tình trạng thiếu cơ (sarcopenia) ở việt...

28
Đoàn Công Minh Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch Bệnh viện Nhân dân 115 TP Hồ Chí Minh Việt Nam Tình trạng thiếu cơ (sarcopenia) ở Việt Nam Bs Đoàn Công Minh PGs Phạm Ngọc Hoa Gs Nguyễn Văn Tuấn Ths Hồ Phạm Thục Lan 1

Upload: others

Post on 11-Jun-2020

16 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Tình trạng thiếu cơ (sarcopenia) ở Việt Namhoiloangxuonghcm.vn/vi/Portals/0/BaoCao2012/...Tai... · Té ngã chứcnăng động Loãng xương 18 tỷ USD. Đoàn Công

Đoàn Công Minh – Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch – Bệnh viện Nhân dân 115 – TP Hồ Chí Minh – Việt Nam

Tình trạng thiếu cơ

(sarcopenia) ở Việt Nam

Bs Đoàn Công Minh PGs Phạm Ngọc Hoa Gs Nguyễn Văn Tuấn

Ths Hồ Phạm Thục Lan

1

Page 2: Tình trạng thiếu cơ (sarcopenia) ở Việt Namhoiloangxuonghcm.vn/vi/Portals/0/BaoCao2012/...Tai... · Té ngã chứcnăng động Loãng xương 18 tỷ USD. Đoàn Công

Đoàn Công Minh – Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch – Bệnh viện Nhân dân 115 – TP Hồ Chí Minh – Việt Nam

Kết luận

Kết quả

Phương pháp

Mục tiêu

Đặt vấn đề

2

Nội dung

Page 3: Tình trạng thiếu cơ (sarcopenia) ở Việt Namhoiloangxuonghcm.vn/vi/Portals/0/BaoCao2012/...Tai... · Té ngã chứcnăng động Loãng xương 18 tỷ USD. Đoàn Công

Đoàn Công Minh – Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch – Bệnh viện Nhân dân 115 – TP Hồ Chí Minh – Việt Nam 3

Thay đổi khối lượng cơ theo tuổi

Koster A et al, JAGS 2010; 58:219‐226

N= 2949 đối tượng (the Health ABC study)

Page 4: Tình trạng thiếu cơ (sarcopenia) ở Việt Namhoiloangxuonghcm.vn/vi/Portals/0/BaoCao2012/...Tai... · Té ngã chứcnăng động Loãng xương 18 tỷ USD. Đoàn Công

Đoàn Công Minh – Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch – Bệnh viện Nhân dân 115 – TP Hồ Chí Minh – Việt Nam 4

Nữ, 20 tuổi (BMI = 24.3 kg/m2)

Nữ 60 tuổi (BMI = 24.5 kg/m2)

Thay đổi khối lượng cơ theo tuổi

Rosenberg I H J. Nutr. 1997;127:990S-991S.

Page 5: Tình trạng thiếu cơ (sarcopenia) ở Việt Namhoiloangxuonghcm.vn/vi/Portals/0/BaoCao2012/...Tai... · Té ngã chứcnăng động Loãng xương 18 tỷ USD. Đoàn Công

Đoàn Công Minh – Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch – Bệnh viện Nhân dân 115 – TP Hồ Chí Minh – Việt Nam 5

Thay đổi khối lượng cơ theo tuổi

• Mất 40% khối lượng cơ từ 20-70 tuổi. (Rogers & Evans, ESSR 1993;21:65-102)

• Khối lượng cơ giảm 6% mỗi 10 năm

từ 30-70 tuổi. (Lakkata, J.Appl.Physiol. 65(3):1147- 1151)

• Khối lượng cơ giảm khoảng 1.4-2.5%

mỗi năm từ sau 60 tuổi.

SARCOPENIA

Page 6: Tình trạng thiếu cơ (sarcopenia) ở Việt Namhoiloangxuonghcm.vn/vi/Portals/0/BaoCao2012/...Tai... · Té ngã chứcnăng động Loãng xương 18 tỷ USD. Đoàn Công

Đoàn Công Minh – Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch – Bệnh viện Nhân dân 115 – TP Hồ Chí Minh – Việt Nam 6

Sarcopenia – Thiếu cơ

Thuật ngữ diễn tả một sự thay đổi quan trọng

về thành thần cơ thể và chức năng liên quan.

Page 7: Tình trạng thiếu cơ (sarcopenia) ở Việt Namhoiloangxuonghcm.vn/vi/Portals/0/BaoCao2012/...Tai... · Té ngã chứcnăng động Loãng xương 18 tỷ USD. Đoàn Công

Đoàn Công Minh – Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch – Bệnh viện Nhân dân 115 – TP Hồ Chí Minh – Việt Nam 7

Hậu quả của thiếu cơ

Kamel, Hosam. “Sarcopenia and Aging.” Nutrition Reviews. 61(5): 157-167. May 2003

Thiếu cơ

Giảm hấp thụ

thức ăn Té ngã

Mất chức năng

vận động Loãng xương

18 tỷ USD

Page 8: Tình trạng thiếu cơ (sarcopenia) ở Việt Namhoiloangxuonghcm.vn/vi/Portals/0/BaoCao2012/...Tai... · Té ngã chứcnăng động Loãng xương 18 tỷ USD. Đoàn Công

Đoàn Công Minh – Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch – Bệnh viện Nhân dân 115 – TP Hồ Chí Minh – Việt Nam 8

Thiếu cơ và mất chức năng vận động %

mất

ch

ức n

ăn

g v

ận

độ

ng

Janssen I et al, Am J Epidemiol 2004;159:413–421

Page 9: Tình trạng thiếu cơ (sarcopenia) ở Việt Namhoiloangxuonghcm.vn/vi/Portals/0/BaoCao2012/...Tai... · Té ngã chứcnăng động Loãng xương 18 tỷ USD. Đoàn Công

Đoàn Công Minh – Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch – Bệnh viện Nhân dân 115 – TP Hồ Chí Minh – Việt Nam 9

Thiếu cơ và mất chức năng vận động H

azard

rati

o m

ất

ch

ức n

ăn

g v

ận

độ

ng

Janssen I et al, JAGS 2006;54:56-62

0.2 0.37

0

0.2

0.4

0.6

0.8

1

1.2

1.4

1.6

Nam Nữ

Thiếu cơ

Bình Thường

Page 10: Tình trạng thiếu cơ (sarcopenia) ở Việt Namhoiloangxuonghcm.vn/vi/Portals/0/BaoCao2012/...Tai... · Té ngã chứcnăng động Loãng xương 18 tỷ USD. Đoàn Công

Đoàn Công Minh – Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch – Bệnh viện Nhân dân 115 – TP Hồ Chí Minh – Việt Nam 10

Thiếu cơ và té ngã

Baumgartner RN et al, Am J Epidem 1998;147:755‐763

% té

ng

ã tro

ng

m v

ừa

qu

a

10

25

22

31

0

5

10

15

20

25

30

35

Nam Nữ

Bình thường

Thiếu cơ

Page 11: Tình trạng thiếu cơ (sarcopenia) ở Việt Namhoiloangxuonghcm.vn/vi/Portals/0/BaoCao2012/...Tai... · Té ngã chứcnăng động Loãng xương 18 tỷ USD. Đoàn Công

Đoàn Công Minh – Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch – Bệnh viện Nhân dân 115 – TP Hồ Chí Minh – Việt Nam

• Thành phần cơ thể ở người Việt trên

50 tuổi.

• Tình trạng thiếu cơ ở người Việt.

11

Mục tiêu

Page 12: Tình trạng thiếu cơ (sarcopenia) ở Việt Namhoiloangxuonghcm.vn/vi/Portals/0/BaoCao2012/...Tai... · Té ngã chứcnăng động Loãng xương 18 tỷ USD. Đoàn Công

Đoàn Công Minh – Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch – Bệnh viện Nhân dân 115 – TP Hồ Chí Minh – Việt Nam

• Thiết kế: nghiên cứu cắt ngang

• Địa điểm: Thành phố Hồ Chí Minh

• Chọn ngẫu nhiên từ cộng đồng (theo danh

sách đối tượng)

12

Thiết kế và phương pháp

Page 13: Tình trạng thiếu cơ (sarcopenia) ở Việt Namhoiloangxuonghcm.vn/vi/Portals/0/BaoCao2012/...Tai... · Té ngã chứcnăng động Loãng xương 18 tỷ USD. Đoàn Công

Đoàn Công Minh – Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch – Bệnh viện Nhân dân 115 – TP Hồ Chí Minh – Việt Nam

• Nam và nữ trên 50 tuổi đang sinh sống tại

thành phố Hồ Chí Minh.

• Tiêu chuẩn loại trừ:

Mắc các bệnh tâm thần hoặc không có khả năng trả lời

câu hỏi.

Không đồng ý tham gia nghiên cứu.

Có bệnh và nằm tại giường 2 tháng trở lên

13

Đối tượng nghiên cứu

Page 14: Tình trạng thiếu cơ (sarcopenia) ở Việt Namhoiloangxuonghcm.vn/vi/Portals/0/BaoCao2012/...Tai... · Té ngã chứcnăng động Loãng xương 18 tỷ USD. Đoàn Công

Đoàn Công Minh – Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch – Bệnh viện Nhân dân 115 – TP Hồ Chí Minh – Việt Nam 14 14

Định nghĩa thiếu cơ

Thiếu cơ là một hội chứng ở người cao tuổi, đặc trưng bởi sự

mất khối lượng cơ và suy giảm lực cơ liên quan mật thiết với

những biến cố bất lợi như mất chức năng, giảm chất lượng

cuộc sống và tử vong ở người cao tuổi

Page 15: Tình trạng thiếu cơ (sarcopenia) ở Việt Namhoiloangxuonghcm.vn/vi/Portals/0/BaoCao2012/...Tai... · Té ngã chứcnăng động Loãng xương 18 tỷ USD. Đoàn Công

Đoàn Công Minh – Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch – Bệnh viện Nhân dân 115 – TP Hồ Chí Minh – Việt Nam 15

Chẩn đoán sarcopenia

Đo tổng

khối

lượng

cơ ở

các

xương

chi -

ASM

Chỉ số

khối cơ

xương

- SMI

Sarcopenia

SMI < -2SD

giá trị tham

chiếu ở

người trẻ

SMI=ASM(kg)/h²

(m²)

Page 16: Tình trạng thiếu cơ (sarcopenia) ở Việt Namhoiloangxuonghcm.vn/vi/Portals/0/BaoCao2012/...Tai... · Té ngã chứcnăng động Loãng xương 18 tỷ USD. Đoàn Công

Đoàn Công Minh – Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch – Bệnh viện Nhân dân 115 – TP Hồ Chí Minh – Việt Nam 16

Phương pháp thu thập số liệu

Phỏng vấn, cân và đo chiều cao.

Đo Khối lượng cơ: Phương pháp dual energey X ray

absorptiometry (DXA) bằng máy Hologic QDR 4500.

Page 17: Tình trạng thiếu cơ (sarcopenia) ở Việt Namhoiloangxuonghcm.vn/vi/Portals/0/BaoCao2012/...Tai... · Té ngã chứcnăng động Loãng xương 18 tỷ USD. Đoàn Công

Đoàn Công Minh – Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch – Bệnh viện Nhân dân 115 – TP Hồ Chí Minh – Việt Nam 17

Phương pháp xử lý số liệu

Sử dụng giá trị tham chiếu trong nghiên

cứu của Hongkong (Lau et al, Journal of Gerontology, 2005, 60A(2),

213–216)

Chuẩn đoán thiếu cơ khi:

Ở nam SMI < 5.72 kg/m2.

Ở nữ SMI < 4.82 kg/m2.

Page 18: Tình trạng thiếu cơ (sarcopenia) ở Việt Namhoiloangxuonghcm.vn/vi/Portals/0/BaoCao2012/...Tai... · Té ngã chứcnăng động Loãng xương 18 tỷ USD. Đoàn Công

Đoàn Công Minh – Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch – Bệnh viện Nhân dân 115 – TP Hồ Chí Minh – Việt Nam 18

Đặc điểm chung của mẫu nghiên cứu

Chỉ số Nam Nữ Trị số P

Số đối tượng 153 419

Độ tuổi (năm) 62 (10) 62 (9) 0.81

Trọng lượng (kg) 60 (9) 53 (8) <0.001

Chiều cao (cm) 162 (5) 152 (5.5) <0.001

BMI (kg/m2) 22.8 (3.0) 23.1 (3.1) 0.38

Lượng mỡ (kg) 15.3 (4.8) 19.5 (5) <0.001

Lượng nạc (kg) 41.7 (5.3) 32.0 (3.8) <0.001

ASM (kg) 18.2 (2.7) 13.1 (1.9) <0.001

SMI (kg/m2) 6.9 (0.9) 5.7 (0.7) <0.001

Page 19: Tình trạng thiếu cơ (sarcopenia) ở Việt Namhoiloangxuonghcm.vn/vi/Portals/0/BaoCao2012/...Tai... · Té ngã chứcnăng động Loãng xương 18 tỷ USD. Đoàn Công

Đoàn Công Minh – Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch – Bệnh viện Nhân dân 115 – TP Hồ Chí Minh – Việt Nam 19

Mối tương quan giữa khối lượng nạc và tuổi

50 60 70 80

25

30

35

40

45

50

55

Tuổi

Kh

ối lư

ợn

g n

ạc

50 60 70 802

53

03

54

04

55

05

5

Tuổi

Kh

ối lư

ợn

g n

ạc

--- Nữ --- Nam

Page 20: Tình trạng thiếu cơ (sarcopenia) ở Việt Namhoiloangxuonghcm.vn/vi/Portals/0/BaoCao2012/...Tai... · Té ngã chứcnăng động Loãng xương 18 tỷ USD. Đoàn Công

Đoàn Công Minh – Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch – Bệnh viện Nhân dân 115 – TP Hồ Chí Minh – Việt Nam 20

Mối tương quan giữa tổng lượng cơ chi và tuổi

--- Nữ --- Nam

50 60 70 80

10

15

20

25

Tuổi

Tổ

ng

ợn

g c

ơ c

hi

50 60 70 80

10

15

20

25

Tuổi

Tổ

ng

ợn

g c

ơ c

hi

Page 21: Tình trạng thiếu cơ (sarcopenia) ở Việt Namhoiloangxuonghcm.vn/vi/Portals/0/BaoCao2012/...Tai... · Té ngã chứcnăng động Loãng xương 18 tỷ USD. Đoàn Công

Đoàn Công Minh – Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch – Bệnh viện Nhân dân 115 – TP Hồ Chí Minh – Việt Nam 21

Phân bố tổng lượng cơ chi/cân nặng theo tuổi %

AS

M/ câ

n n

ặn

g

Tuổi

Page 22: Tình trạng thiếu cơ (sarcopenia) ở Việt Namhoiloangxuonghcm.vn/vi/Portals/0/BaoCao2012/...Tai... · Té ngã chứcnăng động Loãng xương 18 tỷ USD. Đoàn Công

Đoàn Công Minh – Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch – Bệnh viện Nhân dân 115 – TP Hồ Chí Minh – Việt Nam 22

Thay đổi chỉ số khối cơ theo tuổi

Tuổi

SM

I (k

g/m

2 )

Page 23: Tình trạng thiếu cơ (sarcopenia) ở Việt Namhoiloangxuonghcm.vn/vi/Portals/0/BaoCao2012/...Tai... · Té ngã chứcnăng động Loãng xương 18 tỷ USD. Đoàn Công

Đoàn Công Minh – Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch – Bệnh viện Nhân dân 115 – TP Hồ Chí Minh – Việt Nam 23

Tần suất thiếu cơ ở Việt Nam %

th

iếu

11% nam và 10% nữ bị thiếu cơ

Page 24: Tình trạng thiếu cơ (sarcopenia) ở Việt Namhoiloangxuonghcm.vn/vi/Portals/0/BaoCao2012/...Tai... · Té ngã chứcnăng động Loãng xương 18 tỷ USD. Đoàn Công

Đoàn Công Minh – Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch – Bệnh viện Nhân dân 115 – TP Hồ Chí Minh – Việt Nam 24

Tần suất thiếu cơ ở Việt Nam

5.3

16.2

12.5

3.7

5.5

10.3

12.3

0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

20

50-59 60-69 70+

Việt Nam

Hàn Quốc

Hong Kong

Tuổi

SM

I (k

g/m

2 )

Nam

Page 25: Tình trạng thiếu cơ (sarcopenia) ở Việt Namhoiloangxuonghcm.vn/vi/Portals/0/BaoCao2012/...Tai... · Té ngã chứcnăng động Loãng xương 18 tỷ USD. Đoàn Công

Đoàn Công Minh – Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch – Bệnh viện Nhân dân 115 – TP Hồ Chí Minh – Việt Nam 25

Tần suất thiếu cơ ở Việt Nam

7.6

13.6 13.2

7 7.7

12.4

7.6

0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

20

50-59 60-69 70+

Việt Nam

Hàn Quốc

Hong Kong

Tuổi

SM

I (k

g/m

2 )

Nữ

Page 26: Tình trạng thiếu cơ (sarcopenia) ở Việt Namhoiloangxuonghcm.vn/vi/Portals/0/BaoCao2012/...Tai... · Té ngã chứcnăng động Loãng xương 18 tỷ USD. Đoàn Công

Đoàn Công Minh – Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch – Bệnh viện Nhân dân 115 – TP Hồ Chí Minh – Việt Nam

Nghiên cứu đầu tiên về tần suất thiếu cơ ở

Việt Nam.

Tần suất thiếu cơ ở người Việt trên 50 tuổi 11% nam

10 % nữ

Thiếu cơ tăng theo độ tuổi

Tần suất thiếu cơ ở nam cao hơn ở nữ

26

Tóm lược

Page 27: Tình trạng thiếu cơ (sarcopenia) ở Việt Namhoiloangxuonghcm.vn/vi/Portals/0/BaoCao2012/...Tai... · Té ngã chứcnăng động Loãng xương 18 tỷ USD. Đoàn Công

Đoàn Công Minh – Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch – Bệnh viện Nhân dân 115 – TP Hồ Chí Minh – Việt Nam 27

Kết luận

Thiếu cơ là một vấn đề lão khoa mang tính

y tế công cộng

Page 28: Tình trạng thiếu cơ (sarcopenia) ở Việt Namhoiloangxuonghcm.vn/vi/Portals/0/BaoCao2012/...Tai... · Té ngã chứcnăng động Loãng xương 18 tỷ USD. Đoàn Công

Đoàn Công Minh – Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch – Bệnh viện Nhân dân 115 – TP Hồ Chí Minh – Việt Nam 28

• Nhóm nghiên cứu : sinh viên trường ĐH Y khoa

PNT

• Bệnh viện Nhân dân 115

• Bệnh viện Chợ Rẫy.

• Công ty Bridge Healthcare.

Cảm tạ