tÜrk dİlİ ve edebİyati - rks-gov.net · web viewbaşlıca dil grupları ve türkçenin dünya...

21
TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI Dil Ağırlıklı Liselere Yönelik haftalık 5, yıllık toplam 185 ders saati GİRİŞ En yaygın ve çok yönlü iletişim aracı olan konuşmanın hayatın her alnında büyük önemi var. Anadili öğretimi ile her seviyedeki öğrencinin karşılaşacağı yeni kavramları daha iyi öğrenmesi ve bu kavramlardan yararlanarak, daha sağlıklı iletişim kurması sağlanacaktır. Dilin kurallarının ezberletilmesinden çok, bu kuralların günlük konuşmaya uygulama alışkanlığının edinilmesi ve öğrencinin doğuştan öğrenmeye başladığı dili ihtiyaçlarına göre çeşitlendirmesi, kelime servetinin zenginleştirmesi ve anlatım kültürünü geliştirerek etkili konuşma sanatının imkanlarından yararlanması sağlanır. İnsanların farklı yer ve durumlarda düşünce, istek, şikayet, talep vb. ihtiyaçlarını sözlü ve yazılı olarak birey ve kitlelere aktarırken etkili olabilmeleri, aktarma tarzlarına bağlıdır. İşte bu farklı durumlarda öğrencilerin baş vuracakları anlatım şekli önem kazanmaktadır. Yukarıda belirtilen durumlardaki anlatım 43

Upload: others

Post on 31-Mar-2020

8 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI - rks-gov.net · Web viewBaşlıca Dil Grupları ve Türkçenin Dünya Dilleri Arasındaki Yeri Türk Yazı Dilinin Tarihi Gelişimi Lehçe, Şive, Ağız

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI Dil Ağırlıklı Liselere Yönelik haftalık 5,

yıllık toplam 185 ders saati

GİRİŞ

En yaygın ve çok yönlü iletişim aracı olan konuşmanın hayatın her alnında büyük önemi var. Anadili öğretimi ile her seviyedeki öğrencinin karşılaşacağı yeni kavramları daha iyi öğrenmesi ve bu kavramlardan yararlanarak, daha sağlıklı iletişim kurması sağlanacaktır.

Dilin kurallarının ezberletilmesinden çok, bu kuralların günlük ko-nuşmaya uygulama alışkanlığının edinilmesi ve öğrencinin doğuştan öğrenmeye başladığı dili ihtiyaçlarına göre çeşitlendirmesi, kelime serve-tinin zenginleştirmesi ve anlatım kültürünü geliştirerek etkili konuşma sanatının imkanlarından yararlanması sağlanır.

İnsanların farklı yer ve durumlarda düşünce, istek, şikayet, talep vb. ihtiyaçlarını sözlü ve yazılı olarak birey ve kitlelere aktarırken etkili olabilmeleri, aktarma tarzlarına bağlıdır. İşte bu farklı durumlarda öğrencilerin baş vuracakları anlatım şekli önem kazanmaktadır. Yukarıda belirtilen durumlardaki anlatım teknikleri Kompozisyon dersinde benimsetilmeye çalışılacaktır.

Düşünen bir varlık olan insan yaşadığı toplum içerisinde o toplumun oluşturduğu değer yargılarına, geleneklerine belli bir ölçüde uyar ve tarih boyunca meydana getirdiği güzel sanat eserlerini sürekli olarak benimseyerek yaşar. Ancak bu değerlerin daha sistematik ve bilinçli bir şekilde takip edilmesi ve bu eserler hakkında düşüncelerinin daha objektif olması için ölçütler Edebiyat dersinde verilmeye çalışılır. Bu ders süresince öğrenciler eleştirel düşüncelerini geliştirerek kendilerini ifade etmeye yüreklendirilir.

43

Page 2: TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI - rks-gov.net · Web viewBaşlıca Dil Grupları ve Türkçenin Dünya Dilleri Arasındaki Yeri Türk Yazı Dilinin Tarihi Gelişimi Lehçe, Şive, Ağız

UZAK HEDEFLER

1. Türk Dili ve Edebiyatı öğrenimi vasıtasıyla hür, tarafsız, dengeli ve sistemli düşünme alışkanlığı kazanmak.

2. Okuma, dinleme ve izleme yoluyla öğrendiklerini erdemli davranışlar haline getirmek.

3. Teknolojik gelişmelere ve çağdaş bilimlere ilgi duymak.

4. Edinilen bilgi ve becerileri diğer derslerde ve hayatı boyunca kullanma alışkanlığı kazanmak.

5. Kendini yetiştirmek için çağdaş iletişim araçlarından yararlanmak ve bu araçları kullanabilmek.

GENEL HEDEFLER

11. sınıf Türk Dili ve Edebiyatı dersinin öğrencilere yönelik genel hedefleri:

1. Dinlediklerini, okuduklarını incelik ve derinlikleri ile kavrayabilmek.

2. Duyduklarını, gördüklerini, düşündüklerini ve anladıklarını söz veya yazı ile plânlı, etkili, akıcı ve anlaşılır bir şekilde anlatabilmek.

3. Dünya çapında verilen Türk dili yapıtlarını tanıyabilmek.

4. Yazarken ve konuşurken Türkçenin yazımına, söyleyişine ve estetik inceliklerine özen gösterebilmek.

5. Türk Edebiyatı dönemlerini, akımlarını, başlıca özellik ve temsilcilerini kavrayabilmek.

6. Türk Edebiyatıyla eş zamanlı gelişen Dünya Edebiyatı akımları, türleri, temsilcileri ve eserlerin başlıcalarını tanıyabilmek.

7. Türk dilinin özelliklerini öğrenip kullanmak ve bu yolla bilgi edinme, kavrama, analiz ve sentez yapabilmek.

8. Sözlü ve yazılı olarak metin tahlili ve yeni metinler oluşturma etkinliklerine katılabilmek.

44

Page 3: TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI - rks-gov.net · Web viewBaşlıca Dil Grupları ve Türkçenin Dünya Dilleri Arasındaki Yeri Türk Yazı Dilinin Tarihi Gelişimi Lehçe, Şive, Ağız

Kategori: EDEBİYAT Öngörülen ders saati: 82 (% 44,59)

Alt Kategori Program İçeriği Özel Hedefler Kazanımlar1. Edebi Türler

2. Edebi Akımlar

3. Edebi Metinler

- Edebiyat ile Diğer Bilim Dalları Arasındaki İlişki

- Edebiyat Tarihi ve ÖnemiTürk Edebiyatı Dönemleri

Edebiyatın diğer bilim dallarıyla ilişkisini kavrayabilme-Edebiyat tarihinin önemini kavrayabilme- Türk Edebiyatı dönemlerini söyleyebilme

Öğrenci:Edebiyat ile tarih, psikoloji, sosyoloji, kültür ve güzel sanatlar arasındaki ilişkiyi açıklarEdebiyat tarihinin kapsamını açıklarEdebiyat tarihinin önemini açıklarİslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı, İslami Devir Türk Edebiyatı, Batı Etkisinde Gelişen Türk Edebiyatı dönemlerini sıralar

- Dönemle İlgili Genel Bilgiler- Sözlü Eserler► Destan, Koşuk, Sav,

Sagu- Yazılı Eserler► Göktürk Kitabeleri- İslamiyet Öncesi Türk

Edebiyatı Genel Özellikleri- Karşılaştırmalı Destan

ÖrnekleriManas Destanı, İlyada, Şahname

İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatını ana hatlarıyla kavrayabilmeİslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı sözlü eserlerini inceleyebilmeİslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı yazılı eserlerini inceleyebilme

Öğrenci:Eski Türklerde şaire verilen değeri ve toplumdaki rolünü açıklarEski Türklerde kültürel yapıyla şiir arasındaki ilişkiyi açıklarİslamiyet’ten Önceki Türk Edebiyatının nasıl oluştuğunu açıklarDestan, Koşuk, Sagu, Sav örneklerini içerik, biçim, dil ve anlatım bakımından incelerSözlü eserlerin kültürümüzdeki yerini açıklarTürk destanlarından biriyle dünya destanlarından birini karşılaştırarak benzer ve farklı yönlerine örnekler verirGöktürk Kitabeleri tarihi önemini ve kültürel değerini açıklarGöktürk Kitabelerinin içeriğini özetlerGöktürk Kitabelerinin dil ve anlatım özelliklerini inceler

- Türklerin İslamiyet’i Kabulü İslamiyet’in Türk kültür ve Öğrenci:

45

Page 4: TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI - rks-gov.net · Web viewBaşlıca Dil Grupları ve Türkçenin Dünya Dilleri Arasındaki Yeri Türk Yazı Dilinin Tarihi Gelişimi Lehçe, Şive, Ağız

ve Geçiş Dönemi- Geçiş Dönemi Eserleri► Kutadgu Bilig► Divan-ü Lugati’t Türk► Atabet’ül Hakayık► Divan-ı Hikmet- Klasik Türk Edebiyatının

Genel Özellikleri- Klasik Türk Edebiyatı

Manzum Eser Örnekleri► Mesnevi (Mevlana)► Mesnevi (Şeyhi)► Mesnevi (Süleyman Çelebi)► Mesnevi (Şeyh Galib)► Kaside (Fuzuli)► Gazel (Baki)► Gazel (Nabi)► Şarkı (Nedim)- Klasik Türk Edebiyatı

Mensur Eser Örnekleri► Muhakemet’ul Lugateyn (Ali

Şir Nevai)► Tezkire (Latifi)► Tarih (Naima)► Seyahatname (Evliya Çelebi)- Türk Halk Edebiyatının

Genel Özelikleri- Anonim Türk Halk Edebiyatı- Anonim Türk Halk Edebiyatı

Manzum Eser Örnekleri

yaşayışına etkilerini kavrayabilmeGeçiş dönemi eserlerini inceleyebilmeKlasik Türk Edebiyatını genel hatlarıyla tanıyabilmeKlasik Türk Edebiyatı manzum ve mensur eser örneklerini inceleyebilmeTürk Halk Edebiyatını genel hatlarıyla tanıyabilmeTürk Halk Edebiyatı manzum ve mensur eser örneklerini inceleyebilme

Geçiş dönemi eserlerinin hangi ortamda ve niçin yazıldığını açıklarGeçiş dönemi eserlerinden alınan örnek metinleri içerik, dil ve anlatım bakımından inceler.Geçiş dönemi eserleri konularının başlıcalarını sayarKlasik Türk Edebiyatının tarihi oluşumunu özetlerGazel, Kaside, Mesnevi, Şarkı örneklerini içerik, biçim, dil ve anlatım özellikleri bakımından incelerMensur eser örneklerini farklı özellikleri bakımından değerlendirirTürk Halk Edebiyatının tarihi oluşumunu açıklarTürk Halk Edebiyatının: Anonim Halk Edebiyatı, Aşık Edebiyatı ve Dini-Tasavvufi Halk Edebiyatı alanların adlarını sıralarTürk Halk Edebiyatı alanlarının özelliklerini söylerTekerleme, Mani, Ninni, Türkü, İlahi, Deme, Koşma, Varsağı, Semai örneklerini içerik, biçim, dil ve anlatım özellikleri bakımından incelerİslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı, Geçiş Dönemi, Klasik ve Halk Edebiyatı manzum ve mensur eserlerini karşılaştırır

46

Page 5: TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI - rks-gov.net · Web viewBaşlıca Dil Grupları ve Türkçenin Dünya Dilleri Arasındaki Yeri Türk Yazı Dilinin Tarihi Gelişimi Lehçe, Şive, Ağız

► Tekerleme► Ninni► Mani► Türkü- Anonim Türk Halk Edebiyatı

Mensur Eser Örnekleri► Dede Korkut Hikayeleri► Halk hikayeleri► Nasrettin Hoca Fıkraları► Karagöz ve Hacivat- Dini-Tasavvufi Türk Halk

Edebiyatı- Dini-Tasavvufi Türk Halk

Edebiyatı Manzum Eser Örnekleri

► İlahi (Yunus Emre)► İlahi (Hacı Bayram Veli)► Deme (Pir Sultan Abdal)- Dini-Tasavvufi Türk Halk

Edebiyatı Mensur Eser Örnekleri

► Hacı Bektaşi Veli► Erzurumlu İbrahim Hakkı- Aşık Edebiyatı- Aşık Tarzı Türk Şiiri► Koşma (Karacaoğlan)► Semai (Erzurumlu Emrah)► Varsağı (Dadaloğlu)

Destan (Kayıkçı Kul Mustafa)– Edebi Akımlar Edebi akım özeliklerini ve Öğrenci:

47

Page 6: TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI - rks-gov.net · Web viewBaşlıca Dil Grupları ve Türkçenin Dünya Dilleri Arasındaki Yeri Türk Yazı Dilinin Tarihi Gelişimi Lehçe, Şive, Ağız

► Klasizm► Romantizm► Realizm► Natüralizm► Sembolizm► Parnasizm

– Dünya Edebiyatından Örnekler► Sadi► Shakspeare (Şekspir)► Cervantes (Servantes)► Lev Tolstoy► Goethe (Göte)► Tagor► Steinbeck (Ştaynbek)

başlıca temsilcilerini söyleyebilmekDünya Edebiyatı manzum ve mensur eserlerini inceleyebilmekEserleri incelenen şair ve yazarların edebi yönünü kavrayabilme

Klasizm, Romantizm, Realizm, Natüralizm, Sembolizm ve Parnasizm özelliklerini söylerManzum ve mensur eserlerde işlenen konuları açıklarManzum ve mensur eserlerin dil ve anlatım özelliklerini açıklarTürk Edebiyatı ve Dünya Edebiyatı eserlerini karşılaştırır

Kategori: TÜRK DİLİ Öngörülen ders saati: 46 (% 25,00)

Alt Kategori Program İçeriği Özel Hedefler Kazanımlar1. Ses Bilgisi

2. Dilbilgisi

3. Dilbilim

– Dil Grupları ve Türk Dili► Başlıca Dil Grupları ve

Türkçenin Dünya Dilleri Arasındaki Yeri

► Türk Yazı Dilinin Tarihi Gelişimi

► Lehçe, Şive, Ağız

Dünyada konuşulan belli başlı dilleri gruplandırabilmeTürkçenin dünya dilleri arasındaki yerini kavrayabilmeTürk yazı dilinin tarihi gelişimini öğrenebilmeTürkçenin farklı söylenişlere sahip olduğunu anlayabilme

Öğrenci:Dünya dillerini köken ve yapı bakımından gruplandırırTürkçenin ait olduğu dil grubunu açıklarTürk yazı dilinde kullanılan alfabelerin isimlerini ve temel özelliklerini sıralarTürk dilinin tarihi gelişimini özetlerTürkçenin farklı lehçe, şive ve ağızları olduğunu açıklarAnadolu Türkçesi şivelerinin adlarını söyler.

– Eylemler► Eylemlerin Cümle İçindeki

Görevi

Metinde geçen eylemleri inceleyebilmeMetinde geçen basit ve birleşik

Öğrenci:Metinde geçen eylemleri bulurEylemlerin cümle içindeki görevini açıklar

48

Page 7: TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI - rks-gov.net · Web viewBaşlıca Dil Grupları ve Türkçenin Dünya Dilleri Arasındaki Yeri Türk Yazı Dilinin Tarihi Gelişimi Lehçe, Şive, Ağız

► Eylemlerde Kip ve Kişi Ekleri► Eylemlerde Zaman Basit Zamanlı Eylemler ve Çekimleri

Bildirme Kipleri Dilek Kipleri

Birleşik Zamanlı Eylemler ve Çekimleri Eylemlerde Çatı Yapısı Bakımından Eylemler Eylemsiler

– Ek Eylemler ve Çeşitleri

zamanlı eylemleri inceleyebilmeMetinde geçen eylemleri çatıları bakımında inceleyebilmeMetinde geçen eylemleri yapıları bakımında inceleyebilmeMetinde geçen eylemsileri bulabilmeMetinde geçen ek eylemleri bulabilme

Eylemin aldığı kip eklerini bulurEylemlerin kip eklerini konuşmada ve yazıda uygularBildirme ve dilek kiplerini bulurBirleşik zamanlı eylem kiplerini bulurBirleşik zamanlı eylemleri konuşma ve yazmada uygularÖzne ve nesneye göre eylem çatılarını incelerBasit, türemiş ve birleşik eylemleri incelerAd eylem, sıfat eylem ve bağ eylemleri bulurEk eylemleri bulurEk eylemlerin oluşmasını açıklarEk eylemlerin çekimini yaparEylemlerin bütün şekillerini konuşma ve yazıda doğru kullanır

– Ad Türünden Sözcükler► İlgeçler► Bağlaçlar► Ünlemler

– Kelime Çözümlemeleri

Metinde geçen ilgeçleri bulabilmeMetinde geçen bağlaçları bulabilmeMetinde geçen ünlemleri bulabilmeSözcük çözümlemeleri yapabilme

Öğrenci:İlgeç ve bağlaçların cümle içindeki görevini açıklarİlgeç ve ünlemlerin cümleye kattığı anlamı açıklarİlgeç, bağlaç ve ünlemleri konuşma ve yazıda doğru kullanırSözcük türlerinin tamamını tanır

Kategori: KOMPOZİSYON Öngörülen ders saati 42 (% 22,97)

Alt Kategori Program İçeriği Özel Hedefler Kazanımlar1. SözlüKompozisyon

– Kompozisyonun Amacı ve Hayatımızdaki Yeri

– Yazılı Kompozisyonda Başarılı Olmanın Yolları

Kurallara uygun yazılmış yazıları inceleyebilmeKurallara uygun olarak kompozisyon yazabilme

Öğrenci:Metnin konusunu açıklarMetinde işlenen ana ve yardımcı düşünceleri söyler

49

Page 8: TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI - rks-gov.net · Web viewBaşlıca Dil Grupları ve Türkçenin Dünya Dilleri Arasındaki Yeri Türk Yazı Dilinin Tarihi Gelişimi Lehçe, Şive, Ağız

1. YazılıKompozisyon

– Kompozisyon Yazma Metodu– Kurallarına Uygun Kompozisyon

Yazma– Üslup Özellikleri– Plan Örnekleri Yapma ve yazma– Metin Eleştirme

Okuduğu metni üslup bakımından inceleyebilmeOkuduğu metnin planını çıkarabilme

Metnini planını çıkarırYazacağı metnin konusunu belirlerMetinde işlenecek ana ve yardımcı düşünceyi belirlerBelirlediği plana uygun metinler oluşturur

– Araştırma Teknikleri► Kütüphaneden Yararlanma► Internet’ten Yararlanma► Fişleme► Anket► Mülakat

– İhtiyaç Belirleme ve Planlama– Amaçları Belirleme ve Planlama,– Araştırma Kaynaklarını Belirleme– Raporlaştırma

► Başlık, Önsöz, İçindekiler, Tablolar Listesi

► Araştırmanın Konusu ve Amacı

► Bulguların Yorumlanması► Sonuç ve Öneriler

- Ekler

Bilgi toplama yöntemlerini kavrayabilmeBelirlenen bir konuda araştırma yapabilmeYapılan araştırmayı raporlaştırabilme

Öğrenci:Kütüphanede uyulması gereken kurallara uyarKitap kataloglarından yararlanırÖdünç aldığı kitapları zamanında iade ederInternet’ten yararlanma imkanlarını araştırırFişleme ve anket hazırlama tekniklerini uygularYapacağı araştırmanın konusunu ve amacını belirlerAraştırmanın planını çıkarırAraştırdığı konuya uygun bir başlık koyarAraştırdığı konuya kısa bir önsöz yazarAraştırma sonuçlarına göre tablo hazırlarBulguları yorumlarSonuç ve önerileri belirtir

– Metin İnceleme► Roman ve Hikaye İnceleme

Yöntemi► Şiir İnceleme Yöntemi

– Eser Tanıtma► Roman, Hikaye, Şiir Tanıtma

Metin inceleme yöntemlerini kavrayabilmeOkuduğu eseri tanıtabilme

Öğrenci:Roman ve hikaye inceleme yöntemlerini açıklarŞiir inceleme yöntemlerini açıklarOkuduğu roman, hikaye ve şiirlerin analizini yaparOkuduğu roman, hikaye ve şiiri tanıtırOkuduğu makale, fıkra, deneme, vb. tanıtır

50

Page 9: TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI - rks-gov.net · Web viewBaşlıca Dil Grupları ve Türkçenin Dünya Dilleri Arasındaki Yeri Türk Yazı Dilinin Tarihi Gelişimi Lehçe, Şive, Ağız

DERSLER ARASI İLİŞKİ

İnsan kelimelerle düşünür düşüncesinden yola çıkarak, en basit ihtiyaçlarımızdan en karmaşık duygu ve düşüncelerimizi, başkalarına açıklamak istediklerimizi ancak kelimelerden oluşturulan konuşmayla mümkün olmaktadır. Hal böyle iken bütün kavramlar kelimelerle ifade edildiklerinden, dil her alanla sıkı ilişkidedir.

Toplumla yakın ilişkide yaşayan insan sosyal bir yaratıktır. Ancak toplumun ferdi kabullenmesi, ferdin sahip olduğu değer yargılarına ve davranışlarına bağlıdır. Diğer yandan ferdin, bu davranış ve değer yargılarını benimsemesi toplumla etkileşimi sırasında rast gele ve düzensiz olarak gerçekleşir. Okutulacak olan edebiyat dersi sayesinde birey sınıf, cinsiyet, din, dil, ırk, yaş farkı gözetmeksizin toplumla uyum içinde nasıl yaşanacağı yolunda bilgiye sahip olacaktır. Bu açıdan bakıldığında edebiyatın sosyoloji, tarih, felsefe, güzel sanatlar, davranış bilimleri vb. alanlarla ilişkisi olduğu ortaya çıkıyor.

ÖĞRETİM YÖNTEM VE TEKNİKLERİ

Not: Öğretmen, iyi bir anadili altyapısı olan bir öğrencinin diğer derslerde de başarılı olacağı gerçeğinden hareketle öğrencilere anadili öğreniminin önemini vurgulayarak bu bilinç ile yetiştirmelidir.

Öğretmen, ilgi uyandırma, özendirme, cesaretlendirme görevini hiçbir zaman aklından çıkarmamalıdır. Öğrenci, öğretmenin dilediğinden çok, yaptığından etkilenir. Onun içindir ki öğretmen, bir öğrenci için en canlı ve etkili örnek olduğunu hiçbir zaman unutmayacak ve anadilini o yönde güzel kullanmaya özen gösterecektir.

Öğretmen, klasik öğretim anlayışında olduğu gibi “Öğretmen merkezli” öğretim yönteminden kaçınmalı, öğrenciyi ders ile ilgili tartışmaya katılması için özendirmeli, cesaretlendirmelidir.

Türk Dili ve Edebiyatı dersi öğretimi edebiyat, dilbilgisi ve kompozisyon etkinlikleri kaynaştırılmış olarak, birbirlerinden soyutlanmadan işlenmelidir. Özellikle dilbilgisi okuma, dinleme, anlama ve anlatım etkinliklerinin kusursuz olması için bir araç olarak kullanılmalıdır. O halde aşağıda belirtilen çalışmalar metinler üzerinde uygulanmalıdır:

a. Anlatma yöntemlerib. Soru cevap yöntemic. Problem çözme yöntemleri

Tümevarım yöntemi Tümdengelim yöntemi

51

Page 10: TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI - rks-gov.net · Web viewBaşlıca Dil Grupları ve Türkçenin Dünya Dilleri Arasındaki Yeri Türk Yazı Dilinin Tarihi Gelişimi Lehçe, Şive, Ağız

Çözümleme yöntemi Birleşim yöntemi

d. Grupta çalışma yöntemie. Tartışma yöntemi (Münazara, Panel, Zıt panel,

Sempozyum, Açık oturum, Forum, Beyin fırtınası)

Özellikle okumanın temel bilgi kaynağı olduğu düşünülürse, Gü-dümlü ve Eleştirel Okuma etkinlikleri için aşağıdaki teknikler önerilir:

a. INSERT (Eleştirel Okuma Etkileşimli İşaretleme Tekniği)

b. DRTA (Güdümlü Okuma ve Düşünme Çalışması Tekniği)

c. Başlık Bulma Tekniği

Açıklama: Yukarıdaki kategori tablolarında, kategoriye ait işleme ders saati sayıları verilmiş olup, toplam 170 ders saati kapsanmıştır. Program, yıllık 185 ders saatine göre geliştirildiğinden, 15 ders saati ders dışı etkinliklere ayrılmıştır. Zümre öğretmenleri ve ders öğretmenleri yıllık planlama esnasında bu ders dışı etkinlik saatlerinin sayısını 5 ders saati için değiştirebilirler. Bunun dışında, önemli günlerin anlamlarına ifade eden konuların işlenmesinde, bu saatler kullanılabilir.

ÖĞRETİM ARAÇ VE GEREÇLERİ

a. Türkçe dersi kitapları ve Türk dili ve edebiyatı kitaplarıb. Öğretmenlerin kılavuz ve yöntem kitaplarıc. Sözlüklerd. Ansiklopediler e. Dilbilgisi ve yazımla ilgili başvuru kitaplarıf. Klasik eserler ve öğrencilerin düzeylerine göre uyarlanmış

kitaplarg. Antolojilerh. Haritalari. Metinlerle ilgili resimlerj. Plak, bant ve kasetlerk. Film ve slaytlarl. Konuşma ve anlatımı geliştirecek küçük, büyük resimlerm. Canlı kaynaklar (yazar, şair, tiyatrocu vb)n. Bilgisayar, Interneto. Çeşitli görsel ve işitsel araçlar vb.

52

Page 11: TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI - rks-gov.net · Web viewBaşlıca Dil Grupları ve Türkçenin Dünya Dilleri Arasındaki Yeri Türk Yazı Dilinin Tarihi Gelişimi Lehçe, Şive, Ağız

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

Değerlendirme, yapılan bir gözlemin belirlenen kriterlerle uygu-nluğunun karşılaştırılması işlemidir. Değerlendirme işi, öğretimin ken-disi kadar zor ve karmaşık bir olaydır. Onun içindir ki değerlendirme, önceden belirlenen değerlendirme amacına yönelik ölçme teknikleriyle yapılır.

Değerlendirme sadece öğrencilerin başarı seviyesini ölçmek için yapılmaz. Her ne kadar hedef kitle öğrenciler olsalar bile, yapılan öğre-timin niteliği, programın uygunluğu ve verimliliği, uygulanan teknik ve yöntemlerin başarı derecesi, eksikliklerin giderilmesi gibi hedeflere yönelik değerlendirmeler, her öğretmenin göz önünde bulundurması gereken değerlendirme türleridir.

Değerlendirme tanımındaki belirlenen kriterlere uygunluk derecesi ölçme ile tespit edilir. Başka bir deyişle ölçme, değerlendirmenin temel aracıdır. Ancak bazı kazanımlar, ölçülemez niteliktedirler. Bu kazanımlar da öğrencinin duyuşsal (affective) alan gelişimini belirler. Örneğin, insan hak ve özgürlüklerine karşı saygı, çevreye karşı duyarlılık, çok topluluklu bir ortamda uyumlu yaşama alışkanlığı gibi. Bu kazanımlar izleme yoluyla değerlendirilir.

Bloom Taksonomisindeki bilişsel (cognitive) alan kazanımları olan – Bilgi– Kavrama– Uygulama– Analiz– Sentez– Değerlendirme

gibi kazanımlar değişik test teknikleriyle ölçülüp değerlendirilir. Ölçme işleminden önce, ölçme konusu olan (bilgi, kavrama, uygulama, analiz, sentez, değerlendirme) kazanımların belirtildiği bir belirtke tablosu yapılmalıdır. Bu belirtke tablosu ışığında yapılacak ölçme çeşitlerinin başlıcaları aşağıda verilmiştir.

Sözlü Testler Yazılı Testler

– Kısa Cevaplı Çok Sorulu Testler– Uzun Cevaplı Az Sorulu Testler

Objektif Testler– Çoktan Seçmeli Testler– Doğru Yanlış Cevaplı Testler– Boşluk Doldurmalı Testler– Eşleştirmeli Testler

53

Page 12: TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI - rks-gov.net · Web viewBaşlıca Dil Grupları ve Türkçenin Dünya Dilleri Arasındaki Yeri Türk Yazı Dilinin Tarihi Gelişimi Lehçe, Şive, Ağız

DERS DIŞI ETKİNLİKLER

Öğrencilerin ilgi alanlarına göre değişik etkinliklere katılmalarını teşvik etmek, başka bir deyişle değişik yazın ve sanat etkinliklerine yö-nlendirmek, bilgi ve becerilerini geliştirmeye yardımcı olmak öğretmenin ve velilerin yardım edebilecekleri bir konudur. Bu etkinlikler yazın saati, duvar gazetesi, okul dergisi, tiyatro, bilgi yarışmaları, kardeş okul ziya-reti vb. olabilir. Bu etkinlikler sayesinde öğrenciler, kendilerini ifade et-mekte daha rahat, fikirlerinde daha özgün ve eleştirici, bilgiyi aramada daha istekli olacakları muhakkaktır. Ancak bazı durumlarda ilgisiz oldukları alanlara da ilgilerini çekmek onları yeni keşiflere götürebilir

SONUÇ

Üçüncü seviye ders programının süreklilik arz etmesi için, bu seviyenin sınıflara göre program yapısı aşağıdaki gibi olmalıdır:

a. 10. sınıfta;Edebiyat: Temel edebiyat bilgileri (nazım, nesir, tür, şekil vb.),Türk Dili: Ses bilgisi, anlam bakımından kelimeler, kelime yapısı ve çeşitleri (isim, sıfat, zamir, zarf),Kompozisyon: Sözlü ve yazılı kompozisyonları geliştirme,

b. 11. sınıftaEdebiyat: Başlangıçtan Tanzimat Dönemi’ne kadar Türk Edebiyatı’nın seçkin eserleri ile Dünya Edebiyatı ve bölge edebiyat örnekleri.Türk Dili: Kelime çeşitleri (eylem, eylemsi, ilgeç, bağlaç, ünlem),Kompozisyon: Yazılı kompozisyon, araştırma, metin inceleme ve tanıtma.

c. 12. sınıftaEdebiyat: Tanzimat’tan günümüze kadar çeşitli dönem, fikir ve sanat akımları ve bunlara bağlı oluşmuş edebi eserler, çağdaş Türk edebiyatları,Türk Dili: Cümle, cümle çözümlemeleri,Kompozisyon: Türlerine göre yazılı kompozisyon

54