topologiczne zjawiska krytyczne na granicy przejścia motta
DESCRIPTION
XI Krajowa Szkoła Nadprzewodnictwa: Zjawiska kolektywne i ich współzawodnictwo Kazimierz Dolny, 25-29 września 2005 r. Topologiczne zjawiska krytyczne na granicy przejścia Motta w nadprzewodnikach wysokotemperaturowych. Tadeusz K. Kopeć. Nieco historii. Nieco historii (c.d). - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
![Page 1: Topologiczne zjawiska krytyczne na granicy przejścia Motta](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062400/568155c0550346895dc393cc/html5/thumbnails/1.jpg)
Topologiczne zjawiska krytyczne na granicy przejścia Motta
w nadprzewodnikach wysokotemperaturowychTadeusz K. Kopeć
XI Krajowa Szkoła Nadprzewodnictwa:Zjawiska kolektywne i ich współzawodnictwo
Kazimierz Dolny, 25-29 września 2005 r.
![Page 2: Topologiczne zjawiska krytyczne na granicy przejścia Motta](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062400/568155c0550346895dc393cc/html5/thumbnails/2.jpg)
Nieco historii...
![Page 3: Topologiczne zjawiska krytyczne na granicy przejścia Motta](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062400/568155c0550346895dc393cc/html5/thumbnails/3.jpg)
Nieco historii (c.d)...
![Page 4: Topologiczne zjawiska krytyczne na granicy przejścia Motta](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062400/568155c0550346895dc393cc/html5/thumbnails/4.jpg)
Idea KPK wraca, kwantowe AF:I etap teorii HTSC
![Page 5: Topologiczne zjawiska krytyczne na granicy przejścia Motta](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062400/568155c0550346895dc393cc/html5/thumbnails/5.jpg)
Geneza idei KPK w HTSC (eksperyment):Skalowanie „energia/temperatura”
![Page 6: Topologiczne zjawiska krytyczne na granicy przejścia Motta](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062400/568155c0550346895dc393cc/html5/thumbnails/6.jpg)
...SO(5)
„konwencjonalny” KPK a...
![Page 7: Topologiczne zjawiska krytyczne na granicy przejścia Motta](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062400/568155c0550346895dc393cc/html5/thumbnails/7.jpg)
T*
T*
QCP
Spór o to jak wygląda „kanoniczny” diagram fazowy dla miedzianów...
![Page 8: Topologiczne zjawiska krytyczne na granicy przejścia Motta](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062400/568155c0550346895dc393cc/html5/thumbnails/8.jpg)
... w.g. Chandra Varmy: „ukryty” KPK
![Page 9: Topologiczne zjawiska krytyczne na granicy przejścia Motta](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062400/568155c0550346895dc393cc/html5/thumbnails/9.jpg)
Efekt Halla w HTSC: osobliwości w UKPK
![Page 10: Topologiczne zjawiska krytyczne na granicy przejścia Motta](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062400/568155c0550346895dc393cc/html5/thumbnails/10.jpg)
„Ukryty” KPK a struktura elektronowa
![Page 11: Topologiczne zjawiska krytyczne na granicy przejścia Motta](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062400/568155c0550346895dc393cc/html5/thumbnails/11.jpg)
Sztywności fazowe
U=4eV
Skale energiiW HTSC
![Page 12: Topologiczne zjawiska krytyczne na granicy przejścia Motta](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062400/568155c0550346895dc393cc/html5/thumbnails/12.jpg)
Model t-J
![Page 13: Topologiczne zjawiska krytyczne na granicy przejścia Motta](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062400/568155c0550346895dc393cc/html5/thumbnails/13.jpg)
Wpływ korelacji (U): relokacja wag optycznych
M. V. Klein & G. Blumberg, Science, Vol 283, 42 (1999)
![Page 14: Topologiczne zjawiska krytyczne na granicy przejścia Motta](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062400/568155c0550346895dc393cc/html5/thumbnails/14.jpg)
Parametry pasmowe: istotny skośny hoping t’
![Page 15: Topologiczne zjawiska krytyczne na granicy przejścia Motta](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062400/568155c0550346895dc393cc/html5/thumbnails/15.jpg)
Sprzężenie między płaszczyznami Cu-Oa nadprzewodnictwo
![Page 16: Topologiczne zjawiska krytyczne na granicy przejścia Motta](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062400/568155c0550346895dc393cc/html5/thumbnails/16.jpg)
Model mikroskopowy dla miedzianów
![Page 17: Topologiczne zjawiska krytyczne na granicy przejścia Motta](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062400/568155c0550346895dc393cc/html5/thumbnails/17.jpg)
sektor ładunkowySymetria U(1), gdy złamana -nadprzewodnictwo
sektor spinowySymetria SU(2)/U(1), gdy złamana- porządek magnetyczny np. AF
Oddziaływanie Coulomba: rola symetrii
„urojony” czas Matsubary
![Page 18: Topologiczne zjawiska krytyczne na granicy przejścia Motta](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062400/568155c0550346895dc393cc/html5/thumbnails/18.jpg)
„Demontaż” oddziaływania Coulomba w sektorze ładunkowym, Model Fermionowo-Bozonowy
![Page 19: Topologiczne zjawiska krytyczne na granicy przejścia Motta](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062400/568155c0550346895dc393cc/html5/thumbnails/19.jpg)
Elektron jako obiekt złożony
fc = Silnie oddziałujące c-fermiony =
Słabo oddziałujące f-fermiony
ale
w środowisku silnie fluktuujących U(1) potencjałówcechowania pola elektromagnetycznego
![Page 20: Topologiczne zjawiska krytyczne na granicy przejścia Motta](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062400/568155c0550346895dc393cc/html5/thumbnails/20.jpg)
Rotator
Cząstka swobodna
Ilustracja własności topologicznychw mechanice kwantowej
![Page 21: Topologiczne zjawiska krytyczne na granicy przejścia Motta](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062400/568155c0550346895dc393cc/html5/thumbnails/21.jpg)
Druga kwantyzacja: sposób dobry na wszystko, ale...
![Page 22: Topologiczne zjawiska krytyczne na granicy przejścia Motta](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062400/568155c0550346895dc393cc/html5/thumbnails/22.jpg)
...problem operatora fazy
![Page 23: Topologiczne zjawiska krytyczne na granicy przejścia Motta](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062400/568155c0550346895dc393cc/html5/thumbnails/23.jpg)
Sztywności fazowe
Parowanie... ...koherencja
ODLRO:
(fermiony)(bozony)
![Page 24: Topologiczne zjawiska krytyczne na granicy przejścia Motta](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062400/568155c0550346895dc393cc/html5/thumbnails/24.jpg)
Istotna rola topologicznego „czynnika Berry” w efektywnym funkcjonale działania
M. Berry
0.5 1 1.5 2 2.5 3
-40
-30
-20
-10
10
20
30
40
funh_: SumExp2PiIh n,n, 167, 167Plotfunh,h, 0, 3, PlotRange 0, 3,40, 40
![Page 25: Topologiczne zjawiska krytyczne na granicy przejścia Motta](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062400/568155c0550346895dc393cc/html5/thumbnails/25.jpg)
m=1
m=2
m=3
Wkład do sumy statystycznej:Sumowanie po dynamicznie zmiennychtrajektoriach i wkładach topologicznych(instantonowych) pól cechownia U(1)
Z Z
Z
+
+
+=Z
...
![Page 26: Topologiczne zjawiska krytyczne na granicy przejścia Motta](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062400/568155c0550346895dc393cc/html5/thumbnails/26.jpg)
Ściśliwość ładunkowa
Masa efektywna
Temperatura krytyczna
Rezultaty:
![Page 27: Topologiczne zjawiska krytyczne na granicy przejścia Motta](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062400/568155c0550346895dc393cc/html5/thumbnails/27.jpg)
Pinning ponencjału chemicznego w HTSC
![Page 28: Topologiczne zjawiska krytyczne na granicy przejścia Motta](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062400/568155c0550346895dc393cc/html5/thumbnails/28.jpg)
*Istotą zagadnienia układów silnie skorelowanych jest oddziaływanie Coulomba U.
*Oddziaływanie Coulomba + energia kinetyczna układu fermionów generują wszystkie pochodne skale energii (np. wymiana AF).
*Oddziaływanie Coulomba jest opisywane wirtualną wymianą pola EM przy pomocą grupy U(1)- zmienne dynamiczne („faza”) są „potencjałami” pola EM.
*Opis efektywny: Układ Fermionowo-Bozonowy -> układ „złożonych” fermionów (fermion + bozonowy czynnik fazowy wirtualnego pola EM).
*Wzbudzenia topologiczne: efekt wynikający z własności grupy U(1), klasa homotopii (U(1))=Z określa nowe liczby kwantowe (U(1) winding numbers).
*Dla dominującego U (bozonowe) wzbudzenia topologiczne fazy U(1) określają fizykę układu silnie skorelowanych fermionów.
Konkluzje
![Page 29: Topologiczne zjawiska krytyczne na granicy przejścia Motta](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062400/568155c0550346895dc393cc/html5/thumbnails/29.jpg)
![Page 30: Topologiczne zjawiska krytyczne na granicy przejścia Motta](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062400/568155c0550346895dc393cc/html5/thumbnails/30.jpg)