tolerans lar

TOBB Ekonomi ve Teknoloji ÜniversitesiMakine Mühendisliği Bölümü

Güz 2006Dr. Yiğit TaşcıoğluMAK303 Makina Elemanları I

Toleranslar ve Geçmeler

Toleranslar

kiT .

DDi 001.045.0 3

21 DDD

1 3 6 10 14 18 24 30 40 50 65 80 100

120 140 160 180 200 225 250 280 315 355 400 450 500

ISO Toleranslari icin cap kademeleri (mm)




Kalite k Kalite k

IT1-4 - IT12 160

IT5 7 IT13 250

IT6 10 IT14 400

IT7 16 IT15 640

IT8 25 IT16 1000

IT9 40 IT17 1600

IT10 64 IT18 2500

IT11 100

Kalite kademe katsayilari




Tolerans Bölgesi (Tolerance zone)

Toleransların büyüklüğünü ve sınırlarını gösteren bölgedir.

Deliklerde büyük (A, B, C,..., Z), millerde küçük harflerle (a, b, c,..., z) gösterilir.

Sıfır Çizgisi

Grafik gösterme şeklinde nominal boyutu ifade eden bir referans çizgisidir.

Deliklerde H bölgesinin alt sınırını, millerde h bölgesinin üst sınırını teşkil eder.

Buna göre... Delikler için:A – H tolerans bölgesi sıfır çizgisinin üzerinde.J & JS sıfır çizgisi tolerans bölgesi içerisinde.K – ZC tolerans bölgesi sıfır çizgisinin altında.

Miller için:a – h tolerans bölgesi sıfır çizgisinin altında.j & js sıfır çizgisi tolerans bölgesi içerisinde.k – zc tolerans bölgesi sıfır çizgisinin üzerinde.




Geçmeler (Fits)

- Sıkı (pres) geçme (Interference fit) örn.: H7/r6

- Ara geçme (transition fit) örn.: H7/n6

- Boşluklu geçme (clearance fit) örn.: H7/f7

Birim Delik Sistemi (Basic Hole System)

Delik çapı sıfır çizgisi ile ondan büyük bir sapma değeri arasında sabit tutulur.

Hx/xx

Istenen gecme durumuna gore mil icin tolerans belirlenir.

Birim Mil Sistemi (Basic Shaft System)

Mil çapı sıfır çizgisi ile ondan kücük bir sapma değeri arasında sabit tutulur.

Xx/hx

Istenen gecme durumuna gore delik icin tolerans belirlenir.

tolerans lar

Documents