topraklama metodları

Upload: 1stanbul

Post on 04-Apr-2018

266 views

Category:

Documents


6 download

TRANSCRIPT

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    1/119

    Prof.Dr. Nurettin UMURKA

    TOPRAKLAMATOPRAKLAMATOPRAKLAMATOPRAKLAMA

    2 22 2

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    2/119

    2

    TOPRAIN ELEKTRKSEL TOPRAIN ELEKTRKSEL TOPRAIN ELEKTRKSEL TOPRAIN ELEKTRKSEL ZELLKLER ZELLKLER ZELLKLER ZELLKLER

    Toprak zgl direncini etkileyen faktrler

    Topra n nemlilik oranTopra n kimyasal ieri i (tuz oran v.s.)Topra n scakl

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    3/119

    33

    Topran nitelii zgl Diren(ohm.m)

    Bataklk birka-30Balk, mil 20-100

    Humus 10-150Nemli turbo 5-100Plastik kil 50Marnlar ve skk kil 100-200Jurassik marn 30-40

    Killi kum 50-500Silisli kum 200-3000lak tal toprak 1500-3000imle kapl talarn bulunduu toprak 300-500Gevrek kalker 100-300Skk kalker 500-1000ist 50-300Mikaist 800Granit ve kum talar 1500-10000Bozulmu kum talar ve granit 100-600

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    4/119

    4

    Scaklk(C)

    2010

    00-5-15

    zgldiren(.m)

    7299

    1383007903300

    (su)(buz)

    Eklenentuz oran

    (%nem;15.2)

    00.11.051020

    zgldiren

    (.m)

    105184.61.91.31

    Nemoran

    (%)0

    2.5510152030

    zgldiren

    (.m)

    15004301851056342

    710>

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    5/119

    5

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    6/119

    6

    Toprak zgl Direncinin llmesi Toprak zgl Direncinin llmesi Toprak zgl Direncinin llmesi Toprak zgl Direncinin llmesi

    Wenner drt elektrot yntemi

    = =2 2a U

    Ia R

    : Toprak zdirenci (ohm.cm);a: Elektrotlar aras uzaklk (cm);U: elektrodlar arasndaki potansiyel fark (mV);I: D elektrodlardan geen akmiddeti (mA);R: Aletten dorudan okunan direntir (ohm).

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    7/119

    7

    Wenner drt elektrot yntemi

    a a a

    Akm elektrodu elektrodu

    elektrodu elektrodu

    Akm

    Potansiyel Potansiyel

    V A

    ~ Akm kayna

    P C C P 1 1 2 2 10 mm

    200-300 mm

    Akm-potansiyel elektrodu (elik)

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    8/119

    8

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    9/119

    9

    Topraklama tesislerinde denetim, yoklama ve lme Topraklama tesislerinde denetim, yoklama ve lme Topraklama tesislerinde denetim, yoklama ve lme Topraklama tesislerinde denetim, yoklama ve lme

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    10/119

    10

    Toprak zdirencine ba l olarak topra n korozyon etkisi

    Toprak zdirenci, (ohm.m) Topra n korozyon etkisi< 10 ok korozif

    10 - 30 Korozif 30 - 100 Orta korozif

    > 100 Az korozif

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    11/119

    11

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    12/119

    12

    Yaylma Direncinin ve Topraklama Empedansnn llmesi

    AkmelektroduelektroduPotansiyel

    VA ~

    Akm kayna

    E (C +P ) CP11 22

    Topraklayc20 m

    40 m>

    >

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    13/119

    13

    TopraklaycGerilimSondas

    Akm Sondas> 20 m> 20 m

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    14/119

    14

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    15/119

    15

    L1L2L3

    N

    NEREYE ?

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    16/119

    16

    L1L2L3

    N

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    17/119

    17

    lk harf trafonun sfr (yldz ) noktasnn toprakla balant durumuna iaretetmektedir.

    T Topraa bal,I Topraktan yaltlm.

    kinci harf ise cihazlarn d metal gvdelerinin balant durumunugstermektedir.T Topraa balN Sfr hattna bal

    ana sistemTT, TN, ITeklinde olumakta,TN sistemin ise yine adet alt grubu meydana gelmektedir.

    TN-C, TN-S, TN-C-S

    EBEKE ETLER EBEKE ETLER EBEKE ETLER EBEKE ETLER

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    18/119

    18

    L1L2L3

    N

    TT Sistemi

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    19/119

    19

    L1L2L3

    PEN

    TN-C Sistemi

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    20/119

    20

    L1L2L3

    N

    TN-S Sistemi

    PE

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    21/119

    21

    L1L2L3

    PEN

    TN-C-S Sistemi

    PEN

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    22/119

    22

    L1L2L3

    N

    IT Sistemi

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    23/119

    2323

    TT ebeke letme asndan ekonomik sistem, hata akm topraklama direnci ile snrl oldu u iin sistemde hasara yol amaz, Ntrden ayr topraklama hattna gerek vardr, kurulum maliyeti fazla

    TN ebeke Montaj asndan en ekonomik sistem, faz iletken kesiti10 mm 2 den bykse TN-C uygulanabilir,

    Hata annda devrenin kesilmesi gerekir. Her yaltm hatas ksa devreye e de er, yangn riski, baralar, vs. zorlanmas nedeniyle, letme asndan pahal

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    24/119

    2424

    IT ebeke lk hatada devrenin kesilmemesi en iyi al ma sreklili ini sa lar, lk yaltm hatas, sistem yaltm cihaz ile srekliizlenerek ikinci bir yaltm hatas meydana gelmeden zamannda ortadan kaldrlrsa insanlar iin en iyi korumay sa layan sistemdir. Hastane gibi kaak akmn

    olmas istenmeyen zel yerlerde uygulanabilir tek sistemdir.Sistemde meydana gelecek ilk yaltm hatasnda arzann

    yerinin belirlenmesi ok nemlidir.Uyguland yerler: Hastane, Madenler, Gemiler, Hava Alanlar

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    25/119

    25

    Topraklama Sistemlerinde Kontrol Periyotlar

    Elektrik retim, iletim, da tm tesisleri 2 yl

    Enerji nakil ve da tm hatlar 5 yl Sanayi tesisleri ve i merkezleri diren de erleri 1 yl

    Topraklama tesisleri ile ilgili di er kontroller 2 yl

    Sabit i letme elemanlar 1 yl Yeri de i ebilen i letme elemanlar 6 ay

    Parlayc, patlayc, tehlikeli ve zararl maddelerle al lan

    i

    yerleri ile slak ortamlarda al

    lan i

    yerleri iin kontrol periyotlar 1 yl a amaz.

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    26/119

    26

    E POTANSYEL SSTEM E POTANSYEL SSTEM E POTANSYEL SSTEM E POTANSYEL SSTEM

    Topraklamada en gvenli sistem e potansiyel sistemdir. Bu sistemde tm topraklamalar, tm metal blmler e potansiyel baralar

    ile birbirine irtibatlanr. Tesis ierisinde herhangi iki noktada olu abilecek gerilim fark nlenmi ve tm noktalarda e potansiyel sa lanm olur.

    Bu sistemde Ar Gerilim Darbe Koruyucu kullanlmas gerekir, sebebi ise d yldrmlk sistemini e potansiyel sisteme irtibatlarken bu sistemin olu turabilece i ar gerilimlere kar da nlem alnmaldr. Aksi takdirde bu sistem cihazlar iin byk tehlike olu turur.

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    27/119

    27

    6. Yangn merdiveniTopraklama ba lants

    3. Anten Topraklamaba lants

    7. Metal PencereTopraklama ba lants

    Dier metal ksmlarnTopraklama ba lants

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    28/119

    28

    elik KonstrksiyonTopraklama ba lants D Yldrmlk Sisteminin

    Topraklama ba lants

    Radyolink KulesiTopraklama ba lants

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    29/119

    29

    Tm metallertopraklama sistemine bal

    TEMEL TOPRAKLAMASI TEMEL TOPRAKLAMASI TEMEL TOPRAKLAMASI TEMEL TOPRAKLAMASI

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    30/119

    30

    30*3 GALVANZ LAMA

    BRKA METREDE BR N.DEMRNE RTBAT

    TEMEL TOPRAKLAMASI

    Temel Topraklayc kapal bir ring eklinde yaplmaldr vebinann d duvarlarnn temellerine veya temel platformuiine yerle tirilmelidir.evresi byk olan binalarda temel

    topraklayc 20x20 mlik gzlere blnmelidir.

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    31/119

    31

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    32/119

    32

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    33/119

    33

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    34/119

    34

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    35/119

    35

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    36/119

    36

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    37/119

    37

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    38/119

    38

    ~ 5 cm

    ~ 5 cm

    En az 150 cm.likbalant filizi

    ToprakYaltm

    Temel

    Drenaj

    Bodrum d duvar

    Zemin betonu

    Tespit eleman

    Bodrum d duvar

    Zemin betonu

    Temel topraklayc Temel topraklayc

    Balant filizi

    Demir donats bulunan temelDemir donats bulunmayan temel

    Temel

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    39/119

    39

    Temel topraklama 30x3.5 mm

    Pot.D.B.

    Balant filizi

    Yldrmlkbalant filizi

    naat demiribalants

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    40/119

    40

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    41/119

    41

    E TL TOPRAKLAMA MALZEMELER

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    42/119

    42

    E TL TOPRAKLAMA MALZEMELER

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    43/119

    43

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    44/119

    44

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    45/119

    45

    TERMOKAYNAK TERMOKAYNAK TERMOKAYNAK TERMOKAYNAK

    Termokaynak ba lant sistemi yar kalc bir grafit kalp

    ierisinde toz bakroksit ve alminyumun ykseksd aki tepkimesi ile yaplan bakr ve elik kaynaki lemidir.

    Bu bileenler ( ekil 2 ve 3 ) atelendiinde bir tepkime oluur,

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    46/119

    46

    12

    3

    4

    Bu bileenler ( ekil 2 ve 3 ) atelendiinde bir tepkime oluur,

    3

    Ve bu tepkime neticesinde cruf ve ergimi bakr meydanagelir. Ergimi Bakr da daha nce kalptan gei ini engelleyenince bir elik diski eriterek birbirine eklenecek iletkenlereula r. Bu iletkenlerde eriyerek aralarnda bir fzyon kayna olu turur.

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    47/119

    47

    Harici s kayna gerektirmez. Malzeme bulunduu yerde, birka saniyede kaynaklanr. Kaynak balants molekler olarak gereklemesi sebebiyle ;

    Mekanik balantnn aksine kaynak noktasnda gerilim

    dm olmaz.Ar akm tama kapasitesi en az kaynaklanan iletkenkadardr.Mekanik balantlarda grlen, zamanda geveme vekorozyon grlmez.

    DREN DRC KMYASALDREN DRC KMYASALDREN DRC KMYASALDREN DRC KMYASAL

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    48/119

    48

    DREN DRC KMYASAL DREN DRC KMYASAL DREN DRC KMYASAL DREN DRC KMYASAL

    Her trl toprak yapsnda (Kayalk,Kumlu toprak gibi) topraklama

    direncini d ren ve iletkenli i zayfolan topraklar iin ideal birmalzemedir.

    Zamanla zlmez veya bozulmaz. Donma dayankll n yakla k %10 artrr. Periyodik olarak kontrol edilmesine gerek yoktur. Topra a zararl bir etkisi yoktur ve yer alt sularnkirletmez.

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    49/119

    49

    Kaak Akm Koruma Kaak Akm Koruma Kaak Akm Koruma Kaak Akm Koruma

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    50/119

    50

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    51/119

    51

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    52/119

    52

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    53/119

    53

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    54/119

    54

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    55/119

    55

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    56/119

    56

    YILDIRIMDAN KORUNMA YILDIRIMDAN KORUNMA YILDIRIMDAN KORUNMA YILDIRIMDAN KORUNMA

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    57/119

    57

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    58/119

    58

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    59/119

    59

    Cumulonimbus

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    60/119

    60

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    61/119

    61

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    62/119

    62

    Akm iddeti 2 kA ile 250 kA arasnda deiir.Ik, Is, Ses, Mekanik ve Kimyasal etkileroluturur.

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    63/119

    63

    Yldrm dmesi muhtemel havalarda ak arazidencelikle gvenli bir yer aranmal, arazide tek veyayksek aa altlarndan uzak durulmal yldrma karve adm gerilimine kar dikkatli olunmaldr.

    Riskli yerler Adm gerilimi

    YILDIRIMLI GN HARTASI(Nk)

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    64/119

    64

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    65/119

    65

    NASIL KORUNULUR ?NASIL KORUNULUR ?NASIL KORUNULUR ?NASIL KORUNULUR ?

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    66/119

    66

    YILDIRIMDAN KORUNMA TSE622

    DI YILDIRIMLIK

    FRANKLN UBUU

    FARADAY KAFES

    E.S.EERKEN AKIM YAYAN PARATONERLER

    YILDIRIMLIK

    B TPKORUMA

    C,D TPKORUMA

    ZAYIF AKIM KORUMAELEKTRONK PARATONER

    PEZOELEKTRK PARATONER

    NASIL KORUNULUR ? NASIL KORUNULUR ? NASIL KORUNULUR ? NASIL KORUNULUR ?

    ELEKTROSTATK PARATONER

    PEZOELEKTRK PARATONER

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    67/119

    67

    DIYILDIRIMLIK SSTEMLER DIYILDIRIMLIK SSTEMLER DIYILDIRIMLIK SSTEMLER DIYILDIRIMLIK SSTEMLER

    1- FRANKLN UBUU

    2- GERG TEL METODU

    A- PASF SSTEMLER

    3- FARADAY KAFES

    1- FRANKLN UBUU

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    68/119

    68

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    69/119

    69

    FRANKLN FRANKLN FRANKLN FRANKLN UBUU UBUU UBUU UBUU UYGULAMA YERLER

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    70/119

    70

    UYGULAMA YERLERKK TABANLI YAPILAR Cami Minaresi,Deniz Feneri,Nbetci Kulbesi v.b.FARADAY KAFESL YAPILARDA ZEL NOKTA KORUMASIBaca kntlar,zellikle dz atlardaki cihazlar

    FRANKLN UBUU KORUMA KONS TEPE YARI AILARIH(YKSEKLK)

    K.SEVYES

    aclar

    20 M 30 M 45 M 60 M

    SEVYE-1 25 * * *SEVYE-2 35 25

    * *SEVYE-3 45 35 25 *SEVYE-4 55 45 35 25

    2- GERG TEL METODU

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    71/119

    71

    3- FARADAY KAFES

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    72/119

    72

    UYGULAMA YERLERBYK TABANLI YAPILAR FARADAY KAFES UYGULAMA BLGLER

    KORUMA SEVYES KAFES ARALII N LETKEN A(Yap evresinde)SEVYE-1 5X5 m 10 m

    SEVYE-2 10x10 m 15 mSEVYE-3 15x15 m 20 mSEVYE-4 20x20 m 25 m

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    73/119

    73

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    74/119

    74

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    75/119

    75

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    76/119

    76

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    77/119

    77

    1- ELEKTROSTATK PARATONER

    B- AKTF SSTEMLER

    2- PEZOELEKTRK PARATONER

    ELEKTROSTAT K PARATONERLER

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    78/119

    78

    FOREND EU TESLA ST PETEX

    Yldrm ncesi ani olarak deien ve artan elektrik alan etkisi ileyakalama ucunda oluan yksek gerilim iyonizasyon oluturur.yonizasyonun etkisi ile oluan yldrm kanalndan yldrmgvenli birekilde topraa aktarlr.

    PEZOELEKTRK PARATONER

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    79/119

    79

    Cihazda bulunan piezoelektrik kristalinald titreimlerle rettii yksek gerilim

    darbeleri,balk civarnda youn biriyonizasyon oluturur. yonizasyonunetkisi ile oluan yldrm kanalndanyldrm gvenli birekilde topraaaktarlr..

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    80/119

    80

    VENTUR SSTEML YAKALAMA BALII

    PASLANMAZ GVDE

    PEZOELEKTRK KRSTAL

    YON YAYICI U

    PARATONER (L SSTEM)

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    81/119

    81

    ELEKTROSTATK YONJENARATR

    FOTOVOLTAK YONJENARATR

    RZGAR ENERJLYON JENARATR

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    82/119

    82

    Paratonerler in Koruma Y.ap Ve KorumaHacmi Tanm

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    83/119

    83

    R

    h

    P

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    84/119

    84

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    85/119

    85

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    86/119

    86

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    87/119

    87yon Plazma Generatr

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    88/119

    88

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    89/119

    89

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    90/119

    90

    YILDIRIMLIK VE DER TESSAT LKLER YILDIRIMLIK VE DER TESSAT LKLER YILDIRIMLIK VE DER TESSAT LKLER YILDIRIMLIK VE DER TESSAT LKLER

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    91/119

    91

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    92/119

    92

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    93/119

    93

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    94/119

    94

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    95/119

    95

    AIRI GERLM DARBE KORUYUCULA AIRI GERLM DARBE KORUYUCULA AIRI GERLM DARBE KORUYUCULA AIRI GERLM DARBE KORUYUCULA

    ( YILDIRIMLIK -- AG PARAFUDR)

    Ar Ar Ar Ar G GG Gerilim Darbesi erilim Darbesi erilim Darbesi erilim Darbesi

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    96/119

    96

    Ani ar gerilimler birka mikro saniye ile birkamilisaniye arasnda bir meydana gelen ve bykl1...10 kV arasnda deerler alabilen olaylardr.

    Bu byklkteki gerilimler, elektronik cihazlarn dayanmasnrlarnn 10...15 katna eittir.

    Yldrm De arj

    Anahtarlama Etkisi veYldrmn ikincil etkileri

    A G ili l

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    97/119

    97

    Ar Gerilimler1 -Yldrm kaynakl 2 - alt hareketleri kaynakl

    Yldrmlar elektrik tesisat, telefon ve veriileti im hatlarnda Ani A r Gerilimlere sebep

    olabilmektedir. Bu etkiler;

    Endktif Kuplaj Etkisi Endktif Kuplaj Etkisi Endktif Kuplaj Etkisi Endktif Kuplaj Etkisi

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    98/119

    98

    RE1 RE2

    ndktansl kuplaj, yldrm akm ile hatlar arasndaki transformatretkisi olarak tanmlanabilir. ok byk deerdeki yldrm akm birmanyetik alan oluturur ve bu manyetik alan yakn hatlarda gerilimlerindklenmesi ile Ani Ar Gerilim meydana getirir.

    Galvanik Kup

    laj Etkisi Galvanik Kuplaj Etkisi Galvanik Kuplaj Etkisi Galvanik Kuplaj Etkisi

    Direnli kuplaj aralarnda

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    99/119

    99

    RE1 RE2UE = R E . i1

    L

    i1

    i2 i2

    Yldrmn dt yere yakn binann topraklama sistemi yldrmnoluturduu potansiyel adrnn (gerilim gradyentinin) tesiri altndadr.

    Buna karlk aralarnda elektriksel balant bulunan komu binanntopraklama sistemi yldrmn potansiyel adrna gre referans topraktr.Bu durumda aradaki elektriksel balantlar zerinden dolam akmlargeer ve cihazlar zerinde ar gerilimler oluur.

    Direnli kuplaj, aralarndaelektriksel balant bulunanbinalar veya binalar grubuna

    yldrm dmesi halindemeydana gelir.

    Bir Yldrm Koruma Sistemi A r GerilimK S l ?

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    100/119

    100

    Bir Yldrm Koruma Sistemi A r GerilimKorumas Sa lar m ?

    A r gerilimlere kar bir paratonerin veya yakalama ular sisteminin, tesisi tmyle korudu u yanl bir d ncedir. Paratonerler, yapya do rudan yldrm d mesine kar , bilhassa can gvenli inin sa lanmas iin

    gereklidir. Bunun d nda havai hatlardan ve kablolardan gelecek darbelere kars zel nlemlerin alnmas gerekmektedir.

    Ani Ar Gerilim Sonular

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    101/119

    101

    Elektronik Cihazlarda kart yanmalar ve lojik Kontrollcihazlarda program silinmeleri sonucunda ;

    Endstriyel tesislerde lm-kontrol sistemlerinindurmas sonucu zararl maddelerin maddelerinszmas.

    Robotik sistemlerin kontrolden kmas sonucu zararve aksamlara sebep olmas. Telefon santrallerinin hasar grmesi sonucuhaberlemenin durmas. Hastanelerde kullanlan elektronik cihazlarnda veyasam destek nitelerinde hasar ve aksamalar

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    102/119

    102

    Pahal ekipmanlarn zarar grd iin yenilenmesi.

    Fabrikalarda imalatn durmas.(zellikle bilgisayar

    destekli imalatn CAD-CAM lerin bulunduu tesisler)

    Ekipman arzalarna bal olarak retim kayplar

    ve verimliliin dmesi sebebiyle ;

    Hasarlarn statistikleri

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    103/119

    103

    0 5 10 15 20 25 30 35

    11,1 %

    9,3 %

    8,7 %

    4,3 %

    3,6 %3,4 %

    2,2 %

    23,6 %

    Ar Gerilim/Dolayl Dearj

    Drme

    Hrszlk

    hmal

    Ksa Devre

    Su BasknYangn

    Araba Hrszl

    Dierleri

    Analysis of theWrttenbergischeAssurance Company

    32%

    Aktif Enerji Kontrol

    devre emas

    Koruma Sistemi Nasl al r ?Alak gerilim sisteminde fazlarla

    toprak ve ntr ile toprak arasnal kt ik t tikl

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    104/119

    104

    Bunun iin DIN-IEC normlarnda kademeli bir koruma

    ngrlm tr. Her kademe darbe gerilimini bir derece azaltarakneticede sistem iin zararsz hale getirir. Kaba koruma iin B snf;orta seviye iin C snf ve hassas koruma iin D snf korumamodlleri kullanlr.

    ba lanan a r gerilim darbekoruyucular, darbe gelmesidurumunda ak devre

    durumundan iletime geereka r akm kendi zerlerindesndrrler.

    Ar GerilimKoruma

    (Snf I/B)

    Ar GerilimKoruma

    (Snf II/C)

    UresUres E l e c t r o n

    i c

    elektronik tetikleme

    E l e c t r o n

    i c

    E l e c t r o n

    i k

    AIRI GERLM DARBE KORUYUCULARI SEM ZELGES

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    105/119

    105

    A IRI GER L M DARBE KORUYUCULARI SE M ZELGES

    KORUMA SEV YES ANA PANO TAL PANO MAK NATEL.

    SANTRAL KAMERAS STEM

    SEV YE 1VE EK NLEM

    B SINIFI C SINIFI D SINIFI HAT KORUMA

    KOAKS YEL KORUMA

    SEV YE 1 B SINIFI C SINIFI D SINIFI -- --

    SEV YE 2 B+C SINIFI -- -- -- --

    SEV YE 3 C SINIFI -- -- -- --

    SEV YE 4 D SINIFI -- -- -- --

    B SINIFI AIRI GERLM KORUMALARI

    Ana datm panosunda kullanlr. Dier ar gerilim koruma rnlerinegre daha yksek gerilim ve akmlara kar koruma salar.

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    106/119

    106

    1 faz iin 1 adet

    1faz +toprak iin 2 adet3 faz iin 3 adet3 faz + toprak iin 4 adet

    1. faz2. faz3. faztoprak

    ntr

    C SINIFI AIRI GERLM KORUMALARIkincil ( tali ) datm panosunda kullanlr. Ana panoda yaplan korumanyetersiz kald ve ana pano ile tali pano arasnda bir yerden gelebilecek anyksek gerilim ve akmlara kar koruma salar.

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    107/119

    107

    1 faz

    1 faz +toprak 3 faz3 faz + toprak

    1. faz2. faz3. faz

    toprakntr

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    108/119

    108

    1 faz + toprak

    3 faz + toprak

    1. faz2. faz3. faz

    toprakntr

    POWERSET B VE C BRARADA AIRI GERLMKORUMALARI

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    109/119

    109

    1 faz1 faz +toprak

    3 faz3 faz + toprak

    1. faz

    2. faz3. faztoprakntr

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    110/119

    110

    1 faz +toprak 3 faz + toprak

    1. faz2. faz3. faztoprakntr

    CHAZ PRZ KORUMALARI

    Deerli cihazlarnz Ar Gerilime kar korumak ve ihtiyalarnza cevap verebilecek eitlilikte ve klkta priz korumalar mevcuttur.

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    111/119

    111

    D snf Ar Gerilim korumalar sadece bal olduklar cihazlar korurlar.B ve C snf korumalarn mevcut olduu binalarda D snf korumalara genelde ihtiya yoktur. Ancak ok nemli cihazlar varsa B+C+D snf korumalar bir arada kullanlabilir.ok yksek risk iermeyen yerlerde D snf tek bana yeterli koruma salayabilir.

    KOAKS YEL + PR Z KORUMA( TELEV ZYON KORUMA )

    Televizyon koruma olarak tasarlanm bu rn

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    112/119

    112

    y Televizyonunuzu Elektrikebekesinden, anten ve antenkablosu araclyla gelebilecek ar gerilimlere karkoruma salayan kompleks bir rndr.

    DATA KORUMALAR

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    113/119

    113

    T elefon santralinin kartlarnn yanmasnda veya bilgisayarlar donanmlar, Hub, switch gibi network

    donanmlarnn yanmalarnda yeni bir cihaz almak veya tamiratn yaptrmak iin harcanan para ve zaman kayplarn nlemek iin daha ekonomik 2li (2 hat giri li),4l, 6l ve 10lu seriler halinde bulunan DATA TELEFON KORUMA sistemleri mevcuttur.

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    114/119

    114

    Data Korumalar

    Data Koruma Ba lant rne iTelefon Hat Koruma Ba lant rne i

    Telefon Hat Koruma

    KOAKSYEL , UHF , BNC VE KAMERA KORUMALAR

    Genellikle bina atlarnda bulunan uydu alclar, anak antenler ile kabloluTV bina girii gibi ar gerilim darbesinin binanza giriini salayacak

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    115/119

    115

    TV bina girii gibi ar gerilim darbesinin binanza giriini salayacak koaksiyel data girilerini korumada kullanlr. Bunlar data girii ncesindesisteme seri olarak monte edilmektedirler. Farkl adaptrleri vemekanizmalar ile her trl sisteme uygun olarak kullanlabilirler. Balolduklar Televizyon ve Televizyon sistemini koruduklar dnldndene kadar ekonomik bir zm olduu grlecektir.

    POTANSYEL DENGELEYCLER Paratoner tesisat ile varsa yaknlarndaki yanc ve patlayc madde

    ieren yakt tanklar, doalgaz borular v.b. gibi yangn tehlikesi bulunansistemler ve farkl iki topraklama e potansiyel oluturmak amacylabi bi i i l d l i il i d b l l d B i

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    116/119

    116

    birbirine potansiyel dengeleyiciler zerinden balanmaldr..Bu sistemyangn tehlikesi olabilecek yerlerdeki topraklamalar iinde kullanlabilir.

    Balantrnei

    Endstriyel Tesisler in Ar Gerilim Koruma Sistemleri

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    117/119

    117

    1 -- B Tipi Koruma2 -- C Tipi Koruma3 -- C Tipi Koruma4 -- D Tipi Koruma5 -- D Tipi Koruma6 -- D Tipi Koruma7 -- D Tipi Koruma8 -- Telefon Koruma9 -- Data Koruma

    Normal Binalar iin Ar Gerilim Koruma Sistemi1 -- B+C Tipi Koruma2 -- C Tipi Koruma3 -- C Tipi Koruma

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    118/119

    118

    4 -- D Tipi Koruma5 -- D Tipi Koruma

    6 -- D Tipi Koruma7 -- D Tipi Koruma8 -- Telefon Koruma9 -- Data Koruma10--Data Koruma11--Koaksiyel Koruma

    Kaynak Kaynak Kaynak Kaynak a aa a

    M. BAYRAM, Elektrik Tesislerinde TopraklamaN TAYLAN Elektrik Tesislerinde Topraklama ve Ksa Devre

  • 7/30/2019 Topraklama Metodlar

    119/119

    119

    N. TAYLAN, Elektrik Tesislerinde Topraklama ve Ksa Devre. KALENDERL , Topraklama Semineri

    . L SU, Topraklama Semineri N. UMURKAN, Topraklama Ders Notlar A.C. URYAN , Elektrik Akmnn EtkileriSchneider Elektrik Topraklama SeminerleriSchneider Elektrik Kaak Akm Koruma

    AMPER Elektrik Topraklama Semineri Elektrik Tesislerinde Topraklama Ynetmeli i IEEE Std 80www.electrical-installation.orgwww.mto.com.trwww.lightningeliminators.com