tieu luan1

8/17/2019 tieu luan1

1/85

PHẦN 1: ĐẶT VẤN ĐỀ

Môi trường là một vấn đề nóng bỏng. Sinh thái, tài nguyên môi trường đã và

đang b !há h"y một #á#h nghiêm tr$ng t%ng ngày t%ng giờ v&i t'# độ th(ái hóanhanh #hóng.

)(ài người hi*n nay đang !h+i tr+ giá #h( nhng g- mà #á# nư !hát trin đã

làm đ'i v&i môi trường #á#h đ/y hàng tr0m n0m. 1( đó nh/n l(2i đã và đang 3

th4# đư5# r6ng, n7u #á# vấn đề môi trường 8hông đư5# 9:m 9;t, đánh giá đ


2/85

nhiEm môi trường, t% đó đưa ra nhng JN đ(án về 9u th7 ô nhiEm h(V# 9á# đnh

đư5# đ'i tư5ng g/y ô nhiEm #


3/85

PHẦN II: NỘI DUNG

A.Cơ sở khoa học :

I. Gii !hi"# ch#$% &' ch( !h) si$h học *+i !,-$%:

1. /h0i $i"* &' ch( !h) si$h học *+i !,-$%1.1 Những khái niệm về sinh vật chỉ thị

1.1.1 Khái niệm về môn học

[% l/u #á# nhà 8h(a h$# thuộ# #á# #huyên môn 8há# nhau đã @I JDng nhiều

l(ài thN# vHt !hD# vD #h( #ông tá# #huyên môn \b+n đ đa #hất, !h/n b'

8h(áng @+n, !h/n l(2i đất,]^

_hi nghiên #4u môi trường nhHn thấy` nhng @inh vHt b #á# #hất g/y ô nhiEm

h(V# #á# #hất tN nhiên #ó nhiều tr(ng môi trường tá# động, #ó th biu hi*n

nhng Jấu hi*u JE nhHn bi7t.

á# 8iu tá# động #"a môi trường lên @inh vHt #ó th uan @át b6ng mFt thường

h(V# ua một @' biu hi*n @au`

Chng thay đOi về đa J2ng l(ài, thành !h


4/85

R'i tư5ng @inh vHt` là @inh vHt #hG th môi trường, #ó th là #á# l(ài @inh vHt

h(V# #á# tH! h5! l(ài.

á# điều 8i*n @inh thái #h" y7u là #á# y7u t' vô @inh` àm lư5ng #á# #hất Jinh

Jư>ng, nhu #


5/85

[h:( !h+n 4ng #"a #/y trng v&i ánh @áng, #ó nhóm`

/y ôn đ&i

/y nhi*t đ&i

/y á nhi*t đ&i

Nhiệt )*.

[r(ng một !h2m vi nhất đnh, nhi*t độ #àng t0ng th- #àng làm t0ng độ !hát trin

#"a @inh vHt.

Sinh vHt #ó th !h+n 4ng v&i nhi*t độ b6ng nhiều h-nh th4# 8há# nhau.

Nưc v' )* m.

Cư #ó vai trZ rất uan tr$ng đ'i v&i @inh vHt. Cư tham gia và( tất #+ #á#

h(2t động @'ng #"a @inh vHt.

Wh/n l(2i th:( m4# độ !hD thuộ# và( nư, gm`

Sinh vHt ? nư` #á, thN# vHt th"y @inh,]

Sinh vHt ưa m #a(` lQa, #ói, lá#,]

Sinh vHt ưa m v%a` t7#h, trng thi7ty7u #


6/85

Ra lư5ng` C, W, _

[rung lư5ng` a, Mg, S, Si

Pi lư5ng` o:, Mn, u, pn, q(, M(, l...

Môi trường mất #/n đ'i hàm lư5ng #á# #hất 8h(áng #ó th Jn đ7n g/y r'i l(2n

uá tr-nh tra( đOi #hất làm @inh vHt mF# b*nh và làm +nh hư?ng 9ấu n0ng @uất,

!hm #hất #/y trng.

1.1.3.3. Kh9 n:ng th5ch nghi c!" sinh vật khi môi trường th"+ );i

SN !h+n hi #"a @inh vHt đ'i v&i tá# động t% môi trường`

Sinh vHt !h+n 4ng lên tá# động #"a môi trường b6ng f !hưXng th4#` #h2y tr'n

\động vHt^ và thK#h nghi.

SN thK#h nghi #"a @inh vHt #ó th là thK#h nghi h-nh thái h(V# thK#h nghi Ji

truyền.

[hK#h nghi h-nh thái 9+y ra tr(ng @u't thời gian @'ng #"a #X th @inh vHt Jư&i

tá# động #"a #á# y7u t' môi trường.

[hK#h nghi Ji truyền 9uất hi*n tr(ng uá tr-nh !hát trin #á th, 8hông !hD

thuộ# và( @N #ó mVt hay vFng mVt #"a #á# tr2ng thái môi trường, đư5# 9/y JNng

và #"ng #' b?i #á# y7u t' Ji truyền.

qi7n động @' lư5ng`

suá tr-nh bi7n đOi 9+y ra J( tá# động ngu nhiên #"a #á# y7u t' môi trường, #h"

y7u là J( y7u t' thời ti7t và 8hK hHu.

ó th +nh hư?ng lên @' lư5ng #Yng nư #hất lư5ng #á th trN# ti7! h(V# gián

ti7! ua @N thay đOi tr2ng thái @inh l3 #"a #/y, th4# 0n, h(2t tKnh #"a thiên đ#h.

1iEn th7 @inh thái và tá# động đ7n @inh vHt #hG th môi trường`1iEn th7 @inh thái tá# động làm bi7n đOi môi trường @'ng g/y rat hay đOi u


7/85

Cguyên nh/n bên ng(ài` ba( gm #á# y7u t' t% bên ng(ài tá# động lên S[

làm thay đOi nó, g/y nên ng(2i JiEn th7.

[á# động làm bi7n đOi #"a môi trường g/y +nh hư?ng trên #X th @'ng #ó th

uan @át`

Chng thay đOi về thành !h


8/85

thK#h nghi v&i điều 8i*n ô nhiEm này và @' lư5ng #á th #"a #h4ng tr(ng một

JXn v th tK#h.

Wh/n l(2i th:( nghành @inh vHt.PK JD, người ta !h/n ra` vi @inh vHt #hG th, thN#

vHt #hG th, động vHt #hG th.

Wh/n l(2i th:( nhu #


9/85

Chờ tKnh #hất #"a SP[ #ó th @I JDng 8h+ n0ng tK#h tD #á# #hất ô nhiEm tr(ng

#X th và giá tr biu th tá# động tOng h5! #"a #á# y7u t' môi trường lên @inh

vHt đ đánh giá môi trường thuHn l5i và hi*u u+ hXn @( v&i !hưXng !há! l3 hóa

h$#.

1.1.A. (i/- ch-n )B chọn sinh vật &'m chỉ thị sinh học

• Sinh vHt đã đư5# đnh l(2i r ràng.

• 1E thu mu tr(ng tN nhiên, 8K#h thư v%a !h+i.

• ó !h/n b' rộng \!h/n b' t(àn #


10/85

1.3.2. Einh vật t5ch t%

SP[ 8hông b bi7n đOi tr(ng môi trường b ô nhiEm J( #ó 8h+ n0ng đV# bi*t

tr(ng vi*# tK#h tD nhng l(2i #hất g/y ô nhiEm nhất đnh tr(ng mô v&i hàm

lư5ng #a( hXn nhiều @( v&i môi trường.

P- vHy @inh vHt tK#h tD 8hông #hG #ó 8h+ n0ng #hG th #h( môi trường nhất đnh

mà #Zn JE b !hát hi*n hXn ua nhng !h/n tK#h hóa h$#.

[r(ng @' nhng @inh vHt l(2i này rêu thường đư5# @I JDng rộng rãi nhất, t+(,

thN# vHt l&n #Yng thường đư5# @I JDng, #á và động vHt 8hông 9ưXng @'ng #Yng

#ó th @I JDng.

1.3.3. Einh vật th:m $6 v' c9nh GáD

Sinh vHt th0m JZ và #+nh bá( là nhng l(ài @inh vHt b+n đa đXn l, #ó 8h+ n0ng

th hi*n !h+n 4ng #ó th đ( đư5# đ'i v&i #hất ô nhiEm.

Sinh vHt th0m JZ và #+nh bá( đư5# @I JDng như một #hG th #+nh bá( @&m về @N

#ó mVt #"a #á# #hất ô nhiEm tr(ng môi trường.

1.


11/85

hG @' thi7u hDt l(ài` đư5# 9á# đnh tr(ng trường h5! #ó @' li*u 8h+( @át đnh

8- về thành !h


12/85

1.L. Chỉ s tương )Mng

hG @' tưXng đng là @N @( @ánh độ !h(ng !hQ l(ài t2i hai đim thu mu 8há#

nhau, tr(ng đó một đim đư5# 9:m làm đ'i #h4ng.

ó nhiều #á#h tKnh #hG @' tưXng đng, nhưng thông JDng nhất !hưXng !há! tKnh`

#hG @' S(r:n@:n \^ h* @' …a##arJ \…^ #hG @' tưXng đng u


13/85

Pà( #u'i th7 8c ‡, nghiên #4u về ô nhiEm h đã bFt đng nà( đó vàvi*# #hn đ(án Jinh Jư>ng thN# vHt ua lá thường #h( 87t u+ đáng tin #Hy.


14/85

[r(ng @u't th7 8c fw, nhờ hiu bi7t về +nh hư?ng #"a ô nhiEm hu #X lên #á#

u #h4# n0ng nội ti7t ? u


15/85

[hN# hi*n 8hóa nhHn Ji*n biu hi*n trên thN# vHt 8hi môi trường đất thi7u

Jinh Jư>ng.

Ch-n #hung vi*# @I JDng #á# SP[ đ uan trF#, đánh giá môi trường #Zn rất

m&i đ'i v&i nư ta.

2.2. T"i tr6 c!" chỉ thị sinh học trDng nghi/n cF-U )ánh giá v' V# &I môi

trường

2.2.1. T"i tr6 c!" chỉ thị sinh học trDng )ánh giá môi trường

SN thi7u h(V# th%a Jinh Jư>ng, #ó #hất ô nhiEm tr(ng môi trường, g/y +nh

hư?ng l&n đ7n t-nh tr2ng @inh trư?ng và @4# @+n 9uất #"a thN# vHt làm trên lá

thN# vHt 9uất hi*n nhng Jấu hi*u bất thường` #/y #Zi #$#, vàng lá, màu tKa, mất

màu, h(2i tI ] 1Na và( nhng Jấu hi*u nêu trên ? thN# vHt #h( !h;! đánh giá

nhanh, r tiền và hi*u u+ hXn về nhng #hất g/y ô nhiEm ? #á# nng độ 8há#

nhau @( v&i #á# !hưXng !há! hi*n đ2i 8há#.

[r(ng nhng trường h5! #


16/85

ó nhiều !hưXng !há! 9I l3 ô nhiEm _)C tr(ng đất \ đà( đất ô nhiEm đi #h(n

lấ! #hd 8há#, rIa đất, #' đnh #á# #hất ô nhiEm, 9I l3 nhi*t ] ^ nhưng #á#

!hưXng !há! trên đều rất t'n 8;m 8inh !hK, gi&i h2n về 8= thuHt và h2n #h7 về

Ji*n tK#h.

1( đó, !hưXng !há! @I JDng thN# vHt đ 9I l3 ô nhiEm _)C tr(ng đất, nư

đư5# uan t/m đV# bi*t b?i 8= thuHt đXn gi+n, #hi !hK đ


17/85

’iám @át @inh h$# gm #á# 8h+( @át 8há# nhau ti7n hành tr(ng #Tng một thời

gian.tr(ng đó 8h+( @át @inh h$# \điều tra @inh h$#^ là @N 8im 8ê tKnh #á# @inh

vHt, #á# bi7n đOi và nhng uá tr-nh 9+y ra tr(ng một môi trường đã #h$n.

suan trF# @inh g$# là vi*# giám @át @inh h$# v&i mD# đK#h đV# trưng đ đ+m b+(

tu/n th" nhng gi&i h2n #á# #hất g/y ô nhiEm tr(ng môi trường th:( bộ tiêu

#hun đã đư5# luHt !há! uy đnh.

MV# JT uan trF# @inh h$# ba( gm giám @át @inh h$#, tuy nhiên #


18/85

3. l&n, [P

l&n, t+(, đa

y

hất th+i hu #X,

giàu Jinh Jư>ng,

a9it hóa, 8hK độ#

1E @I JDng giá

thành r, 8hông

đZi hỏi thi7t b

#huyên JDng


19/85

Wh;! thI

@inh h$#

PSP, [P

l&n, RP

8hông #ó

9ưXng @'ng,

RP #ó

9ưXng @ông

nhỏ

hất hu #X, #á#

8hK độ#, #hất th+i

độ# h2i

_7t u+ nhanh,

giá thành tưXng

đ'i thấ!, #ó 8h+

n0ng nghiên #4u

đa J2ng


20/85

9uất hi*n ((n\MiJJ8:t(n,‡ˆ^. Chng bi7n đOi trên lá #ỏ n(n #h( thấy #ó @N

hi*n Ji*n #"a !A(ya#:tylnitrat: \b:Jr(–,‡^]

[hN# vHt trên #2n như t+(, đa y thường rất nh2y #+m v&i #hất ô nhiEm 8hông

8hK hXn #+ thN# vHt #ó ma( Jn b?i v- #hQng hấ! thD trN# ti7! nư và #hất Jinh

Jư>ng t% 8hông 8hK và nư mưa. _7t u+ nng độ #á# #hất ô nhiEm và #á# #hất

độ# #ấ! tKnh @A và( #X th nhanh hXn thN# vHt #ó ma( m2#h.

Một !hưXng !há! đ( lường #hất ô nhiEm là Jung mHt độ đa y, nó là @N tOng h5!

#á# l(ài #á# l(ài hi*n #ó và #+ h$ hang l(ài này.

[r(ng môi trường nư, t+( và vi 8hun #yan(ba#t:ria là nhng @inh vHt #hG th

hu JDng #h( nhng thay đOi 8há# nhau,@N gia t0ng #á# #hất Jinh Jư>ng\!hQ

Jư>ng hóa^ #ó th đư5# đánh giá nhờ và( @inh 8h'i #"a t+( và nhiều l(ài vi

8hun như` e@#illat(ria ? h ƒa@hingt(n. [+( #á# và một @' t+( 8há# #ó 8h+

n0ng tK#h tD 8im l(2i nVng và #á# #hất !hóng 92 tr(ng #X th #"a #hQng.

Rộng vHt than mềm đư5# @I JDng như là #ông #D uan trF# tr(ng môi trường

nư v&i m2ng lư&i uan trF# t(àn #


21/85

ó nhiều #á#h đ #h$n đ'i tư5ng uan trF#. PK JD, động v/t 0n tht bH# #a( #ó

8h+ n0ng #h'ng #hu #a( v&i thu'# tr% @/u.Riều đó #ó 3 ngh=a uan tr$ng tr(ng

vi*# thay đOi môi trường.q?i v- nhng hành động này #ó !h2m vi t-m mi rất

rộng l2i #ó 8h+ n0ng tK#h lYy #a( #á# #hất, 8 #+ #hất ô nhiEm. MVt 8há#, nhiều

thành !hng^.

Cg(ài t+( #ó th @I JDng #á# l(ài thN# vHt l&n như #á# l(ài lau, @Hy, bB( làm #á#

thN# vHt #hG th #h( hi*n tư5ng !hQ Jư>ng.

Rộng vHt nguyên @inh \@I JDng #hất hu #X rFn làm th4# 0n^ đư5# @I JDng làm

@inh vHt #hG th liên uan đ7n #hudi th4# 0n.


22/85

Một @' l(2i #á #ó th đư5# @I JDng như` #hG th @inh h$# đ 9á# đnh #hất lư5ng

nư và ô nhiEm ngun nư #"a th"y vN#.

á là động vHt máu l2nh. ó nhiều l(2i #á 8há# nhau #Tng tn t2i tr(ng một thuc

vN# v&i #á# đV# đim 8há# nhau về h-nh th, ngun th4# 0n, nXi @inh @+n !hát

trin và 8h+ n0ng thK#h nghi v&i môi trường. hKnh v- vHy nhiều l(ài #á #ó th

đư5# @I JDng như #hG th @inh h$# đ 9á# đnh lư5ng nư và ô nhiEm ngun

nư.

á# nguyên @inh động vHt, động vHt đa bà(, #á# l(ài nhuyEn th và tôm, #á là

thành !h


23/85

Š@#h:ri#hia#(li \ Š.#(li ^

Str:!t(#(##u@ {a:#ali@

l(@triJium !:r{ring:nt@

R đánh giá ô nhiEm J( !h/n bF#`

ó nhóm vi @inh vHt #hG th`

Chóm (li{(rm đV# trưng là` Š@#h:ri#hia#(li \ Š.#(li ^ Chóm Str:!t(#(##i đV# trưng là` Str:!t(#(##u@ {a:#ali@


24/85

Chóm l(@triJia 8hI @un{it \ Se ^ đV# trưng là` l(@triJium !:r{ring:nt@

SN #ó mVt #á# vi @inh vHt này #hG t-nh tr2ng nư b ô nhiEm !h/n, #ó ngh=a là #ó

th #ó vi trTng g/y b*nh và ngư5# l2i.

[r(ng nhóm vi @inh vHt #hG th trên, nhóm (li{(rm thường đư5# !h/n tK#h v-`

#hQng là nhóm vi @inh vHt uan tr$ng nhất tr(ng vi*# đánh giá vi @inh ngun

nư và #ó đng, ô nhiEm J( hóa #hất độ# _)C, hóa #hất qP[P, hyJrat: J vZng ô

nhiEm J( J.

R'i v&i môi trường 8hông 8hK thường lNa #h$n #á# l(2i đa y, rêu và #á# thN#

vHt h(ang Jã đ uan trF# @inh h$#.

R'i v&i môi trường đất thường @I JDng #á# l(ài thN# vHt tK#h tD đ uan trF#

@inh h$#.II. C0c ;h-ơ$% ;h0; $%hi


25/85

Ránh giá tá# động #"a #hất g/y ô nhiEm JNa trên @N #ó mVt #"a #á# l(ài #hG th

đV# trưng \C0ng bột #hG th đất rất #hua \W` ^ rất nhiều ‚l v&i ™ fwww

!!m^.

[hường JTng tr(ng đánh giá môi trường đất, Kt Jung đ đánh giá môi trường

nư \nhiều l(ài #ó th 8hông #ó mVt 8hông li:n uan đ7n #hất lư5ng nư.

SI JDng @inh vHt nh2y #+m`

Ránh giá tá# động #"a #hất g/y ô nhiEm thông ua #á# @inh vHt #ó 8h+ n0ng tK#h

tD #á# #hất g/y ô nhiEm tr(ng #X th #hQng.

1.2. =hương SháS )" &D'i

SI JDng nhng !h+n 4ng #"a nhiều l(ài @ing vHt \ung đV# bi*t nhờ đó #ó th làm r nhng

nhóm #h'ng #hu v&i nhng J2ng tá# động nà( đó \t% môi trường^ t't hXn.

á# #hG @' 87t h5!` 87t h5! #á# #hG @' #ó đư5# t% nhng !h;! đ( trên đ t0ng độtin #Hy #h( 87t u+ nghiên #4u \@( v&i 8hi á! JDng một !h;! đô riêng rA nà( đó^.

1.3. =hương SháS [-"n tr\c c4- tr_c [-`n Va

[r(ng thN# t7 8hông th uan @át t(àn bộ u


26/85

[hường JTng h(V# #hG @' đa J2ng h(V# #hG @' tưXng đng, h(V# độ !h(ng !hQ

l(ài đ nghiên #4u.

1.n t5ch )" Gi,n

SN thi7u tKnh 8há#h uan tr(ng nghiên #4u #ó th 8hF# !hD# b6ng vi*# @I JDng

8} thuHt đa bi7n.

)iên 87t nhng @' li*u môi trường thK#h h5! đã bi7t về m4# độ ô nhiEm t2i

nhng đim 8há# nhau đ #ó th @uy đ(án và t2( ra #á# gi+ thi7t.

’ộ! nhóm @' li*u th:( #á# #á#h 8há# nhau #ó th !hát hi*n nhng gián đ(2n

tr(ng u ?@$% ch( !h) si$h học !,o$% $%hi


27/85

á# @' li*u đư5# @I JDng đ ấn đnh giá tr đánh @' đ'i v&i #á# #hG th @inh h$#

#á th.

[Ong #á# giá tr đánh @' #"a tất #+ #á# l(ài #hG th @inh h$# t2i mdi đim thu mu

\9á# đnh^ @A #h( 87t u+ biu th 8iu ô nhiEm t2i đim đó.

[Ong #á# giá tr h(2i @inh #"a tất #+ #á# #hG th @inh h$# t2i một đim #hia #h(

tOng @' #á# giá tr t


28/85

nư th+i #ông nghi*! đ0 đ2t đư5# nhiều thšnh tNu #ó 3 ngh=a 8h(a h$# và thN#

tiEn. Pi*t Cam, vi*# nghiên #4u @I JDng @inh vHt #hG th đánh giá #hất lư5ng

môi trường nư đ0 đư5# đề #H! nhưng #hưa đư5# thN# hi*n một #á#h đng bộ

và m&i J%ng ? m4# đnh tKnh. RV# bi*t, vi*# @I JDng @inh vHt tK#h tD đ uan

trF#, đánh giá #hất lư5ng nư th+i #ông nghi*! #Zn rất m&i m. _hông Kt

@inhvHt #ó th tK#h tD #á# #hất g/y ô nhiEm tr(ng #á# mô #"a #hQng ua uá tr-nh

tK#h lYy @inh h$#.

2.2.2. Pc )iBm c!" các sinh vật t5ch t%

hất ô nhiEm đư5# hấ! thD ua bề mVt #X th, ua nhng #ấu trQ# đV# trưng,

h(V# đư5# nu't và( #Tng v&i th4# 0n v&i t'# độ l&n hXn t'# độ đà( th+i t% #X th

#hQng.

SN tK#hlYy này #ó th JiEn ra tr(ng @u't vZng đời #"a @inh vHt mà 8hông #ó tá#

động !hD 9uất hi*n.

àm lư5ng tK#h lu} tr(ng mô #"a @inh vHt tK#h tD #ó th gấ! w wˆ l


29/85

)Na #h$n @inh vHt tK#h tD tr(ng nghiên #4u môi trường th:( tKnh #hất #"a @inh

vHt #hG th.

[r(ng thN# t7 8hó #ó l(ài đXn l nà( đá! 4ng đư5# đ" #á# tiêu #hun #"a @inh

vHt #hG th về tK#h tD, tr(ng #á# #hưXng tr-nh giám @át ô nhiEm !h+i 8hF# !hD#

b6ng hai #á#h`

suan trF# thD động và thu mu \đ !h/n tK#h ^ t% nXi #ư trQ đV# bi*t #"a #á#

@inh vHt b+n đa.

suan trF# #h" động \t2i nXi #ư trQ^ #á# @inh vHt ? #á# vTng 8hông ô nhiEm.

..7. NhB$% # !E F$h h-ở$% $ ch$h J0c c6a si$h &K! ch( !h)

Tốc độ hấp thụ và bài tiết

_hi #ó @N thay đOi bất thường #"a nng độ #á# #hất ô nhiEm tr(ng môi trường,

t'# độ hấ! thD vš bài ti7t 8há# nhau @A +nh hư?ng đ7n nng độ #hất ô nhiEm #›n

l2i tr(ng #X th @inh vHt. PK JD, một #hất nà( đó đư5# hấ! thD rất nhanh nhưng

bài ti7t rất #hHm th- lư5ng #hất #Zn l2i tr(ng #X th @inh vHt @A !h+n ánh nng độ

#a( nhất tr(ng môi trường hXn là nng độ trung b-nh. R/y là một đV# tKnh rất

uan tr$ng #


30/85

Chng bi7n đOi này ba( gm @N thay đOi nhi*t độ, độ #4ng, độ mVn, độ đD#...

Chi*t độ 8hông #hG +nh hư?ng đ7n độ tan #"a rất nhiều #hất mà #Zn +nh hư?ng

đ7n 8h+ n0ng tK#h tD #"a @inh vHt. Cư #4ng lšm gi+m tKnh độ# #"a một @' 8im

l(2i nVng tr(ng môi trường. Rộ mVn vš độ đD# là nh/n t' uan tr$ng +nh hư?ng

đ7n m4# độ hấ! thD #"a #á# @inh vHt, đV# bi*t là ? vTng #Ia @ông.

'(c )inh )ư*ng

qH# Jinh Jư>ng #Yng là một tr(ng @' #á# nh/n t' uan tr$ng +nh hư?ng đ7n

nng độ 8im l(2i nVng tK#h tD tr(ng #X th @inh vHt nhất lš nhng @inh vHt hấ!

thD ua th4# 0n. R'i v&i @inh vHt @+n 9uất, vK JD như t+(, #hQng hấ! thD #á# #hất

một #á#h trN# ti7! t% môi trường 9ung uanh. Chưng ? bH# Jinh Jư>ng #a( hXn

như động vHt 8hông 9ưXng @'ng vš #á th- #hQng v%a #ó th hấ! thD #á# #hất một

#á#h trN# ti7! t% môi trường l2i v%a #ó th hấ! thD gián ti7! thông ua #hudi

th4# 0n.

2.3. =hbS th# sinh học

SI JDng @inh vHt ? nhng điều 8i*n thK nghi*m \#ó đ'i #h4ng^ đ nghiên #4u,

đánh giá môi trường.Chiều !h;! thI @inh h$# đã đư5# !hát trin đ @I JDng

tr(ng !hZng thK nghi*m h(V# ng(ài hi*n trường ‹8h+ n0ng @I JDng #á# !h;! thI

@inh h$# tr(ng nghiên #ưQ vấn đề môi trườngŒ.

‘á# đnh #á# tá# động ngFn h2n #"a liều lư5ng l&n #hất ô nhiEm \#ấ! tKnh^ đ7n

#á th, u


31/85

á# tiêu #hun như đ'i v&i #á# @inh vHt #hG th môi trường.


32/85

2.@. =hương SháS sD sánh

i*n nay !hát trin !hưXng !há! @( @ánh #hG th @inh h$# môi trường đ'i v&i #á#

h* th'ng nu ng$t. [r(ng đó 9á# đnh 8iu @inh thái đV# trưng và @I JDng #á#

!hưXng !há! đV# #h$n l$# nh6m @( @ánh nhng th"y vN# #Tng 8iu nhưng

8hông b tá# động.

_7t u+ biu th ra tKnh tưXng đng th: !h


33/85

Mô h-nh tKnh t(án 8inh nghi*m \JiEn th7 Jinh Jư>ng môi trường^.

)H! b+ng ma trHn v&i tham @' là #á# tá# động t% môi trường bên ng(ài và #á#

JiEn th7 #ó th 9+y ra tưXng 4ng tr(ng h* \môi trường, đV# trưng @inh h$#^.

L. Ch( !h) si$h học !,o$% *+i !,-$%.

I. Ch( !h) si$h học !,o$% *+i !,-$% $-c.

1. Pc )iBm môi trường nưc

1.1. Pc )iBm ch-ng

h4a #hất !hO bi7n, Juy nhất gV! v&i @' lư5ng l&n ? ba tr2ng thái` rFn, lỏng,

8hK. hất #h" y7u #"a h* @inh thái, nhu #


34/85

e9y hZa tan` \J( 8hông 8hK và uang h5! #"a thN# vHt^ #ng #"a thN# vHt bH# #a(, nguyên @inh động

vHt, vi @inh vHt.

Si` \nham th2#h^ #


35/85

[h:( b+n #hất` vô #X, hu #X, 8im l(2i nVng, #hất Jinh Jư>ng @inh vHt, tá# nh/n

vHt l3 \l3 nhi*t, tia b4# 92]..^.

2. eệ thng sinh vật chỉ )ánh giá ô nhiWm hữ- cơ ng-Mn nưc

2.1. eệ thng sinh vật nưc

Một u


36/85

R !h/n #hia #á# đ(2n @ông nXi b ti7! nhHn #á# #hất th+i hu #X, đã #ó nhng 3

8i7n 8há# nhau về #á#h g$i và đnh ranh gi&i nhưng #hQng gi'ng nhau về

nguyên tF#.

[hường #hia đ(2n @ông b +nh hư?ng #"a nư th+i thành #á# !hD vTng @au`

Cư @2#h \#hưa ô nhiEm^` liên uan t&i #á# @inh vHt h(2i @inh y7u, vTng nu

!hKa trư JZng th+i b 9/m nhH!.

Cư @uy th(ái` liên uan tXK #á# @inh vHt h(2i @inh m2nh, vTng nư nXi JZng

nư th+i bFt đ


37/85

2.3.2. =h% vfng thDái h?"

PTng #Zn g$i là rất bn ô nhiEm rất nVng #K uá tr-nh 8hI #hi7m ưu th7, #hG #ó

#á# @inh vHt h(2i @inh m2nh.

M&i bFt đn h!+ mnh J hDi sinh tr-ng GOnh

PTng #Zn g$i là bn nhiều, ô nhiEm #a(, v&i #á# @inh vHt h(2i @inh trung b-nh £.

ó 8h(+ng #á#h là f — JVm 9uôi th:( JZng @ông và thời gian là ngày

tKnh t% thời đim JZng @ông bFt đ


38/85

M4# độ ô nhiEm hu #X gi+m, th4# 0n \#hất hu #X^ #"a #á# @inh vHt h(2i @inh

gi+m làm #h( #á# @inh vHt 8¥ 8hK và @inh vHt #h'ng l2i ô nhiEm 8há# #Yng gi+m,

t2( điều 8i*n thay đOi điều 8i*n h* @inh thái.

Cng độ (9y hZa tan tr(ng nư t0ng J


39/85

hất rFn hà( tan \1S^ #ó nhiều nhất 8hi nư th+i 9/m nhH! và( JZng @ông ri

gi+m Jng 8h(áng JE tiêu #ó 9u hư&ng gi+m J


40/85

PTng #hG #ó nhng uá tr-nh ô9y hóa. ‹€t bn„„.

R !h/n #hia #á# vTng @ông ti7! nhHn #hất th+i hu #X, #ó nhiều h* thông đã

đư5# đưa ra.

[óm l2i, tất #+ #á# h* th'ng gi'ng nhau về nguyên tF# nhưng 8há# nhau về Janh

!há! và đnh ranh gi&i vTng.

_(l8–it, Mar@@(n, )i:bmann là nhng người đ


41/85

su


42/85

SlaJ:#:8m \‡ˆ^ đã nghiên #4u th"y vN# t=nh b ô nhiEm, #hia nư ô nhiEm

rất nVng thành !h


43/85

h` t l&n @'ng ? đáy là #á# #hG #hKnh C0m ‡f— ˜i#harJ@(n !h/n l(2i đv89@ th:( @4# #h'ng #hu #"a #hQng liên uan

đ7n vi*# 9+ th+i và( nư #h+y.

Lng #hia nhỏ #á# @inh vHt thành nhóm ô nhiEm, nhóm #Hn ô nhiEm và #á# l(ài ?

nư @2#h hXn.

Ma#8:nthun đã đưa ra !hưXng !há! uan @át b6ng mFt #"a một @' đv89@ #> l&n

Jư&i đáy #h'ng #hu, mn #+m và trung gian.


44/85

Một 8hái ni*m 8há# #"a nhà 8h(a h$# ƒ((JJi–i@@ ‡ˆ ‹hG @' @inh h$# tr:ntŒ

#ó nội Jung là JTng lư&i tay thu mu. Mu vHt thu b6ng tay và b6ng #hà

đ2!,!h+i lấy vHt li*u #h4a tất #+ đv89@ #> l&n và !h+n ánh lá! #Ft ngang #"a 8hu

h* động vHt.

‡‰w hanJl:r đề ngh tr(ng h* th'ng #h( đim đư5# g$i là #hG @' bán đnh

lư5ng m4#.

M4# S' #á th tr(ng

!„ lấy mu

ChHn 9;t

ó mVt f _hu h* động vHt #ó th

b trôi J2t t% thư5ngngun

ó Kt w ó th l(ài b+n đa

[hường gV! w

Wh(ng !hQ ww

˜ất !h(ng !hQ ww

2.@. Einh vật chỉ thị Sh_ $ưjng ng-Mn nưc

[email protected]. Khái niệm về Sh_ $ưjng

WhQ Jư>ng` là hi*n tư5ng th%a #á# #hất Jing Jư>ng 8h(áng tr(ng môi trường

nư.

)àm !hát trin một @' l(ài thN# vHt th"y @inh \@inh vHt @+n 9uất^ như` t+(, r(ng,

rêu]làm +nh hư?ng t&i #/n b6ng @inh h$# #"a nư.

[2( ra lư5ng l&n @inh 8h'i hu #X, #hQng #h7t và làm t0ng J


45/85

_7t u+` t2( nhiều #hất 8hI g/y độ# \fS, , C]^ #hyn hóa #á# i(n 8im

l(2i \o:, Wb, pn, r, Ci^ thành J2ng 8hó hZa tan \v&i \Ce, \We^^ làm t0ng

tKnh độ# #"a ngun nư,

1( thay đOi môi trường @'ng làm bi7n mất nhiều l(ài @inh vHt #ó tr(ng môi

trường nư thông thường, 9uất hi*n và !hát trin nhng l(ài @inh vHt m&i` t+(,

f l(ài #á.

WhQ Jư>ng h tTy thuộ# và( lư5ng #hất Jinh Jư>ng đưa và(, thời gian gi nư

tr(ng lưu vN# #hu huyn #hất Jinh Jư>ng gia #Vn lFng và nư, !h+n 4ng #u+

t+( và #ộng đng thN# vHt th"y @inh v&i #hất Jinh Jư>ng đưa và(.

[email protected]. (ác )*ng c!" Sh_ $ưjng

[á# động tK#h #N#` #ung #ấ! th4# 0n #h( #á và #á# @inh vHt th"y @inh và ngun

hu #X #h( @+n 9uất nông nghi*!.

[á# động tiêu #N#` g/y nhiEm độ# \t+(^ ? người và #á \Ja trXn, !hát trin @án lá^

và #á# động vHt 8há#\#him nư^ g/y mT 8hó #hu, +nh hư?ng J7n nư @inh

h(2t.

+n tr? gia( thông, g/y mất thm m}.

[email protected]. Ng-+/n nh>n c!" hiện tưng Sh_ $ưjng

Cguyên nh/n trN# ti7! J( #á# ngun th+i #ó #h4a C, W, và Si \Si uy7t đnh đ7n

thành !h


46/85

[hay đOi h* thN# vHt` thN# vHt l&n !hT Ju th"y @inh !hát trin m2nh, đV# bi*t là

t+( u: \oilam:nt(u@ alga:^, t+( 9anh h(a \gr::nala: bl((m^ và nhiều l(ài t+(

độ#.

‘uất hi*n nhiều t+( bám 9ung uanh th"y vN#, nhiều đám t+( tr(ng th"y vN#

\hi*n tư5ng ‹h(a nưŒ^ @uy gi+m #á# l(ài thN# vHt 8i*t Jư>ng.

[hay đOi h* @inh vHt` đấy và nOi \#ó th f h$ #á #hi7m ưu th7^ #á #h7t hàng

l(2t.

[hay đOi l3 hóa tKnh #"a môi trường nư` màu nư #huyn thành 9anh đ:n

h(V# đỏ, W thấ!, gi+m nghiêm tr$ng ef hZa tan, #ó th t2( ra #hất độ# và mTi

hôi th'i.

2.@.@. Einh vật chỉ thị Sh_ $ưjng ng-Mn nưc

i*n tư5ng t+( !hát trin m2nh t2( thành #á# ‹h(a nưŒ ? !hQ Jư>ng \W1^ hay

‹th"y triều đỏŒ ? bin \#Ia @ông^.

‹[h"y triều đỏŒ

[-nh tr2ng #á# thN# vHt \bB(, lau, @Hy^ !hát trin m2nh.[hông @' Jinh Jư>ng #"a CygaarJ`


47/85

M` l(ài t+( lam s ž ¡ 8i*t Jư>ng

hl` #h(l(r(#(##al:@ s ¡ ` Jinh Jư>ng b-nh

thường

` t+( @ili# h(V# 8huê t+(

Š` Šugl:n( !hy#:a: s ™ ` !hQ Jư>ng

1` 1:@miJia#:a:

[hưXng @' Jinh Jư>ng #"a S#hr(:v:r@ \ ‡ˆ ^

s ¡ ww

s ž fw ¡ _i*t Jư>ng

fw ž sž fw ¡ 1inh Jư>ng trung b-nh

s ™ fw ¡ WhQ Jư>ng

[r(ng đó` M ¡ )(ài t+( lam \ yan(!hy#:a: ^

hl ¡ hl(r(#(##al:@

¡ [+( @ili# hay 8huê t+( \ :ntri# Jiat(m@ ^

Š ¡ Šugl:n(!hy#:a:

1 ¡ 1:@miJia#:a:

[email protected]ện SháS kZ th-ật Sh%c hMi Sh_ $ưjng

[2( độ thông th(áng.

)àm tung đi và( h

qi*n !há! tá# động đ7n #hất hu #X đi và(

[email protected]ương trOnh giám sát sinh học Sh_ $ưjng

’m #á# bư`

[hu mu.

‘I lK mu.

‘á# đnh #á# @inh vHt.


48/85

R( đ2#.

Ránh giá @' li*u.

[h hi*n 87t u+.

.W. Ch( !h) si$h học + $hi* ki* YoZi $R$% $%#[$ $-c

.W.1. /h0i $i"*

Chng 8im l(2i nVng thường g/y ô nhiEm ngun nư` pn, u, Wb, J, Ci, r,

‚@ \một @' là Jinh Jư>ng vi lư5ng thi7t y7u #h( #/y nhưng nng độ #a( l2i g/y

độ#^.

.W.. N%#[$ %\ + $hi*

[% tN nhiên \đất, đá^, rIa trôi t% vTng 8hai thá# 8h(áng @+n, vTng lưu gi #hất

th+i rFn, t% 8hông 8hK.

Ch/n t2(` @+n 9uất #ôn nghi*!, nư th+i @inh h(2t \bột giVt, #á# m} !hm^, @+n

9uất nông nghi*! \!h/n bón, hóa #hất b+( v* thN# vHt^.

.W.7. Ch( !h) si$h học + $hi* ki* YoZi $R$% $%#[$ $-c

á là một #hG th rất t't #h( 8im l(2i nVng tr(ng nư.

[hường @I JDng #á làm @inh vHt #hG th tr(ng đánh giá ô nhiEm 8im l(2i nVng

ngun nư.

R'i v&i nư ng$t đã JTng l(2i #á [ila !ia nil(ti#a làm @inh vHt #hG th #h( ô

nhiEm 8im l(2i nVng.

á [ila !ia nil(ti#a

M(ham:t ‡‡w @I JDng #á làm #hG th @inh h$# #h( ô nhiEm 8im l(2i nVng ?

@ông Cil:.


49/85

R'i v&i nư mVn thường JTng #á# @ing vHt #hG th th/n mềm hai m+nh vỏ @Z,

h7n làm @inh vHt #hG th.[h:( Munir piya \fww^ th- nhiều 8im l(2i nVng #ó mVt

một #á#h tN nhiên tr(ng môi trường bin và là nhng tá# nh/n g/y ô nhiEm môi

trường nư bin 8hi #hQng ? hàm lư5ng #a(.

Một @' l(2i nhuyEn th

á# tá# gi+ đã ti7n hành nghiên #4u @N tK#h tD 8im l(2i nVng như @Ft, 8Am,

#a#Jimi tr(ng #á# l(2i @inh vHt thuc @inh.

.W.X. ]#a$ !,c si$h học $-c $%ọ! ^$% si$h &K! ch( !h) ở Vi"! Na*

.W.X.1. Ph-ơ$% ;h0; &8 )a i_* 9#a$ !,c

á# !hưXng !há! uan trF# @inh h$# @ông ngZi nhanh b6ng vi*# @I JDng u


50/85

h* th'ng g'# ? ‚nh và @"a #ha #á# giá tr đim @' !h/n b' th:( #á# h$ tr(ng đó

@a( #h( !hT h5! v&i điều 8i*n ? Pi*t Cam.

R đánh giá hi*u lN# #"a !hưXng !há! #


51/85

àm lư5ng nitrat: \ mg Cl w w ^

.W.X.. Th# !hK; *`# $% &K! kh+$% J-ơ$% sE$% c Y$

PHt mu 8hông 9ưXng @'ng thu đư5# b6ng vi*# @I JDng !hưXng !há! #hun

như đã mô t+. nhng đa đim hz! và nông th- vi*# @I JDng v5t a( đ thu mu

b6ng #á#h v5t, đ2! nư tr(ng !hQt và bFt đ


52/85

1iên v= /y #ói

ỏ n7n (a @Qng/y #ói` là l(ài #/y 8há u:n thuộ# v&i #hQng ta, #ó tá# JDng t't đ'i v&i l$#

nư môi trường.

[am l0ng` l(2i thN# vHt này #hG ngh: thấy tr(ng y h$# #O truyền, nhưng đư5#

đánh giá là l(ài l$# nư rất tuy*t vời.

1iên v= \ WhưXng [/y g$i là h$ «ri@ ^` là l(ài thN# vHt đư5# đánh giá #a( nhờ 8h+

n0ng 9I l3 nư môi trường, #Yng đư5# bi7t đ7n là l(ài #ó t'# độ !hát trin rất

m2nh.

Cg(ài ra #Zn nhiều l(ài thN# vHt 8há# đang ti7! tD# đư5# nghiên #4u đ gi+m tá#

h2i #"a nư th+i môi trường như` bB(, lD# b-nh, ]

C7u nư ta #ó @N đ


53/85

1. Pc )iBm không kh5 v' các ch4t g>+ ô nhiWm

1.1. Pc )iBm môi trường không kh5

_hK uyn Môi trường 8hông 8hK Wh


54/85

e là #hất ô nhiEm th4 @inh J2ng 8hK h-nh thành J( uá tr-nh !h+n 4ng !h4#

t2! gia #á# nit( (9it v&i @N tham gia #"a ánh @áng mVt trời.

W‚C là thành !h


55/85

¬ 1ấu hi*u tOn thưXng #ấ! tKnh `

1( tá# động ngFn h2n hay Jài h2n #á# #hất ô nhiEm v&i nng độ #a( h(V# thN#

vHt mn #+m v&i #hất đó.

’/y #h7t tất #+ #á# mô lá h(V# một !h


56/85

2.2. ]*t s GiB- hiện )c trưng

2.2.1. Các GiB- hiện $D 3 g>+ r" v' (TC(

[á# h2i #"a e lên lá #/y

e th/m nhH! và( lá thN# vHt thông ua 8hK 8hOng, tOn thưXng J( e thường

r nhất ? nhng lá già. [hường tá# JDng m2nh lên mVt lá !hKa trên \ #ó th #+ f

mVt^.

[On thưXng J( e g/y ra !hD thuộ# và(`l(ài thN# vHt \một, hai lá m


57/85

đ7n n/u và #u'i #Tng #ó màu 9ám. [rên #á# lá 8im #ó th 9uất hi*n nhng đ'm

l t màu vàng

_hi e tá# JDng l/u Jài h(V# nng độ #a( #ó th g/y h2i #h( #/y trng

e ? t+ r" v' (TC(

W‚C 9/m nhH! ua #á# 8hK 8hOng #"a #á# lá n(n #"a thN# vHt ? giai đ(2n #/y

n(n và @inh trư?ng m2nh

SN tOn thưXng ? thN# vHt 9+y ra bFt đ


58/85

2.2.3. Các GiB- hiện $D DVit nitơ g>+ r" tr/n thQc vật

Ce và Cef là #á# (9it nitX g/y ô nhiEm #h( thN# vHt \ ô nhiEm tiềm n0ng ^

R g/y tOn thưXng #h( thN# vHt nng độ Cef !h+i tưXng đ'i l&n

[á# động #"a Cef lên thN# vHt gi'ng như Sef.

Ce là #hất g/y ô nhiEm 8hông 8hK #hKnh tr(ng hi*n tư5ng hi*u 4ng nhà 8Knh

’i'ng #à #hua 8há# nhau #ó !h+n 4ng 8há# nhau trư tá# động #"a Ce

2.2.


59/85

/y lay Xn

RV# đim o` Có hay tK#h lYy tr(ng lá, đV# bi*t ? viền và đGnh lá

[á# động mãn tKnh #"a o g/y nên là b*nh Qa vàng ? thN# vHt J$# th:( g/n lá

_hi b o tá# động m2nh lá b h(2i tI t% đGnh ri lan ra t(àn m;! lá, 87t u+

làm #h( #+ lá bi7n J2ng

ó @N 8há# bi*t tr(ng biu hi*n #"a #á# #/y`

#/y lá rộng ` h(2i tI bFt đ


60/85

q tr(ng #hất th+i #"a #á# 9K nghi*! @+n 9uất @5i th"y tinh, lZ @ư?i, máy l2nh

/y 9uất hi*n @N h(2i @inh nền lá và gia #á# g/n lá, #Tng v&i #á# v7t l'm đ'm

)á bi7n J2ng, #ó J2ng thấu 8Knh. Chưng lá già b tOn thưXng m2nh nhất

/y rất mn #+m` đà( màu 9ám, 8im ng/n, !h(ng \ ‚#:r ^, J/u t6m

\ M(ru@ alba ^, nh( J2i

/y #ó @4# #h'ng #hu #a(` Ju \~lmu@lan#i {i(lia ^, đinh hưXng, lê, nhiều l(ài

#ỏ...

2.2.A.3. liB- hiện $D tác )*ng c!" C&D 7 C&2 8

SI JDng rộng rãi làm #hất (9i hóa, #hất th+i tr(ng @N #' vHn #huyn

qiu hi*n tOn thưXng lf #ó th gi'ng v&i Sef, e, o

‘ung uanh m;! lá 9uất hi*n nhng v7t đ'm t% màu 9anh đ:n đ7n đ:n, @au đó

#á# v*t nh2t J


61/85

[r(ng thN# t7 #ó th gV! một @' thN# vHt mn #+m hay #h'ng #hu v&i f`

h(a #Q# vàng \ #hry@anth:mun inJi#um ^, #à #hua, b 87t gai

2.2.A.@ liB- hiện $D tác )*ng c!" "Vit eC&

‘/m nhH! t% #á# ngun đim và #ó th bi7n đOi thành #á# @(l #"a l

Wh+n 4ng đV# trưng J( tá# động #"a l g/y ra trên thN# vHt là b*nh Qa vàng

m;! và gia g/n lá, @au đó là b h(2i tI b6ng @N thay đOi t% màu vàng, n/u đỏ

thành đ:n v&i gianh gi&i nhng vTng b h(2i tI #ó th #ó màu trFng đ7n 8:m @a

\ viền lá^

2.2.L. Các GiB- hiện $D ht G%i 7 r\n v' kim &Di nng 8

[r(ng 8hK uyn #h4a #á# h2t rFn thường lFng đ$ng trên bề mVt lá thN# vHt,

9/m nhH! và( lá ua 8hK 8hOng h(V# nhng t7 bà( biu b- #"a lá b tOn thưXng

á# h2t bDi #ó tKnh trX nhưng 8hi liên 87t v&i #á# #hất 8há# tr(ng 8hông 8hK #ó

th tr? nên độ# h2i v&i thN# vHt

qDi thường #ó JKnh 87t và tá# động tưXng hd v&i nhau, v&i nư và #á# 8hK

á# h2t bDi động trên #á# lá, h2n #h7 hấ! thD ánh @áng, uang h5!, h(2t động

#"a #á# 8hK 8hOng, t0ng tKnh mn #+m #"a thN# vHt đ'i v&i Sef và b*nh h2i, tá#

động tiêu #N# t&i @N thD !hấn #"a h(a, 8K#h thư và h-nh J2ng lá

˜êu, đa y là SP[ #h( 8im l(ài nVng rất #hKnh 9á# và hi*u u+, tr(ng đó

thường @I JDng rêu.

y!nu #u!r:@@i {(rm: và l(ài đa y l:#ann(ra #(nia:(iJ:@


62/85

/y @Xn trà /y Ju

qDi !b 8há !hO bi7n tr(ng 8hông 8hK t% #hất th+i #ông nghi*!, @Xn, màu, 90ng

#ó th 9/m nhH! à( thN# vHt ua rE và lá \ rE là #hKnh ^ nhưng #hưa thấy tá#động r #"a !b lên thN# vHt. ˜êu #ó r/u #ó 8h+ n0ng tK#h lYy Wb m2nh nhất

qDi pn, J, u #ó th g/y b*nh Qa vàng #Tng v&i màu đỏ hng gia #á# g/n lá

#"a thN# vHt, tá# động #"a #á# bDi này th hi*n r và( mTa hB

[h"y ng/n \ g ^ là 8im l(2i nVng rất độ#, tá# động tiêu #N# lên thN# vHt. RV#

bi*t th hi*n r trên #/y h(a hng, đ


63/85

2.2.. eqn hS ch4t ô nhiWm

[hN# vHt thường b tá# động #Tng một lQ# #"a nhiều #hất #ó th g/y ra nhng

thay đOi ngư>ng mn #+m

)àm thN# vHt tr? mn #+m hXn đ'i v&i một hay nhiều #hất ô nhiEm

)àm gi+m tá# động #"a một @' #hất tr(ng hdn h5!

P1` Chiều thN# vHt @A b e g/y h2i JT 8hK này #ó tr(ng 8hông 8hK #hưa đ2t

m4# g/y h2i, J( #ó mVt Sef ? ngư>ng thấ!

ó thN# vHt b tOn thưXng J( W‚C g/y nên 8hi #ó mVt #"a hdn h5! e và Sef

\ #/y Jã yên ^

dn h5! 8hK W‚C và e #Tng tá# động @A làm gi+m tá# h2i #"a W‚C và e

g/y ra #h( thN# vHt

dn h5! Sef và Cef #Tng tá# JDng lên #/y th- làn t0ng tá# h2i #"a t%ng #hất

đ'i v&i #/y

f #ó tá# JDng tưXng hd \ t0ng tá# h2i ^ đ'i v&i #á# #hất g/y ô nhiEm 8há#

tr(ng 8hông 8hK 8hi tá# động lên thN# vHt

2.3. E# $%ng ETC( trDng [-"n tr\cU ô nhiWm không kh5

2.3.1. Pc )iBm s# $%ng ETC( )B [-"n tr\cU giám sát ô nhiWm môi trường

¬ RV# đim`

SI JDng 8hu h* @inh vHt là một th th'ng nhất #h( vi*# đánh giá tá# động môi

trường 8hông 8hK

á# @inh vHt đư5# @I JDng làm SP[M[ JNa và( 8h+ n0ng mn #+m #"a

#hQng

SP[ ô nhiEm 8hông 8hK là vHt #+m nhHn hóa h$#, #ó th nhHn J2ng 8hi #ó#hất g/y ô nhiEm thông ua nhng Jấu hi*u tOn thưXng J( b tá# động b?i nng

độ nhất đnh #"a một hay hdn h5! #hất g/y ô nhiEm

[hN# vHt JTng đ uan trF# 8hông #hG là vHt #hG th mà #Zn giQ! thu nhHn #á#

đánh giá về @' lư5ng

[hN# vHt đư5# @I JDng rộng rãi là SP[ J( #hQng #ó nhiều ưu th7 8hông đFt,

JE tái t2(, @inh @+n nhanh, đa J2ng !h(ng !hQ về l(ài, gi'ng, #ó #á# !h+n 4ng8há# nhau v&i tá# động #"a #hất ô nhiEm


64/85

P1` đa y, t+(, rêu...

[r(ng @' thN# vHt #ó nhng l(ài mn #+m nhất là đa y, t(àn th/n #hQng đều

hấ! thD #hất ô nhiEm, đư5# @I JDng làm SP[ tr(ng uan trF# 8hông 8hK \nXi

đa y 8hông !hát trin th- trng l2i đa y ^

su


65/85

WhưXng !há! ` S( @ánh m4# độ g/y tOn thưXng J( #hất ô nhiEm v&i nng độ

đã bi7t #"a #hất ô nhiEm

WhưXng !há! f` SI JDng thN# vHt như bộ thu nhHn h(V# tH! h5! #hất ô nhiEm

@'ng

WhưXng !há! ` R( @' lư5ng #hất @au tá# động #"a #hất này và đ'i #hi7u, @(

@ánh giá tr thu đư5# v&i nng độ #hất ô nhiEm tr(ng 8hông 8hK 9ung uanh

2.3.3. Q" chọn thQc vật chỉ thị )B giám sát sinh học ô nhiWm không kh5

ng 8h(áng

P1` Cgô mn #+m v&i Jinh Jư>ng l/n

R đ+m b+( #h( 87t u+ nghiên #4u đng nhất thường JTng #á# h2t, #á# m


66/85

Cgày bFt đ


67/85

2.+ chỉ thị môi trường không kh5

/y tá(, anh đà(, #à r't` nh2y #+m v&i 8hK @un{urX

/y thu'# lá, #/y 8im tI hưXng, hư&ng JưXng, đ2i m2#h` nh2y #+m

v&i 8hK ol(rua

/y uất 8im hưXng, mai, b đà( #ó th giám @át và đ( lường 8hK ol(

[á(, đ2i m2#h, đà( ngô, hành t/y tưXng đ'i nh2y #+m, #ó th giám

@át và đ( lường 8hK l(

/y #h/n vt #ó th giám @át và đ( lường ô nhiEm b4# 92` b-nh thường lá #ó

màu 9anh lam, n7u b ô nhiEm b4## 92 tuy v&i nn độ rất thấ!, lá #Yng #huyn

@ang màu đỏ.

III. Ch( !h) si$h học *+i !,-$% d!.

1. Pc )iBm môi trường )4t v' v4n )ề )ánh giá.

1.1. Khái niệm môi trường )4t.

)à l&! đất mz tXi 9'! #"a trái đất, #ó #hiều Jày 8hông gi'ng nhau, !h/n bi*t

v&i đá mz b6ng @N #ó mVt #"a #hất hu #X

[r(ng @I JDng đất trng rất #


68/85

)&! đất mVt 8h(+ng w#m thường là nXi tH! trung @inh vHt @'ng ˆw —wx

tOng lư5ng @inh vHt tr(ng môi trường

[r(ng #á# @inh #+nh tN nhiên, độ !h- nhiêu #"a đất +nh hư?ng đời @'ng #á#

@inh vHt tr(ng

1.2. P* ShO nhi/- c!" )4t J Pc t5nh t;ng hS v' [-"n trọng nh4t c!" )4t

trMng.

[r(ng @' thN# vHt, #/y trng là nhóm thN# vHt mà #(n người lNa #h$n đ @+n

9uất nông nghi*!, !hD# vD nhu #


69/85

Sinh h$# \ 83 @inh trTng, vi @inh vHt]^ ` #hất th+i, !h/n bón \ !h/n bF#, !h/n

#hung]^

PHt l3` thiên tai, !há r%ng]

á# #hất g/y ô nhiEm đất #hQ 3 nhất là #hất vô #X v- #hQng tá# động v%a nhanh

v%a m2nh \ Jinh Jư>ng 8h(áng, 8im l(2i nVng ^

1.3.2. T4n )ề )ánh giá môi trường )4t.

)(ài người @I JDng đất đ trng nông l/m nghi*! và nhiều mD# đK#h 8há#

nhau` gia( thông , @+n 9uất #ông nghi*!, J/n #ư][r(ng đó @I JDng #h( h(2t

động nông l/m ngư #hi7m !h


70/85

qón !h/n #ó th làm môi trường 9ấu đi J( @N thi7u hiu bi7t #"a người @I

JDng.

qón !h/n 8hông #/n đ'i h5! l3

qón !h/n 8hông đQng 8} thuHt

Pi*# 8hai thá# độ !h- nhiêu #"a đất Jn đ7n f 8h+ n0ng`

)àm @uy th(ái đất \ J( 8hông bón đ" !h/n ^

n đnh độ !h- nhiêu đất \ J( bón đ" !h/n ^

1( vHy đánh giá môi trường đất #


71/85

’iun đất là nhóm @inh vHt tham gia tK#h #N# và thường 9uyên và( uá tr-nh

h-nh thành đất trng.

PHn #huyn #á# @+n !hm thN# vHt t% trên mVt đất 9u'ng l&! đất @/u

Rà( hang làm #h( đất thông th(áng, t2( điều 8i*n #h( @inh vHt h(2t động.

+i thi*n #ấ! h2t đất, đy nhanh uá tr-nh ta( mTn` #á# h2t đất và 9á# thN# vHt

@au nhiều l


72/85

[r(ng #á# @inh #+nh nh/n t2( @' l(ài gi+m @Qt r r*t v&i #á# tc l&n #á# l(ài t%

vTng 8há# h(V# #á# @inh #+nh 8há# Ji #huyn đ7n.

’iun đất là #hG th #h( đất tN nhiên và đất đang trng tr$t

[r(ng đất r%ng #ó 8h(+ng w l(ài giun đất

Rất trng #/y l/u n0m it nhất \ l(ài ^

[hành !h


73/85

_hi #hất Jinh Jư>ng tr(ng đất 8hông đng và tKnh linh động #"a #hQng

tr(ng #X th thN# vHt giQ! 9á# đnh nguyên t' nà( g/y nên tri*u #h4ng thi7u

h(V# ngộ độ#.

P- vHy ta #ó th đánh giá môi trường đất về t-nh tr2ng #á# #hất 8h(áng và #á#

đV# đim liên uan \ độ !h- nhiêu thN# t7 ^ JNa và( #á# biu hi*n trên thN# vHt

rất hi*u u+ và đXn gi+n b6ng #á#h đánh giá 8h+ n0ng #ung #ấ! Jinh Jư>ng #h(

thN# vHt 8hông #hG 8hi môi trường đất th%a \ g/y độ#^ mà #+ 8hi môi trường đất

b @uy th(ái \ thi7u Jinh Jư>ng ^.

ó #ông #D !hO bi7n đ #hun đ(án thi7u h(V# th%a Jinh Jư>ng ? thN# vHt `

!h/n tK#h đất, !h/n tK#h thN# vHt, uan @át Jấu hi*u b6ng mFt ng(ài thN# đa.

suan @át Jấu hi*u b6ng mFt là !h;! thI #hất lư5ng JNa trên #á# biu hi*n ra

bên ng(ài h-nh thái #"a thN# vHt J( tá# JDng @inh l3 @inh hóa #"a mdi #hất Jinh

Jư>ng đ'i v&i thN# vHt.

Pi*# đánh giá Jáu hi*u uan @át b6ng mFt #ó ưu đim ` 8hông đFt tiền, nhanh,

là một 8} n0ng uan tr$ng đ u+n l3, điều #hGnh độ !h- nhiêu đất và nhng vấn

đề đ @+n 9uất liên uan. _hi uan @át #á# Jấu hi*u về thi7u h(V# th%a Jinh Jư>ng ? thN# vHt thường

gV! 8hó 8h0n .

Chiều Jấu hi*u 9uất hi*n gi'ng nhau \ thi7u C, thi7u S ^.

@N thi7u h(V# th%a Jinh Jư>ng #ó th 9+y ra #Tng một lQ#

PK JD ` Môi trường đất nhiều l/n W nên thi7u pn


74/85

á# l(ài #/y, gi'ng #"a #Tng l(ài #ó th 8há# nhau về ` 8h+ n0ng #h'ng #hu,

mn #am v&i @N thi7u h(V# th%a Jinh Jư>ng \ #/y ngô mn #+m v&i thi7u W và

pn ^.

®nh hư?ng #"a #á# y7u t' g/y th%a h(V# thi7u gi+ t2( ` b*nh l3, 8hô h2n, th%a

m, tKnh J thường Ji truyền, thu'# b+( v* thN# vHt, #ôn trTng, độ #hVt #"a đất.

Chng Jấu hi*u trên thN# đa ‹#anŒ 8há# Jấu hi*u l3 thuy7t.

3.2. Ch-n )Dán thi,- $inh $ưjng Gng GiB- thị tr/n thQc vật.

3.2.1. Những $4- hiệ- thi,- $inh $ưjng thông thường.

Chng Jấu hi*u thi7u Jinh Jư>ng thông thường gm th l(2i ` @inh trư?ng

#Zi #$#, b*nh vàng lá, b*nh vàng gia g/n lá, 9uất hi*n màu đỏ tKa, h(2i tI.

SN #Zi #$# là Jấu hi*u thường thấy J( thi7u nhiều Jinh Jư>ng.

Pàng lá là hi*n tư5ng lá tư 9anh đ7n vàng h(V# 9uất hi*n nhng đ'm màu

trFng h(V# vàng J( thi7u Jinh Jư>ng #h( uá tr-nh uang h5! h(V# h-nh thành

#hất Ji*! lD#. q*nh vàng lá 9uất hi*n h(V# tr(ng t(àn bộ thN# vHt.

q*nh vàng lá gia g/n lá là @N vàng ? mô lá \ gia #á# g/n ^ nhưng nghng

v/n lá vn gi nguyên màu 9anh. q*nh vàng lá gia g/n lá 9+y ra 8hi thi7u một

@' #hất Jinh Jư>ng ` q(, o:, Mg, Mn, Ci, pn.

SN 9uất hi*n màu đỏ tKa tr(ng th/n và lá thN# v2t là J( tK#h lYy anth(#yanin 8hi

#á# #h4# n0ng thN# vHt b r'i l(2n thường liên uan đ7n thi7u W

(2i tI thường 9+y ra tr(ng giai đ(2n #u'i #Tng #"a thi7u hDt Jinh Jư>ng , bộ

!hHn thN# vHt b tá# động tr? thành màu n/u 9á# #h7t.

‘á# đnh Jấu hi*u thi7u Jinh Jư>ng \ ? bộ !hHn nà( #"a thN# vHt ^ JNa và( đV#

đim #hất Jinh Jư>ng linh động h(V# 8hông linh động. hất Jinh Jư>ng linh động ` W, C, _, Mg và M( #ó 8h+ n0ng Ji #huyn t% lá

già #h( đ7n bộ !hHn n(n hXn nên Jấu hi*u uan @át đư5# thường thấy trên #á# lá

già ? tán Jư&i và tá# Jộng #ó tKnh tOng th h(V# !hO bi7n.

hất Jinh Jư>ng 8hông linh động ` a, S, q, u, o:, Mn, Ci, pn 8hông #ó 8h+

n0ng Ji #huyn đ7n bộ !hHn 8há# nên nhng Jấu hi*u thường thấy trên nhng lá

n(n hXn ? tán trên và #ó tKnh đnh v..2.2. liB- hiện thi,- tung ch4t $inh $ưjng thQc vật.


75/85

3.2.2.1. liB- hiện thi,- ch4t $inh $ưjng &inh )*ng.

[hi7u C

)á b; nhỏ thường màu 9anh nh2t, vàng nh2t ri #huyn vàng t(àn #/y.

qiu hi*n 9+y ra trên #á# lá già trư bFt đ


76/85

[hi7u Mg [hi7u !h't!h(

[hi7u o: [hi7u Mg

1ấu hi*u thi7u W, thường thấy ` thN# vHt n(n, b 8h"ng h(+ng W thấy r ?

#/y ngô \ hi*n tư5ng huy7t JD ? ngô ^.

/y #ó bộ rE 8;m !hát trin, #hKn muộn, n0ng @uất thấ!, !hm #hất h2t 8;m.

qiu hi*n thi7u 8ali`

_hông th hi*n ngay, ban đ


77/85

qiu hi*n trư tiên ? lá già ? giai đ(2n #u'i #Tng #"a #/y

qiu hi*n mất màu 9anh ? !h


78/85

q*nh vàng lá @au đó thành n/u t'i, lá và th/n #"a thN# vHt tr? nên 8hô, giZn và

J J2ng, đGnh lá Jày và 9(Fn trZn

á# #/y rau #à r't b n4t n #", #" #+i 9'! đ:n, rau bF! #+i thi7u ruột, @Q! lX

#ó đ'm n/u

/y 0n u+ #ó hi*n tư5ng hóa bng đa trung lư5ng


79/85

/y th%a đ2m lá #ó màu 9anh đHm, mềm y7u, !hát trin uá m4#, 8;( Jài thời

gian @inh trư?ng, JE mF# @/u b*nh, t0ng n0ng @uất và #hất lư5ng @+n !hm

Cgộ độ# C thường thấy tr(ng nhng điều 8i*n 8hô h2n và #ó th g/y #háy lá

\ m;! lá u0n ^

[h%a W tá# động gián ti7! đ7n thN# vHt, #ó th g/y ra Jấu hi*u thi7u nguyên t'

o:, Mn, pn

[h%a S +nh hư?ng ua tá# động #"a ngộ độ# fS ` Pàng gia #á# g/n lá m&i

m$#, rE th%a và #ó màu đ:n, rE 8hỏ: #ó màu n/u Ja #am. á# #/y n(n đV# bi*t

mn #+m v&i ngộ độ# S

¬ qiu hi*n ngộ độ# #hất Jinh Jư>ng vi lư5ng

á# nguyên t' vi lư5ng, nguyên t' thường #ó nhiều tr(ng đất và #ó th g/y ngộ

độ# #h( thN# vHt

Cgộ độ# o:

[hường 9uất hi*n @au 8hi trng \ lQa ` f tu


80/85

Cgộ độ# ‚l

[ri*u #h4ng đV# trưng` màu vàng Qa màu Ja #am gia #á# g/n lá, ri #á# đGnh

và m;! lá @A b h;( #h7t

* rE 8;m !hát trin, 4# #h7 !hát trin mng thi7t

y7u \ g, Wb, (, J, Sn, r]^ nên #hQng #ó 8h+ n0ng g/y độ# #a(

_h+ n0ng g/y độ# #"a nguyên t' 8im l(2i !hD thuộ# và(` hàm lư5ng, #á#h

9/m nhH!, J2ng tn t2i, và thời gian g/y độ# h2i.

ng độ# _)C đ'i v&i @inh vHt đất đư5# g$i là giá tr w, JNa trên #X @?

gi+m wx 8h+ n0ng hô hấ! #"a #á# u


81/85

3. ?@$% !hc &K! ch( !h) J> Y4 + $hi* *+i !,-$%.

I. /h0i $i"*

SI JDng thN# vHt #hG th \ [P[ ^ ô nhiEm môi trường

‘I l3 ô nhiEm môi trường đất nư là một uá tr-nh tr(ng đó @I JDng thN# vHt

đ l(2i th+i Ji #huyn, tK#h l$# và tr% 8hI #á# #hất ô nhiEm. R/y là một h* th'ng

mà nhng thN# vHt đư5# tK#h tD đưa và( môi trường đ l(2i bỏ 8hỏi nXi #hQng@'ng #á# #hất g/y ô nhiEm.

Chng thN# vHt này đư5# trng tr(ng môi trường ô nhiEm @au đó thu đi 9I l3

như #hất th+i ô nhiEm.

ku đim`

˜ất lành m2nh và th/n thi*n v&i môi trường.

˜ tiền. huyn hóa nhiều #hất độ# thành #hất 8hông độ#.


82/85

[hu h(2#h làm #hất độn #hung, th4# 0n gia @Q#, nguyên li*u @+n 9uất giấy.

Pi*# gi:( trng #h0m @ó# thN# vHt Kt t'n 8;m về nh/n lN#, 8inh !hK

_hi !h+i lưu gi th- 8h'i lư5ng nhỏ hXn nhiều @( v&i !hưXng !há! 9I l3

truyền th'ng.

WhưXng !há! 9I l3 ô nhiEm thường đư5# @I JDng đ 9I l3 ô nhiEm đất, bTn

th+i, nư b ô nhiEm đV# bi*t là ô nhiEm 8im l(2i nVng.

II. Cơ sở khoa học c6a i"$ ;h0;

1Na và( #h4# n0ng và #X #h7 v'n #ó #"a thN# vHt là`

RV# đim #"a [P[ 8im l(2i nVng` #ó 8h+ n0ng tK#h lYy v&i nng độ #a( #á#

nguyên t' 8im l(2i tr(ng #X th đV# bi*t tr(ng #á# bi*n !há! trên mVt đất.

[hN# vHt #ó 8h+ n0ng hấ! thD và bi7n đOi #á# #hất hu #X đư5# #/y hấ! thD và

bi7n đOi th:( #á# h-nh th4# lấy đi th:( @+n !hm thu h(2#h h(V# !h/n b' l2i

tr(ng #á# bộ !hHn 8há# nhau, #huyn hóa tra( đOi #hất h(V# th(át hXi.

SN #huyn hóa :nym tr(ng thN# vHt, #hất ô nhiEm t% môi trường đư5# thN#

vHt hấ! thD ri tham gia và( uá tr-nh tra( đOi #hất và #huyn hóa tr(ng #/y,

lFng đ$ng tr(ng #á# 8hông bà(, thành t7 bà(.

suá tr-nh !h/n h"y và #huyn hóa #"a thN# vHt` uá tr-nh thN# vHt !h/n h"y

#á# #hất ô nhiEm thông ua vi*# tra( đOi #hất và #huyn hóa bên tr(ng thN# vHt

h(V# nhờ :nym J( rE ti7t ra.

suá tr-nh tinh l$# #á# #hất ` 8h+ n0ng thN# vHt tH! #hung tK#h lYy 8im l(2i

nVng t% môi trường và( tr(ng rE, lá, @au đó lấy ra 8hỏi môi. trường ua thu

h(2#h. suá tr-nh này 4ng JDng rất hi*u u+ ? #á# bãi rá# Wb, J , đng thời @I

JDng nó đ 9I l3 #hất !hóng 92. suá tr-nh #' đnh #á# #hất ua rE thN# vHt ri #huyn hóa tK#h lYy tr(ng rE

h(V# trên bề mVt rE h(V# vTng uyn #"a bề mVt rE.

suá tr-nh th(át hXi ? thN# vHt ` R/y là uá tr-nh lấy đi, vHn #huyn #Tng gi+i

!hóng #á# #hất ô nhiEm h(V# J2ng bi7n th #"a #hQng và( 8hK uyn ua @N

th(át hXi nư #"a thN# vHt.

III. GiF !h#! ch#_$ hea chd! + $hi*


83/85

1( @N h-nh thành #á# !h4# h5!` ngh=a là vi*# l(2i bỏ 8im l(2i độ# b6ng vi*#

h-nh thành !h4# h5! #á# #hất hu #X @au đó đư5# #huyn đ7n #á# bộ !hHn h(2t

động thấ! #"a t7 bà( \ thành t7 bà(, 8hông bà(]^ tK#h lYy ? đó ? J2ng bền

vng, 8hông g/y h2i v&i thN# vHt

SN lFng đ$ng` Sau 8hi thN# vHt tá#h 8im l(2i ra 8hỏi đất th- nó tK#h lYy tr(ng #á#

#X uan, @au đó đư5# l(2i bỏ ua hi*n tư5ng là b 8hô, rDng, rIa trôi ua #á#

biu b- lá làm #h( #hất độ# 8hông #Zn tr(ng #/y, 8hông g/y độ#

SN hấ! thD thD động` SN tK#h lYy 8im l(2i tr(ng #/y là một @+n !hm hấ! !hD

#"a #X #h7 thK#h nghi v&i điều 8i*n bất l5i #"a đất.

SN tK#h lYy 8im l(2i tr(ng #X th #"a thN# vHt nh6m #h'ng l2i #á# điều 8i*n bất

thuHn \ @/u b*nh h2i ]^

Cez (e{Ce (e|] T} ]~( E• e€Ne Ne CC ‚ƒ ET Ce„ (e…y

u trTng #ôn trTng $ ba:tiJa: qộ !hT Ju \$ Š!h:m:rriJa:^


84/85

u trTng #ôn trTng $ ba:tiJa: qộ !hT Ju \$ Š!h:m:rriJa:^

ôn trTng bộ Wl:#(!t:ra u trTng bộ bư&m gi+

\$ ):u#triJa:^ \$ ˜hya#(!hiliJa:^

PHẦN III: /fT gUN

hG th @inh h$# là #ông #D đXn gi+n nhưng #ó hi*u u+ #a( tr(ng uan trF# #hất

lư5ng nư và đánh giá tá# động đ7n môi trường nư ? tất #+ #á# đa

!hưXng .[uy nhiên ? t%ng lưu vN# ,h* th'ng #hG th @inh h$# đV# thT #


85/85

qộ 8h(a h$# #ông ngh* và môi trường #

tieu luan1

Documents