1

TÜRKİYE – AB İLİŞKİLERİ

Doç. Dr. Arif KÖKTAŞPolis Akademisi

1 Aralık 2008 Denizli

2

AVRUPA TOPLULUKLARINI KURAN ve DEĞİŞİKLİKLER YAPAN ANTLAŞMALAR

Nice Antlaşması26/2/20011/2/2003

Amsterdam Antlaşması2/10/19971/5/1999

Avrupa Birliği (Maastricht) Antlaşması7/2/19921/11/1993

Avrupa Tek Senedi28/2/1986 1/7/1987

Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu'nu kuran Roma Antlaşması / AAET

(EURATOM)

Avrupa Ekonomik Topluluğu'nu kuran Roma Antlaşması / AET (EEC)25 Mart 1957 (imza)

1 Ocak 1958 (yürürlük)

Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu'nu kuran Paris Antlaşması/ AKÇT (ECSC)

18 Nisan 1951 (imza)23 Temmuz 1952

(yürürlük)

3

ÇEK CUMHURİYETİPOLONYAMACARİSTAN

ROMANYABULGARİSTAN1 Ocak 2007

MALTAKIBRIS CUMHURİYETİSLOVENYA

LİTVANYAESTONYALETONYASLOVAKYA1 Mayıs 2004

5. Genişleme

FİNLANDİYAİSVEÇAVUSTURYA19954. Genişleme

PORTEKİZİSPANYA19863. Genişleme

YUNANİSTAN19812. Genişleme

İRLANDADANİMARKAİNGİLTERE19731. Genişleme

LUKSEMBURGHOLLANDA BELÇİKA

İTALYAF. ALMANYAFRANSA KURUCU DEVLETLER

(6’lar)

AVRUPA TOPLULUKLARINI KURAN DEVLETLER VE GENİŞLEME SÜRECİ

4

ADAY ÜLKELER

MAKEDONYA CUMHURİYETİ

TÜRKİYEHIRVATİSTAN

POTANSİYEL ADAY ÜLKELER

KARADAĞBOSNA-HERSEK ARNAVUTLUK

SIRBİSTANKOSOVA

5

•27 üye devlet

•495,6 milyon

nüfus

•188 bölge

•23 resmi dil

•Doğu sınırında,

Beyaz Rusya,

Rusya,

Moldovya ve

Ukrayna ile

komşu

6

Ekonomik ToplulukEkonomik Topluluk

Ortak Pazar/Tek PazarOrtak Pazar/Tek Pazar

GGüümrmrüük Birlik Birliğğii

SerbestSerbest Ticaret Bölgesi

EKONOMİK BÜTÜNLEŞME YÖNTEMLERİ

7

TOPLULUK ORGANLARI

ASLİ ORGANLAR

� AVRUPA PARLAMENTOSU

� AVRUPA BAKANLAR KONSEYİ

� AVRUPA KOMİSYONU

� AVRUPA TOPLULUKLARI ADALET DİVANI

� SAYIŞTAY

TALİ ORGANLAR

� EKONOMİK VE SOSYAL KOMİTE

� BÖLGELER KOMİTESİ

� AVRUPA MERKEZ BANKASI

� AVRUPA YATIRIM BANKASI

� AVRUPA DENETÇİLİĞİ(OMBUDSMAN)

� AB AJANSLARI

8

TOPLULUK ORGANLARI

AB KONSEYİ(Avrupa Zirvesi)

Ekonomik

ve Sosyal

Komite

ABBakanlar Konseyi

Avrupa Toplulukları

Adalet Divanı

ABKomisyonu

BölgelerKomitesi

AvrupaParlamentosu

Sayıştay

İlk DereceMahkemesi

9

KOPENHAG KRİTERLERİ22 Haziran 1993 tarihinde yapılan Kopenhag Zirvesi'nde, Avrupa

Konseyi, Avrupa Birliği'nin genişlemesinin Merkezi ve Doğu Avrupa ülkelerini kapsayacağını kabul etmiş ve aynı zamanda adaylık için başvuruda bulunan ülkelerin tam üyeliğe kabul edilmeden önce karşılaması gereken kriterleri de belirtmiştir. Bu kriterler siyasi, ekonomik ve topluluk mevzuatının benimsenmesi olmak üzere üçgrupta toplanmıştır.

1. SİYASİ KRİTER: Demokrasi, hukukun üstünlüğü, insan hakları ve azınlıklara saygı gösterilmesini ve korunmasını garanti eden kurumların varlığı,

2. EKONOMİK KRİTER: İşleyen bir pazar ekonomisinin varlığının yanısıra Birlik içindeki piyasa güçleri ve rekabet baskısına karşıkoyma kapasitesine sahip olunması

3. TOPLULUK MEVZUATININ BENİMSENMESİ: Siyasi, ekonomik ve parasal birliğin amaçlarına uyma dahil olmak üzere üyelik yükümlülüklerini üstlenme kabiliyetine sahip olunması

10

KOPENHAG KRİTERLERİ

SİYASİ KRİTERLER

AB’ye girmeye aday ülkeler; - istikrarlı ve kurumsallaşmış bir demokrasinin var olması, - hukuk devleti ve hukukun üstünlüğü, - insan haklarına saygı, - azınlıkların korunması

gibi dört ana kriter açısından değerlendirmeye alınacaktır.

Genel olarak; ülkenin çok partili bir demokratik sistemle yönetiliyor olması, hukukun üstünlüğüne saygı, idam cezasının olmaması, azınlıklara ilişkin herhangi bir ayrımcılığın bulunmaması, ırk ayrımcılığının olmaması, kadınlara karşı her türlü ayrımcılığın yasaklanmış olması, Avrupa Konseyi İnsan Hakları Sözleşmesinin tüm maddeleri ile çekincesiz kabul edilmiş olması, Avrupa Konseyi Çocuk Hakları Sözleşmesinin kabul edilmiş olması gibi özellikler dikkate alınmaktadır. Ancak, bu ilkelerin varlığı tek başına yeterli olmamakta, aynı zamanda kesintisiz uygulanıyor olmasıgerekmektedir.

11

KOPENHAG KRİTERLERİ

EKONOMİK KRİTERLER

Ekonomi alanında işlevsel bir piyasa ekonomisinin varlığı kadar, AB içindeki piyasa güçleri ve rekabet baskısı ile başedebilme kapasitesi de aranmaktadır.

a. Etkin bir piyasa ekonomisi için;

- arz-talep dengesinin piyasa güçlerinin bağımsız bir şekilde karşılıklıetkileşimi ile kurulmuş olması,

- ticaret kadar fiyatların da liberal olması, piyasaya giriş (yeni firma açılması) ve çıkış (iflaslar) için engellerin bulunmaması,

- mülkiyet haklarını (fikri ve sınai mülkiyet) içeren düzenlemeleri kapsayan yasal bir sistemin olması ve bu yasalar ile düzenlemelerin icra edilebilmesi,

- fiyat istikrarını içeren bir ekonomik istikrara ulaşılmış olması ve sürdürülebilir dış dengenin varlığı,

- ekonomik politikaların gerekleri hakkında geniş bir fikir birliğinin olması, - mali sektörün, tasarrufları üretim yatırımlarına yönlendirebilecek kadar

iyi gelişmiş olması gerekmektedir.

12

KOPENHAG KRİTERLERİ

EKONOMİK KRİTERLER

b. AB içinde rekabet edebilme kapasitesinin sağlanması için;

- öngörülebilir ve istikrarlı bir ortamda karar alabilen ekonomik kurumların makro ekonomik istikrarının olması ve bununla beraber işlevsel bir piyasa ekonomisinin varlığı, - alt yapı, eğitim ve araştırmayı içeren yeterli miktarda fiziki ve beşeri sermayenin olması, - firmaların teknolojiye uyum sağlama kapasitesinin bulunmasıgerekmektedir.

Bu çerçevede rekabet edebilme derecesinin göstergeleri olarak, birliğe girişten önce birlik ile o ülke arasında belirli bir ticaret ortaklığının olmasıve ülke ekonomisinde küçük firmaların oranı sayılmaktadır.

13

KOPENHAG KRİTERLERİTOPLULUK MÜKTESEBATINA UYUM KRİTERİ

a. AB’nin siyasi birlik ile ekonomik ve parasal birlik hedeflerini kabul etmek:Birliğin “ortak dış politika ve güvenlik” politikasına etkin bir katılım için aday ülkelerin buna hazır olması gerekmektedir. Ekonomik ve Parasal Birlik konusunda ise, merkez bankasının bağımsızlığı, ekonomik politikaların koordinasyonu, İstikrar ve Büyüme Paktına katılım, merkez bankasının kamu sektörü açıklarını finanse etmesinin yasaklanması gibi konularda üye ülkelerin aldıkları kararlara katılmak gerekmektedir.

b. AB’nin aldığı karalara ve uyguladığı yasalara uyum sağlamak: - Gümrük Birliği, malların serbest dolaşımı, sermayenin serbest dolaşımıgibi ortaklık anlaşmaların da belirtilen şartlara uyum sağlaması, - tek pazara geçişi gerektiren Topluluk müktesebatına uyum sağlanması, - Topluluğun tarım, iletişim ve bilgi teknolojileri, çevre, ulaşım, enerji, taşımacılık, tüketici hakları, adalet ve içişleri, işgücü ve sosyal haklar, eğitim ve gençlik, vergilendirme, istatistik, bölgesel politikalar, genel dışve güvenlik politikası gibi alanlardaki her türlü düzenlemesine uyum sağlanması.

14

EKONOMİK VE PARASAL BİRLİĞE KATILIM KOŞULLARI

MAASTRICHT KRİTERLERİ

Kopenhag kriterleri AB’ye tam üyelik koşullarının esaslarını belirlemektedir.

Maastricht kriterleri ise AB’ye üye ülkelerin Ekonomik ve Parasal Birliğe katılabilmesi için gerekli şartları belirlemektedir.

15

•1 Kasım 1993'de yürürlüğe giren Avrupa Birliği (Maastricht) Antlaşmasında Ekonomik ve Parasal Birliğin (EPB) aşamaları, bu aşamalarda izlenecek ekonomik ve parasal politikalar ve bu politikaların uygulanması için gerekli kurumsal değişiklikler ayrıntılı olarak düzenlenmiştir.

•Bu düzenleme çerçevesinde EPB’nin son aşamasına geçişöncesinde, üye ülke ekonomileri arasındaki farklılıkların giderilebilmesini teminen bazı makro büyüklükler açısından yakınlaşma kriterleri tespit edilmiş ve bunlara uyulmamasıdurumunda uygulanacak yaptırımlar belirlenmiştir.

•Maastricht kriterleri AB'ye üye ülkelerin ekonomileri arasındaki farklılıkların giderilmesi, parasal birliğin gerçekleştirilmesi doğrultusunda "olmazsa olmaz" kriterlerdir.

MAASTRICHT KRİTERLERİ

16

MAASTRICHT KRİTERLERİ

1. Toplulukta fiyat istikrarı bakımından en iyi performansa sahip üç ülkenin yıllık enflasyon oranları ortalaması ile bir üye ülkenin enflasyon oranı arasındaki fark 1,5 puanıgeçmemeli

2. Üye ülkelerin kamu açıklarının GSYİH’lerine oranı %3’ügeçmemeli

3. Üye devletlerin kamu borçlarının GSYİH’lerine oranı%60’ı geçmemeli

4. Üye ülkelerde uygulanan uzun vadeli faiz oranları, 12 aylık dönem itibarıyla, fiyat istikrarı bakımından en iyi performansa sahip 3 ülkenin faiz oranını 2 puandan fazla aşmamalı

17

DPT (Türkiye'nin 2007 yılı performans Raporu)Türkiye, 4 ekonomik göstergenin ikisinde hedefi yakalayabildi

4- Türkiye'nin toplam borç stokunun GSYH oranı açısından da olumlu bir performans sergilediği belirtildi.

3- Türkiye, Maastricht kriterleri bakımından en iyi performansıbütçe açığının gayri safi yurtiçi hasılaya oranıyla yakaladı.

Raporda mali disiplinle bütçe açıklarının hızla aşağıçekilmesi sonucunda 2007 sonunda borçlanma ihtiyacının gayri safi yurtiçi hasılaya oranı yüzde -1,2'ye düşürüldüğüne dikkat çekildi.

2- % 18,3'lük uzun vadeli faiz oranıyla da Türkiye, % 5,3'lük AB kriterinden büyük sapma gösterdi.

1- Enflasyonda % 8,8'i artış oranı ile % 2,8 olan AB standartlarının 3 misli üstüne çıktı. AB'ye üye 27 ülkenin ortalama enflasyon oranı ise % 2,4 düzeyinde gerçekleşti.

18

AVRUPA BİRLİĞİ NEDİR?

•Diğerlerinin yerini alacak yeni bir devlet değildir

•Diğer uluslararası teşkilatlarla karşılaştırılamaz

•Üye ülkeler bazı yetkilerini Birliğin ortaklaşa çıkarlarınıkorumak için kurdukları kurumlara devrederler

•Tüm karar ve eylem tarifleri üye ülkelerin onayladığıtemel antlaşma ve kriterlere uygun olarak türetilir

19

� Türkiye’nin İlk Avrupalılık belgesi : 1856 Paris Anlaşması

“Avusturya İmparatoru, Fransız İmparatoru, Büyük Britanya ve İrlanda Birleşik Kraliçesi, Prusya Kralı, Sardunya Kralı ve Rusya İmparatoru, Osmanlı Hükümeti’nin Avrupa Devleti sayılmasını, Avrupa Devletlerinin bütün haklarından ve Avrupa Devletleri Konseyi’nden faydalanmasını kabul ettiklerini duyururlar. Bu hükümdarlardan her biri, OsmanlıDevleti’nin egemenliğine ve toprak bütünlüğüne saygıgöstermeyi kabul ederlerken bu saygının devamı konusunda birbirlerine kefil olurlar. Bu kurala aykırı olan her hareket, kendileri tarafından genel çıkarlarla ilgili bir mesele şeklinde görülecektir.” (Paris Anlaşması- Madde 7)

Böylece, Türkiye Sultan Abdülmecid döneminde “Avrupa Devletleri Konseyi”ne girmiş olur. (Anlaşma savaşlardan dolayı uygulanamaz.)

20

TÜRKİYE – AB İLİŞKİLERİ KRONOLOJİSİ

Katma Protokol görüşmeleri başladı9 Aralık

1968

Türkiye-AET Ankara Anlaşması yürürlüğe girdi. Birinci Ortaklık Konseyi toplantısı yapıldı

1 Aralık

1964

I. Mali Protokol imzalandı.

Türkiye ile AET'yi Gümrük Birliğine götürecek ve tam üyeliği sağlayacak olan Ortaklık Anlaşması (Ankara Anlaşması) imzalandı

12 Eylül

1963

Avrupa Toplulukları Komisyonu ile Türkiye arasındaki ilk hazırlık görüşmesi yapıldı

28-30 Eylül

AET Bakanlar Konseyi, Ankara ve Atina'nın Ortaklık başvurularınıkabul etti

11 Eylül

Türkiye, AET'ye ortaklık için başvurdu31 Temmuz

1959

21

TÜRKİYE – AB İLİŞKİLERİ KRONOLOJİSİ

Türkiye, Dördüncü Beş Yıllık Plan süresince yükümlülüklerinin dondurulması ve

aynı dönem için yaklaşık 8 milyar dolarlık yardım yapılmasıtalebinde bulundu.

4-11 Ekim

1978

Türkiye, Katma Protokol'den kaynaklanan yükümlülüğünü yerine getirerek ikinci gümrük indirimi ve konsolide liberasyon listesi uyumunu gerçekleştirdi.

1 Ocak

1976

Katma Protokol yürürlüğe girdi. Birinci gümrük indirimi ve konsolide liberasyon listesi uyumu yapıldı

1 Ocak

1973

Katma Protokol Brüksel'de imzalandı.23 Kasım

Ortaklık Konseyi'nde Katma Protokol metni kabul edildi.19 Kasım

1970

22

Türkiye, AT'ye, Roma Antlaşması'nın 237 nci, AKÇT Antlaşması'nın 98 nci ve EURATOM Antlaşması'nın 205 nci maddelerine istinaden tam üye olmak üzere müracaat etti.

14 Nisan

1987

Türkiye - AET Ortaklık Konseyi toplandı. Böylece 12 Eylül 1980 tarihinden itibaren dondurulmuş bulunan Türkiye-AET ilişkilerinin canlandırılması süreci başladı.

16 Eylül

1986

Avrupa Parlamentosu, Türkiye-AET Anlaşması’nın genel seçimler ve demokrasiye dönüşe kadar askıya alınmasını Konsey ve Komisyon’dan istemiş, ilişkiler fiilen dondurulmuştur

22 Ocak

1982

Milli Güvenlik Konseyi, Avrupa Ekonomik Topluluğu'na tam üyelik başvurusu yapmak üzere hazırlıkların başlatılması kararını almıştır.

25 Mart

1981

TÜRKİYE – AB İLİŞKİLERİ KRONOLOJİSİ

23

TÜRKİYE – AB İLİŞKİLERİ KRONOLOJİSİ

Türkiye, AB ile entegrasyonunda 22 yıl süren “Geçis Dönemi”ni 31 Aralık 1995 tarihinde tamamlayarak, 1.1.1996 tarihi itibariyle, tam üyelik sürecinde “Son Dönem”e, sanayi ürünlerinde ve işlenmiştarım ürünlerinde sağlanan Gümrük Birliği ile girmiştir

1 Ocak

1996

Türkiye ile AB arasında Gümrük Birliği'nin gerçekleştirilmesi ile ilgili ve Gümrük Birliği döneminde uygulanacak usul, esas ve süreleri belirleyen 1/95 ve 2/95 sayılı kararlar Ortaklık Konseyi'nin 36 nci dönem toplantısında kabul edildi

6 Mart

1995

AT Komisyonu, Türkiye'nin tam üyelik başvurusu konusundaki “Görüş” ünde (Avis), Topluluğun, kendi iç pazarınıtamamlayabilme sürecinden önce (1992) yeni bir üyeyi kabul edemeyeceği ve Türkiye'nin katılmadan önce, ekonomik, sosyal ve siyasal alanda gelişmesine ihtiyaç duyulduğu hususlarına yer verdi.

18 Aralık

1989

24

TÜRKİYE – AB İLİŞKİLERİ KRONOLOJİSİ

Helsinki'de gerçekleştirilen Avrupa Konseyi Zirve Toplantısında Türkiye'ye adaylık statüsü

11-12 Aralık

1999

AB üyesi devletler ile tam üyeliğe aday 11 devlet Londra'da Avrupa Konferansı çerçevesinde toplanmıştır. Türkiye'nin kendi seçimi nedeni ile katılmadığı toplantıda, Fransa, Belçika ve İngiltere devlet ve hükümet başkanları; Türkiye'nin, Avrupa'nın geleceğinin bir parçası olduğunu ve bu tür toplantılarda Türkiye'yi de görmek istediklerini vurgulamıştır

12 Mart

1998

Avrupa Birliği'nin Lüksemburg'ta gerçekleştirdiği devlet ve hükümet başkanları zirvesi sonucunda Çek Cumhuriyeti, Slovak Cumhuriyeti, Macaristan, Polonya, Slovenya, Romanya, Bulgaristan, Litvanya, Letonya, Estonya ve Kıbrıs Rum Yönetimi tam üyelik için aday ülkeler olarak belirlenmiştir.

Türkiye ise aday ülkeler arasında zikredilmemiş, tam üyeliğe ehil olduğu teyid edilmiştir.

12-13 Aralık

1997

25

TÜRKİYE – AB İLİŞKİLERİ KRONOLOJİSİ

AB devlet ve hükümet başkanları Zirve toplantısında Türkiye’nin siyasi kriterleri yeterli ölçüde yerine getirdiği belirtilmiş ve katılım müzakerelerine 3 Ekim 2005 tarihinde başlanması kararlaştırılmıştır.

17 Aralık

Kıbrıs’ta referandum yapılmıştır. Kıbrıs Türk halkının yüzde 64.9’u Annan Planını onaylarken Kıbrıs Rum kesiminde ise halkın yüzde 75.83’ü planı reddetti.

24 Nisan

2004

Kopenhag Avrupa Konseyi Zirvesi’nde Türkiye’nin Kopenhag siyasi kriterlerini karşıladığı kararını alması halinde müzakerelerin gecikmeden başlatılacağı belirtildi.

Türkiye’ye görüşme tarihi verilmesi için süre verildi.

Diğer 13 ülke tarih aldı

12-13 Aralık

2002

26

TÜRKİYE – AB İLİŞKİLERİ KRONOLOJİSİ

Üyelik müzakerelerinin ilk aşamasını oluşturan tarama süreci, bilim ve araştırma alanında düzenlenen “tanıtıcı tarama” toplantısı ile başladı ve tüm fasıllardaki tarama toplantıları 13 Ekim 2006 tarihinde tamamlandı.

20 Ekim

Lüksemburg’da alınan kararla AB, Türkiye ile tam üyelik müzakerelerini başlattı.

3 Ekim

Türkiye, AB ile ilişkilerinin hukuki temelini oluşsturan 1963 tarihli Ankara Anlaşması’nı, 1 Mayıs 2004 tarihinde AB üyesi olan 10 ülkeyi kapsayacak şekilde genişleten “Ek Protokol”ü imzaladı.

30 Temmuz

2005

27

TÜRKİYE – AB İLİŞKİLERİ KRONOLOJİSİ

Tüketicinin ve Sağlığın Korunması ve Trans-Avrupa fasıllarının fiili müzakereleri açıldı.

19 Aralık

İstatistik ve Mali Kontrol fasıllarında fiili müzakereler açıldı26 Haziran

İşletmeler ve Sanayi Politikaları faslında fiili müzakereler açıldı.29 Mart

2007

AB Genel İşler Konseyi’nde bir araya gelen AB üye ülkelerinin Dışişleri Bakanları 8 başlıkta müzakerelerin askıya alınmasınıöngören 29 Kasım tarihli Komisyon Tavsiyesini kabul etti.Bu çerçevede, Komisyon Türkiye’nin Ek Protokol’e ilişkin taahhütlerini yerine getirdiğini doğrulayana kadar, 8 baslığın açılmayacağı ve geçici olarak kapatılamayacağını kararlaştırdı.KKTC’ye yönelik izolasyonların kaldırılmasının ise Ocak 2007’de görüşülmesi kararlaştırıldı.

11 Aralık

Taraması tamamlanan Bilim ve araştırma faslında fiili müzakereler Lüksemburg’da düzenlenen Hükümetlerarası Konferans’ta gerçekleşti. Türkiye’nin gerekli kriterleri yerine getirdiği belirtildi ve bu fasıl aynı toplantıda kapatıldı

12 Haziran

2006

28

Müktesebat Başlıkları

1. Malların Serbest Dolaşımı2. Kişilerin Serbest Dolaşımı3. Yerleşme Hakkı ve Hizmet Sunma

Serbestisi4. Sermayenin Serbest Dolaşımı5. Kamu İhaleleri 6. Şirketler Hukuku7. Fikri Mülkiyet Hukuku8. Rekabet Politikası9. Mali Hizmetler 10. Bilgi Toplumu ve Medya11. Tarım ve Kırsal Kalkınma12. Gıda Güvenliği, Veterinerlik ve

Bitki Sağlığı Politikası13. Balıkçılık 14. Ulaştırma Politikası15. Enerji 16. Vergilendirme17. Ekonomik ve Parasal Politika18. İstatistik

19. Sosyal Politika ve İstihdam 20. İşletme ve Sanayi Politikası21. Trans-Avrupa Ağları22. Bölgesel Politika ve Yapısal

Araçların Koordinasyonu 23. Yargı ve Temel Haklar24. Adalet, Özgürlük ve Güvenlik25. Bilim ve Araştırma26. Eğitim ve Kültür27. Çevre28. Tüketicinin ve Sağlığının

Korunması29. Gümrük Birliği30. Dış İlişkiler31. Dışişleri, Güvenlik ve Savunma

Politikası32. Mali Kontrol33. Mali ve Bütçesel Hükümler34. Kurumlar35. Diğer Konular

29

Müzakere Sürecinde Son Gelişmeler

4. Sermayenin Serbest Dolaşımı5. Kamu Alımları6. Şirketler Hukuku7. Fikri Mülkiyet Hukuku8. Rekabet Politikası9. Mali Hizmetler 11. Tarım ve KırsalKalkınma

16. Vergilendirme19. Sosyal Politika veİstihdam

29. Gümrük Birliği

26. Eğitim ve Kültür

17. Ekonomik ve Parasal Politika

20. İşletmeler ve Sanayi Politikası(29 Mart 2007)

18. İstatistik (26 Haziran 2007)

32. Mali Kontrol(26 Haziran 2007)

21.Trans-Avrupa Şebekeleri (19 Aralık 2007)

28. Tüketicinin ve Sağlığın Korunması (19 Aralık 2007)

25. Bilim ve Araştırma

12 Haziran 2006 Taramasıtamamlanan bufasılda fiili müzakereler Lüksemburg’da düzenlenen HükümetlerarasıKonferans’ta gerçekleşti. Türkiye’nin gerekli kriterleri yerine getirdiği belirtildi ve bu fasıl aynıtoplantıda kapatıldı.

Açılış Kriteri Belirlenen Fasıllar

Açılış Kriteri Belirlenmeyen Fasıllar

Müzakeresi Halihazırda Sürdürülen Fasıllar

Açılan ve Geçici Olarak Kapatılan Fasıllar

30

AT/AB’ye devredilecek yetkiler

● İç Pazarın işleyebilmesi için gerekli olan rekabet kuralları

● Para Politikası

● Ortak Ticaret Politikası

● Gümrük Birliği

● Ortak balıkçılık politikasıaltında yer alan canlıdeniz kaynakları

● İç Pazar● Özgürlük, güvenlik ve

adalet alanları (AB’nin bu konularda yasama yetkisi yoktur)

● Tarım ve Balıkçılık (sudaki biyolojik kaynakların korunması dışında)

● Ulaşım ve Trans-Avrupa ağları

● Enerji● Sosyal politika (ekonomik,

sosyal, bölgesel uyumlaşma)

● Çevre, tüketici korunmasıve kamu sağlığına ilişkin ortak güvenlik

AT/AB ile paylaşılacak yetkiler

31

Genişlemenin Ekonomik Hedefleri

� İstikrarlı Birlik

� Fiyat istikrarı çapası

� Daimi Bütçe Disiplini

� Tek Pazarın oluşturulması (döviz kuru riski elimine edilerek)

� Tek para birimi Euro ile şeffaflık ve rekabet ortamının yaratılarak, istihdam ve büyümenin güçlendirilmesi

32

Türkiye bugün AB’ye üye olsa

AB’nin

1) Nüfusu % 15.6

2) Yüzölçümü % 19.4

3) Milli Geliri % 4.3 artacak

4) Ortalama Geliri ise % 9.8 düşecektir

33

Türkiye’nin Üyeliğinden AB’nin beklentisi

1. Avrupalı firmaların rekabet gücünü geliştirecek bir süreç1. Pazar yakınlığı2. Düşük emek maliyeti3. Doğal Kaynaklara erişim

2. Dünyanın en büyük tek pazarı olma yolunda bir adım daha atılması

1. Ekonomik büyüme2. İstihdam

3. Avrupa’da yaşam kalitesinde iyileşme sağlanması1. Çevrenin korunması2. Suç ve kanun dışı göçe karşı AB politikalarının benimsenmesi

4. AB GSYİH yıllık artışında sürekliliğin sağlanması

5. AB üyelerine yeni iş olanakları yaratılması

34

Türkiye’nin AB’ye Katkıları (AB’nin Kazanımları)

Siyasi Boyutu

� Bölgesinde güçlü Türkiye, istikrar unsuruAvrupa’nın siyasi birlik olmasına katkı

Güvenlik Boyutu

� Avrupa güvenliğine destek; AB ortak savunma ve güvenlik boyutunu güçlendirme

� Orta Doğu ve İslam Konferansı Örgütü ülkeleri ile ilişkide olan Türkiye, AB’nin dış politikasına katkı sağlar

� Türkiye üyelikle, AB standartlarında sınır kontrolügerçekleştirir, böylece kaçak göç, uyuşturucu, silah kaçakçılığı ile mücadelede destek

35

Türkiye’nin AB’ye Katkıları (AB’nin Kazanımları)

Ekonomik Boyutu

� Türkiye AB için büyük pazar� Genç nüfusu ve yetişmiş kalifiye vatandaşları ile insan

kaynağı� Ekonomik anlamda güçlenecek Türkiye’den AB’ye göç

azalacak� Türkiye, Avrasya enerji koridoru üzerindedir

Kültürel Boyutu

� Renkli kültürel değerleri ile Türkiye, kültürel kaynaşmaya önem veren AB’ye zenginlik katacak

� Dünya vatandaşı yaratma fikrini güçlendirecek

36

Türkiye’nin Kazanımları� Türkiye, Avrupa Birliği’ni yöneten ülkeler arasına katılacak; AB karar

mekanizmalarında yer alacaktır

� AB’nin ekonomik kriterlerine ulaşacak, mevcut fonlardan yararlanacak, yabancı sermayenin doğrudan akışı bir ölçüde hızlanacaktır

� Avrupa Birliği’ne üyelik, Türkiye’deki istikrarı sağlamlaştıracaktır

� Gelir dağılımı daha adil olacak

� Bölgesel gelişmişlik farklılıkları azalacak

� Çevre, eğitim, sağlık ve sosyal güvenlik ile çalışma ilişkileri başta olmak üzere, toplum yaşamının birçok alanında belirgin iyileşmeler yaşanacaktır

� Bürokratik hantallıkla ve yolsuzlukla mücadelede önemli ölçüde yol alınabilecektir

� Küresel boyutta ise; AB gibi siyasal, ekonomik ve sosyal anlamda güçlü bir bloka üye olacak olan Türkiye’nin dünya ölçeğindeki konumu ve rolü güçlenecektir

37

2008 YILI İLERLEME RAPORU24. Fasıl: Adalet, Özgürlük ve Güvenlik

� Göç alanında bir miktar gelişme kaydedilmiştir.

� İltica alanında sınırlı ölçüde ilerleme kaydedilmiştir.

� Dış sınırlar ve Schengen’e ilişkin mevzuata uyum konusunda sınırlı ölçüde ilerleme kaydedilmiştir.

� Özel hukuk konularında adli işbirliği alanında, Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında yeni bir yasa kabul edilmiştir. 1980 tarihli Çocuk Kaçırma Hakkındaki Lahey Sözleşmesi’ni uygulama kanunu da keza kabul edilmiştir.

� Cezai konularda adli işbirliği alanında bir ilerleme kaydedilmemiştir.

38

•Polis işbirliği konusunda sınırlı bir ilerleme sağlanmıştır:

� İcra makamları için uluslararası standartlarla uyumlu bir etik kodu kabul edilmiştir.

� Türkiye, polis işbirliği alanında birçok ikili anlaşma imzalamıştır.

� Kişisel bilgilerin korunması alanında bir mevzuatın olmaması ve bağımsız bir denetleme makamının bulunmaması, Europol ile operasyonel bir işbirliği anlaşması yapılmasını engellemektedir (Stratejik bir işbirliği anlaşması 2004 yılından beri yürürlüktedir). Bu durum, uluslararası alanda işbirliğinde de zorluklar yaratmaktadır.

� Kanun uygulayıcı makamlar ve yargı organlarıarasında daha yakın işbirliği ve iletişim olmasıönem taşımaktadır.

39

� Örgütlü suçlarla mücadele alanında bazı ilerlemeler gözlemlenmiştir.

� İnsan ticaretiyle mücadele alanında ilerlemeler sürmüştür. İnsan Ticaretiyle Mücadele Görev Gücü sistematik olarak düzenlenmişve yerel idareleri kapsayacak şekilde genişletilmiştir.

� Terörizmle mücadele alanında, Terörle Mücadele Yüksek Kurulu temel makam olmaya devam etmektedir. Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun’un kabul edilmesini takiben, terörizmin finansmanı ile bağlantılı şüpheli işlemlerin Mali Suçları Araştırma Kurulu’na (MASAK) bildirilmesini zorunlu kılan uygulama yasaları çıkarılmıştır.

� Uyuşturucuyla mücadele konusunda bir miktar ilerleme kaydedilmiştir. AB Uyuşturucu Stratejisi ve AB Uyuşturucu Eylem Planı 2005-2012 ile uyumlu bir Ulusal Strateji’nin kabul edilmesini takiben, bir Eylem Planı (2007-2009) yürürlüğe konmuştur.

� Gümrük işbirliği alanında bir miktar ilerleme sağlanmıştır. Tarama sistemlerinin güçlendirilmesiyle, Gümrük Müsteşarlığı’nın idari ve operasyonel kapasitesi geliştirilmiştir.

40

Sonuç

� Bütüne bakıldığında, özellikle uyuşturucu kaçakçılığı ve insan ticaretinin önlenmesi alanlarında olmak üzere, bir miktar ilerleme kaydedildiğini belirtmek mümkündür.

� Bu fasıla ilişkin olarak mevzuatla uyum başlamıştır, ancak vize politikası ve cezai konularda adli işbirliği gibi alanlarda uzun vadeli çalışmaların yapılmasıgerekmektedir.

� Aynı durum, ciddi bir mesele olmaya devam eden örgütlüsuçlarla mücadele alanında da geçerlidir.

� İltica ve göç konularının yönetimine ilişkin kapasitenin iyileştirilmesine ihtiyaç vardır.

� Entegre Sınır Yönetimi Hakkındaki Ulusal Eylem Planı’nın uygulanmasına ilişkin çalışmaların hızlandırılmasıgereklidir.

� Avrupa Topluluğu ile Türkiye arasındaki Geri Kabul Anlaşması müzakerelerinin yeniden başlatılmasına ihtiyaçvardır.

4136.9701.683,2 45,5 İspanya

AB

6.170300,448,7Güney Afrika

8.522338,739,7Arjantin

2.181496,8227,8Endonezya

21.221528,324,9Suudi Arabistan

11.463798,9 69,7Türkiye

19.638953,5 48,6 G. Kore

50.1501.069,321,3 Avustralya

10.7471.142,6106,3 Meksika

8.6761.664,7191,9 Brezilya

12.5791.778,7141,4 Rusya

1.0431.237,41.186,2Hindistan

47.073 G71.564,133,2Kanada

40.450 G72.399,359,3İtalya

45.681 G72.787,461,0İngiltere

48.012 G72.978,162,7Fransa

46.499 G73.818,582,1Almanya

3.1804.222,41.327,7Çin

37.940 G74.844,4 127,7 Japonya

47.025 G714.334,0304,8 ABD

Kişi Başına GSYH(Dolar)GSYH (Milyar $)Nüfus(Milyon)Ülkeler

G 20 ÜLKELERİ 2008 IMF tahmini verileri

42

�Global gayri safi yurtiçi hasılanın (GSYH) yüzde 79'u ve ticaretin yüzde 80'i

�6,7 milyarlık dünya nüfusunun yüzde 70'i

�IMF’nin 2008 tahminlerine göre, dünyadaki tüm ülkelerin toplam GSYH'si, yani o yıl içinde ürettikleri mal ve hizmetlerin bütünü 62 trilyon 54 milyar dolar

�ABD 14 trilyon 334 milyar dolar GSMH ile global rakamın dörtte birine sahip

�Kişi başına düşen milli gelir açısından da Türkiye 11 bin 463 dolarla listede 12. sırada

43

G-20 ÜLKELERİİİİNİİİİN GSYİİİİH'LARI (Milyar $)

300,4131112Güney Afrika

338,7282141Arjantin

496,8141114Endonezya

528,3129105Suudi Arabistan

798,9188151Türkiye

953,5 407253Güney Kore

1.069,3390297Avustralya

1.142,6475263Meksika

1.664,7760465Brezilya

1.778,7375579Rusya

1.237,4460323Hindistan

1.564,1612573Kanada

2.399,31.1501.094İtalya

2.787,41.374976İngiltere

2.978,11.4101.195Fransa

3.818,52.0811.720Almanya

4.222,4991355Çin

4.844,44.3952.970Japonya

14.334,08.7095.554ABD

2008 (tahmini)19991990

44

G-20 ÜLKELERİİİİNİİİİN İİİİHRACATI Milyar $

63,964,063,863,163,463,762,0G-20'nin Payıııı (%)

5.5885.4185.5055.3205.1043.3791.921Dünya Toplam İİİİhracatıııı

3.5693.4673.5143.3573.2352.1531.190G-20 Toplam İİİİhracatıııı

2727262322133Türkiye

513961615044109Suudi Arabistan

7575888981--Rusya

13611711096802716Meksika

23821421420219212868Kanada

419388421411443288130Japonya

23024624025223417078İİİİtalya

268272281262242185110İİİİngiltere

3633353331189Hindistan

1451321361301256518Güney Kore

27263129282426Güney Afrika

301306290288285217116Fransa

49495350452622Endonezya

1951841831511496218Çin

48515348473120Brezilya

56566360534022Avustralya

2326262421128Arjantin

543543512524524410193Almanya

702682689625585394226ABD

1999199819971996199519901980

45

G-20 ÜLKELERİİİİNİİİİN İİİİTHALATI Milyar $

64,063,062,662,161,963,360,2G-20'nin Payıııı (%)

5.7405.5225.5985.4145.1623.4661.999Dünya Toplam İİİİthalatıııı

3.6753.4803.5033.3633.1982.1931.204G-20 Toplam İİİİthalatıııı

4146494436228Türkiye

28302928282430Suudi Arabistan

4060746961--Rusya

14913111594763019Meksika

22020620117516812363Kanada

311280339349336235142Japonya

217218210208206182101İİİİtalya

318314307287265223116İİİİngiltere

45434138352415Hindistan

120931451501357022Güney Kore

27293330311820Güney Afrika

291288272282281234135Fransa

24274243412211Endonezya

1661401421391295320Çin

52616557542325Brezilya

69656665614222Avustralya

2631302420411Arjantin

474471446459464346188Almanya

1.059944899822771517257ABD

1999199819971996199519901980