thÔng tin ebook - sachvui.com · hạ thì làm chúng vất vả, địch đoàn kết thì làm...
TRANSCRIPT
THÔNGTINEBOOKTênsách:NHÀMÁYGIACÔNGTOÀNCẦU–Vénmànbímậtnhữngchiếnthuậtsảnxuất“MadeinChina”Têngốc:PoorlymadeinChina-Aninsider'saccountofthetacticsbehindChina'sproductiongameTácgiả:PaulMidlerNgườidịch:LêThanhLộcTủsáchToàncầuhóa-NXBThờiđại©2010
TheHappinessProject#5ThựchiệnbởiBúnvàlaithanhtuanThưviệnebook(tve-4u.org)Thờigianhoànthành:04/2015
Ebookmiễnphítại:www.Sachvui.Com
CóbổsungLờinóiđầu,Dẫnnhập,LờibạtcùngLờicámơntheoấnbảnRevisedandUpdated2009.
PHILỘ“CuốndukýlôicuốnvềthếgiớisảnxuấtcủaTrungQuốcnàylàmngười
đọcsợhãi,háohứcvàvuinhộn.Khôngchỉlàngườihướngdẫnamtườngởtrungtâmvôhìnhcủanềnkinhtếtoàncầu,Midlercònlànhàquansátcảmthôngvàsắcsảovềđấtnước,conngườivànhữngtháchthứccủaTrungQuốc.Đángđọc”.
-PIETRARIVOLI,tácgiảcuốnTheTravelofaT-ShirtintheGlobalEconomy
“Midlerđưachúngtathâmnhậpmộtnềnkinhtếtăngtrưởngnhanhnhấtthếgiới,pháthiệnnhữnggìcóthể-vàđôikhithậtsự-bấtổnkhicáccôngtyMỹchuyểnsảnxuấttớiTrungQuốc.LàmviệcngaytrungtâmxuấtkhẩucủaTrungQuốc,ôngcólợithếchứngkiếnmọicuộcđấutrígiữacáchãngsảnxuấtvànhànhậpkhẩu.ÔngchochúngtagặpnhữngnhânvậtcóthậtvàtườngthuậtnhữnggìđangdiễnraởTrungQuốchiệnnayvớimộtcảmtìnhphalẫnhoàinghi.Quacuốnsáchnày,takhámphánhiềuchuyệnngạcnhiênvàbuồncườivềcuộcsốngvàkinhdoanhởTrungQuốc-nơilàmrahànghóagầnnhưchomọingườitrênhànhtinhnàysửdụng”.
-SARABONGIORNI,tácgiảcuốnAYearWithout‘MadeinChina':OneFamily'sTrueLifeAdventureintheGlobalEconomy
Đólàmộtthếgiớiđảolộntrongđónhàsảnxuấtkhôngnghĩgìhơnlàthaotúngchấtlượngsảnphẩmđểtiếtkiệmvàixu,nơimàcácnhàlãnhđạodoanhnghiệpnướcngoàikhônngoantrướcđóbịđốitáccủamìnhlợidụng,nơimàtoànbộcơsởsảnxuấtđôikhitanbiếnvàokhôngkhí.
KhiôngtớiHoaNamsaukhiđượcđàotạolại,lúchoạtđộngchếxuấtlêntớicaođiểm,PaulMidler,caohọcquảntrịkinhdoanhtrườngWarton,nóithạotiếngQuanThoại,đượcmộtsốcôngtynướcngoài-từcácnhànhậpkhẩuxàphòngvàdầugộigiárẻngườiMỹtớinhàbuônkimcươngBỉ,hãngtáichếgiấyvụnởNewYork-yêucầugiúpđỡtrongnềnkinhtếmớinày.Nhữngsựviệcbấtngờđãxuấthiệnnhanhchóngcùngvớicôngviệclàmănvànhữngbàihọcvănhóa.
CuốnsáchnàylàmộtcuộcnôđùađầyấntượngxuyênquakhuvựcchếxuấtcủaTrungQuốc.
CâuchuyệnđitheoMidlertừdựánnàytớidựánkhác,pháthiệnnhữngtháchthứckinhdoanhvàvănhóa,đồngthờilộttrầnnhữngtròmèovờnchuộtnguyhiểmdiễnragiữacáccôngtyTrungQuốcvàđốitácnướcngoài.
Mộtcâuchuyệnkinhdoanhhấpdẫn,vừahàihướcvừasâusắc,câuchuyệnthậtnàyvénbứcmànchenềnkinhtếTrungQuốcđanglên,chotamộtcáinhìnsátsườnvàomôitrườnghỗnđộntrongđónhiềusảnphẩmtiêudùngcủachúngtađượcsảnxuất.
Cuốnsáchnàylàcâuchuyệnđitìmvàngthờihiệnđạivớinhữnghậuquảcủanó,sửbiênniêncủamộtthếlựckinhtếđanglênvàđườngcongtăngtrưởngdốcngượccủanó.Thúvịvàsâusắc,quyểnsáchpháthiệnmứcđộmàvănhóatácđộngtớinhữngthỏathuậnkinhdoanh,vàcuốicùngngụýrằngchúngtacóthểphảiquantâmtớinhiềuviệchơnlànhữngsảnphẩmthấtbạiđơnthuần.
---
Biếtvàicâuhỏithìtốthơnlàbiếtmọicâutrảlời.
-JamesThurber
Dụngbinhđánhgiặclàhànhđộngdốitrá:Thôngthường,nếucóthểtấncôngthìgiảnhưkhôngthểtấncông,muốnđánhnhưnggiảnhưkhôngmuốnđánh,muốnhànhđộngởgầnnhưnggiảnhưmuốnhànhđộngởxa,muốnhànhđộngởxanhưnglạigiảnhưmuốnhànhđộngởgần.Lấylợimàdụkẻtham,chiếnthắngkẻloạn,phòngbịkẻcóthựclực,tránhkẻthùmạnh,khiêukhíchkẻhaygiậndữ.Địchkhinhthườngthìlàmchúngthêmkiêu,địchnhànhạthìlàmchúngvấtvả,địchđoànkếtthìlàmchúnglytán.Tấncôngkẻthùlúcchúngkhôngphòngbị,hànhđộngkhichúngkhôngngờtới.[1]
-TônVũ(ChiếnlượcgiađượcbiếtđếnlàTônTử)
Điềukiệncầnnhấtđểcósuynghĩđúnglàcảmnhậnđúng,điềukiệncầnnhấtđểhiểuđượcmộtnướcxalạlànếmngửinướcđó.
-T.SEliot
LỜINÓIĐẦUPhảiquamộtconđườngdàilắtléođểđemnhữnghànghóamàchúngta
tiêuthụtừcácxưởngởTrungQuốcđếncáckệhàngtạiHoaKỳ.Khôngcóbảnđồnàovẽconđườngnày;khôngcóquyđịnhnào;cácbảnhợpđồngvàthỏathuậncũngkhôngthườngxuyênđượctôntrọng;khôngcócảnhsáttrênconđườngcaotốcvềthươngmạinày.Khôngngạcnhiênkhikếtquảcủacácthiếusótmangtínhhệthốngnhưvậydẫnđếnmộtloạtcácvụbêbốisảnxuất.Nàolàmê-la-minđộchạitrongcácsảnphẩmsữa,nàolàsơnchìtrênđồchơitrẻemvàvôsốtrườnghợpkhácđãđượcghinhậntrênbáochítoàncầu.Trongcâuchuyệnsinhđộngnày,PaulMidlerđồnghànhvớichúngtatrênconđườngthươngmạiquốctếlắtléo,chochúngtathấynhữnggìđãbịlàmsaitạiTrungQuốcngàynaybằngcáchđưachúngtađếnthămvôsốnhàmáyẩndanh.ÔnggiớithiệuchochúngtarấtnhiềudoanhnhânphươngTâyđãđếnTrungQuốcbởisựhấpdẫncủaviệcthuêngoài.Trongquátrìnhnày,ôngtiếtlộnhữngmốinguyhiểmcủamộtnềnkinhtếthiếuminhbạch;ôngchochúngtathấyngườiTrungQuốcsắcbéncỡnào,vàquantrọngkhôngkém,ngườiMỹlạisẵnlòngcảtinđếnmứcnào.Đốivớitôi,làmộtchuyêngiaTrungQuốc[2]tronghơnbamươinăm,đâylàmộttrongnhữngcuốnsáchhiếmhoitrênkệmàtrongđóvạchtrầnđầynhữngthủđoạnvàtộilỗisaitrái:“Đúngvậy!Thựctếchínhlàthếđó”.
Midlerlàmộttrunggianđilàmthuê,mộtngườimôigiớikiếmsốngbằngcáchkếtnốicácnhànhậpkhẩuMỹvớicácnhàcungcấpTrungQuốc,vàônggiámsátviệcthựchiệncácthỏathuậnnhằmđảmbảođạtđượcsựhàilònggiữahaibên.CácchuyêngiaquảnlýngườiMỹcórấtít,nếuhọthựcsựcó,hứngthúđốivớicácgiaodịchtẻnhạtvàkhôngrõràng,vàdođóvaitròcủaMidlerlàngườitrunggian,đàmphánvàkiểmtralàkhôngthểthiếuđốivớinhiềungười.Quanhiềunămđàmphán(cóvẻtẻnhạt)vềcácsảnphẩmnhưnồigốm,giàngiáovàđồnộithấtkiếntrúc(tôichỉliệtkêrấtíttrongsốcáchànghóamàôngđãthươngthảo,nhữngmặthàngmàôngđãmôtảtrongsáchmàthôi),ôngđãđạtđượchiểubiếtsâusắcvềnềnkinhtếvàxuấtkhẩuTrungQuốc.
NhữnghiểubiếtcủaôngđưachúngtađếntrungtâmcủaxãhộiTrungQuốctheocáchkháclạ;nhữnghiểubiếtnàylànhữngkhobáuthựcsựtrongcuốnsáchcủaông.TrungQuốclànhàcủaMidler.Ởđó,màkhôngphảimộtnơinàokhác,chínhlàcuộcsốngcủaông.Ởđó,ôngkiếmsốngnhờbiếtcáchkhiếnmọiviệcđượchoàntất,mộtkỹnăngmàthậmchícácchuyêngiaTrungQuốcchuyênnghiệpnhấtcũngkhôngcó.Nhữnghiểubiếtnhưvậy
khôngbịgiớihạntrongmộtdanhmụchànghóanàohaybịbóhẹptrongmộtkhuvựcbaogồmnhữngsảnphẩmnhấtđịnhnàocả.Hơnthế,đúngtheobảnchất,nhữnghiểubiếtđóphảitoàndiện.Nhữngthứhiệnhữutrongkinhdoanhcũngsẽhiệnhữutrongcáclĩnhvựckháccủađờisống,từtìnhbằnghữuchođếnchínhtrị.
Vìvậy,chúngtaphảiđọccuốnsáchcủaMidlerởhaicấpđộ.Banđầu,PoorlyMadeinChinacóvẻlàmộtbảnkểlểđơnthuầnvàcóchútphiêulưuvềnhữngchuyếnđivànhữngtainạnbấttậncủaôngvớicácthươnggiaTrungQuốcvàcácnướckhác,mỗingườiđềumuốngiànhphầnhơnngườikhác.ChuyệnkểđầutiêntrongsáchlàdựáncủatácgiảvềsảnxuấtxàphòngvàdầugộiđầuchochuỗicửahànggiảmgiácủaMỹ.Cólẽđókhôngphảilàmộtcâuchuyệnhấpdẫn,nhưngnócónhữngkịchtínhnhưtrongmộtcuốntiểuthuyếthồihộp.Ngườikểcòcưatớilui,xoayquanhnhữngvấnđềnhỏtrongsảnxuấtnhưviệclàmmỏngchainhựa(dùngđểđónggóidầugộiđầugiárẻ)mộtcáchbíẩn.Nhàmáytrongcâuchuyệnnàyđãrấthoangmangvìkháchhàngcứkhăngkhăngvàonhữngđiềucơbản,chẳnghạnnhưcácđặctínhcủasảnphẩmphảitrướcsaunhưmột,khôngđượcthayđổi.Trongkhiđó,bênphíanhậpkhẩuMỹtrongcâuchuyệnnàyđãgầnnhưphátđiênlênvìlorằngviệcnhậpkhẩumộtthànhphầnlỗicủasảnphẩmcóthểkhiếnôngthualỗhàngtriệuđô-lavìmấthợpđồng.
LàmộthướngdẫnviêndulịchởTrungQuốcnhiềunămtrước,tôiđãtrảiquarấtnhiềutrườnghợpvềcáchànhvivôđạođứcvàgâyphiềnphức,dọctheodòngsựkiệnmàMidlermôtảtrongcuốnsáchnày,thậmchítôicònnhậnrachínhmìnhtrongnhữngsựviệcđónữacơ.SựtươngđồngcóthểđượcrútratừnhữngthỏathuậnvềtàikhóavàtiềntệcủachínhphủmàTrungQuốcđãcóvớicácnướckhác,vàthậmchítừcảcáccuộcđàmphánhiệpướcvốnlàmộtphầncủanó.NếubạncónhữnghiểubiếtvữngchắcnhưcủaMidler,nhiềubíẩncủaTrungQuốccóthểbịbậtmí.Nếubạnkhôngcónhữnghiểubiếtđó,bạnsẽthấymìnhlênhđênhtrênbiển,nhanhchóngtrôixakhỏiđiểmđếnmàbạnđãnhắmtrongtâmtrí.
Ởcấpđộthứhai,cuốnsáchcủaMidlerkhônghẳnlàmộtcuốnsáchkinhdoanhvềTrungQuốc,mặcdùnólàcuốnphảiđọcđốivớibấtkỳnhàkinhdoanhnào,vìnólàmộtbảnmôtả,chắcchắnlàthôngquangônngữthươngmại,chỉkểvềTrungQuốc,vớimộtsốhiểubiếtkhókiếmvềlàmthếnàođểđiđúnghướnggiữanhữngdòngchảymơhồvàđanxenchằngchịtcủanướcnày.
Trongcâuchuyệnđượckểkhánhanhnày,chúngtasẽgặpmộtsốnhân
vậtcóthật.GiangTỉlàchủsởhữubíẩncủacôngtychămsócsứckhỏevàsắcđẹpmàtừđóBernie,mộtnhànhậpkhẩungườiSyriagốcDoTháitừNewYork,hyvọngmuađượcdầugộivàcácsảnphẩmchămsócsắcđẹpchocácchuỗicửahànggiảmgiácủaMỹ.BàlàmộtngườiphụnữTrungQuốcluôncậtlựcđểđạtthànhtựu,vàbàcónhữngthamvọngkhớpvớisựgianxảocủamình.Bàsẵnlòngđượchiểubiết,nhưnglạigầnnhưkhôngthểbiếtrõ.BàthểhiệnsựranhmakhủngkhiếpkhicắtgiảmphầnlợinhuậnbiênvốnđãnhỏnhoicủaBerniebằngcáchđưarakhoảntănggiávàophútchót.Khithỏathuậnsắpđượcký,cũngngườiphụnữcứngrắnấy,ngườiđãtheođuổimộtthỏathuậntànbạo,giờđâylạiđanggiậtgiậttayáocủaMidlervàđiệuđànóivềmốiquanhệsâusắcgiữanhàmáycủamìnhvàviệckinhdoanhcủakháchhàng.
SinhviênhọcvềlịchsửTrungQuốccóthểnhớlạiHộinghịWashington(1920-1921),hộinghịnàycómụcđíchgiảiquyếtmộtsốvấnđềanninhởvùngTháiBìnhDương.ĐạibiểucủaHoaKỳởlạiđếnnửađêmvớingườiđồngcấpTrungQuốc,ngườimàôngxemlàmộtngườibạntốt,vàcốgắngđểđạtđượcthỏahiệpvềnhiềuvấnđề.Nhưngsauđóônglạibịngườinàylênánkhôngthươngtiếctrongcácphiênhọpchunglàchủnghĩađếquốchútmáuvàdốitrá.Dùsaothìcáccuộcđàmpháncũngđạtđượctiếntriểnvàmộtsốhiệpướckhátốtđẹpđãthựcsựđượckýkết,nhưngđâylàmộtvídụđiểnhìnhvềhaiphươngpháptiếpcậnđốilậpnhaulại,bằngcáchnàođó,cóthểcùngtồntạitrongcáccuộcđàmpháncủaTrungQuốc.Midlerđãxuấtsắckhitiếtlộnhữngsắctháivănhóanày,vàcuốnsáchcungcấpbàihọcchotấtcảaiphảilàmviệcvớiTrungQuốc.
Trongcuốnsáchnày,chúngtôigặprấtnhiềudoanhnhânMỹbịsựthamlamkhốngchếnhưnglạiquángâythơ.ĐếnTrungQuốc,họkhôngbiếtgìtrừnhữngđiềuhọđãnghe,rằngnướcnàylànơithảmđỏđónchào,họlặplạivôsốnhữnglờisáorỗngvềTrungQuốchiệnđại:nàothìnềnkinhtếpháttriểnnhanhnhấtthếgiới;rồitươnglailàđây;rồithìcôngtychúngtaphảimởrộngsảnxuấtởđâykhôngthìsẽtiêutùng,vàcólẽquantrọngnhấtlàkinhdoanhởTrungQuốcdễnhưbỡn.Rốtcuộcthìkhôngcầnđốiphóvớinhữngcôngđoànkhóchịu,hoặcvớicácquyđịnhnhànước;cácràocảnđốivớihoạtđộngkinhdoanhthìnhỏxíuđếnmứcngạcnhiên.Bạnnóichuyệntrựctiếpvớicácôngchủ,bắttay,vàthếlàxongthỏathuận.Nhưmộtphépmàu,ca-ta-lôcủacôngtybạnđộtnhiênđầycácloạihànghóamớivàrẻđếnsữngsờ.
Dĩnhiên,đóchỉlàảotưởng,làloạiảovọngđượccảcácdoanhnhânlẫncácchínhtrịgiachiasẻ.TổngthốngRichardNixonvàcốvấncủaôngHenry
KissingergầnnhưchẳngbiếtgìvềTrungQuốc,nhưngvẫngiaochonướcnàymộtvaitròtrungtâmtrongchiếnlượcngoạigiaocủahọ.TấtcảdườngnhưđềulầnđầuđếnTrungNguyên:ngườiHoamêhoặcdukháchnướcngoàibằngvẻtinhtếvànhữngchỉđạothựctiễn.Dĩnhiên,vẫncònđónhữngđiểmlấncấn,nhưkhiNixongiớithiệuvớinhàlãnhđạoTrungQuốcMaoTrạchĐôngniềmhyvọngvềmộtcáinhìntoàncảnhcủathếgiới,khôngchỉxemxétcácmốiquanhệsongphươnggiữahainướchọ,màcònxemxétđộnglựcliênquanđếnẤnĐộ,NhậtBản,LiênXôvàtấtcảcácquyềnlựckhác.Mao“vỗvàomặt”Nixon,nóirằngýtưởngđóthậtnhàmchánvàkhôngquantrọng.Nhữngkỳvọngcủahaibêntrongcáccuộcđàmphánmangtínhbướcngoặtnàyrõrànglàkhácnhau,vàcáctàiliệungoạigiaothỏathuậnkểtừđócóvẻmơhồ,đếnmứcgầnnhưvônghĩa.CácmốiquanhệgiữaBắcKinhvàWashingtontrởnênphứctạpvàcăngthẳngnhưmốiquanhệgiữacácnhànhậpkhẩuMỹvàcácnhàcungcấpTrungQuốccủahọ.
NgườiHoathểhiệnkỹnăngphithườngtrongviệcthaotúngnhậnthứcvàcảmxúccủanướcngoài,nhưchúngtathấytrongcuốnsáchnày,vàhọcũngchơitrògâysợhãivềchuyệnđưarađượcnhữngcâuhỏicóýnghĩa.Khilầnđầuđếnthămnhàmáysảnxuấtdầugộiđầu,Midlertrảiquamộtbuổinóichuyệndôngdàivềviệcphảirửataycẩnthận,mặcáovàđộimũtiệttrùng…trướckhibướcvàokhuvựcsảnxuất.Hoàntoànấntượng,cóvẻchuyênnghiệpvàtạocảmgiáctựtin.Midlertheobảnnănggiữmồmgiữmiệngtrongchuyếnthămđầutiên,vàsauđóbiếtđượcrằngmộtkhihợpđồngđãkýkếtvàtiềnđãchuyểnđi,nhữngnghilễnàysẽrơirụngvàkhôngcònhiệulực.MộtphầncuốnsáchMidlerchínhlànhằmnhậnrarằngrấtnhiềuđiềudiễnraởTrungQuốclàgiảtạo.Thôngquamộtcâuchuyệnngụngônvềkinhdoanhcótínhgiảitrívàgiáodục,Midlerchophépchúngtathấyđượcđiềuđó.
TôinhớcómộtlầnđicùngmộtngườinguyênlàphátngônviêncủaHạviệntrongmộtchuyếnthămTrungQuốc.Mặcdùtôinghĩrằngmìnhđãcónhiềutrảinghiệmphongphú,tôiđãchưatừngtrảiquamộtdịpnhãnhặnđếncôngphunhưvậy.Xechởchúngtôiđitrướcvàtheosaulàxecảnhsátcùngvớiđènchớpvàcòibáođộng.Đólàmộtmàntrìnhdiễnvônghĩa,nhưngnóđãlàmđượcđiềukỳdiệulàtônlêncáitôicủanhữngngườitrongđoàntùytùngbênphíachúngtôi.
Trênđườngđi,ngườitamởsẵnnhữngcánhcổngđượcchỉđịnhđặcbiệttrênnhữngphốnhấtđịnh,đểchúngtôicóthểthấyđượcnhữngphânkhuriêngtoàn“hoađàonởmùaxuân”hoànhảo,hayVườnđịađàngchốnTrung
Hoa.ĐâylànhữngkhuphốhoànhảomànhữngngườidânTrungQuốcbìnhthườngkhôngthểmơđến.NơinàylàquyềnlợimàĐảngdànhchotầnglớpthượnglưu.Cácbãicỏbêntrongkhunàylàhoànhảo;đàiphunnướcnhẹnhàng;phòngmátmẻ,yêntĩnhvàthoảimáitươngđươngvớicácphòngthuộcloạitốtnhấtởphươngTây.Vịgiachủdườngnhưbiếttrướcmọimongmuốncủachúngtôi;đồănthìquásứctuyệt.Tuynhiên,chúngtôiđãthựcsựthấygìởTrungQuốc?
Quanhquẩntrongsựđóntiếpnhưvậy,khôngngạcnhiênkhipháiđoànMỹđãchứngtỏmìnhdễbảo.Chấtvấnlàtròđáquảbóngqualại,màtấtcảchúngtôi-nhữngvịkhách-cảmthấytráchnhiệmlàkhôngđượcpháhỏngmọithứ,khiếncácvịgiachủcủachúngtôixấumặt.Điểmlấncấnduynhấttrongchuyếnthămchínhthứcnàylàkhitôiđặtmộtcâuhỏimàtôinghĩlàthúvịchongoạitrưởng.TôinóiMôngCổlàmộtthuộcđịacủatriềuThanh(1644-1912)màTrungQuốcbâygiờcôngnhậnlàmộtquốcgiađộclập.Đồngthời,ĐàiLoan,mànhàThanhđãcaitrịmộtphần,lạiđượctranhluậnsôinổilàhoàntoànthuộcvềTrungQuốcngàynay.Làmsaogiảithíchmâuthuẫnnày?
Vịngoạitrưởngđãnổigiậnvàbácbỏcâuhỏicủatôilàkhôngđángtrảlời.Tôicảmthấymộtchúttộilỗivìđãxùlôngtrongchuyếnđi,nhưngrồitôinghĩ:Nhữngviênchứccaocấpphảilàmgìngoàiviệctrảlờicáccâuhỏikhó?Phầncònlạicủanhómtinrằngtôiđãvượtquágiớihạncưxửđúngmực,nhưngchắckhôngphảilỗilầmgì-vịngoạitrưởngđãhiểuđúngvềtôivàsauđóđãcửmộtđồngnghiệpdànhhơnhaitiếngđểgiảithíchcácquanđiểmchínhtrị.
LoạisựcốnàylàđiểnhìnhtrongrấtnhiềucuộcgặpTrung-Mỹ,chodùvấnđềlàvềdầugộirẻtiềnhayanninhquốcgia.ĐoànđạibiểuMỹcảmthấybuộcphảihạnchếchấtvấnvàlòngvòngquanhcáivấnđềhọcầnthảoluận.Lịchsựlàtốt,nhưngsựthiếucởimởhiệnhữucóthểđemlạihyvọnggìvềmốiquanhệkinhtếvàchínhtrịngàycàngtănggiữaHoaKỳvàTrungQuốc?
Mộttrongnhữngkhíacạnhđánglongạihơnvềcuốnsáchnàylàbằngchứngrằngcáccôngtykhôngtuânthủlờihứacủahọ.HợpđồngởTrungQuốccóthểđàmphánlạivôsốlần,aicũngbiếtthế.BênmuangườiMỹmongđợisảnphẩmcủahọđượcsảnxuấtđúngcáchvànhậnrarằngngườitachỉtuânthủnhữngchỉdẫnđạikhái.Cácnhàsảnxuấtthựchiệnnhữngthayđổiđơnphươngđốivớihànghóamàkhôngthảoluậngìvàhyvọngrằngsẽkhôngaiđểý.Tạimộtthờiđiểmtrongcâuchuyện,saukhinhàmáydầugội
đầubấtngờthaythếrấtnhiềuloạimùihươngtronghợpđồngbằnghươnghạnhnhânchungchungvàbịpháthiện,Tỉchẳngnóigìngoàiviệcviệncớngâythơrằngcáimùihươngthaythếdùrẻhơnnhưngcũngcóvẻthơmmà.
TôiđãtừngcảitạomộtphòngtắmtrongmộtngôinhàthờiEdwardbừabộnởthànhphốProvidence,bangRhodeIsland.Tôivẫncốgắnggiữnguyêncáctínhnăngnhưhiệntrạngbanđầu.Trongđó,tôiđãlắpmộtbộgồmvòitắmvàvòisenbằngđồngthau,vớinhãnđentrắngbằngmen(“nóng”và“lạnh”).ChúngđượcsảnxuấtởTrungQuốc,vàđượcsaochépmộtcáchđạitàivớiphongcáchchínhxác,nhưngtôingờlàchỗcósốcủanhàcungcấpốngnướcMỹvàAnhbịcạođi.Chúnghoạtđộngtốttrongkhoảngsáutháng.Sauđó,chỗrápvòibắtđầurơira,vòisenrụngrời,cácvanlỏnglẻo,mọithứrãtung.Sảnphẩmnàyđãbị“sảnxuấtkémchấtlượngtạiTrungQuốc”.Cuốicùngtôiphảithayvàođómộtbộkhôngcógìđặcsắc,doMỹsảnxuấtvàocuốithếkỷXX,khôngđápứngđượcyêucầuvềthẩmmỹcủatôi,nhưngítnhấtnóphụcvụtốtviệctắmrửa.
CuốnsáchnàykhôngchỉđơnthuầnlàvềchấtlượngkémcỏicủanhữngsảnphẩmTrungQuốc.Mộttrongnhữngchủđềrộnghơncủasáchlàvềnhữngkẻđãhứamộtđằnglàmmộtnẻo.ĐâylàmộtcuốnsáchvềkhảnănggâyhoangmangvàgiantrácủangườiHoa.Sáchnóivềchiêutrò,chiếnlượcvàchiếnthuật.
NónhắcnhởtôivềnhiềuvấnđềquantrọngmàmốiquanhệMỹ-Trungphảiđốimặt,vàđặcbiệtlànóđãchotôinhớlạinăm1982vàthỏathuậnnămđócủaMỹvềviệccungcấpvũkhíchoĐàiLoan.ĐiểmmấuchốtcủacáccuộcđàmphánsauđólàtuyênbốcủaTrungQuốcrằngchínhsách“cơbản”củahọđốivớiĐàiLoanvẫnlàgiữhòabìnhchohònđảonày.PhíaMỹcoiđâylàtuyênbốtừbỏvũlựcvàđãđồngýhạnchếbánvũkhítrongtươnglai.NếuphíaMỹhiểuđượctiếngHoatốthơn,họđãcóthểnhậnrarằng,trongtiếngQuanThoại,một“nguyêntắccơbản”thườngchỉđểlàmtiềnđềchomộtngoạilệ.GiốngnhưtrongtiếngPhápenprincipe,tuyênbốcủaTrungQuốcmàcóchữ“vềcơbản”nênđượccoinhưkhôngcónhiềuýnghĩa,nóchỉđểbónggióvềquytắcnàosắpbịphávỡ(dohoàncảnhđặcbiệt,mộtcáchtựnhiên).VàchỉcầnnhìnvàonhữnggìTrungQuốcđãlàm.Mặcdùchínhsáchcủaquốcgiađượccholàhòabình,việcchếtạovũkhícủaTrungQuốctrongnhữngnămgầnđâypháttriểnchưatừngcóvềcảquymôvàphạmvi.
ViệcdựđoánvềmộtTrungQuốcđanglêncóthểlàtiêucực,nhưngđâykhôngnhấtthiếtphảilàmộtcuốnsáchtiêucực.Midlerrõrànglàcómột
tìnhcảmsâusắc,dùlàgiántiếpbàytỏ,đốivớiTrungQuốcvàngườiHoa.Khôngaicóthểđạtđượctầmhiểubiếtvềmộtnềnvănhóaphứctạpnhưvậymàkhôngcósựđồngcảmvớinơinày.MidlerđãsốngởTrungQuốctrongnhiềunăm;ôngsửdụngtiếngHoadễdàng,vàtrênthựctế,ôngkhôngcóquêhươngnàokhác.Cóvẻnhưôngcũngchẳngmuốncóquêhươngnàokhác.Vớibằngcaohọctạimộttrườngkinhdoanhưutú,ôngcóthểtrởthànhmộtngườihoạtđộngtronglĩnhvựctàichínhởphốWall.ÔngđãdànhnhiềunămpháttriểnsựnghiệpởTrungQuốc,đặcbiệtlàtronglĩnhvựchóasinh;thayvàođó,hẳnlàôngđãcóthểđónggópchokhoahọctrongcùngthờigianđó.NhưngôngđãchọnconđườngTrungQuốc,vàlàmvậy,ôngđãgiúpchúngtahiểuđượcnướcnày,dùchỉhiểuthêmmộtchút.
NgườitacóthểhọchỏiđượcrấtnhiềuvềcáchcảTrungHoahoạtđộngbằngcáchlàmchủmộtphầnnhỏởnướcnày,bởivìcácmôhìnhthểchếvàhànhvikhôngthayđổinhiềudùnơilàmviệccủabạnlàmộttàudulịchhoặcmộtnhàmáysảnxuấtdầugộivàcácsảnphẩmtươngtự.Kiếnthứcvàbảnnănglàcóthểtraovànhận.Đólàlýdotạisaotôihyvọngcuốnsáchnàysẽcóđộcgiả,khôngchỉtrongcộngđồngdoanhnghiệp,màcòntrongcộngđồngngoạigiao,họcgiảvànhữngngườikhácđangphảilàmviệcvớiTrungQuốc,cũngnhưlànhữngngườibìnhthườngmuốnbiếtthựcraTrungQuốclàgì,ởmứcđộcơbản.
ArthurWaldron
LauderProfessor[3]vềQuanhệQuốctế
ĐạihọcPennsylvania
BrynMawr,bangPennsylvania
DẪNNHẬPCuốnsáchnàythoạtđầuchỉlàmộtbàibáoviếtchotrườngWharton
Businesstrongcuộckhủnghoảngchấtlượngnăm2007.Đâylànămmàthứcănchovậtnuôibịpháthiệnnhiễmmê-la-min,lốpxesảnxuấttạiTrungQuốcbắtđầunổbanh,vàcácbậcphụhuynhngườiMỹlolắngvềsơnchìtrongđồchơicủaconemhọ.BàibáotôiviếtmộtphầnlàđểbácbỏlờicáobuộcrằngchínhcácnhànhậpkhẩuMỹphảichịutráchnhiệmvềnhữngsựcốtrêndođãnhậphàngdỏmtừTrungQuốc.SaunhiềunămlàmviệcvớicácnhàsảnxuấtTrungQuốc,tôiđãcómộtsựhiểubiếtvềtìnhhìnhhơikhácmộtchút.TôithấyrằngcáccôngtyMỹđãcốgắnglàmhếttráchnhiệmcủamình,nhưngkhônglạicácnhàcôngnghiệpTrungQuốcranhma,nhữngngườithườngxuyênthaotúngquycáchsảnphẩmđểmởrộnglợinhuậnbiên.
CácchủxưởngTrungHoachơichiêu.Họsảnxuấtchokháchhàngmộtsảnphẩmchấtlượngkhikhởisựvàdầndầnrútbớtcácthànhphầnchính(nếukhông,họthaythếđầuvàokémhơn).Nhữngthayđổinàykhôngbaogiờđượccôngbố,vàngườimuathườngkhôngnhậnracácthayđổinày.Suygiảmchấtlượnghàngngàycàngnhiềuvàtinhtế,vàcácnhànhậpkhẩukhônghềbiếtchuyệngìđangdiễnrachođếnkhicácsảnphẩmnàybịpháthiện.Tôigọinólà“nhạtphaichấtlượng”(hay“chấtlượngbốchơi”),vànódùngđểphầnnàogiảithíchcholýdotạisaochấtlượngdườngnhưgiảmdầncùnglúc,vàtrênnhiềulĩnhvực.
BênngoàiTrungQuốc,ítngườibiếtrằngviệcnàycứtiếpdiễn,vànhiềuđộcgiảMỹcủabàiviếtnàyđãbịhoàntoànbấtngờ.Nhưngnhữngngườilàmviệctrongngànhcôngnghiệpbiếtrõhơn,vànhữngngườitrongcuộcchorằngtôiđãchưađiđủxa.“CâuchuyệncủaôngvềchấtlượnghàngTrungQuốcvẫnchưalàgìcả”,ngườitanóivớitôi.“Ôngnênnghenhữnggìđãxảyravớichúngtôi!”
Cácphảnứngkhácnhauđốivớibàibáo-sựxácnhậntừnhữngngườitrongnhiềungànhcôngnghiệpởmộtbênvàsựngờvựcởmộtbên-đãkhiếntôitinrằngcầnviếtrộngra.Trướcgiờtôichưabaogiờviếtcáigìdàihơnmộtbàibáo;tuyvậy,ngườitađãgiaochotôimộthợpđồngviếtsách.Càngviết,tôicàngnhậnrarằngcónhiềuđiềukhácđểnóivềchủđềTrungQuốcnóichung.
Cuốnsáchmàbạnđangcótrongtaychỉlàmộtvàicâuchuyện,giaithoại
ghinhậntừmộtcôngviệcởnướcngoài.Cácsựkiệnđãđượclựachọnvìcótínhgiảitrí;cùnglúc,tôiđãcẩnthậnchọnlựabốicảnhmàtôinghĩlàphùhợpvớinhữngtrảinghiệmđó.
NênlưuýlàtronglầnđầuđếnTrungQuốc,tôikhôngcóđịnhkiếnnào.Trênthựctế,ngaytừđầutôiđãcósựlạcquan.Tuynhiên,theothờigian,nhữngtrảinghiệmnhấtđịnhkhiếntôiphảinghĩkhác,vàcuốicùngtôiđãxácđịnhđượclốinghĩcủamình.KhiđặtmụctiêuviếtPoorlyMadeinChina,tôinghĩthếnày:Nếutôicóthểtáihiệnmộtítnhữnggìtôiđãthấy,cólẽnhữngngườikháccũngcóthểđồngcảm.
Khiđượcyêucầutómtắtcuốnsáchnày,tôicóxuhướnglàmđạikháibằngcáchnóirằngnóchỉđơngiảnlàviếtvềviệcvănhóaquantrọngthếnào.Vănhóacóthểtácđộngđếnpháttriểnkinhtếvĩmô-sựnổilêncủaTrungQuốcchắcchắncóphầnđónggópcủamộtsốyếutốvănhóanhấtđịnh-vàtrênmộtquymônhỏhơn,vănhóa(cùngsựhiểubiếtvềvănhóa)cóthểtạothuậnlợihoặccảntrởthànhcôngởcấpđộgiaodịch.CuốnsáchnàyítnhấtsẽgiúpxuatansuynghĩcủamộtsốngườirằngviệckinhdoanhtạiTrungQuốccũnggiốngnhưkinhdoanhởbấtcứnơinàokháctrênthếgiới.
MộtlờiphànnànvềcuốnsáchnàylàtrongkhinólàmnổibậtmộtsốvấnđềliênquanđếnTrungQuốc,nókhôngđưarabấtkỳgiảiphápnào.Tôithấytòmòrằngmộtsốngườisẵnsàngchấpnhậnmộtcuốnsáchvềchủđềvănhóachỉkhicósẵngiảiphápcủatácgiảtrongđó.BấtkểTrungQuốcđangphảiđốimặtvớivấnđềgì,hayphầncònlạicủathếgiớihiệnđangphảiđốiphóvớivấnđềgì,chúngtakhôngthểcógiảiphápnếukhôngthôngquađốithoại-vàchúngtakhôngthểđốithoạitrướckhichúngtacómộtsốhiểubiếtcơbảnvềvấnđề.Cuốnsáchnàynênđượcxemlàmộtlờigiớithiệusơkhởi.Nókhôngbaogiờcónghĩalàmộtkếtluận,dướibấtkỳýnghĩanào,màchỉlàmộtsựkhởiđầu.
SẢNXUẤTKÉMCHẤTLƯỢNGỞTRUNGQUỐC
1.HÔBIẾN!TrungQuốcsảnxuấtmọithứtrênđời,vàtrongquátrìnhđó,cũngtạora
đủmọimùicóthểtưởngtượng.Khiđiquanhiềunhàmáycủahọ,bạnbắtgặpnhiềumùinhưthế:mùikhóinồngnặccủanhữngthứkeodángiàyda,mùiđậmđàcủanhữngchiếclọsứnungtronglòkhíđốt,mùichuacủachấtdẻopolypropylenenóngchảyvàphunởnhiệtđộcao…Mỗiquytrìnhchếtạolàmộtkinhnghiệmkhứugiácriêng,vànếubạnlàmviệctrongngànhchếxuấtđủlâu,bạnchỉcầndùngcáimũicũngcóthểđoánbiếtmìnhđangđứngởnhàmáyloạinào.
TrongnhữngnămtôilàmviệcởmiềnnamTrungQuốc,tôiđãviếngthămmộtsốlượngnhàmáyvượtngoàisứctưởngtượngcủamình.Điềukhákỳlạlàítkhitôigặpngườichủxưởngnàocóchútmảymayphiềnmuộnvìcácmùiđó,mặcdùchúngtấncôngvàocácgiácquan,cókhimạnhđếnchoángváng.
Tạimộtxưởngchếtạohôinồngkhôngchịunổi,tôiđứngởcổngvớiôngchủ,nhìnracánhđồngbaotrùmtronglànbụitrắng.Saulưngchúngtôikhôngxa,cáccôngnhânđangnhúngnhữngốngthépkhôngrỉvàomộtbồnhóachất.Đólàquytrìnhmạkền.Tôithựcsựcóthểnếmvịkimloạitrongmiệng,vàmũitôibấtgiácnhănlại.
“Hôiquá”,tôinói.Ngaykhinóixong,tôihốihậnđãbìnhphẩm,dùcóphầnmongmỏiôngchủxưởngđồngý.
Ôngnémđiếuthuốcraxavàquayvềphíatôirồinói:“Ngườingoạiquốccácông,cácôngtớiTrungQuốcvàthanphiềnvềônhiễm,tôithậttìnhkhônghiểutạisao”.Rồiôngkhoáttayvềphíaphongcảnhxungquanh.“Đốivớitôi,chỗnàycómùitiền”.
VớinhiềungườiởTrungQuốcđangmơướcmộtcuộcsốngtốtđẹphơn,cácluồnggiócôngnghiệpnàytươngquanvớinhữngcơhộikinhtếtốthơn.Còncácngócngáchnghèonànhơnởnướcnày,nơicómùivịthơmthohoặcchẳngcómùigìcả,thìđólạilànhữngchỗchỉđángthươnghạichứkhôngcógìđángmơướccả.
Bấtkỳđâumàcôngviệcgiámsátnhàmáyđưatôitới,tôiluônchúýđếnnhữngmùikhácnhau,chủyếulàvìđâylàdựánđầutiêncủatôi.XưởngnàysảnxuấtcáimàngườiHoagọilàhóaphẩmnhậtdụng-nhữngsảnphẩmtiêu
dùngnhưxàphòng,dầugộivàkemthoatay.
XưởngKingChemicalnằmởvùngquê,dướichânmộtngọnđồilớn.Khitớixưởngvàomộtngàynắngráo,vớimùithơmcủanhữngsảnphẩmchămsócsứckhỏevàlàmđẹptrànngậpkhôngkhí,tôinghĩ:Hóaramộtxínghiệpbóclộtlaođộnglạicómùithếnàyđây.Mùithơmngọtngàonhưhươnghoađượcnhậnralậptức.Bạnngửithấynóởngânhàngvàtiệmtạphóa,thựctếlàởbấtcứđâu.NólàmùihươngphổbiếntạohươngthơmchoxàphòngvàdầugộikhắpHoaNam.
Xưởngdomộtphụnữnhỏnhắn,quyếnrũđiềuhành;chịkhăngkhăngđòitôigọichịbằngbiệtdanhGiangTỉ.
Đólàmộtcáitênthânmật-Gianglàtên,vàTỉtứclàmột“bàchị”.Tỉchobiếtchịbắtcôngnhângọinhưthếvìchịmuốnđượccôngnhânxemnhưmộtngườiđángngưỡngmộvàkínhphục.
Tỉgiảithíchrằngchồngchịkhôngthểgặpchúngtôitrongcuộcthamquannàyvìôngtacócôngviệcởngoàithànhphố.Thaychoôngtalàmộtđámcácquảnđốc.
“Đây.Ôngphảimặccáinàytrướckhichúngtađivàotrong”.Tỉđưachotôimộtáobờ-lutrắngvànhữngcáibaogiàybằngvải,chờtôimangvàoxongrồimớitròngmộtcặpbaolênđôibốtđencaogótcủachị.
Phảicẩnthậnnhưvậyđểgiữvệsinhmôitrường,Tỉgiảithích.BảnthâncácnhàchếtạoTrungQuốcthườngkhôngquantâmtớichuyệnsạchsẽ,nhưngđâylàmộtdoanhnghiệpquantrọngtrongcôngnghiệpchămsócsứckhỏevàlàmđẹp.VệsinhcũnglàđềtàitrongcuộcnóichuyệngiữatôivớiBernie,ngườiđưatôiđilàmnhiệmvụbấtthườngnày.
Trướckhichọncôngtynàylàmnhàcungcấp,Bernieđãthửchếtạodòngsảnphẩmcủamìnhởmộtđịađiểmkhácvớikếtquảtaihại.Mộtchuyếnhànglớnđãbịnhiễmkhuẩnkhiếncôngtylỗnặng.Nhữngchuyệnnhưvậy,ôngcảnhcáo,khôngthểxảyranữa.
Cácnghithứcchuẩnbịcàngtăngthêmsựmongđợi,vàtôinónglòngbướcchânvàotrongnhàmáy.Quakínhcửasổ,tôicóthểthấynhữnggìđượcchờđợi.Bêntrongcóvẻtấtbật,vàtôiđểýthấycôngnhântrongđócũngmặcđồtrắng.
Kếđóchúngtôirửatay.Cácquảnđốcđitheocuộcthamquannàycũng
sắphàngtrướcmộtdãybồnthayphiênnhaurửatay.Trongchiếcbờ-lutrắng,kỳcọlêntớikhuỷutay,trônghọnhưmộttoánbácsĩsắpvàophòngphẫuthuật.
Kỳcọxong,tôibướctớicửa,nhưngmộtbàntayđãchặntôilại.Ngườinàođóchụpmộtchiếcmũtrắnglênđầutôi.Vớimộtnghithứccuốicùng,cáccánhcửabậtravàmởrộngchochúngtôiđiqua.
Xưởngchếtạohoạtđộngnhưmộttổong,vàvớitưcáchlàngườikhôngquenvớiloạihoạtđộngnày,tôicốgắngtìmhiểungườitalàmviệcrasao.Côngnhânđangbậnrộnsảnxuấtmộtthứnướcthơmxoatay,tôithấyvậy,vàtôitheodõinhữngchaimàuhồngxuôitheodâychuyềnsảnxuất.Mộtsốcôngnhânrótđầycácchai,trongkhinhữngngườikháchoặcđậynắphoặclausạchchúng.Tôiyêucầuđượcxemkỹmộtthànhphẩmvàđượcđưachomộtchailấytừthùnggiấyđãxếpđầyhàng.ChữintrênchaibằngtiếngHoa.Côngtynàychếtạosảnphẩmchămsócsứckhỏevàlàmđẹpchothịtrườngtrongnước.CôngtycủaBerniesẽlàkháchhàngxuấtkhẩuđầutiêncủanó.
Khichúngtôiđitheomộtdâychuyềnsảnxuất,nhữngcáiđầuvốnđãcúithấpcàngcúithấphơnkhichúngtôitớigần,cóthểthấynhịpđộlàmviệcđangtăngnhanh.Ởchỗnàochúngtôilượnlờchậmbước,cóvẻnhưcôngnhânnínthở.Trongđoànthamquannày,chẳngaibậntâmđếnchuyệnmìnhđanglàmchocôngnhânlolắng,hoặcnếucóthìhọcũngbấtcần.
Tôiquansátmộtthiếuphụđểtócngắnđanglấymộtchairakhỏibăngchuyền.Côlauchùicáichainhưbịámảnhvàkhôngđểnóđitheobăngchuyềnchotớikhicôcómộtchaithaythế.Tôicốtiếpxúcbằngmắtvớicôngnhân,nhưngkhôngaichịunhìntôi.Ngaycảnhữngngườibịcuộcthamquanlàmrộníthơnhìnhnhưcũngbiếtlàđangbịquansát.
Mộtcôngnhânvặnnắpchaiđangvặnnhưmúa.Kếbêncôlàmộtcôngnhâncónhiệmvụsắpchaivàothùnggiấy.Thayvìnémchaivàothùng,cônângniutừngchaibằnghaitay-gầngiốngcửchỉcungkínhkhingườiHoađưadanhthiếp.
NgườiyêucầutôithựchiệncuộcviếngthămnàylàmộtnhànhậpkhẩuvàchỉbiếtlàtôisốngởTrungQuốc.Chúngtôichỉtìnhcờgặpnhaumộtlần.Ôngtabấtngờgọiđiệnthoạichotôivàcácchỉthịcủaôngrấtmơhồ.
“Nhìnkỹxungquanh”,Bernienói.Ôngmuốntôilưuýbấtcứgìcóvẻkhôngbìnhthường.Khikhôngthấygìbấtthườnglắm,tôivờđặtvàicâuhỏi.
“Cácvịsửdụngbaonhiêucôngnhân?”tôihỏi.
Tỉgậtđầunhưthểđólàmộtcâuhỏichínhđáng.
“Haitrăm”,chịtanói.
Tôikhôngđếm,nhưnghìnhnhưsốcôngnhânxungquanhđâucónhiềunhưvậy.“Chừngnàocôngnhânnghỉ?”,tôihỏitiếp.Chịnóirằnghọnghỉtayđểăntrưavàănchiều.Tôihỏimỗithánghọnghỉbaonhiêungày.Chịnóihầuhếtchỉnghỉmộtngàymỗicuốituần.
Khôngcòncâuhỏinàonữa,tôibảochịrằngmìnhrấtcóấntượngvớixưởngsảnxuấtnày.ChịkhentiếngQuanthoạicủatôivànóirằngBernieđãmaymắnkhitìmratôi.Chịhyvọngchúngtôisẽcộngtácvớinhaunhiềuhơnsaulầnthămviếngnày,vàchịđixađếnmứcgợiýrằngcónhiềuđiềuchịcóthểhọchỏitừngườinhưtôi.Dùcònxalạvớigiớisảnxuất,tôiđãsốngởTrungQuốcmộtsốnăm,vàítnhấtcũngđủchotôihiểutìnhhình:Khibạnnóiđiềutốtđẹp,bạnđượckhentặnglạiđủđiều.
Nhiềuviệctrongxưởngđượclàmbằngtayvà,tôinhậnthấy,đôikhibằngchân.Chúngtôitớichỗcôngnhânbơmkemthoatayvàochai.Chiếcmáyđượcdựngđứngđểngườithợcóthểvậnhànhbằngchiếccầnđạpởtrênsàn.Khikhởiđộng,đầuphunápsuấtrótchếphẩmđầychai.Nhưngngườicôngnhânngồiởchỗnàyhìnhnhưcanhthờigiankhônggiỏilắm,vìmặttrướcđồngphụccủachịdínhđầychấtkemđó-chắclàdorótkhôngđúnghạnmức.
Tôidừnglạimộtlúcvàtheodõisáthơnkhinữcôngnhânnàyrótđầychai.Hìnhnhưcôtavừamớiđượchuấnluyệnvìcócáigìđóthiếusóttừcáchthựchành.Nóhơnhẳnsựbồnchồnlolắng,tôinghĩ.Hìnhnhưlầnđầucôtalàmcôngviệcnày.
Đúnglúcđótôicảmthấysứcépcủamộtbàntaytrênkhuỷutaytôi.ĐólàTỉ,chobiếtrằngđãđếnlúcrờiđi.
Cửchỉđócủachịtahơivộivàng,tôinghĩ,nhưngtôiđãhiểuđúngýnghĩacủanó-ýmuốnchấmdứtcuộcthămviếng.Tôiđãtừmộtthànhphốkhácbaytớiđâyđểthămnhàmáynày,vàcuộcthamquanchưakéodàilắm.Tôicócảmgiácphảichấmdứtquánhanhmộtcuộcvuichơitrongcôngviêngiảitrí.Tôivừabắtđầucómộthìnhdungvềnhàmáynàythìcửarađãmởvàchúngtôilạiđứngtrongánhnắng.
“Chúngtôisẽđưaôngtớisânbay”,Tỉnói.
RồiTỉđưatôitớimộtphòngchờgầnvănphòngcủaTỉ,vàtôiđượcmờimộtcốctràxanhhòatan.Saukhingồitrongphòngchờmộtlúc,tôitựhỏingườitacóquêntôikhông.Côngnhânđitớiđilui,vàkhôngaichúýtớitôi.Tôinhìnquanhữngđiềughichépđượcvànhậnthấytôicórấtítcảmnhận,khôngcócảmtưởngnàothậtsựrõrệt.Khicóngườitớibảotôirằngtàixếđếntrễ,tôihiểuđiềuđócónghĩalàhọkhôngbiếtchắcanhtaởđâu.
Vẫncòntòmòvềnhàmáynày,tôinghĩtôicóthểquaylạiđểnhìnnómộtlầnchót.Thậmchíchắccũngkhôngaiđểýlàtôiđãbỏđi,vàcólẽcócáigìđóđểhọclómbằngcáchnhìnnhữngngườilaođộngnàykhihọbớtedèchuyệnbịcácquảnđốctheodõi.
Nhàmáynằmngaysauvănphòng,trênmộtconđườngdốcnhỏ.Bênngoàikhôngcóaivàchỉcótiếnggióthổinhẹtừsườnđồixuống.Đólàmộtkhungcảnhđiềnviênthanhbình.Tôinghĩnếucuộcviếngthămnhàmáynàybiếnthànhmộtnhiệmvụthườngxuyên,tôisẽkhôngphảnđối.
Khitớixưởngmáy,tôiđếnbênmộtcửasổvàápmặtvàotấmkính.Bỗngchốctôitưởngtôiđãđilạc.
Tôicótớinhầmkhunhàkhông?
Tôinhìnquacửasổlầnnữa.Hìnhnhưđúngchỗrồi,nhưngnhàmáyvắngngắt.Nơilúcnãycókhoảng50hay60côngnhân,bâygiờchỉcómộtônggiàvớimộtcâychổitrongtay.Ôngthấytôiđứngởcửasổvàđãđilạicửacái,nhưthểđểmờitôivào,nhưngrồiôngsuynghĩlại,quaylưng,vàvộivãđivàomộtcánhcửasau.
Cóchuyệnquáiquỷgìvậy?
Áptrángầntấmkính,tôinhìnxuốngđồnghồtay.Mớihơnbagiờ.NhàmáyTrungQuốckhôngcótruyềnthốngngủtrưa,vàTỉđãnóicảxưởngchỉnghỉđểăntrưarồiđểăntối.
Tôinghetiếnggiàylốccốctrênmặtđườngphíasautôi.Ýđịnhbanđầuvốnhayhogiờnhanhchóngbiếnthànhmộttìnhhuốngtếnhị.Hốtnhiêntôicảmthấycótội,nhưthểbịbắtgặpđanglàmviệcphipháp,nhúngmũivàoviệckhôngphảicủamình.
Tôibiếtxinlỗisaođây,vàtôicóthểgiảithíchnhưthếnàonhữnggìtôi
nhìnthấy-hayđúngralànhữnggìtôikhôngnhìnthấy?Chỉvìxấuhổ,ngườitacóthểnổigiậnvìviệctôibỏđilungtung.
Tiếnggiàyđitớinhanhkêutohơnchotớikhitôikhôngthểlàmbộnhưkhôngnghethấy.
Lọccọc-lọccọc.
Tôiquaylại,trôngchờchuyệntệhạinhất.Thaychomộtbộmặtgiậndữ,Tỉđanggượngcười,mộtnụcườimởrộngchotớikhigiốngnhưnhănmặt.Tỉgầnnhưhếthơikhitớibêntôi.
“Côngnhânđangnghỉngơi”,chịnói.
Đólàmộtkiểunóikếtthúc,nhưkhiởMỹngườitanóimìnhcóviệcphảigiảiquyết.Bạnkhôngđượchỏiđólàviệcgì.KháiniệmnghỉngơiởTrungQuốclàbấtkhảxâmphạm,vàcàngthêmtầmquantrọngkhinóiđiềuđóvớingườinướcngoài.NgườiHoađãlàmviệccựcnhọchàngnghìnnăm.Nếungườitanóihọcầnthởlấysứcthìkhôngcầngiảithíchthêmgìnữa.
“Chúngtaquaylạithôi”,Tỉnóivàlặnglẽdẫnđường.
Tìmcáchgiảithíchviệcvừaxảyra,tôicảmthấynhưthểvừaxemmộtmànảothuậtvàthấymộtconvoitobiếnmất.Cáccôngnhânđóđãđiđâulàmộtbíẩn.Khôngthấyhọởđâucảvàkhôngthểlàmgìhơnlàdụimắtvàtựhỏiviệcđóđãdiễnranhưthếnào-hoặctạisao.Làmthếnàomộtxưởngchếtạocóthểhoạtđộngsôinổitrongmộtlúcrồisauđóbiếnmất?
TốiđótôiđiệnthoạichoBernie.Tôiengại.NhấtđịnhcáitròhôbiếnnàykhôngthểnàoxảyraởMỹ,vànóichuyệnđóvớiôngchắcchỉcóthểbiếntôithànhmộtkẻđiênrồ.Ítnhất,việcđócũngbiếntôithànhkẻmangtinxấu.
Tôiđãquyếtđịnhlàtôisẽtườngthuậtcuộcthămviếngnhàmáy-nhưngchỉđạikháithôi.Cónhữngchitiếtkháccũngđángđểcungcấp.Tôisẽchoôngấybiếttấtcảvềcuộcthămviếng,nhưngtôisẽloạiphầncuốicùngravìdùsaongườitađâucógiảđịnhlàtôiphảinhìnthấynó.
“Họcóvẻbậnrộnkhông?”,ônghỏi.
Hóarađólàđiềuduynhấtôngquantâmtrongkhithảoluận-tìnhtrạngbậnrộnchungởcôngxưởng.Tôiđãquyếtđịnhkểchoôngnghechitiếtvềđoạncuốicuộchànhtrình.Ôngkhôngchỉtinnhữnggìđãxảyramàcòn
cườilớn.Chínhôngđãtớinhàmáyđómấytuầntrướcvàđãnghingờrằngmộttròtươngtựcũngđãđượcsắpđặtđểlừaông.
Ôngkhôngbuồnphiềnchútnào.Hoàntoànngượclại,ôngnóirằngnhữnggìtôibáocáolàtintốt.Tôithúthậtlàmìnhkhônghiểu.Nhữnggìdiễnratrongngàyđólàmtôikhôngyêntâm,vàtôinghĩ:Bấtcứxưởngchếtạonàosẵnsàngđixanhưvậyđểlàmravẻbậnrộnchắchẳnđãcósẵnmộtíttròbịpbợmnữa.
NhưngBerniekhôngnhìnvấnđềtheocáchđó.Ôngđãhìnhdunglànếucôngănviệclàmítnhưvậy,vàhọđãnỗlựcnhiềunhưvậy,thìđiềuđócólợichocôngtycủaông-ôngcóthểépgiáthànhxuốngthấphơn.
TôithấythúvịvềcáchBernienhìnvấnđềkháctôi.Ôngthấyrằngnhàmáynàyđãhànhxửđángkhen.Nếuhọcóđộngcơnhưvậy,ôngcũngcóthểhưởnglợitừsựtậptrunghoàntoàncủacôngtynày,điềuđócũngcónghĩalàchấtlượngsảnphẩmsẽtốthơn.“Hãychotôibiết,khohàngcóđầykhông?”
“Khohàng?”
Bernieđãkhôngcóyêucầuđặcbiệtvềkhohàngtrướccuộcthămviếngcủatôi,nhưngđólàmộtphầncủachuyếnthamquan.Tôibảoôngrằngtôinhớnókhátrốngtrải.
Ôngyêucầutôiướclượngsốkiệnhàng,vàtôibảoôngrằngchỉcóchừng50kiệnchứkhôngthểhơn.
“Tuyệtvời”,ôngnói.“Họsẽrấtcầnlàmănvớitôi”.
2.RẮCRỐILÀNGHỀCỦATÔISaukhitốtnghiệptrườngkinhdoanhnăm2001,tôitrởlạiTrungQuốc
nơitôiđãkinhquaphầnlớnsựnghiệp.Cólýdoriêngkhiếntôithấychốnnàythuhútmình-tôihếtsứctựnhiênthoảimáiởchâuÁ-nhưngcũngcómộtlýdothuộcvềcôngviệc.Nềnkinhtếtoàncầuđangchuyểndịchđầybiếnđộng,vàkinhtếTrungQuốcđangtăngtrưởngkhônggiốngbấtcứnướcnàokhác.Cómặtởđó,tôithấymìnhđangởtrungtâmcủamộtthờiđiểmvàđịađiểmcómộtkhônghai,thậmchícótínhlịchsử.
Khicònlàsinhviên,tôiđãhọclịchsửvàngônngữTrungQuốc,vàtrongthờigiansoạnluậnánMBAởtrườngWharton,tôiđãcóthêmmộtbằngvềkinhdoanhởĐôngÁ.ChonênchuyệntôisẽquaylạiTrungQuốccóvẻlàđươngnhiên.Tôiđãlàmviệcởđóvàinăm,vàcònnóiđượccảtiếngHoa.Dùnềntảnghọcvấncủatôicóthểthíchhợpchocôngviệctrongngànhchếxuất,nhưngchỉnhìnsơquakhuvựcnàycũngthấyrằngtôiởđangtrongmộtvùngđấtmới.
XuấtkhẩuđãđónggópđángkểchophépmàukinhtếTrungQuốc,thếmàkhôngcógiáotrìnhnàotrongtrườngkinhdoanhhaynhữngcuộctranhluậnkhôngchínhthứcđềcậptớiphầnlýthúvàquantrọngnàycủanềnkinhtế.Cácbạnhọccủatôiđãxôngratheođuổinhữngnghềtruyềnthốngtrongngànhngânhàngđầutư,tưvấnquảnlý,hoặcvốncổđôngtưnhân.Cónềntảngđàotạovềtàichính,chínhtôigầnnhưcũngxuôitheoconđườngđó.
LúcđótôimuốnlậpnghiệpởHoaNam,nơitậptrunghoạtđộngsảnxuấtvàtôiđãtìmkiếmmọilýdođểthamdự.Maymắnthay,tôiđãkhôngphảitìmkiếmlâu.
Dùtôikhôngbiếtnhiềuvềtìnhhìnhsảnxuất,nhiềungườibiếtcòníthơntôi.NhữngnhànhậpkhẩuMỹvừavànhỏàoạtgianhậpthươngtrường,vàtôiđượccoinhưngườicóthểgiúphọlàmăn.
CácnhànhậpkhẩuMỹđãliênhệvớitôi,nhưngđiểnhìnhlàhọchỉlàmthếsaukhikếhoạchcủahọbắtđầuđổvỡ,saukhihọđãthửvàsửdụnghếtnhữngkhảnănglựachọnkhác.Mộtlýdokhiếnhọchậmyêucầugiúpđỡlàtínhngạomạn,nhưng-nhưsaunàytôimớihiểu-cũngvìcácnhàchếtạoTrungQuốccóthóiquenlàmnhưmọiviệcđềucóvẻdễdàng.
Trongmọitrườnghợp,nhữngnhànhậpkhẩuliênhệvớitôithườnglàđã
sứccùnglựckiệt.Họđãtuyệtvọng,vàcónhữnglúctôicảmthấymìnhgiốngnhưPhilipMarlowetrongmộttruyệntrinhthámcủaRaymondChandler.Tôikhôngcóvănphòngvớicửakínhmờ,nhưngkháchhàngtìmtớitôitheokiểucáchngẫunhiêntươngtự.HọtìmsựgiúpđỡđểđitrênnhữngconđườngchôngchênhởTrungQuốc.
Nhưaiđóđãnói,TrungQuốclàmộtthếgiớingượcđời,vàkiếmviệclàmlàchuyệndễ;việcđầyrađấy.Tôikhôngcócôngviệcđượcmôtảrõràng.Tôiđảmtráchnhữngchuyệncầnchỉnhđốn.Điểnhìnhlàsaukhimọichuyệnđãrốibeng,tôimớiđượcyêucầusắpđặtlạichotrậttự,giảiquyếtchoêmthắm,dànxếpchoổnthỏa.Kháchhànggọivàgiữkínchitiết.Thườngkhởiđầuvới“Tôicómộtcôngviệcchoông”,rồitôilúnsâuvàomàkhôngnhậnthấy.Rắcrốilànghềcủatôi.
Trướcđâytôikhôngbiếttôisẽlàmnhữngcôngviệcđóbaolâu,nhưngtôihìnhdungsẽcầnmộtthờigian.Ýđịnhcủatôilànhậnbấtcứviệcgìtôigặp,vàthayvìgiaothiệpvớimột,haicôngtylớn,tôisẽgiúpmộtsốlớnnhữngnhànhậpkhẩuvừavànhỏ.Vìtôicốýtạochomìnhmộtcơhộihọchỏinênýtưởngvềsựđadạnglinhtinhnàycósựquyếnrũnhấtđịnh.
Nhờquanhệvớinhữngcôngtynhỏ,tôicóthểthuthậpkinhnghiệmrộnglớnhơnliênquantớinhiềungànhcôngnghiệpkhácnhau.Tôisẽcónhiềunguồnthôngtinhơn,vàđiềunàysẽgiúptôicảmnhậntốthơnvềnhữnggìđangdiễnratrongbộphậnbíhiểmnhưngquantrọngcủanềnkinhtếtoàncầunày,cóthểnóinhưvậy.Cólẽrốtcuộc,tôitưởngtượng,tôicòncóthểrútramộtítkếtluận.
Saukhikếhoạchxàphòngvàdầugộiđượckhởiđộng,tôinhậnđượcđiệnthoạicủaHoward,mộtnhàkinhdoanhđồtrangtrínộithất.
Howardđãcómộtcôngviệclàmăntrôichảytrongnhiềutháng,nhưngrồiôngmấtliênlạcvớinhàcungcấp.ÔngchưabaogiờthựcsựđíchthântớiTrungQuốc,điềunàylàmôngthêmlolắng,nhưnglúcđóôngkhônghềthấycầnđi.Côngviệcđangtrôichảydễdàng.Rồi,mộttuầnnọ,khiôngsắpđặthàng,nhàsảnxuấtbiếnmất.Khôngaitrảlờiđiệnthoạihaythưđiệntửcủaông.Đâylàmộttrườnghợpmấttích.
KhônghiểusaocácnhàsảnxuấtởHoaNamrấtsợđiệnthoại.Họcũngkhôngđặcbiệtgiỏigiaothiệpbằngthưtừ.CăncứtheokhốilượnggiaodịchlớnmàcácnhàmáynàythựchiệnvớicácnhànhậpkhẩuhànghóasảnxuấttạiTrungQuốc,đólàmộtthóiquenđặcbiệtkhógiảithích.
Howardnghĩtớichuyệntồitệnhấtkhikhôngthểtiếpxúcvớinhàcungcấpcủaông,nhưngtôibảoôngđừnglo,chưacầnlolắng.Bỏchútcôngsứcthămdò,cuốicùngtôiđãtìmđượcôngchủcôngtyđó.DùtôiđãliênlạcđượcvớiKevinbằngđiệnthoại,ôngtacònengạivàkhôngcungcấptintứcvềtrườnghợpcủaHoward.
TheoyêucầucủaHoward,tôihỏiKevintôitớixưởngsảnxuấtcủaôngtacóđượckhông.
“Mờiôngtới”.
“Chiềuthứbacóđượckhông?”
“Hãygọitôikhiôngtớithànhphố”.
“Nhưngphảimấthaigiờláixe.Thứbacóđượckhông?”
“Hãygọitôikhiôngtới”.
Đâylạilàmộttrongnhữngthóiquendễthươngnữacủahọ:CácnhàchếtạoởHoaNamcũngkhôngthíchhẹntrước.Họthíchmọichuyệntựphát.Họkhôngthíchcamkếtbấtcứchuyệngì.Bịtróichặtvàomộtthờiđiểmvàđịađiểmcụthểcónghĩalàmộtnhàcôngnghiệpcóthểmấtmộtcơhộiquantrọng.Nghĩalàcóthểhốitiếc.
NgàythứBatôithuêmộtchiếcxevàtớixưởngsảnxuất,nóởgầnthànhphốTriềuChâuởphíađôngtỉnhQuảngĐông,cáchcáixưởngdầugộichỉmộtvàigiờxe.TàixếvốnlàngườiHồNam,phảidừnglạimấylầnđểhỏithămđường,vàmỗilầnnhưvậymộtđámmâybụivànglớnlạichụplênchúngtôivàchiếcxe.
TrungQuốccónhiềukhuchếxuất,vàTriềuChâutậptrungmuabánđồgốmsứ.Ngườitanóinólàtrungtâmgốmsứđãhàngnghìnnămdotrongđấtởkhuvựcnàycómộtchấtgìđóđặcbiệt.Khichúngtôivàothịtrấn,tôiđểýthấynhiềucửahiệunhỏcónhữngđốngđấtmịnởtrướccửahoặchaibêncửahàng.
NhàmáysảnxuấtởHoaNamthườngđượcxâydựngdọcnhữngconđườngchính,nhưngđườngđitớixưởngcủaKevinrẽxuốngmộtconđườnghẹp.Chỗcủaôngtađượcxâydựngnhưmộtpháođài;thayvìcổngsắtkéonhưhầuhếtcácnhàmáykhác,xưởngcủaôngtacómộttườnggạchcaovàmộtcửathépđồsộởlốivào.Tôithấychuôngcửavànhấngọi.Chóbắtđầu
sủavàsủamãitớikhicóngườitớisuỵtchochúngim.
Kevinngoàiđờicóvẻthânthiệnhơnkhinóiđiệnthoạinhiều,vàôngtaxinlỗivìtôiphảiláixeđixa.Ônghỏitôitìmrachỗnàycókhókhông.Kếđóôngtựgiớithiệu,nóirằngôngtừLosAngelestới.
“ÔnglàngườiMỹ?”
“Không.TôilàngườiHoa”.
“ÔngđãđịnhcưởHoaKỳ?”
“Không”,ôngnói.
ÔngthíchkiểutraođổilấplửngnàyvànóivớitôivềLosAngelesvớicáicườiranhmãnhtrênmặt.Tôibảoôngtarằngtôihơihoangmang.Từlờiônggiảithíchsauđó,tôicóthểhiểurằngôngchỉđinướcngoàichovui-vàcũngkhôngphảinhiềulần.GiọngnóicủaôngchothấyrằngônglàngườiHoabảnđịa,vàôngxácđịnhrằngôngchưabaogiờthựcsựsốngởNamCalifornia.
Tôihỏivậytạisaoônggọiđólàquênhà,vàôngchỉtrảlờibằnggiọngmơmàng:“TôiyêuLosAngeles”.NgườinàochưasốnglâuởTrungQuốckhómàhiểuđượcngườitacóthểhiểulầmýđịnhvớithựctếtớimứcđộnào.
XưởngcủaKevinlàmđồgốm,vàloạithườngđượcsảnxuấtnhấtlàmộtkiểunháiđồÝtrôngcóhơihướmđồcổ,giánhưkhôngđượctômàusặcsỡvàphủmentrong.Nhữngmónđồvừarakhỏidâychuyềnsảnxuất,vàKevinđưachotôicoi.Mộtmóncóchữ“Italianate”kếthợpluôntrongkiểudáng.Nhìnquanhxưởng,tôihiểurằngkiểumớinàybỗngdưngđượcưachuộngởHoaKỳ.
Chúngtôilầnngượcquacácquytrìnhtrongxưởng,đitừkhuvựccácmónđồđượchoàntấttớicôngđoạnngườithợvẽbằngtaynhữngchiếcbìnhđãkhô.Nhữngcôgáicóvẻquátrẻsovớicôngviệcngồitrênbănggỗvàkiênnhẫntômàubằngnhữngchiếccọdài.Tôinhìngầnhơnvàcóthểthấymỗimónđồcómộthìnhpháchọa.Côngnhânđựngmàutrongnhữngcáibátnhỏ,hoặctrongnhữngđĩanôngtươngtựthứnghiêndùngviếtchữHán,mỗilầnvẽvớimộtítmàu.
Tấtcảnữcôngnhânngồihaibênmộtchiếcbàndài,haihàngđốidiệnnhau.Họlặnglẽlàmviệcvớinhịpđộthưthả,vàtôinghĩphònglàmviệc
nàycóphongcáchcủamộtlớphộihọa.
Riêngtrongmộtgóc-cáchxacáccôgáiởmấychiếcbàndài-làmộtcậubéốmnhomtaycầmmộtcondaomổ.Chúngtôidừnglạimộtlúcvàtheodõicậutadùngkhícụnàycắtramộtkhốibọtxốpmàuvàng.Saukhicắtramộtmiếngnhỏ,cậutathổibaynhữngmảnhvụnvàthửcôngtrìnhcủamìnhbằngcáchnhúngcáicụcđóvàomộtkhaymực.Rồicậutanhấncáikhốiđólênmộttờgiấylớn,chothấynétpháchọacủamộthìnhtrangtríbônghoa.
“Đâylàcôngviệckhónhấttrongxưởng.Khôngphảiaicũnglàmđược”.
Cáckhốibọtxốpđượcdùngđểinhìnhpháchọasẽđượctômàutrênnhữngmónđồgốm,vàhìnhảnhphảiđượckhắcngược.Thậtấntượng,vàtôibắtđầulấychiếcmáyảnhkỹthuậtsốnhỏtrongxáchtayra.TôinghĩgởinhữngbứcảnhvềchoHowardlàmộtýtưởnghay.“Rấttiếc”,Kevinnói.“Khôngđượcchụpảnh”.
RồitôihiểuraKevincóýthứcđềphòng.Ôngtađưatôitrởlạivănphòngvàmờitôingồi.Trênbànlàmviệccủaôngcóhaimànhìnhmáytínhtừđóôngcóthểthấytoànbộxưởngsảnxuất.Tôichúýtớihệthốngnày,vàvớinhữngbộđiềuchỉnh,ôngchotôithấycáchôngcóthểthayđổicácgócmáythuhìnhvàphóngto,thunhỏ.
Ôngnóiôngcầngiámsátnhữngngườilaođộng,vàônggiảithíchrằngnhânviêncủaôngkhôngđượcphéprờikhỏicơsởsảnxuất.Nhiềucơxưởngđãcónhữngchínhsáchđó,nhưngKevincònđixahơnbằngcáchgiữthẻcăncướccủanhânviênđểantoànhơn.
“Tạisaophảicónhữngbiệnphápanninhđó?”,tôihỏi.
“Chúngtôicónhiềubímật”,Kevinnói.
Ôngcònphảiduytrìkiểmsoátnhữngchuyệnkhácnữa.Ônggiảithíchrằngtrongxưởngsảnxuấtkhôngcóhơnmộtphầntưcôngnhâncóchungmộtquêquán.Ôngnóikhiquánhiềucôngnhânđồnghươngthìcácnhómsẵnsàngâmmưuhơn.
Mộtbíquyếtkháccủaônglàthuênhiềulaođộnghơnmứccầnthiết.Khicóđủviệcchomọingười,côngnhânthấyngườitacầnhọvàcókhuynhhướngđòihỏinàynọ.Khikhôngcóđủcôngviệc,côngnhânnỗlựchơnđểchứngtỏlàmìnhxứngđáng.
Kevinyêucầutôitheoôngtớimộtphòngtrưngbày.Đồgốmởđâyđủthứkiểucọ.TrongkhimộtsốmóngâychotôicảmtưởnglàkiểuMỹ,nhữngmónkháccóvẻchâuÂuhoặcthậmchíTrungĐônghơn.Sựphatạpcáckiểunàybiếnbộsưutậphàngmẫucủanhàmáygiốngmộttiệmbánhàngphếthải.
Đangcómộtvụgiaohàng,vàKevinhướngsựquantâmtớinhữngngườivừađến.Cóbangười,vàhọmangvàonhữngmẫuhànggồmlọvàđèn.Kevinchúýtớimộtmón,mộtchiếcđèncómàuđồng.Ônglậptứcxemxétnókỹlưỡngrồirứtbỏcáinhãnhàng,ôngchụpmộttấmhình.
TôihỏiKevin,nhữngngườigiaohàngcóphảilànhânviêncủaôngkhông.
Ôngnhìntôivớivẻmặttinhquái.“Không,họlàdothámcủatôi”.Khinóithế,ôngcẩnthậnnhìntôi,đolườngphảnứngcủatôinhưôngđãlàmlúcnãykhiôngbảotôirằngôngtừLosAngelestới.
Kevingiảithíchrằngôngchođủhạngngườilùngsụcmẫuhàngtrongvùng.Ởđâycóquánhiềuxưởngsảnxuấttậptrungnêncóthểlàmviệcđó.Tôitưởngtượngcôngnhântrongmộtsốxưởngchếtạolénđưamẫuhàngrađểđượcmộtíttiền,hoặcmẫuhàngcóthểbịđánhcắpngaytrênxetảitrướckhixuấtkhẩu.
MẫumãmớicógiátrịlớnvớiKevin.Nếuôngthấymộtmẫumãmàôngthích,ôngchụpảnhvàgởichokháchhàng.Nếucóngườiđặthàng,ôngcóthểyêucầumộtnhàmáykhácsảnxuấthoặcsaochépsảnphẩmđóvàtựmìnhsảnxuất.Ôngkhôngchútrọnglắmđếnviệcsảnxuấthàngđiệnkhí,ôngnói,nênchiếcđènnàylàthứôngsẽđặtlàmgiacông.
TôichưatừnggặpngườinàogiốngnhưKevin.Ôngtacótàimêhoặcmộtcáchranhma,vàtrongchuyệnnàyôngtagiỏihơnngườikhác.Ôngtađềphòngbằngcáchnhốtcôngnhâncủamìnhsaumộtbứctườngcao-vìôngtakhôngmuốnbímậtcủamìnhxìrangoài-nhưnglạihămhởtìmcáchchiếmđoạtbímậtcủađốithủcạnhtranh.
NháikiểumẫulàhoạtđộnglantrànởTrungQuốc,vàchuyệnnàykhiếncácnhàsảnxuấthànhđộngmộtcáchlạlùng.Tôiđãgặpmộtnhàsảnxuấtnhữngkiểugiày“mượn”từchâuÂu.CôngtynàysợđốithủcạnhtranhởTrungQuốcăncắpnhữngkiểumớicócủahọ.Nhânviêncủahãngsảnxuấtđượcchocơhộimuamộtđôigiàymàhọsảnxuất(vớigiáhạ),nhưnghọ
khôngđượcphépđemgiàyrakhỏinhàmáytrongvòngmộtnăm-trướckhikiểugiàyđóđượcthịtrườngbiếttớinhiềuhơn.
ỞTrungQuốc,cáchhànhxửnhưKevinlàđiềudễhiểu,vàhầuhếtmọingườisẽnóirằngôngtacẩnthậnnhưvậylàkhônngoan.Vàvớiviệchăngháitìmkiếmmẫumãđộcđáocủangườikhác,mộtsốngườisẵnsàngcoiôngtalàsángsuốt.
Suychocùng,nhàmáycủaôngtađãbánnhữnggìngoàiđấtvànướctômàuvàmen?Vôsốnhàmáytrongvùngcóthểchếtạocùngmộtthứsảnphẩmvớicùngmộtgiá,nếukhôngrẻhơn.
VấnđềcủaHoward,thânchủđiênrồcủatôi,téralàôngtakhôngcómẫumãđộcquyềnriêng.NhữngnhànhậpkhẩukháctừHoaKỳđãđặtlàmnhữngmẫuhàngmớiđángchúý,vàKevinnónglòngnắmlấycácmốihàngđó.
KevinnóirằngôngtamuốngiúpHoward,nhưngôngtaởtronghoàncảnhkhókhăn.ÔngtakhôngthểbánmẫumãđộcquyềncủanhữngnhànhậpkhẩuMỹchongườikháccũngởHoaKỳ.ÔngtakhôngnóiranhưngtôicócảmtưởnglàôngtasẵnsàngbánmộtsốmẫumãđónếuHowardởmộtthịtrườngkhác.
Cuốicùng,KevinnóirằngôngtachỉcóthểcungcấpchoHowardnhữngsảnphẩmcótrongkhohàngcủamình.Mộtsốmẫumãđãlỗithời,nhưngcóthểthíchhợpvớidòngsảnphẩmcủaHoward.“Tôicònchọnlựagìđượcnữa?”Howardbảotôi.“Tôihếthàngbánrồi”.
Tronglầnthămviếngsau,tôixemxétkỹmẫugốm,vàcăncứtheolượngbụitrêncácmónđồ,hìnhnhưchúngđãnằmtrongkhotừhaitớibanăm.Cácmónnàyđãđượcsảnxuấtchonhữngnhànhậpkhẩukhác,vàdướiđáycónhữngmãvạchchonhữngnhàbánlẻcụthể.MộtmãvạchchoTJMaxx,mộtchuỗicửahàngbánlẻlớn.Nếucácmẫuhàngnàykhôngcònhợpthờinữa,tôinghĩ,cólẽTJMaxxkhôngbậntâmchuyệncácnhàcungcấpTrungQuốccủahọbánchúngchongườikhác.NhưngthếthìmộtkháchhàngnhưHowardđượchưởnglợigìnếuôngmuamộtthứhànghóalỗithời.
ChuyệntệhạinhấtvềmónđồgốmmàKevinmuốnbánlàgiácao.MộtnhànhậpkhẩunhưHowardlẽrachỉtrảkhoảngmộtphầntưgiábánlẻ,nhưngôngđãtrảgần50%.GầnnhưchắcchắnlàHowardđãtrảnhiềuhơngiáôngcóthểtrảkhiTJMaxxhạgiáhàngtronglầnbáncuốimùađểkhóasổ.
NhữngnhànhậpkhẩucócungcấpmẫumãriêngđượcnhàsảnxuấtTrungQuốctínhgiáthànhthấp.Họđượccungcấpvớigiáhờimộtphầnvìnhữngnhànhậpkhẩunhỏhơnđãtrảnhiềuhơn.KhimộtsốcôngnhântrongxưởngcủaKevinđónggóihànghóachoHoward,tôithấymộtsốmónhàngcókhiếmkhuyết,vàtôicảmthấykhôngyêntâmvềtriểnvọngkinhdoanhcủaHoward.
Howardthấtvọngnhưngcamchịu.Lượnghàngcủaôngkhôngđủthuêngườithiếtkếkiểumẫuriêngvàdođóôngcảmthấyphụthuộchoàntoànvàonhàsảnxuất.Howardcũnglặpđilặplạirằngôngđangcầngấp,vàcóthứgìôngcũnglấy.
ChúngtôicấthàngvàgởiđichoHoward.ThêmvàichuyếnhàngnữavàHowardgặprắcrối.
Nhưdựđoán,giátínhchoôngquácao.Mộtnhànhậpkhẩuhànggốmsứkhôngthểmuasảnphẩmchỉvớigiámộtnửagiábánlẻmàsốngđược.Kevinbiếtđiềuđónhưngcứđẩygiálêncaohơn.
Kháchhànglớnđượcgiảmgiá;kháchhàngnhỏtrảnhiềuhơn.ĐólàcáchthứckinhdoanhởTrungQuốc,vànhưvềsautôihiểuđược,đâylàmôhìnhkinhdoanhhiệuquảvềmặtkinhtếchocácnhàchếtạoTrungQuốc.Kháchhànglớnđượcgiảmgiákhôngchỉvìhọmuanhiềumàvìhọcungcấpnhữngmẫumãmới.Cácmẫumãnàysauđóđượcchuyểnchonhữngnhànhậpkhẩunhỏ,nhữngngườichịubịépgiá.
3.“CHỈCẦNÔNGĐƯAHÀNGMẪULÀXONG!”NhữngngườimớixâmnhậpgiớisảnxuấtTrungQuốclầnđầuthường
kinhngạcvìnhữnggìhọthấy.Tưởngtượngnhữngkiếntrúccôngnghiệpđồsộvớirácrưởivàtiếngồn,họmongthấymộtcáigìgâycảmhứngchotiểuthuyếtcủaCharlesDickens,haybộphimThờiHiệnđạicủaCharlieChaplin.
Thậtra,môitrườnglaođộngkhôngđếnnỗingộtngạt,vàchínhcáccôngtrìnhkiếntrúccũngcókiểudángđơngiản.Nhữngdấuhiệuphổbiếncủacôngnghiệplạikhôngthấytồntạiởnhiềucôngty;thựctếlàcóítốngkhóivàkhôngcótiếngcòinhàmáy.ỞHoaNam,côngtrìnhxâydựngđiểnhìnhlàhìnhhộpnhiềutầngbằngbê-tôngcốtthép,thứkiếntrúckhiếntanghĩtớinhữngdựángiacư.
Nhữngtòanhànàydángvẻcôngnghiệplànhờkhuynhhướngđitheotừngcặp.Xưởngsảnxuấtcóvẻđơnsơhơn,vàcôngtrìnhsinhđôivớinó-cáicómàusắcsặcsỡ-lànhàởtậpthểcủacôngnhân.Ănởtrongnhữngkhuchậtchội,côngnhânbảotồnkhônggianvàđồngthờigiữchănmàn,quầnáocủahọsạchsẽbằngcáchtreochúngngoàicửa.
TrênđườngláixetừxưởnggốmcủaKevingầnTriềuChâutớiSánĐầunơicónhàmáyKingChemical,tôiđãđiquamộtsốcôngtrìnhxâydựngtừngcặpnhưvậy.Khôngcógìđặcbiệtmờimọc,nhưngdùsaotôivẫntựhỏitrongmỗicơngơiđóngườitasảnxuấtcáigì.Đôikhibạncóthểbiếtmộtcôngtysảnxuấtcáigìdotêncủanó,hoặcítrabạncóthểthấymộtsốđầumối,nhưtừ“thép”hay“nhựa”trênmộtbiểnhiệubênđường.Nhưngvớihầuhếtnhữngxưởngsảnxuấtnày,chuyệngìdiễnrasaunhữngbứctườngcủachúngthườnglàmộtbíẩn.
ChuyệngìsẽxảyranếutôingẫunhiêndừnglạivàbướcvàomộttrongnhữngnhàmáyTrungQuốcnày?Tôiyêucầutàixếcảmphiềnlàmtheoýtôi.Anhtaliếcxéotôi,khôngnóigì,rồichậmrãinhúnvai.Chúngtôivừađiquamộtxưởngsảnxuấtthìtôiyêucầuanhtadừnglại.
Mộtnhânviênbảovệngồitrongchốtcanhbêncổngđira.Anhtađitớiphíacửacủatàixế,vàtôinghiêngngườixuốngđểcóthểnhìnthấyanhta.
“Shenmeshi?”anhtahỏi,muốnbiếtcôngviệccủatôi.
“Tôichỉmuốnbiếtởđâycácôngsảnxuấtcáigì”.
Anhtanhìnkỹtôirồihỏitôicóphảilàkháchhàngkhông.Đólàmộtcâuhỏitựnótrảlời.Nếutôilàkháchhàngthìtôiđãbiếthọlàmgìrồi.Vàvìtôikhôngbiết…
Ngườibảovệnhấcđiệnthoạilênvànóilínhívớimộtngườinàođó.Tôithấytrêntườngchốtcanhnhỏbécủaanhtacótreomộtcâydùicuivàmộtkhẩusúng.Đểđiệnthoạixuống,anhtachâmmộtđiếuthuốcnhưngkhôngnóigì.
Tôiđứngphíangoài,trongkhingườitàixếtắc-xiláixerakhỏicổng,hướngtớiconđườngchínhnhưthểdựtrùmộtcuộcrútluinhanhkhicần.Mộtítphútimlặngtrôiqua,rồimộtngườiđànôngtobéomặcáolaođộngmàunâutừnhàmáyxuấthiện.Ôngtanhanhnhẹnđitớicổng,haitayvungvẩy.
“Hoannghinh!Hoannghinh!”Ôngtanói.“Xinchào!Xinchào!”
Ôngtanắmtayphảicủatôibằngcảhaibàntaymậpmạpvàchaisần.Ôngtalắctaytôilâuhơncầnthiết,lâuđếnmứckhóchịu,vàtôibỗngcảmthấycầngiảithích.
“Tôichỉđingangquaxưởngcủaôngthôi”,tôinói.
“Khôngcógì”,ôngnói.
“Tôichỉmuốnbiết…”
“Xinvàongồichơimộtlát”.
“Tôichỉmuốnhỏiôngmộtcâu”.
“Nhấtđịnhrồi”,ôngnói.“Chúngtasẽđàmluậnvềchuyệnđó”.
Khicódínhlíuvớichuyệnlàmăn,lònghiếukháchcủangườiHoacóthểkhiếntangạtthở.
Tôicốgiảithíchlàtôichỉđiquakhuvựcnàytrênđườngvềkháchsạn.Nóicáchkhác,tôitòmònhưngđúnglàtôikhôngsẵnsàngđilệchlộtrìnhchínhquáxa.Vàovănphòngcủaôngnghĩalàtròchuyệnlêthê,rồiôngcóthểmờitôiuốngtrà,hoặccốđưatôiđiăn,vàtôithìkhôngcóthìgiờ.Ông
cóthểchobiếtôngsảnxuấtthứgìthôiđượckhông?
“Áiui!”,ôngtakêutonhưthểbịđậptrúngmộtgậy.
Nétmặttôicólẽgợiýsựyếuđuốihoặcthươnghại,vìkếđóôngtómlấytaytôivàlôitôivàotrong.Trướcđóđãlongạilàtôicóthểbịđuổirakhỏidinhcơnày,bâygiờtôihoangmangtựhỏicóbaogiờtôiđượcphéprờikhỏinơiđâykhông.
Vìxưởngsảnxuấtnàyđặtởmộtnơihẻolánh,cóthểgiảđịnhhợplýlàôngchủxưởngkhôngcódịptiếpnhiềuvịkháchtìnhcờ.Dùvậy,ôngvẫnxinlỗivềtìnhtrạngvôtrậttựởchỗnày.Ôngtỏvẻthậtthàbốirối,nhưthểôngchorằngmộtngàynàođóngườilạcóthểbấtngờxuấthiệntạixưởngcủaôngmàkhôngcầnbáotrước.RấtnhiềungườiđãtừnướcngoàitớiTrungQuốcđểsănlùnghànghóa;chắcchắnnhữngcuộcviếngthămtìnhcờnhưvậylàbướckếtiếpkhôngthểtránh.
Ôngyêucầutôingồitrongvănphòngcủaông,vàtôicốthuyếtphụcôngthayvìvậyhãyđithamquanxưởngsảnxuất.Đâykhôngphảilàchỗtrưngbày.Đúngrađólàmộtchỗnhếchnhác,vàtôinhậnthấycácghếdàivàghếđẩuđượcđóngdínhvớinhaubằngnhữngmiếnggỗ.Dọcmộtbứctườngcáubẩn,bênmộtdãyghếdài,mộttrongnhữngngườithợđãviếtmộtchữHángiốngnhaunhiềulần.
Chính,chính,chính,chính,chính,chính,chính…
TrongtiếngHoa,đócónghĩalà“đúng”,vàđólàmộtchữgồmđúngnămnét.Hìnhnhưnhữngngườithợđãdùngchữcổnàyđểghinhớsốmónđồmàhọđãlàmđược.ĐólàmộtphươngphápđếmgiốngcáchngườiMỹvẽbốnđườngthẳngđứngtiếptheolàmộtđườngchéođểtínhconsốnăm-kiểuvạchbạnhaythấytrongphimkhimộtngườitùghidấutrêntườngđểđếmsốngàytrôiqua.
Cuốicùng,tôiđãbiếthọsảnxuấtcáigì.Côngtynàychuyênlàmnhữngbứctượngnhỏbằngnhựatổnghợp.Sảnphẩmcủahọđượcxuấtkhẩu,dùcôngtycủahọkhôngtựchuyênchởmónhàngmàbánchomộtcôngtythươngmạicóhợpđồngvớingườimuaởnướcngoài.
Trongkhohàngcócảtrămthùnggiấybồichấtđốngdọcmộtbứctường,tấtcảđềughicùngmộtđiểmđến:LongBeach,California.
Lúcnàycôngtykhôngsảnxuất.Tôihỏihọcóthểmởmộtthùngđểxem
thànhphẩmkhông.Mộtcôngnhândùngmộtchiếcchìakhóacắtđạibăngkéodántrênmộtthùnghàng.Ôngchủxưởnglấyđưatôicoimộttượngnhỏtrongkhitheodõiphảnứngtrênmặttôi.TôithấyđólàmộttượngChúaGiángsinh,vàởphíatrướcvàdọctheochânbứctượngcóhaichữ:FelizNavidad.
TôingạcnhiênkhithấyghichữTâyBanNha.“TâyBanNhavăn”,tôinói.
TrongtiếngHoa,“TâyBanNhavăn”và“TâyBanNhaquốc”đọcgầngiốngnhau.“BấtthịTâyBanNha.KhôngphảiTâyBanNha”,ôngnói.“ĐâylàhàngxuấtkhẩuđiMỹ”.HìnhnhưôngchủxưởngchorằngchữviếttrênsảnphẩmlàtiếngAnh.
Ởchânsảnphẩmcómộtnhãnxuấtxứ-MADEINCHINA(SảnxuấttạiTrungQuốc).SảnphẩmnàychắcchắnlàdànhchothịtrườngngườiMỹLa-tinhởHoaKỳ,vàtôitựhỏisaonólạiđượcsảnxuấtởxanhưvậy.
ChắcchắnlàchiphílaođộngởMexicokháthấp,vàvìởgầnthịtrườngnhưvậy,chiphívậnchuyểnphảirẻhơn.Sựphốihợpvàliênlạccũngphảidễhơn.Đâylàmộtsảnphẩm,tôinghĩ,đánglẽđượcđóngdấudướiđáylà:HECHOENMEXICO(SảnxuấttạiMexico).
“CholễGiángsinh”,tôinói.Ôngchủxưởnggậtđầumộtcáchhoangmangvềlờinhậnxétnày.Cóvẻnhưôngkhôngbiếtmìnhchếtạocáigì.Tôithấychuyệnnàykỳquái,nhưngrồiôngnêulênnhữngchitiếtkhác.
“Ôngthíchnókhông?”ônghỏi.
“Vâng,đẹplắm”.
“Ôngmuốnthảoluậngiácảchớ?”
Tôinghĩvìrõrànglàtôichỉđingangqua,tôikhôngnhấtthiếtthuộcvềthịtrườngthứhànghóanày.“Chúngtôicóthểlàmrasảnphẩmtheoyêucầucủaông”,ôngnói.
Tôigiảithíchrằngkhôngnhữnglàtôikhôngliênquantớitặngphẩmtheomùa,thậmchítôicònkhôngphảinhànhậpkhẩu.Lờicủatôikhôngcócôngdụnglàmôngchủnảnlòngchútnào,ônghứalàôngsẽgiúpđỡ.Ôngnóiôngcómộthợpđồngchếtạomàchúngtôicóthểsửdụng,vàôngbiếtmộtcôngtyxuấtkhẩu,mộtcôngtycóthểgiúpđưasảnphẩmrakhỏinước.Hơnnữa,
nếucầnmộtđạilývậntải,ôngsẽgiớithiệucho.Chitrảdễdàng:chỉcầnđặtcọc,vàviệcsảnxuấtcóthểbắtđầu.
“Chúngtôicóthểlàmmọithứôngcần”,ôngnói.“Chỉcầnôngđưahàngmẫulàxong!”
NhiềungườivẫncònchorằngphảicónhữngquanhệđặcbiệtmớicóthểsảnxuấtbấtcứthứgìởTrungQuốc,nhưngthựcrakhônghềcónhữngkẻhợmmìnhtronglĩnhvựcchếxuất.NhưmộtngườihồlìởLasVegassungsướnggiảithíchluậtchơisúcsắcchomộtconbạcmới,cácnhàsảnxuấtTrungQuốctỏrasẵnlòngbỏthìgiờthuyếtminhchongườimớitớicáchkhởisựrasao.Cácôngchủxưởngsảnxuấthiểurằngtrướchếthọcầntómđượcmộtkháchhàngnếuhọmuốnthựchiệnnhữnglợiíchlâudài.
Khởisựhoạtđộngchếxuấtkhôngphảiviệckhó.Nhấtđịnhsẽcónhữngthửthách,nhưngítkhiởlúcbắtđầu.CácnhàchếtạoTrungQuốccốgắnghếtsức,nếunhưphảilàmravẻlàmănvớihọlàchuyệndễdàng.Vàvớinhiềungườimớivàonghềchếxuất,ôngchủnhàmáykiêmluônvaitròôngthầygiáo.
Saukhibướctớicửasổđểxemchiếcxecònchờởcổngkhông(nóvẫnchờ),tôigiảithíchvớiôngchủnhàmáyrằngtôicầnphảiđi.Ônggóighémmộtsốhàngmẫu.“Mấycáinàymiễnphí”,ôngnói.Tôicốphảnđối,nhưngôngkiênquyết.“Ôngcóthểtặngbạnbè”.
CácnhàcôngnghiệpTrungQuốcvôcùnglạcquan,vàhọtặnghàngmẫuhúhọacứnhưgởithưbằngcáchbỏvàochaithảxuốngbiển.Nhưsốphậnđãđưatôitớicửanhàông,aibiếtđượccáchàngmẫunàysẽrơivàotayai.
NhiềunhànhậpkhẩuđãtớiTrungQuốc,vàmộttrongnhữngcâuhỏimànhiềungườitựhỏilà:SaolạilàTrungQuốc?Tạisaocácnhànhậpkhẩukhôngtìmtớinhữngthịtrườngkhác?Câutrảlờithườngđượcđưaranhấtlàchiphílaođộngthấp,nhưngđóchỉlàmộtphầncâuchuyện;laođộngsảnxuấttrongnhữngnềnkinhtếkhácthựctếlàrẻhơn.TốcđộvàsựtiệnlợilàhaiyếutốquantrọngkhácmàTrungQuốcthựchiệnđặcbiệttốt.
CácxưởngchếtạoTrungQuốccóthểnhậnbấtcứsảnphẩmnàovàđưanhanhvàosảnxuất(“Chỉcầnôngđưahàngmẫulàxong!”),vàhọtỏrasẵnsàngvàhàohứngđếnđộkhótinđểbắtđầumộtquanhệ.NhiềunhànhậpkhẩumớiđangđổtớiTrungQuốckhôngnhấtthiếtphảicókinhnghiệmtrênthươngtrườngquốctếtrước.Trongmộtsốtrườnghợphọlànhàbuônlẻvà
nhàphânphốiđãquyếtđịnhloạibỏnhữngđạilýtrunggiantrướcđâytừngcungcấphànghóachohọ.Nhữngngườikhácthìtừnhữngngànhhoàntoànkhôngliênquan.Nhiềungườiđãbỏnghềchuyênmônđểnhảyvàováncờthươngmại.
KinhdoanhởTrungQuốckhôngđòihỏigiấyphépkinhdoanhđặcbiệthoặcchứngnhậngì.HoạtđộngsảnxuấtởTrungQuốckhôngđòihỏithửnghiệmhoặctiêuchuẩnchuyênmôn,vànhàbuônđãtới-vàthườngởlại-đơnthuầnbằngvisadulịch-thứcóthểgiahạnkhôngmấykhókhăn.HàngnghìnkẻtaymơxuấthiệntạinhữngsựkiệnnhưHộichợQuảngĐông-triểnlãmthươngmạilớnnhấtTrungQuốc-chẳngthểnàobiếtrõnhữnggìđangdiễnra.
Ràocảnnhậpkhẩuđãđượcnớilỏng,vàviệcdunhậpnhữngcôngcụcôngnghệnhấtđịnhtỏracóích.Máytínhnốimạnggiúptìmcácxưởngsảnxuấtdễhơn.NhữngtrangmạngnhưAlibaba.comquảngcáochonhữngnhàmáytrướckiakhôngaibiết.Ngoàira,lượngđặthàngtốithiểucũngđượchạthấpđểdễbềkhởisựmộtcôngcuộclàmăn.
Cơsởhạtầngcũngcómộtvaitrò.VớinhiềungườimớithửlàmănvớiTrungQuốc,việchọcóthểởtạimộtkháchsạnnămsaotrongmộtsốthànhphốchỉvới50USDmộtđêmcóýnghĩalớn.CáckháchsạnnàykhôngthểsotiệnnghisangtrọngvớiLondonhoặcHongKong,nhưngchúngchắcchắntiệnnghihơnnhữnggìbạncóthểcóđượcởHoaKỳvớigiágấpnhiềulần.CơsởhạtầngcủanhữngnềnkinhtếkháccókhảnăngcạnhtranhkinhdoanhvớiTrungQuốckhôngđượckiểmsoát;chonêndùhoạtđộngchếtạoởcácnướcđócógiárẻ,chiphíănở,đilạicóthểrấtcao.LữkháchkinhdoanhtớiTrungQuốcnhậnthấycáccuộcduhànhcủahọtốníthơnhọtưởngnhiều.
CácnhàchếtạoTrungQuốcchocácnhànhậpkhẩumọilýdođểkhởisự.Họduytrìchiphítrangthiếtbịthấpvàmiễnphídịchvụtrợgiúpkhởilậpsảnxuất.Mộtnữthânchủmàtôicộngtác-mộtnhàphátminh-đãđịnhtìmđếnmộtcôngtythiếtkếkỹthuậtMỹđểchếtạonguyênmẫucủabàvớigiá60.000USDkhimộtxưởngchếtạoởTrungQuốcnóihọsẽlàmcôngviệcđóvớigiádưới4.500USD.Giáthànhhạthấpnhưthếđượcđềnghịđểkhuyếnkhíchbắttaylàmănvớinhàcungcấpnày.
NgaycảkhimộtsảnphẩmphảisảnxuấtởHoaKỳvớicùngchiphítínhtheođơnvị,ởTrungQuốccũngtiếtkiệmđượcđángkểtronggiaiđoạnđầu.Chỉtiếtkiệmkhởilậpthôicũnggiúpcácnhàchếtạokinhdoanhthắnglợi,
dùcácnhànhậpkhẩuliênquanphảihiểurằngnhữngmồinhửnhưvậytươngđươngvớinhữnglờiraohàngchỉtốnnướcbọthoặcnhữngcơhộitốtđẹpđếnmứckhôngcóthật.
MọithứvềTrungQuốcđượcxâydựngđểkéokháchhàngvàocửa,vànhữngnhànhậpkhẩulầnđầutớiđâynhậnxétrằnghọquángạcnhiênvềsựtrọngvọngmàhọnhậnđược.“Họđốiđãivớitôinhưmộtôngvua”,mộtnhànhậpkhẩuđãnóivớitôikhigiảithíchmốiquanhệlúcđầuvớinhàcungcấpngọtngàorasao.Dùnhữngmốiquanhệsảnxuấtcókhuynhhướngdầndầntrởnênkhókhăn,gầnnhưlúcnàobuổiđầucũngđầyhứahẹn.
Cácnhànhậpkhẩuhưởngứngsựbợđỡvàtângbốc-dùrằnghọkhôngnhậnthấy-nhưngchỉthếthôithìkinhdoanhkhôngthắnglợi.Nhữngquanngạivềrủirokinhdoanhđènặngquátrìnhraquyếtđịnh.NhữnggìnhànhậpkhẩucầnbiếttrướckhichuyểnviệckinhdoanhtớiTrungQuốclànềnkinhtếnàycóantoànkhông.MộtnhântốđónggópquantrọnglànhậnthứcđangthayđổivềTrungQuốc:Đâylàmộtmôitrườngrủirothấp.
Trênthếgiớicòncónhữngnềnkinhtếmànhữngnhànhậpkhẩucóthểchuyểnngânbằngđiệnchuyểntiềnrồithấyrằngcảngườinhậnvàtiềnđềubiếnmất.NhữngnhànhậpkhẩutớiTrungQuốcnóivớinhữngnhànhậpkhẩukhácrằngchuyệnnàychưatừngxảyra.Cácxưởngsảnxuấtđềugiaohàng,vàchuyệngianlậntrắngtrợnítcóhơnnhữngnơikháctrênthếgiới.
Sovớinhữngnềnkinhtếkhác,TrungQuốcđượccoinhưthánhđịa.ChâuMỹLa-tinhvẫnlànơiphổbiếnchuyệntộiphạmchuyênnghiệpbắtcócngười.Ởnhữngnướckhác,ítnhấtcóthểtintưởnglàhànhlýcủabạnsẽbịđánhcắp.ViệtNam,kếbênTrungQuốc-vàcóchiphílaođộngthấphơn-làmộttrongnhữngthịtrườngmàchuyệnăncắpvặtlàviệcbìnhthường.
NhàkinhdoanhtớiTrungQuốckhôngcầnlolắngchuyệnbịbắn,bịsiếtcổhoặcbịquấyrầybằngcáchnàokhác.TrungQuốckhôngnhấtthiếtlànơiantoànnhấtthếgiớichongườiHoa,nhưngantoànchongườinướcngoàiđilạivìchuyệnlàmăn,đặcbiệtvìngườibảnxứhiểurằnghọkhôngđượcquấyrầynhữngngười“kháchnướcngoài”quantrọngcủanướchọ.Nhiệmvụcảnướclàxâydựngnềnkinhtế,vàngườitamặcnhiênhiểurằngphảiđốiđãivớingườinướcngoàitheocáicáchkhuyếnkhíchhọtrởlạivàđầutưnhiềuhơn.
Kháchơnnhữngnướckhác,TrungHoađạilục-ítralàbềngoài-cóvẻtuânthủphápluật.Dùtrênđườngphốđầyngười,khôngthấycónhữngdấu
hiệutệnạnxãhộiđikèm.CólẽlàdongườitanhậnthứcrằngchínhphủđanglàmmọicáchcóthểđểbiếnTrungQuốcthànhmộtđiểmđếnhấpdẫn.
ỞThượngHải,mộtsốlớncảnhsátđượctriểnkhaitrênđườngphốđểgiảmtớimứctốithiểunhữngtộivicảnhnhưđibộbấtchấpluậtlệgiaothông.ỞQuảngChâuvànhữngthànhphốkhác,chínhphủcấmxegắnmáy-nếunhưsựcómặtcủachúnglàmcảnhquanthêmhỗnloạnhoặckémvănminh.Dukháchtớilầnđầuthấyngaysựkhácbiệtlàkhôngcóhìnhvẽbậybạtrêntườnghaibênđườnghoặcdấuhiệubạolựclộliễu.TrungHoađạilụccóvẻyênbình,mộtsựkiệnđángngạcnhiênnếuđốichiếutheonhữngtintứcvềbiểutìnhvàthamnhũng.
Khicộngtácvớimộtsốnhànhậpkhẩutrongnhiềunăm,tôigặpnhiềungườichobiếthọbịlôicuốntheosứccámdỗlàmkinhdoanhởTrungQuốcnhưthếnào.Nhữngnhànhậpkhẩuđãđithămnhữngnơikhácđãkhôngthuxếpđểđạtđượclợinhuậncótiếngtươngtự.Thídụ,khitừĐàiLoantrởvề,bạnbèvàgiađìnhhayhỏi“TháiLanrasao?”Vớinhữngngườiởnhà,quánhiềuviệcdiễnraởĐôngÁrấtmơhồ,nhưngítcónhầmlẫnvềTrungQuốc.Nướcnàyđãnổitiếng.
NhữngnhànhậpkhẩuđãtớiTrungQuốcđượcgiađìnhvàbạnbèởnhàcoilàanhhùng:Họđãtiếpbướcnhữngngườikhaiphátronglịchsử.DẫuMarcoPolođãmấtnhiềunămtìmđườngtớiViễnĐông,naycuộchànhtrìnhcóthểchỉmấtchưatớimộtngày.Đốivớinhữngkẻphiêulưu,TrungQuốclàcơhộiđầutưcólợi.
TrungQuốcchiếmmộtvịtrítrongýthứcchungcủaphươngTây.DanhtiếngcủanóđãđượcMarcoPolotạolậptrongthếkỷXIV.Nướcnàyvẫncòngợihứngchonhiềutưởngtượngmàítnơicóđược.VàđiềuthậtsựquantrọngvớingườitronggiớikinhdoanhlàhọcóthểtrởvềMỹvàtuyênbốrằnghọđãtớivàthànhcôngởTrungQuốc.Nhữngnhànhậpkhẩulàconngười,vàcùngvớitiềnbạc,họmuốndanhgiá.HọmuốnkhoekhoangmốiquanhệcủahọvớiTrungQuốc.
TrungQuốckỳlạnhưngkhôngquáidị.NgườiHoakhôngmặcquầnáobảnđịa,họkhôngchảibớinhiềukiểutóchoặcđộinhiềuthứkhăn,mũhoặcmặcáodài,họkhôngmangdép.Họkhôngcóthóiquenngồidướiđất.NgườiHoakhôngcúilạyhayyêucầukháchcócửchỉkháclạ,vàmọingườicótháiđộphitôngiáodễchịu.Dùcónhữngngàylễ,nhữngcuộchọpmặtkhôngbịgiánđoạnvìnhữngcuộccầukinhthườngxuyên.NgườiHoatheotruyềnthống,nhưngkhôngcuồngtín.Họkhôngvẽmặthayxămmìnhhoặc
xuyênthủngthânthể.Nhữngtruyềnthốngbảnđịanhiềumàusắcnhưvậythúvịchokháchdulịchlắm,nhưngngườiđilàmănkhôngphảikháchđinghỉmát.
SựhấpdẫnvănhóanàyphầnnàolàdotoantínhcóýthứccủangườiHoađểdễhấpdẫnngườiTâyphươnghơnvàtỏratântiếnhơn.Tỏvẻhiệnđạivàtinhtếlàtăngthểdiện,vànhiềungườiHoalàmmọicáchđểtỏrathoảimáitrongmộtthếgiớiđangtoàncầuhóanhanh.Cácôngchủnhàmáychếtạoănmặcgiốngđốitáckinhdoanhngườinướcngoàicủahọ-quầntây,áosơ-micổđứngvàgiàyda-vàhọđặtchomìnhnhữngcáitêntiếngAnh.
BấtkểviệcTrungQuốckhăngkhănglàcómộtnềnvănhóahợpnhấttừhàngnghìnnămtrước,khôngcónướcnàotrênthếgiớimàcôngdânlạitựđặtchomìnhmộttênthaythếbằngtiếngAnhnhiềunhưvậyvàhàohứngnhưvậy.ỞnhữngnơinhưNhậtBản,ẤnĐộvàMexico,bạnphảihọccáchđọcđúngtêncủanhữngngườimàbạncộngtáclàmăn.
Chuộngngoạithìcũngđượcthôi,nhưngtínhquáilạkhôngtạorasựtintưởngtrongkinhdoanh.ChữviếtTrungQuốctrôngkhákháclạnênmộtsốdukháchngạcnhiên,vàthựcphẩmcũngkhácthường-họănbằngđũa.Nhưngvềlâuvềdài,nhữngkhácbiệtđókhônglàmngườitakinhngạc.RốtcuộcthìTrungQuốccũngquenthuộcnhưPhốHoakiều,haygầnnhưvậy.
Nhànhậpkhẩuquantâmtớimôitrườngchínhtrịhơnmọichuyệnkhác.“TrungQuốckhôngcònlàCộngsảnchứ?”,cáckháchhàngthườnghỏi,cốhiểuhoặcchấpnhậnmôitrườngcóvẻhoạtđộngtựdonhưngvẫnđượckiểmsoátkỹlưỡng.Họlongạivềmộtchếđộcótínhchuyênchế,vàchếđộđónghĩsaovềkinhdoanh.CácquanchứcchínhphủTrungQuốccóthểlàmbấtcứviệcgìhọmuốn,bấtcứlúcnàohọmuốn.Chínhkháiniệmkiểmsoátchínhtrịtuyệtđốilàmngườingoàilongại.
GeorgeOrwellđãthuyếtgiảngvềnhữngnguyhiểmcủachếđộchuyênchế,cảnhbáorằngtrongmộtthếgiớinhưvậysẽkhôngcólòngtrungthành,trừlòngtrungthànhvớiĐảng;sẽkhôngcótiếngcười,trừtiếngcườichiếnthắngvớikẻthùbịđánhbại.“Nếubạnmuốncómộthìnhảnhcủatươnglai”,Orwellnói,“bạnhãytưởngtượngmộtchiếcgiàybốtgiậmtrênmộtgươngmặtconngười-vĩnhviễn”.
ỞTrungQuốcđúnglàcómộtchiếcgiàybốt,nhưngnóđượcchếtạobênngoàiQuảngChâu.Nócó96kiểuvà8màukhácnhauvàthờigianchuẩnbịsảnxuấtlà45ngày.Khoảng3.500đôivừavặntrongmộtcông-te-nơ40
foot,vàbạnkhôngcầncóquanhệđặcbiệtvớiôngchủxưởngđểbắtđầusảnxuất.
Cóchútkhôngmaylàtácgiảcủacuốntiểuthuyết1984[GeorgeOrwell]khôngsốngtớingàynayđểthấychếđộchuyênchếhoạtđộngtốtrasaotrongnềnkinhtếtoàncầu.ĐặthànglầnđầuởTrungQuốcdùsaocũnglàviệcdễdàng.
“Chỉcầnôngđưahàngmẫulàxong!”
4.PHÓCHỦTỊCHHỘIHỖTRỢNGƯỜINGHÈO“AnhđãgiữchỗtrướcphòngSuitenhưtôiyêucầuchứ?”
Bernie,nhànhậpkhẩuxàphòngvàdầugội,vừatớiSánĐầu,vàchúngtôicókếhoạchgặpTỉvàanhchồngA-MintạiKháchsạnRegencychiềunay.ĐểtạokhôngkhíchungchonhữngcuộcthươnglượngquantrọngtheodựđịnhcủaBernie,ôngđãyêucầutôitìmtiệnnghikháchsạncaonhấtcóthểđược.
Kháchsạnnàyđãbiếntoànbộtầnglầucaonhấtthànhmộtgiansangtrọngduynhất,tôibảoBernie.Họgọiđólà“PresidentSuite”,vànóthườngkhôngchothuêmàchỉdànhchocácquanchứcĐảngCộngsảnvànhữngnhânvậtquantrọngkhác.
“Cóvẻtuyệtlắm”,Bernienói.“Cốthuxếpchobằngđượcnhé”.
Chỉsaunhiềuthúcép,kháchsạnmớichotôibiếtgiácủatoànbộtầnglầu;họchothuêtrên2.000đô-lamộtđêm.Hiểnnhiênlàquáđắt,nhưngkhitôichoônggiámđốcbiếttạisaochúngtôiquantâmtớiphòngnàyhơnhết,ôngđềnghịphụcvụkhôngtínhphí.CácgiámđốckháchsạnởHoaNamthườngnhưvậy.Nếuhọnghĩbạnđanggiúpnềnkinhtếđịaphương,họgiảmgiámọithứ.
TrướckhiTỉvàanhchồngtới,BerniegiớithiệutôivớicôngtyJohnsonCartercủaông.[4]
CôngtynàychưabaogiờsảnxuấtthứgìởHoaKỳnhưtôigiảđịnh.Nólàmộtcôngtyảo.Vàdođó,nókhôngthuộcnhữngcôngtytrựctiếpđưaviệclàmcủangườiMỹranướcngoài.Bernieđãtựtạocơhộichomìnhtrêncơsởtìmsựdễdàngtronghoạtđộngsảnxuấtởnướcngoài.
Ôngchotôixemdanhmụchànghóacủacôngtytrongkhichúngtôichờởdướinhà.JohnsonCartersảnxuấtnhiềusảnphẩmchămsócsứckhỏekhácnhau.Xemlướtquadanhmục,tôithấymộtsốmónhàngquenthuộc,trongđócóloạinướcxàphòngdùngchophòngtắm-mộtmặthàngchúngtôivừabắtđầusảnxuấtchaivàinnhãn.
Cóbaloạinướcxàphòngtắm.Chúngtôicómộtloạimàutía,mùinho,
nhãnhiệuGalaxyGrape.MộtloạikhácmàuđỏtênCrazyCherry.VàcôngthứcmàuhồngđượcbándướitênBurstingBubblegum.Nhãnhiệucủabaloạinàyđượctôđiểmbằngnhữngbongbónghíhọanhữngbộmặttươicười.
Lậtthêmnhiềutrangnữa,tôithấyhàngchụcsảnphẩmkhác.JohnsonCartercómộtloạtchấtdưỡngtóc,keogiữtócvàkemdưỡngda.Cũngcónhiềuloạinướcxàphòngkhácnhau.Mộtdòngsảnphẩmđựngtrongchaicódạngvỏsò.Mộtthứkháctrongchaitròncóbơm.Mộtbiểungữtrênđầumộtnhãnhiệuviết:“Áichà!Chỉ99xu!”Xàphòngthìquảngcáo“Thêm55%-Miễnphí!”
TỉvàA-Mintớikháchsạn,vàchúngtôiđượcđưatớiphòngchínhtrêntầngthượng,ởgiữaphòngcómộtchiếcdươngcầmlớn.Rèmđượckéolênchothấyquangcảnhmộtthànhphốyêntĩnh.Rấtngạcnhiên,Tỉđãtớikháchsạnnàynhiềulầnnhưngchịtabảokhôngbiếtdãyphòngrộnglớnnày.
Chúngtôichưakịpngồi,Bernieđãhỏicóaimuốnxemdanhmụchànghóamớicủaôngkhông.Tỉbảorấtmuốn,vàhỏinhiềucâutrongkhixemnhanhcáctrang.ĐólàmộttậpsáchquảngcáochokháchhàngtươnglaiởHoaKỳ,nhưngTỉxemđónhưmộtcẩmnangsảnxuất.
“Chúngtôicóthểsảnxuấttấtcảnhữngthứnày”,Tỉnói.
“Tuyệtvời”,Bernienói.
RồiTỉhỏivềmộtítsảnphẩmmới.Phíatrướcmộtsốchailàhìnhảnhcủatráicây.Tỉbiếtrằngsảnphẩmtráitáođượccholàcómùitươngtự,nhưngchịhỏivềchiếcchaicóhìnhquảmơ.Mộtchaikháccóhìnhquảbơgợiranhữngcâuhỏikhác.
ỞHoaNamngườitakhôngquenthuộcnhữngthứquảnày.Tuyvậy,TỉnóirằngsẽkhôngmấtnhiềuthờigianđểlàmychangvàgởihàngmẫutớiNewYork,nơiJohnsonCarterđặttrụsở.
Berniedẫnđườngtớimộtchiếctrườngkỷmàukem,vàchúngtôingồitrênnhữngchiếcghếbànhđặtcáchxanhautronggianphònglớn.Chúngtôingồicáchxađếnnỗimọingườiphảihéttomớingheđược.
Chuyệnlàmănsắpbắtđầunghiêmchỉnh,vàthươnglượnggiácảlàlýdochínhđưaBernietrởlạiTrungQuốc.TỉnóiđãnhậnđượcthưcủaBernieliênquantớinhữngmụctiêugiá,vàchịvuimừnglàxưởngsảnxuấtcóthểđápứng.
Cólúctôichợtnghĩrằngýtưởnggặpnhauởmộtkhungcảnhxahoanhưthếnàylàsailầm.Berniemuốnépgiáthấp.Dùchúngtôiđượcsửdụngtiệnnghimiễnphí,điềunàylạikhiếnchoBerniecóvẻgiàucó.TôinghĩthếnàythìTỉvàA-Minkhóchấpthuậngiáthấp,nhưnghiệuquảhoàntoàntráingượcđãxảyra.Họhăngháixúctiếnmọiviệc.
“Bảohọtôicónhữngkếhoạchlớnchoxưởngsảnxuấtcủahọ”,Bernienói.
Tỉvàchồngchịnghevàmỉmcười.
Khixuốngdướinhà,Berniemangmộtthùnghàngmẫutorahànhlang.Dùôngquảquyếtlàôngkhôngcầngiúpđỡ,Tỉvàchồngchịcũngnângcáithùngvàoxecủahọ.
ChúngtôiđiquamộtsốxưởngsảnxuấttrênđườngtừSánĐầutớingoạiôthànhphố.Bernieđểýthấycácbảngquảngcáobênđườngkhôngchàohàngnướcngọt,thuốcláhoặcnhữngsảnphẩmtiêudùngkhác,màphầnlớnlàcơgiớinặng.Tạimộtgiaođiểmtrênđườngđicónhiềubảngquảngcáochenchúc,trongsốnàycókhôngítcáichàohàngmáyphunchấtdẻo.
CôngtyKingChemicalcủaTỉvàA-Mincũngcóliênquantớicôngnghiệpchấtdẻochútít.Cólúcnóđãsảnxuấtcácthànhphầnbằngchấtdẻochonhữngcôngtyđồchơitrongkhuvực.Ítlâusaukhichuyểnsangcungứngchaivànắpchaichấtdẻochocôngnghiệpmỹphẩm,côngtyđãtiếntớixâydựngmộtdoanhnghiệpchuyênvôchaisảnphẩmlàmđẹp.ĐólàcáchKingChemicaldầndầnnângcaogiátrị.
Conđườngtớixưởngsảnxuấtđầyđầumáykéocông-te-nơ40foot,nhữngchiếcthùngdàichấtđầysảnphẩmchếbiếnchoxuấtkhẩu.ChiếcHondabốncửacủachúngtôitranhđườngvớinhữngchiếcmáykéođó,cũngnhưvớixetảihạngnặng,xebuýtvàtắc-xi.Mộtítxeconkhácđitrênđườngchủyếulạilàô-tôsangtrọngđắttiền.DùngườitanóinhiềuvềmộtgiaicấptrunglưuđangnổilênởTrungQuốc,ô-tôtưnhântươngđốiítthấy.
Nhậnxétvềgiaothông,Berniekhôngtinđượcchỗnàynhộnnhịpđếnthế.Ôngcảmthấyquátải.Chúngtôichưađiđượcnửađườngtớixưởngthìônghỏitôi:“Làmsaoôngcóthểsốngởđây?”Tôicười,khôngphảivìtôiđãquenvớigiaothôngởTrungQuốctừlâu,màvìđólàlờibìnhphẩmcủangườiđangyêucầutôigiúpđỡ.Sựthậtlàtôigọiđâylànhà.Ởđâytôithấythoảimái.
“Ởđâycólúcthếnàylúcthếkhác”,tôinói.
Thòtayvàotúiáokhoác,Bernielấyvémáybayra.ÔngsẽrờiQuảngChâutrongvàingàynữa.Thànhphốđólànơitôisống.CònSánĐầu,nơiđặtxưởngsảnxuất,cách50phútmáybay.
Bernienhìnchiếcvévàtrongmộtgiâyravẻhoangmang.
“Chotôihỏiôngmộtcâu”,ôngnói,nétmặtbỗngnhiênravẻnghiêmtrọng.
“Dĩnhiên”.
“Này,Cantonlàchỗquáinàothế?”
“CantonlàtêncũcủaQuảngChâu”.
Thànhphốnàytừnglàthươngcảngrấtquantrọngtronghơnmộtnghìnnăm,vàlàđiểmtiếpxúcduynhấttrongmấytrămnămgiữaTrungQuốcvớithếgiớibênngoài.Chuyệnthànhphốnàychútrọngđếnthươngmạikhôngcógìmớimẻ;thựcra,đólàlịchsửlặplại.TôimuốnchoBerniebiếtvàichitiết,nhưngkhicảmthấyđólàmộtbàihọclịchsử,ôngđổiđềtài.
DukháchlạitỏrahiểubiếthơnvềTrungQuốc.Còngiớisangđâylàmănchỉcoichỗnàylàbốicảnhđểhọgiaodịchkinhdoanh.Bernieítkiênnhẫnvớinhữngthôngtinmàôngcoilàkhôngthíchhợp.Đốivớiông,nhữngbàihọcvănhóavềđịaphươnghoặcconngườirấtgiốngtạpâm,chỉkhiếnchuyệnlàmănthêmrốirắmchứchẳngđượctíchsựgì.
TrongcặptàiliệucủaBerniecómộtxấpđơnđặthàngđanggiảiquyết,cũngnhưmộtsốđơnđặthàngtiềmnăngquantrọng.Ôngtậptrungvàochuyệnđó.ÔngmuốnbiếtKingChemicalcóthểsảnxuấtnhữnggìvàhọcóthểđạtđượcmộtsốmụctiêugiácảnàođókhông.Ngoàira,ôngcònmuốnbiếtvềthờigiangiaohàngvàchấtlượngcóđạttiêuchuẩnkhông.Cácnhànhậpkhẩuítkhicầnbiếtvềlịchsử,cũnggiốngnhưhọkhôngbuồnquantâmtớidữliệuvềxuthếkinhtếvĩmô.
Gầntớichỗrờixalộđểrẽvàođườngphốđưatớixưởngsảnxuất,chúngtôivượtquamộtxetảichởheo.BernielàngườiDoTháitheoChínhthốnggiáo,vàôngchúýtớichiếcxe,chỉtayvềhướngnó.Thoạttiêntôitưởngnókhiếnôngbấtbình,nhưngthayvìvậynólàmôngthíchthú.
“Ôngcóthấykhông?”Ôngcười,hỏi.“Mộtconheođang‘nhảy’mộtconkhác”.Tôicốquayđầulạinhìnchiếcxetảimàchúngtôivừavượtqua,nhưngchỉthấylànóchởquátải.
TỉđãthấyBernietrởnênsôinổinhưthếnàovàhỏiông“cóthíchheokhông”.TừchỉconvậtnàytrongtiếngQuanThoạilàtrư,phátâmgầngiống“DoThái”[Jew]trongtiếngAnh,nênđãgâymộtlúcbốirối.BernieđoánrằngTỉhỏivềtôngiáovànhữngsựkiêngkịtrongănuốngcủaông.
Tronglầnthămviếngtrước-khitôichưathamgia,Bernieđãmấylầntừchốilờimờitớixưởngsảnxuấtăntối,việncớcómộtsốthựcphẩmôngkhôngănđược.DotầmquantrọngcủalễlạtvàtiệctùngtheonghithứcxãgiaotrongquanhệlàmănởTrungQuốc,chuyệnđógâymộtítlúngtúngnhưngđãkhôngtrìhoãnnhữngcuộcđàmphángiữahaicôngty.
Thựcsựchuyệnđólàmtôingạcnhiên.ĐãsốngnhiềunămởTrungQuốc,tôiđãtiếpthuvănhóađủđểtinrằngtừchốilờimờicóliênquanvớichuyệnlàmănlàvôlễ.NgườiHoakhôngphânbiệtcôngviệclàmănvớiquanhệcánhâncùngmứcđộnhưngườiTâyphương,vàquanniệm“thểdiện”củahọđòihỏimộtsốđápứngnhấtđịnhtừđốitác.Từchốilờimờicóthểbịhiểulầm.
MộtsốthóiquencủaBerniecũnglàmtôilúngtúng.DùcũnglàngườiDoThái,tôikhôngtriệtđểtuânthủluậtlệ,vàdùtôihiểuđôiđiềuvềtậpquánChínhthốnggiáo,Berniecónhữngthóiquenkhácthường.Khirakhỏiphòngtắm,tôithấyôngvòngtuộttayquađầutrongkhimiệngnóilầmbầm.Thoạttiêntôinghĩcógìđókhôngổn,vàhỏixemđãcóchuyệngì.
Ônggiảithíchđólàmộtlờicầunguyệnngắn,màôngđọcsaukhirakhỏiphòngvệsinh.Độikhăn,mũgìcũngđượcchứkhôngnhấtđịnhphảivòngtayquađầu.Ôngcầncheđầumỗikhiđọckinh.ThêmmộtchuyệnnữamàtôikhônghiểulàôngtakhôngđộimũkippanhưnhữngngườiđànôngDoTháiChínhthốnggiáokhác…
“ĐólàtậpquánSyria”,ôngnói.ĐólàlầnđầutiênôngchotôibiếtôngthuộcvềcộngđồngDoTháiSyrianổitiếng,vàviệcnàyítnhấtgiảithíchđượcđôiđiều.Dùsao,vớiđốitáckinhdoanhngườiHoacủaBernie,đọckinhthầmbằngtiếngHê-brơ,ốngtayáovắtngangđầu,lịchsựtừchốimộtsốthứcăn-tấtcảnhữngđiềunàycóthểđượccộngchungvớihàngchụccáchcưxửkhácbiếnôngthànhkỳdị.Nhưngnhữngchuyệnnàyđãkhônglàmhọbớthăngháivớicơhộiliênquantớilàmăn.
Saukhisuynghĩkỹ,Berniemuốnđithămlạixưởngsảnxuất.Ôngchưatrởlạixưởngtừlầnthămviếngđầutiên,vàôngnhắclạimốibậntâmtrướcđólàcôngnhânvẫncòndánnhãnlênchainhựabằngtay.Ôngbảođãthấymộtmáydánnhãntạimộtxưởngchếtạokhác,vàôngmuốnKingChemicalmuamộtmáy.Tỉbảođảmvớiôngrằngcôngnhâncóthểdánnhãnđủnhanhvàdánnhãnbằngtaycũngcócáilợilàchínhxáchơn.Nếucôngnhândánnhãnkhôngđủnhanh,xưởngchỉcầnthuêthêmngười.Máynàyđắttiền,Tỉgiảithích,vàlaođộngởTrungQuốcthìrẻ.
“Nhưngchohọbiếtrằngđơnđặthàngsẽlớn”,Bernienói.
Tỉnói:“LàmơnbảoBernieđừnglo”.
Nhưngđâykhôngphảilàchuyệnnăngsuất.Bernieđãhìnhdungxưởngchếtạocóvẻtântiếnhơn.Ôngnói:“TôikhôngthểđưakháchhàngtớimộtxưởngchếtạotrôngnhưởthờiTrungCổ”.
KhiTỉhiểurằngBerniechỉlonghĩvềchuyệncáixưởngtrôngrasao,kháchhàngsẽnghĩgì,Tỉtraođổivớichồngvàicáiliếcmắtvàhọnóivớinhaubằngthổngữmộtlúc.Họcùngchậmrãigậtđầu.
Chịtabảothậtrahọđãnghĩtớichuyệnlúcnàođósẽmuamộtmáydánnhãn,vàhọsẽlắpđặtmộtchiếc.Ýtưởngmáydánnhãntrướcđâykhônglàmvợchồngchịquantâm,cũngkhôngthỏamãnyêucầutùytiệncủaBernievềmộtloạithiếtbịnàođó.Tuynhiên,ýtưởngmộtcáimáynhưvậycóthểgâyấntượngvớikháchhàngcủaBerniehìnhnhưđãgãiđúngchỗngứa.
oOo
TrongkhithươnglượnggiácảvớiTỉvàA-Min,Bernienóitớitêncủanhữngkháchhàngmàôngđanggiaodịch.Tôibiếtcáccôngtynày-đólàmộtsốnhữngcửahàngdượcphẩm,siêuthịvàcửahànggiárẻlớnnhấtởHoaKỳ.TỉvàA-Minchưabaogiờnghetớicáctênnày,dùhọsẽsớmhiểuđủtầmquantrọngcủacáccửahàngbánlẻnàytrongthịtrườngMỹ.
Berniegiảithíchrằngôngcầngiáthấp.Nếukhôngđạtđượcmộtsốmụctiêugiá,ôngsẽkhôngthểkýkếtđượcmộtsốhợpđồngcólượnghànghóarấtlớn.
Mụctiêugiácủamộtsốsảnphẩmđãquáthấprồi,Tỉnói.Mónhàngnàocũngcòkèbớtmộtthêmhai,vàbàncãikhunggiáchothứnướcxàphòng
tắmthôiđãmấtgầnhaigiờđồnghồ.TỉvàA-Mingợiýlàcầngiácaohơn,chỉvìhọcóxưởngsảnxuấtnhỏ.“Chúngtôiíttiền”,TỉnóibằngtiếngAnhnặnggiọng.
Nêngiữgiáthấp,Bernienói,vàôngcatụngcơhộilàmănlớn.Việcđịnhgiácóthểlàmộttháchthứctrướcmắt,ôngnói,nhưngxưởngsảnxuấtcóthểlàmtốtchochínhnó,vànỗlựcđósẽcóích.
“Tôihyvọngthế”,Tỉnóicóvẻbuồnbuồn.
Berniecatụngnhữngmốiquanhệtrongngànhcôngnghiệpcủaông.ÔngnóingườicộngtáccủaônglànhữngngườiDoTháiSyria,họcóquanhệvớitấtcảnhữngchuỗisiêuthị,tiệmtạphóavàcửahànggiárẻlớn.MộtthờichỉmuabántrongkhuvựcNewYork,ngườiSyriađãlàmăntrênthịtrườngquốctếtừlâu.ChủnhâncủamộtsốchuỗicửahàngbánlẻlàconcháungườiSyria,vànhữngngườikháctiếptụcmuaởcáccửahàngbánlẻnày.ĐólàlờiraohàngmàbấtcứngườiHoanàocũngnóiđược-mộthứahẹncơhộilàmăncóthểthựchiệnqua“quanhệcánhân”.
TỉvàchồngchịcốhiểuBernievànhữnggìôngnói.HọkhônghiểutiếngAnh,nhưngvẫncứchămchúnghetừnglời.Bernietiênđoánrằngchỉtrongmộtítnămnữa,ôngsẽcómộttrongnhữngcôngtymỹ-dượcphẩmlớnnhấtHoaKỳ.Đólàmộttuyênbốtáobạo,nhưngkhinghetôidịchlại,TỉvàchồngcũngcóvẻhyvọngnhưBernievậy.
Berniecốgiữkhôngkhícuộchọpmặtnhẹnhàng.Thỉnhthoảngôngcốtỏrahàihước,nhưnghầunhưkhôngphảilúcnàocũngthànhcông.Dùkhônghiểunhữnglờinóiđùacủaông,TỉvàA-Mincũngcườitheokhiôngcười.
CómộtlúcTỉhỏivềmộtsốcôngthứccủachấtdưỡngtóc.Bernienóirằngôngkhôngtrảlờiđược,vàsẽbànlạivấnđềnàysau.
“Bảohọrằngtôichỉlàôngchủ”,Bernienói.
ĐókhôngphảilàmộtýkiếnmàngườitheoKhổnggiáocóthểhiểuđược.ỞTrungQuốc,khônggiámđốccôngtynàocóthểthúnhậnsựdốtnátrànhrànhnhưvậy.Chắcchắnôngchủkhôngđượcnóirằngmìnhchỉlàngườiđứngđầucôngty.
Tốiđó,khichúngtôixuốngxeởkháchsạn,BerniebảoTỉvàA-Minrằngcólẽmộtngàynàođósẽthuêhẳndãyphòngtrêntầngthượngkháchsạn.“Sẽcóđủphòngchotấtcảchúngtangụởđó”,ôngnói.
Bernieđangvui,vàôngngạcnhiênvìcôngviệctiếntriểntốt.Tronghànhlangkháchsạn,ôngbốcđồngchoàngtayômA-Min,anhnàygầnnhưbịthânhìnhhộpháp,nổiucủaôngnuốtchửng.Berniecườivànóiriêngvớitôi:“Xemnày,anhtabéquá.Gầnnhưtôicóthểbỏanhtavàotúi”.
Chịtanhìntôi,chờnghecâudịch.
TôiyêucầuBernienóimộtcâukhác.
“Bảoanhtarằnganhtanhưthằngemútcủatôi.Nóiđi,bảoanhtathếđi”.
A-Minnghevànherăngcườingâyngô.Khôngphảilàcáicườibẽnlẽncủangườitránhmộtlờikhen,màlàvẻmặthàmýrằngcólẽanhđãnóigiốngnhưvậynếuanhnghĩtớitrước.
“BảoBernierằngtôicũngcảmthấynhưthế”,A-Minnói.
ThảA-Minkhỏivòngtaythôlỗcủamình,BerniechoàngtayquanhcổTỉ.TócTỉchảicao,khiếnchịtacóvẻcũngcaonhưchồngmình.
“Bảocôta,giánhưtôichưacóvợ”.
ThấyBerniecườivìchínhcâunóiđùacủamình,Tỉhỏiôngvừanóigì.Đólàmộtcâunóimàtôikhôngbiếtphảilàmgìvớinó,vàtôibốirốiđếnnỗikhôngthốtnênlời.“Ôngấynóiôngấymongmuốncộngtácvớiquývị”.
TỉnóiđượctiếngAnhrấtít,nhưngnhâncơhộinàytrảlờithẳngBernie.“Tôicũngvậy”,Tỉbảoông.
Saukhikháchravề,Berniebảogiờlàlúchaichúngtôilàmquenvớinhaukỹhơn.ĐâylàmộtthóiquenkỳcụccủangườiMỹ-làmviệctrướcvàchỉsauđómớiđểthìgiờtìmhiểubạnlàmviệcvớiai.ỞTrungQuốc,ngườitalàmkhác.Trướchếtbạngặpvàtìmhiểungườinàođó,vàchỉlúcđóbạnmớibàncôngviệc.
Trongquầyrượucủakháchsạn,BerniegọimộtchaiBlackLabel.Mộtcôhầurượumặcbộáobósátmangchairượuvàmộtxônướcđábằngthépkhôngrỉtới.Tôigắpmấycụcnướcđátrongkhiôngrótuýt-kira.
“Vụlàmănnàysẽrấtto”,ôngnói.Chuyếnđilàmộtthànhcông,ôngtuyênbốrồichobiếtlàrấtngạcnhiênkhimọiviệctiếntriểnêmxuôi.Cuốicùng,xưởngsảnxuấtđãđápứnggầnnhưmọithứmàôngyêucầu.
“Vợtôisẽkhôngtinchuyệnđó”,ôngnói.Berniechotôibiếtvềgiađìnhông,vềnhữngđứaconđãlớn,vàvềmộttrongnhữngđứacontraicũngđanglàmviệctrongdoanhnghiệpcủaông.
Trongkhiuốngrượu,Berniebắtđầuviếtnguệchngoạcnhữngconsốtrênmộttậpgiấynhápmàônglôitrongtúixáchra.Ôngnhìncácghichúcủamìnhvàchỉnhlạikính.“Chotôihỏiôngmộtchuyện.Saohọcóthểlàmthứnàyrẻthế?”
ĐólàmộtcâuhỏilýthúvìdầugộilàthứhàngnhậpkhẩuvàoMỹítcókhảnăngđượclựachọnnhất.Thànhphầnchínhcủanólànước,khiếnnóvôcùngnặngvàdođótốntiềnchuyênchở.Công-te-nơ40footcógiớihạntrọnglượngchonênhàngchưachấtđầythìđãđủmứcchophép.Vớimộtchaidầugộigiá30xuởTrungQuốc,chúngtôidựtrùphảitrảthêm15xuchỉchocướcphívậntảiđườngbiển.
BâygiờBernienóirõra.“Tôibiếtcôngviệcnàythếmàvẫncứkhônghìnhdungnổi”,ôngnói.Ôngđánhdấutừngmóntrêntờgiấy.“Chaichấtdẻo…bơm…nhãn…chếphẩm-họkhôngthểlàmrabấtcứthứgìtrêncácđơnhàngnày.Saocóthểnhưvậyđược?”
Đócũnglàmộtbímậtvớitôi.Nhàmáynàyhìnhnhưcóđộngcơđểlàmviệcvớiông,tôigợiý.Cólẽthếlàđủlýdorồi.Cáiýtưởnglànhàmáyhếtsứccầncộngtácvớibảnthânông-cóvẻquyếnrũBernie.Ôngyênlặngnhìnquatờgiấymộtlúcnữa.
NhữngnhànhậpkhẩukhácmàtôiđãcộngtáccũngcóphảnứngtươngtựlúckhởisựkếhoạchcủahọởTrungQuốc.NgườinàoởlạiHoaKỳcũngcảnhbáohọvềnhữngkhókhănsẽgặpkhikinhdoanhởTrungQuốc,nhưngvừarakhỏicửa,họđãchứngminhnghingờnhưvậylàsailầm.Berniekhônghoangmangmàchỉtựhàovềsựthànhcôngcủamình.CácnhànhậpkhẩusẽtớiTrungQuốcvàcócảmgiácnày.Họkhôngchỉxoayxởtìmđườngmàcònđơnthânđộcmãxungtrận.
Chaiuýt-kivànướcđáhếtnhanh.Côhầurượutớivàtiếptếnướcđáchochúngtôi.Côốmvàcao,tócdàibóngmượt,vàBernienhậnxétvềchiếcáobósátcủacô.Đólàđồngphụccủakháchsạn,dựatheotruyềnthốngnhưngvẫnhiệnđại,vànóbổsungrấtkhéochohìnhdángcủacôgái.
Khicôđirồi,Berniehỏitôicóhẹnhògìvớinhữngcôgáiđịaphươngkhông.TôibảoôngđúnglàtôicóhẹnhòvớimộtphụnữTrungQuốc,
Maria,ởQuảngChâu.Ôngđảomắt.Ôngnóiđólàchuyệnmàôngthích“đượcgiúpđỡ”,chỉphảicáilàôngkhôngquenbiếtcôgáiđộcthânnàolàngườiDoThái.ÔngchỉbiếtnhữngngườiSyriagốcDoThái.
Trướcđâytôiđãnghenóivềcộngđồngnày.Hiệphộicủahọđặcbiệtchặtchẽ,mộtthứhộitamđiểmcủathươngnhân.SaunàytôimớibiếtnhiềunhómthươngnhânkháchoạtđộngởTrungQuốcgắnbóvớinhaudoquanhệchủngtộcchặtchẽtớimứcđộnào.NgườiNgaliênkếtvớinhau,thươngnhânẢRậpcũngvậy.NgaycảnhữngngườiNhậtmàtôithấyởnhữngcuộctriểnlãmthươngmạicũngcóvẻgiốngnhưcácbăngđảngYakuza.
Cácnhómnàythườngcótinhthầnđoànthểvàliênkếtchặtchẽvớinhau.Họluônlàngườimuabántinhranhvớimộtýthứcchợbúa,vàtheobảnnăng,họbiếtcáchtraođổi.Cácnhómnàythườngliênkếtvớinhauvìhọphảilàmthế-đólàcáchhọthuthậpthôngtinthịtrường.Khôngcósáchgiáokhoahướngdẫnhaytrườnghọcnàodạycáchgiaothiệpvớicácnhàcungcấpnướcngoài.Cónhữngmánhkhóephảihọc,vàđểtránhnhữngtròbịpbợm(hoặcđểthamgianhữngtròđó),mộtthươngnhânthànhcôngphảibiếtsửdụngmộtloạicơsởhiểubiếtnàođó.Họctừkinhnghiệmcủanhữngngườikỳcựuthìíthaotốnhơnlàhọctừchínhnhữngsailầmcủamình.
BernietựhàovềhiệphộiSyriagốcDoTháicủamìnhvàôngnóivềcộngđồngnàymộtcáchkínhtrọng.Kếđóônglàmtôibấtngờkhigiảithíchrằngkhôngphảilúcnàoôngcũngmộđạo.Khicòntrẻ,ôngđãrờibỏcộngđồngvàchỉtrongcuộcsốngsaunàymớitỉnhngộphầnnào.Mãiđếnsaukhitrởnênngoanđạo,ôngmớitìmđượcđườngvàothươngtrườngquốctế.
Berniecoitrọngviệcchotôibiếtxuấtthâncủaông.Gầnhếtchaiuýt-ki,ôngkểchotôinghevụlàmănđầutiêncủaôngta.Khicònđihọc,ôngđãcóýtưởngbuônbánđồnghồ.ÔnglênxelửarờiBrooklyn-nơiôngsống-tớiManhattanvàtìmđượcmộttiệmkimhoànbánđồnghồgiáhời.Ôngtìmđượcmộttiệmkhácbánhộpđựnghấpdẫn(“Hộplàmtôitốntiềnnhiềuhơnđồnghồ”),rồiôngtớimộtngườiđànônghàngxómbiệtdanhlàMarkThợIn(“Chúngtôigọiôngtanhưvậy”)vàđặtlàmmộtsốchứngchỉintrêngiấyda.
“TôichoindanhthiếpvàtựxưnglàPhóChủtịchHộihỗtrợngườinghèo”,Bernienói,“vàtôibảohọrằngtôiđượcphépđặcbiệtbántrảgóp.Nhưôngbiếtđó,thờikỳđókhôngaibánchịu,đặcbiệtkhôngcótrongkhuvựctôiđemnhữngchiếcđồnghồđótới.Tấtcảnhữnggìhọphảilàmlàtrảkhoảntiềngópđầutiên,tôibảohọ.Họcóthểgởibakhoảntrảgópkiacho
tôibằngthư”.
“Đồnghồbángiá180USD,vàmỗilầntrảgóp45USD.Nhưngtrọngói,tôitốnkhôngtới20USD,chocảđồnghồ,hộpvàgiấychứngnhận”.
Bernienhấpmộthớprượuvànhìnxemtôicóchúýkhông.
“Nhưôngthấy,nhữnggãmuađồnghồcủatôiđó,tấtcảbọnchúngđềutưởngtượngchúngsẽquịtbalầntrảgópkia.Nhưngrốtcuộc,tôiđãcólờingaytronglầntrảgópđầutiênrồi”.
Câuchuyệnnàycóvẻđãđượckểhàngtriệulần,vàtôibiếtmộtphầnmụcđíchlàtạomộtấntượngnhấtđịnh.Ôngđóngvaingườithầygiáo,nhàthôngthái,ngườikhônngoanđườngphố,cóthểdạychongườihiểubiếtrặtsáchvở,ngườitốtnghiệptrườngkinhdoanhbiếtthếgiớithựctếhoạtđộngrasao.
Nhưngcùnglúcôngcũngđưaramộtluậnđiểmvềchiếnlượckinhdoanh,vềcáchsửdụngtínhthamlamtrongmộtvụgiaodịchcólợichobạnnhưthếnào.Câuchuyệnnàyđãtạođượcấntượng,vàsẽlàmtôinhớmãikhiBernievàtôitiếptụccộngtáctrongkếhoạchkinhdoanhxàphòngvàdầugội.
5.“GIỜMỚIBIẾT!”KingChemicalđãmuachiếcmáydánnhãnmớinhưBernieyêucầuvà
đặtnótronggianphòngnơitrướcđâycôngnhândánnhãnbằngtay.Thiếtbịmớirấthiệnđại.Làmbằngthépkhôngrỉ,nócómộtmànhìnhmáytínhđiềukhiểnbằngcảmbiếnvànhiềuđồnghồvớinútbấm.Dùcóvẻnhưchínhxác,chiếcmáynàylạicầnsựchămsócthườngxuyên,vàđếnkhingườivậnhànhnhậnthấycầnphảiđiềuchỉnhthìmộtsốlớnchailọđãbịloạibỏ,vàchaithườngrakhỏimáyvớinhữngchiếcnhãnméomó,lệchtâmvànhănnheo.
Khinhãnxấu,xưởngphảigỡrakhỏichai,nhưngcũngcònsửdụngđược.Quátrìnhgỡnhãncầngiẻlauvàdungmôi,vàtốnthìgiờ.Vìmónthiếtbịbóngloángmớitinhnày,ngườitaphảilậpcảnhữngtoánlaođộngđểsửachữanhữngchailọdánnhãnxấu.Tỉthườnglớntiếngphànnànvềchiếcmáymới,bảonóchẳngđượctíchsựgìngoàichuyệntăngchiphíchonhàmáy.
Vấnđềtruyềnđạtthôngtinđãsớmgâymộtsốkhókhănvềchấtlượng.Mộttrongnhữnglộnxộnđầutiêncóliênquantớinhãnmới.JohnsonCarterchếtạomộtthứxàphòngnướccómùithơmnhẹtênlà“PinkyFresh”.NhãnnàyphảiđượcsaochéptrựctiếptừmộtfilegởitừNewYorktới.Vìnhữnglýdokỹthuật,bộphậnmỹthuậtcủaxưởngđãgặptrụctrặckhitáitạonhãn,vàkhinhãnđượcinra,ngườitađọcthấy“Prinky”thayvì“Pinky”.
Trongnhữngthángđầu,gầnnhưngàynàotôicũngcómặtởxưởngđểsắpđặtmọiviệc.NóichuyệnvớicácquảnlýxưởngbằngtiếngHoa,đôikhichúngtôinóivềsữatắmhoặcxàphòngnước,nhưngsaumộtthờigiantôinhậnthấycôngnhântrêndâychuyềnkhôngbiếtcácmôtảnày.
Mộtsáng,tôihỏimộtcôngnhân:“Xàphòngnướcđâurồi?”
Câuhỏicủatôichỉgâyramộtcáinhìntrântrối.Tôiphảinhắclạicâuhỏiđểngườicôngnhânthúnhậnlàanhtakhônghiểukhinghetôinóiđếncụmtừ“xàphòngnước”.Hyvọngkhơigợimộtsựliêntưởng,tôinóinólàthứcómùinhưkẹocaosu.
Anhtacườitôi.“Chúngtôikhôngsảnxuấtkẹocaosu”,anhtanói.“Chúngtôisảnxuấthóaphẩmnhậtdụng”.
Tỉvàtôinóichuyệnvớinhauvềcuộctraođổinày.Tỉđềnghịtôitham
khảomãsố.MỗisảnphẩmJohnsonCartercómộtmãsốnămchữsốđikèm.Cácsốnàyđượcintrênphiếusảnxuất,vàchúngcũngđượcghibênhôngthùnggiấy.
“Ôngcóbiếttôicóthểtìmsố23515ởđâukhông?”Tôihỏimộtcôngnhânkhohàng.Khônglỡmộtnhịp,ôngtachỉtớimộtđốngkiệnhàng.Tôithửmộtsốkhác.
“Cònsố23528?”
Ôngtalạichỉtớimộthướngkhác,khôngchútdodự.
Ôngtabiếtchínhxácmỗikiệnhàngnằmởđâutrongkho,nhưngnhưnhữngcôngnhânkháctrongxưởng,ôngkhôngcóýniệmnàovềnhữngthứchúngtôiđangsảnxuất.
Khôngthểhỏibấtcứcôngnhânnàovềtìnhtrạngcủadầugội,hoặckeodưỡngtóchaysữatắm.Họkhôngnghĩtớinhữngsảnphẩmmàchúngtôisảnxuấtbằngnhữngtừngữđó.
Mộtlýdohọkhôngbiếtnhữngtừnàylàhọchưabaogiờgặpcácsảnphẩmnàytrongcuộcsốnghàngngàycủahọ.
Nhiềucôngnhânởxưởngnàychỉcótrìnhđộgiáodụctiểuhọc,phầnlớntớiđâytừnhữngngõngáchnôngthôncáchxahàngtrămhayhàngnghìndặm,nơicảgiađìnhhọsốngnhờmộtphầnnhỏtừsốtiềnhọlàmratừhoạtđộngsảnxuất.Trướckhitớilàmviệctạinhàmáy,họkhôngbiết“keoxịttóc”làgì.Phầnđôngtừnhỏtớilớnchưadùngdầugội.
Mộtsốtháchthứcmàchúngtôiđãđươngđầutronglĩnhvựcsảnxuấtliênquantớikhoảngtrốngtrongkinhnghiệmsốngnày.Chuyệnnàyđượcthấyrõtrongnhữngnhàhàngđịaphươngnơinhữngngườihầubànđượcđưatừthônquêtới.Nhânviênphảikhónhọchọccáchlàmviệchoặcđểhiểunhữngđiềucơbảnởnhàhàng,mộtphầnvìhọchưabaogiờđượcaiphụcvụ.
KingChemicalcónhữngcôngnhânchẳngbiếtxàphòngnướclàgì.Thứchúngtôichếtạolàmặthàngmộtđô-la,thứmàbạncóthểgặptrongnhữngcửahànggiảmgiákhắpHoaKỳ.Dùđólàmộtsảnphẩmrẻtiền,ngườitiêudùngcũngmongđợinólàmtrònchứcnăng.CôngnhânTrungQuốcnàocoiđâylàmộtthứgầnvớihàngxaxỉkhôngthểthấyvấnđềhệtrọngvớimộtcáivòixịtbịhỏng.Khivòixịtbắtđầuhỏng,họcókhuynhhướngnghĩ:Thếthìđãsao?Bạnvẫncóthểvặnnắpravàlấyxàphòng.
RấtdễquênrằngTrungQuốccònlàmộtnềnkinhtếđangpháttriển.SựkiệnkhóchịunàyrấtdễthấyngayởnhữngthànhphốlớnnhưQuảngChâu.Trongnhữngcaoốcvănphòngởđó,cónhữngvịkháchkhônghiểuthangmáyhoạtđộngrasao.Khimuốnđilên,họcóthểấnnútđixuốngvìhọthấybuồngthangmáyởtầngtrênvàhọmuốnnóđixuốngtớichỗhọ.Rồicónhữngngườisốtruộtấncảhainútlênvàxuống,tưởngrằnglàmvậychohọcógấpđôicơhộichiếmmộtbuồngthangmáy.
TrongnhữngbuổisángđitừkháchsạnởSánĐầutớixưởngchếtạo,tôitựđixetới,nhưngvìkhôngcódịchvụtắc-xiởvùngthônquê,xưởngthườngcungcấpphươngtiệnđưatôivề.
“Đấy,ôngthấykhông?”
Ngườiláixechỉhaingườiđànbàtrungniênđangtoanquađường.Anhtadứdứmộtngóntayvềphíahọvànóiđùarằnghọkhôngcóýthứctìmtớivạchquađườngdànhchongườiđibộ.
“Thứdânchigiáotháiđêhạ.Trìnhđộgiáodụccủangườidânquáthấp”,anhnói,nhấnmạnhtiếngthái,nhưthểhàmýrằngchắclàcómộtmứcđộdốtnátnàođó,nhưngnhữngngườidânởđâythựcsựđãđẩyxagiớihạndungthứ.
Anhbảotôitrướcđâyanhláixetrongquânđội,vàanhtựhàođặcbiệtvềkhảnăngláixecủamình.Nhữngngườiláixekháctrênđườngkhôngđượcđàotạochuyênmôn,anhchỉrõ;họchỉlàthườngdân.Vànhữngngườihoàntoànkhôngláixe,họlàtaihọathựcsựchoxãhội.
Ngườiláixecủaxưởnglàmộtanhchàngmảnhkhảnh,nhãnhặn,vàanhbiếttôithíchnhữnglờibìnhphẩmngắncủaanhvềsinhhoạtquanhSánĐầu.Mộtbuổichiều,anhngoắcngoắcngóntaychỉmộtcậubéđibộẩu.Giaothôngđangnhộnnhịp,vàthằngbénhảyratrướcđầumộtchiếcxetải,làmngườiláihoảnghốtđạpthắnggấp.Đứabéđứnggiữahailànxengượcchiềulướtquavùnvụt,nhữngchiếcxechỉcáchnómộttấc.
“TrungQuốcnhânbấtúytử”,anhnói.
“NgườiHoakhôngsợchết”-Nóinghekhiếpthật,nhưngtôiđãnghetàixếtắc-xiởHoaNamlặpđilặplạicâunàynhiềulần.Họvừanóivừalắcđầu,đôikhicườilặnglẽmộtmình.Tôicoiđólàmộtvấnđềphốihợphơnlànỗisợhãi.
Mộtbuổisáng,khiđứngbênmộtquầygiảikhátnhỏgầnmộtxưởngchếtạo,tôitheodõimộtngườiđixeđạpđitớicáixưởngmàtôiđangthamquan.Từhướngngượclại,mộtngườiđixeđạpkhácđangđixuốngcùngmộtlànxe.Vìkhôngcóaixungquanh,cảhaithoảimáiphóngxegiữaconđườngvắng.
Ngườiđitớixưởngđãláixehơilệchvềphíatráitimđường,vàanhtanghĩlàanhtasẽtrởvềphíaphải.Anhtabắtđầuchuyểnhướngthìbỗngnhiênđổiý.Tôiquansátkhihaichiếcxelảođảotrongmộtlúclưỡnglựvàdựđoán,vàđúnglúcchúngsẽvượtquanhau,haingườiláivẫnchưatìmđượccáchgiảiquyết.Giốngnhưphimchiếuchậm.Dùkhôngcóchướngngạivậtnàotrênđường,họđụngnhaumộtcáchkhótin-ầm!Thậttứccườinhưngkhôngkhỏikhiếntabuồn.
Tạixưởngchếtạo,chúngtôicũngchịuđựngthửtháchtươngtự.Ởchỗmàmộtvấnđềcóthểđượcxácđịnhvàgiảiquyếtnhanh,côngnhânlạikhôngchọncáchphốihợpvớinhau.Trừphicóngườicanthiệpvàđưaranhữngchỉdẫncụthể-thậmchíchonhiệmvụtầmthườngnhất-thìkhôngviệcgìxongcả.
Khiđólànhữngsảnphẩmchếtạochocáccôngtynướcngoài,côngnhânkhôngthíchgánhvácquánhiềutráchnhiệm.Cólẽhọcảmthấyhọkhôngcóđủkinhnghiệmsốngriêngđểtựphánđoán.Họngầnngạichứngtỏtrìnhđộgiáodụcnghèonàncủamình.Sợtỏrangốcnghếch,họkhôngthểtránhlàmnhữngđiềubiếnhọthànhkhôihàikhôngkém.
KhisốngởHoaNam,cólẽbạnsẽnghenhữngcâuchuyệnhớhênhvềphẩmchấttừnhữngnhànhậpkhẩukhác.MộtchuyệnđượcđồnđạicóliênquantớimộtnhànhậpkhẩuThổNhĩKỳđặtmộtnhàchếtạoTrungQuốclàmgiày.
KhigiàytớiThổNhĩKỳ,ngườitathấymộtcâyđinhđóngvàotừngchiếcgiàychântrái.Đầuđinhlórakhỏiđếgiàyhơnhaiphân.
Nhànhậpkhẩunàyđãđưachoxưởngchếtạomộtđôigiàymẫuvànóirằngôngmuốnnhữngđôigiàylàm“đúngynhưvầy”.Chỉcóvấnđềlàmộtđếgiàycóđóngmộtcâyđinhđểmánglêngiátrưngbày.
Côngnhânởxưởngchếtạokhôngnghĩlànênhỏithêmchorõvềcâyđinh.Họtưởngtượng,“hẳnlàởThổNhĩKỳngườitathíchgiàynhưvậy-vớimộtcâyđinhtrongđếgiàychântrái”,vàhọthựchiệnđơnđặthàng
chínhxácnhưthế.
o0o
Mộttrongnhữngmụctiêuhàngđầucủatôivớixưởngsảnxuấtdầugộitrongítthángđầulàdọndẹpsạchsẽchỗnày.Trướckhicótôicandự,côngtyJohnsonCarterđãnhậnmộtchuyếnhànglớntừmộtnhàcungcấpkhácvàlôhàngbịnhiễmkhuẩn.Sảnphẩmtrịgiámấytrămnghìnđô-lađãbịvấtbỏ.
Tỉvàtôigặpnhaubànchuyệnvệsinh.Mộttrongnhữngmốiquanngạilànướcnhiễmbẩn.Nướctrongthànhphầnxàphòngvàdầugộilấytừđườngốngcấpnướcđịaphương,vàTrungQuốcnổitiếngvềvấnđềônhiễmnước.Xưởngởcáchnhữngluồngnướcđenđặcdầuthảivànhữngchấtgâyônhiễmkhácchỉmộtnghìnmét.Tỉtrấnantôirằngsẽkhôngcóvấnđềgìtronglĩnhvựcnày,hệthốngtinhlọcnướccủahọsẽbảođảmnướckhôngbịnhiễmkhuẩn.
Vớiámảnhvềvitrùngtrongđầu,tôipháthiệnmộtcôngnhânđangmangchainhựađiquasànsảnxuất.Sáuchaitấtcả,mỗitaybachai,vớimộtngóntaythọcvàomỗichairỗng.
TôigiảithíchvớiTỉtạisaođâycóthểlàmộtvấnđề.Tỉbảotôirằngchịtahiểuvàsẽchỉnhđốntìnhtrạngđó.
“Tôisẽbảocôngnhânkhôngđượcthọcngóntayvàochaikhicóôngởxưởngsảnxuất”,Tỉnói.
“Khitôiởxưởngà?Chuyệnđókhôngliênquangìvớiviệctôicóởxưởnghaykhông”.
Tỉkhôngcoivấnđềngóntaytrongchailàquantrọngtínào,dùchịtachứngtỏlàhiểubiếtvềkhoahọcvàmầmbệnh.Tấtcảchaicủaxưởngđượctiệttrùngtrướckhiđưavàosảnxuất,vàxưởngcòncóđèncựctímđặtkhắpxưởng-trongkhuvựcrótchaivàtrongphòngđónggói-trongnỗlựcgiảmvikhuẩntrongmôitrường.
Cuốicùngtôinhậnthấy,đèncựctímthậtrachỉđể“làmmàu”,cũngnhưáobờ-luvàmũtrắng.Cácquảnlýxưởngkhôngbaogiờchịukhómặcáobờ-luvàđộimũ,vàsaulầnđầutôithămxưởng,tôicũngkhôngbaogiờđượcyêucầumặcáo,độimũ.
KhitôichoBerniebiếtchuyệnngóntaytrongchai,ôngbốirối.“Tôihy
vọngítnhấthọcũngcórửatay”,ôngnói.Vìphòngtắmkhôngcóxàphòng,tôibảoônglàítcókhảnăngđó.
“Đánglẽhọphảiluônluônrửatay”,ôngtứcgiậnnói.“Bảohọ,đặcbiệtlàkhihọrakhỏiphòngtắm”.
BâygiờtớiphiênTỉtứcgiậnkhinghenóithế.Tấtcảsốcôngnhânđórửataynhiềulầnnhưvậycónghĩalàphảicungcấpmộtlượnglớnxàphòng.
“Vàtấtcảsốxàphòngđólấyởđâura?”Tỉhỏi.
“Tôikhôngbiết”,tôinói.“Nhưngchúngtalàmviệctrongmộtxưởngsảnxuấtxàphòngmà”.
“Tôiđãnghĩtớichuyệnđórồi.Cácôngmuốnchúngtôitrảtiềnxàphòng”.
JohnsonCartersẽtrảtiềnxàphòng,tôigợiý,rồitôimangmộtthùngsảnphẩmcủachúngtôitừkhohàngravàđểmấychaigầnmỗibồnrửamặttrongxưởng.NguyênmộtthùngxàphònglỏnglàmJohnsonCartertốnkhôngtới10đô-la,nhưngcũngkhôngquantrọnggì.Haituầnsaukhitôiđemxàphòngra,mựcchấtlỏngtrongchaikhôngthayđổi.Khôngaisửdụngcả.
Íttuầnsaulầnnóichuyệnvệsinh,tôithấymộtquảnđốcnhàmáykhạcnhổtrênsànxưởng.ChuyệnnàykhôngphảilàkhôngphổbiếntrênđườngphốởHoaNam,vàchỉvìchúngtôikhôngngớtnóichuyệngiữvệsinhcôngxưởngmànótrởthànhxungkhắc.
Vềchuyệnnày,Tỉtỏrahiếuchiến.“Cácôngkhôngthểmongtôiépbuộccôngnhânphảicưxửtheocáchkhác”,Tỉnói.Chịtachechởlỗilầmcủacôngnhân,lobảovệhọhơnlobấtcứtácđộngnàokháctớicôngviệclàmăn.Dùsao,Tỉvạchrõ,khạcnhổtrongxưởngcũngkhôngcóhạinhưtrongphòngđónggói.TheoTỉ,ítnhấtviệcđócũngkhôngxảyratrongkhuvựcvôchaivốnnhạycảmhơn.
Dùchuyệnnàyđúng,chúngtôicũngcónhữngvấnđềtrongkhuvựcvôchai.
KemthoataycủaJohnsonCarterquáđặcnênkhôngthểtruyềnbằnghệthốngbơmchânkhông,dođócôngnhândùngmộtcáimôilớnbằngchấtdẻođểrót.Khicôngnhânchuyểnsảnphẩmtừmộtthùngnhựalớntớichiếc
máyvôchai,lúcnàohọcũnglàmquytrìnhnàyrốitunglên.
Tôiđãquansátmộtcôngnhântruyềnhỗnhợpnày.Phầnthântrêncủaanhkhuấttrongmộtcáibìnhlớn,rồianhngẩnglên,mặtmũilốmđốmchấtkemnày.Nếukemtiếpxúcvớimặtanhta,thìvitrùngtrênmặtđãtiếpxúcvớisảnphẩm.TôiđãchụphìnhgởichoBernie,ôngchỉtrảlờirằngôngmuốntôi“loviệcđó”.
Vấnđềcóvẻdễgiảiquyết,nhưngxưởngsảnxuấtchốnglạimọichỉdẫntronglĩnhvựcnày.
Keodưỡngtócchúngtôisảnxuấtởxưởngnàycómàulục.Mộthôm,tôinhậnthấyngườicôngnhânvôchaithứkeonàymắcbệnhngoàida.Haibàntayanhbịcáichấtnhântạobóngloángkiabaophủ,vàdướilớpmàulụclờmờ,tôicóthểthấydatayanhđangbongra.Nhữngmảngnhỏthịtsốnglộra,vàkhôngcầnlàthầythuốcdaliễubạncũngthấylàdaanhbịnhiễmtrùng.
“Chắclàchúngtaphảilàmmộtcáigìđó”,tôinóivớiTỉ,cốtỏrabìnhtĩnh,dùchuôngbáođộngđangreotrongđầutôi.
Chịtakhôngthấyvấnđềquantrọng.“Tạisao?”,Tỉhỏi.
“Đócóthểlàmộtvấnđềytế?”
“Nhưngcôngnhânkhônglàmgìsai.Đóchỉlàphảnứngdịứng”.
Cốnhấnmạnhvấnđề,tôigợiýlàngườicôngnhânđócóthểlàmhưhỏngsảnphẩm.
Tỉxoayquanhlậpluậnnày.“Saoanhtacóthểlàmhỏngsảnphẩmkhisảnphẩmđóđãgâyhạichoanhta?”
Hoàntoànnghiêmchỉnhvềđiểmnày,Tỉbổsungcholậpluậncủamìnhrằngvìcôngnhânđóđãbịtổnhại,anhtađángđượcthưởngbằngcáchđượcgiữchỗlàm.Đưaanhtađikhỏivịtrívôchaicóthểbịcoilàsựtrừngphạt,hoặccóthểbiếnthànhchuyệnmấtthểdiện.NhưTỉđãchứngminh,anhcôngnhânnàykhôngcốýlàmhạiai.Nóicáchkhác,tốthơnnêngiữhaibàntaybịnhiễmtrùngcủaanhởvịtrívôchai.Đừngbậntâmtớicôngviệc,hoặcngườitiêudùng.Chịtaquanniệmđólà“việclàmđúng”.
Vấnđềantoàncủasảnphẩmđốivớingườitiêudùngcũngnhưantoàncủangườilaođộngkhônglaychuyểnđượcchị,vìthếtôithửnhấnmạnhtới
ảnhhưởngđốivớiquyềnlợikinhdoanhchung.Chếtạomộtsảnphẩmkhôngcókhuyếtđiểmvềphẩmchấtcóýnghĩakinhtếlớn,tôigợiý.Suychocùng,nếucóngườithấyxưởngsảnxuấthoạtđộngtrongtìnhtrạngthiếuvệsinhnhưvậy,đósẽlàmộtácmộngtrongquanhệcôngchúng.
Tỉkhôngthíchsựviệctheochiềuhướngnày.Bấygiờchịtanhướngmàynhìntôi.
“Saocóngườibiếtđược?”,Tỉhỏi.
Chịnhìnkỹtôi,cốxácđịnhtôicóphảilàmộtthứđedọangầmnàođókhông.Nhữngngườiduynhấtbiếtchuyệnbàntaytrócdacủaanhcôngnhânlàcáclaođộngtrongxưởng,bangiámđốcvàtôi.Nhấtđịnhlàkhôngaitrongxưởngđinóichuyệngìvớingườikhác.TronglịchsửhoạtđộngsảnxuấtởTrungQuốc,cóngườilaođộngnàođệtrìnhmộtbáocáonhưvậykhông?Tôimuốnngụýgì?
Thậtđángthấtvọngkhithấyxưởngsảnxuấtkhôngquantâmcảithiệnchấtlượngvìchínhlợiíchcủamình.Việcduynhấtphảilàmlàgợiýsựthiệthạitrựctiếptrongkinhdoanh.“Berniecóthểsẽquantâm”,tôinói.
CôngtyJohnsonCarterlàcáigốcchuyểnhàngtriệuđô-latớiTrungQuốc.Suynghĩcủangườiđứngđầucôngtynàycósứcnặng.Tỉnóisẽxemxétchuyệnanhcôngnhânbịtrócdatay,nhưngchỉkhinàoBernieđãbiếtchuyệnvàôngtanhấtquyếtđòigiảiquyếtvấnđềnày.
o0o
ChồngTỉ-A-Min-tìmđượctôikhitôisắprờikhỏixưởng.Dùđãquábuổichiều,trônganhnhưvừathứcdậy.Mimắtanh,bìnhthườngsùmsụp,choanhcáivẻmệtmỏitrườngkỳsautrậnsaytúylúy.
“Anhthíchuốngrượukhông?”,anhnói.
Đólàmộttuyênbố,mộtđềnghị.Tôiđãtớixưởngđượcmộtthờigian,vàA-Minxácđịnhđâylàlúcchúngtôiđichơivàuốngrượuvớinhau.
Rượulàmộtphầnquantrọngtrongsinhhoạtởnhàmáy.Rượuđượcsửdụngphầnnàonhưkỹxảoliênkết,vàtronggiaodịch,rượuthườnggiúpphábỏsựgiảtạobềngoài.Rượugiúpngườithamdựxácđịnhngườinàođócóthậtsựcầntớimộthợpđồngvớigiánàođóđểxúctiếncôngviệchaykhông.
UốngrượuởTrungQuốclàmộtcuộctỷthímàchỉnhữngngườikhỏemạnhmớisốngsót.Bạnphảihiểurằngkhibạncộngtácvớimộtôngchủxưởngthànhcông,rấtcóthểbạnphảichiếnđấuvớimộtbợmnhậu.Vàvìnhữngcuộcnhậunàythườngdínhvớikaraoke-loạicó“nữtiếpviên”-nêncũngcóthểbảođảmlàbạngiaolưuvớimộttaytángáihạngnặng.
“Anhcóthíchkaraokekhông?”làmộttuyênbốkhácgợiýđêmđóchúngtôisẽtớiđâu.
Phầnlớncáckháchsạnbốnvànămsaotrongkhuvựccóquánkaraoke,loạimàbạnthuêmộtphòngcótrườngkỷvàti-vimànhìnhrộngvớinhữngphụnữănmặckhêugợiphụcvụđượctrảthùlaođểbầubạnvàhátcùng.
ChúngtôigặphaingườibạncủaA-Min,cùngtronggiớisảnxuất-nhữngngườiđịaphươngbảothủgầnnhưchỉnóibằngthổngữ,vàcănphòngmàA-Minquyếtđịnhchúngtôisẽtớiuốngrượunằmngaytrongkháchsạncủatôi.
Chúngtôivừangồixuốngtrongphòngriêng,hơnmộtchụccôgáisắphàngtrìnhdiệnnhưtrongmộtcuộcthisắcđẹp.Đâylànhữngcôgáisẽđượctrảtiềntheogiờ.Côngviệccủahọlàrótrượuvàhát.Khôngphảitấtcảphụnữlàmviệcởnhữngchỗnhưvầysẽvềnhàvớimộtngườikhách,dùaicũngnghĩvậy.
Thỉnhthoảngchínhphủđànáphoạtđộngdâmôtrụylạc,vàcấmquanchứccónhântình,nhưnghìnhthứcđặcbiệtnàythìđượcđểyên.Vìđâylàsinhhoạtchỉdànhchođànông,đươngnhiênlàTỉbịgạtra,vàtôichỉcóthểtựhỏiTỉcóbiếtchútgìvềcuộcđichơinàykhông.
A-Mingạgẫmmộtcôgáimàanhđãchọn,vàtôinhớlạimộttrongnhữnglầnđầutôitớimộtphòngkaraoke.Đãnhiềunămrồi,vànhómdoanhnhânđóchủyếugồmngườiĐàiLoan.Mộtngườiđànôngtántỉnhcôgáingồibêncạnhanhta,vàcôtacưỡnglại.Côchỉchiếcnhẫnvàngtrênngóntayngườiđànông.
“Anhcóvợrồi”,cônóigiọngphảnđối.
“Aicóvợ?”
“Anh!”Cônói.Rồicôlạichỉchiếcnhẫntrênngóntay.
“Ai?Thằngnàyhả?”Anhnói,đưangóntayđeonhẫnlên.“Đúng,nócó
vợ”,anhnói.Rồianhlầnlượtđưanhữngngónkháclênvàngọnguậy.“Nhưngthằngnàykhôngcóvợ,vàthằngnàykhôngcóvợ,vàthằngnàykhông…”
Côgáicườirúcríchvàđậplênvaianhta,nóianhhưlắm.
Thậtra,mọithứdínhdángvớikaraokelàmộttrògiảbộ.Đànôngtómlấymi-crôvàtựchomìnhlàngôisaonhạcpop.Họháttrongkhinhữngcônhântìnhthuêbámlấyhọvàvỗtaykhihọhátxong.Chínhgianphòngcũnglàsựlừadối,đượclàmnhưthểđólàphòngkháchtrongnhàaiđó.Phầnlớnhànhđộngởnhữngchỗnàynhắmtớitìnhdục,nhưngcánhđànôngcốlàmravẻmìnhđangtỏtìnhvớicáccôgái,vàvềphầnmìnhcácnữtiếpviêntỏradèdặt.Hìnhthứckaraokenàyđặcbiệtgiảtạo,vàkhibạnởtrongmộttìnhhuốngnhưvậy,chỉcònmộtcáchlàgiảvờvuivẻ.
Nhậnthấytôikhônghăngháitánchuyệnvớicôgáicủamình,A-Minhỏitôicósaokhông.Tôinóitôivẫnổn,rồichộplyrượuchúcmừnganhvàcáiđámđôngnhonhỏdoanhtổchức.
Rấtdễnghĩxemchuyệnsảnxuấtlàmộtkhoahọckhôkhan,nhưngquanhệđốinhânxửthếcũngcóphầnquantrọng.Trongnhữngtìnhhuốngtươngtự,cónhữngngườinướcngoàivuivẻđưangườibạnkaraokevềnhà-vìcôngviệc.Nhưngkhigiaodịchvớicácôngchủnhàmáy,tôidầnhiểurằngviệctunghứngđểăncánhvớinhaukhôngphảilúcnàocũnglàkếsáchvẹntoàn.
Trongmộtkếhoạchlàmănkhác,tôinhớmộtnhàchếtạođãmờimọingườimộtđiếuthuốctronglầnsơkiếnnhưthếnào.Nhànhậpkhẩumàtôicộngtácnhậnđiếuthuốcvàđượcmồilửa,trongkhitôitừchối.Trongkhichúngtôithảoluậnnhữngkhảnănghợptác,tôiđểýthấynhànhậpkhẩulóngngóngvớiđiếuthuốc.Ôngtathườnggạttànvàcólúclạiho.
Cuốicùng,tôihỏiôngcóbiếthútthuốcthậtkhông.
“Giờmớibiết!”Ôngnói.
ĐólàlầnđầuôngtakinhdoanhởTrungQuốc,vàôngphấnkhích.Côngviệcêmxuôi,vàôngcóvẻtựhàođãhysinhbuồngphổicủamìnhvìcôngviệc.
Thậtsựđólàviệcmàcácôngchủnhàmáythíchnhìnthấy.Họmuốnnhữngngườikháchnướcngoàithamgianhữnghoạtđộngmàthườngnhững
ngườinàykhônglàm-hútthuốc,uốngrượunhiều,ănnhữngmónmàhọbiếtkháchcóthểthấylạ,nhưcôntrùngvànộitạngcủagiasúc.Tấtcảđềulàthànhphầncủaquátrìnhgiaolưuvănhóa.Đólàcáchđưađốiphươngvàotròng.Nếuôngchủxưởngcóthểlàmchomộtngườikhônghútthuốcdễdàngchấpnhậnmộtthóixấunhưvậy,bạncứtưởngtượngnhànhậpkhẩucóthểchấpthuậnnhữngđiềukiệnnàokhixemxéthợpđồngsảnxuất.
Uốngvàicốcrượucũnglàýtưởnghay,nhưngtôicảmthấymìnhđãởlạiquálâu.A-Minđãsayvàđãbắtđầusờsoạngcôgái.Khianhtabiếnmấttronglòngcôta,tôicoiđólàámhiệuđểtôitrốnđi.Khibướcngangquaanh,tôithấyđầuanhgụcxuống;anhđãnôntrêntấmthảm.
Mộttrongnhữngíchlợikhirờiphòngkaraokesớmlàkhôngphảithứcdậyvớidưvịkhóchịu.Khitôirờikháchsạnsánghômsau,đầuóctôisángsuốtvàsẵnsànggiảiquyếtnhiềuvấnđềởnhàmáyhơn.
Trênđườngđitìmtắc-xi,tôithấymộtchiếcxetrongbãiđậumàtôinhậnrangay.ĐólàchiếcHondabốncửađãđưachúngtôitớiđêmqua.Khôngthểlầmlẫnđược;tôinhậnrabiểnsố,vàcómộtmónđồchơiquenthuộcởkínhsau.CólẽA-Minđãgụctạikháchsạnvàngủchungphòngvớimộtcôtiếpviênkaraokechocóbạn.
Khitớixưởng,tôibịTỉdồnvàotìnhthếkhóxử.
“Đêmquathếnào?”Tỉhỏi.
“Đêmquaà?”
Thếrachịtabiếtchúngtôiđichơi.Cólẽchịcũngbiếtchồngchịkhôngvềnhà.
“Ừ,đêmqua.Cácôngcóvuikhông?”
“Cũngđược”.
Tỉmỉmcườivàchờtôilấpđầykhoảngtrốngbằngchitiết.Tỉkhôngnóitớikaraokehaynhữngcôgáikhêugợi.Tỉcốtỏrangâythơ,nhưngđiềuđócànglàmchịtacóvẻđangmoitintức.
“Aiởđóvớiông?”Tỉhỏi.
Chịtakhôngbiếtcóaiởđó.
“Cóvàingười”,tôinói.
Chịtalạimỉmcười,vàlầnnàysựimlặngcàngkhóchịu.Tỉcóvẻhyvọngtôisẽđểlộbímật,vàtôinghĩ,nếuchịlàngườiđànbàhayghenthìbềngoàilạichẳngcóvẻgìnhưthế.Cólẽchịtađangtìmkiếmbằngchứng,dùnhỏnhặt,đểphảnđốichồng.
CóvẻnhưtôiởtrongtìnhthếcóthểlàmơnchoTỉ.Vàơnhuệcóthểđượcđềnđáp…
VềphevớiTỉcómộtgiátrịnàođó,tôinghĩ.Chúngtôiđãlàmnhiềuviệccầnthựchiệnởxưởngsảnxuất,vàđãcónhiềuchốngđốitừphíaTỉ.Tôisuýtbịcámdỗ,nhưngcuốicùnglươngtribảotôikhôngnêndínhdángvàochuyệnnày.
ThườngthìTỉlàngườinóichuyệnmậpmờ,vàbâygiờđếnlượttôi.Tôibảochịtatôikhôngởlạilâulắm.Đólàsựthật,vàchuyệncómặtsớmtạixưởngkhiếntôiđángtinhơn.
Tỉkhôngnóitớichuyệnnàynữa,nhưngvẫnnghiềnngẫmnó.Chịtacógiậntôivìtôikhôngchịunóihaykhông,tôikhôngbiết,nhưngcôngviệcởKingChemicalchắcchắnkhôngdễhơnchútnào.
6.HỘIHÓATRANGHOANGDÃCỦATHƯƠNGMẠITOÀNCẦUVìtốnnhiềuthìgiờởnhàmáy,cuốicùngtôiđãthuêmộtphụtá-một
ngườicóthểtrảlờiđiệnthoại,tướicâycảnhvàthanhtoánhóađơnkhitôivắngnhà.TinalàngườigốcHồNam,vàdùmấtcơhộihọcđạihọc,côđãtựbùđắpnhiềuhơnbằngcáchtựhọc.
NhiềungườiởHoaNamkhoemìnhcóbằngđạihọcAnhngữthựctếkhôngnóiđượcthứtiếngnày.Dùkhôngđượctớitrườngvàíttiếpxúcvớingườinướcngoài,TinađãcóthểtựhọcđọcvànóitiếngAnhlưuloátđếnkhótin.
Côtòmòmộtcáchtựnhiênvềthếgiớirộnglớn,vàthậmchícôcòncónhiềuýkiếnthựcthàvàthúvịvềđềtàiTrungQuốc.Chỉtrongmộtthờigianngắn,chúngtôiđãcóthóiquencùngđiăntrưakhitôicómặtởthànhphố,vàtrongmộtsốdịpnhưvậychínhtôilạilàngườithunhậnnhữnghiểubiếtsâusắcbấtngờ.
NgườidânHoaNamvốnquenthuộcvớimôitrườngẩmướt.Dùmưagiữchânnhiềungườiởtrongnhà,ởQuảngChâumưalạiđưangườitaraphố.
Khichúngtôiđitrênvỉahè,chechungcâydùquákhổcủatôivàbànchuyệnsẽđiănởđâu,đầunhọncủamộtcâydùđingượcchiềuđãcắtsượtquagòmátôi.
Tôilầmbầmđauđớn,vàTinathấytôisờmặt.
“Đánglẽôngphảiđòingườiđóbồithường”,cônói,trướccảkhixemxétvếtthươngcủatôi.Ngườigâythươngtíchchotôiđãđitừlâu.
“Tôikhôngsaomà”,tôinói,tayvẫnsờchỗmặtđaunhói.
“Nhưngnếungườinàogâythiệthại,họphảibồithường”.
Côđềramộtnguyêntắc.Tinalàmộtcôgáiquê,ngườitớithànhphốchưalâu,vàdùcảhaichúngtôigọiQuảngChâulànhà,côvẫncoitôigầnnhưhọhàngxa,mộtđồnghươngởnướcngoài.
“Vậymộtcáimặttrầyxướcđánggiábaonhiêu?”Tôitòmòhỏi.
“Bahoặcbốntrămnhândântệ”,cônóikhôngmộtchútdodự.
Côbiếttỷgiáhiệnhành.Khoảng50USD.Côngnhânnhàmáythunhậpbìnhquânđộ100USDmộttháng,vànhânviênvănphòngkiếmđượcgần300USDmộttháng.Đólàmộtsốtiềnkhálớn.
“Nhấtđịnhhọkhôngtrảđâu.Ngườitasẽchạymất”.
“Ôngcóthểbắthọlại”,Tinanói.“Đừngchohọđi”.
Côchỉchotôicáchgiữngườibằngcáchnắmchặtdâyđeotúitiền.Tôikhôngthểhìnhdungmìnhlạilàmđượcviệcđó,nhưngtôihiểumộtphươngphápnhưvậycóthểhiệuquảrasao.Ngườicólỗisẽcólýdođểdànxếptạichỗvìdínhdángtớicảnhsátcóthểđưatớikếtquảkhódựđoán,khôngđángmongmuốn.
GiữngườiđểbuộcdànxếpcólẽkhôngbaogiờcóhiệuquảởmộtnơinhưHoaKỳ,tôibảoTina.Hậuquảsẽlàmộtcuộccãicọomsòmngaytứckhắc.Điềukhátrớtrêu,chínhvìngườiHoakhôngthíchbạođộngchonênhànhvithôbạonhưvậycóthểlàcáchgiảiquyếttranhchấp,vàngườitabiếtchuyệntínhtoánvàthươnglượngbồithườngtạichỗquantrọngnhưthếnào.
Tronglúcăntrưa,tôiđểýthấyhaingườiđixemáythuxếpmộttainạnxecộngaybênđường.Họkhôngđểcảnhsátdínhvào,vàhọđãgiảiquyếtsựtranhchấpkháêmthắm.Đểđạtthỏathuận,phảitínhtớisựphânđịnhtráchnhiệm,mứcthunhậpcủamỗibênvàđịnhmứcđộthiệthạitàisản.TôibảoTinarằngtheodõihọthươnglượngthậtlàthúvị,vàtôithậtsựcóấntượngvớichuyệnhọkhôngcầnnhờcậytớibênthứba.
CólẽngườiHoakhôngcósựlựachọnnàokháchơnlàtựgiảiquyếttranhchấp,tôiđoánthế,vìhọkhôngtìmđượccáchgiảiquyếtchínhthức.Tinathìnóingượclại.Côbảohọkhônglàmphiềntớingườitrunggiannhưđạilýbảohiểmhoặcluậtsưvìhọtựthấycóthừasứcxửlýcôngviệcriêngcủamình.
o0o
ỞQuảngChâu,tôisốngtrongmộtchỗcóthểđượccoilàkhudànhriêngchongoạikiều,dùcộngđồngngườinướcngoàichỉlàmộtthiểusốtrongtổngsốdâncư.ThiênHà,nhưkhunàyđượcgọi,ởgầngaxelửaphíađông,nơiđưahànhkháchtớiHongKong,vàlàđịađiểmcủanhữngdựánxâydựngnhàcaotầngvàkhuthươngmại.
“CàngngàychúngtacànggiốngThượngHải”,mộthômmộtngườilánggiềngcủatôinóikhichobiếtsốngoạikiềutrongkhuvựcnàyđangtănglên.Bàbìnhluậnđúng,vàsựliêntưởngtớiThượngHảilàsựđềcậphiểnnhiêntớisốngoạikiềuởđó.
SựcómặtcủangườiTâyphươngđượccoilàdấuhiệuhiệnđạihóaởQuảngChâu.Nhữngngườilánggiềngcủatôicóthóiquennóitớilànsóngnhậpcưcủangườinướcngoàitrongmọicâuchuyệnliênquanvớigiábấtđộngsảnđangtăng.Vàliênquantớinhữngtháiđộnày,tôithấytôinhậnđượcnhiềucửchỉâncầnnhonhỏ.Cửathườngđượcmởchờtôi,vàmộtngườihàngxómnhấtđịnhnhườngchuyếntắc-xichotôikhôngphảilàviệcbấtthường-dùôngtađãchờlâumớicóxe.MộtsốngườigáncáchcưxửđóchotínhhiếukháchcủangườiHoa,nhưngđồngthờikhiếncácngoạikiềucảmthấygiốngnhưđangsốngởnướcthuộcđịa.KhiTrungQuốccònnghèo,cáchcưxửnhưthếcòncólý,điềuthúvịlàkhôngbiếtnhữngtháiđộnhưthếsẽkéodàiđượcbaolâu.
NhàtôinằmtrênmộtđườngphốgọilàLongKhẩu-nghĩađenlà“miệngrồng”.Nhưthểcáitênnàychưađủmanglạiđiềmlành(khôngnhưđồngloạicủanóởphươngTây,rồngTrungQuốctượngtrưngnhântừvàmaymắn),khugiacưnàyđượcđặttên“Eton18”,vàbiểutrưngcủanóchothấymộtquảbónggônvớihaicâygậybắtchéoởtrungtâm.KhuphốnàykhôngliênquangìđếntrườngnộitrúEtonnổidanhcủaAnh,cũngkhôngởgầnsângônnào.Số18đượcthêmvàocólẽvìngườidânQuảngChâungheêmtai.Consốnàyđồngâmvớicâu“pháttài”.
Nhưngtôisốngởđóvìnhữngtiệnnghichứchẳngphảivìnhữngkếthợpmaymắnnào.Cáctòanhàcủakhuphứchợpnàyđềucaohơn30tầng;cómộtbểbơi;chúngtôicócảmộtcáihồnhỏvớinhữngconcávàngbơigầnmộtcâycầugỗkiểucổ.Rõràngđólàkhuchungcưđẹpnhấtthànhphố,vàchuyệnđángkểnhấtvềchỗnàylàmộtsốlớncưdânlànhânviêncủacơquantruyềnthônglớnnhấtTrungQuốc-TânHoaXã.Đólàcơquanthôngtindochínhphủsởhữuvàđiềuhành.
Cácnhàbáotrongtòanhàtôiởlàchủsởhữunhữngcănhộđó-họđượccơquancấpcho.Tàisảnnàytớitaychínhphủthôngquaquanhệcửasau.Cácnhàkinhdoanhbấtđộngsảncầnđượcchínhphủchấpthuậnchoxâydựngkhuliênhợp,vàthếlàhọdànhriêngmộtsốđơnvịnhàởchochínhphủ.Côngchức-cũngnhưcảnhsátvàquânđội-vẫnthườngđượcsửdụngnhữngtàisảnquantrọng.Đólàmộtđặcquyềnthaychotiềnmặt,vàdùngườitachorằngcácnhàbáonhậnnhữngcănhộnàyhẳnphảisốngởđó,
thựctếthìnhiềungườiđãchothuêlấytiềnvàtìmmộtchỗrẻhơn.ChủnhàcủatôilàmkýgiảchoTânHoaXãvàsốngngaybênkiađườngtrongmộtcănhộthuêrẻhơnphânnửatiềntôitrảchoôngta.
Nhữngdànxếpnhưvậycóthểbịcoilàhoạtđộngkinhdoanhvôđạođứcởnhữngnướckhác,nhưngkhôngphảiởTrungQuốcnơimàchuyệncóquacólạilàmộtquytắcngoạilệ.
CácnhàbáoởHoaKỳ,dĩnhiên,gầnnhưđãthệnguyệnsốngnghèokhóđểtheođuổinghềnghiệp,vàphầnthưởngchohọcólẽlàsựnhìnnhậnrằnghọđãcungcấpsựkiểmsoátcóýnghĩađốivớihoạtđộngcủachínhphủ.Dùsaođócũnglàmộttrongnhữnglợiíchcủamộtnềnbáochítựdo.ỞTrungQuốc,nếubạnnóinhữngchuyệntốtvàgiữkínnhữngbímậtcủachínhphủ,phầnthưởngsẽrấtngọtngào,vàbạncóthểđượcmộtmứcsốngcao,nếubạnmuốn.
Mộtbuổitối,tôinghetiếnglahétbênngoàinhà.ThoạttiêntôinghĩđólàmộtcuộctranhtàithểthaoquốctếtrêntruyềnhìnhvàTrungQuốcđãghiđượcmộtbànthắngquantrọng.Khisựomsòmkéodài,tôinhìnravàthấymộtnhómnhỏtụtậptrênđườngvìmộtchuyệngìkhác.
Họlànhữngngườibiểutìnhtừkhuvựclâncậnkéotới,vàhọđứngtrướcmộttòanhàtrụsởvănphòngchínhquyềnđịaphương.Đámđônggồmđànôngvàphụnữ,vàmộtsốlàvợchồng;họtứcgiậnvềmộtconđườngsắpđượcxâydựnggầnnhàhọ.Tôitheodõimộtlúckhihọhôkhẩuhiệu.Họkhôngđượctổchứckỹlưỡng,vàcóngườitrongđámbảotôirằnghọchỉnghenóivềdựánconđườngmớihồisángnay.
NgườibiểutìnhởTrungQuốcnóichunglàbứcxúcbộiphần.Họtứcgiậnvìbấtcứvấnđềgìhọphảigánhchịu,nhưngrồihọcũngthấtvọngvìhọcólàmgìcũngvôích.Khinhữngngườibiểutìnhnàybiếtvềconđườngđượcxâydựnggầnnhàhọthìđãquámuộn.Kếhoạchđangđượcxúctiến,vàkhôngcóchuyệnngưnglại.
Trongmộtnướcdânchủ,côngdâncónhữngkhảnănglựachọnđiềuhướngcáclựclượngchínhtrị.Họcóthểthànhlậpnhữngtổchứcquanhmộtmụctiêuchung,thuthậpvàphổbiếnnhữngdữkiệncóýnghĩachophépmọingườiđạttớinhữngkếtluậnhợplý.Họcóthểbàncãi,tranhluận,nêulênmộtnhậnthức,vậnđộngvớicácchínhtrịgia,bỏphiếu-bấtcứviệcgì.
“Rồikếtiếpsẽlàgì?”Tôihỏimộtngườiđànbàđangđứngxem.
“Chẳngcógìcả”,bànói.
“Chẳngcógìcảà?”
Tôimongmộtlúcnàođósẽcóngườitrongtòanhàđiravàbảomọingườigiảitánvàvềnhà.Ngườiđànbàgiảithíchrằngvănphòngchínhquyềngiờnàyđãđóngcửa.Dĩnhiênnóđãđóngcửa.Đãmuộnrồi.Tấtcảnhữngngườiphảnđốigiậndữđãlahéttrướcmộtngôinhàtrống-vàtệhơnnữalàhọcũngbiếtđiềuđó.
TrungQuốcghinhậntrên30.000vụbiểutìnhriêngrẽmỗinăm.Hầunhưchỉmộtítvụđượcbáochítườngthuật.Cácvụtậptrungbiểutìnhgầnnhưluônluôncótínhchấtđịaphương,vàhầuhếttànrụingaykhibắtđầu.Mộtlýdođểtựkiềmchếlàngườibiểutìnhkhôngthểbiếtchắchànhđộngcủahọcóthểđượcaiquantâm.Mộtmặt,sựồnàocóthểkhiếnnhữngquanchứcchínhphủcấpcaohơngiảiquyếttìnhhình.Mặtkhác,nócóthểkhiếnquanchứcđịaphươngbắtngườibiểutìnhđôichịunhiềuchuyệntệhạihơnbằngmộtcáchnàođó.
Ởkhuvựcthươngmạitrungtâmcủathànhphố,tôibiếtmộtloạiphảnđốikhácđangdiễnra.Chínhphủđãloanbáorằngmộtnhàmáyđiệnsẽđượcxâydựngkếbênmộttổhợpdâncư.Nhữngngườiđãmuacănhộnghĩrằnghọchỉđượcchobiếtchuyệnnàysaukhiđãđầutưtiềnbạcvàođólàkhôngcôngbằng.Nhiềuchủnhàtrongtổhợptreonhữngbiểungữmàuđỏthẳngđứngtừbaolơnđểphảnđối.Thôngđiệpđượcngụýtrêncácbiểungữnàylàmộtsốquanchứcđịaphươngtắctrách,lơlànhiệmvụ.
LúcđólàmùahèởQuảngChâu,vànhiệtđộđangtăngcao.Mộtsốquanchứchìnhnhưđãcảmthấyáplực,họchờtớilúctrờiđặcbiệtnóng,vàtớingàythứSáu,họcắtđiệntoànbộtổhợp.
Suốtnhữngngàycuốituần,nhữngcưdânđánglẽsốngvuitrongcănhộcaotầngđượcđiềuhòakhôngkhí,đầyđủtiệnnghilạiphảigiammìnhtrongkhôngkhínóngbức.Thôngđiệprõràng:Bấtmãnhả?Hãyngồitrongcănhộngộtngạtcủaanhmàsuyngẫm.
Gầnnhưđượcgợiý,nhómngườitụhọpgầncaoốctôiởđãngừnglahét.Khônglàmđượcgì,đámđôngtừtừgiảitán.Mộtítngườinặngnềlêbước,phầnlớnlặnglẽlẻnđi.Đólànhữngngườitrưởngthành,nhưnghọcóvẻgiốngnhữngthiếuniênvừađượcnhắcnhởmộtcáchđauđớnrằngquyềnhạncủahọrấthạnchế,nếukhôngphảilàhoàntoànkhôngtưởng.
o0o
NgườitanóiQuảngChâulàmộtthànhphốcấphai.Đólàmộtthứbậcnhằmliệtthànhphốnàyvàomớipháttriển.Nhưngtrongthựctế,nótừnglàmộttrungtâmthươngmạiquốctếtừlâutrướckhinhữngtrungtâmđôthịkhácđượcbiếtđến.Nhữngthànhphố“trưngbày”củaTrungQuốc-ThượngHảivàBắcKinh-thuhútbáochínhiềuhơn,nhưngkhiTrungQuốcbắtđầuthoátrakhỏithờikỳuámvàcôlậpsaucuộcCáchmạngVănhóa,miềnnamđãđinhữngbướcđầutiên.Bịnúinontáchkhỏiphầnđấtnướccònlại,trongnhiềuthếkỷHoaNamđãpháttriểnnhữngcơhộithươngmạivớithươngnhântừxatới.VàvìởgầnHongKongnơicónềnkinhtếvẫnluônmạnhkhỏe,QuảngChâulạisẵnsànglấyđàbaybổng.Vìthế,khôngphảingẫunhiênkhiĐặngTiểuBìnhtuyênbố“Làmgiàulàvinhquang”,ôngđãlàmthếtừtỉnhQuảngĐôngởphíanam,nơicóthànhphốQuảngChâu.Nếuchuyệngiảiphóngnănglựckinhdoanhbịdồnnénquámứccũnggiốngnhưviệcchâmmồilửachonềnkinhtế,thìquediêmkhaihỏachínhlàkhuvựcởgầnQuảngChâu.
Trongthờihiệnđại,QuảngChâulàmộtcơsởhấpdẫnnhữngthươngnhânhiệnđại,chỉvìởđâycóđủloạinhàmáykhácnhau.Từthànhphố,cóthểtớihầuhếtnhữngnhàmáybằngxetrongvòng90phút.ThượngHảicũngcóhànghóasảnxuấtđadạngtươngtự;nhưngkhuvựcsảnxuấtlạinằmtrongvòngbánkínhmấtgầnbốngiờxechạy.Chỉvìlýdonày,QuảngChâuthuhútmộtsốnhàbuônbáchhóalớnhơn-nhữngnhànhậpkhẩubuônbán“mộtchútcáinày,mộtchútcáikia”.HộichợQuảngChâuđượctổchứctrongthànhphốmộtnămhailần,càngtăngthêmsứchấpdẫncủathànhphốnàyvớitưcáchmộtcơsởchonhànhậpkhẩu.
Mộtthànhphốvốnđãpháttriểnnhanhtrongnhữngthờikỳbìnhthường,QuảngChâucứhailầnmộtnămlạilàchủnhàcủanhữngtriểnlãmthươngmạilớnnhấtthếgiới.HộichợQuảngChâulàmộttriểnlãmkéodàinhiềutuầnvàbaohàmmọiphạmvichếxuấtchính.Khihộichợđượctổchức,thànhphốtrànngậpdukháchnướcngoài.
Cácnhànhậpkhẩuhầunhưtừmọinướctrênthếgiớikéođến,đôngtớimứcgầnnhưkhôngthểtìmramộtchiếctắc-xihoặcmộtbànănnàotrốngtrongnhàhàngvàonhữngkỳhộichợ.Vìlýdonày,nhiềungườinướcngoàisốngởthànhphốnàyghéthộichợ.Họtổchứcđichơixarakhỏithànhphốkhidiễnrahộichợ,nếukhônghọcũngđóngcửa,ởtrongnhànhưchờmộttrậnbão.
Tôithậtsựthíchhộichợvàthamdựmỗikhicóthể.Đólàcơhộiđểquansátnhanhnhữngsựthayđổitrongcôngnghiệp,vàcũnglàdịpgặpnhữnggươngmặtmới.Lànsóngnhữnglữkháchkinhdoanhbấtngờđổvàođãnạpthêmnănglượngchothànhphố,vànhữngngườimớitớinàymangtheohọtinhthầnlạcquancóthểsờthấyđược.
Hầuhếtdukháchtớixemtriểnlãmlànhữngnhànhậpkhẩuvừavànhỏ,cũngnhưnhữngcôngtyđangkhaitháchầuhếtnhữnggianhàngtrưngbàyđềukhônglớnlắm.TrungQuốclàmsảnphẩmchonhữngthươnghiệulớn,cótêntrongdanhsáchFortune500,nhưngsảnphẩmchocácloạicôngtynàykhôngđượctrưngbàytạiHộichợQuảngChâu.Đâylàcuộctriểnlãmthươngmạichotấtcảcácsảnphẩm“khác”màTrungQuốcsảnxuất.
Cuộctriểnlãmthươngmạinàynghiêngmạnhvềphíanhữngnhàsảnxuấtnhỏhơn.Nócũnglàmộtkhốinamchâmlớnthuhútnhữngnhànhậpkhẩulầnđầu.Thayvìbayđikhắpnướcđểthamquanhàngchụcnhàmáytiềmnăng,nhữngnhànhậpkhẩutươnglaithấyrằnghộichợnàylàcơhộithuậntiệnđểgặpnhiềunhàsảnxuấtmộtlúc.VớinhữngngườichỉmuốnbiếtnhữnggìđangdiễnraởTrungQuốc,cuộctriểnlãmcungcấpnhanhmộtcáinhìntổngthể.
NhữngnhàbuônkinhnghiệmđãhiểubiếtvềTrungQuốcthườngxemcuộctriểnlãmthươngmạinàychỉdànhchonhữngkẻkhờ.Cácnhàsảnxuấtcũngcókhuynhhướngsuynghĩgiốngnhưvậynênđịnhgiáởhộichợcaohơnnhữnglúckhác.Nhữngcôngtynhậpkhẩunàođãtốnnhiềuthìgiờvànỗlựctranhđấuvớinhữngđợttănggiáxuấtxưởngcảmthấybựctứcvớinhữngnhàbuônmới,nhỏhơn,vừathamgiathịtrườngvàsẵnsàngtrảgiácaohơnchothứhànghóatươngtự.
Trướcnhàtriểnlãmcómộtbiểungữmàuđỏto,mỗibênmắcvàomộtcộtcaonhữngquảbóngchứakhíhê-li.Tôitớihộichợvàobuổisángvàbịmộtngườiđànôngvàvợôngchặnlại.Họmuốnđượcchụphìnhởđó,vàtôiđãgiúphọ.HọtừVenezuelatới,họchotôibiếtsaukhitôichụpảnhchohọ,vàtôikhôngcầnhỏiđâycóphảilàlầnthamquanđầutiêncủahọkhông.Nhữngnhànhậpkhẩunàođangcốthươnglượnggiácảhợplýtrongkhitranhđấuđểbảođảmtiêuchuẩnchấtlượngcaohơnhiếmkhicóvẻsungsướngnhưcặpvợchồngnày.
SốgianhàngtạiHộichợQuảngChâuđangtăngnhanh,ngaycảkhingườitanóicónhiềunhàmáyđanggiảithể.Cómộtlýdoliênquanvớisốđạilýđangtăng.Đốivớinhiềungườitrunggianloạinày,hộichợkhôngphảilàtrở
ngạikinhtếlớn-tronghầuhếtcáctrườnghợp,chiphíđểcóchỗchomộtgianhàngnhỏthườngkhôngđángkể.
Nhiềudukháchnướcngoàikhôngnghĩhọlàđạilý;khônggiantrưngbàycủahọkhôngkhácgìcácnhàmáysảnxuất.
Mộtsốnhữngnhàtrưngbàylớnnhấttrongmộtsốgiantriểnlãmlạivềnhữngcôngtythươngmại.Họtậptrungmộtsốlớnsảnphẩmtrongmộthạngmụcnhấtđịnh.Tôidừngbướctạimộtgianhàngnhưvậy-mộtcôngtyphầncứngchếtạohàngnghìnsảnphẩmriêngrẽ.Mộtnhànhậpkhẩucómộtcửahàngphầncứngnhỏ-hoặccólẽmộtvàicửahàngnhưvậy-cóthểtớivàchọnhàngnhưtrongmộtnhàkho.Côngtythươngmạinàyđãtạođượcmộtthươnghiệunhỏchomình,vớikiểuchữmàucamvàđenhấpdẫn,đểbấtcứnhàbuônlẻnàocũngcóthểchorằngnóđạidiệnchosảnphẩmcủamộtthươnghiệunổitiếng.
“Ôngcósảnxuấtthứnàotrongsốnàykhông?”Tôihỏimộtđạidiệncủacôngtythươngmạiđó,ngườihóaralàgiámđốccôngty.Khátựhào,ôngtanóicó-ôngsảnxuấttấtcảcácsảnphẩmtronggianhàngcủamình.Cónhữngsảnphẩmbằngchấtdẻo,vànhữngmónkháclàmbằngkimloại.Mộtsốdụngcụđượcchếtạochínhxác,nhưngnhữngmónkhácrõrànglàđượcsảnxuấttheoquytrìnhđúcgang.Nhữngquytrìnhkhácnhauhàmýnhữngnhàcungcấpkhácnhau,nhưngôngchủnàynóirằngôngsởhữu23nhàmáyriêngbiệt.
Đólàmộtlờituyênbốbuồncười,vìtôithừabiếtchỉđểchomộtnhàmáyduynhấthoạtđộngtrơntruthìnhữngôngchủnhàmáyđềumệtbởhơitai.Tôicònbiếtmộtnhàcôngnghiệpcốxoayxởđiềuhànhhaixưởngsảnxuất.Ýtưởngchorằngbấtcứaicũngcóthểquảnlýthànhcông23nhàmáyriêngbiệtlàphilý,vàlúcnàyôngtađangbỏratrọnmộttuầntronglịchtrìnhlàmviệcbậnrộncủamìnhđểngồibắttayngườilạtrongmộthộichợ.Dùsaotôicũngbiếtlýdomộtsốngườituyênbốnhưvậy-đólàvìcáccôngtythươngmạinàymuốncácnhànhậpkhẩucócảmtưởnghọđangđithẳngtớinhàsảnxuất.
NhiềugianhàngnhỏtạiHộichợQuảngChâu-cóhàngnghìngiannhưthế-tậptrungvàonhữngsảnphẩmcóthểbảođảmchohọthulạiđượctiềnđầutưchocuộctriểnlãmthươngmại.Họchútrọngmạnhmẽvàonhữngsảnphẩmdễmuangẫuhứng,vànhìnđâubạncũngthấyngườitabánnhữngđồngphỉnhđánhbạc,gạttànthuốc,máybánkẹocaosu,cũngnhưhàngchụccôngtybánhộpnhựađựngđĩaCD.
Ngườimuathườngphấnkhíchtronglầnđixađầutiênđếnnỗihọđặthàngtrướccảkhixácđịnhhọcóthểthậtsựlàmgìvớinhữngthứhọđemvềnhà.
Cuộctriểnlãmgiốngnhưmộttiệmtạphóaquốctế,mộtlễhộihóatranghoangdãcủathươngmạitoàncầu,vàrấtnhiềuchuyệnmặccảtạichỗđãdiễnra.Thườngngườitrưngbàykhởiđầuvớigiácao,mongđợilàkháchhàngsẽmuốngiảmgiánhanh.
Nhữngngườikhácthíchhỏingườimuatiềmnăng:“Thịtrườngcủaôngởđâu?”
KháchhàngtừPháptớikhôngđượcchàogiánhưngườitừNgatới.Kiểumuabán“thịtrườngcủaôngởđâu”làmnhiềukháchhàngđiêntiếtvìhọnghingờrằngcólẽhọkhôngđạtđượcgiáthấpnhấtdànhchongườikhác.
Chủnhàmáyrấtgiỏiđánhgiákháchhàng,vàhọhọccách“bắtbài”nàytừnhữngngườibánraucảitrongnhiềuchợthựcphẩmtươisốngởTrungQuốc.Họcókhuynhhướngtínhgiáđắthơnchonhữngkháchhàngcókhảnăngtrảnhiềutiềnhơn.Khôngcóthứgìlà“giáTrungQuốc”duynhấtvớibấtcứsảnphẩmnào.Giánàocũngbán,vànhàsảnxuấtthugombấtkể.
Phânbiệtđốixửtrongviệcđịnhgiákhôngphảilàchuyệnmớimẻtrongkinhdoanh,nhưngđólàtậpquángắnliềnvớinhữngcôngtytiếpthị,khôngphảivớinhàsảnxuất.Ngườimuamongđợixưởngsảnxuấtlàmrasảnphẩmcócùngmộtgiáchomọingười,nhưngởTrungQuốcthìkhôngnhưvậy.Nhànhậpkhẩubựcmìnhvìbịđánhgiámộtcáchthôbạovàcóthểbịbấtlợitrongviệcthươnglượnggiácảdoxuấtthâncủahọ.
Tôiđingangmộtgianhàngtrongkhimộtngườiđànôngcaolớnmặcáokẻôvuôngđangtrảgiámuanhữngcâycọcsắt.TiếngAnhcủaôngtanặnggiọng,vàôngtanóirấttobằnggiọngcộccằn.Tôidừnglạitheodõitrongkhiôngtavàngườichủnhàmáythửsứcnhau.
“Baonhiêu?Baonhiêu?”Nhànhậpkhẩucaogiọng,ôngtatỏragiậndữ.
Chủnhàmáynhìnxuốngđôigiàycủanhànhậpkhẩutrướckhichàogiá:“1,60đô-la”.
“Giáđókhôngđược”,nhànhậpkhẩunói.
Cólớntiếngcũngkhônglàmôngchủnhàmáynaolòng.
“Tôimuasốlượnglớn”,nhànhậpkhẩuhứahẹn.Giọngôngtanặng,vàôngtaphátâm“sốnượngnớn”.Lúcnàocácnhànhậpkhẩucũngphóngđạisứcmualênvớihyvọngđượcgiảmgiávìmuanhiều.
CảngườimualẫnngườibánđềukhôngphảilàdânmộtnướcnóitiếngAnh,thếmàcảhaiđềunóitiếngAnh.Họcũngđặtgiábằngđô-la.Nhàcungcấphạgiámộtítxu.
“Không!Sốnượngnớn!Công-te-lơ40foot!”
Cólúctrôngnhàcungcấpcóvẻchánnảnvàliếcnhìnbảnggiá.Ôngtalấymáytínhravàbấmvàiconsố.Rồiôngtađưaracáicóvẻlàgiácuốicùng.
“Tôibánchoông1,39USD”,ôngnói.
“Được”,nhànhậpkhẩunói.“Tôimuốnđặt200cái”.
“200?Chỉ200thôi?Ôngđãnóiôngmuamộtcông-te-nơ40foot.200cáithìcólàbao.Khôngđầymộtcông-te-nơ20foot”.
“Đúngvậy”,ngườimuanói.“Nhưngtrướchếttôicầnhàngmẫu,khôngphảisao?”
Khiđiquakhuđồgiadụng,tôigặpmộtnhànhậpkhẩuđangtranhluậnvớimộtnhàcungcấp.Dùhọđangcãinhauviệcgìthìhọcũnggặpkhókhănvìhàngràongônngữ.
“Ôngcầngiúpđỡkhông?”Tôihỏinhànhậpkhẩucóvẻđangthấtvọng.Nghegiọngnói,tôiđoánôngtalàdânĐôngÂu.
Ôngtagiảithíchlàđãgặpkhókhăntrongviệcthuyếtphụcxưởngchếtạođừngtrưngbàysảnphẩmcủaôngtronggianhàngcủahọ.
Ôngchỉmộtchồnghộptrênđócómộtbộsưutậpbộđồănbằngsứ.Nóđượctrangtríbằngnhữngmẫuhìnhmàuvàngnhạtvàmàulục.ÔnggiảithíchlàôngtừBaLantới,vàôngbáncácmónhàngnàykhắpchâuÂu.
“Sảnphẩmnàylàcủaông?”
“Phải”,ôngnói.
“Ôngđưakiểumẫuchoxưởngsảnxuất?”
“Phải,kiểumẫunguyênbảnlàcủatôi.Tôicókháchhàngtạicuộctriểnlãmnày”,ôngnói.“Nếuhọthấysảnphẩmcủatôiởđây,họsẽbiếtchỗtôisảnxuấtrachúng”.
Ônglongạilànhàmáycóthểbánsảnphẩmcủaôngtrựctiếpchokháchhàngcủaông.Dùnhàmáynàyđãkhônglàmviệcđó,kháchhàngcủaôngcũngcóthểbiếtôngtrảbaonhiêutiền.Vìđủthứlýdo,ôngmuốngiấukínnhàcungcấpcủamình.
Nữđạidiệncủanhàmáykhăngkhăngnóirằngbàkhônglàmgìsai,rằngcôngtycủabàcóquyềntrưngbàynhữngmẫusảnphẩmhọđãlàmra.Nếuhọkhôngđượctrưngbàyhàngmẫucủamình,làmsaohọcóthểtìmchuyệnlàmăn?
NhữngthươnghiệunổitiếngkhôngtrưngbàytạiHộichợQuảngChâuvìsợthươnghiệucóthểbịxâmphạmquaviệcbánhànggiả.Tuysảnphẩmcủanhữngnhànhậpkhẩunhỏhơncũngtìmđườngtớitriểnlãmnày,nhưngcácnguyêntắcchungđóvẫnđượcápdụng.Vềđiểmnày,cácnhàmáythườngtôntrọngmongmuốncủakháchhàng.
Khilưuýmộtsốđiềuđóvớinhàcungcấp,tôilạilàmchođạidiệnnhàmáybứcxúc.Thấyphảnứngcủabàta,nhànhậpkhẩupháthoảng.“Thôiđược.Tôikhôngmuốnlàmgìkhiếnhọnổigiận”,ôngnói.Rồingườiđànôngtìmcáchxinlỗinhàcungcấp,dùôngkhônglàmgìsai,vàtôicảmthấybuồnchoôngtahơn.
Đólàchuyệntôisẽthấyxảyranhiềuhơn-nhànhậpkhẩukhiếpsợnhàcungcấpcủamình,dùnhànhậpkhẩuđượccoilàkháchhàng.
ĐiểnhìnhtệhạinhấtcủahiệntượngkỳquáinàyđượcmọingườibiếtvớitrườnghợpMattel.CácnhàsảnxuấtTrungQuốcđãlàmchodanhtiếngcủacôngtynàybịtổnhạinặngnềkhicungcấpđồchơinhiễmchìtrongsơn.MộtvụthuhồiquymôđãdiễnratrướchếtởHoaKỳ,vàkhitìnhhìnhlắngdịu,cácquảntrịviêncủaMattelđãtớiBắcKinhđểxinlỗichínhphủTrungQuốc-vìsựtổnhạihọđãgâychonềncôngnghiệpnày.ChuyệnnàychothấytầmvócđíchthựccủatríkhônTrungQuốckhimàcácnhàsảnxuấtlàmănẩutảđếnmứcsửdụngcảchấtđộchạinhưngrồilạiđượckẻbịhọgâyhạiphảixinlỗi.
MộtkháchhàngngườiĐứccủatôitênNorbertyêucầutôinghiêncứu
nhữngthiếtbịcơgiớinặnggiúpông.Ôngmuốntôitìmmộtnhàcungcấpxenângvàmáyđào,mộtnhàcungcấpcóthểchoônglàmđạidiệnđộcquyềnởĐứcvàÁo.
Mộtnhàsảnxuấtxenânghaitấnhỏitôi:“Thịtrườngnào?”Tôinóixonglàôngtatừchốingay.Ôngbảolàmìnhđãcóthỏathuậnđộcquyềnvớimộtđạilýởcácnướcđó.
Tôiđikhỏigianhàngnàychưađượcnămmươibướcthìôngtađãđuổitheotôivàthìthầmđềnghịtôigọilạichoôngtasaukhitriểnlãmkếtthúc.
“Cóthểdànxếptheocáchnàođó”,ôngnói,vàtôihìnhdunglànhànhậpkhẩuđanggiữđộcquyềnlúcđóđangquanhquẩntrongcuộctriểnlãmvàđạidiệnnhàmáykhôngmuốnbịbắtquảtanghoặcôngtakhôngmuốncácđồngnghiệpbiếtchuyệnôngtađangmưutính.
TôiđãgiúpthânchủngườiĐứccóđượcđộcquyềnchomộtsảnphẩmkhácởĐứcvàÁo.Côngviệcêmxuôitronghơnhainămthìtôinhậnđượcthưcủanhàmáyđó.Rõrànglàhọkhôngbiếtmìnhđanggởithưchoai,vàhọthôngbáonămtớisẽtrưngbàytạimộttriểnlãmthươngmạiởHanovercủaĐức!
Khitôichấtvấnđạidiệnnhàmáy,ôngtagiảbộngâythơ.ÔngtakhăngkhăngbảocôngtycủathânchủtôivẫngiữđộcquyềnởĐứcvàÁo.Dùvậy,thânchủtôivẫnphảnđối.Nếuchúngtôivẫngiữđộcquyền,ítnhấtchúngtôiphảiđượcchobiếtvềkếhoạchtriểnlãmởĐứcchứ?Giámđốcnhàmáygiảithíchrằngviệchọthamdựhộichợthươngmạikhôngcógìsaitrái.Họchỉcódựđịnhtrưngbàytạicuộctriểnlãm.Đúnglàhọsẽtớiđịabànkinhdoanhcủachúngtôi,vàđúnglàsẽcókháchhàngĐứctạicuộctriểnlãm,nhưngnhàcungcấpđâuđãlàmgìkhôngđúng-ítralàchưa.
NhiềunhànhậpkhẩuđangbắtđầugặpkhókhănởTrungQuốc,vàmộtsốđãdọasẽđưaviệclàmtớinơikhác.ViệtNamđangtrởthànhmộtđiểmđếnmớikhảdĩchohoạtđộngsảnxuất,vàẤnĐộcóvẻlàmộttriểnvọngđặcbiệtđángchúý.KhimộtnhàcungcấptạiHộichợQuảngChâubáogiácaoquáđáng,tôiphảnđối,vàtrongmộtlúcbốirối,đãnóibónggiórằngmộtngàynàođókháchhàngnướcngoàisẽtỉnhngộvàbỏđi.
“MộtngàygầnđâychúngtôisẽtớiẤnĐộ”,tôinói.
Nghenóithế,nhàcôngnghiệptươinétmặthẳnlên,vàôngtavớquyểnsổđặthàng.Lậtnhanhnhữngtờgiấythanhồngquákhổ,ôngtachỉmộttờ.
“Đâylàkháchhàngcủatôi.ÔngtaởẤnĐộ”,ôngnói.Ônglậtnhanhmấytrangnữavàchỉmộttờkhác.“Đâycũngvậy-từẤnĐộ!”
ÔngtựhàovềcáckháchhàngẤnĐộvàvìđãphảncôngcâunóibónggiócủatôiquátuyệtvời.ChuyệnnhữngnhàbuôntừẤnĐộnàytìmđườngtớiTrungQuốcđãchứngtỏsứcmạnhcủanềnkinhtếTrungQuốc.ÔngtangụýgiáởTrungQuốcvẫncònthấp.
Sốnhànhậpkhẩuđangtănglênkhắpthếgiớilàmchocácnhàcungcấpnàythêmtáobạo.LàmsaongườitacóthểthuyếtphụchọrằngcógìđósaitráitrongcáchhoạtđộngkinhdoanhcủahọkhisốlượngđặthàngcứtănglênvàchínhcácđốithủcạnhtranhcùngnhauhòreotớiTrungQuốc?
Cácnhàmáyđanglàmtấtcảnhữnggìcóthểđểlôikéocácnhànhậpkhẩu.MộtkhinhànhậpkhẩuthậtsựđãchọnTrungQuốcthìrấtkhóchuyểnđổithịtrường.Vàmuốnchuyểnthìchuyểnđiđâu?NóivềẤnĐộcũngvônghĩanhưnóitớiviệcchuyểnsảnxuấttớinhữngnơiquanhĐôngNamÁ.Khôngtínhchiphílaođộngvàngaycảtỷsuấthốiđoái,cácnhàsảnxuấtTrungQuốcđãtínhhếtmọiđường,vàtiệnlợivềsảnxuấtmàTrungQuốccungứngđãquantrọngđếnnỗinóbuộcnhànhậpkhẩuphảichấpnhậnrấtnhiềuhạnchế.
o0o
Dukháchnướcngoàidễdàngvàohộichợ,nhưngngườibảnxứcóthểphảidùngthủđoạn.Trừphibạnlànhàtrưngbày,bạnphảicóthưmờicủamộtnhàcungcấp,hoặcbạnphảiđượcđưavàovớitưcáchthôngdịchviêncókháchhàngnướcngoàiđikèm.Tinamuốnbiếtvềhộichợ,vàviệccôkhôngđượcvàocửatựdochínhlàđộnglựckhiếntôitìmcáchđưacôvào.Chúngtôidựđịnhgặpnhaungàyhômsauvàcùngvàohộichợ.
Nhữngtiếngđộngbanmaicủathànhphốlôitôirakhỏigiườngkhôngchútkhókhăn.Nhữngtiếngđộngđầutiêntìmđườngvàonhàtôilàtừnhữngdựánxâydựngkếbên,gầnnhưtrướckhihầuhếtmọingườitrongcaoốcđịnhthứcdậyrấtlâu.Trongkhitôicònsayngủ,tiếngnệnđềuđặntừmộtcôngtrìnhđãbắtđầu.
Coong…coong…coong…coong.
Cáchđómộtkhoảng,tiếngvùvùtừmộtcôngtrườngxâydựngthứhaiđãbắtđầu.Đólàmộtlưỡicưađangcắtkimloại,mộtâmthanhchotôibiếtrằnghãycònsớm.Thậtra,đólàdấuhiệuthôngbáotôinênngủtiếp.
Reeét.Reeét.REEÉT…
Conđườngtrướccaoốccủatôiđãđượcbiếnthànhđườngmộtchiều,vànhữngngườiđixegắnmáynhấtđịnhláixengượcchiềuphảinhiềuphenlúngtúng.Tàixếtắc-xirấtthíchbắtchẹtnhữngngườiláixehaibánhthiếukinhnghiệmnàyởnhữngkhúcđườnghẹp.Tiếngcòithethécủahọkhuyếnkhíchnhữngtàixếkhác.
Khitiếngcòilêncaotớimộtcườngđộnhấtđịnh,đólàdấuhiệurõràngrằngtớilúcphảidichuyển.Vàvàolúcâmthanhtừmộttrườnghọckếcậnvanglên.Ngườitacócảmgiácnhưcảthànhphốbậtdậyvàchuyểnđộng,dùchỉmớibảygiờrưỡi.
Tiếnghôtậpthểdụctínhnhịprấtchínhxáccủacácsinhviênvangvọngquakhoảngtrốnggiữanhữngtòanhàcaotầngởkhunày-nhữngâmthanhdộilạinghethethévàhunghăng.Cácsinhviênhéttonhưđangtậpquânsự,vàtrongkhimơmàngnửathứcnửangủ,tôihìnhdunghọđangtấncôngtheođộihìnhvớilưỡilêtưởngtượngtrongtay.
Hưưưưự!Hưưưưự!Hưưưưự!
Đólàsựnáonhiệtcủamộtnềnkinhtếđanglaotới,âmbacủatốcđộtiếntriển.Khôngbaogiờtôicầnphươngtiệnbáothứcnàobêngiườngngủ.Nhữngâmthanhcấpbáchtừsớmtinhmơlàđồnghồbáothứchàngngàycủatôi.
TạiHộichợQuảngChâu,hàngtrămngườiHoađứngchờsaumộthàngràokiểmsoát.Sinhviênđanghọctạitrườngngoạithươngtrongthànhphốcầmnhữngtấmbảngviếtbằngnhiềuthứtiếngghichữ“thôngdịchviên”,trôngkháthấtvọng-trônghọgiốngngườitịnạnchínhtrịhoặctrẻmồcôiđanghyvọngmộtmáinhà.
ĐểđưaTinaquađámđôngvàvàohộichợ,tôiphảitrìnhgiấycăncước,vàchúngtôiphảixácnhậnrằngcôlàthôngdịchviêncủatôi.Tinatrìnhcăncướccủamình,vàcôđượcchụpảnh.Ảnhđượcgắnvàomộttấmthẻnhựamàcôphảiđeoquanhcổ.Chúngtôitrả“phíthôngdịchviên”xấpxỉ30USDchocáithẻđóvàđivàogiantriểnlãmchính.
HyvọngcủatôilàTinacóthểhọcđượcđiềugìđótừcuộctriểnlãm,vàmụcđíchtôidànhchocôlàthuthậpmộtsốca-ta-lôhànghóachomộtthânchủquantâmtớigạchmenlátsàn.Côngviệcnàykhôngmấtthìgiờ,vànếucóthể,nhiệmvụnhỏnàysẽchocôcóthêmýthứcvềmụcđíchtrướckhicô
cócảngàythoảimáikhámpháhộichợ.
Trongmộtgiangầnđó,tôitìmđườngtớikhuvựcđồgốm,vàtrongmộtlốiđichính,tôithấytênmộtcôngtyquenthuộc.ĐólàxưởngsảnxuấtcủaKevin,nhàcôngnghiệpđãcốlàmtôitinrằngôngtatừLosAngelestới.Gianhàngcủaôngtacaorộng.Tôibướcvàovàthấyôngvừatừgiãhaingườikháchthamdựtriểnlãm.HọcóvẻlàngườiTrungĐông.
“ÔngnóichuyệnvớihọbằngtiếngẢRậpư?”Tôihỏi.
“TôicónhiềukháchhàngởTrungĐông”,ôngnói.
Ôngnhấnmạnhrằngôngchỉbiếtmộtíttừ.Nhưngtôivẫncóấntượngmạnh,tôiluônngạcnhiênkhingheaiởcuộctriểnlãmnóichuyệnbằngmộtthứtiếngkháchơntiếngAnhhoặctiếngHoa.
Khôngđúngnhưnhữnglýthuyếtgiavềquanhệquốctếtiênđoán,ngườiHoađangthựcsựtừbỏthóiquencũđểhọcngoạingữ.Nhữnghọcgiảquảngbá“thuyếtbáquyền”khăngkhăngnóirằngthếgiớiđangnóitiếngAnhchỉvìHoaKỳlàcườngquốcchínhtrịvàkinhtếmạnhnhất.CácnhàlýthuyếtnàynhấnmạnhrằngtầmquantrọngcủaTrungQuốcđangtăng-dođóthếgiớisẽchuyểnsangtiếngHoa.
NhưngchuyệnnàykhôngdiễnraởTrungQuốc,ítnhấtlàkhôngdiễnratronggiớichếxuất.Nhànhậpkhẩu-nhữngngườicómọilýdotrênđờiđểhọcthứtiếngnày-đangbỏquacơhội.Thayvìvậy,đạidiệncủacácnhàsảnxuấtlạiđanghọcngônngữcủakháchhàng.
Chuyệnnàyphầnnàolàdonhữngđộnglựckinhtếđơngiản.CóthểtìmmộtthôngdịchviêntoànthờigianởTrungQuốcvớimứclươngchỉ300USDmộttháng.NgườiTâyphươngphảichịuquánhiềuphítổnrồi.Dođó,nhữngnềnkinhtếkémpháttriểnhơnphảigánhvácchuyệngiảiquyếtbấtđồngngônngữthìhợplýhơn.
CómộtlýdonữađểngườiHoahọccácngônngữcủathếgiớitrướckhithếgiớibiếtnóingônngữcủahọ.ChuyệnnàycóliênquanvớinhữngkỹnăngcầncóđểhọctiếngQuanThoại.
TiếngHoacóhàngvạnchữ,chỉcóthểnhớđượcbằngcáchhọcthuộclòng.DùmộtsốngườilậpluậnrằngngườinóitiếngHoahọctiếngAnhcũngkhónhưngườiMỹhọctiếngHoa,ítnhấtngườiHoacũngcónhiềukinhnghiệmtrongviệcnhồinhétthôngtin.Mứcđộkỹnăngcầnthiếtđểnóilưu
loáttiếngQuanThoạiđãbiếnngườiHoathànhcáimáythủđắcngônngữ.GầnnhưlúcnàongườiMỹcũngcảmthấyáingạikhihọctiếngHoahơnlàngượclại.
TôivừabắtđầutựhỏiTinađangxoayxởrasaothìcôgọitôibằngđiệnthoạidiđộng.Hìnhnhưcôđangbốirối,nhưđanggặpkhókhăn.Côđangkhócvànóinghekhôngrõ.Tôihỏicôđangởđâutronghộichợ,vàkhitôitìmrathìcôđangkhócsướtmướtvớibangườibảovệđứnggầnbên.Tinagiảithíchrằngcôđãbịbắt,vàcôbảotôimộttrongcácnhânviênanninhđãtómlấycô.
“Côđãlàmgì?”
“Khônglàmgìcả”,cônói.
Tôihỏicôcóchohọxemthẻthôngdịchviênkhông,cáithẻchophépcôvàohộichợ.Cônóicó.Tôiyêucầumộtnhânviênbảovệgiảithích.Anhtachỉnóirằnganhtacóquyềngiữaithìgiữ,vàTinakhôngcóbấtcứđặcquyềnchodùcôđượcphépvàohộichợnày.Cáctaybảovệkhôngcóvẻgìhốilỗi,vàsựxuấthiệncủatôibáohiệuchấmdứtsựcố.
TrungQuốckhôngphảilànướckỳthịchủngtộc,nhưngcósựngăncáchgiữahaigiaicấp-ngườigiàuvàngườinghèo.Đókhôngphảilàmộthệthốnggiaicấpmàđúngralàsựngăncáchxãhộihọc-mộtsựphânbiệttùytiệndựatrêncơsởthunhậpvàgiáodục.Tinatrôngcóvẻlàngườinghèo,vànhữngngườibảovệnhìnbềngoàitrôngcũngthếthôi.LýdogìhọngănchặnTinathìcótrờimớibiết,nhưngcóthểđólàvìhọthấyởTinacógìđógiốnghọ.NhânviênbảovệanninhkiếmđượcđồnglươngvàoloạithấpnhấtởTrungQuốc,vàdohoàncảnhxuấtthânkhiêmtốn,chắchọthấyrằngTinakhôngcónhữngquanhệtốtlắm,rằngcôlàmộttrongsốítngườicómặttạicuộctriểnlãmthươngmạinàyđểtìmthêmcơhội-cũngnhưhọ.
Tinachưakểhếtcâuchuyệncủacô.Hồisángsớm,côđãghéquacácnhàcungcấpgạchlátsàn,nhưngítaichịuchocôca-ta-lôhànghóa.Cưxửthếthậtlàmmấtmặt.
Côđãchocácnhàtrưngbàyxemdanhthiếpvàthẻthôngdịchviên,nhưnghọkhôngđộngtâm.Tinakhôngnóitạisaohọkhôngchocôtàiliệuquảngcáo,nhưngkhôngkhóđoánlắm.Họnghĩrằngcôkhôngđángchohọbỏcông.Họnghĩrằngcôkhôngquantrọngvàchocôtàiliệutiếpthịlàuổngphí.
SựhắthủinhưvậylàmTinamủilòng,vàcáctaybảovệkiacũngcảmthấynhưvậytrướckhixôngvàocônhưmộtbầychóhoang.
Nghecôkểlạichuyệnnàyvàthấycôbứcxúc,tôibỗngnổigiận.Tôiđãlàmviệcvớiđủhạngnhàsảnxuất,vàchưabaogiờhọđốixửvớitôinhưvậy.Họđãtiêunhữngkhoảntiềnkhakháđểtrưngbàytạicuộctriểnlãmthươngmạinày,vàkhitôitừchốidanhmụchànghóacủahọ,họcứđẩychúngchotôi,thậmchícònnhétvàotúixáchcủatôi.Thôngthường,chỉcầnthấynhữngdấuhiệumơhồnhấtcủamộtcơhộilàmănlàhọnhảyxổvào.
Tôibiếtrõdạngđạidiệnnhàmáynày.Cũnggiốngcáctaybảovệkia,vấnđềcủahọlàhọthấymộtchútbảnthânhọtrongTina.Họbiếtrằngcáicôlậphọchỉlàmộtchútmaymắn,haycólẽmộtmốiquanhệcánhânnhỏmọnnàođó.Họnhìncôvànghĩ-nếukhôngcơmayquanhệthìcútxéo…
LúcđóvẫncònsớmnhưngTinanóicômuốnvề.Cuộctriểnlãmlàmộttaihọa,vàtôicảmthấybuồn.Toànbộýtưởngđưacôđếnhộichợlàmởrộngsựhiểubiếtcủacô.Côhamhiểubiếtvàlâunayvẫnbịnhắcnhởrằngcónhữnghạnchếđốivớihoàibãocủacô.Thậtlàkhôngcôngbằng.
“Tôicóýnày”,tôinói.Tinavẫncònkhóc,mắtnhìnxuốngtấmthảmđỏ.“Tôinghĩcônêntrởlạichỗcácnhàtrưngbàygạchlátvànóivớihọmộtcâuchuyệnkhác.Lầnnàynóivớihọrằngcôlàmviệcvớimộtngườinướcngoài,mộtngườihếtsứcngungốc”.
Nóivậycũngkhôngxasựthật;dùsaotôicũngcảmthấymìnhnguvìđãđưaTinavàomộttìnhhuốnglàmcôlúngtúng.Nhưngnếucôbỏcuộcthìcòntệhơnnữa.
Tinađưalưngbàntaylaunướcmắtvànhìntôixemtôinóithậthayđùa.
“Bảohọsaochứ?”Côhỏi.
“Bảohọrằngcôlàmviệcchomộtngườinướcngoàihếtsứcngungốc”,tôinói.“MộtngườiMỹ,mộtngườicóthểbịlừadễdàng”.
Côbiếtmụcđíchcủatôi,nhưngđókhôngphảilàkiểucáchcủacô.ĐócũngkhôngđúnglàmộtquanđiểmKhổnggiáo.Tôigợiýlàcônêngácquamộtbênmọisựtôntrọngcôcóthểdànhchotôi-đâychỉlàmưumẹomàthôi.Chuyệnnàylàmđượcvớitinhthầnquyếtkhôngđầuhàng,tôigợiý,vàtôibảoTinarằngcôcóthểxemđâylàmộtthínghiệm.
Bạntraicủacôlàmộtnhàhảidươnghọcchuyênlàmnhữngthínghiệmtrênbiển.Vìvậycôphầnnàohàohứngvớiýnghĩkiểmtramộtgiảthuyết.Cólẽmộtphươngphápkhácsẽsinhramộtkếtquảkhác.Saumộtlúctựtrấntĩnh,côđồngýcôsẽtrởlạiđóthửmộtlầnnữa.
Xếchiềuđóchúngtôigặplạinhau.Lầnnàycôvuivẻhơn.KhicóđiềugìlàmTinavuithích,gòmácônhôlên,vàkhicôthậtsựthíchthú,trôngcônhưđangcốníncười.
“Khôngcóvấnđềgìchứ?”Tôihỏi.
“Không”,cônóivàbậtcườito.“Tôiđãbảohọrằngtôilàmviệcchomộtngườinướcngoàingungốc”.
Côchotôixemtấtcảnhữngca-ta-lôhànghóamàđạidiệncácnhàmáyđãchocô.Haitúixáchđầy.Tinamởmộttúivàchotôixemmộtsốtàiliệutiếpthị.Cônóirằngcácđạidiệncôngtymàcôđãnóichuyệnđãchocônhữngthứnàykhôngchútngầnngừsaukhicôgiảithích“tìnhhình”củacôrõrànghơnmộtchút.
Ýtưởngmócnốiđượcvớimộtkháchhàngnướcngoàingâythơtỏracósứccámdỗphithườngđốivớicácvịđạidiệncôngtynày,vànóđãđánhbậtbấtcứthànhkiếnnàocủahọdànhchoTina.Thậtvậy,chiếnthuậtnàyhiệuquảđếnnỗinhiềutuầnsautriểnlãmnày,cáchãnggạchmenvẫntớitấpgọiđiệnchocô.
7.VÀTHẾLÀTỐTNgườitiêudùngMỹcàunhàuvềchuyệnmọithứđềusảnxuất“ởbênđó”,
vàcáihọnóitớilànhữngsảnphẩmthấytrongcáccửahàngbánlẻ-đồchơitrênkệ,quầnáotrêngiá.HiếmkhihọnghĩrằngngaycảnhữngcáikệvàgiáđócũngđượcsảnxuấtởTrungQuốc.
Vớithunhậphàngnămtrên50triệuUSD,ClassicMetallàmộthãnglớnchuyênlàmđồđạcchocáccửahàng.Khihọbắtđầukinhdoanhthualỗvìđốithủcạnhtranhsuytínhtrướcnhữngcơhộigiacônggiárẻ,côngtynàymớiđểmắttớiTrungQuốc.
DẫnđầupháiđoànlàJohn,mộtngườiChicago.JohnđãxácđịnhđượcbanhàmáymàôngcảmthấycóđủkhảnăngsảnxuấtcácvậtdụngcốđịnhmàcôngtyôngthiếtkếvàlắprápởHoaKỳ.Ôngnóicôngtyôngđangtìmsựtrợgiúpđơnthuầntạichỗvàcầnbiếttôicóthểgianhậpnhómcủaôngkhông.
ChúngtôithỏathuậngặpnhautạiHongKong,nơitôisẽtraochoôngvéxelửamàtôiđãmuatrước.Đúngmộttuầntrướckhipháiđoàntớitheodựtính,Johngởimộtemailnóiôngcómộtvấnđềcấpbách.
“Chúngtôinênđemtheoloạitặngphẩmnào?”Ônghỏikhinóiđiệnthoạivớitôi.
Tôichưatừngnghĩtớicâuhỏinày.Hầuhếtnhữngnhànhậpkhẩutôiquenbiếtkhôngđemtheogìcả.Việcđóhìnhnhưkhôngcóảnhhưởngbấtlợichoviệclàmăncủahọtrongbấtcứhoàncảnhnào,nhưngtôithôngcảmvớisựloâunày.
TrungQuốcthườngđượcmiêutảnhưmộtnơibíhiểm,vàsáchvởvềkinhdoanhởTrungQuốclàmchonhữngngườimớitớihếtsứcedè.NgườitadạychongườinướcngoàitinrằngmộtcâutiếngHoaphátâmsaicóthểbiếnmộtlờinóiđơngiảnthànhlờinhụcmạ.Nhữngkẻdựngchuyệnhoangđườngđóđãlàmnhiềungườitinrằngmộtsơsuấtnhỏnhấtcũngcóthểlàmhỏngmộtvụgiaodịch,nhưngđólàchuyệnhếtsứcsaisựthật.
CácnhàsảnxuấtTrungQuốcchẳngquantâmgìtớitặngphẩm;cáihọquantâmlàđơnđặthàng.Quàtặngkhôngbiếnmộtvụgiaodịchxấuthànhtốt.Nhànhậpkhẩucósẵnđơnđặthànghoặclàkhông.Quàcápchẳnghềlà
mốiquantâmcủađốitácnày,nhưchúngtasẽsớmbiết.
ChúngtôigặpnhauởHongKongtạimộtkháchsạnởTsimShaTsui.Johntớivớibangườikhác-haingườiđànôngthuộcbộphậnsảnxuấtcủacôngtyvàmộtphụnữliênquantớihậucần.Khiquakhỏibiêngiớivàvàođạilục,chúngtôitớimộtkháchsạnvàghitênlấyphòng.
Quảnlýlễtânkháchsạnyêucầumọingườiđểhộchiếulênquầy.ChỉmộttrongbốnngườitừngtớiTrungQuốc,vàhộchiếucủahọtrôngmỏngvàcứng.Hộchiếucủatôithìđượcghépthêmnhiềutrangvàphồnglênnhưmộtquyểnsáchbìamỏngmắcmưa,vàvìnhiềunămnaybịnhéttrongnhữngthứtúixáchvàtúiáokhácnhaunênconđạibàngsóiđầumàuvàngtrênbìađãphaimàu.Đểbênhộchiếucủahọ,cáicủatôinhưhộchiếucủamộtngườixứkhác.
Vìkháchsạnchúngtôiởkhôngcódịchvụngoạihối,bốnngườibọnhọhỏimượntôimộtítnhândântệdùngtạmchotớikhichúngtôitìmđượcngânhàng.Mộtngườitrongnhóm,Mike,nhìnnhữngtờgiấybạcmàuđỏtôiđưachoôngtavàcườimộtmình.“TrôngnhưtiềnMonopoly”,ôngnói.[Tiềngiảtrongtròchơicờtỷphú-ND]Saukhihứahômsausẽtrảlạitôi,Johnnhắctôigởichoôngcácbiênnhậnchitiêu.
Sánghômsau,nhómtừChicagotớitiềnsảnh,vàmộtchủnhàmáy-ngườithíchđượcgọilàCôLee-đónchúngtôi.Chúngtôiđixevềmiềnquêquamộtsốthônấpnhỏ.Mộtđịađiểmkhácthườngchomộtnhàmáychếtạo,tôinghĩ.Khichúngtôidừnglại,tôinhậnthấychúngtôikhôngởtrongmộtkhucôngnghiệpnàocả,màlạiởgầnmộtđámcỏcaonơinhữngcongàtrốngốmtrơxươngđangđithơthẩn.
CôLeetớibênmộtngôinhàgạch.Đókhôngphảilànhàmáymàlàmộtnhàkhonhỏ.Johnvàbađồngsựngậpngừngbướcvàotòanhà,quansátkỹlưỡng,nhưngthậtrakhôngcógìởđâycả.Khôngainóitiếngnào,vàtôikhôngbiếtchắcmìnhphảinghĩgìvềnó.
Vàicáithùngnằmdọctheomộtbứctường,vàtrongmộtgócđốidiệnlàmộtdấuhiệunhỏduynhấtcủacôngnghiệp:mộtmáydậpkimloạilẻloi.Từcácthùngđó,mấychiếckệbằngcrômđượclấyravàđểởgiữakhoảngtrốngchậthẹp.Đâykhôngthểnàolàkệlàmriêngtheođơnđặthàng;đâylàloạikệthôngdụngmàbạncóthểthấytrongcửahànggiárẻởHoaKỳ.
MọingườitừChicagođitớimấychiếckệvàlàmbộtỏvẻquantâm.Họ
đãđihơnhaingàyđường,vàđâyđượccholàhãngđầutiêntrongbahãngsảnxuấtcótrongdanhsáchnhữngnhàcungcấptiềmnăngcủaJohn.Họmongthấymộtquytrìnhsảnxuất,đặcbiệtlàtừkhiCôLeechobiếtrằngcôsởhữuvàđiềuhànhmộtnhàmáy.
“Họnghĩsao?”CôLeehỏitôi,cóvẻhyvọng.
Johnimlặng,bangườikiacũngvậy.
“Đâyđâuphảinhàmáy”,tôinói.
“Làmơnbảohọrằngchúngtôicóthểlàmmọithứhọcần”.
TrôngJohncóvẻbốirốikhitôigiảithíchnhữngđiềucônói.TôihỏilàmsaoôngbiếtCôLee,vàôngthừanhậnrằngôngđãtìmracôtrênmộttrangmạng.TrungQuốccóđầynhữngkẻthamvọng,vàcónhiềuđạilýgiảvờnhưmìnhlàhãngsảnxuất.Johnnóiôngkhônghiểuđược.CôLeeđãnóirằngcôngtycủacôsảnxuấtvậtdụngcốđịnhtrongcửahàngtheođơnđặthàng.Chắchọcósảnxuất,tôiđưaýkiến,nhưngởmộtđịađiểmnàokhác.NếuCôLeekhôngmuốnđưachúngtôitớixưởngsảnxuấtđó,cónghĩalàquanhệcủacôvớinhàcungcấpđíchthựccùnglắmcũngchỉlàmộtquanhệmongmanh-nóicáchkhác,mộtdấuhiệuxấu.
Hầuhếtcácnhànhậpkhẩukhôngmuốnlàmviệcvớiđạilý.Mộtlýdolàkhôngphảilúcnàocácđạilýcũngđưacôngviệccủahọtớinhàcungcấpcókhảnăngnhất,màlạichuyểncôngviệctớicôngtytrảhoahồngcaonhất.Thườngthìnhàcungcấplàmộtngườibạnhaybàcon,chuyệnnàycũngđặtramộtvấnđềnếucótrụctrặcvềchấtlượng.Vớimộtchuyếnhàngxấu,cókhảnăngđạilýtỏlòngtrungthànhvớingườichủxưởnghơnlàvớinhànhậpkhẩu.
Ítnhấttrongtrườnghợpnày,ngaytừđầutôiđãbiếtCôLeelàmộtđạilý.Mộtsốnhànhậpkhẩuchỉbiếtchuyệnrấtmuộn,saumộtcuộckiểmtralailịch,hoặcsaukhimộtsảnphẩmhưhỏngvàcóchuyệncãicọ.
Đólàngàyđầuchúngtôigặpnhau,vàtôiloâuchonhữngngườiởClassicMetal.Thôngthường,bấtcứcôngtyMỹnàochorằngTrungQuốclàchìakhóathànhcôngtươnglaicủahọthìvịtổnggiámđốcđiềuhànhluônđicùngvớinhómkhảosát.Bốnngườinàychỉtựmìnhhànhđộng,vàtôitựhỏichủtịchcôngtycóbaogiờbiếtrằngcácđạidiệncủamìnhđãbaythẳngtớiTrungQuốcchỉđểkiểmtramộtnhàkhotrống.
Chúngtôiđitiếptớimụctiêuthứhai,vàdùlầnnàycómộtnhàmáythậttrêncơngơicủahọ,côngtynàysảnxuấtmộtloạimáytậpthểdụcthayvìkệtủbàyhàng.
Cuộcthamquannhàmáydiễnrachóngvánh,vàchúngtôiđượcđưavàomộtphòngtrưngbày.Tậphợpnhữngvậtmàchúngtôiđượcxemgồmmộtsốlớntủkệvàquầyhàngbánlẻđủloạinhưngcóvẻchuyênnghiệp.
“Chỗnàytốthơnnhiều”,Johnnói,giọngbớtcăngthẳng.
Họchuyểnsựchúýđếnmộthệthốngkệmàuđồngcóbềmặtramráp.Mộtngườitrongtoánsảnxuấtvuốtmộtngóntaylênbềmặtđó.
“Nướcxiloạigìđây?”Ôngtahỏi.
“Vâng,khônghềgì”,chủxưởngđáplạichẳngđâuvàođâu.Hoặcôngtakhôngngherõcâuhỏi,hoặcquyếtđịnhkhôngtrảlời.
Khôngcầnmấtnhiềuthờigianmớinhậnthấyrằngnhàmáynàykhôngsảnxuấtphầnlớnhàngmẫutrongphòngtrưngbày.Xưởngquánhỏnênkhôngthểcungcấpnhiềumặthàngđadạngđếnnhưvậy,vàcôngtycũngkhôngcóvẻđượctrangbịthíchđángđểlàmramộtsốmặthàngnày.
Ởphíasaucănphòngnày,tôithấymộtsốthùnggởihàngđượcDHLvàFedExđưatới.Tôiliếcnhìnmộtítđịachỉ.TấtcảđềutừHoaKỳ.CácsảnphẩmtrongphòngtrưngbàyhìnhnhưlàhàngmẫucủacáccôngtyMỹgửisang.Cóthểđólàhàngmẫutừnhữngkháchhàngtươnglai,hoặccólẽchúngthuộcvềnhữngđốithủcạnhtranh.
MộtsốnhàsảnxuấtTrungQuốcđãlàmănkiểunày.HọdựnglênmộtđịachỉởHoaKỳvàtựnhậnhọlàkháchhàng.Rồihọtiếpxúcvớinhữngđốithủcạnhtranhvàyêucầumẫusảnphẩm.RồihọchởvềTrungQuốcvàchúngđượcđểtrongphòngtrưngbày.
Mộthãngsảnxuấtphảitỏracókỹnăngcâukháchhàng,vàchuyệntạoramộtdòngsảnphẩmtrướckhithậtsựnhậnđượcđơnđặthàngthìquátốnkém.Tấtcảcácnhàsảnxuấtđềuphảichịukhổvìvấnđềcon-gà-và-quả-trứngnày:Đểkhởiđộngviệckinhdoanh,họphảilừachokháchhàngnghĩrằnghọđãhoạtđộngrồi.Cáchlàmviệcnàydễnhấtlàtunghàngmẫu-hàngmẫucủabấtkỳai-vàomộtphòngtrưngbày.Nếubịépbuộcphảinóisựthật,mộtchủnhàmáycóthểthừanhậnrằngxưởngcủaôngtakhôngthậtsựsảnxuấttấtcảmặthàngđượctrưngbày,nhưngkhôngcógìngăncảnmột
nhànhậpkhẩutựmìnhđitìmlấymộtkếtluậnnàođó.
CácnhàmáyTrungQuốcsảnxuấtrấtnhiềuhànggiả,vàvìvậykhôngcógìbấtngờlàhọcũnglàmgiảtoànbộphòngtrưngbày.Mụcđíchcủanhữngtủbàyhànglừabịpnàylàkíchhoạtóctưởngtượng.Đólànơichonhànhậpkhẩumơmộng,vàđâychínhxáclànhữnggìcácđạidiệncủaClassicMetalđãlàm.Họồvàà,trongkhiôngchủxưởngyênlặngđứngbênvàtỏrahyvọng.
Vớimộtxưởngsảnxuấtmớiđangtìmđườngvàothươngtrường,tấtcảnhữnggìnócầnlàmộtđơnđặthàngduynhấtcủamộtnhànhậpkhẩulớn.Cácnhàcungcấpcótiềmnăngnàycóthểđượcmộtkháchhàngquantrọngđánhthức,nhưthểmộtnụhônhuyềndiệucủamộthoàngtửtrongtruyệncổtích.Nhàmáycóthậtsựlàmrabấtcứsảnphẩmnàotrongphòngtrưngbàycủanókhông,chuyệnđókhôngquantrọng.Chỉmộtđơnđặthàngduynhấtvàsauđóxưởngsẽthựchiệnnhữngviệccònlại.
Mọingườinhìnhàngmẫutrongphòngtrưngbày,vàcùngvớithiếtbịtậpthểdụcởđó,cóngườipháthiệnmộtmáyđiềuhòakhôngkhíđặttrênđầumộtchồngkệsắt.
“Xemkìa”,mộtngườinói.“Họsảnxuấtcảmáylạnhnữa”.
Aicũngcườinhưngcóvẻgượnggạo.Tôilolàhọthậtsựnghĩrằngthiếtbịđócóliênquanvớinhàmáynày.ÔngchủnhàmáyđãrấtgiỏithuyếtphụcnhómngườiởChicagorằngxưởngcủaôngcóthểsảnxuấtbấtcứthứgì,nênviệchọtinnhưvậykhôngphảilàmộtbướcnhảyxalắm.
Nhàmáythứbalàxưởngduynhấtxemracókhảnăng-nhưngquámức.
Trướccơsởnàytreohailácờ-cờHoaKỳvàcờCộnghòaNhândânTrungHoa-caobằngnhau.Khichúngtôiquacổng,mộtnhânviênbảovệđónchào,vàôngchủStanleychàolại.Họcóhàngtrămnhânviênđượcbốtrítrongnhữngtòanhàlớn,vàtấtcảmặcđồngphụcbảnhbao.Quangcảnhấntượngđếnnỗinếutôichưatừngbiếtnhiềuchuyệntráingượckhác,cólẽtôiđãtinrằnghọđangsảnxuấthànghóacôngnghệcaochứkhôngphảikệbàyhàngbằngkimloại.
Thậmchíphòngtrưngbàycònlớnhơncủaxưởngtrước,vàlầnnàybạncóthểtinrằngđúnglàhọsảnxuấtmọithứcóởđó.
Ởmộtphíaphòngtrưngbàyđồsộlàkệbàyhàngchosiêuthị.Ởmộtchỗ
khác,cócácloạigiátreovợtquầnvợt,treogiàyđiềnkinhhaynhữngvậtdụngthểthaokhác.Tùytheogócbạnđứng,bạncóthểtưởngtượngmìnhđangởtrongbấtcứcửahàngbánlẻnào.
NhómngườiChicagosữngsờ,vàhọxemxétlạingaykếhoạchđặthàngởnhàmáytrước.Đâycóthểlàxưởngsảnxuấthànghóachohọ,Johntuyênbố,vàôngkhôngcầnphảithuyếtphụcthêmnữa.
HoạtđộngsảnxuấtởTrungQuốcmàcóhiệuquảthìchưachắcđãlàdấuhiệutốtnhất.Hiệuquảthườngcónghĩalànhàmáysẽtínhgiácaohơn.ỞTrungQuốc,lợithếvềquymôkhôngphảilúcnàocũngđồngnghĩavớigiárẻhơn.Vàđánglongạihơnlàôngchủcôngty,Stanley,hìnhnhưcòn“trơntru”hơncảhoạtđộngcủanhàmáynàynữa.
Ôngchochúngtôibiếtôngđãkhởisựkinhdoanhnhưthếnào.CũngnhưCôLee,ôngtừnglàmđạilý.Vàkhimộttrongnhữngkháchhànglớnnhấtcủaôngtađặtlàmmộtlượnghànglớnvớimộtkhoảnđặtcọcđángkể,ôngnhậnracơhộicủamình.Ôngđãtrìhoãnchuyệngiaohàngchotớikhiôngthuêđượcmộtcơngơi.Rồiôngmuamộtsốthiếtbịvàsảnxuấtluônphầnlớnđơnđặthàngđó.
Trongvănphòng,Stanleythuyếttrìnhngắngọnvềnhữngviệcôngđanglàmchonhânviên.Ôngđãlậpmộtphòngkaraoketạinhàmáy,ôngnói,nơicôngnhâncóthểởcảbuổitối.Ôngdùngđủthứtừngữđaotobúalớnnhư“tráchnhiệmxãhộicủadoanhnghiệp”vàchobiếtôngđãxúctiếnmộtkếhoạchchialợinhuận.Sauđó,khichúngtôitớikhuvựcsảnxuất,tôiníuáomộtítcôngnhânvàhỏihọlàhọcókếhoạchchialợinhuậngìhaykhông.NgoàitiềnthưởngTếtthườnglệcủangườiHoa-mọicôngtyđềucó-côngnhânkhôngthểnêurabấtcứhìnhthứcchiasẻnào.
CólẽnhờcónhiềukinhnghiệmởnhữngnhàmáykhácmàtôibiếtngaylàStanleykhôngtrungthực.Thếnhưngcácthânchủcủatôinhậnthấylàôngtathànhthật,vàđốivớihọ,tốtđếnmứckhôngngờ.Trướcmặtôngta,họnhậnxétlàhọhàilòngvềnhàmáy,vàhọđồngýsẽđưađơnđặthàngtớichoStanleymàkhôngthươnglượnggiácảtrước.
Nhưngvớinhàmáynàycòncómộtvấnđềkhác.CácđốithủcạnhtranhcủaClassicMetalcũngđangsửdụngnhàcungcấpnày,vàlượnghàngcủahọlớnhơn.Trongnhàkho,Johnđểýtớilogocủamộtđốithủcạnhtranhchínhtrênnhiềuthùnghàngchồngchất.
Tìmđượcmộtnhàcungcấpcókhảnănglàviệcquantrọng,nhưngcóchungnguồnsảnphẩmvớiđốithủcạnhtranhlàchuyệnrắcrối.Rấtkhóphânbiệtphầncungứngcủacôngtybạntrongthịtrường,vàtrongtrườnghợpnàycòncómộtvấnđềnữa:lượnghàngcủaClassicMetalíthơncủađốithủcạnhtranh,nghĩalàmãilựckémhơn.Trongmộtquytrìnhđấugiácôngkhai,chắchọsẽthuađốithủ,vàdùhọcógiànhđượcquyềnđặthàngthìcũngkhólòngđượchãngsảnxuấtquantâm-nghĩalàtỷlệhàngbịlỗicókhảnăngcaohơn.
Khithấysảnphẩmthuộcvềđốithủcạnhtranh,nhómChicagongánngẩm.Johnhiểukẽhởtrongchiếnlượccủahọ,nhưngôngnóithậtrakhôngcókhảnănglựachọn.Chuyếnđinàyđãđượchoạchđịnhsẵn,vànhàmáynàyđãkhiếnhọtintưởngnhấtvềkhảnăngsảnxuất.
CànglàmviệclâuhơnvớiStanley,tôicànglongạivềchuyệnlàmănvớiôngtahơn.Cólúcôngnóiôngsởhữutoànbộnhàmáynày,nhưngrồicómộttấmbiểntrongvănphòngônglạingụýrằngđâythậtralàmộtliêndoanh.LácờMỹtreophíatrướccóvẻlàdấuhiệuchỉxuấtxứcủacácđốitác.
StanleycũngchobiếtôngthườngđiMỹvàlàthànhviênmộthiệphộicôngnghiệpMỹ.Nhiềunhàsảnxuấtkháckhôngdễdàngtiếpcậnvớicăncứtiêuthụcủanhànhậpkhẩunhưvậy.LàmthếnàoClassicMetalcóthểchắcrằngcôngtycủaStanleysẽkhôngcónhữnghợpđồngkháccạnhtranhtrựctiếp?
HọquyếtđịnhlàmănvớiStanley,vàJohngợiýrằngđãđếnlúckếtthúccuộcthamquan.
“Cuộcgặpgỡnàydiễnranhanhthật”,ôngnói.
“Vàthếlàtốt”,mộtngườikháctrongnhómChicagonói.Aicũngmuốnrờinhàmáychonhanh;trongđầuhọchỉnghĩtớichuyệnmuasắm.TrướckhivềHoaKỳ,họmuốnthuthậpnhiềumónhànglưuniệmTrungQuốc.
Aicũngnhắmtớimộtloạihànglưuniệmcụthể-thườnglàcáctúixáchvàđồnghồhàngnhái.Nhữngnhànhậpkhẩunàocũngđềuưachuộnghànggiả,vàStanleymỉmcườiravẻhiểubiếtkhinhómChicagochobiếtýđịnhmuasắmcủahọ.Trongthựctế,chínhphủlàđồnglõatrongviệcduytrìthịtrườnghànggiảnày.Cảcácquanchứcbiếtrằngdùmộtsốnhànhậpkhẩunóichungcóthanphiềnnạnăncắpbảnquyền,chínhngườimuasắmnước
ngoàicũngthíchtìmmuahàngnhái.Giốngnhưcácđạitiệcvàdịchvụxoabópchân,muasắmhànggiảlàchươngtrìnhthônglệtrongbấtkỳchuyếnđilàmănnàotrênkhắpTrungQuốc.
Stanleyđưachúngtôitrởvềkháchsạnsaukhimuasắm.Vàvớiquanhệlàmănvừađượcthiếtlập,tôicómộtcâuhỏicuốicùngdànhchoông.ÔngtacócáigìđókhiếntôinghĩrằngôngkhôngphảilàngườiởTrungHoaĐạilục.Hànhxửcủaôngquálịchlãm,tiếngAnhcủaôngquálưuloát,vàôngnóiôngđãđiHoaKỳtrướckhiTrungQuốcthậtsựmởcửađúngnghĩa.TôimuốnbiếtcóphảiôngthậtralàngườiĐàiLoankhông,nhưngvấnđềnàyquánhạycảmnênkhôngthểđềcậptrựctiếp.
“Ôngđãđihọctrườngnào?”Tôihỏi,ravẻhếtsứctìnhcờ.
“Ôngkhôngbiếtchỗđóđâu”,ôngnói.“Cáchđâykhoảng180câysố”.
ThànhphốĐàiBắccũngcáchxachừngđóthật.KếđótôihỏiôngcónghĩrằngĐàiLoanlàmộtbộphậncủaTrungQuốckhông.Đâylàmộtcâuhỏiquantrọng.ỞTrungHoaĐạilục,trên99,9%dânchúngnghĩnhưvậy,nhưngtháiđộởĐàiLoanthìchiarẽhơnvàcósựtranhcãivềvấnđềnày.
Stanleydodựvànói:“Hầuhếtmọingườithườngnóithế”.
ĐốivớingườidânởTrungHoaĐạilục,mộtnhậnxétnhưvậycóthểbịcoilàhồđồ,vàvớitôi,nógầnnhưlàmộtlờithúnhận.HoaNamđầynhữngnhàkinhdoanhtừĐàiLoan.DùđượccoilàngườiHoa,dânđịaphươngoánhậnhọ.CôngnhântốcáocácôngchủxưởngtừĐàiLoanlàxảoquyệt-vìtrảcôngcũnggiốngmộtcôngtyđịaphương,nếukhôngtồitệhơn.NgườiĐàiLoanbịcoilàngườiđibònrútvàmộtsốngườicảmthấyrằnghọđãtướcđoạtcơhộiđánglẽthuộcvềcácxínghiệpởTrungHoaĐạilục.
CácchủdoanhnghiệpĐàiLoanthỉnhthoảngcònbịbắtlàmcontinđểđòitiềnchuộc.NếuStanleylàngườiĐàiLoan,mốiđedọabịbắtcóclàlýdođủđểgiữimlặngvềnguồngốccủaôngta.
Trênkhíacạnhkinhdoanh,việcgiấukínlýlịchcóthểđượcgiảithíchtheomộtcáchkhác.NhữngnhànhậpkhẩucókinhnghiệmkhôngthíchcộngtácvớicáccôngtyĐàiLoanvìhọnổitiếnglàtínhgiáđắthơncáccôngtydongườidânTrungHoaĐạilụclàmchủ.MộtlýdokhiếncácxínghiệpĐàiLoanbánsảnphẩmsảnxuấttạiTrungHoaĐạilụcđắthơnlàvìchiphíhoạtđộngvàvốnđầutưcủahọthườngcaohơn.
DùchuyếnđinàycóthểxemlàthấtbạiđốivớinhómChicago-rốtcuộchọchỉtìmđượcnhàcungcấphiểnnhiênnhất,mộtxínghiệpcũngsảnxuấthànghóachođốithủcạnhtranh-mọingườitừClassicMetalđềuhàilòng.Thậtrahọkhôngcókhảnănglựachọn,nhưnghọxácđịnhchuyếnđilàdịpmaychohọ.
SaukhinhómnàytrởvềHoaKỳ,chúngtôiliênlạcbằngemail.Tôigởihóađơn,gồmcảbiênnhậntiềnbồihoàn,nhưngkhôngbaogiờnhậnđượctiềnthanhtoán.Mệtmỏivìsựtrìhoãnnày,tôigọicôngtyđónhưngkhôngaitrảlờiđiệnthoại.Ởsốmáytrướckialuôncómộtnhânviênlễtântrảlờiđiệnthoại,giờchỉcómộtmáyghiâmsẵnlờithôngbáo:côngtynàyđãphásản.
TôitìmJohnbằngđược,ôngtakhăngkhănglàchínhmìnhcũngkhôngbiếtchuyệnnàyxảyra.Nhưngngườiđứngđầucôngtynhấtđịnhphảibiết.Tổnggiámđốcđiềuhànhđókhôngchỉănchặnlươngcủacôngnhânmàcònbỏtrốnvớiquỹlươnghưucủahọnữa.
CuộcthamquancủahọcóvẻkỳlạvìhọtớiTrungQuốcchỉmấythángtrướckhituyênbốphásản.Mộtcôngty50triệuUSDmàphásảndễnhưchơi!TôinghĩhọcóthểđãkhôngphásảnnếuhọtớiTrungQuốcsớmhơn-giốngnhưđốithủcạnhtranhcủahọđãlàm.CónhiềungườiMỹchorằngviệcchuyểnsảnxuấtranướcngoàiđãtriệttiêunhiềuviệclàmởHoaKỳ.Đâylạichínhlàtrườnghợpngượclại.NếucáccôngtyđếnTrungQuốcđúnglúcthìchắchẳnđãcứuvãnđượckhôngítviệclàm.
8.HẠTCƠMVẤTVẢMariavàtôivẫntiếptụchòhẹndùlúcnàytôithườngđikhỏithànhphố.
Mộttối,chúngtôigặpnhauởQuảngChâuđểăntốitạimộtnhàhàngTứXuyêngầnkhuthươngmạitrungtâm.Nhàhàngmànàngchọnlàmộttrongnhữngnhàhàngnổitiếngnhấtthànhphố,vàtrongsốnhữngbảngtuyêndươngtreodọcmộtbứctườngcóbảngđề“báchniêntửuđiếm”dùnókhôngthậtsựlâuđờinhưvậy.
Ngồitrongmộtnhàhànguytínloạinày,tôiphảitựnhắcnhởrằngdùnhàhàngnóirằngnórađờibaolâurồicũngmặc,gầnnhưchắcchắnnóđãbịđóngcửatrongsuốtgiaiđoạnđầucuộcCáchmạngVănhóacuốithậpniên1960,vàrấtcóthểlànhiềunămsauđónữa.
KhihàngtrămtriệungườiHoađốimặtvớitìnhtrạngđóikémtronggiaiđoạnđầucuộcCáchmạngVănhóa,ngayviệcmởnhàhàngcũngchấmdứt.Việcđóđủchobạntựhỏi-tấtcảnhữngđầubếpđólàmsaocóthểtiếptụcđượcsaumộtthờigiandàikhônghànhnghề?Saumấythậpniêngầnnhưchẳnghềnấunướngmóngì,họchỉcầnxemlạinhữngquyểnsáchdạynấuăn,hayhọphảiphátminhlạinhiềuthứ?
ỞphươngTây,nhàhànglàmộthiệntượngmớicógầnđây,chỉđượcphổbiếntrongcuộcCáchmạngPháp.Khigiaicấpquýtộcmấtkẻhầungườihạcùngvớisựgiàucócủahọ,mộtsốđầubếpcóýtưởngmởtiệmkinhdoanhđểgiúpnhữngngườichủcũcủahọcómộtnơiđểhồitưởng.Thựcphẩmvẫnnhưcũ,vàkhungcảnhđượctạodựngsaochokháchhàngcảmthấyhọđangởtrongphòngăncủamộtđiềntrang.Khácbiệtduynhấtgiữachuyệnăntrongnhữngsángtạomớinàyvàởnhàlàhóađơnđượcđưatớibànsaubữaăn.
Khinghĩvềchuyệnđó,tôihỏiMariacônghĩnhàhàngTrungQuốcđãcóbaonhiêunămlịchsử.ChắcchắnnóphảicótrướcthếkỷXVIII-nhưngbaolâu?Khôngtrậtmộtnhịp,côtrảlờimộtcáchtựtin:“Nămnghìnnăm”.
ChínhphủTrungQuốcthíchquảngbáýtưởngTrungQuốccómộtlịchsử5.000năm.Cáiđóthìtôibiết,nhưnghìnhnhưnhàhàngkhôngthểxuấthiệnngaytừbuổibìnhminhcủavănminhTrungQuốc.Thayvìkhiêukhíchcôvềkháiniệmnày,tôihỏimộtcâukhác.
“Cònđũathìsao?”
“Nămnghìnnăm”.
VẻmặtnghiêmnghịcủaMariachotôibiếtrằngcôkhôngnóiđùa.Nhưcôtưởngtượng,nămthiênniênkỷtrước,mộtôngtổngườiHoađãxuấthiện,taycầmđôiđũavànói:“Chỉtatớitiệmmìgầnnhất”.
Khôngcónềnvănminhnàoxuấthiệntheocáchđó;conngườikhôngnhảyvụtlêntừchỗhưkhôngvàcứbấtbiếnhàngnghìnnăm,vàthếmàngườiHoacứbámchặtnhữngkháiniệmnhưvậy.NgườiHoangàynaydĩnhiênkhônggiốngngườiHoaởthiênniênkỷthứbatrướcThiênchúa,vàthậtrahọcũngkhônggiốngtổtiênhọchỉđôibathếkỷtrướcđây.
Xéttheosựthayđổinhanhchóngởđấtnướcnày,việcngườiHoatựxemhọvàlịchsửcủahọnhưbấtbiếnlàchuyệnkhôihài.
ĐêmđóMariadiệnmộtbộquầnáongắnmàuvàng.Chưatớimườinămtrước,đềcậptớiquầnáochảichuốtcủamộtthiếunữcóthểgợiramộtcâutrảlờikhiêmtốn:“Cáigì,đồgiẻráchnàyư?”NhưngkhitôikhenMaria,côtrảlờirằngcôbiếttrôngcôtươmtấtvàhẳnphảithếvìbộquầnáorấtđắttiền.
Cùngvớicáchcưxử,lờiăntiếngnóicũngđangthayđổi,vàtheonhữngcáchcơbảnnhất.NgườinàođãhọctiếngQuanThoạiđềubiếtsựkhácnhaugiữatiếngnhữ[ngươi,mày…]thânmậtchỉngôithứhai,vàtiếngquân[ông,ngài…]trangtrọng,đượcdùngnóivớingườilớntuổihơnvàngườicódanhvọng.Đólàmộttừlịchsựđãtừngđượcdùngtrongsinhhoạtthườngngày,nhưngnaykhôngcònnữa.ỞnướcTrungQuốchiệnđại,hầunhưnơiduynhấtbạnthấyđạitừtrangtrọngnàyđượcdùnglàtrongquảngcáo,vàviệcduynhấttừnàylàmđượcchotôilàgiúptôisànglọcnhữngemailnàorõrànglànhữnglờichàomờikhôngđượcmongmuốn.
Tôimuốnnóichuyệnvềnhàhàngnhiềuhơn,nhưngMariakhôngmuốn.Toànbộýnghĩacâu“5.000năm”đãchấmdứtsựthảoluậntrướccảkhinóbắtđầu.
Nếucódântộcnàophảibiếtlịchsửcủahọđãphảnánhnhữngthayđổicóýnghĩarasao,thìđólàngườiHoa.Họđãghichéptỉmỉtronghơnhainghìnnămnay.NhưngtahãyđinhanhtớithếkỷXXI,vàmọithứynguyênnhưnótừngnhưvậy.ĐiềunàytựnólàmộtdấuhiệuvềnhữngsựviệckhácnhauđãdiễnranhưthếnàodướichếđộCộngsản.
NgườiHoahiệnđạirấtgiáođiềukhinóitớivấnđềlịchsử,vìhọcoiđềtài
nàynhưmộttôngiáo-vàtrongchừngmựcnàođó,nóđúnglàtôngiáođốivớihọ.
Nhiệmvụcủatôngiáolàcungcấpchonhữngnhómngườinhiềuthếhệmộtsựgiảithíchvềnguồngốcvàmụcđíchcủahọ(họtừđâutớivàhọđangđitớiđâu).Tôngiáocũngcungcấpmộtquytắcđạođức.“Tôngiáo”,theongữcănla-tinhreligio,nghĩalàràngbuộcvớinhau,vàmụcđíchcủatôngiáoxuyênsuốtcácthờiđạilàgiúpnhữngnhómngườicốkết,mộtphầnbằngcáchphânbiệtngườitrongnhómcóchungquyềnlợivớingườingoàinhóm.
LịchsửTrungQuốcđãcungcấpđúngmộtcơsởnhưvậychonhândâncủahọ.Vànhưmộttôngiáo,nóxuấthiệnvớimộtkháiniệmcứuthếđượcchuẩnbịtrước.Nhưmộtsựtiêntrimuốnđượchoànthànhphảicónhữngđiềukiệntiênquyết.TrongtrườnghợpTrungQuốc,điềunàybaohàmviệcthốngnhấtnhữnglãnhthổrờirạc.ĐólàlýdogầnnhưkhôngthểcóbấtcứsựtranhluậnphảichăngnàovớingườiởTrungHoaĐạilụcvềvấnđềĐàiLoanhayTâyTạng.NgườiHoađãkhôngbiếtđíchxácchuyệngìsẽxảyrakhitấtcảnhữngmảnhđịalýrờirạcđượcchắplạivớinhau;họchỉbiếtrằngmộtchuyệnvĩđạisẽdiễnra-rằngnóphảidiễnra.
Mariakhôngbựcbộivìsựquantâmcủatôikhithảoluậnnhữngchủđềtếnhị,hoặckhitôibàytỏnhữngquanđiểmtráingược.Ngườicuồngtínhiếmkhinaonúngtrướcnhữngkẻhoàinghi;thậtra,họđượcnhữngkẻhoàinghikhuyếnkhíchchothêmcuồngtín.VềđềtàilịchsửTrungQuốc,Mariađónnhậntinhthầnhoàinghicủatôinhưmộtcơhộiđểcủngcốniềmtincủamình.Haydởgìthìđócũnglàđộnglựcquantrọngnhấttrongquanhệcủachúngtôi-kẻyếmthếvàngườiáiquốc.
Sựchúýởbànănđãchuyểntớimộtsựkhủnghoảngđanglộra.Chúngtôiđãgọiquánhiềumónăn,vàcôhầubànđangcốdọndẹpcácđĩathứcănlầnthứba,mộtsốchỉvừađượcđụngtới.ĐólàmộtđêmthứSáuvàvẫncònsớm,vàvìvậykhôngcóchuyệnmangthứcănthừavềnhà.
Khicôhầubànđikhỏi,Mariacầmđũavàbắtđầugắpraubỏvàochéncơmcủatôi.ĐócóthểlàdấuhiệuâncầnởbànăncủanhiềungườiHoa,nhưngvớiMariađólàsựtuyệtvọng.Côghêsợýnghĩbỏphíthứcăn,vàcôtìmsựgiúpđỡđểgiảmnhẹcảmgiáctộilỗi.
Vìcôkhuyếnkhíchtôinêntôiquyếtđịnhkhuyếnkhíchcô.
“Nhữnghạtcơmvấtvả!”Tôinói.
“Chẳngcóđùađâu!”Cônói.
ĐólàlờicủamộtbàithơĐường,câucuốicùngcủamộtbàitứtuyệt,nêucaophẩmgiácủasựcầnlaokhimiêutảnôngdâncàycấy.
Nhữnghạtcơmvấtvả,đúngvậy.
BàithơnàyđượchầuhếthọcsinhTrungQuốcthuộclòng,vàChủtịchMaođãdùngnóđểkhuyếnkhíchtiếtkiệmtrongthờikỳcaitrịcủaông,khinướcnàycònnghèo-nhưthểmườitriệungườithựcsựgầnchếtđóicầnđượcnhắcnhởđểbiếtgiátrịnằmtrongtừnghạtgạo.Maokhaithácmộtthiênhướngvănhóavốnđãmạnhsẵnrồi,vàtrongkỷnguyênhiệnđạidồidàocủacảihơnnày,bàithơcóýnghĩaxuyêntạc,maimỉamới.
Côhầubàntrởlạivàkhôngthểkhôngchúýtớisựhoangphícủachúngtôi,vàMarianóinàngrấttiếc.Đểgiảmbớtmọinỗibănkhoăn,côhầubànbảoMariarằngsốthứcănnàysẽkhôngthậtsựbịlãngphí;đồănthừacủanhàhàngđượcđemnuôiheotrongmộtnôngtrạingaybênngoàithànhphố.
Muốnxemchuyệnnàycóđúngkhông,mộttốikháctôiđãtrởlạinhàhàng,vàtôitớiđúnglúcđểquansátbangườiđànôngmangnhữngthùngnhựatừnhàbếptớivỉahè.Trướchếthọchuẩnbịmẻhàngbằngcáchthọchaibàntaytrầnvàomớđồbỏ,kéoranhữngthứheokhôngănđược-nhưvỏsòốcvàđũa.Gầnnhưtấtcảnhữngthứkhácđềutốt:nhữngkhoanhdưahấu,xươnggà,ớtkhô,dầuăn,gốccảivàcơmthừa.
Tôihỏithămcôngviệccủanhữngngườilaođộngnày,vàhọbảotôirằngnhàhàngtrảmộtíttiềnđểđemchấtthảiđi.Rồinôngdântrảhọmộtíttiềnnữa,vàhọcạycụckiếmăngiữahainguồnthunhậpnhỏnày.
TrungQuốcđượccoilànướcgâyônhiễmquantrọngmộtcáchchínhđáng,nhưngnhữngtậpquántáichếđầythamvọngđượcthựchànhkhắpnướccủahọlạikhôngđượccôngnhậnkháđủ.Trongtrườnghợpnày,nhàhàngđượclợikhigiữcốngrãnhcủahọsạchsẽ,vànôngdântiếtkiệmđượctiềnmuathứcăngiasúc.Đólàmộthệthốnghoànhảovềmặtsinhtháihọc.Nănglượngbịvấtbỏởmộtnhàhàngmộtđêmnàođógầnnhưđúnglàcóthểtrởlạibànănchỉtrongíttuầnsau.
Ngônngữvàhànhvicóthểđangthayđổi,nhưngmộttrongnhữngđặcđiểmbềnbỉhơnsốngsótquanhiềuthếkỷlàthóiquentiếtkiệmnày.
Mộttrongnhữngvấnđềhàngđầuvềchấtlượngmàchúngtôigặpphảitạixưởngsảnxuấtcóliênquantớichuyệnnhãnhàng.Mộtsailầmđãxuấthiệntrongbảngkêthànhphầntrênnhãndánsaulưngchaidầugộicủachúngtôi.CơquanQuảnlýThựcphẩmvàDượcphẩm(FDA)HoaKỳchútrọngtớinhãnhàngđếnđộJohnsonCarterđãgởiđimộtnhãnhàngđượcsửasaingaykhivấnđềđượcpháthiện.Xưởngsảnxuấtinnhãnmới,nhưngkhinhữngchaidầugộimớirakhỏidâychuyềnsảnxuất,chúngtôichưnghửng.
“Chúngtôicầnxàihếtnhãncũđã”,Tỉnói.
ChịbiếtrằngchúngtôiquantâmtuânthủquyđịnhcủaFDA.DùTỉhiểurõvấnđề,chịtanghĩrằngchuyệnsửalạinhãnkhôngđángưutiênbằngchuyệnbảođảmnhãncũkhôngbịlãngphí.Nhãn-cảmớnhãnmớibằngmộtxu-khôngthểđemvấtđi.Chúngphảiđitớiđâuđó.
Thậtdễthấynguyênnhânthuhồisảnphẩm.Cácnhàsảnxuấtthaotúngsảnphẩmchỉđểtiếtkiệmnhữngsốtiềnnhỏnhất.Khivướngvàonhữngviệclàmngờnghệch,nhưcốtiếtkiệmvàiđô-labằngcáchcốýsửdụngnhãninsai,Tỉkhônghềbiểulộchútxấuhổnào.Thậtra,Tỉvuimừnglàtôibiếtbímậtcủachịta-rằngchúngtôichiasẻthànhtựucủachị.Chịmuốnđượccoilàthôngminh.
ChuyếnhàngdầugộiđầutiênbắtđầutớiHoaKỳ,vàchúngtôinhậnđượctinxấu.Giấybồichúngtôisửdụnghìnhnhưkhônglàmtrònchứcnăngbảoquảnsảnphẩm,vàthùnggiấyđãbẹp.Mộtsốkiệnhàngđãbịđèbẹpdướichínhsứcnặngcủachúng,làmchaibịvỡ.Kếtquảlàmộtsànnhàkhođầytrànnướcxàphòng.
Tỉđổlỗichonhàcungcấpthùnggiấy.TỉcũngtựvệbằngcáchnóirằngđãchoBerniexemmẫu,vàôngđãchấpthuận.Mẫunguyênthủyđượcmangchotôikiểmtra.Mẫuđượcđểphẳngvàchưabaogiờđượclắpthànhthùnggiấy.Chỉnhìnthùnggiấy,tôinghĩ,khôngaicóthểbiếtnóđủcứngcápkhông.Nhưngnhàcungcấpthùnggiấylẽraphảibiết,vàcónhiềukhảnănglànhàcungcấpđãchonhàmáybiếtchínhxácrủiromàhọđangđốimặt.
Cácchủnhàmáyhoạtđộngtrongmộtmôitrườnggầngiốngvõđài.Luôncósựcạnhtranhthườngtrực,khôngchỉgiữahọvớinhaumàcònvớinhàcungcấpnguyênliệu.Cóngườilúcnàocũngtìmcáchcắtxénởchỗnàođó,bánmộtsảnphẩmđượccoilàcógiátrịcaonhưngthậtracógiátrịthấphơn.
Vìmôitrườngcạnhtranhgaygắt,nhữngngườihoạtđộngtrongmôi
trườngnàyđềutinhkhônđếnkhótin.Khôngôngchủnhàmáynàosốngsótmàkhôngbiếtnhữngmánhkhóetrongnghề,vàkhôngcónhàsảnxuấtnàothànhcônghayổnđịnhmàkhôngrànhchuyệntìmnguồncungứngrẻ.
CuốicùngTỉthúnhậnrằnglẽranhàmáyđãphảisửdụngloạithùngtốthơn.NhữngthùnghàngbịbẹpcócấpmàTỉgọilà“BB”.Thùngtốthạngkếtiếplà“BA”.Nếudùngcấpnàychắcđãđượcviệc.
“Nhưngsẽtốnnhiềutiềnhơn”,Tỉnói.
“Hơnbaonhiêu?”Tôitòmòhỏi.
“300đô-la”,Tỉnói.
Chỉ300USD?Bảnthânđơnđặthàngtrịgiátrên300.000USD,vàkhôngkểquanhệcủaxưởngsảnxuấtvớiJohnsonCarterđãđemvềchoxưởnghàngtriệuđô-lathunhập.
Nhàmáynàylẽraphảiđầutưchothùngtốthơn,tôigợiý,đặcbiệtvìnhữngchuyệnxảyrachonhữngcáithùngkia.Tỉkhôngđồngývớiquanđiểmnày,nhấnmạnhrằngdùcácthùngđóxấunhưngBernieđãchịusửdụng.NếuJohnsonCartermuốncáitốthơn,Tỉhoannghênhnếuđượcchithêmíttiền.
VănhóatiếtkiệmcủaTrungQuốcmạnhđếnnỗicólúcnóphươnghạiđếnlợiíchkinhdoanh.
Khingườitathấybìnhcứuhỏacủacôngtyhếthạnsửdụng,Tỉralệnhthaythếtoànbộ,nhưngngườiquảnlýcótráchnhiệmkhôngđànhlòngvấtbỏcácbìnhcũ.Kếtquảlàtạimỗivịtrí,cóhaibìnhcứuhỏa-mộtbìnhmớinhất,bìnhkiathìkhông.Trôngchúnggầnnhưgiốngnhau;vìvậy,nếucólửacháyởchỗnàođó,cókhảnăngngangnhaulàngườinàođósẽvớlấychiếcbìnhchữalửakhôngdùngđược.
JohnsonCarterthườngxuyêntranhđấuvớinhữngthiênhướngđiênrồnhưvậy.
Thườngthìcácnhànhậpkhẩuthươnglượnggiácảtrướcmọiđơnđặthàng.Rồitrongquátrìnhsảnxuất,KingChemicalsẽtìmnhữngkhoảntiếtkiệmởchỗnàonócóthể.Nếunhàcungcấpnàytìmcáchcắtxénvàthànhcông,họsẽbỏtúikhoảntiếtkiệmđó.Nếukhôngthànhcông,thìnhàcungcấpcốsửdụngchínhthấtbạinàylàmcơhộitănggiábằngcáchnàođó.
JohnsonCarterchịunhiềurủiro.Trongtấtcảđơnđặthàngcủachúngtôi,nhàmáynhấtquyếtđòinhậnđủtiềnmặttrướckhigiaohàngbấtkỳsảnphẩmnào.Trongkhinhànhậpkhẩutrảtiềntrướcchohãngsảnxuất,nhàbuônlẻởHoaKỳđượcmuachịu.
PhảimấttớisáuthángtừlúcJohnsonCartertrảtiềnchonhàsảnxuấttớikhihọnhậntiềncủanhàbuônlẻ.Bấtcứlúcnàocóvấnđềbịpháthiện,nhàbuônlẻcũngcóthểngưngtrảtiền,mặcchonhànhậpkhẩuchịuthualỗ.Tệhơnnữa,nhàbuônlẻcũngcóthểbuộcJohnsonCartertrảtiềnthuêlaođộngrútsảnphẩmkhỏikệhàngcũngnhưchiphíchuyênchởvàtồnkho.Berniegiảithíchrằngnhàbuônlẻnổitiếnglàkhôngbiếtthươngxótnhànhậpkhẩu,đặcbiệtkhitìnhhìnhtồitệ.
VàgởitrảsảnphẩmhỏngtrởlạiTrungQuốckhôngphảilàmộtkhảnănglựachọn.Nhàmáysẽkhôngthựchiệnthủtụcgiấytờliênquantớiviệcđưasảnphẩmhỏngtrởvềnước,rồicònthêmchiphíchuyênchởđườngbiểnnữa.CướcvậntảibiểnchiếmtớimộtphầnbagiáthànhsảnphẩmtrongnhiềumặthàngcủaJohnsonCarter,vàchiphínàykhôngbaogiờđượcnhàmáybồihoàn.Nếunhàmáysẵnlònggiảiquyếttiềnbồithườngchomộtchuyếnhàng,nóchỉbằngmộtphầnnhỏsốsảnphẩmhỏng.
CácnhàmáyTrungQuốcrấtmiễncưỡngkhiphảithừanhậnhọcólỗi.Nhàmáysẽnói:“Sảnphẩmnàytốtkhinóxuấtxưởng”,trongkhinhànhậpkhẩucóthểkhăngkhăngrằnghọkhônglàmgìsai.Nhữngsựbấtđồngnhưvậykhôngbaogiờđượcgiảiquyếtvàthườngrơivàotrườnghợp“ôngnóigà,bànóivịt”.
Cácnhànhậpkhẩukhôngthíchkiệncáokhinảysinhvấnđềtrongquanhệsảnxuấtđangtrôichảy.Mộtnhànhậpkhẩusẽkhôngđìnhtrệtoànbộcôngviệckinhdoanhchỉđểgiảiquyếtvấnđềcủamộtvàithùnghàng.Nhữngvấnđềsảnxuấtthườngnhỏsovớitoànbộviệckinhdoanh,vàthựctếlàchủnhàmáycótínhtoántrướcchuyệnnàykhihọcânnhắccónên“magiáo”vớimứcđộchấtlượnghaykhông.
Trongtrườnghợpcómộtsảnphẩmhỏngvànhàmáynhậntráchnhiệm,nhàmáycóthểsẽtìmcáchgiảiquyếtvấnđềbằngđềnghịgiảmgiáchonhữngđơnđặthàngsắptới.Nóicáchkhác,cáchduynhấtđểđềnbùlỗlãdonhàmáygâyralàđềnơnchonhàmáybằngcáchđặthàngthêm.Vànếuthiệthạiphảibồithườngquácao,nhàcungcấpcóthểbùđắpbằngcáchtănggiábánvớinhữngđơnđặthàngsaunày.
HầuhếtnhữngvấnđềlúcđầuchúngtôigặpphảivớiKingChemicallàchuyệnbaobì:chaisảnphẩmnghiêngngả;nắpbậtchaikemxoataygãyrờikhimởra;mộtsốnắpkhôngkín-nghĩalàsảnphẩmcóthểchảyrakhichaingả.Nếuthùnggiấykhôngbẹpthìcôngnhâncũngchấtlộnngượccảthùng.
Nhàmáycósáchhướngdẫnthaotác,nhưngkhôngmấykhilàmtheo.Khiyêucầutheodõilượngbaobìbịlỗingàycàngtăng,côngnhânhoặclàkhôngđápứngđượchoặccốýchosảnphẩmlỗithôngqualuônđểtránhtạothêmcôngviệchoặctốnkémchocôngtycủahọ.
JohnsonCarterđangkýhợpđồngvớiđủloạikháchhàng.Bernieđượcnhữngcửahànggiárẻđồngýsửdụngthươnghiệucủacôngty,vàôngcũngkýkếtnhữnghợpđồngvềthươnghiệuriêngvớimộtsốchuỗitiệmbáchhóavàcửahàngbánlẻ.ĐólàmộtsốchuỗicửahàngbánlẻlớnnhấtnướcMỹ,vàôngcũngđangđàmphánvớiWal-Mart.
Nhànhậpkhẩunàyđãđầutưnhiềutiềnvàthờigianchocôngviệclàmăn,vàcácnhàbánlẻcũngkhôngmuốncórủirotrongchuyệnlàmăn.BấtcứtrởngạinàocũngđángđượcnhàmáyởTrungQuốcquantâmvìchuyệnkinhdoanhcủachúngtôisẽảnhhưởngtớiviệcsảnxuấtcủahọ.Thếnhưnghìnhnhưhãngsảnxuấtnàykhôngquantâm.Hơnnữa,họthấytựtinvềcáchlàmăncủamình.
Khipháthiệnthêmnhiềuvấnđềnhãnhàngnữa,tôihỏicácsảnphẩmsaisótrànhrànhđóđượccấtgiữởđâu.Ngườiquảnđốclúngtúngnóirằngthậtrahọchẳngbaogiờđểriêngsảnphẩmhỏngnàocả.Tấtcảnhữngsảnphẩmhỏngbịpháthiệnđềuđượcđóngthùngvàgiaohànghếtsạch.
Nhữngvấnđềvềbaobìluônlàmốibậntâmcủachúngtôichỉvìbaobìsẽphảnánhsảnphẩm.Chúngtôikhôngmuốnnhàbuônlẻtựhỏi:Nếubaobìtồinhưvậy,cáibêntrongsẽthếnào?
9.VÁNCỜTRUNGQUỐCMộttrongnhữngkháchhànglớnnhấtcủaJohnsonCarterlànhàphân
phốitrịgiámộttỷđô-la,chuyêncungcấpchomộtsốhệthốngsiêuthịlớnnhấtHoaKỳ.ShopCorpmuốnchúngtôisảnxuấtdòngsảnphẩmcủaJohnsonCarterbằngthươnghiệucôngtycủahọtrongchươngtrìnhđượcgọilànhãnhàngriêng.
ChươngtrìnhnàyvừakhởisựthìtôinhậnđượcthưcủaJanet,mộtnhânviênbộphậnmuahàngởShopCorp.Bàđãxemxétnhiềuloạisảnphẩmkhácnhau,nhưngítquenthuộcvớimặthàngchămsócsứckhỏevàlàmđẹp.Bànóirằngđãpháthiệnmộtvấnđềvớinhữngsảnphẩmmàchúngtôiđãsángtạochocôngtycủabàvàmuốnthảoluậnchuyệnđóvớitôi.
“Cácthànhphầnghitrênlưngchaidầugội,nướcxàphòngvàsữatắm,cảthảyđềugiốngnhau”,bànói.
“Đólàvìchúngcócùngmộtcôngthức”,tôinói.
“Khôngphảivậyđâu”,bànói.Bànhấnmạnhhẳnphảicósựsailầm,vàbàyêucầutôixemxét.Tôikhôngcầnkiểmtra;tôiđãbiếtcácthứnàygiốngnhau.
Chúngtôikhôngphảilàcôngtyduynhấtlàmchuyệnnày.MộtsốcôngtythànhcôngcủaMỹtronglĩnhvựcchămsócsứckhỏevàlàmđẹpcũngbánrathịtrườngnhữngsảnphẩmdướinhữngnhãnhiệukhácnhau,vàcóhơnmộtthươnghiệunổitiếngquảngcáomộtchếphẩm“batrongmột”ngaytrênbaobì.
ViệcJanetkhôngthểtưởngtượnglàsảnphẩmcủachúngtôicócùngcôngthứclàmtôitỉnhngộ,nhưngrồiBernielàmtôibấtngờkhinóirằngôngcũngkhôngbiếtchuyệnnày.Trongtrườnghợpnàoôngcũngcómộtgiảiphápnhanhcho“vấnđề”.ThayvìthuyếtphụcJanetởShopCorprằngcôngviệccủachúngtôihiệuquảrasao,ônggợiýlàchúngtôisẽthêm,bớtcácthànhphầnđểchúngkhácnhauchútđỉnh.
LàmvậydễvàantoànhơnlàtháchthứcJanet,ôngnói.ShopCorpnắmquyềnkiểmsoát.Họđặthàng;họquyếtđịnhcómuahàngcủaJohnsonCarterhaykhông.Trongtinhthần“kháchhànglúcnàocũngđúng”,Berniehìnhdung:NếuShopCorptinrằngbảngkêthànhphầnphảikhácnhau-vì
hìnhnhưchúngphảikhácnhau-chúngtôicóquyềngìnóikháchơn?
CũngkhôngcóaiởJohnsonCarterbiếtnhiềuvềcôngnghiệpchămsócsứckhỏevàlàmđẹp.Mộthômtôinhậnđượcmộtbứcthưngắnvềmộtthứdầugộichotrẻemmàchúngtôiđangthửsảnxuấtchomộtchuỗicửahàngbáchhóaquantrọng.Chúngtôiđanghìnhthànhcáimàhọgọilàmộtgiátrịtươngđươngthươnghiệuquốcgia-chủyếulàmộtbảnsaocủasảnphẩmJohnson&Johnson,thứdầugộitrẻemnổitiếngthếgiớicủahọ.ĐósẽlàmộttrongnhữngsảnphẩmcóbaobìđồngchủngnhưngtrônggiốngnhãnhiệuJ&J.Sảnphẩmmàchúngtôiđangsảnxuấtphảinóilà“côngthứckhônglàmcaymắt”thaychocôngthức“khôngchảynướcmắtnữa”quenthuộchơn.
Quakiểmtramộtbảngphântíchmẫudầugộichúngtôiđãsảnxuất,mộtkháchhàngphànnànlàđộpHquáthấp.CácnhàhóahọcdùngđộpHđểđođộa-xithoặcđộkiềmcủamộtdungdịch.Thangđộtínhtừ1tới14,độ7làtrungtính.Mẫuđầutiêngầntới6,nghĩalàdầugộicótínha-xitnặng,cóthểlàmchảynướcmắt.
Nghethấythế,mộtđạidiệncủaJohnsonCarternổigiận,vàtôinhậnmộtbứcthưtừNewYorkhỏitạisaonayxưởngsảnxuất“lừagạtchúngtôivềđộpH”-nhưthểđólàmộtchấtliệuđãbịnhàmáycắtxén.
JohnsonCarterchỉchămtìmđơnđặthàng,vàcácnhàbuônlẻhồnhưchỉquantâmchuyệnlàmsaođểkhônggặpbấtcứrắcrốinào.Khôngbênnàolưutâmtớibảnthânsảnphẩm.Họkhôngbaogiờhỏisảnphẩmcótốtchútnàokhông.TôingờlàkhôngcóaiởShopCorptừngtựmìnhdùngthửsảnphẩm.CólầntôihỏiBernieôngcódùngdầugộigiárẻcủachúngtôichưa,vàôngquắcmắtnhìntôinhưmuốnnói:“Cáigì,ôngkhùnghả?”
MộttrongnhữngsảnphẩmcủachúngtôilàmộtchếphẩmmàuxanhcótênMilk&Aloe.JanetởShopCorpnhậnxétrằngbảngkêthànhphầnkhôngcótênhóahọccủalôhội(aloe).Chúngtôiđãbánsảnphẩmnàyđượcmộtthờigian,vàbàlàkháchhàngduynhấttừngthắcmắcvềviệcthiếuthànhphầnlôhội.Janetnóicầnbổsungmộtítchấtđó.
“Baonhiêu?”TôihỏiBernie.
Bằngmộtgiọnghàmýrằngcâutrảlờiđãrõràng,ôngnóivừađủbiệnminhviệcđưathànhphầnnàylênnhãnhàng.TôihỏiliệusaunàyJanetcóthểđềnghịchúngtôicũngcầnđưathêmsữavàoMilk&Aloekhông.Bernie
bảotôiđừngnêuchuyệnđóra,rằngchúngtôisẽthươnglượngchỉkhiShopCorpnêuvấnđềđólên.Cuốicùng,họlàmvậythật.
Janetnóirằngchúngtôicầnchứngminhbấtcứđiềugìđượcintrênnhãn.Theobà,đólàđiềumàFDAquantâmnhấttrongnhữngsảnphẩmchămsócsứckhỏevàlàmđẹp-đểchắcchắnrằngtấtcảnhãnhàngđềuphùhợpvớiquyđịnh.
“Dĩnhiênchúngtôikhôngmongthấysữatươi”,bànói,dùkhôngchỉrõchúngtôicóthểchứngminhtừ“sữa”trênbaobìbằngcáchnào.
JanetchuyểnmộtsốlớntàiliệumàbàtìmthấytrêntrangmạngcủaFDA.Nhưngbàvẫnkhôngrõràngvềmộtsốvấnđềnhãnhàng.Tựmìnhđọccáctàiliệunày,tôikhôngthểtìmracâutrảlờichomộtsốvấnđề,vàcũngkhôngaiởJohnsonCaretergiúpđượcgìnhiều.
Janetmuốnnhãnhàngphảiphùhợpchínhxácvớithànhphầncấutạocủasảnphẩm,nhưngkhôngbiếtcácnguyêntắcchỉđạo.TôinóirõchúngtôicómộtthứsữatắmtênBurstingBubblegum,nhưngtrongđókhôngcókẹocaosu.ChaisảnphẩmtênGalaxyGrapecũngkhôngcótráinhotươi.Nghevậybàbốirối.Bàkhôngcònbiếtlàmgìhaynghĩgìnữa.Khôngcóaitrongngànhnày–nhàsảnxuất,nhànhậpkhẩu,hoặcnhàbuônlẻ-biếtcáchgiảiquyếtnhữngmốibănkhoănvềnhữngthànhphầncấutạonày.
o0o
MộttrongnhữngmặthàngbánchạynhấtcủaJohnsonCarterlàmộtthứsữatắmđựngtrongmộtchaitokinhdị.Mấyngàytrướckhimộtxetảiđượclênlịchchuyểnđimộtlượnglớnmặthàngnày,tôinhậnthấycácchaisảnphẩmkhôngđượcrótđầyhoàntoàn.
Tỉtớivàkiểmtra.Tỉbảođólàchuyệnthườngxảyra,dokhôngkhítrongchếphẩm.Khiổnđịnh,mựcchấtlỏngsụtxuốngmộtchút.Chịtanhấnmạnhrằngtấtcảchaiđượcrótđầyđúngcáchmớiđượcđóngnắp.
DùđiềuTỉnóicóvẻđúng,tôinhậnthấyvấnđềchấtlỏngổnđịnhkhôngxảyravớichaidầugộivàsữatắmcỡthường.
Dùgìđinữa,tôinghĩ,lýdochúngtôigặpkhókhănvềmựcchấtlỏngtrongchaikhôngquantrọng-đằngnàochúngtôicũnggặprắcrối.Đókhôngchỉlàvấnđềđạođứcmàcònlàvấnđềliênhệtớisựphùhợpvớinhãnhàng.Nếuchúngtôinóirằngcó850mlsảnphẩmtrongchai,trongđó
phảicóđủchừngđó.Côngthứcthựchiệndầugộicóthểcóchấtlượngthấp;nhưngphảicóđủdunglượngsảnphẩmnhưchúngtôiđãtuyênbố.
Cònmộtlýdonữađểphảithuxếpchuyệnnày:nhàbánlẻcóthểsửdụngchuyệnmựcchấtlỏngđểgâybấtlợichonhànhậpkhẩu.Nếusảnphẩmkhôngbánchạychẳnghạn,nhàbánlẻcóthểviệncớđóđểbảoJohnsonCarterrằnghọcầnrútsảnphẩmkhỏithịtrường.VìJohnsonCarterhứngchịutoànbộsựrủirotàichính,họphảiđòihỏilàsảnphẩmphảiđượcsảnxuấthợpcách.
Chúngtôiđãđolượngsữatắmcótrongchai,vànókhôngđủ850mlnhưđượcquảngcáotrênnhãn.Tỉhứachuyệnđósẽkhôngbaogiờxảyranữa,vàdùsaođinữaTỉcũngcầnđưasảnphẩmnàyđi.Tôigợiýrằngchỉnênchâmđầynhữngchainàorõràngthấythiếu.
“Bấttiệnlắm”,Tỉnói.
Tỉkínđáochobiếtchuyệnđócóthểgâyphiềnphứcchochịta,vàtôihiểuviệcđócónghĩalàbảnthânTỉcóthểbịmấtmặt.NếunhưTỉđãcốtìnhbớtxénmộtsốchaiđểđượcmộtsốtiềnnhỏ,cólẽkếtquảtráingượcvớidựtínhđãlàmchịtakhóchịu.
Dùsaođinữa,Tỉngụýrằngtừchốichuyếnhàngnàylàthôbạo.Nóđãđượcđóngbaobìvàsẵnsànggởiđi.Đólàmộtsaisótthậtthà,Tỉnói.Aicũngcóthểgặpphải.Vàdùsaothìchuyệnnàysẽkhôngxảyranữa.
“Vìsựhợptáccủachúngta”,Tỉnói.“Làmơnthôngcảm”.
Chuyệnkiểunàyxảyrahoài.Nhàmáyluôngâyramộtvấnđềchấtlượngvàgâykhókhănchonhànhậpkhẩubằngcáchyêucầuhọgánhchịumọirủiro.DùKingChemicaltạorarắcrối,họcứngụýrằngJohnsonCarterphảitếnhịvớihoàncảnhcủahọ.
Nhữngnhàsảnxuấtnàođãtừngdínhlíutớiviệcthaotúngchấtlượngđềubiếtrằngnếuhọbịbắtquảtang,thườngcókhuynhhướng“nhắmmắtchoqua”.Theocáchnày,nhàsảnxuấtxemýtưởnggiữthểdiệnnhưmộtlệnhthatù.Chínhviệcnhànhậpkhẩukhôngthíchlàmnhàsảnxuấtmấtmặtthựcsựlạicàngkhuyếnkhíchhoạtđộngsảnxuấtlừadối.
TôicốlýluậnvớiTỉ.“ỞHoaKỳcónhữngquyluật”,tôinói.Khổnggiáodạyngườitatôntrọngquytắcđạođứcsongsongvớiviệcgiữthểdiện.
“Thìôngđãnóirồi”,Tỉnói.
Chúngtôithảoluậnkhảnăngrótđầychai,vàkhitôicàngcóvẻkhôngchịubỏquađềnghịchỉnhđốnvấnđề,chịtacànggiận.CólúcTỉngụýrằngtôisẽphải“chịutráchnhiệmvềhànhđộngcủatôi”.Đólàsựđedọa,mộtgợiýrằngbấtcứhậuquảnàotrongsựthúcépvấnđềnàycũngdotôimàra.
Khiđedọakhôngkếtquả,tháiđộcủaTỉthayđổivàchuyểnsangdụdỗ.Cốhếtsứclunglạctôi,Tỉtângbốc.“TốinaylàmơnnóichuyệnvớiBernieđi”,Tỉnói.“Bảoôngấyrằngkhôngcógìquátệ.Ôngấysẽngheông”.
“Chắcôngấycũngsẽnóinhưtôithôi”.
“Bảoôngấyrằngchuyệnđósẽkhôngxảyranữa”.
Tỉvươntaynắmtayáotôi.TôibảoTỉrằngsẽnóichuyệnvớiBernie,nhưngchịtađừngnuôiquánhiềuhyvọng.
Chuyệnrótđầychaikhôngcóvẻgìtotát.Cólẽchỉcầnmộtngàylàxong,nhiềunhấtlàhaingày,nhưngtôicócảmgiácchuyệnnàyliênquantớimộtcáigìđólớnhơn.Tronghoạtđộngchếxuất,khôngphảilúcnàobạncũngthuthậpđượctấtcảthôngtinbạncần.TấtcảnhữnggìtôibiếtlàTỉhếtsứckhôngmuốnxớilạichuyệnsữatắmvàchuyệnnàykháquantrọngnênkhithìTỉđedọa,khithìTỉnănnỉtôi.
“Đơngiảnmà”,Bernienóikhitôiliênlạcđiệnthoạivớiôngtốiđó.“Nếuchaikhôngđầythìôngkhôngchochởchúngđi”.
“Tôibiết”.
“Vậyởđócóchuyệnquáiquỷgìthế?”
Làmngườitrunggianlàmộtviệcnhiềurủiro.NgườiHoađãlàmviệcvớingườitrunggiansuốtlịchsửlâudàicủahọ,vànếuhọnghĩngườiởgiữanàođóngăntrởhọchiếmlợiíchlớnhơn,họsẽloạianhtarakhỏichuyệnlàmăn.Bạnkhôngthểcómặtởxưởngsảnxuất,cưxửkhókhăn,vàtrôngđợihoànthànhmọiviệcbạnmongmuốn.
Việccóvẻdễdàngchỉnhđốn-tháonắpmộtsốchaikhôngđầy-đốivớiTỉhìnhnhưquálớnlao,hoặcnóthậtsựlàmTỉbựcmình.
“Tôikhôngbiếtchắclàcóchuyệngì”,tôibảoBernie,“nhưngvìlýdonào
đó,họmuốnchúngtabỏquachohọ”.
“Bỏqua?”Ôngnói,cóvẻkhôngtin.“Nghekìa!Anhmàcũngmuốntôibỏquachohọ!”
Nhưnhữngnhànhậpkhẩukhác,Berniecókhuynhhướngxemxétmọiviệctheohợpđồng.Khiđặthàng,ôngmuốncókếtquảchínhxácnhưdựtính.Vớitưcáchkháchhàng,ôngđượcquyềnlàmmộtsốviệc,vàtôihiểuviệcôngđangcốlàm.Bằngcáchxửlýgắtgaochuyệnnhỏmọnnày,cáiôngthậtsựhyvọnglàmđượclàngănngừaxưởngsảnxuấtgâyvấnđềlớnhơntrongtươnglai.
“Ôngkhônghiểuđiềunày”,ôngnói.“Nếunớitaythìbọnhọđượcvoiđòitiên”.
Hômsauởxưởng,tôibiếtnhữngtinxấu.Berniemuốnchaisảnphẩmđầy.Tỉnổigiận,vàbâygiờkhôngcóchuyệngìđểlàmnữavìBernieđãgọiđiệnthoại.
Chịtađemhaichụccôngnhântớinhàkhođểlậpmộtdâychuyềnsảnxuấttạm.Thùngđựngsữatắmđượcmởra,vànhữngchaikhôngđầyđượctháonắp.Đólàmộtquátrìnhchậmchạp,vàTỉtrởnênlãnhđạmvớitôi.
Bìnhthường,mộtngườiởxưởngsảnxuấtláixeđưatôivềkháchsạnvìkhôngcódịchvụtắc-xitrongvùnggầnxưởng.Khigầntớigiờvề,tôihỏivềchuyếnxe.
Tỉnóitàixếđãbịốm.
“Còntàixếláixegiaohàng?”Tôihỏi.
“Họcóviệcphảilàm”,Tỉnói.“Chúngtôirấtbậnrộn”.
Tôithấyhaixetảigiaohàngđậutrướcxưởng.Chodùcáctàixếnàybận,thườngcóngườiđiđâuđóchotôiđinhờvềphố.Tôiđãtớixưởngnàynhiềulần,nhưngđâylàlầnđầucóngườibảotôirằngkhôngcóphươngtiệnchuyênchở.
Saukhichờmộtgiờtạichỗđậuxe,tôiđitìmTỉ.Chịtaởtrongvănphòng;hìnhnhưchờtôitrởlại.Tỉkhoanhtayvàcóvẻtựmãn.Tôihỏichịtachoxeđưatôivềđượckhông.
“Chúngtôiđãlàmnhưôngyêucầu”,Tỉnói.“Bâygiờcácchaiđãđầy”.
Tôitựrakhỏixưởngvàđitheoconđườngthôndãnốicáixưởnghẻolánhvớiphầnthếgiớicònlại.Vàicôngnhânđứngngoàixưởngnhìnthấytôivàcười.Mộtmìnhđitrênconđườngvắng,trôngtôinhưmộtcôngnhândicưsacơthấtthếởcáctỉnh.
Cuốicùng,tôigặpmộtchiếcxe.Tôichặnmộtchiếcxelôilại,mộtthứxekhốnkhổgồmmộtthùnggỗgắnvàophíasaumộtxegắnmáy.Thứbẫychếtngườibabánhnàykhôngcócửasổ,vàngaycảdânđịaphươngcũngchỉdùngtớikhikhôngcòncáchnàokhác.
Dùsaothìthôngđiệpcủanhàmáycũngrõràng:Hoặcbạncộngtácvớichúngtôi,hoặcbạncóthểlàmchomọichuyệnkhókhăn.
Mộtnhànhậpkhẩuđúngraphảiđượcđềnbùkhikhámphánhữngvấnđềvềchấtlượng,nhưnggầnnhưkhôngbaogiờcóchuyệnnày.Cácxưởngsảnxuấtkhôngcoisựquantâmtớichấtlượnglàchuyệncóthểcảithiệntriểnvọngkinhdoanhcủahọ,màchỉnhưràocảntănglợinhuận.Hoạtđộngtăngmứcchấtlượngkhôngbiếntôithànhmộtngườibạncủaxưởng,tráilạitôithànhngườibịruồngbỏ.
Cácnhànhậpkhẩuhọcđượcngaybàihọc:Cảithiệnchấtlượngsẽtăngchiphíchohọ.MỗikhiJohnsonCartertìmramộtvấnđềvàyêucầunhàmáysửasai,nhàmáylạichuyểnchiphíchochúngtôi.Vềlâuvềdài,khingườitathấynhànhậpkhẩutìmcáchcảithiệnchấtlượngquáhănghái,họsẽbịcoilàmộtkháchhànghayquấyrối,vànhữngngườimuakháctỏrahấpdẫnhơnhọ.Nhàmáythíchnhữngnhànhậpkhẩunhumì,dễbảohơn.
CónhữngngườinhưtôiởTrungQuốc-nhữngngườinướcngoàiđivàoxưởngsảnxuấtthaymặtchonhànhậpkhẩuđểtranhđấuchosựcảitiếnchấtlượng.Vàđôikhitôicảmthấydễchịumàbiếtrằngtôikhôngđơnđộcchịuđựngnhữngthửtháchđó.
Tôiđãgặpmộtngườinhưvậylàmviệcchomộtmạnglướilớncácnhàcungcấp.CôngtycủaôngtađặtởThượngHải,dùhọcũngcóvănphòngởkhắpHoaNam.Tôihỏithămnhữngthửtháchvềchuyệnchấtlượng.
“Chúngtôikhônggặpkhókhănnàocả”,ôngnóigiọngnhạtnhẽo.
“Khôngcókhókhănnàocả?”Tôihỏi.Thậtkhótin,đặcbiệtlàvìaicũngnóicókhókhăn.Tôihỏilàmsaocóthểnhưvậy.
“Dễlắm”,ôngnói.“Chúngtôicó90kiểmsoátviênchấtlượngtạichỗ”.
Họkhôngcónhữngvấnđềvềchấtlượng;đólàlýdohọtriểnkhaimộttiểuđoànkiểmsoátviên.
CáilàmchotìnhtrạngởTrungQuốckỳquáinhưvậylàbảnthântấtcảcáchãngsảnxuấtđềucónhânviênkiểmtrachấtlượngriêng.CôngnhânđứngtạicácdâychuyềnlắprápđánhdấusảnphẩmlàĐẠTCHẤTLƯỢNGhoặcKIỂMTRACHẤTLƯỢNGTỐT.Họlàmviệcdánnhãnnàyrấtgiỏi,nhưngcácdoanhnghiệpnướcngoàivẫnthấycầnđưakiểmsoátviêncủamìnhtới.
NếucómộtdấuhiệunàochothấycóvấnđềvớiTậpđoànTrungQuốc,thìắthẳnlàđây-mộtsốlớnngườiđượcthuêvàtrảlươngđểlàmcáiviệcmànhàsảnxuấthoặckhôngcókhảnănghoặckhôngmuốntựmìnhlàm.Cảmộtngànhcôngnghiệpbấtngờnảysinhtừnhữngkiểmsoátviênbênthứba,vàmộtsốcôngtynàycónhữngđạoquânthậtsựtạichỗ,đượcđàotạođểkiểmtrachấtlượngthuê.
TạisaocácnhàsảnxuấtTrungQuốcnàykhôngthểtựmìnhlàmcôngviệcđó?Tạisaohọcầnsựgiámsátnhiềunhưvậy?
Saungàytôiđượcbảophảitựtìmxetrởvềkháchsạn,tôimongchờtháiđộlạnhnhạtcủaTỉ.Thayvìvậy,dườngnhưchuyệnđóchẳnghềxảyra.Khôngcósựoánhờndaidẳng;khôngaixinlỗitôi,vàđồngthờidườngnhưkhôngaimongchờtôixinlỗi.
Đâylàmộttrongnhữngđiềumàtôithấykhóhiểuvềchủnhàmáy-làmsaohọcóthểvừamớiđóphôbàycảmxúcnhưvậyrồimộtlúcsaugạtbỏhếtcáccảmxúcđó.
Sữatắmđượcgởiđituầnđó,vàsựchútrọngđượcchuyểntứckhắcchonhữngđơnđặthàngđangthựchiện.Mọiviệccóvẻsuônsẻ,nhưngrồixưởngđưaramộtthôngbáobấtngờ:họsẽkhôngnhậnđơnđặthàngsữatắmcủaJohnsonCarternữa.
Tỉgiảithíchrằnghọsẽsảnxuấttấtcảsảnphẩmkháccủachúngtôi,nhưngsữatắmgâyrắcrốiquá-nhưtấtcảchúngtađãthấy.
“Họkhôngthểlàmthếvớitôi”,Bernienói.“Bảohọrằnghọphảisảnxuấtsữatắm.Bảohọrằngchínhtôinóithếđấy”.
Ýtưởngsảnxuấtmộtsốsảnphẩmởmộtnơivàphầncònlạiởnơikháclàphilý.Chỉlýdochuyênchởthôi,làmvậycũngvôcùngbấtlợi.Phíchuyênchởsẽtăng,rồikếhoạchsảnxuấtsẽbịchậmtrễvìnhữngvấnđềphốihợp.
Nhàmáyđãthànhcôngtrongviệcgiảithíchquanđiểmcủamình,vàchúngtôibuộcphảixinhọtiếptụcsảnxuấtsữatắm.CuốicùngTỉưngthuận,nhưngchỉsaukhinhấnmạnhrằngchịtahyvọngchúngtôisẽkhôngbaogiờđụngphảivấnđềtươngtựnhưyêucầucủaJohnsonCartervềmựcchấtlỏngtrongchainữa.
Đólàmộtvấnđềmànhiềunhànhậpkhẩuđãđươngđầu.Họcàngtấncôngnhiềuvềchấtlượng,nhàcungcấpphảncôngcàngmạnh.
Sauvụsữatắm,mốiquanhệtrởnênkhókhănhơn.
TôiđãhỏiTỉkhinàotôicóthểtớikiểmtrachuyếnhàngkếtiếpvàđượcbảolàhãytớivàomộtngàythứSáu.Khitôitớivàobuổisángđãhẹn,tôiđượcchobiếtrằnghọđãgởisảnphẩmđihaingàytrướcđórồi.
Mớinghetôitưởngngườitabảosảnphẩmsẽđihaingàysauđó.
TrongtiếngQuanThoại,“hômkia”đượcdịchlà“ngàytrướcmặt”-tiềnthiên-và“ngàymốt”là“ngàysaulưng”-hậuthiên.TrongtiếngHoa,ngườinóiđốidiệnquákhứvàquaylưnglạivớitươnglai,vàhìnhảnhngượcnàyluônluônlàmtôilẫnlộn.
“Cácvịđưasảnphẩmđingàyhômkiamàkhôngnghĩlàphảichotôibiết?”
“Chúngtôikhôngmuốnlàmphiềnông”,Tỉnói.
Nhàmáyđãtìmđượccáchlàmmộtcôngđôiviệc.Sảnphẩmnàokhôngkiểmtrađượcthìsẽkhôngcónguycơbịtừkhước,vàđồngthời,Tỉcũngbiếntôithànhkẻvôdụng.
“Saoôngcóthểđểhọlàmvậyvớiông?”Berniehỏitôi.
Thựctếlàngườitakhôngthểngănngừanhữngtròtiểuxảođóvàcũngkhôngcómánhkhóenàoquáquắtđếnnỗiphảixemxéttớiviệcchọnmộtnhàcungcấpkhác.
Sảnxuấttheohợpđồngkhônggiốngviệcmuahoaquả,theođónếubạn
khôngthíchhànghóaởmộtcửahàng,bạnchỉviệcđiquabênkiađườngđểvàomộtcửahàngcạnhtranh.Quanhệvớinhàcungcấptốnnhiềucôngsứcxâydựng,vàmấtnhiềuthìgiờđểloạibỏnhữngchỗbấtđồng.Giacôngsảnxuấthơigiốngchuyệnhônnhân.Dùcónhiềutrắctrở,việccốgắnggiảiquyếtthườngcóýnghĩahơnlàbỏcuộcvớihyvọngtìmđượcmộtđámkháctốthơn.
GiảiphápcủaJohnsonCarterchomộtsốtròútimnàylàđềxướngnhữngcuộckiểmtrabấtngờ.Bernienghĩrằngnếunhàmáyđanggiấudiếmnhữngvấnđềchấtlượng,kiểmtravàonhữnglúcbấtngờsẽdễtìmrahơn.
Bernietuyênbốrằng,vớitưcáchđạidiệnchocôngtycủaông,naytôisẽthựchiệnnhữngcuộcthămviếngngẫunhiên.Tôisẽkhôngbáotrướckhinàotôitới,vàxưởngsảnxuấtphảibảođảmrằnglúcnàocũngsẵnsàngđóntiếp.
Đòihỏinàyhơitựphụ,vàtôiđãnghĩrằngnhàmáysẽphảnđốivìcoiđólàsựnhụcmạ.Nhưnghoàntoàntráingược,dườngnhưTỉngạcnhiênlàsaomãitớilúcnàychúngtôimớitrởnêncảnhgiácnhưvậy.
Berniechọnmộtcáchthứcbấtthườngchonhữngcuộckiểmtrađó.Ôngsẽtìnhcờtuyênbốvớicácđạidiệnnhàmáyrằngtôisẽviếngthămvàomộtngàyđặcbiệt-chỉđểđolườngphảnứngcủahọ.Nếuđạidiệnnhàmáykhôngphảnđốicuộcthămviếng,ôngtasẽhủybỏchuyếnđi,chorằngkhôngcógìđángxem.
Tráilại,nếucóngườinàoởxưởngnóibónggiórằngmộtsốngàynàođócóthểkhôngthuậntiện,tôiphảibấtthầnxôngtớixưởngtrongthờigianđó.Mộttrongnhữnglầncốtìnhgiánđoạnthôngtinđó,tôiđãbaytớiSánĐầuchỉđểthấyrằngsảnphẩmcủachúngtôikhôngđượcsảnxuất,rằngchúngtôigầnnhưkhôngcósảnphẩmhoàntấtnàotrongkhohàngđểđượckiểmtra,vàTỉbậncôngviệcởngoàitỉnh.Nóicáchkhác,mộtchuyếnđicôngcốc.
o0o
TronglúcJohnsonCartercàngngàycàngvậnchuyểnkhốilượngsảnphẩmlớnhơn,chúngtôinhậnđượcmộttinkhôngvui:mộtkháchhàngquantrọngphànnànrằngchaicủachúngtôiđượcsảnxuấtquámỏng.Nhàmáyđãlẳnglặngđiềuchỉnhkhuônđúcđểgiảmbớtchấtdẻolàmchai.Kếtquảlàchaibịbẹpkhibịnénéphơimạnh.
“Chaigìmànhưtúini-lông!”Berniethanvãn.
Saumộtcuộcđiềutra,vănphòngcủaôngởNewYorkkhámphárarằngchaiđãbịthayđổihơnmộtlần.Nhàmáyđãgiảmdầnlượngnguyênliệutrongsuốtnhiềutháng.Cácchaixuấtxưởngđầutiênđềuchắcchắn,nhưngdầndầnrồichúngchỉcóchấtlượngtạmchấpnhậnđược.Khikhôngaitrongchúngtôinhậnthấynhữngsựthayđổiđầutiên,nhàmáyquyếtđịnhthayđổithêm.
CácnhàmáyTrungQuốcthườngdínhdángvớiloạihoạtđộngcắtgiảmchấtlượngnày-giảmcấpsảnphẩmdầndần.Họlẳnglặngbớtlượngvậtliệu,nếukhôngthìcũngthaotúngchấtlượngnguyênliệu.Sựthayđổidiễnratừtừ,gầnnhưkhôngnhậnthấyđược.Họkhôngxinphépcũngkhôngbáochonhànhậpkhẩubiết.
ĐiềuthậmchígâybựcbộichoJohnsonCarterhơntrongtrườnghợpchainhựalàhọđãtrảtiềnvàlàchủsởhữuhợpphápcủakhuônđúcmànhàmáythaotúng.Dùngítchấtdẻosảnxuấtchaitiếtkiệmđượcmộtsốtiền,nhưngtiềnnàykhôngđượcchiachonhànhậpkhẩu.Nhữngthứduynhấtđượcchuyểnchonhànhậpkhẩulàrủirochosảnphẩmtăngcao.
KingChemicalđãbiếnviệckinhdoanhthànhtròcờbạc.Điềukhoảncủamỗivụgiaodịchđượcthươnglượnglúcbắtđầumộtkếhoạch,rồixưởngsảnxuấtsăntìmnhữngmóntiếtkiệm.CâuhỏitrướckiacủaBernie-“Saonhàmáycóthểđịnhgiáthấpnhưthế?”-nayítnhấtcũngđượctrảlờimộtphần.
Trongtròmèovờnchuộtmànhàmáydựnglên,côngviệccủachúngtôilàpháthiệnsảnphẩmbịthaotúngởđâu.Nếuchúngtôitìmrachỗbịbópnặnđóthìcóthểthuyếtphụcnhàmáytrởlạikiểumẫunguyênthủy.Nếuchúngtôikhôngpháthiệnđượcmưuđồcủahọ,nhàmáysẽbỏtúikhoảntiềntiếtkiệm.Dùsaođinữa,pháthiệnlàbổnphậncủachúngtôi.Nhàmáyđôikhihưởnglợi,nhưnghọchưabaogiờthuathiệt.
JohnsonCarterkhôngmuamộtsảnphẩmsảnxuấtsẵn,màlàmộtsảnphẩmlàmtheođơnđặthàng.Nhànhậpkhẩunàycungcấptấtcảkiểumẫubaobì,kểcảmẫuchai.Nhàmáyquyếtđịnhlàmchaimỏnghơnlàmộthànhđộngđơnphương.
Nhàmáynàykhôngđưaramộtđiềukhoảncóđiềukiệnnếu-thì-nhưnếubạnkhôngchịutrảthêmtiềnthìchúngtôisẽgiaosảnphẩmkémchấtlượng.Họcứthảnnhiênlàmthế,vàkhônghềnóibónggiórằngchúngtôicóthể
mongđợimộtsảnphẩmkémchấtlượngvìđãtrảgiáthấp.Thậmchínhàmáycònbảođảmrằngsảnphẩmcủahọtốthơnnhữnggìchúngtôicóthểthấyởcácđốithủcạnhtranh.Bảođảmnàythựctếđãđượcthựchiệntrongmột,haiđơnhàngđầutiên;nhưngsauđóchấtlượnggiảmdần.
GiảmchấtlượnglàmộtquyếtđịnhkinhtếdocácnhàsảnxuấtTrungQuốcđềra.Đólàsựliềulĩnhcótínhtoán,vàtrongtâmtrícủachủnhàmáyluônluôncómột“KếhoạchB”.Nếunhànhậpkhẩupháthiệnchủnhàmáyđãthaotúngchấtlượngvàchuyếnhàngbịtừchốithìsảnphẩmđócóthểbánởđâu?
Thậmchí10nămtrướcđây,vẫncónhiềurủirotrongviệcthaotúngchấtlượngvìlúcđókhôngcónơinàođểbánhạgiámộtchuyếnhàngbịtừchối.Trongnhữngnămgầnđâyhơn,TrungQuốcdễdàngtìmnguồntiêuthụtrênthươngtrườngquốctế.
Nếuchúngtôitừchốimộtlôdầugộilớn,sẽcónhữngđạilýgiúpxuấtkhẩusảnphẩmnàyđếnmộttrongnhiềuthịtrườngxuấtkhẩuđangtăngtrưởng.VàngaycảthịtrườngnộiđịacũngđãpháttriểntớimứcmộtđạilýcóthểtìmnhữngngườimuasốhàngthặngdưbêntrongTrungQuốc.
Mộttrongnhiềulýdokhiếnnhữngvấnđềchấtlượngcứtănglàdonhữngcơhộitậndụngcũngtăng.Chỉcầnbiếtcónơinàođóchịumuasảnphẩmhạgiátừmộtkếhoạchthaotúngchấtlượngbịthấtbạihầunhưđãgiúptăngthêmcơhộibịpbợmtrongsảnxuất.
HoạtđộngsảnxuấtởTrungQuốckhôngcókháiniệmtrừngphạtđểđềnbùthiệthạihoặctrừngphạtvìhànhvibấtlương-đólàmộtnhântốkhácgiúpdungtúngchuyệnlàmănmagiáonày.Nếu(hoặcđúngralàkhi)nhàmáybịbắtgặpđangmưuđồthaotúngchấtlượngsảnphẩm,điềuduynhấtmàngườitamongđợilànhàmáycóthểlàmlạisảnphẩmhợpquycách.Nhànhậpkhẩusẽkhôngbaogiờđượcđềnbùthiệthạidomấtviệclàmănhaymấtuytín.Thiệthạiduynhấtchoxưởngsảnxuấtkhibịbắtquảtangđangthòtayvàolọmứtlàđậynắplọmứtlại.
VìKingChemicalđổlỗichonhàcungcấpcủahọtrongmộtsốtrườnghợpsútgiảmchấtlượng,Bernieđềnghịchúngtôigặpmộtsốcôngtycungcấpchínhcủanhàmáynày.Ôngmuốnkhởisựvớicácnhàcungcấpchainhựaquámỏng.
Nhưngnhàmáykhôngmuốntổchứccuộcgặpmặt.Họkhôngmuốn
chúngtôithuthậpthôngtintừcácnhàcungcấpvìthôngtinnàycóthểmâuthuẫnvớinhữngđiềunhàmáytuyênbốvềcơcấugiáthành.MộtnhàcungcấpphụcũngcóthểchỉdẫnchúngtôitớimộtnhàsảnxuấtkháccókhảnăngnganghoặccaohơnKingChemical.
Saunhiềulầnđượcyêucầu,cuốicùngnhàmáyđãthuxếpchoBerniemộtcuộcgặpmặttrongmộtchuyếnđicủaông.
Chúngtôiđượcđưatớixưởngsảnxuấtchainhưngsaunàychúngtôiđượcbiếtđóchỉlàmộtcáchđánhlạchướng.NhàcungcấpmàchúngtôiđãgặpcóthểđãthươnglượngvớiKingChemicalvềkhảnăngcungcấpchai,nhưnghọkhôngphảilàngườithựcsựcungcấpchaitrongcâuchuyệnnày.
Dùthếnàođinữa,cácchủnhàmáycũngcâukếtvớinhau-thậmchícònhơnthếnữakhicóâmmưudínhdángtớimộtkháchhàngnướcngoài.Nếumộtnhàcôngnghiệpyêucầumộtnhàcôngnghiệpkhácgiúpđỡ,ngườitahiểuđâylàchuyệncóquacólại.
Bernieđãthửngưngđặthàngchotớikhixácđịnhđượcnhàcungcấpchaimỏng,nhưngáplựcphảicóthêmnhiềuhànghóaquámạnh,vàcuốicùngýtưởngnàybịloạibỏ.JohnsonCarterđặtmuathêmnhiềuhàng,vàchúngtôitiếptụcchởđinhiềuhànghóacủaKingChemicalhơn.
10.BẢYBƯỚCGIẢIQUYẾTVẤNĐỀSựcáchbiệtmúigiờquáxagiữaHoaKỳvàTrungQuốctạoracăng
thẳngtrongkếhoạchlàmviệccủanhữngngườihoạtđộngtrongngànhchếxuất.
KingChemicallàmviệctheogiờgiấcthônglệ,từsaubữađiểmtâmtớigiờăntối,nêntôibậnsuốtngàykhitôitớixưởng.NhưngrồinhânviênJohnsonCartertớivănphòngởNewYorkkhitrờiđãtốiởTrungQuốc,vậycónghĩalàphảitraođổiemailvàđiệnthoạisuốtđêm.
Thìgiờrỗirãiduynhấtmàtôicóthểtrôngcậylàbuổixếchiều,mộtítgiờtrướckhimọingườiởHoaKỳbắtđầulàmviệc.Tôicóthểcốngủtrongkhoảngthờigianítỏinày.
Trongkhichợpmắt,nhữnggiấcmơcủatôicàngngàycàngliênhệvớihoạtđộngsảnxuất,vàđôikhitôicóthểnhắmmắtvàthấymìnhtrởlạinhàmáy-nhưngthayvìchạytheokếhoạchsảnxuất,tôithấymìnhđứngbêndâychuyềnsảnxuất.Đólànhữngácmộngvềkiểmtrachấtlượng.Tôilàngườiđóngnắpvàdánnhãnlênchai,vàkhicósơsót,mọingườichỉtớitôi.
Từmộttrongnhữnggiấcmơnáoloạnđó,tôichoàngtỉnhtrongphòngkháchsạnvàđivàophòngtắmđểnhậnthấyrằngbồnvệsinhkhônghoạtđộng.Kháchsạnnàycónămsao,thuộchàngtốtnhấtthànhphố.
Ởđâykhôngthứgìhoạtđộnghếtsao?
Tôisuynghĩhailầntrướckhigọiquầytiếptânđểphànnàn,chỉvìviệcsửachữamộtcáigìđóởTrungQuốcthườngchứngtỏlàquárắcrối,vàtôingạcnhiênmộtcáchsungsướngkhiquảnlýlễtântỏrahăngháitựmìnhxửlýchuyệnnày.
ỞkhắpHoaNam-trongkháchsạnvàtrongnhàmáy-cómộttháiđộsẵnsàng,làmngườitakháhàilòng.Dùbồnvệsinhkhôngphảilàthứmàaicũngcoilàvấnđềquantrọng,thậtấmlòngkhithấynhânviênkháchsạnxửlýchuyệnđónhưnóquantrọngthật.
Quảnlýlễtântớivớihaiđồngsự-mộtcậumặcđồngphụclaođộngvàmộtphụnữgianhân.Bangườiđứngtrongphòngtắmxemxétcáibồncầu,trongkhitôichờởphòngngủ.Họtậptrungvàovấnđềnhưnhữngkỹsưhàngkhôngvũtrụcốgắngtìmmộtthiếusótvềthiếtkếtrongmộtphivụ
khônggiancóngườilái.
Từngoàicửaphòng,tôicóthểnghehọthìthầm,vàtôilắngtaikhihọvặncầnnướcbồncầu.Mộtlúcsau,họrakhỏiphòngtắm,vàbàquảnlýlễtântuyênbốrằnghọđãlàmxongcôngviệc.Bànóirằngvấnđềđãđượcgiảiquyết.
Quảnlýlễtânđặcbiệtsungsướngvớikếtquảnày,vàbàrạngrỡvìhãnhdiện.Tôicámơnbà,trongkhitựkhenngợivềchiếnthắngnhỏtrongviệckiểmtrachấtlượngnày.Bạnthấychưa,tôitựnhủ,khôngphảichuyệngìởđâycũnglàtaihọa.Bạnphảibiếthyvọngvàkiênnhẫn;vàthỉnhthoảnggặpmaymắncũngkhônghạigì.
Khirakhỏiphòng,quảnlýlễtânnhìntôivàmỉmcườiranhmãnh.Chúngtakhôngđượcquênđặcânvừađượcthựchiện.Nhưthểnaychúngtôiđãcómộtmốiquanhệ,vàsựbímậtmàchúngtôichiasẻlàmộtmónnợđượcghi.
Banhânviênkháchsạnsắpđixuốngsảnhthìtôicảmthấytócgáydựnglên.Đólàmộtcảmgiácmàtôiđãliênkếtvớisựhốitiếcsắpxảyra,mộtbảnnăngđượcpháttriểntronghoàncảnhđịaphương.Tôiyêucầuhọchờmộtlúc.
Bangườibọnhọđứnglặngtrongkhitôivàophòngtắm.Quảnlýlễtânnhóngótđitheotôi.“Chuyệngìvậy?”Bàhỏi,giọngdịudàng.
Tôigạtnhẹcầnnướcbồncầu,nhưngkhôngcóphảnứnggì.
“Nókhônghoạtđộng”,tôinói.
Bànhănmặt,vẻchánngánvàhoangmang,nhưthểbàđãcốcônglàmchobồncầuhoạtđộngchỉmộtlúctrướcđâythôi,vànóđãtựquyếtđịnhkhôngthèmlàmviệcnữa.Bàsiếtmạnhcầnnước,vàchămchúnhìn.Bồncầuphátramộttiếngrítto.
“Ôngthấychưa?”Bànói.“Nóhoạtđộngđấy”.
Bồncầuphátramộttiếngđộng,nhưngkhôngđúnglàtiếngnướcchảy.Hiểnnhiênnókhônghoạtđộng,vàtôibảobàthế.
Dùcảhaichúngtôicùngnhìnmộtvấnđề,dứtkhoátlàbàquyếtđịnhkhôngthấynó.Hơnnữa,cóvẻnhưbàhyvọngtôichiasẻquanđiểmcủabà.Hìnhnhưhầuhếtsựthấtvọngcủabàlàdànhchotôi,vìtôikhôngsẵnsàng
tiếpnhậncáchgiảithíchthựctạicủabà.
TôiđãtrảiquatìnhhuốnggiốnghệtnhưthếvớinhữngnhàsảnxuấtTrungQuốc.Nhìnvàomộtnhãnhàngđánglẽđượcinmàuvàng,thayvìvậybạncóthểthấymộtnhãnmàunâu-vàchủxưởngsảnxuấtkhăngkhăngđólàmàuvàng.
Đólàchuyệncũríchvềcáicâytrongrừng-nếucómộtcâyngãnhưngkhôngainghethấy,nócóthậtsựgâytiếngđộngkhông?ỞTrungQuốc,việccóngườinàoởđóchẳngnhữngkhôngquantrọnggì,mànếuítnhấthaingườicómặt,họvẫncóthểđồngýbấtcứcáchgiảithíchnàovềsựkiệnđó.Cólẽkhôngcócáicâynàocả,nhưnghọcóthểkhăngkhănglàcómộtcây-mộtcâycaolớn,hùngvĩ,lộnglẫy,đãmọcởđóhàngnghìnnăm.
Bàquảnlýlễtânbámchặtvàocâuchuyệncủamình.“Nhưngnócótiếngđộng”,bànói.“Ôngcóthểtựnghethấy”.
Ngườigianhâncũngnhìntôihauháu,nhưthểbàđồngývớicáchgiảithíchsựkiệnđượcchọnlựanàyvàhyvọngrằngtôicũngđồngý.Họchặnđầuchặnđuôitôi.
Chúngtôiđãbướcvàogiaiđoạnkếtiếp,giaiđoạnmàsựphủnhậnbiếnthànhsựmặccả.Bốnngườichúngtôiđãrơivàocuộctranhluậnvềđịnhnghĩamộtcáibồncầuhoạtđộngđược.Mộtcáibồncầuchỉgâytiếngđộngđượccoilàmộtbồncầuhoạtđộngđượchaybồncầuhỏng?Bàquảnlýquầytiếptânnóirằng,dùtôigợiýđúnglàbồncầucóthểhoạtđộngkhôngtốt,tôiphảinhìnnhậnrằngnókhônghoàntoànhỏng.
Bàcómộtýkiếnphầnnàodựatrênlýluận,vàcóphảnbácquanđiểmcủabàcũngvônghĩa.
Đểthúcđẩysựviệc,khôngthểlàmgìkháchơnlànhượngbộquanđiểmnày.Tôinhìnnhậnlàbồncầukhônghỏnghoàntoàn,vàđiềunàycóvẻlàmbàhàilòng-ítnhấtcũnglàtạmthời.
CácnhàsảnxuấtngườiHoacũngđinướccờnày.Họmuốnnhànhậpkhẩuthừanhậnmộtvấnđềkhôngđếnnỗitệlắm,chỉvìnóhỗtrợlậptrườngthươnglượngcủahọ.Nhữngvấnđềnàođượcxemlàítnghiêmtrọngthìítcầnchútrọnghơnvàítphươngtiệngiảiquyếthơn.Đólàmộtnướccờphủđầu.Nếutấtcảchúngtôiđồngýrằngvấnđềkhôngnghiêmtrọng,thìkhivấnđềnổra,hoặcsaunàynóđượcxácđịnhlàkhôngthểsửachữa,nóítkhiđượccoilàmộtthấtbại.
Khámpháđượclậptrườngtrungdungđó,cácnhânviênkháchsạntrởlạivấnđềđanggiảiquyếtvàtừlúchọtới,bâygiờhọmớithựcsựtìmcáchgiảiquyếtvấnđềmộtcáchđứngđắn.Lầnnàytôicóthểnghetiếnglanhcanhcủanắpđậybồncầubằngsứkhinóđượcnhấclên,vàtiếngnướcócáchgợiýlàcóngườitìmhiểubộphậnhoạtđộngbêntrongbồncầu.
Mộtítphútsauhọrakhỏinhàtắm,vàlúcnàybàquảnlýlễtânthừanhậnrằngsựviệckhôngcógìthayđổi.Rồibàlễphéphỏitôicóthểnàotôichấpnhậntìnhtrạngnhưthếnàykhông.
Chấpnhậntìnhtrạngđó?
Đólàmộtnướccờnữamàtôiđãquendocôngviệcởcácxưởngsảnxuất.Hầunhưkhôngcóvụrắcrốinàocầnchỉnhđốnmàtrướchếtngườitakhôngmưutoanlàmchonhànhậpkhẩuchấpnhậnnóđã.Lờikêugọilúcnàocũngnhắmvàotìnhcảm,vàkhinónhắmtớitôi,cósựgợiýlàtôihãyđểchuyệnđótrôiqua“vìquanhệcủachúngta”.
Dùsaotheođuổikhảnăngchọnlựanàycũnghợplý.Nếucóngườibáochobạnbiếtmộtsaisótvànếubạncóthểthuyếtphụcngườiđóchấpnhậnrằngtìnhtrạngđókhônggiảiquyếtđược,chuyệnđócũnghiệuquảnhưlàchỉnhđốnsaisótđấychứ?
Khiphảigiảiquyếtvấnđề,ngườiTâyphươngthườngmuốntrảlờinhữngcâuhỏingớngẩnnhư“Nguyênnhâncủavấnđềnàychínhxáclàgì?”và“Đâulànhữngkhảnănglựachọn?”
Đượcyêucầuchấpnhậnbồncầuhỏng,bâygiờquảbóngởbênsâncủatôi.Áplựcđặtlêntôi.Đượclễphépđềnghịrútlạiyêucầusửachữa,tôinhớtớinhữngnhàcungcấpđãsửdụngphươngphápnàychonhữngvấnđềchấtlượng.Trongmộtthếgiớivănminh,khingườitaxinbạnmộtânhuệ,kỳvọngđượchiểungầmlàbạnnênthôngcảmvàưngthuận.
“Đúngravấnđềlàgì?”Tôihỏi.Đólàloạicâuhỏinhằmtìmkiếmthôngtin.Nókhôngcóýbuộctộihaybấtcứsựámchỉquanhconào,nhưnghìnhnhưđólàđiểmkhởiđầusaivàkhôngđúnglúc.Tôikhôngđượcchuẩnbịchodiễntiếntiếptheo.
Giọngđiệucủabàquảnlýlễtânthayđổitrongnháymắt,vàlầnnàybànóitoạcmóngheo.
“Chuyệnnàyrấtlạ,ôngcónghĩthếkhông?”
“Cáigìlạ?”
“Làbồnvệsinhcủaônghỏng”.Bànhướngmàynhìntôi.
“Xinlỗi,tôikhônghiểu”.
“Nhưôngbiết,trongkháchsạnnàychúngtôicónhiềuphòng”.
“Rồisao?”
“Vàchỉcáicủaônghỏng”.
Bàquảnlýchờtôihiểulờiámchỉcủabà,vàtôidằnlòngđểkhỏitrợnmắt.
“Tôikhônglàmhỏngbồncầucủabà”,tôinói.
“Ồ,vậyhả?Ôngchắckhông?”
Bàtacóvẻtựmãn,vàtôirơivàothếtựvệ.
Chúngtôiđãlãngphígầnmộttiếngđồnghồ,vàbâygiờtôitựhỏi:Saochúngtôiđitớitìnhtrạngnày?Mộtlúctrướcđó,bàquảnlýxuấthiệntạiphòngtôi,mắtsángrỡvàlàmnhưthểbàsẵnsàngnhượngbộđểgiúpgiảiquyếtsựkhókhănnày.Mộtlúcsauđó,móngvuốtlóra,vàcóvẻnhưlúcnàytôisẽphảitrảtiềnchosựthiệthại.
DịchvụkháchhàngởTrungQuốcđãtiếnmộtbướcdài,nhưngmộtsốbảnnăngrấtkhóchết.CuộcCáchmạngVănhóađãghikhắcnhữngkỹnăngsốngcònnhấtđịnhtrongngườidân,trongđócósựtựvệđểkhỏimấtthểdiện.Cáchđốiphókhibịđedọalàđánhtrảmãnhliệtvàkhôngkhoannhượngchotớikhibênđedọarútlui.Nếungườinàocóthểgâybấtanchobạn,bạnphảilàmchohọtừbỏýđịnh-bằngmọigiá.ThểdiệnlàmộtkháiniệmquantrọngởkhắpchâuÁ,nhưngkhôngởlãnhthổnàotrongkhuvựcnàynóđượckếthợpvớitínhhiếuchiếnmạnhnhưvậy.
Khôngcógìkhácbiệtkhitấtcảchuyệnnàydiễnratrongmộtkháchsạnnămsao.ChúngtavẫncònởTrungQuốc,mộtđấtnướccótruyềnthốngvănhóalâuđời,mộtđấtnướcvừathoátkhỏimộtthờikỳrốiloạnchínhtrị.
Từnhữngkinhnghiệmkhác,tôibiếtrằngbiếncốnhỏnhấtởTrungQuốccũngcóthểpháttriểnthànhmộtsựlộnxộncùngcực,vàmộtlờixinlỗiđơn
thuầnkhôngtấtyếusẽđảongượctìnhhìnhhiệntại.Tôicầnđưatấtcảchúngtôitrởlạiđườnglốiđúngđắncàngnhanhcàngtốt,vàtỏdấuhiệuyếuđuốiquamộtlờixinlỗichắcchắnkhôngphảilàcáchđốiphóhữuhiệunhất.
“Đâycóphảilàmộtkháchsạnnămsaokhông?”Đólàmộtcâuhỏinhằmđưatôirakhỏitìnhthếkhókhăn.
“Dĩnhiênrồi”,bàquảnlýnóigiọnghàmý-“Vôlễquá!”
Cốtỏrahếtsứclễđộ,tôihỏiphảichăngbàquảnlýtinrằngmộtkháchsạnnămsaophảicóphòngngủvớiphòngvệsinhhoạtđộngtốt.Đólàmộtchúthợplý,sựhợplýkhôngthểdễdàngbịbácbỏhoặcxuyêntạc.Cólẽbàthấyýđịnhcủatôi,hoặccólẽbàhiểuquagiọngnóicủatôilàtôikhôngcómụcđíchgâyhạichobà.
Bàquảnlýlễtânlạiđổitháiđộmộtlầnnữa-mộtcáchthayđổiđườnglốihànhđộng-vàlầnnàybàgiốngmộtcôgáinhỏđangxintôithathứhơn.Bàxinlỗinhiềulầnvềlýdobồncầukhônghoạtđộng.Cáclýdonàylàngẫunhiênvàkhôngănnhậpgìvớinhau.Lýdoíthợplýnhấtlàphòngcủatôinằmởtầngtrêncaovàdođókhôngcóđủáplựcnướcchobồncầuhoạtđộng.
Vềcơbản,ngườitahoannghênhtôichọncáchgiảithíchnàotôithíchnhất,vàchuyệnđócũngkhôngkhácgìnhữngviệcxảyraởcácnhàmáy.
Khichấtlượngxấu,chúngtađượcnghehàngđốnglờitạlỗi,hằnghàsasốcáchthoáitháctráchnhiệm:Đólàlỗicủanhàcungcấp.Đólàtráchnhiệmcủacôngtychuyênchở.Đólàlỗicủamộttrongcáccôngnhân(“nhưngđừngbậntâmnóichuyệntrựctiếpvớiy,vìngườiđóđãbịsathảirồi”).
Bàikinhtạlỗichỉlàmộtbướcnữatrongquátrìnhgiảiquyếtvấnđề.Nókhôngcónghĩaphảiđượccoilàquantrọng,cũngnhưchỉtayvàotôikhôngcónghĩalàthậtsựđổlỗi.ỞTrungQuốc,giảiquyếtvấnđềđòihỏimộtmứcđộquanhco.Bạnphảihànhđộng,bạnphảicókiênnhẫnvàlòngtin,vàbạnphảiđểchonhữngngườitựnguyệngiảiquyếtvấnđềcócơhộitựmìnhthayđổiýkiến.
ThânchủngườiĐứccủatôithanphiềnlàcácnhàcungcấpcủaôngkhôngbaogiờhiểugiátrịcủaviệcđithẳngtớiđiểmchính.Họluônluônnóilòngvòng-khôngcósựnhanhnhẹntrongcáchhọgiảiquyếtbấtcứtìnhhuốngnào.
TrungQuốccóthểđanghiệnđạihóa,cóthểmộtngàynàođóhọsẽlãnhđạothếgiới(tấtnhiênlàtrongsựtrỗidậyhòabình),nhưngcáccơchếcănbảnđểthựchiệnhoànhảomọiviệcvẫncònlàmộttháchthức.Côngtynướcngoàinàotìmcáchhoànthànhbấtcứviệcgìởthịtrườngđangpháttriểnnàycũngphảihiểumứcđộmàsựlạchậuvănhóacòngâytrởngạichonềnkinhtếnướcnày.
Chúngtôiđãởgiaiđoạncuốivụbồncầu.Bàquảnlýlễtâncóvẻthấtvọng,vàvềphầnmìnhtôicũngnảnlòng.TrungQuốclànơichấtchứanhữngđiềuhứahẹnvàhốitiếc,vàtôicảmthấybuồn,khôngphảichobàquảnlýlễtânkhibàcốgắngsửachữamộtđoạnốngnước-vàthấtbại-màchomộtbộmáyrộnglớnhơnđãhỏng.Cuốicùng,khôngaitrongchúngtôibiếtcáibồncầuhưhỏngrasao.Khôngtìmramộtmanhmốinào,vàchúngtôisắpbỏrơivụnàymàkhôngcómộtkếhoạchnàotrướcmắt.
Khisắpđira,bàquảnlýhỏicóthểlàmgìkhácchotôikhông.Chắcbànghĩđâycóthểlàlúcmàkháchhàngsẽyêucầumộtđiềugìđó-nhưxemxéthạgiátiềnphòng.Tôibảobàrằngtôikhôngsao.Bàhỏitôicómuốnđổiphòngkhông.Vìchỉcònhaingàycuốituần,tôibảoviệcnàykhôngcầnthiết.Bàxinlỗivớivẻtuyệtvọngvàgiảithíchlàbàphảiđi.Đãkhuyalắmrồi,bànói.Tôibảolàtôihiểu.
Khibướcquacửaphòng,bàdừnglạivàlínhínóirằngcólẽngàymaimọichuyệnsẽtốthơn.Kháchsạncómộtkỹsưchuyênsửachữanhữngthứnhưbồncầu.Ôngtaphụtráchhệthốngốngnướccủacảkháchsạn.Ngườikỹsưnàylẽrađãđíchthântớiphòngtôiđểsửacáibồncầu,nếuđêmnayôngtakhôngnghỉphép.
Đólàgiaiđoạnchóttrongquátrìnhgiảiquyếtvấnđề.Vìnhữnglýdokhôngaihiểuđược,nóđãđigầntớichỗkếtthúchơn.Đólàlúcbầutrờimởrộngvàmặttrờichóirạng…Vàchânlýsẽgiảiphóngta!
Tạisaomộtmẩuthôngtincơbảnnhưvậychỉđếnsauquánhiềuầmĩthìđólàchuyệnmọingườithahồmàđoán.NhưngtoànbộquátrìnhgiảiquyếtvấnđềởTrungQuốctựthânnólàmộtbíẩn.
NềnkinhtếTrungQuốcđãlớnhơncủanhiềunướcpháttriểnrồi,nhưngđiềunàykhôngcónghĩalànềnvănhóacủahọtheokịptốcđộđó,vàaitớiTrungQuốcđểkinhdoanh-vàthậmchíđểlàmngoạigiao-cũngphảibiếtnơinàykhácbiệttớimứcđộnào.
11.VĂNHÓASẢNXUẤTHÀNGGIẢA-Minnằmdàitrênchiếctrườngkỷtrongvănphòng.Anhtachợpmắt,
trongkhikếbênlàmộtngườibạnđồngnghiệphútthuốctrongbóngtối.Thấytôivào,ngườibạnđávàogótgiàycủaA-Min,vàanhchoàngdậy.
“Mờingồi”,anhvừanóivừabậtđènsánglên.
Cómộtấmđunnướctrênmộtchiếcbànnhỏcạnhtrườngkỷ.A-Minvớitaymởđiện.Đủloạingườiđãđiquavănphòngnày-nhàcungcấp,kháchhàng,giađìnhvàbèbạn-vàhọthườnguốngtràởđây.
Ởkhuvựcnày,cácchủxưởngsảnxuấtrấtthíchmộtbộchénuốngtràlàmbằngsứtrắngtrơn,vàchénthìnhỏhơnnhữngvùngkhác.Chénchỉđủlớnđểuốngnhanhmộtngụmnhỏ.
Anhlấyramộthộptràvàthòmộtcáimuỗnggỗvào.“Thiếtquanâm”,anhnóitênthứtràđó.
Anhxúctràđổđầymộtcáibátnhỏmépcong.Rồianhrótnướcnóngvàovàđậynắplại,cẩnthậnđặtcáinắptheomộtthếnàođómàkhinghiêngnótrênchén,nướctràchảyratrongkhixáctràđượcgiữlại.
Róttràkiểunàylàmộtcôngviệckhéoléo;bảnthâncáibátthìmỏngvànướcthìnóngbỏng,vàchỉcóthểcầmởvànhmiệngbát.Đólàmộtthứđộngtácgiữcânbằng,chỉđượcthựchiệnbằngmộttay.
A-Minnhấccáibátlên,cầmcảbátvànắp,róttràliêntiếptớiluinhưlàngẫunhiêntrênnhữngcáichénnhỏchotớikhitấtcảchénđầytậnmiệng.
Mỗingườichúngtôiđượcmờimộtchéntrà.A-Minhúpsùmsụpmộthơi,cốýchừalạimộtítgiọttrongchén.Anhnghiêngcáichénđểtôithấynóchứacặnmịnnêncáinắpbátđãkhônglọcđược.
Saukhikhéoléohấtnhẹcặnvàokhaytrà,anhchotôicoilạicáichénđểtôithấynóđãsạch.Cũngcónhữngsựtinhtếhệtnhưbấtcứnghithứcxãhộinào.Cáchngườitaróttràhoặccầmchénnhưthếnàocóthểgiántiếpchobiếttầnglớpxãhội,địavịhoặctínhcáchcủamộtngười.
A-Minđẩykhaytràvềphíatôiđểtôicódịpphatrà.Tôiđãtớivănphòngcủaanhkháthường,đủđểbiếtkhôngphảiaicũngđượccơhộinày.Trà
trongbátcóthểdùnglại,nêntôichỉphảichâmlạinướcnóngvàrót.
Saukhinhấccáibátnhỏlênvàgiữmépbátbằngngóncáivàngónápút,tôiđặtngónúttayphảidướiđáybátđểcósứcnâng,tronglúcđặtngóntrỏnghiêngphíatrênđểgiữcáinắp.Vớitưthếbàntaynhưvậy-nhưmộtcáikẹpcứngnhắc-tôibắtđầurót,nhưngđãcómộtvấnđề.Cáinắpđặtsaigóc,vàxáctràbắtđầutrànra.Tôiđãmấtcơhội.Nướcnóngtrànrahaibên,vàtôibuôngcáibátvàokhaytrà.
A-Minkhôngbìnhluận,vàtôicoisựimlặngcủaanhcónghĩalàanhđãdựđoánđượckếtquả.Anhtiếptụcquytrìnhphatrànhiềulầnnữa,chotớikhimỗingườiuốngđượcsáuchéntrànhỏ.
ViệcphatràphổbiếnởTrungQuốcđếnnỗimộtsốnhàsửhọcthựcsựtinrằngMarcoPolochưabaogiờtớiTrungQuốcvìôngkhôngnóigìtớitậpquánuốngtràđángchúýnày.Tronghồikýcủamình,Polobànluậnnhiềuvềsựphổbiếncủarượuởkhắpnướcnày,nhưngôngquênthứthứcuốngphổbiếnhơnnhiềunhưngchưađượcdunhậpvàochâuÂukia.
TronghồikýcủaMarcoPolocòncónhữngvấnđềkhácnữa.ÔngđểthìgiờnóirằngngườiHoaăncơm,nhưngôngquênnóicáchhọănbằngđũa.ÔngmiêutảsựduyêndángcủaphụnữTrungHoa,nhưngkhôngnóigìtớitụcbóchân.ÔngnóirằngđãtớiTrungQuốctừhướngbắc,thếmàôngkhôngghinhậngìvềVạnLýTrườngThành.
MarcoPolokhôngchỉnóimìnhđãtớiViễnĐôngmàcònphụcvụĐạiHãn.Theohồiký,ôngđãđượcphongchứcthịtrưởngDươngChâu,lúcđólàmộtxứănchơiởTrungQuốcnhưLasVegashiệnnayởHoaKỳ.NhưngdùsửliệuchínhthứccủaTrungQuốcghinhậnnhữngngườiÝkháctớithămTrungQuốctrongthờikỳđó,khôngcólờinàođềcậptớiMarcoPolo.
VàôngcũngkhôngsửdụngmộtđịadanhTrungQuốcnào.Thayvàođó,ôngsửdụngđịadanhẢRậpvàBaTư.MườibảynămthìhơilâuhơnthờigiantôiđãsốngởTrungQuốcmộtchút,vàtôibiếtnhiềungườinướcngoàikhácchắcchắnđãbámrễởnướcnàylâunhưvậy.
NgaycảnhữngngườibịthiệtthòivìkhônghọcđượctiếngQuanThoạicũngcốgắnglượmlặtmộtsốlớnthứtiếngnàytrongthờigianởđây.SaoMarcoPololạikhôngthểhọcđượcmộtít?Ngượclại,ôngkhôngbaogiờbậntâmnóitớithứchữHánlạmắtmàôngcóthểthấykhắpnơi.
MarcoPolođãphóngđại,đãbịachuyệnkhótin.Ôngnóimộtthànhphố
TrungQuốcnọcó12.000câycầu,trongkhimộtnhàquansátkháccũngduhànhsuốtthờigianđónóichỉcó360côngtrìnhxâydựngnhưvậy.ÔngnóirằngngườiHoathíchănnhữngquảlênặng10cânAnh[5]vàngườidânHàngChâusốngtrongnhữngtòanhàcaotừtámtớimườitầngtrongkhichắcchắnlàhọởtrongnhữngngôinhàchưatớimộtnửachiềucaođó.
Thậtra,MarcoPolocótớiTrungQuốchaykhông,khôngquantrọng.Ảnhhưởngcủaôngđốivớilịchsửlàcảmhứngđốivớinhữngthếhệcácnhàthámhiểm.NgườitanóiChristopherColumbus,trongcuộchànhtrìnhcủamình,đãmangtheohồikýcủaMarcoPolođểtìmđườngtớiphươngĐông,vàkếtquảcủamộtcuộcthámhiểmnhưvậyđãchochúngtađượccảBắcvàNamMỹ.
KháiniệmViễnĐôngnhưmộtnơixalạkhôngcầnđượcphóngđại,vàcólẽvấnđềthậtsựtronghồikýcủaMarcoPolokhôngphảilàtínhphóngđạicủanó,màlàmụctiêunókhôngđạtđược.Nhưnhiềungườiđãnói,khôngphảitầmvócmàlàmộtsốyếutốvănhóacủaTrungQuốclàmngườitasaymê,vàtôiquantâmnhấtnhữngyếutốcótácđộngtớiviệckinhdoanh.
o0o
BấtchấpnhữngkhókhănvềchấtlượngcủachúngtôiởKingChemical,Bernieđãkýkếtđượcvớinhữngkháchhàngmớilớnhơn,vàkhốilượnghànghóatiếptụctăng.
Chotớilúcđó,ShopCorplàkháchhànglớnnhấtvàthủcựunhấtcủaJohnsonCarter,vàkhôngmộtquyếtđịnhnàovềđơnđặthàngđượcthựchiệntrướckhimộtủybanlớnđượctriệutập.Khikháchhàngnàygởinhữngthôngbáoquaemail,cókhôngdướimộtchụcngườicùngđượcnhậnnộidungnày,vàbảnđặcđiểmkỹthuậtcủahọđượctrìnhbàyrấttỉmỉvàcầncóchữkýcủachínhBernie.Khôngcóthứgìđượcthayđổimàkhôngđượcchấpthuậntrướcbằngvănbản,ngaycảsựthayđổinhỏnhấtcủanhãnhàng.
Tỉbiếtđiềunày,nhưngcứquyếtđịnhthayđổihìnhvẽnhãn.Khôngchoaibiết,KingChemicalthunhỏcỡnhãnđểdễdánlênchaihơn.Đókhôngphảilàsựkhácbiệtlớnlaogìlắm,nhưngnósailệchvớikíchthướcmàShopCorpđãchỉrõtrênbảnđặcđiểmkỹthuật.
Khipháthiệnthayđổi,dùnhỏnhặt,chúngtôiphảithôngbáochoShopCorp.TôibảoTỉrằngtôiphảibáochocôngty.
“Đừngchohọbiết.Họkhôngđểýđâu”,Tỉnói.“Hầunhưchínhôngcũngkhôngđểýmà”.
ỞTrungQuốc,mưumôsảnxuấtbịbắtquảtangkhônghềbịtrừngphạt.Hậuquảthôngthườnglàbuộclầnsauphảisảnxuấtsảnphẩmhợpquycách.Xuirủilắmthìnhàsảnxuấtcũngchỉbịyêucầuthựchiệnlạiđơnhàng.
ỞHoaKỳ,tìnhhìnhhơikhác.Nếukháchhàngbiếtrằngchúngtacốýcoithườnghọ,họcóthểxemđólàlạmdụngtínnhiệm.JohnsonCartercóthểchorằngmìnhvôtội,nhưngnhàbuônlẻítquantâmtớinhữngkhókhăncủachúngtôiởTrungQuốc.
Bernieđãgiànhđượchợpđồngbằngcáchnóirằngchúngtôilàgiảipháp“khôngrắcrối”,vàđểgiànhđượchợpđồng,ôngngụýlàchúngtôiđãliêndoanhvớiKingChemical.Làmvậylàđểnângcaomứcđộtintưởngtronghoạtđộng,vàdođóchúngtôikhôngcócáchnàobảocácnhàbuônlẻrằng:“Nhàmáylạilàmhạichúngtôi,xinlỗi”.
Nhàmáynàykhôngbaogiờnóiranhữngsựthayđổiđơnphươngmàhọđãthựchiện,vàthếmà,lạthay,họlạitrảlờinhữngcâuhỏicụthể.
Nếuđượchỏisảnphẩmcóthayđổikhông,thườnghọkhôngtrảlờibằngcáchxácnhận.Nhưngnếuđượchỏicụthểlàkíchcỡnhãnhàngcóbịthayđổikhông,họnhìnnhậnlàcó.ChỉsaukhitôiđoánrằngnhãnđãbịđổinhỏhơnvàhỏithìTỉmớibảorằngcó,nhãnđãnhỏhơn.Sựkhókhănđốivớihệthốngnàylàchúngtaphảibiếthỏicâuhỏinàođểnhậnđượccâutrảlờicóýnghĩa.
NgườitiêudùngMỹđãquenviệcnhậnđúngcáihọđãđặthàng.NhàsảnxuấtTrungQuốccómộttriếtlýhơikhácvềquanhệvớikháchhàng.Họtinrằngnguyệnvọngchínhxáccủakháchhàngchỉquantrọngtronggiớihạncầnthiếtđểchiếmđượcđơnđặthàngđầutiên.Ngoàigiớihạnđó,họhìnhdung,cáimànhànhậpkhẩukhôngbiếtkhôngcóhạigì.
NgườitiếpxúcchínhvớitôiởShopCorp,Janet,nhấtquyếtlàsảnphẩmphảiphùhợpvớicảbảnđặcđiểmkỹthuậtlẫnbộmẫusảnphẩm.Nhữngngườiphụtráchmuahàngtạicácnhàbuônlẻlớnđềucólòngtựtrọngcỡlớn.Dùchỉkiếmđượcđồnglươngkhiêmtốn,họhiểunhữngquyếtđịnhcủahọcótácđộngtrựctiếptớitươnglaikinhtếcủanhànhậpkhẩunhưthếnào.Nếumộtngườimuanghingờchúngtacoicôtalàngườingu,côtasẽchấmdứtquanhệkinhdoanhvàchọnmộtngườibánkhác.
JohnsonCarterrấtthậntrọng,longhĩcáchlàmkháchhàngvuilòng,nhưngKingChemicalkhôngsửdụngcáchtiếpcậntươngtựvớikháchhàngcủahọ.Đúnglàmâuthuẫn,cuốicùngchúngtôibuộcphảikhẩncầuđểsảnphẩmđượcsảnxuấthợpcách.Chúngtôiphảivannàiđểnhàmáyđừngđơnphươngthayđổicácđặcđiểmkỹthuật.KingChemicalcảmthấycóquyềnchínhđángbiếncảisảnphẩmmàkhôngthôngbáochochúngtôi-vàphạmvivàquyềntựdohọtựbanchomìnhcứdầndầntănglên.
Vàsắctháicủamốiquanhệcũngthayđổi.VàokhoảngthờigianchúngtôithuthậpthôngtinchoShopCorp,mỗikhichúngtôigởiđơnđặthàngmớitớixưởng,câutrảlờilàxưởngsẽxemxétyêucầucủachúngtôi.CácnhàmáyTrungQuốcđãđảongượckháiniệmdịchvụkháchhàng.
HệtưtưởngKhổnggiáocoimọiquanhệnhânquầncũngphùhợpvớitrậttựthiênnhiên.Nhưngườichacóđịavịtrêncontrai,hoàngđếcũngđứngtrênthầndân.ỞTrungQuốc,quanhệgiữanhữngcánhânvớinhaukhôngđặttrêncơsởbìnhđẳng,vàtrongkhuvựcchếxuất,càngngàyngườitacàngcảmthấylàtheotrậttựthiênnhiên,xưởngsảnxuấtđứngtrênvàkháchhàngđứngđâuđóởdưới.
Thờixưa,sứthầnnướcngoàitớiTrungQuốctriềucốnghoàngđế.Đổilạisựthầnphụccủahọ,hoàngđếchohọmộtsốtặngphẩmmangvề.KingChemicalcàngngàycàngnhìnxuốngJohnsonCartertheocáchtươngtự.Tiềntrảcủanhànhậpkhẩugiốngnhưcốngphẩm,vàchúngtôinhậnlạitặngphẩmdướihìnhthứcdầugộivàsữatắm.
Nhàmáynàyhiểukháiniệmlàmvuilòngkháchhàngkhihọmớikhởinghiệp,hoặckhihọcạnhtranhvấtvả.Nhưngđóchỉlàsựkhiêmtốngiảvờ,mộtphầncủanghệthuậtdàncảnh,mộtcáchcâukhách.Mộtkhinhàsảnxuấtđạtđượcmộtmứcđộthànhcôngnàođó,họtựcoimìnhtrongvaitròhoàngđế,trongkhihạnhànhậpkhẩuxuốngvaitròcủamộtkẻxinxỏkhônghơnkhôngkém.
o0o
Tỉvàtôiđứngtrongkhohàng.Ởmộtphíatòanhàdàicómộtsốsảnphẩmlàmgiảcủacôngty,nhữngthươnghiệugiảmàhọsảnxuấtvàbánchothịtrườngnộiđịa.
MộttrongnhữngsảnphẩmcủahọcótênOlanvàcómộtbiểutrưngnháitheonhãnhiệunổitiếngOlay.Mộtsảnphẩmkháctrongkho,Risoft,trông
giốngsảnphẩmtênRejoicecủaProcter&Gamble,vàbaobìcủanótrônggầnnhưyhệtvớinhãnhiệunướcngoài,vốnbánrấtchạyởHoaNam.XưởngcòncómộtkiểuhànggiảloạisữatắmbánchạynhấthiệuZestcủaP&G.Baobìtrôngyhệt,trừviệcsảnphẩmcủaxưởngđượcđặttênlàBest.
Cóvẻnhưởthờiđiểmnàyhaicôngtyđãđitớimộtsựhiểubiếtlẫnnhau,vàtôinhâncơhộinàyđểxácđịnhrằngchúngtôiđãđểnhữngtròmèovờnchuộtvềchấtlượngởlạiphíasau.TôihỏiTỉcóthểhứarằngchúngtôisẽkhôngcònbịbấtngờvớichấtlượngnữakhông.
“Tạisaocácôngkhôngtinchúngtôi?”Tỉhỏi,cóvẻthấtvọngvàbịxúcphạm.Tôimuốnnóiramộtítlýdo,nhưngchịtađổiđềtài,hỏitôiởChicagocólạnhkhông.
ShopCorpcómộtkhonhậnhàngkhôngxathànhphốđó,vàtôinghĩđólàmộtcâuhỏikỳquái.
“Có”,tôinói,“Chicagolạnh”.
“Cótuyếtchứ?”Tỉhỏi.
“Mùađôngnhấtđịnhlàcótuyết”.
NgườiHoaởmiềnnamđôikhihỏivềtuyết,vìhọchưabaogiờthấychúttuyếtnào,nhưnghìnhnhưđâykhôngphảilàsựtòmòchungchungvềthờitiết.NhữngcâuhỏivềtuyếtởChicagothựcracóýnghĩagì?ShopCorpđặttrụsởgầnChicago.CóthểTỉđangdựtrùđiHoaKỳchăng?
Việcđềcậptớituyết,saunàytôisẽhiểu,làmộtlờinóibónggió,mộtmạchchuyệnnhỏ,mộtgợiývềcáimàđánglẽtôiđãphảichúýcẩnthận-vàcólẽlàcáimàtôiđãcóthểhỏinhữngcâucụthể.
Mùađôngđãtới,khôngchỉởChicago,màởcảHoaNam.
Mộtbuổitốiởnhà,tôitớimộtbậucửasổnơitôiđãđểmộtsốsảnphẩmJohnsonCarter.Tôilấymộtchaidầugộivànhậnthấychếphẩmnàyhìnhnhưđãđóngbăng.Nhiệtđộbênngoàilạnh,nhưngđâuđãtớimứcđóngbăng!
Tôilắccáichai,vàdầugộitràorakhỏimiệngchai.Tôinhậnthấynóđậmđặckỳlạ.Hìnhnhưthờitiếtlạnhđãbiếnchếphẩmnàythànhthạch.
“Thạch?Ôngmuốnnóigì?”Berniehỏi.
Tôichoôngbiếtrằngchếphẩmnàycóphảnứngkỳlạ,vàviệcđócóliênquanvớithờitiếtlạnh.Theothóiquen,Bernievồlấynhữngtinxấu,nhưngtinnàythìquálắm.Thayvìgiảiquyếtnó,ôngngănchặnnhữnglờigiảithíchcủatôi.Tôilạicốbảoôngmộtlầnnữarằngthờitiếtlạnhđãlàmchodầugộisềnsệt,quánhđặcnhưđôngsương.
“Đôngsươnglàcáigì!”Ônghét.
Đểrõrànghơn,tôigởichoôngmộtđoạnvideochothấymộtchaidầugộinằmnghiêng.Chếphẩmnàykhôngchảyramàphảiđượcnặnra.Nóratừngcục-phọp,phọp,phọp-khônggiốngdầugộichútnàocả.MẫuhàngnàylấytừchuyếnhàngđãtớiShopCorp.
ỞNewYorkngườitahoảnghốt,vàBernieyêucầuđượcbiếtđãxảyrachuyệngì.Nhàmáykhôngcungcấpbấtcứchitiếtnàovềchếphẩmnày,cólẽvìsợchúngtôisẽkhámphámộtđiềugìđócònđánglohơn.Berniekhôngchỉyêucầuxácđịnhbảngkêthànhphầncấutạomàcảbảngphântíchchitiếthơn.Ôngđãcócácyếutốnàytừmộtnhàcungcấptrước,nhưngKingChemicalkhôngcungcấpdữliệu.
Nónglòngmuốnbiếtnhiềuhơnvềchếphẩmnày,Bernieyêucầutôiliênhệvớibấtkỳaicóthểgiúpđỡ.Mấythángtrước,tôiđãgặpmộtnhàsảnxuấtkháctạimộtcuộctriểnlãmthươngmại.Chúngtôichỉnóichuyệnsơsàivớinhauvềkhảnăngchọnhọlàmmộtnhàcungcấp,nhưngkhixưởngsảnxuấtnàyđưaragiáquácao,cuộcthươnglượngđãchấmdứt.
Tìmramộtnhàsảnxuấtcạnhtranhcóthểcungcấpnhữngchitiếtcóýnghĩalàmộtcáchtránhmộtnhàcungcấpgiấunhẹmthôngtin.Cácnhàmáyrấtkínmiệng,trừkhihọdùngbímậtthươngmạilàmmồinhử.Nhữngnhàmáynàokhôngthểcạnhtranhvềgiáđặcbiệtsẵnsàngchỉdẫnnhữngthôngtinnộibộnhưvậy.ỞTrungQuốc,nơinhiềungườichegiấusựthật,bảnthântínhthậtthàlàmộtmónhànggiátrị.
Nhàsảnxuấtđóđồngýgặptôitạinhàtôi,vàtôichoôngtaxemmộtchaidầugội-mộtchaicómàuvàngkim.Ôngđểmộtítchếphẩmtronglòngbàntay,vàgõngóntaytrỏlên.Ôngchotôithấyngóntayôngnảytrênbềmặtvàkhôngdínhdầugộinhưthếnào.Ônggiảithíchđólàdấuhiệucủamộtsảnphẩmtồi.TồihơndầugộibánởTrungQuốcnhiều,ôngnói.
“Chắcchắnôngkhôngbánđượcởđây”.
“Khôngbánđược?”
“Dĩnhiênlàkhông.TrungQuốccónhữngtiêuchuẩn.Loạidầugộinàychỉđểxuấtkhẩu”.ÔngngạcnhiênlàchúngtôixuấtkhẩuloạisảnphẩmnàytớiHoaKỳ.“TôiđãđoánlàcáinàyhẳnphảidànhchomộtthịtrườngnàođónhưBoliviachứ”,ôngnói.
Nghekhôngkhíchlệlắm.Rồiôngnhìnthờihạnindướiđáychai.Sảnphẩmcủachúngtôicóhạnsửdụngnămnăm.TrungQuốcgiớihạnthờigiannằmtrênkệcủasảnphẩmchỉbanăm.
Berniekhôngthíchnhữnggìtôikểchoôngnghe.“ÔngtanóiBolivialànghĩalýgì?”Ônghỏi.Ôngcũngnghĩđólàmộtlờibìnhphẩmlạ.
Bắtbuộcphảicóbảngkêthànhphầncấutạo,ôngnói.Vớitưcáchkháchhàng,chúngtôicóquyềnđó,nhưngnhàmáykhôngchịunhảthôngtinra.Tôiđãcốyêucầuquyếtliệt,nhưngnhàmáygợiýchúngtôiđãcóbảngkêthànhphầncấutạorồi,vàthếlàđủ.Tỉnóichịtakhôngcóbổnphậncungcấpbảngphântích.Cácchitiếtđólàbímậtthươngmạicủachịta,Tỉquảquyết.
Bernietứcnhưđiên.“Dòngsảnphẩmnàylàtừlôhàngmẫucủatôi.Bímậtthươngmạicáigì?Đólàsảnphẩmcủatôi!”
NhàmáykhăngkhăngrằngđúnglàhọđãsaochépdòngsảnphẩmnguyênthủycủaJohnsonCarter,nhưngphươngphápthựchiệnlàsởhữuđộcquyền.Nóicáchkhác,chếphẩmthuộcquyềncủaJohnsonCarter,nhưnghọkhôngthểchochúngtôibiếttrongđócógì.ChuyệnnàychỉcóthểxảyraởTrungQuốc;xưởngsảnxuấtđòiquyềnsởhữutrítuệđốivớiphươngphápsaochépcủahọ.
o0o
TrongtấtcảnhữngvậttạotáccủaTrungQuốcmàtôiđãđượcđọcvàthấytrongcácviệnbảotàng,tôithíchnhấtmộtmónngọcbíchởViệnBảotàngQuốcgiaởĐàiBắc,nơitàngtrữchâubáucủacáchoàngđếTrungQuốc.Nhưnhiềucổvậtkhác,cáilàmngườitasaymêlàgiaithoạiđitheonónhiềuhơnlàbảnthâncổvật.
HoàngđếCànLongtriềuThanh,ngườitrịvìlâudàitrongthếkỷXVIII,mộthômngắmnghíabộsưutậpcủamìnhvàchúýtớimộtmónđặcbiệt.ĐólàmộtchiếcchénngọcbíchnhỏđượccholàchếtáctrongđờiMinh,triều
đạikéodàitừthếkỷXIVtớithếkỷXVII.Dùôngthíchchiếcchénnày,cóđiềugìđólàmôngnghingờnguồngốccủanó.
Ôngchogọimộttrongnhữngnghệsĩnổitiếngnhấttớiđểbiếtýkiếnchuyênmôn.Ngườinàycũnglànhàgiámtuyểnnghệphẩmcủavua;ôngtanhìnmónđồvànóirằngcótinvuivàcótinbuồn.TinbuồnlàdùchiếcchénđượcchếtáctheokiểuMinh,thậtranólàđồgiả.Tinvuilàôngcóthểnhậndạngngườichếtácmónđồ.Đóchínhlàôngnộicủaôngta.
Ôngnộicủanhàgiámtuyểnlàngườisaochépkỳtài.ÔngkhôngchỉbiếtcáchchếtácchiếcchéntheokiểuMinh,màôngcònbiếtlàmsaođểnóthậtsựcóvẻcổkính.
Biếtchiếcchénlàđồgiảnhưnghoàngđếkhôngbựcbộichútnào.Hoàntoànngượclại,ôngthánphụcvàtánthưởng.Ôngcũngkhenngợingườiđãlàmđượcmộtviệckhéoléonhưvậy.Rấtnhiềungườibắtchước,nhưngítcómónnàođượcnhưmónnày.Hoàngđếthanphiềnlànhữngngườiđónônnónglàmchoxongviệcnênkhôngđạttớituyệtkỹ.
Thậtkhótưởngtượngngườiđứngđầumộtnướcnhìnmộtvậtmôphỏngvàcónhữnglờikhenngợihàophóngnhưvậy,nhưngCànLongđãlàmthế.Thậmchíhoàngđếcònbảolàmriêngmộtcáihộpchochiếcchénngọc,màôngcoilàmẫumựccủađồgiả,vàôngkhắclênhộpmộtthứchuyênluậnvềnghệthuậtlàmhànggiả.
NhữngnhàlãnhđạodoanhnghiệpvànhàchínhtrịMỹđãthúcđẩyviệctăngcườngbảovệsởhữutrítuệởTrungQuốcđãkhônghiểuđượcnguồngốcvănhóacủahoạtđộnglàmhànggiả.Sảnphẩmlàmgiảkhôngchỉđượcthathứởnướcnày-nócònđượctônsùng.
NhữngbộsưutậpnghệphẩmTrungQuốcđầyđồgiả,vàtấtcảdanhmụcdocácnhàbánđấugiáhàngđầuthếgiới-Christie’s,Sotheby’svàBonhams-đềubaohàmmộtlờicảnhcáomạnhmẽchobiếtrằngđồngụytạorấtphổbiếnvàphẩmchấtcaođếnnỗihọkhôngthểnóimộtđiềugìchắcchắnvềtínhxácthựccủabấtcứmónđồnàomàhọđưarabán.
PhạmviảnhhưởngcủavănhóalàmgiảcủaTrungQuốcrấtsâurộng,vàchứngcứcủaviệcnàycũngcóthểthấytrongkhốilượnglớntiềngiảlưuhànhkhắpHoaNam.Trongmọithứđồgiả,cómộtthịtrườnggiácao,mộtthịtrườnggiáthấp,vànhiềucấpởgiữa,nhưngnhữngtờgiấybạcgiảlưuhànhkhắpnơinàyrấtgiốngtiềnthật.
Mộtbuổisáng,khixuốngxetắc-xi,tôivôtìnhđưachotàixếmộttờ50nhândântệgiảmàtôiđãbịđánhtráomộtlúcnàotrướcđó.Tàixếnhoàingườirađểlấytờgiấybạc,sờnótrongmộtkhoảnhkhắcngắnngủi,vàtrongkhicánhtayvẫncònvươnthẳng,rahiệuchotôilấylại.Thậmchíkhôngnhìntớinónhưnganhđãcóthểnóiđólàtiềngiả.
HoạtđộnglàmgiảởTrungQuốcphổbiếnđếnnỗingườidânbìnhthườngcũngphảibiếtcáchxácđịnhmộtmónhànggiả.Ởxưởngsảnxuất,khảnăngnàythậmchícótínhcốttử.Ngaycảnhữngnhàcôngnghiệpkhôngthamgialàmhànggiảcũngphảibiếtxácđịnhhànggiảdođốithủcạnhtranhhoặcnhàcungcấpcholưuhành.
Nếumộtnhàsảnxuấtkhôngbiếtcáchxácđịnhhànggiả,cókhảnănghọmuanguyênliệukémphẩmchất.CạnhtranhởTrungQuốcrấtgaygắt,vànhàsảnxuấtxácđịnhhànggiảgiỏinhấtlàngườicókhảnăngtồntạinhất.
Tronghoàncảnhnào,khảnăngsảnxuấthànggiảcũngtươngquanvớitốcđộ.MộtnhànhậpkhẩuthanphiềnvớitôivềchuyệnônggởimộtnguyênmẫutớimộtnhàcungcấpTrungQuốc,rồitrướckhihànghóatớibằngtàu,mộtnhàbuônđãxuấthiệntạivănphòngcủaôngvớihàngmẫuđượcgởibằngchuyểnphátnhanhrasao.Trongtrườnghợpnày,ôngnghĩđókhôngphảidonhàmáylàmhàngchoông,nhưngmộtđốithủcạnhtranhđãnắmđượcmẫuhàngvàsaochépnótrongmộtthờigiankỷlục.
TốcđộtronghoạtđộngsảnxuấtởTrungQuốclàmộtthanhgươmhailưỡi.Nhànhậpkhẩucóthểtrôngcậyvàomộtnhàsảnxuấtđểcóhàngmẫuvàđưanóvàosảnxuấtcựcnhanh,nhưngrồinhữngkẻlàmhànggiảcũngnhanhkhôngkém-vàcựckỳkhéoléo.
Hoạtđộnglàmgiả,nhưthườngđượchiểunhất,baohàmviệcmộtnhàsảnxuấtđặtmộtthươnghiệuvàomộtsảnphẩmmàhọkhôngđượcủyquyềnsảnxuấtchocôngtysởhữuthươnghiệuđó.Mộthìnhthứckhácliênquantớiviệcsảnxuấtmộtsảnphẩmcóthươnghiệucủamộtnhàsảnxuấthợppháp,rồihoạtđộngngoàigiờđểsảnxuấthànghóathặngdưtrongcáigọilàhoạtđộngcaba.Trongmộtsốtrườnghợpnày,nhàsảnxuấtlàmramộtdạngsảnphẩmkémchấtlượngkhiếnngườisởhữuthươnghiệukhôngchỉthiệthạivìmấtdoanhsốmàcònchịurủirobịgiảmuytíncủathươnghiệutrênthịtrường.
Trongnhữngtrườnghợptệhạinhất-xảoquyệtnhất,vàcólẽlànhữnghìnhthứclàmhànggiảthườngthấynhất-cácnhàmáylấymộtsảnphẩm
nguyênthủytừmộtkháchhàngrồisángchếlạisảnphẩmđóđểtrôngnógiốnghàngthật,nhưngthậtralàăncắpkiểumẫu.
JohnsonCartergiốngnhưvịhoàngđếkhôngxácđịnhđượcmìnhsởhữumónđồthậthaymộtmónđồgiả,ngoạitrừmộtđiềulàtrongtrườnghợpcủachúngtôi,chúngtôikhôngcóngườigiámtuyểnvàchúngtôikhôngvuisướnggìvớichuyệnphôbàytàinăngdínhlíuvớiviệclàmgiảsảnphẩmcủamình.
o0o
Chuyênviênhóahọccủaxưởngsảnxuấtthuộcloạingườidễchịuvớitháiđộthậntrọngcủanhàkhoahọc.Ôngtanóinăngdịudàngvàhướngnội,mangcặpkínhdàyhơixiênxẹotrêngươngmặtvuông.
Tôiđãcódịphỏithẳngôngtalàcóbiếtchuyệngìkhôngổnvớichếphẩmcủachúngtôihaykhông.Hơingượngngùng,ôngnóirằngbiết,vàôngđãtiếtlộvềmộthóachấtđãbịthiếuhụttrongcôngthức.
ỞTrungQuốc,cómộtkhuynhhướnggọinhiềuloạihóachấtbằngmộtconsố.Ôngđãdùngmộtsốbachữsốđểchotôibiếtthànhtốđó,vàngụýrằngchúngtôicóthểsẽổnthỏanếuphảnứngsaođóđểđượcthêmthànhtốnàyvào.Dùôngchỉnóimơhồ,vẫncónhiềuthôngtinhơnlàTỉcungcấp,vàtôinghĩôngthậntrọngvìlongạichoviệclàmcủamình.
Côngnhânnhàmáychỉtraođổitinđồn,vàhiếmkhicómộtngườiduynhấttrongbấtcứnhàmáynàokhuirabímậtvềnhữngmánhkhóenàođó.MộttrongnhữngthuathiệtcủangườiMỹkhiđưahoạtđộngsảnxuấtranướcngoàilàkhôngcókhảnăngchonhữngngườilaođộngbìnhthườngbáocáonhữngvấnđềantoànsảnphẩmtiêudùng.VớihầuhếtngườilaođộngởTrungQuốc,ngườitiêudùngMỹlàmộtthựcthểtrừutượng;vàchodùaiđóởmộtnhàmáynàođósẵnlòngbáocáo,thìngườicôngnhânấysẽđiđâu?Khôngcóchỗnàođểbáotinnặcdanh,vàphươngtiệnthôngtinbịchínhquyềntrungươngkiểmsoát.
Năm2007,khingườitapháthiệnmộtsốnhàcungcấpđồchơisửdụngsơncóchìđộchại,hẳnphảicóhàngtrămcôngnhânbiếtchuyệnđó.Ngoàiôngchủlàngườichophépdùngsơn,hẳnphảicóquảnlýmuasắmcũngnhưnhânviêntiếpnhận.Rồicòncóhàngtrămnhânviênsảnxuất.
Ngườitathíchdùngsơncóchìmộtphầnvìnókhônhanhhơn.Cóthểlàaiđóđãđểýthấyhoặcítnhấtngườinàođóđãnghevềchấtthaythếnày.Dù
cácnhàmáykhéogiữbímậtvớingườimuanướcngoài,ngaytrongnộibộhọcũngcólờiđồnđoán.Ngồilêđôimáchlàmộthìnhthứcgiảitrívàmộtdấuhiệutồntại.
ỞTrungQuốc,ngườitốgiáckhôngđượccoinhưanhhùngmànhưkẻphábĩnhxãhội.Thườngthìngườitốgiácbịcholàmưucầulợiíchcánhânvàpháhoạiquyềnlợitậpthể.Khổnghọcchủtrươnguyquyềnphảiđượctôntrọng,vàdođó,hiểnnhiênlànhàsảnxuấtđượcsuyđoánlàvôtộikhicósựnghingờ.Hoạtđộngchếxuấtlàlợiíchquốcgia,cóthểnóiđólàlợiíchquantrọngnhấtcủaĐảngCộngsảncầmquyền.Dùchoxưởngsảnxuấtthậtsựlàmgìsaitrái,ngườitốgiáccũngtựnhiêntrởthànhkẻthùcủanhànước.
Đốivớinhữngnhànhậpkhẩutranhđấuchomứcchấtlượngcaohơnvàtiêuchuẩnminhbạch,yếutốxúcphạmnhấttrongsựthaythếnguyênliệuvàsảnxuấthànggiảlàviệcrốtcuộcxưởngsảnxuấtđổlỗichonạnnhâncủahọ.KhiKingChemicalbịbắtgặpgiaomộtsảnphẩmkémchấtlượng,sựphảnbáccủahọgiốngnhưxátmuốivàovếtthương.“Vớigiácácôngđangtrả”,Tỉnói,“cácôngmongđợicáigì?”
Lờibiệnhộđócóchínhđángkhông?Saukhiđồngýsảnxuấtmộtsảnphẩmtheogiáđãđịnh,nhàmáycótráchnhiệmsảnxuấtđãthaotúngchấtlượngđểrốtcuộckháchhàngnhậnmộtthứgiátrịthấphơncáihọđãthươnglượng.NhữngngườibênhvựcchogiớisảnxuấtTrungQuốcngụýlàcácnhàmáynàykhôngthểlàmkháchơn.Biênđộlợinhuậnhẹp,vàhọkhôngthểkiếmlờinhưtrướcđây.
Kiểulậpluậnđócóvẻhợplý,vàngườiMỹnàochấpnhậnchocácnhàsảnxuấtTrungQuốclậpluậnkiểuđólạikhôngbaogiờthathứhànhvivôđạođứctươngtựởxứsởcủahọ.ỞHoaKỳ,khimộttêncướpcóvũtrangbịbắtvàxétxử,điềucuốicùngmàmộtthẩmphánmuốnnghelàtìnhtrạngtúngbấncủahắn.Nghèokhôngphảilàlýdo.
Vàdùsaođinữa,làmsaolạicóthểđượcviệnlýdohoàncảnhkhókhănkhiTrungQuốcđangpháttriểnnhanhnhưvậy?TrungQuốckhôngthểnàonghèonhư30nămtrước,hoặcthậmchínhư10nămtrước.Điềuđólạicàngđúngvớimiềnnamlànơicónhiềucôngtychếxuấtđếnthế.TrungQuốcđangtrảiquasựtăngtrưởngkinhtếlớnnhấttronglịchsửthếgiới,vàphầnlớnsựkiệnnàydiễnratrongkhuvựcchếxuất,bảnthânnótăngtrưởngnhanhhơntoànbộnềnkinhtếTrungQuốcnhiều.
Nếucómộtmốiquanhệgiữasựgiàucóvàđạođức,nhiềukhảnăngđólà
tỷlệnghịch.KhiphépmàuchếxuấtcủaTrungQuốcvừacấtcánh,ítcóvấnđềchấtlượnghơn.Nhữngnhàsảnxuấtrấtcầnkháchhàngnênkhôngdámliềulĩnhlàmmấtlòngnhữngmốihàngmớiquantrọng,nhữngngườichưalệthuộcvàohọvàcóthểdễdàngđưacôngviệclàmănđinơikhác.Chỉkhicácnhàsảnxuấtnàyđạtđượcmộtmứcđộthànhcôngvàđãcótiềntrongngânhàngthìhọmớithựcsựtậndụngcơhộithaotúngchấtlượng.
Chấtlượnggiảmđềuđặncóliênquannhiềuvớimứcđộkhéoléovàmánhkhóeconbuônngàycàngtăng.Suychocùng,cầncókhảnăngtớimứcnàođómớitạođượcmộtsảnphẩmgiốnghàngthậtnhưngthậtratốníttiềnsảnxuất.Vàkỹnăngnàycàngthựchànhnhiềuthìcànghoànthiện.
Vìcónhiềunhàsảnxuấttừngthamgiaviệclàmgiảmchấtlượngđãđạtđượcmộtmứcđộthànhcôngnàođó,khôngthểgiảithíchtìnhtrạngnàychỉvìlýdohoàncảnhkhókhăn.Cảmtưởngmàtôicóđượctạimộtsốnhàmáydínhdángtớimưuđồthaotúngchấtlượnglàhọlàmvậyvìcàngngàyhọcàngchánchuyệnthànhcôngtheolốithôngthường.
Khởiđộngmộtdoanhnghiệplàmộtniềmphấnkhíchlớn.Cácnhàsảnxuấtvuimừngkhikýkếtvớikháchhàngquantrọngđầutiên,vàhọđượcthêmsựkhíchlệtừnhữngđơnđặthàngđặcbiệtlớn.Khicôngviệclàmănchữnglại,chủnhàmáytìmnhữngdấuhiệulạcquanbằngcáchkhác.
Mộtthídụđượckhánhiềungườibiếtđãxuatanchuyệnhoangđườngvềsựnghèo.NhàcungcấpcủaMatteltrongvụsơncóchìlàmộtnhàcôngnghiệpmàngườitanóicósảnnghiệp1,1tỷđô-la.Haibênđãcóquanhệđược15năm-thêmmộtluậncứnữaphảnbácýtưởngrằngnhữngmốiquanhệvớinhàcungcấpnhấtđịnhsẽcảithiệndầndầnvàtrởnênthânthiếthơn.
HoạtđộngsảnxuấtởTrungQuốclàmộttròchơikhôngcótrọngtài.KhôngcócơquanchínhphủnàoởTrungQuốcmànhànhậpkhẩucóthểnộpđơnkhiếunại,vàcórấtítcơhộinhờcậytớihệthốngphápluậtởđây.
Trênlýthuyết,hãngsảnxuấtkhôngmuốnlàmthịtconngỗngđẻtrứngvàngchohọ.Vàdođó,trênthựctế,họtậptrungvàonhữngchiếnthuậtcóthểkiếmlợinhanh.Mụctiêucủahọlàtốiưuhóakhảnăngsinhlợingắnhạnmàkhônglàmmấtkháchhànglâudài.Thenchốtlàđạtđượctrạngtháicânbằng.
NayTỉbiếtrằnghọđãđiquáxatrongchuyệnthaotúngdòngsảnphẩmcủaJohnsonCarter.Tỉvẫnkhônggiảithíchtạisaosảnphẩmtrởthànhthạch,
nhưngchịtabảocóthể“làmtốthơn”.Dĩnhiên,việcduynhấtBerniephảilàmlàđồngýtănggiátoànbộdòngsảnphẩmJohnsonCarter.
Tỉvẫncốgiấukínnhữnghànhvisaitrái,vàchúngtôichỉbiếtđôichútvềkhảnăngthaotúngchấtlượngcủanhàmáynày.Chúngtôicóởđóbaolâucũngmặc,hìnhnhưlúcnàocũngcómộttròmớikhôngthểdựđoán.Sựsợhãicáichưabiếtthựcsựlàmnhiềunhànhậpkhẩulolắng.Họkhôngtưởngtượngđượccáihọkhôngbiết;chúngtôiđãcóquánhiều“ẩnsốchưađượcbiết”.
DùcácnhànhậpkhẩuchorằnghọmuốnbiếtchínhxácsảnphẩmcủahọởTrungQuốcđượcsảnxuấtnhưthếnào,họcũngđồngthờisợđàobớiquásâu.Nhấnmạnhchitiếtcónghĩalàcóthểpháthiệnmộtvấnđềkhôngthểlàmngơ.Điềuđócónghĩalàphảichỉnhđốnmọiviệc,vàgâyáplựcđểnhàcungcấpcảithiệnchấtlượngcũnglàgâyáplựctănggiá.
CácnhàsảnxuấtTrungQuốcgiỏigiữgiáthấp-đólàlợithếcạnhtranhđíchthựccủahọ-nhưngcácnhànhậpkhẩuthấycólợikhilàmngơnhữngbímậtnhonhỏcủanhàcungcấp.
o0o
Khoảngthờigianchúngtôibiếtdầugộicủamìnhbiếnthànhthạch,JohnsonCarterhỏiKingChemicalhọcóthểsảnxuấtmộtthứthuốckhửmùihôináchkhông.
NgườiHoakhônggiỏivềchấtkhửmùi,vànhữngthứcósẵntrênthịtrườngđịaphươngthườnglàloạibìnhlăn.Chúngtôicầnmộtkiểuthỏikhô.
Đểkhỏimấtthìgiờ,tôiđưachoxưởngmộtthỏichấtkhửmùitôiđãmuaởHoaKỳ.Tỉnhìnnóvàbảo,dùcólẽsẽmấtthìgiờ,chịtatinrằngcóthểlàmgiốngnhưvậyđược.Đólàmộtlờituyênbốtáobạo,vìchưacónhàsảnxuấtnàotronglĩnhvựcchămsócsứckhỏevàlàmđẹpởTrungQuốcthửlàmthứnày.
Nguyênmẫuđượcđưatới,vàcôngviệccóvẻhứahẹn.Xưởngđãsảnxuấtmộtsốkhuôn-nămcáitấtcả-vàđãtáitạođượcdángvẻvàấntượngcủacáivỏ,chotớimàuxanhthươnghiệucủanguyênmẫu.Cócảmộtcáinúmdướiđáyđểvặnvàđẩythỏikhửmùilên.
Tôixoaycáinúmvàngạcnhiênthấyhệthốngthậtsựhoạtđộng.Bộphậnchấtdẻokhôngphảidễlàm,vànóđòihỏimộtchútđầutưvàthờigiancủa
xưởng.
Trongkhiphầnvỏđãtạođượcấntượngtốtrồi,tôisờtớibảnthânsảnphẩmvàbịbấtngờ.Thỏikhửmùikhônghoàntoànkhô.Tôiấnđầungóntayvàochấttrắngđóvàthấyngóntaytôilúnsâu,nhưlúnvàomộtcụcbơnóng.
Sẽkhôngdễsảnxuấtchấtkhửmùi;xưởngbiếtthế.Nhưngthayvìtácđộngtớihóachấttrước,họđãtiếnhànhvàcólẽđãtiêutốnhàngnghìnđô-lađểsảnxuấtcáivỏ.Hoàntoànngượcchiều,nhưngđólàcáchcácnhàmáyởTrungQuốclàmrasảnphẩm-từngoàivàotrong.
Trướctiênhọsảnxuấtmộtsảnphẩmtrônggiốngmộtthứcóthểbánđược,rồihọtậptrungvàocơcấuvậnhànhthựctế.Dángvẻbênngoàiđượcchútrọngtrướctiên,rồimớitớicácđiểmđặctrưngbêntrongsảnphẩm.Đólàtriếtlýsảnxuấtphùhợpvớimốiquantâmvềthểdiệnquốcgia,vàrốtcuộcnólàmtanhớlạisựtôntrọngnghệphẩmhàngnháicủaHoàngđếCànLong,bấtchấptínhchânxác.
Việcđócũngtạomộtýthứckinhdoanhtốt.Đưamộtsảnphẩmvàosảnxuấttrướckhithựcsựđượcđặthàngquátốnkém,vànhàsảnxuấtphảithuyếtphụcnhànhậpkhẩutươnglairằnghọcókhảnăngsảnxuấtmặthàngđó.Tạodángbênngoàicủamónhànglàcũngđủbắtđầumộtđơnđặthàngrồi.MộtkhitiềnđượcchuyểntớiTrungQuốc,nhàsảnxuấtcóthểtậptrunglàmchosảnphẩmhợpthức.
Thủtụcđặcthùnàycũnggópphầnlàmsụtgiảmchấtlượng.Saukhixưởngsảnxuấtđạtđượcđơnđặthàngđầutiên,vàsaukhihọmấtnhiềunỗlựctínhtoánsaochocóđượcsảnphẩmđúngđắn,thườngthìkhôngcònnhiềuviệcphảilàmnữa.Họnhởnnhơdùngthờigianthừađểvávíusảnphẩm,xemcóthểtiếtkiệmđượcởchỗnào.Nhàsảnxuấttìmnhiềucáchlàmchosảnphẩmcóbềngoàigiốnghệt,trongkhibêntronglàchuyệnkhác.
12.KHÔNGTHỬNGHIỆMTRÊNĐỘNGVẬTBerniebảochúngtôisẽsớmcókháchviếng.ShopCorp,kháchhànglớn
nhấtcủachúngtôi,muốntớivàtựmìnhthựchiệncuộckiểmtrariêng.Cuộcthămviếngsẽgiúpbảođảmnhiềuđơnđặthànghơn,Berniegiảithích,nhưngônglongạikháchhàngnàycóthểbiếtquánhiều.BernieđãnóiJohnsonCarterlàmộtđốitácliêndoanhvớinhàmáy,vàmộtcuộcviếngthămthậtsựtạixưởngcóthểlàmchuyệnhoangđườngđóbịlộtẩy.
KhitôigiảithíchvớiTỉrằngBerniemuốnđượcgiữbímậtthôngtinvềquyềnsởhữu,chịtacóthểlàmchuyệntốthơn.ChịđềnghịlàmmộtbảnghiệutreotrướcxưởngghitênJohnsonCarterlàchủnhânthựctế.
CáchthôngthườngcủacácnhàsảnxuấtởHoaNamlàlàmbấtcứviệcgìcầnthiếtđểgiữchặtmộtmốilàmăn.Tuyênbốngườinàođólàđốitácchỉlàchuyệnvặt,vàtạimộtsốnhàmáyởkhuvựcnày,bạncóthểthấyba,bốnhoặcthậmchínămtêntuổitrênmộttấmbiểnởcổngvàocôngty.Nhàsảnxuấtcóthểnóiđólàtêncủađốitáckinhdoanh,hoặcđôikhihọchobiếtđólà“thươnghiệu”.Khiđượchỏi,hầuhếtsẽtrảlờirằngđóchẳnglàgìcả.
KhiDonald,vịquảntrịviêntừShopCorptớixưởngvàthấytấmbiểncócảtêncủaJohnsonCartervàKingChemical,ôngrấthàilòng.Nóchứngtỏhaicôngtynàyquảthậtlàđốitácliêndoanh.
Lầnđầutrongnhiềutháng,tôithựchiệnthủtụcmặcáochoàngtrắngđểtiếpkhách.ChúngtôichovịquảntrịviênhưởngcuộcthamquanynhưtôiđãđượchưởngkhilầnđầutôitớiKingChemical.NhữngcâuhỏicủaDonaldkhônghơngìnhữngcâuhỏitôiđãđặtrakhitớixưởnglầnđầu.Ôngquantâmtớihoàncảnhcủangườilaođộng,nhưnhiềuvịkháchMỹkhác.
“Họđượcnghỉbaonhiêungày?”Ônghỏi.
TỉcócâutrảlờichuẩnkiểuTrungQuốc.“Haingày”,chịtanói.
“Haingàythìkhátốt”,ôngnói.
DonaldkhôngbiếtrằngTỉcóýnóihaingàymỗitháng.Nhữngngườilaođộngởđâycứhaituầnlạinghỉmộtngày.Khiđượcchobiếtchuyệnđó,ôngngẩnngườira,khôngthểtưởngtượngnổi,vàchỉcóthểnói“Chaoôi!”
Điềukiệnlaođộnglàmnhiềungườinướcngoàibănkhoăn,mộtphầnvìhọbiếtlaođộngTrungQuốckiếmđượcíttiền.KếđóDonaldhỏitôilàchúngtôicógặpnhữngvấnđềvềchuyệnpháhoạikhông.
“Ýônglàsao?”Tôihỏi.
“Quývịcóbaogiờlongạilàmộttrongnhữngngườilaođộngcóthểcốýlàmhỏngsảnphẩmkhông?”
Đólàlầnđầutiêncóngườihỏicâunày,vàcólẽđólàlầnđầutiêntôisuyxétchuyệnđó.PháhoạikhôngphảilàchuyệnphảiloởTrungQuốc,tôitrấnanông,dùsaonócũngkhônggiốngnhưởHoaKỳ.Ngườilaođộngthấyviệccảntrởcôngviệcđangchạylàchuyệnngungốc.Hầuhếtđềunghĩrằnglàmvậyđểlàmgì?
NgườilaođộngTrungQuốckiếmđượcnhiềutiềnhơnđồngnghiệpởcáctỉnh,vàhọkhôngmuốnmấtviệclàm.Hơnnữa,trongthâmtâmhọtinrằnghọđangphụcvụmộtsựnghiệplớnlaohơnbảnthânhọ.Nóquantrọnghơnchuyệnkinhtếđơnthuần.NgườilaođộnghiểurằnghọđanggópcôngđưaTrungQuốctrởlạitrạngtháivinhquangcũ.
Donaldvàtôiđitớikhuvựcsảnxuất,rồichúngtôithămđiểmđóngbaobì.Trongkhohàng,tôimởmộtsốthùnggiấyđựngsảnphẩmmangthươnghiệuJohnsonCarter.Donaldnhìnmộtsốhàngmẫuvàbiểutrưngtrênnhãnhiệusaulưngmộtchai.
Đólàhìnhpháchọamộtconthỏvàxungquanhhìnhvẽcónhữngchữ:Khôngthửnghiệmtrênđộngvật.
“Tốtlắm”,ôngnói.“Quývịkhôngthửnghiệmtrênđộngvật”.
Đólàmộtbiểutrưngđẹp,vàđúngsựthật.Chúngtôikhôngthựchiệnbấtcứthửnghiệmnàotrênđộngvật.Nhưngmặtkhác,chúngtôicũngkhôngthựchiệnbấtcứxétnghiệmnào.KingChemicalthựchiệnmộtsốkiểmtracơbảnđểbảođảmtínhổnđịnhtổngquátcủachếphẩm,nhưngđókhôngphảilàloạixétnghiệmkhekhắtnhằmgiúpíchchobấtcứai.Thídụ,chúngtôikhôngxétnghiệmhóachấtđộchạihoặcnhiễmkhuẩn.
Nhàmáychỉcómộtphòngthínghiệmnhỏđặttrongmộtphòngsau.Thiếtbịthôsơ.ThiếtbịcủahầuhếtphòngthínghiệmtrườngtrunghọcởHoaKỳcònhiệnđạihơn.Bấtluậnthếnàocũngkhôngaikiểmtrađểbảođảmnhàmáyphảilàmrasảnphẩmcóchấtlượng.
Donaldmuốnbiếtchúngtôithựchiệnnhữngloạixétnghiệmnào,vàtôitrảlờibằngcáchngụýrằngchúngtôicóthểthựchiệnbấtkỳxétnghiệmnàoShopCorpcần.ĐólàquytắcchuẩnvềxétnghiệmcủaJohnsonCarter.
Nhàbuônlẻnàomuốnnhữngxétnghiệmbổsungphảitrảtiềnchomộtphòngxétnghiệmbênthứba.Nhàbuônlẻkhôngbiếthọphảitìmcáigì,vàởmộtmứcđộtươngtự,JohnsonCartercũngkhôngbiết.KhôngthểyêucầumộtphòngxétnghiệmbênthứbanhưSGShoặcBureauVeritas“chobiếtchắckhôngcóchấtđộchại”trongsảnphẩm.Họthuphícăncứtheoloạixétnghiệmcụthể.Nếubạnmuốnbiếtcóchấtđộcnàokhông,bạnphảinóitênchấtđótrướckhigởimẫutớiphòngthínghiệm.
Ngaycảtrướckhicómộtsốvụthuhồisảnphẩmđượcbáochínóitới,ởTrungQuốcđãcónhữnglongạivềchấtlượng.Nhànhậpkhẩulúngtúngkhiphảixácđịnhnhữngnhàmáynàođángtincậynhất.LịchsửsảnxuấtcủaTrungQuốccònrấtngắn,vàhầuhếtnhàcungcấpcóthànhtíchhoạtđộngchỉmộtítnăm.Đểchomìnhcóvẻchuyênnghiệphơn,cáccôngtymớilấycácchứngchỉcôngnghiệp.Nhữngcôngtykhôngliênquantrựctiếptớihoạtđộngsảnxuấtthìbámvàocácdanhhiệu.Sânbay,cơxưởng,vàthậmchínhàhàngcóthểđượcTổchứcTiêuchuẩnhóaQuốctế(ISO)cấpchứngchỉ.
Nhưngchứngchỉkhôngbảođảmgìcả.Nhàmáynàyđãđượccấpchứngchỉ,nhưngkhinhữngngườichứngnhậntrởvềvănphòngcủahọ,khôngcógìbảođảmvềquycáchhoạtđộngnữa.Nhàmáydầugộinàyđãđượcchứngnhận,nhưngcôngnhânvẫnđilạivớihaibàntaybẩnvàkhạcnhổtrênsàn.Vàkhôngcóquytrìnhcấpchứngchỉnàongănchặnviệcgiảmchấtlượng.Mộtnhàmáycóthểđạtđượcmộtchứngchỉrồibắtđầugiởtrò.Nócóthểthaythếthànhphầntốtbằngđồđồngnát.Nhữngcôngtyđaquốcgialớnđãchứngnhậnnhàmáyriêngcủamìnhnhưngvẫnphảichịuthuhồisảnphẩm,vàchứngnhậnthìcóíchgìtrongviệcngănngừanhữngvụthuhồiđó?
Berniekhôngquantâmvềviệccấpchứngchỉ.Thayvàođóôngthíchrútranhữngkếtluậnriênghơn.Ôngbiếtcácchứngchỉkhônggiảiquyếtđượcbấtcứvấnđềnàoởnhàmáy.Nếucó,chúngchỉtạorarắcrối.
MộtnhàmáyđạtđượcmộtdanhhiệuchínhthứccónhiềukhảnăngsẽlôicuốnnhữngkháchhàngcóthểcạnhtranhvớiJohnsonCarterthànhmụctiêuchúýcủaKingChemicalhơn.MộtdanhhiệuISOthìchẳngcógìđặcbiệt.VàlàmgìcóchuyệnlàngườicủaISOđihếtxưởngnàytớixưởngkhác,đedọarútlạichứngchỉnếumọiviệccóvẻkhôngsuônsẻ.
Vàolúcnày,tôithấyrõlànhữngcuộckiểmtranhưvậydùsaocũngvôdụng.Bấtcứchuyệnsailệchkhảdĩnàotrongquytrìnhsảnxuấtcũngkhôngdễthấytrongmộtcuộckiểmsoátsơsài.Nếucóviệcgìcóthểgâybáođộngnghiêmtrọng-bàntaylộtdacủamộtcôngnhânchẳnghạn-chủnhàmáydễdànggiấunhẹmtrongmộtvàigiờkhicáckiểmtraviêncómặttạixưởng.
ISOchứngnhậnquytrình,khôngchứngnhậnsảnphẩm;vàdođó,chẳngcógìlạkhikiểmtraviênbênthứbadoShopCorppháitớisauđóđãkhôngxemxétmộtchaisảnphẩmnàocủachúngtôitrongkhohàng.Nhữngcuộcthămviếngnàyhoàntoànqualoa,vàkhôngmộtnhậnxétnàocủakiểmtraviêncógiátrịthựctế.Cũngkhôngcóbáocáochínhthứcđượcsoạnthảo,vàtôiđượcchobiếtrằngchúngtôicótoànquyềntựdonếuchúngtôichỉsửađổiquytrìnhchútít.
Yêucầulạlùngnhấtlàchúngtôiphảiđốnhạmộtcâynhỏgầnkhohàng-vìcóthểcócôntrùng.
Khôngsaocảvìđóchỉlàmộtcâycon;khohàngkhôngởgầnnơichúngtôichosảnphẩmvàochai.Đểmộtconsâucóthểchuivàochaidầugộitrongkhohàng,nóphảitìmđượcđườngvàomộtthùnggiấyrồivặnnắpchaira.Dùviệcgiữchosâubọkhônglọtvàothùnggiấylàmụcđíchhợplý,đángraphảiquantâmtớixàphòngvàdầugộinhiềuhơn.
Nhưnhữngnhànhậpkhẩuđãthamquanđểtựmìnhkiểmtraqualoatrướckhicamkếtvớimộtnhàcungcấp,cáckiểmtraviênnàycũngtậptrungvàohìnhdángbênngoài.Cóvẻhọkhônghiểurằngnhữngcáikhônglộrangoàimớiđánglongạitớimứcnào.Chínhquytrìnhsảnxuấtvàchếphẩmthựctếmàchúngtôiđembánmớikhiếnchúngtôilongại.
o0o
Khiquađượccuộckiểmtra,nhàmáykhởisựsảnxuấtmộtloạixàphòngkhángkhuẩn.ChúngtôigởihàngmẫutớiphòngthínghiệmởHongKongvàlậptứcđượctinkhôngvui.Phòngthínghiệmnóigầnnhưkhôngcóchấtkhángkhuẩnnàotrongcácmẫucả.
Mộtcốgắngthứhaiđượcthựchiệnvớikếtquảgầnnhưyhệt.
Berniebựcbộichuyệnnày,vàôngcốgiấunhẹmShopCorptrongkhichúngtôithửlầnthứba.Nhàmáykhôngbiếtchuyệngìtrụctrặc,chỉbiếtlàkếtquảkhôngđạt.Đểtránhvấnđềnày,nhàmáylàm10mẫukhácnhaubằngcáchthayđổihàmlượnghoạtchất.
Lầnxétnghiệmnày,chínkếtquảkhôngđạt,vàchỉmộtmẫuquađược.NhàmáygởikếtquảđóchoJohnsonCarter,vàcôngtyđưanóchonhàbuônlẻ.Khinhàbuônlẻnhậnđượckếtquảxétnghiệmtốt,họphátđơnmuahàng.
Cónhiềuvấnđềvớibênxétnghiệmthứba.Mộtvấnđềlàchínhnhàmáychọnmẫugởiđixétnghiệm.Phòngxétnghiệmkhôngtớixưởngđểlấymẫungẫunhiên.Dođóxưởngcóthểtiếptụcsảnxuấtmộtsảnphẩmbìnhthườngtheothóiquentrongkhigởinhữngmẫutrêntiêuchuẩnđượcchấpnhậnđixétnghiệm.Cáccôngtyxétnghiệmcấpgiấychứngnhậnkhôngđòihỏimẫuphảiđượcchọnngẫunhiên,vàkháchhàngcủaJohnsonCartercũngkhôngđòi.
Cáccôngtyxétnghiệmcũngcạnhtranhvớinhau;vàchúngtôilầnhồibiếtrằngmộtcôngtycóthủtụcxétnghiệmdễdãihơnnhữngcôngtykhác.Cácphòngthínghiệmnàylànhữnghãngkinhdoanh,vàhọbiếtcáclợiíchtrongviệccungcấpnhữngkếtquảxétnghiệmthuậnlợi.Điềunàykhôngcónghĩalàhọgiảmạodữkiện,nhưnghọcungcấpmanhmối.Thídụ,mộtphòngxétnghiệmcóthểkhôngchobiếtnhữngtiêuchuẩntheođóhọsẽphátramộtkếtquảxétnghiệmđạthaykhôngđạt,trongkhimộtphòngxétnghiệmkhácthìchobiết.Càngcónhiềuthôngtinđượccungcấpvềnhữnggìgâyramộtkếtquảkhôngđạt,nghĩalàcónhiềucơhộikhắcphụckhókhăn,ítnhấtlàchomụcđíchxétnghiệmmẫu.
Việcxétnghiệmmàchúngtôithựchiệnchủyếutậptrungvàonhữngnhântốbênngoài.Thídụ,chúngtôiđãxétnghiệmđộpHvàđộnhờn,nhưngbạncóthểtạomộtsảnphẩmbằngbùncóđộpHvàđộnhờnphùhợp.Chỉcácthướcđonàythìkhôngđủđểbiếnmộtsảnphẩmthànhmộtthứdầugộicóchấtlượngđược.
Cuốicùng,chúngtôicùngpháthiệnravănphòngHongKongcủamộtcôngtyxétnghiệmcóíchhơnvănphòngởBắcMỹcủanó.Nhàbuônlẻnàodựavàocácxétnghiệmnàythườngkhôngbiếtvềnhữngsựkhácnhaunhưvậytronglĩnhvựcxétnghiệm,nhưngcácnhàsảnxuấtthìbiết-vàhọlợidụngđiềuđó.
Vềmặtthốngkê,xétnghiệmdobênthứbathựchiệnlàcóích-nhưngvìnhữnglýdoítngườihiểuđược.Ngaytừđầu,nhàmáynàobiếtsảnphẩmcủamìnhkhôngđạtsẽkhôngđưasảnphẩmđixétnghiệm-thếnênsảnphẩmđượcxétnghiệmthườngcócơhộiđạttiêuchuẩnhơn.NhưngmộtphòngxétnghiệmbênthứbathựctếđãxétnghiệmnhiềusảnphẩmbịthuhồiởHoa
Kỳ,dođórõrànglàhệthốngnàycũngcónhữnghạnchế.
Rốtcuộc,nhữngvấnđềchấtlượngmànhàmáygâyrakhôngtrựctiếpđedọamạngsống,nhưngchúngkhiếnchúngtôingỡngàng.Chúngtôibịđặtvàotìnhtrạngkhôngbaogiờbiếtchắcchúngtôisẽnhậnđượccáigì.Màvớitưcáchnhànhậpkhẩu,chúngtôiphảibiết.Đángrachúngtôiphảiởvịthếbiếtmọichuyệnvềsảnphẩmcủamình-nhưngchúngtôilạikhôngbiết.
13.LIÊNDOANH-THUỐCTRỊBÁCHBỆNHKhithânchủmớinhấtcủatôinóirằngôngtathíchxì-gà,tôiđưaôngtới
ChinaHotelnơicómộtquầyrượubánxì-gà.Darrengiảithíchrằngôngthựcrakhôngquantâmtớixì-gà,nhưngmộtsốđồngsựtạitrụsởchínhởSanFranciscocủacôngtynhấtđịnhđòiôngđemvềmộtítvìhọngherằngxì-gàCubađượcphépbánởTrungQuốc.
Dĩnhiênxì-gàCubaquenthuộcvớingườiMỹtớimộtmứcđộnàođólàdobịcấmtheolệnhcấmvậnápđặtcho“chếđộcộngsản”củaFidelCastro.
Mộtnữtiếpviênđưachúngtôitớimộtphòngcóđộẩmgiữxì-gà,vàDarrennhìnbảnggiá.
“Trờiơi,saongườiHoachịunổigiánày?”Ôngnói.
Thấyphảnứngcủaông,côtiếpviênhỏitôiDarrenvừanóigì.Khitôichobiết,cônói:“NayngườiHoađãcótiền”.
Cônóiđiềuđónhưthểmộtsựthayđổiđộtngộtđãdiễnra.Hômtrước,cảnướcphásản;vàhômsau,mọingườihútxì-gàgiá37USD.
Darrenchọnhaiđiếucỡlớn-PartagasSerieDNo.4-vàcôtiếpviênđểchúnglênmộtcáikhaygỗlótnhung.“Họcũngchotiềntrànướchậulắm”,cônóithêm.
Trongkháchsảnh,chúngtôiđượcchỉtớimộttrườngkỷhìnhbánnguyệtlưngtựacao,trướcmặtlàbanữnghệsĩtrìnhdiễnngườiPhilippines.CómộtsốcasĩPhilippineshoạtđộngtrongcáckháchsạnTrungQuốctheohợpđồngngắnhạn.NướcnàycũngđưanhiềuhọasĩtớiHoaNam,nơihọvẽkiểuchocácnhàsảnxuấtđồnộithất.DùTrungQuốcđôngdânvàtiềncônglaođộngthấp,chuyệnthuêmộtsốtàinăngtừnướcngoàivẫntỏrahiệuquảhơn.
Mộtcôtiếpviêncắtđầuvàchâmlửamộtđiếuxì-gà,vungcaođiếuthuốclênkhỏiđầu,vẫychocháyđềuvớikiểucáchcóphầnlàmộtcửchỉngẫuhứnghoặctụclệđịaphương.
“NóicámơnbằngtiếngHoanhưthếnào?”Darrenhỏi.“Khoan,đừng
nói…shay-shay!”
“Gầnđúng”,tôinói.Thấytôinhănmặt,ôngcườilớnvàlặplạicâunóikhicôtiếpviênđãđikhỏi.
Darrenvàtôilàbạnhọcởtrườngkinhdoanh,vàcảhaichúngtôiđềukhôngcóthóiquenhútxì-gà.Ônggiảithíchrằngbạnđồngsựcủaôngthíchxì-gà-càngđắttiềncàngtốt-vàhọcũngthíchnhữngmóntiêuphaphungphí,nhưxethểthao,thuyềnmáyvàdulịchnướcngoài.
ÔngchủBuildCorpcủaônglàmộtcôngtyxâydựngtưnhânmộttỷđô-laởBờBiểnPhíaTây.Họđãxâydựngnhữngkháchsạnsangtrọngvànhữngtòanhàthươngmạivàgầnđâyđãmuanhữngbằngsángchếliênquantớimộtphươngphápsửdụngnhômtrongxâydựngbê-tông.
Darrenchobiếtđólàmộtloạihệthốnggiàngiáođểđúcbê-tông.Mỗiđơnvịlàmộtmô-đuntháorápvànhẹ,vàdùnócóthểđượcsửdụngđểxâynhàchọctrời,chỉcầnhaicôngnhânđểdựnglênvàdỡxuống.Sảnphẩmnàylàmộtcáchtâncôngnghệ,vàcơhộinàyđãđưaBuildCorptớichỗbánvàchonhữngcôngtyxâydựnglớnkhácthuêthiếtbị.
ThiếtbịđượcsảnxuấtởTrungQuốc,vàcómộtsốvấnđềcầngiảiquyết.
Mộtvấnđềlànhàsảnxuấtđãthaotúngchấtlượng.SảnphẩmcủaBuildCorpđượccấutạotừnhữngthànhphầnthiếtkếkỹlưỡng.Cáckỹsưbiếtchínhxácmỗibộphậntrôngrasao,vàhọhơingạcnhiênkhinhàcungcấplấybớtkimloạiởmộtsốbộphận.Mộtbộphậnthenchốtcânnặng48kí-lôđượcgiaochưatới90%trọnglượngđãđịnh.NhàmáycoiviệcgiảmbớttrọnglượngnhưmộtkhoảntiếtkiệmchiphíchomìnhvàchuyểnsựrủirophátsinhtrênsảnphẩmchoBuildCorp.
Đãcómộttrườnghợpsụpđổ,làmmộtngườichết,vàngườitalongạisẽcóthêmtainạnnữa.
“Liêndoanhnàysẽphảichỉnhđốnnhiềuvấnđề”,Darrennói.“Tôisẽcầnônggiúpsứcđểthựchiệndựánnày”.
ChúngtôigặpôngchủRoberttạixưởngsảnxuất.Darrenmuốngiảiquyếtnhữngvấnđềchấtlượngtrước.Trướcđâyôngđãkhôngchịunhậnmộtchuyếnhàngvánépgiácao,vànhàmáylẳnglặngtuồntừngphầnlôhàngxấuvàosảnphẩmtốtsauđó.
Darrencũngmuốnthảoluậnmộtvấnđềnữa.Trongchuyếnđitrước,ôngđãyêucầuhàngmẫu,vànhàmáykhôngcungcấp.ÔngmuốnthửnghiệmkimloạiởTrungQuốcđểbảođảmnhữngmứcchấtlượngchấpnhậnđược,nhưngnhàmáylongạiôngsẽđemcácmẫuhàngnàygiaochomộtcôngtycạnhtranh.
“Cácsảnphẩmnàychỉđểxuấtkhẩu”,Nancy,mộtphụtánóngnảycủaRobert,nói.
NancyngụýrằngcáchduynhấtđểcóhàngmẫulàxuấtkhẩuchúngtớiHoaKỳrồigởitrởlạiTrungQuốc.
Đólàngàyđầutrongcuộcviếngthămdựkiếnbốnngàycủachúngtôi,vàtôiđãthấymệtmỏi.Darrennóiôngmuốnđưaramộtsốvấnđềđểtấtcảcóthểthảoluậnvềđềxuấtliêndoanh.Trênxeđitớixưởng,DarrenđãbảotôirằngônghyvọngliêndoanhnàysẽgiảiquyếthầuhếtcácvấnđềcủaBuildCorpvớinhàcungcấp.
“Saothế?”Tôihỏi.
“Ôngthấykhông”,ôngnói,“ngaylúcnàynhàmáyđanglừachúngtôi.Nhưngnếuchúngtôitrởthànhđốitácliêndoanh,sẽgiốngnhưhọtựlừachínhmình.Họsẽkhônglàmthế”.
CómộtlýdonữakhiếnBuildCorpmuốnliêndoanh.ĐộnglựccủaRobertđangsuygiảmnhanh.DùđơnđặthàngcủaBuildCorpđangtăng,tốcđộkinhdoanhchungcủanhàmáycòntăngtrưởngnhanhhơn.
Trướckia,côngtyởSanFranciscođãcungcấpgầnnhưtoànbộcôngviệclàmănchonhàmáynày.Hainămtrước,nócònchiếmtới75%doanhsốcủanhàmáy;hiệnnaytỷlệnàyđãsụtxuốngdưới45%.NhữngnhànhậpkhẩunhỏđãcótiếnbộvàtrảgiácaohơnBuildCorp,cũngcónghĩalàBuildCorpđónggóplợinhuậníthơn.
CôngtycủaDarrenmuốnđầutư2triệuUSDvàoxưởngcủaRobert,nhưngviệcđịnhgiáchothấymộtvấnđềkhác.Nhàmáyđangtăngtrưởngrấtnhanh,sốvốncổđôngmàRobertsẵnlòngnhườngchoBuildCorpđangteolạitừngtuần.
“Tôimuốnchoôngthấymộtchuyện”,Darrennói.Ôngđưatôitớimộtkhoảnhđấtphíasaucơngơi.NhàmáycủaRobertđãcóthêmmộtsốtòanhàmới.DùBuildCorpvànhàcungcấpcủamìnhđangthươnglượngđểcóthể
tiếntớimộtliêndoanh,Robertđãlẳnglặngkhuếchtrươngquymôkinhdoanh.Vàolúchọbắtđầutínhtoántàisảncủaxưởng,giátrịcủacáccôngtrìnhxâydựngmớiđượcđưavàobảngtổngkêtàisản.
“Ôngthấyhọlàmgìkhông?”Darrenhỏi,chỉtayvàocáctòanhàmới.“Chínhtiềnbạccủachúngtôiđãtạoratấtcảnhữngcơngơinày,vànaynóđượcsửdụngđểthunhỏphầnhùncủachúngtôitrongnhàmáy”.
Darrenmuốnđạtđượcmộtthỏathuậnvớinhàmáytrướckhiquámuộn.Ngườitacócảmgiáclàmộtcơhộiđangtrôiqua.“Tôichoôngbiết,nếuchúngtôikhôngkhiếnđượcRobertkýkếtngaymộtthỏathuận,thìchúngtôitiêutùng”.Ôngtuyệtvọng,nhưngvẫncốgắngxúctiếnnhữngviệcmàôngnghĩlàBuildCorpphảilàmvớitưcáchthànhphầntrongvụthỏathuận-chẳnghạnnhưnhữngbảođảmliênquantớicáchđiềuhànhdoanhnghiệp.
Robertđãchểnhmảngsuốtmấythángtrời,nhưngôngtanóirằngôngquantâmtớivụthươnglượngnày.VấnđềlàôngtakhôngmuốnchấpthuậnmộtsốđiềukhoảnliêndoanhtheoýmuốnDarren.Robertkhôngmuốnchiasẻbấtcứthôngtintàichínhnào.Vàkhiliêndoanhđượcthànhlập,ôngtacũngkhôngmuốnchiasẻquyềnđiềukhiển.
Nóicáchkhác,BuildCorptựdođầutưtiềnbạccủamình,nhưngtấtcảnhữnggìhọsẽđạtđượclàmộtmảnhgiấynóirằnghọsởhữumộtphầnhùn.Khôngthôngtinnàosẽđượcchiasẻvớiđốitáccủahọ,vàBuildCorpsẽkhôngcótiếngnóinàotrongviệcđiềuhành.Mọiviệcphảiđượcchấpnhậndựatrênlòngtin.
TôiđãtừnggặpnhữngchủnhàmáynhưRobert.Họhiểuvaitròmàngườinướcngoàimuốnkhiđưatiềnchohọ,vàhọxemsựgiaovốnnàylàmộtloạitiềnthưởng.Tháiđộnàycủahọcũngđúngvìhầuhếtnhữngnhàđầutưnướcngoàikhôngthểxácminhmứcđịnhgiáthổiphồngcủahọ.Cáccôngtynướcngoàichútrọngvàosốtiềnmàhọcầnđónggóp,vàhọcoisốtiềnđólàvévàocửamộtcanhbạcmàhọmuốnthamgia.
TôihỏiDarrensaocôngtyôngcóthểbiếthọthuhoạchđượcnhiềutừviệcđầutưnày,đặcbiệtlàkhiRobertkhôngđểainhìnvàosổsáchcủahọ.VàBuildCorpkhônglonghĩvềchiếnlượcrútluihaysao?
“Ổncảthôi”,Darrennhấnmạnhvớigiọnghờhững.
Sauđócónhiềutinxấu.
Nhàmáyđãcótổngthunhậptrên8triệuUSDnhưngkhôngđóngthuếvàđiềuhànhmọihoạtđộngtàichínhquacáctàikhoảnngânhàngcánhâncủanhữngngườibàconcủaRobert.Nhữngmốiquanhệmạnhvớichínhquyềnchophépôngtatránhđóngthuếvàtrảphí,vàđólàmộttrongnhữnglợithếriêng.
Cácdoanhnghiệpnướcngoàihầunhưkhôngmaymắnnhưvậy,vàmộtliêndoanhthìchắcchắnsẽbịcácquanchứcnhànướcsămsoikỹlưỡnghơn.Robertbiếtvậy,vàđólàmộtlýdokhiếnôngtakhôngmặnmàvớichuyệnliêndoanhlắm.
“Rốtcuộcliêndoanhsẽphảiđóngthuế”,tôinói.
“Tôibiết”,Darrennóigiọngmỉamai.“Sẽbịhútmáu”.
“Ýtôilàchiphícủacácôngsẽtăngcao”,tôinóiđểliênkếtcácyếutốlạichoông.
“Khôngđâu,sẽkhôngtăng”,ôngchốngchế.
Darrentỏvẻhoàntoànchắcchắnvềđiểmnày,vàônggiảithíchlýdo.BuildCorpsắpđầutư2triệuUSDvớiRobert,nhưngrồihọsẽđặtmua10triệuUSDnhữnghànghóamàhọđangmongđợi.Vìsốtiềnmặtđầutưvàsựbảođảmsẽđặtmuanhiềuhànghóahơn,xưởngsẽgiảmgiá9%chotấtcảđơnđặthàngtươnglaicủaBuildCorp.
“Vốncổđôngchỉlàlớpkemtrênmặtbánh”,Darrennói,rồinhìntôivớivẻtựhàilòng,ôngnóithêm:“Tấtcảcótrongthỏathuận.Rồiôngsẽthấy”.
Cảbuổichiềuđó,Darrentỏraquyếtliệt.Hoặcgiaodịchnàyđượcthựchiệntheođiềukiệncủaông,hoặcBuildCorpsẽtìmmộtđốitáckhác.Darrenđãyêucầutôilậpmộtdanhsáchnhữngnhàcungcấpthaythế,vàôngmangdanhsáchđótheo.Ôngđưaracácdữkiện,vàtêncủamộtsốđốithủcạnhtranhhẳnđãlộravìmắtRoberttrợntrònvìngạcnhiên.
Sánghômsau,Darrengọitôidậysớm.
“Tinxấu”,ôngnói.“RobertđãgởithưchocácbạntôiởSanFrancisco.Ôngtađòitănggiá”.
Xưởngsẽtănggiá11%.Nóicáchkhác,BuildCorpsẽđầutư2triệuđô-la,vàđổilạigiáthànhcủahọsẽtăng2%.
Vìđãđầutư2triệuUSD,BuildCorpkhôngthểbỏđitìmmộtnhàcungcấpkhác,vìcókhảnănggiásẽtăngcaohơn.
KhitôigặpDarrenítphútsauđó,ôngđangăntrứngtrángtrongnhàhàngcủakháchsạn.
“Cácbạnôngsẽhủybỏvụgiaodịchchứ?”Tôihỏi.
“Khôngđâu”,ôngnóitrongkhimồmcònngồmngoàm.“CácbạntôiởSanFranciscobảotôiđừngvềchừngnàochưakýkếtxongthỏathuận”.
Theonhữnggìchúngtôiđãbiếtvềvụthỏathuận,nócóvẻphilý,vàtôibảoôngthế.Darrenngừngănvàchỉmũinĩavềphíatôi.
“Ôngxemnày”,ôngnói.“Cácgãđómuốncóvụthỏathuậnnày.Tôikhôngthểlàmgìđược.Tôiđãbảotổnggiámđốccôngtynóivớimọingườirằng‘TrungQuốclàtươnglai’,vànaycótấtcảnhữnggãkháctrongcôngtyđangtrôngcậyvàovụthỏathuậnnày”.
Darrengiảithíchrằngtiềnthưởngcuốinămcủamộtsốđồngsựcủaônggắnchặtvớiliêndoanh.Họphảiđượcxemnhưđangthúcđẩycôngviệclàmăntiếnbộ,vàhọcầntạoramộtcáigìđógiốngnhưmộtthànhcôngvàolúccuốinăm.ĐólànhữnggiámđốcđiềuhànhkhôngbaogiờcóliênquangìvớinhàmáycủaRobert-họchưabaogiờtớiTrungQuốc.ViệcnhữnggiámđốcnàyởBuildCorpmuốnđượccoinhưcótinhthầntiếnbộlàmộtbíẩnđốivớitôi.TôibảoDarrenlàtôikhônghiểuđược.
“ĐólàcáchcáccôngtyMỹhoạtđộng”,ôngnói.“Ôngkhônghiểuvìôngchỉtoànsốngởđây”.
Ôngđúngởmộtchừngmựcnàođó;tôikhônghiểuvìtôilàmviệcởTrungQuốc.NgaycảnhữngcôngtyTrungQuốclớnnhấttôitừngbiếtcũnghoạtđộngnhưcôngtynhỏ.Họlinhhoạthơn,vàngườitacóthểhyvọnghọxoayxởdễdàngkhimộtvụgiaodịchcóvẻkhôngổn.
“Nếumọingườimuốnvụgiaodịchnàythìtôikhôngcóýkiếnnữa”,tôinói.Cònnóigìnữachứ?Vụgiaodịchđãcóvẻkhôngổn;tấtcảbọnhọđềubiếtcóvấnđề,thếnhưnghọvẫnmuốnxúctiếnbằngmọicách.
“Xemnào,ôngnghĩđúngđấy”,Darrennói.Ôngxáchcáitúiđựngmáytínhlênvàđưachotôimộttráicam.“Chúngtaphảitrởlạinhàmáy,vàphảibắtRobertkýgiấytờvụliêndoanh-ngayhômnay”.
DarrenbảoôngcũngcóýđịnhpháhỏngcơhộithànhcôngcủaRobertvìôngtađãquamặtôngmàgiaothiệpthẳngvớicácđồngsựcủaông.RobertđãhiểukhárõnhữngtròchínhtrịtrongcáccôngtyHoaKỳnênbiếtnhữngcánhânnàonắmquyềnquyếtđịnhchủchốt.
Trênđườngtớixưởng,tôighivộivàiýnghĩvàocuốnsổtay:CáccôngtyTrungQuốckhôngđểngườinướcngoàichiarẽhọ,nhưnghọchiarẽngườinướcngoàikhôngmấykhó.
Tạinhàmáy,Roberthànhđộngnhưthểkhôngbiếtgìvềnhữngemailôngtađãgởiđi,dùchúngcóảnhhưởngrõrệtởBuildCorp.VănphòngSanFranciscođangbàntánxầmxìvềnhữnggìđangdiễnraởTrungQuốc.ThậmchíDarrenkhôngcóởđómàvẫncảmthấyáplựccủađònphép.
TốiđóDarrennóirằngôngmuốntrởlạiQuảngChâu.Ônggọihãngmáybayđểgiữchỗvàđượcbiếthọkhôngthểdànhvéhạngdoanhnhânchoông.
Tôinghĩnếuởnhàmáythêmvàingàynữathìchúngtôicóthểđạtđượctiếnbộthậtsựtrongmộtsốvấnđề-nhưthỏathuậnvềliêndoanhhoặcchấtlượng.Rốtcuộc,Darrenlạiđẩynhữngvấnđềđóchotôitrongkhiônglochochuyếnbaycủamình.ÔngcằnnhằnvềRobert,thanphiềnvềcácđồngsựởSanFrancisco,kêucavềviệcôngkhôngthểtrởlạivănphòngvànóivớimọingườilàôngphảiđimáybayhạngrẻtiền.
BuildCorptiếptụcmuasảnphẩmsảnxuấttạiTrungQuốctừnhàmáycủaRobert.
Dùtấtcảđiềukiệncủamìnhđềuđượcthỏamãn,Robertthấycónhữnglýdokháckhôngnêngianhậpliêndoanh.Trongkhiđó,nhữngđònphépchínhtrịởSanFranciscobiếnchuyểnkháchẳn.Đãcómộtđổithaytồitệ,kếtquảlàmộtsốnhữngnhàsánglậpbanđầubịđẩyrakhỏicôngty.
Darrenthuậtlạirằngnhữngbiếncốđóđãkếtthúccólợichoông-ôngđượcnhậnmộtkhoảntiềnđềnbùhậuhĩtrướckhichiatay.Nhưngsaukhiôngngưnglàmviệcchocôngty,lợinhuậncủasảnphẩmnhômđãcolạitớimứckhôngcòngì.Phânngànhđóđãtừmộttrongnhữngbộphậnkinhdoanhcólãicaonhấtcủacôngtytrởthànhmộttrongnhữngđơnvịcólãiítnhất.
Saucùng,BuildCorpđượcbánchomộtcôngtylớncủaNhật,vànhữngchuyệnđauđầutrongtươnglaitrongviệclàmănvớiTrungQuốcnaythuộcvềcôngtyđó.
14.ĐƯỜNGVỀXALẮMBạnkhôngbaogiờnhậnthấyảnhhưởngsâusắccủamộtnơichốnđốivới
bạnchotớikhiđikhỏinơiđó.Lúcđólàmùahè,vàtôiphảibaytớiHoaKỳ.Lýdochínhcủatôilàcôngviệc,nhưngtôicũnglợidụngchuyếnđiđểthămgiađìnhvàbèbạn.TrênđườngđithămanhbạnMichaelởArizona,tôitớimộtgiaolộ,vàkhinhìnlênđèngiaothông,tôinghĩ:MộtnhàmáyởQuảngChâuđãsảnxuấtnhữngthứnày.TôiđãrờikhỏiTrungQuốc,nhưngnóvẫnđitheotôi.
Michaelvàvợanhnuôibốnconchó,chúngchạythànhbầyquanhtrangviêncủahọ.Khitôibướcquacổng,chúngchồmlênngườitôi.Nhìnvòngcổtrangtrícủamộtconchó,tôinhớtớimộtchủnhàmáykhácởQuảngChâu,ngườicómộtxínghiệpphátđạtchuyênsảnxuấttrangphụcchothúcưngđểxuấtkhẩu.
Michaelvàtôibiếtnhauhồitrunghọc,khoảng25nămtrước.Chúngtôingồitrongphòngkháchnhàanh,vàtôithấymọithứnayđãkhác.Bạntôivẫnlàbạntôi,nhưngnhàanhtrônggiốngmộtngăntrưngbàysảnphẩmrấtcóthểđượcsảnxuấtởTrungQuốc.ChiếcđồnghồtrêntườnggiốngthứđượcsảnxuấtởTrungQuốc,mộtchiếclọsứtrênbàngầntrườngkỷcũngvậy.Aibiếtđượcmóngìtrongnhànày-hayphầnlớncácmón-cónguồngốctừTrungQuốc?Gầnđâyhọđãmuamộttrungtâmgiảitrí.Tôinhìnnóvàtựhỏiphảibaonhiêumónmớichấtđầymộtcông-te-nơ40foot.
Trongnhữngcuộcthămviếnghiếmhoinày,chúngtôiítkhinóivềcuộcsốngcủatôiởTrungQuốc,nhưngMichaelcómộtquantâmmới.NềnkinhtếHoaKỳđangchaođảo,vàTrungQuốcđangtăngtrưởngmạnh.AnhkhôngcómộtýniệmnàovềViễnĐôngvàanhthừanhậnrằnganhtòmò.Tuynhiên,TrungQuốckhôngphảilànguồncảmhứngchovợanh.
“DạonàychúngtôicứtoànthấytinTrungQuốctrêntruyềnhình”,chịnóinhưthểmongmỏiphươngtiệntruyềnthôngđưatinvềnhữngchủđềkhácnhiềuhơn.TrungQuốcnghequáxaxôi,vàchịcóvẻkhôngthiệncảmvớitôilắmkhibiếttôisốngởđó.
Đềtàitròchuyệnthayđổi.Chúngtôinóinhữngchuyệnkhác-mộtsốngườiquenbiếtchunggiờrasaovàdựtínhsửanhàgầnđâycủahọ.
Michaelvàobếplấythứcuống,vàvợanhElizabethcólẽcảmthấybắt
buộcphảinóivềTrungQuốc.Chịluônbảokhônghiểutạisaotôisốngởđó.Bâygiờchịlạimuốnhỏitôimộtchuyện.
“Cóthậthọănthịtchókhông?”
“Tôikhôngăn”,tôinói.
“Anhkhôngăn,nhưnghọăn”.Đólàmộtlờibìnhphẩmđồngnghĩavớimộtcáicớđểkhôngmuốntìmhiểuthêmchủđềnàynữa.
PhươngtiệntruyềnthôngcólỗimộtphầnvìđãlàmngườiMỹhoangmangvàlàmhọxalánhđềtàiTrungQuốc.Mộtmặt,cáckênhtintứcmiêutảnướcnàylàmộtquốcgiatưbản,nhưngrồicũngchínhcáctổchứctruyềnthôngđónệnầmầmcáiýtưởngTrungQuốclàmộtnướcCộngsảnkiêntrì.
Cóquánhiềuhìnhảnhmâuthuẫn:Nềnkinhtếhoạtđộngvớikhíthếrựclửa,tiềmẩnmộtmốiđedọasắpxảyrachovaitròlãnhđạokinhtếtoàncầucủaMỹ,nhưngrồinướcnàycũngvẫnđượcmôtảlànghèonànvàđángthương.TrungQuốcbíẩnvàkỳlạ;mộtđấtnướccủalịchsửvàvănhóa;nhưngcùnglúcnóđượckhắchọalàmộtkhucôngnghiệpkhôcằnđộchại.NgườiMỹhoangmang;họkhôngbiếtnênnghĩthếnàovềnhữngcongấutrúcvàchùachiềnhaytìnhtrạngsuykiệtvàônhiễmmôitrường.
ChínhquyềnTrungQuốcchuyênchếvàđộcđoán,thếnhưngcáccơquantruyềnthôngcũngtườngtrìnhrằngngườidânTrungQuốcthuộcvềsốngườithỏamãnnhấtthếgiới.CóphảiĐảngCộngsảnđãxâydựngthànhcông“xãhộihoànhảo”củahọhaycôngdâncủahọđangmắchộichứngStockholmtậpthể?[HộichứngStockholm:trạngtháitâmlýmàcontinhoặcnạnnhâncảmthấythươngmếnkẻbắtgiữhọ-ND]Khôngbiếtchắcphảinghĩgì,nhữngngườiMỹnhưElizabethtránhxatoànbộđềtàinày.
MichaeltòmòvềTrungQuốchơnvợmình.Đốivớianh,sựtăngtrưởngnhanhcủanềnkinhtếnàycóấntượngrấtmạnh,dùcólẽcũnghơiđángsợ.TrungQuốctăngtrưởngnhanhquá.Theocáchnóicủaanh,chắcchắnnướcnàysẽ“tómthuthếgiới”.
“TrungQuốcđangthựcsựpháttriển,đúngkhông?”Anhhỏi.
“Cũngđúng”,tôinói.Chắcchắncótăngtrưởng,nhưngcũngynhưngườiHoakhôngbahoavềviệcđấtnướcnàyđangthayđổinhanhrasao,tôicũngkhôngthấycầnlàmthế.Nhữnggìmàkhuvựcsảnxuấtđanglàmchắcchắnlàcóấntượngmạnh,nhưngTrungQuốccũngcónhữngđiềuthiếusót.
XưakiaTrungQuốcđãnổitiếngvềnhữngphátkiếnvìhọđãphátminhragiấy,thuốcsúngvàlabàn;nhưngtrongnhữngthếkỷgầnđây,bảnnăngsaochépđãthaythếtinhthầnkhámpháđó-khôngchỉtronglĩnhvựccôngnghệmàcảtrongnhữngmôhìnhkinhdoanhnữa.Thóiquenmớithaythếđóđãchophépnướcnàynỗlựcđuổibắtthếgiớitrongnhữngnămgầnđây,nhưngmôhìnhnàychắcchắnsẽkhôngbềnvững.Khôngnềnkinhtếnàocóthểthắngcuộcđuatranhbằngcáchsửdụngphươngtiệncủakẻkhác,vàTrungQuốccónhữnghoàibãoriêngtư.HọkhôngchỉtìmcáchgiảmsựcáchbiệtgiữahọvàthếgiớimàcònvươnlênngangbằngvàvượtquanhữngnềnkinhtếcôngnghiệphóanhưHoaKỳvàNhậtBản.
Rồicòncónhữngvấnđềkhác,quánhiềukhôngthểgiảiquyếttrongmộtlúc.Khuvựckinhdoanhcónhữngvấnđềđạođứcnghiêmtrọng;vấnđềkiểmsoátchấtlượngchỉlàmộttriệuchứng.Michaelxemxétnhữnglờibànluậncủatôivàmuốncónhậnxétgìđócụthểhơn.Hoạtđộngtronglĩnhvựcsảnxuấthẳnđãchotôicómộtýthứcnhấtđịnhvềnhữnggìđangdiễnra,vànếutôikhôngtinvàosựphátđạtthìtôitincáigìởTrungQuốc?
Michaellàbạntôi;anhkhôngmuốntôiphunranhữngsốliệuthốngkê.Anhcầnmộtcảmtưởng,mộtlờiquyếtđịnh.Anhmuốnbiếtquanđiểmcủatôivàhyvọngtôicónhữnglờibànluậnmàchúngtôicóthểđểdànhchonhữngcuộcnóichuyệnsaunày.
“AnhtinrằngTrungQuốcsắpsụpđổ”,Michaelnói,cốmớmlờichotôi.
“Tôikhôngnóithế”.
Anhtiếptụcnhấnmạnhýđịnh,vậndụngmộtsốýtưởngmàtôiđãgieorắc.Đốivớianh,sựthểphảiđúngnhưnhữnggìmàngườikhácđãkhăngkhăng-TrungQuốchoặcsẽbaycaonhưmộtquảbónghoặcsẽchìmnghỉmxuốngaonhưmộthònđá.Anhcoilờibìnhphẩmcủatôinhưgợiýrằngtôitiênđoánkhảnăngthứhai.
“SựhưngthịnhvàsuyvongcủaTrungQuốc”,anhnói,cốvậndụngmộtđềtàichung.
“Giốngsựhưngthịnhvàsalầyhơn”,tôinói.
LầnnàycónhiềulýdochotôitớiHoaKỳ;mộtlýdolàthamdựmộtcuộctriểnlãmthươngmại.TôicũngđigặpvàicôngtyHoaKỳđangkhảosátnhữngkhảnăngchọnlựacủahọởTrungQuốc.
TôidừngchânởthànhphốWaterbury,bangConnecticutđểgặpmộtnhàsảnxuấtcácbộphậnkimloại.Tớivănphòngcủahọlúccònsớm,tôiđượcyêucầungồiđợitrongmộtphònghọpnhỏ.
Tôichúýtớimộtbứcảnhtreotrêntường.ĐólàmộtbứcảnhtrắngđencũchụpkhoảngcuốithếkỷXIX.Cáccôngnhânnhàmáyđứngtrướcmộtxưởnglàmkhóathắtlưng.Tấtcảđànôngmặccom-lê,vàphụnữtronghìnhmặcáováyxếpnếpmàusáng.Tôithấyngườinàocũngđộimũ,vàhơnnữa,họđãđưacảconngựacủacôngtyvàobứcảnh.
Thờikỳđó,côngtynàylàmộttrongnhữngnhàsảnxuấthàngđầuởkhuvựcNewEngland.Đôilầnsápnhậpcôngtyvàmộtthếkỷrưỡisau,doanhnghiệpnàytrởthànhchinhánhcủamộtcôngtyđạichúng,vàhọđangvấtvảvạchkếhoạchcạnhtranhvớicácloạiphụtùngrẻhơndođốithủcủahọđặtTrungQuốcsảnxuất.Giảiphápcủahọ-khôngtồichútnào-làcũngsửdụnglaođộnggiárẻ.
Khôngphảitấtcảnhữngcôngtymàtôithămviếngđềutrởthànhthânchủ,vàtôiluônnhớđiềunàymỗikhiđixabằngtiềntúicủamình.Côngtycụthểnàychỉtìmsựtưvấntổngquát.ChủyếulàhọcầnbiếthọcóthểphạmsailầmtrongvấnđềgìkhihọtớiTrungQuốc.Họđểtôinóigầnhếtcuộcgặpmặt,trongkhinhữngngườikhácghichép.
Rakhỏithànhphốsaucuộchọp,tôiđiquanhữngnhàmáykhác,vàđặcbiệtcómộtcáirấtgiốngcôngtykhóathắtlưngtôivừađikhỏi.Từngoàiđường,tôikhôngthểnóinơinàysảnxuấtcáigì,vàtôitựhỏi:NếutôighéquaxưởngnàynhưtôiđãlàmởTrungQuốcthìsao?
“Xinlỗi,ônglàai?”Nhânviênlễtâncủacôngtyhỏitôi.
Saukhinghetôigiảithíchrằngtôichỉghéquamộtnhàmáygặpbênđường,côtaquansáttôikỹlưỡngvàthúcgiụctôichobiếtthêmchitiết.“TôilàmviệcởTrungQuốc”,tôinói,vàkhinghetừ“TrungQuốc”đó,côtarùnvaitrôngnhưmộttayđôvậtsẵnsàngtốngcổnhữngkẻquấyrốirakhỏiquánrượu.
Cônóirằngnếukhôngcóhẹntrước,tôikhôngthểgặpaihết.Côkhôngthôlỗ,nhưngcộclốc,vàtôilúngtúng.Tôinghĩmìnhlàaimàxôngvàomộtcôngtynhưvậy?Tôitưởngtôiởđâu-PhậtSơnhaynơinào?
Xinlỗivìđãlàmgiánđoạncôngviệccủacô,tôichuẩnbịrútluinhanh.Cólẽnhậnthấyđãthiếuâncầnvớitôi,cônhânviênlễtânmềmmỏnglại,
vàngaytrướckhitôiquaylưng,cônhoàingườitớinhưthểsắpchotôibiếtmộtbímật.“Ôngcũngbiết”,cônóigiọngngọtngào,“TrungQuốcthậtsựlàđốithủcạnhtranhcủachúngtôi”.
Ngồivàochiếcxethuêvàláirakhỏibãiđậuxe,tôithấymìnhvẫnchưabiếtcôngtynàysảnxuấtthứgì.Rồitôinghĩ:Thậtbuồncườikhinói“TrungQuốclàđốithủcạnhtranhcủachúngtôi”.NếucôngtycủahọđươngđầuvớikhókhănvìTrungQuốcthìlạicàngcólýdođónnhậnvàxemxétcáccơhội.Côngtykhóathắtlưngcóđốithủcạnhtranhởnướcngoài,vàcáchđápứngcủahọlàcốgắngbiếnnơiđólàmviệcchohọ.Cóaitừngtìmcáchđánhbạiđốithủcạnhtranhbằngcáchtrốntránhhọkhông?
Mộtcơhộibịbỏlỡ,đơngiảnthếthôi.TrênđườngtớiNewYork,tôinghĩvềphongtụckhôngbaogiờxuađuổilữkháchcủangườiHyLạpcổđại.Nếucóngườilạtớicửanhàbạn,chuyệnhoàntoànbìnhthườnglàbạnsẽmờihọvào,chohọănvàchohọcơhộinghỉngơi.Vàtronghoàncảnhnàothìchủnhàcũngkhôngbaogiờđểkháchrađimàkhôngcómộtmónquà.Lýdocủaphongtụcnàyrấtthựctế.Lữkháchđườngxathườngmangtintứctừxatới.PhongtụcđộcđáonàygiúpngườiHyLạpcổđạithuthậpthôngtin.
ĐãbaonhiêulầntôitớimộtcôngtyTrungQuốcvàđượcđốixửkhôngnhưmộtngườilạmànhưmộtkháchquý?Nhữnghãngsảnxuấtkhôngquenbiếthaykhôngmongchờtôitớiđãmờitôivàovàtiếpđãitửtế,vàhọkhôngđểtôirađimàkhôngcóquàtặng(trongtrườnghợpnày,tôibịbuộclấymộtsốsảnphẩmmẫucủanhàmáy).Dùđôikhitôicảmthấybịlợidụng,ítnhấtbạncũngcóthểtôntrọngnhữngnhàcôngnghiệpnàyvìtínhthẳngthắnvàkhônngoancủahọ.
CólẽđóchỉlàquanđiểmđãbịthayđổicủatôidosốngởTrungQuốcquálâu,nhưnghìnhnhưcáccôngtyTrungQuốcchủđộngtiếpxúcvớithếgiớirộnglớnhơn.ỞHoaKỳ,xuthếđangphổbiếnnhanhlàphớtlờđốithủtrongkhimộtchiếnlượctốthơnlàchấpnhậnsựđedọacạnhtranhnhưmộttháchthứcthúvị.CócáigìđótrongnềnkinhtếđangtrỗidậytrongmọilĩnhvựccủaTrungQuốclàmchocáccôngtyMỹmấttựtin.
o0o
SautrọnmộtngàygặpgỡBernievàcácđốitácJohnsonCartergầnBroadwayởkhuManhattan,tôisốnghaingàycuốiởPhiladelphia.Tôiphảigặpnhữngngườibạnởđây,vàđócũnglàdịpthămlạimộtthànhphốmàtôibiếtrõtrongthờigianhọcđạihọc.
Mùahèlàthờikhắctốtnhấtđểđithămthú,vàdukháchtừkhắpnơitrongnướctrànngậpcácđườngphố.KhithămkhuvựcquanhDinhĐộclập,tôighinhậnmộtsốthayđổi.MộttòanhàmớichoQuảchuôngTựdođãđượcxâydựng,cùngvớimộttrungtâmdukháchrộngrãi.Ngồiởmộtgócgầnđó,tôichúýtớimộtnhânvậtkỳlạ,mộtngườibiểutìnhđơnđộc.
Đólàlầnđầutôithấymộtngườibiểutìnhtạiđịađiểmnàycủathànhphố,vàđiềubấtthườnghơnnữalàmi-crôcủangườiđànbàđóđangtuyênbốomsòmbằngtiếngQuanThoại.TôitớigầnhơnvànhậnrarằngbàđangbiểutìnhnhândanhPhápLuânCông-mộttôngiáobịchínhphủTrungQuốccoilàsựsùngbáingẫutượngvàdođóbịđặtrangoàivòngphápluật.
Ởđầukiathảmcỏ,tôithấyhaingườiđànông,cũngngườiHoa,màkínhrâmRay-BangiảvàquầnsọccóthểchobiếthọlàngườivùngHoaBắc.Tôitớikhágầnvànghehọnóimộtngoạingữquenthuộc,vàtôichàohọbằngtiếngHoanhưtôicóthểnóiởTrungQuốc.HọvuimừngnóichuyệnvớitôivìcảhaingườiđềukhôngnóiđượctiếngAnh,vàtôithìcònvuihơnvìđólàcơhộiđầutiênchotôinóitiếngQuanThoạitronghaituầnlễ.
NgườiHoathườngthíchtángẫu,vàtôicũngđượcanủikhiđónglạivaitròngoạikiều-ngườinướcngoàisốngởTrungQuốc.
ThấyhọlàmtôinhớTrungQuốc.Tôikhôngchỉnhớchỗởmàcònnhớcảcôngviệc.Thờigiantrongngànhchếxuấttôiđãgặpkhókhăn,thậmchíthấtvọng,nhưngtôivẫnthíchthú.“Hãytìmmộtbứctườngmàbạncóthểđâmđầuvào”,mộthọasĩdanhtiếngđãnói,“vànếubạnkhônglàmđượcgìhơnlàgâymộtvếtnứtnhỏtrêntường,ítnhấtbạncũngcóthểnói:“Đólàbứctườngcủatôi”.Tôikhôngbiếttôiđãgâyđượcbaonhiêuảnhhưởngđốivớikhuvựcchếxuất,nhưngtôiđãquenvớimộtcảmgiácnhấtđịnh.
TôihỏihaingườiHoakiavềcảmtưởngcủahọđốivớinướcMỹ,vàhọchotôibiếtlờithanphiềnphổbiếnvềthứcănTrungQuốcởHoaKỳrấtdởvàkhónuốtnhưthếnào.
“Bánhmìkẹpthịtbòvàpho-mátthìsao?”Tôihỏi.DùsaochúngtôicũngđangởPhiladelphia.NhưhọnghĩbữaănđồTàusắptớicũngtồi,họnóihọthíchgắnbóvớinhữnggìhọđãbiếthơn.Nhưnghọmuốnđượcchỉdẫnnơithamquan.
MộphầncủaBenjaminFranklinđángđểthamquan,tôibảohọ,vàtôigiảithíchlýdo:vìdukháchMỹnémtiềnxulênmộông.NgườiHoavốntôn
trọngsựtiếtkiệmvàghétsựhoangphí,khólòngtinrằngngườitabỏlạitiềnthậttrênmộngườinàođó.
Mộtngườihỏicóphảitôiđịnhnóivàngmã,thứđượcđốtcúngPhậtkhông.Không,tôicamđoan,đólàtiềnthật.
“Saohọcóthểlàmvậy?”
Tôicốgiảithíchsựhàihướctrongchuyệnnày-đốivớiconngườinổitiếng(vàhìnhnhưthấtbại)trongviệcdạyngườiMỹbiếtgiátrịcủasựtiếtkiệmbằngcáchnóirằng:“Tiếtkiệmmộtđồnglàkiếmđượcmộtđồng”,dukháchkhắpnướclãngphíbằngcáchdốchếttiềnlẻtrongtúira.
Họtừgiã,đivềhướngtâytrongkhitôiđivềhướngnam,dừngchântạimộtquánbánhpizzaởSouthPhilly.Nhữngbiểnbáotrêntườngkhuyêndukháchkhôngnênyêucầunhữngthứnhưdụngcụănbằngchấtdẻo,pho-mátParma,đinhàvệsinhhoặcuốngnướcmiễnphí.Cùngvớinhữngcảnhbáodàidằngdặcnày,trênbứctườngcòncómộtbiểntómtắttháiđộchungcủacửahàngđốivớisựphụcvụkháchhàng:“CâutrảlờilàKhông,Không,Không!”
ĐólàmộtcáigìkhácnữamàphầnlớndukháchngườiHoakhônghiểunổi,vàgiốngnhưngôimộđượcrảitiềnkimloạicủaBenjaminFranklin,tôithấycácthôngbáotrongtiệmbánhpizzabuồncườinhưngđángbuồn.
Ngườiđànôngtínhtiềnchotôitạiquầycómộthìnhxăm.Mộthìnhxămlàmtôichúý.ĐólàmộtchữHánbằngmựcxanhđậm,vànóchehếtnửatráitrêncổanhta.Đólàmộtchữmàtôibiết-Giáo,cóthểlàsựgiáodục,hoặcđượcdùnglàmđộngtừ,như“dạydỗ”.
Tôihỏianhtacóphảilàgiáoviênkhông,vàtôiphảichỉvàocổtôiđểanhthấymốiliênquan.“Không”,anhnói,“đólàdosailầm.Tôiđãbảoanhchàngxămhìnhchotôilàtôimuốnxămchữ‘hyvọng’”.
Ngoàinhữngkhókhănvềkinhtế,lâunayPhiladelphiacònphảiđấutranhvớimộtlànsóngtộiphạmnghiêmtrọng,vàthứmàthànhphốnàycóvẻđangthiếuchínhlàhyvọng.
Khitườngtrìnhvềtộiphạmbạolực,báochíthànhphốnhắctớitrên400vụgiếtngườitrongnămtrước,hầuhếtđượcquychonhữngvụđấusúngngắn.TrungQuốckhôngphảichịuđựngmứcđộtộiphạmnàogầnnhưvậy;vàvớitưcáchngườinướcngoàisốngởTrungQuốc,tôiluônluôncảmthấy
đặcbiệtantoàn.
KếtthúccuộcthămviếngPhiladelphia,tôithấymộtchiếcáothuntrongmộttủbàyhàng.Chiếcáođượcvẽkiểugiốngáochẽn.Dòngchữtrênáo:Killadelphia[GiếtPhiladelphia].NgườiHoakhôngphạmtộibạolựctớimứcđộđó,vàchắcchắnhọkhôngđitớichỗđemchuyệnđólàmtròhàihướcthươngmại.
SauhaituầnởHoaKỳ,tôicàngsẵnsàngtrởlạiTrungQuốchơn.KhiđápchuyếnbaytừPhitrườngJFK,tôinhậnthấyphầnlớnhànhkháchtrênchuyếnbaycủatôilàngườichâuÁ,vàtôicảmthấymìnhởgầnđíchđếnhơn.
NgườiđànôngkếbênvuimừngvìchúngtôicóthểnóichuyệnbằngtiếngQuanThoại,vàônghỏitôi:“Ôngđiđâu?”
“Tôihồihương”,tôibảoôngtabằnggiọngđùacợt.
Mặtngườiđànôngnhănlạivớivẻcaucó,vàôngtanóirằngtôikhôngthểdùngnhữngtừđó.
Ôngtaphảnđốicáchtôidùngtừ“hồihương”,mộtđộngtừgồmhaitiếng:hồilàtrởvề,vàhươnglàquênhà.Ghépchung,haitiếngcónghĩalàtrởvềquênhà.Quảnhiêntôiđãtuyênbốtrúsở;tôiđãgọiTrungQuốclàquênhà.
“Câuđókhôngthíchhợpvớiông”,ôngtanói,đầyvẻuyquyềnvàquảquyết.“Ônglàngườinướcngoài,ôngchỉcóthểnóilàôngduhànhtớiTrungQuốc”.
Ôngtacốtỏralễđộ,nhưngngườitavẫncảmthấyđólàmộtcáitátvàomặt.“NhưngtôisốngởTrungQuốc”,tôinói,cốsửasaiýniệmcủaôngtarằngtôilàmộtkháchdulịchđơnthuần.“TôisốngởQuảngChâu”.
Tôinghĩviệcgọitênthànhphốnàysẽcóích,vàtôicóýnghĩchoôngtaxemxâuchìakhóatrongtúi,dùchỉđểchứngminhthêm.TấtcảchìakhóatôiđãmởnhữngcánhcửaởHoaNam.HầunhưtôikhôngcóquanhệtựnhiênnàovớiHoaKỳ.VànếutôikhôngsốngtạimộtnơinàođóởMỹ,thìtôiđãởđâutrongbấynhiêunăm?
Ngườinàyliếcnhìn,làmnhưsuynghĩvềnhữnglờithuyếtminhcủatôi,nhưngôngrấtkiênquyết.“Dùcóthểnhưvậy…”,ôngtanói,bỏlửngnhữngtiếngcuốicùng.Ôngtakhóchịu,nhưngtôithấytháiđộnàyquenthuộcmột
cáchlạlùng.NhiềungườikhácởTrungQuốccũngcótháiđộlạnhlùngnhưvậyvớikháchnướcngoài,vànónhắctôirằngdùtôikhôngcòncómộtquênhàởHoaKỳ,TrungQuốcvẫnkhôngcoitôilàthânthiết.
Cómộtchuyệnngụngôncổvềmộtngườiđànôngnghenóivềmộtkiểuđiđặcbiệtcủangườidânởmộtnơixaxôi.Ngườinàyquyếttâmđitớinơiđóđểhọcdángđicủahọ,vìhìnhnhưnósànhđiệuhơndángđicủatổtiênanhta.
Anhtaxàihếtsốtiềnmìnhcóvàtốnnhiềuthờigianđểlàmchođúngnhưngkhôngthểnàolàmđược.Khôngbaogiờanhtathànhthạokiểuđimới,vàtrongkhicốhọc,anhtađãquênkiểumìnhvẫnthườngđi.Kếtquảlà,dosựđiênrồcủamình,ngườiđànôngđóphảibòvềnhà.
ĐólàcâuchuyệnvềnhữngngườixaxứlâudàiởTrungQuốc.Trongkhikhôngbaogiờhộinhậptrọnvẹnvàonướcdungnạp,họcũngkhôngcònhoàntoànthoảimái,tựnhiênởquêhươngcũnữa.
Ngườiđànôngtrênmáybaynhìnđămđămlưngghếtrướcmặt,miệngmímchặt.Nghĩkỹhơnvềnhữnggìtôithíchnói,tôimuốnkhơilạicuộcchuyệntrò,nhưngvôích;ôngtađãquyếtlòngimlặng.
ChuyếntrởvềTrungQuốccủatôibuồnvuilẫnlộn.Trongkhitôigiơtaylấydâyantoàn,ngườiđànôngkếbênthảcánhtaylênchỗtựagiữachúngtôi-vànónằmđósuốt12giờbay.NgồikhoanhtaysuốtchuyếnbaytớiĐôngÁ,tôitựhỏi:TôisẽphảisốngởTrungQuốcbaolâutrướckhiđượcphépgọiđólàquênhà?
15.KIMCƯƠNGMAYMẮNSaulPlotnicklàmộtthânchủmớinữatìmsựgiúpđỡởTrungQuốc.Ông
muabánkimcươngvàcôngtycủaônglàmộttrongsốítcôngtychọnlọcmuangọcthôtrựctiếpcủaDeBeers,tậpđoànkimcươnglớnnhấtthếgiới.Đólàmộtdoanhnghiệpgiađình,ônggiảithích,códoanhthutrênmộttỷđô-la.
“Vậyôngbiếtgìvềcôngnghiệpkimcương?”Ônghỏitôi.
Thậtratôibiếtkhôngnhiều.TôinóirằnggầnđâytôiđãđọcmộtbàibáovềmộttỷphúngườiUzbekđãchoDeBeersquảnlýtiềncủamình.Ôngvuimừnglàtôiđãnóitớingườiđó.
“Ai,LevLevievư?Chúngtôiđãđưaôngtavàovụlàmănnày!”ChúngtôingồitrongphòngkháchsạncủaôngởThâmQuyến,vàtrênmộtbàncà-phê,ôngmởramộtdanhmụcđầutưgồmnhữngtrangđượcépcứng-nhữngquảngcáochothấykimcươngcủacôngtyôngđượcbánởđâu.Escada-mộttrongnhữnghãngthờitranghàngđầuchâuÂu-làmộtkháchhàng.VàmộttrongnhữngchuỗicôngtybuônsỉgiảmgiálớnnhấtnướcMỹcũngvậy-đóchuỗicửahàngthànhviênmàmộtkháchhàngcóthểmuasốlượnglớntômđônglạnhcùngvớivỏxehơi.
Ônglàmộttronghaianhemđiềukhiểncôngtydochahọsánglập;têngiađìnhcũnglàtêncủacôngty.
CuộcgặpgỡcủachúngtôiđãbiếnthànhmộtbàihọclịchsửkhiSaulchobiếtgiađìnhôngđãthamgiamuabánkimcươngnhưthếnào.Khicòntrẻ,ngườichaquácốcủaôngtừNamPhiđãđượcpháiđitớicácthịtrườngởchâuÂuvớimộtmớđủthứngọcthạchvàcónhiệmvụtìmragiácảcóthểbánđượcởđó.
SaulnóivềôngcụPlotnickkhôngnhưcáchngườicontrainóivềngườichaquácố,mànhưcáchngườitanóivềmộtgươngmặthuyềnthoạiđượcmọingườibiếtnhiềuhơn.Ôngbảotôirằngchaôngcũngcóthểlàmăngiỏitrongbấtcứngànhnào-chỉtìnhcờmàôngthamgiangànhkimcương.
Chúngtôiđibằngchiếcô-tôlớnvàgặpnhữngngườikháctronggiađìnhcóliênhệtrựctiếptrongviệclàmăn.ChúngtôiđãgặpvợcủaSaul,ngườianhemcủaôngvàngườicháutrai.HọtừBỉtới,nhưngnóinhiềuthứtiếng
vàxoaynhanhquanhcácthứtiếngđó,nhưđangchơimộttròchơi.GiađìnhnàylàngườiDoThái,rấtsùngđạo.Đànôngmặccom-lêsẫm,vàtấtcảđộimũchỏmkippa.
PhóngxetheoxalộtrênđườngđithămmộtxưởngmàikimcươnggầnthànhphốTrungSơn,chúngtôigiốngmộtđoànlữhànhcủaCựuThếGiới,dạnglữhànhmàchínhtổtiêntôiđãthamgiatrênđườngđilậpnghiệpởRomaniavàBaLanmấytrămnămtrước.TôilắngnghekhinhữngcuộcnóichuyệnngẫunhiênchuyểntừtiếngPhápsangtiếngAnhrồitiếngDoTháicổchotớithứtiếngmàtôimườngtượnglàtiếngBỉ.Quánhiềuthứtiếng,vàkhôngcóthứtiếngnàocủaxứsởmàhọđanghyvọngtiếpcận.
Trênđườngvềtừmộtxưởngkimcươngthứhai,Saulchotôibiếtkếhoạchcủaông:SẽbánkimcươngởTrungQuốc.Ôngcóvẻtựtin,nhưthểvấnđềduynhấtthậtrachỉlàýchínhảyvàothịtrườngnàycủagiađìnhông.Cómộtsốtrởngại;mộttrởngạilàchínhphủTrungQuốcchỉchophépnhữngnhàsảnxuấtđịaphươngbántrựctiếp.Nhưngđóchínhlàýnghĩacủaviệcđithămcáccơsởmàikimcương.Côngtycủaôngsẽlậpquanhệcộngtácđểđicửasauvàothịtrườngnày.
CólúctôitưởngSaulsẽhỏitôinghĩgìvềkếhoạchbánkimcươngởTrungQuốccủaông,vàtôinhẹcảngườikhiôngkhônghỏi.Tôinghĩvấnđềlớnhơnlàtìmnguồncầu.PhụnữTrungQuốckhôngcoichiếcnhẫnkimcươnglàphầncầnthiếttrongđềnghịhônnhân.VàdùngọcthạchgiữmộtđịavịđặcbiệttrongnhữngnềnvănhóaĐôngphương,kimcươnggầnnhưkhôngcóýnghĩanhưvàng,ngọcbíchhoặcbạc.
Ýtưởngtặngkimcươngkhiđínhhôndùsaocũnglàmộttruyềnthốngđượctạodựngra,vàtrongtàiliệutiếpthịcủahọchothịtrườngHoaKỳ,DeBeersđềnghịrằngđànôngdựtrùhaithánglươngchomộtchiếcnhẫnđínhhôn.Cáchtínhtoánnhưđềnghịnàyđặcbiệtvônghĩatrongmộtnềnkinhtếmàngườilaođộngtrungbìnhmỗithángkiếmđượchơn100USDmộtchút.MộttrởngạikháclàngườiHoakhôngcóthóiquenmuanữtrang.
KếhoạchtheodựkiếncủaSaullàtáitạonhữnggìđãcóhiệuquảchocôngtyởnhữngnơikháctrênthếgiới.ỞHoaKỳ,họđãlàmđượcviệcbằngcáchchuyểndịchnhữngsốlượnglớnkimcươngquanhữngtổchứcbánsỉ.Quacáckênhnày,PlotnickchuyênbánkimcươngkhônghoànhảochongườiMỹtrunglưu-nhữngngườichỉquantâmtớikíchcỡcủaviênkimcươngvàtiếtkiệmbaonhiêuthìlơlànhữngchỗbịttrámhoặcnhữngkhuyếtđiểmkhácbấynhiêu.
TrungQuốclàmộtthịtrườngđầycơhội,nhưngnólàmộtloạithịtrườngkhácbiệt.TôingụýTrungQuốclàkhácbiệt,nhưnglờibànluậncủatôilàthứSaulkhôngmuốnnghe.ÔngđãquyếttâmtriểnkhainhữngcơhộikinhdoanhởTrungQuốc,mộtphầnvìcôngtycủaôngkhôngcólựachọnnàokhác.
DeBeerslàmộttậpđoànđãtừngcólúcgầnnhưđộcquyềnkiểmsoátgiácảbằngcáchkhốngchếnguồncungcủathịtrường.Mộtcơsởtưvấn-quảnlýtoàncầuđãlàmviệcchoDeBeersvàkếtluậnrằnghọcầntácđộnglênvếkiacủaphươngtrìnhbằngcáchkíchcầu.
DeBeersnghetheolờikhuyêncủacácnhàtưvấnvàđểlàmviệcnày,họsửdụngphươngtiệnchủyếuđểbánkimcươngmàhọcótrongtay-cácnhàbuônsỉkimcươngthô.ThậtsựđólàkiểutiếpcậnTrungQuốccủaPlotnickGroup.Họtớimàkhôngcóýniệmnàovềcáchthứcgiảiquyếtmộtsốnhữngvấnđềthịtrườngkhálớn.Dùkhôngphảilàmộtcôngtytiếpthị,PlotnickphảichoDeBeersthấyrằnghọđanglàmbấtcứviệcgìcóthểđểthúcđẩymạnhnhucầutoàncầu.
Tôibiếtnhữngngườihoạtđộngtrongngànhkimcươngkhác.Họcũngphảichịuđựngsựthaotúngchấtlượngphổbiếntrongngànhsảnxuất.ThợcắtkimcươngTrungQuốccóthóiquencắtkimcươngtheokiểukhôngđốixứngđểcómộtviênhơilớnhơntừmộtviênkimcươngthô.Saukhilàmnhưthế,nhàbuônkimhoàncóthểkiếmđượcmộtchứngchỉgiảxácnhậnviênkimcươngcóchấtlượngcaohơn.
LậptrườngtiêuchuẩncủatôiđốivớitấtcảnhữngdoanhnghiệpmớiởTrungQuốclàphảixemxétchúngvớimộtchútgiễucợtlànhmạnh.TôingẫunhiênnóivớiSaulrằngbảnthântôisẽkhôngđâmbổvàobấtcứcôngviệclàmănnàoởTrungQuốcmàkhôngtìmhiểunhiềuhơnvềquyluậtcủatròchơi.
“Xì!”Saulthốtlênkhinghenóithế.Ôngtacoimọilờikhuyênthậntrọngđềukhôngphùhợp.
“NhữngnhàbuônkimcươngthôđãcómặtởTrungQuốcrồi”,ngườicháunóirõ.“ÔngcóbiếtDalumikhông?”
“Đólàtênđốithủcạnhtranhcủacácônghả?”Tôihỏi.“Dalumi?”
Tôibấtgiácmỉmcười,vàngườicháumuốnbiếtlýdo.“Dalu”[đạilục]làcáchngườitanóitớiTrungHoachínhquốc,tôibảoanhta.Vàtìnhcờchữ
chỉgạolà“mi”[mễ].Hạtgạokhôngphảilàhìnhảnhmàbạncầngieovàoócngườitiêudùngkhimuốnbánđáquý,vànếutôihiểuđượcchuyệnbuồncườinày,chắcchắnthịtrườngTrungQuốccũngsẽhiểu.
NgườicháucủaSaulthíchthúvìtôiđãtìmramộtcáigìđóbuồncườivềđốithủcạnhtranhcủahọ.Vàanhtasaysưavớiýnghĩphiêndịchcáctên.
“TênchúngtôicónghĩagìtrongtiếngHoa?”Anhtahỏi.
Tựnókhôngcónghĩagìhết,tôibảoanhta,rồitôicốgiảithíchrằngchỉvìtrùnghợpngẫunhiênmàtênđốithủcạnhtranhcủahọngherangớngẩn.
“Plotnickphảicónghĩagìchớ.Chắcnóphảichỉmộtcáigìthậtralàtốtđẹp”,anhtakhăngkhăng.“Tôicánólàmaymắn”.
Trongmắtanhtacóvẻkíchđộng.NhưngnhữngcáitênTâyphươngkhôngphảilúcnàocũngcóýnghĩatrongtiếngHoa.Đểdịchmộttênhọ,trướchếttôisẽphảinghĩtớitấtcảcácâmtiếtphùhợp.Khôngcóâmtiết“plot”trongtiếngQuanThoại.Nósẽphảilà“pu-la-te”hoặc“pa-lu-tuo”-bakýtựriêngrẽ.Chỉnghĩtớisốhoánvịcũngđủnhứcđầu.Tôibảoanhtarằngtôicầnthờigianđểkếthợpmộtsốkhảnănglựachọn.
Nhưnganhtanàinỉtôidịchngay,hyvọngsẽcómộtkếtquảthúvị.
Đủloạingườinướcngoàiđãbịlôicuốntheosứccámdỗcủacáihìnhnhưlàmộtnềnvănhóahuyềndiệu.NhưngngườiđànôngcựckỳDoTháichínhthốnggiáonàymàvẫnbịhuyềnthoạiTrungQuốchớphồnthìquásứcchịuđựngcủatôi.CáikiểubáivậtgiáonàylàmtôinhớlạianhchàngnhânviêntiệmbánhpizzaởPhiladelphia,ngườibịxămnhầmchữ“giáo”trêncổ.
NgườiDoTháivàngườiHoacónhiềuđiểmgiốngnhau,kểcảsựquantâmtớigiáodụcđãcótừhàngnghìnnăm.Cómộttruyềnthuyếtmàbảnvănđượctruyềntụngbắtđầubằngcâuthơ“Họcvàđôilúcônlạinhữngđiềuđãhọc,khôngphảilàlạcthúlớnnhấtsao?”nghenhưrútratừKinhTalmudcổDoThái,nhưngthậtralàtừKhổngtửGiangữ.
Vàtừtruyềnthốnghọctậpnàyxuấthiệnsựtônsùngchữviếttớiđộmêtín.
TrongThếchiếnthứhai,TrungQuốccungcấpnơitrúẩnchokhoảng30.000ngườiDoTháitịnạn.NhữngaiđượcbiếtvềkhảnăngdicưtớiThượngHảiđãmuốntớiđósaukhinghetênthànhphốnày.Từ“hải”trong
ThượngHảinghegiốngtừ“chai”trongtiếngHê-brơ-cónghĩalàsựsống.Từnàycónộihàmmạnhmẽ;nólàbiểutượnghaikýtựmànhiềungườiDoTháiđeotrêncổ,vàcũngxuấthiệntrongchữ“L’chaim”,lờichúctụngkhinângcốc-“mừngsựsống”.
NgườiHoacũngmêtíntrongviệcđặttên,vàngườitanóirằngnhữngngườiHoadicưtớiCanadađãlậpnghiệpởthịtrấnRichmonthuộctỉnhBritishColumbiavìđốivớihọtênthànhphốnàynghetừatựa“richman”(ngườigiàucó).
SaukhithămthịtrườngkimcươngThượngHảinơiSaulcốchiếmvănphòngrộnglớnnhấtbêntrongkhugiaodịch,chúngtôiđithămcáctiệmkimhoàntrongkhuthươngmạicủathànhphố.
Saulđithẳngtớitủtrưngbàytrongmộttiệmvàchỉbachiếcnhẫnkimcương.Ôngyêucầuđượcxemchúng.Nhìncácviênkimcươngquakínhlúpcủachủtiệm,ôngnhănmặt.Cócáigìđóôngkhôngthích.Khôngphảikimcươngxấu;hoàntoànngượclại,ôngnóirằngchúngquáđẹp.Viênkimcươngnàocũngtrongsuốtvàkhôngcótìvết.Ônglẩmbẩmvànóirằngđókhôngphảilàđiềumàôngmongđợi.
ThịtrườngxaxỉphẩmTrungQuốclàmộtnghịchlý.Dùsốngtrongmộtnướcđangpháttriển,ngườidânởđạilụchoặcmuahànghóathậtđắttiềnhoặckhôngmuagìcả.
NgườiHoathíchhoãnnhữngvụmuasắmquantrọngtớikhihọtíchlũyđượcmộtsốcủacảilớnhơn,vàkiểutiếtkiệmcủahọítnhấtcũngchịuảnhhưởngphầnnàocủanhữngthờikỳđạinghèokhổtronglịchsửTrungQuốc.
Cácnhànghiêncứuđãghinhậntrên1.800nạnđóilớnởTrungQuốc(tínhngượctừthếkỷITCN).Nạnđóicócáchlàmthayđổicáchcưxử,vàmộttrongnhữngcáchchắcchắnnhấtđểmộtcánhâncóthểđánhmấttàinguyênítỏicủamìnhlàkhoekhoangmìnhcó.
Trongmộtnạnđói,ainghĩmộtngườibàconđanggiấumộtítthóclúacóthểđạpcửaxôngvàovàlùngsụckhắpnhà.ỞTrungHoaĐạilục,chodùtìnhhìnhđãđượccảithiệnnhiềutừcuộcCáchmạngVănhóa,vẫncònkhuynhhướngchegiấucủacảitíchlũyđược,ítnhấtchotớimộtthờiđiểmbộcphátvàchuyệnaibiếtđượccủacảinhiềuchừngnàokhôngcònquantrọnglắm.
Họchỉtiêuphasaukhitíchlũyđượcmộtsốcủacảiđángkểcònvìmộtlý
donữacóliênquantớithểdiện.NgườiHoahoãnnhữngviệcmuasắmlớnđểhọcóthểlàmnhữngviệckhiếnkẻkhácphảiganhtị.Muađồxaxỉmàphảichịuthiệthạihoặcphảitiếtkiệmlàkhôngđúngýđồcủahọ.
Điquaphốtrênđườngtrởlạixe,chúngtôigặpbangườiđànbàlớntuổi.Mộtbàđưamộtsốđồnghồđeotaychotôixem.
“Cáigìvậy?Họmuốngì?”Saulhỏi.
“ĐồnghồRolex”,tôinói.
Tôingạcnhiênkhiôngtachúýtớinhữngchiếcđồnghồnày.Côngtycủaôngchínhlàmộttrongnhữngnhàbuônsỉkimcươnglớnnhấtthếgiới.AicầnmộtchiếcđồnghồgiảchứSaulcầngìtớithứđó?
Nhưngđiềunàykhôngcógìlàbấtthường.Ngườinướcngoàiđilàmănlúcnàocũngquantâmtớihànggiả.Họthíchchúngvìtínhmớilạ,vìđôikhikhókiếm,vàvìmuađượcchúnglàcảmộtcuộcgiảitrítrongchuyệnmặccả.
“Hỏixemhọđòibaonhiêu”,ôngnói.
Bàgiàởgầntôinhấtragiá,vàsaumộtlúcnóiđinóilại,bàquyếtgiá100nhândântệ.Khoảng12USDtheohốisuấthiệnhành.Đólàmộtgiáthấp,ngaycảchomộtmónđồgiả.
Saultiếptụcbướcvàsuynghĩ.
“Bảobàtatôisẽlấybachiếc-50nhândântệmộtchiếc”.
Bangườiđànbàkhôngchỉgiàmàcònốmyếu.HọvấtvảmớitheokịpkhichúngtôibướctheonhịpchâncủaSaul.Giáhọđưarađãcựckỳthấprồi,vàtôibảoSaulthế.
Ôngtalườmtôivànói:“Nếuhọkhôngchịu50tệthìbảohọthôiđi”.Tôikhôngnóigìnhưngtinchắchọsẽtiếptụcđòithêm.
Nghetrảgiá,babàgiàxịumặtrồitụtlạiphíasautrongkhichúngtôivẫnđitiếp.Đểtránhngượngngập,tôicũngđềnghịmuacảbachiếcđồnghồchomình.Bánđượcnhiềucólẽsẽbùđắpchogiáthấp.
Khileolênxe,Saulnhướngmàynhìntôinhưcóýhỏi:Chuyệnnàyrồisẽrasao?Mấybàgiàthấyvậyvàtraođổinhanhvàicáiliếcmắt.
Saukhileovàoxe,tôisắpsửađóngcửathìmấybàgiànóihọsẽbán.Đồnghồvàtiềnđượctraotaynhanh,cửaxeđónglạivàchúngtôilênđường.
Saulnhìnmấychiếcđồnghồvànóioangoang.
“Ôngthấykhông?”Ôngtanói.“Tôiđãbảoôngrằngtôisẽmuavớigiá50-vàtôiđãmuavớigiá50”.
Đólàlầnđầutôithấyđồnghồgiảbángiárẻnhưvậy,vàkhimáybaychúngtôiđápxuốngHongKong,tôimớithấytạisaochúngđượcbánvớigiáthấpđếnthế.Kimphúttrênmộtchiếcđồnghồrụngrarồitôithấycảbađồnghồđềuchếtmáy.Tôikhôngnóigìvềđồnghồcủamình,nhưngngờlàmọichiếckhácđềunhưvậycả.
ChặngdừngchâncuốicùngtrongchuyếnđichungcủachúngtôisẽlàmộtcuộctriểnlãmcôngthươngnghiệpởHongKong.Saulmuốntôidựvàicuộchọpvớinhữngđốitáctiềmnăngcũngcómặttrongcuộctriểnlãm.Ôngcũngmuốnchắcchắnlàchúngtôisẽdànhthìgiờthảoluậnkhảnăngcộngtácvớiôngxahơnkếhoạchnày.
CôngtycủaôngtrưngbàymộtcặpkimcươngtuyệtvờisaukínhPlexiglasdàycộm-mộtviênđátrongsuốtkhôngtìvết;vàmộtviênkimcươngmàuvànghoànhảo.Đókhôngphảilànhữngmảnhgốmvỡtrênthảmxơdừamàlànhữngviênngọcđểtrưngbàylớngầnbằnglòngbàntay.
Chúnggâyđượcấntượngvớimọingườinhưmongmuốn.Ngườixemtriểnlãmtớigianhàngvàtrốmắtrangơngẩn,vàcócáigìđótrongcáchngườithamquanháhốcmồmcứkhiếntôinghĩrằngcácviênngọcnàycóthểlàđồgiả.Khimộtphụnữtócđỏcaolớndừnglạivàhờhữngnhìnđồtrưngbày,tôihỏibàcónghĩđólàngọcthậtkhông.
“Thậtđấychứ”,bànói,ngạcnhiênlàtôicóthểlàmviệctạicuộctriểnlãmmàhìnhnhưkhôngbiếtsựkhácnhau.Rồibàgiảithíchcáchphânbiệt.Nóliênquanvớiánhsángbịkhúcxạtừkimcương.Tôicámơnbàvềbàihọcdễhiểunày,vàtôihỏibàlàmgìtạicuộctriểnlãm.
BàởDallas,bangTexas,nhưngchủyếulàmviệctậnchâuPhi.Việclàmănkhiếnbàthamgianhữngcuộcsănthúởđó.Vàbàđãtìmramộtloạihìnhmạohiểmđặcbiệtđắtgiá-mộtcôngviệcchobàgiaothiệpvớinhữngtaysănthúlớngiàucótộtbực.
Trongnhữngcuộcsănđó,bàđeonữtrangdobàtựvẽkiểu.Nhìnchínhchiếcvòngcổbàđangđeo,tôicóthểtưởngtượngbàmặctrangphụcđisănvớinữtranglủnglẳngquanhcổ,taivàcổtay,vớimộtkhẩusúngsănvoitrêntay.
Hầuhếtngườithamgianhữngcuộcmạohiểmđólàđànôngcóvợ,vàcuốicuộcdungoạnhọcảmthấyhơicólỗivìđãtiêutốn100.000USDrồivềnhàvớihaibàntaytrắng.Bànóiluôncómộtngườinàođótrongđámđisănyêucầubàtìmmộtmónquàchobàvợởnhàcủahọ.
“TôiđãchuẩnbịmónquàtrongkhichúngtôicònởchâuPhivàgởiđiquaFedEx.Nếutínhtoánthờigianđúng,góiquàsẽtớiđúnglúcôngtabướcchânquacửa”.
Bàbảobàlàmnghề“cứuvớthônnhân”.Đólàmộtnghềlýthúmàbàđãtựtạochomình,tôinghĩ-cơhộilàmviệcởnướcngoài,gặpgỡnhữngngườibạnmới.
“Ôngđãnghevềchuyệnxảyratạicuộctriểnlãmchưa?”Bàhỏi.
Sángnay,mộtbọnlườnggạttừNamMỹđãxachạycaobayvớimộthòmnhỏkimcươngtrộmđượccủamộtnhàbuônkimcươngBỉ.Haitêntrongnhómtộiphạmgiảlàmmộtcặpvợchồng,trongkhimộtcặpkhácnóichúnglànhàbuônsỉ.Khinhàbuônlơđãng,tênthứnămvàogianhàngvàvơkimcương.Aicũngbàntánchuyệnnày,vàngườitanóibọnkẻcắpđãchiếmđượcsốkimcươngtrịgiáhơnmộttriệuđô-la.
NhờmộtngườikhácthaychỗcủatôitronggianhàngPlotnick,tôitớinơidiễnravụtrộmvớingườibạnmới.CácsĩquancảnhsátHongKongđangđitớiđilui,trongkhimộtsốngườihiếukỳđứngnhìn.NgườiBỉbịtrộmngồirũtrênmộtchiếcghế,trôngđặcbiệtthiểunão.
“Chắcchắnôngtacóbảohiểm”,tôinói.
“Dĩnhiênlàcóbảohiểm.Thậmchíôngtacóthểthổiphồnggiátrịnhữngthứbịđánhcắp,nhưngcáiđócũngkhôngđủbùđắpđâu”.
“Saovậy?”
“Ngườitamêtínlắm,vàđâylàmộtsảnphẩmhànghóa.Khibạncóthểmuakimcươngcủabấtcứngườinào,tạisaolạimuacủamộtngườixuixẻonhưvậy?”
Vụtrộmphủmộtbóngđenlêncuộctriểnlãm,vànhữngngườithamgiatrưngbàyhoặcbàntánvớinhauhoặclàmnhưkhôngmuốnbiếtchuyệngìvừaxảyra.
BuổichiềuđóSaulnóirằngôngmuốntôigặpmộttrongnhữngngườicộngtáctrongtươnglaicủaông,mộtnhàbuônkimcươngởHongKong.CảmtưởngchungcủatôiđốivớihầuhếtnhữngnhàbuônởHongKonglàtốt,vàtôithậtsựthíchngườimàtôiđượcSaulgiớithiệu,nhưngtriểnvọngnàycóvẻkhôngđúng.
TôinóiriêngvớiSaulrằngtôikhôngcócảmtưởngtốtvềôngta.GãnàylàmtôinhớtớinhữngnhàbuônámmuộimàbáoSouthChinaMorningPostthườngnóitới-nhữngkẻtrảtiềnlạiquảchonhữngtổchứcdulịchđưadukháchtớicửahàngcủahọ.
Ôngngẫmnghĩmộtlúcnhưthểthậtsựsuyxétlờibàncủatôi,nhưngrồigạtđi,nóilàkhôngthíchhợp.
Saulnghĩrằngtôicóthểgiúpđỡcôngtycủaông,nhưngtheocáchkhác.Ôngmuốntổchứcmộtvănphòng,vàôngmuốnkhởisựtriểnkhaiviệclàmănởHoaNam.Trongkhiôngmuốnbànchitiết,emôngđãphảnđối.Haingườibànvềtôitrongkhitôinghethấyhết.
“Ôngtakhôngcókinhnghiệmvềkimcương”,emcủaSaulnói.Ôngtanângchiếckínhlúpmàôngtađeobằngmộtsợidâyởcổlênđểnhấnmạnhlậpluậncủamình.
SauđóSaulbảotôiđừnglonhữnglờiphảnđốicủaemông.Toànbộcôngviệcliênquantớiviệcđánhgiákimcương,ôngnói,khôngkhókhănlắm.Ôngđưachotôimộttàiliệuquảngcáocủamộtgianhànggầnbên.ĐólàdanhmụccủaViệnNghiêncứuĐáquýMỹ.Ôngnóichỉcầnmộtkhóahọccủahọsẽgiúpbổsungmọilỗhổngkiếnthức.
“Khóahọctrongbaolâu?”Tôihỏi.
“Chừngmộttuần”,ôngnói.
“Chỉmộttuầnthôisao?”
Cóvẻkhônglâulắm.TôibảoSaullàcólẽemôngcầnsuyxétrằnghọctiếngHoamấtthìgiờhơnnhiều,vàtôiđãlàmviệcđượcmộtsốnămởTrungQuốc.Dùcôngtysẽđươngđầuvớinhữngtháchthứcnào,chắcchắn
nhữngtháchthứcđóphảiliênquantớisựhiểubiếtthươngtrườngnhiềuhơnsảnphẩm.TôingụýrằngTrungQuốckhôngphảilànơidễlàmăn.
Nhưvớinhữngthânchủkhác,tôikhuyênnênthậntrọng,cũngnhưnênhiểubiếtrõràngnhữngtháchthứcởphíatrướchơn.DùhọsẽápdụngchiếnlượcnàochoTrungQuốccũngkhôngquantrọng,tôingụýlàhọphảitìmngườigiỏixửlýchuyệnlàmănởTrungQuốc.Nếutôikhôngphùhợpvớichuyệnlàmănlâudàicủahọ,tôisẽgiúphọtìmngườithíchhợp.
Chuyếnđikếtthúcvàchúngtôiđangngồitrongtắc-xitớisânbayHongKong.SaulnhâncơhộinàytrìnhbàynhữngđiềuôngnhậnthứcvềTrungQuốcvàsựđánhgiácủaôngđốivớiquanđiểmcủatôi.
“Ônglolắngquánhiều”,ôngnói.“Ngườinàyôngphảicoichừng,ngườikia…”,ôngnhạinhữngnhậnxéttrướcđâycủatôi.“Ôngbiếtkhông,nếutôicũnglolắngvềcôngviệcnhưông,cólẽtôiđãkhônglàmđượcviệcgìcả!”
Tinrằngmìnhnắmvữngvấnđề,ôngtiếptụclậpluận.“Ôngphảihànhđộngvớinhữnggìmìnhcó.Trongchuyệnlàmăn,khôngphảiaicũnglươngthiện-cũngđượcthôi!Tôicómộtkháchhànglúcnàocũngăngiantôivềtrọnglượngđáquý.Ôngtaluônluônnóicácviênkimcươngcânnhẹhơntrọnglượngthựccủachúngmộtchút.Cósaođâu,tôibánkimcươngđượcgiácaorồi”.
Mộtsốngườiquenbiếtkháccủatôicũngcóquanđiểmtươngtựvềchuyệnlàmăn-ngườinàođókhônglươngthiệncũngchẳngsaocả,miễnlàbạnđạtđượcđiềumìnhmuốntrongcuộcgiaodịch.
Chúngtôichỉthoángthấyđườngchântrờibằngđènnê-ôngcủaHongKongkhichúngtôiláixexuốngxalộ.Đãkhákhuya.Saultiếptụcthuyếtgiảngtôitrongbóngtối.
“CómộtsiêuthịmàtôibiếtởÝ”,ôngnói.“Họđểnhữngvậtnhỏmọngầnmáytínhtiền-đểchokháchhàngcócáiđểlấycắptrongkhihọsắphàngchờđợi.Tốtchocôngviệc”.
VàiđiềuSaulnóitôithấyvuivui;bâygiờtôiđãcườiđược.Đólàmộttrongnhữnglýdotôilàmviệcvớinhữngnhânvậtnhiềucátínhnày.Đừngphiềnlòngvìnhữngchuyệnbônglơn,đólànhữngbàihọcbạnkhôngbaogiờđượcdạytrongtrườngkinhdoanh.Kháiniệmmộtcôngtyranhmãnhđểchođồvậtbịăncắpthìloạnthật,dùtôikhôngthíchphầnhàmýcònlại-tôicòncóphầnhơingâythơ.
HìnhnhưSaulmuốntẩynãotôi,nhưngrồiônglàmtôingạcnhiênkhihỏitôimuốntínhbaonhiêutiềnđểgiúpcôngtycủaôngởTrungQuốc.Ôngphêbìnhtôilàcóýđồ.Ôngchỉtríchtôinhưngườisắpmuamộtchiếcxechỉnhữngvếtmópởcáigiảmchấn.
Sânbaylờmờhiệnra,vàôngthúcgiụctôichomộtconsố.Ôngmuốntôinêucôngviệccụthể,nhưngkhôngcógìcụthểcả.
ViệcmàtôiđềnghịlàsựđàotạochínhquyvềkinhdoanhvàsựhiểubiếtvềtìnhhìnhởTrungQuốc.Emcủaôngđãchothấyrõrằngnhữngthứnhưkỹnăngngônngữvàkinhnghiệmtrựctiếplàkhôngquantrọng.Cáihọcầnlàmộtngườicóthểđếmnhữngchỗbịttrámtrênviênkimcươngquachiếckínhlúp-chodùkỹnăngnàychỉcầnmộttuầnlàcóđược.
GiađìnhPlotnickbaytrởvềchâuÂu,vàđólàlầncuốichúngtôinóichuyệnvớinhau.Saulvàemôngthuêmộtngườikhác.TôinghemộtngườibạnnóingườiđượctuyểndụngmớilàmộtngườiIsraelđãtừnglàmviệctronggiớibuônkimcương.MấynămtrướcôngtatừnglàthợmàikimcươngởĐôngÂu-đólàchuyênmônthựcsựduynhấtcủaông.ÔngđãsốngởTrungQuốcđôinăm,nhưngôngkhôngnóiđượctiếngHoa,vàthậmchíngườitacònnóitiếngAnhcủaôngcũnglõmbõm.
NgườimớiđượctuyểnnàyđãgiúpPlotnicktổchứcmộtvănphòngởThâmQuyến,thànhphốsátbênranhgiớiHongKong,nhưngcôngviệckhôngchạy.Nhucầuyếuhơnhaianhemhìnhdung,vàhọcũngkhôngdựkiếnsựcạnhtranhmạnhnhưthếnào.Ngườithợmàikimcươngmàhọtuyểndụnghìnhnhưkhôngthểtriểnkhaibấtcứcôngviệcgìchocôngty.Họnóianhtakhôngphùhợpvớicôngviệc.
CáccôngtynướcngoàithườngmangvàonhữngngườingoạikiềukhôngcókhảnănghoạtđộngởTrungQuốc.Khôngnóiđượctiếngđịaphương,họkhônggọiđượcbữaăntrưa.Vàtrừkhicầmdanhthiếptrongtay,họcũngkhôngthểđitắc-xitrongthànhphố.Nếucóhỏahoạntrongtòanhàvănphòng,họcầntìmmộtthôngdịchviênđểgiảithíchtạisaomọingườinhốnnháo.
CâuchuyệnkhôngkếtthúctốtđẹpchongườithợmàikimcươngcũngnhưchoanhemPlotnick.Khôngtạođượcsựkiệngì,ngườiđượchọthuêđâmrachánnản.Sauhơnmộtnămkhôngtạođượctiếnbộtrongviệclàmăn,mộthômanhtatớivănphòngmàanhđãtổchứcchocôngty,vơhếtkimcươnggiữtrongtủsắtvàchuồnmất.
CuốicùngInterpolbắtđượcanhchàngmàikimcươngđâuđóởTrungMỹ-nhưngkhôngcósốkimcươngtrịgiá5triệuUSDđượcbáolàbịtrộmlúcđầu.Anhtabịtốngvàotùvàthụhìnhmộtthờigiandài,vàvụnàyđượcbáochíquốctếnóinhiều.ĐólàmộttrongnhữngcâuchuyệnđượcbàntánkhắpHoaNam,vàlantruyềntronggiớibuônkimcươngvốngiỏichuyệnngồilêđôimách.
Trongthờigiantới,khiđềtài“TrungQuốc”và“kimcương”đượcnóitớitronggiới,têncủacôngtyđócũngđượcđềcập-khôngnhưmộtđiểnhìnhđiềuhànhcôngviệcnhưthếnàoởTrungQuốc,mànhưmộtcâuchuyệncảnhgiác.
16.RÁCCHIẾNLỢIPHẨMFrank,thânchủgầnđâynhấtcủatôi,mộtngườiMỹgốcÝtừNewJersey,
hoạtđộngtrongngành“quảnlýchấtthải”.Vàđúnglúcnóbắtđầugặprắcrối,cóngườiởcôngtylẳnglặngbảotôirằnghọđãthuêngườiđiềuhànhmới,mộtngườicóchatừnglàmộtthủlĩnhtronggiớilaođộngNewYorkvàcónhữngquanhệnổitiếngvớigiớimacô.
Quảkhôngsai-đúnglàmọingườiđangtớiTrungQuốc.
WasteCorplàmộtcôngtythugomráctheoýnghĩatruyềnthống.NócónhữngtuyếnđườngtrongcáckhudâncưNewJerseycũngnhưnhữnglợiíchthươngmạitrongthànhphốNewYork.Ngoàiviệcthugomrác,côngtycũngthugomgiấycóthểtáichế.
CôngtyđãlậpmộtliêndoanhvớimộtđốitácởGiangMôn,mộtthịtrấncáchnamQuảngChâukhoảnghaigiờxe.Frankcònbỏvàodựán1triệuUSDtiềnriêng,nhưngsaukhihoạtđộngđượcmộtnăm,côngviệcnàyvẫnlàmộtbímậtvớiông.
Nhưngmọiviệcởliêndoanhvẫntốt,ôngnhấnmạnh.
Trướckhilậpliêndoanh,WasteCorpbángiấytáichếchocácnhàmôigiớiởBờBiểnĐông,rồihọbánlạichocácđạilýởHongKong,tớilượtnhữngđạilýnàybántiếpchonhữngcôngtyởTrungQuốc.Mụcđíchcủaliêndoanhlàbángiấythẳngchocácnhàmáygiấy.ĐốitácWinstonđiềuhànhliêndoanh,vàkếhoạchlàchiađềulợinhuậngiữahaibên.
TôiđivàoxưởngvàthấyWinstonởgầnmộttòanhàbê-tôngrộng.Ôngđangtrôngcoimộttoáncôngnhânkhuimấyxegiấytáichếra.
“ChúngtôiphânloạitốthơnởMỹ”,Winstonnóitrongkhicôngnhânđangthunhặtgiấy.ĐiềuWinstonmuốnnóilàcơsởliêndoanhnàycóthểlàmvớigiárẻhơn.Côngnhânđượctrảtiềntheotấn,vàhầuhếtcóthunhậpbìnhquânđộ80USDmộttháng.Thậmchílươngcònthấphơnởcácnhàmáy.
TạinhàmáycủaWasteCorpởNewJersey,côngnhânchỉloạiranhữngtạpchấtdễthấynhấtkhichấttáichếdichuyểntheomộtbăngtảinhanhtrênđườngtớichỗđóngbành.NhữngngườihưởnglươngthấpnhấtởMỹ-ngườinhậpcưbấthợppháp-kiếmđượcnhiềuhơncôngnhântrungbìnhởHoa
Namđến25lần.
TrungQuốccầnrấtnhiềunguyênliệunhưxơgiấy,vàhọcũngngẫunhiênởvịthếphânloạisảnphẩmcóhiệuquả.Tuyvậy,tôingạcnhiênkhingheWinstonnóirằngphầnlớngiấytáichếởHoaKỳđangđitớiTrungQuốc.
Đólàmộtchuyệnlàmănđángchúý,vàtôikhôngbiếtchínhphủxemxétviệcnàynhưthếnào.WinstonnóirằngchínhphủTrungQuốcthíchýtưởngxơgiấytáichếgiárẻ.Đồngthời,nướcnàykhôngmuốntrởthànhmộtđốngráccủathếgiới.
Ngườitachấpnhậnkhoảng1%giấythảitáichếcórác-hộpgiấyđựngsữachưacạn,bánhmìthịtchưaănhết.Dùcôngnhânphânloạigiấybáo,thựctếnócómùirácnhiềuhơn.
TrongkhiWinstonnóichitiếthơnnhữngđiểmcơbảncủacôngviệc,tôithấymộtnhómcôngnhân,phầnlớnlàphụnữ,ngồinấpgiữanhữngđốnggiấylớn.
“Ítnhấthọcũngđượcănvàcóchỗngủ”.
“Họcómộtchỗngủ”,Winstonnói.
TronghầuhếtnhữngnhàmáykhắpHoaNam,côngnhânđượcănvàở.Vềphầnăn,Winstonbuộccôngnhântớimộtquándoôngđiềuhànhngaytrongxưởng,bánnhữngthứnhưbánhquyvàmìănliền.Côngnhânkhôngthểlàmgìkháchơnlàtiêutiềntrongquánăncủacôngtyvìđichỗkhácthìquáxa,vàtheocáchnàyWinstoncũngtáichếtiềnlương.
Táichếgiấythảilàcôngviệcđòihỏinhiềukinhnghiệmthựchành.BángiấyởTrungQuốccầnphảithươnglượngvớingườimuasànhsỏi.Winstongiảithíchtầmquantrọngcủaviệcphânloại.Nếungườitathấychỉmộtmảnhgiấycấpthấplòiratừmộtđốnggiấyđểtáichếcấpcaohơn,ngườimuacóthểlýluậnrằngnhiềugiấygiátrịthấphơnbịvùilấptronglôđó-vàtrongtrườnghợpnày,ngườimuasẽchorằnggiấynàythuộchạngrẻtiềnhơn.
Phânloạicẩnthậngiúptănggiátrịcaonhất.Lợiíchlớnnhấtlàxóabỏnghingờ.WasteCorpmongđợiWinstonchiagiấythảithànhsáuloạikhácnhau.Nhưnglạlùngthay,ôngghinhậntrên30loạikhácnhau,vàthôngtinnàykhôngđượcchuyểnchoFrank.
MộtsốtrongnhiềuloạiriêngbiệtmàWinstonthiếtlậpcómộtloạidànhchosáchđãbịcắtbỏbìa,vàởphíasaucơsởcómộtchỗtậptrungdâyđiệnvàchấtthảiđiệntửkhác.LýdoWinstonkhôngbáocáocácloạinàycóvẻđángngờ,nhưngđókhôngphảilàviệcmàcácviênchứcởNewJerseyquantâmnhiềulắm.HọquantâmtớinhữnggìđangdiễnravớisốgiấycógiátrịnhấtmàhọđưatớiTrungQuốchơn-giấyvănphòngđượcthugomởNewYork.
NguồnlợilớnnhấtcủaWasteCorpgồmnhữngtòanhàvănphòngthươngmạiởManhattan,vànhiềutòanhànàylàtrụsởcủanhữngdoanhnghiệpWallStreet,nơithảirasốlượnglớngiấyvănphòngđểtáichế.
Sợigiấychỉcóthểđượctáichếmộtítlầntrướckhichúnggãythànhnhữngsợiquángắnkhôngsửdụngđượcnữa.NgườiMỹđưagiấyđãsửdụngranướcngoàinhiềunhất,nhưngchínhhọdùngbộtgiấymớinhiềuhơn-thứnguyênliệutốt-ngaytừđầuchutrìnhsửdụng.Vìlýdonày,giấyvănphòngMỹcógiácaohơngiấycùngmụcđíchởkhắpthếgiới.
Winstonkhôngbángiấyvănphòngmàôngđãthuthập;ôngcứdựtrữởđó.Ôngđưatôitớimộtkhochứagiấyvănphòng.Trôngtừxa,cácbógiấygiốngnhữngbànhbônglớn,dùmỗibónặngtrênmộttấn.
Cốtìmhiểutạisaogiấycógiátrịcaonhưvậy,tôihỏinócóthểđượctáichếthànhthứgì.WinstongiảithíchrằngnócóthểđượcchuyểnthànhgiấyinchothịtrườngTrungQuốc,hoặcbấtcứcáigìkhácđòihỏithứsợicóchấtlượngđượcchuộitrắng,kểcảgiấyvệsinh.
TôicómộtsốbạnlàmviệcởWallStreet,vàtôitựhỏiliệucóaitrongsốhọbiếttấtcảcôngviệcbàngiấycủahọcuốicùngkếtthúcởđâukhông.
Đứnggầngiấyvănphòng,thậtdễthấygiấylàgìvàchúngtừđâutới.Từcácbànhgiấyđó,tôinhậnrađủthứvănbảnvàbáocáotàichính,sổghinhậnemailcũngtìmđườngvàonhàkho,vàthậtlạlùng,khôngmảnhgiấynàotồntrữởđâybịxévụn.Nhìngầnhơn,tôinhậnratêncủanhữngcôngtytàichínhcụthể,vàcảtêncánhâncũngcóthểđượcnhặtratừcáctờgiấyđó.
Ởbênhôngmộtbógiấy,tôinhậnramộtmiếngchấtdẻomàube.Đólàmộttrongnhữngthẻtừhóađượcdùngđểmởnhữngcánhcửaantoàn,vànóthuộcvềmộtnhânviêncủamộtngânhàngđầutư.
Tôicạynórakhỏiđốnggiấyvàxemthử.Nóchỉmộtchứcvụ:Phóchủtịch.Tôitựhỏichiếcthẻnàyđãbịvấtnhầmvàogiỏráctronghoàncảnh
nào.Đólàmộtvụthăngquantiếnchức,haymiếngchấtdẻonàybịvấtvàogiỏgiấyvụnnhưsựtháchthứckhingườitadứtáorađi?Cónhữngchuyệnnàonữatrongnhữngmớgiấyđó,tôitựhỏi.
Bạnhọccủatôiởtrườngkinhdoanhlàmviệctrongcácdoanhnghiệpđó.TôinóiđiềunàyvớiWinston,bảoôngrằngnếutôikhôngquyếtđịnhtrởlạiTrungQuốc,cólẽtôicũngđãđitheoconđườngđó.Nhưngthayvìtạoramộtnúigiấy,tôiởđầukiacủaquátrìnhnày-xemxétnó,theodõinóđượcphânloại.
DườngnhưWinstonnghĩrằngđâykhôngphảilàloạigiấybìnhthường,vàtrongvănphòngôngcómộtđầumối.
Trênbàncủamỗingườithợcómột“mộchí”bằngnhựatrong-mộttrongnhữngphầnthưởngmàcácchủngânhàngnhậnđượcvìđãphụcvụmộtvụgiaodịch,nhưmộtvụIPOhaysápnhậpcôngty.Cácbiểutrưngcôngtrạngnàyđãtìmđườngvàogiỏráctáichếcủacácdoanhnghiệptàichínhcùngmộtcáchnhưchiếcthẻchấtdẻokia.
Tôinhặtmộtcáilên.Nócóhìnhdạngmộtkimtựthápcao,vớimộtđầunhọnởphíatrên.Tôinhậnthấytêncủamộtsốcôngtycócổphiếugiátrịcaođượckhắcvàochấtdẻotrongsuốt;GoldmanSachsvàMerrillLynchlàhaitrongnhữngtênmàtôinhậnra.Đãtừngtượngtrưngchothànhtựunghềnghiệpcủamộtsốquảntrịviênkinhdoanh,bâygiờnólàrácchiếnlợiphẩm,mộtloạiphầnthưởngkhácdànhchomộtngườinàođóởHoaNamnày.
Cónhiềugiátrịgiấumìnhtrongviệctáichếgiấyvụn,vàWinstonquantâmtớibấtcứthứgìđánggiámàôngtacóthểtìmthấy.Ôngtacónhữnghoạtđộngkhôngxácminhđược,vàkhóbiếtôngtacóýđịnhgì.
Trongmộtgócnhàkho,tôipháthiệnmộtthứtáichếkhôngđượcđưavàobấtcứtàiliệunào.Đólàmộtđốnglớnphongbì.Cócảgiấymàuvàgiấytrắng;mộtsốcócửasổnhựatrong,mộtsốkhông.Điểmchungduynhấtmàtôicóthểxácđịnhlàmộtđịachỉnhậnthư.Mỗiphongbìtrongđốngnày,dùtừnhữngnguồngốckhácnhau,đềucómộtđịachỉHoaKỳ.Tấtcảnhữngbứcthưnàyđãđượcnhữngcôngtylớngởiđi-hầuhếtlàcôngtythẻtíndụngvàcôngtybảohiểm.
CóthểWinstonđangthuthậpgiấyvớihyvọngbánchongườinàocóýđịnhlậpmộtdanhsáchthưtín?Xemrakhócókhảnăngnày,nhưngtôiđã
thấynhữngngườiđịaphươngtháovátlàmviệcvấtvảhơnđểtìmnhữnggiátrịthậmchínhỏhơn.Phòngkhicóvấnđề,tôichụpmộtbứcảnhvàgởichoWasteCorp.
MộttrongnhữngbímậtlớnnhấtvềliêndoanhnàylàtạisaoWinstontồntrữquánhiềugiấyvănphòngnhưvậy.Ôngkhăngkhăngnóirằngôngkhôngtìmđượcngườimua,nhưngchắcchắnđâykhôngphảilàlýdocóthật.ỞHoaNamcórấtnhiềunhàmáygiấy,vàgiấycónhucầurấtlớntrongsốnhữnghànghóacógiáđangtăngcao.
Thựctếlàtạiliêndoanhnày,WinstonđangngồitrênhàngnghìntấngiấytừWallStreet.Hồsơ,tàiliệuintừcácdoanhnghiệptàichínhlớnnhấtthếgiới;chắcchắncóngườiởTrungQuốcsẵnsàngtrảtiềnđểxemquatrướckhichúngđượcđemđitáichế.Nếukhông,ítnhấtthứcủagiấugiếmnàycũnglàthứgìđómàWinstoncóthểtrìnhchocácquanchứcchínhquyền.ĐólàchuyệnthườngtìnhởHoaNam.Winstoncóthểsửdụngcácgiấytờnàyđểngụýrằngôngtacóquanhệvàôngtalàngườiquantrọngđángliênhệlàmăn,hoặcquenbiết.Chodùchuyệnkhaithácthôngtintừhàngnghìntấngiấymấtnhiềuthìgiờ,sựgợiývềgiátrị-xétchocùng,đólànhữngthôngcáonộibộcủacácdoanhnghiệpWallStreet-cũngkháđủ.
WasteCorpkhôngcónhiệmvụgiữbímậtchokháchhàng.Vấnđềhiệntạicấpbáchhơnlàtìmhiểutạisaoliêndoanhkhôngcólợinhuận.Trướchết,Winstonkhôngcungcấpthôngtinkinhtế,trongđócódữliệuvềthịtrườnggiấyvụn,vàtôiphảiliênhệmấynhàmôigiớiquenbiếtriêngtrongnghềgiấymớihiểunhữngngườikhaithácTrungQuốcrấtkíntiếngvềgiácảthậtmàngườimuatrả.
Ngườitabiếtviệctáichếgiấyvụnrấtcólợi,thếmàliêndoanhnàychỉvừavặnhòavốn.Winstonnóirằng,trongmộtchuyếnhànggiấy,ôngtakhôngkiếmđượcnhiềuhơnmứcgiámộtnhàmôigiớiởNewYorkcóthểtrả.Thậtvôlý.
Dùvẫncònlàmviệcchocácdựándầugội,naygầnnhưtuầnnàotôicũngcómặttạicơsởtáichế,cốtìmhiểucôngviệc.FrankđãnóirõôngthíchvàtincậyWinston,nhưngcàngởgầnđốitácđịaphươngnày,tôicàngngờlàWasteCorpđãbịlợidụng.
“Winstonnhưngườitronggiađìnhtôivậy”,Frankđãnói.KhitôigặpFrankởTrungQuốctrướckhidựánkhởisự,ôngchotôibiếtWinstonđãtớinhàôngởNewJerseyvàhọcùngđicâutrênthuyềncủaôngnhưthếnào.
QuanhệcộngtácnàyđượccoilàvũkhíbímậtcủaFranktrongnghề,vàdođómỗikhicóchuyệngìtạidoanhnghiệpcóvẻbấtthường,Frankcũngtìmđượclờibàochữa.Ôngchechởnhữngngườicộngtáccủamình.
Ngườilãnhđạonghiệpvụmới,David-ngườicóchađượccholàquanhệvớiđámmacô-đãcảnhbáotôirằngnếutôingụýcósựsaitráithìphảicóbằngchứng.Khôngphảiôngnghingờtôi,nhưngôngdèdặt.VàôngbiếtrằngFrankcókhuynhhướngchoWinstonlàvôtộikhicósựnghingờ.
“Cósựkhácnhaugiữalàmtráivàlàmsai”,ôngthuyếtgiảng.Nóicáchkhác,cóthểcósaitráigìđóởliêndoanh,nhưngcóthểđóchỉlàchuyệnquảnlýkém.
Davidcóthểcầnhướngdẫn.Chỉvìliêndoanhkhôngsinhlợikhôngcónghĩalàhànhvikiểuphạmtội.Ítnhấtchuyệnlàmănnàycũngkhôngthualỗ,Davidlưuý.
o0o
PhảimấtmấytuầnmớicóđượcsốliệutàichínhtừWinston.Thoạttiênôngnóirằngôngkhôngcósốliệugìhết,rồiôngnóirằngôngcógiữsổsách,nhưngtấtcảsốliệuđókhôngcóýnghĩagì.
CáitôithậtsựcầnlàhồsơgiaodịchgiữaWinstonvànhữngngườimuagiấyvụnởTrungQuốc,nhưngôngnóirằngnhữngthứnàykhôngbaogiờđượcghichépđâurađó.Lýdoôngđưaralàôngsợbịcácquanchứcchínhquyềnđịaphươngkiểmtoán.Frankgiaophóchoôngchứngminhthunhậpmộtcáchchungchung,vàWinstonchỉnhớtrongđầunhữngsốliệuđượclàmtròncủatấtcảnhữngvụgiaodịchquantrọng.
WasteCorpmongđợitôicungcấpdữkiện,vàvìWinstonsẽkhôngcungcấpphầnlớnsốliệu,tôicốthuthậpbấtcứthôngtinnàovềgiátừthịtrường.
Tôitìmđượcmộtcôngtynộiđịacungcấpdữliệuthịtrường,vàtừnguồnnàytôibiếtrằnggiágiấyhiệnhànhcaohơnconsốliêndoanhbáocáovềNewJerseynhiều.Mẩutinđángchúýnhấttôitìmđượclàgiấyvănphòngbánđượctrên400USDmộttấn,hơngấpđôiconsố195USDmàWinstonnóingườimuatrảchoôngtavớicùngmộtthứgiấy.
NếuchuyệnđóđúngthìWinstonđanghưởnglợitrongviệckinhdoanhgiấyvànóirằnghòavốn,dùôngtađangbántấtcảnhữngthứmìnhthuvàovớimứclờikhótin.
Davidngụýrằngthôngtinđókhôngđủ.Tôicầnphảiđíchthânmụckíchmộtvụgiaodịchđểaicũngphảiquantâmtớikhảnăngcógianlận.
NgaytrongtuầntôinóichuyệnvớiDavid,Winstonnóirằngôngmuốntôigặpmộtngười.Ôngmờitôitớivănphòngvàgiớithiệutôivớimộtphụnữtrẻ.Chịlàngườimuagiấyvụn,ôngnói.
Winstonngồiởmộtđầuchiếcbàncà-phêdài,vàngườiđànbàngồiởđầukia.Tôiđượcmờichongồitrongmộtghếbànhđốidiệnchiếctrườngkỷtrống;vàvớimộttậpgiấytrongtay,tôitựdoghichép.
Winstonvàthiếuphụbắtđầuthảoluậnmộthợpđồnggiấyvụn.Họthươnglượnggiácủagiấybồivàgiấybáo.
“Chịtrảbaonhiêu?”Winstoncaogiọnghỏi.
“Lúcnàychúngtôikhôngthểtrảgiácao”,ngườiđànbànói.“Giátrịtrườngyếulắm,ôngcũngbiết”.
“Tôibiết.Giácaonhấtcủachịlàbaonhiêu?”Winstonhỏi.
Cuộcđốithoạicủahọcứngđờ.Thiếuphụđưaravàigiá,vàWinstongậtđầu.Cóchútgìngắcngứtrongnhữnglờitraođổicủahọ,vàcảhaicườikhúckhích.
Kỳlạquá,tôinghĩngợi,rồitôinhậnthấyhẳnhọphảilàbạnbè;vàcuộcthươnglượngnàygiốngmộtmànkịchchotôixem.Winstonvàngườiđànbàgiốnghaiđứatrẻdiễntậpmộttròchơi.Vấpváptrongvaidiễn,họchỉcóthểbậtcười.
DĩnhiênWinstonbiếtrằngtôicónhiệmvụbáocáolạinhữngđiềunghethấytrongcuộc“thươnglượng”này,vàtôinghĩôngtacóphầntựchếgiễumìnhvìôngtathậtsựthíchthúvớicáitròbàyđặtnày.
Giấythảidùsaocũnglàcôngviệcháiratiền,vàWinstonđãchotôibiếtôngtagặpngườimuavàolúcđêmkhuya,thườnglàtrongnhữngcuộcrượu,nhưthếnào.Nhữnggìdiễnragiữangườimuavàngườibán,đềudiễnrakínđáo.Trongbấtkỳtìnhhuốngnào,giámàôngvàngườiphụnữnêurađềukhôngphùhợpvớitintứctôithuthậpđượcvềgiáthịtrườnggiấyvụnởTrungQuốc.
Cuốicùng,khiWinstonđưaranhữngsốliệutàichínhmàôngtacó,
chúngkhôngcóýnghĩagìnhưđãhứa.Nhưngcóvàidữliệukháchínhxácvềbảnthânhoạtđộngphânloại.Khôngcósốtiềnđitheolượnggiấybánđược,nhưngítnhấttôicũngđãbiếtsốliệuvềnhữngloạigiấyđượcphânloạicùngvớitrọnglượngcủachúng.
Vớihànghóachếbiến,mọisảnphẩmtrongmộtchutrìnhsảnxuấtítnhiềucũnggiốngnhau.Nhưchúngtađãbiết,trongsảnxuấtxàphòngvàdầugộichẳnghạn,mộtlôsữatắmWatermelonFreshgiốnghệtmọilôkhác.Táichếgiấyvụnthìkhôngthế,vìkhôngchuyếnhàngnàogiốngchuyếnhàngnào.Tínhbiếnđổinàytạonhiềucơhộichochuyệngiantrá,nhưngđồngthờikhitaxéttớimộtcôngviệclàmănlớnlaohơn,thìchuyệngiantránàychẳnglạgì.
Cáccơsởvănphòngthươngmạicókhuynhhướngtạorakhốilượngchấttáisinhđồngnhất,cũngnhưkhudâncưđưaravỉahènhữnglượnggiấybáogiốngnhautừtuầnnàytớituầnkhác.Việclàmănnàyđánglýchothấynhữngxuthếkhánhấtquán,nhưngWinstonđangvẽramộthìnhảnhkháchẳncủaliêndoanhvớinhữngconsốvềphânloại.
Thídụ,nhữngsốliệumàôngtaghichépchothấyhàmlượngráccứdầndầntănglên.KhitôichuyểntinnàyvềWasteCorp,FrankgợiýrằngđócóthểdocôngnhânởNewJerseykhôngkỹlưỡng.Ôngnóirằngôngsẽyêucầucôngnhânlựalọcvàloạibỏráckỹhơn.
Ngườitagiảđịnhlàliêndoanhsẽtrừđimộtgiátrịnhỏtừnướctronggiấyvụnbốchơidầndần,vàlượngmấtmátliênquantớihàmlượngnướccũngtăng.KhiđượchỏitạisaoôngnghĩrằnggiấytừNewJerseycứtăngtrọnglượngnước,WinstongợiýrằnggiấynàybịẩmkhiđiquaTháiBìnhDương.Dùlýdonàykhôngxácđáng,ôngkhôngthểgiảithíchtạisaohiệntượngnàycóxuthếtăngdần.
NhưngnếucómộtbằngchứngthậtsựkhôngthểchốicãithìđólàtrọnglượngcủanhữngloạigiấymàWinstonnóiôngtađãthuvào.Khiliêndoanhmớibắtđầuhoạtđộng,giấyvănphòngchiếm70%tấtcảgiấyvụnliêndoanhnhậpvào.Quamộtnăm,tỷlệnàysụtxuốngtừngthángchotớikhiWinstonnóirằnggiấygiátrịcaochỉtới30%mỗichuyếnhàng.
Doanhnghiệpcứkhôngngừngbảohòavốn,dùcácsốliệuliênquantớichuyệnlàmăncàngngàycàngtệ.GầnnhưthểdoanhnghiệpkhôngmuốnchứngtỏcólãivàcàngngàyWinstoncàngnỗlựcnhiềuhơnđểngănchặnkhảnăngchuyểnvốnvềnước.Cólẽđólàtínhthamlam,hoặccólẽđólà
cáchôngtathửtháchnhữnggiớihạn,chỉđểxemôngtacóthểcuỗmđiđượcbaonhiêu.Hoặccóthểchuyệnduytrìviệclàmănởmứchòavốnlàmộtvấnđềchiếnlược.
HìnhnhưmưuđồcủaWinstonlàđưavàomộtsốlớnnhữngchuyệnsaitráinhỏ,vìbiếtrằngnhữngngườicộngtáccủamìnhkhôngthểkhámphátấtcảnhữngchỗxàxẻonhỏđó.Nếucácđốitácyêucầuôngtậptrungvàohỗnhợpgiấythải,ôngvẫncònchỗdốitrávềhàmlượngnướcvàhàmlượngrácđểdựavào.Tronghoạtđộngsảnxuấtngườitacũnglàmnhưvậy.Cácnhàmáythaotúngchấtlượngdựatheonhiềubiếnsố,xàxẻomỗichỗmộtchút;nếuhọbịpháthiệnởchỗnày,họvẫncònlợithếởnhữngchỗkhác.
Thoạttiêntôithấyđiềunàyhơikhácthường.Khivậndụngnhiềumưumômộtlúc,Winstontăngcơhộibịbắtgặpđanglàmchuyệnbấtchính.Trongmộtmôitrườngmàngườitamongđợimọingườilàmđiềuchínhđáng,mộthớhênhnhỏnhấtcũnglàdấuhiệucủasựsasútđạođức,nhưngTrungQuốclàmộtmôitrườngtínnhiệmthấp.Các“đấuthủ”địaphươnghoạtđộngtrêngiảđịnhrằngmọingườiđềuthamgiamưumôtớimộtmứcđộnàođó,rằngngườikháccũngmongmỏimộtmứcđộhoạtđộngbấtchínhnàođó.
Bằngcáchphântánnhữngtròlừadối,ngườihànhđộngcóthểlàmchohànhvisaitráicóvẻítgâyhại.Khôngkiểmtoánviênnàocóthểmẫncánđếnmứctómbắtđượcmọithủđoạn,cónghĩalàlợinhuậnbịmấttrênmộtconđườngtắtvẫncóthểchừalạinhữngnguồnlợinhuậnkhác.CólẽWinstoncũngtưởngtượngrằngnếuôngtabịbắtgặpvìmộttrongnhữngmưumônhỏcủamìnhthìcũngkhônghạigìvìtínhriêngrathìkhôngmưuđồnàođủnghiêmtrọngtớimứcphávỡquanhệcộngtác.
o0o
Cómộtchuyệntiếulâmthườngđượcnhắcđinhắclại:“Ýnghĩacủamộtliêndoanh50-50ởTrungQuốclàgì?”
Điểmmấuchốt:“Đólàphươngtiệnđầutưtrongđóđốitácnướcngoàimất50%tiềncủamìnhtrongnămđầuvà50%cònlạitrongnămthứhai”.
Nếuchuyệnnàybuồncười,chỉvìnóđãtừngdiễnraởTrungQuốc.Ngườinướcngoàimangnhữngsốtiềnlớntớirồirađikhásớmkhôngcònđồngnào.Tớimộtgiaiđoạnnàođó,cácdoanhnghiệpbảnđịahiểurằngtậpquánđócóhạichokinhtếnóichung,vàngườitanóivớinhaurằnggianlậnloạinàykhôngthểthathứ.Khôngnhấtthiếtlàailừagạtngườinướcngoài
đềubịxửtội;hànhvinàychỉtựnódừnglại.
Nhữngtrườnghợpgianlậntrắngtrợnđãchấmdứtvànhườngchỗchomộtkiểuthứctinhvihơn.Thayvìtoànbộmộtkhoảnđầutưtanbiếntrongkhôngkhí,ngườinướcngoàicóđemvốntheothấyrằngcôngviệclàmăncủahọkhôngđitớichỗnàođặcbiệt.Tiềnkhôngđúnglàmất,nhưngcóíthoặckhôngcólợinhuận,vẫnlàmộttròlừađảo,nhưngtinhvihơn.
NgườinướcngoàikinhdoanhởTrungQuốccókhuynhhướngnóirằnghọhoạtđộngtốt,ngaycảkhikhôngđúngvậy.Tôibiếtchuyệnnàydođãlàmviệcvớinhiềuthânchủvàđượcchiasẻnhữngbímậtcủahọ.Nhưmộtconbạc,họphóngđạinhữnglầnthắngvàcókhuynhhướngquênnhữnglầnthua.Vàhọbiệnminhchonhữngcuộcmạohiểmcủahọbằngmọicáchrằngítnhấthọcũngcóthểnóirằngđãhòavốn.
ĐólàviệcFrankđanglàm.Ôngbiếtrằngliêndoanhkhôngthànhcông,nhưngcùnglúcôngkhôngthừanhậnrằngđólàmộtthấtbại.ÍtnhấtliêndoanhcũngđãchoôngquyềnkhoekhoangởtậnNewYorkvàNewJersey.Dùliêndoanhkhôngsinhlợi,ôngcóthểbảomọingườirằngmọiviệcdiễnratốtđẹpchoôngnhưthếnàoởViễnĐông.Kếtquảcủamộtkiểuhànhxửnhưthếlàcàngcóthêmnhiềucôngtynướcngoàihùatheophongtrào.“Nếunhữnggãđócóthểlàmđược,thìchúngtacũngcóthể”,đốithủcạnhtranhcóthểtựbảonhưvậy.
Winstonlàtaygianhùng,biếtrõgiátrịcủachuyệnhútmáutừtừ.ÔngtakhôngcuỗmkhoảnđầutưcủaFrank.Ôngtagiữnguyêntiềntrongcuộclàmănđểcóthểthuhoạchthậmchínhiềuhơn.MứclờimàWasteCorpthựchiệntrêngiấyvănphònggầnbằngkhông,nhưngnhữngnguồntinmàtôitìmđượcgợiýtiềnlãibachữsố.VớicáchWinstontổchứcmuabán,WasteCorpkhôngthấykhảnăngcólãi.
o0o
Winstonđưatôiđiăntrưa,vàtôinóivớiôngnhữnglongạicủatôivềliêndoanh.Lúcnàyôngtanhậnratôibiếtkhôngítvềnhữngviệcthựctếđangdiễnra,nhưnghìnhnhưôngtacảmthấymìnhlàbấtkhảxâmphạm.Trườnghợpcủaôngtarấtkhóchứngminh.Sựkhẳngđịnhtaihạinhấtcóthểđượcđưaralàôngtađangbángiấydướigiáthịtrường;vàvìnhữngvụgiaodịchnàyđềuđượcthựchiệnkínđáovàbằngtiềnmặt,khôngbaogiờtôicóthểnóirằngôngtađãbángiấymộtgiávàbáocáomộtgiákhác.
Trongbữaăn,WinstonchỉchotôithấyrằngviệckinhdoanhcốtlõicủaWasteCorplàcólãi.“ÔngkhôngcầnlongạivềFrank”,ôngnói.Tôikhônglongại,nhưngliêndoanhhoạtđộngkhôngtốt.
“Doanhnghiệpkhôngcólãi”,tôinói.
Winstonnói:“Cólẽônggiúpnócólãiđược”.
Rồiôngtađưaramộtđềnghị.SuốtthờigiantôiởTrungQuốc,chưabaogiờtôiđượcđềnghịnhậnhốilộ.ĐềnghịcủaWinstonrấtkínđáo.ÔngnóirằngôngcóthểchotôicôngviệclàmsaukhitôithôilàmviệcvớiWasteCorp.
“Ôngcầntôilàmgì?”Tôihỏi.Tôiđãmongthoátrakhỏivụgiấyvụnnàyrồi.
“Tôimuốnlậpmộtliêndoanhkhác”,ôngtanói.
“Mộtliêndoanhkhác?”
Kếhoạchcủaôngtalàxúctiếnmộtcôngviệclàmănriêngbiệtchỉxửlýchấtdẻo,nhưngđiềunàytỏravôlý.Xínghiệpgiấyvụnđãthugommộtlượngnhỏchấtdẻorồi,vàcơsởcònnhiềuchỗrộng.
NếutôisẵnlònggiúpthuyếtphụcFrankthựchiệnmộtvụđầutưnữa,ôngtanói,ôngtacóthểtrảlươnghậuchotôi,rồiôngtanêulênmộtconsốchínhxáclàgấpđôisốtiềnWasteCorpđangtrảchotôiđểlàmcôngviệchiệnnay.Thôngđiệprõràng:Cứgiữnguyênhiệntrạng,vàsẽcóthêmcơhộikiếmtiền.Dĩnhiênchuyệnnàyđặtramộtvấnđề.Nếudoanhnghiệpkhôngsinhlợi,Winstonlấytiềnởđâurađểvungvãi?
ĐãđếnlúckếtthúccôngviệccủatôivớiWasteCorp,vàtôiphảiquyếtđịnhcungcấploạithôngtingì.TôiđãcóýnghĩvềloạibáocáotốtlànhmàFrankmuốnnhận,nhưngtôiquanniệmvaitròcủatôikhôngcónhiệmvụgiúpcáccôngtynướcngoàitựlừadốimình.ToànbộthứráctừWallStreetđưatớiđâyđãnhắcnhởtôiquánhiềuvềnhữngcơhộinghềnghiệpmàtôiđãbỏlỡ.TôiđãtớiTrungQuốcđểgiúpngườinướcngoàibiếtsựthật;khônglúcnàotôinghĩlàmộtsốngườibọnhọlạikhôngmuốnbiếtsựthậtđó.
Tronglĩnhvựcđiềutrađờitư,cónhữngôngchồngchovợtheodõimình,khôngphảiđểbắtgặphọlàmbậy,màlàđểxuatannghingờ.Frankmuốn
tôichứngminhrằngWinstonkhônglừagạtôngtavềchuyệntiềnnong.Ôngtamuốntôibảoôngtarằngmọichuyệnđềuổnthỏa.
Cuốicùng,tôigiũsạch.TôisoạnthảoloạibáocáomàtôinghĩlàtôimuốnnhậnnếutôiởNewYorkvàmuốncómộthìnhảnhrõrànghơnvềnhữngviệcđangxảyraởHoaNam.BáocáogồmnhữngloạibiểuđồvàbảngtínhmàWasteCorptìmkiếm,nhưngnócũngchỉrõhànhvivôđạođứccủaWinston.Tôinghĩđólàmộtbáocáođọchấpdẫn,vàtôitựhàovềkếtquảcuốicùng.
Trongcuộchộiýquađiệnthoạicuốicùngcủachúngtôi,ngaysaukhinhậnbáocáo,Franknổinóngvớitôi.ChẳnglẽtôikhônghiểurằngWinstonchẳngkhácgìngườitronggiađìnhcủaôngtasao?Frankkhôngnóigìtớibảnbáocáo,vàtôitựhỏicóphảiôngchỉđượcngườiphụtánàođógiảithíchqualoakhông.Dùgìthìôngcũngnổigiận,vàkhigácmáyôngcũngkhôngchàotừbiệt.
Tôiđượctrảthùlao,vàđólàmộtmónquàđẹpbấtngờxéttheocáchngườitatiếpnhậnbáocáocủatôi.Tươngtự,tôicũngkhônghềmongđợingườinàoởcôngtyđógọilại.Cáiquyếtđịnhchohọbiếtnhữnggìthựcsựdiễnracóthểlàmộtquyếtđịnhđúng,nhưngđócũngbảođảmrằngsẽkhôngcókếhoạchviệclàmnàotiếptheo.Tôikhôngbuồn;tôiđãcócôngviệcởxưởngxàphòngvàdầugộiđủchotôibậnrộn,vàcũngcónhữngdựánkhácnữa.
Trongmộtthờigianrấtdài,tôinghĩlàmọingườiởWasteCorpvẫntiếptụccôngviệcbìnhthường.CôngtycủaFrankvẫncungcấpgiấyvớigiátiếptụclàmgiàuchoWinston,vàkhôngaimuốnthanphiềnhoặcmuốnbớtngungốchơn.Khoảngmộtnămsaukhidựánkếtthúc,tôinhấcđiệnthoạigọiWasteCorp,hoàntoànvìtòmò.
Mộttrongcácgiámđốctrảlờiđiệnthoạivàchotôibiếtchuyệngìđãdiễnrangaysaukhitôiđệtrìnhbáocáo.Frankđộtngộtquyếtđịnhchấmdứtviệckinhdoanhnày;vàbằngcáchnàyhaycáchkhác,ôngcốgắngthuhồimộttriệuđô-latiềnđầutưbanđầu.NếuWinstontrảlạisốtiềnnàykhôngchútkhókhăn,chắcchắnôngtađãlàmrađượcnhiềuhơntrongthờigianhoạtđộngvàmuốnmọichuyệnkếtthúcêmxuôi,khôngồnào.
PhảimộtthờigiannữatôimớimuốnbiếtchuyệngìđãxảyrachoWinstonvàbắtliênlạcvớiôngta.ÍtthángsautôigọichoôngtatừQuảngChâuvànóimuốngặpông.Nếuôngtacókhóchịuvớitôi,ôngcũngkhông
đểlộra.
MộtlýdotôimuốngặpWinstonlàtôimuốnbiếtkinhnghiệmcủaôngvớiWasteCorpcólàmôngtathayđổigìkhông.Ôngđãgiếtconngỗngđẻtrứngvàng.Tôitựhỏi,ôngtacóhốitiếcgìkhông?
Ôngtađưatôiđithămcơsởmớicủamình,mộtcơsởkhákhiêmtốn.Vàvừamớigặpnhau,ôngđãhỏitôicóbiếtngườinàocóthểgiúpđưanguyênliệutáisinhtừHoaKỳtớichoôngkhông.Trongcôngviệcmớinày,ôngkhôngcóđốitácvàgặpkhókhăntrongviệctìmnguồncungcấpchodoanhnghiệpcủamình.Tôibảorằngkhôngbiếtaicảnhưngtôisẽđểýtìmgiúp.
HìnhnhưquanhệcủaôngvớiWasteCorpđãhoàntoànbịquênlãng.Khônghềcómộtchútdấuvếthồitưởngnàocònsótlạiởông.VàhìnhnhưWinstonvẫnlàconngườicũ,dùcóthểhơiliềulĩnh.Nếucóbấtcứdấuhiệunàocủabàihọckinhnghiệm,cólẽnónằmtrêndanhthiếpcủaông.Danhthiếpcómàuvàngvàtía,vàinbằngchữđậmtrênđầulàtêncôngtymớicủaông:IntegrityInternationalTrading,Limited-CôngtyTNHHThươngmạiQuốctếLiêmChính.
17.“ÔNGNGHENHẦMRỒI”Vớinhữngnhànhậpkhẩutừkhắpthếgiới,thànhphốQuảngChâucống
hiếnnhiềulựachọntrongchuyệnănuống.NgườiNgatớivàmởnhàhàngriêng,ngườiÝvàngườiPhápcũnglàmvậy,cũngnhưnhiềungườitừnhữngngócngáchkhácnhauởTrungĐông.Nhiềuchủnhàhàngnướcngoàinàycũnglànhànhậpkhẩu,vàhọthườngtrangbịchocơsởcủahọbằngnhữngmónhàngmàhọđãsảnxuấtchomìnhởTrungQuốc.Mộtsốbiếnđịađiểmkinhdoanhcủahọthànhmộtthứphòngtrưngbày-mộtđiểnhìnhvềkhảnăngtìmnguồngiacôngcủahọ.
ĐốivớinhữngngườiMỹnàonóirằngthíchănmónTrungQuốcchínhhiệuởTrungQuốc,thìsựmớilạấynhanhchóngphainhạtvàhọtìmthứcănquenthuộchơnkhásớm.Thườnglàchỉsauítlầnđiănnhàhàngđịaphươnglàcácnhànhậpkhẩulạimuốnbiếtnhữngmónănthaythế.Douglàthânchủmớinhấtcủatôi,vàôngđãhỏivềnhữngchọnlựaẩmthựctrongngàyđầutiênởTrungQuốc.TôichoôngbiếtvềmộtnhàhàngmớimởtrênphốdomộtngườiThổNhĩKỳđiềuhành.ÔngnàyđãlàmhếtsứcđểtáitạomộttrảinghiệmởIstanbulbằngcáchxâymộtbếpgạchvàchonhânviênngườiHoamặctrangphụctruyềnthốngThổNhĩKỳ.
Tạinhàhàng,Douglấyramộtsốkhóanamchâmvàđặtchúnglênbàn.Côngtycủaôngsảnxuấtđồkimkhíxâydựng,vànhữngmónôngchotôixem-khóamóc-đượcdùngtrongcửatủ.Đólàmộttrongnhữngmặthàngphổthôngnhấtcủacôngty,vàbánđượchàngtriệuchiếc.SảnxuấtởMichigan,cáckhóanamchâmnàycómặttrongmọigiađìnhkhắpBắcMỹ.
“Chúngtôicầnnhữnghàngmẫugiốnghệtcáinày”,ôngbảotôi.
Nhặtmộttrongcáckhóanamchâmlên,tôithấyhìnhnhưchúngđượclàmbằngnhôm.Dougxácnhậnchúngbằngnhôm.Tôilậtmộtmóckhóatrêntay.Phíasaulưng,mộtdấuhiệuđượcghitrênkimloại:MADEINUSA.
“Ôngmuốnxóabỏdấuhiệuxuấtxứnàychứ?”Tôihỏi.
Ôngnhìnthỏinamchâmtrênbànvàchớpmắthailần.
“Đúng”,ôngnói.“Tốthơnnênbỏcáiđóđi”.
Mấythậpniêntrước,chaôngđãkhởilậpcôngtynàyđểsảnxuấtnhữngmặthàngcơkhí,vàquanhữnglầntròchuyệntrước,tôibiếtDougesợ
chuyệnđưaviệclàmkhóanamchâmtớiTrungQuốcnhưthếnào.ĐólàmộttrongnhữngsảnphẩmchínhmàcôngtyôngvẫncònsảnxuấtởnhàmáyMichigan.
Chúngtôinóichuyệnkháiquátvềnhữngthayđổitronglĩnhvựcsảnxuất,vàdùrằngôngsắpngưngsảnxuấtmộtdòngsảnphẩmchính,Douglàmtôingạcnhiênkhiámchỉrằngôngkhônglongạivềnhữngthayđổiquantrọngtrongngànhcủamình.
“Chúngtôilàmăntheoquanhệ”,ôngnói.
Cácnhànhậpkhẩulúcnàocũngnóichuyệnkiểunày,vàtôibiếtnócóýnghĩagì-đólàcôngtycủaDougđanggặpkhókhăntrongchuyệncạnhtranhgiá.Cáchnóivềquanhệnàylàcáchmàđạilýbánhàngcủacôngtyôngnóivớikháchhàngkhihọcóvẻsắpbỏđitheomộtđốithủcạnhtranh.“Nhưngquývịkhôngthểbỏchúngtôi”,họcóthểnàinỉ.“Chúngtacómộtmốiquanhệ”.Nhưngmộtlúcnàođó,cáccôngtyHoaKỳbắtđầuítquantâmtớinhữngmốiquanhệcánhânnày.Tươngtự,họcũngbắtđầuítquantâmvềviệcmộtsảnphẩmcóđượcsảnxuấtởHoaKỳhaykhông.
TôihỏiDougliệukháchhàngcủaôngcóthểkhôngchúýtớidấuhiệutrênvỏbaokhóanamchâmkhông.Ôngchỉtỏchúthoàinghivàlắcđầu.Kháchhàngcủaôngmuốngiáthấp,ôngnói.“Họcũngmuốnchấtlượng.Đừnghiểulầmtôi.Sảnphẩmphảitốt”.
ĐãcólúcngườitiêudùngMỹthíchthấynhãn“MadeinUSA”,nhưngtrênthịtrườngđãcómộtchiềuhướngkhác.Mộtlúcnàođó,hàng“MadeinChina”đãbắtđầucóvẻlàmộtmónhời.Nhữngnhànhậpkhẩukhácđãghinhậnhiệntượngnày.Khimộtnhànhậpkhẩubảomộtngườimualẻrằngmộtmónhàngđượcđịnhgiá65xuvàđượcsảnxuấtởHoaKỳ,ngườimuahìnhdungmónđócóthểđượcmuaởchỗkhácrẻhơn.Khicũngsảnphẩmđóđượcđịnhgiá65xuvàngườitanóinóđượcsảnxuấtởTrungQuốc,ngườimuanghĩkhôngthểtìmđượcgiárẻhơnnữa.
DougnóirằngkếhoạchcủaônglàchuyểnmộtsốbộphậnsảnxuấtcủacôngtyôngtớiTrungQuốc,vàđộngcơlàđểgiảmbớtchiphí.TôihỏinhàmáyMichigancủaôngcóthểsảnxuấtbộphậnvớigiárẻnhưđượclàmởTrungQuốckhông.Ôngnóichắclàkhông.
“VậyôngsẽchuyểntấtcảbộphậnsảnxuấttớiTrungQuốcchứ?”Tôihỏi.
“Không,chúngtôikhôngthểlàmvậy”,ôngnói,cóvẻkhôngthoảimái.
“Tôimuốnnói,chúngtôikhôngthểkhônglàmgìhết.Chúngtôivẫncònthiếtbịmà”.
Đâykhôngđúnglànhữnggìngườitadạytrongtrườngkinhdoanh.Đầutưvàoxưởngmáyvàthiếtbịlàvốnchết.Nếubạncóthểsảnxuấtmộtmặthàngởngoàinhàmáycủabạnvớichiphííthơn,thìđólàviệcphảilàm.
Dougnóiôngkhôngbiếttìnhhìnhsẽrasaonếuônghoàntoànbỏhẳnhoạtđộngsảnxuất.“Nếuchúngtôikhônglàmhànghóagìhếtthìchúngtôichỉlàngườimôigiới”.
Trongnhiềunăm,côngtyôngđãcạnhtranhtrựctiếpvớinhữngnhàphânphốimanglinhkiệntừnướcngoàivào.Cáccôngtynàykhôngcóthiếtbị;họkhôngsảnxuấtgìcả.
CácnhàsảnxuấtMỹcoithườngnhữngkẻcạnhtranhnày,họgiảithíchvớikháchhàngrằngcáccôngtynàychỉlànhữngkẻtrunggian.NhưngcàngngàycácnhàsảnxuấtHoaKỳcàngbổsungcácdòngsảnphẩmsảnxuấttrongnướcbằngnhữngmặthàngsảnxuấtởnướcngoài.Họgiaobênngoàigiacôngcàngnhiều,họcànggiốngkẻđạođứcgiả.
Cómộtlýdokháckhiếnmộtsốnhàsảnxuấtkhôngsẵnlòngbuôngbỏhoàntoànhoạtđộngsảnxuất,vàchuyệnđóliênquanvớisựđịnhgiácôngty.Tàisảndùngvàosảnxuấtgiúptănggiátrịđặtvàodoanhnghiệp.Mộtnhànhậpkhẩuchỉlàmmôigiớibánlinhkiệnbịcoilàkhôngcógìngoàimộtdanhsáchkháchhàngvànhữngquanhệmongmanhvớinhàcungcấp.
TôihỏiDoug,trongchuyệnnàyôngcólolắngchocôngnhâncủamìnhkhông.Sảnxuấtkhóanamchâmcóthểlàmmộtítngườimấtviệc.Douggiữthếthủvềđiểmnày.
“Ởđâycóchuyệnquantrọnghơnlànhữngcôngnhânsảnxuấtbịlâmnguy”,ôngnói.Làmnhữnggìđúngvềmặtkinhtếchocôngtylàưutiênquantrọnghơn.Ôngcũngcónhânviêntrongbộphậnbánhàngvàkhohàng,vànhânviênvănphòngcầnphảinghĩtới.“Chúngtôicóthểmấtmộtítchỗlàmsảnxuất,nhưngchúngtôisẽbùđắpchochuyệnđó”.
ViệctôiquantâmbànluậnvềsốphậncủalaođộngsảnxuấthìnhnhưlàmDougbốirối.
“Ôngđãbaogiờthậtsựlàmviệcvớingườicủacôngđoànchưa?”Ônghỏitôi.
Tôibảolàchưa.
“Côngnhânchúngtôimỗituầnlàmviệcbốnca10tiếng.Mọikỳnghỉcuốituầnchocôngnhânlàbangày.ThỉnhthoảngchúngtôicầnmộtítcôngnhânvàoxưởngngàythứSáuđểgiúpgiaohàng”.
Dougchồmtớitrongkhikểnốtcâuchuyệnvềcôngđoànlaođộng.Rõràngchuyệnnàylàmôngxúcđộng.
“Cómộttuần,Mark,ngườiquảnlýcủatôi,đitìmvàicôngnhânchocalàmviệcngàythứSáu.TấtcảđềumuốnlàmviệcngàythứSáu,ôngthấyđấy,vìtiềnlươngphụtrội”.
“Thếlàôngquảnlýchọnhaingười.Haiphútsau,mộtcôngnhânkhácxuấthiệntạivănphòngcủaôngvàđậpcửaầmầm.AnhtahỏiMark:‘Saoôngkhôngchotôilàmgiờphụtrội?’Marknóivớianhta:‘Đánglẽtôiđãchọnanh,nhưngkhitôitớichỗanhthìanhđangngủ’”.
Douglắcđầukhinghĩlạichuyệnđóvànởmộtnụcười.
“Ôngbiếtanhchàngđónóivớiôngquảnlýcủatôithếnàokhông?Anhtanói:‘Ừ,tôingủđấy.Ôngvẫnphảichọntôi,đồngu!Vậyđấy”.
Ôngcườitokhinghĩtớichuyệnôngquảnlýchịuđựngsựnhụcmạđó,khônghiểunổisaocôngnhânởMichigancủamìnhlạicóquyềnlàmvậy.
Khilàmviệcvớinhữngnhànhậpkhẩu,tôikhôngcócảmgiáclàhọcấtcôngđưaviệclàmranướcngoài,vàcólẽDougmongôngkhôngbaogiờcầnphảitớiTrungQuốc.Áplựcgiácảcóliênquantớiviệcnày,vàtrongmộtchừngmựcnàođó,kỳvọngthayđổikhôngngừngcủakháchhàngcũngđóngmộtvaitrò.
TôibảoDougrằngtôihiểubảnchấtcủatựdomậudịch,nhưngtôivẫncảmthấybuồnchomộtsốngườilaođộngởHoaKỳ.“Khinhữngngườiđócònbé,chamẹhọbảohọphảiănhếtmọithứtrênđĩavìcónhữngđứabéchếtđóiởTrungQuốc.Bâygiờ,hãynhìnhọ.Họđãlớnvàđượcbảorằngnếuhọkhôngtheokịp,cóngườinàođóởTrungQuốcsẽlàmcôngviệccủahọ”.
NhàmáyđầutiênđượcDougvàtôitớithămlàmộtxưởngsảnxuấttaykéongăntủ,quainắmkimloạigắntrênngănkéonhàbếpvàbàngiấy.Đạidiệncủacôngtymàtôinóichuyệnbảorằngôngtalànhàsảnxuất,nhưng
trongkhichúngtôiđithămxưởngthìôngtatỏrakhôngquenthuộcvớinhàmáynày.Dougcũngthấyđiềuđó.
CácnhàsảnxuấtTrungQuốckhônggặpkhókhăngìkhilàmviệcquacácđạilý.Nếumộtđạilýđòimộtsốtiềnhaymộttỷlệphầntrămthunhậpnàođó,nhàmáychỉcầntănggiáđủbùtrừsốtiềntrảchođạilýđó.Nhànhậpkhẩukhôngthíchlàmviệcvớiđạilýchínhvìlýdonày-dínhdángvớihọnghĩalàtăngphítổn.
Theolýthuyết,ngườitachorằngđạilýxemxét,chọnlọcvàtìmmốigiaodịchtốtnhấtchokháchhàng.Trongthựctế,họđemviệclàmăntớichobạnbèhoặcbàcon.Doquanhệmắcmíu,mỗikhicóvấnđềchấtlượng-chuyệnthườngxảyra-rấtcóthểđạilýsẽbênhvựcnhàsảnxuấtbằngcáchnói“nhàmáybảođókhôngphảilỗicủahọ”.
Tệhơnnữalàtrườnghợpnhàsảnxuấtvàđạilýkhôngcóquanhệcánhânvớinhau.Khicóvấnđề,chủnhàmáyvàđạilýcóthểtranhcãiaisẽchịutráchnhiệmgiảiquyếtvấnđềđó;vàtrongkhihọtranhchấpvớinhau,nhànhậpkhẩucứmặctìnhtựhỏicáigìcóthểgâynhiềuchậmtrễđếnthế.
Nhưnghệthốngđạilýlạicóíchchonhàsảnxuất,dođóhọcóthểđểđạilýlàmbấtcứviệcgìcầnthiếtđểkiếmđơnđặthàng.Đạilýhiểurằngnhànhậpkhẩumuốntinrằnghọgiaodịchtrựctiếp,vàdođónhàsảnxuấtchophépđạilýtựgiớithiệulàchủnhàmáy.
ỞTrungQuốc,rấtnhiềungườigiảbộnhưvậy,vànhànhậpkhẩuphảichậtvậtvénmànbímậtđểthấynhữnggìthậtsựdiễnratrongmộtvụgiaodịch.Chấpnhậnmọiviệctheobềngoàicólẽlịchsựhơn,nhưngnếucóchuyệnbậybạthìsao?Nhànhậpkhẩuphảibiếtaigiậtdây,phảibiếtailàngườichịutráchnhiệmcuốicùng.
Cómộtgãtrungniênbụngphệđượcgiớithiệulàquảnlýcủaxưởngsảnxuất,vàôngtatrảlờinhữngcâuhỏicủachúngtôinhiềuhơnbấtcứngườinàokhác.KhiDougnóisẽmuanhiều,tôiđểýthấychínhviên“quảnlý”nàysángmắtnhiềunhất.
Trongnhàmáy,ngườiđànôngtựnhậnlàchủđichungvớiviên“quảnlý”.
Dougvàtôiđisauhọmộtkhoảng,vàmộtlúcsautôigọito“Lãogia!”Đólàtiếngchungchỉbấtcứngườichủxưởngnào.
Khingườiđànôngđóngvaiquảnlýquaylại,chúngtôihiểungayaithực
sựlàchủnhân,vàkhingườiđànôngtrongthựctếchỉlàđạilýnhậnramìnhđãkhônghànhđộngthíchhợp,ôngtađãthúnhậnvaitròđíchthựccủamìnhtrongvụnày.ỞphươngTây,khimộtthủđoạnbịpháthiện,sựbốirốithườngkhiếnbênnàyhoặcbênkialàmhỏngvụgiaodịch;ởTrungQuốc,nóchỉkèmtheomộtthừanhậnngầmrằngtìnhhìnhquyềnlựcđãthayđổi.
Mộttrongnhữngcuộcđithămnhàmáykếtiếpđãđưachúngtôitớimộtcôngtysảnxuấtốngthépkhônggỉ,loạibạnthấyởvòihoasentrongbuồngtắmvàphòngvệsinh.Dougnóirằngmứclãicủaôngrấtthấp.Chúngtôiđãcóđơnđặthàngsẵnsàngthựchiệnvàchỉtớinhàmáynàyđểbiếtchắcmọingườiđãsẵnsàngthôngqualầncuốivụthỏathuận.
Xưởngcókíchcỡbìnhthườngvàhìnhdạngcủamộtsânbóngđá,vàtuyrộnglớn,nóthậtrakhônghơngìmộtkhođồsắt.Bêntrongcónhiềuchiếcmáysảnxuấtốngthépdàimọicỡ.Ởmộtđầuxưởng,nhữngcuộnthépphẳngđượcđưavàomộtquytrình;thépphẳngđượcuốncongthànhdạngvòng,vàsauđóvòngnàytựđộngkhéplạibằngmộtmốihàn.Côngnhânchờởmộtđầukhicáiốngđixuôitheodâychuyền,cắtnóravàsắpốngthànhđốnggọnghẽ.
Saukhixemxétnhàmáy,chúngtôivàovănphòngchínhđểkýhợpđồngsảnxuất.Dougnhìnquahóađơn.
“Khoanđã”,Dougnói.“Ởđâynóilà1,99nhândântệ”.
“Vậylàkhôngđúng.Chúngtađãxácđịnhlà1,9”,tôinói.
Nhàmáynàyđãđịnhgiá1,9nhândântệmộtfoot,tứckhoảng25xutheohốisuấthiệnhành.Khitôihỏichủxưởngchuyệngìđãxảyra,ôngtagãiđầu,nghiêngnghiêngđầu,vàámchỉrằngtôiđãlầmlẫn.
“Ôngnghenhầmrồi”,ôngtanói.“Mộtphẩychín,ôngbiếtmà,ngherấtgiốngmộtphẩychínchín”.
Nhưngchúngtôiđãđịnhgiánhữngmặthàngkháctheomộtphầnmườinhândântệ,tôivạchrõ.
Mộtnhândântệtrịgiácaohơnmộthào[tiềnMỹ]chútít,vàmộtphầnmườiđơnvịnàybằngkhoảngmộtxu.Dougnóirằngôngcũngkhôngthấyđịnhgiátheomộtphầnmườixulàhợplý.
“Nếuhọmuốnđịnhgiá1,99,tạisaokhôngcứgọilàhai?”
“Tôichắcchắnlàhọđãbáogiámộtphẩychín”.
“Đócũnglàconsốtôighitrongsổ”,Dougnói.Ôngcườisựphilýtrongchuyệncãicọcủachúngtôi.Nhưngsaibiệtgiữa1,9và1,99làgần5%,vàđólàmộtvấnđề.Lãigộpdựtínhcủaônglàgần10%.
DùtôiáingạichoDoug,tôikhôngthểkhôngthánphụcnhữnggìnhàcôngnghiệpnàyđãlàm.Gầnmộtnửalợinhuậndựtrùđãbịquétsạchchỉvớisựđảolộncâuchữ-ôngnghenhầmrồi.
“Ê,xemnày”,Dougnói.Ôngkiểmtrathêmhóađơn.Nhàmáytínhđộdàibằngmét.“Tôiđãbảohọtôicầnmọithứtínhtheofoot”.
Độdài10foottheođơnđặthàngđượckêralàbamét.
“Chúngtôiluônluônđobằngmét”,ôngchủnhàmáynói.
“Nhưngôngđãđịnhgiátheofoot”.
“Chỉvìôngmuốnđịnhgiátheofoot”.
“Nhưnghóađơntínhtheomét”.
“Vìchúngtôiphảiđolườngtheohệmét”.
Chuyệnnàycũngvôlý,vàtôiphảnđối.Ôngchủxưởngtựbiệnhộbằngcáchnóirằngdùsaomườifootcũngbằngkhoảngbamét.
“Cácđộdàiđócũnggầnnhưnhau”,ôngtanói.
Khôngcầndùngtớimáytínhtôicũngbiếtchúngtôiởphíanàocủasựphỏngchừngđó.Sựchênhlệchgiữahaisốđotượngtrưng1,5%lợinhuậnbịmấtthêm.
Khitôichỉrađiềuđó,lầnnàyôngchủxưởngnghiêngđầutheochiềukiavàgãidađầuthêmchútđỉnh.
Dougđãtínhtoándựatheosố10%,vàđólàmộtsốlờigộp.Bâygiờlợinhuậncủachúngtôichỉcòn3,5%vàchưatínhtớichiphíchuyênchởnộiđịavànhữngchiphíkhác.Theogiáhiệntại,rấtcóthểcôngtycủaDougkhôngthuđượcđồnglãinào.
Khichúngtôiđãngồitrongxetắc-xi,Dougnóicuộcthămviếngnàyhoàntoànphíthìgiờ.Lờibàochữaduynhấtcủatôilàtôiđãkhôngthểngờlạidiễntiếnnhưvậy.Chúngtôiđãliênhệvớimộtsốnhàcungcấp.Nhàcungcấpnàycóvẻcũngtốtnhưbấtcứnhàcungcấpnàokhác,vàviệcđịnhgiáthuậnlợi.Thânchủcủatôinóirốtcuộccũngtạmđược,nhưngtôiphiềnlòngvìsựviệclạixảyrachoôngtatheocáchnày.
Nhữngcuộcđiềuđìnhgiữanhữngngườicónềnvănhóakhácnhauđượccholàphảitạosựhiểubiếtvàtôntrọnglẫnnhau.Thươngmạiquốctếlàhoạtđộngkhágaygo,vớinhữnghàngràongônngữcốhữuvànhữngcáchbiệtgiữangườimuavàngườibán.Tôicảmthấybốirối,khôngphảichomìnhmàđúngralàchocáicáchDougbịđốixử.ÔngcònxalạvớiváncờTrungquốcvàtửtếhơnnhữngnhànhậpkhẩukhácmàtôiđãcùnglàmviệcnhiều;tôinghĩchắcchắnôngxứngđángđượchơnthếnày.
MộtsốngườimiêutảkiểucáchkinhdoanhcủangườiHoalà“mềmdẻo”,nhưngtôikhôngbiếttừđâumàcónhậnxétnhưvậy.Nhữngôngchủnhàmáyhùnghổhơnbấtcứai,vàcólẽthêmchúttànnhẫn.ÔngchủnhàmáynàyđãkhuyếnkhíchkháchhàngtươnglaicủamìnhleolênmộtchiếcmáybayởHoaKỳvàbaymộtmạchtớiTrungQuốc.Khiviệcđầutưthờigianvàtiềnbạcđãđượcthựchiện,nhàmáychiếmlợithế.
Trênđườngtớichặngdừngchânkếtiếp,Dougnóirằngchắcrốtcuộcôngsẽđặtnhàmáyđólàmhàng.ỞMỹôngcómộtkháchhàngquantrọngđangtrôngmongchuyếnhàngốngthép.Chodùôngkhônglãiđồngnàotrênđơnđặthàngnày,thìcũngcómộtgiátrịnàođó,ôngnói,trongviệclàmchokháchhànghàilòng.
TạisaocácnhàsảnxuấtTrungQuốckhôngtheophươngpháptươngtựvớikháchhàngcủahọ,vàtạisaohọluônluôntậptrungvàonướccờthíquânthiểncận?CácnhàlãnhđạodoanhnghiệpTrungQuốckhôngngừngthuyếtgiảnghọđánhgiácaomốiquanhệrasao,vàthếmàchínhngườinướcngoàilạithườnglàngườihiểuchuyệnđóthựcsựcóýnghĩagì.
18.“GIÁTĂNG!”BerniekhôngthíchtớiTrungQuốc,ôngnóivậy.Dùlàmchủtịchcôngty
củamình,sởtrườngcủaônglàbánhàng.ThờigiancủaôngnêndànhchoviệcgặpgỡkháchhàngởHoaKỳlàtốtnhất.Berniebảochỉcầnbỏravàingàygặpgỡmộtkháchhàngtiềmnăng,ôngcóthểkiếmđượcmộthợpđồnggiúpchoKingChemicalbậnrộnsuốtnhiềutuần.
NhữngchuyếnđiTrungQuốclàmgiánđoạncôngviệc,nhưngkhôngthểtránhné.LầnnàyBernietớiđểgiảiquyếtvấnđềvướngmắcvớiviệcđịnhgiá.Nhàmáyđãtoantínhthựchiệntrótlọtmộtsốvụtănggiáphútchót,vàvấnđềnghiêmtrọngđếnnỗinóđedọakhảnăngtồntạicủatoànbộcôngviệclàmăn.
Trongphònghọpcủanhàsảnxuất,Bernieđặtmộtcặphồsơtolênchiếcbànhìnhbầudục.Ôngđổmộtđốnggiấytờlênbànvàlấyvàitờphíatrên-đólàtậphợpsốliệutàichínhdokếtoánviêncủacôngtychuẩnbị.
“Trướchếttôimuốncôtacoicáinày”,ôngvừanóivừalậtnhữngtờgiấyvềphíaTỉ.“Tôimuốncôtathấychúngtôiđãmấtbaonhiêutiềnchotớilúcnày”.
Ôngđẩycácsốliệutàichínhquabàn,chỉmộtconsốởdướimỗitrangnằmtrongdấungoặc.HìnhnhưBernievàcácđốitáccủaôngđãthualỗgần2triệuUSD.
Bernienhanhchóngvạchrõrằngdùkhoảnthualỗnàyrấtlớn,ôngvẫntintưởngvàocôngcuộclàmăn.JohnsonCartersắpđitớimộtbướcngoặt,vàôngđangthươngthảovớimộtsốkháchhàngmớicàngngàycàngđông.Đólànhữngnhàbánlẻlớn,ôngnói,vàhọrấthàohứngmuốnkếthợplàmănvớicôngtycủaông.NhưngnếuJohnsonCarterkhôngkýkếtđượccácđơnđặthàngnàyvìvấnđềđịnhgiá,thìđơnđặthàngcũngkhôngthểđưatớiKingChemical.
“Chúngtacóthểcùngnhaulàmrasốtiềnrấttonày”,ôngnói.“Nhưngtrướchếtchúngtaphảihiểunhau.Chúngtaphảinhậnthứcrằngcáigìcóhạichocôngtynàythìcũngcóhạichocôngtykia”.
Bernietiếptụcmôtảmộtsốcôngtymàôngđangthươnglượng.ĐólàWal-Mart,Colgate-Palmolive,mấyhệthốngcửahàngbáchhóa,vàtấtcả
nhữngcôngtybánlẻgiárẻhàngđầuởHoaKỳ.TôibiếtchuyệnnàycóthậtvìthỉnhthoảngtôiđãđượcyêucầunhândanhJohnsonCarternóichuyệnvớiđạidiệncáccôngtyđó.
“Trongvònghainăm”,Bernienói,“chúngtasẽlàmrakhốilượnghànghóacóthểsánhvớicácnhàsảnxuấtsảnphẩmchămsócsứckhỏevàlàmđẹplớnnhấtthếgiới”.
Vớitìnhhìnhhiệntại,cóthểnhưthếthật.
TỉgậtgùtronglúcBernienói.DùTỉcóvẻđồngývớiông,chịtavẫntỏralơđãng.Tỉliếcquacácsốliệutàichính,vàđúnglúcBerniechấmdứtbàithuyếttrìnhngắn,chịtavớitaysờvàocáctờgiấy.Tỉkhônghiểuđượccáctừngữtrongđó,cũngkhôngcóđủkiếnthứctàichínhđểhiểucácsốliệu.
Sốliệutàichínhđượcintrêngiấytrắngcứng,vàđiềucóvẻhấpdẫnTỉlàhìnhthứcchungcủatàiliệu.Dùtàiliệuchắcchắnđượcthựchiệntheokhuônmẫu-cólẽtheomộtphầnmềmkếtoán-nódomộtbàntaychuyênnghiệplàmra.
KingChemicalkhôngcósổsáchchínhxáccóthểbáohiệuchonhàquảnlý,nhânviênhoặcchínhquyềnđịaphươngvềtìnhtrạnglợinhuậncủadoanhnghiệp.Côngtysảnxuấthànghóatrịgiáhàngtriệuđô-la,nhưngsổsáchkếtoáncủanóchỉđượcnguệchngoạcbằngbútchìhoặcđượcgiữtrongđầucủaTỉ.
NhữnglờinóicủaBernielàkhúcdạođầu,cơsởtriếtlýchosựthảoluậnvềđịnhgiámàôngmuốncó.CụthểlàônglolắngbởicáicáchnhàmáyđềnghịtănggiásaukhiôngđãthươnglượngđểJohnsonCarterđịnhgiávớikháchhàng.
Berniephảimấtmấythángmớikiếmđượcmộtđơnhàngvớimộtnhàbánlẻlớn.Quycáchvàsốlượngphảiđượcxácđịnh,vànhãnhàngthườngđượclàmtheoyêucầucủakháchhàng.Trongvàitrườnghợp,kháchhàngmuốnchếphẩmđượcđiềuchỉnh.Cácquyếtđịnhphảiđượccảhaibênthỏathuận,vàlúcnàocũngphảiđịnhgiátrướckhiralệnhkhởiđộngsảnxuất.Berniexácđịnhgiáchắcchắnvớixưởngsảnxuấttrướckhixácđịnhgiávớikháchhàngcủamình,nhưngrồingaysaukhiJohnsonCarternhậnđơnđặthàngcủanhàbánlẻ-thườnglàchỉvàingàytrướckhiôngdựtrùchuyểntiềntớiTrungQuốc-nhàmáylạithôngbáotănggiáchútít.
Vìgiávớicácnhàbánlẻlớnđượchaibênthỏathuận,gầnnhưkhôngthể
sửađổimộtkhiđơnđặthàngđãđượcxácnhận.Nhàbánlẻmongđợicáccamkếtđượctôntrọng,thếnênJohnsonCarterkhócóthểnóiđinóilạivớinhàbánlẻchỉmột,haituầnsaukhikýgiấytờvàmạohiểmgâyrốiloạnchoquanhệlàmăn.
DĩnhiênTỉkhôngnhậnlàđãgiởthủđoạn;chịtachorằngmìnhkhôngcóchọnlựanàokhác.“Giátăng!”Tỉnóicóvẻkhẩncấp.ĐólàmộttrongítcâuTỉbỏthìgiờtậpnóibằngtiếngAnh,vàchịtathườnglặplại.
Bernienóirằngôngcóthểtánthànhyêucầutănggiá,nhưnglàmsaomànhàmáychỉtoànthôngbáotănggiásaukhiJohnsonCarterđãxácđịnhgiávớiKingChemicalvàkhởisựthựchiệnđơnđặthàngvớinhàbuônlẻ?
Tănggiávàophútchótlàchuyểnlợinhuậntừnhànhậpkhẩutớinhàsảnxuất,vàBerniekhôngchấpnhậnlýdocủaTỉmộtphầnvìôngthườnglànạnnhâncủanhữngtoantínhgiờchót.MỗikhiJohnsonCarterđặtmộtlượnghàngđặcbiệtquantrọng,xưởnglạigiởtròđóra.Họđợitớisaukhichắccóđượcđơnđặthàng,vàchỉkhiđómớituyênbốtănggiá.
Berniethấtvọngkhicốchỉnhđốnvấnđềđịnhgiá.Ôngđãcómộtsốđơnđặthànglớnkhôngthểxửlýdochuyểnbiếngiágiờchót.Ôngnóirằngôngsẽkhôngthươnglượnglạivớikháchhàngđểyêucầutănggiá,vàôngcũngkhôngthểtựchịuthualỗ.
SaumộtngàydàithươngthảoởKingChemical,Berniedọarằngđâysẽlàlầncuốicùngquanhệlàmăn.ÔngđưaraphươngchâmchuẩnmựccủangườiMỹkhihọbịlàmmấtthìgiờ.“Họkhônghiểurằngkhihọlừađảotôinhưvậythìkhôngbaogiờtôitrởlạinữasao?”
Sựđedọakhônghiệuquảtrongtrườnghợpcủachúngtôi.NhàmáyđãtìmđượccáchtănggiátrênmộtsốmặthàngtronglầnBernietớixưởnggầnđâynhất,vàôngđãcónhữnglờiphànnàntươngtự.Lúcđóôngđãcaogiọngvàdọasẽkhôngbaogiờquaylại.Chẳngnhữngôngđãtrởlạimàlầnnàycònmangtheonhiềuđơnđặthànghơn.
ChuyệnlàmBerniethấtvọnglàôngđãtrôngđợimộtbiênđộlợinhuậnnhấtđịnh,nhưngKingChemicalđãcắtxénđúngmónthunhậpđượcmongđợiđó.Bernieđãlàmphầnviệccủamìnhbằngcáchđitìmvàtriểnkhaicôngviệc.Bâygiờ,khiđãlàmxongcôngviệc,ôngđượcbảolàphầnchiacủaôngsẽbịgiảmbớt.
TạimộtsốđịaphươngởTrungQuốc,cónhữngngưdânhuấnluyệnchim
bắtcá.Họbuộccổconchimcốc,mộtloàichimhơigiốngconbồnông,bằngmộtsợidâyđểnókhôngnuốtđượcconcánóbắtđượcdướisông.Ngaykhichimngậmđượccátrongmỏ,ngưdânkéonóvềbằngsợidâycộtvàochânnó.
CóthểxemcácngưphủnàyhoạtđộngtrênsôngLigầnthịtrấnDươngSóc.Cáigâyấntượngmạnhvớitôinhấtlàtínhlạcquankhótincủaconchim.Nókhôngnhậnranóbịlừa,vàdùbịđưarasôngbaonhiêulầncũngmặc,conchimcảtincũngbịcướpmấtmiếngmồicủanó.
TheodõichiếnthuậtđịnhgiágiờchótcủaKingChemical,tôichợthiểu:JohnsonCarterlàconchim;nhàmáylàanhngưphủ.
BerniebayđikhắpHoaKỳvàkýkếtvớinhữngthânchủmới,nhữngkháchhàngchoôngkhảnăngđưacôngviệclàmăntrịgiáhàngtriệuđô-latớiTrungQuốc.Ôngtạođượcmộtmứclờichomình,vàngaykhiôngsắpthụhưởngthànhquảlaođộngcủamình,nhàmáyxuấthiệnvàchiếmmất-họtranhthủđượccàngnhiềucàngtốt.
Dĩnhiêncácngưdânđểchoconchimănmộtítnhữngthứnóbắtđược-tiêubiểulàconcánhỏnhấtcóthểlọtquacổhọngbịthắtchặtcủanó-vìconchimphảisốngđểtiếptụcbắtcá.Theocáchtươngtự,KingChemicalkhônglấyđiquánhiềutrongsốlãicủaJohnsonCarterđếnnỗilàmnhànhậpkhẩunàybịloạikhỏithươngtrường.Nhàmáynàyphảibiếtnócầnbỏrađúngbaonhiêuđểchiếmđượcthươngvụvànócóthểthuvềbaonhiêubằngthủđoạnngắnhạn.
Hiệntượngtănggiágiờchótkhôngphảichuyệnmớimẻ.CácnhàsảnxuấtTrungQuốcđãthựchànhkhálâurồi.MộttrongnhữngnhàbáođầutiêntớiTrungQuốctheodõicuộccáchmạngcủaMaolàmộtnhàbáonữngườiÚctênLisaHobbs.Bàtớiđâynăm1965,vàđãbỏnhiềuthìgiờởHộichợQuảngChâu,khôngkểnhữngnơikhác.Trongcuốnsáchcủamình,ISawRedChina[TôiđãthấyTrungHoađỏ],bàđãmôtảnhữnggìchínhphủTrungQuốclàmchonhànhậpkhẩutrongthờikỳđó:
Tiêubiểuchocáchđiềukhiểnviệckinhdoanhlàsựkiệnngày14/4,mộtngàytrướckhikhaimạcHộichợQuảngChâu,ChínhphủTrungQuốcgởiđiệntínchomọikháchhàngnướcngoàitrênthếgiớimàhọcógiaodịchvàtuyênbốmộtmứctănggiáthẳngthừng20%trêntoànbộsảnphẩmtínhtheogiánămtrước.
o0o
ThựctếlàBerniekhócóthểlàmgìđược.Bấtđồngýkiếnvềchuyệntănggiácànglâuchỉdẫntớisảnxuấtchậmtrễ,chuyệncóhạichoJohnsonCarternhiềuhơnchoKingChemical.
KingChemicalkhôngquantâmchuyệnnógiaohàngvàothángBahaythángNămnhiềulắm.NhưnhiềunhàsảnxuấtTrungQuốckhác,côngtynàyđượcvayvốnrẻ,vànócũngchịuítáplựcphảithựchiệnbấtcứvụgiaodịchđặcbiệtnào.JohnsonCartergiốngnhưhầuhếtnhữngdoanhnghiệpMỹkhác.Dònglưuchuyểntiềnmặtchặtchẽ,vàBerniechịuáplựclớnphảilàmchocôngtycólãi.
Cónhữngnhucầutàichínhngắnhạn,rồitấtcảnhàbánlẻđềutạothêmsứcépvớiJohnsonCarter.Nhưnhiềunhànhậpkhẩutừngbiết,Bernienhậnthấyrằngkiếmđượcchútđỉnhtiềnlờitốthơnlàthualỗ.Nhữngnhànhậpkhẩukháccũngởtrongtìnhtrạngđó,đólàlýdonhữngthủđoạnđịnhgiángắnhạnphổbiếnkhắpHoaNam.
Nhữngnhàmáytănggiávàogiờchótkhôngbaogiờnhìnnhậnhọđãchơinướccờthíquân,cũngnhưhọkhôngbaogiờchorằngvấnđềnàylàkiếmthêmlợinhuận.Cácnhàsảnxuấtkhăngkhănglàhọkhônglờilãichicả(dùrõrànglàhọđangpháttriểnnhanh).Khihọtănggiá,họđổlỗichonhữngthếlựcthịtrườngvôcảmmàhọkhôngthểkiểmsoát.
“Giátăng!”làkhúcđồngcavangdộingheđượctrongkhuvựcsảnxuất,vàcácchủnhàmáybảorằngnóởngoàitầmkiểmsoátcủahọ,rằngnóliênquantớichiphínguyênliệuthô.
Vấnđềliênhệvớilậpluậnnàylàgiáhànghóacólêncóxuống,nhưngđókhôngphảilàhìnhảnhmàcácnhàsảnxuấtnàyvẽra.
Khigiáhànghóatăngmạnh,họkêutoánglên:“Giátăng!”Nhưngkhigiáhànghóagiảmxuống,họlàmthinh.
Vànhữngđợttănggiáhànghóađộtngộtgầnnhưkhôngkhẩncấpnhưmộtsốngườilàmravẻnhưvậy.Nhiềunhàsảnxuấttíchtrữnhữngnguyênliệuthenchốt,nghĩalàhọđãcónguồncungcấpkhigiáthấphơn.Việcđókhôngngănhọtìmcáchthuthêmlợitheotinnguyênliệutănggiá.
Nếuhọkhôngcódựtrữriêng,cácnhàsảnxuấtthườngkýnhữnghợpđồngbảođảmmộtgiánàođótrongmộtthờikỳ.
“Giáchấtdẻođãtăng200USD”,Tỉnói.
Berniehỏinhàmáytrảbaonhiêumộttấn,nhưngchịtakhôngnói.CácnhàsảnxuấtTrungQuốckhôngthíchcungcấpthôngtinthịtrườngchitiết,dùhọvuivẻthôngbáosốtiềntăng.Thídụ,họsẽkhôngchỉrõtrướcđógiábaonhiêuhoặclúcđógiámớilàbaonhiêu.Họchỉgợiýlàcósựthayđổi.
Họchỉnói:“Giátăng!”
Giốngnhưhỏimộtngườinàođógiáxăngkhôngchìvàđượcbảorằngnóđãtăng25xu.Tingiátăngkhôngcóíchgìnếukhôngcóphầnthôngtincònlại.
Berniemuốntiếpxúcvớinhữngnhàcungcấpnguyênliệuchoxưởng.Ôngmuốnbiếtvềviệcđịnhgiánóichung,vàôngmuốndòtìmnhữngxuthế.Tấtcảnhữnggìôngyêucầulàthôngtinthịtrườngcơbản.
KingChemicalkhôngchịugiớithiệucácmốiquanhệ,vàhọtừchốigiúpJohnsonCarterhìnhdunggiáhiệnhànhđitheochiềuhướngnàohaytăngbaonhiêu.
Khitôitìmcáchdòhỏiđượcmộtsốdữkiệnthịtrườngtừmộtcôngtykiểmtraxuthếhànghóa,nhàmáykhăngkhăngnóirằngsốliệuđượccungcấpkhôngcóhiệulựcchotrườnghợpcủahọ.Tỉkhôngthèmnhìnquathôngtinchúngtôicóđược,nhưngcứvuivẻlặplại:“Giátăng!”
Thànhthậtmànói,bạnkhôngthểtráchcácchủnhàmáy.Nhàcungcấpcủahọbắthọphảichịunhữngmánhkhóevềgiátươngtự,vàcáchợpđồngtrongnướccủahọkhôngphảilúcnàocũngđượctôntrọng.Dùmuốnhaykhông,ngườiTâyphươngcũngbịlôikéovàomộtváncờdiễnratrênthịtrườngđịaphương.
Dùvậy,chủnhàmáychiếmlấylợithếởchỗnàohọcóthể.
Trongmộtkếhoạchmàtôicóthamdự-chúngtôisảnxuấtphụtùnglinhkiệnchínhxác-giáđồngtăngđãđặtramộtthửthách.Ngườitanóigiáthịtrườngcủakimloạinàyđãtănggấpđôi,vànhàmáyđãsửdụngmẩutinđóđểtănggiágấpđôichothânchủcủatôi.
Nghecũngkháhợplý,ngoạitrừviệcnhàsảnxuấtđãcốtìnhquênlàkimloạinàychỉchiếmmộtphầntổnggiáthành.Đồngcóthểlêntới50%tổnggiámàchúngtôitrả.Khitănggiágấpđôichochúngtôitừ2,5USDlên5
USDmộtmónhàng,xưởngsảnxuấtđãbùđắpđủmứctăngchiphícủađồng(từ1,25USDlên2,5USD),nhưngbiênđộlợinhuậncủahọcũngtăng.Giảđịnhbiênđộlợinhuậnlà20%,nóđãtăngtừ50xuthành1đô-la.
CácnhàsảnxuấtTrungQuốcrấtgiỏitìmcơhộitrongmộtcuộckhủnghoảng,vàdùtìnhtrạngcăngthẳngdogiánguyênliệutănglàcóthật,cácnhàsảnxuấtnàytínhtoán:Tạisaolãngphímộtlýdotốtnhưvậy?Họthíchđóngtròngâyngô,vàhọgiảbộkhônghiểuchuyệnlàmăncủamình.
Khimộtnhànhậpkhẩuyêucầunútáotốthơnchosơ-misảnxuấtởTrungQuốc,nhàmáynóihọcónútgiá5xumỗichiếc.Khihóađơnđượcinra,giámớităngthêm5xuchomỗichiếcnút.Xưởngđãquêntrừ-mộtcáchtiệnlợi-giátrịcủanhữngchiếcnútcũrẻhơnđãđượcthaythế.Nhànhậpkhẩukểchotôinghechuyệnnàynóirằngkhisựkiệnnàyđượcchỉra,nhàcungcấpchỉnói:“Thếhả?”nhưthểôngtakhôngbiếtđầuđuôirasaocả.
CácchủnhàmáyTrungQuốctìmkiếmnhữngduyêncớnhỏđểtăngthêmnhữngmốilợinhỏ.Tuynhiên,khicónhữngsựthayđổithựcsựquantrọngtrênthịtrường,cũngchínhcácxưởngnàyquyếttâmgiữvữnggiá.
HoaKỳđãgâyáplựcđểTrungQuốcđịnhgiáđồngtiềncủamìnhcaohơn,vàcuốicùngTrungQuốcđãtuyênbốvàonăm2004rằnghọsẽxemxétlạihốisuất,theođóđồngđô-laMỹbằng8,26nhândântệ.Theohốisuấtmới,đồngđô-lasẽsụtgiákhoảng3%sovớiđồngnhândântệ.
Lúcđónhàmáynàotôicócộngtáccũngnêuthôngcáoquantrọngnàyravàbáotrướclàgiácủahọsẽtăng3%.Bạnphảitinhọrằngviệcđólàcầnthiết-xétchocùng,đãcótintứcrồimà.Bằngcáchđó,họlấymộtmiếngnhỏtừlãiròngcủanhànhậpkhẩu.
NhưngđiềukhákỳquặclàkhiđồngtiềnTrungQuốcbịphágiátheomộttỷlệcaohơnnhiều-10%vàthậmchícaohơn-cũngchínhcácnhàsảnxuấtđónóirằngchúngtôikhôngphảiloâuvềtácđộngcủanhữngthayđổisâuxahơn.Khinhànhậpkhẩusắpbỏđi,nhàsảnxuấtgàolên:“Đừngđiđâucả-chúngtôisẽgiữgiá”.
NhàcungcấpTrungQuốccóthểlàmđiềukỳdiệukhicầngiữgiácạnhtranh,thếnhưnghọlạithíchnhữngkhoảnrúttỉanhonhỏ,vàchínhnhữngkhoảngặmnhấmnhỏđólàmnhànhậpkhẩuthấtvọnghơnbấtcứđiềugìkhác.
oOo
“MADEINCHINA”đượcquảngcáolàsứcmạnhgiảmphátchonềnkinhtếMỹ.Ítnhấtđâylàtuyênbốcủanhiềunhàkinhtếhọc.CácnhàsảnxuấtTrungQuốcđanggiữgiásinhhoạtcủachúngtaởmứcthấpbằngcáchđềnghịlàmrasảnphẩmvớigiáthấp.KhingồithươnglượngviệcđịnhgiávớicácnhàsảnxuấtTrungQuốc,bạncóýniệmhơikhácmộtchútvềnhữngngườilàmcáiviệcgiữgiáthấp.
Cácnhàsảnxuấtcóthểđềnghịgiáthấpđểkhuyếndụngườitađưacôngviệclàmănquantrọngtới,nhưnghọlầnhồinânggiálênmàkhônghềgiảmgiá-vàhọvôcùngkhônkhéotrongviệcnày.
NếucóngườithựcsựhànhđộngđểgiữgiáthấpchongườitiêudùngMỹ,thìđólàanhchàngtranhcãivớinhàsảnxuấtrằnganhtacầngiữgiáthấp.Nếucómộtngườianhhùnggiảmphátđíchthựcnào,thìđókhôngphảilànhàsảnxuất,màchínhlànhànhậpkhẩu.
Mộttrongnhữnglýdokhiếngiátăngcóliênquantớiviệcnhànhậpkhẩuthấtbạitrênbànthươnglượngnhưthếnào.Mộttrongnhữnglýdoviệcnàyxảyralàvìnhàsảnxuấtlàngườicaocờhơn-họlàngườiđàmphándễsợhơn.
TôiđãngồichungvớiBernietrongmộtcuộcđàmphánmàôngcốkếtthúcviệcđịnhgiávớinhàmáynày.CómộtnhàbuônlẻcủaôngmuốnbiếtgiáchonhữngloạichaimớilớnkhoảnggấpđôimộtsốsảnphẩmhiệncócủaJohnsonCarter.
GiádonhàmáytínhsẵnchocácloạichailớnhơnđólàmBerniengạcnhiên.Trênmộtchailớngấpđôi,xưởngchogiágầngấpbagiábanđầu.Hoàntoànngượcvớinhữnggìmàmọicửahàngsiêuthịđãbiết-kíchthướcbaobìtăngbaonhiêuthìgiátrịtăngbấynhiêu.
“Tôikhôngthểđưagiánàychokháchhàngcủatôi”,Bernienói.
“Chúngtôiđãcốhếtsức”,Tỉnói.
“Nhưngcácvịgiảithíchcácgiánàynhưthếnào?”Bernielắcđầu,biếtrằngôngsẽphảigiảithíchtínhhợplývớingườimuaởhệthốngbánlẻ.Cốtỏrahiểubiếtkếhoạchđịnhgiá,ônghỏigiásẽbaonhiêunếuthayvìtăngcỡchaigấpđôi,chúngtôigiảmcònmộtnửa.
ÔngchỉmuốnhìnhdungvềphươngphápcủaTỉ.Chịtatínhtoángiávànóirằnggiáchomộtchaicỡmộtnửavẫncùnggiánhưcỡbanđầu.Bernie
giơhaitaylêntrời,lộvẻthấtvọngnhưthểsắpbỏrakhỏiphòng.
“Làmthếnàocóthểcùnggiáđược?”Ônghỏi.
Bernietưởngtượngvấnđềcólẽlàkhốilượng.Ôngnóirằngkhốilượngsảnxuấtsẽtăngnếuônggiảiquyếtđượcviệcđịnhgiá.GiácủaJohnsonCartersẽrasaonếukhốilượngkinhdoanhtănggấpba?Tỉnóirằngmộtsựtăngtrưởngnhưvậysẽkhônggâybấtcứýnghĩaquantrọngnàovớicôngtycủachịta.
“Hỏicôtaxemnếuchúngtôităngkhốilượnggấp10lầnthìsao?”
“Giácũngvẫnnhưthế”,Tỉnói.
“Saocóthểkhôngkhácgìđược?Mườilầncơmà!”
CácnhàmáyTrungQuốckhôngcóthóiquengiảmgiákhimuanhiều.NguyênliệuởTrungQuốcđượcmuavớigiáthịtrường,khôngkhácnhaumấycăncứtheokhốilượng,vàchủxưởngnóimìnhsảnxuấttheogiávốn.Hạgiáđộtngột,vớihyvọngtăngchútđỉnhkhốilượng,cólẽlàkhoétmộtlỗthủngtrongcâuchuyệnsảnxuấtgầnnhưkhôngcólãicủaTỉ.
Saunhữngngàykhitiếnkhilùi,Berniecụthứng.Mỗikhitới,dùsaoôngcũngnghĩnhữngcuộcthươnglượngvớiKingChemicalsẽtiếnnhanhvàêmáihơn.Nhưnhữngnhànhậpkhẩukhác,ôngtưởngtượngôngđimáybaytới,tiếnhànhcôngviệc,rồinhanhchónglênđườngvềnhà.
Tỉnghĩkhác.Tỉnhấtquyếtgiữmọingườilạibànthươnglượngmộtthờigianlâuhơnnhiềuvàsửdụngmộtsốthủđoạnđịnhgiálàmphươngtiệnthulượmthôngtin.KhiBerniecóphảnứnggiậndữtrướcmộtkiểuđịnhgiásảnphẩmrồithấtvọngíthơnvớimộtkiểukhác,TỉcómộtkháiniệmkhárõlàbiênđộlợinhuậncủaJohnsonCartermỏngmanhởchỗnàovàhọcólãinhiềuhơnởchỗnào.
CácchủnhàmáyTrungQuốcgiỏithươnglượng,bấtchấphàngràongônngữ.Họdựavàocảmxúcvàbảnnăngcủamìnhnhiềuhơn.TỉkhôngcầntiếngAnhđểđiềukhiểncôngviệc;chịtacóthểthấymìnhhànhđộnghợplýrasaochỉbằngcáchnhìnnétmặtbiểucảmcủaBernie.
Bernielàngườimuabángiỏi,vậymàcũngphảichịuthuamộtsốnhữngchiếnthuậthiểnnhiênhơncủanhàsảnxuất.Khiônggợiýtănggiámộtloạisảnphẩmnàyhaymộtloạisảnphẩmkia,chịtachọntheovẻhoảnghốtthấy
rõcủaông.Chỗnàocũnggặpvấnđềgiá,mộtphầnvìTỉấnnhữngnútkhácnhauđểđánhgiánhữngphảnứngthayđổicủaBernie.
Chủnhàmáycưxửtheocáchlàmtăngthayvìlàmgiảmsựthấtvọngcủanhànhậpkhẩu-điềunàycóvẻphảntácdụnglạlùng.Dùsaođinữa,tìmđượcvàgiữkháchhàngcũngtốntiền.ThếnhưngnhữngnhànhậpkhẩulàmănởTrungQuốcđềuchobiếthọđãgặpnhữngkinhnghiệmgiốngnhau.
Trongnhữnglĩnhvựckhác,cáccôngtythườngchịukhóthưởngkháchhàngvìlòngtrungthành.Đólànềntảngcủamọichươngtrìnhkháchhàngthườngxuyên.Nhưngthayvìthưởngkháchhàng,chủnhàmáyphạthọ.Nhưthểcácnhànhậpkhẩunàythamgiamộtchươngtrìnhkháchhàngthườngxuyênđảongược;nhànhậpkhẩucànglàmănlâuvớinhàcungcấpbaonhiêu,sựgiaodịchtrởnêntệhạibấynhiêu.
NhàsảnxuấtTrungQuốchiểulợiíchcủasựcámdỗkhibắtđầuquanhệlàmăn(thườngvôcùngcóhạichokhảnăngsinhlợibanđầu),nhưngsaumộtthờigianngưngnghỉnàođó,nhàmáyhysinhsựtínnhiệmđểchuyểnthànhtiềnlãicủahọ.
Hầunhưquanhệvớinhàcungcấpkhônglúcnàotốthơnlúcbắtđầu.Nhưngchỉsaumộtthờigianngắn,nhàsảnxuấtsẽcốtìnhgiảmchấtlượngsảnphẩm,vàđồngthờitìmracáchtănggiátừtừ.Quanhệlàmănđượccholàsẽcảithiệndần,nhưngcácquanhệsảnxuấtnàychỉcàngngàycàngxấu.
o0o
Ởmộtthờiđiểmtrongcuộcthươnglượnggiá-vàongàythứtưliêntiếp-cólúchìnhnhưJohnsonCartervàKingChemicalsắpđạttớithỏathuậnvềmộtsốvấnđềthenchốt.Nóivềmộtđơnđặthàng,nhàsảnxuấtngụýlànócóthểphùhợpvớicácmụctiêugiácả,chỉtrừmộtítsảnphẩm.
Hômsau,Tỉchữalạivànóichịtakhôngthểlàmđược.ViệcchọnthờiđiểmnàylàmBerniekhóchịunhất,vàôngnổigiậnthấyrõ.Tỉvẫnbìnhtĩnhvànóirằngchịtahiểu.Tỉnghĩrằngcólẽđólàlúcxemxétđểkếtliễuhoàntoànmốiquanhệcộngtác.“Dĩnhiên,chúngtavẫncóthểlàbạn”,Tỉnói.
Berniekhôngtinđượcchuyệnđóxảyrachomình.Giátănglàmộtchuyện.Cònbâygiờnhàmáynàyngụýôngcóthểrađivàtìmtớimộtnhàcungcấpkhác.Chuyệnnàyxảyraluôntrongnhữngcuộcthươnglượng.Vàomộtlúcquyếtđịnhtrongcuộcthươnglượng,nhàmáyrútlạitoànbộđềnghị.
TinnàydườngnhưđượcđưatớiBernieđúngvàothờiđiểmkhôngthíchhợpnhất,nhưđểlàmôngthấtvọngởmứccaonhất.TỉđãđểchoBernietinrằngđangcótiếnbộ,vàđúnglúcôngmongchờkếtthúcmộtphầncuộcthươnglượng,đúnglúcôngnghĩrằngmọichuyệntrôichảy,chịtatungquảđấmra.
CácnhàsảnxuấtởHoaNamthậtsựchịukhókhilàmmộtnhànhậpkhẩumấtbìnhtĩnh.Đócũnglàmộtchiếnthuật,mộtkỹthuậtđượcdùngđểthươnglượng.Nhânviênthẩmvấnchuyênnghiệplàmđiềutươngtựbằngcáchđặtkẻbịtìnhnghidướiáplựccảmxúc.Đólàcáchdễnhấtđểbiếtthôngtinthulượmđượcđángtintớimứcnào.
NgườiHoacócâutụcngữHỗnthủymangư-khuấyđụcnướctrướckhibắtcá.Khinhànhậpkhẩutỉnhtáo,ôngtadễlẩntránh.Khinhànhậpkhẩuhoangmang,dễtìmhiểuýđịnhcủaôngtahơn.
Khôngbiếtngườitasắplàmgìmình,Bernietìmcáchchỉnhđốnlạimọiviệc.ÔngcốthuyếtphụcTỉrằngchịtathiểncận,rằngcócáchkhácxâydựngquanhệlàmăntốthơngiữahaicôngty.
“Saohọkhôngthấyđượcbứctranhlớnhơn?”Ônghỏi.“Nếuhọtheođúngkếhoạchcủachúngtôi,chúngtacóthểxâydựngmộtcôngcuộclàmănlớnlaobiếtbao”.
Hoạtđộnggiữahainhóm,tôicóthểthấyviễntượngkhácnhaucủahọ.Mộtđiểmngăncáchquantrọnggiữahọlàtầmdựkiếnthờigian.Bernienghĩtớivàinămsắptới.Tráilại,KingChemicalhìnhnhưchỉchútrọngtớiđơnđặthàngkếtiếp.
QuanđiểmcủaBernielàcácthủđoạnngắnhạncủanhàmáytácđộngbấtlợichokhảnăngsốngcònlâudàicủaquanhệcộngtáckinhdoanh.Dùcóthểđúngnhưthế,takhôngthểnóirằngchiếnthuậtcủanhàmáylàkémcỏi.Thậtranólạikhálàhiệuquả.
Nếuhoạtđộngchếxuấtgiốngmộttrậnbóngbầudục,thìnhàmáyđangtậptrungnỗlựcvàonhữngđộngtácchạyngắn.CáchãngsảnxuấtTrungQuốcchỉcốkiểmsoát10métcầnthiếtchokhoảngnémbóngđầutiên.Họđấumộttrậndàihơi,nhưngchiếnlượccủahọlàđạttớimụctiêuđóbằngcáchtiếnnhữngkhoảngngắntăngdần.
Berniethấtvọngchỉvìôngnghĩtớimộtchiếnlượcchungcótầmquantrọngrộnglớnhơn.Ôngtìmkiếmmộtnỗlựcphốihợplớnhơn,cómụctiêu
dàihạn.Ôngquantâmtớimộtđườngchuyềndàigầntớimụctiêu.
Chorằngphươngphápcủanhàmáylàsaicóthểlàmộtnhậnđịnhnhầmlẫn.Trậncầucũngcóthểthắng-quảnhưKingChemicalvàchínhTrungQuốcchứngtỏ-bằngcáchtiếnnhữngquãngngắnvàimétmộtlần.
TrungQuốclàmộtnềnvănhóanôngnghiệp.Nôngdânđãtranhđấuqualũlụt,hạnhán,vànạnđóikémtừđómàratronghàngnghìnnăm.SửgiangườiAnhR.H.Tawneynóirằngđờisốngcủanôngdângieoneođếnnỗihọsốngtrongtìnhthếnướcngậptớicổ,chỉmộtgợnsóngnhỏcóthểdìmchếthàngtriệungười.NôngdânTrungQuốcđãhọccáchsửdụngtừngtấcđất,trongkhitìmkiếmbấtcứbíquyếtcanhtácnàokhảdĩtăngthunhập.
MarkElvin,mộtsửgiakhác,đưaramộtlýthuyếtgiảithíchlýdoTrungQuốcchưabaogiờtìmraconđườngđitớimộtcuộccáchmạngcôngnghiệp.Ônggợiýrằngnôngdânrấtgiỏitìmnhữngphươngphápvávíuđểtănghiệusuấtvàsựthànhcôngbằngnhữngcảitiếnnhỏđóđãlàmcùnnhụtxunglựcsảnxuấtmáymóccóthểthaythếsứcngười.Ônggọiđólà“lợithếcủatìnhtrạnglạchậu”.
Điềuđángngạcnhiênlàcóquáítthayđổi,ngaytronglúcmànướcnàychuyểntừnôngnghiệpsangsựchútrọngvàohoạtđộngchếxuất.Cácchủnhàmáycũngtậptrungvàosựsốngtạmbợ.Dùhọđãbớtlosợthiêntai,họcưxửnhưthểđangphấnđấuchỉđểthoátkhỏithờiđiểmkhókhăn.
MộtsốhànhvilàmnhànhậpkhẩuMỹkhóhiểu-nhưthủđoạnđịnhgiágiờchótvàláulỉnhthaotúngchấtlượngsảnphẩm-cóthểquáđủýnghĩavớimộtnôngdânTrungQuốcởthếkỷXIXhoặcngườinàođósinhsốngchậtvậtkhoảng2.000nămtrước.
MộtsốngườiHoamàtôiquenbiếtnhậnthấythiênhướngvănhóanàylàmộtđiềukhiếmkhuyết.Thỉnhthoảngbạncóthểnghengườinàođómắngngườikháclàthiểncận-nhưconchuộtchỉcóthểnhìnthấytrướcnómộtphân.
Cáiđãkìmhãmquốcgianàytạoracuộccáchmạngcôngnghiệpriêngchomìnhrấtcóthểlàcáiđặcđiểmvănhóasốngdaidẳngnày-mộtchứngthiểncậnđặchữu.Vàkhibiếtrằnghọphảiđaukhổvìcáiđặcđiểmđóthìnhữngthườngdânlạihoannghênhvaitròchiphốilớnhơnvàtrựctiếphơncủachínhphủvàođờisốngcủahọ.
Trongcáitiểuthếgiớicủanhàmáy,bệnhthiểncậnnàyđượccảmnhận
mộtcáchsâusắc.Côngnhânchờchỉthịtừbêntrênthậmchíchonhữngnhiệmvụhoặcmụctiêunhỏnhặtnhất.Họcóvẻthiếukhảnăng,hoặccólẽkhôngmuốn,phốihợpvớinhau,nhìnxahơntìnhhuốngtrướcmắt,suynghĩchuyệnlâudài.
o0o
Vàongàyhọpcuốicùngvớinhàmáy,Bernienóiôngđãhếtphươngkế.Ôngkhôngmuốnthaynhàcungcấpdomấtthờigianđểngườithaythếtăngtốcđộ.Cómộtlýdokháckhiếnôngkhôngmuốnrũbỏmốiquanhệnày-vànóliênquanvớiviệcKingChemicalbiếtquánhiềuvềchuyệnlàmăncủaông.
Lờihứahẹncónhữngđơnđặthàngtiếptụcđãngănnhàmáykhôngđưarathêmnhữnghànhvivônguyêntắc.Mộtkhiquanhệsảnxuấtchấmdứt,aibiếtđượcnhàmáycóthểhànhđộngrasao.KingChemicalcóthểtiếpxúcvớicáckháchhànglớnnhấtcủaJohnsonCartervàtìmcáchlôikéohọ,hoặcxưởngcóthểvevãnmộtsốđốithủcủanhànhậpkhẩunày.JohnsonCarterđãtăngtrưởngđủnhanhđểngườikhácmuốnbiếtBernieđãthànhcôngbằngcáchnào.
KingChemicalđãamtườngmọikhíacạnhcủadòngsảnphẩm.Họcókhuônđúcchai,cũngnhưkiểunhãnhàngvàcôngthứcchếphẩm.VìviệcrờibỏchuyệnlàmănnàycókhảnănggâythiệthạichoKingChemical,nócóthểkhiếnhọlấpđầykhoảngtrốngthunhậpbằngcáchnàođó.
MộtđiềulàmBernielongạilàKingChemicalcóthểlàmgiảdòngsảnphẩmcủaông.Nếuhọlàmthế,JohnsonCarterkhôngcócáchnàobiếtđượcmộtkhimốiquanhệđãbịcắtđứt.ViệcJohnsonCartercắtđứtquanhệcóthểlàmthayđổiđộngcơthúcđẩytheonhữngcáchthứcmàchúngtôithậmchícũngkhôngngờtới.
Bernienóirằngôngcảmthấynhàmáykhôngđểchoôngcóchọnlựanàokhác.Chấtlượngtiếptụclàmộtcâuhỏi,vàthủđoạnđịnhgiánaykhôngcònchịuđựngnổi.Chúngtôiphảitìmmộtnhàcungcấpkhác,ôngnói.Mộtnhàcungcấpmớicóthểcũngtệhạinhưnhàcungcấphiệntại,thêmmộtlýdođểkhôngdứtáorađi,nhưngởthờiđiểmnàyđólàmộtcơhộiđángnắmlấy.
Saucuộchọpđịnhgiácuốicùngvớixưởngsảnxuất,Berniekéotôirariêngmộtchỗ.Ôngbảotôirằngđãđếnlúctheođuổimộtcơhộikhác.“Hãykínđáo.Hẹnvớivàingười.Chohọxemdanhmụchànghóa”.
BernietrởvềHoaKỳ,còntôisắpđặtđôicuộcgặpgỡsơkhởi.Nhàsảnxuấtđầutiênlàsựthấtvọngbấtngờ.TaychủnhàmáybảotôirằngôngtabiếtrànhJohnsonCarter.Vừanhìnquadanhmụcvàthấytêncôngty,ôngtabiếtchúngtôicóquanhệvớiKingChemical.Ôngtabiếtnhữngmặthàngchúngtôisảnxuất,vàôngtanóithêmrằngôngtacũnglàbạncủaTỉ.
Nhưnhiềulĩnhvựckhác,chămsócsứckhỏevàlàmđẹplàngànhcôngnghiệptồntạitrongmộtmạnglướichặtchẽ.Mộtsốnhàsảnxuấttrongngànhnàythậmchícóhọhàngvớinhau.Mộtsốcónềntảnggiáodụcgiốngnhau,tốtnghiệptừnhữngchươngtrìnhhóahọcgiốngnhaucùngnhữngtrườngđạihọcởHoaNam.NhữngngườikhácthìgiốngnhauvìcùnglàđảngviênĐảngCộngsản.Vàmộtsốcóchungnhàcungcấp.
NhữngmạnglướichặtchẽởTrungQuốclàmộtphầnlợithếcủahọ.Đólàmộttrongnhữnglýdomàcácnhàsảnxuấtcóthểthựchiệncôngviệcnhanhnhưvậy.Xưởngsảnxuấtliênkếtkhôngchỉvớimạnglướinhàcungcấp,màcònvớinhữngnhàsảnxuấtkhác.Họchiasẻthôngtin,đầumốiliênlạcvànguồntàinguyên.Nhưngcácmạnglướinàycũnglàmốiđedọa-vớinhànhậpkhẩu.Dùsựthôngđồnggiữacáccôngtyvẫnlàchuyệnbấthợppháp,khómàgiámsátnhữnghoạtđộngnhưvậytừnướcngoài.
NhữngngườichỉtríchtoàncầuhóahaybànluậnchuyệnchúngtađãđưagiátrịranướcngoàibằngcáchđểxínghiệpnướcngoàilàmrasảnphẩmtrongnhữngđiềukiệnmàngườiMỹsẽkhôngbaogiờchophéplàmthếởtrongnước.Mộttrongnhữngđiềumàchúngtaphảihysinhtrongnềnthươngmạitoàncầuchínhlàcơhộingănngừasựthôngđồngtrênthươngtrường.
Tỉbiếtvềcuộcthămviếngcủatôigầnnhưngaysaukhicuộcgặpgỡkếtthúc.Tỉthậtsựvuikhibiếtrằngtôiđãphảigặpmộttrongnhữngđốithủcủachịta,vàcóvẻthíchthúlàtintứcđãđếntaichịtanhanhnhưthếvàchúngtôiítcócơmaytìmđượcnhàcungcấpthaythế.
Trongnhữngcuộcthươnglượnggiácả,Bernieđãnóibónggióvềcơhộiôngcóthểđưachuyệnlàmănđinơikhác.Khiôngđưaranhữnglờiđedọaúpmởnày,Tỉcókhuynhhướngđáplạibằnglậptrườnghòadịu.NayJohnsonCarterđãthựcsựhànhđộngthìkếhoạchlạiphảntácdụng.ChúngtôiđãbịbắtbàikhiếnchoTỉcólợithếthươnglượngthậmchícòntốthơnnữa.
Mộtnhàsảnxuấtkháccólẽđãbốirốinếukháchhàngnướcngoàiduy
nhấtcủamìnhtínhchuyệnbỏđi,nhưngngượclại,Tỉtỏrahoàntoànthânthiệnvớitôi.
TỉbảomuốndulịchHoaKỳ,vàchịtahỏitôicóvuilòngnhờBernieviếtchoTỉmộtthưmờikhông-thứmàTỉcóthểsửdụngđểxinthịthựccủaLãnhsựquánHoaKỳởHoaNam.TỉmuốnthămbàconvàcũngmuốnđichơiLasVegas.
XinđượcthịthựcđithămHoaKỳlàmộtthửtháchvớinhiềungườiHoaởđạilục,vàdùhọđượchoannghênhkhiđithămvàdicưnhưbấtcứngườinàokhác,vấnđềđiHoaKỳlàchuyệnmàmộtsốnhànhậpkhẩucânnhắckỹ.Visadulịchkhôngphảilàlợithếcạnhtranhtrongkinhdoanh,nhưnggầnnhưchắcchắnđólàlợithếcạnhtranhchocácnhàsảnxuấtTrungQuốc.
MộttrongnhữngđiềulongạicủaBerniekhiTỉbắtđầubaytớiHoaKỳthườngxuyên,làTỉsẽvậnđộngđểgặpcáckháchhàngcủaôngvàcóthểđốithủcạnhtranhcủaông.MộtkhingườinướcngoàiđượccấpvisađiHoaKỳlầnđầu,nhữnglầntiếptheorấtdễxin.BernienhấnmạnhrằngôngsẽthuxếpthìgiờđểviếtthưmờiTỉ,nhưngôngkhôngbaogiờviết.
19.CÓLẼBẠNKHÔNGMUỐNTỚIĐÓNhờlàmviệctrongngànhsảnxuấtởTrungQuốc,tôiđãquenthấythiếtbị
cũtìmđườngtớicácnướcđangpháttriểnnhưthếnào.TrongmộtxưởnginởHoaNam,tôiđãthấymộtmáyinHeidelbergcũtừĐứctớitrongtìnhtrạngđãquasửdụng.Ởmộtnhàmáykhácsảnxuấtquầnvớphụnữ,tôinhớcómộtmáydệtcáubẩnnhậptừÝ.Thiếtbịởcảhaixưởngnàycóvẻlỗithời,vàtôinghĩ:TrungQuốclànơimáymóccũtớiđểchết.
Vàdođó,khiMariayêucầutôiđưacôđếnhộichợlưuđộngvừatớithịxãtrongmùaxuân,tôiđãgạtđi.Chínhtôiđãđingangquavàthấynórồi.Hộichợnàycóthứtàulượncaotốctunghànhkháchvòngquanhvàlộnngượcđầu.TrênmộtsốtoatàucóviếtchữAnh.Cáctàunàyhìnhnhưđãhoạtđộngtrongmộthộichợtoànquốc.TôicốhìnhdungchúngmòtớiTrungQuốcbằngđườngnào,vàthắcmắcvềgiátrịcơkhícủachúng.
Không,tôibảoMaria,hộichợlưuđộngkhôngdànhchotôi.Côphảnđối,vàvìvậytôigiảithíchnhữngđiềulosợcủatôi.
“Ờ,cólẽcáctàunàyđượcsảnxuấtởTrungQuốc”,côướmthử.
“Vậylàcứthoảimáisao?”
Côbĩumôivàhờndỗi.KếđótôikểchocônghevềlúctôitớimộtcôngviênởthànhphốĐạiLiêntrênmiềnbắc.Tôiđivớimộtngườibạnvàđãpháthiệnramộtcôngviêngiảitrí-loạihoạtđộngthườngtrực-vàchúngtôiđãlênmộtvòngđuquayởđó.Đólàlúccuốimùa,gầnnhưkhôngcóngườitrongcôngviên,vàchúngtôilànhữngngườikháchduynhấttrênvòngđu.
Khichúngtôiđượcnânglêncaochótvót,ngườivậnhànhcắtđiệnđộngcơvòngđu,vàchiếcthùngchúngtôingồitrongđólắclưluitới.Côngviênvắnglặng,trừtiếngcótkétcủanhữngchiếcthùngsắt.Chúngđãkhôngđượcbôidầumỡlâurồi,vànếucócũngkhôngđúngcách.
Bịgiamtrongchiếcthùng,tôicócơhộinhìntớitấtcảmớsắtthépxungquanh.RấtnhiềucôngtrìnhcơkhíởTrungQuốcđượcthựchiệntạichỗmộtcáchvávíucẩuthả,vàtôicóthểthấyrằngcôngtrìnhnàylàmộtsảnphẩmhànđặcbiệtkém.
Khingườivậnhànhchovòngđuchạylạivàthìnhlìnhdừnglại,toànbộvòngđurungđộng,vàcólúctôichắcrằngcócáigìđólongravàchúngtôi
sắpvăngrangoài.Cuộcdungoạncóthểlàrấtthúvịđãkếtthúcnhưmộtkinhnghiệmlạnhxươngsống-đặcbiệtvìđólàhàngMADEINCHINA.
Ngườitanóirằngcáigiáphảitrảchoviệctheođuổimộtnghềnghiệplànhậnthứcsâusắcvềmặtxấuxacủanó.Cólẽđúngnhưvậythật.Bấtluậnthếnào,côngviệctrongngànhsảnxuấtởTrungQuốccủatôicũngchotôicómộttầmnhìnkhác,khiếntôinhìnnhiềusựviệcmộtcáchkhácbiệt.
Mộthôm,Mariabảotôirằnghìnhnhưcógìđókhôngổntrongphòngngủphụởcănhộcaotầngcủatôi.Cônóicómùi,vàcôngờnóthuộcvềđồgỗ.NhàsảnxuấtđồgỗTrungQuốccóthóiquensửdụngchấtphoóc-môn(formaldehyde)-mộtloạihóachấtcóquyđịnhsửdụngriêng-trongquytrìnhsảnxuấtcủahọ.Mariamuốnbiếtcóbaogiờtôidùngbộdụngcụthửphoóc-mônđểxemđồgỗtrongphòngnàycóphátranhữngmùiliênquankhông.
“Bộdụngcụthửphoóc-môn?Tôicóthểkiếmmộtbộdụngcụnhưthếởđâurahởtrời?”Tôihỏi.
Nghecóvẻkhoahọc,giốngnhưtìmthấychấtgìtrongphòngthínghiệm.Marianóirằngbộdụngcụđócóbánkhắpnơivàtôicóthểmuaởsiêuthịhoặccửahàngkimkhíđiệnmáy.Đúngvậy.Bộdụngcụnàykhôngkhótìmchútnào,vànhiềugiađìnhởTrungQuốcđãtựxétnghiệmđồgỗcủamình.Tôitựhỏinhữngnềnkinhtếkháctrênthếgiớicócungcấprộngrãibộdụngcụthửphoóc-mônnhưvậykhông.
TrìnhđộhiểubiếtvềsảnxuấtởTrungQuốcrấtcao,vàngườiđịaphươngbiếtrõsảnphẩmđượclàmranhưthếnào.Chấtphoóc-môntrongđồgỗlàmộtmốiquantâmphổbiến,cũngnhưphấntrẻembịhỏng.ViệcngườitiêudùngTrungQuốcthườngkhôngtintưởngcácnhàcôngnghiệpđịaphươngkhôngphảilàkhôngcólýdo.
Vớitấtcảnhữngvấnđềmàchúngtôiđangđốiphóởxưởngxàphòngvàdầugội,tôithấymìnhmấttintưởngvàomọithứsảnphẩmđượcsảnxuấtởTrungQuốc.Tôithậntrọngmuasảnphẩmchămsócsứckhỏevàlàmđẹpkhôngdocôngtyđịaphươngmàdonhữngtậpđoànđaquốcgialớnsảnxuất-nhưngrồitôinhậnthấyrằngsữatắmmàtôiđangdùng,dùmangthươnghiệumộtcôngtydanhtiếngtoàncầu,thựctếlàdomộtnhàmáyđặtởHoaNamsảnxuất.
ChodùtrụsởởHoaKỳ,tàisảnsảnxuấtcủacôngtynàyđặtởTrung
Quốc.ToànbộnhânviênlàngườiHoa,vàtôibiếtrõcácnhàquảnlýsảnxuấtnày.HọtánthànhcùngnhữngtriếtlýgiốngnhưTỉởKingChemical-họtinrằngnhữnggìmàngườitiêudùngkhôngbiếtthìkhôngthểcóhạichongườiđó.
Tôidùngsữatắmítđi,cuốicùngchỉtrôngcậyvàonướcnóngcủavòihoasen.Khihìnhnhưkhôngaichúýsựkhácbiệt,tôingưngsửdụngsữatắmhoàntoàn.Rồitôicũngkhôngdùngxàphòngnữa.Đâykhôngphảilàmộtquyếtđịnhcóýthức,nhưngtậnđáylòng,tôibắtđầunghĩ:Tạisaochấpnhậnmọirủimay?
Hoạtđộngtronglĩnhvựcsảnxuấtđãlàmtôimấtlòngtin.KhithânchủtớiTrungQuốc,chúngtôiởbênnhausuốtngàyđêm.Vàolúcnàyhaylúckhác,tôihỏinhànhậpkhẩutựhọcónhữnghồnghinàokhông.Trướccảkhinhữngvụthuhồisảnphẩmđượcbáochíthếgiớinóitới,nhữngnhànhậpkhẩutôicócộngtácđãnhìnnhậnhọđãthấytínhchấtbấtổncủahànghóaTrungQuốc.Họlàmnhữnggìhọcóthể,nhưnghọrũsạchmọicảmgiácloâuthựcsự.Dùsaohọcũngphảikiếmsống,vànhưmộtnhànhậpkhẩunhắcnhởtôi:“Mọicôngcuộckinhdoanhđềuđikèmvớirủiro”.
ỞHoaKỳthìngườitatranhluậnsôinổi.NhữngnhàkinhtếhọcủnghộmậudịchtựdokhônghạnchếthườnglậpluậnrằngthươngmạisongphươngvớiTrungQuốcđanggiúpngườiMỹtiếtkiệmtiền.SốliệuthốngkêthườngđượcviệndẫnnóirằngmỗigiađìnhHoaKỳtiếtkiệmđược300USDmộtnămquaviệcgiacôngởTrungQuốc.Chodùsốtiềntiếtkiệmnàyđúngthật,nócóvẻvônghĩavàkhôngxemxéttớimộtsốnhântốrủirovốnkhôngthểđịnhlượng.Đểbiếtnhữngsảnphẩmbạnmuakhôngcóchìhaymê-la-minthìđánggiábaonhiêu?
Khisựkhủnghoảngchấtlượnglêncao,mộtsốngườilậpluậnrằnghànghóakémchấtlượngkhôngphảichuyệnmớimẻ.MỹđãtrảiquachuyệntươngtựtrongthếkỷXIX.Đólàchuyệnmàmỗinềnkinhtếđangpháttriểnphảichịuđựng,vàsựkhókhănsẽdầndầnbịloạibỏ.NhưngkhicácnhàchínhtrịthúcđẩymậudịchtựdovớiTrungQuốc,khôngngườinàongụýlàcôngchúngMỹsẽphảidínhlíutrongbấtcứsựlựachọncânbằngnào.NếucóngườinàonóiđùarằngviệcđưađơnđặthàngsảnxuấttớiTrungQuốcđãđẩynướcMỹngượcvềnăm1849-thờiđiểmtrướckhicóbiệnphápbảovệantoànchongườitiêudùng-chỉvìnhữngkhoảntiếtkiệmkhiêmtốn,cólẽphầnlớnngườitiêudùngđãchốnglạihàng“MadeinChina”.
Saucuộckhủnghoảngđồchơinăm2007,tôinhậnđượcmộtbứcthưcủa
cácủyviênquảntrịtạiToys“R”Us,nhữngngườiđãđọcmộtbàibáotôiviếtvềchấtlượnghànggiảtrongnămđó.HọmuốnbànluậnmộtcáchtổngquátvềnhữngtháchthứckhiđốimặtvớihoạtđộngsảnxuấtcủaTrungQuốc.VàmộtquảntrịviêncaocấpmuốncónhữngbảođảmlànhữnggìTrungQuốcđangtrảinghiệmsẽkhôngkhácnhữnggìNhậtBảnđãđươngđầutrongnhữngnăm1950khinổitiếngvềhànghóachấtlượngthấp.
TrườnghợpTrungQuốctrongnhữngnăm2000khácvớiNhậtBảntrongnhữngnăm1950,hoặcHoaKỳtrongthếkỷXIX.MộttrongnhữnglýdolàhìnhthứcvàquymôthaotúngchấtlượngphổbiếnởTrungQuốc.
Cómộtmứcđộgiảmchấtlượngchỉlàkếtquảcủaviệcđitắt-nóliênquantớisựhàtiệnnguyênliệuhoặcđitắttrongquytrìnhsảnxuất.Nhưngcũngcótròmamãnhhẳnhoidiễnragiữanhàsảnxuấtvànhànhậpkhẩu,nhữngtìnhhuốngmànhàsảnxuấtthaotúngmứcđộchấtlượngcáchnàođóđểkháchhàngcủahọhoàntoànkhôngbiếtsảnphẩmđãbịlàmgì.Câu“đitắt”làquáhiềnlànhkhisựthaotúngchấtlượnglàmsảnphẩmthayđổiđếnmứcnhàsảnxuấtcóthểphớtlờnhữngtiêuchuẩnxétnghiệmbảođảmchấtlượngdocácphòngthínghiệmbênthứbađặtra.
Chưabaogiờtrongmộtnềnkinhtếlạicónhiềunhàsảnxuấtđếnthếluôntìmcách“quamặtcáckiểmsoátviên”,vàchưatừngcómộtnềnkinhtếnàocónhiềuđạilýnướcngoàitạichỗnhằmngănngừataihọađếnthế.
VaitròcủatôiởTrungQuốclàkhuyếnkhíchgiaothươnggiữaTrungQuốcvàHoaKỳ.Tôilàngườitrunggian,nhưngsaunhiềunămlàmviệctronglĩnhvựcsảnxuất,tôiđâmrangờvực.Nhàsảnxuấtchỉgiỏichơitròmèovờnchuột.NhữngngườitheodõiTrungQuốcgợiýrằngchấtlượngsẽdầndầncảithiện,rằngkhinướcnàypháttriển,sẽcóítkhókhănhơn.Kinhnghiệmriêngcủatôingụýngượclại-làmọichuyệnđangcàngngàycàngtệ,chỉvìcácchủnhàmáycànglàmăncànggiởnhiềumánhkhóe.VànhànhậpkhẩunàođặthàngởTrungQuốccàngnhiềuhơnthìcàngkíchthíchcácchủnhàmáythêmcanđảmvàcàngmuốnđẩygiớihạnđixahơnnữa.
Càngngàytôicàngbàytỏnhiềuýkiếnvớicácnhànhậpkhẩumàtôicộngtác.Tôisẽchỉrarằnghầunhưkhôngthểngănchặnnhữngýđồthaotúngchấtlượng-khôngthểđánhbạinhàmáy.Tôiđãtrởnênhoàinghi.Dùlàmviệctronglĩnhvựcsảnxuất,đôikhitôiđềnghịvớithânchủrằnghọđừngđưamộtsốsảnphẩmtớiTrungQuốc.Tôibiếtrằngkhigợiýnhưvậy,tôitrởthànhkẻđạođứcgiả,giốngnhưngườihàngthịtrỉtaivớikháchhàngrằngnênxemxétgiátrịcủachuyệnănchay.
Trongkhitiếptụclàmviệctrongngànhnày,tôibắtđầughichép.VàtôicốbiệnminhviệctôitiếptụcởlạitrongváncờchấtlượngbằngcáchnghĩrằngcólẽngườitiêudùngMỹcómộtngườithậtsựchămlocôngviệctạichỗnhưtôithìtốthơn.Nhưngnóimộtcáchnghiêmtúc,tôiđangbỡncợtaiđây?Nhữngnhàsảnxuấttôiđangcộngtáclấyđinhữngthứhọmuốn,vànhànhậpkhẩukhôngcóđònbẩyđểgâyáplựcvớinhàcungcấpđểhọcưxửcóđạođức.
MộtsốngườinóirằngcâutrảlờichosựthửtháchvềchấtlượngcủaTrungQuốclàxétnghiệmsảnphẩmcủahọnhiềuhơn.Sựkhókhăncủagiảiphápnày-ítnhấtlàtrongchămsócsứckhỏevàlàmđẹp-làxétnghiệmrấttốnkém.Vớinhiềuloạisảnphẩm,JohnsonCarterkiếmđượckhônghơn10xumộtchai.Nếucó20.000chaitrongmộtcon-te-nơ40foot,nhànhậpkhẩuchỉcóthểlời2.000USD,vàphòngthínghiệmtính200USDchomỗixétnghiệmriêngrẽmàhọthựchiện.Xétnghiệmchỉmộtchaiđểtìmnămchấtđộckhácnhaucóthểtốnhơnmộtnghìnđô-la.
GiảiphápcủaJohnsonCarterlàđặtquảbóngtrênphầnsâncủakháchhàng.Nếunhàbuônlẻmuốnxétnghiệmđểtìmnhữnghóachấtbịcấmnàođó,thìxinhoannghênh,cứlàmthế.Chúngtôisẽgởichaichếphẩmtớiphòngthínghiệmđểthựchiệnxétnghiệm,vàsauđóhóađơnsẽđượcgởitớinhàbuônlẻ.
Cácnhàbuônlẻđãtínhtoánvànhậnthấyrằnghọkhôngthểxétnghiệmsảnphẩmquánhiềumàvẫncólãi.Dùsaođinữa,họsẽxétnghiệmcáigì?Phòngthínghiệmphảiđượcchobiếthọxétnghiệmcáigì,vàđólàvấnđề-nếunhàmáyđãđưavàomộtchấtkhôngthíchhợp,chúngtôicầnbiếtđólàchấtgìđểvậnhànhlướilọc.
Rốtcuộc,nhàbuônlẻquyếtđịnhtinlờinhànhậpkhẩu,vànhànhậpkhẩukhôngcólựachọnnàokháchơnlàlàmđiềutươngtựvớinhàsảnxuất-tinlờihọrằnghọđangtạoramộtsảnphẩmcóhiệuquảvàkhôngđộchại.Chuyệnnàycóthểđượcviệc,trừphinhữngsựthayđổiđơnphươngdonhàsảnxuấtthựchiệntrênsảnphẩm-màkhôngbáotrước-cóthểgâynhữngnguyhiểmkhônlường.
Mộtbuổisáng,khikiểmtrasảnphẩm,tôinhậnthấyloạisữatắmmùianhđàocủachúngtôicómùilạ.Đólàlầnđầutôighinhậnđiềunày.Sảnphẩmcũngcómùianhđào,nhưngnóthuộcloạidượcphẩm-ngườinàođóđãđổicácmùihương,vàmùianhđàocủachúngtôihiệncógầnvớithứmàbạncóthểthấytrongviênthuốcđauhọng.
Tỉkhăngkhăngnóirằnghọđangdùngcùngmộtthứmùi,nhưngmộttuầnsautôiđượcvănphòngởNewYorkxácnhậnrằngmùianhđàonàykhôngtươngứngvớihàngmẫumàtrướcđâynhàmáyđãgởichohọ.Bernielorằnghươngliệutốtđãbịtráobằngthứxấuvàbằngnhữngmùimàchúngtôikhôngthíchchútnào.Cómộtvấnđềvănhóaliênquantớimùihương.NhữngthứcómùidễchịuvớingườiHoakhôngnhấtthiếtcũngđượccảmnhậntươngtựvớingườiởHoaKỳ.
Tôiđềnghịđưatoànbộdòngsảnphẩmnàytớimộtnhàcungcấphươngliệuquốctế.Nhờmộtnhàcungcấphươngliệunướcngoàidanhtiếng,thayvìmộtnhàcungcấpđịaphươngmàchúngtôikhôngthểkiểmsoát,đúnglàcáchduynhấtđểbảođảmlànhàmáykhôngbònrútvàlàmhỏngsảnphẩm.ChúngtôibiếtmộtnhàcungcấpnhưthếởHongKong,vàthếlàtôisắpxếpđểgặphọ.
KhôngcógìthíchthúchobằngdungoạnHongKong.QuảngChâulàmộtthànhphốTrungQuốccũkỹ,cócáivẻđổnát,câmlặng,xámxịt.HongKonglàmộtthànhphốthuộcđẳngcấpthếgiới,mộtthànhphố-ítnhấtlàtrongkhuthươngmại-lúcnàocũngcóvẻbảnhbao.
NhưngđiềuđókhôngnhấtthiếtlàmngườidânHongKongtinrằnghọmaymắn,vàhọthườngthanphiềnvềônhiễm.VềphầnchúngtôiởQuảngChâu,chúngtôiítđượchưởngánhnắngtrựctiếpđếnnỗinhữnglờithanphiềnbênkiabiêngiớicủadânHongKongnghecóvẻtứccười.ÍtraởHongKongbạncũngcóthểthấybóngcủamìnhkhiđixuốngphố.CácnhàmáyởTrungHoađạilụctạoranhiềubụiđếnnỗibầutrờitốilại.Nếucómặttrờiđichăngnữa,nócũngyếuớtvàchậpchờn,nhưconcọptrongmộtsởthúTrungQuốc-bịbẻhếtnanhvuốt.
QuảngChâukhônghoàntoànlạchậu.Cónhữngdấuhiệuchothấyởđâyđangtiếnbộ.Cóthểthấytrongthànhphốnàymộtsốlớnđếnngạcnhiênnhữngthươnghiệusangtrọng,cũngnhưnhữngđiểnhìnhtháiquákháccủasứcmuahànghóađắttiền.CónhữngđạilýxehơiĐứcnhưMercedes-BenzvàBMW,vàrồicũngcónhữngnhàtrưngbàyrấtlớnnhữnghiệuxekhácnhưBentley,RollsRoycevàFerrari.
Nhưngđiềunàykhôngcónghĩalàbạncóthểmuabấtcứthứgìbạncần.KhôngcóhiệusáchtiếngAnhtốt,vàbạnkhótìmđượcmộtlòbánhmìtươmtất.ĐólànhữngviệcbắttôisuynghĩkhixelửađivàolãnhthổHongKong-mộtmiếngbánhmìkẹpthịtvớivàiláttráibơ.DùởQuảngChâucónhiềurauquả,nhưngkhôngtìmđâuraquảbơ.ViệcởHoaNamthiếuvắngvài
loạitráicâyđặtramộttháchthứcthựcsựchoKingChemical.
Cólẽđángngạcnhiênhơnnữa,khuvựcnàycũngthiếugiày.PhầnlớngiàynhậpkhẩuvàoHoaKỳlàtừTrungQuốc,vàthếmàhầunhưkhôngcósựchọnlựanàoởHoaNam-vàcácnhàmáyvàcôngtythươngmạichỉcáchchỗtôiởmộtquãngngắn.
Trênxelửaquabiêngiới,điệnthoạidiđộngbắtđầureo.ĐólàâmthanhcủacáccôngtyđiệnthoạiHongKongđangbắttínhiệu.TiếngreogiốngnhưlờichàomừngbạntớithuộcđịacũcủanướcAnhnày.Vộivãrakhỏitàuvớinhữngngườikháccũngđangháohứcvìđãtớinơi,tôiđimuamộtđôigiàydađensảnxuấttạiTrungQuốcvàvồlấybữaăntrưa-mộtkhúcbánhmìkẹpthịtgàvớimấyláttráibơ,vàtôinghĩ:NhữngdukháchlầnđầutớiĐôngÁvàđithămcảQuảngChâulẫnthànhphốtoàncầunàycóthểdễdànglẫnlộnnơidiễnracuộcbùngnổpháttriển.
Tôicóđủthìgiờgặpmộtngườibạncũtrongkhuvựctàichínhtrướckhiđitớinhàcungcấphươngliệu.Trênlốiđibộđôngđúcởkhuthươngmạitrungtâm,tôinhậnrangườibạnlàmviệctrongngànhtàichính,phântíchvàđánhgiácáccôngtyởTrungHoaĐạilục.
“QuảngChâuthếnào?”Anhhỏitôi.
“AnhcóýnóiTrungQuốcthếnào”,tôinói.
Đólàcâuchuyệnđùacũkỹgiữachúngtôi.Đốivớianh,tôilàngườibạnsốngngaytrênranhgiớicủacáithếgiớilộnxộnđó.Đốivớitôi,anhlàngườibạnsốngcuộcđờithanhthảnhơntrongkhungcảnhtiệnnghi.
Trảlờicâunóiđùanày,bạntôinhanhnhảuchotôibiếtrằnganhcókếhoạchchuyểntớiTrungQuốc.“CôngtytôicóthểbốtrítôiởBắcKinh,thậtđấy”,anhnói.Nămtrước,côngtyanhlẽrađãchuyểnanhtớiThượngHảirồi,nhưngviệcthuyênchuyểnđãkhôngđượcthựchiện,vàanhtiếptụcbáocáovềTrungQuốctừHongKong.
“SaokhônglàQuảngChâu?”Tôihỏivàthấyvẻhoảngsợthoángquanhanhtrênmặtanh.BắcKinhvàThượngHảilàhaikhảnănglựachọnchomộtchuyêngiatàichính-bấtcứnơinàokhácđềuvônghĩa.
NghenóitớiQuảngChâu,anhnắnthẳnglạica-vátvàvuốtmáitócquăn.“TôisẽtớiTrungQuốc”,anhnói,“khiđúngthờiđiểm”.
Vàđóđúnglàvấnđề-tấtcảlàviệcđịnhthờiđiểm.TrungQuốcvẫncònbịcoilàkémpháttriển.Chămsócytếvàgiáodụcthiếuthốn.RồicòncócảchuyệnthiếuthốnsáchtiếngAnh,mộtđôigiàykhakhá,vàtráibơ.Ônhiễmcũnglàlờiphànnànphổbiến,nhưngchuyệnđóchỉcàngtồitệhơntrongnhữngnămsắptới.AnhngụýviệcchuyểnsangTrungQuốclàmviệckhôngphảilàchuyệnchỉchờthêmmộtđôinăm.
NhàđầutưtoàncầuJimRogersvừađượcbáochínóitớinhiềukhibánngôinhàởkhuManhattanvớigiá15triệuUSDvàtuyênbốsẽđưagiađìnhtớiTrungQuốc.ÔngnóirằngôngmuốnrờikhỏiHoaKỳvìtiêuđiểmcủanềnkinhtếtoàncầuđangchuyểntớiTrungHoaĐạilục.RogerslàngườimạnhmiệngủnghộchuyệnlàmăntronglĩnhvựcđịaốcởTrungQuốc,vàcólúchìnhnhưôngsắpđíchthânnắmlấycơhội.
BayquanhTrungQuốc,Rogersxemxétmộtsốthànhphốkhácnhauđểtìmchỗđịnhcư-kểcảThượngHải,ĐạiLiênvàThanhĐảo.Nhưngcuốicùng“ngườiđầucơgiálênTrungQuốc”đãđểcảgiađìnhởSingapore.Đólàmộtnơixinhđẹp,antoàn,mộtthànhphốđượcquảnlýhiệuquả,nhưngrấtgiốngHongKong-nókhôngchínhxáclàTrungQuốc.
NhữngnhàphântíchtàichínhnàobáocáovềnềnkinhtếTrungHoaĐạilụctừnhữngmôitrườngkínbưngcủaHongKongvàSingapoređềulạcquanvềnềnkinhtếnày.Nhấtđịnhlàhọlạcquan!Họkhôngphảichịuđựnglờinhắcnhởthườngxuyênlàmôitrườngnàykhókhănrasao.
NhữngchuyêngiatàichínhnàohăngháinóivềTrungQuốcđãkhôngnềhàvềtínhchấtkhôngminhbạchởnơinày.Họchútrọngviệctườngtrìnhvềnềnkinhtếbíhiểmnàytrongkhikhôngsốngtrongmôitrườngđó.HọkhôngnềhàviệcthỉnhthoảngđithămTrungHoaĐạilục,nhưngchắcchắnhọsẽđithămnhữngchuyếnngắnthôi.Chẳnghiểusaongaygiữatìnhtrạngbùngnổkinhtế,khôngaikinhngạcvìtínhchấtđặcbiệtkỳquặchayhàihướcnày.RõrànglàphảicómặtởTrungQuốc-chỉcóđiềulàbạnthựcsựkhôngmuốntớiđó.
o0o
Tôilấycáiva-lichứaxàphòngvàdầugộirồikéonótớivănphòngcủanhàcungcấphươngliệu.Từngoàicửa,tôinhậnrangườiđànôngPháp,Yves,màtôiđãcóhẹn.Nétmặttôihẳnđãđểlộcảmtưởngđầutiênđốivớiôngta.
“Ôngngạcnhiênlàtôihútthuốc”,ôngnóirồikhôngđợiyêucầuliềngiảithíchluôntạisaonhiềunhàsảnxuấthươngliệulạihútthuốc.“Saukhilàmviệcvớimùihươngquálâu,mũicầnnghỉxảhơi”,ôngnói.
Trongvănphòng,ôngđưatôitớimộttủbàyhàngchứanhiềusảnphẩmcósửdụnghươngliệucủacôngty.Tôinhậnramộtsốthươnghiệutoàncầu.
Ôngđưatôiđimộtvòngvănphòngvàquamộtkhohàng.Vừavàokho,Yvesxinlỗivàtớinhìnnhữngchiếcthùngphuybằngthépđểtìmvậtgìđó.
MộtngườiđànôngHongKongmặttròntrịađứngbênmộtcáibàn,đangphatrộnhóachất,khụtkhịtmũinhưbịcảmlạnh.Tôihỏiôngtacókhỏekhông.
“Lúcnàotôicũngthếnày”,ôngtanói.
“Vìmùihương?”Tôihỏi.
Ônglộvẻngạcnhiên,nhưthểtôiđãđiểmtrúnghuyệtgìđó.“Biếtrồicònhỏi”,ôngnói.“Tôinhớcólầntôinghỉphéphaituần,vàcácxoangmũicủatôisạchtrơn”.
Tôihỏiôngcónghĩtớiviệcbỏnghềkhông,nhưngôngnóiôngcầnviệclàmnày.TrongthờigiantôilàmviệcởTrungHoaĐạilục,tôinghĩlàtôichưabaogiờgặpmộtcôngnhânnhàmáynàothanphiền.
Phòngtrưngbàyởcôngtyhươngliệunàycũngđượcdùnglàmvănphòng.Yvesđưatôitrởlạiphòngtrưngbàyvàyêucầutôimởva-liravàđểhàngmẫulênbàn.Tôiđưachoôngcácchaisảnphẩmnhưngkhôngchoxemnhãnhàng.Ôngkhôngmuốnđượcgợiýbằngthịgiác.Tôilấychaixàphònglỏngmùianhđàoravàđưachoông.
Ôngđưalênngangmũirồidừnglại.
“Anhđào”,ôngnói.Ôngnhậnratínhchấtdượcphẩmvànóirằngcôngtyôngcóthểcungcấpmộtmùitốthơn.
“Đưatôimộtcáikhác.Lầnnàyđưacáigìkhôngquádễnhưvậy”.
Thayvìmộtmùitráicây,tôilấymộtthứgọilàHerbalFresh.
Yvesđưanótớimặttrongkhinhắmmắtlạivàlầnnàyhơingướcmũilên
phíatrầnnhà.Ônghítvàomộthơidài.Cácchếphẩmcủachúngtôidànhchocáccửahànggiárẻ,thếmàôngnângniusảnphẩmnàynhưnólàrượunhonămđượcmùa.
“Hạnhnhân”,ôngnóivàđặtcáichailênbàn.
Tôilấymẫuhàngvàtựmìnhhítngửi.
“Ôngnóiđúng”,tôinói.
“Dĩnhiênlàtôiđúng”,ôngnóivớimộtnụcườichếgiễu.
MẫuhàngkếtiếptôiđưachoôngcónhãnhiệuAloeVera.Lầnnàyôngmấtítthìgiờhơn.
“Cũnglàhạnhnhân”,ôngnói.
“Cũnglàhạnhnhânà?Ôngcóchắckhông?”
Ôngnhìntôivànhướngmộtbênmày.Tôiđưachoôngnhiềuhàngmẫunữavàôngtrảlờicùngmộtcâu-“hạnhnhân”-chomộtsốnhữngkiểudángkhácnhau.Vìmộtlýdochưađượcbiết,gầnnhưmộtnửahàngmẫucủachúngtôiđượcsảnxuấtvớimùihạnhnhânbíẩnđó.Hẳnngườinàođóởnhàmáyđãthaythếchấtliệu.
“Chúngtacómộtvấnđềởđây”,tôinóivớiTỉquađiệnthoại.
HongKongđượccholàmộtbộphậncủaTrungQuốc,nhưngviệcgọiđiệnthoạilàcuộcgọiquốctế.Mạngkếtnốiquátệ,vàTỉkhôngngheđượctôi.
“Cáigì?”Tỉnói.
“Mùihương.Tấtcảlàhạnhnhân”.
“Tôikhôngngheđượcông”.
“Tạisaocácngườiđổimùihương?”
“Cáigì?”
Tôichịukhôngthểnóinguyêncâuvàhétvàođiệnthoại:“Hạnhnhân!”
Từđơnnàytrótlọt,vàTỉlậptứcphủnhận.
Hômsau,khitôitrởlạixưởng,Tỉkhôngchốinữa.Chịtanhìnnhậnđãđổimùihươngvànóirằngmùihạnhnhânthơmhơn.“Ôngkhôngnghĩthếsao?”Tỉhỏi.
TôibảoTỉ,ýkiếncủatôi,cũngnhưcủachịta,khôngquantrọng.KháchhàngcủaJohnsonCarterđặthàngvàđãnhậnmộtlôhàngmẫu.Côngtychấpthuậnđơnđặthàngcăncứtheonhữnggìchúngtôigởichohọ,vàkháchhàngkỳvọngvàonhữnggìhọsẽnhậnđược.
VớitấtcảnhữnggìchúngtôiđãtrảinghiệmvớiKingChemical,Tỉvẫnkhônghiểuđiềuđó.Bảnchấtcủaquanhệkháchhàngtựnólàmộtcáigìvượtquásựhiểubiếtcủachịta.Tỉcónhữngquyếtđịnhđơnphươngđốivớisảnphẩm,thayvìbànbạctrước.CáchTỉhìnhdungsựviệclà:Xinthathứsaukhisựđãrồithìdễhơnxinphéptrước.
ChúngtôicóhàngtriệuchaisảnphẩmtrênđườngtớiHoaKỳ.Nhữngngườiphụtráchmuahàngởcácnhàbuônlẻkhôngthíchchuyệnbấtngờ,vànếuhọbiếtrằngchúngtôithựchiệnnhữngsựthayđổikhôngđượchọđồngýtrước,chúngtôisẽtiêutùng.Vìbấtcứlýdogì,Tỉkhôngthểhoặckhôngmuốnhiểuchuyệnđó.
Vớimỗithấtbạinghiêmtrọngvềchấtlượng-thứđượcnóicôngkhai-cóthểcóhàngtrămvụtaihọanhỏhơnkhôngbaogiờđượcaibiếttới.Hộpgiấybồibẹpdúm,chaichấtdẻomỏngmanhhoặcmùihươnghạnhnhânđồngchủngtìnhcờtrongchaichếphẩmcủamộtnhànhậpkhẩunàođó-nhữngtrườnghợpthaotúngchấtlượngnàykhôngbaogiờđitớichỗthànhtintức,dùchúngcókhảnăngđó.Cuộcsốngcủangườitiêudùngkhôngbịảnhhưởng,nhưngchúngcóthểlànhữngtiêubiểuhùnghồnvềnhữngtháchthứcmànhànhậpkhẩuđãđốiđầu.Cólẽbiếtvềnhữngtrườnghợpnàysẽbiếnnhữngthấtbạinghiêmtrọngvềchấtlượnggiảmbớttínhbấtngờ.
MộtphầnvấnđềgâyngộnhậnvềtìnhtrạngchấtlượngởTrungQuốclàdocáchthứccácphươngtiệntruyềnthôngtườngtrình.Họđềcậpnhữngtìnhhuốngđónhưnhữngtrườnghợpriêngrẽ,hoặctệnhấtlànhưnhữngvấnđềtháchthứcmộtngànhcôngnghiệpchuyênbiệt.Khingườitatìmthấyđồchơicósơnchì,nóbỗngnhiênlà“vấnđềcôngnghiệpđồchơi”.Khimê-la-minxuấthiệntrongsảnphẩmsữa,nóđượcmôtảlà“vấnđềcôngnghiệpsữa”.Cácvấnđềnàycótínhphổquáthơnthế-chúnglà“nhữngvấnđềTrungQuốc”.
NgườinàođãhoạtđộngtronglĩnhvựcsảnxuấtởTrungQuốcđượcmộtsốnămvàlàmnhiềuloạisảnphẩmđềucóthểđoántrướccuộckhủnghoảngchấtlượng.CácnhàmáyởTrungQuốctrongnhiềulĩnhvựccóthóiquenphớtlờnhữngyêucầucủakháchhàngnướcngoàivàkhôngsuynghĩgìchuyệnthayđổicácđặctínhkỹthuậtmàkhôngbáotrước.Dễthấylàmộtthóiquennhưvậysẽdẫntớiđâu.
Mộtcâuquenthuộcnghethấyquanhcáccôngtysảnxuấtlà“Antoàntrênhết”.Mộtnhàcungcấpnóiđùavớitôirằng,thayvìvậy,cáccôngtyđócoiphươngchâmcủahọlà“Làmtiềntrênhết”.
MộtsốngườinóitháiđộnàylàlỗicủaĐảngCộngsản.Chínhphủđộcđảnglàmnhữnggìhọmuốn,khinàohọmuốn.Vàdùcónhữnglợiíchkhimặctìnhcaitrịtheoýmuốnhoặckhôngcótranhluận,mộtchếđộnhưvậyhạnchếkhảnăngdựđoán,vànóchocácnhàdoanhnghiệpTrungQuốcýthứcmộtcáchsâusắcrằnghọlệthuộcvàonhữngýthíchthấtthườngcủacácquanchức,nhữngngườicóthểhoặckhôngthểbiếtđâulàthượngsách.
Biếtrằngcácnhàdoanhnghiệpcóthểchútrọngnhữngvấnđềngắnhạn,cácnhàquansátcôngnghiệpgợiýlàkhoảngtrốngđạođứctronglĩnhvựcsảnxuấtcóthểđượcgiảiquyếtthôngquaviệctăngcườngnhữngcuộckiểmtracủabênthứba.Nhưngcáchgiảiquyếtnàycóquánhiềuvấnđề.Thứnhấtlàcácnhànhậpkhẩuphảibiếthọtìmkiếmcáigìtrướcđã.Nhữngnhàcôngnghiệpvôlươngtâmsẽkhôngbảochonhànhậpkhẩubiếtphảinhìnvàochỗnào.
Mộtsốngườigợiýrằngcâutrảlờichonhữngvấnđềchấtlượnglàtrảtiềnnhiềuhơnđểmuahànghóacủacácnhàmáy.Mộtkhókhăntronggiảiphápnàylàsựcạnhtranhgiárấtgaygắt;trảgiácaohơncóthểđẩyJohnsonCarterrakhỏithươngtrường.Vấnđềkhácnữalàcáigiảđịnhchorằngtiềncóthểgiảiquyếtkhókhăn.Nhữngnhàcungcấpnàođãhànhđộngvônguyêntắcởmức30xumộtđơnvịcókhảnăngsẽkhôngcưxửkháchơnởmức36xumộtđơnvị.Ngườitakhôngthểmongđợingườichủnhàmáy-vốnđãtựtinmìnhđủthôngminhđểthaythếthànhphầncấutạokhôngcầnxinphép-sẽlàmđiềuđúngđắnchỉvìgiásảnphẩmđãtăngmộtítxu.
HoạtđộngsảnxuấtởTrungQuốccónhữngvấnđềnghiêmtrọng,vànhữngvấnđềnàykhôngthểhiểurõkhinhìntừxa.
20.DĨNHIÊN,BẠNCÓTHỂNGHĨTHẾ“Tôinhậnraông”,ngườiláitắc-xinói.
“Chắcônglầmrồi”,tôibảoanhta.CũngnhưngườinướcngoàithườngnghĩnhiềungườiHoatrônggiốngnhau,ngườiHoaquenlẫnlộnngườiTâyphươngnàyvớingườikhác.
“Khôngđâu”,anhtakhăngkhăng.“Trướcđâytôiđãchởôngrồi”.
Ngườitàixếđưabangóntaylên,nóirằngđâylàlầnthứbaanhtagặptôi.Khianhtanóitênxưởngdầugộilàđiểmđếnlầntrước,tôiđoánanhtađãlưuýđếntôi.
ỞQuảngChâucũngnhưởSánĐầu,tôiđãđượcnhữngtàixếtắc-xichởtôibảorằngđólàlầnthứhaihọgặptôi,nhưnglầnthứbathìmớicómột.
Thấychuyệnnàylàtrùnghợpngẫunhiên,tôikểvớivàingườibạnTrungQuốc,vàtôithấyhọbựcmình,thậmchíbịxúcphạm.Đâucóquantrọnggìnếubạnluônluôngặpmộtngười-vàtôiđãgặp-nhưngđókhôngphảilýdođểchorằngTrungQuốclànhỏhẹphaykỳquặc.TrungQuốcchỉcóthểlàvĩđạimàthôi.Nócóthểlàmộtthếgiớinhỏ,nhưngTrungNguyênnhấtđịnhphảirộnglớnkhônlường,vàngườiHoarấthãnhdiệnvềsốđôngcủahọ.
ĐiềuthúvịlàcácnhàkinhtếhọcnghingờgầnnhưmọisốliệuthốngkêdochínhphủTrungQuốccungcấp,thếnhưngkhôngaitrựctiếptháchthứccácsốliệudânsố.Đólàmộtđiểmdữliệukhôngđượcbàncãi,nhưthểđólàchuyệncấmkịtuyệtđối.
NhưngcàngsốnglâuởTrungQuốc,tôicàngthấynónhỏhẹp,vàtôicàngthắcmắckhôngbiếtnhữngsốliệudânsốcủachínhphủcóđượcthổiphồngchútnàokhông.Nếuchuyệnnàyngẫunhiênxảyra,ítnhấtbạncũngcóthểhìnhdungnóđãcóthểxảyranhưthếnào.
Ngườitayêucầunhàcầmquyềnhànhchínhmộthuyệnnhỏnàođóđếmđầungười.Khiôngtabáocáosốliệucuốicùnglêncấptrên,cácsốliệunàyđượctrảlạivớingụýphảibổsungmộtsốdungsai.Dùsaocũngcónhữnglaođộngdicưtrongcảnước,họtớivàlàmviệckhôngcógiấyphép.Sốngườinàycóthểđượccộngthêmởnhiềuhuyệnnhưngkhôngđượctrừđiởmộtđịaphươngkhác.Rồicòncónhữngẩnsốkhác,nhưngườivôgiacưvàhàngtriệungườiđượccholàvẫncònsốngtronghangđộng.Vàdĩnhiên,
trongchínhsáchmộtconcủaTrungQuốc,nhiềugiađìnhkhôngkhaibáosốlầnsinhcon.Cácquanchứcphảitínhbùtrừđủloạinhântố.
Saukhiconsốướctínhđượckiểmtravàđưalêncấphạt,nólạiđượcđiềuchỉnhlênmộtlầnnữavìnhữnglýdotươngtự-chỉđểchoantoàn-rồichuyệnnàydiễnramộtlầnnữaởcấptỉnhvàcấpquốcgia.Ởmỗigiaiđoạn,mộtsốquanchứccótráchnhiệmnghĩnênthậntrọngcộngthêmvàoconsốcuốicùng.Suychocùng,đâylàTrungQuốc.Tấtnhiênlàkhôngainghingờmộtconsốlớnhơn.
DĩnhiênTrungQuốccólýdothổiphồngsốliệuthốngkêdânsốcủahọ.Tronghàngtrămnămnay,chínhphủđãmờichàonhàđầutưnướcngoàivớihứahẹnvềmộtthịtrườngtiêuthụlớn.Nhữngconsốướclượngdèdặtkhôngcóíchgì,vànhữngmốiquantâmchínhtrịởTrungQuốcluônluônđượcưutiênhơnsựthật.
Tuynhiên,cáilýthúnhấttrongsốliệuđiềutradânsốkhôngphảilànhữnggìxảyraởTrungQuốc,màlànhữnggìdiễnraởnướcngoài.Hầunhưnămnàocũngvậy,bấtkểchínhphủđưarasốliệunào,cácnhàphântíchtàichính,nhàbáovànhữngnhànghiêncứukhácsẵnsàngđemdanhtiếngnghềnghiệpcủahọđặtcượclàconsốcôngbốchínhthứclàthấphơnthựctế.
“ChínhTrungQuốccũngkhôngbiếtcóbaonhiêungườiHoa”,họsẽnói.KhiTrungQuốcnóirằngdânsốchínhthứccủahọlà1,3tỷ,nhữngngườinướcngoài“cónghiêncứu”cãilạivớiconsốlàmtròntới1,5tỷ.Vànhữngngườinàychưabaogiờbịchỉtríchhoặcđượcyêucầutrưngrahệthốngphươngphápcủahọ-mộtphầnvìcóquánhiềungườimuốntinmộtconsốcaohơn.Đâuaicầnmột“ngườibạncủaTrungQuốc”khibạncóloạingườigiúpđỡnàykhắpnơi.
NgườiphươngTâynàothămTrungQuốclầnđầucũngdễcócảmtưởngTrungQuốclàmộtđấtnướcbaola.HọtạtvàonhữngthànhphốnhưThượngHải,BắcKinhvàQuảngChâu,vàhọtưởngtượngmộtmậtđộthànhthịtươngtựtrảiratrênmộtkhuvựcđấtđaicỡHoaKỳ.Khônghềbướcchânrakhỏicáctrungtâmđôthịđôngđúcmiềnduyênhảinày,họđoánrằngdâncưTrungQuốcđượcphânbốđồngđều.HọkhônghiểuvùngnộiđịaTrungQuốckhósốngrasao,rằngnhữngkhuvựcnúinonvànhữngràocảnđịalýkháckhôngchochínhngườiHoapháttriểncanhnôngvàthậmchínhàở.
Họcũngkhôngtínhtớiđượcnhữngdịbiệtvănhóatrongquyhoạchđô
thị.NgườiHoakhôngcócùngsởthíchvềkhoảngtrốngcựaquậy,nhưngthayvìvậyhọdànhưutiênchosựnhiệtnáo-sựnhộnnhịphốihảdínhliềnvớisinhhoạtởđôthị.
ĐặcđiểmcủaquyhoạchđôthịMỹlàkhungoạiômởrộng.Mộtkhulâncậnhòalẫnvàomộtkhukhác.ỞTrungQuốc,nơihọxâydựngvớimậtđộđôngđúcởtrongđầu,bạncóthểláixekhỏiThượngHải,vàtrongvòngnửagiờ,bạnthấymìnhởgiữanhữngcánhđồngrộngvớirấtítdấuhiệucủasựsốngđíchthực.NgaycảởvùngquêTrungQuốc,dânlàngcũngthíchsốngtrongnhữngkhutươngđốichậthẹp,nhànàyépchặtvàonhàkia.
NhữngngườinướcngoàiviếtvềTrungQuốcthườngviếtngoadụtheokiểuMarcoPolo,nóiquálêntầmvóccủamọithứ-“Ồ,quymô!”-vàdựavàosốliệuthốngkêcủachínhphủTrungQuốclàmphươngtiệnkhêugợisựxúcđộngcủangườiđọc.Riêngvềsốliệudânsố,họthiênvềcáchsửdụngngônngữthườngdànhchonhữngnhàvậtlýthiênthểnàocốgắngmôtảkíchthướccủadảiNgânHà.Mụcđíchcủahọlàtruyềndẫnmộtcảmgiácvềsựvĩđạivàkinhsợ.CũngrấtkỳlạlàtạisaocácnhàquansátnàykhôngtườngtrìnhđiềutươngtựvềẤnĐộ-mộtnướcrõràngcóvẻchậtchộihơn.
NgườitachorằngTrungQuốcrộnglớnkhólòngtưởngtượng,nhưngvớinhữngngườisốnglâuởTrungQuốchơn,nơinàydầndầncolại.Vớitôi,hiệntượngnàykhôngchỉliênquantớicáctàixếtắc-xi;tôicũngđãđụngđầuvớinhữngngườitôiquen-đặcbiệtlànhữngngườiTâyphươngkhác-ởsânbay,nhàhàng,trênxelửavàtrênđườngphố.Mộtphầnchuyệnnàylànhậnthức.Nhữngngườinướcngoàiởtạichỗcókhuynhhướngquenbiếtlẫnnhau.Cộngđồngcủahọđankếtchặtchẽhơn,vàhọdễgặpnhauhơn.NgườiHoasốngởTrungQuốc,ítnhấtlànhữngngườicóđịavịtrongchínhphủvàcôngnghiệp,cũngcóthểquenbiếtnhau.NhậnthứcTrungQuốcnhưmộtnơinhỏhẹpcóliênquanvớinhữngyếutốnhânkhẩuhọc.Cónhiềungườisởhữurấtít,vàcónhữngvaichínhtrongnềnkinhtế.CónhữnglúcTrungQuốccóvẻgiốngbộphimsửthiBen-HurcủaHollywoodtrongnhữngnăm1950;đúnglàcóbảngphânvaichohàngnghìnngười,nhưngchỉmộtnhúmnhỏđượcquảngcáo.
SánĐầulàmộtthànhphốđượccholàcó5triệudân,bằngdânsốởPhiladelphia,SanFrancisco,hoặcWashingtonDC.ThếmàtấtcảnhữngngườinướcngoàilưungụởSánĐầucứvácmặttớimộttrongbakháchsạnduynhấtởthànhphốnày.
Cólẽdođómàkhôngcógìđángngạcnhiênkhimộtbuổisángtôixuống
hànhlangvàthấymộtnhómngườiphươngTâyvànghĩhọcóthểlànhữngngườikháquantrọng.Doanhnhânđicôngtácthườngtớimộtmình,hoặcmộtcặp.Đâylàmộtnhómkhoảng10người,vàvìhầunhưkhôngcódukháchnàoởkhuvựcphíađôngtỉnhnày,tôihỏingườiphụtráchquầytiếptânhọlàai.
“Ngườichơinémphitiêu”,anhtanói,“từnướcAnh”.
NgườinémphitiêutừnướcAnh?Tìnhcờquá,tôinghĩ.
Họđứnggầnmộtcâycảnhlớntrồngtrongchậugiữahànhlang.Tôibướctớiphíahọvàtựgiớithiệu.Mộtngườitrongnhóm,ngườimặcáothunđen,bắttaytôivànóihọtớiđâyđểthiđấu.
“Tốinay”,anhtanói.“Nhấtđịnhôngphảitớixem”.
Tôibiếtchỗhọsẽthiđấu.Nónằmtrênđườngtừkháchsạntớinhàmáy.Nhưngtôibiếtrấtítvềtròchơinày,vàvớitưcáchngườiMỹ,tôikhólòngtưởngtượngđólàmộtmônthểthaoquantrọng.Phitiêulàgìnếukhôngphảilàmộttròmayrủi?Thậmchíbảngmụctiêutrôngnhưbánhxeru-lét,vớinhữngkhoảngđenvàđỏquanhmộtvòngtròn.
Ghinhậnđâylàmộtcơhộihọchỏi,tôiquyếtđịnhsẽđixem.Đêmđóởsânđấu,tôingồicạnhmộtôngngườiHoatrungniên;ônghỏitôicóđicùngđoànnướcAnhkhông.Tôibảoôngrằngtôichỉtớixem,vàvẻnghingờtrênmặtôngchotôibiếtrằngtôilàngườinướcngoàiduynhấttrênkhánđài.
“Ôngthuộcbantổchứcphảikhông?”Tôihỏiôngta.
“Không”,ôngnói.“Tôilàxưởngsảnxuất”.
Đólàcáchcácchủxưởngnói-ngôthịcôngxưởng.Khôngphảihọđiềuhànhnhàmáyhoặcsởhữunhàmáy.Họchínhlànhàmáy.
Ôngtathúnhậnkhôngbiếtnhiềuvềphitiêu,nhưngnhàmáycủaôngchuyênlàmvậtdụngthểthao,vàôngcungcấpmộtsảnphẩmchocôngtybánphitiêu.Ônglànhàsảnxuấtnhỏtronggiớichếxuất,ôngnói,vànhưnhiềunhàsảnxuấtkhác,ôngcóýnghĩrằngđâylàcơhộikhuếchtrươngthêmnhiềusảnphẩmchothịtrườngtrongnước.
Nhàsảnxuấttrongnhiềulĩnhvựcchútrọngtớihàngxuấtkhẩu,dùhọthầmhyvọngnắmđượcnhucầutrongnước.Thídụ,trongmộtkhuvựctập
trungnhiềunhàmáylàmđồtrangtríGiángsinh,bạnthấynhữngkháchsạngầnđótranghoàngnhưngàyhội.Sảnphẩmgìcũngđược.NếusảnphẩmbánchạyởnướcngoàithìcáchãngsảnxuấtcũngmuốnđưanóvàoTrungQuốc.ĐókhôngphảilàTâyphươnghóahayhiệnđạihóa-đóchỉlàchuyệnkinhdoanh.
“ĐâylàđộituyểnTrungQuốc”,ngườingồikếtôinói.
Tựnhậnlàkhôngquantâmtớitròchơinàylắm,vậymàôngtalạichúýkỹthế.
Trậnđấuđượctổchứcnhưmộtcuộcsotàigiữacácnướcchớkhôngphảilàmộtcuộcbiểudiễn.ĐâylàcácđấuthủAnhđấuvớimộtđộiTrungQuốc.Cóvẻđâylàmộtsựxếpđặtkhôngchắcthànhcông,vìphitiêulàmộtmônthểthaođạichúngởAnhvàgầnnhưkhôngtồntạiởTrungQuốc.LầnduynhấttôithấyngườitachơitrònàyởTrungQuốclàtrongmộtquánrượudànhchongườinướcngoài,vàdùvậycácphươngtiệnchơicũngrấtxấu.
Cácđấuthủđãbắtđầu,vàtôithấyđiềulệcũngdễhiểu.Ngườichơinémbamũiphitiêumỗilượt,vàmụctiêulàđạttới501điểmtrongthờigiannhanhnhất.Tấtcảphânđoạntrênbảngcómộtgiátrịđiểmkhácnhautừ1tới20,vớinhữngkhoảngbêntrongmỗiphânđoạncógiátrịđiểmgấpđôivàgấpba.
Đểđạttới501điểmcàngnhanhcàngtốt,đấuthủtậptrungnỗlựcvàokhoảngkhônggiannhỏbêntrongcáigóc20điểmđượctính“gấpba20điểm”.
CácđấuthủtừnướcAnhchứngtỏsựkhéoléokhácthường,vàriêngcómộtđấuthủcóvẻgiỏihơnhết.Anhtalàngườitôiđãgặptronghànhlangsánghômđó.TênanhlàPhilTaylor,vàdùsaunàytôimớibiết,anhtalàquánquânnémphitiêuthếgiới.
SựxuấtsắccủaTaylorđượcngườiđiềukhiểnchươngtrìnhgiớithiệubằngbiệtdanh“ThePower”khôngchútmỉamai.
KhángiảtheodõiTaylorkhianhđitớivạchsơnvànémbamũiphitiêuđầutiên.Mỗimũiphitiêuđithẳngtớiđiểm20nhânba.Chúngkhôngchỉphóngtrúngkhoảngnhỏhẹpnày,màngaycảcáchchúngđượcphóngtrúngmụctiêucũnggâyấntượng.Mũitiêuđầutiêncủaanhtrúngphíatráimụctiêunhỏxíu,vàmũithứhaibaythẳngtớiphíaphảicủanó.Mũithứbatớitheomộtđườngbayhơicaohơn,đểcáccánhthăngbằngcủanócóthểnằm
trêncácmũitiêuởhaibên.
Thậtlàkhéoléokhótin,vàđiềulàmchothànhtíchnàyđángchúýhơnchínhlàcáchanhthựchiệnrấttựnhiên,khôngchútdodự.Khiphóngxongbamũiphitiêutrúngđiểm20nhânba,anhquaylạivànhănmặtbẽnlẽnnhưthểkhôngtinsựmaymắncủamình.
Đámđôngvỗtay,nhưngkhôngtolắmvàkhônglâulắm.
ĐốithủngườiHoacủaTaylorđitớivạchsơn,cóvẻkémtựtin.Anhtaliếcnhìnxuốngchânđểbiếtchắcchúngkhôngvượtquavạchsơn,rồilàmvàiđộngtácgiảtrướckhiphóngcácmũitiêu.Khôngmũitiêunàotrúngđiểm20nhânba.
Đámđônglịchsựhoanhôanh.
Taylorlàngườitolớnkhácthường,vàsaukhinặngnềbướctớivạchsơn,anhphóngbamũitiêunữatrúngđiểm20nhânba.Vàcũngnhưlầntrước,anhphóngmộtmũibêntráimụctiêunhỏxíu,mộtmũibênphảivàmộtmũiphíatrên.Khôngcầnhiểubiếtvềphitiêucũngthấyanhlàmộtnghệsĩtàihoa.Nhìnanhbiểudiễn,tôicảmthấynhưngườikhôngbiếtchơigônthấyTigerWoodgiớithiệutròchơinày.
Taylorlàmộtnhânvậtkhácthườngtrongthếgiớiphitiêu.Mộtthànhtíchhoànhảocóthểđượcthựchiệnbằngchínmũitiêu.“Thànhtíchchínmũitiêu”hiếmđếnnỗitiềnthưởngthắngcuộctrêntruyềnhìnhlêntớihơnnửatriệuđô-la.Trongsựnghiệpcủamình,Taylorđãthựchiệnthànhtíchchínmũitiêunhiềulầnhơnmọiđấuthủkháctronglịchsử.
KhiTaylorlạighimđượcbamũiphitiêunữavàođiểm20nhânba,tôibấtgiácphảiháhốcmồmkinhngạcvìngườiđànôngbêncạnhtôitỏrakhóchịurõràng.
“Cácđấuthủcủachúngtôiđãkhôngchuẩnbịtốt”,ôngtanói.
Bìnhphẩmnhưvậythậtlàlạ,vìcóvẻkhôngthíchđáng.Tôihiểuchuyệnhoanhôđộinhà,vàtôicũnghiểuchuyệncổvũngườiyếuthế.TôinghĩthànhtíchcủaTaylorđángđểngườitagạtquamộtbênnhữngđộngcơkhác.
“Ôngkhôngnghĩanhtarấtgiỏisao?”Tôihỏi.
“Dĩnhiên,ôngcóthểnghĩthế”,ôngtacườilặnglẽ.
Sựbiểulộtinhthầnáiquốcquákhíchnàyhơivônghĩa.Taylorlàmộtđấuthủxuấtsắcnênkhôngnhìnnhậntàinăngkhéoléocủaanhtalàđánghổthẹn.Vàdùsaođinữa,hìnhnhưđólàlýdotấtcảchúngtôicómặttạiđấutrường.Cuộcbiểudiễncốtlàđểgâycảmhứngchomộtthếhệngườichơimới,nhưngkhôngbiếtvìsaođãbiếnthànhmộtcáigìkhác.NgườiHoarấtkínhtrọngsựthànhcông,thếmàkhôngngườinàobiểulộchútxíuquantâm.HọkhônghoanhôTaylor;ngượclạihoàntoàn,cảsânđấuđầyắpsựoánhậncóthểsờchạmđược.Họnhìncácđấuthủđộinhàcủamình,vàhọhyvọngmộtthứphépmàunàođó.
Taylorghiđượcđiểm,nhưnganhtađangmấtlòngngười.Hẳnanhtaphảibiếtđiềuđó,vìngayởvòngkếtiếp,cảbamũiphitiêucủaanhtađềutrậtôđiểm20nhânba,vớikhoảngcáchlớnđếnnỗikhôngthểlàdosailầm.Anhtađangquayngượcđiểmsốcủamình.
Tôithấtvọngvìcáitròtộinghiệpnày,nhưngkhángiảkhôngnghĩnhưtôi.Họvuivẻhẳnlênvàxemsựthấtbạinàylàmộtlốimở,mộtcơhộichođấuthủnhàbắtkịpvàđánhbạiTaylor.
Khitớilượtmình,đấuthủTrungQuốcđolườngđườngnémtiêucẩnthận,gậpvàduỗikhuỷutay.Anhvặnmìnhvànghiêngngườitớitrướcnhiềuhơn,nhưngdướiloạiáplựcmớinày-ýnghĩvượtquađạikiệntướng-anhcorúmlại.Mộttrongnhữngmũitiêucủaanhnảytrênbảngvàrơixuốngsàn,làmtấtcảkhángiảbuôngramộttiếnglầmbầm.
TrọngtàisắpbáođiểmthìTaylorđưataylênbảoôngdừnglại.RồiTaylorđitớibảngvàlượmcảbamũitiêucủađốithủ,vàanhdùngcảhaitaycắmcácmũitiêuthẳngvàođiểm20nhânba.
Đólàmộtcửchỉgâybốirối.Độichủnhàthiđấutệđếnnỗicầnđếnsựđồngcảmcủađộiđánhbạihọ.Cuộcđấugiờđãbiếnthànhnỗitủithẹn,sựđồngcảmcủaTaylorđãbiếnsựthấtbạicủaphíaTrungQuốcthànhkhóchịuhơn.NhưnghìnhnhưcửtọanhìncửchỉcủaTaylortheomộtýnghĩakhác.
Trọngtàixướngtođiểmsố.“Mộttrămtámmươi!”
Nghethôngbáomộtvòngđấuhoànhảo,khángiảvuimừngnhưđiên,hoanhônhưsấmdậy,tohơnbấtcứthứgìchúngtôingheđượctrongđêmđó,vàtôisửngsốt,hoangmang.Đólàmộtđiểmsốbịađặt,vậychínhxáchọhoanhôcáigì-vậnđộngviênchủnhànhưthểanhtathậtsựghiđược180điểmchăng?Thậmchínếucăncứtheobảngđiểm,đóvẫnlàmộtthànhtích
khôngchínhđáng.Thayvìvậy,tôitựhỏicóthểnàohọđanghoanhôTaylorvàcửchỉcủaanh?
Ngườiđànôngkếbêntôicườilớn,vàbấygiờôngtanhìntôimộtcáchbằnglòng.Ngườinướcngoàicácôngtạmđược,dườngnhưôngtanóivậy.Nếuchúngtôikhôngngồiquágầnnhauvàtrongnhữngchiếcghếbấttiệnnhưvậy,tôinghĩchắcôngtađãômchặttôi.Ngườiđànôngchỉtaylênbảngvàcườilớn,vàtôikhámphátrongôngta-vàtrongkhángiả-sựkhuâykhỏakhácthường,nhưthểmọingườiđượccứukhỏimộtsựsỉnhụctotát.
Thắngcuộcthilàđiềuquantrọng,cònđạtđượcđiểmsốbằngcáchnàokhôngcóýnghĩalắm.ThểdiệnquantrọnghơnthựcchấtlàmộtchủđềvănhóaởTrungQuốc;điềunàycóthểđãảnhhưởngtớiviệcbáocáosốliệuthốngkêdânsố.NgườiHoacónhucầusâusắcnặngtínhdântộcchủnghĩalàbằngmọicáchkhảdĩphảicảmthấyhơnngười.ThóitựchứngtỏlàmộtđộnglựcởTrungQuốc,điềunàycũngcóảnhhưởngtớinhữnghànhxửtronglĩnhvựcsảnxuất.
21.NHÀMÁYMỚINgaycảkhitìnhhìnhtốtđẹp,cácnhàsảnxuấtTrungQuốcvẫnquennói
rằngcôngviệclàmănkhôngtốt,nhưngtadễdàngthấyaiđangphátđạt.TấtcảnhữnggìbạncầnlàmlàhỏihọnghỉTếtÂmlịchbaolâu.Ngàynghỉchínhthứckéodàimộttuần.Nhưngkhiđạtđượcmộtmứcđộthànhcôngnàođó,cáchãngsảnxuấtđóngcửanghỉmộtthờigiandàihơn.
Nhữngnhàsảnxuấtđanggặpkhókhănkhôngdámgâynguyhạichokếhoạchsảnxuấtcủanhànhậpkhẩuvìsợhọcóthểphávỡquanhệlàmăn.Nhưngkhinhàsảnxuấtđạtđượcmộtmứcđộthànhcôngnàođó-saukhihọđãgởitiềnvàongânhàngvàcómộtkếhoạchhỗtrợ-họítengạichuyệngâybấttiệnchokháchhàng.
Cácchủnhàmáythườngđổlỗichonhữngtìnhhuốngngoàitầmkiểmsoátcủahọ-nhưthờitiết-vànhiềunhàmáytôiđãcộngtácbắtđầutuyênbốnghỉhaivàbatuần.Rồitôinhậnđượcthôngbáocủamộtcôngtytrongngànhxehơi.ĐúngmấytuầntrướcngàyTếtNguyênĐán,họbáovớitấtcảkháchhàngrằnghọsẽnghỉtrọnmộttháng.Trongthờikỳkinhtếphátđạt,mộtsốngườilàmănngonlànhratrò.
KingChemicalđangphátđạt,vàdùcácchủxưởngtrướcđâynghỉđúngmộttuần,nămnayhọtuyênbốsẽđóngcửanghỉhaituầnrưỡi.Tấtcảchúngtôivừatrởlạilàmviệctừkỳnghỉdài,vàBernielạitớithànhphố.Đólàmộtcuộcviếngthămthườnglệ,đểthảoluậnviệcđịnhgiávànhiềuđơnhàngmới.
Ngồighếtrướctrênxe,Bernienhìncảnhvậtlướtqua.Ôngghinhậnmọithứmớimẻ.Ôngngạcnhiênđầythúvịvìtoànbộsựpháttriểnnày,trôngônggiốngmộtquậncôngđangthịsáttàisảnđấtđaixatămtắpcủamình.NhữngnhànhậpkhẩutớiHoaNamkinhdoanhmangtheonhữngmóntiềnlớn.Trongkhitheodõivùngnàypháttriển,họkhôngthểkhôngấpủýtưởngrằngdùsaohọcũngcóliênquantớitoànbộsựtăngtrưởngnày.
Chúngtôitiếptụcđivàquakhỏingãrẽtrênđườngđivềhướngbắctớinhàmáydầugội.Bernienóichúngtôiđãđisaiđườngvàhỏicóchuyệngìvậy.
“TôimuốnchoBerniebiếtmộtchuyện”,Tỉnói.
“Côtamuốnchotôibiếtchuyệngì?”
“Tôikhôngbiết”.
“Vậyhỏicôtađi”.
Bernieluônnóirằngôngkhôngthíchchuyệnbấtngờ.Ôngmuốnbiếtchuyệngìđangdiễnravàkhinào,vàôngđãcókếhoạchkhácẩnthậnchongàygặpmặtđầutiên.TôihỏiTỉdựtínhviệcgìvàchịtabảolàmuốnchoBerniexemnhàmáymới.
“Họmuốnchoôngthấymộtnhàmáymới”.
“Nhàmáymớinào?”
“Tôikhôngbiết”.
“Ôngmàkhôngbiếtà!”
Berniebồnchồncựaquậy,vàlúcnàychiếcxecóvẻquánhỏ.Trongthùngsauxe,ôngcómộthộpđầyđơnhàng.Thờigianđãđigầnhếtbuổichiều,vàsựbấtngờnàycónghĩalàkhôngviệcgìđượclàmxongtrongngàyđầucủaông.Nhưngtinvềmộtnhàmáymớiquáquantrọngnênkhôngthểbỏqua,vàchúngtôichờxemTỉnóigìvềchuyệnnày.
Chúngtôirẽvàomộtconđườnghẹpvàtớibãiđậuxe.Cơsởmớinàycóvẻlớnhơncơsởtrướcnhiều;trôngnórộnglớnhơnhailầnvàcũngcóvẻhiệnđạihơnnhiều.Việcxâydựngchưahoàntất,nhưngchỉcầnnhìnquacũngthấyhìnhnhưmộtcáigìđólớnlaosắpdiễnraởđây.
Tỉdẫnchúngtôiđimộtvòng.Ởcuốixưởng,họđãdựngmộtsốbồnphachếbằngthépkhônggỉsángchoang.Băngchuyềnmớiđãđượclắpđặtởvịtríđónggói.Chúngtôiđượcđưatớibênhôngxưởngđểxemhệthốnglọcnướcmới.
Berniequaynhìntôi,đỏmặttíatai.Khiônggiận,quaihàmôngrungrung.“Saoônglạikhôngbiếtchútgìvềchuyệnnày?”Ônghỏi.
Ngườiởnhàmáykhôngcóbổnphậnthôngbáogìvềkếhoạchbànhtrướng;vàtrongkhihọkhôngnóigìvớitôi,hiểnnhiênhọcũngkhôngnóichuyệnnàyvớiBernie.Chúngtôicàngđixem,Berniecànggiận.
“Chuyệnnàythậtphilý!”Ôngnói.“Họkhôngcóđủđơnđặthàngđểmộtnhàmáyhoạtđộngnhộnnhịp,thếmànayhọxâydựngmộtnhàmáynữa.Hỏihọtạisaohọxâynhàmáynày,hỏihọđi”.
Xetảikhôngthểvàoradễdàngởđịađiểmkia,Tỉnói.Bernienóirằngđókhôngphảilàlýdochínhđángđểxâynhàmáymới.“Xetảivàoraxưởngcũvừađược.Xetảicókéocông-te-nơ,đúngkhông?”Mộtsơđồthiếtkếđượcmangtớivàgiảithích,vàTỉtrìnhbàykỹcàngvềchuyệnnhàmáymớicósựcânđốitốthơn.MộtnhàtưvấnnàođóởThượngHảiđãchỉdẫnvềkiếntrúccủanhàmáyvànóirằngcơsởmớinàycũngcóphongthủytốthơn,gầnnhưbảođảmmộttươnglaiđầyhứahẹnchoxínghiệp.
Berniekhôngthíchýtưởngvềcơsởmới.Khôngchỉlàchuyệnthayđổibấtngờ.Nócóthểbáohiệumộtsốchiềuhướngkháctrongquanhệlàmăn.
Bernieđitớiđiluitrongxưởngsảnxuất,bựcbộikhinghĩtớitoànbộchuyệnnày.TrướcđâyKingChemicallàviênkimcươngthôcủaông,nhưngđịađiểmmớinàylàmộtviênngọcđãđượcmàigiũa.
“Ítnhấtbâygiờtôibiếttạisaogiácứtăngnhanhthế”,ôngnói.
Chúngtôiđitớimặttiền,nơichúngtôiđãvàolúcnãy,vàBerniecốtìmhiểuxemchuyệnnàycóýnghĩagìvớicôngviệclàmăncủamình.Trongkhiôngđitừngbướcvàđầuóchoạtđộng,Tỉđứngnépmộtbênkiênnhẫnđợi.Cảmnhậnsựlongạicủaông,TỉbảoBernierằngôngkhôngcầnphảibănkhoăn.
“Tạisaotôiphảibănkhoăn?”Ôngnói,giọngmỉamai.
“BảoBernierằngchúngtavẫncộngtácvớinhau”.
Giọngbìnhphẩmkẻcảnàylàmôngđiêntiết,vàônggiơhaitaylêntrời.“Cộngtácgìthế!Làmthếnàochúngtacóthểcộngtáckhihọkhôngnóigìvềcáixưởngmới?”Bâygiờ,khiôngnói,nướcbọttừmiệngôngvăngra.
Vớingườighétchuyệnbấtngờ,cáixưởngmớinàylàchuyệnrấtkhóchấpnhận.Ngồitrongxe,ônghỏitôicónghĩchuyệnnàyliênquantớiWal-Martchútnàokhông.BernienóirằngôngđãbaytớiBentonville,bangArkansas,đểgặpđạidiệncủaWal-Mart,vàcácquảntrịviênđãchuẩnbịđithămvớisảnphẩmcónhãnhiệuriêng.Chínhtôiđãgặphọ,vàhọđãdựtrùquaylại.CóthểnàoKingChemicalđãxâycáinhàmáymớiđểđónhọquaylạikhông?Xemrakhócókhảnăngđó,nhưngnócũngchothấymộtvấnđề
khác.LàmthếnàoBerniecóthểxưnglàđốitácrồilạilàmchongườicủaWal-Martbấtngờvớitinvềmộtnhàmáymới?BerniekhôngthểlàmvớiWal-MartnhữnggìKingChemicalđãlàmvớiJohnsonCarter.NhàbuônlẻMỹkhônghiểukiểucưxửnày-giấuthôngtinrồibấtngờtungtinrađểgâyấntượng.
BernienóitớiWal-Mart.Tỉtrảlờibằngcáchnóibónggiórằngkhôngcógìphảiloâu-chịtasẽhoànthànhvàchonhàmáymớihoạtđộnglúcngườicủaWal-Marttrởlạithămlầnthứhai.NgheTỉnóithế,Bernietrợntrònmắt.Ôngđổiđềtàivàhỏixâynhàmáymớitốnbaonhiêu.
“Saolạihỏi?”Tỉhỏi.“Ôngmuốnđầutưhả?”
Bernielàmbộsửngsốt.Đâycóphảilàđiềumànhàmáymớinàynhắmtới-mộtmồinhửnhàđầutư?ChuyệnđócóthểbáohiệunhiềurắcrốichoJohnsonCarterhơnnữa.NếuKingChemicalcộngtácvớimộtnhànhậpkhẩuMỹ,JohnsonCartercóthểthấymìnhcùngđặthàngvớimộtđốithủcạnhtranhtrựctiếp.Điềuđócóthểlàkếtthúcmọichuyện.
Bernienóirằngôngmuốnbiếtnhiềuhơnvềmọicơhộiđầutư,vàvìthế,ôngmuốnbiếtcáixưởngmớitốnbaonhiêu.Tỉdừnglạimộtlúcđểnhẩmtính,cứnhưthểkhôngbiếtđãtốnbaonhiêu.Tínhtoánhếtmọithứ,Tỉnói,nhàmáynàytốnkhoảng2triệuđô-la.
“Vậylànóchỉtốnmộtnửaconsốđóthôi”,Bernienói.Khinóiriêngvớitôi,ôngngụýTỉđãphóngđạigiátrịnhàmáygấphailầnrưỡi.Họcóthểtănggấpđôiphítổnướctínhrồibắtmộtcôngtygánhchịumộtnửa.Thựctếlàđốitácmớitrảtoànbộhóađơnchocáinhàmáymới.
Dùhọquantâmtớinhữngcơhộicộngtác,Tỉnóirằngđókhôngphảilàlýdođểxâycơsởnày.Họchỉnghĩrằngnósẽgiúppháttriểnchuyệnlàmăn.
RiêngtôicómộtcâuhỏicầnhỏiTỉ.
Giảsửkhôngcóngườinàocộngtác,họdựtínhsẽthulạivốnđầutưbanđầutrongbaolâu?Tỉnóirằnghọmongsẽcólờitrongvòngbanăm.ỞHoaKỳ,đầutưvàonhàmáyvàthiếtbịđượckhấuhaohàngmấychụcnăm.DựkiếnngắnhạncủaTỉcókhảnăngtăngáplựcđịnhgiáchosảnphẩmJohnsonCarternặnghơnlàtrườnghợpTỉmonghoànvốnchoxưởngmớitrongmộtthờigiandàihơn.Khôngcónhucầuđặcbiệtđểtăngkhảnăngsảnxuất-nóicáchkhác,nếukhôngcókháchhàngmớisớmtìmtớinhàmáynày-thìáplựctàichínhvớiJohnsonCartersẽrấtlớn.
CácnhàsảnxuấtTrungQuốcthíchxâydựngnhữngnhàmáymớisángchoang,chỉvìnhànhậpkhẩuthíchthấymộtcôngtykinhdoanhlịchsựhơn.Nhữngcôngtynhậpkhẩulớnhơn,loạitậpđoàn,khôngthíchrủiro.Nhữngcơsởhàonhoángcósẵnlờibàochữa:Nếuquanhệcungcấpgặprắcrối,đạilýnhậpkhẩucóthểnói“aimàngờđược?”
Nhànhậpkhẩulúcnàocũngnóinhữngđiềunhư:“Nhàmáysạchđếnnỗibạnngồixuốngsànnhàmàăn”.Họkhônghiểurằngđólàsựphôtrươngđượclàmravẻcólợichohọ,đểhọcóthểcảmthấythoảimáihơn.Họcũngkhôngcóýthứcvềviệccácnhàmáyhàonhoángđósẽlàmtănggiáthànhrasao.
Nhữngnhàsảnxuấtkhôngcóbảnnăngtiếpthịbằngcáchnàyhaycáchkhácvẫnthấyrằngtrìnhdiễncôngphucóthểtănglợinhuậnchohọ.Vàđâychínhlàchuyệnkhátrớtrêu,mánhlớinàyhấpdẫnđượccảnhữngcôngtyhoàntoànhiểurằngtiếpthịchỉlàchuyệnbềngoài.Nhàbuônlẻbiếtrõnghệthuậtnémthêm10xuvàobaobìđểhọcóthểbiệnminhchogiábánlẻcaohơn35xu.Nhàmáycũnglàmđượcchuyệntươngtựkhisảnxuấthànghóaởmộtnơixinhxắnhơn.CáccôngtyphươngTâykhăngkhăngđòigiáhạ,nhưnghọcóthểtrảgiácaochomộtvẻhàonhoángnàođó.
Thếgiớichưabaogiờchứngkiếnchuyệntươngtự.CácnhàsảnxuấtTrungQuốcxâydựngnhàmáymớikhôngphảivìhọcầnnănglựcsảnxuất,màđểdùngcácnhàmáynàylàmquảngcáo-nhưmộtthứbảnghiệu.NgànhngânhàngcủaTrungQuốcgiúpsứctạorahiệntượngnày,đểcácnhàcôngnghiệpcóthểxâydựngtrướcđãrồisauđómớikhaithácchuyệnlàmăn.
Mộtnhàmáymớicócáimàcácnhàmôigiớiđịaốcgọilà“sựhấpdẫncủamặttiền”.Kháchhàngtươnglaitớivàkếtluậnrằngxínghiệpđẹphơncũnglàxínghiệptốthơn.Nhưngmộtxínghiệptrôngmátmắtkhôngcónghĩalàsẽkhôngcónhữngvấnđềchấtlượng;vìmỗivấnđềriêngrẽmàchúngtôiđãđươngđầutạinhàmáycũcóthểcũngdễdàngxuấthiệntạinhàmáymới.Khôngnhấtthiếtlàmộtnhómnhânviênhoàntoànmớisẽđiềuhànhmộtxưởngsảnxuấtmới.Tayquảnđốcđãkhạcnhổtrênsànnhàmáycũchắcsẽkhạcnhổởnhàmáymới,vànhữngcôngnhânthọcngóntaybẩnvàochaiđãtiệttrùngsẽkhôngđộtnhiênbỏthóiquennàychỉvìhọđanglàmviệcởchỗcótrầnnhàcaohơnhoặcvìnhàmáymớisángsủahơnmộtchút.Ởnhàmáymớinày,tôivẫnphảithúcgiụccôngnhânrửatay.
Đóvẫnlàquanhệlàmăncũ;vẫnlàhệthốngnhữngthiếusótcũ.Nhàsảnxuấtgiữbímậtvớikháchhàng;họthaotúngchấtlượng.Họcónhữngquyết
địnhđơnphươngvềđặcđiểmkỹthuậtcủasảnphẩm.Họtrângtráocoithườngquyềnlợilàmănchungcũngnhưsựantoàncủangườitiêudùng.Nhàmáymớikhônggiảiquyếtvấnđềnàotrongsốđó;nóchỉcócôngdụngtănggiáthành.
o0o
Tỉrấthãnhdiệnvềnhàmáymới.ĐốivớiTỉ,nóbáohiệusựthànhđạt.Chuyệnnàymấtnhiềunăm,nhưngbảnchấtcủamốiquanhệsẽphảithayđổi.Việcxâydựngnhàmáymớinàylàdấuhiệurõràngnhấtcủasựthayđổihoàntoànsắpxảyra.
Thìgiờcònlạitrongngàychúngtôidànhđểbàncôngviệc,nhưngkhôngcókếtquảgì.Tỉươngngạnhvềnhiềuđiểmsuốtcuộcthươnglượng.Berniemuốnxemxétlạimộtthỏathuậnđãđượcsửađổi,vàcónhữngvấnđềliênquantớigiácầnthảoluận.TỉngheBernienóisuốt,nhưngtỏvẻkhôngquantâm.Chịtangồikhoanhtaynhưthểđãnóihếtnhữnggìcầnnóitrongngàyhômđó.TỉmuốnBerniebiếtrằngchịtakhôngcầnchuyệnlàmăncủaôngnữa.
CuốicùngBernienóirằngôngmuốnkếtthúcngàylàmviệc.Ôngmuốnđượcđưavềkháchsạn.Ôngcóvẻthấtvọngvàlonghĩ.Cáinhàmáymớiquásứcxửtrí.Ôngđãbịnóđộtkíchbấtngờ.
Trênđườngvềkháchsạn,Berniegiãibàytâmsự.ÔngphànnànlàôngđãgiúpthiếtlậpraKingChemicalngaytừđầu.Ôngkhôngtintoànbộchuyệnthualỗcủanhàmáynày.Trongkhiôngthualỗthìhìnhnhưnhàmáyđểdànhđượctiền.Chodùcơsởmớiđượcxâydựngnhờsựgiúpđỡcủanhữngđốitáchaytiềnvayrẻ,Berniecũngcảmthấychuyệnđókhôngthểxảyranếukhôngcósựgiúpsứccủaông-vàôngcảmthấyítnhấthọcũngphảicóchútítlòngbiếtơnvớinhữnggìôngđãlàm.Nhàmáysẽsớmcónhữngkháchhàngsẵnlòngtrảnhiềutiềnhơn,vàBerniesẽkhôngcòncóthểtranhgiànhlịchsảnxuấtvớihọnữa.Vànếunhữngkháchhàngtrảnhiềutiềnkhácxuấthiện,ítcókhảnăngJohnsonCarterđượcđịnhgiáthuậnlợi.Chúngtôiđãphảicầuxinnhàmáynàyđưađơnhàngvàosảnxuấtrồi,vàcóthểchuyệnnàysẽtrởnênkhókhănhơnnữa.
ỞTrungQuốcrấtdễcộngtácvớinhữngnhàmáymới,chưacókinhnghiệm,hơnvớinhữngcơsởđãổnđịnhvàthànhcông.Chủnhàmáyquantâmvànịnhbợkháchhànglúcbắtđầuquanhệ,nhưngmộtkhihọphátđạt,họđổitháiđộ.Khihọcầnviệclàmăn,đólàmộtchuyện;saukhihọđạt
đượcmộtsốmụctiêu,họcóvẻlơlà.BấtchấpnhữnglờicửamiệngcủacácnhàsảnxuấtTrungQuốcvềgiátrịcủaquanhệ,khônghềcónguyêntắcchỉđạonàotrongnhữngsựdànxếpnày-ngoạitrừnguyêntắclợidụngtìnhthế.
Toànbộchuyệntângbốckháchhàngnướcngoàiđểcóviệclàmănchỉlàchiếnlược.Mộtkhichủnhàmáythànhcông,họmuốntấtcảnhữngđặcquyềnđicùngvớiđịavịđượccảithiện.ChủnhàmáyTrungQuốclàmviệcchămchỉ.Họđểdànhtiềntiếtkiệmvànhẫnnạichờđợi.Họtựnhậnmìnhnghèovàchịuđựngnhọcnhằnchừngnàocòncầnthiết,nhưnghọtrôngmongcáingàymàhọcóthểchấmdứtcáimànnày.
NhưngKingChemicalcòncầnlàmănvớiJohnsonCarter,vànghịchlýnàyphầnnàolàđặcđiểmcủakhuvựcchếxuất.Mộtmặtcácchủnhàmáychiếmlợithếkhitựmôtảlàkhókhănchậtvật.Mặtkhác,họcầnsựtôntrọng;họcầnđểmọingười-kểcảkháchhàng-biếtrằnghọđãthànhđạt.
Nhưnghaibảnnăngnàycómụctiêutráingược,vàchủnhàmáyđánhđugiữahailậptrườngtheokiểuquảlắcđồnghồ.Lúcthìhọkêuthankhôngchịuđựngnổinhưthếnào;lúckhác,họngụýrằngkháchhàngphảiquỳgốicámơnhọvềcơhộiđượcnhàmáycủahọlàmrahànghóa.
ChínhTrungQuốccũngmắcmíutrongmộtmôhìnhmâuthuẫntươngtự.Trongkhinướcnàymuốntrởthànhmộtthếlựcchínhtoàncầu,vẫncònquánhiềuđiềuphảiđạtđượcbằngcáchkhăngkhăngnóirằnghọchỉvừatàmtạmđược.Họmuốnđượckhiếpsợvàkínhtrọng,nhưngđồngthờihọthấycólợikhiđượcthươnghại.
PhầnlớncáichủnghĩadântộcnhạycảmthỉnhthoảngđượcchứngkiếnởTrungQuốcnàylàkếtquảcủamộtmôhìnhcóliênquan.Mệtmỏivìphảingậmmiệng,nhiềutầnglớpdânchúngkêuầmrằng,thờicủahọđãtới.TrungQuốcvớitưcáchmộtquốcgiađãcóxuấthiện.Saukhitỉnhtáolạivànhậnthấynhữngbiểuhiệnbằnglờinhưvậyđingượclạimụcđíchlâudàicủasựxuấthiệnhùngvĩhơn,cácnhómdântộcchủnghĩangậmmiệngmộtlầnnữa,sựbiểuthịchủnghĩadântộcđộchạicủahọlạiluivàobímật.
o0o
Sánghômsau,Bernielàmộtngườikháchẳn.Ôngkhôngcònbồnchồnlolắngmàtỏrakhávuivẻ.VớiBernie,khôngbaogiờbạncóthểnóiliệunhữngthayđổinàylànhữngdaođộngcủatâmtrạnghayôngđangkiềmchếcảmxúc.
“Bảohọrằngtôithíchcáinhàmáymới”,ôngnói.CảTỉlẫnA-Minđềumỉmcườikhinghenóithế.MộttrongnhữnglợiíchkhixâynhàmáymớilàtạolựcđònbẩychoKingChemical,cóvẻnhưvậy.TỉvàchồngchịmuốnBerniebiếtrằnghọkhôngcầnJohnsonCarternữa.Họcóthểdùngcáinhàmáymớiđểlôikéochuyệnlàmănkhác.Nhưngthựctếlàkhôngcókháchhàngmớivàhọđãđầutưnhiềuvàonhàmáymới.Họcầnđơnđặthànghơnbaogiờhết.
Bernienóirằngôngcótinvui.Trướcđóôngđãnóibónggióvềmộtchuyệnlàmănlớn,vàbâygiờôngmongmuốnthảoluậnvấnđề.
MọingườingồiyênchờBerniebắtđầucuộchọp.Ôngkhôngchúýtớimọingườitrongphòng-Tỉ,chồngchị,tôivàmộtnhânviênvănphòngkhác.Bernielúngtúngvớimớgiấytờhìnhnhưthấtlạc,nhưmộtgiáosưđãngtríđangtìmcácghichépchobàigiảngcủamình.
“A,đâyrồi”,ôngnói.
Ôngnémmộtxấpgiấydàylênbàn.Ôngmởravàbắtđầulậttừngtrangtrongtậpgiấycómàuvàngphápđịnh.ThỉnhthoảngôngthậntrọngliếcnhìnTỉvàA-Min,nhưthểđangtínhgiấugiếmmộtcáigìđó.Trongkhichúngtôichờđợi,TỉvàA-MintừchỗngồicủahọtheodõiBernierấtsát.
Berniequaysangtôivànói:“Trướchết,nóivớihọrằngtôithíchcáinhàmáymới.Tôinghĩhọđãcómộtýtưởngtuyệtvờikhixâydựngnó”.Tôidịchcâunày,mọingườingồiởbàngậtđầulịchsự,sauđólàmộthồiimlặng.“Bâygiờbảohọrằngtôicóviệcrấtquantrọngmuốnthảoluậnvớihọ”.
TỉvàA-MinkiênnhẫnchờBernienói.
“Tôimuốnôngbảohọrằngchúngtôisắplàmsốđiệnthoại”.
“Sốđiệnthoại?”
“Đúngvậy”.
Tôikhônghiểulắm.
“Cứbảohọ,đúngnhưthế-Sốđiệnthoại”.
Ôngcóvẻsôinổi,nhưthểnhữnggìôngđangnóisẽđượctiếpnhậnnhư
mộttintứckỳdị.NhưngtôiphảiđoánnhữnggìBerniethựcsựmuốnnói.Hìnhnhưđâylàmộtchútbiệtngữmớiđượcôngkhámphá.
“Ôngnóivềkhốilượng?Đơnđặthàngsẽlêntớibảyconsố,phảivậykhông?”
“Cứbảohọnhữnggìtôinói.Chúngtasẽlàmsốđiệnthoại”.
SốđiệnthoạiởHoaKỳcóbảychữsố,nhưngsốđườngdàiởxưởngcótámchữsố.Chodùtôicóthểdịchcâunày,ýtưởngchínhxáccũngkhôngđúnghẳn.Thayvìnóivềkhốilượngcóbảychữsố,nócóthểámchỉkhốilượngtrongdãytámchữsố.TôigiảithíchđiềuđóvớiBernie.
“Thếthìcànghay.Bảohọđi!Sốđiệnthoại!”
TỉvàchồngchịtheodõicuộctraođổigiữaBernievàtôi.TấtcảnhữnggìhọcóthểnóilàBernietỏvẻhàohứng,còntôicóvẻhoangmang.VàdùBerniemuốnchohọbiếtgìđinữa,tôicóvẻngầnngạithôngbáođiềuđóvớihọ.
Berniecónhữngđơnhànglớn,tôigiảithích,vàchúngsẽlớnhơnbấtcứnhữnggìxưởngtừngthấytừtrướctớinaynhiều.Phầnlớnthờigiantrước,chúngtôiđãđặthàngmỗilầnhàngtrămnghìnđô-lagiátrịsảnphẩm.Quymôđơnhàngsắptăng,vàBernienóibónggiólàquymôđơnhàngcóthểtớihàngtriệuđơnvị-cóthểtớihàngchụctriệuđơnvị-mỗilần.
Nhữngnụcườinởrakhắpphòng.TỉvàA-Minvuichưatừngthấy.Kếhoạchcủahọcóhiệuquả,hìnhnhưvậy.Nhàmáymớicủahọchưaxâydựngxongmàđơnhàngđãtớirồi.Đúngnhưmọingườibạntrongngànhsảnxuấtđãbảohọ.
Nhữngđơnhàngsẽđượcđặtchoxưởngsảnxuấtsẽrấtto,Bernienói.Ôngsẽsớmchobiếtchitiết,nhưnggầnnhưchắcchắnchúngsẽlàmKingChemicalbiếnđổi.
Tỉvàchồngchịtrôngnhưvừatrúngsố.
TinmừngvừathấmthìBernietỏvẻtrangnghiêm.
CảphòngyênlặngvìaicũngchờBernielêntiếng.
“Bâygiờ”,ôngnói,“câuhỏikếtiếpcủatôirấtquantrọng”.
TôinhìnBernie,chờphầncònlạicủanhữnggìôngmuốntôidịch.
“Nóiđi”,ôngnói.“Xindịchnhữnglờitôivừanói,tứclàcâuhỏikếtiếpcủatôirấtquantrọng”.
TỉvàA-Minnghevàchậmrãigậtđầu.Tinvuiđượccholàđicùngvớimộtsựthuhoạchnàođó.ChắcbâygiờBerniesẽsửdụngđơnđặthàngmớiđểđượcbớtgiáthêmhoặcvàiđiềukiệnđặcbiệt.
Bernieđưamộttaylênđểbiếtchắclàđượcmọingườichúý.
“Vậythì”,Bernienói,“điềutôicầnbiếtlàliệuhọcóxửlýnổikhốilượnghàngkhông?”
KhihọnghenỗilongạicủaBernie,nhiềunụcườinởrahơn,vàA-Minbắtđầucườithànhtiếng.
“Khôngcókhókhăngì”,anhtanóibằngtiếngAnh.
Bernietánthưởngtháiđộnày,nhưngôngđãbiếtcókhókhăntrướcrồi.Nhàmáynàykhôngđượcxâydựngđểsảnxuấtchừngđóhànghóatrongmộtthờigianngắnnhưvậy.Chúngtôikhôngthểsảnxuấtnhanhđủsốlượngchai,vàdùchúngtôicóthểtăngnănglựcsảnxuấtchaibằngcáchlàmthêmkhuôn,chúngtôicũngkhôngcóđủthìgiờ.
Giảiphápcủanhàmáylàbắtđầusảnxuấtchaingay.Thườngthường,nhàmáykhăngkhăngchờmộtkhoảntiềnđặtcọc,nhưnglầnnàytinquátốt,vàkhôngcóthờigianđểchầnchừ.
BerniebayvềHoaKỳ,vàônghứasẽchuyểntiềnngay,nhưngtiềnđặtcọckhôngbaogiờtớiTrungQuốc.
Tớilúcnhàmáycóýnghĩrằngnhữngđơnđặthàngđượccholàtrịgiáhàngtriệuđô-lađókhôngtới,họđãsảnxuấthàngtrămnghìnchairồi.Chaiđượcdánnhãnvàchấtthànhđốngtrongmộtkhohàngphụ.Lúcnàocũngcóvẻnhưchỉítngàynữathìtiềnsẽtới,nhưngtronglúcđónhàmáyxửlýnhữngđơnđặthàngchocáckháchhàngkháccủaJohnsonCarter.Vìcácđơnđặthàngnàycónhãnriêngvàđôikhicóloạichairiêng,chaitrongkhohàngkhôngthểđượcdùngtới.
Tỉtìmtôi,tỏvẻnhãnhặnhơnthườnglệ,vàxintôigiúpđỡ.
“XinvuilòngnóichuyệnvớiBernie”,Tỉkhẩncầu.
VụgiaodịchnàyđượcthựchiệngiữanhàmáycủachịtavàJohnsonCarter.Tỉhiểuđiềuđó.
“Nhưngchúngtôicóquánhiềuchaitrongkho”,Tỉnói.Chịtagầnnhưmuốnkhóc.MỗikhinàotôiđịnhtớisốlượnglớnchaitrongkhothìBernielạinêulênmộtvấnđềgìđóđểthảoluận,mộtkhíacạnhkháccủachuyệnlàmănmàchúngtôicũngđangcốgắngxửlý.
“Đừnglovềmấycáichai”,ôngnói.“Chúngtôisẽlấychúngđi-rốtcuộclàthế”.
Nhưngkhôngbaogiờôngđemchúngđi.Chainằmtrongkhohàngtháng.
Khinàoônggặpkhókhăntrongviệcđịnhgiávớixưởng,Bernienêuchuyệnchaitrongkholên.BerniebảoTỉnếuxưởnggiữnguyêngiánhưđãthỏathuậnlúcđầuthìôngsẽcốhếtsứcđểđemchairakhỏikho.
Berniesẽgiúpđỡ,nhưngchỉkhinàonhàmáyhợptáctrongnhữngchuyệnkhác.
ToànbộchuyệnnàycóvẻthuậntiệnchoJohnsonCarterquákhinhàmáyngồitrênmộtlượnglớnsảnphẩmkhôngdùngvàoviệcgìkhácđược.Tỉbựcbộivìchuyệnchai,nhưnglạiđiêntiếtvìchúngđượcsửdụngđểngănchịtathựchiệnmộtsốhànhđộng.
“Đánglẽôngấyphảilấysốchaiđichứ”,Tỉnói.“Berniekhôngthểdùngchuyệnđóchốnglạichúngtôi!”
Nhưngôngcứlàmthế.Vàcóhiệuquả.
Dạochuyệnnàyđangdiễntiến,tôigặpmộtnhànhậpkhẩuđồgỗvàđồtrangtrínộithấtngườiMỹ.Chúngtôinóichuyệnphiếmvớinhau,vàtôingẫunhiênnóitớichuyệnnày.ÔngcóquanhệvớinhàcungcấpkhắpTrungQuốc,vàôngcónhiềukinhnghiệmhơntôi.Ôngnhậnranướccờthíquângầnnhưngaytứckhắc,vànóiBerniehẳnlàmộttaychuyênnghiệp.
“Ngườitrongcôngtytôigọiđólà‘chonhàmáyômxô’đấy”.
Đólàmộtnướccờcao.Bấtcứnhàmáynàoômnguyênliệumàchỉcómộtnhànhậpkhẩuduynhấtcóthểsửdụngthìnhàmáyđókhôngthểbỏđi
khỏikháchhàngđóquáxa.Nếuđộtngộtchấmdứtquanhệcungcấpthìnhàmáybâygiờphảichịuphítổn-hậuquảlànhàmáythiệthạitrầmtrọng.
HoạtđộngsảnxuấtởTrungQuốcvậnhànhtrongmộtthếgiớithiếunguyêntắc,vàkhôngthểdựavàohệthốngtòaánđểbắtmộtnhàsảnxuấtlàmănlươngthiện.Trongmộtmôitrườngnhưvậy,dườngnhưchỉcómộtđiềuduynhấtngườitacóthểlàmlàtìmmộtchútlựchích.Ấnchonhàcungcấpmộtđốngtồnkhodưthừalàmộtgiảipháp.Nhưngnóchỉcóhiệuquảtạmthời,vàthườngthìnhàmáykhôngcamchịuthấtbạivìchuyệnđó.Sớmmuộngìnhàmáycũngtựtìmlạiđượctưthếcũ,vàmộtlầnnữa,lạichiếmưuthế.
22.LỢINHUẬNBẰNGKHÔNGNhữngthịtrườngmớinổithườnglànhữngnơikhólàmăn,vàcólẽHoa
Namởtrongsốnhữngnơikhókhănnhất.Vớinhữngngườimuốnbiếthọcóthểlàmănrasaotrongcuộccờnày,tôivẽramộtviễncảnh.
HãytưởngtượngbạnđápxuốngsânbayQuảngChâumộtđêmkhuyakhoắt.Bạnđitớilềđườngvàtìmđượcmộttàixếtắc-xinóianhtasẵnsàngđưabạntớikháchsạncủabạnvới20USD.Đólàmộtgiáphảichăng,nhưngrồianhchàngtàixếdừngxekhibạnđãrờikhỏisânbay.
Bạnởgiữahưkhông-khôngcóđènđườnghaydấuhiệusựsốngnàokhác-vàgầnnhưkhôngcóchiếcxenàokháctrênđường.Anhláixebáorằngcólẽanhtakhôngthểđưabạnvàothànhphốchỉvới20USD-nhưngbâygiờvới30USDthìanhtasẽrấtvuilòng.
Nếubạnkhôngthíchtrảthêm10USD,anhtacũngkhônggiậnbạn.Anhtasẽđểbạnxuốngxenơianhtadừnglạivàkhôngđòitiềncôngđãđưabạntừsânbaytớivệđườngtrốngkhônghoangvắngvàtốithuinày(vìanhtakhôngphảilàkẻbấtlương,bạnthấymà).
Đólàmộtcâuhỏicónhiềulựachọn.Bạnsẽlàmgì?
A:Trảthêmsốtiềnmàngườiláixemuốnvàđểanhtađưabạntớikháchsạnvớigiá30USD.
B:Xuốngxevàtìmmộtxekhác.
C:Bảotàixếrằngbạnđồngývớiđiềukiệncủaanhta,nhưngkhitớinơi,bạngiảithíchrằnganhtađãcóhànhvivôđạođức,vàchỉtrảchoanhtacáigiá20USDbanđầu.
NgườinàochọncâuA-trảthêmsốtiềnmàngườitàixếmuốn-quảlàngườinhânđạo,khôngsớmthìmuộncũngphásản.Mườiđô-lakhônglàbaotrongđạicục,nhưngnórấtquantrọngnếutínhtheotỷlệ.Mộtnhànhậpkhẩuđểchomộthãngsảnxuấtnuốtchửngkhảnăngsinhlợitrongmưuđồđịnhgiávàophútchótsẽlàmănthualỗ.Tănggiágiờchótlàmộtkhẩusúnggívàođầu,vàainhượngbộdễdàngnhữngchiếnthuậtnhưvậysớmmuộngìcũngsẽrútkhỏithươngtrường.
Bâygiờ,nếubạnchọncâuB-xuốngxevàtìmmộtxekhác-bạncòngặp
nhiềurắcrốihơn.Khôngcóaitrênđườngvàogiờkhuyakhoắtnày,vàngườinàođingangquađócũngsẽkhôngdừnglạivìmộtngườilạmặtđứngtrongbóngtối.Tronghoạtđộngsảnxuấttheohợpđồng,cóthểmấtmộtthờigianđángkểđểkhởiđầumộtquanhệmới.Xuốngxevớihyvọngsẽtìmđượcmộtxekhácgiốngnhưbảonhàmáycútđi,rằngbạnsẽđưacôngviệctớichỗkhác-chỉcóđiềulàkhôngcóchỗnàokhácđểtớicả.
Cácđơnhàngsảnxuấtcủabạncầnđượcđưatớinhàbuônlẻtrongvònghaitớibatuần.Bạnkhôngcóđượcbốntớisáuthángđểxâydựngmộtquanhệvớinhàcungcấpmới.Lúcmàbạntìmđượcmộtnhàcungcấpmớivàbắthọchạynướcrút,kháchhàngcủabạnđãbỏđivớiđốithủcạnhtranhrồi.Nóicáchkhác,bạncũngrútkhỏithươngtrường.
Khôngđâu,bạnkhônngoanhơnthế.BạnkhôngngãtheogiảiphápAhayB,vàchắcbạntinrằngngườinàohànhđộngmộtcáchtệmạtvàvôđạođứcnhưvậyđángbịngườikháclàmchochuyệntươngtự.Chúngtachơiđúngluậtnhé,bạnnghĩ:Nhậpgiatùytụcthôimà.
GiảiphápAvàBdànhchokẻlơmơvềTrungQuốc,bạnnói.Bạnchọnkhảnăngthứba,câuC,bảoanhchàngtàixếrằngbạnđồngýcáigiácaohơnkia.Nhưngkhitớikháchsạn,bạnđưaanhta20USDvàbảorằngđólàtấtcảnhữnggìanhtađángđượchưởng(vàrằnganhtaphảitựthấyhổthẹn).
Điềumàbạnđãquênlàanhtàixếtắc-xicần10USDcuốicùngkiahơnbạnnhiều.Anhtacũngtinrằnganhtaxứngđángvới50%phụtrộiđó-trướchết,chỉvìanhtađãrấtkhônngoan.Chứngtỏrằnganhtakhôngkhônngoanthìanhtàixếcoilàmìnhmấtthểdiện,vàanhtasẽđeođuổiđếncùng,chotớikhianhtađưađượccảnhsátnhậpcuộcvìlýdonguyêntắccũngnhưvìmóntiềncủaanhta.
Cuộc“tranhluậnlịchsự”màbạnthamdựởđồncảnhsátkéodàitới4giờsáng,hoặctớikhibạnchịuthua.Anhtàixếtắc-xikhôngbậntâmtớisựphiềnphứcphátsinhnày,vìđốivớianhđókhôngphảilàchuyệnbựcmìnhkhôngđượcdựkiếnmàchỉlàmộtphầntrongcôngviệccủaanhta.Trướckhiđểmắttớibạn,anhtađãcókếhoạchtìmmộtkháchhàng-tốtnhấtlàmộtngườinướcngoàikhôngđanghi-thươnglượnggiácả,láixetớinửađườngrồithươnglượnglại.
NhiềuvụgiaodịchởTrungQuốclúcđầucóvẻtốtđẹpđếnkhótin,nhưgiáthấp,thườngkếtthúctrongnướcmắtvàthấtvọng.
o0o
Saurấtnhiềuvụthuhồisảnphẩm“MadeinChina”,nhiềungườiđuanhaubênhvựccáchãngsảnxuấtTrungQuốc,đổlỗichogiáthấp,vànóirằngnhànhậpkhẩuđãépbuộchãngsảnxuấtphảilàmrasảnphẩmtrongkhigầnnhưkhôngcólãi.
Lờikhẳngđịnhnày-rằngcáchãngsảnxuấtlàđángthươngvàhọđãbịépbuộc-khôngănkhớpvớinhữngquansátriêngcủatôiởTrungQuốc.Tôiđãtheodõitrongnhiềunămkhicáchãngsảnxuấttựnguyệnthỏathuậntrongnhữngvụgiaodịchmàlợinhuậncóvẻthấp,nhưngđồngthờicáchãngnàycũngtrởnênphátđạt.
Cácchủxưởngthannghèo,nhưngrồihọmởmangnănglựcsảnxuấttolớnvàbỗngnhiêntrởnêngiàucó.TrungQuốcđangởtâmđiểmmộtcuộcbùngnổkinhtếlớnnhấttronglịchsửthếgiới,nhưmọingườiđềubiết.Dùcóthểlậpluậnrằngmộtsốnhàmáyphátđạttrongkhinhữngnhàmáykhácphásảnthìđiềunàyhìnhnhưkhôngthểgiảithíchđầyđủchonhữnggìđangdiễnra.LàmviệctrongngànhsảnxuấtởTrungQuốc,tôiđãbắtđầuđặtranhữngcâuhỏi.
TạisaocáchãngsảnxuấtTrungQuốcsẵnlònglàmramộtsảnphẩmvớichiphímộtđô-lavàbánnóchỉvớigiámộtđô-la?CáchãngsảnxuấtTrungQuốckhôngquantâmviệctrangtrảicácchiphícốđịnhcủahọnhưđồngnghiệpởcácnướctưbản.Cóthểnàođâylàtoànbộmộtchiếnlượclâudàivàcái“lợinhuậnbằngkhông”đócóhiệuquảvềmặtkinhtếkhông?
o0o
MộthômtôiđangđứngởcổngKingChemicalthìthấymộtchuyệnbấtthường.MộttrongcácxetảicủanhàmáysắprờikhỏixưởnghìnhnhưđangchởsốchairỗngcủaJohnsonCarter.Thôngthường,chaichấtdẻođượcmangtừnhàcungcấptớixưởng,nhưngchairỗngkhôngbaogiờđirakhỏixưởng.Đâylàchaiđểđựngsữatắmcủachúngtôi.Đólàmộttrongnhữngloạichaimàxưởngđangtựsảnxuất(trongmộtnhànhỏởcạnhcơsở),vàvìxưởngcũngrótchếphẩmvàochaitạichỗnênkhôngcólýgìđemchaiđichỗkhác.Chặnngườiláixetrênđườngđira,tôihỏianhtađiđâu.
“Tớinhàmáykia”,anhtanói.“Cáinhàmáyởcạnhtòathịchính”.
Chuyệnnàyxảyraítthángtrướctìnhtiếtliênquantớicáinhàmáymớisángchoang.Tạithờiđiểmđó,chúngtôikhôngbiếttớimộthoạtđộngnào
khác,vàBernielongại.“Tôicầnôngtìmracáixưởngkia”,ôngnói,“nhưngđừngchoaibiếtlàôngđitìmnó”.
Tôithuêmộtchiếcxevàláiquanhkhuvựcmàngườitàixếđãchỉ.AnhtađãnóitớimộttòanhàchínhphủkhôngởtrongthànhphốSánĐầu,nhưngnằmtrongmộtthànhphốtựtrịnhỏhơngầnKingChemical.Sauhaingàylùngsục,tôitìmrachỗđótrongmộtkhốinhàdọcmộtconkênhthoátnướcônhiễm.
Khómàgọiđólànhàmáy-chỉlàmộtngôinhànhỏvớimộtítcôngnhânbêntrong.Họđangdánnhãnlênchainhựabằngtay,nhãnJohnsonCarter.Điềukỳquặctronghoạtđộnggianxảonàylàhọđangchuẩnbịchaiđựngsữatắm,vàởthờiđiểmđóchúngtôikhôngđặthàngsảnphẩmnày.
“Ôngnghĩhọđanglàmgìởđó?”Berniehỏi,dùôngđãcósẵnmộtýnghĩ.ChúngtôiđãlàmviệcvớimộtđạilýởÚccómuabánsảnphẩmchămsócsứckhỏevàlàmđẹpởTrungĐôngvàkhắpĐôngNamÁ.Ôngtađãđặtlàmmộtsốhàng(vàicông-te-nơ),ngẫunhiêngồmcómộtlượnglớnbấtthườngsữatắm.NgườiÚcnàygởitớichúngtôivàiđơnđặthàngrồibiếnmất.BerniekếtnốihaisựkiệnvớinhauvànghĩrằngđạilýnàyđãliênhệthẳngvớixưởngvàđặtmuasảnphẩmJohnsonCartersaulưngông.Berniebịđẩyrakhỏivụlàmăn,vàbằngcáchbuônbánlậunhữngdạnghànghóaJohnsonCarter,đạilývànhàmáykiếmthêmchomìnhđượcchútít.
SảnxuấthànggiảlàvấnđềnghiêmtrọngởTrungQuốc,vàmộttrongnhữnghìnhthứclantrànnhấtcủanólànhàmáybánsảnphẩmthặngdưchođạilýtráiphép.Đốivớinhữngnhàmáybánsảnphẩmsátgiáthànhchokháchhàngchínhcủamình,hoạtđộngbuônlậuloạinàylàmộtnguồnlợiquantrọng.
DĩnhiênTỉbiếtngaycuộcviếngthămcủatôi,vàchỉchờphảnứngcủaBernie.TôihỏiônglàcómuốntôiđốichấtvớiKingChemicalvềhoạtđộngdánnhãngianxảonàykhông.Bernielàmtôingạcnhiênkhinóirằngôngmuốnbỏquavụnày.Ôngkhôngmuốntruyvấn.Làmkhónhàmáylàviệckhôngđáng,ôngnói,vìlợinhuậnchỉcóthểkiếmđượctrênđôibacông-te-nơ.JohnsonCarterxuấtđihàngtrămcông-te-nơ;làmomsòmvớinhàmáyvìchuyệnnhỏmọnnhưvậychỉgâyrủirochochuyệnlàmănlớnhơncủaJohnsonCarter.
NhữngnhànhậpkhẩuMỹlàmănlớncũngcótháiđộnàyđốivớiviệcsảnxuấthànggiảởTrungQuốc.Miễnlàchuyệnmuabáncửasaunàykhông
trựctiếpcảntrởchuyệnlàmăncốttửcủanhànhậpkhẩu,mộtlượngnhỏhoạtđộngbấthợpphápnhưvậythựctếlàcóthểdungthứ.
JohnsonCartercónhiềuchuyệnlàmănhơnhọcóthểxửlýởHoaKỳ,Berniegiảithích.ÔngchỉcóđủthìgiờbaytớiTrungQuốc.TìmcáchthulợiởnhữngthịtrườngxaxôinhưDubaihayManilalàkhônghợplý.“Nếuviệcđócóýnghĩaquantrọngvớinhàmáy”,ôngnói,“đếnnỗihọtránhnéquẩnquanhnhưvậy,cứđểhọlàm”.
ÝcủaBernielàcứđểxưởngtiếptụcnhữngchuyệnlàmănphụmànócóthểtạora.Tháchthứclớnnhấtlàgiữgiáthấp.Nếuxưởngcóthểtạothunhậpbổsungquamộtíthànglậu,thìhãngsảnxuấtcóthểxemcơhộinàylàmộttrongnhiềulợiíchkhicộngtácvớimộtcôngtynhưJohnsonCarter.
o0o
CáchãngsảnxuấtTrungQuốckhôngchỉlàmgiảsảnphẩmcủanhữngthươnghiệulớn.Họcũnglàmgiảsảnphẩmcủakháchhàngcủachínhhọ,ngaycảkhicácsảnphẩmnàykhôngnổitiếnglắm.Họsaochépvìviệcnàydễlàm,hoặctrongnhiềutrườnghợp,họkhônggiỏitạokháiniệmmớiriêngbiệt.NhàxuấtkhẩuTrungQuốcgiỏisảnxuấthànghóa,nhưnghọthiếubảnnăngtiếpthị-chuyệnnghịchlý,xéttheokỹnăngdựngchuyệnvàkhảnăngvậndụngấntượngcủahọ.
Dễthathứsựthiếuhiểubiếtvềtiếpthịcủahãngsảnxuất,nhưngkhólàmngơlỗhổnglớntồntạitrongthiếtkếsảnphẩm.TrungQuốcsảnxuấtrấtnhiềuthứthếgiớiđangmua,thếmàhọkhôngthựchiệnthiếtkếbanđầu.Điềunàyphầnnàocóýnghĩalà,ngayởcaotràoxuấtkhẩu,TrungQuốccũngkhôngcómộttrườngdạythiếtkếsảnphẩmnàođángnóitới.Thấykhóđạttớitàinăngthiếtkế,cáchãngsảnxuấttiếptụcdựavàokháchhàngđểbiếtmộtsảnphẩmphảiđượcsảnxuấtnhưthếnào.
Chuyệnthiếusángtạocủanhàsảnxuấtđượchọbùlạibằngkhảnăngsaochép.Họlàtônsưcủanghệthuậtbắtchước,vàcácchủnhàmáychỉđơngiảnnhấnmạnh:“Chỉcầnôngđưahàngmẫulàxong!”Bấtkểđólàáokhoácmùađông,lònướngbánhhaymộtcâyđèn,nhàmáykhôngnhữngđángtrôngcậyvàokhảnăngsuyđoánthiếtkếvớiđộchínhxáccao,màcònlàmbảnsaorấtnhanh.
KhảnănglấymộtmẫugốcvàsaochépnhanhlàphépthầnthôngngaytừđầuđãthuhútbiếtbaonhànhậpkhẩutớiTrungQuốc.Thươngmạiquốctế
làmộttrậnđấuđòihỏithờigianchuẩnbịngắn.Điềunàyđặcbiệtđúngtrongnhữnglĩnhvựccôngnghiệpcóliênquantớikiểudángvàsựthayđổitheomùa.Áoquần,giày,đồchơi,đồphụtùng,đồtrangbịgiađìnhvàcảđồkimkhí-mọilĩnhvựcchịuảnhhưởngnặngcủanhữngthayđổikiểudángthườngxuyên,thườnglàtheomùa.Vớinhữngcôngtyđãkhởitạonhữngthayđổitrongthiếtkếsảnphẩm,mụctiêulàđưanhanhsảnphẩmtừbảngvẽtớiquytrìnhsảnxuất.Vớiphầnlớnnhữngnhànhậpkhẩuhoạtđộngnhưkẻbắtchước,họcũngcóhốihảtươngtựđểchạytheonhữngkẻđặtraxuhướngnàyvàlanhtaytungsảnphẩmrathịtrườngnhanhhơnđốithủ.
o0o
Vìlýdonàođó,ngườiMỹtưởngtượngrằngcácnhàmáyTrungQuốctồntạilàđểsảnxuấthànghóariêngchoHoaKỳ,nhưngđâyhoàntoànkhôngphảilàquanđiểmtừphíaTrungQuốc.
ĐốivớiTrungQuốc,thếgiớicóvẻđượcchiathànhhaiphần.Mộtnửathếgiớiđượctạothànhtừnhữngnướcmàquyềnsởhữutrítuệđượcbảovệrộngrãi.Vìbằngsángchếvànhãnhiệuthươngmạiđượctôntrọng,khôngphảingẫunhiênmàcórấtnhiềutiềnđầutưđivàolĩnhvựcthiếtkếsảnphẩmvàtiếpthị.Quymôđơnđặthàngtrongthịtrườnghạngnhấtnày-gồmHoaKỳvàCanada,cũngnhưmộtsốquốcgiaTâyÂu-cókhuynhhướngcàngngàycànglớnhơn.HãngsảnxuấtTrungQuốcưuđãinhànhậpkhẩucủacácnềnkinhtếnày,khôngphảivìlượnghànghóamàchínhvìnhữngthứhọcóthểvaymượntrongkiểudángvàkỹthuậttiếpthị.HãngsảnxuấtbớtgiáđángkểđểcámdỗcácnhànhậpkhẩucủathịtrườnghạngnhấtnàyđặthàngởTrungQuốc.
Nửakiacủathếgiớigồmnhữngnềnkinhtếhạngnhì,nơisởhữutrítuệkhôngđượcbảovệkỹ.Khôngphảingẫunhiênmàtrongthịtrườnghạngnhìnàysựđầutưchothiếtkếsảnphẩmthấp.TrungQuốcvẫncònmongmuốnlàmănvớimộtnửathếgiớinàyvìdùlượnghànghóaítvàkhôngcungcấpđượcgìnhiềuvềkiểudáng,họcókhuynhhướngtrảgiácaohơnchohànghóatừTrungQuốc.
MộttrongnhữngđặcđiểmởthịtrườngxuấtkhẩucủaTrungQuốctrongnửathậpniênđầuthếkỷXXIlàcáchhọlợidụngưuthếlànướctrungtâmcủahiệntượngtoàncầuhóa.TrungQuốclàngãtưđườnggiaothươngquốctế,vànhànhậpkhẩutớiđây,khôngchỉtừnhữngnơinhưHoaKỳ,màcòntừMỹLa-tinhvàTrungĐông-nhữngnềnkinhtếmànhãnhiệuthươngmạivàbảnquyềnkhôngđượctôntrọng.Nhữngnhàsảnxuấtnàolàmrasảnphẩm
theothiếtkếđộcđáodonhànhậpkhẩucungcấpđềunhậnthấyrằnghọcóvịthếhoànhảođểlợidụngtìnhthếnày:Họchuyểnthiếtkếấytừnửathếgiớinàysangnửathếgiớikia,vàquátrìnhnàyhọkiếmbộntiền.Đâykhôngphảilàphânkhúckháchhàng,màlàmộtcơhộikinhdoanhchênhlệchgiá.
HoaKỳlàmộttrongnhữngnềnkinhtếgiàunhấtthếgiới,vàthếmàngườiMỹtrảtiềnchosảnphẩmhọmuaíthơnngườitiêudùngởnhữngnơikhác.Thựctếđólàmộttrongnhữngchuyệntrớtrêulớncủanềnkinhtếtoàncầu.SảnphẩmđượcbánlẻởHoaKỳgiáchỉ1USDtrongnhữngcửahànggiárẻcóthểđượctìmmuavớigiá2hoặc3USDởcácnướcđangpháttriển,vàđólàmộtlýdochokháchdulịchtừnhữngnềnkinhtếnghèohơntớiHoaKỳđểmuasắm.
Nhiềuhãngsảnxuấtmàtôicộngtácđãkiếmkhoảngmộtnửatổngthunhậpchỉtừmộtvàikháchhàngởthịtrườnghạngnhấtnày.CáckháchhàngnàycóxuấtxứtừHoaKỳhoặcCanada,hoặchọlànhữngkháchhànglớntừnhữngnềnkinhtếhàngđầunhưNhật,ĐứchoặcPháp.Cáncânkinhdoanhcủahọgồmtừ50tới100nhànhậpkhẩunhỏhơnởbấtkỳđâu,vànhiềungườitrongsốnàylàtừthịtrườnghạngnhì.Nhữngnhànhậpkhẩutừthịtrườnghạngnhấtcóthểkhôngtạorachútlợinhuậnnào,vàtoànbộlãiròngcủamộthãngsảnxuấtcóthểchỉxuấtpháttừnhữngkháchhàngthuộcthịtrườnghạngnhì.
Mộtthídụtronghoạtđộngsảnxuấthànggiảchothấyrõcáchãngsảnxuấtlợidụngcơhộikinhdoanhchênhlệchgiátrắngtrợnnhưthếnào:Mộthãngsảnxuấtnhậnmộtđơnđặthàng500.000đơnvịtừmộtnhànhậpkhẩuthuộcthịtrườnghạngnhấtđểlàmtheomộtmẫuhàngđộcnhất.Thayvìchỉthỏamãnđơnđặthàng,nhàcungcấptiếptụcchonhàmáyhoạtđộngvàcôngnhânlàmviệctớikhisảnxuấttấtcả700.000đơnvị.Kháchhàngbanđầunhậnnửatriệuđơnvịsảnphẩmcủamình,vàrồinhàmáybán200.000đơnvịthặngdưvớimứclờiđángkể.
Vớinhữnghãngsảnxuấtsẵnsàngthamgiakiểulàmănbấtchínhnày,việcđồngýsảnxuấtđơnđặthàngbanđầusátgiáthànhrấtcóýnghĩa.Biênđộlợinhuậncóthểthuđượctrênsảnphẩmthặngdưtrongmộtsốmặthàngdễdàngvượtquá100tới200%.Nếucứcốkiếmmộtmứclãikhiêmtốn10%trênđơnđặthàngbanđầuthìcũngcónghĩalàmốihàngsẽrơivàotaymộtđốithủcạnhtranhđấugiáthấphơn.
CạnhtranhgaygắtlàmộtđộnglựcchínhởTrungQuốc,vàbấtcứhãngsảnxuấtnàothậtsựtoantínhkiếmlờitrênđơnđặthàngbanđầucóthểgặp
mộtđốithủcạnhtranhđịnhgiábằnggiáthànhhoặcđôikhidướigiáthành.Tínhđộcđáocủasảnphẩmlàchuyệnquantrọngnhất,vànócóliênquanmậtthiếtvớicáchđịnhgiánăngnổcủamộtsốxưởngsảnxuất.Mộtsốnhànhậpkhẩutinhkhônhơnmàtôiđãgặp,nhữngngườithựcsựhiểucôngviệclàmănvậnhànhrasaoởTrungQuốc,đãbịthuathiệtkhichobiếtsảnphẩmcủahọlàloạihàngcómộtkhônghai-nóicáchkhác,hàngcàngđộccàngcókhảnăngbịlàmgiảvàbánquanhữngkênhkhác.
Trongmọitìnhhuống,nhữnghãngsảnxuấtTrungQuốcnàothanhọkhôngcólãikhôngphảilúcnàocũngchobiếttoànbộcâuchuyện.
o0o
CáchãngsảnxuấtTrungQuốccónhữnglýdokháckhikinhdoanh,vàhọhoạtđộngtrongmộtthếgiớicónhữngnguyênlýkinhtếkháchẳn.MộtkhíacạnhlàmchohoạtđộngsảnxuấtởTrungQuốckhácbiệtlàquanhệcộngsinhgiữakhuvựcchếxuấtvàchínhphủ.
Suốtnhữngnăm1980vàtrongnhữngnăm1990,khinềnkinhtếkếhoạchhóakhôngtạorađủviệclàmđểđạtmụctiêusửdụngtoànbộnguồnlaođộng,ĐảngCộngsảnđãnhìntớicôngnghiệptưnhânđểkiếmviệclàmchongườidân.Nhàdoanhnghiệpnàocungcấpđượcviệclàmcũngđạtđượcmộtmứcđộảnhhưởngchínhtrịvớicácquanchứcchínhquyền.Trongnhữngnăm2000cáchãngsảnxuấtđượckhuyếnkhíchbằngmộtkhíacạnhchínhtrịquantrọngkhác-mangngoạitệvề.CôngtyTrungQuốcnàokhôngcókhảnăngkiếmđượcnhiềulãivẫncóthểkiếmđượcảnhhưởngchínhtrị,vàcáchãngsảnxuấtđãthươnglượngvớiđộngcơnàytrongđầu.
JohnsonCarterhẳncóliênquanvớisựthayđổivịthếchínhtrịcủaKingChemical.TôibiếtđiềunàyvàocáingàymàTỉchotôixembứcảnhchồngTỉgặpcácquanchứcĐảngCộngsản.ỞTrungQuốc,quanhệchínhtrịquantrọnghơn-tiềnbạcthìphùdu,nhưngquanhệthìbềnvững.
CácnhàcôngnghiệpTrungQuốckhônglolắngchuyệnsảnxuấthànghóakhôngcólãi,miễnlàmthếmàtạođượccơhộibằngcáchkhác.Khitôilàmviệctrongmộtdựánđồgỗ,mộtchủxưởngsảnxuấtgiảithíchrằng,dùthờithếkhókhăn,ôngtavừaxâydựngmộtcơsởmớitrịgiá5triệuUSD.Trướckhihoànthànhxâydựngcơsởmới,ôngtathựchiệnviệcđịnhgiálạitàisảnnày,vànólêntớigần10triệuUSD.Ôngchủcôngtynàynóiôngsẽtớingânhàngvayphầnchênhlệch,vàôngdựđịnhđemsốtiềnthừanàyđầutưnhiềuviệckhácnhau;ôngcũngsẽđầutưvàođịaốc.
Vìcảmthấycóthểthuđượcmộtcáigìđó,KingChemicalđềnghịlàmsảnphẩmchoJohnsonCartergầnsátgiáthành.Vàdùcôngnghiệpchămsócsứckhỏevàlàmđẹpkhôngchịuảnhhưởngthờithượngnặnglắm,vẫncónhữngxuthếvànhiềusảnphẩmmớiphátxuấttừthịtrườnghạngnhất.JohnsonCarterbiếtnhữngthayđổimớikhichúngxuấthiện,vìhọcộngtácchặtchẽvớinhữnghệthốngbánlẻlớn.CácmẫuhàngmàJohnsonCarterđưatớiKingChemicalđithẳngtớiphòngtrưngbàycủaxưởngvớitưcáchnhữngđiểnhìnhvềkhảnăngcủaxưởng.Kháchhàngmớiđượcchoxemcáchàngmẫunàyvàđượchỏihọcómuốnmuachúnghoặcmộtmẫucảitiếncủachúngkhông.
CáchãngsảnxuấtTrungQuốckhôngcầnăncắpsởhữutrítuệcủakháchhàngđểchiếmlợithế.Đôikhi,tấtcảnhữnggìcầnthiếtlàbiếtýtưởngtổngquátvềmộtsảnphẩmhoặcdòngsảnphẩmmới.JohnsonCartergiớithiệumọiloạisảnphẩmmới,cócảdầucâytrà,bìnhxịtmùithơm,kembôicơthể.KhiJohnsonCarteryêucầuKingChemicalsảnxuấtmộtloạixàphòngkhángkhuẩn,nhàmáyphảihỏichitiếtvềquytrình.Trongkinhdoanh,thôngtinlàsứcmạnh.Mộtkhinhàmáynắmvữngphươngphápsảnxuấtmộtsảnphẩmcụthể,nócóthểnóivớingườimuatươnglairằngnócókhảnăngmớiđó.JohnsonCarterđãgiúpsứcđưaKingChemicallênvịtríđứngđầutronglĩnhvựccủanókhicungcấpthôngtinvềxuthếvàsựhiểubiếtvềsảnphẩm.
KingChemicalkhôngliênquanvớibấtcứkếhoạchđịaốcnào.Côngtynàyhoạtđộngtrongngànhsảnxuấtđểtìmcơhộitrongthươngmạiquốctế-mặcdùcácchủnhâncủanókhônghềnghĩvềcôngviệclàmăncủamìnhmộtcáchđơnsơ,thẳngtuộtnhưvậyđâu.ĐặcđiểmkhácthườngcủacácnhàcôngnghiệpTrungQuốclàsẵnsànghysinhchohyvọngkiếmlợinhuậntrongtươnglaixa,vàđólàmộtchiếnlượccốtyếucủacáchãngsảnxuấthànghóakhôngcólãi.
Mộttrongnhữngtháchthứcthenchốtmànhàsảnxuấtmớithườnggặplànhànhậpkhẩuthíchcộngtácvớinhữngnhàcungcấpcókinhnghiệm.Vềmặtnày,hãngsảnxuấtTrungQuốcgặpphảicùngmộtthứnghịchlýnhưsinhviênmớitốtnghiệp,cầncókinhnghiệmđểkiếmđượcviệclàmtốt,nhưngkhôngcómộtviệclàmtrướcthìkhôngsaocóđượckinhnghiệm.Nhàmáyđồngýsảnxuấthànghóagầnsátgiáthànhđểchứngtỏsựthànhthạocủamình.Đốivớihãngsảnxuấtnày,tầmquantrọngcủaJohnsonCartercógiátrịnhưthờigianthựctậpnộitrúmiễnphícủabácsĩ.Mộtkhinhàmáyhọcđượccáchsảnxuấtmộtdòngsảnphẩmđủtiêuchuẩnxuấtkhẩu,chủnhàmáycóthểthuyếtphụcnhữngnhànhậpkhẩukhácthửthờivậnvớihọ.
PhòngtrưngbàycủaKingChemicalđầyắpsảnphẩmtiêubiểumàxưởngđãsảnxuấtchoJohnsonCarter.Dọcmộtbứctườngtrongphòngtrưngbày,dòngsảnphẩmkhiêmtốncủaJohnsonCartertỏrakháấntượng,đặcbiệtlàvớicácnhànhậpkhẩutừthịtrườnghạnghaitới.CáckháchhàngtươnglainàykhôngbiếtrằngJohnsonCarterlàmộtcôngtymới.MộtcôngtyMỹđãsảnxuấtdòngsảnphẩmnàyvàđãtincậynhàcungcấpđặcbiệtnày-thếlàđủ.
Cómộtlýdonữađểcộngtácgầnnhưkhôngcólãivớimộtnhànhậpkhẩu,vàđólàcơhộitiếpxúcvớikháchhàngcủanhànhậpkhẩu.Bíquyếtkinhdoanhkhôngchỉliênquantớiđặcđiểmkỹthuậtcủasảnphẩm,nhưngnócũngđòihỏiphảibiếtnhữngngườicóvaitròtrongthươngtrường.JohnsonCartercộngtácvớihầuhếtnhữngnhàbánlẻlớnnhấttrongnước,gồmnhữngsiêuthị,cửahàngbáchhóavàchuỗicửahànggiárẻ-tấtcảsẵnsàngbánxàphòngvàdầugộisảnxuấtởTrungQuốc.Nhàmáymuốntiếpxúcnhữngngườinày;đồngthời,cácnhàbánlẻcũngcóýnghĩrằnghọcóthểloạibỏtrunggianhoặcgạtbỏnhànhậpkhẩu.
Khicóviệcloạibỏtrunggian,chiềuhướngthườngcólợichocôngtyTrungQuốchơn.Mộtnhànhậpkhẩumuamộtsảnphẩmvớigiá2,25USDchẳnghạn,cóthểbánsảnphẩmđóchomộtnhàbuônlẻvớigiá4,4USD.Thếrồinhàbuônlẻnghĩ:Tasẽtránhnhànhậpkhẩu,đithẳngtớinhàcungcấpcủaôngta,vàtasẽmuađượcsảnphẩmđóvớigiá2,25USD.Tuynhiên,khinhàbuônlẻđithẳng,họsẽngạcnhiênkhibiếtrằnghãngsảnxuấtkhôngchịubángiá2,25USD,thayvìvậycốđòicùngmộtgiá4,4USDmànhàbuônlẻđangtrảchonhànhậpkhẩu.
Cuốicùng,nhàmáysẽgiảmgiáchútđỉnhchonhàbuônlẻđểdụkháchhàngcủanhànhậpkhẩunàygạtnhànhậpkhẩura.Khinhàcungcấpvànhàbuônlẻđãtiêuhủyhếtkhảnăngrútlui,lúcđódĩnhiênnhàcungcấptựdotănggiá.
CónhữngkháchhàngtìmcáchtránhJohnsonCarterđểmuatrựctiếp,nhưngnhànhậpkhẩunàycómộtlợithếthenchốtmàkháchhàngcủahọkhôngcó:nócómãilực.Tronglĩnhvựcxàphòngvàdầugộinhãnhiệuriêng,JohnsonCartermuakhốilượnglớnhơnbấtcứkháchhàngnào.Nhữngcôngtyđãloạibỏđượcngườitrunggiannàythườngbịthiệt,chỉvìhọkhôngmuanhiềubằng.Hãngsảnxuấtđươngnhiênlàhoannghênhkhảnăngkháchhàngmấtmãilựcvìđiềuđóchohọcơhộitínhgiásảnphẩmcủamìnhcaohơn.
Nhiềuhãngsảnxuấtthiếtlậpnhữngquanhệlàmăngầnnhưkhôngcólợinhuận,vìbiếtrằnghọcóthểtìmracơhộicólợitrongquátrìnhhợptác.ỞTrungQuốc,tỷlệvayvốnngânhàngnhưnglàmănkhônghiệuquảrấtlớn,mộtphầnvìcácngânhàngchovaylãisuấtthấpđểhỗtrợchiếnlượcsảnxuấtkhônglợinhuậnnày-vàchiếnlượcđócóhiệuquả.Hãngsảnxuấtxâydựngcơsởsảnxuấtlớn,vàkhinhànhậpkhẩuthấycácnhàmáynàycóvẻđượcviệcvàantoàn,họlaovàothươngtrường.Đólàmộtchiếnlượcdàihạnđòihỏikiênnhẫnvàmộtsựđảongượcsốphậntấtyếuchohãngsảnxuất.
TrongkhimộtsốnhànhậpkhẩucócảmtưởngrằngTrungQuốcxuấtkhẩusảnphẩmchủyếuchoHoaKỳ,thựctếlàMỹchỉnhậpmộtphầnnămtổngsốhànghóaTrungQuốclàmra.Dùsốlượngnàyđángkể,nhưngđừngquênlàcáccôngtyMỹthườngchỉtrảchohànghóasảnxuấtởTrungQuốcíttiềnhơnchonênđơnđặthàngcủahọchỉcungcấpchocácnhàxuấtkhẩuTrungQuốcmộtphầnlợinhuậnnhỏhơnnhiều.
Đốivớicácnhàcungcấpnày,nhànhậpkhẩuMỹrấtquantrọng,khôngphảivìlợinhuậnmàhọtạora,màvìnhữngcơhộimàhọbanchonhiềuhơn.
TầmquantrọngvềmặtkinhtếcủaWal-MartđốivớiTrungQuốclàmộtthídụthíchhợp.Sảnxuấthànghóachonhàbánlẻkhổnglồnàyhiếmkhilàvậnmaychocáchãngsảnxuấtkiếmlờito,vìcôngtynàyđòimuavớigiáthấpnhấtcóthểđược.NhưngcácchủnhàmáyTrungQuốcthíchcáiýtưởngcóthểxưngdanhlànhàcungcấpcủaWal-Mart,vìWal-Martkhéttiếnglàtuyểnchọnnhàcungcấprấtgắtgao.ƯớctínhkhốilượnghànghóagiacôngcủaWal-MartởTrungQuốcchỉkhoảng9tỷUSDvàolúcmàTrungQuốcđangxuấtkhẩu1,2nghìntỷUSDgiátrịhànghóa.Nóicáchkhác,Wal-Martchiếmchưatới¾của1%tổnglượnghàngxuấtkhẩucủaTrungQuốc.GiátrịđíchthựccủaWal-Martđốivớinềnkinhtếnàylànóchocácnhàmáycáidanhtiếngmàsaunàyhọcóthểbiếnthànhtiền.
Wal-MartđitừnhàcungcấpnàytớinhàcungcấpkhácởTrungQuốc,chohọcơhộibiếndanhtiếngcủanóthànhvốnliếng,thếnhưnglượnghàngWal-Martmuađượcbáocáolàkhônghềtăngtrongnhiềunăm.Wal-Marthưởngcáilợiđượchạgiáởmỗinhàcungcấpmới,nhưngcuốicùngcólẽkhôngcònhãngsảnxuấtnàosẵnlòngsảnxuấtvớigiáthấpđếnthếđểlấytiếng.CógiátrịkhinóirằngbạnsảnxuấtchoWal-Mart,nhưngcũngcógiátrịgầnnhưtươngđươngkhinóirằngbạnđãtừngsảnxuấthànghóachoWal-Martrồiđuổicôngtynàyđichỗkhác.
LợithếvềquymôởTrungQuốckhôngcócùngmộthiệulựcnhưởnhữngthịtrườngkhác.Mộtlýdolàgiáhànghóađượckiểmsoátởcấpquốcgia.Nguyênliệuđượcbángầnnhưcùngmộtgiádùmuanhiềuhayít.Nhữngdoanhnghiệplớncóthểđượccácquanchứcchínhphủsămsoinhiềuhơn,cũngcónghĩalàphảitốnkémđểđượclòngcácquanchức.Vàrồicòncóvấnđềlaođộngchântayvẫncònrẻ,đặcbiệtkhiđượcquảnlýtheokiểucáchcụcbộkhôngchínhthức.Cácnhântốnàygiúpgiảithíchlýdonhiềulĩnhvựcvẫncònphântán,vàlýdonhữnghãngsảnxuấtlớnchonhữngcơsởnhỏthầulại,ngaycảkhihọcóthểtựmìnhlàmviệctạicơsởmớitinhcủamình.
JohnsonCarterhưởngđượcgiáthấpchotớikhiKingChemicallôicuốnđượcnhữngkháchhàngcóthểtrảgiácaohơn.Cáckháchhàngnhỏnàysẽtạođượclượnghàngbánriêngcủamình,vàhọđặtramộttiêuchuẩnmàhãngsảnxuấtcảmthấyJohnsonCartercũngphảiđápứng.Phảimấtnhiềunămmớitạođượcquanhệtốtvớinhàcungcấp,vàJohnsonCarterkhôngmuốnthayđổinhàcungcấpvàlàmlạitừđầu.Chủnhàmáyhiểuđiềuđó,vàvìthếhọmạnhdạntănggiáhơnnữa.Saukhicânnhắc,JohnsonCarterthàtrảthêmmộtchúthơnlàliềutìmmộtquanhệcungcấpmới.
Giáhànghóatăng,nhưngtháiđộcủachủnhàmáycònthayđổinhanhhơnnữa.CácnhànhậpkhẩuMỹcảmthấybịcấuvéonhiềuhơnbấtcứnhómnàokhác,vàchuyệnnàyhoàntoànlàdohãngsảnxuấtkhôngcònthathiếtmuốnchonhànhậpkhẩutừthịtrườnghạngnhấtcủahọhưởngcơhộitốtnữa.CáchãngsảnxuấtTrungQuốcmuốnngườitiêudùngHoaKỳcũngtrảgiátươngtựnhưngườitiêudùngởmọinơikháctrênthếgiới.ĐưađơnhàngsảnxuấttớiTrungQuốcđãcóthờiđượccoilàvớbở,nhưnglợithếđóđangtrôituộtkhihãngsảnxuấtTrungQuốcthấyítcólýdođểgiảmgiánhiềunhưvậychonhànhậpkhẩuMỹ.
CáchãngsảnxuấtTrungQuốcthấyrằnghọkhôngcầncácnhànhậpkhẩutừthịtrườnghạngnhấtnhưtrướcnữa.Sauvàinămcộngtácvớicácnhànhậpkhẩunày,phầncốtyếucủabíquyếtđãđượcchuyểngiao.Vàkhốilượnghàngtừcácnhànhậpkhẩuthịtrườnghạnghaicũngkháquantrọngnêncàngngàycácnhànhậpkhẩuthuộcthịtrườnghạngnhấtcàngchiếmmộttỷlệthunhậpnhỏhơn.Tấtcảnhữngchuyệnnàybổsungchoáplựcđịnhgiá.
NhữngnhànhậpkhẩuMỹtớiTrungQuốckinhdoanhtheokiểucáchthẳngthắnhơn.Họmuamộtsảnphẩmgiámộtđô-la,hyvọngbánlạigiáhaiđô-la.Mặtkhác,nhàcungcấpTrungQuốcbánmộtsảnphẩmgiámộtđô-la
khihọcũngmấtmộtđô-lalàmranó.Họlàmvậyvìhọmuốncâukháchhàngcủakháchhàng,hoặchọđangđánhváncờbấtđộngsản,hoặchọtìmcáchxâydựngquanhệcánhânquantrọngvớicácquanchứcchínhphủ.CácnhàsảnxuấtTrungQuốckhôngtưduythẳngtuột;họnhìncôngviệctheonhiềuchiều.Nhànhậpkhẩusuynghĩvềquâncờ,trongkhihãngsảnxuấtchơicờ.
NhànhậpkhẩuMỹnàođãlàmănởTrungQuốclúcđầuđềunátóctựhỏi:“Saohọlàmvậyđược?”ĐólàcâuBerniehỏitôikhilầnđầuôngtớiTrungQuốc,vàcâutrảlờiđãrõràng.SựthỏathuậnmàKingChemicalđềnghịkhôngkhácmộtvụkhuyếnmãikhôngmấttiềnlàmấy.Đươngnhiênđólàcáibẫy,nhưngcácnhànhậpkhẩuchorằngrốtcuộchọcũngsẽthànhcông-vàthậmchíhọthươnghạicácnhàcungcấpkhihọđượcmờichàobằngnhữngmồinhửđẹpnhưmơđó.
CácnhànhậpkhẩuàoạttớiTrungQuốc.Họhuấnluyệnnhàcungcấpcủamìnhvàkhôngnhậnthứcđượcrằngrốtcuộccáchãngsảnxuấtsẽchiếmvaitròchủđộng.CácnhàcungcấpTrungQuốcthựchànhmộtthứnhuthuậtkinhtế-sửdụnglòngthamcủanhànhậpkhẩuđểchốnglạichínhhọ.NóxuấtpháttừBinhphápTôntử,vàchỉsauđórấtlâucácnhànhậpkhẩumớinhậnbiết-nếumayrahọnhậnbiết-rằngcácnhàcungcấpcủahọđãbiếtngaytừđầulàhọsẽởđâukhiváncờkếtthúc.
o0o
KhiHoaKỳthúcđẩymậudịchsongphươngvớiTrungQuốclênnhữngtầngmứccaohơntrongnhữngnăm1990,họgiảđịnhrằngsẽdễcộngtácvớiTrungQuốchơnkhinướcnàygiàucó.Nhưngnếuquanhệnhànhậpkhẩu-nhàsảnxuấtchothấyđiềugìđó,thìthựctếlạitráingược.KhicáchãngsảnxuấtTrungQuốclớnmạnhvàgiàucóhơn,họcốtìmra-vàvậndụng-nhiềulựcđònbẩyhơntrongquanhệvớikháchhàngnướcngoài.
Quanhệnhàsảnxuất-nhànhậpkhẩucóthểđượccoinhưmộtphúngdụchotươnglaicủaquanhệgiữaHoaKỳvàTrungQuốc,vàmộttrongnhữngtháchthứclâudàisẽlàphảihọccáchràngbuộcTrungQuốc.Mộtsốnhàlãnhđạocóthểcảmthấyhọchỉcóquákhứchínhtrịlàmkimchỉnam;nhưngthậtracónhiềuđiểnhìnhvimômàhọcóthểrútratừkinhdoanh,vàtrongcácmôhìnhđócóthểtìmthấymộtnhậnthứccógiátrịchonhiềuchiếnlượcvàchiếnthuậtkhácnhau.
DướithờiTổngthốngClinton,khiquychếTốihuệquốcchoTrungQuốc
đượcthảoluậntạiQuốchội,đãcócơhộichoHoaKỳduytrìcảicáchchínhtrịvàkinhtếởTrungQuốc,nhưngcơhộinàyđãbịbỏqua.
Nhữngđiềukiệncơchếđượccảithiệnlúcđólẽrađãđặtnềntảngthíchhợpchosựtiếnbộổnđịnh.Thayvìvậy,cácnhàchínhtrịvàlãnhđạodoanhnghiệpMỹđãvộivànglaođầuvàotìnhtrạngràngbuộcqualạinhiềuhơnvớiTrungQuốc,mộtquốcgiacóđộtincậylàđángngờ.
QuyếtđịnhmởtoangcánhcửagiaothươngvớiTrungQuốc-trướckhichúngtasẵnsàng,trướckhiTrungQuốcsẵnsàng,trướckhichúngtahiểumìnhvướngvàocáigì;mộthànhđộngdolòngthamcủachúngtathúcđẩy-chínhquyếtđịnhnàychứkhôngphảiđiềugìkháclạilàmộtthứsảnphẩmchấtlượngkémchẳngkhácgìhànghóaMADEINCHINA.
LỜIBẠTNgaysaukhicuốnsáchPoorlymadeinChinađượcxuấtbảnvàomùa
xuân2009,tôiđượcWFAEmờiphỏngvấntrongmộttiếngđồnghồtrênradio.WFAElàchinhánhphátthanhcủaNPR,truyềnthanhtừthànhphốCharlottethuộcbangNorthCarolina.Trongcuộcphỏngvấnấy,MikeCollins,ngườiphụtráchchươngtrìnhđãhỏitôi:Tạisaotôilạiviếtcuốnsáchnày?
Đãnhiềuthángtrôiquakểtừkhitôinộpbảnthảochonhàxuấtbản,vàtôimớitrởvềMỹtừĐôngÁ.Dochưaquenvớinhữngcuộcphỏngvấnlongtrọng,hayvìbấtkỳlýdonàokhác,tôithấymìnhthậtlúngtúng.Đãdànhphầnlớnthờigiantronghainămròngrãviếtcuốnsáchnày,bạnsẽcholàtôisẽdễdàngtrảlờicâuhỏitrên,nhưngtôikhônglàmđược,khôngthểnóiralýdođặtbútviết,tôiđãnóilanmanchẳngrađâuvàođâu.
Saucuộcphỏngvấnấy,tôiđãcóthêmthờigianđểsuynghĩvềđộngcơviếtsáchcủamình.Lẽdĩnhiên,nhiềungườiviếtsáchđểkiếmtiền,nhữngngườikhácthìviếtvìmongđượcchútdanh.Riêngtôi,dùđãđượcnhậntiềntrướcđểviếtcuốnsáchnày,nhưngthờigianviếtsáchđãkéodàihơntôinghĩnhiều,vàtôiđãphảibùtiềntúicủamìnhvàođểhoàntấtcuốnsách.Tôikhôngphảilànhàbáo,cuốnsáchnàyđốivớitôikhôngphảilàmộtsựthăngtiếntrongnghềnghiệp.Tôiđãphảingưngcôngviệcchínhcủamìnhtrongsuốtthờigianviếtsách.
Nếuxétvềdanhtiếngthìnhữngquantâmcủađộcgiảđếncuốnsáchnàychỉlàmtôilolắng.Dobảnchấtcủacuốnsách–vànhấtlàdocáitựagaygắtcủanó–nêntôiđãsợrằngsaukhixuấtbảncuốnsáchtôicóthểsẽkhôngđượcphéplàmviệcởTrungQuốcnữa,hoặcnếuvẫncònđượcphéptrởlạiđấtnướcnàythìcáckháchhàngtiềmnăngcũngsẽcoicuốnsáchlàmộtvấnđềtrởngại.Lúcấymộtsốlolắngcủatôicũngđãtrởthànhhiệnthực:tôibắtđầuvấpphảicáchđốixửlạnhnhạtvànhữngbứcthưđiệntửkhôngđượctrảlời.
Saukhicuộcphỏngvấnkếtthúc,ngaytrướccửaphòngthucủamình,Mikecámơntôiđãđồngýthựchiệncuộcphỏngvấnnày,vàtiếptụcnhắclạicâuhỏibannãy–chỉcóđiềulầnnàycâutrảlờicủatôisẽkhôngđượcthuvàphátđếnđộcgiảnữa.RõrànglàtôichẳngcómấylợiíchkhiviếtmộtcuốnsáchnhưPoorlymadeinChina,vìvậyMikethựcsựtòmòmuốnbiếttạisaotôilạiphảinhọccôngđếnthế?
Tôithoángngậpngừngvàsuynghĩrấtnhanh.Tôihiểuanhtamuốnámchỉcáigì.Lúcnày,vìkhôngcònáplựcphỏngvấnnữa,tôiđãnởmộtnụcườiyếuớtvàđưaracâutrảlờicóchútriêngtư:“Ừ,nhưngchắccũngphảicóaiviếtranhữngđiềuấychứ!”CâutrảlờicủatôiđãkhiếnMikenhìntôivớimộtvẻtôikhôngthểnàoquên,đầythấtvọngvàtiếcrẻ,anhtabảotôirằnganhướcgìtronglúcphỏngvấntôiđãnóiđúngnhưthế.
Mặcdùkỹnăngtrảlờiphỏngvấncủatôihômấythậtkém,nhưngtrongmấythángsauđótôicũngđãlàmhếtsứcmìnhđểcổđộngcuốnsáchcủatôi.Tôicóthêmmộtsốcuộcphỏngvấnkhác,đasốlàdocácđàiđịaphươngthựchiện,vàcuốnsáchcủatôicóthêmmộtsốnhậnxéttíchcựctrongcácbàiđiểmsách,cũngtừcáctờbáonhonhỏ.Rồithìsaukhicuốnsáchrađờiđượckhoảng9tháng,mộtvậnmaylớnđãxảyra.TạpchíTheEconomistvàmộtsốcácnhàxuấtbảnliênbangkhácđãchọncuốnPoorlymadeinChinalàmcuốnsáchhaynhấttrongnăm.Đólàmộtvinhdự,giúpthuhútsựchúýcủađộcgiảđếncáitựasáchnày.Rồitiếptheođólànhữngnhàphêbình–hoặcítralànhữngnhàphêbìnhnghiệpdư.
Bấtkểtôiđiđếnđâu,ngườitacũngđềuhàohứng,nhưnggiảithíchlýdocuốnsáchtrởnênnổibậtnhưvậy.Khôngainóilàhọkhôngthíchcuốnsách,nhưnghọđềuámchỉrằngcuốnsáchnàyđượcchọnlàmcuốnsáchcủanămchỉvìnócóđúngchủđềmọingườiđangquantâm.TrungQuốclúcấyđangdínhrấtnhiềuvụtaitiếngvềchấtlượnghànghóa,vìthếmọingườimuốnbiếtthêmvềchủđềnày,cóthếthôi.“Anhđãcómặtđúngchỗvàođúngthờiđiểm”,ngườitabảotôithế,hàmýrằngnếunhưtrướcđóđãcómộtvàicuốnsáchnàokhácvềchủđềnàythìcuốnsáchcủatôithậmchíchẳngaibuồnđểýđến.
Nhữngnhậnxétnhưtrênđãkhiếntôinhậnramộtđiềumàtrướcđótôihoàntoànkhôngnhậnra:cuốnsáchcủatôihóaralàcuốnduynhấtđãđưaranhữnglýgiảivềsựyếukémchấtlượngcủahànghóaTrungQuốc.Lạthật,tôinghĩthế.Trongvòngđờicủacáctintứcthờisự,thôngthườngkhimộtchủđềđượcbáochíđềcậpthậtnhiềutrongmộtthờigian,thìynhưrằngtrongkhoảngtừ12đến18thángsauthếnàocũngcóítralàmộtvàicuốnsáchviếtvềchủđềấy.Trongkhiđó,vụtaitiếnglớnđầutiênvềchấtlượnghànghóaTrungQuốcđãnổratạiMỹchođếnnaylàđãgần3năm,chấtlượngthìcứtiếptụctồitệ,vậymàchođếngiờchỉmớicómộtcuốnsáchcủatôi.
Tôichẳngphiềngiậngìvớinhữngnhậnxéttheokiểu“cómặtđúngchỗvàođúngthờiđiểm”vềcuốnsáchcủatôi,vìđiềuđólàchínhxác:Tôilàm
việctrongngànhchếxuấtởTrungQuốc,nêntôicóchấtliệuđểviết.Nhưngnhữngnhậnxétnhưtôiđãnêuởtrêntạochotacáicảmgiácrằngchỉcómộtmìnhtôimớicónhữngkinhnghiệmchếxuấtđó.ThếcònhàngnghìnngườingoạiquốckhácđanglàmviệctạiTrungQuốcthìsao?VàcònmộtsốlượnglớnhơnrấtnhiềunhữngngườiTrungQuốc–consốhẳnphảilênđếnhàngchụctriệu,theonghĩađen–cũngđanglàmviệctronglĩnhvựcsảnxuất?Rõrànglàtấtcảnhữngngườinàyđềuphảicóítnhiềuhiểubiếtvềnhữngbímậtđentốivàsâukínnhấtcủacácngànhcôngnghiệpchứnhỉ?
Lẽratôiđãphảicócảmgiáctựhàovìmìnhlàngườiduynhấtxuấtbảnđượccuốnsáchvềchủđềấy,nhưngtôikhônghềcảmthấythế.Tráilạilàkhác:tôicảmthấyrấtbănkhoănvìtạisaolạicóquánhiềungườiimlặngnhưvậy.Tôicócảmgiáclàcónhiềungườicóthểviếtđược,nhưngchỉrấtítngườiviếtvìởTrungQuốcnóichunglàngườitakhóchấpnhậnsựphêphán.Cóvẻnhưmọingườiđềutinvàogiảđịnhnày,màkhôngphảilàkhôngcócơsở,làkhôngkhônngoankhiviếtnhữngđiềuphêphánvềđấtnướcnày;chínhphủTrungQuốckiểmsoátchặtchẽvàkhácứngrắn;aibiếtđượcchuyệngìsẽxảyra.
Từkhicuốnsáchđượcxuấtbản,tôithườngbịngườikháchỏiliệutôicócònđượcchophépquaylạiTrungQuốcnữahaykhông.Câutrảlờiđơngiảnnhấtlàtôivẫnđượcvào–tạisaolạikhôngnhỉ?TôivẫntiếptụcđóngvaitròmôigiớichocáccôngtyMỹcóhoạtđộngsảnxuấttạiTrungQuốc.CôngviệctrunggiancủatôiđãgiúptạoradòngchảycủađồngMỹkimvàomộtnềnkinhtếđangrấtcầnngoạitệ.Hàngtriệuđô-laMỹmàtôigiúpđưavàonướcnàymỗinămcuốicùngsẽđónggópvàoviệccủngcốsứcmạnhcủaĐảngCộngsảnTrungQuốcmàthôi.
Nhưngxincácbạnđừngnhầmlẫn:khônghềcóchuyệnTrungQuốcđangtrảithảmđỏđểđónrướctácgiảcuốnsáchnày.NơixuấtbảncuốnsáchcủatôiđãphảimấtnhiềuthángđểxinphépnhậpbảntiếngAnhcủacuốnsáchnàyvàoTrungQuốc,vàchođếnnaychúngtôivẫnchưatìmđượcnhàxuấtbảnnàoởTrungHoaĐạilụcsẵnlòngmuatácquyềnđểdịchcuốnsáchnàyrachothịtrườngnộiđịa.
TạinhữngnơikhácởchâuÁ,cácnhàxuấtbảnháohứcmuatácquyềncuốnnày.ChúngtôiđãkýkếtthỏathuậntạiViệtNam,ẤnĐộvàIndonesia.NgaytạiHongKongvàĐàiLoancũngnhậphộivớiđềnghịmuatácquyềnbảntiếngHoaphồnthể.NhưngbảngiảnthểdànhchothịtrườngĐạilụcthìkhôngaiđứngranhậncả.
CánhântôicũngcónhữngnỗlựctìmkiếmmộtnhàxuấtbảntạiTrungQuốc,vàđãtraođổivớimộtnhàxuấtbảnmàmộtngườibạntôilànhàvăngiớithiệuchotôi.Banđầuhọcũngtỏrarấtquantâmvìđãđọcquanhữngbàiđiểmsách,nhưngsauđóhọlạitỏralạnhnhạt.Họnóithẳngchotôibiếtrằngcuốnsáchcủatôiđemlạiquánhiềurủirochohọ,bởivìnócóthểsẽtạoramộtsựquantâmkhôngđúnghướng.
Ngườibiêntậpcótráchnhiệmnhậnxétcuốnsáchcủatôiđãkhôngbaogiờnuốttrôinổimấytrangđầu,theonhưngườitabảovớitôi.Ngườinàygửichotôimộtghichéptrongđóviếtvềnhữngnghingạiđốivớimộtsố“chuyệntếnhị”(theocáchtôiđãdùngchữxínghiệpbóclộtlaođộng[sweatshop]ởđầuchương1).
Trongsốnhữngcâuhỏikhótrảlờinhấtmàtôiđãnhậnđượctừlúccuốnsáchđượcxuấtbản,đặcbiệtlàliênquanđếnvấnđềchấtlượnghànghóa,đólà:Mọiviệcphảikháhơnrồichứ?Nếutrảlờiđượcrằngchúngtađãquakhỏigiaiđoạnhoangsơbanđầurồithìrấttốt,nhưngvớimộtquốcgiamàhầunhưbấtcứaivàbấtcứlúcnàongườitacũngphảitựkiểmduyệtthìtacóthểnóigìvềnóđây?
KhiđượchỏivềnhữngdựđoánvềchuyệnliệusaunàysẽcóthêmnhữngvụtaitiếnglớnhơnvềhàngTrungQuốckhông,tôikhôngđoángìcảmàthayvàođó,tôiđảmbảorằngsẽcóthôi.Khôngmộttiếntriểnthựcsựnàocóthểcóđượcởcáinơimàcácnhàxuấtbảnsợhãitrongviệcxuấtbản,vàmọingườithìsợphảiphátngôn.
LỜICÁMƠNCuốnsáchnàyđượcxuấtbảnvớilòngtốtvàsựgiúpđỡcủanhiềungười.
Tôichịutráchnhiệmvềbấtkỳvấnđềnàotrongcâuchuyện,đồngthờidànhlờitriânsâusắcvàchânthànhnhấtcủatôiđếnnhữngngườisauđâyđãcốnghiếnthờigian,tráchnhiệmvàsựủnghộnhữngnỗlựccủatôi:TomAlain,JasonBernstein,BrookeEplee,AnatoleFaykin,JeffreyHurwitz,BennettHymer,HandolKim,ScottKlepper,ArielKronman,MartinLakin,RachelLakin,JimLlewellyn,HugoRestall,BenjaminRobertson,MariannaSalz,SteveSher,BenjaminSchwall,GabriellaWortmann.
ViệctôikhôngđoánđượcnhữnggìnướcCộnghòaNhândânTrungHoahồiđápchongaycảnhữnglờichỉtríchquanhconhấtvềnhữngthươngvụtrongbiêngiớinướcnàyđãkhiếntôihànhđộngphùhợp.Córấtnhiềungườiủnghộcuốnsáchnày,nhưnghọmuốntêncủamìnhkhôngbaogiờđượcđềcậpđến.NhữngcánhânnàylàngườiTrungQuốccũngnhưngườinướcngoài.
Khôngaiphảilosợvềnhữnghậuquảkhiphảilộdiệntrongsách,haykhihỗtrợngườikháclàmđiềuđó.Tựdongônluậnphảitrởthànhmộtquyềnphổquát,nhấtlàviệcthảoluậnvàtranhluậnlàtốtchoxãhội.Chọnviệcẩndanh,nhữngngườiủnghộkhôngtêncủatôiđãgiúpcuốnsáchnàylàmđượcmộtđiềucuốicùngnhưngquantrọngrằngmộtsốđiềucũngphảithayđổitrướckhicóbấtkỳhyvọngnàovềmộtthếgiớitrongđóTrungQuốcđóngvaitròlãnhđạocaohơn.
Ebookđượclàmdựatheobảnincủacuốnsáchsau:
NHÀMÁYGIACÔNGTOÀNCẦU–Vénmànbímậtnhữngchiếnthuậtsảnxuất“MadeinChina”
BảntiếngViệt:LêThanhLộc
Chịutráchnhiệmxuấtbản:BùiViệtBắc
Biêntập:NguyễnThếVinh
Sửabảnin:Dịchgiả
Bìa:NhấtNhân
In1000cuốn,khổ16x24cm.IntạiCtyCPInKhuyếnhọcPhíaNam.Sốđăngkýxuấtbản:1116–2009/CXB/04-21/TĐ.Quyếtđịnhxuấtbảnsố788/QĐ-TĐngày17/12/2009.InxongvànộplưuchiểuquýInăm2010.
CóbổsungLờinóiđầu,Dẫnnhập,LờibạtcùngLờicámơntheoấnbảnRevisedandUpdated2009,bảndịchcủangườilàmebook.
CHÚTHÍCH
[1]CâutríchdẫnnàykhôngdịchsátbảntiếngAnhmàngườilàmebookchéplạiphầntươngứngtrongbảndịchtiếngViệttừnguyêntáctiếngHoađểbạnđọcthấyquenthuộc.
[2]Xinlưuýlà“chuyêngiavềTrungQuốc”chứkhôngphảilà“chuyêngiangườiTrungQuốc”.Từđâyvềsauđềumangnghĩanày.
[3]Lauderprofessor:mộthọchàmmàngườilàmebookkhôngtìmthấyđịnhnghĩarõràng.
[4]Nhiềutêncôngtyvàtênngườitrongsáchnàyđãđượcthayđổi.
[5]Tươngđương4,5kg.(Chúthíchcủangườilàmebook)
Ebookmiễnphítại:www.Sachvui.Com