Tja, wat zal ik zeggen…Met cliënten in gesprek over

spiritualiteit

Welkom !

Symposium 27 september 2010, 13.30 -17 uur,Locatie: In de driehoek, Utrecht, georganiseerd door:

Het Expertisenetwerk Levensvragen en Ouderen wil ervoor zorgendat ouderen, zeker als ze kwetsbaar zijn, kunnen rekenen opaandacht voor en ondersteuning bij hun levensvragen.

En dat vrijwilligers en beroepskrachten kunnen rekenen optraining en ondersteuning bij het omgaan met deze vragen.

Aandacht voor levensvragen bij ouderen is een vanzelfsprekende zaak,die zijn plaats heeft in het beleid van zorg- en welzijnsinstellingen.

www.netwerklevensvragen.nl

Het Expertisenetwerk is een samenwerkingsverband van:Actiz, Agora, Humanistisch Verbond, MOgroep, PCOB en UnieKBO,PThU, Reliëf, Vereniging Het Zonnehuis en Vilans.

Vereniging Het Zonnehuis, bakermat van de verpleeghuiszorg inNederland (Zonnehuis Groep), zet zich in voor waardige zorg endoet dit door wetenschappelijk onderzoek en vernieuwende projectenin de ouderenzorg mogelijk te maken. Vereniging Het Zonnehuis onderscheidt zich door de ambitie op het voortdurendbevorderen van een sociale gemeenschap waarin alles draait om hoogwaardigezorg, verpleging en welzijn en kwaliteit van leven voor onze cliënten. Onsmerkteken symboliseert openheid, verbinding en kwaliteit.Cliënten, naasten, vrijwilligers en medewerkers zijn vanuit deze inspiratiemet elkaar verbonden. Dit wordt weerspiegeld in ons merkteken. Mensenontmoeten en herkennen elkaar in hun behoefte om op een betrouwbare,betrokken en betekenisvolle manier zorg voor elkaar te dragen.Vereniging Het Zonnehuis is kernpartner in het Expertisenetwerk.

www.vereniginghetzonnehuis.nl

waardigheid – relationeel – identiteit & autonomie

waardige zorg:mensen die zorg hebben voor elkaar

Geestelijke Verzorging in de context van de Nieuwe Ouderenzorg

(2004 – 2011)(www.nieuwemaas.nl/over-nieuwe-maas/onderzoek/63-betekenis-geestelijke-verzorging)

• In kaart brengen van de aard van de behoefte aan geestelijke zorg onder:bewoners, familie, medewerkers, vrijwilligers

• In kaart brengen aandacht voor geestelijke zorg op alle niveaus binnen de zorgorganisatie en daarbuiten (politiek, zorgkantoor, levens-beschouwelijke organisaties)

(Zie: Tijdschrift voor Geestelijke Verzorging jrg. 8, no 35 (juni 2005), 25-33)

(Hoe) kunnen andere werkers in de zorg – naast geestelijk verzorger en/of eigen pastor – bijdragen aan gerichte aandacht voor spiritualiteit? Scores individueel contact:

195

313

212

15

2

naaste familie (verpleeg)huisartskamergenoten goede vriendenpsycholoog verplegingmaatsch werk huiskamergenotenanders

Zie: Tijdschrift voor Geestelijke Verzorging jrg. 10, no. 45 (december 2007), 18-44

N = 36 personen

Waarom verzorgende bij uitstek geschikt:24 uurs zorg Al iets van wederkerigheidIntiem contact Laagdrempelig contact

Er zijn voor de ander houdt ondermeer in:Onverdeelde aandachtWederkerigheid

Waarom handreiking Tja + DVD:Zichzelf niet altijd bewust van deze rolHouding varieert: vraag afwachten, signaleren + doorverwijzen, zelf vraag verkennen + iets doen Voelt zich soms onthandtWorsteling tussen afstand - nabijheid

Ook andere professionals en vrijwilligers toerusten:Is niet iets wat je bij protocol kunt regelen

Levensthema’s:

Gevoelens

Levensbalans

Zintuigen /Zintuiglijke waarneming

Speciale gelegenheden

Spiritueel

Kerkelijke feestdagen

Voorafgaand boek:

Verkrijgbaar:www.uitgeverijboekencentrum.nl

Elizabeth Johnston Taylor

GepromoveerdVerpleeghuiswetenschappen

Gespecialiseerd in OncologieVerpleegkunde

Geschoold in geestelijke verzorgingen geestelijke begeleiding

Meer dan 50 publicatiesEn 8 onderzoeksprojecten

Werkzaam in Californië, VS.

Methode:1. Spiritualiteit, wat is het

2. Heb ik het zelf ook? - ben ik me dat bewust - heb ik er gemak/last van - hoe blijf ik staande

3. Wat hoor of zie ik ervan bij cliënten: - niet alles wordt gezegd - niet alles is wat het is - als je geen woorden (meer) hebt…

4. Wat kan ik zelf doen - extra belangrijk wanneer uitstel niet mogelijk is - verrijkt je vak èn jezelf

Oefeningen + DVD

Tja, wat zal ik zeggen…

Met cliënten in gesprek over spiritualiteit

UniekSamenwerkingsproject

Geestelijk Verzorgers Zonnehuisgroep e.a.

Boek + DVD: DVD:

Aandacht die heilzaam werkt

• Eigen accenten:

• Gericht op niveau 3 verzorgenden

• Sluit aan bij: - Normen Verantwoorde Zorg - i.h.b. Mentaal Welbevinden

• Speciale aandacht voor: - Omgaan met dementie - Non-verbale aspecten

• Eigen praktijkvoorbeelden

• Werkbladen: www.zonnehuisgroep.nl/tja

en….

Ans KortekaasBart SwetsBertie van DamHans TenwoldeJosee GoesWendy Zwiers

VanderhorstMedia Bart van der Horst