(theory of social policy) - naresuan university · •นโยบายสังคม (social...
TRANSCRIPT
ทฤษฎนโยบายสงคม(Theory of Social Policy)
โดย
รองศาสตราจารย ดร. พชรนทร สรสนทร
คณะสงคมศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร
ตอน 1
ความหมาย (Definition)
• นโยบายสงคม (Social Policy) เกยวของกบกลมนโยบายของภาครฐ ทออกแบบมาเพอความอยดมสข (Well Being) หรอสวสดภาพของพลเมอง.
นโยบายสงคมคออะไร?
• นโยบายของสวนรวม (Collective Policy)
• เกยวของกบพลเมองของรฐ
• มผรบผดชอบ.
ใครรบผดชอบ? ใครคอเจาภาพ?
เอกชน รบผดชอบและเปนเจาภาพ ผานกลไกตลาดรฐก ากบดแล ก าหนดมาตรฐาน.
กลมทฤษฎกระแสหลก
(Right – Wing Approach)
กรณศกษา: เกาหล
กรณศกษา: เกาหล
กรณศกษา: เกาหล
Right – Wing Approach
รฐไมควรแทรกแซง แตสรางมาตรฐานของบรการทพลเมองควรไดรบ
• พลเมองอยดมสข• สทธความเปนพลเมอง (citizenship): มสวนรวมในการใชอ านาจทางการเมอง
• (Ex Burden 1998, Hewitt 1992).
กรณศกษา: อนเดย
กรณศกษา: ญปน
กรณศกษา: เมยนมาร
กรณศกษา: ประเทศไทย
กรณศกษา: กมพชา
Angkor EV 20
รฐรบผดชอบและเปนเจาภาพ.
กลมสงคมนยม (Left – Wing Approach)
Left – Wing Approach :
• ไมยอมรบระบบเศรษฐกจแบบตลาดหรอระบบอตสากรรม
• ควรขจดระบบทนนยมและชนชนเพราะสรางความแปลกแยก (Alienation) และความไมเทาเทยมใหแกบคคล
• ปฏวตระบบการปกครอง• รฐแบบสงคมนยม (Socialist State)• (Ex: Alcock, Payne and Sullivan 2000).
กรณศกษา:รสเซย
Reformist Approach :
• เนนการปฏรปสงคม
• สงคมตองรบผดชอบพลเมอง
• สรางส านกทางสงคม (Social Conscience)
• ชมชนตองเขามามสวนรวมรบผดชอบ
• (Ex: George and Wilding 1994).
ทดสอบ 1 (Quiz 1)
• งานเดยวในชนเรยน
• นสตชมวดทศน
• ตอบค าถามตอไปน
• คะแนนเกบ 5%.
กลมทฤษฎกระแสรอง
สตรนยม (Feminism)
มตเรองเขตแดนสวนตว-เขตแดนสาธารณะ (Private/ domestic sphere and public sphere):
• ฐานคต: ผหญงเปนชางเทาหลง• ตองอยในบาน • ท างานอยในครว.
มตดานการผลต-การใหก าเนด (Production-reproduction)
• ฐานคต: ผหญงอยบนเตยง
• เปนเมย
• เปนแมของลก.
มตการพงพา-การพงพาระหวางกน (Dependency-interdependency):
• ฐานคด: ผหญงพงตนเองไมได • ตองพงพาผชาย • พงพารฐ.
มตอ านาจจากระดบลาง-อ านาจจากรฐ (Bottom-up power-state power):
• ฐานคด: ผหญงไมมอ านาจ ไมเทาเทยม ไมเปนธรรม
• การปฏรปสงคมจงตองจดท านโยบายเพอใหชมชนเขมแขง
• ผหญงมสวนรวมในการพฒนา
• สรางเครอขายความสมพนธของผหญงกลมตางๆ
• วางรากฐานในการสรางความเปนธรรมทางสงคม.
ระดบและขอบเขต (Level and Boundary)
ระดบ 1 (1st Level)
นโยบายสาธารณะ (Public Policy)
นโยบายสงคม (Social Policy)
นโยบายเศรษฐกจ
(Economic Policy)
การผลต การกระจายสนคา
บรการ ทรพยากรผานระบบตลาด
บรการ ประโยชนทดแทนสาธารณะแบบใหเปลา/ต ากวาราคา
ตลาด
กลไกตลาดรฐแทรกแซง
กรณตวอยาง: รฐแทรกแซง
• ยโรปใต
– Germany
– 23 OECD countries.
23 OECD countries
• เจาภาพ: รฐบาลกลาง
• รปแบบ:
– การลงทนทางสงคม (Social Investment)
– การปกปองทางสงคม (Social Protection)
• บรบท: ปญหาการวางงาน ปวย คณภาพชวตต าจากภาวะเศรษฐกจ.
Matthew Effect (Robert K. Merton: 1968)
• ทมา: Biblical Gospel of Matthew
• หมายถง สถานการณท “The rich get richer and the poor get poorer.”
“41st Chair Phenomenon”
• ความหมาย:
– การมกฎหรอจ านวนทตายตว
– บคคล/สงของ/องคกรมคณสมบตตรง แตเกนจ านวนทก าหนดไว
– บคคล/ สงของ/องคกร มคณสมบตมไมถง แตไดรบเพราะมทเหลอ.
The Matthew Effect in the Reward System
• “The world is peculiar in this matter of how it gives credit. It tends to give the credit to (already) famous people”
• โลกหรอสงคมของเรามแนวโนมทจะมอบรางวลหรอชนชมบคคลทมชอเสยงอยแลว.
กรณตวอยาง: มหาวทยาลยนเรศวร• 2551: พลเอกสายหยด เกดผล
• นายนฐพงศ โสวตร
• 2552: นายบญเกยรต โชควฒนา – นกธรกจ
• นายบญชย โชควฒนา
• พระพรหมคณาภรณ (ป.อ.ปยตโต)
• ศาสตราจารยเกยรตคณ นพ.บญชอบ พงษพาณชย
• 2553: ศาสตราจารยเกยรตคณ นพ. ปรญญา สากยลกษณ
• ศาสตราจารยเกยรตคณศกดา ศรพนธ
• 2554: มหาเธร โมฮมหมด - มาเลเซย
• 2555: สมเดจพระราชาธบดจกม เคเซอร นมเกล วงชก – ภฏาน.
กรณตวอยาง: รฐแทรกแซง
• เอเชย
– ญปน
– Macao
– จน.
Japan: Unemployment Protection (1919-1949)
• เจาภาพ: เทศบาล (Municipal Government)
• รปแบบ: สมาคมบรรเทาทกขทองถน (Local Relief Associations)
• บรบท: อตราการเกดต า การพฒนาทางเศรษฐกจสง รฐมรายไดมากจากภาษ.
กรณศกษา: ญปน
Association for Aid and Relief Japan/AARP
International Volunteer Center for Yamagata/ IVY
Japanese International Volunteer Center/ JIVC
Peace Boat
Macao’s Social Welfare Model: Social Security
Social Insurance Model
SSF Employer
FA Employee
OA Government
Social Security Fund (SSF)Financial Assistance (FA)Old-age Allowance (OA)
ระดบ 2 (2nd Level)
นโยบายสงคม (Social Policy
นโยบายสวสดการสงคม
ระบบสวสดการ/หลกประกนความมนคงทางเศรษฐกจ สขภาพ การศกษา การเคหะ การจางงาน/ บรการดานสงคม
(Social Care)
องคประกอบหลก องคประกอบอนๆ
ภาษ
การจดสรร/กระจายทรพยากรใหม
กลยทธและองคประกอบ (Strategy & Element)
กลยทธ
• การแทรกแซงของภาครฐ
– ราคาของบรการสาธารณะทถกกวาระบบตลาด
– การลดหยอนภาษ (Fiscal Welfare)
– การชวยเหลอทางรายได
– การจดสวสดการของสถานประกอบการ (Occupational Welfare)
• ความเทาเทยมของผดอยโอกาส.
องคประกอบหลก (Core Welfare)
– ดานหลกประกนขนต าในการเขาถงทรพยากร 3 ดาน คอ การศกษา การสาธารณสข และทพกอาศยทมมาตรฐานเพอคณภาพชวตทด
– ดานความมนคงทางสงคม ไดแก การมงานท า และไดรบบรการทางสงคมระหวางบคคล
– ดานภาษอากร – ดานบรการขนสง – ดานการวางแผนดานกายภาพ– ดานการจดสรรและกระจายทรพยากรใหม.
การจดสรรและกระจายทรพยากรใหม(Reallocation and Redistribution
of Resources)
ค าจ ากดความ
• การถายเททรพยากรระหวางกลมประชากร จากกลมทมโอกาสมากกวา (มงคงกวา ผลตภาพมากกวา อายนอยกวา) ไปสกลมทดอยโอกาสกวา (ยากจนกวา อายมากกวา ผลตภาพต ากวา)ระหวางเวลาทตางกน.
ความเปนมา
• กอน C.19 ครอบครว เพอนบานรวมกลมชวยเหลอกน
• หลง C.19 – สงคมศกดนารฐเขาแทรกแซงโดยนโยบายการจดสรรทรพยากรใหม
– สงคมนยม สรางระบบรฐสวสดการ.
เปาหมาย
• มตปจเจกบคคล : การกนดอยด (Well Being)
• มตของระบบ : สรางความเทาเทยมในดานสทธและศกดศรในกลมประชากรในการเขาถงทรพยากรทางวตถระดบพนฐาน
• มตของสงคม : การสรางรฐสวสดการ (Welfare States).
ขอบเขตและพนธกจ(Mission and Boundary)
• การถายเททรพยากร (Transfer) ระหวางกลมประชากร ในชวงเวลาทแตกตางกน
• การจดสรร (Allocation) และการกระจาย (Distribution) ทรพยากรผานการแทรกแซงของภาครฐ เพอชวยใหผดอยโอกาสไดรบทรพยากรมากขน
• การถายเททรพยากรจากผทมโอกาสมากกวามาใหผดอยโอกาสกวา.
ระดบ (Level) ของสวสดการสงคม
ระดบแรก:
• การสรางการกนดอยดใหแกพลเมองของประเทศ
• ตอบสนองความตองการขนพนฐานทจ าเปน Basic Minimum Need) หรอความตองการทางวตถของประชาชน ไดแก ทอยอาศย สขภาพอนามย
• การสรางความเปนธรรมทางสงคมใหแกประชาชนทกกลม.
Titmuss’s Model (1994)
การสรางความเปนธรรมทางสงคม 4 ระดบ
ความเปนธรรมทไมใชผลของการกระท าของบคคล
ความเปนธรรมตามคณคาของบคคล (His Worth)
ความเปนธรรมตามผลของการกระท า (His Merit)
ความเปนธรรมตามผลงาน (His Work)
ตวอยางรปแบบ
กองทนเตมจ านวน (Full Funding)
ภาครฐ
นโยบายสวสดการสงคม
กองทนส ารอง (Unfunded Welfare)
ระดบท 2: ระดบประเทศ/ ระดบสงคม
• พฒนาศกยภาพและระบบของรฐในการจดบรการหรอประโยชนทดแทนตางๆ
• ตอบสนองความตองการพนฐานของพลเมองใหมคณภาพชวตตามมาตรฐาน เทาเทยม และทวถง
• เพอสรางรฐสวสดการ (Welfare State).
ตวอยางค าถาม
• Q: จงยกตวอยางของการกระจายทรพยากรใหมในแนวตง
• A: รฐน าภาษอากรทจดเกบกบกลมประชากรในอตราทแตกตางกน เชน ผมรายไดสงเสยภาษมากกวา มาจดสรรเปนบรการทางสงคมใหแกประชาชนอยางเทาเทยมกน เชน ก าหนดเปนเบยประกนหรอเงนสมทบใหแกประชาชนตามสดสวนของรายได โดยคนดอยโอกาสไมตองออกเงนสมทบ ตวอยางเชน โครงการสงเคราะหผสงอาย.
Quiz 1: 10%
• นสตแบงเปนกลมๆละ 3-5 คน
• คนขอมลประเทศตางๆทมนโยบายสวสดการสงคม
• น า SWOT มาใชเปนกรอบในการวเคราะห
• ความยาว 5-10 หนา ไมรวมอางองทมาของขอมล
• จดสงสปดาหหนา.
สวสดคะ