tirthankar banne ke niyam

7/28/2019 Tirthankar Banne Ke Niyam

1/14

Jeerj %eeveesoe ebLeceeueeleerLekej yeveves kes efveece


2/14

leerLekej yeveves kes efveece

ISBN-978-93-82071-42-6

Jeerj %eeveesoe evLeceeuee kee heg


3/14

( 3 ) ( 4 )

emleeJeveee%eeeceCeer Deeefe&kee evoveeceleer

Deveeefo efveOeve


4/14



5/14

Jeerj %eeveesoe ebLeceeueeleerLekej yeveves kes efveece (7) (8)

eflelLeejkecceyebOekeejCeeefCe meesueme esJe neWefle~ oJJeefeCeS hegCe DeJeuebefyeppeceeCesSkekeb efhe nesefo, oes efJe neWefle~ leoes SlLe meesueme esJe keejCeeefCe efe CeeJenejCebkeeeJJeb~ Smme efCeCCeecegejmegeb YeCeefo-

obmeCee fJemegpPeoeS efJeCeem ebheCCeoeS mee rueJJeo smeg efCejefoeejo eS

DeeJeemeSmegDeheefjnerCeoeS KeCe-ueJeheef[yegpPeCeoeS ueefmebJesiemebheCCe-oeS peOeeLeeces leOee leJes, meentCeb heemegDeheefjeeieoeS meentCeb meceeefn-mebOeejCeoeS meentCeb JesppeeJeepeesiepegeoeF DejnbleYeeerF yengmegoYeeerSheJ eeCeYeeerS heJ eeCeJeueoeS heJeeCehh eYeeJeCeoeS DeefYekeKeCebDeefYekeKeCeb CeeCeesJepeesiepegeoeS Fesosefn meesuemesefn keejCesefn peerJee

eflelLeejCeeceieesob kecceb yebOebefle~~41~~Somme megemme DelLees Jegeos~ leb pene-obmeCeb meccebmeCeb, lemme efJemegpPeoe

obmeCe-efJemegpPeoe, leerS obmeCeefJemegpPeoeS peerJee eflelLeejCeeceieesob kecceb yebOebefle~

eflecet{eJees{-DeceueJeefoefjemeccebmeCeYeeJees obmeCeefJemegpPeoe Ceece~ keOeb leeS SkekeeSesJe eflelLeejCeecekeccemme yebOees, meJJemecceeFerCeb eflelLeejCeecekecceyebOehemebieeoes efe?

heee&eeefLe&ke vee kee DeJeuecyeve kejves hej Ske Yeer keejCe neslee nw, oes Yeer nesles nQ~ FmeefueSeneBmeesuen ner keejCe nesles nQ, Ssmee DeJeOeejCe veneRkejvee eeefnS~ Fmekes efveCe&eeLe&Gejmet$e kenles nQ~

oMe&veefJeMeglee, efJeveemecheVelee, Meerue-eleeWceW efvejefleeejlee, n DeeJeMekeeWceWDeheefjnervelee, #eCe-ueJeeefleyeesOevelee, ueefyOe-mebJesiemecheVelee, eLeeMeefe lehe,

meeOegDeeWkees eemegkeheefjleeielee, meeOegDeeWkeer meceeefOemebOeejCelee, meeOegDeeWkeerJeweeJe=leeesieegelee, DejnbleYeefe, yengegleYeefe, eJeeveYeefe, eJeeveJelmeuelee,eJeeveeYeeJevelee Deewj DeYeer#Ce-DeYeer#Ce%eeveesheeesieegelee, Fve meesuen keejCeeWmes peerJe leerLekej veece-iees$ekece& kees yeebOeles nQ~~41~~

Fme met$e kee DeLe&kenles nQ~ Jen Fme ekeej nw-oMe&ve kee DeLe&meceioMe&ve nw~Gmekeer efJeMeglee kee veece oMe&veefJeMeglee nw~ Gme oMe&veefJeMeglee mes peerJe leerLekej veece-iees$ekece& kees yeebOeles nQ~ leerve cet{leeDeeW mes jefnle Deewj Dee" ceueeW mes Jeefleefje peesmeceioMe&ve YeeJe neslee nw Gmes oMe&veefJeMeglee kenles nQ~

Mebkee-

kesJeue Gme Ske oMe&veefJeM eglee mes ner leerLekej veecekece& kee yebOe kewmesmebYeJe nw~ keeeWefke, Ssmee nesves hej meye meceiefeeW kes leerLekej veecekec e& kes yebO e keeemebie DeeJ esiee ?

Jegeos-Ce eflecet{eJees{eceueJeefojsiesefn esJe obmeCeefJemegpPeoe megCeeeefnhheeSCe nesefo,efkebleghegefJJeuueiegCesefn meJeb ueOotCe efomeccebmeCemme meentCeb heemegDeheefjeeies meentCebmeceeefnmebOeejCes meentCeb JesppeeJeepeesies DejnbleYeeerS yengmegoYeeerS heJeeCeYeeerSheJeeCeJeueoeS heeJeCe heneJeCeb DeefYekeKeCeb CeeCeesJepeesiepegeeCes heJeeJeCeb

efJemegpPeoe Ceece~ leerS obmeCeefJemegpPeoeS SkekeeS efJe eflelLeejkecceb yebOebefle~DeOeJee, efJeCeemebheCCeoeS esJe eflelLeejCeecekecceb yebOebefle~ leb pene-efJeCeDeesefleefJenes CeeCe-obmeCe-eefjeefJeCeDees efe~ lelLe CeeCeefJeCeDees Ceece DeefYekeKeCeefYekeKeCebCeeCeesJepeesiepegeoe yengmegoYeeer heJeeCeYeeer e~ obmeCeefJeCeDees Ceece heJeeCesmegJeF-meJJeYeeJemenCeb eflecet{eoes DeesmejCececeueCecejnble-efmeYeeer KeCe-ueJeheef[-yegpPeCeoe ueefmebJesiemebheCCeoe e1~ eefjeefJeCeDees Ceece meerueJJeosmegefCejefoeejoeDeeJeemeSmeg DeheefjnerCeoe peneLeecesleneleJees e~ meentCeb heemegieheefjeeDe es lesefmeb

meceeefnmebOeejCeb lesefmeb JesppeeJeepeesiepegeoe heJeeCeJeIeuueoee CeeCe-obmeCe-eefjeeCebefleCCeb efhe efJeCeDees, eflejeCemecetnmme2 meeng-heJeeCe efe JeJeSmeeoes~ leoes efJeCeemebheCCeoe

meceeOeeve-

Fme Mbekee kes Gej ceW kenles nQ efke Meg vee kes DeefYeeee mes leervecet{leeDeeW Deewj Dee" ceueeW mes efYeVe peerJeeW kes eje ner oMe&veefJeMeglee veneRnesleer, efkevleghetJeexe iegCeeW mes Deheves efvepe mJehe kees eehlekej efmLele meceioMe&ve keer meeOegDeeW keeseemegke-heefjleeie, meeOegDeeW keer meceeefOemebOeejCe, meeOegDeeW keer JeweeJe=efe kee mebeesie, DejnbleYeefe,yengegleYeefe, eJ eeveYeefe, eJeeveJelmeuelee, Deheves Jeeve eje eJeeve keer eYeeJeveekejvee D eewj DeYeer#Ce%eeveesheeesieegelee ceW eJele&ves kee veece efJeMeglee nw~ Gme Ske neroMe&veefJeMeglee mes peerJe leerLekej kece&kees yeebOeles nQ~

DeLeJee efJeveemecheVelee mes ner leerLekej veecekece&kees yeebOeles nQ~ Jen Fme ekeej mes

%eeveefJevee, oMe&veefJevee Deewj eeefj$eefJevee kes Yeso mes efJevee leerve ekeej nw~ GveceWyeejcyeej %eeveesheeesie mes ege jnves kes meeLe yengegleYeefe Deewj eJ eeveYeefe kee veece%eeveefJevee nw~ Deeieceesheefo meJe&heoeLeeXkes eeve kes meeLe leerve cet{leeDeeW mes jefnle nesvee,Dee" ceueeW kees es[vee, DejnbleYeefe, efmeYeefe, #eCe ueJeeefleyeglee Deewj ueefyOemebJesiemecheVeleekees oMe&ve efJevee kenles nQ~ Meerue-eleeW ceW efvejefleeejlee DeeJeMekeeW ceW Deheefjnervelee DeLee&ledheefjhetCe&lee, Deewj Mekelevegmeej lehe kee veece eeefj$eefJevee nw~ meeOegDeeW kes efueS eemegkeDeenejeefokee oeve, Gvekeer meceeefOe kee OeejCe kejvee, Gvekeer JeweeJe=efe ceW Gheeesie ueieevee

1. Dejnble-efme-esFe megos e Oecces e meeOegJeiies e~ Deeeefje GJepPeeS m egheJeeCes obmeCeseeefJe~~ Yeeerhetee JeCCepeCeCeb e CeemeCeceJeCCeJeeomme~ DeemeeoCeheefjnejes obmeCeefJeCeDees meceemesCe~~Ye. Dee. 47-48~ 2. eefle


6/14


Skekee efJe nesotCe meesuemeeJeeJee~ lesCeWoerS efJeCeemebheCCeoeS SkekeeS efJe eflelLeejCeece-kecceb ceCegDee yebOebefl e~ osJe-CesjFeeCe keOecesmee mebYeJeefo? Ce, lelLe efJe CeeCeobmeCeefJeCeeeCebmebYeJeobmeCeeoes~ keOeb eflemecetnkeppeb oesefn esJe efmepPeos? Ce Sme oesmees, ceefeepeue-metjCekebosefnblees meceghheppeceeCemetjCekebobkegjmme lekekebo-ogefCesefnlees esJe meceghheppe-

ceeCemmegJeuebYeeoes, oesefn legjbiesefn keefppeceeCemes oCemme1

yeueJeblesCeskekesCeJe osJesCeefJeppeenjsCe ceCegSCe Jee keefppeceeCemmegJeuebYeeoes Jee~ peefo oesefn esJe eflelLeejCeecekeccebJepPeefo lees eefjeefJeCeDees efkeefceefo lekekeejCeefceefo Jegeos ? Ce Sme oesmees, CeeCe-obmeCeefJeCeekeppeefJejesefnejCeefJeCeDees Ce nesefo efe heoghheeeCeheueeeoes~

DeOeJee, meerueJJeosmeg efCejefoeejoeS esJe eflelLeejCeecekecceb yepPeF leb pene-efnbmeeefuee-eesppeyyebYe-heefjiiensefnblees efJeefjoer Jeob Ceece~ JeoheefjjkeKeCeb2 meerueb Ceece~

Deewj eJeeveJelmeuelee, en %eeve, oMe&ve SJeb eeefj$e leerveeW keer ner efJevee nw, keeeWefke,jlve$ee mece= kees meeOegJe eJeeve meb%ee eehle nw, Fmeer keejCe etBefke efJeveemecheVelee Ske

Yeer neskej meesuen DeJeeJeeW mes meefnle nw, Dele: Gme Ske ner efJeveemecheVelee mes ceveg


7/14


DeefYekeKeCeceefYekeKeCecegJepeesie-efJemeeceeheppeceeCesCe CeeCeefJeCeSCe efJeCee meerueJJeoefCe-yebOeCemecceeghheeerS DeCegJeJeeeroes~ Ce lelLe ejCeefJeCeee YeeJees efJe, peneLeeceleJeeJee-meeheefjnerCeeheJeeCeJeueeuekeKeCeejCeefJeCeSCe efJeCee meerueJJeoefCejefoeej-eeCegJeJeeeroes~ lecne1 leefoecesob eflelLeejCeecekecceyebOemme keejCeb~

DeeJeemeSmeg DeheefjnerCeoeS-meceoe-LeJe2

-JeboCe-heef[kekeceCe heekeKeeCe-efJeDeesmeiieYesSCe eJeemeee neWefle3~ meeg-efcee-ceefCe-heeneCe-megJeCCe-ceefeemegjeie-osmeeYeeJees meceoe Ceece4~ leeroeCeeieo-JeceeCekeeueefJemeehebehejcesmejeCeb YesocekeeTCeCecees DejnbleeCeb Cecees efpeCeeCeefceeeefoCeceeskekeejes oJJeefeefCeyebOeCees LeJees5 Ceece~Gmeneefpee mebYeJeeefnCeboCe megceF-heGcehhen megheeme ebohhen heghheoble-meereue-mesebme-

meceeOeeve-Ssmee veneRnw, keeeWefke n Je, veew heoeLeeXkes mecetn Deewj ef$eYegJevekees efJe


8/14


KeCeueJeheef[yeesn-ueefmebJesiemebheefe-peneLeeceleJe-meengmeceeefnmebOeejCe-JesppeeJeepeesie-heemeg-Deheefjeeieejnble-yengmego-heJeeCeYeefe-heJeeCeJeuue-hheneJeCeeefYekeKe-CeCeeCeesJepeesiepegeoeefn efJeCee eJeemeSmeg efCejefoeejoe Ceece mebYeJeefo~ lecne SobeflelLeejCeecekecceyebOemme eGlLekeejCeb~

KeCe-ueJeheef[yegpPeCeoeS-KeCe-ueJee-Ceece keeueefJemesmee~ meccebmeCe-CeeCe-Jeo-meerue-iegCeeCe-cegppeeueCeb keuebkehekeKeeueCeb mebOegkeKeCeb Jee heef[yegpPeCeb Ceece,lemme YeeJees heef[yegpPeCeoe~ KeCe-ueJeb heef[ yegpPeCeoe KeCe-ueJeheef[yegpPeCeoe~ leerSSkekeeS efJe eflelLeejCeecekeccemme yebOees~ SlLe efJe hegJJeb e mesmekeejCeeCecebleyYeeJeesoefjmesoJJees~ leoes Sob eflelLeejCeecekecceyebOemme hebeceb keejCeb~

ueefmebJesiemebheCCeoeS-meccebmeCe-CeeCe-ejCesmeg peerJemme meceeiecees ueer Ceece~nefjmees mebleesmees mebJesiees Ceece~ ueerS mebJesiees ueefmebJesiees, lemme mebheCCeoe mebheeer~leerS eflelLeejCeecekeccemme SkekeeS efJe yebOees~ keOeb ueefmebJesiemebheeeS mesmekeejCeeCebmebYeJees ? Ce mesmekeejCesefn efJeCee ueefmebJesiemme mebheee pegppeos, efJejesneoes~ ueefmebJesiees

ueefyOe-mebJesiemecheefe, eLeeMeefe lehe, meeOegmeceeefOemebOeejCe, Jeweeeleeesie, eemegkeheefjleeie,DejnvleYeefe, yengegleYeefe, eJeeveYeefe, eJeeveJelmeuelee, eJeeveeYeeJevee Deewj DeYeer#Ce%eeveesheeesieegelee Fmekes efyevee n DeeJeMekeeW ceW efvejefleeejlee mebYeJe ner veneRnw~ FmekeejCe en leerLekej veecekece&kes yebOe kee elegLe&keejCe nw~

#eCe-ueJeeefleyeglee mes leerLekej veecekece& yebOelee nw-#eCe Deewj ueJe es keeueefJeMes


9/14


heemegDeheefjeeieoe Ceece~ Ce esJeb keejCeb IejlLesmegmebYeJeefo, lelLe eefjeeYeeJeeoes~eflejeCeesJeosmees efJe Ce OejlLesmegDeeflLe, lesefmeb efoJeeoeefoGJeefjcemegoesJeosmeCes Deefneeje-YeeJeeoes~ leoes Sob keejCeb censefmeCeb esJe nesefo~ Ce e SlLe mesmekeejCeeCecemebYeJees Ce

e Dejnbleeefomeg DeYeefecebles CeJeheolLeefJemeemenCesCegccegkekes meeefoeejmeerueJJeosheefjnerCeeJeemeS efCejJeppees CeeCe-obmeCe-eefjeheefjeeiees mebYeJeefo, efJejesneoes~ leoes

Soceceb keejCeb~meentCeb meceeefnmebOeejCeoeSobmeCe-obmeCe-CeeCe-eefjesmeg mecceYeJeeCeb meceener

Ceece~ mecceb meenCe mebOeejCeb~ meceenerS mebOeejCeb meceeefnmeOeejCeb, lemme YeeJeesmeceeefnmebOeejCeoe~ leeS eflelLeejCeecekecceb yepPeefo efe~ kesCe efJe keejCesCe heobeflemeceeefnb oCe mecceeefoer heJeeCeJeuees heJeeCehheneJeDees efJeCeemebheCCees meerue-JeoeefoeejJeefppeDees1 Dejnbleeefomeg Yeees meblees peefo Oejsefo leb meceeefnmebOeejCeb~ kegoesSJecegJeueyYeos ? meb meheGbpeCeeoes~ lesCe yepPeefo2 efe Jegeb nesefo~ Ce e SlLe

Deewj Fmekes YeeJe kees eemegkeheefjleeielee kenles nQ~ DeLee&ledoeeyeger mes meeOegDeeW eje efkees

peeves Jeeues %eeve, oMe&ve Je eeefj$e kes heefjleeie ee oeve kee veece eemegkeheefjleeielee nw~ enkeejCe ie=nmLees ceW mebYeJe veneRnw, keeeWefke GveceW eeefj$e kee DeYeeJe nw~ jlve$ee kee GheosMeYeer ie=nmLees ceW mebYeJe veneRnw keeeWefke efJeeoeefoke Gheefjce egle kes GheosMe osves ceW GvekeeDeefOekeej veneRnw~ DeleSJe en keejCe cenef


10/14


DejnbleYeeer Ceece~ Ce e Smee obmeCeefJemegpPeoeoerefn efJeCee mebYeJeF, efJejesneoes leoesSmee Skekeejmeceb keejCebb~

yengmegoYeeerS-yeejmebieheej ee yengmegoe Ceece, lesmeg Yeeer-lesefn JekeKee efCeo-DeeiecelLeeCegJeeCeb leoCegeCeheemees Jee yengmegoYeeer~ leeS efJe eflelLeejCeecekecceb yepPeF,

obmeCeefJemegpPeoeoerefn efJeCee Sefommes DemebYeJeeoes~ Sob yeejmeceb keejCeb~heJeeCeYeeerS-efmeblees yeejnbieeefCe heJeeCeb, eke=b eke=me Jee Jeeveb eJeeveefceefleJeglhees:~ leefcn Yeeer lelLe heoghheeefoolLeeCegeCeb~ Ce e DeCCene lelLe Yeeer mebYeJeF,DemebhegCCes, mebhegCCeJeJenejefJejesneoes~ leerS eflelLeejCeecekecceb yepPeF~ SlLe mesmekeejCeeCe-

cebleyYeeJees JeeJJees~ SJecesob lesjmeceb keejCeb~heJeeCeJeueoeS-heJeeCeb efmeblees yeejnbieeFb lelLe YeJee osme-cenJJeFCees

DemebpeomecceeFefCees e heJeeCee~ kegoes SlLe Dekeejmme DemmeJeCeb ? SS emeceeCe efe2 megesCe DeeefoJegerS keeDekeejeeoes~ lesmegDeCegjeiees DeekebKee ceYesobYeeJees

meceeOeeve-Fme Mebkee kee Gej osles nQ efke D ejnvle eje Gheefo Devegeve kesDevegketue eJe=efe kejves ee Ge Devegeve kes mheMe& kees DejnvleYeefe kenles nQ Deewj enoMe&veefJeMegleeefokeeW kes efyevee mebYeJe veneRnw, keeeWefke, Ssmee nesves ceW efJejesOe nw~ DeleSJe enleerLekej kece&yebOe kee ieejnJeeBkeejCe nw~

yengegleYeefe mes leerLekej veecekece& yebOelee nw-pees yeejn DebieeW kes heejieeceer nQ, Jesyengegle kens peeles nQ, Gvekes eje Gheefo D eeieceeLe&kes Devegketue eJe=efe kejveW ee GeDevegeve kes mheMe&kejves kees yengegleYeefe kenles nQ~ Gmemes Yeer leerLekej veecekece&yebOelee nw,keeeWefke en Yeer oMe&veefJeMegleeefoke Mes


11/14


meccebmeCes mebles mesmekeejCeeCeb cepPes SieogieeefomebpeesiesCe yepPeefo1 efe JeeJJeb~pemme FCeb eflelLeejCeeceiee sokecc emme GoSCe meosJeemegjceeCegmemme

ueesiemme DeeefCeppee hetpeefCeppee JeboefCeppee CecebmeefCeppee Cesoeje Oecce-eflelLeeje efpeCee kesJeefueCees nJebefle~~42~~

eflelLeejCeeceieesokeccemmesefe SlLe GoDees lesCesefe oesCCeb heoeCecepPeenejeskeeeJJees, DeCCene DelLeeCegJeuebYeeoes~ pemme pesefmeb peerJeeCeb FCeb Somme eflelLeejCeece-ieesokeccemme GoDees lesCe GoSCe meosJeemegj-ceeCeggmemme ueesiemme DeeefCeppee efe mebyebOeeskeeeJJees~ e-yeefue-heghhe-heue-iebOe-OetJe-oerJeeoerefn meieYeefeheieemees DeeCee Ceece~Soeefn men DeFboOee-kehhekeKe-cenecen-meJJeoesYeeefoceefnceeefJeneCeb hetpee Ceece~ legngbefCeefJeeke ccees kesJeueCeeCesCe efomeJJeer Oeccegccegnefmeie eserS hegeYeeoeCe esefmeheefjJeeueDees ogefCeii enkejer osJe efe hemebmee JeboC ee Ceec e~ hebeefn cegerefn

nesves hej Mes


12/14


efe jKevee oMe&veefJeMegef nw~ Fmekee efJeMes


13/14


13. eRDeneJeeveYeefeYeeJeveeew vece:~14. eRDeneJeeveJelmeueleeYeeJeveeew vece:~15. eRDeneJeeveeYeeJeveleeYeeJeveeew vece:~16. eRDenDeYeer#Ce-DeYeer#Ce%eeveesheeesieegeleeYeeJeveeew vece:~

leJeeLe&met$e ebLe kes Devegmeej meesuenkeejCe YeeJeveeDeeWkes ceb$e1. eR DenoMe&veefJeMegef YeeJeveeew vece:~2. eR DenefJeveemecheVelee YeeJeveeew vece:~3. eR DenMeerueeles


14/14


tirthankar banne ke niyam

Documents