2.2. Chiến lược đổi mới căn bản, toàn diện GDVN

2.2.1. Đổi mới GD-con đường tất yếu HNQT- GDVN trong quá trình hội nhập quốc tế+ Nhu cầu nguồn nhân lực chất lượng cao; GDVN chưa

đáp ứng nguồn nhân lực cho nhu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa.

+ Tổ chức thi cử còn bất cấp, tiêu cực trong ngành GD,…

+Сần phải thay đổi , chuyển dịch để thích ứng+Phát huy nội lực, kế thừa mặt tích cực truyền thống+Nghiên cứu, học tập kinh nghiệm quốc tế.

Tầm nhìn, sứ mệnh của GDVN• Đổi mới toàn diện: chương trình, SGK, tài liệu học tập

theo hướng cập nhật, hiện đại hóa, đánh giá • Chú trọng đào tạo các ngành khoa học trọng điểm,

mũi nhọn.• Chú ý mối liên hệ giữa trường ĐH và các doanh

nghiệp.• Tăng cường hợp tác giữa các trường ĐH trong nước

và quốc tế• Chú ý phát triển toàn diện: đức, trí, thể, mỹ; giỏi

chuyên môn, đạo đức tốt, có tinh thần trách nhiệm, tôn trọng con người và những mối quan hệ quốc tế.

Thảo luận

• Các yếu tố ảnh hưởng đến HNQT của GDVN?• Cơ hội, thách thức đối với nền GDVN (GDĐH)

trong thời kì HNQT?

Phân tích dựa trên SWOT (Strengthes: Điểm mạnh, Weakness: điểm yếu, Opportuntities thời cơ, Threats: nguy cơ)

2.2.2. Bối cảnh kinh tế xã hội và HNQT (thảo luận)

Trong nước:A. Kinh tế: tăng trưởng ổn định, tốc độ khá nhanh; thị trường lao

động lớn, giàu tiềm năng, năng độngB. Về xã hội:+ ổn định chính trị xã hội, quốc phòng an ninh+Đầu tư cho phát triển kinh tế, xã hội, giáo dục+ Dân số “vàng” (trẻ)+ Giảm nghèoQuốc tế:-Sự ra đời của công nghệ cao-Toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế (kinh tế, luật, sở hữu trí tuệ,…)-Hội nhập văn hóa: giữ gìn bản sắc văn hóa; tiếp thu có chọn lọc

Tác động của toàn cầu hóa đến GDVN

• Ảnh hưởng của một số nền giáo dục đến GDVN (TQ, Pháp, Liên Xô và Đông Âu, Hoa Kỳ…)

• Sự thay đổi của nền GDVN dưới chính sách “mở cửa, đổi mới”,ngân sách đầu tư cho GD.

• Dịch chuyển dưới sự tác động của nhiều yếu tố: khoa học công nghệ, nội lực, những luồng văn hóa, thị trường lao động quốc tế,…

• Tiến đến “thế giới phẳng”

Một số vấn đề chưa phù hợp của GDVN khi HNQTTheo TS. Đào Hương (Tổng thư kí liên đoàn các Hiệp hội tư vấn GD và ngôn

ngữ TG), nguyên nhân yếu kém của GDVN trong HNQT:

1. Ngôn ngữ (Anh ngữ)2. Chương trình (chưa cập nhật theo chuẩn quốc tế).3. Chưa có bộ tiêu chuẩn đánh giá, kiểm định chất lượng, tiêu chí

xếp loại trường4. Chưa có tổ chức trung gian (cơ quan đệm) làm việc độc lập,

khách quan với cơ quan quản lí nhà nước về GD để kịp thời phản biện, góp ý cho các dự thảo, luật giáo dục.

5. Đầu tư cho các trường ĐHSP còn thấp (chất lượng đầu vào, lương, cơ sở vật chất, chưa thu hút nhân tài)

6. Hệ thống thi cử chưa phù hợp7. Bệnh “thành tích”; cách tuyển dụng nhân sự, bổ nhiệm dựa

trên bằng cấp, (quan hệ), chưa dựa trên thực tài.

2.2.3. Thực trạng GD ĐH VN

Mạng lưới các trường ĐH, CĐxem hình 14 (trang 55) và bảng 5 (trang 56)

• Quy hoạch mạng lưới các trường ĐH, CĐ (2001- 2010), phê duyệt 4/4/2001;

• Phân bố theo vùng, lập mới các trường ĐH, CĐ theo phân bố mật độ dân cư.

• Tổ chức lại Hà Nội và Tp. HCM;Tách 2 trường ĐHSP tại HN và Tp.HCM để xây dựng thành những trường ĐHSP trọng điểm.

• Mục tiêu: Đến năm 2020 cả nước có 460 trường đại học và cao đẳng, bao gồm 224 trường đại học và 236 trường cao đẳng.

Quy mô- Tổng quy mô đào tạo ĐH-CĐ dân số: 1,8 triệu (2010)-3 triệu (2015)-4,5 triệu (2020)Tỉ lệ SV/vạn dân: 118 SV/vạn dân (2000), 128 SV/ vạn

dân (2002); 200 SV/1 vạn (2009) 213/vạn (2010)…tốc độ tăng 7,3 %/năm (giả thiết tăng ổn định, có thể tính được tỷ lệ SV/1 vạn dân cho các năm sau)

- Quy mô đào tạo trường ĐH-CĐSố lượng, chất lượng giảng viên, cơ sở vật chất,…- Thông tư 32/2015/TT-BGDĐT

Cơ cấu ngành nghề trong đào tạo ở bậc ĐH

• Điều chỉnh cơ cấu số lượng sinh viên được đào tạo theo nhóm các ngành, nghề.

• Năm 2006-2007: KT-luật (27%), công nghệ-kỹ thuật (21,9%), SP (20%), XH (9,3%), nông-ngư-nghiệp (8,9%), KHTN (5,7%), VH-NT-TDTT: 1,6%)

• 2020: khoa học cơ bản: 9%; sư phạm: 12%; công nghệ-kỹ thuật: 35%; nông lâm ngư: 9%; kinh tế-luật: 20%; ngành khác: 9%

• Mất cân đối về cơ cấu đào tạo• Mất cân đối về hệ thống trường ĐH-CĐ• Mất cân đối ngành nghề.

Chất lượng Giáo dục• Nội dung chương trình nặng về lý thuyết suông, xa

rời thực tế (thiếu kỹ năng nghề nghiệp và kỹ năng mềm).

• Sự khác biệt về chất lượng đào tạo trường công lập và dân lập; hệ CQ và hệ VHVL; trường trọng điểm và trường địa phương; bệnh lười học của SV.

• Thiếu thốn và “giao phối cận huyết” trong công tác đào tạo giảng viên

• Mang nặng tính thương mại (ở các cơ sở GD ngoài công lập)

• Bất cập ngay từ ở cấp quản lí

Câu chuyện về kỹ năng sống

• Kỹ năng sống cơ bản (HS THPT không biết làm việc nhà, không vận dụng kiến thức phổ thông vào thực tiễn cuộc sống)

• Kỹ năng giải quyết vấn đề(chuyện vui có thật: bát canh cua đồng, món

trứng xào cà chua của nàng dâu mới).

Món canh cua đồng của nàng dâu mới

Món trứng xà cà chua của nàng dâu mới

Sau ĐH

• Quy mô và cơ cấu của đào tạo còn nhiều bất cập, chưa đáp ứng yêu cầu cân đối và đồng bộ với sự phát triển kinh tế - xã hội.

-Bài toán về số lượng và chất lượng (quy mô đào tạo tăng nhanh, chất lượng thấp)

- Thi cử chưa thật nghiêm túc, mua bằng bán điểm, • Chất lượng, hiệu quả đào tạo sau đại học còn nhiều

hạn chế, phát triển quy mô chưa gắn với chất lượng đào tạo.

Một góc nhìn khác về thực trạng GD ĐH VN

• Chất lượng đào tạo• Tình trạng thất nghiệp của cử nhân, thạc sĩ_2013 có 101.000 sinh viên thất nghiệp có bằng

đại học- 2014 có 162.000 sinh viên thất nghiệp sau khi

ra trường• Những mâu thuẫn

- Tại Hội nghị Hiệu trưởng các trường ĐH, CĐ tháng 8/2014: GD ĐH Việt Nam còn quá nhiều bất cập, hạn chế, yếu kém, trì trệ và không đổi mới.

- Thống kê của Bộ LĐTB &XH: cử nhân và thạc sĩ chiếm tỷ lệ thất nghiệp 20% (225.500 người).

- Trong bảng xếp hạng (2010) có 702 trường đại học Châu Á, Việt Nam có Đại học Quốc gia Hà Nội, Đại học Quốc gia TP. HCM, Đại học Đà Nẵng, Đại học Huế, Đại học Cần Thơ được xếp thứ hạng 201.

Thực trạng GD ĐH VN

- Nguyên nhân cơ bản GD ĐH VN yếu kém:

- Điều kiện vật chất nghèo nàn

- Cơ chế quản lý lạc hậu- Chương trình học nặng về

lý thuyết, xa rời thực tế.- Đội ngũ giảng viên vừa

thiếu, vừa yếu,… không tương ứng với tốc độ phát triển của quy mô đào tạo.

1. Trịnh Thị Mai Hoa, Liên kết đào tạo giữa nhà trường đại học với doanh nghiệp ở Việt Nam, Tạp chí Khoa học ĐHQG Hà Nội, Kinh tế-Luật (2008), 30-34.

2.Đào tạo thạc sĩ: Bước tiến nâng chất nguồn nhân lực, http://vietnamnet.vn/vn/dich-vu-truyen-thong/182629/dao-tao-thac-si--buoc-tien-nang-chat-nguon-nhan-luc.html

3.Điều 2, Quy chế Đào tạo sau đại học ban hành kèm theo Quyết định số 18/2000/QĐ-BGD&ĐT

Website:1. http://www.tapchicongsan.org.vn/Home/Viet-nam-tren-duong-doi-moi/201

4/30630/Thanh-tuu-va-mot-so-han-che-cua-dao-tao-sau-dai.aspx2. http://duhocaau.vn/vn/tin-tuc/214/thuc-trang-giao-duc-dai-hoc-o-viet-nam-

con-duong-tot-nhat-den-voi-tri-thuc-cho-sinh-vien.html

TÀI LIỆU THAM KHẢO