Mt Truyn Ly K

Tiu S Helen Keller

do Lorena A. Hickok (Tun bo La Vie Catholique)

Dch gi : o Vn Hi

Vo nm hai tui, Helen thnh lnh b au bnh huyt no. T em cm ic v m lun. B giam hm trong ng ti, sut i, em c l phi chu ng s im lng v ti tm. Nhng c Ann Sullivan, mt n gio vin 20 tui, n nh ng b Keller chm nom dy d em b gi. C ch c mt mc ch l lm cho Helen thnh mt ngi nh nhng ngi khc. S chu o v tnh thng ca c s t c kt qu y. Helen Keller tr thnh mt ph n nh nhng ph n khc. Ngi mi mt cch y khng lu, th 84 tui. V y l cu chuyn ca cuc i ly k y, v kha cnh con ngi v siu nhin.

*** Mt bui chiu p tri vo thng chn nm 1886, gia nh Keller sum hp ni phng khch. i y Keller l ng c bo xong, ng t bo bn cnh v nhn a con gi u lng ca ng, Helen, ang thu mnh trong chic gh bnh, tay m cht con bp b to bng vi vo lng. i y ni : Helen c su tui ri. Cho rng n c tr khn i th tr khn , b giam trong mt nh t. N khng vt thot c khi ni v khng mt ai c th m ca cho n gip n. Chic cha kha mt ri, khng mt ai c th tm li c chic cha kha . B Keller ang may v bng ngng u ln, i mt b m l. Ngi c ca Helen tc gin ni : Arthur, anh khng bit g c. Ti, ti ni cho anh bit rng, Helen rt thng minh, n i c h Keller hp li cng khng bng . Helen rt c th l mt k ti, i y tr li cch bun b. Nhng iu y c gip ch c g cho n khng ? Chng ai bao gi bit c iu ny, Helen chng hng c g v s thng minh ca n v cng chng lm cho ai hng c . Nhng li ca cha em khng th lm tn thng Helen v em chng nghe c g c.Vo nm hai tui, thnh lnh em b bnh huyt u v t em hon ton cm ic v m la. Cha m em tin rng khng c cch no thng t vi em. Em b giam hm sut i trong im lng v bng ti. Helen bc xung gh v ln m theo cnh bn n ci ni gn m em. Ci ni ny em rt quen thuc ; n l ca em, em nm trong y khi em cn nh b. Tay em bit nhn li v tm li n. Em thch cho bp b em vo nm trong y, p li v ru ng bp b. T mt t lu nay, Helen lo s ; ci ni khng cn trng na, ch b chim. M Henlen y em ra khi em n cho bp b em nm vo ni. C ngi trong ni, mt ngi c ng tay chn, m khng phi l bp b. Helen khng lm sao bit c ngi y l em n. Ngi y khng c tn. i vi Helen, ngi y l mt k trm chim ci ni ca em v cng thng ginh ch ngi trn u gi m em. Mt ln na, ngi y ang trong ni. Bn tay Helen cm thy thn hnh nh b, m p ca a b, nm trong mn m du. Ht ln nhng ting khn khn v kh nghe, ging nh ting ch hn l ting ngi, Helen bc mn lt ci ni ui k xm chim. May sao m em chp kp em b trc khi em t xung t. ng i y nm ly vai Helen, lay mnh v ni mt cch cay ng : Th l vn k ti c gii quyt. D sao, Helen l mt k ti ph hi. Phi gi n vo mt hc vin chuyn mn . B Keller cn ang xc ng v chuyn xy ra, b khc v van ni : - Khng khng ... khng Chng ta khng th b n. Nhng nh y m nhn lnh nhng ngi suy nhc thn kinh, nhng k tr n, Helen s khng hc c g. Ngi ta s b x n mt mnh, n khng tin ha v xa chng ta n s kh s lm. i y Keller vn nm gi Helen vi bn tay rn chc, trong khi Helen vng vy v p . ng p li du dng hn : - Chng ta c th dy g cho n ? Chng ta th dy n hc Bng cch no ? Chng ta khng bit. Chng ta khng th gi n ni nh c na. N ln qu, mnh qu v nguy him qu i vi em n. Ngy kia, n s git em n mt.

Trong lc y, trong u c ca Helen ng thng, nhng t tng hn n ang x y nhau. Ti sao h i x vi mnh nh th ? Ti sao, ti sao ? Mt v tr bn tay Helen khng bit ting. Tt c nhng ngi chung quanh em u l h i vi em. H l : cha em, m em, c em, Martha Washington, con gi ca ngi gip vic da en, con b y i khi chi vi em. Em phn bit c r rng nhng ngi ny. H l nhng bn tay ; nhng bn tay du dt em, ko em ra sau tht nhanh khi em sp ng vo bn gh, em dy khi em ng t, nhng bn tay cho em n v trao chi cho em. C bn tay ca m em, tht du dng, bn tay ca c em hi ln hn, km kho lo mt cht, tay ca Martha tht nh, thng hay rt, v bn tay ln mnh, cng rn ca ba em, m ngay lc ny gi cht ly em v khng mun bung em ra. Vi bn tay ca em, Helen khm ph th gii. Bn tay dng lm tai mt cho em. Em b v mt thnh gic v th xc, nn xc gic c pht trin mt cch l k, khu gic v v gic cng th. Em nhn bit h khong cch xa nh mi hng ca h. gn em nhn c y phc h, thy c g mi l khng. Em bit tm nhng hoa tm u ma trong c ; em bit b lng ca Belle, con ch ca em. Em bit l khng nn bp qu mnh ci v trng g trn v nng, v s c mt cht nhn chy ra m em khng th gi li bng my ngn tay. Hai bn tay nh nhn ca em khao kht thch tm ti, lun lun c ng, l dng c ca t tng em. Tht lu v khng bit chn, em vut ve mt m em, v ngn tay em ln theo sng mi, xung ming. Em khng ly lm l cm thy i khi mt m em t v nc mt. Em cng th, khi em kh s, mt em cng y nhng l. Nhng em ly lm l khi nhn l ming m em mp my rt thng. Em cng th c ng mi em. Ti sao, ti sao h li lm nh th ? C phi l mt tr chi khng ? Ti sao h khng chi nh vy vi em ? Ti mun ni, thy v nghe Cng ln, Helen cng au kh v s c n ca em. Bn tay m em khi vut tc em, mi m em khi hn em, i cnh tay khi nng niu em vn cn thit cho em nhng khng na. Em c nhng cn gin in ln v em khng bit t hi nhng cu hi m em rt thch c ngi ta gii p cho. Trong ngc t ca s ti tm, a b khn kh tht ln : Ti mun hiu, ti mun ni, thy v nghe . Em ch la c nhng ting khng r rng m em cng chng nghe. Giy lt sau kit lc v cn xc ng v tht vng, Helen ng thip i. Ln ny cng xy ra nh th. Cha m em t em vo ging v tr ra phng khch. Khng th lm g c c, ngi cha bo. Chng ta hon ton chu b tay, khng th dy bo g c cho n . Ngi m cng nhn : ti bit, chng ta mm yu vi n qu. N ch lm theo n. - Lm sao chng ta c th pht n c ? Chng ta khng th lm cho n hiu ti sao ta pht n. Ngi m lc u : Chng ta phi vit th ln Boston, cho ng gio s m Bc s Bell ni chuyn vi chng ta. Cch y vi thng, cha m Helen tiu bang Alabama, ti Tuscumbia, c dn em b n mt y s tr danh Baltimore, chuyn mn v mt. ng ny khng lm g c cho em, nhng t kin l nn a em n nh Bc s Alexander Graham Bell Washington khm. Bc s nhn khoa ni : C th bc s Bell cha c

bnh ic ca Helen chng ? Bc s Bell l mt nh thng thi tr danh. Chnh trong khi tm cch iu chnh mt ci my tng phn minh lc ca thnh gic tr em ic, ng pht minh ra in thoi. ng b Keller v Helen tm n bc s Bell. ng khm em b v gi em rt lu trn u gi. ng nhn em chi vi chic ng h ca ng. ng ni mt cch bun b : Ti khng th lm g c cho em. ng b hy th n gp gio s Michael Agagnon Boston, ng ny iu khin mt trng hc cho tr em m : Vin Perkins . Trong trng y co mt ph n tn Laura Brigman, cng cm ic v m nh con ng b. Hnh nh Michael Anagnons c tm c cch ni chuyn vi b y, ng nh vn nhng ting bng cch ly ngn tay ng, g vo lng bn tay thiu ph y. iu g ng Anagnos lm c cho Laura Brigman, ng cng c th lma c cho Helen. i y Keller t chi khng gp Anagnos. ng ngh thm : Nu ng ny cng khng lm g c th lm sao m ca Helen chu ng ni mt s tht bi khc na ? Nhng chiu hm y ng thy i mt b van ln n i lm cho ng quyt nh thnh lnh. - c ri, chng ta s lm th. Ngy mai ti s vit th cho ng Anagnos. Mt bin c quan trng ang chun b Ngy 3 thng ba nm 1887 nh du mt giai on quyt lit trong i sng Helen Keller, nhng a b khng hay bit g c. Su thng tri qua t ngy m em y a em gi nh ra khi ni trong mt cn in gin v ganh t. Gi ng li ha, ng i y Keller vit th cho ng Anagnos v c tr li l nhng phng php c th nghim v iu chnh vi Laura Brigman cng c th dng c cho Helen. Phng php ny phi c dy d do nhng nh chuyn mn do ng o to. Cho nn ngy 3 thng ba nm 1887, c Ann Sullivan va c ng 20 tui v va hc xong n Boston ni nh ng b Keller v lm c gio cho Helen. Helen khng bit g v s mi n ca c Sullivan. Lm sao ngi ta bo cho em bit c ? Tuy nhin, t my ngy nay em lo u, b dao ng, em cm thy rt r l c ci g bt thng trong khng kh. Mt trong nhng cn phng tng lu trn, m ca thng ng, c m ra cho thong kh. Mi hi mc v lnh lo nhng ch cho mi thm ca vn cy. Ngi m ca Martha Washington qut bi Helen cm thy sn nh rung ng di chn em. V gi ming gi lm cho ta phi ht hi nu n gn qu. Ngi ta tri ln ging nhng tm ra sch, lng mt m, c ln xp nhn. Trn ci gi khn, c mng khn lau mt, va mn mng va sn si v thm tho. Trong bp cng phng pht mi thm ngon. B m Martha ang lm bnh ln. B cho Helen lim ci son, trong son cn mt cht ng lnh. Tt c nhng mi thm, nhng hng v, nhng ci nung chiu y ch lm cho Helen thm lo u v kh s. Tt c nhng g em khng hiu v lm em thc mc, lm cho em mun hi v cng. Em bnh tnh khi em sng trong np sng hng ngy, lc khng c g n lm ngc nhin hay xo trn nhng thi quen ca em, khi em s m nhn c vi o quen thuc ca m em ; nhng khi em cm thy iu mi l , mt s cu hi chen cht trong u em v lm em lo s khng ngng. Lc y em bn chn, quu qu v d ght. Em theo m ra n ca v bu cht vo o chong ca b. B Keller sp ra ga n c Ann Sullivan. Helen khng bit g v vic ny, nhng em r o chong v nn ca m em. R tc l thy . Em hiu r l : m em sp i v em mun i vi m.

Ngi l pht minh mt tr chi mi. Cha ca Helen cng n. Thnh lnh, Helen cng rn li. Em bit l ngi ta ang dt xe v nga n. Em nhn thy mt ng lt gch rung chuyn nh nh di bc chn nga lp cp cn ang xa. Em cng bu cht hn vo o m nhng bn tay to ln ca cha em ko lui em v pha sau. Va khc v tht ln nhng ting cu nhu nho nh nh thng l, Helen g thot ra v chy theo xe. Cha em bt em li v cho em nhng vin ko the. Helen b ngay vo ming nh th cng cha an i em c. Chm chp em tr v nh v em i. Ci mt nh ca em d bn v y nc mt, tc ri bi. V khng bao gi mun nghch em, m em t khi chi u cho em. Tuy nhin, Helen kh xinh p. Sau mt thi gian rt di i vi em, trong khi em khng phai bun b v trong u bn khon nhng tng l m, Helen li cm thy mt t rung chuyn nh nh, chnh l chic xe tr v. C ngi n gn Helen, tht gn. Helen va nho ti trc, va ku g g v thy mnh c nhng cnh tay l m ly. Ngi mi n vc vc c m em, mc mt chic o v mt ci o chong ngoi. Ngi y khng c mi hng ca m em. T ni thn ngi ta ra mt mi m Helen nhn bit : mi ca chic xe la ch em n Baltimore gp bc s nhn khoa y l mi than. ng Keller ni : C Sullivan, chng ti cho mng c mi n y. Chng ti rt sung sng c c n chm nom a gi nh ca chng ti D nhin l Helen khng nghe c. Nu em bit tt c ting, tt c nhng cu m em thiu thn, c l em s gi ngi mi n l ngi xa l . Trong mt thi gian, c l rt lu i vi hai ngi, Ann ch l ngi xa l i vi Helen. Em cm thy di t cnh chn em c mt bao hnh l. y l mt chuyn hay : c khi c ko trong nhng bao y. Helen bt u lc lo bao y v em nhng vt dng ca ngi l mt cch tht kho lo. C Ann c g ly bao li mt cch du dng. Helen nhy b ln c Ann vi mt sc mnh v mt s man r n i c hai t phi ng nu ng Keller khng gi li kp. S t m ca Helen li cng mnh lit hn cn gin Tnh t m ny l du hiu ca s thng minh phi thng ca em. Th nn em i theo ngi l vo phng. Ngi l m bao hnh l, v c gng y bn tay d bn ca Helen ra, nhng bn tay mun thy . C ly mt con bp b v t vo cnh tay Helen. Lin , a b bt u s m con bp b, tm bit mt mi tay chn n, vi mt s thch thch v mt thch th r rt. Sau rt em vut ve n cng nh nhng b gi khc thng lm, v p vo m em ru nh nh. Ngi l nm tay Helen v dn em n mt ci bn. C t bn tay em ln bn, lng bn tay nga ra chm chm, c c ng my ngn tay mnh, trong bn tay nh b ca em ang m rng. C lp li nhng c ng y nhiu, ln, trong lc Helen ch i, ng tnh hiu k v tr chi mi m ny. K c cm ly ngn tay ca Helen v bt lm li nhng c ng y lp i lp li nhiu ln nh vn ting : b--p-b-, b--p-b-, b--p-b- . Helen rt thch. Em th bt chc c Ann, lc u khng thnh cng my, sau dn dn c. Lc , ngi l ly bp b li. C sn sng trao tr li cho Helen, khi no em i hi, ngha l khi no em nh vn c ch bp b vi cc ngn tay ca em. Chng ta chi tay i vi nhau, hi ngi bn tr ca ti Nhng Helen khng hiu. Em khng thy s lin lc no gia tr ch thch th khi c ng cc ngn tay trong bn tay ngi l v con bp b m ngi ta va ly l. Em khng bit hi ly. Em bit ly v gm g hoc nm ln di t khi ngi ta ly li nhng g m em thch.

Em ln x v mnh ngi l vi s man r thng l v m mm tm con bp b. V d nhin em khng tm c nn chy ra ca, gi hai tay ti trc v chy trn. Ngi l khng tm cch gi em li. Ngi bt u sp xp c. Helen khng bit l em va mi hc bi hc u tin, nhng ring c, ngi l thy r l em c kh nng hc tp. C Ann Sullivan t bo : C bit l em c th lm c v c s lm tt c em em ra khi m ti . Ngi l hiu ngay l iu cn dy trc nht cho Helen l s vng li. ng b Keller cha khi no dm ry Helen tht s ; v du cho ng b mun lm nh vy chng na, ng b cng khng th lm c v khng c cch no ni vi em. Ta thy khi em ni cn gin d, tt c nhng g cha em c th ngh ra l cho em ko. - Ngi l t bo : Chng ta s chi tay i vi nhau hi ngi bn tr ca ti ! Em cng u, c cng th. Trn chin lch s u tin xy ra vo bui n sng, t lu sau khi Ann Sullivan n. Helen c c ch rt xu. Em khng bit dng mung n v khng chu ngi yn ch mnh. Em chy quanh bn v bc ly nhng ming n trong da ca cha em, m em, v ca nhng thc khch khi c khch. Khu gic ca em rt nhy dn dt em, v em ly tt c nhng g c mi thm. Khi em cn nh, ai cng thng hi em, mt b gi xinh xn v khn kh nh th. Ngi ta cho em lm g ty thch v chi vi em nh vi mt con ch nh. Khi em bc mt ming n trong da, thc khch ch c vut u em mt cch l ng. Sng hm y, thnh lnh Helen nhng tay vo da ca Ngi l bc trng nh y tay. Ngi l y bn tay nhy t ca a b ra. Khi Helen mun lm li, em lnh ly mt ci tt. Helen gin in ln, va nm ln di t va tru tro ln. Di ci nhn kinh hong ca ng b Keller, Ngi l a b dy, nm ly hai vai em m lay v t em ngi trn gh ca em. Helen qun qui, t tung nhng Ngi l khng nao nng. - ng b ng s nhng ti van xin ng b cho ti hnh ng, y ch l mt cn gin thng thi, mnh khng nn nhng b. Ngi l ni th khi thy cha m em l v s hi. Sau cng, c t c mt ci mung vo tay Helen. Va gi cht em b, c dy cho em mt cht t trng g nh . Ri c th du ci mung a n ming Helen, nhng Helen x tay c ra v qung mung xung t. Ngi l em Helen xung t, cm cht tay em, dn em n tn ci mung v bt em lm ln. Xong c bt buc em phi ngi li gh. Helen lin khc. Em khng hiu ti sao ngi ta i x vi em cng rn nh th. Em khng th hiu rng y l ln u tin m ngi ta i x vi em nh mt con ngi ch khng nh mt con vt nh ng thng hi. i y Keller vt khn n ln bn v ng dy ni : - Ti khng mun thy cnh ny, v ng b i ra khi phng. B Keller cng i theo ra. Ngi l n kha ca phng li. Xong c n ngi n tr li c n bnh tnh mc d c khng mun n cht no ht. C t bo : Phi chin u mi c, thi th l lm cho xong. Helen vo c Ann. C tt tai em mt ci. C i em n lc em kit sc Helen tut xung khi gh v ln m i vng quanh bn. Khng c ai trn gh cha em. Thc mc v tnh trng khc thng ny, Helen tr li ch Ngi l. Em khng bc thc n trong da na. Em t bn tay em ln bn ty c Ann, theo di c ng t ming n da v t da n ming. Ln na, Ngi l t vo tay Helen ci mung v du ci tay n ming em. Ln ny, Helen cho c lm v v em i qu nn n xong ba im tm, khng cn gin na.

Khi va n xong, Helen ci ci khn n m ngi ta qung vo c em v qung xung t. Em nhy xung gh v chy n ca. Khi em nhn thy em khng m ca c, cn gin d li ni ln v em cung tay m vo ca nh nh. Ngi l nhy b n em, khng m ca, dt em tr li gn bn v bt em lm ci khn ln. C mun ch cho em cch xp khn, nhng Helen li vt khn ln na, nm ln di t v t tung nh mi khi. Thay v Helen dy, Ngi l lm tung nh Helen khng c v n nt ba n. Helen khng hiu. Em khng hiu ti sao nhng mn ca em thng rt hiu qu nay khng cn hiu lc g i vi Ngi l c. em c ko ci gh lm c Ann t nhng khng c. Em khc ln v tht vng v chn nn. Ti sao sng hm nay nhng g xy ra u khng p c ? Nhng t tng khng by t dn dp trong u c em c th tm tt r rng nh th no ! Ti ght c ! C Ann cng bn khon. Bi hc u tin ny ch nh l mt bui tp th. Trc khi bin Helen thnh ngi, trc nht c buc lng phi bin Helen thnh mt con vt vn minh , nhng iu y hy cn xa. Bui sng tri qua chm chp. Nhiu ln Helen chy n ca, t nhin l thy ca ng, v ti din tn hi kch v tn ca em, ht la, p Ngi l th ra : C i cho em kit sc . Tuy nhin, nhiu ln c th bt Helen lm khn em ln. Nhng khng th no c. Helen c x c ra. ng Keller, qu gin, i n s lm v la ln : Tht ti mun ui c M ny v Boston ! B m Helen ln tng lu nht, vo mt phng tht xa phng n khng cn nghe g na. C n t bt u t hi n bao gi mi c th vo phng n dn dp ba n sng Em n xong v xp khn n li Sau cng, b mt mi xm chim, Helen nm di di t, u du trong cnh tay co li. Ngi l cui xung du dng v vut tc em. Mt ln na, ngi cm ly tay em, cho em cm nh ci khn n, c em dy v dn n bn. Helen Ngi l du i m khng vng vy. Vi s gip ca ngi, em xp khn li v ln bn. n lc y, Ngi l dt Helen n ca v m rng ca ra. By gi l mt a tr tht bnh tnh i xung chi trong vn. Ann i ln lu v gp b Keller ni u thang. C ni : Em b n im tm xong v xp khn li, nhng ging ni ca c khng c mt du chin thng no sau cuc thng trn u tin ny. Khi vo phng, c ng mnh ln ging v khc. Khng Helen khng cn s thng hi ca ng b Trn chin ca bui n sng l trn th nht v cng l trn khc lit nht gia Helen v Ngi l nhng cng c nhiu trn khc tip theo. c mt tun trong nh ng b Keller, Ann hiu l nu khng em Helen ri xa cha m em, c khng th no lm g c. Khi c pht em b lm cho em quen vi k lut, s vng li cn thit sau ny dy em hc mt ci g, cha m em can thip ngay. Nht l cha em khng th chu ni cnh con gi mnh khc. ng l ngi duy nht dng nh c mt cht uy quyn i vi Helen, ng khng th quen thy Ngi l chim mt ch ng. i vi ng cng th, Ann vn l Ngi l . ng nghi ng c v ng theo pha a b chng li c gio. V li, ng cng rt kh s, v ng thi ng cng mong mun ht sc cho c Ann thnh cng em Helen ra khi cnh c c ca em. Helen cm c ngay l cha m em s lun lun choh em c l i vi Ngi l. Mi khi Ngi l mun Helen tun theo mnh l Helen chy li cha m em, v tht vy cha m em nhng b lun lun.

Mt hm b Keller th tht vi c Ann : - Chng ti khng th ng ng. Chng ti rt thng hi chho a b khn kh ca chng ti Ann Sullivan p ngay : Helen khng cn s thng hi ca ng b. S thng hi ny khng gip g c cho Helen v cng s khng bao gi gip c vic g. Tri li, iu cn cho em, l s gip ca b. B Keller th di, hi : Nhng chng ti c th lm g ? C Ann p : Ti bit iu g phi lm lm. B phi tuyt i c s ng thun ca ng i y Keller. Nu ti c mt mnh vi Helen trong t lu, c l ti lm cho em vng li c. y, mi khi ti bt em lm iu g, em c th chy n ng b. i vi em, ti l Ngi Th v em cm thy r l khng bao gi ng b ng vi ti. Nu b mun ti gip em, dy em hc c iu g, th em b phi tuyt i tin ni ti v khng cho ti l ngi ch pht lun lun ". B Keller ng : - Chng ti c ci nh cch y chng 500 m. C c i ngang qua khi c i do. Nh khng ln nhng ngi ta c th dn dp li d dng. C c th y mt thi gian vi Helen. Ann rt i vui mng p li : - ng l iu chng ta ang tm. Cn phi lm cho ng Keller ng . Ban u ng khng thch cht no : - Helen s bun gh lm. Ti nghip con b. Nu em n i xa chng ti, chc chn l n s au m mt. Tuy nhin lm vui lng b, ng cng chu th nghim k hoch ca uc Ann Sullivan. Lc u, Helen khng ly lm l my : Em ngh : cha m ta s n tm ta, nh ngi tng lm by lu nay. Khi gi i ng n, hy vng ny tan mt. Helen quen ng mt mnh trong ging nh ca em. Tht l kh cc khi phi ln nm trn chic ging ln v lnh ny m em cha quen bit. Chng ta thy nhng s thay i lm cho Helen thc mc, i khi lm em vui thch, nhng lun lun lm em rt bn khon v nng ny. Khi Ngi l n gn em ln ging, th qu lm ri : Helen ni lon. Khng ! Khng ! i i, ti ght c, ti ght c, i i ! Em la ln d di trong ngi em ! Em nhy xung ging v Ngi l phi mt gn hai ting ng h mi em em tr li c. Sau cng, ui sc, Helen ng thip trn ba ging, nm cho tht xa Ngi l. C Ann t bo : C l phi em chic ging em theo. Nhng khng, s thay ch phi hon ton ! c th ta mi mong quen vi em c . Nhng ngy k tip, Helen v bn qu nn bt u qun hn th ca em i vi Ngi l. C nhiu vic thch th phi lm. Em khng cn thi gi nm ln ln di t p , v cng khng cn thi gi ng vc c Ann v th ght c. Mi ngy, em hc nhiu ch mi bt u, Ngi l trao cho em my ht trai v ch. My ngn tay nh kho lo v nhy cm ca Helen hc x chui ht trai rt nhanh chng, la chn v sp thnh tng m ring bit. Ngi l bt em x mt xu chui hi kh : hai ht bn m ny, ba ht trong m khc Helen lm c mt cch d dng l. Em c v t bo : Vui qu v ln u tin t khi em mt mnh vi Ngi l, em mm ci. Tr chi k cng kh hn na. Ngi l cho em cung ch lon v mt cy mc. Cm tay em, c dy em lm mt ci vng, cy mc v, rt n ra v lm li lm mt dy xch nh. Helen thch qu nhng nhm ln lun. Qun hn l em ght Ngi l, Ngi Th, em leo mi ln u gi c, a cho c xem em an. Cm ly tay c, Ngi Th ch v cho em nhng ch em lm sai. Em t bo : Ti c th lm ci c ! ti s lm c. Em tip tc sut ngy, cho n khi em hon tt mt si dy xch nh di gn bng cn phng. Em

mm ci thch th khi Ngi l thng em mt ming bnh to. Em khng trnh ra khi em cm thy bn tay c Ann t trn vai em. Tr chi thch th hn c vn cn l tr chi bn tay . D nhin, Helen khng bit l Ngi l dy vn cho em. (Vn tay l mt ngn ng bng du hiu. c pht mnh vo th k th 18 do mt ngi Php, tu s de lEpe, cho nhng ngi cm ic c th ni bng tay : ni vi vn tay, khng kh lm khi ta thy : ta ch cn nhn ch mu v tp lm li vi cc ngn tay. Helen, khng nhng cm ic v m la na, mun hc em ch c th x dng xc gic. V dy em hc mt th vn va l vn tay va l vn Morse phi g vo tay em. K em c th lm li nhng v tr khc nhau hc, vi cc ngn tay ca em v ni chuyn . Cng vic ny c th lu chm v v hi vng nu Helen khng c u c minh mn nh th. Khc hn mt a tr yu km tinh thn nh cha em hng s, em c mt tr thng minh xut chng, mt tr nh l thng. Trong vng vi ngy, em bit lm li c hu ht cc ch v theo t t : a, b, c, d nhng gp li, di hnh thc tng ting. Mi ngy, em hc nhng ting mi : bnh m, nc, tch, Helen, ba, m em b. Lc by gi, nhng ting y khng c ngha g i vi em. Tr chi ch ch l mt tr chi. Helen ly lm hnh din m c ng cc ngn tay tht nhanh, nh Ngi l ch dy, khi lm nhiu loi c ng khc nhau. Cch dng nng lc ny, i vi em, l mt cch em din t, nhng cn mp m thi. Ngi l tp li bi y hng ngy, nhn em v t bo : Mt ngy kia, my ch ny s m ca nh t ca em, Helen hi C khng bit chng no nhng chng ta s thnh cng tt phi thnh cng ! Mi bui sng, khi i n vn phng, ng Keller dng chn trc ca s con gi ng nhn con. Helen khng nghe v khng thy ng, d nhin l khng bit ng c . Khi thy em chi vi my ht trai hay vi cy mc ca em, ng t bo : N im tnh qu ! Khng phi a b lc trc na, v l mt s nhim mu y. Mt bui sng, ng dn con Belle, con ch ca Helen, n gian nh nh. Helen mng r nhn ra b lng mt, ca con th bn. Em vut ve n, hn n k ngi xung t, cm ly mt chn ca Belle v bt u lay ng cc mng chn ca n t pha. Cha em nhn qua ca s hi : N lm g th ? Ngi l, thy cc ngn tay ca Helen mm ci, p : - ng nhn xem, tht l k l, em y dy con ch nh vn. Em tp cho con ch nh vn : bp b . i y Keller lc u v hoi nghi : - C ch g ? N khng bit ngha ch y. ch l mt tr chi i vi n thi. Ngi l nhn ng mt cch khn thit v du dng p li : Em s hiu ngha mt ngy kia. ng hy cho n thm cht thi gi, va ng mt cht thi gi thi. Helen, em hiu, em hiu Ngy hm nay bt u khng c may mn. Ngy 5 thng t ng mt thng hai ngy sau khi Ann Sullivan n gia nh Keller. Trc s khn khon ca i y Keller, ng nht nh mun con gi sng gn bn ng nn c Ann v Helen ri khi ngi nh nh. Ann bng lng v c c kh uy quyn i vi a tr lm cho n vng li d dng, Helen khng h chy i tm s che ch v gip ca m na mi khi Ann cm em vic g hay bt em ngi chnh t ni bn n. Cha m Helen vui mng v nhng kt qu c Ann t c, ch c th tin tng ni c thi. Ann khuyn ng b nn hc vn tay. B Keller hc rt mau nhng ng th khng c gng my. - C ch li g ? ng lp li mt cch bun b. Ngi l tr li : - ng s cn n sm hay mun v c l sm hn l ng tng.

Helen s hiu ngha ca cc ch, em s lin lc c gia ch v vt v lc , ng s ni chuyn c vi em, ng c hiu iu ny chng ? ng cm thng c vi em, ng hi em v em s tr li ! i y Keller gt u mt cch nghi ng. ng khng mun t di mnh bng mt hi vng m ng cho l in r. Helen trm tnh nhiu hn lc trc. Ai cng nhn thy. Em khng cn gin d na hay rt t khi, v gin khng lu. Em c qu nhiu chuyn vui thch lm hn l mt th gi nm ln di t, v v em lun lun c vic lm v ch vo cc tr chi, vo nhng vic lm nho nh m c Ann son sn, em khng cn cc ni bn khon lm em nh gin in. Tuy nhin, sng hm y, em cm thy k d, bc bi v rt quu qu. Thnh lnh, khng cn g lm em vui na ; tr chi ch, cc ngn tay chuyn ng, tt c nhng vic y lm em bc lm. Em t ni : Tt c cc th y ti bit ht ri, ti sao ngi ta c chi tr y mi ? Sut bui sng, Ngi l nh vn hai ch trong tay Helen : n---c v t--c-h. C nh vn t--c-h v mt ci tch vo tay Helen. K , c rt nc vo tch, nhng ngn tay em b vo, v i, mong rng Helen s c phn ng v nh vn n---c. Helen khng hiu c Ann mun mnh lm g, nn ch lp li ng c ch ca Ngi l v vit li vi cc ngn tay ch tch , khng bit chn. Em cm thy l khng phi iu m c Ann mong i. Lo u trong lng, em t hi : Nhng m c mun g ? C thy r l ti khng hiu, nu ti bit th ti lm Em b bt u bc rc xao xuyn C Ann thm ngh khi thy Helen mun p b ci tch ! Hm nay tip tc na v ch. Chng ta hy ngh . y C trao cho Helen con bp b p m c cho em ngy c mi n. Bp b ny l do cc em b m Hc Vin Perkins tng Helen. Cc em hi bun khi phi xa la c Ann. Nhng c gii thch cho cc em l c phi n sn sc mt a tr ang cn n c hn tt c cc em y. Cc em cm ng v nht nh tng con bp b, v Laura Bridgman, mt thiu ph cm ic v m la nh Helen ch thn may mc cho bp b. D nhin, Helen khng bit g v vic y. Nhng em rt yu thch con bp b mi, v em thng chi n ngi bn cnh bp b c lm bng vi, hay n nm trong mt ci ging nh, m cha m em cho em an i em nhng chic ni cho a em gi n. Chc chn l rt thng minh, Helen s thy hai con mt ca bp b mi. V bp b c chnh tht l mt ni gi khng hnh dng, khng c mt na nn Helen em hai ht trai n cho c Ann, v t l phi kt ln mt bp b c lm hai con mt. Thy Helen tr li bnh tnh v sung sng gia cc chi ca em, c Ann li th a ci tch v nh vn : t--c-h, k c rt nc vo : n---c. Tc gin v b quy ry v ut c v khng hiu tr chi mi m c Ann c bt chi, Helen chp ly con bp b mi v qung xung t. Ci u bp b v ra thnh su mnh. Khi thy trong tay nhng mnh bn m Ann vi nht ra b vo gi giy, Helen ngi im. Em khng nm ln di t. Em thu mnh trong gh bnh, khng khc, khng ku la nhng c ch em c ngha r rng l : v ti khng lm c vic g c, thi cho ti yn. thay i tm trng em, may mn l c Ann bit c mt phng cch rt hay, c em n cho em ci nn rm to ca em, Helen nhy vt ln ; ci nn c ngha l vn cy, nh nng, do chi, th th tuyt ! iu m Helen khng bit l bi hc cha chm dt. Ngi l c mt nh ; c em ci tch theo v i li ging vi a b, cui vn.

Helen rt thch ming vn. Em thch mi cy Kim ngn hoa v mi hoa hng leo di theo nh. Em thch r nhng l dy v hi nhn ca ng vin bng cy ngu. Em cm thy trn cnh tay, trn bn tay em tia nng m. V nhn c r rng nhng s rung chuyn ca khng kh, by ong v v hay l ci lt nhanh ca ging chim su bay chung quanh em, khng cht s st v vui v. Bn ming ging, ng lc anh lm vn ang mc nc ln, Ann dn Helen n bn anh, v mt ln na a vo tay Helen ci tch c rt mt t nc ca gu vo tch. Em phi bit, bit tt c Phn ng u tin ca Helen l ni gin v qung ci tch. Nhng em thch ci cm gic mt m t b ging, em thch ci lnh ca nc. Em thng chi rt nc chy trn tay, Ann lin cm ly bn tay y v nh vn ch n---c, ban u chm, sau nhanh dn ln. Thnh lnh, Helen bung ri ci tch Em ng hon ton bt ng, cng , th rt t. Em bit. Em hiu, sau cng em hiu ! Mt s pht l l m, ri tht r thnh lnh n vi em, mt ngh mi bt u quay cung trong u em : N---c ! n---c Vt mt k diu kia, vt bn kia, chnh l n---c sao ? Helen cm nhanh ly tay Ngi l, va run ng cc ngn tay nh b nh vn : n---c. Em va lm xong, th nghe Ngi l v nh trn vai em t va lng. Em c l, ng phi ri ! Ln th nht trong i em Helen va ni chuyn vi mt ngi. Sut oi em, em gi mi k nim giy pht huyn diu y khi s b mt ca ngn ng c tit l vi em. Mt y l, Ngi l ku ln : - Helen, em hiu ! em hiu ! Helen khng th nghe c, nhng em hiu l em lm mt pht minh l thng. Nu ch m em va mi nh vn c ngha l nc , th nhng tr chi khc m em thng chi vi Ngi l c ngha l g ? Em vi v cui xung, ht mt nm t v a cho c Ann, c Ann tr li ngay tc khc. Tht th Helen khng c cch no hi r rng hn na : C hy ni ci ny gi l g ? --t . C Ann nh vn trong tay em. Ann nh vn ch y nhiu ln. Helen khng mt mt c ng no. Em bt chc v n phin em nh vn : --t. Th l ghi in vo tr nh em. Em khng qun na. Em phi bit, bit tt c ! Khng mt pht no ! Nhanh ln, trong mt trng thi xc ng v vui mng l lng, em b chy y, , v r vo tt c nhng g em ng ti c. V bn tay ngi l p li khng ngng : c--n-h, g-i--n-g, n-h-o. Va chy, u ci xung, Helen ng vo chn ca b v va i vo vn, tay ang bng em ca Helen. a em gi y, Helen khi trc ght n. Helen bt ght n t khi Ann n nh v bt u vn minh ha em. Nhng Mildred khng c tn i vi Helen. l n , ci vt y, k th. Helen r nhanh vo a em gi v cha li c Ann. l g, tr li, tr li cho ti mau ! Em b- Em nhn bit ch y. C Ann c nh vn nhiu ln ch y cho em. By gi ch y c mt ngha ; Vt y by gi l em b. Mi vt u c ngha, mi vt mun ch mt ci g. Thnh lnh, Helen dng li v dng nh suy ngh lung lm. K em a tay hng v Ngi l. Bn tay nh mun ni : C l ai ? ; Ann rt hiu cu hi y, ca a hc tr c hi mt cch lo u, v c nh vn : C- g-i--o . Chm chm v nhanh dn ln, Helen n phin em nh vn : c gio. Th l ht cn l Ngi l na chm dt c cm, chm dt mi ng vc m Helen c i vi Ann, s ng vc y tan bin mt i nhng cng cn mt ch tg trong tm em b. Trong khonh khc, Helen hiu ngay l tt c hiu bit ca em sau ny s bt ngun t c Ann, v nh c m ca ngc m rng ln ra. C gio ! y l ting cha kha, ting ny s m tt c cc ca. D sao l ting p nht m c Ann Sullivan c nghe.

Chiu hm y, khi i lm v, i y Keller c b v v a con gi u ca ng n ng ni ca. iu ny cng l vic rt thng v chiu hm y, nh mi bui chiu trc, ng i y m ly Helen hn em. Chnh lc y xy ra mt vic l lng : Helen tut ra khi tay cha em. Thng th em li tht lu c vut ve mn trn, em chy li Ngi l v hp tp cm ly tay c. C hiu ngay l em mun g, nhn ni nh vn trong tay em mt ch. Mt n ci rng n trn mt Helen. Em bit, em bit em c lp li ch y c trm ln. Em s bit lm li d dng lm. Lin ngay , em chy li ba em v c ng cc ngn tay. - Ci g th ? N th nh vn g vy ? Ngi cha hi vi mt ging run ln v cm ng. B Keller p : l ba. Arthur, n ni ba vi cc ngn tay ca n . Trong ni vui mng v kch thch, b Keller v Ann Sullivan ni cng mt lc : hai ngi thut li vic xy ra bn b ging. Hai ngi say sa vi s tn pht ca em b, sut bui chiu y em khng ngt hi tn tt c vt m em gp, tt c nhng ngi m em quen bit, v c th ni chuyn bng cch c ng hai bn tay nh nhn ca em. i y Keller cm ly tay c Ann Sullivan v bt u cu : Ti cm n c Nhng ng khng th ni tip na ng. Ngay chiu hm y, ng hc vn tay v ln ny nhng cu : C ch li g ? khng thnh vn na. ng mun ly li thi gi mt v phn ng, cng c th ni chuyn c vi con gi ng. Em b mun hc tt c danh t cng mt lc i vi Helen, l mt pht minh say sa nht i em. Mi vt u c mt tn. Em mun hc tt c cc tn cng mt lc. Cui ngy, kit sc v u nng bng nh la t, nhng mng in, em bit c ba mi ch. Vi mt kin nhn khng bit chn, Ann Sullivan nh vn cho em b, lp li mi ch mt ln, hai ln, mi ln, v vi mt s hng say tht l lng, a b lp li ch y mt ln, hai ln, mi ln. Khi Helen, i ln phng ng, em tm thy con bp b b v. Ci ngy bp b b v, ci ngy bt u khng tt p y, cng l mt ngy quan trng : Ln u tin trong i em Helen cm thy l m nh hi hn, nhng nim vui ca em mnh m hn. Khi c Ann Sullivan ci xung hn em v chc em ng ngon, Helen ly tay chong qua c c Ann v sit cht. Em hn c, mt iu m em cha bao gi lm v em c hn li. Ln ny, mt giao c c k kt : h s l bn thn sut i. Trong khi Helen v thch th nn ln qua tr li trong ging, qu khch ng nn khng sao ng c, th c Ann Sullivan v phn c cng lo u v t t mun ngn cu hi : - Ti phi lm g by gi. Gi tn tt c nhng vt cho em ? Ri sau , lm g na ? Chnh ti, ti khng c hc bao nhiu. Ti khng bao gi bit Ti khng bit g ht Lm sao c sc m ang ? a b thng minh khc thng. Tuyt i phi cung cp cho s thng minh y. i sng t hm lm cho ai cng thng hi em, c th bin thnh mt i sng y th v C Ann c mt thi th u au kh C Ann Sullivan cng ngh n thi th u ca mnh. Tui th y cng khng nhiu ha hn g hn ca Helen. ng v vi kha cnh, tui y cn au kh hn nhiu. Helen c cha m yu thng em, v sn sng hy sinh cho em tt c. Khng ng lng, ng b dn em n tt c y s m ngi ta ch bo. H lm th l phi v sau nhiu tht vng, h cng gp c c Ann Sullivan. V phn c, Ann mt me vo lc tm tui. Hai nm sau, cha c b c v a em trai c l Jimmie, Jimmie au m : mt s trt khp xng hng t lc mi sinh khng c sn sc ng mc lm cho em mang tt lun. Mt Ann trng rt km v ai cng cho l sm mun g c cng m la. Khng ai mun lnh nui hai a tr. Th nn ngi ta a chng vo mt vin dng lo, Tewksbury, trong Massachusetts. Vin ny

khng phi nhn tr con cht no. Nhng ngi l nhng k gi nua bn cng, khng cn sc lm vic na v cng khng c g sng. a s nhng ngi y mang bnh hay lm cm. Jimmie cht trong nh dng lo. Ann bn nm. V Ann tr thnh gn nh hon ton m la, mt c y t vin dng lo c kin hay, l em nng gi vo trng dnh cho tr m la Boston, do ng Anagnos iu khin. T trc n gi, Ann hon ton b b ri mt mnh. Nng khng bit c sng chung vi nhng tr su tui, chng n ch nho l nng phi l ngu ngc lm nn khng hc g c n by gi. Nhng Ann khng ngu n u. Hn th na, nng thng minh hn ngi. Khi nng ln mi lm tui, mt y s nhn khoa gii phu lm cho mt nng sng li. T y nng c th hc c v vit nh my a tr khc. Nng c dn bo l ch cn gi gn ng lm mt mt lm thi. Vi mt ch cng quyt mnh lit, Ann bt kp thi gi mt v thnh mt a hc tr gii. Khng, Helen khng phi l mt a b ti nghip ! Khi i y Keller vit th cho ng Anagnos hi kin, ng ny ngh ngay n Ann,. C ny cng chu cnh m la, nng s hiu hn ai ht nhng vn kh khn i vi a b. Nng bit c ch ni, nh nhng ngi m, nng bit s dng vn tay. Hn na, nng yu tr em. Ann mt m v b cha b ri v li mt a em trai, khng cn ngi thn quyn na. Nng chm nom cc tr em ca c s Perkins vi mt s kin nhn ng khen.Theo kinh nghim ng Anagnos bit rng tnh kin nhn l c tnh u tin ca mt nh m phm lnh ngh. Ann c th gii ngha nhiu ln khng bit chn, v v nng hin lnh v vui v, tr em yu nng v hc hnh tn pht vi nng. Khi ng Anagnos ngh vi Ann n nh ng Keller, c nhn li ngay. C hi lo s khi ngh l khng m ang ni trng trch. T thng tm nm 1886 n thng hai nm 1887 trc khi n Tusoumbia, c dng ht thi gi chun b nhim v . C thm nhun nhng bi hc ca bc s Howe, ng ny lm cho Laura Bridgman ic, m v cm nh Helen ni . Bc s Howe l hiu trng trng Perkins vo nm 1837 khi ngi em Laura Bridgman v. t lu sau, bc s Anagnos ni nghip ng v tip tc thc hnh my phng php ca ng. C Ann Sullivan nm trn ging khng th ng : c sung sng qu, xao xuyn qu v nhng kt qu u tin t c vi Helen. Helen s khng c mt thi th u kh s m mi ngi tin on, cng khng bun thm v thiu thn nh chnh mnh tri qua. Ngay ngy hm sau, c Ann yu cu cha me Helen : Ti xin ng b ng ai gi Helen l a b ng thng na. Helen khng phi l a b ng thng. l mt a tr khe mnh, thng minh phi thng. Em thng minh gp trm ln a s a tr nghe v thy c. Nht l ng nn tp em thng hi cho s phn em. Em khng phi ngi ta thng hi. V em s khng bao gi bun chn na. Chng ta ng lm em ng lng, ng bao quanh em bng nhng cm cn : Em khng lm c vic y u, khng th c, than i, em khng sc Ti tin chc l Helen s dnh cho chng ta lm iu bt ng ! Helen ? Em y ci, em ci ! Ann Sullivan tht mun cho Helen chi a, chy, nhy nh tr em khc cng la tui. C chn mt ch trng tri, ni y a tr khng th ng vo u v c cho em chy n mt ngt, cng nh mt a con trai vy. trn an m Helen, c ni : B ng s, d cho Helen c b vi cc u, cng khng quan h g. iu quan trng, l lm sao cho em c th t tho vt, em ng s na v trong i sng, em tin ti khng cn d bc v khng nghi ng. Em rt kho lo, v vi xc gic rt pht trin ca em, em s cm thy nhng chng ngi vt t ng xa v s i ng mt cch d dng.

Ann c l khng bao gi Helen ci. C em chuyn ny ni vi b Keller. T khi c t c nhng kt qu bt ng vi Helen, Ann t tin hn v c khng ngi hi nhng cu hi c khi lm kh tm gia nh Keller, nhng li gip c bit r em b hn. - Helen cha bao gi ci t khi n b bnh, b Keller bun b tr li. Ti chc l n khng bit ngi ta lm sao. Mt bui chiu, Ann v Helen chy trong vn. H n a lm mo , Ann bt Helen, ang vng vy t pha v c lt em. Ngi trn bc thm, trong vn, ng b Keller, lc y nghe ci g nh l thn diu lm v b ku ln : y l Helen, Helen ci ! n ci ! Mi ngy Helen hc nhng ch mi. Em ghi nhn tht mau v nhng ngn tay c Ann khng ngng chy trong bn tay em nh vn, nh vn, lun lun. By gi n lc phi vt qua mt mi t mi. Helen cha bit t cu. Phi bt tay vo vic. Ann Sullivan bn vi b Keller. C hi : Lc chng ta cn nh, lm th no chng hc ni c ? T nhin l bng cch nghe ngi ta ni. Helen cng s hc nh th, em s nghe my ngn tay chng ta trong bn tay em. B Keller ng . B lun lun ng vi c Ann. B rt r hi : Nhng c c ngh rng l phi lu lm khng ? C Ann p : C l khng lu nh b tng u, Helen lanh tr lm. Lc u, em s khng hiu nhng ch mi vit trong tay em, nhng em s hiu nhng ch quen thuc, nhng ch ny s lm dy lin lc v ti thit tng em s cm thy cn t cu, v l tr em trng thnh. Chng ta bt u ngay sng hm nay. n by gi Helen ch bit nhng danh t, tn ngi v vt, tn my con th ca em nh ch mo. Trc khi lm cu, em cn bit dng nhng ng t : l , chy , i , n V nhng tin tr t trong , trn , ti , t . C gio c cho em nhng tm th mang nhng ch in ni ln m em bit : h--p, b--n, H-e-l-e-n, t-. Helen ngn tay ln tm th. C mi ln em r nhm mt ch, c Ann nh vn ch y trong tay em. Em hiu rt nhanh. Nhng ch ni m em cm thy di ngn tay cng c mt ngha nh nhng c ng cc ngn tay ca c gio trong tay em. Mi mt l ch ni c mt ngha khc nhau. Sau khi hc ni , by gi Helen ang hc c. Em rt tha thch. Tr chi mi ny lm em vui thch. Em mi cm ly tay c Ann v nh th c ngha l : Chng ta hy chi na . C Ann trao cho em nhng tm ct c nhng g ni kh hiu : L-, T-r--n. C khng tm cch gii thch cho em, nhng by ra mt tr chi mi, hp dn. C mt ci hp ln trn bn. K c tm ct c ch Hp ln trn ci hp v, tm ct c ch Bn ln trn bn. Gia hai tm ct, c hai tm khc c mang ch L v Trn. Helen a ngn tay ln tt c my tm ct y. Em t m khi gp ch L v Trn, v mng r khi nhn c Hp v Bn. Tr chi nhng ch l cn thch th hn tt c cc tr chi khc. Nh c Ann on trc, Helen hiu rt mau cch t cu. Em cn bit vic y. Tr em tht sng sut v c bit i vi tui em, v khng tha mn vi nhng ch ri rt khng dnh dng vi nhau. C php cng xut hin mt cch t nhin i vi em.

Nhng bi hc l nhng tr chi thch th C Ann ni vi b Keller : - Helen mun hc qu i ! Xin b li xem nhng g em lm ! C Ann dn b Keller n phng Helen : c b m ca t, v trong y v ca t m rng. Trn o em, em ghim tm ct ln : Helen. Di t, cnh em, em by ra nhng tm ct : l, Trong v T. - Em lm vic y mt mnh y. C Ann, hnh din ni : l cu ni u tin ca em Helen ! Cha n cui thng t, Helen t nhng cu khng phi lc no cng hon ho, nhng cu no cng ni ln mt vic. C Ann gip em sa cha li. Va hc t cu vi nhng tm ct, Helen tip tc hc c. C Ann cng dng phng php c dng dy vn tay : Helen hc nhn ton th ch. C Ann mua t Boston n nhng quyn sch nh in bng ch ni, c nhng chuyn tht ngn v tht gin d cho nhng ngi mi hc. Nhng ngn tay Helen chy trn trang sch, nhn c nhng ch quen thuc, nhng ch bn gip em hiu ngha tng qut ca cu chuyn, v lm cho em quen dn vi c php. Dn dn, em hc c nhng ting mi, nhng thnh ng, nhng ng php. Khng bao gi Helen c cm tng l hc . Nhng bi hc l nhng tr chi rt thch th. Khng c gi hc, nhng ch c nhng pht gic lin tc. C l v c Ann m v chm nom tr em m nn c c mt bit ti din t l lng. C bit thut cho Helen ci cnh sinh hot v khng khi no lm cho a b chn v b bt buc chm ch qu lu. C thch dy hc ngoi tri. i vi Helen, c cng l ngi c mi thm ca cy thng v dy nho. Ngi di bng cy ut kim hng rng vi c gio em, Helen ngoan ngon v bnh tnh a cc ngn tay trn ch ni. Cn u a b gin in thu n ? Gia nh Keller i ra ng, ni y c nhng bc nng dn cy v gieo. Vi tun l sau, c cho em r nhng cy nh mi va ny mm t cc ht gieo. Trong ma xun ny, i vi Helen nh l ma xun u tin, c nhng nga con mi sanh, b con v chin con. Mt hm, c Ann trao vo trong tay Helen mt con heo con n ang vng vy tm cch thot chy. Helen ci v cm cht ly n ! Em thch vut ve lng n va mm va dy. C Ann t ngn tay Helen ln cung hng con vt em cm thy s rung ng v con heo ht ln chi tai. y cng l bi hc v ging , nhng Helen cng nh c Ann cng khng bit l sau ny s c nhiu bi hc tip theo bi u tin y. Hin gi, c c ngn th cho Helen hc. Mt mnh ! Em ch c mt mnh ! Em rt bng lng khi c Ann Sullivan dy cho em leo cy. Lc u, c Ann dt dn tay v chn Helen t cnh ny sang cnh khc rt l cn thn. Helen tuyt i tin tng vo c gio em, nn khng s t. Em leo cng lc cng mau v cng kho lo ln tn ngn cy anh o rng, cy m em thch nht. Vi c Ann, em ngi hng gi trn mt nhnh cy cao v em chm ch cho cc ngn tay chy trn my quyn sch m Bc s Michael Anagnos gi t Boston n cho em. Mt bui sng kia tri tht nng nc, c Ann v Helen i do tr v, leo ln cy v thy mt hn, di bng ca nhng nhnh to. C Ann ngh dng ba ngay trn cy. Helen hiu r rng tt c nhng iu m c gio nh vn trong tay em. Em khng lo ngi khi c Ann nh vn : Ch c. C s em thc n n . Helen ngi trn nhnh cy nh mt con sc, c Ann i tm nhng bnh sandwich n pic nic. C i vng lu hn c d tnh. B bp ngi da en mun c phi ly hai phn ci bnh cha chn hn, v sp t cho c mt ba n thnh son nh ca mt ng hong, vo mt gi, trong khi c Ann ch tng vo ly bnh m v tht mui m thi.

Trong lc y, Helen cm thy r l thi tit thay i. Em on l my ko n v em khng cm thy sc nng ca mt tri na, sc nng y m i vi em c ngha l nh sng . Mi t lm cho em on bit l sp c ma. Khng mt du hiu no ca trn ging thot khi em c. Em b tht s hi ! Mt mnh ! Em ch c mt mnh ! Em cung cung ln ! Khng kh tr nn hon ton yn lng, nhng Helen cm thy c vic sp xy ra. Thnh lnh nhng cn gi mnh p vo cnh cy v nhng cnh ny lay ng t pha. Em run ln v bm cht ht sc vo cnh cy to m em ang ngi trn y. Nhng cnh nh gy, l bay v chm vo mt em. V n mt ting st n ln Helen khng nghe nhng cm thy r rng : nhng s rung chuyn thnh lnh v mnh c bit y cng lm em khip m thm. Vo lc ma bt u trt xung, Helen c mt bn tay mnh m nm ly em v em mng r nhn thy l ca c gio . Em b nho v cnh tay c : em cm thy c cu thot nhng em vn cn s hi lm. Nhiu ngy sau ba ging gi, khng cn vn leo ln cy na. Khi i ngang qua cy anh o, Helen i vng trnh xa v c Ann xt xa nhng khng mun p v thy r a b cha ly li bnh tnh. Mt bui sng sm, Helen i mt mnh ra ngoi vn. Mt mi hng m i ta ra trong khng kh. Cn thn i ln m ti cui vn v em nhn bit mi hng ca cy trinh n (mimosa) mc gn hng ro. Tht th, cy y rt p di nh nng, cnh cy y hoa xa xung gn n mt t. Helen dng chn di gc cy, hi do d, v cn thn em ln m t chn ln chng hai, ch thn cy chia i ra v bt u leo ln tng nhnh. Nhnh tht to, v cy g gh. Helen bm ly rt kh khn v b try tay. Nhng em vn tip tc v em c cm tng nh ang thc hin mt hnh ng anh dng lm cho em y hnh din. Tht th, l mt c ch anh dng. Helen ngi trn mt nhnh cao, gia cc hoa mimosa, c mt t cm gic (phn no) l mt trong cc hip s can m, m em c nhng chuyn phiu lu ca h trong sch ca em. Nh ngi chin thng, em t bo. Xong ri ! V em ngi trn ci bng con m ai bt sn t bao gi trn chng hai v gn lin vo thn cy. Ti thnh cng khng kh khn g. By gi ti khng bao gi s g na v ti s thnh cng trong bt c vic g ! em l, em hiu Ba thng sau khi Helen bit ni lin ch v vt, ba thng sau chuyn nc trong tch , n lc phi qua mt giai on mi. Mt bui sng, Helen ngi bn cnh Ann. C b rt bun bc, em mun i do nhng c Ann khng thch, v tri nng nc qu. C trao cho Helen mt cun sch tp c, mt cun sch nh t Boston gi n. Helen c qua cun ny n c trm ln. Ngn tay em chy nhanh trn cc trang v cu chuyn trong sch khng cn lm em vui thch na, em thuc lng ri. Em sch xung v khng bit phi lm g na, em n gn c Ann v ly ci ch thc c, r l c bo : Chi vi em . C Ann Sullivan ang ngi ni bn vit, vit mt bc th. Mt c rt km v vit lm cho c mt lm. Helen thc c v quanh qun bn c nh mt con vt nh nng ny, lm cng vic c thm kh. Khi em sut lm bnh mc, c Ann bung vit xung v la : Con nh ny ! Ta phi lm g vi my by gi ? C cm tay Helen, v kin nhn nh t sng n gi c lm mi ln, c nh vn :

i ch khc, c bn vit th . Helen bit th l g. i vi em, l th c ngha l phong b m ngi ta em n nh bu in gi, khi i do, v c Ann cho em b vo thng th. Nhng Helen khong hiu vit l g. Khng sao, c Ann vit th em cng vit. Em ko tay o c mt ln na v nh vn mau : - Helen th Helen th C Ann qu kinh ngc v s lanh tr ca a b, v tnh t m khng ngng ca em nn khng mun cho em i lu hn na. C ng dy i n t v c ly ra mt ci hp m c khng ng phi dng sm th. C m hp ly ra mt tm giy cc-tng dy, ln c giy vit th. Helen t tay ln c tay c Ann v theo di tt c c ch ca c. Tm cc-tng c gch hng nh t giy hc tr, nhng my hng y khng phi in, nhng li khc trong giy v lm thnh nhng ng rnh m ngi ta c th theo di d dng bng ngn tay. l mt th bng vit . C Ann a cho Helen v dn dt ngn tay em b dc theo rnh. K c t mt t giy ln ming cc-tng, n mnh ln ch c ng rnh lm hin r ra, v ln na bo Helen r vo cho em c quan nim v ng . C a cho em mt cy vit ch v cm tay em em v nhng hng. Th l Helen vit m khng bit Con mo ung sa . C Ann bt em v li nhiu ln, cng hnh v y. Sau nhiu ln, Helen y tay c gio ra, mun bo : - em lm, em hiu ! Ann vut ve nh nh ci bn tay nh b chm ch v tr li vit th. Khi xong cng vic th Helen bin mt. Ann toan i tm em b c l ang chi trong vn, mc d tri nng nc v c khuyn ngn, ngay lc y b Heller vo phng, tay cm mt t giy xp li. - Helen em cho ti ci ny. N mun gii thch cho ti ci g , v chuyn mt ci th n c v thch th v xc ng lm. Trn khp mt t gi, Helen vit cc ch mo , ung v sa . L d nhin l tung ch vng v khng u. Nhng ch vit xin theo mi chiu hng, nhng d sao cng c c v nht l vit gia nhng hng rt l cn thn. - Hay lm, c Ann Sullivan ni. Helen hc sm hn chng trnh ti hoch nh cho nn chng ta phi nht nh theo em y. Khng phi l chng ta cm thy n lc phi hc iu mi hay khng, m chnh l em y ! C Ann ly t trong hp ra nhiu ming giy cng ngoi nhng hng cn c nhng ch ni ln ging nh ch in thng. Nhng nhng ch y gm ton nhng ng thng. Nh vy n c h c nhng gc vung, ngay c ch O v ch G. Helen vit Em b C Ann gii thch cho b Keller nghe : y l vn ni chng ti dng ch ny dy cho cc tr em m vit nh mi ngi. Ngi ta tm cch lm cho vic hc c d dng hn nn dng nhng ch vung. Khi ngi ta khng thy vic mnh lm th v ng ngay d hn l v ng cong. Cho n by gi, mun ni bng vn tay, mun c nhng quyn sch Boston gi n, Helen khng c hc cch phn tch cc ch ra thnh tng phn m li cn t phn ra tng ch mt na. Khi em gp mt ting m em bit nh hp , em khng phn ra. Em nhn bit nguyn ch, khi r u ngn tay.

Mi ton th nhng ch li trn mt tm ct hoc trong mt cun sch tiu biu cho mt danh t ; cng th, mi ton th nhng c ng trong lng bn tay, cng l mt danh t, ni chung. Nh vy mi danh t u c cu hnh ca n. Helen hc rng mt s ting lin tip lp thnh mt cu. By gi, em cn phi bit rng nhng danh t c phn tch ra tng ch v, do ni nhng ch y, ngi ta c th rp li thnh danh t. Ann bt u bng danh t bb , danh t rt n gin gm c hai phn m ging nhau. C sp bn ch vung trong mt ci gi v cho Helen hc, thy my ch bng ngn tay. C nh vn cho em : y l ch em b . K c t bn tay tri ca Helen ln my ch. Trong bn tay mt, c mt cy vit ch v dn dt tay em cho em vit em b bng ch vung trn t giy ghim trn ci bng vit. Helen hiu rt mau l vic em lm. Em t d dng mt s lin h gia nhng ch m em r, nhng ch em vit v nhng danh t em thng c trong my cun sch nh ca em. Nhng ch vung rt li cng khng khc bit nhiu vi nhng ch trong sch. Em ch cn ngh n ci bng vit ca em thi Tr chi mi ny lm cho a b thch hn my tr m em bit ri. Em dng vo y nhiu thi gi v em kp cy vit ch cht n i ngn tay tr ca em b chai i. C Ann buc em phi i chi. Lc trc, Helen rt thch chi trong vn, by gi ch cn ngh n ci bng vit ca em thi. By gi em bit ht my ch ca em, em c th c v vit c nhiu loi ch mi. Em tp dng my ch y trong nhng cu. ng thi em cng tp vit trn giy, bng cch ch tm n my ging ni. Ngy n, em trao cho Ann mt mnh giy xp lm t. My ngn tay nh linh ng ca em nh vn trong lng bn tay c gio. Helen vit mt bc th ! Bc th y khng ni g nhiu. Helen vit tip vi nhau tt c my cu em va mi hc : Em c n sp Helen c mt ci o mi C gio c cun sch Nhng Helen hc vit ch em b va mi c mt tun thi. Mt ln na, s tn pht ca em rt nhanh chng hn l ngi ta mong i. C Ann Sullivan c l : Khng nn thng hi Helen, l mt nhn vt c ti nng c bit. Helen khng chu ng yn mt ch. C Ann rt kh khn m lm tc cho Helen v cun trn ngn tay mnh my ln trc gi l tc kiu Anh , nhng ln tc hp thi trang lc by gi cho my c gi b. Helen chp ly ci nn ri nhy ra ca. Em rt nn nng i. Ngy y l mt ngy trng i : C Ann dt em i xic. C Ann mm ci song lc u v Helen va nh vn trong tay c : - Helen s i xem mt con s t ! Ann nghi ng mt cht. Vi Helen, xem tc l r m. Mun thy mt con s t, em b phi vut ve n mi c. Ann khng mun t no cho a hc tr mnh vo mt ci chung gia by th d. Tht vy, Helen rt mn th vt v rt kho ni chuyn vi chng. Bn tay rt nhu cm ca em nhn bit c s thch th hay s bt mn di nhng ci vut ve. Em khng bao gi hnh h con Belle, con ch ci oanh lit m em th dy n hc vn tay. Nhn thy a hc tr mnh rt mn cm th v cm th dy em bit nhiu iu (mc d chng khng th hc c vn tay), c Ann tng cho Helen mt con chim Kim tc.

Chim ny tn l Tim, c nui tp dn d. N bay n u trn ngn tay ca Helen v n trong tay em nhng tri anh o tm ng phn. Mi bui sm mai, sau khi im tm, chnh tay Helen thay nc tm cho n, chi ra ci lng, sa son la thc v nc mt cho n. Em khng qun mng vi cng cy phin-l (mourion) ln ci u nh ca ch chim. Mt bui mai, Helen ci lng mt thi gian ngn trn ci bng nh, trong ket ca s, i ly nc tm cho con Tim yu mn ca em. Khi em tr vo phng, em cm thy ci ui mt con mo to ng phi em khi n i ngang qua. Helen khng lo ngi v cuc ving thm bc mnh y. Nhng khi em th tay vo lng vut ve con chim, em khng tm thy n na. Helen bun lm khi Ann gii thch cho em bit l con mo n tht con chim. K c gii thch cho em khng nn on gin con mo v bm cht loi mo l n tht loi chim, cng nh bm cht s t l xi loi hu cao c v loi nai. Mt thi gian qua, Helen khng chu vut ve con mo, ri em tha th cho n. Ann nh vn trong bn tay em b : - C l Helen s thy mt con s t. M mt con s t mnh m, to ln, rng r. C l n khng a my a b gi, hoc l khi y n thng my em qu lm, em hy nh chuyn ca Tim ! Helen khng c cm gic cht no ging mt con chim ng thng khng phng t v. Em p li bng cch nh vn mau l : - Helen s em con s t v nh v lm cho n d thng. Trong lc Helen bc my bc u ra khi ci ngc ti tm v im lm, th gii m em vo nh b qu. Th gii ny c gii hn trong nhng g em ng v s m c v c Ann Sullivan c th cho em bit tn bng cch nh vn trong bn tay em. Nhng, vi mi danh t mi, th gii nh b ca em ni rng ra mt cht. Sau nhng ni quen thuc, ci vn, ci nh, ci ging, ng rung, rng bi chung quanh, Helen nh xo thut ca my ngn tay c gio em m hc c c mt th gii rng ln cha h bit. Khi c hai ngi trn cy mimosa , Ann ni cho Helen bit v nhng d th quanh qun trong rng tha, rng rm rt xa Tuscumbia. Trong cc d th ny, Helen ch nht n con s t. - S t thuc v ging no, Ann ni vi em. S t l h hng xa, mt anh h rt to ln, rt mnh bo ca loi mo. Helen ht sc mun xem con mo to y, l vua cc th. T my ngy nay, t khi my tm bch chng sc s u tin xut hin trn gn khp cc tng thnh ph, c Ann thut chuyn xic cho Helen. C t nhng anh h nh nh chc ci khn gi, nhng ngi i dy, u a trn mt si dy ging rt cao trn mt t, nhng ngi u bay, bay ln trn khng v nhy t chic u ny sang chic khc. V nht l, nht l c nhng th ! Nhng con kh nh lm tr, my con hu cao c, nhng con voi khng l c th dng chic vi di ly ht u phng trong tay khn gi. - Cn my con s t, Helen lun lun hi tip Em r mt ch h Sau cng, ci ngy trng i n. Nu tay c gio, Helen chy ng n cho mau. Em khng th thy ci ct to ca rp xic, em cng khng nghe c ting ku ca tr con, ting mi mc ca my anh h mi khch

vo, chic i phong cm n mt bn ngy hi. Song em vn bit rng em ti, v em nh mi ! Ci mi, ng hn l mi hi, dng nh thm du i vi em, em c mt khu gic rt l pht trin v t nh. Helen c gng phn bit tt c nhng mi nng nc quanh em. C mi mt ca : em bit mi y v em c ving mt ci tri ca gn nng tri Tuscumbie. C mi thm bp rang v nhng hamburger em a c bit. Ann c gii thch cho em hiu rng chung quanh xic c nhng qun n nho nh, khn gi n n ung lc ngh tm v sau bui din. Nht l c mt mi mi l, mi k l ca d th, mi y lm cho Helen ro rc hng v em phi ho. Nhng du th no, em cng khng ri khi ni y. Ban u, Ann dt em n trc n kh. C gii thch cho anh gt dan bit rng em Helen khng th nghe thy. Anh hi : - Nu ti cho chng leo ln mnh em, em s khng ? Ann p rng khng, v tc th Helen cm thy trn vai mt con vt b nh m bn tay nh xu v ca cy lm nht ci c em. Helen khng s, em sung sng vut ve ci mt nh nhn nheo. Con kh git ci nn ca Helen v mun i ln u mnh. Helen lin ci. K mt con kh khc leo ln mnh em v ko si dy bng trong tc em. Anh gc dan ni : - Ti khng bit ai chi thch hn ht, my con kh hay em b ny. - Ta c th em v nh mt con hay khng ? Em xin c em van c, Helen nh vn ht sc mau trong tay c gio em. Ci tin ni y c mt b gi m, ic v cm lan trn nhanh chng trong xic. Nhn vin on xic tc th quyt nh thi hnh bt c iu g cho Helen gi mt k nim l th v cuc thm ving ca em. My ch h cho php em r mt my ch. Em cm thy di my ngn tay mnh lp phn gii mt, ci mi gi, chn my rm ri My ngi chi u bay trn u lao xung v nh nhng t em ln trn lc s din tr k bn em, em c th nh hai bn tay m theo di nhng ng tc. Khi Ann v Helen n trc con hu cao c, mt anh gc dan nng em ln, gi thng hai tay ln cao ng cho em nm ly c con th. Xa hn, mt con gu en to l php a ci chn y lng l ln cho em. Helen hi ngc nhin khi em cm thy ci u m t c avi voi trong tay em, nhng em ci ln khi n lm nh nhng mt ht u phng. Ngi ta a Helen trnh vi N Hong ng phng ci voi trong cuc ph din long trng. My ngn tay Helen r m chic o c vy, ci nh to ca chic m ; N Hong ng phng hi c Ann Sullivan : - Em b ny c mun n vi ti khng ? Helen ct mnh ln khng trung v tng chng nh bay bng Em thy mnh li ngi bn cnh N Hong, trn lng con voi to thn nhin lc l chic u. Ln ny, c b c th o lng chiu cao ca con th, chiu cao i vi em l phi thng. kt thc bng s k th nht, Ann dt Helen n trc chung s t. Tc th, my ngn tay Helen bt u hot ng nh bay. Ngi tp th hi : - Em ni g th ? Ann gii thch vi tt c nhn vin trong xic rng Helen ni bng hai bn tay, v mi ngi u khen phc s thn tc l lng ca em. C Ann th di gii thch :

- Em mun coi con s t. M coi i vi em, c ngha l v trong chung v ly tay r trn mnh con th. Ngi tp th gi u, kh ngh, anh ni : - Ti khng bao gi tr em li gn th d. Cc em lc lc qu. V khi mt con th ca ti quu, n c th gy nhiu tai hi Ngi lng thinh v nhn Helen : - Vy em b ny c quen vi th cha ? - C ch, c Ann p. Em quen vi chng lm. Thng th th vt rt mn em. - c, anh tp th ni. Ti c mt con s t con cha ln ng mc. N hin nh mt con mo. Ti c th tin cy ni n. Ta hy th xem. Anh rt xu cha kha v dn Ann vi Helen n mt ci chung sau ci u ct ca xic, xa cng chng. - Ti cha tp luyn n, anh ni m nhn con th vi v u ym. N cn tr qu. Ti ch lm cho n quen thuc vi ti ; sau s tnh n vic tp luyn. Ti gi n y v ti khng mun ai ph phch n, hoc lm cho n s, lc y n c th tr nn hung d. Khi c Ann v Helen theo sau anh tp th m v chung con s t l mt con th p v oai nghi vi b lng gy rt p, ng dy v vn vai mt cch bing nhc. Con s t th kh kh khi c em vut ve Anh tp th ni vi ch s t : Pete, chng ta c khch y. V anh gi a hc tr yu du sau l tai. K , anh ly bn tay Helen v t ln lng Pete. Nh anh dt dn, Helen ly tay vut nh v chm chm trn khp mnh con th. Ri em vut ve b lng gy rm rp. Pete vn bnh tnh v hon ton thoi mi. Ngn tay nh nhng ca a b gi xung gia hai mt Pete, i di theo ci mm. Con s t lc y bt u pht ra trong hng nhng ting l k, nghe kinh s. Helen khng nghe ting y, song em cm thy c s rung ng ; em khng t ra s hi cht no, nhng em li ch v rt hi lng. V phn c Ann, c kinh s, hi anh tp th : - Ti sao n gm g nh vy ? - Tha c, khng, n khng gm g, anh va p va ci, c hy tng tng n kh kh nh con mo ! D nhin l ting n ln hn mt cht, song l mt cch t rng n sung sng ! Khi Ann v Helen ra khi chung, c b gi mm ci v my ngn tay em hot ng t hng. Anh tp th hi : - By gi em ni g ? Ann p v ci : - Em ni rng con s t kh kh to ting. - y vy, c nn ni vi em rng nu em mun th em s tr thnh mt ngi tp th i ti, anh hn hoan ni. Chiu y ni gia nh Keller, ngi ta rt kh khn m lm cho Helen hiu rng con s t, con hu cao c v con nai s khn kh nu trong nng tri, v khng th no m chng trong phng ng em c.

a b tr danh nht th gii - Em li cn mng tay nh trc. C Ann dng nh chn nn. B Keller v c nhn Helen ang m mng cn mng tay ci. D nhin l Helen khng th bit rng m em v c gio ang ni chuyn v em. Thnh lnh, Ann c mt quyt nh : - Ti kh tm phi lm nh vy, nhng C nhanh nhn n gn Helen v nh trn tay em mt ci. Ri c lc son trong hp may ra mt si dy bng C cm ly bn tay Helen v vit vo y bng nhng c ng rn ri hn ngy thng : - C ni vi em rng c khng mun em cn mng tay. Em vn tip tc ! Vy c s dy em ng lm nh vy na. K , vi si dy bng, c buc hai bn tay em sau lng n. Helen qu ngc nhin nn khng khc. S trng pht ko di trong na ting ng h, song trong thi gian y, a b mun ni nhiu iu. V em khng th ni vi hai bn tay b buc. Chiu y, b Keller thut cho ng chng nghe chuyn xy ra, ni : - Ti tin chc rng hnh pht y kh cho c Sullivan hn l cho Helen. Nu ng thy c i ti i lui, v mt th nhn chic ng h ca c ! By gi Helen l mt a b tm tui, sung sng v c gio dc ng hong. Em khng cn gin d thnh lnh, nhng em c nhng thi xu nh tt c cc em b gi. C khi em li bing, khng c th t, v khng thch tm ra v chi u. Thng th khi c Ann mun pht em, c bt em v ging nm. y l ln th nht m c dng hnh pht nng . Song c mun bng bt c gi no rng Helen khng cn cn mng tay na. V em b gi ch biu l kin bng my ngn tay, nhng ngi n ving em, nhn m m vo my ngn tay em. C Ann Sullivan than : Chng ta khng th mng tay em trong tnh trng y ! S th cng quan trng hn v Helen tr thnh a b ni danh nht th gii. C Ann c cho bc s Anagnos hay bit rt u n v nhng tin trin ca a hc tr mnh. Nhiu bi bo cp n em trong nhng tp ch y khoa v gio dc. Danh ting em vt qu rt mau khun kh gii hn ca nhng nh chuyn mn v gio dc nhng k m v cm ic. a b gi khng thy, khng nghe v khng ni, nhng tht s hc bit nhiu iu hn a s tr bng tui em ; lc by gi trong cc x u bit em. i vi em, ngi ta khng cm ng, khng c mt s thng hi bi ai, tri li l mt s cm phc hon ton. Helen l mt bng chng sng ng ca quyn nng tt bc tr tu con ngi. Em b gi hon ton khng hay bit s ni danh y, chnh l ca em. Em khng bit g v my bi bo cp n em. C Sullivan mun nh th ; c gii thch vi song thn em rng : - Nu em bit l em ni danh, s y c th rt l tai hi cho em. Nht l em khng nn tr thnh mt a b phi thng, c nung chiu, t ph Em s khng tn pht na v rt cuc em s v phc. Chnh l mt em b gi hn h (v mt em b b tt cn mng tay) i du lch vi c Ann Sullivan v tun sau, trong mt bui sm mai ti sng thng nm. Trong lc chic xe la ri khi nh ga Tuscumbia, Helen ngi sung sng trn bng, nm ly bn tay c gio em. Em bit rng Ann s t cho em tt c phong cnh chy di sau ca knh ; nhng cy n qu m bng, nhng ngi lm vic ngoi ng, nhng mi nh,

nhng thp chung th thnh v thn d m hai ngi s i qua, v, ni chn xa xm, nhng ni non cao vi v xanh l m nhng m my trng ln trm trn nh. Vy mt dng lm g ? Helen hc th no l ni, sng, thung lng. C Ann Sullivan dy em hc a l trn b sng Tennesace chy gn nh. Mt trong nhng ni do chi thch nht ca em b gi v c gio em l mt ni gi l bn ca dng Keller ni c mt bc sng bng cy c k h ht mt na. , Helen xy nhng con bng si, v nhng hn o v h, o nhng lng sng, em ly lm thch th m lm cng vic y v khng mt lc no m em ng rng em hc . C Ann v cho em trn ct nhng a ni v a b dng ngn tay d theo nh ni hoc l ging sng. Tip , c gio t cho em nhng ha sn, nhng thnh ph b chn vi, nhng con sng li cun nhng tng bng. Tt c iu , c kin nhn nh vn trong bn tay em ang chm ch. Helen bit rng trong toa xe, c l em nh xem ht v c Ann s ni vi em tt c. Em thch th cuc hnh trnh. C Ann c gii thch cho em bit rng y l cuc du lch di nht m em cha h c. H n thnh Boston trong tiu bang Massachusetts, ngha l ni phng bc x Hoa K. Phi mt hai ngy trn v mt m mi n ni. Hai ngi s ng v dng ba trong xe. - Nh l em trong mt nh t trn bnh xe ! Helen nh vn. Boston, ngi ta ang ch c Ann v Helen ti vin Perkins. Bc s Anagnos rt nng ny mun gp a b, sau nhng iu m Ann cho ng bit v Helen. Ring phn em, Helen vui mng khi ngh n vic c chi vi my tr bit ni chuyn vi em bng bn tay ca chng. Lu nay, Helen khng hiu ngha ch m la. Em nhn bit nhanh chng l nhng ngi khc ni bng ming v chnh em khng lm c. Em thng t tay ln mi m em v trn mi c Ann ng cm thy h ni. Cn phi nhiu thi gi hn ng cho em hiu mt dng lm g. Tuy nhin, mt ngy kia, my ngn tay em t cu hi vi c gio em : - i mt em lm g ? C Sullivan hiu rng gi y phi cho em cu tr li xc thc. Ta nn nh rng c do d trc khi gii thch cho Helen ti sao tt c nhng ngi em quen bit khng dng loi ch Braille. Ln ny c ni vi em : - C thy bng i mt ca c. Nhng em, em thy bng my ngn tay em. Helen t bn tay trn mt c Ann, ri trn mt mnh. Em thc mc, v di my ngn tay em em cm thy ng nh nhau. Trong khi c gio d xt em, lng nhng lo u, Helen bt u c ng my ngn tay, em ni : - Mt em bnh. C Ann thy lng se li. C ngh rng : Min l em khng chn nn khi nhn thy mnh khng nh ngi khc . Nhng Helen li khng lo ngi v s cht no. Nh c Ann m i sng em y qu, thch th qu, khng cn thi gi m bun hoc chn nn. Em quen thy bng my ngn tay. Chnh chng n l nhng ti t trung thnh. Nh chng m em c nghe c Ann v c em li cho em tt c th gii bao la trong lng bn tay em. Gi y, em b gi c sung sng nht l vi ngh s gp nhng tr em khd, nhng tr bit ni chuyn vi em, l iu con b da en Martha Washington khng th lm c.

C Ann gii thch em bit rng ni trng, c mt b tn Laura Bridgman, b cng khng ni c bng ming. Ngi ta ni chuyn vi b cng nh c ni vi em, bng my ngn tay ca h. V th m tt c my em trong trng u hc ngn ng ca my ngn tay. Khi Helen n vin Perkins, Boston, em nhn thy chnh em cng ni chuyn vi b Laura Bridgman v em chi hng gi vui sng vi tt c hc tr nh ca bc s Anagnos. Ni vin c nhng chi c bit cht to cho tr em m v hng t sch vit bng ch ni Braille. Trong thi k th u ca em, Helen tr li Boston nhiu ln. Bc s Anagnos mun theo di s tn pht ca em. Nhn nhng cuc hnh trnh nh vy, em b gi gp c nhng danh nhn ng mun hi kin em. Ving Ta Bch c V th m Helen tr thnh bn hu ca thi s John Greenleaf Whittier v mt vn s khc, Oliver Wendell Helmes. Helmes n hnh trong tp ch do ngi iu khin, mt trong my bc th m Helen gi cho ngi. Helen rt mn John Greenleaf Whittier ; em khng xem ng nh l mt danh nhn ngi ta thy em khng hiu cht no v ngha danh t ny nhng xem ng nh l mt ng lo mn v nhn t. Bc s Male l mc s thng lui ti ni Vin Perkins lun lun gi Helen l c b con b nh ca ti m ci. c Gim mc Phillips Brooks, t Helen ngi trn u gi ngi v thut Thnh Kinh cho em, Ann Sullivan dich li bng cch nh vn trong bn tay em. Mt ln, khi i Boston, c Ann v Helen dng li Washington thm bch s Alexander Grahamm Bell, l ngi pht minh in thoi. Ta cn nh chnh Bc s Bell cho ng b Keller a ch Vin Perkins. Chnh nh ng ny m ngy n, c Ann Sullivan n Tuscumbia bin i cuc i Helen. a b gi hiu r danh t tri n c ngha l g. Trong thi gian Ann v Helen Washington, bc s Bell nht quyt hng dn hai ngi n Ta Bch c ra mt Tng Thng Hoa K, lc by gi l Cleveland. y l v Tng Thng u tin trong cuc i ca Helen ! Em cn gp tt c nhng v ang thi hnh nhim k mnh, trong cuc i em, c Tng Thng Eisenhower sau nh th chin, l ngi em ni ban cho em mt n ci kh i . Chnh Helen cng cng ngy cng ni danh. C khi ngi gi phm vt n tng em, vit th cho em u u. Ngi ta ly tn em m t tn cho mt chic tu, trong tiu bang Maine. Londres, n hong Victoria hi thm i s Hoa K v em. Ti bit li ! Helen vn l a b gi vui v, gin d, v sung sng, nh c Ann bo v em chng vi nhng tng bc qu ng ca nhng ngi khm phc em. C Ann quyt gi tuyt i cho Helen sng tht cuc i ca mt a tr. Sau cuc l du i Boston, c nht nh dt em ra b bin. kin ny lm cho Helen rt vui mng. Th nn hai ngi mi i n mi Ced, khng xa Boston lm. Helen nng lng mun thy bin v tm bin. Bui chiu u tin, Helen rt nng ny mc b tm mi p. Va chun b xong, em chy bay nh tn v, khng s chi ht, em nhy a xung nc.

Lc u, tht l thn diu. My ln sng nng em ln nh nhng cnh tay mnh m, em nhy trong dng nc mt v v tay. Thnh lnh, chn em ng vo mt tng , em mt thng bng, lc y mt ln sng to n bng em ln ri thi em, u chi xung nc Henlen vng vy, mt th, hi hng nhng c Ann nhanh chng, m em trong tay, lau em kh, xoa bp cho em. Va tnh to, Helen nh vn trong tay c : - Ai b mui trong nc ? C Ann qun khng cho em bit rng nc bin mn ! Nm pht sau, qun s, Helen tr xung nc. Em tp chng li sng v leo c ln my tng . Em thch s c, rong bin, cui v cua bin m em bt rt ti bng cch hm cng chng li. Helen khng nhn bit rng, trong khi em chi thch th vi cui v s c nh, em bt u vn dng nhng ngh tru tng em chi trn ct, gin d, v sau thi gian ngh h ca em, em hnh din m vit cho c b con : By gi ti bit li ri. cui thng ba ri khi c Sullivan hay tin c c Ragnhild Kaata. C Ragnhild l mt thiu n Na-uy, m v ic nh Helen. Nh c gng hc tp v kin nhn, c ni c. Ragnhild ni c gn nh mi ngi. Tin tc ny lm cho c Ann xc ng mnh lit. Vic c gi Na-uy thnh cng, ti sao Helen khng c th lm c nh vy ? Trong khi em cn th u, trc ngy c Ann n, Helen thng cm thy mi ca cha m em mp my khi hai ngi ni chuyn cng nhau lc y, em tng ng b ang chi a v v ranh mnh m h a v khng cho em tham d. Em cm thy mnh b rung b, b tn thng v em tc gin. Lc y, em ni cn gin d lm cho em kit sc v bun b. By gi Helen bit t lu rng cha m khng chi a khi mi h mp my. H ni. Em bit rng nhng ngi bnh thng nghe bng tai v thy bng mt. V phn em, Helen khng nghe ting g c, ngay c ting ca em. Nh vy, em khng c phng th no hc dng ci ting ni y c. Em cm bi v em ic. Em ch ni c bng my ngn tay m thi. Ri thay, phn ng ngi ta khng bit cch dng vn tay. V th m Helen khng th lin lc vi h c. Em c rt nhiu iu mun ni vi h ! Tht rt kh. Chnh vi c Ann, l kh, v nhng tng ca Helen ti tp mau hn my ngn tay em. - ng mau qu ! C Ann nh vn cho em. My ngn tay em chy mi v c khng hiu em mun ni g vi c ! By gi Helen bit ting ni t u n. Bng cch t tay ln c c gio, em cm thy r rng s rung ng ca my si dy thanh i . Em cng bit rng my ch c pht m bng ming, bng mi. Tht th, em hc c c trn mi c gio em, c bng mt ngn tay em t nh ln ming ca ngi ni vi em. Vi nhng ai xem thy, c trn mi ngi khng phi l vic qu kh khn. Hu ht cc ngi ic lm c d dng. Vi mt ngi m, s y dng nh bt kh. Tuy nhin Helen li thnh cng. By gi em nht quyt hc ni bng cung hng v mi ca em. l d nh ca em. T mt thi gian qua, em rt c gng ni. Nhng ting em pht ra khng c m iu, kh nghe. Nghe em ni, c Ann th ra, c lm cho em ch n vic khc. D vy, Helen cng khng khng mt mc. Em ni vi c : - Em bit rng em c th pht ra nhng ting bng cung hng em, ti sao em khng t c nhng ting ni ?

C Ann cng ngy cng lo s cho em mt tht vng ln lao khi em nhn thy rng qu tht l em khng ni c, p rng : - Ngi ic c th hc ni c, nhng ting ni ca h thng u u mt ging v kh nghe v h khng nghe ting ni ca h. V phn em, hc ni li cng kh hn na, v em khng thy ngi ta dng i mi, li, v th tht ca mt ra sao. Helen nh vn : Em cm thy c V khng c g thuyt phc em b nh ca em c. Khi c Ann hay tin c c Ragnhild Haata, c mng qu i ; Helen c l : c l khi khng khng mt mc, c l khi tin chc rng em ni c ! c l m tin tng ! C thut cho em chuyn c gi Na-uy v ni rng by gi phi hc nghim chnh vi nhng nh chuyn mn. Helen sung sng qu. y li l mt cuc sng mi s bt u vi em. Khng ch i, Ann nht nh dt em n c Fuller, hiu trng ca mt trng cho tr em ic, trng Horace Mann, Boston. Em khng cn cm na Em b gi vui mng v nng ny nhy nht khi v vn phng c Fuller. Ring phn c Ann, c cng lo s : c Fuller c th tht s dy Helen ni c chng ? - Ti rt mun gip em, c Fuller ni, khi thy v tin cy ca Helen, by gi em hon ton yn tnh v ngoan ngon. Ti cng rt sung sng m dy em. Chng ta bt tay vo vic ngay. C t ngn tay Helen trn mi c v nh vn cho em, bng cch dng vn tay, trn bn tay kia ca em. - Ti s lm nhiu c ng khc nhau bng mi v li ca ti. Em hy th phng li mi c ng y bng mi v li em, bng cch pht m t trong c hng ra. Chng ta khi s bng ting M. Em hy mm mi nh th ny. Th i ! Sau nhiu ln tht bi, Helen pht m c ting M. K , em tp ni P, A, S, I, T. C Fuller cho em theo di c ng ca mi c v li c na. C ch cho em nhiu ln lm th no pht m ch T, bng cch ly li chn vo rng. Sau mt ting ng h, Helen hc pht m c kh r rng su m khc nhau. Helen hc mi mt bi vi c Fuller. C Ann theo em lun v tham d nhng bi hc ng hu gip em lp li my bi tp c Fuller ch dn cho em. Nhng ting pht ra tn y cung hng lm cho em b Helen ng thng phi kh nhc nhiu. Chng hn ch K v ch G cng nh trong Ga . Em cng gp kh khn vi ch R v ch L . Mi bi th nht, Helen th pht m my ting, nhng c Fuller v c Ann Sullivan, mc d vi tt c thin ch, cha ai hiu c em. T t : c Fuller nh vn cho em. Ban u em hy hc nhng m cho tht r rng, nhng ch s n sau. Hin thi, ta hy th hc li ln na ch K . Helen khng mun kin nhn cht no. Nhng ch ang trong cung hng em, ginh nhau ng tung ra, nh n chim p cnh sau chn song chic lng ca chng. T lc thc dy cho n chiu ti, lc em ng xung v bun ng, em khng ngt tp luyn, th ni, lp li, ni na, ni na v khng thi. C Ann Sullivan b co bp tht khp mt v c, v Helen khng ngt r m, nm vo, phng li cho ng cc c ng ca chng v nhn thy, trn u ngn tay, my m B v P cu to th no.

C Fuller ngc nhin v vui mng trc s tn pht ca Helen. Ti khng bao gi c a hc tr nh em, c ni vi c Ann Em ham hc thi qu, tht l lng Helen ngh rng khng bao lu na, em s sc m ni chuyn vi em Mildred, em s c th gi con ch, n s chy n khi em gi, v em cng hc tp hng say. Ngy hc bi th 11 v l bi cht n. Helen c mt ngh thm kn v em tp luyn mt mnh khng cho c Ann bit s b mt ca em. Nh thng l trc mi bi hc, c Fuller bt u bo em lp li m ca cc ch. Helen tr bi ri gio s bo em ni li my ting m em pht m ng. - Gii, gii lm, c Fuller ni vi Helen, em t mt ngn tay trn mi thy, nghe nh th c ni nhng g By gi, em ch c kin nhn tp luyn ri em s t c kt qu m mn. Helen b xui hai tay xung hai bn mnh, ht vo mt hi di v chm chm, em c gng ni : Em khng cn cm na ! Ting ca em ng mt ging, ch khng c pht m tht r rng ; Helen khng bit rng c nhng m khng cn phi pht ra v chng hn em ni : je suisse ti l, thay v je suis . Ch c c Fuller vi c Ann Sullivan mi hiu em c, nhng cu ti khng cn cm na cng l mt ting c thng chi li nht cha bao gi do mt ming ngi pht ra. Helen ln ln nhiu. Trong vi ngy na, em s c mi mt tui. hn mt nm ri, em bt u hc ni, nhng ging ni ca em cn xa lm mi c hon ton. C Ann v em, luyn tp mi ngy, kin nhn, khng thi ch. Em b khng mun ni bng my ngn tay na. Em bit rng cch ni ca em khng c hon ho, nhiu ngi khng hiu em v Ann phi lp li cho h nghe nhng g em ni. Ngi g ! Ch phi kin nhn. Nhng s tn pht ca em, tuy chm lm nhng cng l bt ng. Ann nh vn trong tay em : - C ngh l hm nay chng ta lm th l ri. Hai ngi ng dy v vn vai. Nhng bui hc tp lm cho c hai u rt mt mi : c Ann phi c r bng cch phng i nhng c ng mi, li v bp tht ca cung hng, cho Helen c th nhn thc d dng nhng khc bit sau em c gng bt chc theo. Tht th c c gng n i bp tht c cng thng, nhiu khi c nhc mi nh sau mt cuc i b lu. gip Tommy C Ann li cm ly bn tay Helen, nh vn : - C c mt chuyn bun m thut cho em. l chuyn ca mt a b trai khn kh, tn Tommy Stringer. Chnh sng ngy hm y mt ci th gi n Vin Perkins v Tommy Stringer. Em ny c nm tui. Mt nm trc y, em b bnh nn m v ic nh Helen. M em cht v cha em khng th chm nom em. Cho nn ngi ta gi em vo mt vin dng lo gn Pittsburg, Pensylvanie.

Lng c Ann Sullivan se lai khi c ngh n Tommy. C t bo rng ci vin Pensylvanie c l khng vui v g hn vin Massachusetts l ni c sng bn nm kinh khng trong thi th u. C khng bao gi thut cho Helen bit thi k y trong i c. C khng mun lm cho em bun v ln ny na, c cng khng ni vi em v thi k y. C ch gii thch gin d cho em bit rng Tommy cn s gip cng nh em, Helen, cn n vy. - Phi em n n y v tm cho n mt c gio, Helen bnh tnh ni. - Phi, c Ann p. Nhng tm u ra tin cho cuc hnh trnh, n , ? Cha n khng c mt xu. - Chng ta s tm ra tin, Helen p khng do d. Em s vit th cho tt c bng hu em v xin h gip Tommy tin. By gi Helen vit th rt d dng v thch th v em c mt my nh ch. Ta bit rng my ngi nh my nh khng bao gi nhn ch. V th nn s m la ca Helen khng lm cho em bt tin khi em ngi trc mt bn my, nhng em khng th c li ly c. C Ann c phn s lm vic y thay em v sa li. p li, Helen nh my th ca c v vic ny cho Ann v mt c ln na li mt mi lm. Khi ngi trc bn my Helen t bo rng em c nhiu may mn, rt nhiu may mn hn Tommy Stringer. Em c c Ann lun lun gn bn em. Nu khng c c, em s ra sao ? Em rng mnh Helen khng bao gi ngh n my nm giam hm ca em na, trong khi em tht vng no n v cng khng th t by t ni kh, ni lo s, s c n ca em, bi v em khng bit my danh t din t nhng tm trng y. C Ann n v bin i i sng ca em. Helen hoc, n a, ci vui nh tt c tr khc. Em ch c rt thng minh hn a s tr em cng tui. Chng bao lu na, cng lun lun nh my ngh h, em s cng c Ann tr V Tuscumbia. Khi trn xe bc xung, em c th cho mng cha m em, ni chuyn cng ng b, thut cho h nghe em lm g, nhng tin b ca em, nhng g em c. Em c th chi vi Mildred, vi con Lionne, mi ln em gi l n n ngay. Ni nng tri, c con la nh tn l Neddy. Ma h trc , Helen hay n a bt k mt mnh con Neddy, v ch Mildred i chi trong chic xe. - Chng ta s chi li vo ma h ny, em t bo, ngh n nim y, em ci vui v. Helen cha va em em i do chi trong chic xe la, em cn lm hay hn na ! em ci nga ! Con nga con ca em, mang tn Hc m , tn mt con nga ni danh trong vn chng nhi ng nc M. l mt con nga rt hin v c tp luyn thun thc. N bit rnh mch my con ng mn trong cnh rng gn bn nh v thng khi c Ann th cng nga v cho Helen ngi ln lng Hc M rong chi. Helen rt yu mn con nga nh ca em, em hnh din m bit ci nga. l mt trong nhng vic m em khng bao gi nn lm, mt trong cc vic m ngi ta cho l bt kh , lm cho my ngi quanh em ngc nhin v khm phc v tt c nhng ai nghe n tn em, trn khp th gii. Khc con ch ci t trn Tuy nhin c b gi thch con ch ci Lionne hn con nga Hc M. Lionne l mt con bn vui v, mn yu v ci m. Mi khi n gp li Henlen trong k ngh h, n nhy b ln em, lm em sut t nga, lim em, chy t pha v sau cng l nm di chn em. Helen t bo : - Khng phi l lc nh n con Lionne, em h thn v cha vit bc th, trong lc t tng ca em v vn v pha Tuscumbia.

Em cho t giy vo my v sp sa nh khi c Ann em cho em mt bc th ca m em. Helen lin c, nhng my ngn tay em va a qua vi hng ch ni em lin khc a ln. i m rn ra nc mt, em trao bc th cho c Ann. C ny lin hiu ni bun ca em b gi : b Keller cho hay con Lionne cht. Lionne tr thnh mt con ch to sa rt ln ting lm cho ai ny u khip m. S tht, n l con th hin nht th gian, nhng khi n rt theo xe ht tc lc, n lm cho nga s hi. Mt vin cnh st, s n gy tai nn, h n bng mt pht sng lc. M bit rng tin ny s lm cho con bun lm b Keller vit. Helen c gng bnh tnh v cm nc mt, nhng thnh lnh em cm lng khng ng nn cng khc ln v n mnh trong vng tay c Ann. C Ann nh nhng cm ly tay em : - Helen, em khng nn qun rng em phi vit th ngi ta gip Tommy Tommy c c v kh s. Helen hiu r iu c Ann mun khuyn nh em : ng ngh n mnh, hy ngh n k khc. Em lau nc mt, mn ci khn ca c, v khn em t, ri can m tr li bn my. My ngy sau, em vit nhiu th. Mt trong my bc y gi cho ngi bn tng em con Lionne, Helen ni : - Nu ng cnh st vin bit n l con ch hin th no, ng s khng git n. V Helen rt ni ting, nn tai nn ng thng ca con Lionne c thut trong tt c cc bo. Chng bao lu, Helen bt u nhn c c l th, ngi ta biu em mt con ch khc, hay mt con mo, hoc tin bc mua con ch p nht th gii . Gi Helen n trng chng ? My th y t cc tiu bang ca M quc n, c Anh quc na. Th rt l nng hu, y cm tnh, nhng d nhin khng th hi sinh cho con Lionne ng thng, v lc y Helen khng mun thay con th yu mn cht no. Nht l Ann v Helen ly lm bi ri vi my s tin nhn c. Hai ngi s dng lm g y ? Helen hi : - Sau ta li khng dng n gip Tommy Stringer ? - l mt kin rt hay, c Ann cng nhn. Nhng, nhng ngi gi tin cho em l mun em dng ly mua mt con ch khc. H s khng hi lng lm nu em khng dng n nh h mong mun. - Em s vit th hi h, nu nh th c pht h khng. Nu qu vy th l qu. K t hm nay, em s bo nhng ngi c mun biu em tt c th vt trn th gian, l ch gi tin gip cho Tommy m thi. Helen, cn l mt c gi nh mi mi mt tui, mi ngy dng nhiu gi vit th giao dch ca em. Rt nhanh chng, em nhn c tin em Tommy n vin Perkins v em y c th hc ring vi mt gio s chuyn mn. Tommy l mt cu b d thng, nhng em khng bao gi t c mc hc thc cao xa ca Helen. Em khng thng minh bng Helen v khng c ci ch hc hi phi thng, c tnh ca Helen. Em hc dng c ng php ch ni v sau , em sng nh ngh ng sch bng ba cng. S Helen hng say hc hnh bt u t cho c Ann mt vn . Chnh c ch n trng c su nm. Helen khi s theo kp c trong nhiu mn. Em tm c nhng sch Php vn bng ch ni trong t sch vin

Perkins. Em nht nh t hc ch Php. Em cng c mun hc ch La-tinh v Hy-lp v, vi s h tr ca c em, em c nhiu chuyn thn thoi vit li cho nhi ng. Khi hai ngi v n nh ngh, ma h , c Ann ni vi b Keller : - Chng bao lu na, Helen s cn c mt ngi hc thc hn ti ng gip em trong vic hc. B Keller hong ht, vi v hi : - C l c khng b con b ch ? Ann ci v p : - Chc chn l khng. Nhng ti ngh tt hn l em phi n trng vi nhng tr khc. B Keller hi : - Lm sao c ? N khng nghe ng gio ni, n khng thy ng vit g trn bng. - D nhin l ti phi i vi em, v ti ln lt nh vn tt c cho em. Em c th lm bi trn my nh ch. Ti chc em s c kh nng tr bi trong lp. Em khng chu ni bng ngn tay, em ni bng ming v tin b nhiu. D nhin l cn hi kh hiu em ; nhng cc gio s s mau quen vi ging ni ca em v iu s rt tt cho em. - Chng ta khng phi ly quyt nh ngay by gi, b Keller d dt bo, b khng mun ni rng b thy kin c Ann k hoc v b s lm thng tn n c. C Ann ng : - Chng ta cn ngy gi, ngh h mi bt u. Tuy nhin, k t by gi ti s tm mt ci trng thch hp vi chng ti. C Ann ri mi hin l ni c ngi l cny vi b Keller v tr vo nh. C c gng khng cp n mt vn m mi ngy lm cho c cng thm bi ri : tnh trrng i mt c. Nu Helen i hc, em s cn dng rt nhiu sch mi v trong s y, rt t c dch ra ch ni. Trch nhim y c Ann phi m ang. C s phi hoc chp li bng ch ni, hoc nh vn ln hi trong tay Helen. Trong hai trng hp y, d nhin l c phi khi s c my sch ; nhng, th lc ca Ann Sullivan l rt km, cng yu thm my lc sau ny. Helen bit rng i mt c em mt mi nhng em khng r s nghim trng ca trng hp c. Ti s c gng trong thi gian cn thit , c Ann t bo ; c khng bao gi ngh n mnh, nhng lo n s tn pht ca em b. Ngy kia, ti s vo i hc Ma thu y, khi Helen v c Ann tr li Boston mt tht vng ln lao ch i em. Trong lc ngh h, em nht quyt tr thnh mt i vn ho v em c sng tc mt truyn ngn nhan l L thu . Truyn vit va xong, Helen c cho c Ann nghe. Em b rt bn khon, rt hnh din, v cng bc hn, mi khi c gio ngt li em sa mt li c sai. Trong ba n chiu, tt c gia nh c quyn thng thc L thu . V mi ngi ng thanh tuyn b rng l mt ng vn kit tc. Mt bn hu hin din lc y hi Helen em c c truyn y trong mt cun sch chng. - chi vy, Helen tc th p li bng ci ging cn vng v ca em. l mt truyn ngn em vit cho ng Anagnos.

Helen chp li bn truyn ri gi tng bc s Anagnos ngy sinh nht ng. Do li khuyn bo ca b Keller, tn truyn L thu c thay bng mt tn khc Vua Frimas . Helen , c c Ann thn mn i theo, bn thn gi ci truyn qu bu ca em. ng Anagnos nhn c rt vui mng v ngc nhin trc ti nng mi ca Helen. ng gi cho em mt bc th cm n v ngi khen cm ng, v n hnh truyn Nh vua Frimas vo mt trong my tp ch ca Vin Perkins. t lu sau, n ngy tu trng. C Ann v Helen cng nh mi nm t y, tr li thnh Boston lc y thi bi kch xy ra. Mt trong cc c gi Tp ch ca Vin Perkins nhn thy qu tht rng truyn ngn Nh vua Frimas i vi anh c mt v mang mang c ri v anh tm thy c mt truyn ngn ca Margaret Canby, ta l My b tin Framas , c ng, trc khi Helen ra i, trong mt quyn sch nhan Birdie v cc bn hu n . Hai truyn ngn y ging nhau n i khng th cho l s ngu nhin c. Gii thch th no ? Vy phi gi thit rng c ngi thut cho Helen nghe truyn ca Margaret Canby. Ngi l ai ? C Sullivan chng ? V a b phm ti o vn C Ann cc lng lm. Tuyt i c khng nh c khi no thut truyn My b tin Frimas cho Helen. V li, c khng bit g v truyn ngn y. iu lm cho c bn khon hn na l s bun ru ca Helen. Khi em phi gii thch ai sng tc truyn hay m em ly lm hnh din v, gh gm thay, ngi ta cn nghi em n cp , Helen khc a ln. Ann Sullivan buc lng phi cho Helen bit em b nghi ng ; v tt c Vin Perkins u si ni v bc s Anagnos rt mun lm cho ra l trng en. Bn thn ng hi Helen, d nhin bng vn tay v tc th ng tin tng ni s thnh tht ca em. Th y th lm sao m gii thch s ging nhau l lng gia hai bn truyn ? Nh s gip ca bc s Bell, ng ny rt thng mn Helen v lo s vic ny lm cho thn kinh a b b xc ng, c Ann m mt cuc iu tra tht s. Sau nhng cuc tm ti lu di v kin nhn, c tm thy mt b bn ca gia nh Keller, b Hopkins, c cun sch ca Margaret Canby trong th vin b. B nm trc y, trong k ngh h, b ny c nhn Helen n v gi em c mt mnh, v c Sullivan phi Boston vi hm chun b cho vic Helen n Vin Perkins. B Hopkins nh r c thut nhiu truyn tch cho Helen (bng vn tay m b rt tho) v b ngi Helen bun chn vi b, trong lc c Ann vng mt. B tin rng c c truyn ca Margaret Canby cho Helen, nhng chnh b cng nh l m thi. Thi k y, con b Helen ng thng mi va bt u tip xc vi ngi khc v ngc nhin khi tm bit c iu mi, gi su trong k c em cu chuyn hay ca Nhng b tin Frimas ; ri em qun bng i, hay t na em cng tng qun, v d nhin em khng c mt giy pht no ngh rng em o vn khi em tn dng kh nng vit truyn L thu . Khi bc s Anagnos hay rng Helen bit truyn Nhng b tin Frimas ba nm trc, ng hon ton x min cho em. Trong ba nm y, Helen hc bit rt nhiu vic, c gng rt nhiu, thnh ra thi gian y k bng hai, bng ba. Nu qu c o vn, th n hon ton v thc.

Helen c an i khi thy s thnh thc ca mnh c cng nhn, nhng khuynh hng vn s ca em b lung lay d di. Tuy th, sau ny em s vit tt c mt quyn sch m khng nh g c Canby ht. Em b gi c tnh vui v qu, hot ng qu dng li lu trn mt cm gic phin lng. C Ann khng kh khn lm thay i nim ca em v trong thi k Boston, c dt em i thm nhng bng hu Wellesley, mt vin i hc tr danh ca thiu n, vng ph cn thnh ph. Helen dng nh rt thc mc khi bit Wellesley dnh ring cho thiu n. Trong lc hai ngi do chi quanh bi c, c Ann t cho em my ngi nh, phng c ca n sinh vin v gio s, nhng ging ng dy hc, v nhng sinh vin tin n t nhm nh, tay cp sch. Chiu hm y, trong ba n, Helen lm mi ngi ngc nhin khi em tuyn b : - Mt ngy kia, em s vo i hc m l i hc Harvard. Tt c nhng ai c sng Boston u bit Vin i hc Harvard, lp ti mt thnh ph k cn l Cmabridge. Dn thnh Boston v cng hnh din v Harvard. Mt trong nhng ngi hin din hi Helen v sao em khng mun v Wellesley. Khi c Ann nh vn cho em cu hi , Helen p : - Bi v ni ch c nhng thiu n ! Mi ngi u ci v khng ai cho li tuyn b ca em l nghim chnh. Dng nh ngi ta khng th tnh cho em vo mt Vin i hc no c, vi hai ci tt nguyn ca em. Trong toa xe ch hai ngi v Boston, c Ann cm ly tay Helen v hi : - Em cng ca c, v u em c ngh rng em s vo i hc Harvard. Vin ny dnh cho thanh nin, v ch cho con trai m thi. C mt vin i hc cho thiu n, lin h vi Harvard, tn l Radeliffe. My thiu n hc ni tng hc Harvard v c cng gio s vi thanh nin. - Th th, chnh ni l em s vo hc Helen ni. C Ann v nh ln vai em. Biu hin cm tnh y nh c ngha Em lm cho c vui thch nhng em l qu . Helen hiu c r lm. C Ann i sang chuyn khc lm em b qun lng nhng c ngh rng : - Em b m c mi mt tui ! Lc em n tui vo i hc, em s qun vic ny ; nhng trong lc i ch, ti phi tm cho k c mt ci trng cho em em tip tc hc. Vic y khng phi d m tm c mt trng hc nh vy. C Ann phi mt ht ba nm mi tm ng mt hc ng thch hp. Sau cng c chn trng Wright-Humason, mt trng c bit cho ngi ic cm tai New-York. - Hc sinh y cm ic nhng khng m, c Ann ni vi b Keller. Tuy nhin, ti chc rng Helen c th hc c. Cc gio s s dy em ci thin cch ni ca em v h cho php ti d bui hc ca em ng ti c th nh vn tt c trong tay em. Helen c mi bn tui khi em vo trng Wright-Humason New-York. Nh li c Ann tin on, em thnh cng m mn trong s hc. Gio s ting c, c Reamy bit dng vn tay v c sn sc c bit Helen, em tn pht rt mau v trong vng mt nm em c gn tri chy ting c. Gio s Php vn, c Olivier, khng bit vn tya. Helen ly ngn tay r nh trn mi c m c, v s y kh hn nhiu. Tuy nhin, em b gi rt thch c cun Le Mdecin malgr lui (Lng y bt c d) ca Molire.

Ch c ging c ca Helen cha ci thin, mc du cc gio s trng Wright-Humason chuyn mn dy ni v c trn mi : nhng Helen ch c thy bng my ngn tay mnh, tht l bt li cho em i vi my hc sinh ic, nhng my em y li c th quan st c ng i mi gio s chng. Helen ch thch ton hc phn no thi. Em mun on m gii p my bi ton hn l suy lun m tm ra. Tri li, em rt thch a l, nht l a lh hnh th : s to thnh sng ngi, ni non, nhng cu to a cht, nhng lung gi, nhng loi my khc nhau, tt c my iu c ngha i vi em. C l, k nim nhng gi pht em tri qua gn bn c Tuscumbia c nh hng vi em phn no. Cng c iu chc rng em b l a khng thy v khng nghe, yu thch thin nhin v rt nhy cm i vi nhng thi tit, khng kh khc nhau. Nh loi mo, em cm thy cn ging, v em cng nhn nhng lung rung ng m thng nhn khng hay bit. Trong thi gian hai nm em sng New-York, em du ngon nhiu ni vi c Ann Sullivan. Mi ngy hai ngi n Central Park cng vin tr danh New-York lm cho Helen thch v cng, v ni em gp li tt c nhng g em thch : mi hng ca hoa, s m du ca mm non, sng m mt m. Ma xun, hai ngi thc hnh nhiu cuc du ngon xa v nhng cuc chi thuyn lu trn vnh Hudson. Sau hai nm y, c Ann nht nh cp nghim chnh vi Helen vn trng i vo i hc Helen thng ni n v lun lun nhc li : - Em s vo Radoliffe. C nn ph vui chng ? C Ann suy ngh rt nhiu ti vn . C lun lun ngh rng nn i vi Helen cng ng nh bt c mt tr em no khc. C ght lm k ph m, v khng v mt vic g trn i ny m c lm cho Helen tht vng, Helen m c khm phc v tn thnh ch thc hnh, nhng li phi tuyt i lm cho em hiu rng mt c gi m, v cm ic gn nh khng th vo i hc c. Chm ri, c nh vn trong tay Helen : - Trc ht em nn hiu r rng, ni trng trung hc, ngi ta khng k cht no v tnh trng em m v ic. Em phi hc hnh nh my a khc. Vy, em phi hc vt v hn nhiu, c l bng ba ln my a khc. Helen rt bn tay mnh bng mt c ch nng ny, em ni : - Em c th hc bng ba ln my a khc Em khng thiu nng lc v ch u ! C Ann nh nhng cm li bn tay em. - C bit, em yu mn. Nhng em phi bit rng nhng ni kh khn ang ch i em, cha bao gi em gp phi.Tt c my thiu n khc nghe v thy. Ti bit my a tr trng em cng khng m, nhng chng n ic nh em. Nu cc em y va thy v nghe c, em s rt kh khn m hc bng mc chng. - Vy, em phi v tc th trong mt trng m hoc sinh thy v nghe, Helen cng quyt ni. C Ann li ni : - Mt chi tit khc rt quan trng : vo i hc Radeliffe rt kh khn cho mi ngi. Chng ta khng chc cht no h thu nhn em. - Ta cng c th xem sao ? Helen khng c nim no v gi tr tin bc. Em khng nhn bit my may no v nhng hc ph rt ln i hc. C Ann, ring phn c, ngh n cho c hai.

Thn ph Helen khng giu. Ngi ta gi ng ta i y (v ng c chin u trong cuc ni chin gia min Bc v Nam Hoa K. ng ng v pha ngi Nam, ng hng ca ng), nhng tht s ng l k gi. ng l ch bt mt t tun bo nh Alabama v khng bao gi ng kim c nhiu tin. t nhiu nm, ng khng tr lng cho c Sullivan. Chnh c bt buc ng nh vy, vin l rng v c qu thng em b nn khng th gip em nhng vic c th lao ! Tt c vic y, Helen khng bit. Em cng khng bit rng chnh nh s ho hip ca mt trong s cc bng hu em m em c hc ni Trng Wright-Humason. New-York, Helen kt giao cng nhiu bng hu khc. Mt s ngi y giu lm, vi ngi khc t giu hn, nhng h ni danh. Trong s c i vn ho Mark Twain. Helen rt thch sch ca ng, nht l Tom Sawyer v Huckleberry Fian. Khi tt c bng hu New-York hay tin Helen mong mun vo i hc trn ht mi s, nhng gia nh em khng c phng tin cho em, Mark Twain ni : Phi lm mt ci g ! V tt c hp li thu gp s tin cn thit. Ta nn ghi nhn rng, ngy nay cng cn nh vy, hc ph i hc Harvard rt t, t hn trong mt i hc Php rt nhiu. Vn tin bc gii quyt xong, Helen phi qua mt cuc thi v i hc. Nhng cuc thi vo i hc Radeliffe cng ging nh vo i hc Harvard, ngha l kh v cng. C Ann cho rng Helen phi chun b my cuc th trong mt hc ng ti ho. D nhin khng c mt trng no c mt trnh hc thc dng cho hc sinh cm ic hay m la. Khng bao gi mt sinh vin no bt li trm trng nh Helen li toan vt qua ci hng ro ca Radeliffe, cng khng vo mt trng d b v i hc. C Ann bn vn ny vi my bng hu ca Helen, h hp nhau i th hc ph ca em. Vi ngi nghi ng kt qu m Helen c th t c trong mt trng i hc m tt c sinh vin u tuyt i bnh thng. - Nhng em s vp phi ci kh khn y khi em vo i hc, c Ann ni. Tt hn l em bt tay vo vic tc th. Nh th, ta s thy em c kh nng hay khng. Sau khi ving nhiu trng, c Ann chn Trng N Cambridge chun b cho hc sinh thi vo trng Radeliffe. Trng ny nm gn Vin i hc, th th gn Boston. Trong mt hc ng tranh cng hc sinh khc. Mt bui mai thng 10/1896, my hc sinh lp c ng vi gio s Frau Grote nhn mt cch rt ch v t m mt thiu n mnh mai vo lp. Lc y Helen c mi su tui, em c b tc mu hung v qung. Mt thiu ph tr p, y phc chnh t i theo em. Thnh thong c r nh tay thiu n dng nh dt em i. Tuy nhin, em hc sinh mi khng vng v cng khng ngng nghu. Em bc i, dng iu uyn chuyn c bit v em c i mt xanh p . Phi ng gn quan st em mi nhn thy mt em dng nh lun lun nhn ngay ti trc, chm chm v mt khng h thy. Helen Keller v Ann Sullivan ln u tin vo mt hc ng m Helen l hc sinh tn tt duy nht. Tt c thiu n u bit chuyn em v khm phc em. ng hiu trng, Gilman, gii thch vi h rng :

- Phng th duy nht cho em tng hc c l phi c ngi t t nh vn trong tay em. V th m c gio em, c Sullivan, s n trng vi em. Cc em s rng c Sullivan gn nh lun lun cm ly tay Helen trong bn tay c. L v c nh vn tt c ch cho em. C thay em nghe v thy. ng Gilman cng gii thch cho hc sinh bi lm th no Helen hc ni c. ng ni : - Trong lp, em s tr bi nh mi ngi. Lc u, ting em y c v k d. Chc cm em s kh hiu em y. Cc em s quen thuc nhanh chng v sau mt thi gian, s hiu d dng. D nhin, cc gio s l nhng ngi u tin c bo tin v trng hp c bit cc ng s gp. Cha mt v no phi chm nom mt c hc sinh m v ic. Sau khi Helen n, ng hiu trng Gilman v Frau Grote, gio s c ng, hc cch dng vn tay. Nhng b Frau Grote khng my snh chnh t ch Anh thnh ra c lp, k c Helen, c Sullivan v chnh b Frau Grote na, rt vui khi gio s ni chuyn vi c hc sinh m lm nhng li v thc. Helen rt gii ting c. Em cng c hc thc kh cao v Php vn v em hc ch La-tinh trong su thng. Em c v dch quyn Bnh lun ca Csar. Trong nm u em hc Cambridge, em cng c hc s nc Anh, vn hc Anh v d nhin ton hc. T trc n nay, Helen cha h theo mt chng trnh tht chnh xc. Tuy nhin, my gio s em thn phc hc thc Ann truyn dy cho em, nht l v Anh vn, v h nhn thy em rt tin xa trong mn y. Cuc thi mi su ting ng h Cc n sinh vin ca trgn Cambridge sng trong nhng ngi nh nh gn trng. C Ann v Helen trong mt ci nh hi ln hn, chung vi nhiu thiu n khc. Nh y trc kia thuc v ng William Dean Howells mt nh vn ni ting m Helen gp New-York. Cc thiu n rt mn Helen v c gng lm cho i sng em d chu. Lc u, khng c no ni chuyn vi em c. Vi c hc vn tay vi mt thin ch ng khen, nhng s c gng ca cc c nh vn trong tay Helen cn hi vng v. Helen ci vi h v nhng li h lm, v thng khi em on hiu h mun ni g. Em tham gia c gn ht cc cuc chi ca h nh c Ann tp em chy, phng ti khng s, v vi cc bn em thc hnh nhiu cuc du ngon xa. S hc ca em cha li cho em t thi gi. C Ann khng lm khi c tin on rng em s phi hc gp ba ln hc sinh khc. C rt nhiu bi phi lm, th l mt cng vic nng nhc cho c Ann v Helen. Qu nhiu sch phi c v rt t c in bng ch ni ! C Ann t hi i mt au n v yu km ca c c cho php c cn tip tc c lu cng vic nng nhc m c m ng khng. C khng d hi cng ai c, v c tt c nhng sch m Helen cn dng ri c th nh vn li cho em. My gio s ln ln quen ging ni ca thiu n v em c th tr bi trong lp nh cc n sinh khc. Ni nh, Helen lm bi mnh trn my nh ch. Trong nm u, Helen thnh cng m mn. Nm th nh, km rc r hn nhiu. C Ann khng tm c nhng sch ton ch ni thnh ra hc thc em bt u chm tr. Cui cng, ngi ta quyt nh cho em ri khi trng v cp cho em mt gio s n tp, l mt thanh nin tn Merton S. Keith.

Helen ly lm tht vng m ra khi hc ng. May mn thay, my bng hu em, gia nh Chamberlin, mi em vi c Ann n, ni Hng tri , mt nng tri l ni h hng nhiu cuc ngh h sung sng. Hng tri c ci tin li l gn Boston. Gio s n tp, ng Keith, ti lui rt d dng bng xe in. Nh ng Keith, Helen bt li c s chm tr ca em v sau mt nm ri, em sn sng ng u vi cuc thi gay go v i hc Radeliffe. Cuc thi ny ko di nhiu ngy. C tt c mi su gi thi. Mi hai gi cho nhng mn thi cao ng. u c phi vin c bit ca Havard mang n cho Radeliffe. Mi th sinh lnh mt s. Helen c s 233, nhng thiu n khng th gi c s nc danh v em phi dng mt my nh ch. C Ann Sullivan khng c quyn theo em vo phng thi. Chnh ng hiu trng Cambridge, ng Gilman nh vn my cu hi cho em bng vn tay : Helen lp li ln ting my cu y ng hu chc chn hiu r. K em nh my my cu tr li v ng Gilman nh vn li cho em, l phng php duy nht cho em c li . Lc y, em sa i nu em cho l cn. Tt c mn thi Anh vn, Lch s, Php vn, c ng, La-tinh, Ton php u c thi mt kiu nh nhau. Mt mi v lo s, Helen cng c Ann tr v Hng tri. t lu sau, tin vui a n, Helen c chm u hon ton trong cc mn thi. Gng cng ht sc Phn khi v thnh cng, Helen tng rng s v i hc Radeliffe chng cn kh khn g na. Mi s khng qu d dng nh Helen c mong u. Cc gio s i hc Radeliffe nht quyt chng li s thu nhn em vo i hc ! Tin y lm cho Helen v c Sullivan tht vng. Cc gio s khng th chp nhn rng mt thiu n m v ic c kh nng theo hc trong i hc. H ngh cho em d thnh vi mn hc d hn h, vi t cch l thnh gi t do, song nht l em khng c thi chim vn bng. Khi mi ng