15.12.2014

TÜRKİYE TARIMINDA

GELİŞMELER &

YATIRIM FIRSATLARI

TARIMSAL GSYİH

TARIMSAL GSYİH (Milyar $)

GSYİH TARIMIN PAYI % 141

(2002-2014)

%7,1

23,7

57

2002 2014

Dünya Bankası ve OECD Raporlarına göre 2008 yılından günümüze kadar

Tarımsal ekonomik büyüklükte TÜRKİYE; • 2002 yılında Dünyada 11’inci, Avrupa’da 4’üncü sırada iken, • Dünyada 7’nci , Avrupa’da ise 1’inci sırada.

TÜRK TARIM SEKTÖRÜ; Son 12 yılın 9’unda büyüdü.

2/13

TARIMSAL TİCARET

TARIMSAL TİCARET HACMİ (Milyar $)

GIDA TİCARET HACMİ (Milyar $)

Türkiye,

yaklaşık 77 Milyon insanımızın ve 37 Milyon yabancı ziyaretçinin

ihtiyacını karşılayıp, üstüne 192 ülkeye 1.681 çeşit tarımsal ürün

ihraç eden bir ülke konumuna yükselmiştir.

3/13

Tahıllar Yağlı Toh. Bitk. Toplam Meyve Narenciye Toplam Sebze

30,8

2,5

13,3

2,5

25,8

32,7

3,5

17

3,8

28,6

2002 (Milyon TON)

2014 (Milyon TON)

ÜRETİMDE ARTIŞ

BİT

KİS

EL Ü

RÜ

NLE

R

HA

YV

AN

SAL

ÜR

ÜN

LER

4/13

Süt Kırmızı Et Su Ürn.Yetş. (2013) Kanatlı Eti

8.409

42161 726

18.498

1.008235

1.895

2002 (Bin TON)

2014 (Bin TON)

Kaynak : TÜİK

Türkiye, Vatandaşlarına Gıda Temininde Dünya’da En Başarılı

Ülke…

Ülkeler 1990 2001 2012 2014

Türkiye 5,7 3,1 1,5 <5

Arjantin 2,4 1,8 1,9 <5

Meksika 7,9 4,3 3,3 <5

Brezilya 7,4 5,4 3,4 <5

İran 8,8 5,7 3,5 <5

Malezya 8,9 6,6 5,2 5,4

Çin 11,8 6,7 5,7 5,4

Endonezya 18,5 14,2 12,1 10,3

•Kaynak: Uluslararası Gıda Politikaları Araştırma Enstitüsü IFPRI)

5/13

KÜRESEL AÇLIK İNDEKSİ (GHI)

Türkiye, %1990-2012 döneminde

“Küresel Açlık indeksini (GHI)”

%50’den fazla azaltmıştır.

Türkiye’nin tarım alanındaki başarıları uluslararası kuruluşlarca

vurgulanmaktadır…

6/13

FAO BAŞARILARI

Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’ nün (FAO) Orta Asya Alt Bölge Ofisi Ankara’da açıldı.

(FAO) tarafından yayımlanan “Başarıya Giden Yollar – Tarımsal Üretim ve Gıda Güvenliğinde Başarı Öyküleri” raporunda, tarım ve

gıda alanında ciddi ilerlemeler kaydeden farklı ülkelerin başarı öykülerine yer verildi.

• Raporda, Türkiye tarımının Dünyanın 7. büyük tarımsal gücü haline geldiği belirtilmiştir.

• Ayrıca, Ülkemizin önemli bir

ihracatçı ülke olduğunun da altı çizilerek yapılan reformların olumlu karşılandığı vurgulanmıştır.

7/13

OECD RAPORU “Türkiye Tarımsal Politika Reformlarının Değerlendirilmesi ”

EXPO 2016 • Dünyanın en önemli organizasyonlarından biri olan,

“EXPO” uluslararası “Evrensel Botanik Sergisi” 2016 yılında Nisan-Ekim ayları arasında “ Çiçek ve Çocuk” teması ile Antalya'da gerçekleştirilecektir.

• 112 hektarlık alanda kurulacak ve 6 ay açık kalacak

EXPO’ya 100’e yakın ülke ile 30 uluslararası kuruluşun katılımı beklenmektedir. EXPO 2016 Antalya’yı yerli ve yabancı 8 Milyon turistin ziyaret etmesi hedeflenmektedir.

TARIM SEKTÖRÜ ENTEGRE YÖNETİM BİLGİ SİSTEMİ

• Toprağa ait verilerden – çiftçilerin sahip olduğu makine ekipman varlığına,

• Üretilen üründen – kullanılan girdilere,

• Desteklerden - kredilere,

• Ürün rekolte tahmininden - ilaç ve diğer girdilerin takibine,

• Çiftçinin bağlı olduğu örgütlerden - tarım arazilerinin alım satımına,

• İklim değişikliğinden kuraklık senaryolarına,

• İç ve dış Pazar fiyatlarından girdi fiyatlarına,

• Üretimden tüketime,

• Üreticiden tüketiciye kadar tüm tarımsal verilerin izlendiği, değerlendirildiği, raporlandığı bir sistemdir.

Tarım Sektörü Entegre Yönetim Bilgi Sistemi (TARSEY) NEDİR?

10

Tarım ve kadastro parselleri sayısallaştırıldı (Pulluk değen tüm tarım alanları belirlendi).

Parsel Kimlik Numarası

Malik Bilgisi, Kullanıcı bilgisi

Toprak Özellikleri Derinlik Ana materyal (Kireçli,

kahverengi top.) Bünye Tuzluluk, Alkalilik Taşlılık Drenaj vb

Topoğrafya Yükseklik Eğim Bakı

Kullanım Şekilleri (Dikili, tarla ..)

İklim Bilgileri • Sıcaklık • Yağış • Buharlaşma • Güneşlenme

gibi

Sulama Bilgileri

Parsel Bazında Maliyet

Parsel Bazında Verim

Yöresel Alışkanlıklar Makine Kullanımında İlaç Kullanımında vb.

Tarımsal Girdi Tohum İlaç Kimyevi Gübre

Uzaklıklar ve mekanizasyon Pazara Köy Merkezine İşletme Merkezine

Üzerinde Çalışılan Toplam Kadastro Parseli sayısı 52.340.076 Adet Tarımsal Faaliyet Yapılan Kadastro Parseli 28.347.419 Adet Tarım Parseli 32.584.695 Adet

Arazi Bilgi Sistemi

Hayvan Kayıt Sistemi

İşletme Kayıt

Sistemi

İlişkili Veri tabanları

Zirai- Meteoroloji İstasyonları

Tarımsal Riskler

Gıda Güvenilirliği

TarımsalÖrgütler

Pazarlama Köy Veri tabanı

Miras

Parsel ve Ürün Bazında Net gelirler

Çiftlik avlusu ürün fiyatları (Pazarlama veri tabanı)

istasyon

Entegre edilen 42 adet veri tabanından bazı örnekler

TARIM SEKTÖRÜ ENTEGRE YÖNETİM

BİLGİ SİSTEMİ

YATIRIM OLANAKLARI ve TEŞVİKLER TARIM SEKTÖRÜNE YATIRIMLAR

• Nüfus :

2050’de 9,2 Milyar

• Kent nüfüsu:

2050 nüfusunun %70’i

12/13

2050 yılına kadar küresel gıda talebinin yaklaşık % 70 artacaktır.

~2 kat daha

fazla süt

~1,5 kat daha

fazla tahıl

~2 kat daha

fazla et ürünü

Daha fazla kalori tüketimi &

beslenme değişiklikleri=

Kaliteli ve çok daha fazla protein

Mevcut potansiyel kapsamında tarım ve gıda sektörlerine yapılan yatırımlar hızla artmaktadır.

Tarım sektörü, dünyada en yüksek büyüme oranına sahip ilk 5 sektör içerisindedir.

Yatırımcısına nakit geri dönüş kapsamında yüksek performans sergilemektedir.(2005-2011 döneminde diğer sektörler ortalama %8 iken, tarım %16)

Krizler karşısında stabildir. (2008-2009 döneminde nakit geri dönüş- diğer sektörler -%2, gıda sektörü %8,)

TARIMSAL YATIRIM

YATIRIM OLANAKLARI ve TEŞVİKLER

NEDEN TÜRKİYE

15/13

Avantajlı kurumlar vergisi;

Dünyada %25- %35 olan kurumlar vergisi ülkemizde %20’dir.

Nitelikli ve rekabetçi işgücü;

28,3 milyonu aşkın genç, eğitimli ve motive profesyonel (2013,Tüik)

Düşük işgücü maliyeti;

Tarım sektöründe işgücü maliyetleri karşılaştırıldığında Avrupa ve dünya

ortalamasından %70-%80 daha düşüktür (orta doğu ülkeleri hariç).

Avantajlı ve karlı teşvik sistemi uygulamaları

OECD, AB ve ABD ile karşılaştırıldığında daha fazla tarımsal destek

Türkiye sahip olduğu imkanlar ile yatırımcılara önemli fırsatlar sunmaktadır

• 2002 yılında 230 Milyar dolar olan GSYH, 2014 yılında üç katından fazla artarak

800 Milyar dolara ulaştı,

• İhracat % 339artışla, 2002 yılında olan 36 Milyar dolardan, 2014 yılında 158

Milyar dolara ulaştı,

• Gelişmekte olan ülkeler arasında en fazla yabancı yatırım çeken 11. ülke (UNCTAD,2014),

• Halen faaliyette olan 36.0000’den fazla yabancı şirket,

16/13

Bir yarımada olarak Türkiye, deniz taşımacılığında da avantajlı konumda

17

2014 yılında Türkiye, 39,8 Milyon

turist ile dünyada en çok ziyaret

edilen 6. ülke

18/13

19/13

Dünyanın 16. Avrupa’nın ise 6.

büyük ekonomisi

TÜRKİYE’YE DOĞRUDAN YABANCI YATIRIM GİRİŞİ

Kaynak: Ekonomi Bakanlığı

• Türkiye’ye doğrudan yabancı yatırım girişi ise 2003 yılında 0,7 Milyar $ iken 2014

yılında 8,7 Milyar $’a ulaşmıştır.

• Türkiye’de tarım, gıda, içecek ve tütün sektörlerinde son 13 yılda toplam 7,5

Milyar $ doğrudan yabancı yatırım girişi olmuştur.

• Söz konusu sektörlerde gerçekleşen doğrudan yabancı yatırım miktarı 2013

yılında 447 Milyon $ iken 2014 yılında 618 Milyon $ olarak gerçekleşmiştir.

(2003-2014) (Milyar $)

Küresel uluslararası doğrudan yatırım girişi 2013 yılında % 9 artışla 1,45 Trilyon $ seviyesine yükselmiştir (UNCTAD).

ŞİRKET KURMA KOLAYLIĞI (GÜN)

Kaynak: Dünya Bankası- Doing Business

Türkiye, şirket kurma kolaylığı sıralamasında gerilerdeyken…

…gerçekleştirilen reformlar ve bürokratik engellerin azalması ile bu süre 6

güne indi. 2003 2014

21

68,5

14,5 1518 18 18,5 19,5

22 23

2730

33

ULUSLARARASI ANLAŞMALAR

74 ülke ile tarım alanında teknik işbirliği anlaşmaları imzalanmıştır.

İmzalanan Serbest Ticaret Anlaşmaları (17 ülke)

Avrupa Fed. Tic. Birliği

İsrail

Makedonya

Bosna

Filistin

Tunus

Fas

Suriye

Mısır

Arnavutluk

Gürcistan

Karadağ

Sırbistan

Şili

Ürdün

Morityus

Güney Kore

22

TARIM VE GIDA ŞİRKETLERİ

İlk 500’de ; 112şirket İkinci 500’de ; 112 şirket

İlk 1000 şirket içinde tarım ve gıda sektöründe faaliyet gösteren toplam 224 şirket yer almaktadır.

GELİŞMİŞ TARIM VE GIDA SEKTÖRÜ

23

24/13

0

1

2

3

4

5

6

7

Beklenen Büyüme

Yüzde, 2012-17

Geçmişteki büyüme

Yüzde, 2007-2012

Yunanistan

Fransa

Almanya

İtalya

ABD

Japonya

İspanya

Kanada

Avustralya

Güney Afrika

Tayland Malezya

Türkiye Polanya

Hindistan

Brezilya

Nijerya

Kaynak: IHS, McKinsey

Gıda ve içecek sektöründe geçmişte gerçekleştirdiği hızlı büyüme ve geleceğe

yönelik büyüme beklentisiyle Türkiye diğer ülkelere göre öne çıkmaktadır

NEDEN TÜRKİYE?

4,5 11,5 5,0 5,5 6,0 6,5 7,0 12 12,5 13 13,5 14 14,5 15 15,5 16

Tarım ve gıda sektöründe çok uluslu şirketler tarafından

Türkiye’den yönetilen ülkelerin sayısı

94

14 18

20 36

25

YATIRIM OLANAKLARI ve TEŞVİKLER YATIRIM OLANAKLARI

TÜRKİYE; TARIMDA BÖLGESEL GÜÇ ve TİCARET KÖPRÜSÜ

Türkiye; 25 Trilyon Dolar GSYH, 8 Trilyon Dolar ticaret hacmi ve 1,5 Milyar

tüketici potansiyeline sahip Avrupa, Kafkasya, Asya, Orta Doğu ve Kuzey

Afrika pazarlarına erişim kolaylığı sunmaktadır.

AVRUPA Tar. GSYH : 260 Milyar $ İthalat : 6,5 Trilyon $ Nüfus : 670 Milyon

Orta Doğu ve K.Afrika Tar. GSYH : 179 Milyar $ İthalat : 1 Trilyon $ Nüfus : 675 Milyon

ASYA ve KAFKASYA Tar. GSYH : 920 Milyar $ İthalat : 100 Milyar $ Nüfus : 82 Milyon

RUSYA Tar. GSYH : 68 Milyar $ İthalat : 335 Milyar $ Nüfus : 142 Milyon

27

Gerçekleşen hızlı büyüme ve geleceğe yönelik büyüme beklentisi ile Türkiye, özellikle gıda ve içecek sektörleri ile öne çıkmaktadır.

Tarım Sektöründe Sabit Sermaye Yatırımları (Özel)

TARIMSAL YATIRIMLAR

28

2002 2014 Artış

822 Milyon TL 6 Milyar TL 7 kat

Tarım Sektöründe Sabit Sermaye Yatırımları (Kamu)

2002 2014 Artış

1,6 Milyar TL 7,4 Milyar TL 4,6 kat

Gerçekleştirilen toplam yatırımlar Milyon TL, 2014

Proje Sayısı

Kaynak: Ekonomi Bakanlığı

2012 yılında başlatılan ve Ekonomi Bakanlığı’nca uygulanan yeni teşvik

sistemi ile gıda, tarım ve hayvancılık sektörlerindeki hem yerli hem de

yabancı yatırımlar ivme kazanmıştır.

29

TARIMSAL YATIRIMLAR

MEYVE ve SEBZE SEKTÖRÜ

Ekolojik koşullar, sözleşmeli üretim, gıda işleme sektörüne kolay pazarlama ve ihracat olanakları ile fırsat meyve sebze sektöründe…

Türkiye; 47 Milyon ton üretim

2 Milyar $ ihracat

Türkiye Dünyada; Sebze üretiminde 4. Meyve üretiminde 6.

AB’nin toplam Meyve-Sebze İthalatı 50 Milyar $

Ortadoğu Ülkelerinin toplam Meyve-Sebze İthalatı 5 Milyar $

Rusya’nın toplam Meyve-Sebze İthalatı 7 Milyar $

Afrika’nın toplam Meyve-Sebze İthalatı 1,8 Milyar $

64 Milyar $’lık yaş; 7,2 Milyar $’lık Kurutulmuş, Dondurulmuş ve İşlenmiş meyve-sebze pazarının tam ortasında TÜRKİYE

MEYVE ve SEBZE SEKTÖRÜ

Gelişen bölgesel ticaret nedeniyle sektör çok hızlı büyümektedir

Dünyada, en büyük 10 meyve-sebze üreticisi

arasında olan Türkiye;

Artan iç talep ve Avrupa, Orta Doğu ve

Afrika gibi büyük pazarlara yakınlık gibi

avantajlara sahiptir.

Gelişmiş meyve sebze işleme endüstrisine

sahip olup, halen uluslararası yatırımcılar

için önemli fırsatlar sunmaktadır.

31

Meyve sebze işleme endüstrisinde 2012-15 büyüme beklentisi Avrupa, Orta

Doğu ve Afrika ülkelerinde %4 iken bu oran Türkiye’de %7’dir.

MEYVE ve SEBZE SEKTÖRÜ

32

Meyve & sebze işleme;

yatırım için net bir fırsat…

Büyük yerel pazar;

• Meyve suyunda (~23%) • Domates ürünlerinde (~300-400 Milyon $ )

Potansiyeli ile büyüyen ihracat;

• Domates sosları/ ketçap, • Meyve suyu/ konsantresi ve dondurulmuş meyve • Sebze

HAYVANCILIK

Küçükbaş

hayvan üretimi

14,6 Milyon ha mera

Mevcut hariç, yatırıma

dönüştürülebilecek 25

Milyon küçükbaş

hayvan kapasitesi

2013 yılı hayvansal üretim değeri 18,1 Milyar $

Et, süt ve süt

ürünleri üretimi

İşlenmiş çiğ süt (inek);

2014; 8, 6 Milyon ton

2017’ye kadar ; 11,3 Milyon ton

Kırmızı et üretimi;

2014; 1 Milyon ton

2017; 1,5 Milyon ton

33

34

BEYAZ ET ve YUMURTA ÜRETİMİ

TÜRKİYE Beyaz et sektöründe Dünya’da üretimini

EN FAZLA ARTIRAN 2. ÜLKE

696 Bin Ton üretim

Dünyada 26. sırada

Avrupa’da 8. sırada

1,9 Milyon Ton üretim

Dünyada 9. SIRADA (2013)

Avrupa’da 1. SIRADA (2013)

Kaynak: Miktar TÜİK, Sıralama FAO

2002 YILI Tavuk Eti üretimi 2002 YILI Tavuk Eti üretimi

Yumurta ihracatımızda son 12 yılda 103 KAT ARTIŞLA 3,9 Milyon Dolardan, 402 MİLYON DOLARA YÜKSELDİ.

• Türkiye hali hazırda büyük ve büyümekte olan et & süt ürünleri pazarına sahiptir.

• Hammaddesini hayvancılıktan sağlayan sektörlerin de (şekerleme, dondurma, dondurulmuş gıda) hayvancılık ürünlerindeki talebi artırması beklenmektedir.

• Mısır, Yunanistan, Lübnan ve Cezayir gibi önemli pazarlara yakındır.

• Sektörde ciddi yatırım teşvikleri sunulmaktadır.

HAYVANCILIK

Türkiye’de hayvancılık sektörü artan yerel talep doğrultusunda yatırım yapmak için net bir fırsattır.

35

Türkiye;

• Artan yerel ve özellikle bölgesel talep artışından faydalanmaktadır.

• İhracatta hâlâ güçlü büyüme potansiyeli mevcuttur

• Suudi Arabistan, BAE ve Küveyt Orta Doğu’daki henüz değerlendirilmemiş pazarlar olup, "Helal gıda" trendi itibariyle Türk yatırımcılar için büyük fırsat oluşturmaktadırlar

• AB ithalat kısıtlamalarının durumuna bağlı olarak AB’ye ihracat da yakın zamanda ciddi oranlarda artacaktır.

• Birleşmeler ve satın almalar yoluyla cazip yatırım fırsatları mevcuttur.

KÜMES HAYVANCILIĞI SEKTÖRÜ

36

Hızlı büyüme ve artan fiyatlar sayesinde kümes hayvancılığı tüm dünyada cazip bir sektör haline gelmiştir.

SERACILIK SEKTÖRÜ

TÜRKİYE; 615 Bin dekar örtü altı alanı ile Dünya’da 4. Avrupa’da 1. sırada

• Üretim değeri yaklaşık 10 Milyar TL • Büyük oranda ihracata yönelik bir yatırım

alanı

Sera alanlarının: % 95’inde sebze % 4’ünde meyve % 1’inde ise süs bitkileri yetiştirilmektedir.

Tarıma Dayalı İhtisaslaşmış Organize Sanayi Bölgeleri ile

yeterli alt yapı

Jeotermal enerji kaynakları potansiyeli açısından; Avrupa’da 1. Dünyada 7.

Ülkemizde jeotermal enerji ile ısıtılan 3.500 da sera 30 bin dekar seranın jeotermal kaynak ile ısıtılabilme potansiyeli

• Modern seracılığın hızla büyümesi beklenmektedir ve teknoloji kullanımının artmasıyla verimlilik de önemli ölçüde artacaktır.

• Bu sektörde özellikle Hollandalı ve Alman yabancı yatırımcılar aktif olarak yer almaktadır.

• Ülkemizin tarım sektörüne yönelik iddialı hedefleri bulunmakta olup, bu kapsamda seracılık için cazip teşvikler sunulmaktadır.

SERACILIK SEKTÖRÜ

Ülkemizde seracılık

3. büyük yatırım alanı

Kaynak: Ekonomi Bakanlığı 38

Tarım sektöründe yatırımlar,2012 (Milyon TL)

SU ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜ

2014 yılı balıkçılık ve su ürünleri yetiştiriciliği ihracatımız 116 Bin Ton 676 Milyon $ olan toplam ihracatın % 67’Sİ AB ülkelerine

94 Milyar $ ihracat

150 Milyon ton üretim

Dünya Su Ürünleri

302 Bin Ton avcılık

235 Bin Ton yetiştiricilik

Ülkemiz Su Ürünleri

SU ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜ

Su ürünleri sektörü tüm dünyada (özellikle Asya’da) hızla büyümektedir.

(2007-2011 yıllık %4 ve %5)

Türkiye su ürünleri sektöründe en hızlı büyüyen 3. ülkedir.

Türkiye Avrupa’da, su ürünleri üretiminde 2. sıraya alabalık üretiminde de 1. sıraya yükselmiştir.

Türkiye Avrupa levrek ve çipura pazarının %25’ine sahiptir.

40

SU ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜ

Yatırım Fırsatları

Türkiye AB pazarlarına (İspanya, İtalya, Fransa gibi)

hakim olmasının yanı sıra, Rusya ve ABD gibi yeni pazar

oluşturma potansiyeline de sahiptir

Dökme ürün yerine işlenmiş ,paketlenmiş ve katma değeri yüksek ürünler ile Avrupa pazarında yer alma fırsatı bulunmaktadır.

Yeni ve katma değeri daha yüksek olan türler; kalkan,

fileto balık, mersin balığı, mavi tuna, havyar, lahos

balığı.. vb.

Düşük maliyetli çipura ve levrek üretimi ile cazip yatırım fırsatı sunmaktadır.

Türkiye’nin kıyıları ve mevzuatı büyük ölçekli çiftliklere olanak tanımakta bununla birlikte AB’ye göre daha rekabetçi bir ortam sağlanmaktadır.

Sektör yeni teşvik sistemi kapsamındadır. 41

ORGANİK TARIM

TÜRKİYE’de; 876 Bin ha alanda, 208 çeşit ürün, 1,62 Milyon ton üretim (2014)

Dünya Organik Gıda Pazarı değeri

2013 Yılında 85 Milyar $

2008 yılında 52 Milyar $

Her yıl ortalama % 10,3 artış

Organik tarıma uygun yeterli toprak ve teknik alt yapı AB mevzuatına uyumlu organik tarım mevzuatı AB pazarlarına yakınlık Organik tarıma sağlanan destekler

HAYVAN YEMİ SEKTÖRÜ

Fiyat artışına neden olan yetersiz kapasiteye sahip, büyük bir iç piyasa

Meralar yetersiz olduğundan, hayvan yemi üretimi yerel üreticiler için çok önemlidir.

Üretim azlığı nedeniyle yemlik saman ve diğer hammadde fiyatları artmakta, bu durum karma yem üretimini cazip bir yatırım haline getirmektedir.

Pazarın çok hızlı büyümesi beklenmektedir.

Talebin artmasıyla et ve süt ürünleri tüketim düzeyinin gelişmiş ülkelerin seviyesine ulaşacağı tahmin edilmektedir.

Yem tüketimi, büyüyen kümes hayvancılığı ve sanayileşen büyükbaş hayvan üretimine paralel olarak büyüyecektir.

43

TOHUMCULUK SEKTÖRÜ

Uygun Ekoloji ve Biyolojik çeşitlilik:

• İklim ve verimlilik açısından tohumluk üretimine uygun ekoloji,

• Biyolojik çeşitlilik ve genetik kaynak zenginliği

Uluslararası Tohumculuk Sistemleri ile entegre:

Uluslar arası normlarla uyumlu güçlü bir alt yapıya sahip

( AB, OECD, ISTA, UPOV kuralları uygulanmaktadır.)

TOHUMCULUK SEKTÖRÜ

45

%100’Ü YERLİ ÇEŞİT Hububat ve baklagil tohumluklarının %100’Ü YERLİ ÇEŞİT

Sebzede yerli tohum kullanımı oranı %10’dan, %50’YE YÜKSELDİ

Bin Ton Milyon $

Tohumluk üretimi %412 ARTTI. Tohumluk ihracatı %628 ARTTI.

YATIRIM OLANAKLARI ve TEŞVİKLER TEŞVİKLER & DESTEKLER

Tarıma dayalı sabit ekonomik yatırımlar Tarımsal ürünlerin işlenmesi, paketlemesi ve depolanması Sabit yatırımlar (büyükbaş, küçükbaş, kanatlı, kültür balıkçılığı, kültür

mantarı, gübre işlenmesi, seracılık)

Modern Sulama Sistemleri Makine-ekipman alımı

%50 HİBE İLE YATIRIMLAR

HIZLANDIRILDI

BU DESTEKLER İLE;

• 5.450 tarımsal işletme kuruldu (biten+ devam eden),

• 1 Milyar 130 Milyon TL hibe verildi, • 46 Binden fazla kişiye istihdam sağlandı.

• 262 Bin makine-ekipman satın alındı,

• 1 Milyar TL hibe verildi.

2015’e kadar HEDEF; 6.000 yeni işletme ve 60 Bin yeni istihdam

TEŞVİKLER & DESTEKLER

KIRSAL KALKINMAYI DESTEKLEME PROGRAMI 2006 yılında başlatıldı

Kredi Kullanımı 2002: 530 Milyon TL 2014: 22,8 Milyar TL

TEŞVİKLER & DESTEKLER

Düşük Faizli Krediler (%25-%100 faiz indirimi) Ziraat Bankası

ve Tarım Kredi Kooperatifleri aracılığıyla üreticilere sağlandı.

Tarımsal Kredi Faiz Oranları

• 2002 %59-69 • 2014 %0 ve 8,25 aralığında

Kredi Vadeleri • İşletmelerin modernizasyonu, kapasite

artırımı, tamamlanması için 1,5 yıla kadar

• Yeni yatırımlar için 7 yıla kadar

Tarımsal destekler, kalite, sağlık, verimlilik ve kırsal kalkınma esas alınarak yeniden düzenlendi.

TARIMSAL DESTEKLER

Tarımsal Destekler (Milyar TL)

• Tarımsal destek ödemeleri 2002 yılına göre dört kattan fazla arttı.

• Üreticilere, 2003-2014 döneminde yaklaşık 70 Milyar TL destek sağlandı.

1,8

8,7 9,7

10

AB HİBE DESTEKLERİ YATIRIMCILARLA BULUŞTU

Desteklenen Sektörler

• Et ve et ürünleri üretimi ve işlenmesi

• Süt ve süt ürünleri üretimi ve işlenmesi

• Meyve/sebze işleme ve paketleme

• Su ürünleri işleme ve paketleme

• Arıcılık, seracılık, tıbbi-aromatik bitkiler

• Yerel tarım ve gıda ürünleri, el sanatları

• Kırsal turizm

• Kültür Balıkçılığı yetiştiriciliği

IPARD Programı kapsamında Kırsal alandaki yatırımlara AB hibesiyle birlikte Toplam 1,1 Milyar Avro (3 Milyar TL) hibe sağlandı. (800 Milyon Avro AB katkısı, 270 Milyon Avro ulusal katkı)

• Program halihazırda 42 ilde uygulanmaktadır.

• IPARD II (2014-2020) programı onaylanmış ve toplamda 1 Milyar 45 Milyon Avro hibe tahsis edilmiştir.

Yeni Teşvik Sistemi beş farklı uygulamadan oluşmaktadır:

•Genel Teşvik Uygulamaları

•Bölgesel Teşvik Uygulamaları

•Büyük Ölçekli Yatırımların Teşviki

•Stratejik Yatırımların Teşviki

•Öncelikli Yatırım Konuları

YENİ TEŞVİK SİSTEMİ

Tarımsal Yatırımlar ise ilk iki teşvik uygulaması kapsamında desteklenmektedir.

SORUMLU KURUM: Ekonomi Bakanlığı

Yeni Teşvik Sistemi ile TÜRKİYE YATIRIMLARI destekliyor.

YENİ TEŞVİK SİSTEMİ

• Entegre Hayvancılık Yatırımları

• Gıda Ürünleri ve İçecek Sektörü Yatırımları

• Su Ürünleri Yetiştiriciliği

• Soğuk Hava Deposu Hizmetleri

• Lisanslı Depoculuk

• Seracılık

Yeni Teşvik Sistemi ile desteklenen tarımsal yatırım konuları

• KDV İstisnası*

• Gümrük Vergisi Muafiyeti*

• Vergi İndirimi (Yatırıma Katkı Oranı) (15% to 55%)

• Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği (2-12 yıl)

• Yatırım Yeri Tahsisi

• Faiz Desteği***

• Gelir Vergisi Stopaj Desteği**(10 yıl)

• Sigorta Pirim Desteği (Çalışan Hissesi)** (10 yıl)

* Hem Genel hem de Bölgesel Teşvik Sisteminde yer almaktadır.

** Yatırımın 6. Bölgede gerçekleşmesi halinde uygulanmaktadır.

*** Yatırımın Bölgesel Teşvik sistemi kapsamında 3, 4, 5 veya 6. bölgelerde gerçekleşmesi halinde uygulanmaktadır.

YENİ TEŞVİK SİSTEMİ

Yeni Teşvik Sistemi ile TÜRKİYE Yatırımları DESTEKLİYOR

YENİ TEŞVİK SİSTEMİ

Yeni Teşvik Sistemi Kapsamında Bölgesel Teşvik Uygulamaları

TARIMSAL YATIRIMCI

DANIŞMA OFİSİ

Tarım alanındaki yatırım fırsatlarını daha geniş kitlelerle buluşturmak

• 2007 de kurulmuştur. Kaynakların etkin kullanımı Üretim , Destek ve teşvikler, vb. konularda

raporlar, kitapçıklar, rehberler aracılığıyla hizmet verilmektedir.

TARIMSAL YATIRIMCI DANIŞMA OFİSİ

Tarım ve tarıma dayalı sanayi yatırımlarının desteklenmesi ile, ekonomik faaliyetleri çeşitlendirerek kırsal alanda gelir düzeyini yükseltmek…

www.taryat.gov.tr

taryat@tarim.gov.tr

TEŞEKKÜRLER

www.gsb.gov.tr