topic shift in thai sign language · key words: conversation analysis, classroom, thai sign...

HMO23-1

การเปลยนหวขอการสนทนาภาษามอไทย: กรณศกษาบทสนทนาในชนเรยน Topic Shift in Thai Sign Language: A case of classroom setting.

ศศวมล คงสวรรณ (Sasiwimol Kongsuwan)* ดร.สมตรา สรรตรเดชา (Dr.Sumittra Surarathdecha)** ดร.สจรตลกษณ ดผดง (Dr. Sujaritlak Deephadung)***ดร.สขสร ดานธนวานช (Dr.Suksiri Danthanavanich)****

บทคดยอ การศกษานมวตถประสงคเพอศกษาการเปลยนหวขอบทสนทนาภาษามอไทยในชนเรยนหหนวกศกษา

ระหวางผสอนและผเรยนหหนวกในหลกสตรหหนวกศกษา วทยาลยราชสดา มหาวทยาลยมหดล ผลการศกษาพบวา ผสอนมกใชตวบงช (marker) ในระดบ ค า วลและประโยคในการเปลยนหวขอในผลดการสนทนาอยางชดเจน โดยไมพบการเปลยนหวขอการสนทนาทปราศจากรปภาษาหรอสญญาณการเปลยนหวขอ ทงนอาจเปนเพราะสถานการณในชนเรยนมรปแบบทางการและเพอใหผเรยนเขาใจเนอหาหรอประเดนในการสนทนาไดอยางชดเจน จากขอมลพบวา ผสอนมกใชตวบงชเชงซอนค (double markers) และ การใชตวบงชเชงซอนหลากหลาย (Multiple markers) โดยมกลวธเปลยนหวขอการสนทนาภาษามอไทยมทงสน 5 รปแบบ ดงน 1) การหยด 2) การเลอนฝามอทงสองไปดานขาง 3) ตวบงแสดงการสรป 4) การใชถอยค าบงชหวขอ และ 5) ตวบงชแสดงหวขอ

ABSTRACT The study aimed to analyze the topic shift in Thai Sign Language in the classroom between teacher and

students of Deaf studies at Ratchasuda College, Mahidol University. The result revealed that the teacher used markers such as word, phrase, sentence in order to shift the topic. The data also showed that markers are needed in the topic shift because the situation in the classroom is formal and the teacher must communicate clearly for the understanding of deaf students. It is interesting that the teacher used double markers and multiple markers which compose of 5 types of the strategies in the topic shift as follows: 1) Pause 2) Moving hands to the sides 3) Summarizer 4) Utterance indicated the topic and 5) Topic marker.

ค าส าคญ : แนวคดการวเคราะหบทสนทนา การสนทนาในชนเรยน ภาษามอภาษาไทย Key Words: Conversation Analysis, Classroom, Thai Sign Language *นกศกษา หลกสตรศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาภาษาศาสตร สถาบนวจยภาษาและวฒนธรรมเอเชย มหาวทยาลยมหดล **อาจารย สถาบนวจยภาษาและวฒนธรรมเอเชย มหาวทยาลยมหดล ***รองศาสตราจารย สถาบนวจยภาษาและวฒนธรรมเอเชย มหาวทยาลยมหดล ****อาจารย ภาควชาหหนวกศกษา วทยาลยราชสดา มหาวทยาลยมหดล

- 1370 -

HMO23-2

บทน า แซคสและคณะเรมพฒนาแนวคดการวเคราะหบทสนทนา (Conversation Analysis : CA) ขนอยางเปนระบบในราวปครสตทศวรรษ 1963 ตามทแนวทางระเบยบวธชาตพนธ (ethnomethodology) เพอศกษารปแบบ กฎ และโครงสรางบทสนทนา อาท การปรบแก การพดซอนเหลอมและอนๆโดยมพนฐานการผลดกนพด (turn - taking) ในลกษณะ เธอพด - ฉนพด – เธอพด - ฉนพด (Levinson, 1983) ทงนการสนทนาจะเรมขนเมอฝายใดฝายหนงมประเดนหรอหวขอ (topic) ทตองการพดกบผอกฝาย โดยหวขอการสนทนาจะท าใหผรวมการสนทนาทราบวาเนอหาของการสนทนาคออะไร หวขอการสนทนาจะเกดขนเมอสวนการเปดการสนทนาไดจบลงและเกดกอนสวนปดการสนทนา เลอวนสน (Levinson, 1983) กลาววา หวขอการสนทนา (topic) สามารถอธบายไดดวยการอางอง (reference) โดย A และ B จะพดหวขอเดยวกนเมอ A และ B พดถงสงๆเดยวกน ทงนตามธรรมชาตของการสนทนาหวขอทผพดจะพดอาจมมากกวาหนงเรองขนไปกได โดยผพดอาจใชสญญาณบางประการเพอบอกใหผฟงทราบวาจะมการเปลยนหวขอ (topic shift) เพอไมใหผฟงเกดความสบสนและสามารถตดตามเรองทตองการจะพดได เชน การใชโทนเสยงสง การหยด หรอการใชรปของภาษาบงแสดงการเปลยนหวขอ อาท “มาทเรอง...” “ตอไปจะเปนเรอง..” เปนตน ทงนจากงานวจยของ Wilson (1989) พบวา การเปลยนหวขอการสนทนาโดยใชรปภาษาทชดเจนในระดบประโยคมกเปนการพดคยในสถานการณแบบทางการ ขณะทการสนทนาแบบไมเปนทางการผพดมกเรมประเดนโดยไมปรากฎรปภาษาใดๆ จากการทบทวนวรรณกรรมเบองตนพบวาการศกษาการเปลยนหวขอการสนทนาโดยใชแนวคดการวเคราะหบท

สนทนาศกษาบทสนทนาในภาษาไทยมงานวจยของมยร (2540) และ นตยาภรณ (2545) สวนการศกษาการเปลยนหวขอการสนทนาในภาษามอยงไมมงานวจยใดศกษามากอนทงในและตางประเทศ ประกอบกบการวจยภาษามอมกมงเนนศกษาในสถาบนการศกษาเปนส าคญ เนองจากความสมพนธระหวางการศกษาของคนหหนวกและภาษามอทมตอกนมาอยางยาวนาน

ดงนนในงานวจยชนนซงเปนสวนหนงของวทยานพนธการศกษา “โครงสรางบทสนทนาภาษามอไทย: กรณศกษาบทสนทนาในชนเรยน” จงสนใจศกษาการเปลยนหวขอการสนทนาเพอสรางองคความรทางดานภาษาศาสตรภาษามอไทยและเพอท าใหเกดความกระจางตามวตถประสงคการศกษาบทสนทนาใหแพรหลายตอไป

วตถประสงคการวจย

ศกษาการเปลยนหวขอการสนทนาในภาษามอไทยระหวางผสอนและผเรยนในชนเรยนหหนวกศกษา วทยาลยราชสดา มหาวทยาลยมหดล

วธการวจย สถานทและระยะเวลา ผวจยเลอกเกบขอมลทวทยาลยราชสดา มหาวทยาลยมหดล เกบขอมลเรมตงแตภาคการศกษาท 1 เดอนสงหาคม – พฤศจกายน พ.ศ. 2558 และภาคการศกษาท 2 เดอนมกราคม - มนาคม พ.ศ. 2559 เปนระยะเวลารวมทงสน 1 ปการศกษา โดยเลอกเกบขอมลบทสนทนาจากชนเรยนหหนวกศกษา ซงเปนสาขาทเปดสอนส าหรบเดกหหนวกโดยเฉพาะ ทงนชวงปการศกษาดงกลาวมการเรยนการสอนทเปดสอนส าหรบนกศกษาหหนวกใน 2 ชวงชนปดวยกนคอ ชวงชนปท 1 และชวงชนปท 4

- 1371 -

HMO23-3

วธการเกบรวบรวมขอมลและการบนทกขอมล ผวจยเกบขอมลการสนทนาระหวางผสอนและผเรยนโดยใชการบนทกขอมลดวยวดโอในแตละคาบวชาผวจยจะท าการน าขอมลลงบนทกไวในโนตบคและฮารดดชเอทานอล เพอเปนการส ารองขอมล จากนนจงดชดขอมลทบนทกไดและท าการจดระบบของขอมลตางๆ โดยก าหนดวนและน าไฟลวดโอจากทงสองกลองเขาสระบบการเรยบเรยงเพอไมใหเกดความสบสน แนวคดและทฤษฎส าหรบการศกษา ผวจยใชแนวคดการวเคราะหบทสนทนา (Conversation Analysis: CA) ของ Levinson (1983) ในการวเคราะหการเปลยนหวขอการสนทนาภาษามอไทย การถายถอดขอมล เนองจากภาษามอเปนภาษาทไมมภาษาเขยน นกวจยสวนใหญจงมกนยมใชอกษรในภาษาของประเทศน นๆในการถายถอด งานวจยชนนผ วจยใชการอธบายภาษาไทย (Thai gloss) และใชระบบสญลกษณอธบายองคประกอบภาษามอของ Baker and Cokely (1980) ซงเปนระบบทงายตอความเขาใจ และแสดงลกษณะการจองมอง (eye-gaze), การหนตว (body shifting) (เพอแสดงบทบาท) รวมถงหนวยมอทางไวยกรณภาษามอ จากน นจงใชภาษาไทยในการแปลอสระ ส าหรบตวอยางในการวเคราะหขอมลทปรากฏในงานวจยชนน ผวจยจะใชการจบภาพ (capture) ทามอแลวจงท าการถายถอดในบรรทดตอไปตามล าดบ ทงนเพอไมใหเกดความยดเยอของขอมล ผวจยจะใชภาพแสดงทามอตามชวงทมการวเคราะหเทานน ในสวนของเนอหาทไมใชสวนของการวเคราะหจะถกน าเสนอแบบการถายถอดโดยปราศจากภาพประกอบเพอความกระชบของเนอหา รวมถงปรบประยกตใชสญลกษณในการถายถอดบทสนทนาของ Levinson (1983) เพอหาโครงสรางบทสนทนา ดงตวอยางการถายถอดดงน

L4 | (2h)Bพรอม|1-CL หนล าตว|2-CL|3-CL| แปลอสระ ผสอน : ทกคนพรอมนะ 1 2 3

- 1372 -

HMO23-4

สญลกษณในการถายถอด

สญลกษณ ค าอธบาย CL Classifiers หรอลกษณะนาม เชน CL-1คน บอกลกษณะนามของคน 1 คน L Line หรอบรรทดในการถายถอด 2h การใชทามอทงสองขาง rt การใชมอดานขวา lf การใชมอดานซาย #ร- #ทอยหนาอกษรไทย แสดงใหเหนถงการใชตวยอและทามอไทยในการประกอบ

สรางค าในภาษามอไทย ‘ ’ ค าอธบายลกษณะตางๆทเกดขนเชน สหนา การหนล าตว การเลกคว เปนตน + การซ าทามอเชน บอก++

|| ชวงค าทถายถอดจากจดเรมตนไปยงจดสนสดของทามอ M การขยบปาก Pro Pronouns หรอค ำสรรพนำม โดย pro1 หมำยถงสรรพนำมท1 เชน ฉน ผม

ทศทางของมอทไปขวาและซาย ทศทางของมอทเลอนไปดานซาย ทศทางของมอทเลอนไปดานขวา ทศทางทามอทเลอนลงดานลาง ทศทางมอทเลอนขนดานบน ตวหนา แสดงสวนของขอมลทวเคราะห

ผลการวจย เมอผสอนตองการเรมหวขอสนทนาใหมกมกใชกลวธบางประการในการสงสญญาณใหผเรยนหรอผรวมกจกรรมภายในชนเรยนทราบวา “ก าลงจะ” มการเปลยนหวขอเกดขน จากขอมลงานวจยพบวาผสอนใชกลวธการเปลยนหวขอการสนทนาทหลากหลาย เนองจากผสอนเปนผ มอ านาจในการครองผลดทยาวนานกวาผเรยนและผสอนตระหนกดวาการสงสารดวยภาษามอจะตองมความชดเจน เพอใหผเรยนตามสารของผสอนไดทน ดงนนเมอผสอนตองการเปลยนหวขอการสนทนาเชน จากเนอหาการเรยนการสอนไปยงการตงค าถามหรอการยกตวอยางสถานการณตางๆทเกยวของกบผเรยนหรอบทเรยนในรายวชาผสอนจงมกใชตวบงช (marker) ในการเปลยนหวขอการสนทนาทชดเจนและหลากหลาย จากขอมลผวจยพบวาผสอนหหนวกมกใชตวบงชแสดงการเปลยนหวขอทงในระกบค าหรอวล และระดบประโยคทมากกวา 1 ต าแหนง เชน การใชตวบงชเชงซอนค (double markers) เปนการใชวลตวบงชแสดงการเปลยนหวขอซอนกน 2 ต าแหนง อาท “โอเค เอาละ....” และ การใชตวบงชเชงซอนหลากหลาย (Multiple markers) เปนการใชตวบงชแสดงการเปลยนหวขอทมากกวา 2 ขนไป เชน

- 1373 -

HMO23-5

|โอเค| ‘เลอนฝามอทงสอง’|ตอ2h|ย2h| จากตวอยางขางตน เปนตวอยางจากสถานการณทผสอนออกมาพดคยถงประเดน ผสอนใชตวบงชแสดงการเปลยนหวขอ 4 กลวธดวยกน โดยเมอผสอนกลาวในหวขอแรกจบและตองการเรมหวขอใหม ผสอนใชการสรปในระดบค า “โอเค” จากนนจงใชการเลอนฝามอทงสองไปดานใดดานหนงเพอแสดงการจบหวขอแรก จากนนจงใชการสานตอหวขอการสนทนาโดยใชทามอ “ตอ” เพอกลาวถงประเดนทเกยวของตอไปซงมความหมายของค าวา “ตอ” ในภาษามออาจเทยบไดกบการใชถอยค าของผสอนในภาษาไทย “เรามาตอกนท” ซงเปนการใชถอยค าทแสดงใหเหนวาผ สงสารตองการพดถงอกหวขอการสนทนาหนงทมความเชอมโยงกบกจกรรมหรอการพดกอนหนาจากนนจงใชวลแสดงเวลาปจจบน ย2h “น” ซงมหนาทสองหนาทดวยกนคอ เปนตวแสดงการเปลยนหวขอและการเรมหวขอเพอบอกจดเรมหวขอถดไปและเขาสหวขอการสนทนาทก าลงจะพดอกหวขอหนง จากขอมลการสนทนาผวจยพบวากลวธการเปลยนหวขอการสนทนาภาษามอไทยมทงสน 5 รปแบบ ดงน การหยด การเลอนฝามอทงสองไปดานขาง ตวบงแสดงการสรป ถอยค าบงชหวขอ และตวบงชแสดงหวขอ การหยด (pause)

การหยดโดยการกมมอในจดพกมอ บางครงผสงสารอาจใชการหยดเนองจากจบสงทตองการพดเพอบอกใหผพดคนถดไปเปลยนหนาทจากผฟงมาเปนผพดในจดเปลยนผลดทเหมาะสมหลงจากเกดความเงยบในชวงผลดนนๆ การหยดในภาษามอนอกจากจะท าหนาทเปนสญญาณทส าคญและนาสนใจในระบบเปลยนผลดแลว การหยดยงท าหนาทบอกการเรมและการเปลยนหวขอในภาษามออกดวย การหยดในภาษามอมลกษณะรปมอทตางกนออกไปตามหนาทของลกษณะมอนนๆ อาท การหยดทายค าในทามอสดทายของประโยค หรอ final hold เปนการคงคางทามอหยดอยในทาสดทายของค าโดยเปนรปแบบการหยดทผสงสารหยดคางทามอเพอรอผลดหลงจากสงผลดสนทนาใหผรบสารท าหนาทพดในผลดถดไป ตางจากการหยดเพอเปลยนหวขอการสนทนา ทผสงสารหยดมอในจดพกมออยางชดเจน เชน การกมมอในจดพกมอ (ดงตวอยางเบองตน) เปนตน จากนนจงใชตวบงชแสดงการเปลยนหวขอในรปภาษาเพอครองผลดของตนเองในผลดตอเนองตอไป

- 1374 -

HMO23-6

การเลอนฝามอทงสองไปดานขาง

|’เลอนฝามอ 2h’ | การเลอนฝามอท งสองไปขางใดขางหนงของผสงสาร (ตามความถนดของผสงสาร) เปนภาษาเนนรปลกษณ (iconicity)ทผสงสารใชฝามอทงแสดงการ “จบ” และ “เปลยน” หวขอการสนทนาทคนหหนวกรบรรวมกนเพอเปนตวบงชแสดงวา “หวขอทพดนนไดจบลงแลว”เมอการพดคยนนสนสดลง และ “หวขอการสนทนาใหมก าลงจะเรมขน” เมอผสงสารพดตอในผลดตอเนอง ทงนจากขอมลพบวา ผสอนมกใชตวบงชแสดงการเรมหวขอใหมเพอบอกใหผเรยนทราบวาประเดนทจะพดตอไปคอเรองอะไรหลงใชการเลอนฝามอเพอใหผเรยนตามสงทผสอนพดไดทนและไมเกดความสบสนในการรบสาร อกทงยงเปนการเนนย าถงประเดนทจะพดตอไป ตวบงแสดงการสรป

|โอเค| |อะ| สญญาณแสดงการสรป เปนการใชค าหรอวลสรปถอยค ากอนหนาเพอใหผเรยนทราบวาจะมการเปลยนหวขอใหมในถอนค าถดไป โดยหวขอทพดในผลดตอเนองอาจเปนหวขอทเกยวของกนหรอไมกได ทงนจากขอมลการเทยบเคยบ ในทามอ “อะ” หรอ “เอาละ” นนเกดจากการขยบรปปากของผสอนเวลาใชทามอดงกลาว ผวจยจงใชการถายถอด “อะ” หรอ “เอาละ” ตวบงชหวขอ (topic marker)

จากขอมลพบวาผสอนมกใชตวบงชหวขอ “ย2h” น (ตอนน) แสดงเวลาหรอแสดงกาลปจจบน (present tense) โดยมหนาทแสดงการเรมและการเปลยนหวขอการสนทนาทงนตวบงชหวขอจะปรากฏในต าแหนงสวนหนากอนหวขอการสนทนานนๆจะเรม จากขอมลพบวาผสอนหหนวกมความถการใชตวบงชแสดงกาลปจจบนบอยครงมากทสดเพอบอกใหผเรยนทราบวา ขณะนผสอนก าลงจะเรมหวขอการสนทนาใหมเพอใหผเรยนตามหวขอการสนทนาไดทนและไมเกดความสบสน

- 1375 -

HMO23-9

|วาดมอวงกลมมขดคาด|น|เหมอน|rhสบ-ชไปยงกระดานlf|หาม|ตวเอง|ม|เหน|ไมสนใจ|pro1|ท า2h|แอบ|ม’เลกควสง’|ตวอยางm=อยาง|สบ|หาม|ชไปยงกระดาน|… L38-L42

L53

|rtม-pro2lfผายมอเลอก+ rtม-pro2lfผายมอเลอก |อะ|กมมอ m=ยม|…

L61

|แอบrtม-pro2lfผายมอเลอก + + |โอเค|

L62

|ชไปยงกระดาน|เกยว2h|ใหม

L63 ||ปาย CLrt

L64 หามrt||หวขอ2h|หมด2h|

L65

- 1378 -

HMO23-10

|’เลอนฝามอทงสองไปดานขาง’ |น|

L66 |เรอCL|กวาง|เทยว|ตางๆ|

L67 |ภเขา|ตางๆ + |pro1ด’หนล าตว’|

L68 |ปาย CL|ผายมอไปยงกระดาน| แปลอสระ: ผสอน L1-L21: ในมหาวทยาลยมหดล อาจารยเหนวยรนไปนงกนอาหาร เลนอนเตอรเนตจ านวนมาก อาจารยเหนมปายหาม หามสบบหร หามทานอาหาร สวนปายหามดมน ามเพยงเลกนอย อะ เรองปายหามนหยดพกไวกอน อาจารยจะถามค าถามพวกเราใหม ภาพประกาศตามขาวตางๆ ทเปนวงกลมสแดงๆ เหมอนปายหามสบบหรบนกระดานน นกเรยนเคยเหนปายแบบนในทอนๆไหม มปายอะไรบาง ?? L36-L42: ทกคนบอกมาหมดแลว โอเค อาจารยจะถามค าถามใหม พวกเราดปายแลว อยางปายหามสบบหร นกเรยนเหนแลวเคยท าบางไหม ปายหามท าแตกยงท า เคยท ากนไหม? L53/4-5: อะ กอนหยดมอในจดพกมอ กอนการเรมอธบาย L61-L68: ทกคนตอบวาเคยท ากน โอเค มปายทเกยวของใหม ปายหาม หวขอหมดแลว ตอนน เวลาไปเทยวตามภเขาหรอทอนๆ พวกเราเหนปายแบบบนกระดาน.... จากตวอยางท 13 เปนสถานการณทผสอนก าลงสอนเรอง “ปายสญลกษณหาม” อาท ปายหามสบบหร หามดมน า หามทานอาหาร ในผลด T1 ผสอนยกตวอยางสถานการณทตนเคยเจอ วาปายท งสามสามารถพบไดทไหน โดย

- 1379 -

HMO23-11

ผสอนเคยเหนปายเหลานในมหาวทยาลยมหดลเพอใหผเรยนเขาใจมากยงขน โดยผสอนชไปยง ปายสบบหรและปายหามทานอาหารตามล าดบ โดยกลาววาปายทงสองเปนปายทพบไดบอย ในขณะทปาย “หามดมน า” พบไดนอย กอนเปลยนหวขอการสนทนาไปยงการตงค าถามใหมทมความเกยวเนองกนจากตวอยางของผสอน จาก L9- L11 ผสอนคงคางทามอโดย การหยด (pause) ในทามอสดทาย “นอย” จาก L9/5 – L10/1-2 เปนระยะเวลา 3 วนาทกอนจะเรมใชตวบงแสดงการสรป “อะ” พรอมขยบรปปาก “อะ” ใน L9/3 จากนน ผสอนชไปยงกระดานและกลาวถอยค าบงชหวขอแสดงเหตผลการเปลยนหวขอ “หยด” ใน L9/5 – L10/1-2 และใชการเลอนฝามอทงสองขางไปดานขวาโดยแสดงการเลอนหวขอบนกระดาน กอนกลาวค าบงชแสดงการเปลยนหวขอเพอใหเหตผลวาหวขอเดมไดจบแลวใน L11/1 “หมด” จากนนในL11/2-5 - L 12/1 “ถามใหม” ผสอนใชตวบงชแสดงการเรมหวขอการสนทนาเพอเปนสวนเกรนกอนการถาม (pre-question) ใหผเรยนทราบวาในหวขอตอไปนจะเปนค าถาม ใหผเรยน “ทกคน” โดยใชการกวาดทามอ “ถาม” ไปยงผเรยนโดยรอบ และสนสดจดการกลาวเกรนกอนการเรมเขาสหวขอการสนทนาใหมใน L12/2 การเปลยนประเดนจากการใหขอมลเกยวกบปายหามพรอมยกตวอยางทผสอนเคยมประสบการณไปยงหวขอการถามเปนการเปลยนหวขอโดยเปนการเปลยนประเดนทมความสมพนธและอยในปรบทเดยวกบประเดนเดม ค าถามของผสอนมความสมพนธในเรองของปายสญลกษณหามในหวขอกอนหนา กระบวนการเปลยนหวขอการสนทนาทผสอนใชการหยดและใชตวบงชจากตวอยางขางตน Umaporn (2006) ไดเสนอแบบภาพแสดงกระบวนการเปลยนหวขอ ดงน

เมอผเรยนตอบค าถามผสอนครบทกคนแลว ผสอนจงตอบสนองค าตอบของผเรยนใน L36/1-2 กอนใชถอยค าแสดงการเปลยนหวขอโดยใชตวบงแสดงสวนกอนการถาม “ถามใหม” ใน L36/5-4 -L37/3 โดยถามผเรยนวา ผเรยนเคยเหนปายหามแตไมท าตามหรอไม เมอผเรยนตอบค าถามจบ ผสอนจงเรมใชตว ตวบงชแสดงหวขอ น จะพบวาใน L61-L68 ผสอนมการใชถอยค าทแสดงผานรปภาษาในระดบประโยคทชดเจนเพอบอกการจบหวขอกอนหนาและเรมหวขอใหมทมความเกยวเนองกนในเรองของปายหาม โดยในประเดน L1 – L60 เปนการพดคย ตอบค าถามเกยวกบปายหามทเปนสญลกษณภาพทเปนรป ทวาในประเดน L61-L68 ผสอนเรมการสอนในปายหามเปนตวอกษรเหมอนกน ดงนนแมจะเปนการเปลยนหวขอแตทวาเพราะความเกยวเนองในเนอหาการสอนจงท าใหหวขอการสนทนาของผ สอนมความสมพนธตอเนองกนในประเดนเรองของปายหามตางๆ อภปรายและสรปผลการวจย จากผลการวเคราะหการเปลยนหวขอการสนทนาภาษามอไทยภายในชนเรยนหหนวกศกษา ผวจยพบวาในการเรมและการเปลยนหวขอการพดคย ผสอนมกใชถอยค าแสดงการเปลยนหวขอในรปภาษาและสญญาณกาเรปลยนท

- 1380 -

HMO23-12

ชดเจน ทงนอาจเนองมาจาก สถานการณภายในชนเรยนเปนสถานการณการพดคยทมความเปนทางการซงสอดคลองกบงานวจยของ Wilson (1989) รวมถงทกษะการรบรและการใชภาษามอของผเรยนหหนวกทอาจยงไมมความช านาญเทาผสอนอาจท าใหผเรยนรบสารจากผสอนไดไมชดเจน คลาดเคลอนและเกดความสบสนในการท าความเขาใจสารจากผสอนได ประกอบกบการสอสารดวยภาษามอซงเปนภาษาทใชการมองเหนในการรบรองคประกอบทางไวยกรณเชน การใชทามอเดยวกนแสดงสหนาทตางกนกจะใหความหมายทตางกน เปนตน ดงนนผสอนจงจ าเปนตองอธบายและยกตวอยางใหเกดความชดเจนมากทสด จากขอมลวจยพบวาผสอนมกใชตวบงชแสดงการเปลยนหวขอเชงซอนค (double markers) และใชตวบงชเชงซอนหลากหลาย (Multiple markers) อาท การหยด การเปลยนหวขอโดยใชรปภาษาหรอการใชถอยค าบงชหวขอ เชน “กลบมาทหวขอ...” “หวขอใหม...” “ตอไปจะพดถง..” “หวขอนนจบไปแลว ตอไปจะเปนหวขอทเกยวกบ..” เปนตน โดยไมปรากฏการเปลยนหวขอการสนทนาอยางทนท โดยกลวธเปลยนหวขอการสนทนาภาษามอไทยมทงสน 5 รปแบบ ดงน 1) การหยด 2) การเลอนฝามอทงสองไปดานขาง 3) ตวบงแสดงการสรป 4) การใชถอยค าบงชหวขอ และ 5) ตวบงชแสดงหวขอ ทงนเนองจากงานวจยชนนเปนการศกษาบทสนทนาภายในชนเรยนซงมความพเศษเฉพาะของความไมเทาเทยมกนในเรองของอ านาจในการสอสารทผสอนมมากกวาผเรยน ดงนนผวจยจงมความคดเหนวาควรมการศกษาวเคราะหบทสนทนาในบรบทตางๆใหมากยงขน อาท การสนทนาบนโตะอาหารของคนหหนวก การพดคยในชวตประจ าวนทวไปของคนหหนวก เปนตน เพอเปนการพฒนากรอบแนวคดการวเคราะหบทสนทนาภาษามอไทยใหมความชดเจนและครอบคลมทกการใชภาษามอตามธรรมชาตของโครงสรางภาษา

กตตกรรมประกาศ

งานวจยชนนไมอาจส าเรจลงไดหากปราศจากการสนบสนนและใหความรวมมออนดยงโดยผสอนและผเรยนในชนเรยนหหนวกศกษา บคคลากรวทยาลยราชสดา มหาวทยาลยมหดล ทอ านวยความสะดวกในการบนทกและเขาเกบขอมลในชนเรยน ผวจยขอขอบพระคณอาจารยทปรกษา อาจารย ดร.สมตรา สรรตนเดชา ทใหถอยค าก าลงใจและสนบสนนผวจยในการท าวจยชนนเรอยมา ผวจยขอขอบพระคณ รศ.ดร.สจรตลกษณ ดผดงและอาจารย ดร.สขสร ดานธนวานชในความกรณาถายถอดวชาความรและค าชแนะในงานวจย ทายนผวจยขอขอบคณทนวจยแหงชาต (วช.) ปพ.ศ. 2560 ทมอบทนการศกษาคนควาวจยหวขอวทยานพนธแกผวจย เอกสารอางอง

นตยาภรณ ธนสทธสรโชต. กลไกการเปลยนประเดนในการสนทนาภาษาไทย [ปรญญามหาบณฑต]. สาขาวชาภาษาศาสตร ภาควชาภาษาศาสตร คณะอกษรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย; 2545. มยร สวสดเมอง. ภาษาสนทนาทางโทรศพทจากรายการวทย จส100 [ปรญญามหาบณฑต]. ภาควชาภาษาศาสตร คณะศลป ศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร; 2540. Baker-Shenk, C. L., Cokely D. American sign language: A teacher's resource text on grammar and culture. United States of America, D.C: Clerc Books, Gallaudet University; 1980. Levinson, S. C. Pragmatics. Cambridge England: Cambridge University; 1983. Umaporn Sungkaman. An Analysis of Mon Conversation [Docter Thesis in Philosophy (Linguistics)]. Mahidol University; 2006.

- 1381 -

HMO23-13

Wilson J. On the Boundaries of Conversation. Oxford: Pergamon Press; 1989.

- 1382 -

topic shift in thai sign language · key words: conversation analysis, classroom, thai sign...

Documents