Ths. Phạm Nguyễn HoàngTrung tâm NCKH ĐTCK (UBCKNN)Trung tâm NCKH-ĐTCK (UBCKNN)

Phone: 0989537697Email:nguyenhoang@srtc.org.vn

1 Cá ấ đề h ề thị t ờ OTC1. Các vấn đề chung về thị trường OTC2. Mục tiêu và xu hướng phát triển 3 Thị trường OTC các nước trên thế giới3. Thị trường OTC các nước trên thế giới

2009/3/17 2

THỊ TRƯỜNGCHỨNG KHOÁN

Hoạt động trênthị trường

Hoạt động trênthị trườngthị trường

sơ cấp

Chào bán

thị trườngthứ cấp

Sở giao dịch Thị trường phiChào bánchứng khoán

Chào bán ra

Sở giao dịchchứng khoán

Niêm yết và

Thị trường phi tập trung

Báo giá vàChào bán racông chúng

Phát hành

ykhớp lệnh

gthoả thuận

2009/3/17 3

Phát hànhriêng lẻ

3

OTCOTC SGDCKSGDCKOTCOTC SGDCKSGDCK1.1. Thị trường OTCThị trường OTC2.2. Thị trường phi tập trungThị trường phi tập trung

ầầ

1.1. Sở giao dịch chứng khoánSở giao dịch chứng khoán2.2. Thị trường chính thứcThị trường chính thức

3.3. Thị trường qua quầyThị trường qua quầy4.4. Thị trường không có tổ chứcThị trường không có tổ chức5.5. Thị trường chợ đenThị trường chợ đen

3.3. Thị trường tập trungThị trường tập trung4.4. Thị trường có tổ chứcThị trường có tổ chức5.5. Thị trThị trườngường tổ chức tập trung tổ chức tập trung gg

6.6. Thị trường xám (grey market)Thị trường xám (grey market)7.7. Bảng hai (second board)Bảng hai (second board)

gg p gp g(centrally(centrally--organized)organized)

6.6. Bảng chính (main board)Bảng chính (main board)

Thị trường tự doThị trường tự doThị trường không có quản lýThị trường không có quản lý

2009/3/17 4

• Thông thường: Được hiểu là thị trường dànhThông thường: Được hiểu là thị trường dànhcho giao dịch của các chứng khoán khôngniêm yết trên SGDCK hoặc các chứng khoánniêm yết trên SGDCK hoặc các chứng khoánkhông đủ điều kiện giao dịch trên các SGDCK

2009/3/17 5

• Ngoài ra:Ngoài ra:- Thị trường thứ 3: CK có niêm yết trên SGDCK

nhưng GD ngoài SGDCKnhưng GD ngoài SGDCK- Thị trường nội bộ: CK có thể niêm yết hoặc

khô iê ế ê SGDCK h đ ikhông niêm yết trên SGDCK nhưng được giao dịch thoả thuận giữa các tổ chức đầu tư lớn

2009/3/17 6

• Dưới góc độ tổ chức và quản lý:Dưới góc độ tổ chức và quản lý:- Thị trường OTC do công chúng quản lý:

NASDAQ (Mỹ) JASDAQ (Nhật Bản)NASDAQ (Mỹ), JASDAQ (Nhật Bản)- Thị trường OTC do tư nhân quản lý:

Pi k h (Mỹ) OFEX (UK)Pinksheets (Mỹ), OFEX (UK)- Thị trường OTC không có quản lý: Tự do

ngoài sàn (Grey market)

2009/3/17 7

• Dưới góc độ giao dịch:g g- Gặp mặt trực tiếp (Over the Counter): Thương lượng song

phương giữa các bên mua/bánTự doanh truyền thống: Bước đầu có tính chất đa phương;- Tự doanh truyền thống: Bước đầu có tính chất đa phương; Thương lượng giá và giao dịch thông qua sử dụng điện thoại giữa các nhà tự doanh; bắt đầu vai trò tạo lập thị trường (making a market)(making a market)

- Sàn môi giới điện tử (Electronic Brokering Platform): Hệ thống giao dịch điện tử; đa phương như SGD

ế ấ- Sàn tự doanh điện tử: Kết hợp tính chất 2 loại thị trường trên; đa phương một chiều (chỉ có báo giá của nhà tự doanh); vai trò tạo lập thị trường đầy đủ (market maker)p g y ( )

2009/3/17 8

• Hình thức tổ chức thị trường: Không tập trungHình thức tổ chức thị trường: Không tập trung• Phương thức giao dịch: Thoả thuận song

phươngphương• Hàng hoá: Đa dạng, rủi ro cao hơn• Vai trò chủ chốt: Các nhà tạo lập thị trường• Quản lý: Có NN+ tự quảnQ ý ự q• Cơ chế thanh toán: Đa dạng

2009/3/17 9

OTC SGDCK

Tổ chức phi tập trung Tổ chức tập trung

Giao dịch chủ yếu thoả thuận Giao dịch chủ yếu khớp lệnhGiao dịch chủ yếu thoả thuận Giao dịch chủ yếu khớp lệnh

Vai trò tích cực của các nhà tạo lập thị trường (market makers)

Vai trò tích cực của các công ty môi giới (brokers)

Nhiều loại chứng khoán có tiêu chuẩn khác nhau

Chứng khoán có tiêu chuẩn cao hơn

Thanh toán đa dạng Thanh toán thống nhất theo quy định

ấRủi ro thanh toán cao Rủi ro thanh toán thấp

2009/3/17 10

2009/3/17 11

• Tạo ra môi trường huy động vốn hiệu quả choTạo ra môi trường huy động vốn hiệu quả cho doanh nghiệp

• Duy trì môi trường đầu tư cho công chúng• Duy trì môi trường đầu tư cho công chúng• Hỗ trợ cho thị trường chứng khoán tập trung• Thu hẹp thị trường tự do

2009/3/17 12

• Nhân tố công nghệ - kỹ thuậtNhân tố công nghệ - kỹ thuật• Nhu cầu chia sẻ rủi ro và huy động vốn

h ầ ả lý hị ờ• Nhu cầu quản lý thị trường• Tác động của hội nhập kinh tế quốc tế

2009/3/17 13

1 Tạo khả năng tiếp cận tối đa với giao dịch1. Tạo khả năng tiếp cận tối đa với giao dịch2. Thông tin thị trường tối thiểu3 à hiệ à há iể hài h à ấ ả á3. Hoàn thiện và phát triển hài hoà tất cả các

phân mảng thị trường

2009/3/17 14

• Tăng cường tính tập trung:g g ập g- Sử dụng mạng điện tử diện rộng- Có một đơn vị quản lý thống nhất (ECN và tài khoản

thông qua brokers 1998)thông qua brokers, 1998)• Đa dạng hoá phương thức giao dịch (quote -driven):

- Khớp giá liên tục- Thoả thuận gián tiếp (điện tử) - Thoả thuận trực tiếp

• Tiê ch ẩn hàng hoá phân định c thể hơn• Tiêu chuẩn hàng hoá phân định cụ thể hơn• Sáp nhập và liên kết • Tăng cường vai trò của các nhà tạo lập thị trườngTăng cường vai trò của các nhà tạo lập thị trường

2009/3/17 15

• NASDAQ: ECN 1971- Nhằm tổ chức giao dịch cho các chứng khoán không đủ tiêu

chuẩn giao dịch trên các SGD NYSE và AMEX- Phương thức tạo lập thị trường thông qua điện thoại và g ạ ập ị g g q ệ ạ

mạng điện tử diện rộng (quote-driven); ngoài ra, NASDAQ còn áp dụng hệ thống khớp lệnh tự động dành cho các giao dịch nhỏ; cho phép yết giá song song

ổ ếa) NASDAQ Global Select Market: Tổng lợi nhuận trước thuế ba năm liền trước khi niêm yết đạt tối thiểu 11 triệu đôla, Có ít nhất 3 nhà tạo lập thị trường và phải đạt chất lượng quản trị công ty (Ngoài ra có 2 nhóm tiêu chuẩn khác; Doanhcông ty. (Ngoài ra có 2 nhóm tiêu chuẩn khác; Doanh nghiệp chỉ cần thoả mãn một trong ba nhóm tiêu chuẩn)

2009/3/17 16

b) NASDAQ Global Market: Lợi nhuận hoạt động trướcth ế t ă tài hí h ầ hất h ặ h i t ốthuế trong năm tài chính gần nhất hoặc hai trong sốba năm tài chính gần nhất phải đạt tối thiểu 1 triệuđôla; Tổng số cổ phiếu nắm giữ của cổ đông bênngoài doanh nghiệp phải đạt ít nhất 1 1 triệu cổngoài doanh nghiệp phải đạt ít nhất 1,1 triệu cổphiếu; Có ít nhất 3 nhà tạo lập thị trường và đạt chấtlượng quản trị công ty. (Ngoài ra có 2 nhóm tiêuchuẩn khác và doanh nghiệp chỉ cần thoả mãn ít nhấtg ệpmột nhóm đk)

c) NASDAQ Capital Market: Giá trị thị trường cổ phiếudo cổ đông ngoài doanh nghiệp nắm giữ đạt 15 triệuđôl Có á ì h hà h lậ à h độ í hấ 2

g g g p gđôla; Có quá trình thành lập và hoạt động ít nhất 2năm; Có tối thiểu 3 nhà tạo lập thị trường và đạt chấtlượng quản trị công ty. (Hai nhóm tiêu chuẩn kháctương tự)tương tự)

2009/3/17 17

• OTC-BB: NASD 1990- Giao dịch chứng khoán không được niêm yết trên

các SGD quốc gia và NASDAQ- Hiển thị các yết giá tức thời, các mức giá vừa giao

dịch cũng như khối lượng giao dịch;C hế i dị h Th ả th ậ ủ á hà t lậ- Cơ chế giao dịch: Thoả thuận của các nhà tạo lập thị trường qua mạng báo giá trung tâm với trên 230 MM

- Non-reporting: 12/1998; Báo cáo định kỳ cho SEC & cơ quan chuyên ngành: 1/1999

- Số lượng CK yết giá: 1302009/3/17 18

• Pinksheets: 1904 - Lịch sử: phát hành trên giấy hồng, giấy vàng; Hiện nay: hệ

thống yết giá trên mạng Internet (www.pinksheets.com, 2000).- Yết giá tức thời trên nền tảng mạng Internet đối với giá cả cổ

ế ếg g ạ g g

phiếu và trái phiếu- Không có điều kiện (ngoại trừ việc đăng ký với chính

quyền địa phương)quyề địa p ươ g)- Số lượng CK yết giá: trên 5.000 (Số lượng CK yết giá song

song trên cả Pink Sheets và OTCBB: trên 3.000)- Có tính thanh khoản thấp hầu hết không đáp ứng tiêu chuẩnCó tính thanh khoản thấp, hầu hết không đáp ứng tiêu chuẩn

niêm yết

2009/3/17 19

• JASDAQ: Sử dụng hệ thống giao dịch hỗn hợp cả khớp lệnh vàế ổ ếyết giá; dành cho cổ phiếu của đông đảo doanh nghiệp với quy

mô vốn từ lớn đến nhỏ (khác Nasdaq Japan)• Green Sheet: JSDA, Dành cho các doanh nghiệp vốn nhỏ và rất

ề ếnhỏ khÔng có đủ điều kiện niêm yết trên các SGD hoặc trênJASDAQ (tương tự thị trường Pinksheets ở Mỹ nhưng các DNphải thực hiện công bố thông tin định kỳ theo quy định).

ế• Thị trường nội bộ: các chứng khoán không niêm yết trênSGD và Jasdaq được giao dịch trực tiếp giữa các công tychứng khoán với các nhà đầu tư trên cơ sở thoả thuận song

ếphương. Sau khi tiến hành xong, công ty chứng khoán phảibáo cáo cho JSDA

2009/3/17 20

ế• Thị trường yết giá tự động SEAQ (Stock Exchange AutomatedQuotations): sử dụng hệ thống yết giá của các nhà tạo lập thịtrường với yêu cầu tối thiểu có 2 nhà tạo lập thị trường cho mộtloại cổ phiếuloại cổ phiếu

• Thị trường tuỳ chọn SEAT PLUS (Stock Exchange AlternativeTrading Service): sử dụng một hệ thống giao dịch hỗn hợp VỚIcả 2 phương thức là khớp lệnh và tạo lập thị trường, dành cho cácổ hiế đ i là ó í h h h kh ả hấcổ phiếu được coi là có tính thanh khoản thấp

• Thị trường OFEX: sử dụng phương thức tạo lập thị trường dànhcho các chứng khoán có tính thanh khoản thấp. Tuy nhiên, thịtrường này có một nhà tạo lập thị trường duy nhất cho tất cả cáctrường này có một nhà tạo lập thị trường duy nhất cho tất cả cácloại cổ phiếu được giao dịch (single dealer)

2009/3/17 21

• GTSM, 1994 Gretai Securities Market,- Là thị trường dành cho cổ phiếu của các doanh nghiệp

mới nổi hoặc doanh nghiệp SME; phi lợi nhuận, GretaiIndexIndex

- Thị trường này có hai bảng song song:a)Bảng tổng hợp: dành cho các cổ phiếu thị trường OTC

(OTC listed) và sử dụng hệ thống khớp lệnh;(OTC-listed) và sử dụng hệ thống khớp lệnh;b)Bảng cổ phiếu tiềm năng (emerging market): dành cho cổ

phiếu của các công ty mới nổi và sử dụng phương thứct lậ thị t ờtạo lập thị trường

2009/3/17 22

• KOSDAQ: thành lập 1996 cho doanh nghiệp vừa và Q ập g ệpnhỏ, sáp nhập vào KRX 2005. Hàng hoá phân thành 4 loại: (i) DN thông thường; (ii) DN kinh doanh mạo hiểm; (iii) DN nước ngoài; (i ) Q ỹ đónghiểm; (iii) DN nước ngoài; (iv) Quỹ đóng.

• Free Board: KSDA, thành lập 3/2000 theo mô hình OTCBB; dành cho DN không đủ điều kiện niêm yếtOTCBB; dành cho DN không đủ điều kiện niêm yết trên KRX và KOSDAQ hoặc bị huỷ niêm yết; biên độ giao động +-30%, T+3; không có tiêu chuẩn đầu vào; hủ ế DN à h ô hệ h ặ ới lậ Tổ hứchủ yếu DN ngành công nghệ hoặc mới lập; Tổ chức

giao dịch cho cả trái phiếu

2009/3/17 23

• Nhận thức chung: Thị trường chưa niêm yết tạiNhận thức chung: Thị trường chưa niêm yết tại HOSE và HASTC

• Vai trò quan trọng và sự ảnh hưởng liên thông với q ọ g ự g gchứng khoán niêm yết

• Xu hướng chuẩn hóa và tập trung trong tương laig ập g g g

2009/3/17 24

• Thị trường dành cho công ty đại chúng chưa niêm yết( C )(UpCom)

• Mô hình:- Đăng ký GD chứng khoán của các công ty đại chúng chưa

ếg ý g g y ạ g

niêm yết trên SGD chứng khoán và Trung tâm GDCK- Đăng ký và lưu ký tập trung tại Trung tâm Lưu ký chứng

khoán Việt Nam- Giao dịch thoả thuận tại các công ty chứng khoán (thông

thường và điện tử)• Điều kiện:ệ- Cổ phiếu của các công ty đại chúng đã thực hiện đăng ký

chứng khoán tại Trung tâm Lưu ký chứng khoán- Được tối thiểu một công ty chứng khoán cam kết hỗ trợ làmĐược tối thiểu một công ty chứng khoán cam kết hỗ trợ làm

thủ tục đăng ký giao dịch.2009/3/17 25

Thank you !y

2009/3/17 26