόρι φτάνει τις 20. Ένα πέπλο εγκατάλειψης καλύπτει ολόκληρο τον οικισμό.

Η γοητεία των ερειπωμένων ντουβαριών, η λαξευμένη λάβα στις εισόδους των σπιτιών, οι γραφικές ανηφοριές, οι αψιδωτές καμάρες, συνθέτουν ένα σκηνικό συναρπαστικό. Στην είσοδο του χωριού, μέσα στην εσοχή του βράχου, το φυσικό χαμάμ υποδέχεται τους επισκέπτες μέσα στους υδρατμούς. Μετά τη «θερμολουσία», τη δροσιά τη βρίσκεις στο παραδοσιακό καφενείο λίγα μέτρα παραπάνω. Με το θρυλικό του «μπαλκόνι» στην καλδέρα, προσφέρει την πιο πανοραμική άποψη, την πιο συγκλονιστική θέα στο ηφαίστειο.

Σκαρφαλωμένη στην κορυφή του Ενετικού Κάστρου στο Μανδράκι, σκέφτομαι πως για τους υψοφοβικούς, η Νίσυρος ίσως να μην είναι ο ιδανικότερος προορισμός. Από δω πάνω, η θέα κόβει για άλλη μια φορά την ανάσα. Ακριβώς κάτω απ’ τα πόδια μου, απλώνεται το πέλαγος και η τέλεια κάτοψη του οικισμού: συστάδες-συστάδες οι λευκοί κύβοι των σπιτιών ορθώνουν την αντίθεσή τους πάνω στο μαύρο ηφαιστειογενή βράχο.

Στο βάθος, τα νησάκια Γυαλί και Κανδελούσα συμπληρώνουν την εικόνα. Το κάστρο χτίστηκε το 1325 από τους ιππότες του Αγίου Ιωάννου. Μέσα στον περίβολό του, το 1600 χτίστηκε το μοναστήρι της Παναγίας της Σπηλιανής, που από τότε αποτελεί το θρησκευτικό κέντρο του νησιού.

Αφού χόρτασα θέα, αρχίζει η κατάβαση. Τα 270 σκαλοπάτια με φέρνουν στη συνοικία του Λαγκαδιού, στα ριζά του βράχου της


108

Σπηλιανής. Από κει παίρνω το βοτσαλωτό μονοπάτι που οδηγεί στους Χοχλάκους, τη φημισμένη παραλία του Μανδρακίου. Μία είναι η λέξη που περιγράφει καλύτερα τις παραλίες της Νισύρου: μαύρες. Ακόμα και η Λευκή Άμμος κι αυτή μαύρη είναι! Η ελαφρόπετρα που εναποτέθηκε από το παρακείμενο ορυχείο χάθηκε με τον καιρό και η Λευκή Άμμος έγινε κατράμι.

Έτσι και οι Χοχλάκοι, τα μαύρα βότσαλα ζεματάνε κάτω από τον καυτό ήλιο και τσουρουφλίζουν τις πατούσες. Δεν προκαλεί καμία έκπληξη το γεγονός ότι οι ντόπιοι κάποτε τηγάνιζαν τα αυγά τους πάνω στα βότσαλα των Χοχλάκων. Πάνω από την παραλία, υψώνεται κατακόρυφος ο βράχος της Σπηλιανής.

Η ηφαιστειακή διαστρωμάτωση δημιουργεί ψυχεδελικούς χρωματισμούς που εξάπτουν τη φαντασία. Άγριο τοπίο και αδάμαστη ομορφιά, υπό τον ήχο των κυμάτων που γαργαλάνε τα μαύρα βότσαλα, συνθέτοντας μια μουσική που ακούγεται στα αυτιά σαν Χο-χλά-κια.

Ακολουθώ τις πεταλούδες που ξεχύνονται στα δαιδαλώδη στενά. Οι γνωστές πεταλούδες της Ρόδου (callimorpha quatripunctaria) γεμίζουν με τα χρώματά τους τα δρομάκια του Μανδρακίου. Όχι ότι τους λείπει το χρώμα.

Πράσινα, κίτρινα, κεραμιδιά, βυσσινιά και λουλακιά παράθυρα δημιουργούν μια χρωματική πανδαισία στην πρωτεύουσα της Νισύρου.

Κοιτάζω τα λιλιπούτεια μπαλκόνια που συναντιούνται στον αέρα. Θαυμάζω τα περίτεχνα βοτσαλωτά στα κατώφλια των σπιτιών και στις πλατείες.

Νισύριοι τεχνίτες, όπως ο Ντίνος Παπαδέλιας, έβαλαν εδώ το βοτσαλάκι τους για να φτιάξουν μικρά αριστουργήματα. Περνάω έξω από τους κήπους, μου τρέχουν τα σάλια στη θέα των πλούσιων καρπών που κρέμονται από τα δέντρα. Γη της Επαγγελίας.

Παίρνω τότε μια στροφή και φτάνω στην ασυναγώνιστη, τη μία και μοναδική, πλατεία της Ηλικιωμένης.

Εδώ χτυπάει η καρδιά του νησιού. Γύρω από το γιγάντιο φίκο της εκτυλίσσεται η καθημερινή ζωή της Νισύρου. Τα πλατιά φύλλα του φίκου δημιουργούν μια συμπαγή οροφή, απροσπέλαστη από τις ακτίνες του ήλιου. Φυτεμένος, λέει, το 1958. Διόλου απίθανο. Εδώ συγκεντρώνονταν από παλιά οι άνθρωποι προχωρημένης ηλικίας για να λύσουν τις διαφορές τους. Ήταν το λαϊκό τους δικαστήριο.

Σήμερα είναι όαση δροσιάς και ψυχαγωγίας, αλλά όχι μόνον. «Αν όλος ο κόσμος είναι ένα τρελοκομείο, εδώ είναι τα κεντρικά», γράφει η ταμπέλα στο καφενείο του Αντρίκου. Ε, κάτι θα ξέρει αυτός! Εγώ, πάντως, αυτό που ξέρω είναι ότι εδώ δεν υπάρχει στενοχώρια. Την ξόρκισε ο Αντρίκος με τη θρυλική υπογραφή του στην ταμπέλα, «βάρδα στενοχώρια».

Και πράγματι, καθισμένη εδώ, στη σκιά του φίκου της Ηλικιωμένης, με ένα ποτήρι παγωμένη ρακή στο χέρι, η στενοχώρια φαντάζει άγνωστη λέξη.

109

Το πιο

επαναστατικό

παντοπωλείο του

Αιγαίου

θα το βρεις

στην πρωτεύουσα

του νησιού,

στο Μανδράκι

Στη Νίσυρο οι

τοίχοι

δεν στενάζουν.

Μόνο τραγουδούν

προορισμός ΑΜΟΡΓΟΣ

110

111

Αμοργός, η μεταφυσική του μπλεΚείμενο: Μάκης Ανδρονόπουλος - Φωτό: Ειρήνη Κακουλίδου

‘‘ Έτσι σ ένα πιθάρι βαθύ το σταφύλι ξεραίνεται

και στο καμπαναριό μιας συκιάς κιτρινίζει το μήλο

Έτσι με μια γραβάτα φανταχτερή

στην τέντα της κληματαριάς το καλοκαίρι ανασαίνει’’από την Αμοργό, του Νίκου Γκάτσου

Εκεί, στο Deep Blue, καταλαβαίνεις πως η θάλασσα είναι ζωντανή. Όχι επειδή είναι καθαρή και έχει ψάρια. Όχι, όχι γι’ αυτό. Έτσι είναι ζωντανές πολλές θάλασσες. Εγώ σου λέω πως είναι ζωντανή. Αναπνέει. Ναι, αυτό είναι. Αναπνέει, ανατριχιάζει και φουσκώνει, σαν μια μυθική οντότητα. Εκεί, αν ξεσφύξεις την ψυχή σου, μπορεί να την ακούσεις να σου μιλάει.


112

Αγία Άννα. Μπλε κοβαλτίου. Εκεί, η μεταφυσική του μπλε και της φύσης καθηλώνει. Μέσα στην άγρια ομορφιά μια απειλητική ηρεμία αιωρείται. Είναι η απειλή της αναμέτρησης, η πρόκληση της υπέρβασης. Σαν πας στην Αμοργό, μετά δε θα μπορείς ποτέ να είσαι ο ίδιος. Η Αμοργός γράφει πάνω σου.

Ευτυχώς, το νησί προστατεύεται από την απόσταση. Τα 136 ναυτικά μίλια από τον Πειραιά το… σώζουν από τους θορυβώδεις νεόπλουτους. Είναι κοντά μόνο για τους πλούσιους σε χρόνο. Τους νέους και τους ρέμπελους. Τους νέους στην καρδιά και στο μυαλό, τους νέους στα χρόνια.

Αμοργός, ακόμη παρθένα, για τα δεδομένα των κοσμοπολίτικων Κυκλάδων. Στενόμακρη και ορεινή, η Αμοργός σού δείχνει τη φύση και τις ομορφιές της, όταν περνάς από τη μία πλευρά του νησιού στην άλλη με το αυτοκίνητο ή το μηχανάκι. Natura 2000, το βορειοανατολικό τμήμα της με τα βουνά Κρίκελος και Παπάς, το Σταυρό, τον Άγιο Θεολόγο και την Παναγιά την Πανωχωριανή.

Παραδοσιακή αρχιτεκτονική, η εκπληκτική Παναγιά της Χοζοβιώτισσας, ξωκκλήσια, αρχαία, βράχια και θάλασσα.

Έχει κάτι από τα seventies. Πολύχρωμη νεολαία, ιδιαίτερος κόσμος, χαμηλοί τόνοι, γλυκά χαμόγελα, καλό φαΐ, κι όλα αυτά χωρίς το συνωστισμό άλλων νησιών. Το αντιλαμβάνεσαι στα μπαράκια, το ζεις στα εστιατόρια. Ακόμη και στις μικρές παραλίες που είναι σφηνωμένες ανάμεσα στα βράχια υπάρχει χώρος για όλους, γιατί οι άνθρωποι που πάνε στην Αμοργό είναι ευγενικοί και άνετοι. Εκεί στην Αμοργό χωράνε όλοι οι μύστες του απέραντου γαλάζιου.

Οι κάτοικοι του νησιού, παραδοσιακοί αγρότες, κτηνοτρόφοι και ψαράδες, που τα τελευταία χρόνια ασχολούνται με τον τουρισμό, που έφερε νέα εισοδήματα αλλά και… σκοτούρες. Όλο το νησί πάλεται και λάμπει, ανάμεσα στο σύγχρονο και την παράδοση.

Στόχος πειρατών από την αρχαιότητα, η Αμοργός έχει τους θρύλους και τις ιστορίες της, σαν και κείνη του βοσκόπουλου που είδε τους πειρατές και ειδοποίησε με τη φλογέρα τους χωριανούς του που πρόλαβαν και κρύφτηκαν στο απόρθητο εκκλησόκαστρο της Aγίας Tριάδας, με αποτέλεσμα να οργιστούν οι πειρατές και να πλακώσουν το μικρό βοσκό με ένα βράχο. Το μέρος αυτό μοσχοβολάει γλυκά και η τοποθεσία λέγεται έκτοτε… Mυρίζοντας.

113

Ή, σαν εκείνη την ιστορία με τις δυο γυναίκες και το μωρό, που τις πήραν στο καράβι οι πειρατές μετά το πλιάτσικο και τις βάλανε να τραγουδήσουν με το ζόρι. Κι η πρώτη τραγούδησε: «Όμορφο που ’ν’ το κάτεργο κι όμορφα που αρμενίζει/ κι όμορφοι που ‘ν’ οι ναύτες του και αυτός που το ορίζει», και η δεύτερη συνέχισε: «Kούνια μου, κούνα το παιδί, κούνια, νανούρισέ το/ κι αν σου γυρέψει και βυζί, σκύψε και βύζαξέ το». O καπετάνιος κολακεύτηκε και συγκινήθηκε ταυτόχρονα. Γύρισε, λοιπόν, στον Kάβο του Tρούλλη κι άφησε τις γυναίκες με το παιδί ελεύθερες.

Και η άλλη ιστορία, της μάνας με το μωρό από τον κάμπο της Καλοταρίτισσας που τη χώρισαν οι πειρατές από το παιδί της και την πήραν μαζί τους. Αλλά, μόλις ξανοίχτηκαν στο πέλαγος και αυτή είδε το ξωκκλήσι που άναβε τακτικά το καντήλι του, προσευχήθηκε για να σωθεί και το θαύμα έγινε.

Tο πλοίο ακινητοποιήθηκε και όταν οι πειρατές κατάλαβαν τη θεία παρέμβαση, γύρισαν πίσω κι άφησαν τη γυναίκα να επιστρέψει στο μωρό της…

114

Περιηγήσεις και πεζοπορίεςΣτην Αμοργό των 121 τετρ. χλμ., όπου οι ορεινοί όγκοι εναλλάσσονται με τις πράσινες κοιλάδες και τις πεντακάθαρες παραλίες, κυριαρχούν τα δύο φυσικά της λιμάνια, τα Κατάπολα και η Αιγιάλη στα βόρεια. Το νησί προσφέρεται για πεζοπορίες ανάμεσα στα χωριά, ιδιαίτερα στο βόρειο τμήμα του. Υπάρχουν μονοπάτια που διασχίζουν την κορυφογραμμή σε όλο της το μήκος με θέα που σου κόβει την ανάσα. Μόνο που θέλει καλό σχεδιασμό, ξεκίνημα νωρίς, καπέλο, αντηλιακά και παγούρι με νερό.

Η Χώρα της Αμοργού, εμβληματική στην κορυφή του λόφου, η ψηλότερη και από τις πιο όμορφες του Αιγαίου, καλοδιατηρημένη με τα ασβεστωμένα σπίτια της γύρω από το βενετσιάνικο κάστρο. Χτισμένη στο κέντρο του νησιού στη ΝΑ πλευρά του όρους Προφήτης Ηλίας, ανάμεσα σε μικρούς λόφους, για το φόβο των πειρατών, είναι αθέατη από τη θάλασσα. Εκκλησιές και βουκαμβίλιες, πλακόστρωτα στενά και καμάρες, οδηγούν στη Λόζα και στο Κάστρο. Μπαράκια με φοβερή θέα και θεσπέσια πρωινά συνοδεία κλασσικής μουσικής ή new age, σε κάνουν να μη θες να ξεκολλήσεις, να πας για μπάνιο. Ο χρόνος ακινητοποιείται από το τοπίο και το φως. Μόνο ένα αεράκι επιβεβαιώνει την κίνηση του κόσμου ή η... ζαριά κάποιου ταβλαδόρου.

Στον Πύργο Γαβρά, ένα αρχοντικό του 18ου αιώνα, στεγάζεται η αρχαιολογική συλλογή του νησιού με ευρήματα από τις ανασκαφές που έχουν γίνει στους αρχαιολογικούς του χώρους. Τα Κατάπολα, με τους συνοικισμούς Ξυλοκερατίδι και Ραχίδι, αναπτύσσονται γύρω από τον κόλπο με ξεχωριστό τρόπο. Ηλιοβασίλεμα, κότερα, ταβερνάκια με καλό ψάρι και αστακουδιές, βόλτες και ωραίοι άνθρωποι.

Στη νότια πλευρά του λόφου, 3 χλμ. μακριά από τα Κατάπολα βρίσκονται τα ερείπια της αρχαίας Μινώας. Από τα ευρήματα, πήλινα εδώλια, αιχμές βελών κ.ά., προκύπτει ότι κατοικούνταν από τη Νεολιθική εποχή. Οι ανασκαφές έφεραν στο φως ερείπια οικισμού που χρονολογούνται από τον 11ο αιώνα π.Χ. Σύμφωνα με τις ιστορικές πηγές, η Μινώα ιδρύθηκε από Ίωνες αποίκους.

Η Αιγιάλη με 430 κατοίκους, βρίσκεται στο βόρειο τμήμα της Αμοργού με τρία όμορφα χωριά τριγύρω της. Τα Θολάρια,


Μονοπάτια διασχίζουν ολόκληρο

τον ορεινό κορμό του νησιού

115

τη Λαγκάδα και τον Όρμο που είναι χτισμένα αμφιθεατρικά στον κόλπο. Ο Όρμος είναι χτισμένος δίπλα στη θάλασσα και διαθέτει την καλύτερη παραλία του νησιού. Τα Θολάρια είναι κοντά στη Βίγλα, την αρχαία Αιγιάλη, 3,5 χιλιόμετρα από τον Όρμο, με ωραία σπίτια, πλακόστρωτα, καμάρες. Κάτοικοι χαμογελαστοί και φιλόξενοι.

Στα ερείπια της αρχαίας Αιγιάλης έχουν βρεθεί σημαντικά οικοδομικά λείψανα και επιγραφές χαραγμένες σε βράχους, όμως δεν έχει γίνει συστηματική ανασκαφή. Στην περιοχή υπάρχουν ερείπια πύργων και από τους ελληνιστικούς χρόνους.

Λίγο πιο κει, τα κατάλευκα κυκλαδίτικα σπίτια της Λαγκάδας, με θέα τον κόλπο και τη νησίδα Νικουριά. Ο Ποταμός έχει την καλύτερη θέα. Μόλις τελευταία δημιουργήθηκε η οδική πρόσβαση.

Η Αρκεσίνη, 15 χιλιόμετρα νότια της Χώρας, στην πλαγιά του όρους Κόρακα ενός άσπρου βουνού και με θέα στον Κάμπο της Κάτω Μεριάς. Σπίτια με αυλές που μοσχοβολούν. Κτηνοτρόφοι και ψαράδες οι κάτοικοι.

Αξίζει να δει κανείς τον πύργο της Αγίας Τριάδας του 4ου π.Χ. αιώνα, που είναι αθέατος από τη θάλασσα για να προστατεύει τους κατοίκους από επιδρομές πειρατών και κατακτητών.

Στο νότιο μέρος, στην Κάτω Μεριά, θέση Καστρί, βρίσκονται τα ερείπια της αρχαίας Αρκεσίνης, όπου έχουν βρεθεί αρχαία που φυλάσσονται στην Αρχαιολογική Συλλογή της Αμοργού. Κι εδώ δεν έχουν γίνει συστηματικές ανασκαφές. Από το τείχος και τις επιφανειακές οικοδομές φαίνεται ότι η πόλη άκμασε τα κλασσικά και ελληνιστικά χρόνια.

Παναγία η ΧοζοβιώτισσαΠάνω από το βαθύ μπλε, βορειοανατολικά της Χώρας βρίσκεται το αρχαίο μοναστήρι της Πα-ναγίας της Χοζοβιώτισσας, που ίδρυσε το 1088 ο Αλέξιος Κομνηνός.

Σαν χαλκομανία κολλημένη πάνω στα απότομα βράχια,

σε ύψος 300 μέτρων, λιτό και απέριττο, το μοναστήρι είναι

κορυφαίο αρχιτεκτονικό και εκκλησιαστικό μνημείο. Στη

δεκαετία του ’60 έκανε τον περίφημο Γάλλο αρχιτέκτονα Λε

Κορμπιζιέ, να παραμιλάει.

Πήρε το όνομά του από την Χόζοβα των Αγίων Τόπων,

από όπου έφτασε η εικόνα της Παναγίας με θαυματουργό

τρόπο. Η κατασκευή του αποτελεί άλυτο γρίφο για τους

σύγχρονους κατασκευαστές, εξαιτίας του δύσβατου και

απότομου εδάφους.

Το κτήριο είναι χτισμένο μέσα στο βράχο κι έχει μήκος 40μ.

και πλάτος 5μ. Ο εσωτερικός του χώρος είναι δαιδαλώ-

δης, τα σκαλοπάτια είναι λαξεμένα πάνω στο βράχο και

συνδέουν τα κελιά των μοναχών, τα μαγειρεία, τις απο-

θήκες, τα πατητήρια, τις στέρνες. Στη μονή φυλάσσονται

ανεκτίμητοι εκκλησιαστικοί θησαυροί, εικόνες, σκευοφυ-

λάκια, χειρόγραφα Ευαγγέλια, καθώς και το ασημένιο

εξαπτέρυγο που διαθέτει την περιγραφή της ανακαίνισης

της μονής από τον Αλέξιο κ.ά.


116

Η Αμοργός κατοικείται από τα προϊστορι-κά χρόνια και τα αρχαιολογικά ευρήματα ανήκουν στην πρωτοκυκλαδική εποχή (3200 έως 2000 π.X.). Στο κέντρο του Αιγαίου και απέναντι από τη Μίλητο, την Έφεσο και την Αλικαρνασσό, η Aμοργός βρέθηκε στο σταυροδρόμι των Κρητών, των Ιώνων και των Σαμίων, με αποτέλεσμα να τους προσελκύσει να εγκασταθούν σε αυτήν. H πόλη Mινώα θεωρείται αποικία της Σάμου, ενώ η Aιγιάλη των Mιλησίων και η Aρκεσίνη -με τα μεγάλα και περίτεχνα τείχη- των Nαξίων.

Oι τρεις αυτές πόλεις απέκτησαν μεγάλη εμπορική και ναυτική δύναμη, είχαν δικό τους κοινό νόμισμα, λειτούργησαν αυτόνομα, ενώ συγκρότησαν κοινοπολιτεία που άκμασε μέχρι το δεύτερο μισό του 4ου π.X. αιώνα. Τα αρχαιολογικά ευρήματα -σκελετοί πύργων, τάφοι, επιγραφές, αγγεία και άλλες αρχαιό-τητες- μαρτυρούν πλούτο και ακμή. Από την Aμοργό ήταν και ο σπουδαίος ιαμβοποιός της αρχαιότητας, ο Σιμωνίδης.

Οι κάτοικοι του νησιού μνημονεύονται ως Aμόργιοι στους καταλόγους της Συμμαχίας της Δήλου, αν και η Aμοργός αναφέρεται με πολλά ονόματα στις αρχαίες πηγές, όπως Yπερία, Kαρκησία, Πατάγη, Παγκάλη, Ψυχία, ενώ το τμήμα του νησιού όπου ήταν τα ιερό της Αφροδίτης ονομαζόταν Aσπίς. Στο λεξικό Σουίδα αναφέρεται ως Aμολγός, Aμουργός και Aμοργία.

H Aμοργός έγινε ονομαστή για τους κόκκινους διαφανείς χιτώνες που έφτιαχναν οι κάτοικοί της από λινάρι εξαιρετικής ποι-ότητας, και οι οποίοι άφηναν γυμνό μεγάλο μέρος του σώματος. Ο Αριστοφάνης βάζει τη Λυσιστράτη να καλεί τις γυναίκες να προ-καλέσουν τον έρωτα των ανδρών φορώντας αμοργιανούς χιτώνες.

Tο 322 π.X. παίχτηκε η τελευταία πράξη του Λαμιακού Πολέμου στη μοιραία Nαυ-μαχία της Aμοργού, κατά την οποία κατα-στράφηκε ο στόλος των Αθηναίων από τους Μακεδόνες και άρχισε η παρακμή της.

Στη ρωμαϊκή εποχή η Αμοργός ήταν τόπος εξορίας. Στα βυζαντινά χρόνια το νησί πα-ρήκμασε και το 1207 πέρασε στην κυριαρχία των Φράγκων με διοικητή τον Ιερεμία Γκίζη και στη συνέχεια τον Ενετό Μάρκο Σανούδο. Ακολούθησε ο αυτοκράτορας της Nίκαιας Iωάννης Bατάτζης μέχρι το 1269, οπότε το νησί πέρασε οριστικά στους Ενετούς, με δύο οικογένειες να εναλλάσσονται στην εξουσία, τον οίκο Γριμάνι και τον οίκο των Γκίζη. Το νησί υπέφερε από τις λεηλασίες των πειρα-τών, αλλά και τους κατακτητές που διεκδικού-σαν τα εδάφη του.

Το 1537, ο Τούρκος Ναύαρχος Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσα καταλαμβάνει το νησί. Στα χρόνια της οθωμανικής κυριαρχίας πολλοί κάτοικοι κατέφυγαν στην ενετοκρατούμενη Κρήτη. Στα τέλη του 17ου αιώνα ο πληθυ-σμός της Aμοργού είχε μειωθεί στους 1.500 κατοίκους, καθώς πολλοί έφευγαν για να επιβιώσουν, στα μικρασιατικά παράλια και στην Κωνσταντινούπολη.

Στα Oρλοφικά, η Aμοργός καταλήφθηκε από τους Pώσους, που έμειναν μέχρι το 1774. Tο 1797 το νησί υπέστη επιδρομή των ληστών της Mάνης.

Οι Ρώσοι επανήλθαν το 1806 με το Nαύ-αρχο Σενιάβιν, για να ακολουθήσει στη συ-νέχεια η προστασία του βρετανικού ναυτικού της Mεσογείου. Η Αμοργός μπήκε νωρίς στην Επανάσταση του 1821 και ενώθηκε με την Ελλάδα το 1832. Στη δικτατορία του Mεταξά η Αμοργός έγινε και πάλι τόπος εξορίας.

Τα αρχαία κλέη, οι πειρατές και… η διαμάχη των Γριμάνι με τους Γκίζη

117

info box

Πώς να πάτε:

Καράβια

από Πειραιά, καθημερινά 5 με 8 δρομολόγια (διάρκειας 7-9 ωρών και 4-5 ωρών με

ταχύπλοο), και από τη Ραφήνα

Αεροπορικώς

μέσω Νάξου, Πάρου ή Μυκόνου και στη συνέχεια η μετάβαση γίνεται με τοπικές

γραμμές

Συνδέσεις με άλλα νησιά:

Ο “Σκοπελίτης” με έδρα το λιμάνι των Καταπόλων συνδέει την Αμοργό με τις Μικρές

Κυκλάδες σε καθημερινή βάση με συχνά δρομολόγια

Τηλέφωνα

Κωδικός: 2285, Λιμεναρχείο: 71259, Πρακτορεία πλοίων: 71256, 71201, 73032

Ταξί Κατάπολα: 71255, Ταξί Αιγιάλη: 73570, Ιατρείο: 71207

Λιμεναρχείο Νάξου: 2285-22300, Λιμεναρχείο Σύρου: 2285-88888

tips✔ O πιο ενδιαφέρων τρόπος για να πάει κανείς στην Αμοργό είναι μέσω Νάξου με τον «Καπετάν Σκοπελίτη». Το καράβι του, αν και εκσυγχρονίστηκε, δεν έχει χάσει τίποτα από την περιπετειώδη νεανική του ατμόσφαιρα. Κι ο καπετάνιος -Αμοργιανός ο ίδιος- από τους καλύτερους του Αιγαίου!

✔ Στη Χώρα, στις λόντζες (πλατείες) θα πιείτε καφεδάκι και και θα δοκιμά-σετε φανταστικά γλυκά και ψημένη ρακή. Επίσης, πρωί για τηγανητά αυγά με ρίγανη και βράδυ για ποτό στο «Γιασεμί», το καλύτερο μπαράκι του νησιού.

✔ Τα βράδια φαγητό στη Χώρα, με συνοδεία κιθάρες από παρέες που κάνουν κέφι. Ή για ψαράκι και αστακό στα Κατάπολα σε πολύ καλή τιμή. Γενικά, το φαγητό στην Αμοργό είναι πολύ καλό και σε καλές τιμές.

✔ Στην Αμοργό δεν υπάρχουν μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες. Υπάρχει μόνο ένα ξενοδοχείο 4 αστέρων στην Αιγιάλη. Πάντως, τα καταλύματα στο νησί είναι πολύ αξιοπρεπή και σε καλές τιμές, ενώ στη Χώρα υπάρχουν κάποιοι μικροί ξενώνες που πραγματικά «γράφουν».

✔ Μάλλον, η Αμοργός είναι το νησί με τα περισσότερα internet-café αναλογικά με τον πληθυσμό του!

θεματικό ταξίδι ΧΑΛΚΗ

118

Νησί του δωδεκανησιακού συμπλέγματος, η Χάλκη γνωστή και σαν Χαρκιά στους ναυτικούς και τους οικείους της, βρίσκεται στο Καρπάθιο Πέλαγος, δυτικά της Ρόδου. Η Χάλκη έχει καθημερινή ακτοπλοϊκή σύνδεση με τη Ρόδο.

Η διαδρομή διαρκεί περίπου μία ώρα -όσο χρειάζεται το καΐκι για να καλύψει την απόσταση των 12,5 ναυτικών μιλίων που χωρίζουν τον Ημπορειό, λιμάνι, πρωτεύουσα και μοναδικό οικισμό του νησιού από την Κάμειρο Σκάλα της Ρόδου.

Χάλκη Ένα οικείο αίνιγμαΟ δίδυμος θρόνος του Δία και της Εκάτης, η Παναγιά η Χωριανή με το κυπαρίσσι της, το επιβλητικό Δημαρχείο, οι ξερολιθιές, οι δυσπρόσιτες παραλίες που σε αποζημιώνουν άμα τη αφίξει, σμιλεύουν το απέριττο και οικείο πρόσωπο της Χάλκης.

Κείμενο: Πηνελόπη Ματσούκα - Φώτο: Πηνελόπη Ματσούκα - Τίνα Κοντογιαννοπούλου

119

Ο Ημπορειός και το Κάστρο Πλησιάζοντας στο φυσικό λιμάνι της Χάλκης, αντικρίζουμε τα τετράγωνα σπίτια με τα συμμετρικά ανοίγματα και την κεραμοσκεπή, που συνθέτουν με τη σχετική τους ομοιομορφία ένα ιδιαίτερα αρμονικό οικιστικό σύνολο. Ο οικισμός πλαισιώνεται από ένα σκηνικό ασύμμετρων γκριζωπών όγκων, στα αριστερά στέκει ο απόκρημνος λόφος του Κάστρου και δεξιά δεσπόζει ο όγκος του Μάιστρου, του ψηλότερου βουνού της Χάλκης, που κατηφορίζει σκαλωτά προς το μεταξύ τους διάσελο.

Ο οικισμός του Ημπορειού δημιουργήθηκε στα μέσα του 19ου αιώνα και μέχρι τις αρχές του 20ού βρισκόταν σε μεγάλη ακμή χάρις στη σπογγαλιεία και το εμπόριο των σφουγγαριών που προνομιακά ασκούσαν μια δεκάδα μικρά δωδεκανησιακά νησιά. Ορόσημα της ευμάρειας, ντόπιων αλλά και ξενιτεμένων Χαλκητών της περιόδου αυτής, τα δύο εξέχοντα κτίσματα του καμπαναριού και του ρολογιού, καθώς και το επιβλητικό νεοκλασσικό κτήριο του σημερινού Δημαρχείου, που στέγαζε παλιότερα το Αρρεναγωγείο της Χάλκης.

Ως το 19o αιώνα ο κύριος οικισμός του νησιού ήταν το Χωριό, χτισμένο στα πόδια του Κάστρου, σε θέση που δεν είναι ορατή από τη θάλασσα. Το ίδιο το Κάστρο χτίστηκε από Ιππότες της Ρόδου, κατά το 14ο με 15ο αιώνα, πάνω σε λείψανα αρχαίας ακρόπολης. Ανηφορίζοντας το μονοπάτι ανάμεσα στα ερειπωμένα σπίτια του μεσαιωνικού οικισμού θα συναντήσουμε άφθονα αρχαία λείψανα, ισόδομους αναλημματικούς τοίχους, στόμια από αρχαίες δεξαμενές, επιγραφές και, το πιο εντυπωσιακό, ένα δίδυμο θρόνο, που φέρει χαραγμένα τα ονόματα του Δία και της Εκάτης, μια αινιγματική συνύπαρξη της θεάς του Κάτω Κόσμου με το θεό του ουρανού.


120


122

Σώζονται ακόμα αρκετές βυζαντινές και μεταβυζαντινές εκκλησίες, άλλες ερειπωμένες και δυσδιάκριτες κι άλλες καλοδιατηρημένες και ασβεστωμένες, όπως η Παναγία η Χωριανή, που ξεπροβάλλει ολόλευκη καταμεσής του ερειπιώνα, δίπλα σ’ ένα πανύψηλο κυπαρίσσι. Μέσα στο κάστρο θα δούμε τα ερείπια της πιο μεγαλόπρεπης εκκλησίας του οικισμού, του Αγίου Νικολάου, με εντοιχισμένα αρχαία μέλη και λείψανα τοιχογραφιών. Στον Άγιο Νικόλαο, πολιούχο του νησιού, είναι αφιερωμένος και ο καθεδρικός ναός του Ημπορειού, με ωραίο βοτσαλωτό δάπεδο στο προαύλιο.

Κιονόκρανα, περιβόλια κι αλώνια Αρχαίους αναλημματικούς τοίχους βρίσκουμε και σε διάφορα άλλα σημεία του νησιού, σε περιοχές με καλύβες, αλώνια και κυκλικές χωραφόμαντρες, και συνήθως κάποιο ερείπιο βυζαντινής εκκλησίας, κι από κοντά μία ή και περισσότερες υπόγειες λαξευτές δεξαμενές νερού.

Τα πιο χαρακτηριστικά στοιχεία σ’ αυτές τις διαχρονικές αγροτικές εγκαταστάσεις είναι οι κυκλικές καλύβες -οι ντόπιοι τις αποκαλούν «κύφες»- που θυμίζουν τα μιτάτα (κατοικίες των βοσκών στις κρητικές μαδάρες), με επίπεδη όμως στέγη, και οι κυκλικές χωραφόμαντρες, τα αποκαλούμενα «περιβόλια», μέσα στα οποία καλλιεργούσαν κυρίως δέντρα, αλλά και κηπευτικά. Τα δύο αυτά στοιχεία, κύφη και περιβόλι θα τα συναντήσουμε παντού στην ύπαιθρο του νησιού, όπου υπάρχει λίγη επίπεδη έκταση, ενώ στις γύρω πλαγιές φαίνονται ακόμα τα κλιμάκια, τα κλιμακωτά χωράφια με τους ξερολίθινους τοίχους, που στη Χάλκη τούς ονόμαζαν βασταούς, επειδή βαστούσαν το χώμα για να μην παρασύρεται από τις βροχές.

Ένας από τους πιο ενδιαφέροντες παλιούς αγροτικούς συνοικισμούς βρίσκεται στο Κεφάλι, τη στρογγυλή χερσόνησο του ΒΔ άκρου της Χάλκης. Θα φθάσουμε εκεί πεζοπορώντας από το μοναστήρι του Άι-Γιάννη του Αλάργα, όπου τερματίζει ο μοναδικός

123

ασφαλτόδρομος του νησιού. Σε εξέχουσα θέση στέκει κυκλικός πύργος -φρυκτώριο, παρατηρητήριο των θαλάσσιων δρόμων- και λίγο παραπέρα ο μικρός βυζαντινός ναός της Αγίας Πελαγίας, χτισμένος πάνω στα λείψανα παλαιοχριστιανικής βασιλικής. Αν τριγυρίσει κανείς λίγο στο χώρο, θα βρει τη βάση ενός λίθινου ελαιοπιεστηρίου, παλαιοχριστιανικά κιονόκρανα, και θα δει άφθονους αρχαίους λαξευτούς λίθους ενσωματωμένους στις κύφες και τα αλώνια.

Σε άλλους πάλι παλιούς συνοικισμούς όπως οι Μύλοι, οι Μπαμπακιές, οι Λαθιμοί ή η Κόκκα, υπάρχουν υπόσκαφα σπηλαιώδη κοιλώματα με εντοιχισμένους αρχαίους ογκόλιθους ή λαξευτούς θαλάμους, που η χρήση τους παραμένει ακόμα άγνωστη -οι μεταγενέστεροι τα έκαναν συνήθως τυροκομεία. Από τα κατάλοιπα των αρχαίων χρόνων αξίζει να αναφέρουμε τον αρχαίο ναό (πιθανόν του Απόλλωνα) στα Πευκιά και κάποιους λαξευτούς θαλαμοειδείς τάφους στην περιοχή του Πόνταμου.

Βαθιά κρυστάλλινα νεράΟ Πόνταμος είναι η μεγαλύτερη και πιο γνωστή παραλία του νησιού.Υπάρχουν όμως κι άλλες παραλίες, πιο δυσπρόσιτες μεν, αλλά εξαιρετικές, όπως η περίφημη Αρέττα, μια λωρίδα λευκού βότσαλου στο βάθος ενός όρμου με βαθιά κρυστάλλινα νερά, τριγυρισμένου από μεγάλους κάθετους βράχους. Στην Αρέττα φθάνει κανείς με καλό μονοπάτι από τον Ημπορειό ή με σκάφος.

Πολλά ωραία έχει η Χάλκη, αναπάντεχα μνημεία, κρυφές οάσεις, εξαίσιες παραλίες... στην κλίμακά της. Αυτή η κλίμακα είναι που περισσότερο με γοήτευσε στη Χάλκη. Ο μικρός, πεπερασμένος τόπος, όπου μέσα σε λίγες μέρες είχα γνωρίσει όλα τα κομβικά πρόσωπα του νησιού, το φούρναρη, τον μπακάλη, τον ψαρά, τους ιδιοκτήτες των λίγων μαγαζιών και όλο σχεδόν το νησί πεζοπορώντας.

Και ξεμακραίνοντας από το λιμάνι, τη μέρα της αναχώρησης, όλα τα στοιχεία του σκηνικού είχαν πια ένα όνομα και τη θαλπωρή του οικείου.

125

Παρέα με τα... Δίθυρα Μαλάκια!

Η ανάπτυξη, η αλιεία και η τέχνη της μαγειρικής των οστράκων μέσα από την αφήγηση ενός επαγγελματία δύτη.Ο Βασίλης Δαμουλάκης κάτω από το νερό...

Κείμενο - Φώτο: Κατερίνα Δρόσου

γεύσεις ΟΣΤΡΑΚΑ

126

Αν μελετήσει κανείς το ρόλο που έπαιξε και παίζει το κοχύλι στη ζωή του ανθρώπου, θα διαπιστώσει εύκολα ότι αυτό υπήρξε κοντά του σε κάθε στιγμή της πορείας του, από τη μακρινή αρχαιότητα μέχρι τη σύγχρονη εποχή. Το όστρακο πέρασε κυρίως σαν σύμβολο ομορφιάς στην αρχαία Ελλάδα, σαν υλικό επεξεργασίας στη ρωμαϊκή εποχή, σαν θρησκευτικό σύμβολο στη βυζαντινή αυτοκρατορία, σαν οικονομική μονάδα στην προ-κολομβιανή περίοδο στην Αμερική και την Αφρική, σαν αντικείμενο Τέχνης και Αρχιτεκτονικής στην Αναγέννηση (συμπεριλαμβανομένων και των εποχών Baroque και Rococo) και τέλος σαν βασιλικό και αριστοκρατικό προνόμιο στη βικτωριανή εποχή. Το κοχύλι βρέθηκε να παίζει ουσιαστικούς ρόλους στην ιστορία, στην οικονομία, στην αρχιτεκτονική, στις καλές τέχνες, στη θρησκεία, στη μουσική και το χορό, στη διακόσμηση, στη διαφήμιση, καθώς και στη μαγειρική.Παρ’ ότι η σχέση μαγειρικής και όστρακου φαίνεται εκ πρώτης όψεως κατανοητή και αναμενόμενη, η ποικιλία και το βάθος της σχέσης αυτής δεν είναι και τόσο απλή. Η απόλαυση του ...ωραίου, έστω και γευστικά, απαιτεί προϋποθέσεις.Η παρασκευή απαιτεί φαντασία, γιατί τόσο αυτός που θα το ετοιμάσει, όσο και αυτός που θα το γευτεί, δεν είναι απλά ζώντες οργανισμοί. Είναι εκείνοι που θα φέρουν και θα γευθούν το βυθό της θάλασσας με όλο του το μεγαλείο στο τραπέζι! Είναι εκείνοι που το «κέντρο» της γεύσης τους εξελίχθηκε μέσα από τις Τέχνες της Αναγέννησης. Είναι εκείνοι που ξέρουν να εκμεταλλεύονται κάποιες κρυφές ιδιότητες των οστράκων για συνέχιση της ζωής (αφροδισιακόν γαρ!).Η τέχνη του μαγειρέματος των οστράκων είναι ποικίλη και εκστατική. Αλλά ας μπούμε στο θέμα από την αρχή, από τη φάση της συλλογής τους, που γίνεται από εξειδικευμένους γι’ αυτό δύτες. Βουτήξαμε στη θάλασσα, στα κρύα ακόμα νερά, με ξεναγό τον Βασίλη Δαμουλάκη, επαγγελματία δύτη και ιδιοκτήτη μιας… λαχταριστής και ολόφρεσκης εταιρίας πώλησης οστράκων. Βατραχοπέδιλα και ακολουθήστε μας.

127

Ο επαγγελματίας δύτηςΟι περισσότεροι επαγγελματίες ξεγελιούνται από την ομορφιά της θάλασσας, τα κίνητρα όμως είναι διαφορετικά. Η πρόσβαση σ’ αυτό το επάγγελμα είναι δύσκολη και μόνο αν κάποιος δύτης εκπαιδεύσει τον ενδιαφερόμενο μπορεί στη συνέχεια αυτός να ασχοληθεί με την οστρακαλιεία. Ο Βασίλης γνώρισε το επάγγελμα από πρώτο χέρι, από τα αδέλφια του, άλλωστε αγαπά τη θάλασσα και κάθε γεύση που προέρχεται από αυτή. Έχοντας κοινό παρονομαστή τη γνώση και την αγάπη για τη θάλασσα, τα τρία αδέλφια θέλουν όλοι να γνωρίσουμε τα ζωντανά όστρακα, τη διατροφική τους αξία, να γευτούμε τη λεπτή γεύση τους, να μάθουμε πόσο δύσκολα αλιεύονται, ένα-ένα, και να τα υιοθετήσουμε στη διατροφή μας. Γιατί πιστέψτε με, η γεύση τους γίνεται εντονότερη όταν κάποιος ξέρει να εκτιμά αυτό το θησαυρό!

Το επάγγελμα του δύτη είναι επικίνδυνο. Πρέπει να εργαστεί καθημερινά άσχετα με τις συνθήκες που επικρατούν και φυσικά όλες τις εποχές. Η σωματική κούραση είναι μεγάλη, χρησιμοποιεί μολύβια για να καταδυθεί, η φόρμα κατάδυσης δυσκολεύει τις κινήσεις και το νερό ασκεί διαρκή πίεση στο σώμα. Η επικινδυνότητα είναι υψηλή από πολλούς απρόβλεπτους παράγοντες και όχι από πλευράς τεχνικής. Αν εξαιρέσουμε τους απρόβλεπτους κινδύνους και φροντίζουμε, όσο αυτό είναι δυνατό, ο δύτης να είναι ξεκούραστος, με καθαρό μυαλό χωρίς ψυχολογική πίεση από κάποιο καθημερινό πρόβλημα και τηρηθούν όλοι οι κανόνες κατάδυσης, τότε ελαχιστοποιούμε ή σχεδόν μηδενίζουμε την περίπτωση ατυχήματος.

Οι νόμιμοι επαγγελματίες στη χώρα μας είναι περίπου 1.500, αν τώρα προσθέσουμε και τους παράνομους το νούμερο τριπλασιάζεται. Αυτό αποτελεί πρόβλημα γιατί έτσι δεν ελέγχεται ο τρόπος και ο όγκος αλίευσης. Παρόλα αυτά, ο έλεγχος από τους αρμοδίους και τα υπέρογκα πρόστιμα, δυσανάλογα με τα εισοδήματα, περιορίζεται στους νόμιμους οστρακαλιείς και σε καμία περίπτωση δεν γίνεται αναζήτηση των «πειρατών»!


128

Η διαδικασία συλλογήςΌλα τα όστρακα συλλέγονται ένα-ένα. Ο βασικός εξοπλισμός είναι φυσικά το καΐκι, η φόρμα καταδύσεων, το μοτέρ παραγωγής αέρα, ειδικοί σάκοι και η «χέρα», δηλαδή το εργαλείο με το οποίο σκάβεται η θάλασσα. Αφού ετοιμαστεί ο δύτης καταδύεται, η κάθε «βουτιά» διαρκεί μιάμιση ώρα, από δυο έως τρεις φορές στο μεροκάματο, αυτό βέβαια εξαρτάται από το βάθος και τις καιρικές συνθήκες.

Μόλις ο παραγωγός αλιεύσει τα όστρακα, συμπληρώνει ένα έντυπο που ονομάζεται Εγγραφο Καταγραφής και αναφέρει την περιοχή αλίευσης, τα είδη οστράκων και την ποσότητα ανά είδος, αυτό είναι το απαραίτητο συνοδευτικό για όλη τη διαδικασία ελέγχου. Στη συνέχεια εξετάζονται σε πρώτο βαθμό από την κτηνιατρική υπηρεσία, όπου και επικυρώνουν το έγγραφο καταγραφής που σύνταξε ο παραγωγός.

Το κέντρο αποστολής είναι το επόμενο στάδιο, ιδιωτική επιχείρηση με αυστηρό και καθημερινό έλεγχο της κτηνιατρικής υπηρεσίας, όπου γίνεται εκ νέου ποιοτικός έλεγχος και συσκευασία. Από εδώ τα όστρακα συνεχίζουν την πορεία διανομής τους προς κατανάλωση.

Τα νερά απ’ όπου προέρχονται τα όστρακα εξετάζονται από τις κατά τόπους νομαρχιακές υπηρεσίες.

Όλα τα ζωντανά όστρακα συσκευάζονται σε πλαστικό δίκτυ κατασκευασμένο σύμφωνα με τις υγειονομικές διατάξεις και τις ευρωπαϊκές οδηγίες.

Μέσα στη συσκευασία τοποθετείται καρτελάκι, που αναφέρει τη χώρα και περιοχή αλίευσης, τον ευρωπαϊκό κωδικό λειτουργίας κέντρου αποστολής και ποιοτικού ελέγχου, καθώς και την ημερομηνία συσκευασίας.

Στις ελληνικές θάλασσες

Υπάρχουν χιλιάδες είδη και παραλλαγές οστρά-

κων, καθώς και οι ονομασίες αυτών που αλλά-

ζουν από περιοχή σε περιοχή.

Τα πιο συνηθισμένα όστρακα στις ελληνικές θά-

λασσες είναι τα μύδια, κυδώνια, γυαλιστερές,

χτένια, στρείδια, φούσκες, καλογριές, χάβαρα, κα-

λόγνωμες, αχιβάδες, τελίνα, μηλοκύδωνα, πορ-

φύρες, πεταλίδες, πετροσωλήνες (απαγορευμένο

όστρακο), πίνες (απαγορευμένο όστρακο).

Έχουμε απαγόρευση αλιείας σε όλα τα είδη

οστράκων για μια μικρή περίοδο μέσα στο έτος.

Τα μύδια κλείνουν από το Νοέμβριο έως και το

Φεβρουάριο. Τα κυδώνια από τον Αύγουστο

έως και τον Οκτώβριο.

Τα γυαλιστερά, στρείδια και χτένια από το Μάιο

έως και τον Ιούλιο.

129

Από καλλιέργειες ή… άγρια;Τα μύδια είναι κυρίως που καλλιεργούνται και υπάρχουν πολλές μονάδες σε όλη την Ελλάδα.

Υπάρχουν μονάδες που έχουν δυνατότητα να καλλιεργήσουν χτένια και στρείδια, αλλά δεν λειτουργούν γιατί η ζήτηση είναι πολύ χαμηλή, επομένως καθιστά ζημιογόνο μια τέτοια επιχείρηση.

Οι μονάδες το μόνο που κάνουν είναι να δημιουργούν και να διαμορφώνουν συνθήκες κατάλληλες για την ανάπτυξη των μυδιών, που μεγαλώνουν και τρέφονται σε φυσικό περιβάλλον όπως ακριβώς αυτά τις ελεύθερης αλιείας.

Φρέσκα ή κατεψυγμένα;Μιλάμε για δύο διαφορετικά προϊόντα. Από τη στιγμή που θα καταψυχτεί ένα όστρακο χάνει τη γεύση του, το θαλασσινό νερό που περιέχει, το άρωμα και πολλά από τα θρεπτικά συστατικά του.

Φυσικά δεν χρειάζεται να πούμε πως το τελικό αποτέλεσμα αφήνει ασύγκριτα τα δύο προϊόντα.

Τι πρέπει να γνωρίζουμε όταν πάμε να αγοράσουμε όστρακα;Καταρχήν σε καμία περίπτωση δεν αγοράζουμε οστρακοειδή αν δεν έχουν ενδείξεις ή πιστοποιητικό συσκευασίας.

Δεν αγοράζουμε από πλανόδιους ή καταστήματα όπου η προέλευση και η μεταχείριση των οστρακοειδών είναι αμφίβολη.

Τα οστρακοειδή πρέπει να είναι ζωντανά με άοσμο και καθαρό νερό στο κέλυφός τους και η σάρκα τους να μυρίζει ευχάριστα θάλασσα. Επίσης να αντιδρούν στην κρούση.


130

Ποια είναι η ημερομηνία λήξης τους; Τα όστρακα φτάνουν για πώληση μέσα σε λίγες μόνο ώρες. Πρωί πρωί τα καΐκια βγαίνουν για δουλειά, βγαίνουν τα όστρακα, περνούν από έλεγχο και συσκευασία και ξεκινά η διανομή τους νωρίς το μεσημέρι. Δεν υπάρχει ημερομηνία λήξης.

Τα όστρακα καταναλώνονται όσο είναι ζωντανά, η διάρκεια αυτή είναι μεγαλύτερη όσο ο χρόνος αλίευσης, συσκευασίας και διανομής τους γίνεται σύντομα.

Η θρεπτική τους αξίαTα οστρακόδερμα είναι μια από τις πλέον εξελιγμένες ομάδες ασπόνδυλων και είναι πλούσια σε πολυακόρεστα λιπαρά οξέα.

Τα πολυακόρεστα ω-3 λιπαρά οξέα έχουν ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στην υγεία μας και η κατανάλωσή τους περιορίζει τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων, μειώνει την υπέρταση, ελέγχει τη ρευματοειδή αρθρίτιδα και περιορίζει τις επιπτώσεις του διαβήτη.

Επίσης περιέχουν πρωτεΐνες μεγάλης βιολογικής αξίας, υδατάνθρακες, λίπη και λευκώματα, διάφορα άλατα, αλλά και βιταμίνες Α, Β, Β2, C, D, PP και είναι και αφροδισιακά!

131

Όστρακα στο τραπέζι μας Αν τα οστρακοειδή μαγειρευτούν, οπότε ανοίγουν από μόνα τους, θα πρέπει το καθάρισμα να είναι προσεκτικό για να αποφύγουμε την άμμο. Για τα μύδια χρησιμοποιούμε μαχαίρι για να αναιρέσουμε τη στριδώνα (λευκά στίγματα), στη συνέχεια τα τρίβουμε με σύρμα και, τέλος, ξεπλένουμε με άφθονο νερό.

Όσον αφορά τα κυδώνια τα τρίβουμε μεταξύ τους καλά και ξεπλένουμε με τον ίδιο τρόπο. Για τις γυαλιστερές το μόνο που πρέπει να κάνουμε είναι να αφαιρέσουμε ένα σακουλάκι με άμμο στο πίσω μέρος τους. Αν τα όστρακα καταναλωθούν ζωντανά ή αχνιστά, χωρίς σάλτσα, θα πρέπει να ξεπλυθούν πολύ καλά.

Το άνοιγμα των ζωντανών οστράκων (κυδώνια, γυαλιστερά) γίνεται με μαχαίρι τοποθετώντας το στο πίσω μέρος στην ένωση των δυο κελυφών του και στη συνέχεια στρίβουμε χωρίς να κουνάμε το μαχαίρι , το όστρακο σπάει και στη συνέχεια ξεκολλάμε το κρέας του από μπροστά.

Δεν υπάρχουν standards για το πώς θα καταναλώσει κανείς τα όστρακα, εξαρτάται από τον ουρανίσκο και την όρεξη του κάθε οστρακολάτρη. Τα όστρακα μπορούν να μαγειρευτούν εύκολα και με πάρα πολούς τρόπους, από μια απλή νοικοκυρά μέχρι έναν σεφ.

Για να καταλάβουμε τη γεύση τους, όμως, καλύτερα τα κυδώνια και οι γυαλιστερές να είναι ζωντανά με λεμόνι, ώστε να προετοιμάζεται ο ουρανίσκος μας για τα ...επόμενα.

Τα μύδια γίνονται εξαιρετικά ελαφρώς αχνισμένα μέχρι να ξεκολλήσει το κρέας από το κέλυφος, τα χτένια και τα στρείδια στο γκριλ ή τα κάρβουνα μέχρι να ανοίξουν, βάζοντας λεμόνι.

επιλογές ΒΙΒΛΙΑ

132

Εγχειρίδιο του καλού ταξιδιώτη της Αγορίτσας Μπακοδήμου

ΚΑΤΑΓΡΑΦΕΣ για τις χιονισμένες πόλεις του Βορρά, τα ποτάμια της Ευρώπης, τα νησιά της Βόρειας Θάλασσας

με τις καλοκαιρινές πανσιόν. Κείμενα για τα δωμάτια των ξενοδοχείων, για το μετρό στα σωθικά της πόλης, για τους

τόπους της συννεφιάς και τα αλλόθρησκα κοιμητήρια.

Ένα βιβλίο με σύντομα κείμενα για τις επιλογές και τις εμμονές του

ταξιδιώτη, ένα ημερολόγιο φυγής, αναζήτησης και επιστροφής του

πλάνητα που όλοι κρύβουμε μέσα μας…

Η Αγορίτσα Μπακοδήμου, νομικός που ασχολείται επαγγελματικά

με τη μετάφραση και, όποτε μπορεί, ταξιδεύει, αναζητά πίσω

από τις ταξιδιωτικές εικόνες το νόημα της απομάκρυνσης από την

καθημερινότητα, το νόημα του έρωτα για το Άγνωστο, αλλά και της

ανάγκης να αισθανόμαστε ξένοι. Γράφει, λοιπόν, πως

«το “αλλού” με γοήτευε πάντα, γιατί με έπειθε ότι μπορώ κι εγώ

ν’ αλλάξω μαζί του. Περιείχε την υπόσχεση μιας ουσιαστικής και

μόνιμης αλλαγής. Μου επέτρεπε να αναγνωρίσω την εικόνα ενός

ιδανικού εαυτού που έκρυβα μέσα μου. Ίσως οι φιλόσοφοι και οι

ποιητές το κάνουν μόνοι τους. Για τους υπόλοιπους υπάρχουν τα

ταξίδια και ο έρωτας. Μόνο που ο έρωτας χρειάζεται και τη σύμπραξη

του άλλου...»

Τ α ξ ί δ ιμια φωτεινή πλευρά της παγκοσμιοποίησης

ΜΕΣΑ στα δύο επόμενα χρόνια οι ειδικοί υπολογίζουν

ότι οι άνθρωποι που ταξιδεύουν κάθε χρόνο θα αυξηθούν

κατά 300 εκατομμύρια και θα φτάσουν το 1 δισεκατομμύριο.

Είναι άνθρωποι που ταξιδεύουν για δουλειές, για αναψυχή,

για αναζητήσεις ή για περιπέτεια.

ΕΙΝΑΙ άνθρωποι που φεύγουν. Ξεκολλάνε και πάνε

κάπου, κάτι να δουν, να ακούσουν, να βρουν. Σαν τους

μηχανόβιους ηθοποιούς Γιούαν Μακ Γρέγκορ και Τσάρλι

Μπούρμαν που έκαναν το γύρο του κόσμου με την BMW

και άλλαξε η ζωή τους. Σαν τη Β.Ρ. Αθανασιάδου που πήγε

στην Τοσκάνη και έμεινε εκεί για ένα χρόνο.

Σαν τον καθηγητή Κατηφόρη που έπληττε στο Λονδίνο

και πήγε και δίδαξε οικονομικά σε ένα παραθαλάσσιο

πανεπιστήμιο της Βραζιλίας. Σαν τις δύο Βρετανίδες

ηρωίδες του Ε. Μ. Φόρστερ που φτάνουν στην ινδική

πόλη Τσαντραπόρ, όπου νιώθουν εγκλωβισμένες στην

προκατειλημμένη βρετανική κοινότητα και αποφασίζουν

να εξερευνήσουν την «πραγματική Ινδία» υπό την

καθοδήγηση του δόκτορα Αζίζ.

ΚΙ ΟΛΟΙ αυτοί που ταξιδεύουν γράφουν γι’ αυτά που

ζήσανε, γι’ αυτά που τους άρεσαν ή τους τρόμαξαν, για

όσα γεύτηκαν ή δεν τόλμησαν. Και εμείς οι άλλοι τα

διαβάζουμε. Διαβάζουμε τα «1.000 Μέρη που Πρέπει να

Δεις Πριν Πεθάνεις» της Patricia Schultz ή ξεφυλλίζουμε τις

φωτογραφίες των ρεπόρτερς του Reuters και θαυμάζουμε,

εξοικειωνόμαστε, καταγράφουμε εμπειρίες, επηρεαζόμαστε,

ονειρευόμαστε. Γιατί το ταξίδι είναι, εν τέλει, μια εσωτερική

διαδικασία, με τις τελετουργίες και τις εκπλήξεις του, είτε

το πραγματοποιείς, είτε το φαντασιώνεσαι. Το ταξίδι είναι η

φωτεινή πλευρά της παγκοσμιοποίησης. Χτίζει χαρακτήρες,

ευνοεί την ανοχή και την κατανόηση, κατασκευάζει την

οικουμενικότητα. Γι’ αυτό και το «TRAVELOGUE» δίνει

βάρος στη στήλη του ταξιδιωτικού βιβλίου σε όλες του τις

εκφάνσεις.

Μάκης Ανδρονόπουλος

Εκδόσεις ΛΙΒΑΝΗ. σελ.: 109,

τιμή: 10,00 €

133

Η τέχνη του να γίνεσαι βαρετός με τις ταξιδιωτικές σου αφηγήσεις

του Matthias DebureauxΚΑΘΕ χρόνο περισσότεροι από 700 εκατομμύρια τουρίστες

διασχίζουν τον κόσμο.

Το 2010 θα έχουν γίνει ένα δισεκατομμύριο αυτοί που θα μας

ζαλίζουν με τις ταξιδιωτικές τους αφηγήσεις, υποστηρίζει ο Mat-

thias Debureaux που ταξιδεύει για τα περιοδικά Citizen K και Les

Échos. Ο Debureaux σαρκάζει όσους αφηγούνται τα ανεπιβεβαίωτα

κατορθώματά τους και ακολουθεί το δόγμα του Σασά Γκιτρί, σύμφωνα

με το οποίο «Τα ταξίδια χρησιμεύουν κυρίως για να γίνεσαι ενοχλητικός

στους άλλους», αλλά και την άποψη του Ζιλ Ρενάρ που λέει ότι:

«Όσοι έκαναν το γύρο του κόσμου έχουν τη δυνατότητα να μιλάνε ένα

τέταρτο της ώρας περισσότερο».

1.000 Μέρη που πρέπει να δεις πριν πεθάνεις

της Patricia SchultzΤΟ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ αυτό best seller της Patricia Schultz αποτελεί ένα

συναρπαστικό ανάγνωσμα για κάθε αναγνώστη και μια ασφαλή και δοκιμασμένη πυξίδα για κάθε ταξιδιώτη.

Πρόκειται για τη λίστα με τα μέρη που αξίζει να δει κανείς στη ζωή του σε όλες τις

ηπείρους, παρουσιασμένα με τρόπο που καλύπτει τα τέσσερα βασικά ερωτήματα

του ταξιδιώτη: Πού, Πώς, Πότε, Γιατί;

Σαφάρι με αλεξίπτωτο πάνω από το Masai Mara, αγώνες στα Highlands, ο

παγετώνας της Τασμανίας, ιστιοπλοΐα στις Γρεναδίνες, το σαββατιάτικο παζάρι στο

Oaxaca, ορειβασία στο Kilimanjaro, η παραλία Ipanema, ο ναός του Ποσειδώνα,

το παζάρι καμήλας στο Pushkar… Αρχαιολογικοί χώροι, μεγάλα ξενοδοχεία,

καταφύγια άγριων ζώων, χωριουδάκια, κάστρα, φεστιβάλ, εστιατόρια, καθεδρικοί,

μουσεία, όλα σε μια μοναδική συλλογή.

Η Patricia Schultz συνεργάστηκε για πολλά χρόνια με εκδοτικούς οίκους για την

έκδοση ταξιδιωτικών οδηγών και εργάζεται σε διεθνή ταξιδιωτικά περιοδικά.

Eκδόσεις ΑΓΡΑ, σελ.: 64, τιμή: 8,50 €

Eκδόσεις ΜΠΛΕ, σελ.: 912, τιμή: 26,10 €


134

Η Κίνα στην αυγή του 21ου αιώνα - η επιστροφή μιας δύναμης;της Στεφανί Μπεσσιέρ Η ΚΙΝΑ των Ολυμπιακών Αγώνων του 2008 είναι ένα μεγάλο αίνιγμα, καθώς ο τρόπος που θα πορευθεί τις επόμενες δεκαετίες θα επηρεάσει τις εξελίξεις σε ολόκληρο τον πλανήτη.

Είναι η πιο πυκνοκατοικημένη χώρα του κόσμου, με σημαντικό πλούτο τόσο σε φυσικούς

πόρους όσο και σε ανθρώπινο δυναμικό, με πυρηνικό οπλοστάσιο και ραγδαία

οικονομική ανάπτυξη. Είναι μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, μέλος της

Παγκόσμιας Οργάνωσης Εμπορίου από το 2001. Με δυο λόγια, διαθέτει τα πλεονεκτήματα

μιας εξελισσόμενης μεγάλης δύναμης.

Η νομικός και διπλωματούχος του Κέντρου Διπλωματικών και Στρατηγικών Σπουδών

στο Παρίσι (C.E.D.S.) Stephanie Bessière σκιαγραφεί την εντυπωσιακή εικόνα αυτής

της αινιγματικής χώρας μέσα από πολυπρισματικές προσεγγίσεις, καθώς τα θεαματικά

οικονομικά αποτελέσματα που παρουσιάζει συνοδεύονται από οικονομικές, κοινωνικές

και πολιτικές προκλήσεις του ιδίου μεγέθους: διατήρηση της κοινωνικής σταθερότητας,

ανάπτυξη των υπανάπτυκτων επαρχιών, το ακανθώδες ζήτημα της συνεχιζόμενης

επίδειξης πολιτικού αυταρχισμού και της βίαιης καταστολής των εξεγέρσεων, το κοινωνικό

αίτημα του εκδημοκρατισμού, το Θιβετιανό ζήτημα, οι αυτονομία της Ταϊβάν κ.ά. Πρόκειται

για ένα έργο αναφοράς, ευπρόσιτο και χρήσιμο για κάποιον που θέλει να επισκεφθεί την

Κίνα και να κατανοήσει τα θαύματα και τα απόκρυφά της.

Eκδόσεις ΚΕΔΡΟΣ, σελ.: 232, τιμή: 15,00 €

Με τον φακό του Reuters H ΙΣΤΟΡΙΑ των πρώτων χρόνων του 21ου αιώνα

καταγεγραμμένη από τους φωτορεπόρτερς του ειδησεογραφικού πρακτορείου Reuters,

σε ένα θεαματικό λεύκωμα.

Χωρισμένο σε εννέα θεματικές ενότητες με 537 έγχρωμες φωτογραφίες,

το έργο αυτό καταγράφει όλα όσα άλλαξαν τον κόσμο και τις ζωές

των ανθρώπων και τα οποία διαμορφώνουν το μέλλον μας. Επιστήμη

και τεχνολογία, πρότυπα πίστης, η πολιτική της ισχύος, πόλεμος και

σύγκρουση, η παγκόσμια οικονομία, ο πολιτισμός στην ψηφιακή εποχή,

η ζωή στον 21ο αιώνα, με το βλέμμα εμπρός, με το βλέμμα πίσω.

Eκδόσεις LIBRO, σελ.: 384, τιμή: 48,00 €

135135

Σάμπα και Κολέγιο του Γιώργου Κατηφόρη ΤΙ ΔΟΥΛΕΙΑ έχει ένας Έλληνας πανεπιστημιακός καθηγητής του Λονδίνου στις βραζιλιάνικες φαβέλες; Και τι τον έσπρωξε εκεί στα τέλη της δεκαετίας του 80;

Η απάντηση είναι απλή: οι πανεπιστημιακές ανταλλαγές, που έφεραν τον καθηγητή Γιώργο

Κατηφόρη στο λιμάνι Ρεσίφε της βορειοανατολικής Βραζιλίας για να διδάξει οικονομικά.

Ο συγγραφέας προσπαθεί να προσεγγίσει τον ανεμοστρόβιλο της βραζιλιάνικης πραγματικότητας

προφυλαγμένος πίσω από το θώρακα του Κολεγίου του, του αγγλικού κατεστημένου και του

πανεπιστημιακού επαγγέλματος. Μάταιος κόπος. Η επαφή με τη συγκλονιστική φύση καθώς

και με την τριτοκοσμική κοινωνική πραγματικότητα της Βραζιλίας –με τη δυστυχία, τη βία, την

εξαθλίωση, την πείνα, αλλά και με τον αισθησιασμό, την άφθαστη μουσικότητα, το διαβολεμένο

κέφι, το πάθος για ζωή των ανθρώπων– του γκρεμίζει το ένα μετά το άλλο τα προχώματά του: το

φίλτρο της μαρξιστικής θεωρίας, τις αφελείς ανθρωπιστικές πεποιθήσεις, την επιφυλακτικότητα,

τον αποστασιοποιημένο καθωσπρεπισμό. Οι κυνηγημένοι μέσα στον τόπο τους Βραζιλιάνοι

του παραδίδουν το δικό τους μάθημα της αδάμαστης στωικότητας. Ο Γιώργος Κατηφόρης

δίδαξε Οικονομικά στο University College of London και στο Ομοσπονδιακό Πανεπιστήμιο του

Περναμπούκο της Βραζιλίας. Διετέλεσε Οικονομικός Σύμβουλος του Πρωθυπουργού Ανδρέα

Παπανδρέου και Ευρωβουλευτής για δέκα χρόνια. Το συγγραφικό του έργο επικεντρώνεται στο χώρο της (μαρξιστικής) οικονομικής θεωρίας

και σε ευρωπαϊκά θέματα. Το βιβλίο αυτό είναι η πρώτη του απόπειρα στο χώρο της λογοτεχνίας.

Eκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ, σειρά: Ελληνική Πεζογραφίασελ.: 504, τιμή: 20,00 €

Tο Μεγάλο Ταξίδι - κυνηγώντας σκιές στο γύρο του κόσμουτων Ewan McGregor & Charley Boorman

ΔΥΟ ΔΙΑΣΗΜΟΙ ηθοποιοί και φανατικοί μηχανόβιοι, αλλά κυρίως δύο φίλοι πραγματοποιούν το όνειρό τους να κάνουν το γύρο του κόσμου

με δύο μηχανές BMW GS 1150 Adventure.

Είναι ο Γιούαν Μακ Γρέγκορ (Trainspotting, Πόλεμος των Άστρων, Moulen Rouge, Big Fish) και ο Τσάρλι

Μπούρμαν (Εξκάλιμπερ, Το σμαραγδένιο δάσος, The serpent’s kiss) που έκαναν «Το Μεγάλο Ταξίδι»

καταγράφοντας τις εμπειρίες και τις προσωπικές τους σκέψεις για το ταξίδι τους σε μερικές από τις πιο

επικίνδυνες περιοχές του κόσμου με αποτέλεσμα να κάνουν ένα διεθνές bestseller.

Στην αρχή δεν ήταν παρά ένα όνειρο: με μοτοσικλέτα, κατεβαίνοντας μόνο για να διασχίσει το Βερίγγειο

Πορθμό από τη Σιβηρία στην Αλάσκα. Τα υπόλοιπα είναι στο βιβλίο. Είκοσι χιλιάδες μίλια σε τέσσερις μήνες.

Από το Λονδίνο ως τη Νέα Υόρκη, ο Γιούαν και ο Τσάρλι «κυνήγησαν τις σκιές» τους στην Ευρώπη, την

Ουκρανία, το Καζακστάν, τη Μογγολία και τη Ρωσία, πέρασαν τον Ειρηνικό Ωκεανό φτάνοντας στην Αλάσκα

κι ύστερα κατηφόρισαν τον Καναδά και τις ΗΠΑ. Τα ατέλειωτα όμως χιλιόμετρα, που γλιστρούσαν κάτω

από τις ρόδες των μεγάλων BMW τους, έφεραν μαζί τους και τα προβλήματα. Εξάντληση, τραυματισμοί και

ατυχήματα έθεσαν σε δοκιμασία την αντοχή τους. Ύπουλοι απροσπέλαστοι δρόμοι, απρόβλεπτα καιρικά

φαινόμενα και πολιτικές αναταραχές δεν κατάφεραν να κλονίσουν την αυτοπεποίθησή τους. Παπαράτσι τούς

κυνήγησαν στο Καζακστάν, άντρες οπλισμένοι σαν αστακοί τούς είχαν από κοντά στην Ουκρανία, αστυνομικοί

τούς φορτώθηκαν, Μογγόλοι νομάδες τους τάισαν... αμελέτητα ταύρου για δείπνο.... Η ζωή τους άλλαξε για

πάντα. Την εμπειρία τους αυτήν την κράτησαν ζωντανή σ’ αυτό το βιβλίο.

Eκδόσεις KOAN σε συνεργασία

με την BMWσελ.: 552, τιμή: 23 €


136

Ένας χρόνος στην Τοσκάνη της Βαρβάρας-Ρίτας Αθανασιάδου ΜΕ ΤΕΣΣΕΡΑ βιβλία ήδη στο ενεργητικό της, η Βαρβάρα-Ρίτα Αθανασιάδου γυρίζοντας επί ένα χρόνο την Τοσκάνη, σίγουρα είχε πολλά να μεταφέρει γι αυτόν το μαγευτικό τόπο, πέρα από τη ματιά ενός απλού τουρίστα.

Άλλωστε, όπως η ίδια εξομολογείται, χρησιμοποιώντας τα λόγια του Σταντάλ, έκανε αυτό το ταξίδι

για την ψυχική της ικανοποίηση και όχι για να γνωρίσει την Ιταλία.

Αν η Τοσκάνη θεωρείται από τα ωραιότερα μέρη του κόσμου, τότε δε μένει παρά να είναι ο

Παράδεισος, εκτιμά και εξηγεί: Η ομορφιά της πάει πέρα από τα σύνορα, πέρα από την Ιστορία και

την Τέχνη της, πέρα από οτιδήποτε άλλο.

Η Αθανασιάδου, που ζει σήμερα στη Ρώμη, σπούδασε διοίκηση επιχειρήσεων και δημόσιες

σχέσεις, δούλεψε για δέκα χρόνια στον ξενοδοχειακό τομέα και, όταν έβγαλε το πρώτο της

μυθιστόρημα, διέκοψε την επαγγελματική δράση της και σπούδασε Γαλλική Φιλολογία στο

Πανεπιστήμιο της Σορβόννης.

Έργα της είναι: «Ντελ Μόντε» (1988), «Σεμίραμις» (1990), «Στον Ίσκιο των Αποχρώσεων» (1995) και

«Το Πορτρέτο Ενός Αγνώστου» (1999), όλα από τις εκδόσεις Λιβάνη. Παράλληλα με το γράψιμο

ασχολήθηκε με την κριτική της Γαλλικής Τέχνης του 19ου αιώνα και με τη μελέτη της Τέχνης της

Ιταλικής Αναγέννησης, την οποία κατέγραψε στο τηλεοπτικό ντοκιμαντέρ Roma Città dell’ Eterna

Femminilità. Τώρα γράφει ένα μυθιστόρημα εμπνευσμένο από τα ταξίδια της στη Μέση Ανατολή.

Το πέρασμα στην Ινδία του Ε.Μ. Φόρστερ

ΕΝΑ MUST για όσους επιθυμούν να γνωρίσουν την Ινδία. Ένα διεισδυτικό πορτρέτο του ινδικού λαού και του πολιτισμού του, αλλά και μια διαχρονική

σπουδή πάνω στη ζωή των ανθρώπων που παγιδεύονται στις μεγάλες πολιτικές και πολιτιστικές συγκρούσεις του κόσμου μας.

«Το πέρασμα στην Ινδία» του Ε. Μ. Φόρστερ, γραμμένο το 1924, τιμήθηκε με το Prix Femina Vie

Heureuse και το James Tate Black Memorial.

Δύο Βρετανίδες, η νεαρή Άντζελα και η γηραιότερη κυρία Μουρ, φτάνουν στην ινδική πόλη

Τσαντραπόρ, όπου νιώθουν εγκλωβισμένες στην απομονωμένη και προκατειλημμένη βρετανική

κοινότητα. Αποφασισμένες να εξερευνήσουν την «πραγματική Ινδία» επιζητούν την καθοδήγηση

του δόκτορα Αζίζ, ενός καλλιεργημένου Ινδού μουσουλμάνου.

Ένα μυστηριώδες γεγονός όμως κατά την επίσκεψή τους στις σπηλιές του Μαραμπάρ, θα σταθεί

η αφορμή για να ξεσπάσει κοινωνικό σκάνδαλο με επίκεντρο το δόκτορα Αζίζ, το οποίο θα

ξεσηκώσει βίαια πάθη μεταξύ των δύο κοινοτήτων, της βρετανικής και της ινδικής.

Eκδόσεις LIBRO, σελ.: 183, τιμή: 14,90 €

Εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ.

σελ.: 464, τιμή: 19,00 €

Eκδόσεις ΑΝΑΒΑΣΗΟμήρου 38, 10672 Αθήνα

Tηλ.: 210 3210152

E-mail: [email protected]

Κεντρική διάθεση:

Ταξιδιωτικό βιβλιοπωλείο ΑΝΑΒΑΣΗ

Στοά Αρσακείου 6Α, 10564 Αθήνα

Τηλ./Fax: 210 3218104

e-shop: www.anavasi.gr

Διαδρομή 22:

Κυκλική Διαδρομή Υστέρνια -

Όρμος Υστερνίων (Άμμος)

4 χλμ., ΥΔ 320 μ., 1ω30λ

Ακολουθεί παλιό χτισμένο με μαρμαρόπετρες

μονοπάτι (μαρμαρένιος δρόμος) που συνέδεε

τα Υστέρνια με το λιμάνι τους. Εντυπωσιακή

η σταθερή ήπια κλήση του - δεν έχει καθόλου

σκαλιά. Αντιθέτως, το νοτιότερο μονοπάτι

που διασχίζει ελαιώνες αποτελείται σχεδόν

μόνο από σκαλιά.

Περπατήστε την Ελλάδα

με τους πεζοπορικούς

χάρτες της Ανάβασης

Eκδόσεις ΑΝΑΒΑΣΗΟμήρου 38, 10672 Αθήνα

Tηλ.: 210 3210152

E-mail: [email protected]

Κεντρική διάθεση:

Ταξιδιωτικό βιβλιοπωλείο ΑΝΑΒΑΣΗ

Στοά Αρσακείου 6Α, 10564 Αθήνα

Τηλ./Fax: 210 3218104

e-shop: www.anavasi.gr

αυτοκίνητα ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

138

12

Τα ανοιχτά τετραθέσια της... παρέαςΗ εποχή είναι ιδανική για απογευµατινές βόλτες µε τη... σκεπή κατεβασµένη και τη µουσική από το ηχοσύστηµα να παίζει ακατάπαυστα. Απαραίτητες προϋποθέσεις, καλή παρέα, ευχάριστη διάθεση και ένα 4θέσιο cabrio αυτοκίνητο. Αυτό είναι ένα ταξίδι που δε θα ’θελες να τελειώσει. Ένα ταξίδι µοναδικό για το οποίο ο προορισµός θα είναι απλά το εφαλτήριο για να συνεχίσεις. Το αφιέρωµα που ακολουθεί επιδιώκει να µας µεταφέρει στο µαγικό κόσµο των ανοιχτών µοντέλων. Γνωρίστε την αριστοκρατική τάξη της αυτοκίνησης και ονειρευτείτε µια βόλτα µε θέα τον γαλάζιο ουρανό.

Επιµέλεια: Φώτης Ραΐσης

Audi A4 Cabriolet

Με ισχυρά επιχειρήµατα η Audi παραµένει πιστή στις µαλα-

κές υφασµάτινες οροφές. Το A4 Cabriolet είναι ένα από τα

πιο φινετσάτα και καλοκατασκευασµένα ανοιχτά αυτοκίνητα.

Μπορεί η έκδοση Cabriolet να βασίζεται στο A4 προηγούµε-

νης γενιάς, όµως το αµάξωµα είναι ιδιαίτερα δύσκαµπτο και

η καµπίνα του άνετη για τέσσερις επιβάτες. Με την οροφή

κατεβασµένη οι στροβιλισµοί του αέρα στο εσωτερικό είναι

περιορισµένοι ακόµα και σε συνθήκες ταξιδιού. Η έκδοση

Cabriolet προσφέρεται σε 13 διαφορετικές χρωµατικές επι-

λογές αµαξώµατος και τρεις χρωµατισµούς µαλακής οροφής.

Εφοδιάζεται µε ισχυρούς κινητήρες που ξεκινούν από τα 1,8 λίτρα και φθάνουν µέχρι τα 4,2 λίτρα. Παράλλη-

λα, θα βρείτε εκδόσεις µε τετρακίνηση (Quattro), αλλά και µε το αυτόµατο κιβώτιο Tiptronic. Οι τιµές ξεκινούν

από τα 44.700 ευρώ.

BMW 3 Series Convertible

Μετά από σειρά ετών η BMW ακολούθησε τις τάσεις των καιρών εφοδιάζοντας την ανοιχτή έκδοση των µοντέ-

λων της οικογένειας 3 µε σκληρή αναδιπλούµενη οροφή. Εδώ η προσαρµογή της σκληρής οροφής δεν επέ-

φερε σχεδιαστικές παραχωρήσεις υπό τη µορφή αλλαγών στο ύφος της ουράς που παραπέµπει απευθείας

στο µοντέλο Coupe. Η ποιότητα κατασκευής και συναρµολόγησης είναι αντάξια του ονόµατος της BMW, ενώ

και σε θέµατα ευρυχωρίας δεν προκύπτουν ενστάσεις -προσφερόµενος χώρος αποσκευών 300 λίτρων. Κι-

νητήρες ατµοσφαιρικοί και υπερτροφοδοτούµενοι που ξεκινούν από τα 2,0 λίτρα µε κορυφαία έκδοση αυτήν

που φέρει την ονοµασία 335i, µε τον εξαιρετικό κινητήρα απόδοσης 306 ίππων. Τιµή έναρξης τα 40.250 ευρώ.

2

139

Ford Focus Coupe Cabriolet

Η προσφάτως ανανεωθείσα σειρά Focus CC κράτησε από το

προηγούµενο µοντέλο τη σκληρή αναδιπλούµενη οροφή

και φόρεσε την ενδυµασία του αναµορφωµένου αµαξώµα-

τος Focus έτσι όπως παρουσιάστηκε πριν από περίπου δύο

µήνες. Οι βασικότερες παρεµβάσεις έγιναν στο µπροστινό

µέρος, λαµβάνοντας ως πρότυπο την εικόνα της επίσης νέας

σειράς Mondeo. Με το µεγαλύτερο χώρο αποσκευών στην

κατηγορία του το ανανεωµένο Focus CC προσφέρεται σε

οχτώ διαφορετικούς χρωµατισµούς αµαξώµατος. Διατίθεται

µε κινητήρες 1,6 και 2,0 λίτρων, µε τιµές που ξεκινούν από τα

25.340 ευρώ.

1

3

3Ford Focus Coupe Cabriolet3Ford Focus Coupe Cabriolet

Η προσφάτως ανανεωθείσα σειρά Focus CC κράτησε από το 3Η προσφάτως ανανεωθείσα σειρά Focus CC κράτησε από το

προηγούµενο µοντέλο τη σκληρή αναδιπλούµενη οροφή 3προηγούµενο µοντέλο τη σκληρή αναδιπλούµενη οροφή

και φόρεσε την ενδυµασία του αναµορφωµένου αµαξώµα-3και φόρεσε την ενδυµασία του αναµορφωµένου αµαξώµα-

τος Focus έτσι όπως παρουσιάστηκε πριν από περίπου δύο 3τος Focus έτσι όπως παρουσιάστηκε πριν από περίπου δύο

µήνες. Οι βασικότερες παρεµβάσεις έγιναν στο µπροστινό 3µήνες. Οι βασικότερες παρεµβάσεις έγιναν στο µπροστινό

µέρος, λαµβάνοντας ως πρότυπο την εικόνα της επίσης νέας 3µέρος, λαµβάνοντας ως πρότυπο την εικόνα της επίσης νέας

σειράς Mondeo. Με το µεγαλύτερο χώρο αποσκευών στην 3σειράς Mondeo. Με το µεγαλύτερο χώρο αποσκευών στην


140

5

7

4

6

Mercedes CLK Cabriolet

Άλλο ένα µοντέλο που βασίζει την υπόστασή του στη σειρά C προηγούµενης γενιάς. Η παρούσα γενιά πρωτο-

παρουσιάστηκε το 2002 και ανανεώθηκε µερικώς το 2005. Κι εδώ η οροφή είναι µαλακού τύπου, υφασµάτινη,

εξαιρετικής ποιότητας και συναρµογής. Οι πλάτες των πίσω καθισµάτων έχουν όρθια θέση -κάπως άβολη για

πολύωρα ταξίδια, όµως η ποιότητα κύλισης του αυτοκινήτου είναι υποδειγµατική. Οι διαθέσιµοι κινητήρες

ξεκινούν από τα 1,8 λίτρα (µε Kompressor) και φθάνουν στα 5,5 λίτρα. Επίσης, υπάρχει και η κορυφαία έκδοση

CLK 63 AMG µε κινητήρα 6,2 λίτρων, απόδοσης 481 ίππων που εκτοξεύει την αδρεναλίνη στα ύψη. Η βασική

έκδοση CLK Cabriolet 200K κοστίζει 48.200 ευρώ.

Opel Astra Twin Top CC

Η σκληρή οροφή του Astra Twin Top έχει τρία αποσπώµενα µέρη που, µαζί µε το κάλυµµα του χώρου απο-

σκευών και µια τύπου εταζέρα, προβάλλουν πέντε κινούµενα τµήµατα. Πρόκειται για την πιο πολυσύνθετη

οροφή παραγωγής στην κατηγορία που εξετάζουµε. Η αναδίπλωση της οροφής απαιτεί χρόνο 30΄΄ για να

αποθηκευτεί στο πορτµπαγκάζ αφήνοντας χώρο για αποσκευές της τάξεως των 205 λίτρων. Αξίζει να σηµειω-

θεί πως η στρεπτική δυσκαµψία του αµαξώµατος στο νέο Astra Twin Top παρουσιάζεται αναβαθµισµένη κατά

30% σε σχέση µε το προηγούµενο Astra Cabrio. Στον τοµέα των κινητήρων προσφέρονται τρεις επιλογές, ξε-

κινώντας από τα 1,6 λίτρα και φθάνοντας στα 2,0 λίτρα (Turbo) µε µια στάση στον κινητήρα 1,8 λίτρων. Οι τιµές

διάθεσης ξεκινούν από τα 23.590 ευρώ για να φθάσουν στα 33.790 ευρώ της κορυφαίας έκδοσης.

Peugeot 307 CC

Το πρώτο τετραθέσιο µοντέλο που διέθετε σκληρή αναδιπλούµενη οροφή στην πιο εµπορική αγορά των τε-

τράτροχων «ανοιχτού τύπου». Μολονότι έχει παρουσιαστεί η νέα σειρά 308, η έκδοση Coupe-Cabrio βασίζεται

δοµικά στο προηγούµενο µοντέλο 307. Το ιδιαίτερο ύφος της ουράς κρύβει από κάτω ένα χώρο αποσκευών

204 λίτρων. Μπορεί να µην είναι το πιο ευρύχωρο µοντέλο της κατηγορίας, όµως όρισε µια ολόκληρη γενιά

ανοιχτών αυτοκινήτων µε τον τύπο της οροφής που εισήγαγε. Διατίθεται µε δύο κινητήρες στα 1,6 και 2,0 λίτρα.

Ο µικρός κινητήρας αποδίδει 110 ίππους, ενώ ο µεγαλύτερος προσφέρει δύο εκδόσεις απόδοσης στους 136

και 177 ίππους. Οι τιµές ξεκινούν από τα 24.360 ευρώ και φθάνουν µέχρι τα 32.180 ευρώ.

Renault Megane CC

Με παρουσία από το 2003 η ανοιχτή έκδοση της σειράς Megane ήταν ένα από τα πρώτα µοντέλα της κατηγο-

ρίας του που παρουσιάστηκε µε σκληρή µεταλλική οροφή που δεν ήταν και τόσο… µεταλλική, καθώς µεγάλο

µέρος της κατελάµβανε ένα κρύσταλλο. Ακόµα και κλειστό (οροφή σε πλήρη ανάπτυξη) το Renault Megane

CC προσφέρει ένα τόσο φωτεινό εσωτερικό σαν να ήταν ανοιχτό. Ουσιαστικά, η γυάλινη αναδιπλούµενη ορο-

φή δίνει και το στίγµα αυτής της έκδοσης, που προσφέρεται µε δύο κινητήρες στα 1,6 και 2,0 λίτρα. Οι χώροι

είναι µάλλον περιορισµένοι για ένα µοντέλο µε βασικό κόστος κτήσης τα 23.500 ευρώ.

45

141

8Saab 9-3 Convertible

Η παράδοση της Saab στα ανοι-

χτά αυτοκίνητα είναι µακρά και

άκρως ενδιαφέρουσα. Όλη αυτή

η εµπειρία µετουσιώνεται στο προ-

σφάτως ανανεωµένο µοντέλο 9-3

Convertible που εµµένει στη µα-

λακή οροφή και ξεχωρίζει για τα

ιδιαίτερα στοιχεία εµφάνισής του.

Γενικώς είναι ένα άνετο αυτοκίνητο

για τουρισµό υψηλών επιδόσεων,

που όµως δε διακρίνεται για την

ευρυχωρία του. Πάντως, οι 2λιτροι

κινητήρες µε light Turbo απόδοσης

210 ίππων αποτελούν µια ορθή

επιλογή, αν πραγµατοποιείτε συχνά

ταξίδια. Ωστόσο, υπάρχουν και οι

επιλογές κινητήρων απόδοσης 150

και 175 ίππων καθώς και το V6 µο-

τέρ στα 2,8 λίτρα µε απόδοση 250

ίππων που ορίζει την κορυφαία έκ-

δοση. Η τιµή κτήσης της βασικής έκ-

δοσης ξεκινά από τα 44.500 ευρώ.

6

7

8


142

910

Volvo C70

Η δεύτερη προσπάθεια της Volvo στην κατηγορία των µεγάλων πολυτελών ανοιχτών αυτοκινήτων παρέχει

ευρυχωρία χτισµένη πάνω σε στιβαρές βάσεις για ένα µοντέλο που εγκατέλειψε την υφασµάτινη οροφή προς

χάριν µιας µεταλλικής σκεπής µε τρία αναδιπλούµενα τµήµατα. Στην καµπίνα ο εσωτερικός σχεδιασµός εί-

ναι «καθαρός», απαλλαγµένος από στοιχεία εντυπωσιασµού. Σαν χώρος που τον έχει διακοσµήσει ο ίδιος ο

Armani. Με έναν κινητήρα 2,4 λίτρων σε δύο εκδόσεις απόδοσης (140 και 170 ίππων) και την κορυφαία έκδο-

ση T5 µε υπερτροφοδοτούµενο κινητήρα 2,5 λίτρων, απόδοσης 220 ίππων, το Volvo C70 θα το βρείτε σε 12

διαφορετικές εκδόσεις µε τιµές που ξεκινούν από τα 41.350 ευρώ.

VW Eos

To Golf Cabrio της σύγχρονης εποχής ονοµάζεται Eos. Είναι ευρύχωρο, στιβαρό και άνετο, ενώ προσφάτως

ενισχύθηκε από τη νέα γενιά κινητήρων τεχνολογίας TSi, εξαιρετικής ροπής στα 1,4 λίτρα, µε απόδοση 122

ίππων. Μπορείτε να το επιλέξετε και µε τους κινητήρες 1,6, 2,0 και 3,2 λίτρων, καθώς και µε το αυτόµατο κιβώτιο

DSG. Η οροφή είναι σκληρή, αναδιπλούµενη και απαιτεί µόλις 25΄΄ από το χρόνο σας για να σας ανεβάσει τη

διάθεση. Η βασική τιµή κτήσης είναι ιδιαιτέρως γαργαλιστική (24.790 ευρώ) και ίσως η επιλογή του κινητήρα

TSi να αποτελεί µονόδροµο στους µικρούς κυβισµούς στη σχέση κόστους/απόδοσης/επιδόσεων.

9

10

143

10

Ελευθερία κινήσεωνΟι μεγάλες μοτοσικλέτες μεικτής χρήσης είναι κατά βάση δίτροχα για τουρισμό υψηλών απαιτήσεων. Το KTM Adventure μπορεί να σας ταξιδέψει με άνεση στον αυτοκινητόδρομο, αλλά και να κινηθεί απρόσκοπτα εκτός ασφάλτου.

Κείμενο: Φώτης Ραΐσης, Φωτογραφίες: Κώστας Κατσίγιαννης

KTM 990 Adventure i.e. ABS dark

Γεννήθηκε σε μια αμμοθύελλα στον υποσαχάριο χώρο της Δυτικής Αφρικής. Για δύο χρόνια γευμάτισε με Βε-

δουίνους φορώντας πλαστική πανοπλία στα διαλείμματα των αγώνων αντοχής στην έρημο -από το 2003 έως

το 2005. Το 2006, το KTM 950 Adventure έδωσε τη θέση του στο μοντέλο 990 Adventure, χρησιμοποιώντας τον

κινητήρα του «Μεγάλου Δούκα» με σύστημα ψεκασμού και απόδοση κοντά στους 100 ίππους. Αυτή όμως δεν

ήταν η μοναδική αλλαγή μετάβασης από την πρώτη γενιά KTM Adventure στη δεύτερη. Η σειρά «990» δείχνει

πιο πολιτισμένη για τον μέσο χρήστη, ενώ παράλληλα έχει πιο χαμηλό κέντρο βάρους (εκτός από την έκδοση

S), έχοντας πλέον να επιδείξει αρκετές αρετές και στους αυτοκινητόδρομους με υψηλές ταχύτητες ταξιδιού.

Το KTM 990 Adventure είναι μια ιδιαίτερη μοτοσικλέτα on-off. Στα 1.000 κυβικά εκατοστά δύσκολα θα βρεις

τέτοιο δίτροχο με μικρό όγκο, ελαφρύ σε αίσθηση, που στρίβει μόνο με τη σκέψη (απότομες αλλαγές κα-

τεύθυνσης), με μπροστινό τροχό 21 ιντσών που… πάει στην εθνική με 200 χλμ./ώρα δίχως να ταλαιπωρεί

τον αναβάτη του. Αυτή είναι η KTM 990 Adventure. Μια μοτοσικλέτα γενικής χρήσης που είναι ευκίνητη σαν

scooter μέσα στην πόλη και απρόσμενα άνετη στο ταξίδι. Φυσικά, το χώμα παραμένει το αγαπημένο πεδίο

δράσης της -αν και τόση δύναμη δε θα τη χρειαστείς πουθενά.

Εξαιρετικά και τα περιφερειακά του “990 Adventure” με ρυθμιζόμενες αναρτήσεις από τη “WP” -ανεστραμμένο

πιρούνι εμπρός- και ισχυρά δισκόφρενα από την Brembo με σύστημα ABS. H σέλα είναι στενή και αρκετά

φιλόξενη (μετά από 1.500 χλμ. έχω ξεκάθαρη άποψη), ενώ ο αναβάτης με ανάστημα 1,75 μ. μπορεί πλέον να

πατά στο έδαφος, καθώς το ύψος της σέλας χαμήλωσε κατά 35 χιλ. σε σχέση με το προηγούμενο μοντέλο. Το

φέρινγκ, αν και μικρό, κάνει καλή δουλειά στις υψηλές ταχύτητες. Γενικώς, υπάρχει πληρότητα σε εξοπλισμό

και αξεσουάρ μετά την πώληση. Το κόστος κτήσης του KTM Adventure προσδιορίζεται κοντά στα 14.000 ευρώ.

Τιμή που προσεγγίζει το άνω άκρο της κατηγορίας στην οποία ανήκει.

144

προσωπικές εμπειρίες ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΡΑΜΑΡΚΟΣ

Santiago de Chile

Πολύμορφη μινιατούρα οι Άλπεις, μπροστά στις απέραντες, μπροστά στις άγριες, μπροστά στις ερημικές Άνδεις…

Φαβέλες και πλούτο, λοστρόμους κι

αστούς συνάντησα στους δρόμους του Σαντιάγκο… Σε ακραία φτώχεια και ακραία χλιδή σκόνταψα... Σκέψεις μεγάλων αυτοχείρων, όπως του Walter Benjamin, σημάδεψαν τις βόλτες μου: «Τα τσιτάτα, στη δουλειά μου, είναι σαν τους ληστές, που ξεπετιούνται οπλισμένοι στο δρόμο κι απαλλάσσουν το ράθυμο περιπατητή από τις πεποιθήσεις του…»

του Κώστα Καραμάρκου, δημοσιογράφου

145

Κρασί σε ξεφτισμένες, σε ξεχασμένες απ’ το χρόνο μπουάτ της Μπέλα Βίστα, ήπια. Κάτω από ασπρόμαυρες φωτογραφίες του Πάμπλο Νερούδα, του Βίκτορ Χάρα, της Βικτόρια Πάρα… Παρέα με Χιλιάνους που σπούδασαν γλωσσολογία στο ΑΠΘ δεκαετίες πριν, βρέθηκα... Κουβέντες με Ελληνοκύπριους που γεννήθηκαν στο Λονδίνο, μεγάλωσαν στο Ουισκόνσιν και σταμάτησαν στο Σαντιάγκο της Χιλής για μιαν αγάπη, για έναν έρωτα, είχα…

Στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου του

Σαντιάγκο περπάτησα. Τους Τουπαμάρος της Ουρουγουάης, που ήταν κάποτε της μόδας, μαζί με τον Χούλιο Λοσάντα και τον Μίλτον Βιέρα του Ολυμπιακού, θυμήθηκα…

Σκονισμένα, υπερφορτωμένα παλιά λεωφορεία στις μεγάλες λεωφόρους της πόλης, είδα. Λεωφορεία που παραπέμπανε τη μνήμη σε σκηνές του εμπορικού ελληνικού κινηματογράφου του 1960…

Λατίνους εραστές, που κάνανε «αντίσταση» στις χούντες της Νότιας Αμερικής στα καφέ-μπαρ του κόσμου, για να ρίχνουν γκόμενες, γνώρισα… Την απέραντη μοναξιά του αγάλματος του Προέδρου Σαλβαντόρ Αλιέντε, στις 11 Σεπτέμβρη 2001, αισθάνθηκα (ημέρα-επέτειος του πραξικοπήματος του Πινοσέτ, εκείνο τον καταστροφικό Σεπτέμβρη του 1973)…

Εγώ, δυό-τρεις Γαλλοκαναδοί, λίγα

κόκκινα γαρύφαλλα και μια έρημη πλατεία ήμασταν η παρέα του αγάλματος του δολοφονημένου Προέδρου Σαλβαντόρ Αλιέντε, απέναντι από το Προεδρικό Μέγαρο της Χιλής, μια δολοφονική, μια μετανεωτερική μέρα του 2001…

Όταν μάθαινα τα νέα -πρώτα τηλεφωνικώς μέσω Θεσσαλονίκης και μετά τηλεοπτικώς και ζωντανά μέσω Νέας Υόρκης και Ουάσιγκτον- σχετικά με το τι γινότανε στις ΗΠΑ, ενώ εγώ βρισκόμουν στη Χιλή!

146

προσωπικές εμπειρίες ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΡΑΜΑΡΚΟΣ

Κερί στο ελληνορθόδοξο εκκλησάκι του Σαντιάγκο άναψα, κοντά στο Eθνικό Στάδιο της Χιλής… Εκεί όπου οι πραξικοπηματίες στοίβαζαν πολιτικούς κρατούμενους, λίγο πριν από την εκτέλεση ή λίγο πριν από την εξορία τους...

Στην Isla Negra του Pablo Neruda,

μπροστά στην αισθητική και την «υπεροχή» των αστών, των ποιητών και των μεγάλων εραστών, βρέθηκα… Στίχοι του Σπύρου Τσακνιά με κυνηγούσαν καθώς ρέμβαζα, καθώς χάζευα τις συλλογές από πεταλούδες και μάσκες του Χιλιανού ποιητή, καθώς χάιδευα ένα κομμάτι ξύλο, που ο Ειρηνικός ξέβρασε μπροστά στην έπαυλή του, για να το κάνει γραφείο του: «Οι στιγμές με κυνηγούνε σαν λυκόσκυλα/ αν με φτάσουν με ξεσκίζουν/ αν δε με φτάσουν χάθηκα. /Γι’ αυτό είναι που μιλώ λαχανιασμένα/ ψάχνω για καταφύγιο και βρέχει…»

Η ποιητική, η πολιτική, η μουσική, η

ταξιδιωτική Χιλή των στοχαστών, των ακτιβιστών, των τροβαδούρων και των αστών… Συζητήσεις για την κριτική, για την αιρετική σκέψη, με παλιά και νέα μέσα, είχα… Συζητήσεις για την ανάγκη να διαχειριζόμαστε τις σιωπές και τις ντροπές μας με τσαγανό…

Κουβέντες με καφέ και τσιγάρο, στο Santiago de Chile, έκανα ξανά και ξανά. Στον ξύπνιο και στον ύπνο… Στα καφέ-μπαρ και στα βιβλία... Την αγωνία μου να «εξειδικεύεται» η σκέψη στις παρέες και να αναβαπτίζεται στις «μάζες», στο βίωμα και στο ταξίδι, μοιραζόμουνα, πίνοντας ντόπιο κρασί…

Έναν ράθυμο Χιλιάνο στην άλλη άκρη του κόσμου, το Sergio, θυμήθηκα. «Santiago de Chile» τον φώναζα κι αυτός τσιμπούσε... «No, no Kostas, Antofagasta» απαντούσε, προτάσσοντας το όνομα της

δικής του ιδιαίτερης πατρίδας στο μακρινό βορρά της Χιλής, στην καρδιά των ορυχείων χαλκού. Αντοφαγκάστα κι όχι Σαντιάγκο απαντούσε ο Σέρτζιο, και περνούσε αμέσως στην αντεπίθεση… «When are you going to make a little Kostas, wearing glasses and philosophizing, just like you?», ρωτούσε...

Άκουσα γατιά, είδα περιπλανώμενα σκυλιά

να σέρνουν στο Σαντιάγκο... Καρφιτσωμένη με μανταλάκια στα παλιά μπαλκόνια της πόλης ανέμιζε η ελπίδα... Τα παρατεταμένα γκοοοόλ των Λατινοαμερικάνων sportscasters μ’ εντυπωσίασαν…

Εκκλησιές και μπαρ, προσευχές και ποίηση, ύμνοι παραστρατημένων ψυχών για το κανάκεμα στο Σαντιάγκο... «Κανάκεμα! Το καλύτερο εμβόλιο, η καλύτερη ένεση, το καλύτερο σιρόπι. Σκοτώνει μικρόβια, κατεβάζει πυρετούς το κανάκεμα!»…

Φαρμπαλιάρηδες, καουμπόηδες, με

πολλά χάχα χούχα οι Έλληνες, εντός κι εκτός συνόρων...Κουβέντες σαραντάρηδων για ιατρικά check-up στα διπλανά τραπέζια. Τυφλοί λαχειοπώλες, σημαδεμένα χαρτιά, αετοί μάς γνέφουν.

Κιτρινισμένα και σκονισμένα βιβλία την πόρτα της μνήμης μας χτυπούν. Για την ιστορία που συναντάει τους ανθρώπους έτσι ξαφνικά, με τα καθημερινά τους ρούχα, μας λένε…

Σκληρά μπισκότα, ένοχες σιωπές, κομπλεξικές συμπεριφορές, σακατεμένες ζωές, σεισμοί, λυγμοί, πληθωρισμοί, καταποντισμοί στον κόσμο, κι εμείς εκεί... Κάτω απ’ τη βροχή, πάνω απ’ τις Άνδεις, δίπλα σ’ αγκυροβολημένα καράβια, εξαντλημένοι, ταλαιπωρημένοι, αγχωμένοι, ερωτευμένοι, όπως οι γλάροι, όπως τα ταξιδιάρικα πουλιά, όπως τα πιράνχας...

19.5x26cm

all rights reserved

C L I E N T : A S P I S B A N K D A T E : 2 6 - 0 3 - 0 8

P R O J E C T : T R A V E L O G U E

P H A S E O F P R O J E C T : F I N A L A P P R O V A L

R E A S O N O F S E N D I N G T H E P R O J E C T : P R I N T

C L I E N T ' S S I G N A T U R E :

F O R R E D C R E A T I V E :

F O R R E D D E S I G N E R :

F O R R E D C O P Y :

F O R R E D F I N A L A R T W O R K :

C M Y K

©2008 Red design consultants

fiÔ˘ÎÈ ·Ó Â›ÛÙÂÎÂÚ‰› ÂÙÂ

www.aspisbank.gr

·ÁÎ·ÏÈ¿˙ÂÈ ÙË ˙ˆ‹ Ì·˜

5% ÂÈÛÙÚÔÊ‹ ÛÂ Î¿ıÂ Û·˜ ·ÁÔÚ¿!∫¿ÓÙÂ ÙÒÚ· ÙËÓ ¤Í˘ÓË Î›ÓËÛË! ∞ÔÎÙ‹ÛÙÂ ÔÔÈ·‰‹ÔÙÂ ÈÛÙˆÙÈÎ‹ Î¿ÚÙ· ASPIS BANK VISA, Î·È ÎÂÚ‰›ÛÙÂ 5% ÂÈÛÙÚÔÊ‹ ÙË˜ ·Í›·˜ Î¿ıÂ Û˘Ó·ÏÏ·Á‹˜ Ô˘ Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈÂ›ÙÂ ÛÂ fiÏÂ˜ ÙÈ˜ ÂÈ¯ÂÈÚ‹ÛÂÈ˜ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· Î·È ÙÔ ÂÍˆÙÂÚÈÎfi. ŒÙÛÈ, ‰Â ¯ÚÂÈ¿˙ÂÙ·È Ó· Ì·˙Â‡ÂÙÂ Ô‡ÙÂ fiÓÙÔ˘˜ ·fi ÂÚÈÔÚÈÛÌ¤ÓÔ ‰›ÎÙ˘Ô Û˘ÓÂÚÁ·˙fiÌÂÓˆÓ ÂÈ¯ÂÈÚ‹ÛÂˆÓ, Ô‡ÙÂ Ó· ÂÚÈÌ¤ÓÂÙÂ ‰ˆÚÔÂÈÙ·Á¤˜ ÁÈ· Ó· ‰Â›ÙÂ ÙÔ Î¤Ú‰Ô˜ Û·˜.

ªfiÓÔ ÌÂ ÙËÓ ASPIS BANK VISA Î¿ıÂ Û·˜ ·ÁÔÚ¿ ÎÔÛÙ›˙ÂÈ5% ÊıËÓfiÙÂÚ·, ·ÓÙÔ‡!

5% ÂÈÛÙÚÔÊ‹ ÛÂ Î¿ıÂ Û·˜ ·ÁÔÚ¿!∫¿ÓÙÂ ÙÒÚ· ÙËÓ ¤Í˘ÓË Î›ÓËÛË! ∞ÔÎÙ‹ÛÙÂ ÔÔÈ·‰‹ÔÙÂ ÈÛÙˆÙÈÎ‹ Î¿ÚÙ· ASPIS BANK VISA, Î·È ÎÂÚ‰›ÛÙÂ 5% ÂÈÛÙÚÔÊ‹ ÙË˜ ·Í›·˜ Î¿ıÂ Û˘Ó·ÏÏ·Á‹˜ Ô˘ Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈÂ›ÙÂ ÛÂ fiÏÂ˜ ÙÈ˜ ÂÈ¯ÂÈÚ‹ÛÂÈ˜ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· Î·È ÙÔ ÂÍˆÙÂÚÈÎfi. ŒÙÛÈ, ‰Â ¯ÚÂÈ¿˙ÂÙ·È Ó· Ì·˙Â‡ÂÙÂ Ô‡ÙÂ fiÓÙÔ˘˜ ·fi ÂÚÈÔÚÈÛÌ¤ÓÔ ‰›ÎÙ˘Ô Û˘ÓÂÚÁ·˙fiÌÂÓˆÓ ÂÈ¯ÂÈÚ‹ÛÂˆÓ, Ô‡ÙÂ Ó· ÂÚÈÌ¤ÓÂÙÂ ‰ˆÚÔÂÈÙ·Á¤˜ ÁÈ· Ó· ‰Â›ÙÂ ÙÔ Î¤Ú‰Ô˜ Û·˜.

ªfiÓÔ ÌÂ ÙËÓ ASPIS BANK VISA Î¿ıÂ Û·˜ ·ÁÔÚ¿ ÎÔÛÙ›˙ÂÈ5% ÊıËÓfiÙÂÚ·, ·ÓÙÔ‡!

ASPIS PHONE 801 801 2000 ‹ ·fi ÎÈÓËÙfi 210 9986200

∂ÓËÌÂÚˆıÂ›ÙÂ ÁÈ· ÙÔ˘˜ fiÚÔ˘˜ Î·È Ù· ÏÂÔÓÂÎÙ‹Ì·Ù· ÙÔ˘ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜ ÛÙ· ∫·Ù·ÛÙ‹Ì·Ù· ÙË˜ ASPIS BANK.

Γενικό επιτόκιο ASPIS BANK VISA CLASSIC 16,8%, ΣΕΠΠΕ 19,8%, πλέον 0,6% εισφ. Ν128/75.

travelogue 2

Documents