TâmThànhVàLộcĐời

ThànhLộc&NguyễnThịMinhNgọc

Ebookmiễnphítại:www.Sachvui.Com

LỜINÓIĐẦU

Đãcórảirácvàilờiđềnghịtôiviếthồikýhoặcngồikểchongườitaghilạitừnhiềunămtrướcnhưngtôiđãtừchốibaibải...vìthấymìnhchưađủđộdầyvàđộ...sạchsẽđểchongười tađọcvềmình,phầncũng lười lắmnênthôi...

BâygiờnghenóichịNguyễnThịMinhNgọc,bàbạnthâncủamìnhchấpbútthìđúngnhưlàcáiđiềukiệnắtcóvàđủđểchocáiphảnứnghóahọcnóhìnhthànhđúngthờiđiểm,gọilàthiênthờiđịalợinhânhòađãcóđủ,haichịemlầnnữalạidínhduyênnhưcứphảilàmkịchcủachịấy...suốtđờivậy!

ChịNgọcviếtvàilầnchođọcnhưngkhôngưng,vìnókhôngphảigiọngđiệucủamình.Tớilầnnầythìthấylạlắm!Ngườinghekểchuyệncókhisẽbịlẫnlộnvềthờigian,khônggian,nhưngđóđúnglàcáchviếtlạicủamộtngười nhớ đến đâu thì kể đến đó, như những thước phim đời ghép lại từnhữngkýứclúcnhớlúcquên,khôngtuânthủtheonhữngquyluậttựnhiêncủamộtcuốnhồikýcổđiển,quenthuộc.BàchịNgọcđãchọnđúngcáilốidụngvăncủathằngem,thằngbạnnầykhikể,nórấtngẫuhứngvà...ngangbướng,lúclươngthiện,lúclạiranhmavàcóchútvịươnươncủamùimáuđiênchạyrầnrần trongthằngnghệsĩ.Chắc tạichơi thânquánênchịhiểuchứkhônglàchị,tôikhôngbiếtnhờai!Cảmơnchị!

Sẽcóngườiphán:Vậylànóbiếtnógiàrồinênmớichịulàmcuốnsách.Dạnóisaocũngđược,cũngđúnghếtvì trongthờiđiểmnầyđây thấy làmđiềuđóđãlàcầnthiết,đờisốngcóhiệnđạibaonhiêu,cótântiếnbaonhiêuthì đều cũng phải cần có những câu chuyện kể ngày xửa ngày xưa, nó làtruyềnthốngkếthừavànốitiếpnhữngbướcđilàmdàithêmquanglộcủađời,đểđờiluôntồntại,pháttriểnvàvĩnhhằng.Sẽcócâuchuyệnhay,cũngcónhữngcâuchuyệnchưathậthay,thậmchícácbạnởthếhệ8xvà9xsẽ

khôngcảmhoặccảkhông tinvàonhữngmảngđời,câuchuyệnmàchỉcósinhravàtrảinghiệmsốngtrongthờiđiểmđócủalịchsửmớihiểurằngđólà sự thật, dù sự thật khó tin hay khôngnhưng chắc chắnnó cũng sẽ gópphầnlàmphongphúvốnđờichomộtthếhệđangchuyểnđộngvàlàmchủcuộcsốnghiệntại.Nhưngkhôngphảilàhồikýthìcáigìcũngđượckểlại,có những chuyện mà người trong cuộc cũng chỉ muốn giữ lại cho riêngmình,huốngchiđâykhônghoàntoànlàmộtcuốnhồiký,chỉlànhữngcâuchuyệnđượckể lại,kểchonhaungheđểcònnhìnnhaumàcười,gửiđếnnhaunhữngnụcườiviênmãn.Đờivậylàđủđẹp,caumàyvớinhaulàmgì!

Aicũngmộtlầnđượcnghekểnhữngcâuchuyệnxưavớilờimởđầulà:Ngàyxửangàyxưa,cómột...

Dạ,cũng thấyđượcanủi lắmkhimai sauvớikhángiảyêukịchnghệcũngsẽcómộtcâuchuyệntươngtựngàyxửangàyxưanơiđâyđãtừngcómột...

THÀNHLỘC

1Táisanhvàđượcchọn

TrongmộtvởkịchNgatôitừngthủdiễn,lờichúcphúccủadànđồngcachođứatrẻsơsinh“Chúcchođườngđờicủaconsẽchẳngdễdàngvàtrơntru”.Khiđótôikhônghiểu,lờichúcsaomàđộcđịa!Vềsautôimớihiểu,nhữngtrầmluândànhchonhữngđứatrẻkhônglớnấylànhữngcơnsóng

đẩyngườitađếnbếnGiác.

ThànhLộc-Annhiênphíasauánhsáng

-TrácThúyMiêu

Tôisinhnăm1961,tuổiTânSửu,cầmtinhcontrâu.LásốtửvicủatôichothấycungTàicóTháiÂmtọachủchiếuvôbảnmệnh,làmviệcgìvềbanđêmsẽthànhcông,sinhlúc5giờsáng(giờDần)trúngvàogiờCôThần(tuyệt)nênkhôngcóvợ,con.MệnhcóĐàoHoa,HồngLoan,lạiđivớiĐàLa, làmgìcũngdễnổi tiếng,mà là tiếng thơm,cónăngkhiếuvềvănhóanghệthuậtvớicácvaibi(HóaKỵ),hài(ThiênHỉ),hạpvớiviệcgiảngdạy(ĐồngLương),cóThânvữngnênđờiítbịnhiễuvềmặtnhụcdục!CóKimDự,DịchMã,VănXươngcùngnhiềuquýnhânnênxếpvàongườihiền,cótêntuổivàđượclênxexuốngngựa.CungThiênDichỉrõcuộcđờisẽbịtrôivàothếgiớibonchen,phùphiếmvớinhiềunỗithăngtrầm.CungQuanLộccónhiềusaotốtnhưngsaoxấulạidồnvềcungNôBộc.Khiđượcchobiếtlàtừnăm40 tuổi trởđi tôisẽđượcgiảmbớtviệcbịphảnvàbị thù, tôi thấymìnhchưabiếtthùai,khinhthìcó.Nhưngkhoannóixaxôiđếnchuyệnsaunầy.

Đểvẽ lại ấu thời của tôi, hai cáibóng inđậm làBavàMá, rồi cảgiađình,cùngnhữngsắcmàurựcrỡ,âmthanhquyếnrũcủasânkhấu.

NgayMávàBatôicũngđồngnghĩavớiSânKhấurồi.Thửhìnhdungđi,một cái đình lớnmang tênđìnhCầuQuan - saunầy còngọi làđìnhTháiHưng.Tronglòngcáiđìnhấycóchứamộtcáisânkhấuđểbiểudiễn.Baoquanhvàtrêndướisânkhấuấy,ngoàichỗchokhángiảngồixemcònlànơisinhsống,ngủ,nghỉvàlàmviệccủavàigiađìnhthuộcdònghọbầuThắngnổitiếngcủaôngngoạinhưnhàcủacáccậuMinhTơ,KhánhHồngcùngcáccậu,dì,anhchịhọkháccủatôi.Mỗigiađìnhcókhoảngvàimétvuông.

Nếutínhđứngtừsânkhấuđónhìnxuốngkhángiả,thìnguyênmộtmảngmấymétvuông thuộccánhgàbênhôngphảicủasânkhấu,chính làNHÀcủatôi.Chưađếngiờdiễn,nơiđóđủchỗđểchứamộtbộbànghếđểcảnhàdùngcơmcùngchiếcđi-vănglàgiangsơncủamá(côngchúa,congáiôngbầumà).Tớigiờdiễn,chiếcbànxếplạiđểchỗchodànnhạccảilươngngồi-dànnhạcHồQuảngthìnằmởngoàihốnhạc,trướcmặtkhángiả.Mángồitrênđi-văngđểhóatrang-lúcđókêulàsắmtuồng.

Khuvựcnầycómộtchiếcgácxép,từđócómộtcầuthangđixuốngcánhgàbênphảisânkhấu.Ngaydướichâncầuthanggácxépđósẽlànơibanhcáighếbốrathànhchỗngủcủabasaukhitanxuấthát.Khoảng9giờlàtấtcảbịlùalêngácngủ.Giờđóbịphátgiáccònthứcchạylăngquănglàbịđòn.Tôithườngngồithònghaichân,ấnmặtvàogiữahaichấnsongcủalancantrêngácxépngóxuốngsânkhấucoihátnhưđượcngồiởmộtloại“chuồnggà”đặcbiệt,thiếtkếdànhchodânhạngsangtrongcácnhàhátcủaTâyxây.Tớichừngvãnhát,phầngácxéplànơingủcủabachị:BạchLiên,BạchLựuvàBạchLý.AnhLongthìtừnhỏvìkhónuôiđãđượcgởiởnhàmộtbàcôcáchđìnhvàibướcchânthôi.HaingườicònlạilàchịBạchLêvàtôi,bạncóđoánđượcnơingủkhông?Chínhlàsàndiễnmìnhmớiđượcxemhồinãy,trảichiếurathànhnơingủcủangườichịthứnhìvàbéÚttrongnhà.

Chắcbạnđãtừngđọcquabàibáo,tôikểchuyệnbamáhaychotôimặc

đồbàbabằngsa-tanhmàulợt.Saukhitắm,thơmthotrongbộđồmới,tôikhoáidôngtớingãtưTrầnHưngĐạovàYersin,đứnghằnggiờliềnđểcâycộtđènxanhđènđỏhắtchuyểnánhsánghuyềnảođủmàulênnềnáobóngloángcủamình.Tôithíchđượcthôimiêntrongthứánhsángấy.15giâylàmàuđỏ,15giâylàmàuxanh,5giâylàmàuvàng–cólẽtôithíchmàuvàngnhấtvìnóchỉcó5giây.Cáigìhiếmthìnóquý,tôithíchmàuvàngluôntừđó.Vàcònnữa,tôithíchmìnhlàconbiếnsắc.Vàogiờđó,muốnkiếmÚtTâmcảnhàcứđếngốccộtđó là thấyngaychàngÚt.Sa-tanh lúcbấygiờđanglàmốt.Cưnglắmmớiđượcbậnđồsa-tanh.Áobàbaphảicóhaicáitúinghen.Tôiđượcxếpvàohàng“hotboy”thờibấygiờ,đượcnhiềungườilớnbulạinựngvìbụbẫmdễthương(Hìnhnhưbâygiờ,gầnnửathếkỷsau,vẫncónhiềungườinóithấycáimặtcủatôivẫncònmuốnnựng).Trongtúiáobàbacủa“hotboy”bấygiờthườngđầyắpốcruốcđủmàu.Lỡnhưkhôngtrangbịkịpốcruốcthìítgìcũngphảicócâykimbăng(còngọilàkimtây)ghimvàochéoáo,đểchonhữngđứacóốcnhưngthiếukimlểthì“hotboy”cóthểchìa“vũkhí”rachomượntạmđể...cùngăn.

Sa-tanh còn dùng để bọc áo gối. Cái chất vải bóng mát lạnh thoảnghươngEauDeColognetạocảmgiácnhàmìnhnghèonhưngsang.Cáimùihươngấycùngvớinhữngmàusắcchấpchóacủakimsamắtgàđínhvàophụctrangbiểudiễn,nhữngtờgiấybóngkiếngđủmàubọcđèn,tiếngtrống,pháchlùngtùngxèngmàthiếunóthìtôikhôngthểnàongủđược.Mỗingày,từlúcmởmắtrađếnlúctạmnhắmhờđểtrôivàomộng,tấtcảthếgiớiđầymàusắcvàâmthanhcủasânkhấunhưvậyđãngậptràn,thấmđẫmvàotừngtếbàodathịtcùngtâmhồntôi.

Tôi cũng không thể lơi lỏng ý tưởngmình là con trai của kép chánhThànhTôn,thuộcmộtdòngdõitheonghềhátbộibađờitạiđấtVĩnhLong.ÔngnộicủatôilàbầuNởnứctiếngVĩnhLong.Làképnổinhứtvùngvìháthaylạikháđẹptrai,nhưngBatôisớmýthứcđượclàđểthỏachílàmnghềcầnphảixuấthiệnởSàiGònnênôngđãrờigánhcủachamìnhmàlênđóđầuquân.RồisauđósanhtìnhvàkếthônvớiHuỳnhMai,congáithứcủa

bầuThắng.Saunầytôibiếtthêm,năm1924ôngngoạitôilànghệsĩhátbộiHaiThắng,đãgomgóptiềnbạctronggiađình,mualạigánhhátbộicủabàBaNgoạn(làbànộicủacôKimCương),lậpđoànVĩnhXuân.Khoảngnăm1950,mấyngườianhchịemcủamánhưMinhTơ-cùngvợlànghệsĩBảySự, các cậu Đức Phú, Khánh Hồng... đều có học hát cải lương của đoànPhụngHảo.Khoảngcuốithậpniên50thếkỷtrướcthìdanhxưngCảiLươngTuồngTàurađời.SauđóvàinămkhángiảgọiđólàCảiLươngHồQuảngđểrồisau1975,khichuyểnsanghátlịchsửViệtNam,bộmônnầychuyểnthànhloạihìnhCảiLươngTuồngCổ.

Haibênnộingoạiđều lànhữngngườinổi tiếng,yêunghềvà lànhữngngườiđitiênphongphốihợploạihìnhsânkhấucổvớihoàncảnhđươngđại.Ngócácchịcủatôiđềuvừađihọcvừađiháttrướcmình,tronglòngtôiluônnônnaonghĩđếnngàyrồisẽđếnphiêncậuÚtbướcrasàndiễn.Ởcáituổichưađượcbachophéplàmkhángiả-vìôngquanniệmphảihọcchữtrước-đãđôilầntôiléntrốnbađixuốngdướiđứngcoi.Loạikhángiảchuinhỏxíunhưtôibằngcáchnàocoiđược,cácbạnbiếtkhông?Đìnhcóbốncâycộtbựchảng nằm chình ình ngay giữa khán phòng.Muốn xem tuồngmà khôngđượcbắcghế, tôichỉcònmộtcáchduynhứt làđuômlấycâycột to,mộtchâncolêncáibụcdướigốccột,mộtchânchốngchịutronghơnhaitiếngđồnghồ.Ởvị thếđuômcộtđó, tôi thườnghaybịngườisoátvé,đưachỗ(lúc đó kêu là plát-sưa từ chữ placeur, tiếng Pháp) đuổi đi để không chekhuấtkhángiả.Thấyhọchuyểnsanghướngkhácthìtôichạylạiđucộtcoitiếp.

Bạncótinkhôngkhitôisắpkểchobạnnghemộtdấuấnlớntrongkhúcđờithơấuđầymộngtưởngnầy,mộtcâuchuyệnmàtôichưatừngkểvớiaitronggiađình,bạnbèvàcàngchưakểchocácphóngviênnghe,mộtcâuchuyệnmàbâygiờkhinóira,tôivẫnkhôngthểkhẳngđịnhnólàmộnghaythực.

Hãyhình dungvào giờ nửa khuya, cái thế giới nhỏ bé bên trong đình

CầuQuancủađạigiađìnhgồmnhiềutiểugiađìnhcủachúngtôi,bànthờTổnằmngay sau lưng phông hậu của sân khấu, bàn thờThầnĐình nằm saulưnghàngghếcuốicùngcủakhánphòng,đốidiệnvới sânkhấu.Đặcbiệtnơiđócòncóhai tượngThầnMã,bênBạchMãsơn trắng,bênXíchThốmangsắcđỏvàđen.Banngàybọntrẻconchúngtôithíchchạyqua,chạylạidướibụnghaitượngngựađóvớimongcầuđượckhỏemạnh.NằmsátphônghậucủasânkhấucònlàmộtchiếcbụccaohìnhhộpchữnhậtdàimàtrongchuyênmônvẫngọiđólàSânKhấuGiả.

Bấygiờtấtcảmọingườiđềuangiấc,chịBạchLênằmbêncạnhtôingủrấtsay.Tôithìđangbịsốtnêngiấcngủkhôngtròn,cứchậpchờn...Vàrồitôi đã nghe tiếng lục lạc khua vang cùng tiếng ngựa hí vang lừng, tiếnggươmđaokhualẻngxẻngcùngtiếnghôvang:“Quânsĩđâu,hãyrượttheovâybắtchota”.Tôingồidậy,vénmùngchuirangồinhìnramàlòngkhônghềthắcmắchaysợhãi.

Mộtnhóm“NgườiBíẨn”lừnglữngtràoratừdướiđềnthờThầnĐình,trànlênsânkhấuđâukhoảngmấychụcmạng.Tạisaotôigọilà“mạng”màkhông gọi là người, vì thân thể của họ hoàn toàn không giống người,màgiốngynhưnhữngvòngnhangkhoanhkhổnglồmìnhvẫnthấyởcácchùatrongChợLớn,đờnônghìnhốngtrụ,đờnbàhìnhnónlá.Từcáctấmthânấymọcrađầyđủđầuvàtứchivớilôngtrĩ,lôngcôngcắmkhắplưng,đầutheovaichánh,phụ.Nhóm“NgườiBíẨn”ấycahát, thoại,múavõynhưtrongcácvởtuồngTàumàtôivẫnđượccoi,cótừTiếtĐinhSan,TiếtỨngLuôngđếnPhànLêHuê,ThầnNữvàmọi nhânvật phụ khác.Bạn có tinkhông,ngaylúctôiđangkểđâymàtrongmắttôivẫnrõmồnmộthìnhảnhcủahọ,trongtai tôivẫnngherõràngâmthanhcủanhữngthứbinhkhíhọchạmvàonhaungheloảngxoảngvàcảtiếngvóngựalộpcộpchạyđầytrênsân khấu chung quanh tôi. Tôi ngồi coi saymê cho đến khi các các hìnhbóngâmbinhthầntướngấyrútluibiếnhếtvàolòngsânkhấugiả,tôingồidậychạytheoluônvàogầmsânkhấugiảđóvàrồihọbiếnmấtđểtôingồimộtmình trong bóng tối. Tôi biếtmình có giác quan thứ sáu rất nhạy vàchínhxác,nếulàmachắcchắnlưngtôisẽlạnh.Nhưngkhông,tôithấyấmcảngười,tôibiếtchắcđókhôngphảilàma,màlàThần.

Từ đó, mọi thứ đã không còn bình thường trong lòng tôi được nữa.Nhữngđêmsauđótôicứcốcanhxemcócònđượcgặplạihọnữakhông,nhưngcólẽcáigìthiêngquáthìchỉxảyđếncómộtlần.Tôikhôngnghĩđâylàchuyệntìnhcờmàhọđãcốtìnhchotôithấy,họđãcốtìnhđểtôiđitheoconđườngcủahọ,conđườngmàbamávàcácanhchịtôiđangđi.Vớitấtcả

lòngbiếtơncùngýthứcmìnhlàNgườiĐượcChọn.

Và cho đến hôm nay, khi ngồi kể lại chuyện nầy, giựtmình khi thấymìnhsốngđãhơnnửathếkỷ,màriêngtuổivàonghềđếnđâycótớigầnbốnmươinămmiệtmàikhôngngưngnghỉ,sora,đãdàihơntuổinghềcủabamávà các chị rồi. Tại sao thế?Có lẽ tại vì chỉ cómìnhmới có được sự dẫnđườngtrongcơnmộngdunênphải“chịunghiệp”dàihơn!!?CácChưvịđãdẫntôiđirồiđểtôilạitrongbóngtối,nhưmộtdựbáo:trênconđườngmìnhđi,tôilàngườicôđộc.

CáiđìnhCầuQuannằmngaytrungtâmthànhphốSàiGònhoalệ,cáchchợBếnThànhđâucóbaoxa,nay làđấtvàngđấtbạc,nhưngngàyấy tôicũngýthứcđượccáixómmìnhlớnlênlàmộtxómnghèo.Nghịchlýthay,cáinghèoấyđãkhiếnchotâmhồntôi,nghiệpdiễntôilạigiàucóhơnlên.Biếtbaokỷniệmthúvịtôiđãtrảiquanơiđó.NhữngmùaTrungthuchỉvớinhữnglồngđènxếpbằnggiấydómàđámrướcđèncủađámtrẻnghèobaogiờcũngcósứchútrấtlớnvớiđámtrẻgiàulồngđèngiấykiếng.Khilênđènánhsánglồngđèngiấykiếngthìkhuếchtántrongkhilồngđèngiấydóthìhộitụnênđènnhànghèobaogiờcũngsángvàđẹphơnđènnhàgiàu.Lồngđèngiấykiếngcứxinnhậpbọnvớilồngđèngiấydó,chưabaogiờđámconnítxómnghệsĩchúngtôilạitựhàomìnhlàconnhànghèonhưlúcnầy.

Nếucóthểnóithêmgìvềnhữngướcmơthuởnhỏcủamình,khôngthểkhôngnhắcđếnsựưathíchvôcùngcủatôivềthủytinh,màusắc,ánhsángvànhữngảogiáctạoratừnhữngthứđó.Tôikhôngmơxađếnnhữngvìsaotận trờicao tít tắp,chỉcầnốngkínhvạnhoa,nhữngtráichâubénhỏ lunglinh (thờiđónhững trái châu treo trêncây thôngGiáng sinhchỉ làmbằngthủy tinhchứkhông làmbằngnhựacứngnhưbâygiờ),miếngmiểngchaixanhtừnhữngchaibia,nhữngconđomđómphátsángkỳdiệutrongđêmđen,nhữnghònbive...cũngđủkhiếntôingâyngấtngắmnhìnvàtơtưởngvẽ ramột thế giới đầymộng ảo. Tưởng tượng, để được trôi trong nhữngmộngmơđẹp,đólàgiasảngiàucó,lànhmạnhcủanhữngđứabéconnhà

nghèo.

NhữnglúcSàiGòncúpđiện,tôicóthểngồihànggiờtrướcđènmăng-xônghaychỉcầnmộtcâyđèndầuvàdánmắtvàomộtmiếngmiểngchairồixoaynóthếlàtròchơiảogiácbắtđầu.Mọithứđằngsaumiếngmảnhchaiđólàcảmộtthếgiớilunglinhhuyềnảocứthếmàthôimiêntôi.Cũngnhờvậymàtôikhôngcảmthấysợhãikhiởtrongbóngtối.

ỞtuổihọcMẫuGiáo,tôiđượcđếntrườngTưThụcHồVănNgàởconđườngcùngtên.Ấntượngcủathờigianđólànhữngcâykẹođèncầytrongsuốtđủmàu thườngđểngóhơn làđểănvìbamá luônnhắcănkẹo làhưrănghếtđó.ThânthiếthơnlàhộpviếtchìđủmàuhiệuColeen,hộpbútlông12cây,nhữngtờgiấygóikẹođầymàusắc.Vàcólẽcũngnhiềungườicùngthíchvớitôinhữngchiếclábồđềngâmnướctrochomụcrãthịt láđểchỉcònnhữngcọnggân lánhuộmđủmàu trongsuốtép trong tậpvở,đẹpmêhồn!Lũbạnhaychọc:chỉcócongáimớithíchlábồđềnhuộmmàu,tôithâykệ,thíchlàthíchthôi,đẹpmà!Màxemranhữngsởthíchcủatôicũnggiốngcongáithật,toànthíchnhữnggìcómàusắcvàtrongsuốt.Cáigìcũngcólýcủanó,hồinhỏbamátôiđãtừngchotôigiảgáisaumộttrậnđaubantưởngchết.

SaukhisanhhaichịLiênvàLê,mấtmộtcontrai,mátôisanhtiếphaichịLựuvàLý.Sanhvànuôicongáikhôngsaomàhễsanhcontrailàmátôibệnh,khôngthìmấyđứacontraicũngbệnh,vìxemragiađìnhkhôngcósốnuôicontrainêntôisuýtcũngtheosốphậnbịgởichongườikhácnuôinhưanhLong.Nhưngrồimấychịthèmcóemtraiquánênxinbamáđểtôilạinuôi.Mákểkhitôiđượcvàithángtuổi,cólầntôibịđaubanlênsởirấtnặngvàđãngưngthở.BamáđãmangtôilênchùaTânNghĩaởGòVấp,nơibamátôiquyy.SưtrụtrìmangtôiđặttronglòngchiếcĐạiHồngChung,ônggiónglênbahồichuôngvàrồicáixáctôigiậtmìnhthứcdậysaumộtgiấcngủdàirồicườingấtnhưthểbịaiđóchọtcùléc.Sưtrụtrìphán:“Cáixácphàmnầycoinhưđãquamộtkiếp,giờthằngnhỏđãđượctáisinhtrongkiếp

mới”. Tôi được thầy đặt pháp danh là Thiện Tâm từ đó. Để dễ nuôi hơntrongkiếpmớinầy,bamáchotôigiảlàmcongái,đểtócdàivàchobậnáođầm.CảnhàphảinétênthậtmàgọitrạiđilàThànhTâm,vớilòngtinnếucó“mấyngườicoisốtử”tớitìm,sẽlầmtưởnglàđứatrẻkhácmàkhôngbắtđi.

Chuyệnnầytôicókểchovàitờbáođăngrồi.Khônghiểusao,giađìnhtôikhónuôicontrailắm.Anhđầumất,anhBạchLongphảigởingườikhácnuôivàkêubamátôilàanhHai,chịHai.Chúngtôicònmộtngườiemtrainữa,bamáđặttênThànhLong,nhưngphảigởichínhbàmụđỡđẻnuôi.Vềsau,bàsangPhápsống.Cótinvềlàemchúngtôiđãlậpgiađìnhrồivàđangrấthạnhphúc.Lầnđó,cómộtvịđạodiễnnướcngoàivềViệtNamlàmviệc,tôitìnhcờbiếtđượcanhchínhlàcontrairuộtcủabàmụnămnào.Khibàmất,anhcónhậnnuôingườiemnầycủachúngtôi.KhianhấylidịvợthìThànhLongcũngrờinhàvàtựlậpgiađìnhriêng.Chúngtôirấtmuốntìmgặp lại em, nhưng vị đạo diễn nầy cho biết chính anh ấy cũngmuốn tìmnhưngkhôngbiếttìmnơiđâu.Chúngtôichỉcònbiếtcầunguyệnmộtngàynàođósẽđượcgặplạingườiemtraithấtlạc.KhôngchừngemThànhLongcũngkhôngbiếtlàmìnhcònanhchịsốngtạiViệtNamvàmấychịnữasốngởMỹ, Pháp,Úc.AnhBạchLong tên thiệt làThànhTùng, nhưng anh lấynghệdanhlàBạchLongđểnhớvềngườiemnầy.

Phầntôi,mãi tớikhibảy tuổi, lên lớpmột, thấyđãsốngđược, tôimớiđượccắt tócvàbậnđồcontrainhưcácbạnbìnhthường.Nhưngthờimẫugiáo,cònmáitócdài,bạncóthểhìnhdungtôiđãbịnhòmngó,bịchọcghẹorasaokhông:

1/Nhòmngó:dùmặcáođầmnhưngmỗikhiđiđái,tôivẫnkhôngngồi,ngườiđiđườngcứchọcghẹotôi“Trờiơi,congáimàsaođáiđứng!”

2/Chọcghẹo:ỞnhàthìcácchịnhưcóđượcmộtbéÚtxinhxắnđểchơiđùa.Mấychị thíchcho tôingậmmộtđồng tiềncắc trongmiệng,haynhétđồng tiền vào lỗ tai, khi các chị giựt cái bính tóc của béÚt thì béÚt cónhiệmvụphảinhảtiềnragiốngynhưcáigặtbăngtâm(bâygiờgọilàmáy

kéotiềntrongcasino).CáingàybamákhámphárabéÚtbịdùngnhưbúpbêsốngđểchơiđùa,coinhưcácnàngbịđònvàphảidẹpngay.

Tám tuổi, bắt đầu được chính thức tham gia biểu diễn, tôimang luônnghệdanhbéThànhTâm,chưađượclấytênthậtvìgiađìnhvẫncònlosợcóchuyệnkhôngmaychotôi.

Trongnhữngmónđượcsởhữu, tôiđặcbiệt thíchnhữngquảchâuóngánhlunglinhbằngthủytinhmùaGiángsinh.Cólầntớinhàcậuúttôichơi,đượcmợchomộttráichâu,tôicưngnólắm,ngàynàotôicũngápsátnóvàomắtvàcứtòmòkhôngbiếttronglòngtráichâucógì.Rồikhinóbịrớtbể,nỗi thấtvọnggầnngangvớiviệccảmột thếgiớisụpđổvớimình.Nhưngcũngkịpnhậnrabêntrongvậtquýkiakhôngcógìcả,cáilunglinhhuyềnảocủatráichâuđóchỉlàcáibênngoài.Tôicómộtcáitậtkhôngbiếtlàxấuhaytốt,cáigìmàkhiđượccảnhbáolàcoichừngbểthì tôi lạimuốnnóbể,tựkhámphábêntronghìnhảnhđứabéngoan,còncómộttinhthầnkhátkhaonổi loạnngầmluôn tồn tại trongmình.Cáigìcàngcấmtôi lạicàngmuốnlàm.

Trongmớấmtràcủabasưutập,cómộtbộtràcủaNhật,mỏngnhưgiấyquyến,cứgợitrongtôinỗikhátkhaomuốncắnthửcoinórasao,vậylàtôilàmthiệt.Tôi“ghérăngcắnvào”,mặcdù“khôngcómiếngmôingọtđắng”mànóvẫnbểtrongmiệngtôinhưcáivỏtrứnggàmongmanhtannát.CưngmấythìÚtcũngphảibịmộttrậnđònnhưai,nhưngtừđótôicómộtniềmvuilớnkhihiểuracáigìmìnhnghĩđượclàcũngcókhảnăngsẽlàmđược.Ngóhònbiveđủmàuxoắntíttronghìnhcầubénhỏ,tôicứkhoáicầmcáibúađậpbểralấytráikhếbêntrong,hóaratrongđócũngchẳngcógì.

Phảilànghệsĩsốngtrongnghềnhiềunăm,ởgiaiđoạntrướcđây(màcảsaunầynữa)mớimangcảmgiácsợconcáimìnhtheonghềdiễncủamìnhsẽ thấy trướcđờisẽcựckhổnhiềuhơnniềmvui.NhưmáBảyPhùngHá,ngườivẫnđược tronggiớivinhdanh là“Tổsống”,biếtbaonhiêu lần trênđỉnhvinh quang, nhưngvẫnbị ám ảnh chuyện conđào kép đi lang thang

theochamẹsẽbịthấthọc.Mộtthờigiandàivàngaycảtrướckhimất,bàcứnhắcđinhắclạichuyệnháthộilấytiền,xâyKýNhiViệnvàxâytrườnghọcđặcbiệtchoconemnghệsĩkẻotươnglaichúnglongđong.Bamátôicũngvậy,khôngmuốn“đờichaănmặn,đờiconkhátnước”,cứsợcáccontheonghiệpmìnhsẽkhócnhiềuhơncườinênluônbuộccácconphảihọcxongTrunghọcrồimuốnlàmgìthìlàm.Ấyvậymàthíchdiễnquá,tôiđãmấylầnbướcrasàndiễnnhàthamgialàmquânsĩcùngvớianhBạchLong,trướcmắtbatôi.Anhlúcđócoinhưngườicủa“nhàkhác”rồi,nênlàngườiduynhứttronggiađìnhbấygiờđượcđihát.Khibịtôixinđượclàmđứaquânsĩthứhaiđứngchung,anhLongcũngsợanhHai ( tức làbacủahaiđứa ),nhưngvìcưngđứaemÚt,thấytôimêquá,anhlàmliều.Chínhanhlàngười“sắmtuồng”(vẽmặt)chotôi.Khibatôirahát,vừadòmthấytôi,ônghếtsứcngạcnhiên,còntôithìrunlêntừngchậpvìsợănđòn.VừaxonglớpđólàBachụplấycâyroimây,địnhkhivàocánhgàsẽquấtchomấyroi,nhưngôngvừavàocánhgàbênnầy, tôiđã tọt sangcánhgàbênkia.Chạyvòngvòngnhưvậy,lạitớilớpôngphảira.Tôicứthoắthiện,thoắtbiếnnhưvậychotớikhivãntuồngthìtôi...thoátnạn.

Thêmmộtchuyệnnữađểbạnhìnhdungrachấtnổiloạnngầmtrongtôitừbé.Thửcoi,baonhiêugiađìnhchenchúcở trong lòngđình,dùngmộtnhàvệ sinhchung,đêmđếnđâuaidámrangoài.Bấygiờ,bênkiađườngPhạmNgũLãolànhàgaSàiGòn(bâygiờlàCôngviên23tháng9).ĐólànơikhiđêmđếncácxetảichởtráicâytừĐàLạtvềđậuởđó,cũnglànơitrẻbụiđời thườngnúpvàođóđểphónguế.Tôinhìnhìnhảnhđóvớiđôimắtthèmthuồngvìđólàbiểutượngcủa...“TựDo”.Bamátôicấmtiệtchuyệntôibăngquađườngvìsợtôibịxeđụngvàcũngcấmtôichơivớibụiđờivìsợtôihư.Quyếttâmsangđượctớibếnbờtựdokia,tôimonmenlàmquenvớitrẻbụiđời,nhờdắtmìnhsangbênkiađườngđểđượclàmchuyệnấy-ychangtụinó.Đólàmộtkỳcôngvì tựdođãđoạtđượctrongvòngbímật.Hạnhphúcnhân lênmấy lầnvìmìnhđãgiaoduđượcvới nhữngđứamàngườilớncấm,vàtheocảmnhậncánhânthìchơivớitụinóthiệtlàthúvị,

có gì ghê gớm như ba má cấm đâu. Được dắt qua đường, được vừa tròchuyệnvừahưởngmộttrongtứkhoái,đượcphạmtộimàkhôngaihay,nóichunglàcảmgiáclúcđónó...đãgìđâu!

Cóthểnóigìvềtôinhữngngàyđó?Sống,thởvớisânkhấu.Đượcthầnthánhchọn.Chếtđisốnglại.Thíchlàmthửnhữngchuyệncấm.Tựnhìnrabêntrongđứabéngoanlàtôingàyấyluônẩnchứamộttâmhồnnổiloạn.

Sựnổiloạnấybámriết,tăngtrưởngcùngtôimãiđếnngàynay.

2Tráitimnhảymúa

Khitôicònnhỏ,cólầnmộtngườiđànônglạbấtngờxuấthiệntrướccổngđìnhCầuQuan.Ôngtamặcbộđồbàbamàunâusậm,râutócdàichấmđất,mườiđầungóntaydàinhưđãkhôngcắttừnhiềunăm.Ôngtalặngthinhxintiềnkhángiảvàoxemhát.Hìnhảnhđókhiếntôikhiếpvía.

Mátôinóiônglàképhátcảilươngnổitiếngmộtthờinhưngvôlễvớitổnghiệp,khinhthườngkhángiảvàbịrờikhỏiđoànhát.Hìnhảnhôngấyámảnhtrongtôiranhgiớimongmanhgiữavinhquangvàthảmbại.Hìnhảnhấyluônlàbàihọcnhắcnhởtôivềcáchsốngđểkhôngphảinói“Giámà...”.

(NSƯTThànhLộc:Lốirẽđến“thánhđường”

-HàThanhbáoTuổiTrẻ)

Nhưvậylàtôiđượcđếntrường,trễhếtmộtnămmẫugiáotronglốtcongái.Nhớlạithờisáutuổiđó,mónđộcnhiềuđứamêlàcàremnhétvôbánhmìngọt,chếsữađặcvôrắcítđậuphộngrangđâmnhuyễnănvôcâmluônvìquángon.Cònmónưathíchnữalàđábàoxịtxirô.Chắccácbạncũngbiếtlýdorồi,tôithíchcáikhốilạnhtrongsuốtkia,đượcchếsữamàutrắngđụchay tướixi rôđủmàu, thíchngắmnómêman trướckhiuống.Bánhphụclinhcũnglàmónđượctôiưathíchchỉvìnhữnggammàukhácnhaubaobọcnó.Tôi cũngbỏnhiềugiờvới cái kínhvạnhoa, những sắcmàu lung linhkhôngbaogiờquaytrởlạinhữngbônghoacũ.

Trongthếgiớiấuthờicủatôi,bànộicũnglàmộthìnhảnhđẹp.Chỉbiếtlàrấtthươngbànội.Cóthểvìbàquáhiền,lạikháhàihướcvàưakểchuyện

đờixưa.BàởdướiVĩnhLong,lâulâumớilênSàiGòn,váctheobốncầnxéxoài,sầuriêng,măngcụt.LênSàiGònngộp,bàchỉbậnáocánhvàkhôngbaogiờ thèmcàinút,nằm trênvõng,bàquạtphànhphạch,và tôimêhơnmấytráicâykialàmùitrầu,mùidầubôivàođầutócmượtcủabà.TôicònmộtMá Lớn ở dưới quê,Má Lớn cómón tủ là món bánh bò bông. Nộithươnghaicondâunhưnhauvìcảhaidâuđềuhiềnnhưbà.Cóvềquêmớithấybànộitựtaylàmhết,lưngthẳngphomphomđichămsóccáccây.Bànộithìkháhiềnlành,nhưngkhicầnquyếtliệtthìbàcònhơncácnữtướngđầylôngcông,lôngtrĩtrênsânkhấu.Chínhtaybàcầmrựarachặtbỏcảmộtvườnmăngcụtchỉvìbịtruythuếcaoquá.Bàngoạilàbầugánhthìquýtộchơn.Ông ngoại tôimất sớm nên bà ngoại đứng ra trông coi chuyện nhà,chuyệngánh.Làmộtbàbầuhiềnlành,nênbàcòncómộtdanhxưngnữalàLãoPhậtGia.

ChuyệnchịKimCươngtớinhàtôixinchotôiđượcđidiễnmàtôitrốnthìnhiềungườibiếtvìđãđượckểlạinhânchịlàmchươngtrìnhTạƠnĐờivàtôinhậnvaitròMC.AixemvởLáSầuRiêngcủachịcũngbiếttrongđócóvaiđứabémànhàtôicácchịBạchLựu,BạchLýđềuđãđóngqua.Khivởđượcquaytivi,haichịđãlớnnênchịKimCươngđềnghịtớiphiêntôi.Thấytôilắcđầu,chịphán,connghệsĩsaomànháthíchvậy,lớnlàmcáigìmàăn.Chungquanhcòndọa tôi lànếukhôngchịu lên, sẽ cóngườikhácthayngay.

Nóinàongay, sauđócó thấy tiếc.Nênkhibankịch thiếunhicủachúXuânPhátmời, tôi nhận lời liền.Chú là thầy dạy camúa chomọi ngườiluôn.Các năngkhiếu của chúng tôi được khai thác tối đa. 15 phút đầu làphầncamúanhạc,30phútsaulàkịch.DustinNguyễnlúcđótênTrícũngđượchọcvõvàđóngkịchvới tôi,nhưng thường làcácvaiăncướpbị tôiđánhtantác(Bâygiờchắclàngượclại).BanthiếunhiXuânPhátcócặpChíHùngvàNgọcHoalàcặpthầnđồnghátkiểuHùngCường-MaiLệHuyền,cóNgọcChâu,emchịNgọcBíchvàKimHoànghátnhạcthiếunhirấthay.Cạnhban thiếunhiXuânPhátcủađàiTruyềnhìnhViệtNamsố9,còncó

banthiếunhiTuổiXanh(củacôKiềuHạnh),banViễnHùng,chươngtrìnhthiếunhiLêVănKhoa(củachúLêVănKhoa),chươngtrìnhthiếunhiGióKhơi,chươngtrìnhthiếunhiSơnCacủađàiTruyềnhìnhĐắcLộ(giámđốclàlinhmụcRobert,ngườiPháp),lòthiếunhiNguyễnĐức,nhómthiếunhiHoaThếHệcủanghệsĩQuangPhục(chịPhượngMaichuyênhátcảilươngHồQuảngtừđâymàtrưởngthành).

KịchngườilớnthìcóbanSống-TúyHồng.NhớcólầntôiđượckêuquađóđóngchungvớicậuVânHùng.CậudánlôngmidàikhôngthualôngmichịKimCương.Bướcvôstudiocóđắphaicáimộgiảbằngcátcủangườimẹđãmất.Lúcđangchờquaycậuxoayquahỏi“Nhàconởđâu?”(thậtralúcđólàcậuấymuốnthoạilạilờikịchbảnvớitôi).Tôiđápngay“DạởđìnhCầuQuan”,cậuHùngcườiphálên:“Trờiơi,cáithằngnhỏnầy,tôihỏinhànóởđâulàtôithoạitrongkịchvậymànótưởngtôihỏinhànó.”Cảphimtrường cười tôi, tôimuốn chui xuống đất vìmắc cỡ.Kịch người lớn cònnhómPhùSa(củaanhHuỳnhThanhTrà),bankịchVũĐứcDuy(củachúVũĐứcDuy),banGióNam,banTựDo (củakịch sĩLêTuấn),banBạchTường (củacôBạchTường),banMỹTín (củachúMỹTín).BanMỹTínthườngdựngkịch phóng tác hay ảnh hưởngvăn hóa phươngTây, thườngxảyratronggiớithượnghaytrunglưu.CònnhỏmàtôiđãmêchúMỹTínvìchúdiễnhaylắmnhưngtôichưabaogiờđượcdiễnchungvớichú.BanTựDo cũng thường phóng tác kịch ngoại vì người chủ xướng là kịch sĩ LêTuấn,khidịchlấytênLuânTế.Khoảngnhữngnăm90,chúngtôicódiễnởsânkhấu5BvởNhữngConThúThủyTinhcủaTennesseWilliamsdoanhdịch.

HainhómkịchthiếunhicủachúXuânPhátvàchúViễnHùngthiênvềTâmlýXãhội.BankịchthiếunhiTuổiXanhcủacôKiềuHạnhlấyđềtàilàchuyệnđồngthoại,chuyệnngụngôncóchómèo,haychuyểntừchuyệncủaAndersen. Chương trình thiếu nhi Lê Văn Khoa của chú Lê Văn KhoathườngnghiêngvềâmnhạcvàrốidâycủaphươngTây.Ngoàira,trẻemcòncómộtchươngtrình thiếunhikhác, thúvịkhôngkémtên làGióKhơi,có

dànnhạcMandolinerấthaytoàncongáiđánh.

Khôngbiếtai soạn tiểusửcủa tôiởBáchKhoaToànThưTiếngViệt.Trongđócóvàichitiếtkhôngchínhxác.Vídụnhư:

Năm1969,khivừatròn8tuổi,ThànhLộcđãlàmquenvớisânkhấutừđộimúaNhàThiếunhiThànhphố(SàiGòncũ),rồibankịchthiếunhicủađàiTruyềnhìnhSàiGòn,thờikỳnầyanhlấynghệdanhlàThànhTâm.

Đúnglàkhitròn8tuổi,năm1969,tôichínhthứcthamgiadiễnkịchvàca hát với nghệ danh là ThànhTâm trong các ban kịch thiếu nhi trên lànsóngphátthanhvàtruyềnhình,cụthểlàbankịchcủachúXuânPhát,thuộcđàiTruyềnhìnhViệtNamsố9và chương trình thiếunhiSơnCacủađàiTruyềnhìnhĐắcLộ.Mãiđến1975,tôivừa14tuổi,thấymìnhcókhảnăngnhảymúa,đặcbiệtmêmúaballet,lúcđómớicóNhàThiếunhiThànhphốđểtôivừahọc,vừathamgiađộimúa.

ĐàiTruyềnhìnhĐắcLộcóhai cơ sở lớnvànhỏ,đềuđượcbênCôngGiáobảo trợmọimặtvềmáymóc,kỹ thuậthiệnđạicủanướcngoài.Đặcbiệt họ đào tạo đạo diễn ti vi cũng như cameraman.Mọi người làm việctrongmộttinhthầnnhânái,thươngyêuhỗtrợnhau,khôngvìcánhânmình.CơsởnầyởđườngYênĐổ,naylàLýChínhThắng.Cómộtthờikỳdài,báoTuổiTrẻđãđượcsửdụngThưViệncủanólàmtòasoạn.

Khithamgiabiểudiễnsớm,cóhaitháiđộthương-ghétxảyravớitôikhivẫnsongsonghọcchữ.Kiểugìthìtôicũngtrởthành“ngườicótiếng”củatrườngTiểuhọcNguyễnTháiHọcngàyđó.VừalàemcủaBạchLê,vừalàbéThànhTâm,nêntựnhủmìnhphảiránghọcsaochothiệtgiỏi.Chúngbạntỏvẻưuáimình,bằngcáchsẵnsàngchocopynếukhôngbiết,đámvaiuthịtbắpthìđểyênvàthậmchíbảovệmình.CũngcólúcThànhTâmmớinổitiếngtrongvaichóLulàbịmộtbăngmườimấyđứabênlớpkháckêuvang: “ChóLu!ChóLu!” khi chàngbước qua.Tức tới điên người nhưng“mãnhhổnanđịchquầnhồ”,biếtsaogiờ?!ĐầuđảnglạilàQuangKiệt,saunầycũnglàmộttrongnhữngbạnthâncủatôi.CũngmaylàkhilênlớpSáu,

chúngtôihọcchungnêntôikhôngbịghẹonữamàhaiđứathânnhauluôn.QuangKiệtkhôngnhữnglàbạnthânsaunầymàcònlàđồngnghiệpcùngđiĐoàn kịch Trẻ Thành PhốHồChíMinh (Kiệt tốt nghiệp từ trườngNghệThuậtSânKhấuIInhưtôi,sautôihaikhóa).

Sau1975, thíchcôgiáodạyVăncủamình, tôiđãướcmơsẽ làmthầygiáodạyVăn.RồithamgiađộimúacủaNhàThiếunhiThànhphố,tôithầmmơsẽthànhvũcôngballetchuyênnghiệpdùmìnhgiỏimúadângianhơn.

Trênfacebookcủamìnhtôivừaliệngrahìnhmộtbátchèđậuđenvàkểlạimộttrongnhữngkỷniệmthờigianthamgiađộimúa.

“TôiđượcchọnlàmộttrongmườiđộiviêncủaSàiGònraHàNộitậphuấnmột tháng trời ngoài ấy cùng với bamươi ba đội viên khác của cảnướcđểthamdựĐạihộiLiênhoanThiếunhiThếgiớilầnthứnhấtvớichủđề“HÃYĐỂMẶTTRỜILUÔNCHIẾUSÁNG”tạiMoscowthủđôcủaLiênXôcũ.

Lúcđócảnướcănđóimặckémlắm,mọithứmuasắmvàănuốngcònphảidùngtemphiếuvàchúngtôimỗiđứaphảivácra15kýgạođểtựtúcphần ăn củamình, góp vô bếp ăn chungmà khi ăn thì khẩu phần ăn trởthành cơm nấu độn chung với mì sợi hoặc khoai mì ( ngoài ấy gọi làsắn).Mỗingàyngoàibữaănsángqua loađạmbạcmột lysữavàvài látbánhmì,cókhi làmộtgóixôi,cókhichỉ làhaicáibánhgiò,cònăncơmđộnmìthìđúngcómộtcữtrưamàthôi,vậybữachiềuăngì?

Đólàmộtđĩasúp,nóilàsúpnghechonósangvìkhônghềcósúpmàchínhlà...chèđậuđenvớiđầyđálạnh,gọilàchèđỗđenđá(theocáchgọicủangườimiềnBắc)ănkèmvớimộtổbánhmì.Lầnđầutiêntrongđờitôiănbánhmì với chèđậuđen lạnh!Cứxébánhmì ranhúngvàonướcchèlạnhrồichovàomồm,lấycáimuỗng(ngoàiấygọilàcáithìa)vớtđậunhaicùng...Lúcđầutôicứnghĩmìnhkhôngănđược,nhưngnếukhôngănđượcthìsẽăncáigì?Vìsẽkhôngcóbữacơmtốiđâu!Mộtthángbamươingày,chiềunàocũngchỉănmỗimónđóthôi,khôngănchonothìsứcđâuđểtập

huấn?Chúngtôivừahọcchínhtrị,rồitậpvănnghệvớicáctiếtmụccamúanhạcnhưmộtđoànnghệ thuậtchuyênnghiệp thiếunhiđểsangđómà thithố...Sángtậpcáinầy,chiềutậpcáikia,tốitậpcáinọ...liềntùtìmộtthángtronghoàncảnhngôinhàchungnghèo,rấtnghèo!

Vậymà ăn riết quenmiệng đâm ra thấy ngon, và thấy ghiền cáimónbánhmìchấmchèđậuđennầy làmsao.Saunầyhoàncảnhănuốngdânmìnhkhálênnhiều,tôimớikểmónkhoáikhẩumộtthờicủatôilàănbánhmìvớichèđậuđenđá,nhiềuemútnhìntôinhư"ngườihànhtinhkhác”vàchọctôiăngìkỳ,ănnhư...cáiđồkhùng!

Khôngbiếtbâygiờnếuănlạimónđótôicócònthấyngonkhôngnữanhưngquảthậtngaylúcnầyđâytrongkýứcẩmthựccủatôivẫnđọnglạicáihươngvịcủamónănnhànghèothờibaocấpđómàéolethaylàkhinhớlạitôivẫnthấynóngon,ngonynhưhồixưamớilạchớ!

Trongđạihội liênhoanấy tôi rinhvềchomìnhmộthuychươngvàngchomộttiếtmụcmúađôidângianKhmerNambộ,ngườicùngmúavớitôinayđã làmộtbácsĩkhoanhi.Đoàn thiếunhiVN lúcđógiànhnhiềuhuychươngvàngkhácnữa.Nhữngngườicùngănchèđậuđenbánhmìvớitôilúcđóbâygiờcóngườiđãlàgiámđốc,hiệutrưởng,giáosư,nghệsĩthànhdanh...Khôngbiếthọcócònnhớvềmónăn lạ lùngnầykhông?MónsúpngọtđộcđáocủaVNthờibaocấp.Riêngtôikhôngbaogiờquênđượcvìnócũngchính làmộtphầnđờiniên thiếucủa tôi, củacậu thiếuniên16 tuổicùngmùahèHàNội1977nóngbức!”

Đưađoạnnầylênxong,tôinhậnđượcnhiềuchiasẻ,trongđócónhiềungườitrongcuộc.

Tôixinphépbạnbèbỏdấunhữnglờicủacácbạn,đưavàođâyđểcùngghinhớlạimộtthời.

-CủabạnNguyễnThịThanhLan:Nhớnhữngngàyđi trìnhdiễnngàyxưathậtvui,ngồitrênxecócácanhphụtráchnhưanhTrầnXuânTiến,anh

Phước,anhKim,anhThy,chịHồngHà...cùngvớianhTrầnVươngThạch,anh Thanh Liêm, anh Lâm... trêu đùa, nghịch ngợm... làm tất cả các emthiếunhicườivuinhưhội...Nhữngkỷniệmấykhôngbaogiờchúngemquênđược.Thíchnhấtlànhữnghômđánhtrậngiả,anhLộcchỉhuy...

-CủabạnNgọcAnhTrương:...KhitừLiênXôtrởvề,ngườinàocũngđẹp,cũngoaiphong,ngườinàocũngcómặcmộtcáiáothungiốngnhaurấtđẹp,đeomộtcáitúixáchca-rômàucamchéoquavai,độicáimũnồibằngvảimàu trắng, trông thật làbảnhbao!Rấtoách!Emnhìnmọingườinhưnhữngthầntượng.

-CũngcủabạnNgọcÁnhTrương(casĩTrươngNgọcÁnh):...Tụimìnhănmìgóivụngầnchết,ănriếtghiềnluôn!Mànếukhôngănthìcũngchẳngcógìkhácđểăn!NhớanhemmìnhđidiễnởnhàmáygiấyBìnhAn,đượctặngchomỗiđứamộtbịchmìvụnvàmấycuộngiấytoilettenhãnhiệuBìnhAnmàmừngmuốn chết!Từđó, anh emmình có thêm từmới:mỗi khi đitoilettethìgọilàđi“BìnhAn”!

-CủabạnĐôngPhương:NgoàitiếtmụcmúaĐôiBạn,anhcòncótiếtmục múa khác thật xuất sắc như “Múa Mèo ”, “ Cánh Bướm MùaXuân”haycòngọilà“MúabướmTày”...diễnởLiênXô,tụiemvẫncònngưỡngmộ.Têncủaanhgầnvớiđộimúanhữngngàyđầu1975củaNhàThiếuNhichođếnbâygiờtụiemvẫnkhôngquên.NhữngbuổitậpchuyênmônvớiNSNDTháiLyđếntậnkhuyalơkhuyalắc,rồinhữnglúcđoànđibiểudiễnởtậnvùngsâuvùngxaheohút,vừangồitrênxevừahọcbàingàymaiđithi...Nhớnhữngbuổichiềuchuẩnbịchờbiểudiễn,chịHồngHàbắtvô“làmmặt”rồimỗingườiđượcmộttômìgóihaydĩacơm,rồiômmộtmớđạocụtrangphụclênxe...Mộtthờinhớlạicóbiếtbaokỷniệm.Thờiđónghèo,cóđượccáixeđạpđi sinhhoạtđội là sướng lắm .Lúcđóhồnnhiênvôtưkhônglonghèo(vìnhàaicũngnhưnhau),cótiềncũngphảixếphàngmuanhuyếuphẩmnhưmọingười,cònbịmấychịxãviênhợptácxãchửinhưcon...Bâygiờmỗikhicódịptụtậplạihoặcaiđóbỗngnhắcđến

kỷniệmcủa“tuổithơdữdội”nầythìnóbỗngdưngbiếnthànhnhữngtràngcườigiòntan-cườichảynướcmắtbởicáingônghêcủasựpháttriểnthờiđó.Vànhữngđứatrẻ-concủacácanhchịthiếunhingàytrước-đượcbamẹnódẫnđitheodựhọpmặt,trốmắtrakhôngbiếtmấyông,mấybànầycườicáigì?Cógìđâumàcười!

...Đúng rồi,vớinhữngngười trẻbâygiờ,nhiềuchuyệncáchđâymấychụcnăm,giờchúngtôikểlại,cóthểcácbạnấykhôngcảmnhậnvàhiểuthấu.Biếtvậy rồi,nhưng tôivẫn thấymìnhcóbổnphậnngồighichép lạinhữngdòngnầy,đểcácbạnhiểunướcmình,sânkhấumìnhđãcómộtthờinhưthếnầy.

Đấtnướcthốngnhất,một trongnhữngđặcsảnphươngBắclàkịchnóixuôiNamkhiếnchúthiếuniênđếntuổitrăngtrònlàtôibịhớpmấthồn.LúcấyNhàhátKịchnóiViệtNamcònmangtênlàĐoànKịchnóiTrungƯơng.CùngvớiĐoànKịchnóiHàNội,haiđoànđãmangvàocácvởNila,KhúcThứBaBiTráng ,NgườiĐốtĐền,ĐôiMắt,HàMycủaTôi,ÂmMưuvàTìnhYêu,tôixemkhôngsótvởnàovàmêmẫntàidiễnxuấtnhậphồncủanhữngNguyệtÁnh,HàVănTrọng,TrọngKhôi,ĐoànDũng,ThếAnh,TúMai,MinhTrang,TrầnVân.

Tôisẽtrởlạivềnguồnlựcgâyhưngphấnchotôitrongviệcchọnnghềtheonghiệpnầytrongmộtchươngkhác.Bâygiờngồikểlạinhữngchuyệnnầy,tôithấyđờisaonhanhhơngiấcmộng.Nóithìnhanhchớlúcđócũngphảicânnhắcnhiềulắmvớimộtđứaconnhànòicủasânkhấutruyềnthống,đãthamgiakịchtruyềnhìnhkhivừalêntám,thoắtmêmônVăn,thoắtmêballet,rồichuyểnsangmêkịch,lạilàmêkịchtừBắcvào.Đólàmộtdòngsânkhấucóchủđíchnênđượcbảotrợvàtàitrợđểđàotạobàibảntừđạodiễntớidiễnviên.TrongkhiđóởmiềnNamlàmộtdòngkịchtựphát, lạithiếuđạodiễn,theohướngtrămhoađuanở,trămnhàđuatiếng,nghĩsaonóivậy, không cần định hướng, chủ đề.Không kể cải lương không làmmới,kịchmiềnNamchỉphát triểnở tivi,ngoàiĐạiNhạcHội thì làkịchngắn

haykịchvừadiễnchungvớicácloạihìnhca,múa,nhạc,lạichẳngdámxộcvàonhữngvấnđềđươngđại,thậmchímangtínhcáchnổiloạnnhưkịchBắcmangvào.

Nếucốđeođuổiđểtrởthànhmộtanhképcảilương,tôikhátựtinrằngmìnhcó thểhát không thuakémai, vũđạođẹp (nhờyêumúa)vàhátHồQuảngchuẩn,nhưngtôi thấytrước, thiếunhữngđồngđộicùng...nổi loạn,thiếunhữngkịchbản, thiếunhữngbàn tayđạodiễncónghềgópvào, caolắm,mìnhcũngsẽchỉlàmộtanhképcảilươngtrungbình.

SaukhitôiraHàNộitậphuấnmộtthángcùng42ngườitrêntoànquốc,rồidựLiênhoanThiếunhiThếgiớinăm1977về,giànhđượcHuyChươngVàngnhờtiếtmụcĐôiBạndobiênđạomúaNgọcCườngcủatrườngMúaViệtNamtạiHàNộidàndựng.Thầyđãsáng tácdựa tênnềnâmnhạcvàđộngtáccủamúaKhmerNamBộ.Sauđó,thầyNgọcCườngchobiếttrườngMúaViệtNamtạiHàNộicónhãýmuốnđàotạotôitheochươngtrìnhchínhquymườimộtnăm.

Năm2013,NhàhátKịchnóiViệtNamkỷniệm60năm,nhiềungườiởSàiGònnhậnđượcthưmời,nhưngchỉcóvàingườiranhưXuânHươngvàtôi.ChacủachịXuânHươnglàđạodiễnBíchLâm, thầydạyMỹhọccủatôi,đãtừnglàmgiámđốcnhàhátnầy.

Nhândịpđó,báoTiềnPhongmởđầubàiphỏngvấntôibằngcâunầy:

CònThànhLộctựmuavémáybayđểgặpgỡđồngnghiệptrongkhôngkhíthântình,vàlýdocómặtcủaanhlà:khôngcóNhàhátKịchViệtNamthìkhôngcóThànhLộchômnay-PVhỏichuyệnanhtạisảnhNhàhátLớn.

RiêngviệctôitừchốiMúađểtheoKịchcũngđượcghilạinhưsau:

HỎI:TừhồiThànhLộc làmột thiếu niên còn tôi khi ấy nhi đồng, đãchứngkiếnanhnhảymúavòngtrònnomthuầnthụcnhưmộtvũcôngNga,thầntháicựckỳnghệsĩ(trongmộtchươngtrìnhbiểudiễnbáocáoởCungVăn hóaThiếu nhiHàNội trước khi lên đường dự trại hè thiếu nhi quốc

tế).Anhthuộcdạngnghệsĩmàtinhhoapháttiếtrấtsớm?

ĐÁP:Tôidiễnkịchvàcaháttừ8tuổitrongcácbannhạckịchthiếunhitrênlànsóngphátthanhvàtruyềnhìnhSàiGòntừtrước1975.Sau75tôiphát hiệnmình có khả năng nhảymúa, đặc biệt yêu thích ballet nên sinhhoạttrongđộimúaNhàVănhóaThiếuNhiTP.HCMvàtừngướcmuốntrởthành vũ côngballet chuyênnghiệp.Nhưng thật ra tôi giỏimúadângianhơn.

SaukhidựLiênhoanThiếunhiThếgiớilầnItạiMoskva(LiênXô)vàgiànhHuyChươngVàngtrongmộtcuộcthimúa,trườngMúaViệtNamtạiHàNộicónhãýmuốnđàotạochotôitheochươngtrìnhchínhquy.Nhưngquảthậtđộnglựctrởthànhdiễnviênkịchtrongtôivẫnmạnhmẽhơn,nêntôiđãcósựlựachọnđểbâygiờsânkhấukịchnóicómộtThànhLộc.Cũngnhờthếmàkhángiảthấymộtdiễnviênsânkhấuđanăng,khôngchỉdiễnkịchmàcahátvànhảymúacũngrấtthànhthạo.Điềuđólàmtôitrởnênnổibậtvàdễ“ghiđiểm”tronglòngkhángiả.

( http://www.tienphong.vn/van-nghe/thanh-loc-kich-bac-ngu-quen-qua-lau-612580.tpo)

Sựkiệnnầycóthểkểlạichitiếtnhưsau,theonhưtôinhớ:

Saukhicólờiđềnghịchomộttươnglaichungsống11nămtạiHàNộicủatrườngMúaViệtNam,haingườitôithamkhảoýkiếnlàthầyTháiLyvàchịHồngHà–chịphụtráchthiếunhicủatôilúcđó.Thầynói,thầytinvớikỹnăngmúađã có, con có thể làmộtdiễnviênkịchxuất sắc, nhưngvớinhiềunhượcđiểmcủacơthể,cócốlắm,concũngchỉlàmộtdiễnviênmúatrungbình.

Đượclờikhuyênvàngđó,tôiđànhcámơnvàtừchốitấmthâmtìnhcủatrườngMúaViệtNamvàâmthầmlênmộtkếhoạchchoriêngmình.

Vàonămhọclớp11trườngTrunghọcCôGiang, tôibiết trườngNghệThuậtSânKhấuIImởkhóathituyển.Ngangtráivàđầykịchtínhlàngàythi

chuyênmônbêntrườngSânKhấutrùngvớingàythihọckỳ2bêntrườngCôGiang.Tôiđánhliềutựbỏthihọckỳ2bênphổthôngđểđithivàotrườngSânKhấumàbamátôikhônghềhaybiết.Bữathiđó,aicũngbiếttôilàconôngThànhTônđithi.ThầyĐoànBábiểutôikéocaoquầnlênđểthấybắpchuốichưncoitôicócònkhảnăngcaothêmđượcnữakhông,tôithấyvậylàmìnhtiêurồi,tôiđãrơivàotrườnghợpthảmồibắtbóng.

Tổnghiệplại thửgântôimột lầnnữa.Hồiđó, trườngNghệThuậtSânKhấu II bắt thi chuyênmôn hai vòng. Ngày thi vòng hai của trường SânKhấulạitrúngngayngàythivớthọckỳ2củalớp11bêntrườngphổthônglầnnữa.Dĩ nhiên, tôi đànhphải làm liềubỏ thi vớt phổ thông lầnnữađểchọnđithivòng2sânkhấu,liềuvậyđó.Đếnngàynhậphọclớp12Trunghọc,mớibiếtlàmìnhđãbịlưubanvìkhôngcóđiểmthihọckỳ2.

Về nhà thấy có thơ của trường Sân Khấu gởi báo tin đậu rồi hú hồnmuốn xỉu.Biết chắc là sẽ bị đòn nếu ba biết bị ở lại lớp 11.Cái thơ củatrườngSânKhấulàbùahộmạng.MãiđếnngàykhaitrườngbênNghệThuậtSânKhấuII,mớidámbáochobamábiếtlàmìnhkhôngcònhọcchữnữamàđãchọnhọcnghề.

Batôilànghệsĩnhưngkhôngdạycontheokiểu“nghệsĩ”màrấtnềnếp,thậmchí gia trưởng.Cảnhà tôi ai đi đâu thì đếngiờ cơm tất cả đềuphảiquâyquần.Đócũnglàgiờđểcácngườiconbáochocảnhàbiếtcóchuyệngìmới.Nóichunglàcácconlàmgì,bamácũngphảibiếthết.

Hànhđộngcủatôivàonămđó:Tựquyếtđịnhngừnghọcbêntrườngphổthôngđểchuyểnhẳnhọctrườngnghềmàkhôngthôngquaai,phảinóiđốivớitôilàmộtcuộccáchmạnglớn.

3Chỗgốiđầu

Tôinghĩ,cónhữngthứ,chịuhaykhôngchịuđược,đôikhichỉđơngiảnlàdothóiquen.Xưakhitôicònlàsinhviên,sốngtrongmộtcăngácxéplợpmáitôn,đếnquạtmáycóchạyvèovèocũngchẳngănthua.Trưahèchỉcònnước“thoáty100%”màbâygiờsangmộtchútngườitagọilàđispa.Hoặcsanghơnnữathìmuavévàorạptrưa,khôngphảiđểxemphimmàlàđể...ngủ.Giờtôiđượcởtrongmộtcănnhàdochínhtaytôixâynên,lạicóriêngmộtcănphòngrộng,lắpđiềuhòa.Nhưngbanămnayhỏng,khôngbuồnsửa.Vìtôinghĩ:Ủa,ngàyxưaôngchịunónggiỏilắmmà?Xưanónghơnnhiều,saoôngchịuđược?Cáiđó,làtôithừahưởngtừbatôiđó-ngườikhôngbaogiờđặtmìnhvàomộtyêucầunàođóquácaođểtựlàmkhó

mình.Trừkhilànghệthuật.

Icon:ThànhLộc“Tôilàngườikhôngcóvõ,chỉcótráitim!”-ThưQuỳnh(ĐẹpOnline)

“ChồnCáocóhang,chimtrờicótổ,nhưngconngườichẳngcóchỗgốiđầu”.

“Foxeshavedensandbirdsoftheskyhavenests,

buttheSonofManhasnowheretoresthishead”.

ĐólàmộtcâutríchtrongKinhThánh,đãđượcdùngtrongtruyệnvàkịchtrước 1975.Gia đình tôi theo đạo Phật, nhưng cũng có những điều trongKinhThánhkhiếntôingẫmngợi.Theonhưcâunóitrêncònđểnhắcnhữngaichọnmộtlýtưởngnàođócầndồnhếttrílựcvàtâmhồntheođó,khôngnêncómộtthỏahiệpnào.Conngườilàđộngvậtcaocấpnênchẳngcầnnơitrúnhưnhữngconvậtyếuđuốikia.Nhưngnóphảicónhàhay“giađình”để

cósựđùmbọc,yêuthương.

Xinchotôidànhchươngnầyđểnóivềnhữngngườithâncùngnhữngcáinhàcủatôi.Cácbạnđãbiếtcái“tổ”củagiađìnhtôikhitôivừalọtlòngđếnkhi lênsáu,bảy.Nómongmanhnhưcái tổbằngđấtcủanhữngcon tòvògắnhờvàothànhtườngcủasânkhấutronglòngđình.

ChịđầutôilàchịLiênsaumộtthờigianđihátđãquyếtđịnhbỏ,chịhọcđánhmáyrồivôlàmThưkýĐánhmáycủaTòaĐôChính.KhiđilàmbằngHonda,chịcònchởthêmtôivàchịLựuđếntrường.Vớichuyệntheohayrờinghềhátxướng,batôihoàntoànkhôngép.Thíchthìôngchotheo,hếtthíchthìôngcoinhưhếtduyên,hếtnghiệp.Làngườichủgiađình,ôngmuốntạodựngmộtgiađìnhnềnếp,ôngcầncónhữngthànhviênsốngcónhâncáchtốthơnlàchứatrongnhànhữngnghệsĩnổidanh.Cácchịđilàmcólươngđềumangvềnộpchomáhết,đếnchừnglễTếthaycầnmuasắmgìthìbáo,másẽcholạimàdùng.Sau1975,nếpsinhhoạtgiađìnhcủatôiphải thayđổinhiều.

Trởlạinăm1972,từđìnhCầuQuan,nhàtôichuyểnvềcănnhàởđườngSưVạnHạnh,quận10.ĐổinhànhưngvẫnvềquậnNhứtđihọc.Sau75,trườngNguyễnTháiHọcbịcắtcấpBa.Khihọclênlớp10,tôichuyểnquatrườngCôGiang,nằmởbênkiađường.Bamáchophéptôiđihọcbằngxelam.Điềuđógâychotôimộtkhoáicảmrấtlớnvìkhôngcònbịlệthuộcbởibà chị củamình nữa.Thử coi, được đimộtmình, còn có nghĩamình chủđộngquyếtđịnh cuộcđời củamình,đứngở lềđường,ngoắt chochiếcxelamtấpvô,khicầnxuống thì la lên:“Choxuốngđibác tàiơi!”.Người tangừng chomình xuống.Cảmnhận tiếng nói củamình có uy lực.Nội cáichuyệncầmtiềnđưacholơxecũnggâycảmgiácmìnhkhôngcònlàtrẻconnữa.Xongchặngxelam,chuyểnsangđixebus, tôi thườngchọnchỗngồicạnhcửasổđúngnhưýmìnhmuốn.Chưahết,mìnhcòncó thểđứng lên,nhườngghếchonhữngngườilớntuổihayphụnữmangthai,tuyđứngvóitaylắclưtheonhịpxechạy,mỏithấybàcốluônnhưngthấymìnhđãđược

bìnhđẳngvớinhữngchàngthanhniêncaotokhác.

Cònchuyệnđượccácchị tậpchođixeđạpnữa.XómnhàởđườngSưVạnHạnhchậtnứt,đườnghẻmhẹpté,luồnquamộtkhuchợđổrangãBảy,nhưngtôinhậnlịnhcấmkhôngđượcralộ(đường)lớn.Nhưngđãtinlàmìnhcóthểquyếtđịnhvậnmệnhđờimình,khicóthểđược,tôivượtlịnhcấm,điđại ra lộ lớn, mà lại không đi đường láng, cứ thích chọn đường hư, lởmchởmổgà,nóithậtcáicảmgiácxócổgàngườicứlưngtưngtrênyênxetôilạithấy...sướngvàhiểucảmgiácnầycàngthêmthúvịkhiýthứcmìnhđanglàmchuyệncấm.Làmnhữngchuyệnngườilớnkhôngcholàmmàmìnhcóhưđâu,đúnghaysailàdomìnhthôi.Từmộtchuyệnnhỏ,cáchnghĩcủatôithayđổiluôn.Tôichínhthứcxinbađihọcbằngxeđạp.Bađồngýchotôiđạpxeđihọc từquận10xuốngquậnNhứt.Mười sáu tuổi, tôichính thứcđạpxemộtmình, chỉ cóvậy thôiđómà tôi cho làmìnhđã trưởng thành,nhứtlàcáicảmgiácdắtxevàobãicùngvớicácanhchịlớp11,12,tôithấysướngtêcảngười.

RồigianhậpđộiThiếuniênTiềnPhong,ởmôi trườngnầy, thahồmàphátbiểuchínhkiếntrướcđámđông,dườngnhưthấycũngkhíthếlắm.Vậymàkhivềnhà,ngồiquanhbànănvớimọingười,vẫnlàmộttôicâmmiệnghếnnghethôi,útmà,xớrớnóibậybạlàănchửingay,ngugìnói.

NhữngsuynghĩvềthờicuộcmớithìnghệsĩtuồngcổlãothànhvớicậuđộiviênđộiThiếuniênTiềnPhongkhôngcógìkhácbiệtlàmấy.DònghọbaởVĩnhLongcũngcógốcgácvớimấyngườiđilàmcáchmạng,bacũngtừđómàranêncũngdễthíchnghi.Nhưngvềquanđiểmnghệthuậtthìchaconcứđụngnhauhoài.Ba theo thếhệ trướcưachuộngsựphóngkhoáng,thằng con thì ca ngợi tính bài bản (méthode – tiếngPháp/method - tiếngAnh)củanhàtrườngcóphươngpháplýluậnkhoahọc.Cứvậymà“choảng”nhau,cólúcgiốngnhưhaingườibạn,cólúcthằngconphảitẩuthoátlênlầuvìđứanghĩmìnhcóhọccãikhônglạingườicókinhnghiệm.

Thời ba đi diễn, dù ba cấm nhưng tôi cũng lén quơ phục trang dân

thườngthamgianhữngvaiquầnchúngchạygiặctrongnhữngcảnhloạnlạc,từcánhgàbênnầy tôichạyàoquacánhgàbênkia,bangoàisânkhấucóthấycũngtrởtaykhôngkịp.AnhBạchLongởriêng,kêubamábằngAnh,Chị,coinhưđượcAnhchophéphát,khôngviphạmluậtgiađình.ThấyanhLongđượclàmquânsĩhầuVua,tôinóinhỏvớianhbéNăm(têngọiquenthuộccủaanhBạchLong)nóivớicậuTư(nghệsĩKhánhHồng)choemlàmvới.Bađứngtrongcánhgà,cầmcâyroimâychờtôivôđểquất,nhưngtôicứđứnghoàikhôngvô.Sânkhấu tắtđènchuyểncảnhkhác,đèn sáng lên“thằngquânsĩ”vẫncònđứngnguyênđómàkhôngđểlàmgì.Bathìkhôngthểchạyrasâukhấuđểđét“thằngquânsĩ”.Babênnầy,tôilònbênkia,tớilớp vai của ba phải ra sân khấu thì lúc đó “thằng quân sĩ”mới chạy vô,nhanhtaycởiđồtrốndướigầmsânkhấu(chínhcáigầmsânkhấumànhữngVịkìbítrongcơnmộngduđãtừngđưatôivào),ẩnmìnhtrongđótôiđượcantoàn.Khivãnhátthìcoinhưtôivềngủmấttiêurồi.Tớivãnhátbaquênmấttiêuchuyệnhồitối,tôimừnghúmvìtôiđãtừnglãnhroicủabarồinênrấtsợbịđòn,vìbađánhđònlàđaulắm.

Thờicủabakhôngcóđạodiễn,chỉcó thầytuồng, thầytuồnglàngườiviếttuồngvàdựngtuồngluôn,thậmchíhướngdẫncảdiễnxuấtchonghệsĩ,tứclàlàmcôngviệccủađạodiễnvàbiênkịchngàynay.Cácnghệsĩngàyxưakínhtrọngthầytuồnglắm.Sau75mớicótừđạodiễnvàvớinghệsĩSàiGònthìnghelạtailắm.KhôngphảiđạodiễnnàocũnggiỏivàcóhiểubiếtsâurộngvềnghềnghiệpnóichungvàsânkhấumiềnNamnóiriêng,ngaycảnhữngđạodiễnđượcđàotạoởnướcngoàivề.Khôngphảitựnhiênmàôngbàmìnhcócâu“thùngrỗngkêuto”,cácnghệsĩmiềnNamlúcđódịứngvớicáckiểuđạodiễnnhưvậy,vàba tôicũngvậy.Nên tôivớibamớihaycónhữngxungkhắcvớinhauvềđềtàinầy.Tôinóibabảothủ,banóitôinonnớtmàháothắng.Tôinghĩbagàn,bamắngtôibướng...Thờigianthửtháchvớitôicũngnhiềuđủđểkhinhìnlạitôithấylúcđómìnhkhôngphảibướngmà làngu thìđúnghơn.Dùgì thìvềkinhnghiệmnghềnghiệpvàcảvốnsốngtừngtrảiởđờibalàmộtkhotàngvôgiávớitôi.Tôikhôngsosánhba

vớinhữnggìmìnhđãlãnhhộiởnhàtrường,balàmộtgiátrịkháchẳn.Tínhcôngdâncủa tôiđượchình thành từbakhicòn làmột thằngnhỏđượcbachở trênxeVespadạophố,badạy tôi luậtgiao thông.Badạy tôikhigặpđámtangbiếtngừnglạibỏnóncúichào.Tinkhông?Bacòndámchởchịemchúngtôiđixemsinhviênbiểutìnhvàgiảithíchchochúngtôinghenhữngbiếnđộngchínhtrịcủathờicuộc.Mỗilầnbachởđixemsinhviênvàthầychùabiểutình,mánhétvàotúichịemchúngtôimỗiđứamộtcáibaonylonvàmiếngchanh.(Đểlỡcógặplựuđạncaythìnặnchanhvàomắt,trùmbaonylonvàođầurồi...chạy).TôivẫncònnhớgặpcácthầychùatậpvõthiếulâmởViệnHóaĐạo(nhàhátHòaBìnhbâygiờ)tôicứthắcmắc:“Kìvậyba,tạisaothầychùamàlạihọcvõđánhngười?”.Bacườingấtvàgiảithích:“Ngườihiềncũngcầnphảibiếttựvệđócon”.

Nhữnglầnchacontranhluậnđốikhángnhau,cólúctôisợmìnhbịhỗnvớibanêndầndầntôiné,riếtthànhthóiquenkhôngbộclộcảmxúc,nghĩgìlàmgì thìcứâmthầm.Ratrường, trởthànhdiễnviêncủaĐoànKịchTrẻ,cũngkhôngbáovớigiađình.Tớilúcthấytôiđiđêmđihômbamớinói,ủa,nóratrườngrồihả?Tôichỉdạ.Vậyđó,imlặngđôikhilạilàkhảnăngtựvệcủamình.Ngồichungmâmcơm,nhữnggìcóthểcùngvuivớigiađìnhthìtôichiasẻ,nhữnggìkhôngcùngsuynghĩvớimọingườithìtôigiữchoriêngmình.Tôirấtsợcácthànhviêntronggiađìnhlàmtổnthươngnhaudùmìnhvẫnlàcụccưngcủagiađìnhvàtôivẫnrấtyêuthươnggiađìnhmình,nhưnggiốngnhưtênmộtvởkịchmànhàvănNgọcLinhđãtừngkhoevớitôiôngđịnhdùngđể đặt cho vởkịchmới của ông, tôi thấymình: “Côđơn trongngôinhàcủamình”.

Theo dòng chảy của thời cuộc, gia đình tôi cũng không còn đoàn tụ,nhiều thành viên đã định cư xứ người ngay vào thời điểm tôi bắt đầu sựnghiệp.Bamátuổigiàsứcyếu,cácchịthìởphươngxa,nêntrênlộhànhmàtôiđixemracóvẻrộngthênhthangvìtôichỉđicómộtmình.Cáibóngtốidướigầmsânkhấugiảnóđãứngvàođờimình.Bamábiếtmìnhcódanhcógiảilàquabáochí,cácchịởxasẽkhôngbiếtđiềuđónếuthằngemkhông

kể(thờiđólàmgìcóinternetđểbiết)màthằngemthìrấtlườikể(lườiquenrồi)nênchỉbiết từbạnbècủacácchịđưa tin.Cácchị có trách thằngemcũngchỉbiếtcười,vinhquangcònkhôngchobiếtthìviệcgìphảichiasẻtaiương cho nặng lòng nhau.Các chị ở xa còn phải đương đầu với biết baonghịchbiếnnơixứngười,bamácảđờicựckhổvìconthìtaiươngcủathằngconútcó làbaomàkể.Làmviệcrồiđụngchạmvới lãnhđạoquản lýxinnghỉviệc,bị chínhngaycáinơimình lãnh lươngđì triệtmình, trôidạtvềngoại ô đi tấu hài với danh hài Duy Phương... Tôi im như thóc gia đìnhkhôngbiếtgìcả.

MátôituổiCanhNgọ,ngườitanóicanhlàcanhcômồquả,vậymàsaotôilạithấymìnhychangmá.Nhưngnếunhữngđứaconcôđơnmột,tôitinbatôilàtừngấynỗicôđơncộnglại.Lầnđầutôithấybatôikhóclàvàonăm1970,ôngđãòakhócnhưconnít,nhưmấtmátmộtthứgìquýgiánhấttrongđờimình.Đólàngàyngườianhcủatôi,concủaMáLớndướiVĩnhLong,Trưởngnamcủaba-mộtHạSĩQuancủaViệtNamCộngHòa-vừachếttrận.Mộtngườiđànôngnhưbakhikhôngcònkìmchếđược,đểnỗiđaucủamìnhvỡrathìnókinhkhủnghơnnhữngtiếngkhócvậtvãcủaphụnữnhiềulắm.Có lẽ lúcđó tôicònquánhỏđểbuồnkhócnhưbanhưngnétmặtvàtiếngkhóccủaba tácđộngvào tôi rấtmạnh, tôibiết chắc rằngnóđãảnhhưởngrất lớnvàobiểu lộdiễnxuấtcủa tôisaunầy:Đànôngkhóccókhảnăngđâmtrúngtimkhángiảhơnphụnữ!

Lầnthứhaibakhóclàlúcgiữakhuyamọingườitrongnhàngủyênnênbakhôngthểkhóclớn,chỉlàtiếngrênkhekhẽ,rấtkhẽ.Tôingồiởmộtgóctốinhìnbakhóc, tôimuốnđếnkhócvớibanhưngkhôngthểvì tôiđãmấtthóiquenchiasẻvớibatừlâurồi.Đólàngàycùngmộtlúcbốnthànhviêntronggiađìnhrờikhỏiquêhươngtrongnỗibứcbách,khôngthểlàmnghề.Saunầytrongdiễnxuấtcủatôicũnglạiảnhhưởngtừnhữngtiếngrênkhekhẽấy.HìnhtượngnhânvậtôngTưtrongkịchDạCổHoàiLangchínhlàbatôichứchẳngaikhác.

Mácũngvậy,cũngkhócmộtmìnhvàolúcnửađêmnhưngmáthìcứngrắnhơnba,khôngcótiếngrênnàocả.Trộmnghĩcáicâu“Giàuútănlỗútchịu”xemra lạiđúngvới tôi trong trườnghợpnầyvìchỉcó thằngútmớiđược“maymắn”thấybamákhóc.

Nhàtôixưanaylàvậyngọtbùithìchianhauhưởng,đắngcaythìmạnhainấynuốt.Ngaytôiđây,cảngọtbùimàtôicònkhôngdámkhoetrựctiếpvìbatôixưanayítkhinàokhenmấyđứacon.ChịLêtôilúcđórấtnổitiếng(từngđượcxemlàHồQuảngChiBảo)màcònchưathấybakhenhaychỉtoànlôicáidởramàchê,thìcỡnhưtôithỉnhthoảngđượcvàibàibáokhen,cónhắcđếnba,đâudámkhoe,chỉlénđểlênbàncủaba.Thấytôinhángvề,baghẹo,“làmgìmàdạonầytaitiếngdữvậyta”.Tuổilớn,sứcyếu,batôikhôngcósứcxemtôingoàisânkhấu,chỉxemtôidiễntrêntivi,tronglòngôngcũngvuikhithấyconthànhcông,nhưngítkhinàokhen,sợconbịlừng.Tôikhôngphải là trườnghợpđầutiên.Badạychịemchúngtôiđúngnhưôngbàxưathôi:thắngkhôngkiêubạikhôngnản,vàthêmcâucủaông:hoạnnạnkhôngthan.Nóthànhcáinếpnhàcủachúngtôiluôntừđó.

Không phải là ba không biết đùa, chính ra anh chị em tôi cómáu hàihướclàtừba:cólầnđidiễnvềkhuya,đingangghếbốcủaba,nghetrongbóngtốivẳnglêntiếngphán:“ConnhàaimàbàyđặtđitheophườngXướngCaVôLoại,khôngbiếtgiờgiấclàgì!”.ThằngConbènchỉngayvàoÔngCha:“Thì làconcủaXướngCaVôLoạiNhânDânchứai.”Nóixong tôichạyngaylênlầuvìsợbịchửi,aidènghesaulưnglàtiếngcườisằngsặccủaông:“Mẹmày!”.Từkhicácchịđịnhcưởxa,chacontôigầnnhauhơn,hiểunhaunhiềuhơn.Tấtcảmấythằngcontraitrongnhàđềukịtuổivớibanênchẳngđứanàodámgần,thựctếbacũngthươngmấychịgáihơn.Từkhimấychịrađi,badồntìnhcảmvàohaithằngcontraicònlại,tôicónêncảmơncácchịkhôngnhỉ?

Batôi rấtghétnghệsĩ thườnghaynóicâu“nghềnầybạcbẽo”.Banóikhôngcónghềnàobạchết chỉ cóconngười sốngvớinhaumà thôi.Làm

nghềhátmàcứlênánnghềthìnghềcóphụcũngđáng.Tôichịuảnhhưởngquanđiểmnầycủabanhiềuchỉcóđiềuvớichuyệnđờixemracụcònhồnnhiên,ngây thơhơn tôi.NgàyđámtangbácBaVân(NghệsĩNhândân–mộtnghệsĩđãtừngđượcđặtdanhhiệulàquáikiệt),linhcữucủaôngđượcquàn tạiHộiLiênhiệpVănhọcNghệ thuật 81TrầnQuốcThảo, người tamuốnquànôngởđócho“xứngtầm”.Nóinômnalànhànướclohết,songvẫnchấpđiếuđểdùngtiềnđiếuđótrangtrảilễtang,tôiđểýthấyngườitatínhtừngđĩacơm,táchtràđãikhách.Đãchấpđiếuđểtrangtrảimọithứthìđâuthểgọilànhànướclo!

Khibayếu, tôicónóivớiba làkhông thíchđưaba lênHộiLiênHiệpVănHọcNghệThuậtđâuba,ngạigiốngnhưbácbaVân,bađồngývìbacũngưngđưabavềTrụsởHộiNghệsĩSânkhấuởCôBắchơn(vốnlàtrụsởcủaHộiNghệsĩSàiGòncũ).Tuyvậymàbavẫncứ“lạcquan”:“Conyêntâmđi,balàNghệsĩNhândân,thếnàocũngđượcnhànướcchođượchòm,nhớkhôngchấpđiếunhacon.”Batôikhôngmuốnmắcnợainữa,nợnhângian thếcũngđãđủ rồi.Bacòndặnđám tangbakhôngđượcồnào trốngkèn, người đến đưa tang không được khóc, xe tang không đi chậm làmnghẽn giao thông, lúc còn sống ông vốn không thích những thứ ấy nênkhôngmuốn đám tang củamình lại rơi vào trường hợp như vậy.Bamất,chúngtôilàmđúngynhưlờiôngdặn,trangtrảimọithứ,riêngcáihòmthì...batôisai.

Cáihòmkhôngđánglàbao,tựtôilođượcchobanhưngvẫnthấyngánngẩm trước những điều không trung thực. Tôi quyết định không cho đọcđiếuvănnhưnhữngđámtangmàtôiđãtừngchứngkiếnvớinhữngtừngữsáorỗng,hìnhthứcvônghĩa.Mộtlãnhđạosânkhấuđãyêucầutôi:Riêngchuyệnđọcđiếuvăntôinênnhượngbộ,đólàtráchnhiệmvàcôngviệccủahọ,tôicầnphảihiểurằnghọlàmđiềuđókhôngphảichongườinằmtrongquantàimàlàchochínhhọ.

Chưahết,khichịLựucủatôixuấtngoạitheodiệnđoàntụgiađình,vì

chịlàchủhộnêntheo“luậtlệ”lúcbấygiờ,chịbuộcphảikígiấyhiếnlạicănnhàđangởchoSởNhàĐấtthìmớiđượcđưavémáybay(vàothờiđó,mọivémáybayxuấtcảnhđềudoSởNhàĐấtquảnlý).Vậylàcoinhưgiađìnhtôimấtnhà!

KhibađượcphongNghệsĩNhândân,theotiêuchuẩnlúccóthểxinnhànướccấpnhà,batôiđãkhônglàmvậy,ôngchỉxinđượcnhậnlạichủquyềncănnhàmà chịLựuđãgiao, cănnhàmàđại gia đình chúng tôi đãởbaonhiêunămnay.Chính tôi làngườiviếtđơnđóchoba.Chúng tôiđãđượchứalàgiađìnhcóthểởngôinhàđóđếnhếtđời,chỉkhôngđượcbánthôi.Ngờđâubavừamất,chúngtôibịtruythutiềnmướnnhàsuốtbảynămqua.Tôiứcquáxinlàmthủtụcmuahóagiáluôn,cònnhớtôiphảivaytiềncủaHuỳnhAnhTuấn(GiámđốccôngtyTháiDươngkịchIdecafhiệngiờ)rồidiễnhằngđêmtrảlại.Tôithậtsựngánngẩm,“cótiếngmàkhôngcómiếng”,mọithứchỉlàhưdanh.

Nhắcvềbatôimớinhớđếnmộtngườibạnlớn,ôngđềnghịtôichỉgọiônglàanh.Khiôngmất,anhemsânkhấuởHàNộivàokể,ôngdặnchỉghicạnh tênmìnhhaichữ“Đạodiễn” làđủrồi,khôngcầnmọi thứdanhhiệulàmgì,ôngsốngđểlàmnghề,vàkhichếtchỉcầnđượcghilạivậythôi.ĐólàđạodiễnNguyễnĐìnhNghi,mộtngườiđượccoi làcâyđại thụcủasânkhấuViệtNam.Mặc dù vậy, khi nhắc đến tên ông tất cảmọi người đềumuốngọiônglàNghệsĩNhândânvìôngxứngđángđượcnhưthế.

NgaycảcáidanhhiệuNghệsĩƯutúcủatôicũngtrượtlêntrượtxuốnghailần,saulầnthứnhất,tôiđượcmờivàophòngriêngvàngườitamờitôivàoĐảngvớilờihứahẹntôisẽđượcdanhhiệuNghệsĩƯutúngaysauđó.Tôicảmgiácgiốngnhưmộtcuộcthươnglượngmangtínhthỏahiệpdùlàưuáinhưngtôivẫncảmthấymìnhbịtổnthương.Tôiđãnóikhôngvàcònhứahẹn:“Cácanhyêntâm,emkhônglàĐảngviên,khônglàưutú,nhưngemvẫncứlàmộtnghệsĩlươngthiệnvàxuấtsắcởbấtkìnơiđâutrêncáidảiđấtcongconghìnhchữSnầy,emhứađấy!”Tôihãnhdiệnvìtôiđãlàmđúng

điềumìnhđãhứa,mặcdùnămđótôisémbịtrượtdanhhiệuNghệsĩƯutúmộtlầnnữa,nếukhôngnhờsựtácđộngcủacôngluận.

MộtNghệsĩNhândânhaymộtNghệsĩƯutúcũngkhôngthểtựmìnhvẽ lên chân dung mình khi không có sự hỗ trợ tích cực từ những đồngnghiệp.Trongcuộcđờiconngườitaluônmangơnnhaudùmuốnhaykhôngmuốn,đólàmốitươngquangiữachovànhậnmộtcáchhạýthức.Nócònlàmộtnghệ thuật sốngkhingườinghệ sĩ biết cáchkhámphá từnhữngđiềugiảndịnhấtđểthănghoa,đóchínhlàtưchấttạonênsựnổibật.

Hai nữ ca sĩ Ngọc Bích và Cẩm Vân là hai đàn chị mà tôi vô cùngngưỡngmộvàkínhtrọng.Mỗikhihaichịhát,tôicócảmgiáchaichịhátđểmàchếtngaysauđó,rútruộtrútganramàhát,hátkhànhếtcảgiọngmàtôixótlắm,chỉsợsauđóhaichịsẽhưgiọngluôn!ThờiđiểmhaichịcònlàhaiNữhoàngcanhạcởphongđộđỉnhnhấtthìđờisốngkinhtếcủangườidânmìnhvẫncònkhókhănlắm,muamộtcáivéxemcanhạcphảixếphàngvậymàsânkhấucanhạcnàocóhaichịlàđôngnghịtkhángiả,nêntôithậtbấtngờkhicảhaichịđềuchiasẻvớitôithậtgiốngnhau:ngườitabỏtiềnmuavékhôngphảiđếnsânkhấuđểxemmìnhlàmnhữngđiềuhờihợt,cóhátrồichếtcũngđượcmiễnkhángiảhàilònglàmãnnguyện.LòngtựtrọngnghềnghiệpcủachịVânvàchịBíchthậtsựđãảnhhưởngrấtlớnđếnconđườngsựnghiệpcủatôichođếntậnbâygiờ.

Đúng,khángiảlàngườinghèocònnhiều,kiếmrađồngtiềnmuavécựclắm,khôngthểkhinhsuấtđược.Tôiđãchứngkiếnmộtcặptìnhnhânchỉđủtiềnmuamộtvé,vàchàngđànhphảinhườngchonàng,chỉchờtanvởđếnđónvềthôi.CómộtcáiTếtphảidiễnvởDạCổHoàiLangbaxuấtmộtngàytạisânkhấu5BVõVănTần,tôitắttiếng,phảinhờNguyễnSơn(mộtđồngnghiệp) đưa tôi đến bác sĩ, lúc đó là mùng năm Tết chưa ai khai trươngnhưngvẫnliềumìnhđậpcửarồinănnỉnhờcô“cứuđộ”,đểrồichạyvềdiễntiếp30xuấtcònlại.ĐạodiễnCôngNinhnóivớitôi:DiễndưỡngsứcthôiLộcơi,màydiễnquátaosợmàychết.Biếtlàvậynhưnglúcđótôicứnhớ

đếnchịVânvàchịBíchnênlạikhôngthể,tôibịhaichị“lây”mấtrồi,làmsaomà diễn “dưỡng sức” cho được vì như vậy tôi không phải là tôi. Tôicũngbiếtyêutôilắmchứnhưngtôiyêutôitheocáikiểutựgiếtmìnhnhưvậyđómớiđãcáinưcủamình.Nhiềunghệsĩkhácbảorằngdiễnmàkhôngbiếtdưỡngsứclàmộtcáchdiễnkhôngthôngminh,thôithìnóiluônlàdiễnnguđivàtôinhậnlàtôicóngunhưngmộtcáinguthậtlàsungsướng,chịuthôi!

Nóivậychớcũngbiếtmệtlắmchứ!Vànhưđểtiếpsức,lấyniềmtin,tôicòn nghĩ mình đang diễn cho tổ nghề xem, như ngày nàomình đã đượcthánhthầnbanlộcchomìnhcoihọdiễn.Tôibiếtcóchuyệnnầy:Cólầnthấymộtdiễnviênmệtmỏilườibiếng,máBảyNam,mộtNghệsĩNhândânbạncủaNghệsĩNhândânBa,đã tráchkhéo,mộtngàydiễncho tổcoicóhaitiếngmàsaothấyconmệtmỏiquávậy.

Cáinghềnầy,cứnghĩtới,đãcólúckhiếnbaonhiêucontimcườikhóctheomình,chínhtôicũngthấyrùngmình.Nhữngviệcmìnhlàm,khôngcònđơnthuầnlàgiảitrínữa,khicóđêm,mìnhbắtgặpánhnhìncủamộtkhángiảnàođónhưthểbắtđượctầnsốvớimình.Chỉcầnnhưthếlàđủchotôicháyhếtmìnhtrongđêmdiễnđó.Màcóđêmnàotìmkhôngthấy,thìcứcốmàtưởngtượngra,vẫncómộttriâm,trikỷhayngườimìnhyêuđangngồidướikhánphòng,tasẽdiễnhếtsứcnhưmộtmónquàhiếmdànhtặngchongườiyêudấu.Bạntinkhông?Trongsựtưởngtượngcủatôi,cáivịkhángiảảonàođóchưabaogiờlàngườitronggiađìnhmình.Nghĩcũnglạ!

Nhàtôingộ,hầunhưcác thànhviênkhôngbaogiờkhoevàkhenngợinhautrênbáochí,nónhưthànhcáinếpnêncóthểnóimỗithànhviêntronggiađìnhdùcóthànhcôngriêngthìbêncạnhđósẽlàmộtnỗicôđơnriêng.Dùvậy,đượcdiễnchungvớinhautrongmộttácphẩmchắcchắnnóphảilàmộthạnhphúclớn,đólàsựđoàntụ.ChươngtrìnhGìnVàngGiữNgọcdođạo diễnVũMinh thực hiện với hai vở cải lương tuồng cổCâuThơYênNgựavàĐàoTamXuânBáoPhuCừuchínhlàchiếccầunốichosựđoàntụ

đó.TôingâyngấthạnhphúcđượcdiễncùngvớichịBạchLê(cũnglàthầntượngcủamình),vớianhBạchLongvàhaiônganhrểThanhBạchvàĐiềnThanhcùngvớicácanhchịemtrongdònghọ,vàđâycũng làdịp tôiphôdiễnhátcảilươngtuồngcổcủamình.VaiLýĐạoThànhlàmộtvaidiễnlớnmà tôi chưabaogiờdámnghĩmình sẽ chạmvào,vậymànó lại thành sựthật,đólàmộtmónquàlớnvàphảinóilàhạnhduyêncủatôi.

Thếkỷ trước, hãngphimPhươngNamcó làmphim tài liệuvềba tôi,kịchbảntừ30phút,dựngsắclạicòn17phút.Trongđóđạodiễnchỉđủthờilượngđểghihìnhcủabatrongsốsáungườiconcủabamátôi.Đólàtôi,chịBạchLê và anhBạchLong.Còn nhớ khi khởi quay,má tôi cương quyếtkhôngchịuchohìnhcủamávôphim,nhưngđoànlàmphimcũngcanhmátôiđichợđểquay lén.Khidựngvàophim,saucảnhba tôiđứngcạnhmáBảyNam,haingườigiúpnhaucàivàongựcmìnhhuyhiệuNghệsĩNhândânlàcảnhmátôighéhàngrau,hàngcá, lờibìnhlà:“SẽkhôngcóngườiNghệsĩNhândânkianếukhôngcóngườiphụnữnầy,côđàohátbộiHuỳnhMaingàynàođãluivàobóngtốilàmmộtngườivợ,ngườimẹbìnhthường,camphậnchỉchămsócchồngcon”.

Cómột tờbáo rủ tôivà anhBạchLongchụphìnhvàphốihợp trả lờiphỏngvấn.Cólẽđâylàbàibáođầutiênanhemtôixuấthiệncùngmộtlúcvàhìnhnhưnhờvậyngười tamớibiết chúng tôi là anhem.AnhLong làngườikhiêmtốn,anhcómộtcâutrảlờitrongmộtbàikhácrấtduyên,đólà:KiếpNầyTôiChỉCóVậy.Vềcáikhoảnkhiêmtốnthìtôicòndởhơnanh,ngaycáichuyệnnóihuyênthuyêntrongcáicuốnsáchnầyđãnóilênđiềuđórồi!

Tôichỉnhớ,lúcbắtđầunổitiếngcũngcóđisưutầmlụclọinhữngbàibáovềmình,cắtcắt,dándánthànhmộtcuốnsáchtođùngđibọcdađànghoàng.Biếtđểchikhông:đểkhoe.Saungàybatôimất,tôiđốthếtvàrồitừđóchẳngcắtdánthêmmộtbàinàonữa.

Ba năm nay,máy lạnh trong phòng tôi hư, tôi không sửa, cứ vậymà

thưởngthứccáinóngSàiGònnhưđểtưởngnhớthờibaocấp,ởtầngápmái,mìnhgầnnhưrất“nghèo”vảitrênngười,nơimàkhôngdámtiếpaivìvậy.Banămnay,haingườicòn lạiđangsống trongnhà làmávàchịBạchLýcũngkhônghềbiếtđiềunầy.

TổẤmquáHOTcủatôinayvắngba,Liên,Lê,Lựu.Nhưngcáihiệntạicómấyđạidươngxavẫnkhôngtạotôicócảmgiácchúngtôingăncáchnhưngàyxưacònởchungnhàvớinhữngnỗiđaukhôngthểchiasẻ.Vàsaumỗixuấtdiễn,trởvềvớiNơiGốiĐầucủamình,dườngnhưđêmtừngđêm,tôilạithấymìnhgầnvớibahơn.ChỉtiếclàvĩnhviễnkhôngcómộtThànhTâmConđểcónhữngkhoảnhkhắchiếmhoiđồngcảmvớimộtThànhLộcCha,đãđangđứngtrênđỉnhcủacondốccuộcđời,đãthấymọilợidanhđãnhưbụibaytronggió,nhưngngóbộvẫncònsânsi,chưatìmralốixuống.

4Nghiệp

MỗivaidiễnnhưmộtlyrượumàThànhLộcdângtặngđời,tặngmình-trongsựthănghoavàhạnhphúcvìđượcsángtạo,đượcsốngvớinghề,như

lờithơcủaNguyễnDuy:

“Cứlàrượucủachúngsinh

Choainhấmnhápchomìnhsaysưa

Cứnhưhoacỏbốnmùa

Giọtsương,giọtnắng,giọtmưavơiđầy”.

Cứlàrượucủachúngsinh...

-VinhNguyễn(báoThanhNiên)

Tínhđếnnăm2014nầy, tôiđãcó53 tuổiđời,45 tuổinghề.Đãgọi là“giang hồ gió tanhmưamáu”, vị ngọt được tặng nhiều, đắng cay của sựphảnbội,lậttrởđươngnhiênphảicó.Nhưngnóirabạncótinkhông,rằngvớinhữnggìđãqua,đặcbiệtvớinhữngngườiđãtừnggieooánchotôi,gầnnhưtrongtôikhôngcònchútnàodằnvặtđaukhổhayhậnthù.

Đểviếtvềcáinghềnhưcáinghiệpnầy,vànhữngngườicùngnghiệpvớimình,tạisaokhôngnhắcđếnnhữngấntượngđẹptrước.

Nhưđãkể,khidòngkịchBắcxuôiNam,nóitheogiọngHàNộilàtôiđã“phải lòng” cái dòngkịch ấy.Thằngnhócmêkịch là tôi bấygiờđạođứckhángiảcũngkhácao,đoàndiễnmấyđêmkiếmđủtiềnmấyđêm,đicoiđếnđộ thuộc hết lời thoại. Không chỉ đi xem diễn, còn lởn vởn nơi các thầntượngcủamìnhở,ngóngkhichiếcxeHảiÂuravàomangtheocácanhchị

côchúđótừkháchsạnđếnvàvềnơidiễn.Chưatốtnghiệpphổthông,đãngồisoạnmộtláthưdàigởichoanhHàVănTrọnglàthànhviênHộiĐồngNghệThuậtđoànkịchnóiTrungƯơng,trongđóchobiếtmìnhsẽtheoconđườngcácanhcácchị,sẽthivàotrườngSânKhấuvàcònhứasẽtrởthànhnghệsĩkịchnóinổitiếngnữa.

Từnhỏtôiđãluyệntánh“nghĩđượclàlàmđược”mà.Nóinàongay,khitôi16,xemnghệsĩThếAnhđẹptraiđóng“ĐôiMắt”lúcđóđã41tuổimànhưngườitahaynói41làđộtuổiđỉnhcaocủanghềnghiệpnênkhimìnhbướcvàotuổitứthập,tôicũnghơirun,tựngócoiđãgiữlờihứađượcchưa,vì giờ sắp hết rồi. Cũngmay là ở điểm chuyển giao thế kỷ đó, kiểm lạinhữnggìđãlàmthấymìnhkhôngđếnnỗilàngườithấthứa.

MộtthờingóMinhTrangnhưnữthần,chỉdámthấycáilưng,nhìnlénđược nàng ngồi ăn sáng cũng đủ thấy vui cả ngày rồi, đâu nghĩ ra có lúcđượcđóngchungkhiTrangvề5B.Năm1994,đượcđóngphimThờiThơẤuvớinghệsĩĐoànDũng,khôngtưởngnổigầnhaimươinămtrướcmìnhquá ngưỡng mộ anh trong những vai Người Cha Thô Bạo, Kẻ ĐốtĐền(Herostratus),giờmaymắnđượcđóngchung,màanhcònđóngvaiphụchomình.

KhôngtảđượcniềmvuikhinhậnlờimờicủađạodiễnLêHữuLươngthamgiađóngphimCóMộtTìnhYêuNhưThế , lýdolàphimđócóTrầnVânvàLêKhanh.AnhTrầnVânsauđómấtsớm,cònLêKhanhtrởthànhngườibạnnghềtrikỷởHàNộimãiđếngiờ.

Nghềnầyvừalànghiệp,màcũngvừalàđạo.Màđểluyệnđượcđắcđạo,phảiquanhiềunỗiđoạntrường.Sốtửvicủatôi,thầyphánmộtcâukhárùngrợn:TôisẽThànhCôngtrongsựnghiệp,nhưngchắcchắnphảicóKẻThù.

Vàonghềnầy,phảilàmquenvớimộtthứcảmxúcđặcbiệtmangmộtcáitênkhágợilàĐốKỵ.Khibướcvàotrườngđihọc,thứmàtôighétnhứt,bịdịứngtừnhỏ,nhưngkhôngthểnàotránhđược,đólànhữngkỳthihọckỳ.Nókéomộtchùmtheonhaunàosựsátphạt,cạnhtranh,bìtỵ.Đãhọcbaogiờ

cũngcốhếtsứcmình,nhưngkhibạnđượchạngnhứthaylãnhphầnthưởngdanhdự thìbaogiờcũngcókẻghét.Tôiđãchịuđựngkhánhiềucáikiểuganhnhautừngnửađiểmtrongsuốtthờigianhọcphổthôngrồi.Nólàmmấtđicáitinhthầnhọccựcmàvẫnphảivuichơithoảimáinhưtronggiáodụcrất cần.Đậuđượcvàomộtngôi trườngnghệ thuật, tôi tưởngđâu sẽ thoátđượctệnạnnầy,dèđâukhisớmýthứcvềhaichữLợivàDanh,sựĐốKỵnơiđâycònghêgớmhơnnhiều.

Tôilọtvàomộtkhóacóquánhiềuthầy,giốngnhưcáilớpcủatôiđượcdùngđểthínghiệmnhiềuphươngphápdạykịchvậy.Họcmônkhaitháctâmlý,tôipháthiệnđốitượngđầutiênmàmìnhphântíchlạichínhlàcácthầybàcủamình,sựngưỡngmộcũnglàđây,nỗithấtvọngcũnglàđây.Khôngđâudễkhiếnmìnhthấyrõthamvọngvàsựđốkỵgiữangườivàngườivớinhau bằngmôi trường nghệ thuậtmàmôi trường sư phạm nghệ thuật lạicàngrõhơn.Vậymớiténgửa!

Ởđây, tôi gặpnhiềungười chỉ biết tìmnhữngkhuyết điểmcủangườikhácmàchê.Lạinhậnrabatôilàngườithầyvĩđạinhấtkhiôngluônnhắccácconmìnhđừngcạnhtranhnhautronghậutrườngmàphảibằngtàinăngthể hiện ngoài sân khấu cho khán giả làm trọng tài phân xử. Trong môitrườnggiáodục,nếpnghĩ“tròphảnthầy”đãnhưmộtmặcđịnh,thếnhưngtrongmôitrườngnghệthuậtđôikhicónhữngtrườnghợpngượclại,chínhkhoảng thời gian ngồi dưới ghế nhà trường nghệ thuật đủ để tôi chiêmnghiệmrađiềunầy.Chiêmnghiệmđểtrưởngthànhkhirađời,đểbiếtbaodungvàđểgiốngnhưmột thái độ sống trongmộtvởkịchNgamà tôi đãtừngdiễnqua:KhôngNgạcNhiên,KhôngSợHãi.

Rồi khi ra trường, hành cái nghềđượcdạyvinhquang cũngnhiềumàtrămđắngngàncaycũngkhôngít.

Khicáitêncủamìnhtrởthànhlựchấpdẫnchodoanhthucủađơnvịthìcũngcónghĩalàthànhcáigaitrongmắtnhiềungười.Dĩnhiênrồi,khicáitênnóđãlớnthìlờinóicủacáitêncũngcótrọnglượngthậmchícóuylực

vàngườitađãcholàtôinhưconngựachứngcầnkhớpmỏthắngyêncương,làconchimđiêncầntỉađibớtcánh.Thườnglàhọmuốnkiểmsoáttôi,gâykhórồilàmnhưcứutôiđểgiaân.

Thửcoi,mộtcánbộĐoàntiên tiếnbanămliềncủaĐoànKịchTrẻ, làtâmđiểmchúýcủaThànhĐoàn,hưởngứnglờihiệutriệuphátđộngphongtràođấutranhchốngtiêucực.Khipháthiệnranhữngdấuhiệusaiphạm,phidânchủcủathủtrưởngđơnvịmình,chúngtôilêntiếngđấutranhthìlạibịlãnh đạo cấp cao hơn bảo vệ cho những điều sai trái đó.Đang ở thế củanhữngngườiđấutranhthoắtmộtcáibỗngnhiêntrởthànhnhữngkẻgâyrối.

Chuyệntừnhữngnăm80củathếkỉtrước,ThànhĐoànmời22đoànviêncủaĐoànKịchTrẻđếnhọpđểtưvấnphươngthứcđấutranhvàhunđúctinhthầncủachúngtôi.Saunầytôimớibiếtchỉ20ngườiravề,còn2ngườiởlạiđểnóikhác.VớinhữngbuổihọpcóBíThưĐảngỦyvàĐảngỦySởcũnggặptrườnghợpynhưvậy.Cộngthêmngườitiếpchúngtôilạilàbàconhọhàngvớingườichúngtôimuốnđấutranh.TìnhtiếtphứctạpvàhấpdẫnynhưphimbộĐàiLoan.Cuộcđấutranhthấtbại.Phảinóilàthuatrắng!

Sựthấtbạicủacuộcđấutranhdẫntheosựtanrãcảmộtchiđoànthanhniên.Có20ngườitínhđườngxuốngbiển,nhưngkhôngphảitheoMẹÂuCơmàlàmuốnđiluônquabờbênkia,trongđósuýtcócảanhcánbộĐoànbanăm liền tiên tiến.Có người tới nơi, có người phải quay lại, có người bỏmạng giữa đường.Biết cái gì kìm giữ chân tôi ở lại không?Chính vì cáitiếngrênkhekhẽtrongkhuyavắngcủabatôi,nhàmớicóbốnngườiđi,tôimà đi nữa, có chuyện gì bảo đảm rằng kẻ giết cha gián tiếp lại không làthằngÚtTâmnầy.

Nghĩcũngbuồncười, tôibấygiờcũngđangđượcđưavàolớphọcbồidưỡng để thành đảng viên đó chứ. Còn nhớ thời điểm đó (thập niên 80)ngườitalénlútnghenhạcvàngdữlắm,đãnóirồimàcáigìcàngcấmngườitacànglàm.CómộtđồngnghiệpkháthânchotôinghemộtcuốnbăngcủacasĩKhánhHà,chỉlànhữngbảnnhạctìnhkhúcthờitiềnchiếnthôinhưng

tôiđãchếtmêchếtmệttiếnghátKhánhHàtừđấy.Thếrồi,trongbuổihọpgópýcủaquầnchúngđểchuẩnbịkếtnạpĐảngchotôithìchínhngườiđồngnghiệpấyđãđemchuyệntôinghenhạcKhánhHàraphêbình,tôicònnhớhoàicâungườiđónóinhưthếnầy:“Làmộtđảngviêndựbị,saolạiđinghenhạccủađịch!”.Vậylàtôivăng!Mãisaunầy,khi tôi làmphátthanhviênchomột kênh truyền hình, lần đầu tiên ca sĩKhánhHà về nước làm liveshowởViệtNam,chínhtôilàngườiphỏngvấnchị,sauđótôiđãômchịvàchochịbiếtchịchẳngnhữnglàthầntượngmàcònlà“ânnhân”củatôi.

Vậy là cùng với những người khác rời khỏiĐoànKịchmàmình gópphầnlớnvàođó:côngsứctàinăngvàtrênhếtcònlàniềmtin,làlýtưởngđểxâydựngnềnmóng,tôicoinhưbịthấtnghiệp.Tuyvậy,PhòngtổchứcSởvẫncòngiữbiênchếtôilạiđểtôicóthểvềcôngtácởbấtkìđoànnghệthuậtnhànướcnào tôimuốn.Tôi từchối.Làmsao tôicó thểđứngdưới trướngmộtngườimà tôikhônghềnểphục.Rờikhỏibiênchếnhànướcvào thờiđiểmđó,trongmắtcủanhiềungườitôilàmộtkẻngôngcuồng,dạidột.Biếtsaođượctôichỉlàmtheotráitimvàlýtrícủamình.

Nhưngcũngphảimưusinh,phảicóthunhậpđểmàtồntại.Tôinhậnlờigianhậpnhómđi tấuhàivớianhDuyPhương.Một tháng trờiđidiễnvớianh,thấycũnglạlàanhchỉsắptôidiễnởngoạithànhvàcáctỉnh,tôicóhỏianhtạisaoanhkhôngchotôidiễntrongcáctụđiểmởthànhphố,anhmớinóicó lệnhcủaPhòng tổchứcbiểudiễn làkhôngchophép tôidiễnởnộithành,đó làmột cái lệnh“miệng”,không thànhvănbản,mà tộidanhgánvàotôinghecũnghầmhốlắm.Tôiđượccholàkẻ“cầmđầuquânphiếnloạnchốnglạilãnhđạo”.TôithậtbuồnvàthấybếtắccũngxinchiatayanhDuyPhươngluôn.

Tưởng đã chia tay với nghiệp diễn luôn rồi.Nhưng không, “DưLuậnQuầnChúng”đãkéo tôi trở lại.DưLuậnQuầnChúng là tênmộtvởkịchcủaRumani thuộc nhómCâu lạc bộĐạodiễnTrẻ diễnở 5Bđã nhóm lạilòngyêunghề trong tôi.NhângặpViệtAnh,vốncũngquý tôi,kéo tôivề

(thật ra là tôixinvề) thayvai củaHảiĐệ trongvởđó.Rồi côBíchChâu(nghệsĩnhàhátKịchTrungương)mất,MinhTrangthayvaicô,còntôithayvaithằngbécủaTrangđóngtrongvởĐiềuThiêngLiêngNhất .SânKhấu5B tuy ở ngay trung tâm, nhưng lúc đó nó còn là SânKhấuThểNghiệm(thuộc Hội Sân Khấu), quan hệ hàng ngang với Sở nên Sở đành phải “ýkiến”vớiHội rằng, tôi chỉđượcdiễn trongchuvi của5B thôi chớkhôngđượcdiễntựdobênngoài.RiêngvởChuyệnBâyGiờMớiKể, làvởđidựLiênhoanSânkhấuChuyênnghiệptoànquốcnênchínhgiámđốcSởVănhóacanthiệp.Saukhitranhluận,chínhvịnầykýgiấyphépchovởranhưngphảicắtvaicủaThànhLộcra.PhảinóiôngTổngThưkíHộiSânkhấuthànhphốđãbảovệquyềnlợicủatôitốiđavìtôicũnglàHộiviêncủaHội,nhờvậymàtôikhôngbịcắtvai.

ĐợtliênhoanđórồitôicũngđượcHuyChươngVàngvớinhiềungười.KhônghiểusaocáichuyệntôichơingôngcầmcáiHuyChươngVàngchọiđáo cũng có ngườiméc lên trên, nên lúc nào tôi cũng được “cưng”.Giaiđoạn sau đó còn khá nhiều nỗi vui buồn. Nhưng vẫn thấy nhớ ơn nhữngngười tạođiềukiệncho tôiđượcvềhànhnghềở5B.Ngoàiviệc làmmấthiệulựccái lệnhmiệngkia, tôicòncócơhộidiễnchungvớiMinhTrang,ngườimàmấynămtrướctôichỉdámđứngbênkiađườngngóvàokháchsạnBếnNghé,rồidùngxeđạprượttheoxeHảiÂuchỉđểngótừxacảnhnàngăn sáng. Còn bây giờ dưới mái nhà 5B tôi được làm con của nàng (LôiVũ)rồicảngườiyêucủanàngnữa(MộtCuộcĐờiBịĐánhCắp).

Nơinàocũngvậy,ơn thìnhớnhưngởvớinhauhếtduyên thìphảiđi.Saukhiratrường,coinhưtôiđứngđượcbasânkhấu.ĐoànKịchTrẻ,SânKhấuThểNghiệm5BvàsânkhấuIdecaf.Cáicuốivàcũnglàcáiđanglàm,coinhư tôi làmphó tướngởđây,nhưngkhôngphải là tránhđượccáinạnkiếpmangtênĐốKỵmàtôiđãnóitừđầu.Cũngcólúcthấtvọngghêlắm,nghĩhoàikhôngra,saođãgọilàbạnbèanhemmànỡnàohạinhau.Nhưngđượccáitôichưabaogiờtuyệtvọng.Vàsaunhữngtròđốkỵkia,tôicũngkhônthêmđượcítnhiều.Hiểurằngchưabứnggaiđượcchỉvìcònxàiđược.

Nhiềungườitạođiềukiệnđểtôiđượcthànhcôngvớimụcđíchcầntôithọơn và phải đưa linh hồn cho họ kiểm soát. Chínhmầm đố kỵ được nuôidưỡng trongvài cánhân tạonênnhữngmảng tối trongnghề.Mà loạinầynghềnào,thờinàocũngcó.Nhớkhông,vaiTạThanhcủatôitrongBíMậtVườnLệChi ,ông ta thừanhận tàinăngcủaNguyễnTrãinhưngvẫnphảigiếtđểbảotoànquyềnlựccủamình.

Khi tôi về sân khấu 5B, nhiều đồng nghiệp giỏi nghề khác như KimXuân, Thành Hội, Khánh Hoàng... cũng về thêm. Tất cả cộng hưởng vàtương tác lẫn nhau, tạo những vở có chất lượng nghệ thuật và bề dày tưtưởng,nhấtlàtrongcáckỳLiênhoanSânKhấu.Độingũnghệsĩsânkhấuvàđạodiễnchuyênnghiệpkéovềcànglúccàngđông.Sânkhấu5Bthậtsựtrởthànhmộtthánhđườngvàđồngthờicũnglàmộtchiếcáokhôngcònvừavặntrongmộtcơthểđangpháttriển,đãcósựkhôngđồngnhấttrongcáchnghĩgiữanhữngngườiđiềuhànhvàcáccộngsự.

Mộtnhânduyênmớilạiđến,HuỳnhAnhTuấn–mộtngườiyêutrẻ-vốntrướcđâylàdiễnviênmúarốicủađoànmúarốithànhphố,rủtôicùnglàmsânkhấuchothiếunhitạiTrungtâmTraođổiVănhóaPháp(Idecaf)–mộtsânkhấuvớikhánphòng400chỗcựcđẹp.Lờirủrênầyđánhthứcđứanhỏtrong tôi, đánh thứcmột thờibéThànhTâmhạnhphúcbiết baokhiđượcthamgia tạomónăn tinh thầnchonhữngngười cùng lứa tuổi.HàNội cómộtnhàhátTuổiTrẻvớimảngsânkhấudànhriêngchothiếunhi,trongkhiSàiGònđãtừngcóhẳnmộtliênhoansânkhấudànhchothiếunhimàmộtđoàn nghệ thuật cho thiếu nhi thì lại không, chỉ cómột đoànmúa rối thìkhông đủ và không phong phú. Vậy là vởHoàng Tử Chăn Lợn ra đời.Thắng!Rồi có thêmvàivở thiếunhi rađờinữa, thừa thắngxông lên làmthêmvởchokhángiảlớn,vớivởđầutiênlàKhoảnhKhắcTìnhYêu,rồisauđólàTìnhYêuDànhChoHaiNgười.

Nóitớiđâylạinhớvềcáithờisânkhấu5Bnổitiếngnhưcồn,trongcáckỳliênhoansânkhấunhỏ,tấtcảcáctờbrochurenhữngvởkịchđềudoanh

emtựlàmcùnghai“cốvấn”mỹthuậtlàvợchồnghọasĩNhãBình–KimLan(KimB)vớikĩ thuậtkéolụa thôsơ.Tôi làđứaănnằmdầmdềởnhàanh chị để kéo lụa từng tờmột, đứa nầy ngủ thì đứa kia thức làm.ThỉnhthoảngĐoànKhoacóghé,thấycảđámngủgàngủgật.Sânkhấu5Bbấygiờkhôngchủ trương inpostermàchỉvẽ.Tôi làngườichủ trươngđổiphongcách làmpostergiốngnhưphimnhưng lúcđó tiềnkhôngcó, tôivácmáyảnhcủamìnhđichụpvởdiễn,chụptừngdiễnviênrồilàmthủcôngxéảnhdánráplênmộttấmvánépđithuêcắtdecalchữ,tạothànhmộttấmposterhoàn toàn làmbằng tay, tôi đã làmnhưvậychobavởConVịtMồi,Tình281,LôiVũ(vởdotôidàndựngcholớptốtnghiệpdiễnviêncủanhàhát5B)cùngvớihaivởbênsânkhấuIdecaf.Tấtcảđềutừtiềntúicủatôi,thíchlàlàmthôi.

RồisânkhấuIdecafbắtđầucóýtưởnglàmposterchocácvởkịchcủamìnhbằnginấnchuyênnghiệp.Nhưđứaconmớirariêng,thấybênnhàmớicócáigìhay,đẹpxinhvàcólợithìtôigiớithiệuchobênnhàcũlàmtheo,tôiđưamấytờpostervàbrochureincủasânkhấuIdecafvềchoBanGiámđốc5Bvớiýmuốncũngnênlàmnhưngườita.MộtvịtrongBanGiámđốccười khẩy, cho là sân khấumình “hữu xạ tự nhiên hương”, khán giả biếtmình,cạnhtranhchichomấtsức.Quanđiểmđólàmtôithậtsựchạnhlòng.Dường như người ta đã ngủ quên trên chiến thắng; màmột khi đứng lạinghĩalàsẽđilùi.

IdecafđãcóChuyệnVănChươngvàCậuĐồng,khángiảvàbáochíàokéotớirầnrần.Lầnnầykhôngchỉriêngtôimàcảđámchúngtôitrởthànhmộtcọnggai to tổchảngtrongmắtaikia.Thếlàmột loạt tinxấutungra,nàolànghệthuậttưnhânđitheokhuynhhướngtưbản(vìlúcđóchúngtôitoàndiễnkịchcủaPháphoặcchuyểnthểtừvănhọcPháp)dùngvậtchấtđểthahóanghệsĩnhànước.Thậmchítrongmộtđạihộisânkhấuthànhphố,tôicònnghemộtthamluậnnhấnmạnhrằng:chúngtacươngquyếtkhôngđểhuynhhướngkinhdoanhnghệthuậttưnhâncủatưbảnchủnghĩatrànvề,tôibiếthọámchỉtôivàsânkhấuIdecafmàtôithamgia.Cóngườiđếntậnnhà

mộtquanchứcthànhphốcầucứuvịquanchứcnầydùngquyềnlựcđểđóngcửasânkhấuIdecafvìchorằngHuỳnhAnhTuấnđãdùngtiềnđểmuachuộctôibỏsânkhấunhànước.Sốlàtôivừamớisắmxehơi(trảgóp)bằngtiềncủaHuỳnhAnhTuấnchotôimượn,sẽtrừvàotiềndiễncủatôichosânkhấucủaanhấy,chỉcóvậythôimàrachuyện.Maythay,câutrảlờicủavịquanchứcđólà:tụibaylàsânkhấuxãhộihóa,ngườitacũnglàsânkhấuxãhộihóatụibaylàmgiỏingườitacũnglàmgiỏisaolạiđòitriệtngườita!Nhờsựhiểubiếtcủavịquanchứcấymàchúngtôithoátnạn.Tuythoátnạnnhưngvẫnchưathậtsựantoàn,maychochúngtôilàngayvàothờiđiểmđóluậtdoanhnghiệpđãbắtđầumởrộngsanglãnhvựcnghệthuậtchophépthànhlậpcôngtytưnhân.Vậylàtrongvòng11ngàytôivàHuỳnhAnhTuấntrúthếttiềntúitrongngườimìnhcóhợpvớivốnđiềulệđểxinphéprađờimộtcôngtyriêng.CôngtyTháiDươngcùngsânkhấuIdecafđãrađờinhưvậyđó.

Chuyện được phong tặng danh hiệu cũng khá (vừa) buồn (vừa) cười.AnhLêChứcởvănphòngHộiSânkhấuViệtNamkêuchờmãisaokhôngthấytêntôitrongdanhsáchgởira,anhnóicógửirathìsẽđượcduyệtngay.Nhưngđãkhôngcóchuyệngửira!

Chúng tôi đãmời về làmviệc chung vớimình nhiều tài năng của sânkhấuViệtNam,vềdiễnviêncóchịKimCương,anhDiệpLang,chịThanhVy,LêKhanh,vềđạodiễncóDoãnHoàngGiang,PhạmThịThành,TrầnMinhNgọc,ĐoànBá,HoaHạ...vềtácgiảcóLưuQuangVũ,HuỳnhHữuĐản,NguyễnThịMinhNgọc,NguyễnQuangLập,NguyễnQuangSáng,LêDuyHạnh...

ÍtcósânkhấunàoyêuSửViệtvàchịutốnchoSửViệtđểrồibịđốixửtệhạinhưchúngtôiđãbị.VởBíMậtVườnLệChibịcấmnămnămròngrã,còn10phútnữalàphátsóngtrựctiếptrêntruyềnhìnhthìbịngưngngang.CònvởNgànNămTìnhSửthìđược“xửđẹp”,khôngfairplay,theomộtkiểukhác.Trongmộthộidiễn,đólàvởduynhứtkhángiảngồitrànracảđấtvà

khidứtrồitoànkhánphòngđứngdậyvỗtaymãikhôngthôi.Đượcbiếtcóchỉthịkhôngđưatinvềnó,hoặccóđưathìcũngkhôngkhen.KếtquảHộidiễnchỉ làmộtgiảingoại lệ“Thểhiệnđềtài lịchsửhaynhất”.Nhiềubạnnhàbáovỗvai tôibảo:“Thôiđừngbuồn,nghekếtquảlàbiếtnội tìnhthếnàorồiLộcơi!Mọingườiđềuhiểumà!”.

Khikểranhữngđạodiễntàinăngđãcộngtácvớicáisânkhấumàtôiđượcquyềnmời,tôitiếclàđãkhôngkịpmờimộtngườibạnvongniêncủatôi: đạo diễnNguyễnĐìnhNghi.Khônggì hạnh phúc cho bằngkhi đượcbiếtthầyNghituyênbốtrongnghềquýnhấtvẫnlàLêKhanhvàThànhLộc.NhớlầnhaivợchồngthầyNghicùngcôMỹDungđến5BxemvởLôiVũ,cái thờisânkhấuđóchưacómáylạnh,phảiphátquạtchokhángiảtựxử.Diễnxong,chùimặt,khôngngờthầycôđứngđợiđểnóinhữngcâumàtôikhôngthểtưởngtượngnổi.ThầyNghinóinầy,gọilàanhthôinhá,chúngtôichờmỗicậuđểchỉnóicâunầy,tôiđãxembiếtbaolầnvởLôiVũnầy, cảtrongngoàinước,cảViệt,cảTrung,cótựhàokhôngkhiônganhnầykhẳngđịnhcậulàngườidiễnhaynhất.Thầycòn“sáthạch”tôithêmcâunầy,theocậu,ChuXunglàai?Cólẽvìcũngquáyêucáivaiđónêntôiđápngay,thưaanh,ChuXungchínhlàTàoNgu.ThầyNghithíchquá,kêuđúngrồi, ítainhìn raChuXung làvai chính trongvởkịchnầy, còn cácvai khác chỉ lànhânvậttạotìnhhuốngthôi.Nhưtácgiả,anhtatrongsạchquá,vàvìquátrong sạch với ướcmơmột thế giới trong đó con người sống cho ra conngười,nênanhkhóthểtồntạitrongmộtthếgiớikhônghoànhảo.

MộtcâyđạithụthứhaicủasânkhấumiềnBắc,vàcũnglàcủasânkhấuViệtNam,gầnvớinghềdiễncủatôihơn,chuyêntrịnhữngvaiphụvàkhó,chínhlànghệsĩĐàoMộngLong.KhôngbiếtbaogiờmớilạicónhữngvởnhưKhúcThứBaBiTráng .Đólàmộtkịchbảnhaychonhữngdiễnviênxinhđẹp, tài năng, dáng vẻ oai phongnhưNguyệtÁnh,TrọngKhôi,ThếAnh,ĐoànDũngtrổtài.Nhưngthửtưởngcoi,khicáingườidiễnviênthấpbéấybướcrasânkhấutrongmộtvaithứgầnnhưthoạirấtítthìmấyngườikiamấttiêunhưkhônghềtồntại.Ôngthườngkhiếntôinhớđếnchatôi.Kép

Thành Tôn thì không cao, tôi, đứa con trai út của ông cũng vậy. Cha tôithườnglấyvócdạngmìnhđểlàmmộtbàihọcvềnghềchotôi.Ôngnóiđâylàmộtnghệ thuậtcầnsựcạnh tranh lànhmạnh.Cógiỏi thìnghiêncứuđểphôdiễncạnhtranhbằngnghềngaytrênánhđènsânkhấu,đừngđánhnhautrongbóngtốihậutrường.Mộtnghệsĩtàinăngkhôngcầngiànhvaichánh,khôngcần lúcnàocũngchườngcảdụngcụhànhnghề là thân thểmìnhrachoánmãiđiểmtrungtâmtrênsàndiễn,chỉcầnchọnmộtgóc,nhưnglàcáigócđểthểhiệnnhữngtìmtòikhổluyệncủariêngmình,khángiảắtsẽdồnmắtvàođểthưởngthức.

1994,vởDạCổHoàiLangđượcmangraHàNộidiễn,tôicódámmờiôngđâuvìcứnghĩcỡôngchắckhôngthèmđicoi.Chẳngngờkhôngnhữngôngđicoi,màkhigặplại,ôngcònbảo,xinnghiêngmìnhcảmtạcácbạn,vìcácbạnđãkhiếntôilạclối,chảlàxemxongsướngđếnđộtêhếtcảngườiđạpxe lòngvòngnhầmđườngnọ,xọ lốikia.Câukếônghỏi tôi,bakhỏekhôngcon?Lầnnầy,ngườisướngtêcảngườilàtôivìđãlàmđượcmộtviệckhônghổtênba.Hóaranhữngconngườinầytưởngthờơ,chỉbiếtcónghềvậychớvôcùngthâmtrầmsâusắc.

Mộtlầnkhác,tôicũngcảmđộngvôcùngkhisaumộtxuấtdiễncủatôiởkhuGiảngVõ,khicònlàđộiviênThiếuniênTiềnPhong,chúVõVănKiệtvôhậutrườnghỏingay, thằngTâmđâurồi?Gặpđượctôi,ôngvòđầuhỏiluôn,conLêkhỏehôncon?Nhữngnhânvậtquantrọngnầy, thật rahọcóquyềnkhôngbiếtmìnhlàai.TôichợtnhớracáigốcVĩnhLongcủabatôivàông.Hóaramìnhcũnglàniềmtựhàocủahọ.

Đólàchuyệnhồithếkỷtrước.Sangthếkỷnầy,tôicònbấtngờmộtlầnnữakhinhànghiêncứuCaoTựThanh,saukhiđượcxemmộtvởdiễncủatôi, đã rất trân trọng.Anhcho là, cónhữngngười tưởng lànhânvậtquantrọng, nhưng lời họ nói ra chưa chắc được số đông quan tâm. Nếu cũngnhữngýtưởngcaosiêuđó,đượctrìnhbàybởibọn“xướngca”nhưtôi,nhưchúngtôi,thìsứclantỏabảođảmvôcùngtolớn.

Kểnhiềuchuyệnchocácbạnnghe,đểcácbạnthấytấmhuychươngnàocũngcóhaimặt.Nhiềulúckhôngbiếttôichọnnghềnghiệpnầyhaynghiệpđã chọn tôi nhưngphầnmình, tôi tinmìnhđã chọnđúng.Vàbạn có thấykhông, ít ra trong tưcáchmộtCONNGƯỜI, tôicũngđãchứngminhchonhững người thân cùng các tiền bối củamình, thấy được rằng tôi đã giữđượcchữ tínvới lờihứanămnào trong lá thưgởichoanhHàVănTrọng(nhàhátKịchViệtNam).

Chúccácbạncũngsẽnhưvậy.Khiđãdámhứađiềugì,chodùđiềuhứađócaoxahơncảsaotrời,chodùcónhữnglúctưởngchừngphảiđầuhàng.Khitađãquyếttâm,ngườitacóthểcấm,nhưngkhôngmộtai,vàkhôngcógì,ngăntađược.

5Làbónghayhình

Vainữlạidễthoátranhất,vìnónặngvềhìnhthứchơn,vàthườnglàhàikịchnêntôikhôngbịámảnhgìcả.Cónhữngvaidiễnmàsau15-20xuấtđầu,tôibịámảnhnặngnề,khôngthoátrakhỏinhânvật.DiễnxongnhữngvởSôngDài,TráiTimTrongTrắng,timtôivẫnđậpmạnhhơnbìnhthường.Sau10xuấtđầuvởDạCổHoàiLang,tôikhôngvềnhàđược,tìmmộtquánnướclềđườngnàođóvàngồixảhếtnỗibuồntrongmình.SôngDàilàmtôibuồnrấtlâu.Tôithíchcảmgiácbuồnấybởinhưthếlàmìnhcònrungđộng,cònbiếtxúcđộng.VởTráiTimTrongTrắngnóivềnỗikhổcủanhữngngười

bịánoan,tôithểhiệnvaidiễncủamìnhbằngchínhsựcảmthông,sựbấtbìnhcủaconngườiThànhLộctrướccảnhđời.Khivởdiễnkếtthúc,mình

khôngthểvuingay,haycoinhưkhôngphảichuyệncủamình.Ngườixemhọcònrungđộngthìnghệsĩkhôngthểthờơ,nếuthế,đóchỉlànhữngngười

thợchứkhôngphảinghệsĩ.

ThànhLộc:“Tôithíchcảmgiáccôđơn”

(TheoThịTrườngTiêuDùng)

Chuyệnxưakểcómộtnàngcôngchúathấynhữngbọtnướcđẹpquá,đòivuachaphảikiếmngườikếtnhữnghạtlonglanhtrongsuốtấythànhchuỗihạtchonàngđeo.Vuatruyềnkhắpthếgian,aixungphonglàmđượcchuyệnđó,vuagảcongáicho,cònthấtbạithìsẽbịántử.

Saubaonhiêuchàngtraichếtđi,mãirồicôngchúacũnglấyđượcchồng.Cái người trước khi là phòmã ấy đã yêu cầu công chúa, nàng hãy chọnnhữnghạtnàonàng thíchnhất, lấyđưađây, tamớikếtđược.Thế làcôngchúathua.

Tôimuốndànhchươngnầychonhữngvaidiễncủatôi.ĐólànhữngcáiBóngẢo,ảocònhơnnhữnghạtbọtnướccủacôcôngchúakia.Tácgiảtảravàviếtlờicủanhânvậttrongkịchbản,chúngtôiphảithổichonósựsống,rótxươngmáuvà linhhồncủamìnhvàonhữngcáivỏvôhìnhấy.Nhữngvaidiễncủa tôivừa rất thậtvàcũng rấtkhông thật.Tôiphảibiếnmớchữtrêngiấykiasaochochúngvàtôihòanhậplàmmột.Làmkhôngxongcoinhưvĩnhbiệtnghề.Chàonhé,tửthần!

Có những ngườimột đời chỉ đóngmột vai, haymột loại vai.Xưa, cónhữngngườiđóngvaiQuanCông,trướcđóphảinằmđấtănchay,thậmchíkhôngđượcgầnvợđểhoàntoàntinmìnhlàQuanThánhĐế.

Vậychuyệngìđãxảyravớicáingườiđãgần600lầnxắnxươngmáuvàlinhhồncủamìnhchiachogần600cáiBóngkia.Vàtôivẫncònsống.Thôithìtronglúcchờcóthêmnhữngvaimới,haymàmìnhsẽthích,tôitạmlọcravàicáiBóngẢođãlưuđậmdấutrongmìnhđểkểchobạnnghe.

Khicácbạnphóngviênyêucầukểvàivaidiễnmìnhthích, tôi thườngnêutênIgnacio,nhânvậtnổiloạncủavởTrongHàoQuangBóngTối(tácgiả:AntonioBueroVallejo,đạodiễn:KimLoan).Chuyệnkểvềmộtngôitrườngnuôidạyngườikhiếmthịbẩmsinh.Bịnhà trườngrungủrằnghãyyêntâmđivớihiệntrạngtốităm,cộngđồngngườikhiếmthịnàykhôngýthứcđượcrằng,bêncạnhthếgiớicủahọcòncómộtthếgiớirộnglớn:Thếgiới của những người sángmắt.Mắt Ignacio không thấy nhưng huệ nhãntronganhđãcảmnhậnđược,cómộtthếgiớisánghơn,rộnghơn.Vàanhđãgieonhậnthứcnàyvàomọingười.Nhữngngườisángmắtcònlợidụngcáchọcviênkhôngthấyđượcđểthoảimáilàmnhiềuđiềutệhại.Vídụnhưvợcủangàihiệutrưởng,đãngoạitìnhvớisinhviêntrongtrường,vàbịIgnaciopháthiện.Anhkêugọimọingườichốngsự lừadốicủađámlợidụngkia,hãynhìn thẳngvào thực tế.Cóvậymớihyvọnggiúpnhữngngườichungquanhkhiếnchocuộcsốngđúngnhưnólà,vàcóthểsốngtốthơn.Luồngtưtưởngcủaanhđãxâmphạmvàochânlýbấtbiếncủangôitrườngnàyvàkết

quảlàanhtabịthủtiêu.TôithấymìnhgiốngIgnacioởtưtưởngnổiloạn.Chấtnổiloạntrongtôinhưđượctiếpsức.Lúcđótuytôichưacóhuệnhãnnhưanh,nhưngvàibứcxúctrướcnhữngbấtcôngquanhmìnhcũngđủchotôitrútvàonhânvật,khátvọngmuốnchomôitrườngsángtạoquanhmìnhtốthơn.

NhânvậtChuXungtrongLôiVũ(tácgiả:TàoNgu,đạodiễnHoaHạ)thìtôiđãkểchobạnngheởchươngtrướcrồi.

Trongdanhsáchnầy,làmsaothiếuôngTưtrongDạCổHoàiLang(tácgiả:ThanhHoàng,đạodiễn:CôngNinh).ÔngTưsaunầycóvàingườithaynhưLêVũCầu,HoàiLinh,ThanhHoàng.Thờitôiđóng,vởdiễnnầyđãtạokỳ tích lớn khi vừa đạt doanh thu cao, khiến đồng nghiệp tâm phục khẩuphụcvànhómlãnhđạocũngthấyvởđúngnhưchủtrươnghướngvềngườiViệtxaxứ.ĐiềuthúvịlàtácgiảchưađiMỹbaogiờ.ĐạodiễnthìđihọcởNgavề,nhưngnhờđámchúngtôicóđôngthânnhânởnướcngoài,nênđãlắngnghe, và cố truyềnđạt đến khán giả, tâm tình người già hoài hương,thèmvềnguồncội.

Bạnsẽthấydanhsáchvaiưathíchcủatôicócáingộlàkhôngcóvaihàivànhưthếkhôngphảivainàocũngrầnrầnkhángiả.Mộtvaicótuổithọvởdiễnkhôngdài làôngthầyđờnvùngNamBộtênHaiGiỏi trongvởKhúcNguyệtCầm(tácgiảvàđạodiễn:ĐoànBá).ThầyBáviếtmộttrangthoạidàichonhânvậtnầy.Ôngđượcmộtcôgáitrẻyêu,vàcôgáinầylạilàcongáicủangườiyêucủaôngngàyxưa.Chitiếthạtnútáorơikhiônggiàcôđơnấygặplạingườixưa,thầyBáchobiếtthầycộnghưởngtừchuyệnthậtcủanhàvănNgaTourgeniev,muốngiấusựcôđơnnhưnghộtnútáongẫunhiênrơilàbằngchứngchocuộcsốngthiếubàntayphụnữ.

CuộcđờidiễnviêncủatôidínhnhiềucácôngTư.MộtôngTưChơngầnđâynữatrongvởTíaƠi,MáDìa (tácgiảNguyễnThịMinhNgọc -MinhPhương,đạodiễnVũMinh).Kỳnầytácgiảsoạnchotôi15phútvừađóngchồng,vừađóngvợđểthỏanỗinhớnhunggiaiđoạnsốnghạnhphúcnhứt

giữahaingườilàlúccảhaiyêunhauquanhữngcâuhòđốiđáp.

ĐợtLiênhoanSânKhấuNhỏlầnhai,đólànhânvậtThànhTâmtrongvởGiấc Mộng Kê Vàng (tác giả & đạo diễn: Nguyễn Thị Minh Ngọc).“GiấcNamKhakhéobấtbình,Bừngconmắtdậy,thấymìnhtaykhông”,dựatheotíchgiấcNamKhacủavùngĐôngNamÁvàdựamộtýtưởngmàMishima,mộtnhàvănNhật,ba lầnđượcđềcửgiảiNobelđãhiệnđạihóamộtvởkịchNô.Tácgiảđưaracáiphùdu,vôthườngcủamộtkiếpngười,cóthểlàmnhiềungườinảnlòngbuôngxuôi,trôithiếpđitrongtrạngtháihưvô.Tuynhiên,vớingườinghệsĩ,mọithứthăngtrầmtrongđờisốngchỉlàchuyệnnhỏ.Thửcoi,anhđãchếtbaonhiêulầntrênsânkhấu,anhđãcướibao nhiêu cô, đã bị thất tình, phản bội.Đêm anh làm vua, đêm khác làmgiặc;bữaanhlàmlão,bữakhácanhlàđứatrẻtungtăng.Đạodiễnbắttôiđihọchátmúacatrù,chầuvănvớianhĐàoViệtAnhvàcôTuyếtNgađểdiễnlớpXúyVângiảdại.

ÔngThiệnởtuổitôibâygiờvớitìnhyêudànhchoHạ,côgáihaimươimấy tuổi nổi loạn trong vởNgôiNhàKhôngCóĐànÔng (tác giả: NgọcLinh,đạodiễn:HoaHạ).Đólàmộtvaituyngắnngủinhưngđượccoinhưmộtkhuônmẫuchocáchọcviênhọcdiễnvềsứcsốngcủamộtvaixuấthiệnrấtítsovớichiềudàivởdiễn.

KhilàmđạodiễnvởBíMậtVườnLệChicủatácgiảHuỳnhHữuĐản,nhiềungườitưởngtôisẽchọnvaiNguyễnTrãichomình.Đólànhữngngườingoàinghề,khôngbiếtcôngviệcnặngnhọccủamộtđạodiễn.Lãnhdựngvởđómà tham, ôm luônvai chánh là tiêu.Lẽ ra tôi đã khôngđóngvai nào,nhưngkhiđọcvaiTạThanh,tôirùngmìnhkhithấyvaiphụnầycóđiểmnàođóchungvớinhữngngười từngthânthiết, từngyêutôivàtừngđãhại tôi.Nhânvậtđókhôngtinai,nhấtlàvớinhữngngườisốngvàlàmnhữngđiềutráiýhắn ta.Vởnầy, thật ra thoạtđầuchưacóaiác, toànnhữngnhânvậtđầytínhngườihiềnlànhnhưbaongười.Nhưngmộtngày,khithấyquyềnlợibịđụngchạm,họbiếnthànhmộtconngườikhác.Tôiđãđẩymạnhchonhân

vậtNguyễnThịAnhkhóchuhu,thươngchoNguyễnTrãivìôngbịhạidướiâmmưucủamình.Giếtđinhữngngườitàiđức,muônngườicómộtnhưthế,quảlàđángtiếc,nhưngphảigiếtthôi,vìđểhọsốngthìcáiSángcủahọsẽhủyhoạicáiTốicủata.KhiđểDànĐồngCalùngnhùngtrongđốngvảinhưhồncủađất,hồncủanhân loạicố làmnhưkhôngbiết,không thấy,khôngnghe...chẳngphảilàtôikhôngbiếtđau,khiđócũnglàhiệnthựcchúngtađangsống.MộtkhángiảlàmộtnhàsưbênPhápvề,nóivớitôiđãnhìnraDànĐồngCađótuylàchứngnhânlịchsử,nhưngkhôngthểnóiranhữngsựthậtkinhhoàngmàmìnhvừachứngkiến.Trongkhimộtvịtronghộiđồngnghệthuậtlạibìnhphẩmvớimộtngườikhácrằng:“TaokhônghiểuthằngLộcnólàmvậylàýnghĩagì!”

Vởnầygặpnhiềutruânchuyên.Khivởbịngưng,vớingườisảnxuấtlàmộtnỗibuồnkhác,nhưngvớingườilàmnghềcầnkhángiảtriâmtiếphơi,chỉcầnvàikhángiảnhìnthấuđượcnhưvậytôithấycũnggọilàđủ.Chotớibâygiờviệctạmngưngvởvẫnlàlịnhmiệng.Chúngtôinghelàtrênthànhphốcấmvìcóngườikiện,yêucầukhôngđượckhẳngđịnhBanCơlàđứaconngoạitình.Cómộtsựthậtphilýlàkhiduyệtlạiđểcóthểxóacáilịnhmiệngkia,ngoàiviệcchỉnhchútđỉnhchovởhayhơn,gầnnhưvềýtưởngchúngtôikhôngsửachútnào,chúngtôiđượcnghephán:Phảihồixưalàmnhư vầy thì đâu có bị cấm. (Anh Doãn Hoàng Giang kể đây là chuyệnthườnggặpởngoàiBắc, saukhi bị cấm,duyệt lầnhai, khôngđổi gì, vẫnđượckhenngoanvàkýgiấyphép).Trongnhữngngười trongnhómduyệtnầy,cómộtđànanhbiếtnhauthờitôicòntrongđộiMúanhàThiếunhi.Anhlànhạcsĩ,vànhữnglờiphátbiểucủaanhchothấykhingồitrongHộiĐồngDuyệt,anhđãngồisaichỗ.CólầnduyệtvởNgànnămtìnhsử,anhcònphátbiểurằng:“ViệcgìphảitrìnhbàychokhángiảbiếtLýThườngKiệtlàtháigiám?Nộinghehaichữ“tháigiám”làđãthấyghétrồi!”.Ngheanhnóimàthấybuồn.

Khi nói về những cái Bóng củamình, có dịp ngó lại những vởmìnhdựng,nhưnhữngđứaconhiếmhoicủatôi,bỗngtựhỏiphảichăngmìnhđã

bịlàmviệctrongmộtmôitrườngkhônglýtưởngđểsángtạo.Màsốngkiểuđó thì rõ ràng là một kiểu chết. Tôi đã chọn nghề nầy, đã được đào tạochuyênnghiệp.Giờnghềthìyên,sốngthìđược,lẽraphảithấymìnhhạnhphúc,nhưngcớsaokhôngvuinổi.Phảichăngmìnhđangđãicáttìmvàng,màcáimôitrườngtôiđangtìmnầysaobùnnhiềuquá,chẳngbiếtkhixongtrậnsốngnầy,tôi lọcđượcbaonhiêubụivàng.Đểthựchiệncôngviệckỳkhukia,(Đườngthếđồ,gótrỗkỳkhu-CungOánNgâmKhúc),lùngnhùngtrongcáimớhỗnđộnđángghétnọ,tôiluôncốtìmcáigìđómàyêu,đểcóthểsốngvàlàmviệctiếp.Nhiềukhithấycáccốgắngcủamìnhchỉvừađủđểgiócuốnđi.Lỡsinhratrongcõithếnầy,đượcThượngĐếchọncholàmngườinghệsĩ,coinhưđãđượctraolãnhmộtsứmệnhbấtthường.Bị-chớkhôngphảilàđượcnha-làngườigiỏitrongnhữngngườigiỏi,cóbổnphậnphảigópphầnvàoviệckhaisángchungquanh,càngphảicótráchnhiệmvớibản thân, cố giữ chomình được lànhmạnh, không được quyềnmệtmỏi.Phải, tôivẫnnghĩvềmộtngườicó tài trong lĩnhvựcnghệ thuật,cócáigìgầnvớiThiênsứ,lãnhtrênvaitráchnhiệmcủaTrờitrao.Tưởngtượngcoicuộcsốngsẽthếnàonếukhôngcóvănhọcnghệthuậtvànhữngngườinghệsĩ.(Cũngphảimởngoặcđểnóithêm,hơnđâuhết,đâylàlĩnhvựcmànhữngkẻbấttài,hoặccũngcóchútđỉnhtàinăngmàtâmbấtthiệnrấtdễtràtrộnvô).Khiđãđượcphâncông,bêncạnhnhữngngườilàmracủacảivậtchất,mình làm ra tài sản tinh thần,đâuchỉhùnghụccắmcúi làmmàcònphảinghiêncứuxâydựngsaochonhữngkỹnăngtàinghệcủamìnhkhônggâyrasựnhàmchán.

Theotôi,đờisốngrấtcôngbằng,aicónhiệmvụnấyvànghiệp,đạocủariêngmình.Cầnphải thấuhiểuđiềunầyđể trân trọngviệc làmcủanhau,không nên giẫm chân hay khinh khi người khác.Trên cõi thế có biết baochủngloạikhácbiệtnhưthếnầy,cóngườichuộngloạirựcrỡmautàn,cóngườichuộnghoadạiđơnsơ,chọnkiểunào làquyềncủamỗingười.Tôiluônủnghộviệc trămhoađuanở.Mỗingười cómộtvị trímới cânbằngsinhthái.Nhưngđóngvainàophảiravaiđó.Conngườithậtcủatôi,theotôi

biết,cótráitimhiềnhòa.Chọncuộcsốngmộtmình,khônglậpgiađình,tôichỉmongngàynàomìnhkhôngcònlàmviệcbiểudiễnnầynữa,mìnhvẫncóthểsốngbằngnhữngnghềđơngiản,lươngthiện,nhưđibưngcàphêcũngđược. Còn khi ngưng thở, mong cái xác của mình cũng làm được mộtchuyệncóíchnàođó,nhưlàmphânbónđểgiúpthêmchútmàumỡchođấtmàthôi.

Khisángtạomộtvaidiễn,dựngmộtvở,tôinghĩđólàmộtviệcchẳngcógìphứctạp,màvôcùngđơngiản,chỉnhưlàmmộtcáigìđóchongườimìnhyêuthôi.Ngườiyêuđó,cóthểlàmộtngườirấtquen,màcũngcóthểrấtlạ,nhưkhángiảtôivừakểtrên,thậmchí,domìnhtưởngtượngra.Mànghĩchocùng,nếumìnhcómộtTìnhYêu,màmối tìnhấyđổvỡ thìmìnhcũngsẽđược thăng hoa trongNghệThuật nhưmột phần thưởng khác.Có lần tôivướngbệnh,Tâyygầnnhưđầuhàng,phảiníu tớiĐôngy.Người trịbịnhbấm huyệt cho tôi cho biếtmột nguyên lý, khi bị bấm vào chỗ đau, bịnhnhânkhôngnêngồnglên,vìcàngchốngtrả,cănbịnhsẽcònhoài,chibằngcứbuônglỏng,tậnhưởngnỗiđauxuyênthấmvàotừngtếbàocủamình,sauđónómớichịutrôiqualuôn.“Hãytậnhưởngnỗiđaunhưmộtânhuệtrờichođểcảmnhậnvàthấuhiểunó!”Hiểuđượcvàcộngtácvớingườigâyđauchomìnhxong,tôichợtrùngmìnhnhưđượcchuyểnsangmộtkiếpkháclầnnữa.Nếucứtrằntrọcvớinỗiđau,mộttrongnhữnghậuquảdễlãnhlàmìnhdễbịđaubaotử.Nêntừđó,tôiđốixửvớinỗiđauvàniềmvuicũngngangnhau:tôitậnhưởngchúng.Thậmchítôicònlàmluậtsưbiệnhộgiùmnhữngaihạimình,luôntựhỏisaohọnỡđốixửvớimìnhnhưvậy?Nhiềukhitôinghĩ,thắcmắclàmchi,lâunayhọvẫnvậymà,tạimìnhmùquángthôi.Tôicũng tìm cách binh vực họ, chắc tại họ cũng vướng phải một hoàn cảnhnghiệtngãnàođó,vậymìnhcũngnên tha thứđi, chonhẹ lòng.Nhờvậy,sốngtớigiờnầy,dườngnhưtôichẳngthấyghétai,vàcàngkhôngthểghétnhữngnhânvậtcủamình.

Vậycoinhưtôiđãtrảlờiluônchonhữngaithắcmắclàcónhânvậtnàokhinhậnđóng,tôithấyghétnókhông?ĐãcólúctôighétđóngvaiCôngAn,

vìnghĩlàdânthườngkhôngưacôngan,nhứtlàcôngankhuvực,cứbịcoinhưhungthần.Đóchỉlàtrongmộtvởtivi.AnhCôngAnnầyđibắtTúBàđểdẹp tệnạnxãhội.TôiđãxâydựngthànhmộtanhchàngCôngAnnhưmìnhvẫnướcmơsẽcómặttrênđấtnước.Cólúcanhnầyhàihướcđùacợtnhưcùngtầnsốvớimụtúbà,ruộtđểngoàida,bởitheotôi,cóvậymớibắtđượcloạitộiphạmnầy.Chínhcáikiểukểchuyệntiếulâmbỡncợtđómớikhiếnngườidânthấythươnganhcôngannầyđược.Sauđó,cótờbáophêbìnhsaoThànhLộclạidiễnramộtanhcôngankhôngnghiêmtúcnhưvậy.Nhưngkhiđidựtrạihèchungvớitôi,BíThưĐoànCônganThànhphốnóituithíchcáchdiễncủaanh,rấthòanhãmàbìnhdân,khôngaighétnổi,ướcchiđộingũcônganbắtchướcsốngđượcnhưvậy.ĐừngnóichỉcóNghệThuậtmớiphảnánhhiệnthực,biếtđâucũngcólúchiệnthựcnêndựavàoNghệThuậtđểđời... thúvịhơn.Mặcbaongộnhận,chỉcầnmộtkhángiảthấyđượcnhưvậylàhạnhphúclắmrồi.KhiPicassođổikhuynhhướngvẽ,ôngcũngđãtừngbịđậptơitả,dễgìmộtthiêntàiđượcđồngthuậnkhicònsống.Côđơnchănglàmấylúcnầy.Cókhiphảichờđếnmấythếhệsaumớiđượcthừanhận.Chínhmìnhnhiềukhichưachắckhắchọađúng.Mộtngàynàođó,bỗngsáng,téralàmìnhđãlàmsai,vànhờsuynghĩkhácđi,mớitìmratìnhyêuvớinhânvậtđó.

TôitiếclàvởHảiThụyBãiQuankhôngđượcphổbiếnnhiều.HảiThụylàmộtvị quannổi tiếng thanh liêmvào thếkỷ thứ16, đượcxếpvàomộttrong100nhânvậtảnhhưởngđếnlịchsửTrungQuốc,phẩmhạnhcủaôngđượcdânsánhvớiBaoChửngđờiTống.Ôngdámđươngđầuvớiquanlạithamô,dámtrừngtrịnhữngkẻnhậnhốilộ,dámvìdântìnhmàtráchmắnghoàngđế.Ôngchủtrươngđểdânchúngđượcphéptốcáoquanlạithamô,lộnghành,nênbịkhông ítkẻđươngquyềncămghét,muốnhãmhại.Ôngdâng“Trịansớ”vạchtộiVuabỏbêtriềuchính,khôngtheophápđộcáctiênvương,đểquanlạilũngđoạnlàmsaiphépnước,đưadântìnhđếnchỗđiêu linh, đói khổ, oán hờn... Gia Tĩnh tức giận bắt giam ông vào ngục,nhưng ông vẫn không khuất phục, giữ nguyên lời chỉ trích củamình.Tôi

đóngvaikhâmsaiTrươngChíBá làkẻbịHảiThụyvạch tội.Đây làmộttrongnhữngvaidiễnphảndiệnmàtôiyêuthíchvàthểhiệnthànhcông.BảnthânngườiviếtlàNgôHàmbịnguycơchếtngườikhiviếtlạitíchđó.Xemxong,GiangThanhchorằng“cóvấnđềchínhtrị”vànóivớingườichungquanh“maquỷđãtrànlênsânkhấu”ámchỉNgôHàmvàvởkịchkia.Làmột nghệ sĩ có tính công dân cao, tôi rất yêu thích vở nầy vì chínhmìnhcũng có những bức xúcmuốn vỡ òa khi đã từng hy sinh cho những điềukhôngđúng.

DòngSôngThơẤucủađạodiễnLêVănDuycũnglàmộtkỷniệmđẹpkhi tôiđược thểhiệncuộcđờicủanhàvănNguyễnQuangSáng,mộtcondânchơnchấtmiềnTâyđitậpkếtrồikhitrởvềbềthếmộtnhàvăn.Từđó,cũng tạo thêmmối giao tìnhkhiến tôi thườngnhận các lờimời củaDũngKhùng,contraiông.Bêntruyềnhìnhvàđiệnảnh,tôicómộtsốvaigắnbóvớiđờitôi.NhiềungườicònrấtấntượngkhixemvaidiễnLýThôngcủatôitrongphimThạchSanhvàocuốithậpniên80,thếkỷtrước.Nhiềukhángiảgặplại,cholàtôichẳngthayđổilàbao.Họtinnhờđượcnhưvậylàdotôigắnbóvới trẻem,hóa thânvàonhữngnhânvật thần tiên,cổ tíchrồidiễnchocácemxem.

Cáchđây,sau25nămlàmdiễnviênkịchnói,tôicũngsuýtchọnvởDiễnKịchMộtMìnhđểđánhdấumộtgiaiđoạnnghề.Đanghứngthúlàmlạivởđó,màtheotôibiết,đầutiênanhLêDuyHạnhđịnhviếtchotôi,nhưngrồitôichợtnhậnracógìđókhôngổn,vởnầykhôngphảidànhchomìnhkhimụcđíchcuốicùngcủanólàđểcangợingườinghệsĩ.Nếucầnlàmviệcđóthìnênđểngườikháchơnlàmình.Tôithèmđượcdiễnmộtvainàođóđụngchạm vào một vấn đề chung của con người, càng chạm vào những ngócngách,góckhuấtcủaconngườicàngtốt.Cónhữngnỗiđaucâmnínmàchỉcónghệthuậtmớivạchrađược.

Mộtngàynàođó,phải,thếnàocũngphảicómộtngàytôiphải“giãtừvũkhí”,chuyểnnghềkhácnhưđibưngcàphêchẳnghạn,liệucóbuồnkhông?

Tôitinrằngkhiđãtừngngợptrongnhữngtràngpháotayvàhoachúctụng,tắmtrongánhsángrựcrỡlòeloẹt,thìtôicũngsẽannhiênlắmnếucóngàymưusinhbằngnghềbưngbêcàphêtớichotừngngườikháchcủamình,bởikiểugìđinữa,cácnghềtôilàmđềulươngthiện,khônglừađảoănxinhayphạmpháp.Chưabaogiờtôidámcoirẻmàngượclạirấtquýtrọngnhữngsinhviênphảilàmthêmcácviệclaođộnggiảnđơnđểtrangtrảihọcphí,nhàtrọ, vẫn hơn là phải đi cướp giựt ngoài đường hay vướng vào việc vậnchuyểnmatúy.

Khiđiểmlạimấy trămvaidiễncủamình, tôicũng thèmbiếtbaongàynàođó,cácbạntrẻcũngcóđượcnhữngvaihaythuởcònhọctrongtrường,đượcthoảimáisángtạomàkhôngbị tróibuộcbởidoanhthu,bởinhàsảnxuấtcanhcánhràtìmcócáigìtrongcáinhănmặt,nhíumàycủacácvịtrongHộiĐồngNghệThuật.Ngàyấychúngtôiđãđượclàmviệcvớimộtthếhệđạodiễnchắc tay,đượcđào tạobởinhữngnhàsưphạmgiỏivàyêunghề.Nhớkhông, côTườngTrân đã cho phépmang chiếc quần jeans ngập sânkhấunhàtrườngtrongvởMẹCanĐảmvàBầyConcủaBertholBretch(đạodiễnĐăngNhân).Chúngtôiđượcgiảiphóngtưtưởnglẫncơthểđểtinhhoaphát tiết.Nhà trườngmở sânkhấudoanh thumỗi tối thứbảy, nhưđưa ranhữngsảnphẩmtốttớikhángiảtriâm,khátcáimới,màchưahềphảilàmnôlệchođồngtiền.Nhữngbàithihọckỳđượcchọnlọcrồitrântrọngmangrađó.NhữngtiếtmụcnhưConCáChộtNưacủaDũngMù,MộtChuyệnCóThậtcủaVănTuyến,ĐánhGhencủaKhánhXùđã truyềnướcmơvà lửayêu nghề đến nhiều người, trong đó cóViệt Anh như tôi đã kể. Với chủtrươngnămthứbađiphụchonămthứtư,việcđượcđilàmhậuđàidọncảnhchocácanhchị lớp trên tốtnghiệpgâychochúng tôi thấymìnhmaymắnkhiđượccócơhộihọcthêmthầykhácngoàithầycủamình.Nơiđóchúngtôikhôngbịđịnhkiếnlàcónhữngdiễnviênchỉđóngtuyềnvaichínhhaychỉchuyêntrịvaiphụnhưởngoàiđoàn.TừđótôiđượcthamgianhữngvaithúvịtrongcáctiếtmụcTinhThầnThểDụccủaNguyễnCôngHoan(đạodiễn Đăng Nhân), Nhà Tắm của Mayacovsky (đạo diễn Trần Ngọc

Giàu),TiếngHátThiênNga(đạodiễnĐoànKhoa).

Còn nữa chớ, vai Pinocchio, vở tốt nghiệp của Hải Đệ (giờ là TrầnTườngNguyên-từtêncôTườngTrânchiếttựra),cònLờiCaBáoTửcủaMaiThanhDung,cònMặtTrời,ÔngGiàvàNgườiLínhcủaQuangHiền.Tôicũngmuốnnhắcởđâynhiềuvởđượcdàndựngcôngphuchuyênnghiệpnhư“37xucủaôngMông-tơ-Đoan”làmộtbàihọctuyệtvờichuyênnghiệpvềthểtài,phongcách.Ởngôitrườngđó,tôicònđượcđóngthầybóiNghêutrongvởNghêuSòỐc,Hến,vaiFecđinăngtrongÂmmưuvàTìnhYêu,vaitênđầytớtrongvởThầyThuốcBiếtBay.

Nếukểthêmnhữngvaibênphimthìdĩnhiên,cũngcònthêmvàivaiđểkể.Tôinghĩcũnggọilàtạmđủkhitạmngừngởđây.Vàdùkịchhayphimthìvôhìnhtrung,cómộtnghịchlý,khilãnhnhữngvaihaythìtiềnlạiítđi.Tôiđãbỏlỡnhiềuvaicótiềncaobênphim-“tráitimchơnthành”đôikhiphảinóidối,khôngdámtừchốivìkhôngthíchcáigìđó,màbàyđặthétgiáthiệtcaođểngườimờimìnhbỏchạy.Cáiđókêulàthàđểngườiphụmìnhhơnlàmangtiếngmìnhphụngười.

Tôicholàchỉhoàitiếcnếumìnhkhôngđủthanhxuânlàmchocácvaidiễnhayhơn.VaiCôGái trongvởHợpĐồngMãnhThú,chúngtôimuốntrìnhbàymộtkhúcquanhtrongxãhội,đâuphảichỉlàkhaithácvấnđềgiớitính.Đólàmộtvởbikịchchớnàophảihàikịch.Phảichicómộtdiễnviêntrẻhơnvàđủkhảnăngthaytôiđóngvaiđó,tôisẽmạnhdạnnhườngngay.ChịBạchLê của tôi làmột tấmgươngđã quay lưnghẳnvới nghề khônghoàitiếcdùđangđộchíncủanghề,đangởđỉnhcaocủasựsángtạovàlòngmếnmộcủakhángiả.ĐiềnThanh,anhrểcủatôi,mộtnghệsĩđangnổitiếngcũngphảingưngngang,rađi,làmộttrườnghợpkhác.TôicholàchịLêcủatôiđãhysinhquálớn.Đôikhitôitựhỏi,khôngbiếtcácnghệsĩphảingưngnghềnhưchịmình,cóbaogiờtưởngnhớđếngiaiđoạnvinhquang,nhữngvaidiễnđãkhiếnmìnhcómộtchỗđứngtronglòngkhángiảđểrồihoàitiếc?

Tôithìcóthểchơivớibấtcứđốitượngnào,từngườiđànghoàngđếncà

chớn,tụctằn.Cóvẻnhưlàtôiđikiếmvốnđờiđểrótvàonhữngcáivỏảochocácvaidiễncủamình.Từngoàinhìnvàocóthểlầmtưởngrằngtôilàmột người đa nhân cách nhưng tự phán xửmình, tôi thấymình không cómưucầuchiếmđoạtgìcủaai.

Mộtkiểunàođó,côngtyTháiDươngcủachúngtôivẫnkhôngthểtựtạođượcmộtmôitrườnglýtưởngđểlàmnghề.Cóphảilàtộilỗikhông,khitôithèmvôcùngviệccómộtNhàHátriêngchomìnhđểtôiđượctoàntâmtoàný sáng tạo các vai diễn, những TÔI ẢO của tôi, như cái thời còn trongtrườnghọc,khôngphải sợbốn tênmafia trongvănhóavănnghệnhưnhàvănNguyễnHuyThiệpđãgọi tên:QuyềnLực,ĐồngTiền,TônGiáovà...TìnhYêu.

6Yêu

Ebookmiễnphítại:www.Sachvui.Com

Trongnhữngcâuchuyện tôikể, tôiđoánđây làchươngmàbạn tòmòmuốn nghe nhất dù tôi đã công khai ít nhiều trên các phương tiện truyềnthông.Tôibiếtcómộtnữnghệsĩnổitiếng,rấtnhiềungườimuốncùngchịsoạncuốnhồikýcủachị,vìquađó,khôngchỉlàchuyệnđờiriêngcủamộtngườinổitiếng,nócònlàmộtkhúclịchsửsânkhấucủaViệtNam.Chịlàmộtngườichơnthật.Khúctừnhỏđếnkhoảng20tuổi,chịkểroro,nhưngđếnkhoảngtuổilớnvớinhữngrungđộngđầuđời,chịluônphảingưnglạivàmuốnchừanơiđómộtkhoảngtrống.Kểlàmgìnhữngmốitìnhkhôngthành,khinayaicũngđềhuềvợcon,chịkhôngmuốnlàmđaunhữngngườitìnhcờdínhlíuđếnđờimình.Cuốnhồikýcủachịdođócứdởdang.

Tôicũnglàngườinhiềulầntừchốinhữngghichépđiquásâuvàođờiriêngcủamình,dễkhiến...liênlụyđếnngườikhác.Nhưngmàrồicũngphảitớilúcghichéplại,vìđâykhôngphảichỉlàchuyệncủariêngtôi.Chỉmongaiđónếuthấychươngnầycóítnhiềulàmtổnthươngnhauthìhãyhiểuchođâylànhữngtâmtìnhchơnchấtcủamộtgãmangdanhlàphùthủytrênsânkhấu,nhưngcũngmangtiếngdạicácloạigái,trai,vàcảchẳngtrai,khônggáiởđờithường.Trongnhữnglờitrêucợtsaulưnglẫntrướcmặttôi,cólẽcâuthúvịnhấtlàcâu“lắmmối,tốinằmkhông”.Nhưnggẫmchocùng,câuđókhôngchínhxácvới tôi.TôiKHÔNGlắmmối, tôicũngKHÔNGnằmkhôngvìmỗikhuya,trướckhitrôivàogiấcngủ,quanhtôilàlúcnhúcnhữngnhânvậtthúvịtrongnhữngcuốnsách,bộphimtôinhờchúngrungủmình.

Thôithì,trướcsaugìcũngphảicómộtchươngnhưthếnầy,chonhữngngườitôiyêuvàyêutôi,khôngphảichothỏalòngtòmòcủađạiđasốcácbạn,màchotôi,nhưmộtcâuhát,“vìanh,tấmgươngsoi,đốimặtemđó,vỡ

mộtlầnchoxong”.Nếunhữngghichépsauđây,cóđiềunàobạncho làkhông thật,đừngngầnngại liên lạc tôiđểđínhchánh,cònnhữnggìaiđócholàxúcphạm,xincũnglượngthứchotôi.

Đầutiên,bạnphảibiếtnhưnhiềunghệsĩkhác,tôilàmộtngườihếtsứcthamyêu.Cónhiềulúccảmgiáctráitimcủamìnhsaomàchậtchộiquá,làmsaochứahếtnhữngtìnhyêubátngát tôidànhchođời,chongười,chosânkhấu.CũngcólúcướcphảichimìnhđượcnhânbảnranhiềuThànhLộcthìmớichìulòngđượchếtnhữngngườiyêumình.

Làngườicủacôngchúng, tôi luônbịđồn (OAN) làcặpbồvớibất cứngườinàomàhọthấyđicùng,từcongáiđếncontrai.Phầnlớncònlàvìbảntínhrấthòađồngvàýthứcmìnhnổitiếngnênkhichụphìnhvớiai,nhấtlàvớicontrai,tôithườngchủđộngquàngvaibácổngườita,chỉđểhọkhôngmặccảmvàrụtrèkhitiếpxúcvớimình.Chínhvìvậymàthờigiangầnđây,đôikhitôithấymìnhluônbịbáochílácảitrênmạngrìnhrậpđểquăngtinlàThànhLộcđangcómột“em”bồnhínàođó.Phảichăngđólàhậuquảcủacuộcsốngtìnhcảmquákínđáocủatôinênmìnhcũngdễtrởthànhmiếngmồingonchonhữngkẻtòmò,thèmthuồngkhaithácđờitưngườicủacôngchúngđể làm tròmuavuicho thậpphươngbá tánh,vàchonhữngaighétmìnhnữachớ(ailạikhôngcó,huốnghồThànhLộc?!)

Dĩnhiênđâycũnglàmộtchươngkhókhănđểkểravớitôi.Vớisốtuổicủa tôi bây giờ, với nghề nghiệp của tôi đã và đang theo, với những trảinghiệmtôiđãcó,bạncótinkhôngnếubiếtconsốnhữngcuộctìnhcủatôichưađếmđượchếtmườiđầungóntay.Thiệttìnhmànói,đểgọilàtrọnvẹn,gầnnhưchưa cuộc tìnhnàođạt tới hai chữđó, chỉ lànhữngkhoảnhkhắchạnhphúc,cókhichocảhai,hoặccảba.

Tạisaolạicảba?Cónhữnglúcbađứathânthiếtvớinhau,tôicùngmộtcô bé vàmột chàng trai nữa.Cả ba cùng trẻ, đẹp và tài năng.Cô gái tênBiển.(Ngólạinhữngtìnhyêucủamình,hìnhnhưtôiđắmchìmtrongcũngcótớivàicáiBể).Chàngtraikiacũnglàbạnthâncủamình.Tôilúcđóđang

ởtrongđộimúa.Nàngởcùngđộivớitôi.Cònchàngdínhlíuđếnâmnhạc,làmộtnghệthuậtmàhốtnhiênbỗngthấyréorắthơnmình,vươnggiảhơnmình.Hìnhthểchàngcũngcaoráohơnmình,nêntựthấynếucầnmộtngườiđểchechởnàngchắcchàngxứngđánghơn.Thếlàtôirútlui.

Tưởngsao,giờthìtrongbađứa,chỉmìnhtôicònsốngđộcthân.Chàngnay lànhạc trưởngkiêmgiámđốcmộtNhàhát,Biểnnay làbácsĩ,cảhaiđềucóhaigiađìnhriêng,vàchắclàhọđềuhạnhphúc.

Trướckhikểthêmmộtcặpbanữa,xintrởlạimộtrungđộngđầuđờicủatôi.Đó làmộtcôgiáokhi tôihọc lớp6 trườngNguyễnTháiHọc.CôdạyVăn,tênMỹ,vàcôđẹp.Tiếngcôđọcnhữngángvănthơngheêmnhưnhạc,chữviếtcôrải trênbảngmàđộđậmnhạtnhưviếtbútmựcbằngngòiviếttrêngiấy.Phảighitêncôởđây,dùchỉlàrungđộngthờivỡlòngyêu,ởcáituổi12đến14,tâmsinhlýpháttriển,loángthoánghiểubiếtítnhiềuvềgiớitính,thấyđẹplàyêu.Thờiđó,tôigiỏiVănnổitiếng.Đọcđềxong,tôiviếtmộtmạch,chưabaogiờviếtnháp.ĐiểmthiVăntrongcáckỳthihọckỳcủatôiluôncaonhấtlớp.Thừathắngxônglên,tôicònmộngmơmaimốtmìnhsẽphải trởthànhmộtôngthầydạyVăn.Cólẽ tôigiỏiVănnhờyêucôvàmuốnđẹplòngcô.Nhờcôsiêngnăngsắmáodàimớimàcũnghìnhthànhtrongtôimộtnỗivấnvươngvớichiếcáodài,loạiáodàiđơngiản,rấtViệt,vàrất thơ.Tiếc làcôgiáođãmấtsau1975,khôngcho tôicócơhộiđượcmờicôxemmìnhdiễn,đểcôhiểucóphầncôgóptrongnhữngvaidiễncủatôi.

Rồichưahoàntấtlớp12,tôiđãđithivàđậuvàotrườngSânKhấu.Ngaylúcởtrongtrường,nhiềunữhọcviênthíchlàmviệcchungvớitôi.Tôiquýnhữngcôgáicócátính,cótài,vìvớitôi,đẹpchưaphảilàyếutốhàngđầu.Cứ tựmìnhsuy ra,nếuaicầnmộtbạchmãhoàng tử,ngoạihìnhcao ráo,dángvẻphonglưuthìcaolắm,mìnhchỉthểhiệnđiềuđótrênsànquay,sàndiễnthôi.Ởngoàiđời,baogiờcũngthấymìnhthiếumộtchútgìđó.Cóthểkểramộtloạtnhữngnữhọcviênxinhđẹpvàcátínhthờiđó.Khóa3củatôi

cóHoàngOanhmắtxanh.Khóa4làNgọcLan,ĐoànMaiPhương,ThanhHằng, Thu Tuyết... Nếu Hồng Đào là “người yêu” đầu tiên của tôi trêntruyềnhìnhquavởĐêmHọaMi , thìNgọcLan lại là“ngườivợ”đầu tiêncủatôitrêntruyềnhìnhquavởNhữngKhoảnhKhắcCònLại(tôiđóngvaiôngSĩ,cònLanlàbàThuậnThành).Khóa5cóPhươngQuỳnh,BíchNgọc,HồngNgọc,ThanhLoan,UyênChi...Khóa6cóNgọcHà,HồngĐào,ThúyDiệp,MaiPhương,MaiLan,MỹÚt...Vẫncònthiếunếukhôngkểthêmmộtloạtcácbạnnữhọcbênkhoađạodiễn,cónhiềucơhộilàmviệcchungvớitôi(dàndựnghayđóngcặp)khicònhọc,haykhirađờinhư:HoaHạ,XuânHương,NguyễnThịThẩm,MinhPhượng,PhươngLinh,ThanhThủy,DiệuĐức,HồngVân,MinhNguyệt...

Cómộtthờigian,tronggiớithíchgắntêntôivớimộtnữdiễnviên.TạmkêucôgáinầylàHát.Đầutiên,Hátcoitôinhưônganhcủakhóatrước,vởtiviđầutiêncủaHátkhicôcònđanghọcnămthứhaitrongtrường,đạodiễnmạnhdạnmờihaiđứatôi làmcặpnamnữchínhtrongđó.Hồiđómặthaiđứatrongvắt.NhưngtôiđượcmờiđóngnhiềuloạivaihơnlàHátchỉchếtmộtvaiđàođẹp,hiềnngoan.Khitôivềsânkhấu5B,HátvàtôicólàmvợchồngvàtìnhnhântrongvàivởnhưGiấcMộngKêVàng,NgôiNhàKhôngCóĐànÔng.Vởtrướcchúngtôiđượcmộttờbáobìnhchọnlàcặpđôiđượcyêuthíchtrongnăm.Vởsaucómộtcâuthoạinhiềungườithích,khitôiđếntừ biệtHạ để ra đi, tôi trong vai ôngThiện đã nói: “CáimàHạ cần, tôikhôngcó,vàtôilạicónhữngthứmàHạkhôngcần”.Ngoàiđờicólẽcũngvậy.Hátcónhữngđiểmkhágiốngtôi,thôngminh,hàihước,ítnhiềucómáunổiloạn.NhưngđúnglàcáiHátcần,nhưcầnmộtsắcvócđểcóthểlàmđôitiênđồngngọcnữ,thìtôibịthiếuítnhiều,cáitôidưthừalàsựcôđơnthìcónữnghệsĩnàorướcvàocáicủanợđóvềchichonặngđời.

CómộtthờigianHátlụyvìnhữngnamnhơncóvócdángđẹpmã.Saunầy,tôingheHátnóivớingườithânlàtôi...toànbíchquánênlàmHátsợ,thấyđặttôiởngôianhthìtốthơnlàmmộtngườitình.Giữatôivàmộtnamnhơnnổitiếngsátgái,bạndễnhậnraHátthàphiêulưuvớingườiấyhơnan

toànvới sự lãngmạnnhẹnhàngnhưmâynhưkhói của tôi.Còn tôiđã lỡđóngvaiônganhcủaHát,thìcũngđànhlàm...anhluônđểcòncódịpgầnnhau,rataychỉbảo.

Giaiđoạnđó tôikhônghề thấybuồnhay lomấtHátdùquanhHát lúcnàocũngdìudậpkẻđónngườiđưa,nhữngViệtkiều,nghệsĩ.Đạigialúcđóchưacónhưngcỡ trunggia theoHátcũngkháđông.Khôngphải tôiA.Q.haytửtếgì.Tinhthầntôilúcấycũngcómộtđiểmtựavữngchắcvàomộtngườimàtôivẫnchưabiếtgọidanhxưnggìmớixứng:huynhđệ,bạnbè,haymột“HồngNamTriKỷ”vớimình.Màgẫmkỹ,cólẽtênchínhxáccủatìnhcảmnầylàTÌNHBẰNGHỮU,mộtloạitìnhbằnghữucaođẹphơncảtìnhyêuvìnóđãgiúpnhaulớnlênvềnhiềumặtthuộcvềtâmhồnvàcáchsống.

Cóthểtạmgọiđólàmộtngườibạn.AnhcũngtênBiển.Bạnđãbaogiờcóđượcmộtngườibạnmàbạnquýtừnggiâyphútgặpnhau,tiếcrẻvôcùngkhiconđườngcùngđivớinhausaochỉcótừngđóđểcâuchuyệnđangkhơitrào, timbạnnhưđâuđócómộtnguồnsuốihạnhphúcphunchảy, thìbạnphảichiatay.CònainhớlớptiễnđưanhaucủaLươngSơnBá-ChúcAnhĐài,cứchàngLươngđưa“chàng”Chúc(donàngChúcgiảtrang)sangbênnầycầuxong,lạiđếnphiên“chàng”ChúcthấycóbổnphậnphảiđưachàngLươngtrởlại,đểcâycầuởNamSơnTiểuLộđượcchotênlàcâycầudàinhấtthếgiới.TôivàBiểncóthờigiannhưvậy.Nhiềuđêmđidiễnvềchúngtôi tâmsựvớinhauvềchuyệnđời,chuyệnnghề,cách thếconngười sốngvớinhau,kiếnthứcvềnhữngtácphẩmchúngtôixemvàtừđósosánhsựkhácbiệtgiữanhữngnhânvậttrongđóvớinhữngkhókhănthậtsựtrongđờisống,nhữngphầnsố,nhữngtháiđộ,cáchthếcónhữngsuynghĩđộclậpđểthoátcáibóngnghiêmkhắclớnlaocủachamình,củađạogiáo,củanhữngđịnhkiến,thànhtrì.Mảichuyện,cókhiBiểnđưatôivề,bịlốmộtkhúcvàngượclại.Biểnlàmộtngườisốngcólýtưởng,đãtừngsuýthiếnthânmìnhchomột tôngiáo.Anhcho tôi nhiềuhơn làngược lại, vàđôi lúc tôi nghĩmình may mắn khi có một người bạn lớn kiêm luôn cả làm người thầy,

hướngdẫntinhthầnchomình.

PhảinóinhiềuvềnamnhơntênBiểnnầycủatôibởivìđùngmộtcái,tôibiếtđượcBiểntỏtìnhvớiHát.MàHátthìđãcóbaogiờlàcủatôiđâu,ngoàinhữnggiâyphútphùdutrênsàndiễn,mànhình?Bạnlàtôithìbạnsẽxửsựnhưthếnàotrongtìnhhuốngnầy?Đànhlậplạilốicũthôi,“ tađitheolốinhỏ, là lốian toàn”.Tôi còncó thể làmgìkhácchớ?Cảhaiđẹpđôi, tàinăng,cầnnhau.Phải,lúcđóhọlànhữngđiểmtựachắcchắnchonhau.Hơnnữa, tôiyêucảhai.Hơncả tìnhyêu, tôiquýcảhai.Khihọhạnhphúccónghĩa là tôi được tới hai lần hạnh phúc. Dĩ nhiên, nói như vậy không cónghĩalàtôikhôngchútnàođauđớn,màphảinóichínhxáclànỗiđaucũngtăngđếnbốnlần.BởivìdễgìtìmđượclầnnữanhữngHátvànhữngBiểncủamìnhmộtthờitrànđầynhựanóngthanhxuâncủayêuvàsống.

Kếtcụccủacặpbanầythìkhôngchỉmìnhtôiđộcthân.Biểnsaunhiềucáiđámcướihụtvớimộtsốmỹnhơn,hiệnvẫnmộtmình.Hátthìxuấtcảnhtheogiađình,gặplạivàkếthônvớingườiyêuđầu,thỉnhthoảngcóvềlạiViệtNam.Côvẫnthuxếpghéthămtôi,đúnghơnlàthămsânkhấuchúngtôivớilốitròchuyệnhàihướckhiếnaigặpcôcũngthấytrànngậpniềmvui.

CùnglúcquenvớiHátvàBiển,tôicònquenthânvớimộtđạodiễntênBiểnnữa.ChàngBiểnnầyvớitôicũngkháthân,nhưngquanhệcủachúngtôi chỉ lànhững traođổivềnghề.GiaiđoạnđócảhaiđạodiễnBiểnnầy,cùngmộtsốnữa,lànhữngđạodiễntrẻcóphongcáchriêng.Quantrọngnhấtlàhọmớiratrường,bướcvàođờivớinhiệthuyếtngúttrời,mơmìnhsẽxoaychuyểnnhiều thứ.Chỉ tiếc là thờigianqua,để làmnghề,vàibạnphải“tôhồng”mìnhmớicóthểlàm“chuyênmôn”chođếnngàylòngsonrồicũngbịbàomònnhạtdầntheonămtháng.Nghềcũnglơimàđờicũngqua.

Nhiềungườicholàtôi“lụy”Biểnnầyhơn.Nhưngnếuquảthậtnhưvậy,thìvớitôi,tìnhcảmcàng“lụy”nhauthìbộcphát,bộctàn.Chỉlâubềnhơnnếubêncạnhtìnhyêucònnhữngviệclàmchung,cầnsựnểtrọngnhau,sựchămsócnângniunhau.Vàđiềuquantrọngnhất,phải làcùngchủngloại

mớicùngngônngữmàhiểunhữnglờinóicủanhau.Đểnhậnranhau,khôngthểdùngmắtthường,màchỉbằngcảmnhậnvôhình.

Tronggiaiđoạnnầy,cũngcónhiềungườikết tên tôivớimộtđạodiễnkhác, tênKa.Đâycũnglàmộtngườisốngsâusắc,cótìnhngười, tâmhồncựckỳnhạycảm,mongmanhvàcómáunổiloạngiốngtôi.Kađãtraotặngtôikhánhiềukiếnthức,nhấtlàhướngtôibungrathếgiớingoàiViệtNam,giúptôinângcaothẩmmỹtrongnghềcũngnhưtrongđờisống.Tiếclàsaumột vài tác phẩm làm chung, duyên của chúng tôi cạn. Trong công việcchúngtôicóvàibấthòakhóhàngắn.TôiđãquyếtđịnhkếtthúctìnhbạnnầykhiKađãngộnhậnchínhmìnhđã tạora tên tuổicho tôi.Cậuấyđãquênrằngdùlàbạnnhưngtronghoạtđộngnghềnghiệp,tôilàthếhệđànanh.

Tôimuốnkểởchươngnầymộtngườibạnlớnnữa,mộtngườichị,độitrưởngđộimúacủatôiởNhàvănhóaThiếunhiThànhPhố.ĐólàchịPhanTiếtHồngHà.Tôighihẳntêncủachịnơiđâyvìngoàichuyệnchotôiđắmsaytrongthếgiớimúa,chịHàcònlàngườigópmộtphầnlớntrongviệcgiáodục nhân cách tôi, từ văn hóaứngxửgiao tiếp, dạy cho tôi biết cách đốinhânxửthếkhôngphảivớitưcáchngườithầymàcònkèmthêmnhữngtâmtìnhđờiriêngnhưmộtngườibạnthânthiết.

Xinchotôighithêmnơichươngnầy,mộtnữnhơnmànhữngtácphẩmcủatôiđãđượcảnhhưởngsâuđậmtừcáctácphẩmcủachị,dùtôirấtmuốnđưachịsangchươngtôinóivềvàtriânnhữngngười thầy.Chị làNguyễnThủyEaSola,mộtbiênđạomúatàinăngmanghaidòngmáuViệt-Pháp,tênchịđượcghitrongmụcnhữngphụnữtàibacủathếkỷ20.Aicũngbiếtđểchỉnhgu-khiếuthẩmmỹ-củaaiđólàmộtcôngviệccựckỳgiannan.SolalàngườithầylớnchotôivềThẩmMỹ.Duyênphầnđưađến,tôiđượcxemvàitácphẩmcủachị,ởngoàivàtrongnước,ởsàndiễnchínhthứclẫnđượckiếntập.Vớimộtngườilàmviệcnghiêmchỉnh,khókhănvớichínhmìnhvàcộngsự,đượcchịchoxemtácphẩmkhichưahoànchỉnhlàmộtmaymắnlớn.

SaukhitôiđượcxemHạnHánvàCơnMưa-mộttácphẩmcủaSolaởParis,tôicónóichomộtngườiquenkhácvềcảmgiáccủatôikhicácnữvũcôngcủaSola,nhữngphụnữtrungvàlãoniên,xõanhữngsợitócbạcnhưcướcrunrẩytrongánhsánglunglinh, tôicảmnhưmộtbểtinhtrùngrùngrùngchuyểnđộng.Ngườiquenđóđãmangý tưởngnầy rahỏiSola trongmộtbàiphỏngvấn:

Hỏi:Đượcbiết,khicácvũcôngcủachịquaylưng,xõatóc,chuyểnđộngđầu,đãcókhángiảnhìnratriệutriệucontinhtrùngđangrùngrùngchuyểnđộngtrênsânkhấu,chịnghĩsao?

Đáp:Tôikhôngquantâmlắm.Nếucóthìchỉmộttíthôi:vídụcácnhàkhoahọcđãcầncónhữngđiềukiệnkhácphứctạp,tốnkémmớicóthểquansátđượcnhữngvậtsiêunhỏđếnvôtậnnhưvậy.Cólẽcácnhàkhoahọcnêntiếpxúcvớikhángiảđóvàcoilạicáchlàmviệccủamình.

NhữngtácphẩmcủaSolaởnướcngoàiđượcủnghộnhiệtliệt.Khibiểudiễntrongnướcthìcódưluậntráichiều.

ĐượcbiếtcólầnmộtngườibạnmờiSolaxemtôidiễnmộtvởkịchởsânkhấuIdecaf,bướcvàokhu thiệpmời thấy toànbáochí,hìnhnhư trongđóvàingườiđãviếtlênántácphẩmcủamình,Solaxinđượcđổisangngồikhukhácngay,nếukhôngnểnhauthìđãravềrồi.Ngườiphụnữnầyđượctronggiớixemnhưmộtngườicóthầnkinhbằngthép.Khôngbằngthépsaochịunổikhichỉmườilămphúttrướckhibay,Solamớilấyđượcgiấyphépmangcảđoàn rờinước, trongđóđasố làcácbànôngdâncóhaingónchâncáikhoằmvàgiaonhaunhưdấuhiệucủanhữngngườiGiaoChỉgốc.Vậymàtôi đã từng được chứng kiến người phụ nữ thép ấy ngồi khóc lẻ loi mộtmình.Solalàngườicựcđoan,thấyailiệngmìnhvàomộttrangwebnàođó,thườngyêucầuphảilấyra,thấyaiđưamáylênchụpmình,đềulấytaychemặtvìsợbịlấymấtmộtchútnàođó,linhhồncủamình.MonglànhữngghichépdínhlíuvềSolaởchươngnầysẽkhôngnằmtrongsốphậnđó.

Tôiđangphânvânnênnóinhiềuvềnghệsĩưu túViệtAnhởchương

nầyhayởchươngđồngnghiệp.Chínhanhnóitôimớibiết,khicònlàThanhniênXungphong,anhđãnảyýmaimốtsẽtheonghềdiễnviênvìđãđượcxemtôidiễntrongmộtchươngtrìnhmiễnphíchosinhviênhọcsinhởNhàvănhóaThanhniên,cónhữngbiếnđoạn(chuyểntừloạihìnhkhácnhưthơ,tranh,nhạc,truyệnthànhsânkhấu)nhưConCáChộtNưa(từthơcùngtêncủa Tố Hữu),Đánh Ghen (từ tranh dân gian Làng Hồ), Một Truyện CóThật(từtruyệncổtíchcủaAndersen).RờiđoànTrẻ,saumộtthờigiandiễnchui,tôiđượcvềsânkhấu5BdiễnchungvớianhtrongvởDưLuậnQuầnChúng,rồigắnbóhơnquacácvởLôiVũ,NgụNgônNăm2.000,anhViệtAnhcùngvớihaiđạodiễnPhúHải,MinhHảigầnnhưbùđắpchotôimộttìnhcảmmàtôikhôngthểtìmthấyởgiađình:tìnhanhtrai.Cũngýthứccầntô hồngmìnhnhưnghoàn cảnh có cha đi học tập của anhkhác với nhiềungườigiỏichuyênmônkhác.Khi sựkiện lớncủađời tôivàcũngcủasânkhấu5Blàtôirời5Bsangmộtsânkhấumới,anhlàngườiduynhấtkhôngníukéo.Đêmcuốidiễnxong,anhchỉcùngđạpxevềchungvớitôinhưbaođêmkhác,imlặngkhôngnóitiếngnào.Anhthấuhiểu.

Cònnhữngântìnhnàonữanênđưavàochươngnầy.Cónhữngquanhệvớitôituykhôngthườngxuyênnhưngcũngkháquýgiá,từngchotôinhữngkiếnthức,thôngtin,vàcũnglàmộtphầnhồncủahọđểgiúpnhaulàmnghề.Cóthểmộtvàitênởđâynhưtácgiả,đạodiễnNguyễnThịMinhNgọc,nhàthơĐỗTrungQuân,nhàthiếtkếKimB.vàchồngchị-nhàbáoNhãBình(đãmất).

Đồngnghiệpquánhiều,bạnbè thìcàngvô thiên lũng!Trongphạmvinhữngtrangviếtcógiớihạnnầy,chỉxinđặcbiệtnhắcđếnnhữngcáitênmàhọ thật sự có sức ảnh hưởng đếnmình, cả tình cảm lẫn chuyênmôn, vớinhữngđồngnghiệp tôimuốnnhắcđến lànhữngngườimàhoạtđộngnghệthuậtcủahọthậtsựđãchinhphụcvàcótácđộngtíchcựcđếnchuyênmôncủatôi,tôithừanhậntrongphươngthứcsángtạonghệthuậtcủamình,cóítnhiềutôiđãchịuảnhhưởngtừhọ.

Và thật là thiếu sót nếu tôi đã không nhắc đến nàng. Tôi gọi nàng làNÀNGvì trongmắt tôi nàng hội đủmọi điều để tôi ngưỡngmộ: sắc vócthanhnhã,vẻđẹphồnhậu,phongcáchquíphái,sangtrọnglạiđằmthắm,vàtàinăngthìthuộchàngxuấtsắc.LầnđầutiênnhìnthấynànghóathânthànhtiểuthưJuliettecủaWilliamShakespearelàtôibiếtmìnhsẽ“chết”vìngườinữdiễnviênnầyvàđúnglàtừđótôiđãlụyvớinhữngvaidiễncủanàngsauđóluôn!Nàngnhỏhơntôihaituổi,nhưngvìtừchỗcảhaicùngngưỡngmộnhaunêntrởthànhthânnhautừthờikhắcnàotôicũngkhôngnhớchínhxác,gọinhauluônlàmầytaomi tớ từ lúcnàngcònthiếunữđến lúc trở thànhphunhân.Phuquân củanàngnhiều tuổi hơn tôi, nhưngvì chúng tôi thânnhauquánêncólúctôicũngmầytaovớihắnluôn.CụĐìnhNghicóthổlộrằngtrongdàndiễnviênđươngđại-làvàocáithờiđiểmchúngtôicònphơiphới tuổi thanh xuân lúc đó - ông chỉ đánh giá caomiềnBắc có nàng vàmiềnNamcótôi,cụquýthươnghaiđứatôilắmnhưngcũnglạlàvớinàngthìcụgọilàcon,trongkhivớitôithìcụthíchlàanhemhơn!

Tôihọcđượctừcáchdiễncủanànglàsựbìnhtĩnh,điềmđạmcùngcáchthểhiệncảmxúcbằngđôimắt,ôicáiđôimắtấyẩnnấpsauvànhnónlálúcđứngđợingười tìnhngoài sânga (BếnBờXaLắc) , háohứchyvọng rồihoàinghi,rồilạiníukéovàcuốicùnglàthẫnthờtuyệtvọng...cáiđôimắtấynóámảnhtôisuốtmộtthờigiandài,đãcónhiềunữdiễnviênvàovaidiễnđónhưngvớitôinànglàvôđịch,cónhiềunữdiễnviênkháckhivàovaiđóđãsaochéplạicáchdiễncủanàng,cóvẻtôicangợinànghơinhiềunhưngquảthậtnàngđángđượcnhưthếvàtôikhôngngượngmiệngkhidànhnhiềulờicócánhchonàng.CólầntôiraHàNộiđểtrìnhdiễnvởkịchMonsieurJoudainAuTonkin-MộtcôngtrìnhhợptáckịchnghệViệtvàPháp-chúngtôigặplạinhaumừnglắm,nàngđưatôiđichơikhắpnơingoạithànhHàNộitừchùachiềnđếnhangđộngnúinon,lúcđónàngđangmangthaiđứaconđầulòng,tôithậtsựlolắngvàýthứcbảovệnàngtrongtừngbướcđi,xuốnghangtôilàngườixuốngtrướcđểđỡtaynàng,chuilênmặtđấtthìlàngườilêncuốiđểnângtaynàngbướclên,cóhangđộngbờđáẩmướttrơntrượt,

tôi luônmồmcảnhbáođểnàngý thứcđiđứng trèo leochoan toàn, cuốicùngnàngleolênmặtđấtđượcbìnhancòntôithìtrượttécáiạchvàchínhnànglạilàngườichìatayrachotôinắmlấyvàlôitôilên,xinmiễnmiêutảvềcáinỗinhụccủatôilúcđó,tôilàmlơcốđểchonàngđừngcườitôi,màquảlànàngđãkhôngcườivàlàmnhưchuyệnđóđãkhônghềxảyra,tôibiếtnàngcốýthếđểtôikhôngngượng,trênsânkhấunàngdiễntinhtếnhưthếnàothìngoàiđờinàngcũngứngxửtinhtếkhônghềkém.Nàngcócộngtácvớichúng tôi trongSàiGònmộtvởkịchcổđiển lãngmạncủaĐức (ÂmMưuVàTìnhYêu-đạodiễnTrầnMinhNgọc)vàđólàmộtkỷniệmrấtđẹptrongtìnhbạn,tìnhđồngnghiệpchúngtôiđãcóđượccùngnhau.QuảthậthiếmtìmđượcmộtnữnghệsĩđầyđủtàisắcvàđạođứcnghềnghiệpđángtrântrọngnhưLêKhanh,ngườinữkịchsĩhiếmhoicủasânkhấuBắcthừanhận những tinh hoa ưu thế của sân khấu kịch phía Nam, luôn là ngườikhiêm tốn và chân thành, trung thực trong việc nhận định về giá trị nghệthuật.

Khác vớimột vàimối tình ngang trái, tình câmnín, tình đơnphương,tìnhanh trai tôiđãkể trước,mộtđiều tôibiếtchắcvềnhữngngườinầy làcùngvớinhữngkhángiảáimộ tôi,họrấtyêu tôi.Nhânđó,coinhưmìnhbướcsangphầnđượcyêu.ĐứngđầunhữngngườiyêuThànhLộc,khôngkểgiađình,thânnhân,đồngnghiệp,phảikểđếncáckhángiảyêudấucủatôi.Màphảinóihọlànguyênnhânchínhkhiếncuốnghichépnầyrađời.

Cónhữngkhángiảbướcra từkhốiđôngvôdanh, tiếpcậnrồigầngũiluônvớikhôngnhữngtôimàcònvớisânkhấutôi,giađìnhtôi,đờiriêngtôi.Thậmchí,cónhữngchuyệncònhơnmộtvởdiễnnữa,vídụnhưtìnhcờtôibiết,một nữ khán giả đã ly dịmột đời chồng vì nhiều lẽ, trong đó có cảchuyệnanhtaghen...vớitôi.(Cáinầykhôngcầnlalàng,nhiềungườicũngbiếtchuyệnnầylàOanƠiÔngĐịa).Thờitôidiễnở5B,cómấykhángiảthânvớichúng tôihơncảgiađình.Đó làTrịnhDiễmTú,ngườicungcấpkhánhiềuphimvàchỗxemnhiềuphimhayhiếmthờicôchưađixuấtcảnhđếnTânTâyLan.ĐólàLêThịHuỳnhNga,còncóbiệtdanhlàNgaBánh,

tựnhớhếtngàysanhcủacácdiễnviênđểmangbánhđếnsânkhấutặng.TúvàNgavẫnxemtôinhưônganhtrai.HiệnNgađangđứngbếpchánhchomộttiệmbánhvàcàphênổitiếngtrongcộngđồngngườiViệtởNamCali,tiệmLilyBakery.MộtngườinữalàanhNamHương,mộtViệtkiềuĐức,cólúcmangcảmộthộphóatranglớnchotoànthểdiễnviên5Bdùng.Tếtnào,anhcũngmờitoànbộcácnghệsĩcủa5B,mờiluôncảnhữngtácgiảnhưLêHoàng,lênnhàanhđãitiệcnhưđãiđámcưới.Mọingườicóthểvuichơiởđósuốtngàyvớiđạigiađìnhcủaanh.MốilươngduyêncủanghệsĩMinhTrangvớimộtViệtkiềuĐứccũngxuấtpháttừđây.VớiMinhTrangtôiđãkểởchươngbướcvàonghềrồi.

Thờiđó,gầnnhưchỉcómộtsânkhấunênkhángiảmàđãáimộthì...ÁicònhơnchữÁi.Hiệngiờ,vẫnliêntụccónhữngkhángiảáimộyêutôihơnmứcbìnhthường.Tuổitôităngthêm,còntuổinhữngcôgáichàngtraiáimộtôicũngnhỏdần.(Hoặcbiếtđâunhữngkhángiảlớntuổicònthíchtôinhưngchẳngquahọđãquacáituổicuồngnhiệtbàytỏ?).XingửiítnhiềulòngtriântừtimtôiđếnkhốiđôngkhángiảyêuThànhLộc.Tôibiếtcácbạnkhôngcầnghitêncácbạnrađây,nhưngnếuđược,tôisẽghihếttênnhữngngườiđãđếnvới tôivớihoa,quàbánhhoặcchỉhaibàntaykhôngvì tiềnvévớicácbạnlàcáigìrấtlớn.

Bâygiờchắccácbạnđãhiểutạisaoởphầnmởđầutôiđãnóivềmìnhvớihai chữ thamyêu.Khôngquêncácbạnđâu, từcôbébác sĩ -màmọingườikêulà“fancuồng”củaLộc-ởNewYork,dùsaunầytôibiếtđượctừtôi,côbiếtthêmnhiềungườikhácvàcũng“cuồng”họkhôngkém,chođếncáckhángiảởnhữngvùngquêxaxôihẻolánhchỉxemtôiquabănghìnhhaysóngtivi;từcácduhọcsinhởhảingoạichotôibiếtcácchươngtrìnhNgàyXửaNgàyXưacóThànhLộcvẫn làmóngiải tríchất lượngcaomàkhôngtốnkémchohọđỡnhớquêkhiphảisốngxanhà,tớicácnam,phụ,lão,ấu,tuyênbốthẳng,vởnàocóThànhLộcthamgiathìhọbiếtchắcmộtđiềulàkhôngbaogiờhọbịmangcảmgiácuổngtiềnmuavé.

Tôimuốn nhắc thêmmột tên tuổi ở đây:HuỳnhAnhTuấn, giám đốccôngtyTháiDương,sếpcủatôihiệntại.Mộtthờicóvàingườilồnglộnlên,chorằngtôiđang“cặpbồ”vớichàngtrainầy,rằngHuỳnhAnhTuấnđãnhưmộtkiểuquỷdữtungtiềnrađểmuachuộclinhhồncủatôi.A,nếumàtrênđờinầycómộtloạiquỷtạođiềukiệntốtnhứt,đểchomìnhcóthểlàmnghềtửtếthìcũngnênxắnchútlinhhồnmìnhmàbánlắm.Gầnđây,TuấncònhàophóngmởhầubaogầychươngtrìnhTôiYêuLịchSửViệtNam-màlẽranhànướcphảilàm-đưasửViệtvàocáctrườngbằnghìnhthứcsânkhấu.

Gẫmchocùng,tôilàmộtkẻhiếuhọc,hiếunghĩa,hiếutình.Nêntôivẫncholàmìnhmaymắn,bởilắngsâutrongcácmốiquanhệbèbạn,tôiluônphát hiện và xemmỗi ngườimình đã gắn vào chữ BẠN, đều hàm nghĩatrongđólàmộtngườiTHẦYcủamìnhởmộtkhíacạnhkiếnthứcnàođó.Thếnêndùcuộcsốngbiếnthiên,cóphảichiatay,thậmchíkhôngnhìnnhaunữahayvìhoàncảnhkhôngcòncơhộigặpnhau,nhưngtôivẫnluônbiếtơnhọ,cũngnhưbiếtơnquákhứ.

Để đóng lại chương nầy, tôimuốn ghi lại câu trả lời của tôi vào năm2008chobáoTiềnPhong:

Thấtbạilớnnhấttrongcuộcđờianh,tínhđếnthờiđiểmnày?

Đếnbâygiờmàvẫnkhôngcóngườiyêu.Nhữngmối tìnhchợtđếnrồichợtđinhưnhữngcơn“ápthấpnhiệtđới”.Ngườitôiyêuthìkhôngyêutôi,ngườiyêutôithìkhônghềlàmtôirungđộng.Cósựthấtbạinàothảmhạinhư vậy chưa? Trong sự nghiệp nghệ thuật tôi thành công bao nhiêu thìtrongtìnhyêutôithêthảmbấynhiêu.

7Thơ

Trẻemvôtư,hồnnhiên,khilàmbạnvớichúngngườilớnchúngtacảmthấybìnhyên.Chúngluônmangđếnchotôisựthanhthảntrongtâmhồn.

Cácembiếthisinh,nhườngnhịncáitốtchongườikhác.

Nghetôibịtainạn,rấtnhiềuemkhóc.Cónhữngemcònđòicha,mẹđưađinhàthờ,chùađểcầunguyệnchochúLộcmaukhỏi.Thậmchírấtnhiều

emđòichamẹtìmnhàtôiđểđưatớithăm.

Cóemtặngtôibìnhhoamàhàngngàyemđểởgóchọctập,emcholàbìnhhoanầymaymắn,manglạichoemnhiềuđiểmmười,nhưngemvẫn

tặngcáimaymắnđóchotôi.HaycóemmangđếntặngtôiconchóbônglàmónquàcủabốemđicôngtácởNhậtmuavề.Hàngngàyemômnóchodễ

ngủvàemtinrằngtặngchúLộcđểchúômnóngủsẽkhôngbịđaunữa!

Muốnnổitiếnghơnnữa

(TheoThếGiớiNghệSĩ)

Nhữngcôcậutrẻconđóngvai tròquantrọngtrongcuộcđời tôi.KhởinghiệpbằngtênThànhTâmởtuổilêntám,đồngthờilớnlêntrongmộtgiađìnhvừathươngcưngcậuconÚtnhưngcũngcónhữnggiaphápđểkìmgiữmìnhkhôngbị savào sựhưhỏngdễcócủanhữngđứa trẻ sớmđếnnghềdiễn.Ítra,việcđidiễnsớmcủatôicũngđưatớimộthiệuquảphụtíchcực:Đứatrẻconlàtôiđượcthưởngthứcmónăndànhđúngcholứatuổimình.

Điềutôimuốnnóiởđâylàtrẻemởđấtnướcmìnhchịunhiềuthiệtthòi

quá, ở các vùng sâu, vùng xa càng thiệt thòi hơn. Các em thiếu biết baonhữngmónăntinhthầnđúngnghĩacholứatuổimình.Đếnnămnay,nhiềuthiếunhitrênthếgiớiđãcóđiềukiệnđểtìmnguồngiảitríchomìnhtừkhắpnơi.NhưngcònViệtNam?

Việcchămsócchocácem,từvậtchấtđếntinhthầnởđâycầnthiếtnhưthếnào,vàđã thiếuthốnnhưthếnào,aicũngthấy.Cũngcónhữnglờihôhào,nhưngđaphầnlàhôhàosuông.Thiệtlàbấtnhẫnkhinhìncácemphảiđudâytửthần,hayngồitrongbọcnylonđểquasông.Monglàngàynàođósẽkhôngcònnhữngkiểubấthạnhnhưvậynữa.Bêntaitôicứbịnghenhữnglờihuyênthuyêntuyênbốđòihỏivềbảovệquyềnlợicholớptrẻ,rằngtuổitrẻ trên phạm vi cả nước đều được hưởng quyền lợi ngang nhau. Càng ởvùng sâu vùng xa, các em càng thiếu những điều kiện bảo vệ sinhmạng,thiếu thốn dinh dưỡng hằng ngày, đừng nói gì đến việc hưởng thụ nhữngthựcphẩmtinhthần.

TuổitrẻViệtNamđãbịgiáodụcbởimộthệthốngcónhiềulỗi,màlỗilớnlàthiếutínhchânthật.TớithếkỷnầyrồimàkhichúngtôilàmvởthiếunhiTrầnQuốcToảnraquân,kếtvởbằngtrậnđánh,tạohìnhnhânvậtchánhđưagươmlêncổgiặcthìbịgópýlàchỉnênđểtừxachỉ lại.Cứphảilàmnghệ thuật trongmộtmôi trườngkhông lý tưởngnhưvậy,nhưngchẳng lẽkhônglàm?Thôithìcứcốtrongsứcmình,làmđếnđâuhayđếnđó.CóaicònnhớHọaMiHótTrongLồng,mộtvaicủatôitrongNhữngNgườiThíchĐùa.Loạingụngônchongườilớnnầycòngợitôiliêntưởngđếnmộtmẩuchuyệnkhác.ThàChimđượcnhốttronglồngsắtcònthấyđượcchấnsongchớ đểChim trong lồng thủy tinh trong suốt lung linh,Chim ảo tưởng làmìnhđangcóthểtựdoxoảicánhtungbay,cuốicùngkhôngchếtvìcungtênngoàiđấtrộngtrờicaomàchếtvìuấtvìkhônghiểutạisaomìnhchết.

Trảlờichonhiềutờbáohỏivìsao,lạiphảichuyểntừnghệdanhThànhTâmsang tên thậtThànhLộc, tôi thường trả lời:Khichính thứcbướcvàohoạtđộngnghệthuậtchuyênnghiệp,tôiđãsửdụngtênthậtcủamình.Tôi

yêucáitênThànhLộchơn.Nếunghệdanh“béThànhTâm”màtheotôisuốtđờicólẽtôisẽchẳngbaogiờ“lớn”lênđược.Nhiềungườikhôngtin,cholànếuđổi tênThànhLão,ThànhCụhayThànhgì đi nữa thì tuykhôngđếnmứcđộnhưPeterPan,cậubékhôngchịulớn,nhưnghọvẫnchorằngtôilàtêntrẻlâu.Đầutiên,họcholàvìtôiđộcthân,khônghệlụycuộcsốnggiađình,khôngbịaikiểmsoát,khôngbịsứcépcủacơm,áo,gạo,tiền.Bảnthânkhôngcónhucầugìnhiều,ngủít,ănít.Chỉcómộtviệccầnlàmlàđạidiệncácchịởxađểlochomá.Thứđến,tôikhágiữgìnbảnthânkhôngrơivàotệnạncủabốnthứănchơi,xìkethuốclắc,bàibạc,rượu,gái.Vànữa,khómàgiàđượckhicuộcđờisânkhấucủatôicótới50%thuộcvềviệclàmchotrẻ,vàvìtrẻ.Cuốicùng,từnglàđứatrẻtáisinhnhờcửaPhật,tôisốnglạcquanvàtinvàotôngiáo,tinluậtnhânquả,tinvàocácđấngthiêngliêng.Tôiđãbịnhữngcơnbịnhngặtnghèonhưngbaogiờcáccănbịnhcũngdứtsớmhơnthờihạn.Từngsuýtbịtêliệthệthầnkinhchiphốitoànbộcơthể,từngnằmbịnhviệnkhibịtétừtrêncao,gẫydậpbađốtxương.Nằmngàythứnhì,haibạndiễnXuânBắcvàChíTrungvào thăm,bấtngờkhinghe tôikểvề tainạncủamìnhnhưkểmộtchuyệnphimhài.Thậtrasốnglạcquankhôngkhólắmđâu,dùvẻbikịchcókhiếntalớnhơnđếnđâu.Mọiviệcnếumìnhthíchnhỏ,nósẽnhỏ,cònmìnhthíchlớnthìnólớnthôi.Thâmtâm,tôithườngrơivào tâm trạng rất sợđámđông,và tiếngồncủa trẻconcũng làmột trongnhữngđiềukhiếntôisợhãi.

Việcrađờiloạtkịchchothiếunhicáchđâygầnhaimươinăm,đầutiêngốcdotôiđãtừngsinhhoạtsânkhấuthiếunhi,khôngcamtâmkhithấytrẻnướcmìnhquáthiệtthòi.Dùsaochăngnữa,thếhệmầmnoncầnđượcthụhưởng,ítralàvềgiảitríđằngsauđólàgiáodục.Ởmộtthờiđiểm,cùngvớibangười làmnghệ thuậtđộc thânmê trẻ lúcbấygiờ làHuỳnhAnhTuấn,ĐoànKhoa,NguyễnThịMinhNgọc,bốnđứachúngtôiđãdựatrênTrungtâmMúarốiNụCườiđãcósẵncủaTuấnđểhìnhthànhvởdiễnđầutiênchothiếunhitạisàndiễncủaIdecaf.Cùngnghĩlà,nếunóthấtbạicũngkhôngsao,mìnhchỉmuốnđápứngtheoluậtcungcầutronglúctrẻđangquáthiếu

thốnmón ăn tinh thần.Maymắn là vở Hoàng TửChăn Lợn thành công.Không những vậy, khi công ty TháiDương ra đời và cho vận hành songsonghaisânkhấuchoThiếuNhivàcảNgườiLớnthìsânkhấuchotrẻemkhôngchỉlấylạivốnmàcònlấyđượctiềndưrađểnuôisânkhấuchokhángiảlớnhơn.Vàtừđóvềsau,cókhókhăn,tốnkémthếnàochúngtôicũngcốchămchútđầutưvàquyếtkhôngbuôngbỏsânkhấuchothiếunhivìđólàânnhâncủachúngtôi.

Để có vốn, chúng tôi còn lục lọi trong ký ức những kỷ niệm đẹp vớinhữngmónquàtinhthầnđếntừnướcngoàinhưcácphimhoạthọacủaWaltDisneymàởtuổi trước1975, lứatuổi13-14,chúngtôiđãđượcxem,rồivunđắp,thêmmàusắcViệtchonó.Côngviệcnầyvừalàtráchnhiệm,vừalàsựtrảơncủachúngtôiđốivớisựmaymắnmàmìnhđượchưởngtrướcđó. Các chương trình NgàyXửaNgàyXưa lần lượt ra đời. Cũng từmộttrongnhững chương trình đó, tôi bị té từ trên cao, xémbán thân bất toại,thậmchísuýt“đi”luôn.Tiếnglàbìnhphục,nhưngkhôngthểchạytrốnmộtthựctếlàxươngcốtcủamộtngườilớntuổisaukhirạnnứtkhácxatrướcđó,chodùtinhthầntôicócốcảilãohoànđồngđếnđâu.Mộttrongnhữngxuấtdiễnsauđó,tôilàNaTra,mànvừađóngxong,cáccháuàolên,nhưmộtcơnsóngthần,quậtNaTraténgửa,đầuthấyđầyđomđómvàsao.Tưởngđãcómộtvụánhìnhsựxảyra.Đólàlầncuốicáccháucòncócơhộichạmvàothânthểcủatôi.Saunầydiễnxonglàtôitìmđườngchạytọtlẹvàotrongđểtrốnvìbiếtvết thươngcũmàbị táiphát sẽnặnghơn.Thàngưng tiếpxúcnhaukiểunầy,đểcònđóngvaichocáccháuxemdàidài, chớ lỡnhưcáccháulạiliênkếtnhaulàmsóngthầnhaylốcxoáythì“yêunhaumàlạibằngmườiphụnhau”.

Đúng,tôirấtyêucácem.Nhưngkhinóinhưvậy,tôithấyhìnhnhưcâunầyhơithừa.Nóivậycókhácnàomuốnnóitôirấtyêutôi?Cóthểnàođánhđồngmình là các em không? Chưa, so ra, nếu cái thằng tôi có đau đớn,hoangmangđếnđâuthìcũngkhôngthểnàososánhđượcvớinhữngcháubịnhnhânnằmđiềutrịcáckiểuungthưmàtôiđãtừngbiểudiễnchoxemtại

bịnhviệnUngBứu.Tôinhậnđượclờiđềnghịlàcáccháurấtmuốngặp.Chỉcầntớinơi,hátmởđầu,chàocáccháurồiđivề.Nhưngrồinhữnggiâyphútngắnngủicủabuổisángđó,khôngchỉtôimàcảnhómđềumangcảmgiácámảnhđếnmứcđộchúngtôitinlàphầnđờicònlại,mìnhsẽkhôngbaogiờquênđược.Hãyhìnhdungcácemnằm,ngồiđó,đầuhoàntoàntrọc,miệngcácemmuốncườinhưnggầnvớimếuhơn,cònmắtthìcốmởnhưngđãbayvía,lạcthần.Ravề,trongtôicómộtnỗithôithúclàmìnhcầnphảilàmmộtcáigìđểchiasẻvớicácem.Sauđótôiđãkểcảmxúcnầyvớicáctrẻkhỏemạnhxemcócáchnàogiúpcácembịnhnhânungthưđókhông?

Tôibiếtởnhiềuthànhphốlớn,nhiềuemconnhàgiàu, làmđiềugì tốtđượcthưởngnhữngmónquàvàitriệu,cónhữngđồchơiđếnvàichụctriệu.Đólàchưakểnhiềuemcónhữngbuổitiệcsinhnhậtđắttiền,quàchấtđốngchomãiđếnnămsauvẫnchưabuồnmởvìcácemchẳngthiếuthứgì.Thếlàchúngtôixúmnhaulàmmộtcáiđĩanhạc,rồikêugọicácem,chỉcầnnhínmộtphầnquàsáng,muavềnghechúThànhLộcvớibạnbèhát,vừavuitai,vừathỏamắt,màgiúpđượccácbékia.NàngsiêumẫuXuânLancũngtâmsựvàrủrêbạnbèrằnghãyxinconemmìnhchỉ30.000đồngthôi,từchínhtúicácembỏra,vừacóthểcứumộtmạngngười,vừagiúptrẻlớnlênkhisớmthamgialàmviệcnghĩa.Cónhữngtấmlòngđượcthuyếtphụcvàgởitớinhữngmón tiền lớnmàkhôngcần rao tên ra. (Nhưng tôiphải cámơnriêngcômãiđónha,côgáitênHồNgọcHà,côkhôngchotôinêutênlúcđónhưngbâygiờcũngđã lâurồivà tôimuốncôngkhaicảmơncôđểngườiyêumếncôcàngyêumếncôthêm).Vớisốvốnấy,chúngtôiinđược3.000đĩa,rồibánhếtkhánhanhnênin3.000nữathành6.000.CácnhạcsĩnhưanhDuyThoáng,đềukhônglấytiềnhòaâmphốikhí,DũngĐàLạthỗtrợtốiđavềviệcmixvàphí chophòng thu, anhPhướcnhà in lựacho loạigiấy tốtnhấtlàmbìa,cácbáovậnđộngcácbạntrẻhãymuađĩagốcđểủnghộviệclàmnầynhưmộtcáchPRgiúp.Mộthiện tượngđẹpxảyra làsaukhibánsạch6.000đĩa,vẫnkhôngcómộtđĩalậunàoxuấthiện.Nhữngshopbánđĩanầyhọchỉnhậnchínhphẩmmà thôi.Đócũng làmột trong“NhữngĐiều

ThầnTiên”.

( http://news.zing.vn/Nhung-dieu-than-tien-cua-Thanh-Loc-post31350.html)

Đâylàtấmlòngcủarấtnhiềungười,tôichỉgópvàomộtphầnnhỏthôilàgiọnghát.Vàtôivẫnlàngườiđượcrấtnhiềusaukhimọiviệchoàntất:Vừatậpcácbạnnhỏ làmtừ thiệnchỉvới30.000đồng,vừagiúpcácbạnấycómộtmónăntinhthầnbổích.SorathúvịhơnnhiềusovớiviệcàolênsânkhấulàmsóngthầncuốndậpchúThànhLộccủamình,phảikhôngcácbạn?Phải,ngườiđượcnhứtvẫnlàtôi.Đilượmnhữngđồngtiềntừthiệncủacácem,vànhậnsựgiúpđỡtừcácbạnbè,mộtlầnnữakhẳngđịnhtôiđãđúngkhicùnglúcđó,đãdứtkhoátnóikhôngvớinhữngcôngviệctôikhônghứngthú,dùbiếtlànếugậtđầu,tôisẽđượcthưởngngaymộtcănhộkhoảng80métvuông.

NgồiđiểmsơnhữngchươngtrìnhNgàyXửaNgàyXưa.TừTấmCám,NàngCôngChúaNgủTrongRừng,DếMèn...đếnSọDừa,LọLem,NgườiĐẹpvàQuáiVật,NàngTiênCá,ChíchChòe,AladinvàĐủThứThần,NữThầnLêKimChi,CậuBéRừngXanh,BạchTuyếtlạcbảychúlùn,NaTra,SơnTinh-ThủyTinh,HoàngTửAiCập,ChuyệnXứPhùTang,TrầnQuốcToản,ChàngLangThangvàNàngTùyTiện,PhùThủyLắmChiêu,KhoaiLangTây,VõCôngTiểuQuái,AnLy vàThầnBăngGiá,Con củaRồng,ChúaTểMuônLoài,HoàngTửXấuXívàCôngChúaTócVàng,ÔngKẹvàCácBàMẹ...Những vai tôi đã đóng nhưCám,QuỷĐiệu, CúMèo,ÔngKẹ...tínhranhữngvaitôigiảgáicũngkhôngnhiều.Nhânđâytôimuốnnóithêm về quan điểm củamình.Giả làm nữ để diễn làmột công việc nghệthuậtvàkhôngphảiaicũnglàmđược.Đâykhôngphảilàmộttrònhínhốđểchọc cười rẻ tiền.Thời phongkiến, sânkhấuTrungQuốc chuyênđào tạonhữngnamnghệsĩcókhảnăngđóngvainữ,vìhọkhôngmuốnđànbàđượcbướcvàothếgiớicủacáchíkhúc.ThờiShakespearelàmkịchcũngphảiđểnamđóngnữtrongmộtthờigiandài.Aicũngbiếtbiệttàinầykhôngphảiai

cũngcó.Tiếclàkháđôngnghệsĩcủamìnhđãhiểusaicôngviệcnghệthuậtkhókhănnầynênđãthựchiệnmộtchuyệnkhákémvănminhlàcứõngaõngẹo,bôixấungườiđồngtínhđểcầumongnhặtnhạnhnhữngnụcườirẻtiền.

MộtthờisânkhấucảilươngcủabácNămChâuđãnêucaotuyênngônhướngvềmộtnềnsânkhấuThậtvàĐẹp.Chấpnhậnnhữngtrườnghợpnamgiảnữ,vàcảnữgiảnamnếuđảmbảođượchaichữThậtvàĐẹpkia.Mộtdiễnviên có lương tâmkhiđượcgiao loại vai nầyphải tựkhámpháxemmìnhcókhảnănglàmđượchaykhông.Xưa,trongcáccậucủatôi,cậuBaMinhTơcókhảnăngđóngnữnhưcácvaiSởVân,ĐiêuThuyềncựcduyên...vàkhicần,cậucũngcóthểđóngvaiQuanVânTrườngkháoaiphonglẫmliệt,còncậuTưKhánhHồngthìkhôngbaogiờgiảgái.AnhThanhTònggiảgáirấtgiốngcậuBacủatôi.Cónhữngxuấthátđặcbiệt,côNămĐồhaymáBảy Phùng Há đóng vai Lữ Bố, cậu BaMinh Tơ của tôi đóng vai ĐiêuThuyền.TrungQuốcthìcóMaiLanPhương.

Tôinóinhiềuvềchuyệnnầyđểbạn,nhấtlàcácemhiểulàtôiđãtừngrấttựhàovềkhảnăngđóngnữđiêuluyệncủamình.Khicần,tôitinmìnhđãvàsẽ thểhiệnđượcnhữngnhânvậtnữđadạng,không trùng lắp.Nếucóemnàomuốnđitheohướngnầy,thìphảikhổluyện,trangbịkiếnthứcvàbảnlãnhvữngvàngchớkhôngthểvặnvẹothânmìnhrồicholàmìnhlàmđược.

Dùmuốndùkhông,tôicũngphảichấpnhậnmộtsựthậtlàtuổithơcủamình trong thực tếcạndần.Rồi sẽcó lúc tôikhôngcòn trẻnữa,dù là trẻphầntinhthần.Cómộtbímậtcóthểchiasẻvớibạn,dùbạncònhaymấtmẹ,nhưngngàynàobạncònnghĩvềmẹ,cònđiềukiệnđượcmẹlocho,vàcònđượcchămsóchaynhớvềmẹ,làtuổithơvẫncònmãivớimình.Ngườichalàđiểmtựađểbạnnhắmhướngtrướckhibạnliệngmìnhvàocuộcđờibaola,cònngườimẹluônlànguồncộiđểbạntựavàonhữngkhicuộcsốngphứctạpcủathếgiớingườilớnkhiếnbạnbịtổnthương,haođichấtthơmàcảchamẹtraotặngkhisanhthànhmình.

Tôiđịnhngưngchươngvềcácthiênthầncủatôiởđây,nhưngcólẽcũngnênnóithêmmộtchútvềmộtThànhLộcConlẽraphảicó.Tôivẫncholàkiếpngười(củatôi)khôngcầnlưulại.Làmxonglà thôi.Cáiviệclưudấunầymớiphùphiếmlàmsao.Tôikhônglậpgiađình.Bảnthânmìnhmệtmỏitrongviệcbảovệchínhmình,khôngthểdạyđứacontươnglailàcứởhiềnsẽgặplành,cũngkhôngtrangbịchonóđược“miếngvõ”nàođểphòngthântrongmộtmôitrườngsốngbiếtchắclàvẫnsẽcònkhôngantoànởđờinó.Tôithàkhôngcócon.Thàkhôngđểnórađời.Ngaycảkhitôichếtđi,nếucókiếpluânhồi,tôivẫnkhôngthíchđầuthaikiếpsau,thàgiànhbóngmađibảovệnhữngngườilươngthiện,tàinăngnhưngvẫnkhôngcóđiềukiệnlàmnghề.Cóthểbạncholàtôiíchkỷnhưngtôikhôngcamtâmkhithấynóphảibươnchải,đốiphómàkhôngbiếtnósẽbiếnhìnhrasao.Sanhcon,khôngsanh lòng, lỡ như nó thành kẻ ác thì sao?Những gì trong cái kiếp ngườikhông vui nầy cho tôi thấy làm người tốt khó quá, lỡ conmình thành ácnhân,gâyđauthươngchongườikhác,mìnhcũngđaulòng.Vũkhíantoànnàomìnhtrangbịnổichonókhimìnhcònchưalonổithânmình.

Trămngườithương,biếtđâucóngànngườighét.Thôithìchếtxong,xáchiếnchoyhọcđểítracũnggiúpđượcvàingười.Ngaycuốnsáchnầy,chắcchắnsẽcókháđôngngườibĩumôicholàvớvẩn,hayĐạoĐứcGiả.Xinnóinơiđâylàtôimongđừngaicoicuốnnầynhưnhữngthuyếtgiáovềđạođức.TrongbachữChân,Thiện,Mỹ, tôihyvọngmìnhcũnggiữ toànvẹnđượcchữCHÂNnhưchữThànhtrongtêncủachacontôiđểkhôngbaogiờ,cóngườinàocóthểnóicâuđừngxạonhưThànhLộc.Phải,nhữngtrẻemmàtôiđãbiếtvàchưabiết,nhữngthiênthầncủatôi,trongcuộcsốngđầygiantruânnầy,ítracácemhãytinrằng,khinóichúLộcyêuthươngcácem,đólàmộtđiềuthiêngliêngvớitôi,vàbấtbiến.

Điquacuộcđờinầy,thậtlàhạnhphúcnếutrongmộtngàytôikhôngcònnữa,vẫncómộtbạnnàođónóivớiconmìnhrằng,conbiếtkhông,ngàyxửangàyxưa,ởnơinhữngkhuvườncổtíchnầycómộtngườitênlàThànhLộc.

8Tôikhôngcôđơn

CókhinàoThànhLộccảmthấybơvơkhiđứngtrênđỉnhcaonghềnghiệprồikhôngbiếtsẽlàmgì,điđâunữa?

-Tôinghĩgiớitânnhạcmớicôđơnkhiđứngtrênđỉnhvinhquang,còngiớisânkhấuchúngtôithìkhông.Bạnthấytrênthếgiới,nhữngngườinghệsĩtêntuổitựtửchủyếuthuộclĩnhvựccanhạcvàđiệnảnhthôi.Nghệsĩsânkhấukhôngaitựtửcảbởivìhọgiácngộcuộcđờirằngbảnthânhọkhôngthểlàmnêntấtcả,bảnthânhọlàmộtngôisaonhưnghọbiếtrằnghọchỉ

trởthànhngôisaokhichungquanhhọcónhữngngôisaokhác.Khôngmộtnghệsĩsânkhấunàotựmìnhlàmnênsựnghiệpcả,mộttácphẩmsânkhấu

làcôngtrìnhcủacảmộttậpthể.

ThànhLộc:“Nghệsĩsânkhấukhôngaitựtử”

(TheoNhânĐạo&ĐờiSống)

SaukhingồingólạimấytrămcáiBóngcủamình,tôicũngchẳngbiếtcáiHÌNHgốccủamìnhcócònđọng lại sắcmàugìkhông?Haynóinhưdângian,PhùThủycũngcólúcbịâmbinhkhốngchế.CómộttruyệnngắncủaNhậtBản,hìnhnhưtựalàNhà.Mộtngườiquầnquậtlàmviệc,vớigiấcmơsẽcóđượcmộtcănnhànhưmìnhthích.Mộtngàythấychânmìnhbịdínhvàomặtđường,kéolênthìthấyhìnhnhưnócómộtsợilòngthòngnhưcọngtơdưcủamấycáiáodệtbằngtơsợi.Kéosợitơấyravàdệtcănnhànhưmơcủamình.Anhkéotiêuđôichân,rồiđôitay,mình,đầu,toànthâncủamình.Khicănnhàhoàntất,thìANHKHÔNGCÒNTỒNTẠIđểbướcvàosống

trongcănnhàđónữa.Tôinghĩchắcmìnhcũngvậy,mộtngàynàocóđượccáiNhàHát như tôimơước, chắc chẳng cònThànhLộc để bước vào đódiễn.

Vậytôilàai?Thửlàmmộtnétpháchọavềmình.Đầutiên,chắcchắnđólàmộtngườikhôngtỉnhtáocholắm,nóithẳngralàmộtngườiđiên,khôngphảiloạiđiênkhôngbiếthọlàai,màđiêncólýtrívàkiểmsoátđược,đểlaovônỗicámdỗkhiđóngvaichếtthìcũngkhôngthểchếtđược.Tênđiênnầylàmmộtnghềgọi lànghệ thuật, làmộtnghềkhông thểsảnxuấthàng loạtnhưbánhtrungthu,cóthểmộtthờigiandàingủđôngđếnđộbịnghilàtiêurồi,hếthànhnghềnổihaylụtmấttiêunghềrồi,cóthờikỳchuivàocuộcđờimột người khác, với kiểu diễnmà nhiều người nghi là diễn xong sẽ chết.Mỗingườicómộtsốphậnriêngcủamình,khivơhếtvàomình,diễnxongrồi,hồnxáctrảlạinhau,làmsaosống,rồilàmsaolàmsạchmìnhđểrồilạichuivàomộtđờikhácnữa.Thờigiannăm,sáunămtrờigắnđờimìnhvớivởDạCổHoàiLang ,saumỗixuấtdiễn,mắt tôidườngnhưmờđikhôngphảivìnướcmắt,màvìnỗibuồncứ trào ranơikhóemắtcứnhư lànhiệthuyếtrỉra.Tôiphảiđikiếmmộtquánvềkhuya,kiếmmộtlyvanguốngvàođểchắtcạnnỗibuồnrồimớivềnhàngủđược.

Nhớmột thờiđượcxemnhữngvởkhácmình thờigianvàkhônggiannhưTháiHậuDươngVânNga,TiếngHátTuyệtVời,HònĐảoThầnVệNữ,ThanhGươmvàNữTướngmàgầngũimìnhbiếtbao.Rồi liên tưởngđếnBạchLê,ngườichịthânthiếtvàcũnglàthầntượngcủamình.KhôngphảitựnhiênmàchịđượcphongtặngcácdanhxưngtivivàHồQuảngChiBảo.Đólàngoàixãhội,còntronggiađình,chịlàngườiconđạihiếu.Chínhchịgồnggánhphầnlớnkinhtếgiađình,nuôicácemănhọccùngphụngdưỡngchamẹ.CảnhàtôichuyểntừđìnhCầuQuansangngôinhàởquận10phầnlớntừtiềnđihátcủachị.Đểlàmđượcđiềuđó,chịphảihysinhhạnhphúcriêngmột thờigiandài, lậpgiađìnhkhámuộnở tuổi40,hainămsaumớisanhconđầulòng.Nếutàinăng,sựhiếuđạocủachịkhiếntôinểmột,thìtôinểđếnmườivàongàychịởtrênđỉnhcaodanhvọngrồikhicần,phủitay,quay

lưngbỏsạch,khôngcònchútmơmộngtiếcnuốinào.Ướcchitôicóthểannhiêntựtại,khôngsânhậngìvớiđời,vớinghềđượcnhưchị.Vớicácchịlớn,tôithươngquýhết,aicũnghướngvềvàcótráchnhiệmcaovớigiađình.Tôidùngchữ“chịlớn”vìtôivẫncòncó...chịnhỏ!Ởđâytôichỉmuốnnóivềcácchịlớnvớitấtcảlòngquýtrọngcủamình.Đôikhitôithấykiểusốngtrúthếtsứcchonghệthuậtcủamìnhcómộtkiểugìđóquácánhân.Làkẻthiệntâmvớiđời,nhưvậyđãđủchưa?Haymìnhlàđứađầuthailộnkiếpvàonhàmình,cứtheorượtmãinhữngbóngảocủahàoquangdanhvọngmàmấtđinhữnggắnbóvớigiađình.

Nhìnlạiđi,sovớicácchị,mìnhcóẢokhông?SovớianhBạchLong,mởlớpđàotạo,biếtngườibiếtta,chưachắcmìnhbằng.Giátrịlớnnhấtcủamột con người là bạn đã cống hiến gì cho cộng đồng đang sống.Còn lạinhữnggìthuộcvềcuộcsốngriêngtưlàbấtkhảxâmphạm.Tôinênkhơimởthêmđờiriênghaydừnglạiởđây?Haimươinămnay,nếuđồngýtôiđãcónhiềuvậtchấthơnnhữnggìđangcó.Xesẽđổi?Nhàsẽthêm?Đãgọilàđiênthìmọicủacảivậtchấtchỉlàphươngtiệnchớchưabaogiờvớitôilàmụcđíchsống.Đãgọilàđiênthìđừngaihỏitôinhữngcâuthừanhư:Cờđếntay,saokhôngphất?Mỗingườimộtkiểunghĩ.Loạingườiđiêntỉnhtáonhưtôichỉmơđượclàmnhữnggìmìnhthíchmàthôi.Nhờlăngbavibộgiữamộngvàthực,tỉnhvàđiên,tôimớicóthểđứngtronglòngkhángiảlâunhưvậyvàsâunặngnhưvậy.

Dù tỉnh hay điên thì tôi cũng tin vào thuyết tương đối của AlbertEinstein,mọi sựđều là tươngđối.Đừngcầu toànvìconngườikhôngbaogiờhoànhảo.Mìnhkhôngphảilàngườiởtuyệtđỉnhthôngtuệ,nhưngmìnhcũngđãtừngđượcđóngnhữngconngườitiêubiểuchovănhóalàNguyễnTrãi,KhuấtNguyên...Đừnglýtưởnghóamọiviệc,hãytìmcáihaytừtrongnhữngđiềutệhạinhứt.Thấtvọngđầutiênvềthầycômìnhhayaiđóđượctôi bào chữa ngay bằng ý tưởng nầy. Tôi sống thiên về tình hơn là tiền,chẳng thíchnhữngsố tiềnaiđómuốnchomìnhbằngnhữngmẩuquànhỏxinhgóitìnhtrongđó.Vớinhữngcấpdướinàonghĩrằngkhôngquàcápcho

tôisẽbịmấtđiểmlàkhônghiểutôi.Tôiquýtrọngtìnhcảmcủanhữngbạnnghèotrongmộtmôitrườngtrọngvậtchất.

CólẽdotênLộccủamình,tôirấtthíchlá.Nhưđãkể,từnhỏ,tôiđãépđầyvởmìnhnhữngchiếclábồđềngâmtronhuộmmàuvàyêulắmnhữnggânlámongmanh.Saunầythấythiênhạđiháilộccũngthấybấtổnvìcảmgiácnhưsựsốngbịháiđi.Nhưngrồicũngngộra,lộcđếncuộcđờinầyđểlàmgìnếukhông làđểchođi.Ngóđờisốngcủanhữngconnhộngxấuxítrướckhithànhnhữngcánhbướmrựcrỡ,tậncùngcũnglàcáichết.Đámdâutằm tơkhinhảhếtnhữngsợióngánh trong lòngmình rồicũngđiđếnđóthôi.

Ởchương tảmìnhnầy, đểdễ cho cácbạnhìnhdunghơn, tôi sẽkể ranhữngđiềutôiyêuvànhữnggìtôikhôngưa.Tôicũngsẽthửkêranhữngcáigọilàtậtcủamình.Cứtạmcoilàmìnhcótàiđi,thìtàithườngđivớitật.Yêumìnhcóphảilàmộtcáitậtkhông?Riêngtôithấymìnhcũngxứngđángđượcmình...yêu,saunhữnggìmàtôiđãtrảiqua,cónhiềuđiềucôngchúngbiết,cũngcónhữngchénđắngmìnhngậmlấychomọithứxuyênthấuvàotừngtếbào,trảinghiệmsâunặngnórồitiễnbiệtnótrôixa.Aitheodõitrangfacebookcủatôisẽthấyxuấthiệnnhiềuhìnhvềănuống,tuychẳngphảilàngườihamhốchuyệnnầy.Chỉ làmộtkiểucốthưởngmìnhsaunhữnggiờvắtsứcragầnnhưkiệtlực.Cóngườithươngtôiquáđãkêutôirầyngaymặt,nèchẳnghayhogìlắmđâu,cáikiểulàmviệcgìmàcứnhưđólàcơhộicuốicùngđượcdiễn,được làm.Tươngđối, tôi tinmìnhbiếtmình làaivàbiếtmìnhnênlàmcáigì.ThànhLộcà?Cóvẻnhưđólàmộtngườicũngkháđatài,khôngngánngạichuyệnkhámphácáimới.

Điềumaymắnlớnchođờitôilàtôiđượclàmnhiềuloạihìnhnghệthuậtmàmìnhthích.Cóthểnóitôicónăngkhiếubẩmsinhvàcảmthụâmnhạctừkhirấtnhỏ.Tôikhôngphảilàloạigiỏinhạclýnhưngcảmnhậnvàthểhiệncaođộ, trườngđộđềukhôngphô,riêngvềthẩmâmthìcựchay.Ngaylúctám,chíntuổitôiđãcóthểdựavàoluậtbằngtrắcđểvừahátđại,vừasáng

tácthêmlời,dựatrênâmnhạccủaaiđósángtácrồi.Mộtngàyđẹptrời,tôibỗngkhámpháramìnhcóthểhátđượcychangnhữnggìmìnhvừanghe....Mộtkỷniệmkhôngbaogiờquênkhitámtuổi,giaiđoạncònbậnáobàbatrắng,tôiđãcóthểhátynhưchấtgiọngthanhtrongcủaHoàngOanh,hayluyến láy rồichuyểnsangcaovútnhư tiếnghátTháiThanh.Chỉkhi sangtuổithiếuniên,bịvỡgiọng,tôimớitạmngừngkhátvọnghátca,nhưngvốntrờichonầybổíchđểkỹnăngdiễnđượchoànhảohơnkhi trìnhdiễntrênsânkhấu.Tôivôcùnghạnhphúcvềđiềunầy.Nhấtlàkhitôisớmbiếtmìnhkhônghátcải lươngđược.Cải lươngcầngiọngđẹphơnvàphảiđược rènluyệnnhiềutừcáclòdạycacổ.Códịplàmchunglàthấyngaycôngviệccủamìnhcóhiệuứngchonhữngngườikhác.VídụnhưkhitôithamgiaThanhxướngLụacủaQuốcBảo(saunầycòncóliveshowcủaThanhThảo,CẩmLy, Phan Đinh Tùng, Quách Tuấn Du...), tuy không ký xướng âm được,nhưngchỉcầnngheaicaqualàtôihátđượcngay.

Tấtcảnhữngnăngkhiếu thiênbẩmnầycàngkhiến tôicảmnhậnđượcbảnthânmìnhlàmộtvốnquý,làtàisảncủanhiềungười.Vậytạisaomìnhlạikhôngthểyêumình?Màcàngthươngmình,mìnhcầnphảibảovệgìngiữmìnhbởimìnhcósốngriêngchocánhânmìnhnữađâu.

Khiyêutôi,tôicàngyêumộtcáchđauđớnsựnổiloạncủachínhmình.Sẽ tiếc lắmnếumìnhchếtđi, phải chăng sẽ rụng luônmột thếhệnghệ sĩthiếusựliềumìnhđểcótácphẩmhayvàsẽtồntạimộtthếhệhiềnngoanchỉbiết vâng lời.Khi còn trẻ, còn nhiều ngông ngạo, nghĩmình 40 tuổi chếtđược rồi. Đến lúc chạm ngõ 40, thấy chưa chết được đâu, ngoài chuyệnchungquanhtạocảmgiácmìnhcòntrẻmăng,cònlàviệcngổnngangbaoướcvọngvềnghềchưađủthờiđểbungrahết.Giờđãhơn50,cơnđiênnghềnầyvẫn lẩnquẩn loanhquanh,có làm thêmđượcgìnhiềuđâu,khichungquanhvẫn tỏa ra, tưởng lànhiềuhướng,nhưng thật racũngchỉ là lốimộtchiều?! Càng ngày, tôi càng thấy gần hơn cảmgiác sợ khimình chết đi,chẳngcònnữacáitinhthầnnổiloạntrongsángtạocủathếhệchúngtôi.

ĐượctronggiớiphongtặngchohaichữPhùThủy,tôicầnnóithêmvềchữThời.Cứcholàmìnhcótàinăng,nhưngnếuxuấthiệnkhôngđúngthờiđiểmthìcũngchẳngtớiđâu.Cầnbiếtbaonhữngtaongộvàcảđụngđộcọxátthìtàinăngmớicócơhộipháttiết.Cólúctôichẳngmongcầuaicôngnhậntàinăngcủamình.Màaiđócứtạmxemtôilàhiệntượngcũngchẳngsao.Mộtngàynàođó,mộtsốkịchbảncủaanhLưuQuangVũsẽkhôngthọlâunhưthơcủaanhmàsẽbịtrôivàodĩvãng.ĐàmVĩnhHưngđó.Hưngtựthấymìnhkhôngháthay,chỉlàngườibiếthát,vàbiếtsửdụnggiọnghátcủamình,biếtbiếncáichưahaythànhcáihay,cáiđặcbiệt.Tôirấtquýnhữngngườibiếtmìnhbiếtta.Nhưcónhữngngườibiếtrõcơđịacủamìnhkhônghợpcàphê,thuốcláhayrượubia,tôibiếtthânhìnhmìnhthiếusựhấpdẫncủamột người đànông cường tráng cao to, và tôi đãbiết biến cái khuyếtđiểmnầythànhcáigìđókhôngaithaythếđược.

Thíchnổiloạn,nhưngtôicũnglàngườikhôngưanhữngailenlỏibonchen,khôngđủnhẫnmàcứmuốnđốtgiaiđoạnchodùcóthểxâmphạmluậtphápvàsựtựdocủangườikhác.Kiểunhưđếncácngãtưcóđèn,tôimuốnphảiđậuđúngvạchdànhchomìnhvàchờđèn.Đứngvượtlốvạchlàmchiđểkhingọnđènphíasaumìnhbậtlênthìkhôngthấy,bịvượtmặt,kiểunàorồicũngrớtlạithànhngườiđisau.Lấnhơnnửavòngbánhxechẳnglàgì.Cónhữngngườigiậndữbópkènkhicảmgiácbị làngườiđisau.Thayvìvậy,cứtrangbịđầyđủchomìnhrồikhiThờiđến,ánhsángtựtỏara.Núpbóngaichi?Màcũngtìmchimộtvịthếriêngchomìnhđểrồitrởthànhvậtcảnđườngngườikhác.Tạochichướngngạichocảdòngchảy?Saokhôngtắtcòi,chờđếnlượthòanhậpvàođời,nhưvậytấtcảmớicùngđiđược.

Làngườicủacôngchúng,nhưnghơnaihết,tôicũnglàngườirấtsợđámđông,loạiđámđôngcoisựtựdocủanghệsĩlàcủa“chùa”,thíchnhảyxổmvàolúcnàothìcứnhảy.Cólầntôivàochợ.Nghecótiếngreovui,á,ThànhLộcnè,nóicâugìvuivuicáicoi.Thấyởtivivuiquámà,nóigìđi.Mặttôilúcđóxạmlại,xinlỗianh,tuiđimuađồ.Cảmgiáclúcđólàbịxúcphạmghêlắm.Muốncoixiếcthúanhcũngphảimuavévàchờxuất,huốngchitôi

là người.Khi ramắt đoàn phim cómình thamgia cũng vậy.Bị nắmvai,chụpáo,lôingượclôixuôi.Chochụphìnhcáicoi!Thìchụphìnhchớmuốncáigì!Dạ,thưa,muốnvậychịphảixinphéptuichớ,tuicócôngchuyệngấpphảiđi.Nóichungvănhóaứngxửcủangườimìnhtệquá.MộtlầnbạntôiđivàomộtcáichợởmiềnNamnướcPháp,thấytừxaIsabelleAdjani.Cóvẻnhưkhôngainhìnracô,địnhnhàotớixinchụphình,bịbạncảnlại,chỉnênlịchsựcúiđầuchàothôi.Hóarakhôngphảingườitakhôngnhậnracô,màchỉvìngườitakhôngmuốnlàmphiềnđếnmộtngườimàhọquýmếnthôi.KhiđếnNhật,tôibiếtngườiNhậtrấtkhôngthíchkiểuchụphìnhkhôngxinphéptrướcnhưvầy.Họcóthểkiệnra tòa,vàdĩnhiênlàhọsẽ thắng.KhidiễnởmiềnTrung,chúngtôitranhthủđiĐồngHới,QuảngBìnhchơi,mộtphụnữàotớiđòichụphình.Khixeđếnđón,chịtaníuvaiáo,khoanđiđã.Mìnhthấykhóchịu,kêuchịơi,xeđikìa.Chịtaravẻbàchủ,xeđikệxe,tuichưachụphìnhthìxechưađi.Chịcólàxếpcủaai,cũngchưabaogiờlàsếpcủatuià.Tiếclànướcmìnhkhánhiềukiểusếpnghèonànvănhóanhưvậylắm.

ThờitôicùngđidiễnvớiHồngVân,LêVũCầu,HồngĐào,đangngồiănbỗngcóngườirónrénchạysang,nóisếpcủaemxinchụphìnhvớicácanhchị.Ủa,sếphaylínhgìthìnếumuốnchụphìnhcũngphảiđếnđây.Làmgì có chuyện chúng tôi phải tuôn sang.Nghệ sĩ là người của công chúng,khôngcónghĩa,côngchúngmuốngìcũngđược,ainhàotớichụphìnhcũngxong.CólầnchúngtôiđiănvớiMCKỳDuyên.Mộtsốcácvịchứcsắccóquânhàmởbànbênmờichịsangchụphình.Duyênnói,cácanhcầngìcũngphảiđợisaubữaănnầyrồiđisangđây.Tôinghĩnếucácanhcóphậtýthìcũng nên học bài nầy. Nghệ sĩ luônmở lòng với tất cả, nhưng tuyệt đốikhôngnênchạmvàoquyềntựdovàkhônggianriêngcủachúngtôi.Dùanhlàaiđinữa,khiđếnvớinhau,ngườiđượcvinhdựlàcácanhchớnàophảichúngtôi.

Đặcbiệt,vớinghệsĩcùngnghề,càngphảicẩnthậnđiềunầy.Tôikhôngphảilàngườithùdai,cốchấp,nhưngvớinhữngđồngnghiệpnhâncáchquá

tệ-dùvớingườikhác,chớchưavớitôi-thìkhôngchỉkhinhthường,tôicòntìmcáchtránhxachoxong.Cónhữngdựánhấpdẫn,nhưngthấycótênvàiemhậusinhlếuláolàtôikiếmchuyệnbậnđilàmxađểrútluichonólành.Dĩ nhiên, chẳng bao giờ tôi dám rước loại đó về sân khấu củamình. Tôikhôngchủtrương,kẻthùcủabạnmìnhthìmìnhcũng...thùké.Nhưngmặckệquanhệgiữachúngtanhưthếnào,khianhvàonhàtôi,Facebookcủatôi,chửibạntôi,thìtôibắtbuộcphảixóangay,vìcoinhưanhchửitôirồi.

Mặtkhác,tôicũngtinmìnhcókhảnăngcảmhóangườikhác.Tôiluôntìmlýdođểbàochữanhữnghànhđộngkhôngtốtcủabạnmình,tôisẵnsàngbỏquanhiềuchuyện,nhưngnếumộtsốnguyêntắcsốngvàlàmnghềbịviphạmthì tôisẽkhông thấyhứngthú làmviệcchungnữa,cũngnhưkhôngthểtiếptụcsốnggiả,coinhưkhôngcógìđược.Tôiđãtừngcộngtácvớimộtsânkhấumườinăm,đãcoinónhưgiađìnhthứhai,vớicácanhemtừtrườngra,đồngcamcộngkhổ,yêutừngngườiởđó,cứtưởngchônchânởđósuốtđời.Khimộtsânkhấuthểnghiệmbiếnthànhmộtnhàhát,cáccungcáchlềthóiquanchứcxin,chotheomôhìnhnhànướcvớitấtcảsựlạchậucủanónhưđộimồsốngdậy.Mọiphươngthứcvàsuynghĩđểlàmnghềdễbịquychụpthànhquanđiểmchínhtrịkhiếnchúngtôicảmthấybịxúcphạmbởinhữngngườitưởnglàânnhâncủamình.Sứcmạnhcủaquyềnlựcbuộcphảirađi,cònchưathấmđòn.Nhưngđếnkhibịmộthộinghềkhiếnmìnhđilầnhai,cảmgiácđaughêlắm.Nhấtlàkhibiếtmìnhbịxuyêntạc,vukhống,gánchonhiềutộitàyđình.Màcóaiđâu,toànnhưanhemtrongnhàvớinhau.Là bạn, bạn có đau không?Gần đây tôi tiếp nhận đượcmột cụm từmới:nhómlợiích.Tôithíchcáchgọinầyvìnóthậtthâmthúyvàrấttượnghình.

Vềngôinhàmới,thấyanhemđổvề,tôitinlàmìnhhiểucảmgiácđónêndangtayđónnhậnvàtạođiềukiệntốiđa.Anhemcànggiỏinghề,tôicàngxinchoanhemcóphươngtiệntốiđađểthểhiệnýtưởngnếulàđạodiễn,đưa những vai chánh và nhiều đất diễn, có cơ hội lấy huy chương, giảithưởng,nếulàdiễnviên.Tiếclàrồicũngđếnngàycácanh,chịấyrađi,tôilạinghegieo tiếngácvềmình.Đãcónhữngngười,quênnhữnggìhọgây

khổchotôi,đểrêurao,làmnghềvớiLộcsướngghê.Họđãquênthìtôinhớlàmgì.

Tôilàđứaconcủanghềnghiệpnầy.Nhữngtròtôibịtungracógìmớiđâu.Làbầu,tôidưsứcđẻranhữngtrònầynhưngđãxácđịnhđếnvớinhauvìtình,tôibàyralàmgì.Chỉthấytội,saolạikhôngkiếmnổitròmớimàcứbàytròcũmốcvớitôi.Chẳnghạnnhưđitungtin,aimuốnđóngchánh,phảingủvớiLộc.Nhiềuđêm,trongcănphòngđơnlẻcủamình,tôibậtcườikhinghĩ,nếu lờiđồnđóđúng thìmấycáigốiđơn lẻcủa tôisẽcóngày thànhtinhmàđiđóngnhữngvaichánh.Lầnnầythìcùngvớicácanhemhậuđài,tôicườiđược.Nhưngnỗiđaukhônggiảm.Biếtsaokhiđólàcáigiáphảitrả,khichọntheocáinghiệpnầy.

Cộngđitrừlại, tôicònđượcgìsaunhữngđêmdiễn,nhữngtràngpháotayvàhoarựcrỡngoàikia,cùngnướcmắtchảyngượctrongnầy?Tôivẫnthấyấmápvôcùngkhinghĩđếnba.Cámơnba,ngườichađãkhuấtcủatôi.Vàmá.Cámơnmá,ngườimàtôichỉmongđượcdànhgiờsốngnhiềuhơnnữachongười.Còncácbạnthấysao?Tôivẫncònchútgìcủamìnhđểbướcvàocănnhàcủamìnhchớ!?

9Tỏa

Anhthửhìnhdunglúcvềgiàmìnhsẽthếnào?-Lùnhơnbâygiờthêmmộtchút,đầuhói,anhmặcvẫnlịchsựđúngmốt

dànhchongườigià,tínhtìnhvẫnươngbướngnhưngvuivẻcởimởhơnvàđặcbiệthát,diễnxuấtvẫncònhaynhưngàynào.

ThànhLộc-người“tâmPhậtkhẩuxà”

(TheoThếGiớiNghệSĩ)

Gầnđây,khinhậnlờithamgianhữnggameshowvớitưcáchgiámkhảo,có ít nhiềukhángiả cựcđoanchobiết họkhôngmuốn tôi chườngmặt ranhiều,như làmuốngiữsựbíẩncủa tôichỉdànhriêngchosânkhấu.Nếukhôngtìmđượcmộtgiátrịtíchcựcnơiviệcđó,tôiđãkhôngdámnhậnlời.Vídụ,cuộcthiViệtNamGotTalentvớitôiđãmanggiátrịtíchcựcvàtínhnhânvăncaokhikhơidậykhảnăngtiềmẩncủanhiềutàinăngchưaphảilàchuyênnghiệp.Khi tự tinphôdiễn,bấtchấpsựkhiếmkhuyếtcủahọnhưthiếutay,vẹochân,chưađượcđàotạobàibản,gầnnhưthísinhnàocũngcókhảnăngđemlạiniềmvuichongườikhác.Chưađặtvấnđềbìnhphẩmkhenchê,haydở,nhưngthậtsựnhữngthísinhvànhữngchươngtrìnhloạinầyđãđộngviênrấtnhiềunhữngngườicótiềmnăngmàchưađủtựtinvàomình.

Hiệntại,tôiítkhisuynghĩdàidòng.Chỉmongcònđượclàta.Việchằngđêm cứ làm.Xưa, cứ thích làmdiễn viên.Các đạo diễnmời tôi thamgiathườngcó lợi.Nhiềudiễnviêncó tật thích lấnsâncủađạodiễn,hayỷ tàidiễncủamình rồihùdọađạodiễn.Hồimớicộng tácvớinhau,nhiềuđạodiễn trong đó có đạo diễn TrầnMinh Ngọc cứ ngại tôi sẽ gây khó khăn

nhưng thực tế cho thấy tôi chỉ dùng tưduyvàkinhnghiệmdiễnviên củamình để giúp đạo diễn thể hiện đúng ý tưởng mà người đó muốn làm.VởChuyệnVănChương , trướckhimangvề sânkhấu Idecaf , đã cómộtnhómdiễnviênbêntrườngSânkhấulàmvớithầyTrầnMinhNgọc,nhưnghìnhnhưchưadiễnđượcxuấtnào.PhảinóinhờChuyệnVănChương trênsânkhấuIdecafđãgópphầngiúptôinhậnđượcgiảiCùNèoVàng.

Nóichung,tôichưalàmchođạodiễnnàothấtvọng-màchỉcóngượclại.Nhiềuđạodiễnlàmchứngchođiềunầy.Ngaytừlúchọctrongtrường,việccótôithamgiathườngbảođảmchấtlượngchobàithi(dùcũngcódưluậnlàtôinhàoralàmhết).Dầndà,nghềdạynghề,càngcọxátvớinghề,càngbiếtmìnhcócáiđầucủamộtđạodiễn.KhicùngvớianhViệtAnhđàotạokhóahọcviênđầutiêncủa5B,tronglúcanhViệtAnhdựngvàlàmluônvởConVịtMồiđểtốtnghiệpđạodiễnchoanh,tôicũnglãnhdựngvởLôiVũchocácem(cónhiềuemđãthànhdanhnhưHoàngTrinh,HươngGiang,Mai Hoa,Minh Trí, AnhVũ...). Tưởng việc dàn dựng khó lắm. Khi làmxong,nhiềungườicôngnhậnkhảnănglàmđạodiễncủatôi.Saunầy,vềsânkhấu củamình, khi có điều kiện, tôi đã dựng vài vở, trong đó thìBí MậtVườnLệChivàNgànNămTìnhSửlàhaivởmàtôiđặcbiệtyêuthích.Vàtôitinkhángiảcũngvậy.

Đãtừnglàngườigặptrắctrởthờivàođời,tôichủtrươngnângđỡtốiđanhữngngườicóthựctài.Cónhữngdiễnviên,khôngnổibậtởsânkhấukhác,nhưngkhivềvới sânkhấu Idecafchúng tôi,mớicócơhộiđánhbóng têntuổi.Cóngườicònđượctrởthànhcôngchúa.Tiếclàkhicóchỗđứngrồi,lạiquênnhanhthờikhókhăncủamìnhđể“gieotiếngdữchorồibậura”.Nhiềungườicứkêusaonghềnầybạcbẽoquá.Saokhôngthửngólạixemcóthậtlàchínhmìnhcógóptayvàoviệcgâynênphậnbạcấykhông?

Dùlòngsontrongtôiđôilúccũngmỏi,nhưngtrongtôidườngnhưvẫncònđầynhiệthuyếtđể theonghề.Có lẽnhờnhững thông tin tíchcựcvẫnliêntụcđếntừnhữngkhángiảvôdanhđãgiúptôithắplửayêunghiệp,yêu

đời.

Trongtươnglai,tôivẫnmongmìnhcóhạnhphúcđượcthưởngthứcmónăntinhthầnnhưmìnhmuốn.Cứđidiễnchođờicoi,rồiaidiễnchomìnhcoiđây?Thèmbiếtbaođượcxemnhữngtácphẩmhoàntoànthoátkhỏiyếutốgiảitrí,dạngnhưcáctácphẩmcủaEaSola.Lýtưởngbiếtbaonếuvừalàmnghệthuật,vừathỏađượctínhgiảitríđểkéodàituổithọchotácphẩm,đưađiềumình thíchđếnđượcnhiềungườimìnhyêuhơn.Với tưcáchnhàsảnxuất,đểviệcnầyxảyrađãkhó,làmđượcnhữngtácphẩmnhưmơđểmình-vớitưcáchlàkhángiả-đượcxemcànglàchuyệnkhóbộiphần.Khiđixemnhững tiết mục múa đương đại của Tấn Lộc và bạn bè, những vở diễnnhưSươngSớm,ChuyệnKểNhữngChiếcGiày,ÀỐShow,LàngTôi...vềmặtkhángiả,tôirấtcámơnnhữngthànhviêngiúpchotácphẩmrađời,vềmặtđồngnghiệp,tôitrântrọngsựhysinhcủanhữngngườicanđảm.

Đếnchặngđườnghômnay, từmộtngườimênghềvìkịchBắc,giờcódịp raBắc hay nhìn dòng kịchBắcmờnhạt vàoNam, tôi lại thấy bị xúcphạmlớnkhicóaichêkịchmiềnNamcủachúngtôikhôngđượctrítuệlắm.Dĩnhiên,trongmôitrườngtrămhoađuanở,cũngcónhữngvởkịchkhôngthểgọilàtácphẩm.Nhưngkhôngthểvìvậymàcoithườngnhữngvởdiễnnóivề sốphậncủanhữngcon sâu, cáikiếnđể rút ra từđónhữngbàihọcnhânsinh.Tôithàtrútnănglựcmìnhvàonhữngvởdiễndungdịđó,cònhơnlàbỏdởđixemnhữngvởraogiảnglýthuyếtnhưmuốnlalànglênchokhắpnơibiếtlàlàngnướcơi,chúngtôilàtrítuệđấynhá,đếnmànghenhữngýthôngtháiđểtậpsốngnoitheo.

Thờigianbịcấmdiễnở trung tâm,phảidạt rangoạiôđi tấuhàikiếmsốngvớianhDuyPhương,mặttôicứdàudàukhiếnanhtheohỏiriêng,anhcólàmgìkhiếnemgiậnkhôngmàngóbuồnquávậy.Tiềnthìanhluôntrảđủ.Thậmchítôirấtquýđồngtiềnđóvìnhờnómàtrongthờigianmìnhthấtnghiệp,tôivẫncóthểlàmviệcvàđónggópchogiađìnhbìnhthườngnhưtrướckia.Tôiýthứcrấtrõrằng,tuykhảnăngcủamìnhdưsứclàm,nhưng

vôcùngkhókhănkhikhôngcócảmhứngnghệthuật.Tôinhủmình:chỗcủamìnhkhông lànơiđó.Tớihômnay,ghi chépnhữngdòngnầy, chợtnhậnthứchóarađãtừlâu,mìnhcómộtmốitìnhlớnđếnđộđôikhilỗiđạovớicảgia đình và bản thân. Nàng ấy mang tên Nghệ Thuật. Nói như chị KimCương,Nànglàngườitìnhcảghen.

Lịchlàmviệcmộtngàycủatôihiệncólúcđềuđặnnhưcôngchức,cũngcólúctôithưởngmìnhđôichútrongchơisaukhinóikhôngvớivàidựánmàtôikhôngthấythúvịlắm.Xưa,vìmuốnthửđidiễnởnướcngoàiđểbiếtsânkhấunướcngoài tiếnđếnđâu,kẻobị lạchậusovớimặtbằngthếgiớichungquanh, tôi đãphảidiễnởÂuChâunhữngnơimàkhángiả cũng làthựckhách,vừaănvừacoi.Saunầytôitừchốihếtnhữngchuyếnđiloạiđó.Dĩnhiên,đidiễnngoàiViệtNamkhôngchỉtuyềnbịnhưvậy.ChuyếnmangvởÔngJourdanởSàiGònđisangPháplưudiễncùngKimTửLong,NgọcHuyền,HồngDungvàđạodiễnTrầnMinhNgọclàmộttrongnhữngchuyếnđiđểlàmnghềvàcũnglàđểgiaolưuvănhóađúngnghĩa.Đólàlầnđầutiêntôicộngtácvớisânkhấunướcngoài,diễnởNhàhátCergysePontoise.Vởdiễnchính thứccôngdiễnvàonăm1994.Nhưng từgiữanăm1992đãbắttayvàotậpluyện.Riêngvéchươngtrìnhbiểudiễncủanhàháttừnăm1993đãđượccôngbố.Ápphích,panô...áopullcóintênvởdiễnđãđượcbánđầyởParistừtrướccảnăm.ĐólàmộtdâychuyềnkinhdoanhquảngcáokhépkínmàchưamộtnhàhátnàoởViệtNamlàmđược.Mộtđiểmđángchúý,cácvởdiễnởPhápkhôngbaogiờphảiphúckhảo.Mỗinhàháttựchịutráchnhiệmhoàn toànvềkịchmục củamình.Ởvởnầy, tôi học thuộc lòng lờithoạirồi...nóitiếngPhápnhuyễntớiđộmộtkhángiảPhápđếnhỏichuyệntôi.Dĩnhiênlàtôingọng,vìchỉthuộcbaonhiêuđó.

MissingWomantứcNgườiĐànBàThấtLạc(tácgiảvàđạodiễnNguyễnThịMinhNgọc)đượcdiễn12xuất,bằnghai thứ tiếngViệtvàAnhở sânkhấuOff-offBroadwaytạiNewYorkcũngthuộcloạiđó.Ởvởnầythì tôikhôngphảinóitiếngAnh.Ởmộtlớpdiễn,tôiđềnghịđạodiễnchotôiđổi,đểchịNgọcĐángđóngTiếtGiaocòntôiđóngvaiHồNguyệtCô.Khiông

chồngđikiếmvợ,miệnghỏi,Aikhiếnembỏđi,HồNguyệtCônhậphồnvàoôngchồng,tựchỉmặtchínhmình,nói:“Chínhanh!”.MộtđạodiễnMỹgốcÁ,ngườichỉđạonghệthuậtcủanhàhátPanAsian,saukhixemtôidiễnđã thốt lên:Không gì hạnh phúc bằng được xemmột nghệ sĩ “điên” hơnmình.Cónhữngkhángiảtrikỷcùngcảnhàtừtiểubangkhác,baybaonhiêudặmchỉđểđượcxemvởđó.Họkhiếntôimangcảmgiácmìnhđượcsinhrađểlàmchuyệnnầy,vànếunhưtôicóthếnào,chínhhọchớkhôngaikhácđãtruyềnsangchochúngtôinhiệthuyếtđểcóthểtáisanhnhiềulầnvàdànhtrọnđờiphụnghiếnchongườitìnhmangtênSânKhấu.

Đólà loại tácphẩmchúngtôicó thểmangranướcngoàiđểgiới thiệuvănhóaViệt.NhưngkhikháchnướcngoàitớiViệtNam,cầnxemsânkhấu,chúngtôibiếtgiớithiệucáigìchohọxemđây.CónhữngvởchúngtôiđầutưtâmhuyếtnhưBíMậtVườnLệChihayNgànNămTìnhSửthìkhôngdễđượccôngnhận,vàkhôngphảilúcnàocũngcóthểsángđèn,đếnvớitriâm.

Mànóiđếntriâm,thìđâylàchuyệnvôcùngvàgầnnhưkhôngcắtnghĩađượcbằnglýtrí.Tấtcảcòntùythuộcvàomộtkhônggian,mộtthờigiannàođóđểchoramộttâmcảnhthíchhợp,mộttầnsốtrùngnhau.Trongchươngcuốicùngcủanhữngghichépnầy,đểgầngũihơnvớibạn,vớicácbạn,tôisẽghi chép lại suynghĩ của tôivềvàingườimà tôi từngngưỡngmộ,vàingườitôiđãlàmviệcchungrồiphảichiatay.

Trước1975,tôiđãtừngsợvìchưacảmđượctiếnghátcủamộtdanhcađượcmệnhdanhlàtiếnghátvượtthờigian.Chẳnghiểusaomàsauđó,tôichợtkhócrưngrưngkhiđượcnghetiếnghátcủacô.Tớiđộtôichỉmuốnkêulênmáơi,ởđâumàrađượccáigiọnghátnhưlấyhếtganruộtcủangườicanhétvàolòngdạngườinghe.Cólẽdovàolúcbấygiờ,tôibịnghetiếnghúhétnhiềuhơnlàtiếnghát.Vànữa,tronggiaiđoạnđó,đểsưutầmđượcloạiâmnhạccủaConNgườikiểunầy,làmộtviệclàmvôcùnggiannan.

Nhìnlại,nhữngngườitôingưỡngmộđaphầnlàphụnữ.TôivừakểchocácbạnnghevềtiếnghátvượtthờigiancủacasĩTháiThanh.Cácnghệsĩ

bênđiệnảnhtôicũngrấtquýlàKiềuChinh,TràGiang.ChịNhưQuỳnhthìtrongphimLờiNguyềnHuyếtNgải thường lặng lẽ ngồi đợimột góc, chờđếnphiênmìnhxuấthiệnloángthoángởphíasaucácnhânvậtchánh,đôikhiđểchỉnóimột,haicâu.Vậymàlúcnàochịcũngđúngboongtừsáugiờsángđếnsáugiờtối,khôngmộttiếngkêuca.Thỉnhthoảngnghetiếngthancủacácdiễnviêntrẻ,trờiơi,mệtquá,chếtrồi,làchịchỉnhngay,ơhay,đilàmviệcmàthanmệtlàthếnào?Tháiđộlàmviệcrấttựtrọngấyđãtruyềnsự tự tin lớn chonhữngngười làmviệc chung.Nếu ai cũng thấmđược ítnhiều tácphongcủanhữngnghệ sĩ thuộc thếhệvàngnhưchị thì coinhưphướclớnchonghề.

Sânkhấuvàđiệnảnhlàhainghệthuậttổnghợprấtcầntínhkỷluậtcaothìmớivậnhànhtốtđược.Hiệntại,cónhiềudiễnviêntrẻhoạtđộngtrongcảhai lãnhvực.Tôirấtquýnhữngbạnthuxếpchochutoàncảhai,vàmạnhdạntừchốibớtmộtnếunhắmkhôngkhamnổi.CácbạntrẻnhưĐìnhToàn,LêKhánh,ĐạiNghĩa,HoàngTrinh,HươngGiang...đãlàmđượcchuyệnđó.Chúngtôirấtchốngkiểulàmviệcchụpgiựt,chưađủquátrìnhngấmnhânvậtvìmãimiếtchạyshow,làmviệcquaquýtvàibữa,rồinhảyđạivàovaidiễn.Biếtrằngnhiềudiễnviênbâygiờkhônghànhnghềvẫnsống,biếtrằngrấtkhótìmlạikhôngkhínghệthuậtngàyxưa,nhưngtôivẫncốhếtsứcgìngiữtrongsứccủamìnhvớinhữngaicònthathiếtvớinghề.VìBạn,cáckhángiảtriâm,vàvìchínhchúngtôinữa.

Là người, ai cũng có khát vọng vươn lên những điều cao đẹp. Nhiềungườitráchsaotôikhôngdạyhọctrò.Tôilạinghĩmìnhcócáchtruyềnđạtriêng,cũngnhưcócáchchỉđạonghệthuậttếnhị,tránhsựthôbạođểkhônglàmtổnthươngđếnsựđộclậpcủacácnghệsĩcộngtác,dùđólàngườilớnhaynhỏhơnmình.Cạnhtranhnhaulàquyluậtđểthúcđẩychấtlượng.Đólàđiềucầnđểđưamọithứtốthơn.Vớiloạihìnhnghệthuậtcầnsựđồnghànhcủamộtnhómđồngtâmđồnglựcrấtdễmangtiếngvâybèkếtcánh.Tôiđãtừnglànạnnhâncủasựbècánh,luônýthứctệnạnnầyđãgieokhổrasao,nhưnglàmsaotránhkhỏinhữngđiềutiếng,trongđócóítnhiềuvukhống.

Khibấtbìnhnónggiận,dễbuôngranhữnglờikhôngđẹpvềnhau.Từbatôi,tôinhậnra,đểsốngcáiđờicủamộtnghệsĩ,mộttrongnhữngđứctínhquantrọngmàngườinghệsĩcầncóvàcầnhọchỏilàBaoDung.

BêncạnhnhữngdanhhiệuđờigắnvàotôinhưPhùThủy,DanhHài,tôichỉrấtmuốnđượcmọingườinghĩvềmìnhđơngiảnthôi:TôilàmộtNghệSĩ.KhigắnchữSĩvàomình,cónhữngđiềukhôngthểthiếu,theotôiđólàđứcđộ,tàinăng,trithức.Màtrithứckiểunhưthếnàolàchuyệnvôbờbến,nhất là trong thờiđại toàncầuhóa,gõmộtchữvàoGoogle làcóbiếtbaođiềuđểbạncóthểgạnlọcranhữnggìcầnvàđủđể tự trangbịchomình.Thờithếnầycũngxuấthiệnnhiềuloạinghệsĩconbuôncũngnhưnghệsĩlưumanh.Họxuấthiện tràn lannhư thờidânđácá lăndưa trànđầychốnchợ,sẵnsàngđâmvàolưngđồngnghiệp, thậmchí lứađi trướcmình,nhưtrongvởTrươngChicủasoạngiảHoaPhượng.Theoông,TrươngChitrướcđâyrấtđẹptrai.MuốnngănmốitìnhkhácgiaicấpgiữaTrươngChivàcongáimình,QuanthuêdângianghồthanhtoánTrươngChi.Yêutiếngsáocủachàng,gianghồtừchối.ChỉmộttaythiếnheonhậnlờicủaQuan.Tàithổisáocủahắnchưađạtchấtnghệ,chỉđủphụcvụviệcthiếnheo.HắnxinlàmđệtửTrươngChirồinhânkhithầysơý,hắnrútcondaoláliễugiấutrongốngsáorađểrạchnátmặtthầy.

Cómộtdiễnviêntrẻ,mớicóvàivaicoiđượcđãnghênhngangtuyênbốđếchbiếtTràGianglàai.Theođànầy,chắcrồisẽcómộtlớpdiễnviênmớinữa,khôngbiếtbácBaVân,máBảyPhùngHálàai.Nhưngtôitinlànhữngnghệsĩđíchthựccólòngtựtrọngsẽkhôngkhỏichạnhlòngtrướcloạidiễnviênnầy.Đólàmộthiệntượngcầngiónglêntiếngchuôngbáođộng.PhảichăngNghệSĩđãnhưmộtvậttrangsứcchođờivànayđangbịđềmốt,lỗithời?Phầntôi,tôichỉmuốntìmmộtđịnhnghĩavềmình.Cólẽđơngiản,tôichỉ là ThànhLộc,một nghệ sĩ như tênmình, đến trong đời nầy với TâmThành,mongmangchúttàinăngcủamìnhđếnvớikhángiảnhưđểtặngLộcchođời.Rồicóđượcđờinhớ,haysẽbịngườiphũphàngquên,thìcũnglàhênxuicủasốmệnh.

Năm2014,cạotớicạoluimáitócđểđóngvaiôngKẹ,thấyrõkiểugìđinữa, Phù Thủy cũng không thể nào thành Phật, dù trong truyện xưa, cónhữngtướngcướpbuôngdaolàđủthànhPhậtrồi.KhidùngchữPhùThủychotôi,đúnglàcácbạnđãhàophónglờikhen.Tôicholàmìnhđãmaymắnkhicơthểnầyđãhóathânđượcthànhnhiềuloạivai,lứatuổikhácnhau.Cóphảibắtbuộclàmképchánhđâu,cứvầylàcũngđãlýtưởngchotôilắmrồi.Tôibiếtcóvàingườicùngthờivớimình,đượclợiđiểmngoạihìnhhơn,đànônghơn,hiệnđãvàđangsốngtronglãngquên,khôngcòntỏasáng.Biếtđâukhiđượccaothêmnửatấc,ThànhLộcsẽđẹptraihơn,rồibịphụnữtheorầnrần,rồisốngrấttệchớđâuđượcnhưbâygiờ.

Biếtđượcđiềuđó,vàbiếtcáitìnhcủakhángiảtraochomìnhquánhiều,càngngày,tôicàngthấysứmạngcủamìnhnặnglắm.Nhấtlàkhicóvàivaidiễncủatôikhiếnkhángiảsốngtốthơn.Thôithìcũngvuivìtrênvaimìnhcũngcònsứmạngđểsốngvàlàm.BạnnênbiếtlàThànhLộccũngthíchănnói tục tằn, thích được chửi thề để xả phần nào những áp lực công việckhôngchiađượcvớiai, cũng rấtmê làmnhữngviệc rấtConNgười, cũngthíchyêuđương,dùlăngnhăng-haynghiêmchỉnh,thíchhưởngthụ,sânsi.Sẽcóbạnhỏi tôi, trời,nghệsĩchớcóphải thầytuđâumànémấychuyệntrên.Đócũnglàcảmgiáccủatôikhinhìnxuốngkhánphòngthấycónhữngchú tiểuhay thầy tubậnquần jeans,đội tócgiả,đixemkịchvàcười lớn,thậm chí khóc thầm.Vậy đó, thầy tu có thể còn để lục dục thất tình xâmchiếm,nhưng tôikhôngphải thầy tucớsaokhổhạnhcònhơn.Cuộcsốngcònmởra,rộngđếnvôbiên,trênđườngđi,nếunhưtìnhcờgặpnhau,xemnhau,cóyêutôicáchmấy,xincũngđừngđòihỏitôinhiềuvềđờiriêng.Bạnchỉnhớgiùm,conngườithườngkhônghoànhảo,chỉlàcốvươntớimứcđộhoànhảonàomàmìnhcóthể,vềmặtnhâncáchcũngnhưtàinăng.Hãynhớlàtôiluônýthứcmìnhlàngườicủacôngchúng.Vàluôntựhứa,dùcóthếnàocũngkhôngđượcđánhmấtmình.

Giờ thì tôi tạman tâmvềmình.Hiểuđượcrằngnếumìnhkhôngđiên,chưa chắc khán giả còn thích mình đứng trên sân khấu. Nhưng tôi cũng

chuẩnbịmột tâmthếannhiên thoảimáicủamộtngàyhết làmnghềdiễn,mìnhcũngcóthểkiếmmộtnghềlươngthiệnđểlàmnhưđibưngbêcàphê.À,màmìnhcũngcóthểvừabưngcàphêvừadiễn.Cácvởkịchhiệnđangđượcdiễnởvàiquáncàphênơiđây,tôibiếtnhưngchưađượcxem.Bạncóbiếtlàtôitừngcómộtgiấcmơ,cùngvớinămhaysáudiễnviênthiệnchiến,nhưmộtgánhhátrong,thángthìhợpđồngvớiquáncàphênầy,thángnhảysangnơikhác,khángiảcóyêuthìđitheo.Ýtưởngđóhìnhthànhđãlâu,khichúng tôi ngồi ở khoảng sân tại quán cà phê sân vườn imvắngmang tênSerenata-KhúcBanChiều.Bànvớichủquán,saomìnhkhôngtổchứckểmộtcâuchuyện,mộtđiềungẫuhứngnàođó,hoặctụtậpchỉmộtkhắcgiờ,nhảymúahátca,haynhưkiểucamúatrongkịchNoh,rồigiảitán.Nhưngýtưởngnầybịcanngănngayvớithắcmắcrằngsẽkhómàphúckhảo.Chàngchủquánlãngmạnnaycũngphảitrảquánlạichongườikhác.

Tôithìvẫnđangmaiphụcvàicơnđiênkhác.Sẽcócơnđiênđượcrađời.Cũngsẽcókhôngítnhữngcơnđiênbịchếtnontrongýtưởng.Nhữngghichépnầycũnglàmộtcơnđiênmàkhôngbiếtkhiđếntaycácbạnsẽrơirụngcòn được bao nhiêu. Bên cạnh những người thích chắc cũng sẽ có vô sốnhữngngườikhôngthích.BiếtsaogiờkhikháiniệmBẠN-khángiảvàđộcgiảcủatôi-vôcùngđadạng,phongphú,bátngát,baola.Tôisẽbựclắm,nếuvì lýdoan toàn,nhiềuđoạntrongcuốnnầysẽphảibịcắtđi;bằngđểnguyên,thìcảmgiácbựcbộichắcsẽlàcủaaiđó.

Nhiềungườisẽdùngnhữngdòngcuốinầyđểcámơncuộcđời,cámơntổnghiệp,cámơngiađìnhvàânnhân,thânhữugầnxa.Tôinghĩmìnhđãcámơnnhiềubằngcáchdiễnvàđiênhằngđêm,trongcácphânđoạnphim,trongcáctácphẩmsânkhấucủamìnhvàđồngnghiệp.

RồicơnđiêncủamộtgãcótênlàThànhLộc,trongvởkịchđờitrườngthiênđạiảomộngnầysẽcònkéodàithêmđượcbaolâu?Loạicâuhỏinầy,tôi và bạn, chẳng ai trả lời được.Chúng ta hãy tiếp tụng sống, điên, nuôimộng,vàchờ.

10Quaghichépkhác

AnhđãbaogiờvàoGoogle,searchtênThànhLộcđểbiếtmìnhđang“sởhữu”baonhiêukếtquảchưa?Thướcđomứcđộnổitiếngđấy!

-Chưabaogiờ.Khôngđủdũngcảmlàmviệcđó.Thựcratôirấtdốtvềinternet,chỉbiếtcómởmail,đọcbáođiệntử.Vàrasứcbảovệsựnguđần

đócủamình.Côcóthửlàmviệcđókhông?

Có,trướckhiđếngặpanh.Có83.500kếtquảcảthảy.

-Wow!Nhiềudữvậy.Bứcchândungtôitrênđóthếnào?

Khôngđếnnỗi“đểlạichođờibứcchândunghạngbét”.Nhìnchunglàtửtế.(ThànhLộcthởphàonhẹnhõm).

-HảiMiên(ThanhNiênTuầnSan)

Năm2007,HảiMiên tìm ra 83.500 kết quả khi search tênThànhLộc

trongGoogle.Từđóđếnnay,đãthêmnhiềuviệctôiđãlàm,cũngcóthêmnhiềubàibáovềtôihơn.

Trongmớkếtquảđó,nhiềungườigởiđếntôi,xintríchraởđâyvàicâuthúvị,đểcóthểcácbạncómộtcáinhìnđachiềuhơnvềThànhLộc.

Một trongnhữngbuổi làmviệcvềcuốnsáchnầy,nghĩa làngồiởmộtquáncàphênàođó, tôikểchomộtngườighi.Ởmộtcáiquán,côgáiVũHoàiPhương-TrácThúyMiêuchuyểnchochúngtôibàinầy.

ThànhLộc-Annhiênphíasauánhsáng

Bài đó có lời mở đầu:Đằng sau tất cả những vai diễn đa diện, nhưnhữnglátcắtđốilậpcủamộtthựcthểmangcáitênđãthànhthươnghiệu,lẩnkhuấtbêntrongngườinghệsĩ,nhưđeobám,vẫnlàcáibóngcủasựcôđộc.Anhxuấthiệnởmọinơi,vớinụcười trẻ thơ thường trực,vớibạnbèđồngnghiệp luôncómặtxungquanh,nửaannhiênnửauuẩn,và từchốinóivềsựCôĐơn.

Miêuchobiết,tuykhônggặptrựctiếptôi,nhưngđãnhờmộtcôemtớigặp,ghi,thuvàmangvềvớinhữngcâuhỏiMiêugiao.Tôikhábấtngờkhibàinầyđúngcótới90%.Bạncóthểxemnguyênbàiởđây:

http://hoaianhv.wordpress.com/2011/01/01/thanhloc/

Xintríchởđâyvàicâuhỏi,đáp.

Phảichăngchínhtâmtháivịthaấymàanhđãcóthểmởlòngvớinhữngsốphậnnhânvật,chiếurọivàhóathântuyệtđối?

...TrongThánhcóQuỷ,trongĐạocóTội.Nghệthuậtkhôngnằmngoàinguyênlýđó,nócósựcámdỗcủahàoquang,nómậpmờhảodanhvàhãodanh,nóbấpbênhgiữachuyệnbánmuavàlòngphụngsự...Nókhiếncảbảnthânngườinghệsĩphảivậnđộngđểgiữthăngbằng,vàchínhsựvậnđộngấykhiếnchotínngưỡng,haynghệthuậtkhôngbaogiờgiàcỗi.

Ởtưcáchmộtnghệsĩ,theotuổiđờichồngchấtcùngbảnngãđượcđịnhhình, hoặc cũng có thể, bởi bối cảnh thị trường sân khấu cần hình thànhnhữngtầngthươnghiệugắnliềnvớidấuấncánhân,nênởtưcáchnghệsĩthểhiện,dườngnhưanhđanghóathânvàonhânvậtđếnmức“ThànhLộchóa”nhânvậtvàtrởthànhđồngtácgiảcủakịchbản.

...Cónhữngkhitôixinphépđạodiễnđểlồngghépvàolờithoạivàdiễnxuấtnhữngquanđiểm,ngôntừcủaThànhLộc.Đôikhitôilàmđiềunầydựatrênsựđồngcảmhiệpthông,nhưngcũngcókhilàsựbấtđồngvớinhữngchitiếttâmlýmàtôicholàkhônghợplý,tôikhôngcảmđược,haykhông

đạthiệuquảthểhiệntrongbốicảnhmàtôivàkhángiảcủatôiđangsống.

Thường thì tôi đã rất chắt lọc từ khâu đọc kịch bản. Thường thì chỉnhữngkịchbảnvànhânvậtmàtôithậtsựđồngcảmđượchoàntoàntôimớidámnhậnlờithủdiễn.Ngaycảnhữngvaiphảndiện,ngườitacũngsẽnhìnthấymộtcáigìrấtThànhLộcnơiđó.Đócóthểlàgóctốimàmỗiconngườiđềucómàtôihồnnhiênmangrachiasẻ,đócóthểlànhữngtráingọtcủasựtrảinghiệmcọxátcuộcsốngmàtôiphảnchiếulạinhưmộttấmgươngtrong.Vàchođến tậnnhữngvaihài tưởngnhưvô thưởngvôphạtnhất, tôicũngđammêsựchiasẻ, lồngghépvàođónhữngthôngđiệp,quanđiểmcủacánhânmàdòtìmsựchiasẻtừkhángiả...

SẽrồikhôngainữađểlàmđượcmộtThànhLộckếthừachosânkhấu?

...Cácnghệsĩphảilànhữngkẻkhôngthểthaythếđược,dùđượckhenchêrasao.Anhphảilàkẻduynhất.Tôitôntrọngnhữngđồngnghiệplàmđượcnhữnggìtôikhônglàmđược.Vàtôiđãlàmđượcđiềukhông-một-ai-kháclàmđược.

...Tôichưathaythếđượcai,nhưngkhôngchọnthaythếai,thìsẽkhôngaithaythếđượcmộtThànhLộc.Mộtngôisaocóthểbănghàchớcóbaogiờbịchekhuấtbởimộtngôisaokhác?

Anhcónghĩmìnhđangđóngvaitròtruyềngiáo?

...Tôivẫndạycácđànemcủamìnhýthứccủanhữngthiênsứ,làmcầunối giữaThượngĐế, củaChân-Thiện-Mỹ.Đâuphải ai sinh ra cũng có tưchất,năngkhiếuđểlàmnghệsĩ?Đóvừalàmónquà,đóvừalàsứmệnh...Vàvớitâmthếnhưvậy,ngàytôibướcrakhỏiánhsángdanhvọng,haynhưtừng đêmbước khỏi nhà hát đã thưa người, trong lòng chỉ còn là nỗiAnNhiên.Nhưmộtngườilaođộng,nhưmộtngườibưngtáchcàphêphụcvụkháchhàng,nhưkẻđốtđèn,ngườiquétrác,haymộtthiênsứ...

ThuậnNhâncủatạpchíThếGiớiĐiệnẢnhthìsoạn50câuhỏingắnở

đây.

http://www.baomoi.com/50-cau-hoi-voi-NSUT-Thanh-Loc/132/3710599.epi

Xinchọnvàicâutrongsốđó.

CáitênnầyThànhLộccónghĩagì?-Mộtthứquàtặnghàmýmaymắn,cũngcóthểhiểuđólàlánoncònxanhtươi,mộtsựkhởiđầumớimẻ,tươinguyên.

Lần cuối anh khóc là khi nào? - Khi xem phim IngluriousBastars, chương 1, lớp người nông dân Pháp bị buộc chỉ điểm bắn chếtnhữngngườiDoThái.

Anh có phải là người chung thủy trong tình yêu? -Không... biết nữa!Nhưngtôi thấymìnhcókhi lạiyêuđượcnhiềungườicùngmột lúc,vàtôiphảigiấucảmxúcấythậtkínvàolòng,dĩnhiên!

Anh thíchmặc loại quần áo như thế nào? -Quần lưng thun bằng vảiLinen ống suông và áo pull tay ngắn.Quần jean, áo pull tay dài xắn lên.Giàyvải.

Anhcónicknamekhôngvàcóthíchnókhông?-Locdedai(tứclàLộcdễdãi).Tôilàngườihơikhótánhnênđặtnickđóchothiênhạ...lầmchơi!Vàcũng“lừa”đượcnhiềungườinênthấythích!

Tínhxấucủaanh?-Haynói“móclò”làmngườitadễbịbẽmặt!

Khitứcgiận,anhlàmgì?-Cườinhưđiên.

Anhghétnhấtloạingườinhưthếnào?-“QuântửTàu”trongcâu“Quântửtrảthùmườinămvẫnchưamuộn”.Trời!Còntínhđếnchuyệntrảthùthìsaogọilàquântử?Ngườinhưthếthườngsốngthủđoạn,tàtâm!

Nếucóthểtrởthànhmộtngườikhác,anhmuốnđượclàai?-MộtnghệsĩsânkhấunhạckịchởNewYork.

Người mà anh cảm thấy ganh tỵ nhất? - Những người đã nằm ngoàinghĩatrang.

Anhcóhạnhphúckhông?-Khôngtrọnvẹn.

Anhcósưutậpthứgìkhông?-Táchuốngtrà,càphêcánhânbằnggốmsứcóinhìnhảnhdanhlamthắngcảnhcủavùng,miềnnàođó.

Đốidiệnvớimộtviệcmànhiềungườichorằngvôvọng,anhcólàmhaykhông?-Đámđôngkhôngphảilúcnàocũngcólý.

Theoanh,tìnhyêulàgì?-Làđiệntừngườiấyphóngra,giậttrúngngaycái trái đập phình phịch trong lồng ngực củamình, nó làm cho diệnmạomìnhcócáinétngunguthấythươngluôn!

Mónănmàanhthíchnhất?-Lẩumắm.

Nếu không bằng lòng ai chuyện gì đó, anh sẽ nói cho họ biết chứ? -Thươngmớinói,ghétthìimluôn.

Tínhcáchnổibậtcủaanh?-Yêughétrõràng,khônglậplờthỏahiệp.

Anhsợgìnhất?-Trờihại.

Anhtìmkiếmđiềugìởmộtngườikhác?-Nhâncách.

Đặcđiểmkhiếnanhưathíchnhấtởmộtngườikhác?-Chânthành,cóýthứctươngtrợ.

Slogancủaanhlàgì?-“HãycứCHOđi từcõinầyrồibạnsẽNHẬNđượcởnơikhác,nhiềuhơnthế!”.

Đầu năm 2010, kể lại chuyện năm 2009, trút khá nhiều tâm huyếtvàoNgànNămTìnhSửvới vai trò đạo diễn và diễn viên chính, rồi ra vềtrắngtay,lạibịcholà“dùngnghệthuậtđểgiảitỏaẩnứcđờiriêng”,tôiđãtrảlờichophóngviênTùngCườngtrêntờThểThaoVănHóa.

http://thethaovanhoa.vn/van-hoa-giai-tri/nsut-thanh-loc-toi-ac-mom-

nhung-chua-bao-gio-hai-ai-n2010012202297213.htm

Kếtquảchúngtôiđãlườngtrước.NhưngchúngtôivuivìđượcgặpanhemphíaBắc,họnghenhiềuvềchúngtôimàchưagặpngoàiđời.HộidiễnlầnnầycácđơnvịphíaBắcmuốnvàoxemsânkhấuxãhộihóalàmănthếnào,vìnóvốnbịquátaitiếngtừquanchứcchotớinghệsĩ,vìchỉlàmtheothịtrường.ChonênchúngtôimuốnkhoechođồngnghiệpphíaBắcthưởngthức.

Nhưngcólẽanhkhôngđếnmứcnóithẳnglàlầnsaukhôngthamdựhộidiễn?

-Tôichorằngbấtkỳcuộc thinàocũngphảicósự trung thực.Từđầuchúngtôiđãkhôngtinmìnhđượcgiảithưởngmànóvẫnxảyranhưvậythìthực sự làđiềuđángbuồn.Mìnhbiếtvậy rồinhưngnghệ sĩmà,vốn luônnhạycảm,hồnnhiêntrongnghệthuật,hyvọngvàosựtrungthực,cuốicùngnólạikhôngcó.Tôichỉsợdiễnviêntrẻthấtvọng,nhưngcólẽcácemấygầnchúngtôinêncũngtỉnhtáovàhiểuchuyện.Điềutôiđánglodiễnviênnơikhácđượcgiảithưởngkhôngxứngđángthựcsựvớitàinăngthìlạilàảogiácgópphầnhạichínhmình.Nhưngnay,tôikhôngômchuyệnđólàmgì,phảilosốngđã.

Anhnảnrồiư?

-Làmvănnghệtrongmôitrườngkhônglýtưởngthìmìnhphảitựdunghòavàhòanhậpthôi.Biếtguồngmáyvậnhànhcóvấnđề,nhưngmìnhchỉlàconốcvàphảigiữđượcmình.Tôivẫn làmnghệ thuậtvớimụcđích làhướng tới công chúng.Chúng tôi làmNgànNămTình Sửđể sướng nghềnhưngnghĩtớikhángiảnêntôidựngkiểunhạckịchvìnếudựngnhưBíMậtVườnLệChithìnặngnềquá.Năm2010chưachắcchúngtôidámđụngvàođềtài lịchsử,vớitôi thìkhôngkhó,nhưngđụngquanđiểmngườiquảnlýnghệthuậtkhácnhauquá.

Anhcũngxin rút lui khỏiBCHHộinghệ sĩ sân khấunhiệmkỳ tới, dù

đượcđềcử?

-TôikhôngraHàNộithamdựđạihộisânkhấuvìkhôngđượcđọcđềcươngkếhoạchthờigiantới.Đượcđềcửtôirấtxúcđộngvìmìnhvẫncóuytínvớianhemcảnước,nhưngchínhvìthếmìnhphảidừnglại.Mặtkhác,tôithấyHộinghệsĩsânkhấukhôngbênhvựcgìchoquyềnlợihộiviên.Suốt5nămqua,nghệsĩkịchnóichúngtôiphảiđóngthuế100%khôngđượcmiễngiảm25%hóatrang,thanhsắcnhưcáclĩnhvựckhác.Hộicũngthấysựphilýđónhưngkhôngcó tiếngnóigìvớichínhquyền, thậmchímộtsốquanchứcquảnlýnghệthuậtcòncóđánhgiácựcđoanvềsânkhấuxãhộihóamàhội nghề nghiệp cũngkhông có tiếng nói gì.Tôi băn khoăn là khôngbiếtmìnhcónêntiếptụclàhộiviênnữahaykhông?

Cũngtrongbàinầy,tôiđềcậptớivàiđồngnghiệptừngcộngtác.

...làmviệcgìcũngphảicósựthủychung.Nếukhôngthìphảichiatay.Ăncâynàoràocâyấy,cómộtsốngườiăncâychúngtôiđãkhôngràomàcònđàonữa.(Cười).

...TronggiớivẫnđồnlàthuậnThànhLộcthìsống,nghịchThànhLộcthìchết?

-(Cười)Cóaichếtđâu.Ngườichiatayvìbấtđồngthìrangoàihọnóixấuchúngtôi,chứchúngtôikhôngđinóixấuai.Nhưngchúngtôicócáchcủachúngtôi.

Anhgiángtrả?

-Tôikhôngcộngtácvớianhnữa.Đólàquyềnhạnđúngluật.

Aiđãbịanh“giángtrả”thếrồi?

-Tôinóivậychứchưagiángtrảaibaogiờ.Saumộtthờigian,ngườilàmđiềutồitệvớitôithìphầnlớnquaylạiởvịtríyếmthếhơn,ănnăn,hốilỗi,tôinghĩbaonhiêuđócũnglàsựgiángtrảrồi.Sựgiángtrảcủatôilàvôhình,tàn nhẫn nhất đó là sự khinh thường trong trái tim tôi dành cho họ. Với

nhữngbậcđànanhmàđểchođànemnhưtôikhinhthườngcũnglàsựgiángtrảnặngnềrồi.

Hainămsau,tôicócuộctraođổivớinhàbáoThanhHiệp.

http://nld.com.vn/su-kien/nsut-thanh-loc-toi-thich-su-co-doc-20120929101438148.htm

Tạiđây,tôiđãcódịpnóivềhaiđấngsanhthànhcủamìnhcùnghaibậctiềnbối:

NhắcđếnNSNDThànhTôn-chaanhvàngườimẹtảotần,anhnhớnhấtđiềugìởhọ?

-Tôivàchacómộtđiềugiốngnhau:luônluônbịlãnhđạo“đì”.Bởivìchatôilàmộtngườinổiloạn,luônlêntiếngphảnkhánglạisựbấtcông.Ôngkhôngbaogiờkénvai,khichấpnhậnđóngthìvaiđótrởthànhvaihay.Tôichịuảnhhưởngởbatôiđiềunầy.

Mátôilàngườinghệsĩmênghềvàhátrấthaynhưngbàđãchấpnhậnhysinh,từbỏsânkhấusaungàyđấtnướcthốngnhất,đểởnhàlonộitrợ.MátôicùngthờivớicốNSNDNămĐồ,cốNSBaÚt.Tôikhôngbaogiờđemchuyệngánhhátvềkểchomẹnghe,vì tôimuốnbà“thoáttục”hoàntoàn.Thường thì tôinghemẹnóinhiềuhơn,nhất làkểchuyệnđọcbáo.Tôicứlàmnhưmớikhixemmẹtôi“diễn”vớinhữngmẩutinmàtôiđãbiết.Mẹtôicũngrấtnhạycảm,bàbậtkhócnhưmưakhicảnướccódịchcúmgiacầm,thấyngườitagiếtchếtnhữngchúgàconhoặckhinghehungtinhaitòathápđôicủaMỹbịkhủngbố,hơn3.000ngườichết...

Trongcuộcđờinghệthuậtcủamình,anhnhớnhấtkỷniệmvớibậctiềnbốinào?

-ĐầutiênlàmáBảyNam,tôisợmálắmvìbànổitiếngkhótínhtrongnghềnghiệp.TôicònnhớkhiđếnnhàchịKimCươngtậpvở NgườiMua

HạnhPhúc,saukhitậpxong,chịKimCươngbảo:“ĐilênlầuthămmáBảyđicưng!”.Tôibướclênvàrun.Bànhìnthấytôiđãnói:“Aivậy,ailênnhàtôivậy?Tôilàghétmấyđứacòntrẻmàdiễnhaylắmđónghen!”.Câunóicủamácởimởhếtmọi sự sợhãi của tôi.Trongđờidiễnviêncủa tôi, tôichưacóđượccơhộidiễnchungvớibà,chỉcóđóngchungbộphimNướcMắtHọcTrònhưngđólàmộtkỷniệmđẹpmàtôicấtgiữmãitronglòng.

Với cốNSNDPhùngHá, tôi làdiễnviên trongđoàncủabà -BancảilươngPhụngHảo.Lúcđó,cómộtvởtuồngmangtênTướngCướpHổĐầuSơn,hainhânvậtchínhlàBạchLêvàThanhBạch,tôiđóngvaiđứacontrailưulạccủachịtôi.Lúctậptuồng,máBảyPhùngHálàngườiđãbẻtay,bẻchânchotôi.VàmáBảyPhùngHácũngđãnóiynhưmáBảyNam:“Cáithằngnầynólàconnhàaimàháthayquávậyta!”.Ngàyxưacònlàconnítmàngheđượccâunóiđóthậtsungsướng.

Tôitìmđượcmộtcâuhỏivềmơướcởđây.

http://tintuconline.com.vn/vn/nguoinoitieng/443071/thanh-loc-toi-ghet-su-gia-vo-tri-tue.html

Mọivinhquangdườngnhưanhđãcóđủ,cuộcsốngcũngnhẹnhàng.Đãđếnlúccóthểnói,anhchẳngcònmơướcgì?

-Thếthìcómà...chết.Tôiướcgiánhưmìnhcóthểgiàuhơn.Baonhiêunămnay, tôi làmrabaonhiêu tiêuhếtbấynhiêu,đó là tôisốngmộtmìnhđấy.

Tôi cứướcnhư thếnhưng rồi lạinghĩ, làmsaogiàuđượckhi chỉ làmmộtcôngviệcvà thunhậpchínhđến từsânkhấu.Aimuốngiàuphải làmnhiềunghề,nhiềuviệccơ,màtôithìkhôngbiếtlàmgìngoàisânkhấu.

Anhcókhinàotựnghĩ,ThànhLộclàai?

-Khôngbiếtnghĩnhưvậycóxaxỉkhôngbởitôithấychẳngđểlàmgì.

Ngày đi học ở trường, anh nhớ nhất điều gì? Ai là người anh ảnhhưởng?

-Ởtrườngphổthôngtôi“mê”côgiáodạyVăn,côănmặccựckỳđẹp,đúngmodevàcógiọngnóiêmnhưnhungnhưlụa,tôichịuảnhhưởngởcôlòng tự trọngvàsốnghòađồng,hết lòngvớimọingười từnhữngbàiviếtvăncôdạy.

Ở trường sân khấu, lần đầu tiên tôi dám... trốn học đi xem phim vì...khôngnghĩrađượctiểuphẩmđểtrảbàichothầy,cảngàyhômấytôicócảmgiácmìnhnhưmộttêntộiđồ.Ởngôitrườngnầy,tôichịuảnhhưởngnhiềutừhaingườithầyđãdạy:CôTườngTrânvàthầyLêVănTĩnh;họlàngườihìnhthànhnhâncáchnghệsĩtrongtôi-sốnghếtmìnhvìcôngviệcvànỗlựctựthânđểtồntại.

ThànhLộccómặtởtrangwebcủachùaNiếtBànnữanè.

http://chuanietban.com/vi/?module=news&item=95

XinanhchobiếtkỷniệmnàovềđạoPhật,vềmáichùalàmanhnhớnhấttừthờithơấu?

-CómộtthờigiandàinhàtôinằmtrênđườngSưVạnHạnhQ.10.ChùaẤnQuangcũngởtrênconđườngnầyvàViệtNamQuốcTựtọalạcđường3/2cũnggầnđó.CácđoànxehoachạydiễuhànhmừngĐạilễPhậtđảnbaogiờcũngxuấtpháttừmộttronghaiđịađiểmtrên.Vìvậymàdâncưởhaikhuvựcnầybaogiờcũngnáođộng,vuinhộn!TôingấtngâyvớihàngtrămchiếcxeđượctrangtríđènhoalộnglẫyvàhìnhảnhđứcPhậtđảnsanhđứngtrêntòsenmộttaychỉthiên,taykiachỉđịacùngdiệnmạothậtkhôingôvàhồnhậu!Khicuộcdiễuhànhkếtthúcthìtôithấybuồnvàcứđứngngâyratiếcnuối.

BatôithườngchởmấychịemchúngtôitrênchiếcxeVespacủaôngbám theo đoàn xe hoa chạy khắp thành phốSàiGòn.Về đến nhà tôi hayđứngtrướcgươngbắtchướcđộngtácchỉthiênchỉđịacủaPhật,bamátôithấyvậycứcười.

Năm1971CônhiviệnLâmTỳNicóthựchiệnbộphimnhựangắn30phút kểvề lịch sửđứcPhậtThíchCado toàn cácdiễnviên là các cônhitrongviệnđóng, tôi lạiđượcmờiđóngvaiThái tửSĩĐạtTa từ lúc thànhhônchođếnkhibỏhoàngcungrađitìmchânlýcứukhổchúngsinh,cắttócgiaolạichoXaNặcvàtìmđếncộiBồđềngồithiềnđịnh.Phimchỉcólờithuyếtminhchứkhôngcólờithoại,lúcđótôimớicó10tuổi.Đóchínhlànhữngkỷniệmmàchođếntậnbâygiờtôikhôngthểnàoquênđược.

Ởtrangnầythìgomvềkhánhiềubàivềtôi.

http://vanghe.blogspot.com/2009/07/nghe-si-thanh-loc.html

Hayởđây:

http://giaitri.vnexpress.net/tin-tuc/gioi-sao/trong-nuoc/thanh-loc-la-hung-than-voi-nhung-nguoi-bat-tai-thieu-duc-1883390.html

Cóthôngtinchorằnganhhay“điềubinhchâmchích”nhữngngườimàanhkhôngưahoặckhôngtheoýanhnhưđãđốivớimộtnữbiênkịch-đạodiễn?

-Việcchúngtôingồiăntốivớinhausauđêmdiễnlàchuyệntựnhiên.Mỗilầnngồivớinhaunhưvậytôihaygópývàphêbìnhcáchdiễncủacácem,saolạinóilàđểnhằm“điềubinhchâmchíchnhữngngườimàtôikhôngưa”? Còn chuyện nữ biên kịch - đạo diễn thì tôi nói trắng ra đó là chịNguyễnThịMinhNgọc-mộtngườimàchúngtôidựngrấtnhiềuvởcủachị.Hiệntại,chịNgọcvẫncộngtácrấttốtvớichúngtôi,ngoàirachịcònlàbạnthâncủatôinữa.Nếubạncónhữngngườibạnthânthườngchâmchíchbạnvớisựyêuthươngthìbạnsẽhiểunghĩachâmchíchcủachúngtôilànhưthế

nào?

Cònthôngtinlàanhbắtcácdiễnviênnamphảimangtấtmàuhồngthìanhmớiphânvai?

-Trờiđất,tôinghemàchoángvángluôn.Têntuổicủatôi,nhâncáchcủatôiđãphảihysinhrấtnhiềuthứđểcóđượcnênkhônglẽvìnhữngchuyệntào laođómà tôi có thểhủymìnhhay sao?Tôi cònnghe thấy lờiđồnvềmìnhrằnglàtôibắtcácdiễnviên“quỳkhóc,nàinỉnhưBàngQuýPhixintộichochồng”đểđượcphânvaiđó.Tôinghemànhưchuyệnởđâuđâuđóchứkhôngthểởthờiđạinầymànghĩrađược!

VậychuyệnanhtổchứcthihoahậunamtrongmộtchuyếnđinghỉởĐàLạtlànhưthếnào?

-Chuyệnđùavuitronghậutrườngcủamộtđoànháthaybấtcứmộtcơquannào là chuyện rất tự nhiên, ai cũngmuốnnơimình làmviệc cómộtkhôngkhívuivẻvàhòahợpvớinhau.Đemchuyệnđùavuicủagiớinghệsĩlênmặtbáochắcchắnphảicóchủđích:Nếuanhmuốnnólàchuyệntrongsáng,lànhmạnh,thìnótrongsáng,lànhmạnh,cònnếumuốnnócóvấnđềlàcóvấnđề.Vấnđềởchỗcáitâmcủaanhmàthôi.ChuyệntôiđiĐàLạtchơivàtổchứcthihoahậugìđólàhoàntoànbịađặt.8nămnay,từhồisânkhấutôiđượcthànhlập,chưabaogiờchúngtôitổchứcmộtcuộcvuinàonhưthếhoặctươngtựnhưthế.

Anhnghĩsaovềvấnđềgiớitính-màdạonầybáochíhaylêntiếnglàngàycàngcónhữngbiểuhiệnlệchlạctronggiớinamnghệsĩ?

-Tôithấydạonầycómộtsốtờbáohaykhaithácnhữngchuyệnđờitưvềgiới tínhcủacácnghệsĩ.Tôinhận thấycónhữngngười thườngxuyênkhơigợinhữngđềtàithuộcvềgiớitínhtrongkhitấtcảvănnghệsĩđềubiếtngườiđómuốngì.Tạisaokhôngnhìnhọđanglàmgìchoxãhội,tạisaocứphảichămbẳmvàonhữngchuyệnthuộcvềđờitưđếnthế?Tôitinkhôngcómộtnghệsĩchânchínhnàodámsốngbậybạđểbịdưluậnlênánđâu.

BàibáonầycủachịHoàngKimviếttừ2006,đãlàmchứngchoviệctôixenvàoviệcxửlýkịchbảnvớiđạodiễn.Tôithíchnócònvìởđónhắcđếnba.

http://www.thanhnien.com.vn/news1/pages/200630/156878.aspx

RiêngThànhLộckhócvìmộthoàiniệmnữa:“TôibắtgặpnhânvậtôngTưsaomàgiốngbatôi.Ôngsốnghoàicổ,vàmộtchútbảothủ.Tôilàlớpdiễnviênhồimớigiảiphóngnêncónhữngquanđiểmsống,quanđiểmlàmnghềkhácvớiông,thànhrahaichaconcứhaytranhluậngaygắt,ynhưmâuthuẫngiữaôngTưvàđứacháutrongvở.Tôiđãdiễnvớivốnsốngtừbatôi,cónhữngcâuthoại,nhữngđộngtáctôicốtìnhlặplạihìnhảnhcủaông.Thí dụ, dáng đi dáng đứng, hoặc gặp bất kỳ người nào đến chơi là bắtngồingheôngkểchuyệnquákhứ,hoặckhicãikhônglạitôithìôngcườihềhềnhẫnnhịn...”.BacủaThànhLộclàNSNDThànhTôn,mộtcâycổthụtronglànghátbội.Ôngsốngthọ84tuổi.Nhữngngàycuốiđời,ôngvẫnsaymênghềhátđếnquêncảbệnhtật.Trongcănphòngnhỏ,khihọctròđếnhỏivềnhữngvaidiễnthìônglậptứcnhảykhỏighế,đứnglênmúanhữngđộngtácvũđạo,quay títngười trongcáikhoảngkhôngchưađầy4métvuông.Múaxong,ônglănrathởhổnhểnnhưngnétmặttrànđầysungsướng.Thậmchí,khiôngnằmởBệnhviệnNguyễnTrãi,nghệsĩKimThanhđếnhỏivềvaiChâuXương,ôngliềnnhảyxuốnggiườngmúangaymộtlớp.Vàđúngmộttuầnsauôngrađivĩnhviễn.Tráitimnghệsĩấyđậpchođếnphútcuốicùngvớinghệthuật.ĐóchínhlàchấtliệuđểThànhLộcsángtạolớpdiễn tuyệt vời cho cái chết củaôngTư.Trongkịchbản, ôngTư chết trêngiường bệnh, cómột bác sĩ ngườiMỹ giả làm con trai ông đến đưa tiễn.NhưngThànhLộcphảnđối:“TôikhôngthíchcóngườinướcngoàichenvàotâmhồnngườiViệt.BikịchnầylàdochínhngườiViệtgâyrathìkhôngaicóquyềnchenvàogiảiquyết.TôimuốnôngTưphảiđứngcaohơnnỗiđau,chếttrongsựthănghoachứkhôngphảichếttrongnỗiđau.Nhưbatôi,chết

trongsựthănghoanghệthuật.Vìvậy,tôiđểchoôngTưleolênsânthượng,làmộtđiểmcao,vàchếttrongniềmhạnhphúckhiđốidiệnđấttrờibaola.Nhưthế,giátrịcủabikịchmớiđẩylêntuyệtđỉnh”.

Cònởđâythìnhắctớimá.

http://chuyencuangoisao.baiviet32.com/nsut-thanh-loc-ma-la-diem-tua-lon-nhat.html

“Để tạođượcsự thayđổi trongnhận thứccủamá thìphảibiết thuyếtphụcbằngcảtìnhcảmmácon...”

Mátôirấtcóýthứctrongviệcgiữgìnsứckhỏe,bởilẽbàtựdặnmìnhrằng“Mìnhbệnhthìconcáiphảilo,chỉlàmconcựcthêm”.Khicácchịtôigọiđiệnvềnóichuyệnvớimá,bànóichuyệnvớigiọngrấtlớn,đầynhuệkhíđểchứngtỏlàmìnhcònrấtkhỏe.Tôinghemánóimàchỉtủmtỉmcười,biếtrõrằngmáđang“diễn”nhưnglạithấythươngmávôcùng.

http://www.vnexpress.net/GL/Van-hoa/2007/05/3B9F669F/

Anh từngđứngở ranhgiớimongmanhgiữa sự sốngvàcái chết.Anhnghĩgìtronglúcđó?

-Tôinghĩđếnmẹ.Tôichỉsợtôichếttrướcmẹtôithôi.Hiệngiờtôilàngườiduynhấtchămsócchobà.Ngoàira,khôngcógìđángkể.

Anhcũngtừngcónguycơtrởthànhtànphế.Phảitànphếanhsợnhấtđiềugì?

-Tànphế,đấylàđiềuđángsợnhấtvớitôi,hơncảcáichết.Khitôingãtừtrêncaoxuống,gãyxươngsống,cónguycơbịliệtvĩnhviễn,tôicứngcảngười vì sợ hãi. Tôi sợ khimình trở thành gánh nặng của người khác, sợkhôngđứngtrênsânkhấuđượcnữa,khôngnuôiđượcmẹ,mànợngânhàng

chưatrảhết.Chínhnỗisợnầyđãkhiếntôilạcquanchiếnđấuvớibệnhtậtcủamình.Vàtôiđãvượtquanhưmộtđiềukỳdiệu.

Anhhìnhdungthếnàovềcáichếtcủaanh?

-Tôimuốntuổigiàcủamìnhkhitiếpcậnvớicáichếtsẽkhôngởtrongmôi trườngnghệ thuậtnữa.Tôivẫn thíchcuốiđờimìnhđượcở trongmộtthứ ánh sáng thật, không ở trong thứ ánh sáng huyền ảo, giả tạo của sânkhấu.Vànếucóđầuthai,tôicũngxinđừngchotôilàmngườinữa,chỉxinlàmkẻkhôngcónhânảnh.Trốngkhông.Vôhình.

Mộtbàibáokháccũngcónhắctớicáichết.

http://www.tienphong.vn/van-nghe/nghe-sinbspthanh-loc-toinbspthat-bai-trong-tinh-yeu-133301.tpo

Anhtừngnóianhkhôngsợchết,cũngtừngnghĩđếncáichết,cuộcsốngcủaanhcónhiềubếtắcđếntậncùngthếsao?

-Khônghềđâu,vìsốngrất lạcquannênmới thếđóchứ.Hồiđó làvìcònquátrẻnênsuynghĩcònnôngnổi,thiếuchínchắn,bâygiờ“cứng”tuổirồi,ailạithếnữa.Nhưngbạncóbaogiờđổvỡlòngtinkhông?

Điềuđórấtquantrọng,tôiđãcókhoảngthờigianphảichịusựthửtháchấy,đócũnglàkhoảngthờigianthậtquýgiáđểrènluyệnvàhìnhthànhnhâncách.

Rất là thương khi có những trangmạng, các bạnmang về những bàiphỏngvấntôi.

Đâylàmộttrongrấtnhiềutrang.

http://www.dienanh.net/forums/showthread.php/3039-INFOR-Nhung-Bai-Bao-Phong-van-anh-Loc/page4

BạnTháiHoàngđãghilạinhữnggiọtnướcmắtPariscủacácchịtôi...

Chịemtôilàdòngconthứhaicủaba.Cónhiềuuẩnkhúcmàchúngtôikhông thểbiếtchođếnngàyhômnay.Bâygiờ tuygiađìnhchỉcóhaimácon,nhưngmávẫnthíchhàngngàyđượcđichợ,nấuănrồiđêmngồichờcửacon traiđihátvề.Tuy tôicũngsắmriêngmộtbộchìakhóađểkhônglàmphiềnmá, songbàvẫn thíchđượcmởcửa cho con.Vì khi tôi ăn tối,cũng là lúcmá tôikểchuyện trongngàycho tôinghe.Tôipháthiệnđó lànhucầuđượcnói chuyệnvới con,vìbàquábuồn.Má tôiđãmột lầnvàobệnhviệnvìnámphổi.Hậuquảcủamấymươinămđứnggầnlòlửa.Mátôinấuănrấtngon.Cứhaibangàybỏcơmnhàvìcôngviệc,làtôiphảiăncơmdománấu,đặcbiệtlàmóncơmchiênDươngChâu.

Năm1999, tôi đã làmđượcmộtviệc cóýnghĩa làđưamá sangPhápthămcácchị.Phảinóivuilà“nướcmắtlàmchoParisbịlũlụt”vìmấybàchịtôikhócnhưmưa,cònmáthìtỉnhbơ,lạicòntrách:“Máquatớiđâylàvuichứsaolạikhóc?”.Tôinểvìmálàmộtngườiphụnữđầynghị lực.Ởquênhànằmkhócconcháu,quaPháplại tỉnhqueonuốtniềmvuiđoàntụvào lòng.Mườihainămxacách,mấychị tôi:BạchLiên từMỹbaysang,BạchLựutừÚchẹntạinhàchịBạchLêđểtrổtàinấuănđãilạimá.NhưchịBạchLêcủatôi,nàogiờđâubiếtnấuăn,naymộtnáchbacon,chuyệnbếpnúcsiêuđẳngnênđượcmákhen.Cácchị tôiđềuđãdứtnghiệpsânkhấu,thỉnh thoảngchịBạchLêvàchồng làThanhBạchcòn thamgiabiểudiễnphụcvụcộngđồngtạiPháp.Nhưngkhiđiệnvềkhoevớimá,lạibịmárầy:“Ðãhếtnợvớitổnghiệpthìcótơtưởngchỉlàmmìnhđaulòng”.KhichiatayởParismấybàchịkhócnhiềuhơn lúcgặp,vìkhôngbiếtđếnbaogiờmớigặplạimá.Nóigởkhôngnên,nhưngsứckhỏemángàycàngyếu.Tôicũnglođiềuđó.Nhưngvớimá,từsaucuộcđoàntụvớicáccon,mátôikhỏehẳnlênvìsứcmạnhtinhthầngiúpbàvượtquanhiềuthứ.

Cũng phải nhắc thêm, có những bài báo nhắc tới hai chữ Thành Lộc,

khôngchỉđểnóivềcánhântôimàcònlàđểbànvềmộtvấnđềcủasânkhấuvàxãhộimàbạnTrinhNguyễnđãnhắctớiởđây.

http://www.thanhnien.com.vn/pages/20130614/lech-can-can-nghe-si-phong-ve.aspx

CómộtlýdođểcácnhàhátphíaBắc-phầnlớntrựcthuộcnhànước-khó có ngôi sao. Theo một nghệ sĩ chia sẻ: “Nếu vun cho Lê Khanh đểKhanhcómộtvairựcrỡthìnộibộcủanhàhátcóthểphứctạp.CòntrongkiahọnóiThànhLộcphụngsựlạinhữngngườimuavéđếnxemThànhLộc.Chonênbầutrờiphảichấpnhậnbầutrờinềnđenthìcácngôisaomớilấplánhđược.Ởđâylàsựnhânnhượngvớinhautrongnghềnghiệp”.

Cầnbiếtgìthêmvềtôi,bạnthửtìmthêmởGoogle.Hyvọngnhữngđiềubạntìmđược,sẽkhôngxasựthậtbaonhiêu.

11Nhưbàithươngcavôtận

Lẽratôinêndứtởchươngvừarồi,nhưngcớsaocómộtđiềugìđócứnắmníutôicònvươngvấn.

Dườngnhưvẫncònnhữnglờithươngmếncủaaiđóchưagomvàođâykhiếntôichưanóilờichiatayđược.

Biếtchuyệnnhéthết tìnhthươngmếncủakhángiảdànhchomìnhvàocuốn sáchnầy làmột nhiệmvụbất khả thi, tôi cũngmuốnxinđược tríchthêmnơiđâyvàisợinhớthươngmàngườiđờiđãdànhchomình.

Khi tôi bịmột tai nạn nghề nghiệp suýt chết, ngoài những cuộc viếngthăm,quàthuốc,hoa, thưnhậnđượctrực tiếp,vẫncónhữngkhángiảnhờcáctrangbáomạnggởitớinhữnglờichúclành.

SauđâylàtríchvàitrongrấtnhiềuláthưtôiđãnhậntừBanVănhóacủatrangmạngVnExpresschuyểntới.

ThưcủaNguyễnThụyTườngVy

Cònnhớkhoảngnăm96-97(emkhôngnhớrõ),lúcôngemvềViệtNamthămconcháu.Buổi tốiôngđãmệtvàbuồnngủdípcảmắt,vậymà thấytrênTVphátvởkịchThạchSùngcóanhđóng,ôngcũngrángthứctheodõiđếnhết,chốcchốclạivỗđùiđánhđétmộtcái,cườimànói:“TiênsưthằngThànhLộc,nócứnhưphùthủyấy”.Nhữnglúcấyôngthậtsựrấtthíchthú.

Đángtiếclàôngđãkhôngcònsốngđểtiếptụcthưởngthứcnhữngvaidiễnđộcđáocủangườinghệsĩ“phùthủy”màôngyêuthích.

ThưcủaVươngQuêHương

Mườimấynămtrướcđây,emhọcởtrườngcấpIILêQuýĐônvàhàngngàyđihọcngangSânkhấunhỏ5BVõVănTần.Emnhiềulầnbắtgặpanhngồicùngcácanhchịemdiễnviênkhácngoàicổngsânkhấu.Emcònnhớhồixưa,khimàkinhtếViệtNamtacònkhókhăn,anhđicáixeMô-bi-lếtvàcólầnnhìnthấyanhgòlưngđạphoàinókhôngnổ.EmthíchđượcxemanhLộcdiễn lắm,kể từngàyemcònbéxíu,emđãxemanhđóngvaichiếnsĩbiệtđộngSàiGòntrongvởkịch“ĐồngĐen”cùnganhKhánhHoàng(vai“cuĐực”).Anhgầnnhưđượcsinhrađểdiễnkịchmộtcáchtuyệtvờinhưvậy,rấtduyên,rấtxúccảm,rấtthực.Vàrõrànglàngaytừlầnđầutiênxemanhdiễnmàanhđãđểlạiấntượngchoemđếntậnbâygiờ.

ThưcủaTrầnDiễm

QuaVnExpressbiếtrằnganhbịbệnh,embuồnlắm,buồnlắm.Vìtừlâurồihìnhảnhcủaanhtrênsânkhấuđãkhiếnchoemhâmmộanhthậtsự.Emnghĩsẽkhôngcóaithaythếmộtnghệsĩđatàinhưanh.

Emcũngvừatrảiquamộtthờikỳdưỡngbệnh,lúcđóemcảmthấymìnhdườngnhưcôđơnvớicuộcsốngnầyvàhìnhnhưmấtđisự tự tinvàcảmthấyhiểuđượccảmgiáccủangườibệnhlànhưthếnào.

Emcũngkhôngbiếtgởiđếnanhgìngoàisựmongmỏilàanhsẽquađibệnh tật. Em chỉ biết gởi đến anh tấm lòng nho nhỏ của một khán giảngưỡngmộanh.

ThưcủaHoàngCầm

AnhThànhLộcmến,tôithậtsựrấthâmmộtàinăngdiễnxuấtcủaanh.Đãtừlâu,từngàyanhcòndiễnở5BVõVănTần,tôirấtyêunhữngvởdiễnvớisựgópmặtcủaanh.ĐặcbiệtvởDạCổHoàiLang,tôiđãxemlạinămlần.Thếnhưngnếubâygiờanhdiễnlạithìtôisẽlàngườiđầutiênđăngkýxemanhdiễn.Tôicảmơnnghệthuậtđãmanganhlạichocuộcđời.Nhiềukhángiảthậtsựbịxúcđộngvàcuốnhútbởicáchdiễnxuấtcủaanh.

Khibiếtanhmắcbệnh,phảigánhchịunhữngnỗiđauthểxáccùngnỗicôđơn,tôimuốnchiasẻvớianh.Anhlàmộtngườicôđộctrongcuộcsống.Tôicũngvậyanhạ,vàtôinghĩcũngcónhiềungườigiốngtôivàanh.Chínhvìthế,chúngtacósựđồngđiệuvớinhau.Giánhưtôicóđiềukiệntiếpxúcvớianh,anhcóđoánđượctôimuốnnóicâugìtrướctiên.Đólàcâucảmơnanh.Cảmơnanhvìđãmanglạichocuộcđờinhữnggìthậtđángquý.

ThưcủaLũuBằngDự

Khôngaiphủnhậnanhlàmộtnghệsĩlớnvớitàinăngtuyệtvời,anhhãycốgắngvượtqua thời khắc khó khănnầymà tôi nghĩ trongcuộc sốngaicũngphảiítnhấtmộtlầnnếmtrải.Xungquanhanh,ởbấtcứnơiđâuvàbấtcứlúcnàocũngluôncósựủnghộnhiệttìnhcủavôsốkhángiảthânyêu,trongđócótôi.

ĐọcđượcbàiphỏngvấncủaanhtrênVnExpress,tôithậtsựmuốnchiasẻnỗiđauthểxácmàanhđãtrảiquatrongnhữngngàygầnđây.TôiđãhâmmộanhThànhLộctừlâu,cóthểnóianhlàmộttrongsốítnghệsĩluônluôntìmtòivàmangđếnchokhángiảbấtngờnầyđếnbấtngờkhácbằngsựsáng tạomangđậmphongcáchThànhLộc,vàdĩnhiên trongđóbaogồmcảmộtsựlaođộngnghiêmtúckhôngngừng.Chínhvìvậymàtôichưabaogiờcảmthấynhàmchánvớibấtkỳmộtvởdiễnnàocósựthamgiadiễnxuấtcủaanh,vàmộtvàivởquáhaytôiphảixemđixemlạimàvẫncònnguyêncáicảmnhậnkhixemlầnđầu.Hãy tìm lấychomìnhmột tìnhyêu,anhsẽcó thêmnhiềucảmhứng trong

sángtácnghệthuậtvàhãytiếptụcdiễnnhưđangtặngngườixemmộtmónquàđểnhữngkhángiảcủaanhvẫnthấymộtThànhLộclửanhưngàynào-mộtnghệsĩlớnvớimộttàinănglớnvàmộttâmhồnlớn.

ThưcủaMưaNgọt

Nghe tin anhThànhLộcbị bệnh em thật không vui!Em rờiViệtNamcũngkhoảng10nămrồimàvẫncònnhớrõgiọngnói rấtquêhươngcủaanh!Bênđâyxứlạquêngười,emvẫnmuabăngcógiọngcủaanhchođỡnhớnhàđó!

Emkhôngbiếtanhbịbệnhgìnhưngđiềuemmonglàanhránggiữgìnsứckhỏevàmaubìnhphục!EmrấtmonganhThànhLộcđọcđượcnhữngdòngnầy!Hômvề thămViệtNamemcóđicoianhdiễn,emthậtvuiquá,nhưngemchỉđượccoianhdiễncómộtlần!Hichic!

Emmongrằnglầnsauemvềsẽmuavévàcoianhdiễnnhiềuhơn!Nhiềukhiemmuốngặpanhđểđượccầmtaythămhỏianhnhưngemsợđủthứ:Emsợanhkhôngthích(vìfanhaylàmphiềnthầntượngmà;emmongđượcđiuốngvớianhmộtlynướctheođúngnghĩaanhemvàthầntượngmàemcũngkhôngdám!)

Embâygiờchỉmonganhmaukhỏemạnhtrởlại,đểkhiemvềViệtNam,emcódịpđượcxemanhdiễnnữavànghegiọngnóithânquenngàynàođó!

ThưcủaChâuVăn

Mặcdùđãđượcxemcácvởkịchanhđóngtừlâu,nhưngchưamộtlầndiệnkiếnconngườithậtcủaanhởngoàiđời.Nayemthườngxuyêntheodõinhữngcuộcphỏngvấnanh,emcảmthấynhữngsuynghĩrấtthật,xuấtpháttừmộttấmlòngcủanghệsĩchânchínhvàcótráchnhiệm.

Những suy nghĩ của anh về cuộc đời làm em cảm nhận anh là ngườisốngtheoýniệmcủađạoPhật.Nếumộtngườisốngvớitâmhồnnhưvậy,

emtinrằnganhluônlàngườivuivẻvàvượtquamọikhókhănvềbệnhtật,cuộcsốngvàsựnghiệp.Bởikhinhậnramộtđiều,nhưnhạcsĩTrịnhCôngSơn đã viết: “Hạt bụi nào hóa kiếp thân tôi, đểmộtmai tôi về cùng cátbụi...”Đúngvậykhônganh.Theoemnghĩ,mỗimộtconngườilàmộtnghệsĩ và sânkhấuchính là cuộcđời, vì vậy,mình làmsaochovaidiễnhoànthiệnđểrồikhikết thúcchẳngânhậnvềsựsaisótnào.Vậyhãysốnghếtlòngvớicuộcđờinầyphảikhônganh.Emchúcanhmọiđiềutốtđẹp.

ThưcủaHoàngCầm

Đãnhiềulầntôitựhỏikhôngbiếtcuộcsốngthậtcủaanhsẽnhưthếnàosauánhđènsânkhấuvàrấtmongcómột lầnđược tiếpxúcvớianh.Anhsốnghếtmìnhchonghệ thuật,anhmang lạicho tôinhữngphútgiâycườinghiêngngả,nhưngbêncạnhđócólúcanhthậtthâmtrầmvàtrảinghiệm.

AnhThànhLộcmến,tôithậtsựrấthâmmộtàinăngdiễnxuấtcủaanh.Đãtừlâu,từngàyanhcòndiễnở5BVõVănTần,tôirấtyêunhữngvởdiễnvớisựgópmặtcủaanh.ĐặcbiệtvởDạCổHoàiLang,tôiđãxemlạinămlần.Thếnhưngnếubâygiờanhdiễnlạithìtôisẽlàngườiđầutiênđăngkýxemanhdiễn.Tôicảmơnnghệthuậtđãmanganhlạichocuộcđời.Nhiềukhángiảthậtsựbịxúcđộngvàcuốnhútbởicáchdiễnxuấtcủaanh.

Khibiếtanhmắcbệnh,phảigánhchịunhữngnỗiđauthểxáccùngnỗicô đơn, tôi muốn chia sẻ với anh. Anh là một người cô độc trong cuộcsống.Tôicũngvậyanhạ,vàtôinghĩcũngcónhiềungườigiốngtôivàanh.Chínhvì thế,chúngtacósựđồngđiệuvớinhau.Giánhưtôicóđiềukiệntiếpxúcvớianh,anhcóđoánđượctôimuốnnóicâugìtrướctiên.Đólàcâucảmơnanh.Cảmơnanhvìđãmanglạichocuộcđờinhữnggì thậtđángquý.

ThưcủaAnhThân

ĐãtừlâutôirấtmếnmộtàinăngvànhâncáchcủachúThànhLộc.TôirấtthíchnhânvậtcậuĐồngtrongvởdiễncùngtênvàmộtsốchươngtrìnhkểchuyệncủathiếunhitrênđàitruyềnhìnhmàtôiđượcxemtrướckhirờiViệtNam.

Làmộtnghệsĩnênchúphảichịurấtnhiềuáplựccủadưluậncũngnhưcủanghềnghiệpchúđangtheođuổi.Tôirấtthôngcảmvớichú.

Lầnnầyđọcbàiphỏngvấncủachúvới tạpchíNgườiĐẹp,đượcbiếtchúvừaquakhỏicơntrọngbệnh.Tôikhôngbiếtnóigìhơn,chỉxinchúcchochúđượcnhiềusứckhỏe,bìnhan,vàniềmvuiđểcóthểcốnghiếnchokhángiảnhiềutácphẩmhayhơn.

ThưcủaNguyễnPhước

Emđaubuồnbiếtbaokhibiếtanhmangbệnh,giờđâybệnhtìnhcủaanhđãquađúnglàđiềumaymắnchoem,cũnglàchotấtcảcáckhángiảđãhâmmộngườinghệsĩlớnnhưanh.

EmởPhápvàvềViệtNamđãnhiềulần.AnhThànhLộclàthầntượngcủaem.Thậtkhómàdiễntảhếtđượcsựyêumếncủaemdànhchoanhvàlònghâmmộcủaemđốivớimộtnghệsĩnhưanh.EmkhôngbỏsótmộtvởdiễnnàocủaanhmỗikhiđặtchânvềViệtNam.Monganhsẽtiếptụcvữngtaychèo,nỗiđaurồisẽtanbiếndần.Anhvẫnsẽmãilàanh,mộtThànhLộcluôntỏasángtrênsânkhấu,mộtphùthủycủanghệthuật.Nhữngvaidiễncủaanhđãlột tảmọi thăngtrầmcủacuộcsống,vàemtin làanhcũngsẽvượtquađượcnhữngthăngtrầmcủachínhcuộcđờimình.Nguyệnanhbìnhan!

ThưcủaKhánGiảHâmMộ

QuanhiềucuộcphỏngvấncũngnhưtâmsựtừVnExpress,emthấyanh

ThànhLộc cónhiều ý tưởnghay vàniềm lạcquan sống rất lớn.Nếunhưtronganhđãcónềntảngvàđứctin,anhhãyđừnglosợgìnữa.Vìkhicóđượcđứctinmãnhliệt,anhsẽvượtquađượcmọikhókhăn.

EmlàmộtngườihâmmộtàinghệanhLộcrấtnhiều.Cóthểnóianhlàmộtnghệsĩđanăngđatài.Anhdiễnđượcmọivaitừtrẻđếngià,hàihướcvàbiai,kểcảnam lẫnnữ...anhđều lột tảđượccảmxúc.Emnghĩđểcóđượctinhthầnđó,anhphảilàmộtngườirấtyêunghề,cũnglàmộtngườibiếtyêuthương,kínhtrọngkhángiả.

Khálâuemkhônglênmạngnênkhôngbiếttintứcgì.Hômnaytìnhcờđọc thấy lá thư anh cảm ơn khán giả, em hết hồn khi biết anh bị bệnh.Nhưngthậtmaylàanhđãcóthểnhổhếtđượcmấycáigairarồi.Cóphảiphéplạkhônganh?Emmừngchoanhđãquađượccơnbệnh.HyvọngmỗikhivềViệtNam,emđềucóthểthấyanhdiễntrênsânkhấu.

Chúcanhluônmãigiữđượcđứctinmãnhliệtvàthiêngliêng.Đólàáogiápbảovệanhvượtquađượcmọicơnbạobệnh.

ThưcủaTônNữThùyDung

CómộtđiềuduynhấtchocháuđượcmạnphépxinchúThànhLộc,đólàchúnhớgiữgìnsứckhỏevànhớuốngthuốcchokhỏibệnh.Quývịkhángiảcũngnhưcháusẽrấtlonếunhưchúkhôngđượckhỏe.

Đếnhômnay,nhậnđượctinlàchúđãmạnhkhỏe,cháuvàgiađìnhrấtmừng.Cháukhôngngờchúđãphảichịuđựngnhữngngàykhủngkhiếpnhưthế.Nhưngtấtcảđãquarồi.

Đối với cháu, chú không những làmột nghệ sĩ tài ba,mà còn làmộtthiêntàicủanềnsânkhấuViệtNam.Theocháunghĩ,mỗivaidiễnchúđềucótráchnhiệmvàluônlàmchonhânvậtcủamìnhlôicuốnkhángiả.

Cómộtđiềuduynhấtchocháuđượcmạnphépxinchú,đólàchúnhớgiữgìn sứckhỏevànhớuống thuốcchokhỏibệnh.Quývị khángiảcũngnhưcháusẽrấtlonếunhưchúkhôngđượckhỏe.

Cuốithư,cháuxinchúcchúcùnggiađìnhluônmạnhkhỏevàbìnhan.Chúsẽkhôngbaogiờcôđơnđâu,vìxungquanhluôncómọingườiquantâmvàmếnmộchú.

ThưcủaQuyênHạnh

Em đã là một trong những người hâm mộ anh từ lâu lắm rồi, chắckhoảng10nămvềtrước.Emtừngnóivớibạnemlànếucócơhội,emxinnhậnanhThànhLộclàmsưphụ.Vìemcũnglàngườirấthàihướcvàmuốnđượctheochânanh.

Emtuyxanhàvàquêhươngcũnglâurồi,nhưngvừanhậnđượctinanhquamạngVnExpresslàemthưliềnchoanh.

Emluôncầuchúcvàmongchoanhđượcmạnhkhỏeđểmangbiếtbaotiếngcườichokhángiả, trongđócóem.Anhsẽchiếnthắngvớicănbệnhnầymà.Bâygiờmớichínhlàlúcanhlochokhángiảđấy.Cốlênanhnhé.Tấtcảkhángiảđangủnghộanhnhiềuvànhiềulắmđónghe.

Đồđệcủaanh.

ThưcủaNguyễnThúyHằng

ĐọcbáomớibiếtThànhLộcbịbệnhhiểmnghèo,songmaymắnlàanhđãquacơnnguyhiểm.ChúcmừngThànhLộcnhé.Tôivànhữngngườithântronggiađình,bạnbèđánhgiárấtcaotàinăngvànhiệthuyếtcủaThànhLộctrongsựnghiệplàmnghệthuậtcủaanh.

Anhcóthểđóngnhiềuthểloạinhânvậtvàởđâucũngthànhcông.Đặcbiệtnhữngchươngtrìnhdànhcho trẻemcủanhómcácnghệsĩTP.HCMnhư:ThànhLộc,HoàngTrinh,ThanhThủy...vớicácnhânvậtBàtiênKét,MèoMimi...quá tuyệtvời.Trong lúcnhiềunghệsĩkhácchỉ lochạysôđểkiếmtiềnbằngnhữngvởdiễnnhảmnhí thìnhómThànhLộcvẫnmiệtmài

laođộngnghệthuậtđểmangđếnchocácemnhỏ(vàcócảnhững“em”lớnnhư chúng tôi) những khoảng thời gian thú vị.Mỗi vởdiễnđều chứađầytínhgiáodụcsâusắc.Rấtnhiềungườicónhậnxét,lẽraThànhLộcphảilàNghệsĩnhândântừlâurồi.Anhxứngđánghơnnhiềunghệsĩkhác.Chúngtôichẳnghiểutiêuchíxétchọnthếnào,nhưngcứquanhữnggìThànhLộcđã dâng hiến cho nghệ thuật thì anh không thua kém nhiều người.MongThànhLộcnhậnđượcdanhhiệunầytrongmộtngàysớmnhất.ChúcThànhLộcthậtkhỏevàđónggópthậtnhiềunữachoTổquốc.

Sauđó,tôiđãviếtmộtláthưchungcảmtạmọingười:

Đangtrênsàntậpchomộtvởkịchthiếunhi,tôinhậnđượcmộtcuộcgọitừVnExpressnóirằngtôicórấtnhiềuthưtừkhángiảkhắpnơigửivềđộngviênanủikhibiếttintôibệnh.

Tôithậtsựngạcnhiênvìkhôngnghĩrằngtôilạiđượcnhiềungườiquantâmđếnthế.Tôiđãđọchếtnhữngthưmàquýkhángiảđãviếtchotôi,tôivôcùngcảmkíchvàxinđượccảmơnquývị-nhữngkhángiảđãđộngviêntinhthầncho tôi rấtnhiều.Mọichuyệnđãquarồi,nhưnghiện tại tôivẫncònphải uống thuốc điều trị trong vài tháng nữa.Đó là 7 cái gaimọc trongxươngcủatôi,trongđócóhaitrườnghợpkhánguyhiểm:haigaimọcởvịtríđốtxươngcổphíasauđầu,chèndâythầnkinhnão,cókhảnănglàmchotôiliệtnửangười.Mộtcáigaikháckhánhọn,hìnhmóccâumọcngaytrướccổhọng,đâmthẳngvàodâythanhđới,khiếntôicókhảnăngtửvongtrênsânkhấu,bấtcứlúcnàokhitôihétlớntiếng.

Tôiđiều trị theophươngphápcủayhọcTrungQuốc,bấmvàonhữnghuyệtđạo,ngay tạinhữngvị trígaimọc trongđiềukiệnngâmmình trongdungdịchgồmnhiềuloạithuốc,vớinhiệtđộbanđầulà60độC,sautăngdầnlên78độC.NếubạnlàngườithíchhoặccódịpxemtruyệnkiếmhiệpcủaKimDung,bạncóthểhìnhdungđượcviệcđiềutrịcủatôicũnggiốngnhưnhữngnhânvậttrongtruyệnvậy.Tôiđãphảichịuđựngsựđauđớnvà

nhiệtđộnóngđếnnỗi...đầucủatôicũngbốckhóinhưtrongphimvậy.Saumỗilầnđiềutrịxong,cơthểtôirãrời,khôngthểđiđứngtựnhiênmàphảidựavàotườngmentheođểkhôngngã.Chínhvìvậy,tôiphảichọngiờđiềutrịtừ0giờđến3giờsángđểkhôngainhậnratôingoàiphố,vậymàcũngcóngườinhậnra.Họcứtưởngtôi“điănđêm”đểgiảikhuâysauđêmdiễn.Cóanhtàixếxeômcònhỏithẳngtôi:“AnhThànhLộcđichơikhuyanhưvậychắclàđikiếmbạnhả?”.Thậthàihước!

Sau48đêmđiềutrị,vàomộtbuổisáng,chúngtôi(tôivàbácsĩđiềutrị)đichụpX-quangvàchờđợikếtquảngaylúcđó.Nhìnnhữngtấmphimvàđọckếtquả rằngkhôngcòncáigainào trongcơ thể, chúng tôiômchầmnhauvàhét tonhưđiên trongbệnhviện,khiếnmọingười thoảimáingắmnhìntôinhưnhữngsinhvậtlạ.Nhưtôiđãnói,hiệntôivẫnphảiuốngthuốcđểtriệttậngốcmầmgai,làmmấthẳnkhảnăngcóthểtáitạocủagaibệnh.Thậtraviệcđiềutrịkhôngđơngiảnnhưtôiđãkể,nhưngtrongphạmviláthưnầy,tôichỉcóthểnóirằngmìnhđãthoátchết,vàvôcùngbiếtơnvềtấtcảnhữnggìmàquýkhángiảvàcácbạnđãdànhchotôi.Sựquantâm,độngviêncủacácbạnnhưtiếpthêmsứcmạnhvànhưnhữngliềuthuốcquýgiúptôivượtquamọisựđauđớn,nhọcnhằn,côđơnđểtiếptụcSỐNGvàYÊU.

Cácchịcủatôisốngxaquêhươngcũngđọcđượcnhữngláthưcủacácbạnviếtcho tôi.Họkhócrấtnhiềuvìcảmđộngvànhắnnhủ tôiphảibiếttrântrọngtấtcảtìnhcảmquýbáuđó,bởilẽ“đờingườinghệsĩchỉcầncóthếthôi”.XinchânthànhcảmơnVnExpress,nhịpcầunốichotôivàquývịkhángiảkhắpnơiđượcgặpnhau,hiểunhauvàthươngnhaunhưthếnầy.Cảmơnquýkhángiảđangởxaquêhươngđãluôntheodõitintứcbênnhàvàgửiđếnchotôinhữnglờiđộngviênchântìnhđếnvậy.ThànhLộcrấtbiếtơnvềtấtcảnhữnggìmàmọingườiđãdànhchomộtnghệsĩnhưtôi.

Tôimuốnnóirấtnhiều,thậtnhiềuvớiquývịvàcácbạn,nhưngmọilờinóisẽ trở thànhvônghĩanếunhưtôikhôngsốngxứngđángvớinhữnggìmàmọingườikỳvọng.Kínhchúcsứckhỏevàsựbìnhansẽđếnvớiquývị

vàcácbạnthươngyêu.

ThànhLộc

CònđâylàthưcủamộtkhángiảkýtênNguyễnTấnsaukhixemvởHãyYêuNhauĐi.

Cáchđâymấytuần,tôiđãcầmbútlên,viếtchoSGTTnhữngsuynghĩvàxúccảmkhôngcầmđượckhiđưasáuđứacon-cháuđixemHãyYêuNhauĐivề, nhưng rồimảimêchuyện làmăn, tôi khôngcó thì giờ kết thúcbàiviết...ChođếngầnđâytôiđọcthấytrênmộttờbáocónhậnxétrằngvởHãyYêuNhauĐicũngchỉlàmộtvởkịchvuivẻ.Ðạikháiýtácgiảkhôngkhen,chorằngHãyYêuNhauĐichỉlàvởgiảitrívôhại...

Khôngphảivậy, tôinghĩ,vàmặcdùcàngbậnchuyệnlàmăn, tôi thấymìnhcónghĩavụ“nóilại”vềhaichữvuivẻkia.

Xinnói thêm, tôi cũng vừamới xemchương trình“Hòabình cho tìnhyêu”gồmtoànnhạcTrịnhCôngSơn.BàihátHãyYêuNhauĐikhông tạoxúcđộngnhiều(ngoàisựxúcđộngvềngườicầmđũađiềukhiểnxuấtthầnThanhTùng)chợtgợitôinhớlạisựxúcđộngmạnhkhiThànhLộccấtlêntiếnghátHãyYêuNhauĐitrongtâmtrạngmộtngườiconhiếumồcôimẹvừanghetinngườichacũnglàngườibạnthânthiếtnhấtđờiđãmất.Giữanỗimấtmát nhói tim, bay lênmột tuyên ngôn đẹp nhất của tình yêu:Dùchảy máu tim trong nỗi đau riêng, con người hãy luôn sống vì tình yêungười,luônnươngtựa,tìmchỗanủichởchetrongtìnhyêuconngười.Contrai tôi,mộtchúbé17 tuổichỉmênhạc trẻkểrằng:“Bàihátđó làmconđiếnghồn.Conmuốntìmxinbàihátđó”.Mấyđứacháulàsinhviênnămđầuđạihọccùngđixemkịchhỏitôi“ChúLộckhôngkhócmànhìnlêntrời.Chúthấygì?Chúkhôngkhócmàsaoainghechúhátcũngkhóc?”.Bạntôi,mộtnhàbáochuyênphêbìnhsânkhấukểrằng:“BéN.contôicũngchạyđitìmbàihátđó.NónóixưagiờkhôngngờcóbàihátcủaTrịnhCôngSơnlại

hợpvớinóquávậy”.Còntôi,tôiphảidũngcảmlắmđểnhìnnhậnrằngtôiđãlénquẹtnướcmắtmàlòngkhấpkhởimừngkhinhìnchungquanh,nhữngkhángiảtrẻchảynướcmắtròngròngkhôngcầnchegiấu.Chungquanhtôitrờiơi,saotoànlàkhángiảtrẻ,trêndướiđôimươi.Khôngkhíchungcủakịchlàvui.Vuivẻtrẻtrunglàcáchchuyểntảinhữngmệnhđềnặngvàgaigóc.Cómộtnôngdânnghèoíthọckiêntrì“đườnglối”dạycontriếtlýsống“vì mọi người”. Có chàng sinh viên nhà quê bị coi là “khùng”, “nhiềuchuyện”vì luônquan tâmchămsócmọingười.Thờơ, íchkỷđượccoi làtháiđộsốngbình thườngvàkhônngoan,điềuấykhôngkhủngkhiếpsao?Nghĩramộtcáchchuyểntảilờicảnhbáoấy,truyềnđithôngđiệp“hãysốngvị tha, nhânái”một cáchchuyênnghiệp,nghiêm túc, diễnmànhưkhôngdiễn,đùamàrấtchânthật,điềuấykhôngđángkhâmphụcsao?BàbạnCátVũcủatôinhìnnhận:“Vởdiễnnhẹnhàng,sạchsẽvàchuyênnghiệp”.TôimuốnSGTTchuyểngiùmtôilờicámơntớinhữngailàmrasânkhấuđó,vởdiễnđó,cóchỗchonhữngtàinăngthithốvàthựchiệnthiênchứccaođẹpcủasânkhấu,chuyểnđượctấmlòngnhânáimênhmôngcủangườinhạcsĩđãđixahainămmàcònâncầnnhắcnhởmọingười,dùcuộcsốngthếnào,hãyyêunhauđi,hãycómộttấmlòng,hãynốivòngtaylớn...

Tôicómộtđiều tiếc.Người tacấmchụpảnh (hợp lý thôi)nhưnggiữanhữngtrậncườihảhêcủakịch,cườicáixấu,cáinghịchlý,tôithấythậttiếckhông ghi lại được hình ảnh lạ lùng của tất cả những gươngmặt trẻ, trẻmăng,thậttươi,thậthàohứngđangtậnhưởngnhữngcảmxúclànhmạnh,tíchcực.

ÔngconnhỏmênhạctrẻcủatôiđangtìmchépbàiHãyYêuNhauĐivàđangđềnghịtôi“hỗtrợ”ôngmộtphầntiềnđểrủcácbạncùnglớpđixemvởkịchnầy.TốntiềnmàtôicámơnvởHãyYêuNhauĐi lắm.Baonhiêulầntôitìmcáchdạyconvềlòngnhânáimàítkhiđượclắngnghemộtcách“triệtđể”nhưvậy.

NhữngKhánGiảThânYêucủa tôi, chúng ta tạmdùng lá thưcủaanh

NguyễnTấnvớibốnchữHãyYêuNhauĐinầyđểcoinhưmộtlờitạmbiệt,trướckhibạnkhéplạicuốnsáchbạnđangcầmtrêntay.

NgườiYêucủacácBạn,

NguyỄnThànhLỘc

LỜITẠHoàngtửbé

Chúđãmỏi.Chúngồixuống.Tôingồimộtbên.Saumộtlúcimlặngchúbảo:

“Những ngôi sao đẹp lắm, ấy là bởi một đóa hoa mà ta không nhìnthấy...”

Tôiđáp“hẳnnhiên”vàlặnglẽnhìnvàonhữngnếpcátdướiánhtrăng.

“Samạcđẹplắm”,chúnóithêm...

Vàquảthậtlàvậy.Tôiđãyêusamạcluônluôn.Ngườitangồitrênmộtđụncát.Ngườitachẳngthấygìhết.Ngườitachẳngnghegìhết.Tuynhiêncócáigìlặnglẽchiếusángliênmiên.

“Cáilàmchosamạcđẹpra”,hoàngtửbénói,“ấylànóchôngiấumộtcáigiếngdạtdàođâuđó...”

(HoàngTửBé-Saint-Exupery-BùiGiángdịch)

ThànhLộcđãgởilờichàotạmbiệtcácbạn,nhưngxinbạnhãynánlạimộtchút,đểnghechút lời riêngcủangườichấpbútnhữnggìcácbạnvừađọc.

Bản thân tôiđã làmviệcchungvớiLộc trongvàidựánbênsânkhấu,điệnảnh,cũngđãcóviếtvàibàibáovềThànhLộc.Trongđó,cómộtbàiđăng trênbáoSânKhấuXuân2006, tôiđã lấynhanđề“NgườicủaMuônNgười” để tìm ra một vài điểm chung giữa Thành Lộc và một ngôi sao

ngoại:LưuĐứcHoa.

Dùxuất hiện khá nhiều trên các phương tiện truyền thông, nhưnggầnnhưThànhLộctừchốinhiềulờimờilàmmộtcuốntươngtợnhưcuốnnầy.

Rồinhưduyêntrời,nămnay,2014,tôiởMỹvề,lạibỗngnhiêntrởthànhmộtngườighichépchoLộc.

Đâykhôngphải làmộtviệcdễdàngchocảhaingườiđềuquábậnrộnnhưLộcvàtôi.

Ngoàinhữngbuổilàmviệcriêng,tôicònphảitruylụcvàtìmđọcnhiềubàibáo,tưliệuquanhLộc.

Hiệncònkhánhiềutưliệumàtôitiếcmìnhkhôngđủsứcđểđưahếtvào.BởiđâyđâuphảichỉlàchuyệncủaLộc,màcònlàchuyệncủanhữngngườilàmsânkhấucủamiềnNam,saukhiđấtnướcthốngnhất.

Đólàlýdo,tôiphảicắtbớtnhữngdựánkhácđểđổsứcvàođây,vàđócũnglàlýdođôikhivừangồighilạinhữngtrangvừarồi,cólúctôiđãkhócvìhồinhớnhữngthángngàynghiệtngãđãqua.

Bâygiờ thìcó thể tạmcười.NhưngsựnghiệtngãcủangànhsânkhấucủaViệtNamvẫntáisinhquahìnhthùkhác.

Cónhữngbàibáotôikhôngbiếtbỏvàochươngnào,khiđangghichéplạidướidanhnghĩaThànhLộc.

VídụnhưmộtbàibáoviếtvềHoàiLinhvàLiênhoansânkhấucóghinhưsau:

HoàiLinhkhiêmtốnnêulýdoanhthamdựliênhoanlàđểhọchỏi từnhữngđồngnghiệpđitrước.NgườiHoàiLinhhamhọcnhấtlàNSƯTThànhLộc.Linhtựthú:“Đôikhi,cónhữngcáchthểhiệnnhânvậtcủaanhThànhLộcmàtôihọccảđờicũngkhôngdiễnđược”.

Vídụnhưmộtbàibáoviếtnhắc tớivàikịchbảnmàchúng tôicó liênquan.

Cái thời Tôi Và Chúng Ta, Trái Tim Trong Trắng, Dư Luận QuầnChúng,BệnhSĩxuấthiệntrênsàndiễnkhiếnkhángiảnhưvỡòacảmxúclẫnbứcxúc.Sânkhấuđụng tớinhữngnỗiđau,nhữngdồnnén, thao thứckhôngphảilàriêngtưnữa,màcủachungmộtthếhệ,thậmchímấythếhệ.Ngườitanhưđượcnóigiùm,đượclêntiếng,ítnhiềutìmđượcsựđồngcảmthờiđại.Chonên,sânkhấukhôngchỉlànơigiảitrí,màcònlàthánhđườngthiêngliêng,làdiễnđàncôngkhaidânchủ.Xemkịchmàthúvị,giảitỏađếnnhưvậy.

(TráiTimTrongTrắngcủaLưuQuangVũ,DưLuậnQuầnChúnglàhaivởmàLộcvà tôicó thamgia.RiêngsânkhấuIdecafcủaLộc thìcó thêmvởBệnhSĩcủaLưuQuangVũdoVũMinhdựng)

Tôi xinphép tríchnhững câu trong tác phẩmHoàngTửBécủaSaint-ExuperymàBùiGiáng đã dịch, đểmuốn các bạn hiểu thêm. Từ hồimớibướcvàotrường,vớichúngtôi,ThànhLộcvĩnhviễnlàHoàngTửBé,mộtvưuvậtcựckỳquýhiếmtrongcõithếnầy.

Chàngđãđếnvới thếgiannầyhơnnửa thếkỷ,và chàng sẽ cònở lại,phụnghiếnnhiềuhơnsứccủamộtConNgười,mộtNghệ-Sĩ-Vĩnh-Viễn-của–Nhân-Dân.

Ngườichấpbút,

NguyễnThịMinhNgọc