ห น า | 1

การวเคราะหบทสนทนาตอสทธทไมเทาเทยมในรางพระราชบญญตคชวต พ.ศ...ใน

ชมชนออนไลน

The Conversation Analysis from Online Community about the Inequality Rights of

Thailand's Civil Partnership Bill, Current Version 2018

ภรกาญจน ไคนนนา1*

Phirakan Kai-nunna1* 1 นสตปรญญาเอกหลกสตรนเทศศาสตรดษฎบณฑต คณะนเทศศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลยและผชวยศาสตราจารย

ประจ าหลกสตรนเทศศาสตร คณะวทยาการสอสาร มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน * Corresponding author, E-mail: phirakan.k@psu.ac.th

บทคดยอ

รางพระราชบญญตคชวต พ.ศ....ฉบบทคณะรฐมนตรเหนชอบในหลกการเมอวนท 25 ธนวาคม

พ.ศ.2561 ตามทกรมคมครองสทธและเสรภาพ กระทรวงยตธรรมเปนผ เสนอนน เปนรางกฎหมายทมการ

ถกเถยงกนอยไมนอย เพราะสทธความเปนพลเมองหลายประการไมไดรบการบรรจไว จงเปนทมาของ

การศกษาครงน โดยมวตถประสงคเพอวเคราะหบทสนทนาของชมชนตอรางพระราชบญญตดงกลาวทม

การสอสารในเพจสนบสนน พรบ.คชวต ซงเปนการสอสารสาธารณะในชมชนออนไลนของบคคล

หลากหลายทางเพศและผสนใจทวไป ผวจยใชแนวทางชาตพนธวรรณาดจทลในการศกษา โดยมสวนรวม

ในการสอสารดงกลาว ผลการศกษาพบวา สมาชกของชมชนมความคาดหวงสงตอรางพระราชบญญต

คชวต ดงทสะทอนผานบทสนทนาเกยวกบปญหาการใชชวตรวมกนของบคคลหลากหลายทางเพศทงในแง

สทธพลเมองและกฎหมาย โดยหวงวาพระราชบญญตดงกลาวจะชวยยกระดบสทธของคชวตเพศเดยวกน

เชนเดยวกบคสมรสตางเพศ อกดานหนงเหนวา สทธตามกฎหมายทจ าเปนในการใชชวตรวมกนนนไม

ปรากฎในรางพระราชบญญตคชวตเลย ทงสทธการรวมรบบตรบญธรรม สทธดานสขภาพและการ

รกษาพยาบาล สทธการลดหยอนภาษ สทธในกองทนประกนสงคมของคสมรส เปนตน เปนการสะทอนให

เหนถงสทธทไมเทาเทยมของพลเมองไทย โดยบทสนทนาเหลานปรากฏอยในชมชนออนไลนทมบทบาท

ส าคญในการก าหนดวาระขาวสารและการวางกรอบการสอสารในชมชนออนไลน

ค าส าคญ: ชมชนออนไลน, พรบ.คชวต, มานษยวทยาบนอนเทอรเนต, สทธทไมเทาเทยม

ห น า | 2

Abstract

According to Thailand's civil partnership bill draft version which it was presented by the

Rights and Liberties Protection Department of Justice Ministry and has been approved by Thai

cabinets on 25 Dec 2018, it was widely criticized because fundamental rights were not

designated in this version. This article was to investigate the conversation about the issue on the

fanpage named “Supporting civil partnership bill” (สนบสนน พรบ.คชวต). It is a sort of digital

LGBT+ community where everyone who interested in the same topics can share the ideas,

discuss and having the conversation easily. The digital ethnography and complete participation

in the community were applied to the research.

The results of this study showed that the members in the digital community, they

preferred some high expectations on the civil partnership bill. They actually anticipated the legal

rights which could develop their life and solve the problems of being a partner with someone

and also getting equal rights to the heterosexual couples. While some of them were unsatisfied

with the draft because it was not covered for the various rights, for example; the right of

adopting a child, the medical rights, tax deduction rights, social security fund rights and forth

on. The problems were reflected that LGBT+ in Thailand was forced to the marginal group

because of inequality rights. The conversations of them have occurred in the online community

that was a significant role in agenda setting and frames the public issue.

Keywords: online community, civil partnership bill, digital ethnography, inequality rights

แนวทางการศกษาชาตพนธวรรณาดจทล

จ านวนผ ใชอนเทอรเนตทวโลกเพมขนตอเนอง ขอมลของ Statista Portal พบวา ตงแตป 2005 จนถง

2018 มผ ใชอนเทอรเนต จ านวน 3.8 พนลานคน เพมขนจากป 2017 ทมอยประมาณ 3.6 พนลานคน แตถา

ยอนกลบไปในป 2005 มผใชอนเทอรเนตทวโลกประมาณ 1 พนลานคน สาเหตทท าใหผ ใชอนเทอรเนตเพมขน

อยางรวดเรวมาจากความงายในการเขาถงคอมพวเตอร การพฒนาโครงสรางพนฐานดานการส อสารของ

ประเทศตาง ๆ ทวโลก และจ านวนการใชสมารทโฟนทเพมขน สวนเครอขายสงคม (Social network) ไดรบ

ความนยมมากทสดในกจกรรมออนไลนของผใชอนเทอรเนต ซงมการใชเฟซบกมากทสด โดยในป 2018 มผ ใช

ห น า | 3

ประมาณ 2.2 พนลานคน มวตถประสงคเพอตดตอสอสารกบครอบครวและเพอน แสดงความคดเหน ใชเพอ

ความบนเทงและการซอขายออนไลน (Statista Portal, 2009) ดงภาพท 1

ภาพประกอบท 1 จ านวนผใชอนเทอรเนตทวโลก (หนวยลานคน) (Statista Portal, 2009 )

ผ ใชอนเทอรเนตดงกลาวไดรวมกนสรางชมชนและวฒนธรรมออนไลน (Online community) หรอ

โลกเสมอน (Virtual community) ขนจ านวนมาก จนปจจบนแทบจะเลอนเสนแบง (Boundary) กบชมชน

ทางกายภาพ (Offline community) ซงการใชค าวา “โลกเสมอน” และ “โลกจรง” ควรเปนไปไดดวยความ

ระมดระวงเพราะแสดงใหเหนวาผพดก าลงแบงความสงต าของโลกทงสองสวนทงทมนเชอมโยงและมสงผล

ตอกน การท าความเขาใจกบโลกเพยงสวนใดสวนหนงจงไมอาจท าความเขาใจกบภาพรวมของ

ปรากฎการณทก าลงศกษาได การศกษาชมชนและวฒนธรรมออนไลนจงตองเขาใจปรากฎการณทางสงคม

ทเกดขนในชมชนและวฒนธรรมทางกายภาพดวย (Miller, D. อางในสมคด พทธศร 2561) ดงเชนการท า

ความเขาใจบทสนทนาในชมชนออนไลนตอประเดนรางพระราชบญญตคชวตกจ าเปนตองศกษาความ

เคลอนไหวของประเดนนในสงคมทางกายภาพดวย

การศกษาชาตพนธวรรณาดจทล (Digital ethnography) เปนแนวทางการศกษา (Approach) เชง

คณภาพทางสงคมศาสตร (Qualitative social sciences) ซงเปนวธการศกษาชมชนและวฒนธรรมรวมสมยท

ผวจยเขาไปมสวนรวมผานอนเทอรเนตและเทคโนโลยดจทล แนวทางการศกษานเปนการขยายการศกษาชาต

พนธวรรณา (Ethnography) แบบเดม ไมวาจะเปนการมสวนรวม การสงเกตการณ การสมภาษณเชงลก ฯลฯ

ประยกตใชส าหรบการศกษาขามพรมแดนเชงภมศาสตร ซงเปนวธทยดหยนและไหลลนในการศกษาชมชนและ

วฒนธรรมรวมสมย (Contemporary culture and community) แนวทางการศกษาชาตพนธวรรณาดจทลนน ผ

ส ำ ห ร บ จ ำ น ว น ผ ใ ช

อนเทอรเนตในประเทศไทยก

เปนไปในทศทำงเดยวกนน

ขอมลจำกส ำนกงำนสถต

แหงชำต (2562) รำยงำนวำ

ใ น ป 2 5 6 0 ม ผ ใ ช

คอมพวเตอร/อนเทอรเนต/

โทรศพทมอถอมจ ำนวนมำก

ถง 55 ลำนคน

ห น า | 4

ศกษาจะเกบขอมลและรายละเอยดตาง ๆ ในรปแบบค า ภาพ เสยง และสญลกษณตาง ๆ ในบรบททผ วจยเขา

ไปมสวนรวม (Masten & Plowman, 2003)

Kozinets, Dolbec, & Earley (2014) ใหขอเสนอแนะตอวธเกบขอมล (Method) วาควรประยกต

เครองมอของชาตพนธวรรณาเดมไปสวธการดจทลลวน (Pure netnograpy) โดยปราศจากองคประกอบ

ทางกายภาพ (Offline component) สวนเลอกพนทและการเขาสสนาม (Sites and entree) มหลากหลาย ทง

บอรดแสดงความคด หองแชท พนทเกม (Playspace) เวบไซต วกพเดย กลม เพจ ทวตเตอร เปนตน แตตอง

เกยวของกบค าถามการวจย (Research question) ความกระตอรอรนของสมาชก จ านวนการโพสต ขอมลท

เพยงพอ และมปฏสมพนธระหวางกน ซงผวจยตองขออนญาตและเลอกวธการมสวนรวมในการศกษา

ขณะทขอมลและการเลอกขอมล (Data and data collection) ในสนาม ประกอบดวย 1) ขอมล

พนฐานจากสนาม (Archival data) ทสามารถรวบรวมไดจากสนาม เชน จ านวนสมาชก ผ เขาเยยมชม ประวต

ความเปนมา ฯลฯ ทจะท าใหเหนถงบรบทและสงแวดลอมทางสงคมและวฒนธรรม 2) ขอมลทรวมกนสรางขน

(Elicited data) ระหวางผ วจยกบสมาชกหรอสมาชกกบสมาชกทมาจากกระบวนปฏสมพนธระหวางกน

รวมถงขอมลจากปฎสมพนธทางออนไลน เมล ฟอรม เปนตน และ 3) ขอมลจากการบนทกในสนาม (Field

note data) เปนขอมลทผ วจยสะทอนและวเคราะหจากการเขาไปศกษาในสนาม เปนขอมลทไมเปดเผยตอ

สมาชกในชมชม สวนการเกบขอมลนน สามารถพมพขอมลออกมาจากระบบ การคดลอก (Copy and paste)

ลงในเอกสาร หรอแมกระทงการบนทกหนาจอ (Captured) กได (Kozinets, Dolbec, & Earley, 2014)

ขนตอนการศกษานน มดงน (Kozinets, 2010, p. 61)

ภาพประกอบท 2 แสดงกระบวนการวจยอยางงายตามแนวคดของ Kozinets (2010, p. 61)

ขนตอนท 1 การก าหนดหวขอและค าถามวจย

ขนตอนท 2 การก าหนดและเลอกชมชนในการศกษา

ขนตอนท 3 การเชามสวนรวมและการเกบขอมล

ขนตอนท 4 การวเคราะหและตความขอมล

ขนตอนท 5 การเขยน น าเสนอผลการวจยในเชงทฤษฎหรอการประยกตใชประโยชน

ห น า | 5

จากแนวคดดงกลาวผวจยน ามาเปนวธการศกษา โดยเลอกเฟซบกเพจ “สนบสนน พรบ.คชวต” ม

ลงก คอ https://www.facebook.com/ThaiSameSexRight/ กอตงเมอป 2556 มสมาชกกดไลทเพจ ณ

วนท 22 มนาคม 2562 จ านวน 3,575 คน และตดตามเพจ 3,605 คน เพจมวตถประสงค ดงน การเปน

สอกลางและรณรงคเกยวกบประเดนความหลากหลายทางเพศ รวมถงการผลกดนกฎหมายส าหรบคชวต

ของบคคลหลากหลายทางเพศ โดยผ วจยมสวนรวมในกจกรรมการสอสารของชมชนทเรยกวา Complete

participation ซงมบทบาทในการก าหนดประเดนและกระตนการมสวนรวมของสมาชก

ความรกทไมไดรบรองโดยกฎหมาย

วนท 25 ธนวาคม 2561 คณะรฐมนตรมมตเหนชอบรางพระราชบญญตคชวตตามทกรมคมครอง

สทธและเสรภาพ กระทรวงยตธรรมเปนผ เสนอ หลงจากเปดรบฟงความคดเหนจากประชาชนผานชองทางตาง

ๆ และจดเวทอภปรายในทกภมภาคของประเทศ นบเปนประเดนสาธารณะทไดรบความสนใจจากกลม องคกร

และบคคลหลากหลายทางเพศ (LGBT+) ทมงหวงจะยกระดบสทธทางกฎหมายใหเทาเทยมกบครกตางเพศ

สาเหตทตองมกฎหมายเพอรบรองการใชชวตรวมกนของบคคลหลากหลายทางเพศเนองมาจาก

ปจจบนคนกลมนมการใชชวตรวมกนเชนเดยวกบครอบครวทวไป แตสถานภาพของพวกเขาไมไดม

กฎหมายใดรบรองไว จงไมไดรบความคมครองจากรฐและกฎหมายในดานสทธและหนาทตาง ๆ ซงขดกบ

หลกการสทธทธมนษยชนขนพนฐานตามรฐธรรมนญ 1 และหลกการในปฎญญาสากลวาดวยสทธ

มนษยชน2 (Universal Declaration of Human Rights) ดงนนจงควรมกฎหมายเพอคมครองสทธและ

รบรองความเปนครอบครวของคชวตเพศเดยวกน (รญญาภทร ณ สงขลา, 2561)

1 รฐธรรมนญแหงรำชอำณำจกรไทย พ.ศ.2560 หมวด 3 สทธและเสรภำพของปวงชนชำวไทย มำตรำ 27 2 ปฏญญำสำกลวำดวยสทธมนษยชนทเกยวของ ขอ 1 มนษยทงปวงเกดมำมอสระและ เสมอภำคกนในศกดศรและสทธ ตำงในตนมเหตผลและมโนธรรม และควรปฏบตตอกนดวยจตวญญำณแหงภรำดรภำพ ขอ 2 ทกคนยอมมสทธและอสรภำพทงปวง ตำมทก ำหนดไวในปฏญญำน โดยปรำศจำกกำรแบงแยกไมวำชนดใด อำท เชอชำต ผว เพศ ภำษำ ศำสนำ ควำมคดเหนทำงกำรเมองหรอทำงอน พนเพทำงชำตหรอสงคม ทรพยสน กำรเกดหรอสถำนะอน นอกเหนอจำกน จะไมมกำรแบงแยกใดบนพนฐำนของสถำนะทำงกำรเมองทำงกฎหมำย หรอทำงกำรระหวำงประเทศของ ประเทศ หรอดนแดนทบคคลสงกด ไมวำดนแดนนจะเปนเอกรำช อยในควำมพทกษ มไดปกครองตนเอง หรออยภำยใตกำรจ ำกดอธปไตยอนใด ขอ 3 ทกคนมสทธในกำรมชวต เสรภำพ และควำมมนคงแหงบคคล ขอ 7 ทกคนเสมอภำคกนตำมกฎหมำยและ มสทธทจะไดรบควำมคมครองของกฎหมำยเทำเทยมกน โดยปรำศจำกกำรเลอกปฏบตใด ทกคนมสทธทจะไดรบควำมคมครองเทำเทยมกนจำกกำรเลอกปฏบตใด อนเปนกำรลวงละเมดปฏญญำนและจำกกำรยยงใหมกำรเลอกปฏบตดงกลำว

ห น า | 6

ตวอยางทสะทอนใหเหนวาการอาศยอยรวมกนเปนครอบครวของครกเพศเดยวกนทกฎหมายไม

รบรอง ดงเชน ครอบครวของโรส (นามสมมต)3 ทระบวา เขาอาศยอยกบคชวตมาเกอบสบปและรวมกน

กอตงธรกจทองเทยวดวยกน เมอความสมพนธและธรกจทด าเนนการรวมกนมความมนคง จงตดสน

แตงงานกนโดยไดรบความยนยอมจากครอบครวทงสองฝาย หลงจากนนไมนาน โรสตรวจพบวาเปนมะเรง

ไทรอยด ซงจ าเปนตองไดรบการรกษาทางการแพทย แตปรากฎวาคชวตทอยรวมกนมาหลายปไมสามารถ

ลงนามยนยอมการรกษาพยาบาลตาง ๆ ได และสงททงคก าลงกงวลคอทรพยสนทรวมกนสรางมาจะเปน

อยางไร หากมฝายใดฝายหนงจากไป

ปญหาของครกเพศเดยวกนไดรบการสะทอนผานชมชนแตกตางกนออกไปตามบรบททแตละคน

ประสบปญหาอย ซงปญหาดงกลาวจะไมเกดขนกบคชวตตางเพศ อกกรณหนง คอ ชวตของพงก (นาม

สมมต)4 ทใชชวตในฐานะครอบครวรวมกบเพศเดยวกนชาวไตหวนมานาน 3 ป แตคชวตเขาไมสามารถ

กลบมาอาศยในประเทศไทยไดเนองจากมขอจ ากดทางกฎหมาย ขณะเดยวกนการอาศยอยในไตหวนของ

พงกกไมงายในทางกฎหมายเชนกนเนองจาก พรบ.คชวตของไตหวนยงจ ากดเฉพาะคชวตทเปนชาวไตหวน

เทานน ซงรญญาภทร ณ สงขลา (2561) ระบวา ปญหาลกษณะนเปนการสะทอนใหเหนถงการสญเสยสทธ

ทางกฎหมายหรอการไมอาจเขาถงสทธตามกฎหมายครอบครวของคชวตเพศเดยวกนในดานสทธในการ

โยกยายถนฐานหรอการเปลยนแปลงสญชาตตามคชวตอกฝาย

คชวตเพศเดยวกนยงตองเผชญกบปญหาทางกฎหมายอกหลายอยางอนเนองมาจากเพศสภาพ

ซงสามารถแบงสภาพปญหาของคชวต ไดดงน สภาพปญหาเกยวกบการด าเนนการจดทะเบยนสมรสใน

ประเทศไทยและผลของการจดทะเบยนสมรสในตางประเทศ สภาพปญหาเกยวกบการจดการทรพยสน

สภาพปญหาในการก เงนจากธนาคารในลกษณะของการก รวม สภาพปญหาเกยวกบการท าประกนชวต

สภาพปญหาเกยวกบการถอครองทดนของบคคลความหลากหลายทางเพศทมคชวตเปนชาวตางชาต

สภาพปญหาเกยวกบการใชสทธคสมรสเพอหกคาลดหยอนภาษ สภาพปญหาในการใชสทธทางราชการใน

การเบกคารกษาพยาบาล สภาพปญหาเกยวกบการใชความรนแรงในครอบครว รวมถงสภาพปญหาจาก

กฎหมายครอบครวและมรดก ประกอบดวย ความสมพนธระหวางสามและภรยา การอปการะเลยงดซงกน

และกน การเปนผอนบาลหรอผพทกษ การหามท าการสมรสซอน สทธในการเรยกคาเลยงชพเมอการสมรส

สนสดลงโดยการหยา สทธในการรบบตรบญธรรม และสทธในการรบมรดก (ภาณพ มช านาญ, 2555)

3 ขอมลจำกเฟซบกแฟนเพจสนบสนน พรบ.คชวต 4 ขอมลจำกเฟซบกแฟนเพจสนบสนน พรบ.คชวต

ห น า | 7

สภาพปญหาทคชวตเพศเดยวกนตองเผชญอยนจะไมเกดขนกบคสมรสทวไป เพราะตามประมวลกฎหมาย

แพงและพาณชย (ปพพ.) ยงจ ากดการสมรสอยทชายหญงเทานน และกฎหมายนกยงเกยวของกบ

กฎหมายอน ๆ อกหลายฉบบทเกยวกบสทธคสมรส

หากพจารณาในกรอบปฎญญาสากลระหวางประเทศ และรฐธรรมนญของไทยตงแตอดตจนถง

ปจจบน ซงเปนกฎหมายสงสดในการปกครองประเทศ แงมมดานความเทาเทยมกนในสงคม และสทธ

พลเมอง โดยเฉพาะการเสยภาษของบคคลแกรฐอยางถวนหนา จงไมมเหตผลใดทรฐจะตองจ ากดสทธทาง

กฎหมายของบคคลหลากหลายทางเพศใหเปนพลเมองชนสอง ทงททกคนมหนาทตอรฐอยางเสมอหนากน

นจงเปนเหตใหครกชายคหนงเดนทางไปจดทะเบยนสมรส ณ ทวาการอ าเภอเชยงใหมเมอวนท 9 สงหาคม

2555 แตไดรบการปฎเสธจากนายทะเบยน โดยมสาเหตมาจากขอจ ากดทางกฎหมาย ตอจากนนทงสอง

คนจงรองเรยนตอคณะกรรมาธการกฎหมาย การยตธรรมและสทธมนษยชน สภาผแทนราษฎร โดยระบวา

เปนการละเมดสทธพวกเขาตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ.2550

จากนนคณะกรรมาธการชดดงกลาวจง รวมกบกรมค มครองสทธและเสรภาพไดยกราง

พระราชบญญตการจดทะเบยนคชวต พ.ศ.... แตรางพระราชบญญตฉบบนไดสนสดลงพรอมกบสภา

ผแทนราษฎรในป 2557 และตอมาในป 2559 กรมคมครองสทธและเสรภาพไดด าเนนการตอดวยการน า

รางดงกลาวมาปรบปรงใหมพรอมทงเปดรบฟงความคดเหนจากจากประชาชนในทกภมภาค แลวน า

กลบมาปรบปรงใหมอกครงกอนจะเสนอใหคณะรฐมนตรพจารณาเหนชอบในหลกการในวนท 25 ธนวาคม

2561 ทผานมา แตรางพระราชบญญตดงกลาวทก าลงอยในชนการด าเนนการของคณะกรรมาธการ

กฤษฎกากอนจะเสนอเขาสกระบวนการพจารณาของสภานตบญญตแหงชาต (สนช.) กไดตกไปตามอาย

ของรฐบาลคณะรกษาความสงบแหงชาต (คสช.)

การเคลอนไหวเพอรกเทาเทยมในตางประเทศและไทย

ขบวนการตอส เพอสทธของบคคลหลากหลายทางเพศเกดขนอยางจรงจง โดยเฉพาะในสหรฐอเมรกา

ทมเหตการณปราบปรามแหลงรวมตวของบคคลหลากหลายทางเพศท The Stonewall Inn เดอนกนยายน ป

1969 ณ เมองแมนฮตตน รฐนวยอรก ความรนแรงครงนนเรยกวา The Stonewall riots, Stonewall uprising,

หรอ Stonewall rebellion ซงเปนความรนแรงทน ามาสการเรยกรองการยอมรบและสทธของบคคลหลากหลาย

ทางเพศอยางแขงขนทจะไมยอมจ านนตออ านาจรฐทไมเปนธรรม (Wikipedia, 2019) นบเปนพลงส าคญทท า

ใหเกดขบวนการเรยกรองสทธดงกลาวแพรกระจายไปทวสหรฐอเมรกาและสงคมตะวนตก จนประเทศเหลานม

ห น า | 8

กฎหมายทใหการรบรองสทธตาง ๆ แกบคคลหลากหลายทางเพศอยางเทาเทยมกน ดงเชนสทธการแตงงานท

ไดรบการรบรองตามกฎหมายเหมอนคสมรสตางเพศ โดยสหรฐอเมรกานนตองใชเวลานานถง 50 ปกวาทศาล

สงจะรบรองการสมรสของบคคลเพศเดยวกนทวประเทศในป 2015

สวนแนวทางการรบรองการสมรสของบคคลหลากหลายทางเพศนน แบงออกเปน 2 รปแบบ ไดแก

1) การมกฎหมายทใหความเสมอภาคในการสมรสทงศกดศร สทธ และหนาทเทยบเทาคสมรสตางเพศ

และ 2) การมกฎหมายทใหการรบรองในลกษณะการจดทะเบยนคชวตทใหสทธและหนาทบางประการดอย

กวาคสมรสตางเพศ (ชวนโรจน ธรพชรพร, 2559) แตละประเทศจะมแนวทางในการออกกฎหมายท

แตกตางกนไป เชน หลงจากออกกฎหมายจดทะเบยนคชวตมาระยะหนง เมอพบวายงเกดปญหาความไม

เทาเทยมกนของสทธพลเมอง จงแกไขกฎหมายเดมใหเทยบเทากบกฎหมายสมรส บางประเทศอาจจะ

แกไขกฎหมายสมรสเดมใหนยามถงคสมรสเพศเดยวกนดวย

เนเธอรแลนดเปนประเทศแรกในโลกทใหสทธการสมรสของเพศเดยวกนดวยการแกกฎหมายการ

สมรส (Civil marriage) ใหครอบคลมการสมรสของเพศเดยวกนดวย โดยเรมตนตงแตป 1995 ทประเดนน

เขาสการพจารณาของรฐสภา จากนนมการตงคณะกรรมาธการพจารณา และสรปวาสทธการสมรสของ

พลเมองควรมนยามครอบคลมครกเพศเดยวกน ขอเสนอนผานการพจารณาของรฐสภาและออกเปน

กฎหมายในวนท 19 ธนวาคม 2000 มผลบงคบใชวนท 1 เมษายน 2001 และปจจบนมประเทศทใหสทธ

การสมรสตามกฎหมายแกครกเพศเดยวกนแลว จ านวน 27 ประเทศ (WorldAtlas, 2018)

ฝรงเศสเปนประเทศหนงทใหสทธการสมรสแกครกเพศเดยวกนในป 2013 เหตการณครงนนไดรบ

การตอตานอยางรนแรงจากกลมทคดคาน แตกมพฒนาการตามล าดบอยางนาสนใจ โดยฝรงเศสเปน

ประเทศทมกฎหมายเกยวกบการสมรส 3 รปแบบทใหสทธแกประชาชนทงท เปนครกตางเพศและครกเพศ

เดยวกนเลอกใชกฎหมายทสอดคลองกบความตองการของตนเอง ไดแก 1) กฎหมายรบรองการใชชวตรวม

(Concubinage) เ ปนกฎหมายเ กยวกบการ รบรองความสมพน ธระหวางบคคล ( Interpersonal

relationship) หรอความสมพนธระหวางเพศ (Sexual relationship) โดยทไมประสงคจะสมรสกน 2)

กฎหมายการจดทะเบยนคชวต (Le Pacte civil de solidarité : PACS) เปนการใหสทธทางกฎหมาย

ระหวางบคคลในการใชชวตรวมกนทน ามาซงสทธและความรบผดชอบระหวางกน แตดอยกวากฎหมาย

การสมรส และ 3) บทบญญตในประมวลกฎหมายแพงฝรงเศสวาดวยการสมรส (Civil marriage) เปน

กฎหมายการสมรสเดมทครอบคลมการสมรสของครกตางเพศและเพศเดยวกน (ชวนโรจน ธรพชรพร,

ห น า | 9

2559, Wikipedia, 2019) ทงนเพอใหปราศจากการเลอกปฎบตดวยเหตผลของเพศสภาพ (Gender) การ

ใหสทธทางกฎหมายทเทาเทยมกน และคอย ๆ ด าเนนการปรบปรงกฎหมายเมอสงคมเปดกวางยงขน

ส าหรบไทยนน การสมรสปรากฏอยในประมวลกฎหมายแพงและพาณชย บรรพ 5 หมวด

ครอบครว เชน มาตรา 1435 การหมนจะท าไดตอเมอชายและหญงมอายสบเจดปบรบรณแลว การหมนท

ฝาฝนบทบญญตวรรคหนงเปนโมฆะ มาตรา 1448 การสมรสจะท าไดตอเมอชายและหญงมอายสบเจดป

บรบรณแลว แตในกรณทมเหตอนสมควร ศาลอาจอนญาตใหท าการสมรสกอนนนได เปนตน โดยทก

มาตราทอางถงการสมรส กฎหมายจะใชค าวา “หญงชาย” เสมอ ธญลกษณ นามจกร (2556) ตงขอสงเกต

วา กฎหมายเกยวกบประเดนน มลกษณะขดกน ตงแตรฐธรรมนญ กฎหมายแพงและพาณชย และ

พระราชบญญตความเทาเทยมระหวางเพศ พ.ศ.2558 ทไมเพยงระบถงการขจดการเลอกปฎบตดวยเหต

แหงเพศก าเนดเทานน แตยงหมายถงเพศสภาพดวย

สวนการเคลอนไหวเพอผลกดนใหมกฎหมายรบรองการสมรสของบคคลหลากหลายทางเพศนน

เรมด าเนนการมาตงแต พ.ศ.2556 โดยมการรางพระราชบญญตคชวต พ.ศ.... ขนมา ซงคณะกรรมาธการ

กฎหมาย การยตธรรม และสทธมนษยชน สภาผแทนราษฎรในขณะนน มความแขงขนทจะด าเนนการให

บรรลผล โดยระบหลกการและเหตผลวา “คชวตเพศเดยวกนจ ำนวนมำกทใชชวตรวมกนดงครอบครวทวไป

แตสถำนภำพของคชวตดงกลำวไมมกฎหมำยรองรบไว จงท ำใหบคคลเหลำนไมไดรบควำมคมครองตำม

กฎหมำย ทงในเรองสทธและหนำทอนพงมพงได ซงขดกบหลกกำรสทธมนษยชนขนพนฐำนตำมทบญญต

ไวในรฐธรรมนญแหงรำชอำณำจกรไทยและตำมหลกกำรในปฏญญำสำกลวำดวยสทธมนษยชน สมควร

ใหมกฎหมำยเพอคมครองสทธและรบรองกำรจดทะเบยนคชวตเพศเดยวกน” (กฤษฎา ศภวรรธนะกล

(2560) อางในส านกวชาการ ส านกงานเลขาธการสภาผ แทนราษฎร , 2561) แตการพจารณาราง

พระราชบญญตดงกลาวเปนอนตองสนสดลงพรอมกบสภาผแทนราษฎรใน พ.ศ.2557 อนเนองมาจากการ

รฐประหารของคณะรกษาความสงบแหงชาต (คสช.)

ในป 2559 กรมคมครองสทธและเสรภาพไดด าเนนการศกษาและปรบปรงรางพระราชบญญต

ดงกลาวใหม เรยกวารางพระราชบญญตคชวต พ.ศ... โดยไดเปดเวทเพอรบฟงความคดเหนในภมภาคตาง ๆ

และการใหประชาชนเสนอขอคดเหนไดโดยตรง จากนนจงน ามาปรบปรงรางใหม และเสนอไปยงคณะรฐมนตร

ใหความเหนชอบในวนท 25 ธนวาคม 2561 และเขาสขนตอนการพจารณาของคณะกรรมาธการกฤษฎกา แต

รางพระราชบญญตดงกลาวกเปนอนตกไปพรอมกบการสนสดของสภานตบญญตแหงชาต

ห น า | 10

อยางไรกตาม รางพระราชบญญตฉบบดงกลาวกลบไดรบการวพากษวจารณอยางกวางขวางแมวา

จะใหสทธทางกฎหมายแกคชวตหลายประการ ไดแก การใหและรบมรดก สทธในการท านตกรรมและจดการ

หนสนรวมกน สทธในการอปการะเลยงดซงกนและกน สทธในการรองขอตอศาลเปนผอนบาลคสมรสอกฝาย

ทวกลจรตหรอเสมอนไรความสามารถหรอไรความสามารถ สทธในการจดการสนสมรสรวมกน สวนสทธใน

การอปการะเลยงดซงกนและกน และสทธในการจดการทรพยสนของครกรวมกนใชวธการดงบทบญญตตาม

ปพพ.มาบงคบใชโดยอนโลม (ประชาชาตธรกจ, 2562) แตสทธจ าเปนอกหลายอยางทบคคลหลากหลาย

ทางเพศตองการกลบไมชดเจนและไมไดบญญตไวในรางกฎหมาย แมจะเปนสงทบคคลหลากหลายทางเพศ

ก าลงประสบปญหาในการอาศยอยรวมกนในฐานะคชวตกตาม โดยมรายละเอยดการเปรยบเทยบใหเหน

ระหวางสทธตามรางพระราชบญญตคชวต พ.ศ... กบคสมรสชายหญง ดงน

สทธทจะไดรบ คสมรส (ชายหญง) คชวต (LGBT+) สทธจดการทรพยสนรวมกน

สทธจดการหนสนรวมกน

สทธการให/รบมรดก

หนาทอปการะเลยงดกนและกน

หนาทเปนผอนบาล หรอผพทกษ ถาอกฝายเปนคนไรความสามารถ

ยนยอมใหรกษาพยาบาล ไดแต...? อ านาจในการจดการศพ ไดแต...?

ด าเนนคดอาญาแทน ไดแต...?

สทธเรยกรองคาขาดไรอปการะ ไดแต...?

สทธในศกดศรการเปนคสมรสแบบชายหญง

สทธรบบตรบญธรรมรวมกน

สทธรบสวสดการรวมจากรฐในฐานะคสมรส

สทธลดหยอนภาษแบบคสมรส

สทธในกองทนประกนสงคมของคสมรส

สทธในการใชสอสกลรวมคสมรส

สทธอมบญ

สทธของคชวตตางชาตทขอเปลยนสญชาต

ตาราง 1 เปรยบเทยบสทธของคสมรสตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชยกบสทธคชวตในราง พรบ.คชวต พ.ศ...ทคณะรฐมนตรเหนชอบในหลกการเมอวนท 25 ธนวาคม พ.ศ.2561 (แฟนเพจ Love United อางใน The Matter, 2562)

ประเดนดงกลาวท าใหกลมและองคกรดานความหลากหลายทางเพศบางสวนคดคานราง

พระราชบญญตคชวต เนองจากเหนวาแมจะออกเปนกฎหมายแตกยงมการเลอกปฎบตตอบคคล

ห น า | 11

หลากหลายทางเพศอย จงเหนรวมกนทจะผลกดนการแกประมวลกฎหมายแพงและพาณชยใหการสมรส

ครอบคลมถงบคคลหลากหลายทางเพศดวย ตวอยางเชน (ชวนโรจน ธรพชรพร, 2559)

มำตรำ 1448 กำรสมรสจะท ำไดตอเมอชำยและหญงมอำยสบเจดปบรบรณแลว แตในกรณทม

เหตอนสมควร ศำลอำจอนญำตใหท ำกำรสมรสกอนนนได ปรบแกเปน

มำตรำ 1448 กำรสมรสจะท ำไดตอเมอชำยและหญง บคคลสองคน มอำยสบเจดปบรบรณแลว

แตในกรณทมเหตอนสมควร ศำลอำจอนญำตใหท ำกำรสมรสกอนนนได

ความเคลอนไหวทเกยวของกบบคคลหลากหลายทางเพศดงกลาวกลายเปนประเดนทมการสอสาร

ในพนทสาธารณะอยางกวางขวาง ดงเชนทเกดขนในชมชนออนไลนของแฟนเพจ “สนบสนน พรบ.คชวต”

บทสนทนาตอสทธทไมเทาเทยมในราง พรบ.คชวต

การศกษาบทสนทนาของชมชนในแฟนเพจสนบสนน พรบ.คชวต ผวจยมบทบาทในฐานะผ มสวน

รวม (Compete participation) ในชมชนดงกลาว ดวยการตงกระท ใหเกดการถกเถยง (Debate) การแสดง

ความคดเหน (Comment) และการแลกเปลยนขอมลขาวสาร (Sharing information) ผศกษายงมบทบาทใน

การกระตนใหเกดการมสวนรวมในชมชนออนไลนดงกลาว

เชอมรอยการสอสารขามพรมแดน

การตงกระท ทกระตนใหมบทสนทนาในแฟนเพจสนบสนน พรบ.คชวต ม 3 ครง ประกอบดวย 1)

วนท 6 พฤศจกายน 2561 เปนหวงเวลาทกรมคมครองสทธและเสรภาพก าลงเปดรบความคดเหนเกยวกบ

รางพระราชบญญตการจดทะเบยนคชวต พ.ศ... โดยมจ านวนผ เขาถง 6,262 คน จ านวนการมสวนรวม

965 ครง มการแสดงความคดเหน 14 รายการ แชร 54 ครง 2) วนท 25 ธนวาคม 2561 เปนวนท

คณะรฐมนตรมมตเหนชอบในหลกการรางพระราชบญญตคชวต พ.ศ...โดยมจ านวนผ เขาถง 4 ,267 คน

การมสวนรวม 1,012 ครง มการแสดงความคดเหน 13 รายการ แชร 36 ครง และ 3) วนท 25 ธนวาคม

2561 ซงเปนการตงประเดนครงท 2 ในวนทคณะรฐมนตรมมตเหนชอบในหลกการรางพระราชบญญต

คชวต พ.ศ... โดยมจ านวนผ เขาถง 33,150 คน การมสวนรวม 3,531 ครง มการแสดงความคดเหน 18

รายการ แชร 154 ครง รวมถงขอความสนทนาอกจ านวนหนง

กระทดงกลาวกระตนใหสมาชกของชมชนมสวนรวมเปนอยางมาก ดงจะเหนไดจากประสทธภาพ

การโพสตทสามารถเขาถงสมาชกและขยายออกไปในวงกวางนอกชมชน ดงจะเหนจากจ านวนการเขาถง

ทมากถง 33 ,000 กวาคน ซงมากกวาสมาชกในชมชนถง 10 เทาตว สะทอนใหเหน วาประเดน

พระราชบญญตคชวตไดรบความสนใจเปนอยางมากจากบคคลหลากหลายทางเพศ ซงท าใหเกดความ

ห น า | 12

ตนตวในการเปดรบขาวสาร ขณะเดยวกนกใชศกยภาพของสอสงคมเพอขยายประเดนใหเกดการรบรในวง

กวางมากขน ดงจะเหนจากการแชรออกไปในสอสงคมของตนเอง และการแทก (Tag) ชอของบคคลทสมาชก

ในชมชน และเพอนนอกชมชนผานชองเขยนแสดงความคดเหน (Comment) ซงท าใหระบบแจงเตอนบคคล

ดงกลาวใหรบรประเดนทชมชนก าลงใหความสนใจ การพยายามสอสารประเดนนออกไปในวงกวางยง

สะทอนใหเหนวา พระราชบญญตคชวตเปนสงทมความส าคญตอความเปนอยของสมาชกในชมชน จงสนใจ

และกระจายขาวสารออกไปในวงกวางเชนเดยวกบพฤตกรรมของบคคลทวไปทเมอพบประเดนทเหนวา

ส าคญตอตนเองกมกจะเผยแพรตอในเครอขายสงคมของตนเอง

สทธทางกฎหมายทไมเทาเทยม

รางพระราชบญญตคชวต พ.ศ... ฉบบนเปนรางทไดรบการวพากษมากกวารางทจดท าขนในป 2557

ทเปนเชนนเพราะสทธทางกฎหมายทส าคญส าหรบคชวตนนมนอยมากดงทแสดงในตารางท 1 ซงขาดสทธ

ทางกฎหมายอน ๆ ทจ าเปนส าหรบการสรางครอบครวของคชวตเพศเดยวกน รวมถงสทธทางกฎหมายอก

หลายประการทรฐพงใหแกคชวต ประเดนนมการสะทอนในการสอสารของชมชนอยางกวางขวาง

เปนเพราะรางฉบบนใหสทธทางกฎหมายทจ ากด สมาชกในชมชนจงตงขอสงเกตถงการออก

กฎหมายทเขาขายเปนการเลอกปฎบต (Discrimination) ตอครกเพศเดยวกน การรางพระราชบญญตฉบบ

นเปนเพยงเครองมอส าหรบการสรางภาพลกษณทดใหแกประเทศ โดยเฉพาะการสงเสรมภาพลกษณดาน

สทธมนษยชน ขณะทเนอหาภายในของรางพระราชบญญตดงกลาวกลบไมเปนไปตามเจตนารมยใน

หลกการทก าหนดในปฎญญาสากลวาดวยสทธมนษยชนและกฎหมายทเกยวของของไทย

ส าหรบสทธทางกฎหมายทชมชนน าเสนอในเพจสนบสนน พรบ.คชวตทควรก าหนดไวในราง

กฎหมายดวย ไดแก สทธรบสวสดการรวมจากรฐในฐานะคสมรส เชน การมคชวตเปนขาราชการแตกลบ

ไมไดสทธรบสวสดการรวมจากรฐเชนเดยวกบคสมรสตางเพศ ฯลฯ สทธของคชวตตางชาตทขอเปลยน

สญชาต เปนประเดนทผ วจยไดรบการสอบถามและตอบขอสงสยของสมาชกในชมชนมากทสด เพราะ

จ านวนไมนอยมคชวตเปนชาวตางชาต บางคอาศยอยในประเทศ และบางคอาศยอยตางประเทศ ซงตางก

มความหวงทจะจดทะเบยนคชวตในไทยและตองการใหคชวตของตนเองอาศยอยในไทยเชนเดยวกบค

สมรสหญงชายอน ๆ ดงเชนกรณของพงก (นามสมมต) ทไดน าเสนอไปแลว เธอมความหวงวา

พระราชบญญตคชวตจะชวยแกปญหาทตนเองก าลงเผชญอย แตรางพระราชบญญตดงกลาวกลบไมได

ก าหนดสทธทตองการไวเลย จงสะทอนใหเหนถงการเลอกปฎบตทางกฎหมายตอคชวตเพศเดยวกน

ห น า | 13

สทธรบบตรบญธรรมรวมกนเปนอกประเดนหนงทมการแลกเปลยนในชมชนคอนขางมาก แมวา

คชวตหลายคมการเลยงดบตรบญธรรมอยแลว แตความเปนผปกครองตามกฎหมายยงเปนอ านาจเฉพาะ

บคคลเทานน แมวาทงคควรจะเปนผ ปกครองรวมตามกฎหมายดงเชนคสมรสตางเพศกตาม สมาชก

บางสวนทมคชวตเปนบคคลขามเพศ (Transgender) ยงตองการใหบตรบญธรรมเรยกตนเองและคชวต

ของตนเองในฐานะ “พอ” และ “แม” ในเชงนตนยดวย แตไมสามารถด าเนนการไดเนองจากเปนขอจ ากด

ทางกฎหมาย พวกเขายงตองการเปลยนค าน าหนาดวยแตไมสามารถกระท าไดเพราะไมมกฎหมายรองรบ

การเปลยนค าน าหนาใหสอดคลองกบเพศสภาพทเปลยนแปลงไป

เปนทนาสงเกตวายงมสทธทางกฎหมายอกหลายประการทสมาชกในชมชนยงไมไดยกเปนประเดน

ขน ซงผวจยตความวา สทธทางกฎหมายดงกลาวเปนสทธทคชวตเพศเดยวกนยงไมประสบปญหามากนกใน

การอาศยอยรวมกนในฐานะครอบครว แตกควรใหสทธทางกฎหมายอยางเทาเทยมกนแกพลเมองและผ เสย

ภาษใหแกรฐ เชน สทธลดหยอนภาษแบบคสมรส สทธในกองทนประกนสงคมของคสมรส ฯลฯ (ดเพมเตมใน

ตารางท 1) สาเหตทสทธทางกฎหมายบางสวนไมปรากฎในพนทการสอสารของชมชนเปนผลมาจากการขาด

ความรและความใจเกยวกบสทธทางกฎหมายมากนก ขณะเดยวกนสมาชกในชมชนจ านวนไมนอยยงโสด

จงไมประสบปญหาเชนเดยวกบกลมทมคชวต

ความหวงถงสทธทเทาเทยม

การสอสารประเดนพระราชบญญตคชวตในชมชนมสวนกระตนใหสมาชกเสนอความคดเหนไปยง

ชองทางทกรมคมครองสทธและเสรภาพประชาสมพนธไว สมาชกทเขาไปสงความคดเหนแลว ยงมสวน

กระตนสมาชกอน ๆ ดวย เพราะมการสอสารกลบเขามาในกระท ดวยการแสดงความคดเหนวา “เรยบรอย

ครบ” “ท าแลวครบ” “ขอสทธบางเถอะ อนมตเถอะ พรบ.คชวต” “แตในทสดกใกลจะเปนจรง” “ขอใหไดบงคบ

ใชกฎหมายสกทเถอะ” เปนตน สมาชกยงไดแชรกระทดงกลาวเพอสอสารไปยงชมชนและคนอนดวย

การสอสารประเดนนในชมชนท าใหสมาชกมความหวงตอกฎหมายรบรองสทธของครอบครวคชวต

เพศเดยวกน ดงทสะทอนผานการแสดงความคดเหนในเชงบวกจ านวนมาก เชน “ขอใหผานเถอะครบ ผม

รอจดทะเบยนมา 6 ปแลว” “มนส าคญมาก ขอใหผาน เอาใจชวย” “อยางนอยกผานขนท 1 แลวนะ” “รอจด

ทะเบยนคชวต” “รอเลยคะ” เปนตน แตสมาชกในชมชนบางสวนยงแคลงใจตอรางพระราชบญญตฉบบนท

ยงไมก าหนดสทธทางกฎหมายอกจ านวนมาก ดงความเหนทวา “รางนเหมอนใหผานแบบสง ๆ มนไมเหน

ไดอะไรมากมาย นอยกวารางเกาอก เฮย” “รางรอบ 3 นหวยสด ท าไมรบพจารณา” เปนตน

ห น า | 14

การก าหนดวาระและกรอบการสอสารในชมชนออนไลน

การสอสารในชมชนออนไลนของเพจสนบสนน พรบ.คชวตในดานบทบาทและความสมพนธ

ระหวางผ วจยกบสมาชกในชมชนนน พบวา บทบาทการก าหนดวาระ (Agenda setting) ในการสอสาร

แบบดงเดมนน วาระขาวสารไมไดมเพยงหนงเดยว และสอมวลชนมบทบาทส าคญในการจดวาระใหบาง

ประเดนเดนชดขนในหนวยการจดจ าของมนษย (McCombs & Reynolds, 2009) แตส าหรบพนทการ

สอสารออนไลนแลว ประเดนสาธารณะทสอสารในชมชนกลบมเพยงประเดนเดยวดวยการตงกระท ซง

แสดงใหเหนวาผ วจยมบทบาทในการก าหนดวาระในชมชน โดยมแหลงอางองจากหนวยงานของรฐ

สอมวลชน และตวผวจยเอง ซงท าใหสมาชกรบทราบความเคลอนไหวของประเดนสาธารณะดงกลาว

การสอสารในชมชนออนไลนในแตละกระทนน ผวจยและสมาชกในชมชนตางมสวนรวมในการวาง

กรอบ (Frame) เกยวกบวาระดงกลาว โดยแตละฝายไมไดผกขาดอ านาจการวางกรอบไวเฉพาะตนเทานน

เพราะธรรมชาตของพนทการสอสารสมยใหมชวยลดอ านาจของแตละฝาย แตเพมสทธในการสอสารให

ใกลเคยงกน ดงทพบวาแมผวจยจะมบทบาทในการก าหนดวาระขาวสาร แตหลงจากสอสารไปแลว อ านาจ

การวางกรอบในประเดนนนกหลดลอยออกไปจากสทธอนเดดขาดของผ วจยดวย และแตละคนกมสทธ

เทากนในการเสนอกรอบของตนเอง แตกตางจากบรบทการสอสารทางกายภาพ (Offline context) ใน

สอมวลชนแบบดงเดมทการวางกรอบนนมงเนนไปทแนวปฎบตในการผลตขาว (Practices of news

production) ตวแสดงทางการเมองและธรกจ (Political and corporate actors) และบรบททางวฒนธรรม

(Cultural context) ดงทปรากฎในแนวคดของ Tewksbury & Scheufele (2009) แตการศกษาการวาง

กรอบในการสอสารของชมชนออนไลนควรใหความสนใจกบอทธพลของบรบททางวฒนธรรมเพมขน

โดยเฉพาะมตการเคลอนไหวทางสงคม (Social movement) เพราะแตละฝายไมไดตดขาดตวเองจากพนท

วฒนธรรมทางกายภาพแตกลบเชอมโยงเกยวของกน

กรอบของประเดนรางพระราชบญญตคชวตทสมาชกสอสารผานชมชนออนไลนทผ วจยก าหนด

(Construct) และใชแนวทางการแสวงหาความรแบบอปนย (Induction) ทแบงกรอบออกเปน 2 ระดบ

(Tone) คอ เชงบวก (Positive tone) และเชงลบ (Negative tone) ดงเชนศกษาของ (Lawlor & Tolley,

2017) มรายละเอยด คอ

กรอบ (Frames) ประเดนรางพระราชบญญตคชวต

เชงบวก (Positive tone) เชงลบ (Negative tone)

สทธ (Rights) การออก พรบ.คชวตเปนการเพมสทธ พรบ.คชวตฉบบกรมคมครองสทธและเสรภาพท

ห น า | 15

ใหแกพลเมองกลมครก LGBT+ ทใกลเคยงหรอเทาเทยมกบครกตางเพศ

คณะรฐมนตรเหนชอบในหลกการนน ยงใหสทธทจ าเปนแกพลเมองกลม LGBT+ นอยเกนไป และใหสทธทไมเทาเทยมกนกบพลเมองกลมอน

ความมนคง (Security) การม พรบ.คชวตจะชวยสงเสรมความมนคงในชวต และทรพยสนแกค รก LGBT+ ในระยะยาว

การบรการของรฐ (Services)

การใหสทธทไมเทาเทยมแกครก LGBT+ จะสงผลกระทบตอการเขาถงบรการของรฐ เชน การเขาถงการรกษาพยาบาลของครกทมบคคลใดบคคลหนงเปนขาราชการ ฯลฯ

ความถกตอง (Validity) การม พรบ.คชวตเปนเสมอนการรบรองการสรางครอบครวของครก LGBT+ ทถกตองตามกฎหมาย มศกดศรเทาเทยบกบครกตางเพศ

การราง พรบ.คชวตทก าลงด าเนนการอยนยงไมสอดคลองกบเจตนารมยของปฎณญาสากลและรฐธรรมทมงหวงจะใหสทธทเทาเทยมกนแกพลเมอง แตกลบจ ากดสทธอยหลายประการ จงเสนอทางเลอกใหแกไข ปพพ.เพอใหสทธมความเทาเทยมกน

กรอบความหวง (Hopes) ครก LGBT+ มความหวงตอราง พรบ.คชวตจะประกาศใชเปนกฎหมายในเรววน

กระบวนการราง พรบ.คชวตรวบรดเกนไป และเปนเรองยากหรอตองใชเวลาอกนานกวาจะออกเปนกฎหมาย

ตาราง 2 กรอบและระดบในประเดนรางพระราชบญญตคชวตทมการสอสารในเพจสนบสนน พรบ.คชวต

เปนทนาสงเกตวา แมสมาชกในชมชนจะมสวนก าหนดกรอบในประเดนรางพระราชบญญตคชวต

แตกเปนไปในลกษณะของการน าเสนอกรอบของตนเองเพยงฝายเดยว โดยขาดการน าเสนอกรอบการ

ถกเถยง (Contestation frame) ดงจะเหนจากการตอบกลบใตความคดเหน (Comment) ของสมาชกม

คอนขางนอย ซงเปนประเดนทควรมการศกษาเพมเตมวามปจจยใดบางทจะกระตนใหสมาชกมการ

ถกเถยงกนมากขนเพอใหเกดการสอสารในวงกวางมากขน

หมายเหต

บทความนมาจากการศกษาดวยระเบยบวธการแสวงหาความรแบบชาตพนธวรรณาดจทล โดย

ขอมลบคคลทผ วจยอางถงในบทความน ผ วจยไดด าเนนการสงขอความ (Informed consent) เพอขอ

อนญาตจากบคคลดงกลาวและไดรบการตอบกลบใหน าเสนอเรองราวของอาสาสมครได โดยใชนามสมมต

ห น า | 16

บรรณานกรม

Andrea Lawlor, และ Erin Tolley. (2017). Deciding who's legitimate: news media framing of

immigrats and refugees. International journal of communication, 967-991.

David Tewksbury, และ Dietram A. Scheufele. (2009). ใน Jennings Bryant, และ Mary Beth Oliver,

Media effects : advances in theory and research (หนา 17-30). New York: Routledge.

Davis Masten, และ Time Plowman. (2003). Digital ethnography: the next wave in understanding

the consumer experience. Design management journal, 75-81.

Kozinets, R. V. (2010). Netnography: doing ethnography research online. Los Angeles: SAGE.

Maxwell McCombs, และ Amy Reynolds. (2009). How the news shapes our civic agenda. ใน

Jennings Bryant, และ Mary Beth Oliver, Media effects : advances in theory and

research (หนา 1-13). New York: Routledge.

Robert V. Kozinets, Pierre-Yann Dolbec, และ Amanda Earley. (2014). Netnography analysis:

Understanding culture through social media data. London: Sage.

Statista Portal. (15 March 2009). Number of internet users worldwide 2005-2018. เขาถงไดจาก

Statista Portal: https://www.statista.com/statistics/273018/number-of-internet-users-

worldwide/

The Matter. (27 มกราคม 2562). พ.ร.บ.คชวตฉบบผำนคณะรฐมนตร : ศกดศรและสทธทยงไมเทำเทยม

คสมรส. เขาถงไดจาก The Matter: https://thematter.co/pulse/inequality-in-civil-

partnerships/69495

Wikipedia. (18 February 2019). Civil solidarity pact. เขาถงไดจาก Wikipedia, the free

encyclopedia: https://en.wikipedia.org/wiki/Civil_solidarity_pact

Wikipedia. (15 March 2019). Stonewall riots. เขาถงไดจาก Wikipedia, the free encyclopedia:

https://en.wikipedia.org/wiki/Stonewall_riots#Police_raid

WorldAtlas. (2018, May 29). The First Countries To Legalize Gay Marriage. Retrieved from

WorldAtlas.com: https://www.worldatlas.com/articles/first-countries-to-recognize-same-

sex-marriages-nationally.html

ห น า | 17

ชวนโรจน ธรพชรพร. (2559). สทธควำมเสมอภำคในกำรสมรสของบคคลทมควำมหลำกหลำยทำงเพศใน

ประเทศไทย. นนทบร: หลกสตรปรญญานตศาสตรมหาบณฑต วชาเอกกฎหมายมหาชน

สาขาวชานตศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

ธญลกษณ นามจกร. (13 April 2556). กำรรบรองสถำนภำพกำรสมรสของบคคลทมควำมหลำกหลำยทำง

เพศ. เขาถงไดจาก วารสารนกบรหาร:

https://www.bu.ac.th/knowledgecenter/executive_journal/april_june_13/pdf/aw02.pdf

ประชาชาตธรกจ. (10 มกราคม 2562). ส ำรวจ พ.ร.บ.คชวต กบสทธทหำยไปของ LGBT ไทย. เขาถงได

จาก ประชาชาตธรกจออนไลน: https://www.prachachat.net/d-life/news-276539

ภาณพ มช านาญ. (2555). สภาพปญหาความเสยเปรยบของคความหลากหลายทางเพศอนเนองมาจาก

การไมมกฎหมายรบรองการสมรสในประเทศไทย. CMU Journal of Law and Social Sciences,

107-125.

รญญาภทร ณ สงขลา. (2561). ความเสมอภาคในการสมรสของบคคลทมความหลากหลายทางเพศใน

ประเทศไทย. กำรประชมวชำกำรสำขำนตศำสตรระดบชำต ครงท 1 หวขอ ระบบกฎหมำยไทย:

ปฎรป/เปลยนผำน/ปฏสงขรณ”. เชยงใหม: คณะนตศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม.

สมคด พทธศร. (4 ธนวาคม 2561). ‘Why We Post’ เขำใจโลกโซเชยลแบบนกมำนษยวทยำกบแดเนยล

มลเลอร. เขาถงไดจาก The101.world: https://www.the101.world/interview-daniel-miller-

why-we-post/

ส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร. (2561). สทธกำรสมรสระหวำงบคคลเพศเดยวกน. กรงเทพฯ:

ส านกวชาการ ส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร.

ส านกงานสถตแหงชาต. (5 มนาคม 2562). 16 สถตเทคโนโลยสำรสนเทศและกำรสอสำร. เขาถงไดจาก

ส านกงานสถตแหงชาต: http://statbbi.nso.go.th/staticreport/page/sector/th/16.aspx