thap nhi mon luan - tt thich vien ly dich

8/3/2019 Thap Nhi Mon Luan - TT Thich Vien Ly Dich

1/45

THP NHI MN LUNLUN V MI HAI CATac gi: Long Tho (Ngrjuna)

Dich gi Hoa Ng: Tam Tang Phap S Cu Ma La Th pDich gi Vit Ng: Thich Vin L

Vin Trit L Vit Nam v Th Gii xut bn 2000---o0o---Ngun

http://thuvienhoasen.orgChuyn sang ebook 27-7-2009

Ngi thc hin : Nam Thin [email protected] Audio Ti Website http://www.phatphaponline.org

Mc Lc

LI GII THIUI LI CUA DICH GIALI M U CUA DICH GIA

Tam Lun Tng v Khng TanhQuan im Cua B Tat Long Tho V Tao Hoa

CA TH NHT : QUAN NHN DUYNCA TH NHI : QUAN HU QUA VA V QUACA TH BA : QUAN DUYNCA TH T : QUAN TNGCA TH NM : QUAN HU TNG HAY V TNGCA TH SAU : QUAN NG NHT HAY DI BIT

CA TH BAY : QUAN HU VA VCA TH TAM : QUAN TANHCA TH CHIN : QUAN NHN VA QUACA TH MI : QUAN TAC GIA - (QUAN TAO HOA)CA TH MI MT : QUAN TAM THICA TH MI HAI : QUAN SANH

---o0o---

LI GII THIU

Mt cach cn bn v hin thc, Pht phap l lng dc tri lnhtn gc bnh kh cho chung sanh. Nhn cua bnh kh l v minh. Qu cua

bnh kh l kh nao. Do vy, mun tri lnh bnh dt sach kh nao thiphng thc kin hiu nht khng gi bng tn dit v minh. Tn dit v
http://phatphaponline.org/kinh/Audio/Giang%20Kinh/Kinh%20Ba%20La%20Mat/http://phatphaponline.org/kinh/Audio/Giang%20Kinh/Kinh%20Ba%20La%20Mat/


2/45

minh cn phi co th khi gii cua lc v dng siu vit. Khi gii y chinh lthanh kim ben chc cua tri tu Bat nha. Tri tu Bat nha liu trit n tnngun ci th-tng-dng cua van phap th nghim rng cac phap hu viu do duyn gi h p m thnh, v thng, gi hu, khng t tanh, t o,siu vit ln trn tt c vong chp hu-v v thong dong t tai ni cnh giicua Thanh tri t chng.

B Tat Long Tho da vo giao nghia Bat nha uyn ao y din surng ra hu tr lc cho c Pht trong s mnh hong dng chanh phap,

ph qun sanh, hin chanh pha t, v chinh n lai nhng vong chp ino v cc hu hoc cc v. Mt trong nhng b lun gii tinh mt nht vgiao nghia Tanh Khng cua ngi Long Tho l b Th p Nhi Mn Lun. Quami hai canh ca ny, B Tat Long Tho a trang bi y u tt c nhng

phng tin cn thit ty sach moi cu u vi vong chp do tm v minh

cua chung sanh gy ra, m cung chinh vi cn bnh ny chung sanh bi troibuc vo th gii kh au cua nghi p lc v sng cht bt tn.

B lun u thng ny a c ngi Tam tang phap s Cu Ma LaTh p dich t bn ch Phan ra ch Han. Phn Vit Ng nay a c Thngtoa Thich Vin L thc hin. y l mt ong gop xng ang cho s mnhhong dng Pht phap v cng cuc hon thnh b ai tang kinh cho Phtgiao Vit Nam. Thng toa Thich Vin L thc a gop phn khng nhotrong vic bo lu v phat huy vn hoa Pht giao v dn tc tai hi ngoai quahng chc b sach gia tri m Thng toa a l tac gi hoc dich gi sut

th p nin qua.

Vin Trit L Vit Nam v Trit hoc Th Gii thnh kinh tri n cngc v lng cua Thng toa i vi Pht giao v nhn loai qua bn dichVit ng b Th p Nhi Mn Lun v hoan hy gii thiu b lun ny n ttc qu c gi.

Los Angeles, u xun Canh Thin, 2000Vin Trit L Vit Nam v Trit Hoc Th Gii

---o0o---


3/45

I LI CUA DICH GIA

Th p Nhi Mn Lun l mt trong ba b Lun nng ct chu yu taothnh Tam Lun Tng, mt trong nhng Tng phai ni ting kho hiu vthm ao nht cua Pht giao.

Chu ich cua Th p Nhi Mn Lun l l gii nhm lm sang to giao nghiathm su cung cc cua ai tha. Ct loi quan trong cua giao nghia nychinh l ao l tanh Khng, m danh t thi thng thng goi l Trit ltanh Khng, do B Tat Ngrjuna (Long Tho) sang tac.

B Tat Ngrjuna l mt bc ai si co tu giac siu vit, a tng c tnxng l Bat Tng Cng T v ngi con l tac gi cua rt nhiu b Lunc anh gia l nhng kit tac xut chung v tin khoang hu, khng chi

ring i vi Pht giao m con i vi tt c moi nn hoc thut, t tng,trit l kim c ng Ty; trong o b u B Xa gm 10 van k, TrangNghim Pht ao gm 5 ngn k, ai T Phng Tin Lun 5 ngn k, VUy Lun 10 van k v.v... v, Th p Nhi Mn Lun v Trung Lun l nhngt tng ti thng c uc kt c ong t V Uy Lun.

T tng chu ao cua B Tat Ngrjuna chinh l tng chi Bat Nha m chuim thu thng cua no l trit huy moi hu kin v khng kin nhm hin thi nht chn phap gii, thng tich chn khng, v tru ngai, hin chanh pha t.

Lun ny a c dich t ting Phan sang Hoa ng bi ngi Tam TangPhap S Cu Ma La Th p vo i Diu Tn, theo th k tng v trnghng, trong o co 26 k tng c in t trang 159 n 167 trong ai ChanhTn tu s 1568.

Nh mt cung cp ti liu cn thit, chung ti c gng chuyn dich Th pNhi Mn Lun ny sang Vit ng t ch Han, vi s i chiu bn dich Anhng cua giao s HSUEH-LI CHENG thuc phn khoa Nghin Cu TritHoc v Tn Giao, University of Hawaii, v cho in phn tom lc li noi ucua ng v Th p Nhi Mn Lun giup cho moi gii co thm mt cai nhin

v tng ti cc u thng cua Khng Tanh.

Di nhin nh B Tat Long Tho a tuyn b Giao phap v thng cua NhLai khng phi d dng co th thm nh p, do vy, rt mong cac bc thcgi hoan hi b chinh cho nhng im m ngi dich rt co th cha chuyndich tron ven li cua tac gi.


4/45

Cn but,

Thich Vin L(Dich xong vo ngy cui ng 1996

tai tu vin Bo Phap, PL 2540)

---o0o---

LI M U CUA DICH GIA

BAN DICH ANH NGHsueh-Li Cheng

Tom lc LI M U cua dich gi bn dich t Hoa ng sang Anh ng,Giao s Hsueh-Li Cheng, thuc phn khoa Nghin Cu Trit Hoc v Tn

Giao, University of Hawaii.

Tam Lun Tng va Khng Tanh

Ch khng chu cua Th p Nhi Mn Lun co nhiu cach s dngv nhiu nghia trong kinh sach cua phai Tam Lun Tng Trung Hoa,chng han nh trong cac sach Tam Lun Huyn Nghia v Nhi Nghia cuaai S Cat Tng, mt ngi a dy cng nghin cu kinh sach cua B TatLong Tho.

Do chinh no thi ch khng chng co mt nghia ro rt mang tinhkhng inh. Nhng no thng c cac mn Tam Lun tng dung chis thiu vng cai gi o. Cac Pht t thuc Tam Lun Tng mun noi rngcac phap u l khng, hiu theo nghia chung khng co nhng tanh, tng,v dng ich xac. Nh B Tat Long Tho noi trong Th p Nhi Mn Lun:

Ch phap u l khng. Tai sao?C hu vi phap ln v vi phapu khng co tng gi.Vi chung khng co tng

Nn chung u l khng.


5/45

Ch khng cung c dung lm mt gia tri cac phap hoc nim.Ngi i s dng nhng nim m t tanh (nature) cua van vt. Noirng ch phap u l khng l hm rng cac nim hoc pham tru mngi ta dung m t nhng kinh nghim u l trng rng. Thi d, khi

bin lun rng thc tai cua s vt khng th by to bng s kt h p cuanhng nim, nh hu v v, v.v..., Long Tho noi: Ch phap u lkhng. Tai sao? Hu v v khng th at c cung mt luc v cung khngth at c vo nhng luc khac nhau.

Khng hoc khng tanh co khi c dung phu inh gia tri cua s vt v noi ln s v thng cua chung. Bi vi nhng th chi l khng thi v giatri ang chung ta t bo. Vi vy, thc hin khng tanh tc l loai trnhng phin nao v tai hoa, nh ai S Cat Tng cua phai Tam Lun Tnga noi trong Tam Lun Huyn Nghia: Tinh nghia giao l v khng tanh

bao hm s dit tr tai hoa.

Khi khin cho tm tr thnh khng co nghia l ci bin cai tm cua minh.Hoc khng-tanh c coi l mt phng thuc cha bnh cho tt cchung sanh, nh ngi Cat Tng a noi trong Nhi Nghia. Cac ai s cua

phai Tam Lun coi khng-tanh nh mt th khi c giup con ngi giithoat.

Con ng cua khng-tanh chinh l con ng cua Nit Bn, v lin quanti nhng phng din cua thn, tm v tri hu. Trn phng din tn giao,

khng-tanh bao hm moksa, s gii thoat hon ton khoi v minh, khoi caiac v au kh trn th gian [Nhi Nghia]. Trn phng din tm l khng

tanh l v tham dc. No oi hoi phi dit tr nhng tham ai thuc cmxuc v tri hu, ngun gc cua cai ac v au kh; hay khin cho cai tm trngtrn, khng con dc vong v o tng. Trn phng din ao c, s phunhn tham dc, nht l s chp nga vi ky, se khin chung ta yu thng ttc moi ngi. Nit Bn l dnh cho tt c moi ngi [Nhi Nghia]

Ngi thc hnh khng-tanh l ngi thc hnh hanh t bi, mun giup ttc chung sanh at ti Nit Bn [Tam Lun Huyn Nghia]. Trn phng dintri thc lun, khng-tanh chinh l tri hu bat nha, thy rng chng co chnl no l chn l tuyt i. Trn phng din siu hinh hoc, khng-tanh conghia l ch phap u khng co tanh, tng v dng. No bo rng nhngthc th cua cac nh siu hinh hoc khng co thc trong vu tr m chi l dotri oc tao ra. Mun at ti Nit Bn ngi ta cn phi loai bo nhng suyoan thuc siu hinh hoc.


6/45

i vi cac mn cua Tam Lun tng, thuyt khng tanh bao hm aosng. Nhng ngi th tc thng am m nhng lac thu thuc giac quanv tin rng chung l mt trong nhng th co gia tri nht trn i. Mc khac,nhng ngi thc hnh tn giao coi trong nhng gia tri tinh thn co thkhinh re nhng ngi coi trong lac thu giac quan; ho cho rng i sng tinhthn khng lin quan gi ti lac thu.

i vi ngi i theo Trung ao, con ng am m lac thu l mt ccoan v con ng kh hanh l mt cc oan khac. Thuyt khng-tanh giupcho ngi ta trut bo nhng cc oan ny v chun bi bc vo con ngtrung ao. Cac mn cua Tam Lun Tng thy rng coi khng-tanh ltrung ao chinh l i theo giao l nguyn thuy cua c Pht, nh li Ngiday trong bi thuyt phap th nht m Ngi a ging cho nm vi ty kheo saukhi ng ao:

Tu theo con ng kh hanh vi xac thn tiu ty chi khin cho tm tri cngthm m lm. No khng em lai ngay c kin thc th tc, hung chi l siuvit ln trn nhng cm quan. No ging nh c gng thp mt ngon en

bng nc la, iu o khng th no xoa tan c bong ti...

am m lac thu cung l sai lm; iu ny chi gia tng s m mui cua conngi; s m mui ny ngn cn anh sang cua tri hu...

Ta ng trn hai cc oan ny, trai tim ta gia. S au kh trong ta a

oan dit; khng con nhng sai lm v v minh phin nao, ta a at c anlac. Theo cac mn Trung Quan Phai, giao l cua c Pht nhm bac boli suy nghi nhi nguyn. Cac trit gia co th dung nhng nim lng ccnh sanh dit, thng hng v thng, ging nhau khac nhau, n i, mt tanh cht cua s vic. Theo B Tat Long tho thi nhng nim loai ny lcc oan v cn phi bac bo. m u Trung Lun, ngi a ra bat phuinh:

Bt sanh dic bt dit,Bt thng dic bt oan,Bt nht dic bt di ,Bt lai dic bt xut.

(Khng sanh cung khng dit,Khng thng hng cung khng oan dit,Khng ging cung khng khac,Khng n cung khng i.)


7/45

Quan im cua Long Tho v khng tanh nh lo trung ao chng phi chi apdng cho tam iu phu inh ny m con l phu nhn tt c nhng nim ccoan; o l mt tin trinh giup cho tm tr nn thanh tinh. Cn phi sdng s phu inh cho ti khi no nhng tham ai thuc tri thc ln tinh cmhon ton bi dit tr. Tin trinh ny thuc bin chng phap. S phu nhn nim hukhng co nghia rng se dn ti s xac nhn nim v, bi viv thi cung mu thun v phi l chng kem gi hu. Bin chng phapcua phai Trung Quan khng nhm vo vic thnh l p mt lun thuyt m chivach trn s phi l mu thun bao hm trong li bin lun cua i phng.Tht ra, phng phap ny l s phn tich rt rao cho ti khi khng con imno chng minh. Nh ai S Cat Tng a vit trong Tam Lun Huyn

Nghia:

lm sang to im ny, Tam Lun thuyt day rng mi lun lin quan

ti tanh cht cua chn l phi bi phu inh bi mt phn cua no. Ton thtin trinh tip ni tng bc cho n khi at ti s phu nhn hon ton. Vivy, quan nim v tn hu cua th- (chn l th gian) bi phu inh biquan nim bt tn cua chn- (chn l ti thng). K o, quan nim bt-tn by gi tr thnh th- cua mt c p lun v phn mi lai bi

phu nhn bi quan nim chng tn cung chng bt tn, v tip tc nh vycho ti khi rt cuc moi iu khng inh v chn l a bi phu nhn.

Mt khac, phai Tam Lun Tng vach ra rng cai gi l thc thi no phi co t-tanh, ch khng th tuy thuc vo nhng s vt khac hoc sanh ra t nhng

nhn duyn. Nhng nu noi rng s vt no o l thc mt cach ti hu thise mu thuan vi s kin rng tt c moi hin tng u bi rng buc binhng lin h cua nhn v qu, h p v tan, tru v dit. i vi cac mn Trung Quan Phai thi i tng cua nhn thc, chu th cua nhn thc, v tri

thc, bi rng buc v tuy thuc vo nhau. Bt c iu gi m chung ta co thbit qua kinh nghim u tuy thuc vo nhng iu kin, bi vy chung takhng th l thc mt cach ti hu.

Nu s sanh tn cua mt vt l tuyt i thc thi no phi t-tn v c l pi vi cac nhn v duyn. Nhng ch phap u tuy thuc vo nhng nhnv duyn. Vi vy, mt vt khng th t hin hu v thc mt cach tuyti. Mt khac, nu vu tr chng hin hu v chi tuyt i l h v thi no

phi bt ng v khng co hin tng no xut hin. Nhng chung ta thyrng co v s s vt phat sanh t cac nhn v duyn; vi vy chung khng th


8/45

l tuyt i khng co thc. Cho nn thuyt khng-tanh cua phai Trung QuanTam Lun ich thi l trung ao, ng coi no l mt thuyt h v.

Tht ra, theo cac mn Tam Lun Tng thi ch khng chi l mt phngtin hu ich hng dn chung sanh v giup ho gii thoat khoi nhngtham ai. [Cat Tng, Tam Lun Huyn Nghia]. Cac ai s Tam Lun Tngcho rng c Pht chu trong vic cu vt th gtian v giao l cua ngi coitrong s thc dng. Mi quan tm chinh yu cua ngi l s gii thoat cuachung sanh ra khoi iu ac v au kh, v ngi ap dng phng phap truynging d hiu i vi nhng ngi tho giao. c Pht thy rng tm tri cuanhng ngi tm thng lun lun rng buc vo nhng kin chp, kho coth gii thoat au kh. Ngi mun giup ho giac ng, nhng ngi nhn thyrng ho chi co th hiu nhng chuyn th tc v loai ngn ng tm thng. giup ho gii thoat, ngi dung nhng t ng m a s u hiu nh nhn

v qu, sanh v bt sanh, ung v sai, xac inh v phu inh, hu v v,v.v..., thuyt ging giao l cua ngi. Tht ra, tt c nhng t ng nh vychng l gi khac hn l nhng khi c giup thanh loc tm tri.

Tuy rng ngn ng co th khin chung ta hiu lm, nhng cac mn TrungQuan Phai khng phu nhn gia tri hu dng cua no. Ho nhin nhn rngngn ng l hu ich v cn thit trong i sng hng ngy; bi vi nu khngco ngn ng thi con ngi khng th noi hoc vit. Theo B Tat Long Tho,cn phi dung ti ngn ng thuyt ginh chn l ti thng. Nn coingn ng nh l th cn thit at ti chn v Nit Bn. B Tat

Long Tho phat biu trong Trung Lun: Khng co th thi khng th atti chn . Nu khng at ti chn thi khng th chng qu Nit Bn.

Chc nng cua ngn ng co th vi nh mt cai be. Mt ngi mun sangbn kia sng l ni an lac v thanh tinh thi ngi o ong mt chic be.Nh o ngi ny sang c b sng bn kia mt cach an ton. Nhng duchic be a rt hu ich i vi ngi vt sang sng, ho se phi t bo chic

be b sng tip tc i. Vi vy ngn ng, k c ch Chanh Phap,ging nh chic be, cn phi t bo khi at ti Nit Bn.

Cac ai s Tam Lun Tng dung nim khng bt c khi no ho cn bac bonhng nim cc oan. Ch ny co hm nhiu trinh khac nhau. trinh th nht, khng-tanh co nghia rng nhng tng thng thnghng ngy l o tng v khng co thc. Cat Tng dung nghia ny phunhn hu. Trn trinh th nhi, khng-tanh hm rng nhng quan imcua ngi theo chu thuyt h v ln nhng nhan quan thng thng v vu


9/45

tr v th gian u khng th chp nhn c, v rng cn phi bac bo tt cnhng ng li suy nghi phn bit hoc nhi nguyn. trinh th ba,khng-tanh cho thy rng cn phi t bo nhng quan im nht nguyn,cung nh nhi nguyn v a nguyn v vu tr v th gian. Khi tt c nhng nim v cac loai chp thu khac a hon ton bi dit tr thi khng-tanh conghia l hon ton t do, khng con bam viu vo bt c th gi.

Vi vy, ch khng chinh no khng co nghia ring bit no m chi mang nghia tuy theo ni dung cua cu vn. No chi co nhng hm trong tintrinh t duy. Khi a at ti Nit Bn, no mt i nghia v cn phi loai bo.Ging nh phng thuc cha bnh, khng-tanh chi hu ich i vi mtngi trong khi ho m au, ch chng phi khi lnh manh. Nh ai S CatTng noi:

Khi thuy, chung ta thuyt ging v V chng lai cn bnh cua [s tintng vo] Hu. Khi cn bnh cua [s tin tng vo] Hu a bin i thiPhng Thuc Khng-Tanh thnh v dng. Cho nn chung ta bit rng aocua bc thanh hin chng bao gi chu trng Hu hoc V [Nhi Nghia].

---o0o---

Quan im Cua B Tat Long Tho V To Hoa

Khi Long Tho kho sat nhng nim v tanh, tng v dng trong Th pNhi Mn Lun, ngi cung bn ti mt s vn quan trong v tn giao vtrit hoc m ngi khng noi ti trong cac sach khac. Mt trong nhng vn o l cu hoi v s hin hu cua tri (Thin). Trong chng Th pMn, Long tho chng nhng bac bo s hin hu cua Tri nh l ang taohoa cua vu tr m con bac bo c nim v Tri nh l ng cu th cua loingi. Nhng ngi tin ngng vo mt s tn giao thng nghi ti trinh l mt ng cu ri v cho rng thn phn, inh mang v hanh phuccua chung ta l do Tri nm trong tay. Nu chung ta qui phc Ngi thi Tri

se n xa ti li v ban cho chung ta hanh phuc. Nu khng co n sung cuaTri thi khng th thoat kh. Long Tho kich nhng quan nim o v binlun rng chung ta co nhng nng lc t tao chng han nh kim soat dcvong v cach n cua minh tao nhng iu thin v tranh nhng iu ac.

Nu s gii thoat chi nh cy vo tri thi khng con nguyn tc cua thgian, nghia l ngi lm iu thin c tng thng, v ngi lm iuac thi bi trng phat. Nu vy ngi ta khng cn phi sng mt cach co


10/45

thc, vi nhng hnh vi thin se co th khng c tng thng, trong khike lm iu ac co th cu ri. o l chuyn phi l, s gii thoat khng thtuy thuc vo n sung cua Tri. Nu Tri l ngun cu ri duy nht thinhng nguyn tc tn giao chng co ich gi. Nhng chng phi nh vy; chonn Tri khng th l ngun cu ri duy nht.

Ch Mn trong nhan co nghia l cai cng hoc ca, l chn ra khoini no o v bc vo mt ni khac. y no co nghia nh l ng lihon ho thoat ra khoi nhng quan im cc oan v i vo chanh kin.

---o0o---

CA TH NHT : QUAN NHN DUYN

B Tat Long Tho noi: Nay ti se c gii nhng giao l cua ai Tha(Mahayanaa).

Hoi (li ngi i thoai): Vic gii thich ai Tha thi co nhng li ich v nghia gi?

a p: a i Tha l kho tng giao phap v cung su xa cua ba i miphng ch Pht. No a c thuyt ging cho nhng ngi co cng cln v tri thng minh u vit. Nhng chung sanh thi mat phap phcc chng c su dy v thiu cn tanh sang sut. Tuy ho c gng tmcu hoc hoi kinh in, ho vn khng th hiu thu. Ti thng cm nhngngi ny v mun ho c khai ng. Hn na, ti cung mun hongdng v lm sang to ai phap v thng cua Nh Lai. Vi vy ti se lcgii nhng giao nghia cua ai Tha.

Hoi: Giao nghia cua ai Tha thi v lng v bin, khng th m ht.Nu chi k ring nhng li day cua c Pht cung khng sao noi ht. Vy

thi lm sao ngi co th gii nghia y u ?

a p: Chinh vi vy m ngay t u ti a noi rng ti se chi lc gii mthi.

Hoi: Tai sao lai goi l ai Tha (C Xe Ln)?


11/45

a p: a i Tha l c xe bc cao hn trong hai c xe (nhi tha), vi thc goi l C Xe Ln. Tha (c xe) ny co th a ngi ta at ti quvi to ln tt cung cua ch Pht, cho nn c goi l ai. y la c xe mch Pht v cac bc ai nhn s dng, nn c goi l ln. No co khnng dit tr nhng au kh ln cua chung sanh v em lai nhng li ichln, vi vy goi l ln. No l c xe c s dng bi cac bc ai si nh cacvi B Tat: Quan Th m (Avalokitesvara), ai Th Chi(Mahsthmaprta), Vn Thu S Li (Majustri) v Di Lc (Maitreya); nnc goi l ln. C xe ny co th bao trum cung tn tt c phap (gm c

phap tanh v phap tng), vi vy c goi l ln. V lai, trong Kinh BatNha chinh c Pht day rng, nghia cua ai Tha l v lng v bin. Vivy no c goi l ln.

Mt trong nhng giao nghia thm su nht cua ai Tha c goi l

khng-tanh. Nu ngi no co th hiu c nghia cua khng-tanh thico th hiu c ai Tha v lanh hi c sau Ba La Mt (pramit) mkhng g p tr ngai no. Vi vy, ti chi mun gii thich v khng-tanh. gii thich khng-tanh v i su vo nghia cua no ng nhin cn phidung ti Th p Nhi Mn (Mi Hai Ca).

Ca th nht lin quan ti nhn duyn, c goi l Nhn Duyn Mn, o l:

Cac phap (moi hin tng, moi s vt) sanh ra t nhng duyn khac nhau,Vi vy chung khng co t tanh.

Nu chung khng co t tanh,Thi lm sao co nhng phap o?

Cac phap (moi s vt) phat sanh do nhng duyn (iu kin) khac nhau, vchung gm hai loai: loai th nht l ni v loai th hai l ngoai. Tt ccac duyn cung gm hai loai, ni v ngoai. Cac nhn duyn bn ngoi,chng han nh t set, dng c, v ngi th lm gm; nhng th ocung nhau sn xut ra mt cai binh. Mt thi d khac: mt tm thm csn xut t nhng nhn duyn cua si, khung ci, v ngi th dt. Tngt nh vy, ngi nh c tao thnh l do s kt h p cua cac nhn duyn

bn ngoi nh s chun bi , chon vi tri t ai, l p nn mong, ct, g, bun, cotranh, cng nhn, v.v...Thi d khac l nhng th nh sa, hu, v nhn lc,h p lai tao thnh pho-mat. Mt thi d na l nhng th nh hat ging,t, nc, anh nng mt tri, gio, khng khi, thi tit v nhn lc h p lai


12/45

cy co th m chi ny mm. Nn bit rng tt c cac duyn ngoai tai cuacac phap cung ging nh vy.

Nhng ht c goi l ni nhn duyn (nhn duyn bn trong) gm co vminh, hnh, thc, danh sc, lc nh p, xuc, tho, ai, thu, hu, sanh, lao t; mith trc tin phi co nhn ri sau o mi sanh ra.

Nh vy, c ni phap ln ngoai phap u do cac nhn duyn khac nhau kth p lai m sanh ra. Bi vi chung do nhn duyn khac nhau sanh ra, cho nnchung khng co t-tanh.

Nu cac phap khng co t-tanh thi chung thi chung khng th co tha-tanh,cung khng th no va co t-tanh va co tha-tanh. Tai sao? Bi vi cai goil tha-tanh cung ng nhin khng co t-tanh. Nu chung ta noi rng cai

gi o sinh tn l do tha-tanh, vy thi mt con bo sanh tn l do tanh cht cuacon nga; mt con nga sanh tn l do tanh cht cua con bo; mt qu o lhin hu l do tanh cht cua mt qu tao; mt qu tao hin hu l do tanhcht cua qu o, v.v...Tt c nhng iu o khng th no xy ra. Ngi taco th noi rng mt vt hin hu chng phi do mt tha-tanh no o m ldo mt tha no o. Nhng iu o cung khng th xy ra. Ta i sao? Nunoi rng mt tm chiu hin hu do mt s co lat no o, vy thi co lat vchic chiu l nht th, v, co lat khng th c goi l tha. Nu ai noirng co lat l tha i vi cai chiu, thi ngi o khng th noi rng caichiu hin hu l vi co lat. V lai, ngay chinh cai goi l co lat cung u co

t-tanh. Tai sao? Vi co lat cung l do cac nhn duyn khac nhau sanh ra.Mt khi co lat khng co t-tanh, ngi ta khng th noi rng nh co lat mcai chiu hin hu. Do o, co lat khng th l bn th cua cai chiu. Cungvi vy, ngi ta khng th khng inh s sanh sn cua chic binh, pho matv nhng th khac thuc ngoai nhn duyn.

Tng t nh vy, ngi ta khng th xac inh nhng gi do cac ni nhnduyn sanh ra. Nh c trinh by trong By Mi Lun Tng:

Th p nhi nhn duyn tht s l v sanh. Nu bo rng chung hu sanh thichung sanh ra nht thi hay a thi (nht tm hay a tm)?

Nhng th goi l nh p thi nhn duyn (12 nhn duyn) tht ra khng cosanh khi. Nhng nu co sanh khi, thi sanh khi o xy ra nht thi haya thi? Nu no xy ra cung mt luc thi nhn v qu a xy ra cung mtluc. Nhng o l iu v l? Tai sao? Bi vi nhn phi i trc qu. Nu


13/45

s phat sanh xy ra trong nhiu tm thi thi mi hai nhn duyn i trcphi tach ring vi nhau. Mi nhn duyn i trc phi xy ra trong tm-thi no o v bin i cung vi tm-thi o. Vy thi u l nhn duyn cuanhng nhn duyn theo sau no? Khi mt cai gi o bin i cung vi mt tm-thi no o thi co nghia l no khng hin hu, vy thi sao no co th sanh racac th khac? Nu co mi hai nhn duyn thi hoc l chung xy ra trongnht thi hoc l trong a thi. Nhng c iu o u l v l.

[Chu gii: y B Tat Long tho mun cho thy rng th p nhi nhn duynchi l khng. Ngi cung bin lun rng ngi ta khng th dung tm thchoc bt c yu t ni tai no gii thich thc tai cua vu tr. Nht tm y co nghia l nhn qu cua nht thi cng sanh.]

Vi vy, tt c moi nhn duyn u l khng. Vi nhn duyn u l khng,

cho nn nhng s vt (phap) do nhn duyn sanh ra cung u l khng. Vivy, ngi ta cn phi bit rng tt c hu vi phap (nhng phap do nhnduyn sanh ra) u l khng. Nu hu vi phap l khng thi cai nga no cokhac gi hn? Ngi ta cn c vo cac hu vi phap nh ngu un, th p nhi th p, th p bat gii m cho rng co cai nga. Chi khi no co vt gi dn lathi mi xy ra mt am chay. Vy thi khi cac un, cac nh p, v cacgii u l khng, thi chng co gi co th goi l cai nga. Nu khng co vtgi co th chay thi khng th co am chay.

Trong kinh che p: c Pht day cac ty kheo rng khi co cai nga thi mi co

nhng th thuc v cai nga. Nu khng co cai nga thi khng co nhng ththuc v cai nga.

Vi vy, khi cac hu vi phap l khng, chung ta nn bit rng v vi phapNit Bn cung l khng. Tai sao? Bi vi s dit tr ngu un m khng sanhra mt nhom ngu un khac thi goi l Nit Bn. Nhng ngu un chi lkhng. Vy thi phi dit tr cai gi c goi l Nit Bn? V, cai ngacung l khng. Vy thi ai co th at ti Nit Bn? V lai, nhng v sanh

phap c goi l Nit Bn; vy nu cac hu sanh phap co th thnh l p, thicac v sanh phap cung co th thnh l p. Nh a noi trong oan kho sat vnhn duyn, hu sanh phap khng th c thnh l p. Vy hay nhc lai lnna rng hu sanh phap khng th c thnh l p. Bi vi trong th gian cocac hu sanh phap, cho nn cac phap khac co th c goi l v sanh. Nucac hu sanh phap khng th c thnh l p thi lm sao cac v sanh phap coth c thnh l p?


14/45

Vi th, tt c cac hu sanh phap, v sanh phap v cai nga u l khng.Chu thich:-Hu sanh pha p: V t co s sanh khi-V sanh pha p: v t khng co s sanh khi

---o0o---

CA TH NHI : QUAN HU QUA VA V QUA

Noi thm ln na rng ch phap l bt sanh. Tai sao?

Nu mt qu a co thc,khng th co sanh.

Nu t luc u qu khng thccung khng th co sanh

Nu va thc va khng thc,khng th co sanh.Lm sao co th sanh?

Nu mt qu a co thc trong mt nhn, se khng th co sanh. Nu ngay tu qu khng thc cung se khng co sanh. Nu mt qu va thc vakhng thc, cung se khng co sanh. Tai sao?

Nu mt qu a l thc trong mt nhn v lai tr thnh mt sn phm, thi setip ni v cung tn. Nu mt qu cha c sanh ra m a tr thnh mtsn phm, thi vt a c sanh ra ri hn l phi co mt sn phm na. Taisao? Bi vi khi thuy chung a co sn trong mt nhn. Ngay chinh qu cuacai a sanh ra cung lai se co sn phm cua no, vi vy se v cung tn.

Nu noi rng cai a c sanh ra ri khng bao gi co th lai c sanh raco th se c sanh ra thi chng co nguyn tc gi v s sanh sn. Bi vy,khng th co chuyn mt qu a co sn trong mt nhn v tr thnh mt sn

phm.

Nu noi rng mt qu a co sn trong mt nhn, v cai cha c sanh ra sec sanh ra, nhng sn phm a c sanh ra ri se khng c sanh ra lnna, thi o l iu v nghia. Vi cai cha sanh v cai a sanh u l thc,[nn chung co cung tanh cht]. Khng co l do gi [khin chung co nhngchc nng khac nhau], khin cai ny c sanh ra m cai kia khng csanh ra.


15/45

[Theo lun l cua ban] nu cai cha c sanh ra l thc, thi cai a csanh ra l khng thc. Tai sao? Vi cai a c sanh v cai cha c sanhl trai ngc nhau. Khi m cai a c sanh v cai cha c sanh l traingc nhau thi s sanh sn cua chung phi khac nhau.

Thc v khng thc ra l trai ngc nhau. Gi th cai c sanh ra l thcv cai cha c sanh ra cung l thc; nu vy chung khng khac nhau. Taisao? Nu c hai u l thc thi chung khac nhau iu gi? Nhng thc rathi chng phi chung khng khac nhau. Vi vy, nu mt nhn l thc trongmt qu, vn khng th co sanh.

Bt c cai gi l thc thi a c thc hin, tai sao no con phi sanh ra lnna? Ging nh cai gi a lm thi khng ch phi lm ln na, v cai gi aat c thi khng cn at c ln na. Vi vy cai gi l thc khng sanh

ra ln na.Nu mt qu l thc trong mt nhn, thi ngi ta co th nhn thy qu trckhi no sanh ra; nhng s thc thi

ngi ta khng th nhn thy. Thi d, ngi ta khng khn thy cai binhtrong t set, hoc chic chiu trong m co. Vi vy, nu mt nhn l thctrong mt qu, khng co s sanh.

Hoi: Tuy mt Qu co trc, nhng vi no cha bin i nn khng nhnthy.

a p: Nu cai binh cha c sanh ra, hinh th cua no cha bin i chonn khng th nhn thy no; vy nh tng gi chung ta bit v noi rngtcai binh co trc trong t set? Co phi nh tng binh, hay tng bo, haytng nga m chung ta bit co cai binh chng? Nu t set khng chang tng cua cai binh, tng cua con bo hoc con nga, thi chng phi cai

binh khng hin hu hay sao? Vi vy, khng th noi rng mt qu co trctrong mt nhn v se c sanh ra.

Mt vt a bin i thi c goi l mt qu, v do o phi co s bin ixy ra t trc trong nhn. Tai sao? Vi ban noi rng mt qu co trc trongmt nhn. Nu nhng vt nh cai binh a tri qua bin i v co trc[trong nhn cua chung], thi ngi ta phi co th nhn thy chung. Nhngthc s thi khng th nhn thy chung. Bi vy, khng th noi rng vi qukhng tri qua bin i cho nn khng th nhn thy no.


16/45

Nu cai khng tri qua bin i khng c goi l mt qu, thi rt cuckhng th no at c qu. Tai sao? Vi s bin i khng xy ra trc ssanh v cung khng xy ra sau s sanh. Bi vy, nhng qu nh vai binh rtcuc khng th no co c.

Nu cai a bin i c goi l mt qu thi mt qu khng trong mtnhn. Do o ban khng bit chc mt qu a co trc trong mt nhn haykhng co trong mt nhn.

Hoi: S bin i co trc nhng khng th trng thy. Mt vt co th thcs hin hu, tuy rng ngi ta khng nhn thy s hin hu cua no. Thi d,khng th nhn ra mt vt vi (1) no qua gn, hoc vi (2) no qua xa; ngi takhng th nhn ra mt vt khi (3) co khuyt tt giac quan; hoc ngi ta

khng nhn ra mt vt vi (4) khng ti no. Ngi ta khng th nhn ramt vt vi (5) co nhng chng ngai hoc vi (6) s ging nhau. Ngi takhng th nhn ra mt vt vi (7) no bi vt khac ln at. Mt vt (8) qua nhothi khng th nhn ra. Thuc trong mt l mt thi d rng khi mt vt quagn thi khng nhn ra no. Mt con chim bay qua cao v bin i trong butri l mt thi d rng khng th nhn ra mt vt qua xa. Mt s thi dcho thy ngi ta khng th nhn bit mt vt khi co khuyt tt giac quan:Mt ngi mu khng th trng thy mu sc; mt ngi ic khng thnghe; cai mui bi nghet khng th ngi thy mui; cai ming cua mt ngi

bnh khng th bit vi cua thc n; mt thn th t lit khng co cm giac;

mt tm tri in loan khng th nhn bit thc tai. Mt thi d rng chung takhng nhn ra mt vt khi khng chu ti no: khi chung ta chu tm vonhng mu sc hay nhng vt no o thi chung ta khng nghe mt ting noinho. Nhng thi d cho thy chung ta khng nhn bit mt vt vi co nhngchng ngai: mt t cn tr tm mt khin chung ta khng trng thy nclt trn dng, v mt bc tng cn tr khin chung ta khng trng thynhng vt bn trong. Mt thi d rng chung ta khng nhn ra mt vt vis ging nhau: mt cai chm mu en trn nn mu en. Mt thi d chothy chung ta khng nhn ra mt vt khi no bi vt khac ln at: chung ta

khng nhn ra ting noi nho khi ang co nhng ting chung, ting trng.Mt thi d rng nhng vt qua nho thi khng nhn ra: chung ta khng trngthy nhng hat bi cc nho. Do o, du cac vt hin hu nhng ngi takhng nhn ra chung vi tam nhn duyn noi trn. Ngi khng ung khi noirng vi khng th thy cai binh trong nhn cua no, cho nn nhn khng thhm cha s bin i. Tai sao? Mt vt co th hin hu nhng ngi takhng nhn thy no vi tam nhn duyn noi trn.


17/45

a p: S kin rng chung ta khng th nhn ra nhng bin i v nhngqu nh cai binh chng phi vi tam nhn duyn noi trn. Tai sao? Nhng

bin i v nhng qu qua gn se co th nhn ra nu chung ng qua gn; vnhng gi qua xa se co th nhn ra nu chung gn hn. Tuy nhng khnng c th cua chung ta khng u tt nhn ra chung, nhng nu cac khnng o thanh tinh v tt thi co th nhn ra chung. Tuy tm tri tn man nnkhng nhn ra chung, nhng co th nhn ra nu chung ta chu tm. Nhngchng ngai vt co th ngn cn chung ta trng thy vt no o, nhngchung ta co th nhn ra nhng bin i v qua khi khng co chng ngaivt. Khi cac i tng ging nhau nn chung ta khng trng thy, nhngkhi chung khng ging nhau thi chung ta co th thy. Khi cac i tng bi ln at nn chung ta khng nhn thy, nhng khi chung khng bi ln at thichung ta co th nhn thy. Mt vt co th qua nho nn khng trng thy,nhng cai binh v nhng qu khac thi u ln v co th trng thy.

Nu mt cai binh qua nho nn khng trng thy trong nhn, thi cungkhng th trng thy sau khi no sanh ra. Tai sao? Vi cai a sanh ra v caicha sanh ra co cung c tinh nho be, nu c hai u l thc.

Hoi: Mt vt l nho khi cha sanh ra, nhng no tr thnh ln sau khi sanh.Vi vy, cai a sanh co th nhn ra, trong khi cai cha sanh khng th nhnra.

a p: Nu nh vy thi nhn khng bao gm qu vi khng co cai ln trong

nhn.

Khng co cai gi ln trong nhn trc s sanh sn. Nu co cai gi ln trongnhn thi ban khng nn noi rng qu qua nho nn khng trng thy. Nayqu l ln, nhng ban bo l qua nho nn khng thy; nu vy cai gi lnkhng th c goi l mt qu. Vy thi rt cuc ngi ta khng th atc qu. Nhng thc ra ngi ta co th at c qu. Vy ban nhin nhnrng chng phi vi no qua nho nn khng trng thy. Do o, khng th noirng nhn bao gm qu v rng vi tam nhn duyn nn khng trng thyqu.

Nu mt nhn bao gm mt qu v ri sanh ra qu, thi c nhn v qu umt i nhng tng cua chung. Tai sao? Vi ging nh mt cai mn trongnhng si dt hoc mt trai cy trong cai bat. Trong nhng trng h p ny,cai goi l nhn chi l ni chn v khng th goi l nhn. Tai sao? Vi si dtv cai bat chng phi l nhn cua cai mn v trai cy. Khi mt nhn bi huy


18/45

dit thi qu cung bi huy dit. Mt vt nh si dt chng phi l nhn cua caimn. Nhng nu khng co nhn thi se khng co qu. Tai sao? Vi nh conhn duyn nn qu mi thnh. Nu nhn khng th thnh thi lm sao quco th thnh?

Nu khng co s tao thnh thi khng th gi co th c goi l mt qu.Cac nhn nh nhng si dt khng th sanh ra cac th qu nh nhng caimn. Tai sao? Nhng si dt khng sanh ra cai mn vi chung chi cung cpmt ni chn khng co qu. Cho nn khng co nhn v cung khng co qu.

Nu khng co nhn khng co qu, ngi ta khng nn tim xem nhn baogm qu hay khng bao gm qu.

Gi th mt nhn bao gm qu v ngi ta khng nhn ra qu. Nhng cactng cua qu thi phi co th nhn ra. Thi d, chung ta ngi thy mui thm

v bit rng co nhng bng hoa; chung ta nghe thy ting chim hot v bitrng co mt con chim; chung ta nghe thy ting ci v bit rng co mt conngi; chung ta trng thy khoi v bit rng co la; chung ta trng thy conhac v bit rng co h nc gn. Vi vy, nu mt nhn bao gm mt quthi phi co nhng du hiu. Nay, khng co vt th v cung khng co nhngtng mt qu; cho nn chung ta bit rng nhn khng bao gm qu trongno.

Nu trong nhn bao gm qu v ri sanh ra qu thi ngi ta khng nn noirng nhng si dt gy ra cai mn hoc m co lat gy ra cai chiu. Nu

nhn khng bao gm qu thi chng co cai gi co th sanh ra qu. Thi d, nuco cai mn khng lm bng si dt, no co th c lm bng co hay khng?

Nu no khng lm bng si hay co thi chung ta co nn noi rng no khngsanh ra chng? Nu no khng sanh ra, chung ta co th goi no l qu. Nukhng co qu thi khng co nhn, nh a noi trc y. Vi vy, chng phil nhn a bao gm qu trong no v ri sanh ra qu.

Nu mt qu khng phi do bt c th gi tao nn thi no phi l thng hngnh Nit Bn. Nu qu l thng hng thi tt c hu vi phap u l thnghng. Tai sao? Vi tt c hu vi phap u l qu. Nu ch phap u lthng hng thi chng co v thng. Nhng nu khng co v thng thicung khng co thng hng. Tai sao? Vi co thng hng nn mi co vthng, v co v thng nn mi co thng hng. Nu vy, chng cothng hng m cung chng co v thng. Nhng o l iu bt kh. Vivy, ngi ta khng nn noi rng nhn a bao gm qu trong no ri sanhra qu.


19/45

Nu nhn a bao gm qu trong no ri sanh ra qu, thi qu se sanh ra qukhac. Thi d, mt cai chiu khin co ngi ngi ln no, mt cai mn tao ras che phu, v mt cai xe tao ra s vn ti. Nhng thc ra nhng qu nychng phi c gy ra nh vy. Cho nn, ngi ta khng nn noi rngnhn a bao gm qu trong no v sanh ra qu.

Mt ngi no o co th l lun rng t co mui thm, nhng nu khng coma thi mui thm o khng toat ra. Mt qu chi ging nh sau: No sekhng sanh ra nu khng co s phi h p cua cac nhn duyn. Nhng khng

phi vy. Tai sao? Nh ban noi, mt cai gi o chi c goi l qu sau khino a c tao ra, vy thi nhng vt nh cai binh khng phi l qu. Taisao? Bi vi vt gi c tao ra l do tao ra. Nhng theo ly lun cua bannhng vt nh cai binh a co tht v khng phi l nhng th a c taora. Vi vy, nu qu l cai gi a c tao ra thi khng th noi rng nhn a

bao gm qu bn trong v sn xut ra qu.

Th nhn soi sang co th soi sang nh khng th sanh sn ra nhng vt gi.Thi d, khi mt ngon en c thp soi sang chic binh trong bong ti thino cung soi sang c cai ging v nhng vt khac trong phong ngu. Nhngnhn duyn phi h p lm ra mt cai binh khng th sn xut mt caiging v nhng vt khac. Vi vy, ngi ta nn hiu rng mt nhnkhng bao gm mt qu bn trong.

Nu mt qu a thc s co sn trong mt nhn ri c sn xut ra thi

ngi ta khng th phn bit gia cai a c tao ra v cai cha c taora. Nhng ban a phn bit nh vy. Cho nn, chng phi mt nhn a cosn mt qu v sn xut ra no.

By gi gi th mt qu khng co sn mt nhn trong no nhng no snxut ra qu. u ny khng th c. Tai sao? Nu cai gi o co th sanh rat h khng, thi ngi ta co th moc thm cai u th nhi v cai tay th ba.Tai sao? Bi vi mt cai gi o co th sanh ra t h khng.

Hoi: Nhng vt nh cai binh co nhn duyn cho nn chung co th sanh ra.Nhng cai u th nhi v cai tay th ba khng co nhn duyn, vi vy, lmsao chung co th sanh ra c? Cho nn iu ngi va noi l khng ung.

a p: M t cai u th nhi, mt cai tay th ba, mt cai binh v nhng qukhac u khng co trong nhn cua chung. Thi d, khng phi co cai binhtrong t set v khng co cai binh trong tng a. Vy tai sao chung ta coit set l nhn cua cai binh m khng coi tng a l nhn cua no? Tai sao


20/45

chung ta goi sa l nhn cua pho mat, v goi si dt l nhn cua tm thmm khng goi co lat l nhn cua no.

Nu mt nhn khng co mt qu trong no nhng no sanh ra qu thi bt ccai gi cung co th sanh ra bt c cai gi khac. Nu vy mt ngon tay co thsanh ra xe, nga, thc phm v nhng th khac. Tng t nh vy, si dtchng nhng co th sn xut ra tm thm m con sn xut ra xe, nga vthc phm. Tai sao? Nu vt no o co th sanh ra t h khng thi ta i saosi dt lai khng th sn xut ra xe, nga, thc phm, m chi co th sn xutra tm thm vi tt c nhng th o u khng co thc trong nhn?

Nu nhn khng co qu trong m sanh ra qu thi nhn chng cn co nnglc c bit no o sn xut ra qu c bit no o. Thng thng, nuchung ta mun co du, chung ta ly ra t me, ch chng phi t cat. Nhng

nu chung khng co lin h gi vi nhau, tai sao chung ta ly du t me chkhng phi t cat?

Co le ban noi rng chung ta tng trng thy me sn xut ra du, nhngchung ta khng bao gi trng thy cat sn xut ra du. Vi vy chung ta kimdu t me ch khng phi t cat. Noi vy l khng h p l. Tai sao? Nu caigoi l sanh tng (du hiu cua s sanh sn), thi ngi ta co th noi rngvi chung ta tng nhin thy me sn xut du nhng khng bao gi trng thycat sn xut du, nn chung ta tim du me m khng tim t cat. Tuy nhin,khng co sanh tng, cho nn ngi ta khng th noi rng vi chung ta a

trng thy me sn xut du, nn chung ta tim du t me m khng tim t cat.

Nay ti khng nhng bac bo mt thi d cua s sanh sn t nhn m con bacbo tt c nhng nhn v qu. Nu noi rng mt nhn a co sn mt qu trong no v sanh ra qu, rng mt nhn khng co sn mt qu v sanh raqu, rng mt nhn va co sn va khng co sn qu v sanh ra qu, thinhng l p lun o khng ng vng. Thi d cua ban noi rngt ban a trngthy me sn xut du [cho nn tim du t me] l cn c vo nim sanh snt nhn, nhng nim o khng ng vng.

Nu qu khng co nhn trong no m lai sanh ra qu, thi c tinh cua nhnkhng th co. Tai sao? Nu mt nhn khng co cai gi [ trong no] thi lmsao no co th sanh sn ra cai gi? Lm sao no co th sanh sn hoc at ccai gi? Nu khng co s ch tao hoc sanh sn thi lm sao no co th cgoi l nhn? Vi vy mt tac nhn khng th tao cai gi, v cai c tao racung khng th tao cai gi khac.


21/45

Nu nhn a co qu trong no thi khng co s khac bit gia s tao tac, tacnhn, v vt c tao ra. Bi vi nu qu a co tht ri thi tai sao no lai conc tao ra ln na? Bi vy, ban co th noi rng vi s tao tac, tac nhn, vtc tao ra, va cac nhn khac khng th thit l p, chonn ti phi chp nhn l p lun rng mt nhn khng bao gm mt qu trong no. Tuy nhin iu o khng nht thit l ung. Tai sao? Nu ngita chp nhn s khac bit gia s tao tac v tac nhn, v s sanh sn t nhn,thi ho phi chp nhn li bin lun cua ban. Nhng ti khng inh rng s tao tac, tac nhn, v nhn qu u l khng. Hn na, vic bac bo s taotac, tac nhn v nhn qu cua ban phu h p vi l p trng cua ti v khngchng lai ti. Vi vy ti vn cho rng l p lun mt nhn khng bao gmmt qu ri sn xut ra qu l khng ng vng. Nu ngi no chp nhnrng mt nhn bao gm mt qu, thi ban bac bo nim o. Nhng tikhng noi rng mt nhn a bao gm sn mt qu trong no; vi vy ti

khng cn phi chp nhn s phn bac cua ban, v ti cung khng cn phichp nhn lun im rng mt nhn khng bao gm mt qu trong no.

L p lun mt nhn va bao gm va khng bao gm mt qu nhng sanhra qu cung khng ng vng. Tai sao? Vi bao gm v khng baogm l trai ngc nhau trong bn cht. Lm sao nhng th trai ngc nhautrong bn cht lai co th cung nhau? Ging nh anh sang v bong ti, aukh v sung sng, i v , troi buc v ci m, khng th cung nhau; vivy mt nhn va bao gm va khng bao gm mt qu thi khng th sanhsn. V lai, l p lun mt nhn va bao gm va khng bao gm mt qua bi bac bo phn trn khi chung ta xet nhng trng h p bao gm vkhng bao gm.

Vi vy, nu mt nhn khng bao gm mt qu trong no, thi khng co ssanh sn. Nu mt nhn bao gm mt qu trong no thi cung khng co s sanh sn. V nu mt nhn va bao gm va khng bao gm mt qu thicung khng co s sanh sn. Khng th bin lun xa hn na, chung ta akho sat tt c nhng phng din v khng th tim thy s sanh sn. Vythi rt cuc qu chng phi c sanh sn ra.

Khi m rt cuc khng co s sanh sn ra qu thi tt c nhng s vt ctao ra (hu vi phap) u l khng. Tai sao? Vi tt c moi s vt c tao rau l nhn v qu.

Khi m nhng vt c tao ra u l khng thi nhng th khng c tao ra(v vi phap) cung l khng.


22/45

Khi m c hu vi phap ln v vi phap u l khng thi cai nga chng lkhng hay sao?

---o0o---

CA TH BA : QUAN DUYN

Duyn cua ch phap khng th thnh. Tai sao?

Noi tom tt,Duyn khng cha ng qu.

Nu trong duyn khng co qu,thi lm sao co th noi rng qu sanh ra t duyn?

Nhng qu nh cai binh khng trong duyn no v cung khng trong s kt h p no [cua duyn]. Nu chung ta khng trong hai th o thi lm saoco th no rng chung do duyn m sanh ra?

Hoi: Nhng duyn o l gi?

ap:Bn duyn sanh ra ch phap,khng co duyn th nm no c.Bn duyn o l: nhn-duyn,

th duyn,duyn cua nhn duyn,v tng thng duyn.

Bn duyn o l: nhn-duyn, th duyn, duyn cua duyn, v tngthng duyn. Nhn duyn c goi nh vy l vi no sanh ra qu, nhnhng gi a c sanh ra, nhng gi ang c sanh ra v nhng gi se csanh ra. Th duyn c goi nh vy l vi no khin cho nhng bin clin tip xy ra. Duyn cua duyn c goi l nh vy l vi no cung cpiu kin chu quan, nh thn nghi p, khu nghi p v trang thai cua tm.

Tng thng duyn l nhn duyn nh o m cac phap khac at ti ttinh.

Bn duyn ny cho thy rng mt qu khng bao gm mt nhn. Nu comt qu trong mt nhn thi qu hin hu ngay c khi khng co duyn.

Nhng thc ra nu khng co duyn thi khng co qu. Nu nh qu co trongduyn thi qu co th sanh ra m khng cn nhn. Nhng thc ra khng co


23/45

qu no m khng co nhn. Ngi ta co th cho rng co qu trong cduyn va nhn. Nhng sau khi phn tach mt cach hu l, iu o khngth chng minh. Cho nn c hai trng h p u khng ung. Vi vy, qukhng co trong mi duyn cung khng co trong x kt h p cua cacduyn. Lm sao co th xac quyt rng qu sanh ra t duyn?

Nu qu khng hin hu trong duyn ma qua lai sanh ra duyn,Vy no co th sanh t phi-duyn hay khng?

Nu noi rng qu khng hin hu trong duyn nhng do duyn sanh ra, vythi tai sao no khng sanh ra t phi-duyn? Bi vi no khng hin hu trongc hai th o; vi vy, khng co th nhn-duyn no co th sanh ra qu.

Vi qu khng sanh ra cho nn duyn cung khng sanh ra. Tai sao? Vi duynco trc qu. Vi duyn v qu khng hin hu cho nn tt c hu vi phap(nhng vt c tao ra) u l khng. Vi vi hu vi phap l khng cho nnv vi phap cung l khng. Khi ma c hu vi phap ln v vi phap u lkhng thi cai nga chng l khng hay sao?

---o0o---

CA TH T : QUAN TNG

Cac phap u l khng. Tai sao?C hu vi phap ln v vi phapu khng co tng (c tanh) gi.Vi chung khng co tngnn chung u l khng.

Hu vi phap khng c hinh thnh bi cac tng.

Hoi: Cai gi l hu vi tng (nhng c tinh c tao ra)?

a p: Mo i vt u co hu vi tng no o. Thi d nh cai sng cua mtcon bo thi nhon v cui cai ui cua no co cm lng; o l tng cua mtcon bo. ay cua cai binh thi bng phng, bng no ln, c no nho, ming notron; nhng im o l tng cua cai binh. Banh xe, trc xe, cng xe, v.v...l nhng tng cua mt c xe. Mt con ngi co u, mt, thn, xng


24/45

sng, vai, chn, tay, v.v... l nhng tng cua ho. By gi hoi rng sanh,tru , dit l ba tng cua cac hu vi phap, vy chung l hu vi hay v vi?

Hoi: Co iu gi sai nu noi rng tng l nhng hu vi phap?

a p: Nu sanh l mt hu vi phap, no phi co ba tng.

Nu sanh l mt v vi phap, thi lm sao co th goi no l mt hu vi tng?

Nu sanh l mt hu vi phap, no phi co ba tng (sanh, tru, dit), v mith trong ba tng ny lai co ba tng khac, tip tc cho ti v cung. iuny cung c ap dng cho tru v dit. Nu sanh l v vi phap, lm sao caiv vi co th l tng cua mt hu vi pha p? Ai co th bit c sanh mkhng co sanh tru dit? Sanh, tru, dit l nhng th c phn bit v uco sanh. Nhng cac v vi phap khng th phn bit thnh sanh, tru v dit,cho nn khng th co sanh. iu ny cung ap dng cho tru v dit.

Sanh, tru, v dit l khng. Vi vy hu vi phap l khng. Khi m hu viphap l khng thi v vi phap cung l khng, bi vi co hu vi nn mi co vvi. Vi hu vi phap v v vi phap u l khng cho nn tt c ch phap ul khng.

Hoi: Ngi noi rng mi th trong ba tng lai co ba tng khac, cho nn ctip tc ti v cung. Vi vy, sanh khng th l mt hu vi pha p. Nhng

ngi ta noi:Sanh cua sanh l t bn sanh (s sanh u tin)V bn sanh c sanh ra t cai a sanh cua cai a sanh(Sanh sanh chi s sanh/Sanh bi bn sanh/Bn sanh chi s sanh/Hon sanh sanh sanh)

Khi mt vt (phap) sanh ra thi co by hin tng: (1) phap, (2) sanh, (3)tru, (4) dit, (5) sanh cua sanh, (6) tru cua tru, (7) dit cua dit. Trong s by

hin tng ny, bn sanh (s sanh u tin) co th sanh r hin tng khacngoi chinh no. V sanh cua sanh co th sanh ra bn sanh. Ri bn sanh laisanh ra cua sanh. Vi vy, tuy rng ba tng ny l hu vi nhng chungkhng phi v cung tn. Tru v dit cung ging nh vy.

a p: Nu bo rng sanh cua sanh sanh ra bn sanh, thi lm sao sanh cuasanh co th sanh ra bn sanh nu chinh no do bn sanh sanh ra?


25/45

Nu noi rng sanh cua sanh co th sanh ra bn sanh thi lm sao sanh cuasanh co th sanh ra bn sanh khi bn sanh khng sanh ra sanh cua sanh?

Nu bo rng bn sanh,sanh ra sanh cua sanh,thi lm sao bn sanhco th sanh ra sanh cua sanhnu chinh no sanh ra bi sanh cua sanh?

Nu bo rng bn sanh co th sanh ra sanh cua sanh, v rng sanh cua sanh(l th a c sanh ra) co th sanh ra bn sanh, thi khng th ung. Taisao? Sanh cua sanh sanh ra bn sanh cho nn c goi l sanh cua sanh;nhng bn sanh cha c sanh ra, vy thi lm sao no co th sanh ra sanhcua sanh?

Bo rng trong khi sanh cua sanh ang c sanh ra no co th sanh ra bnsanh thi cung khng th ung. Tai sao?

Khi sanh cua sanh ang c sanhno co th sanh ra bn sanhlm sao no co th sanh ra bn sanhnu chinh no cha c sanh ra?

Khi sanh cua sanh ang c sanh ra, no co th sanh ra bn sanh. Nhng

chinh sanh cua sanh cha c sanh ra thi no khng th sanh ra bn sanh(ngun gc cn bn sn sanh).

Noi rng khi sanh cua sanh ang c sanh ra no co th sanh ra chinh no vcung sanh nhng th khac, cung ging nh khi ngon en chiu sang thi noco th soi sang chinh no v nhng th khac, l khng th ung. Tai sao?

Trong en t no khng co bong tini chn t no cung khng co bong ti.S dit tr bong ti goi l soi sang.

Vy en co th soi sang cai gi?

Thn en t no khng co bong ti. Ni chn c soi sang t no cungkhng co bong ti. Nu khng co bong ti trong en v khng co bong ti ni chn thi lm sao ngi ta co th noi rng en soi sang chinh no v nhngth khac? S dit tr bong ti goi l soi sang. Nhng en khng dit bongti cua chinh no hoc bong ti cua nhng th khac. Vi vy cu noi cua ban


26/45

rng ging nh ngon en soi sang chinh no v nhng th khac, s sanh tsanh ra chinh no v nhng th khac l khng h p l.

Hoi: Khi en c thp sang no co th dit bong ti. Cho nn, khng co s ti trong en hoc ni chn.

ap:Lm sao co th dit tr bong ti

bng cach thp sang ngon en,khi en c thp sang,no khng tip xuc vi bong ti?

Nu en khng th tip xuc vi bong ti khi no c thp sang, v nu nokhng tip xuc vi bong ti thi ngi ta khng nn noi rng dit tr bong

ti.Nu en co th dit tr bong titrong khi khng tip xuc vi bong ti,thi en tai ni ny

phi co th dit tr tt c bong ti.

Nu noi rng du en khng tip xuc vi bong ti nhng nng lc cua no coth dit bong ti thi en ch ny se co th dit tt c bong ti trn th gian.Bi vi tt c bong ti khng tip xuc vi en. Nhng tht ra nu ban thp

en ch ny thi no khng th dit tr tt c bong ti trn th gian. Do o,l p lun cua ban rng tuy en khng tip xuc vi bong ti nhng no co thdit tr bong ti l khng h p l.

Nu en soi sang chinh nov nhng th khac

thi bong ti cung se che phu chinh nov nhng th khac.

Nu ban noi rng en soi sang c chinh no cung nhng th khac, thi bongti, l th trai ngc vi anh sang cua en, cung co th che phu c chinh nocung nhng th khac. Nu bong ti, l th trai ngc vi anh sang, khngth che phu chinh no v nhng th khac, thi khng th noi rng anh sang coth soi sang chinh no v nhng th khac. Do o, thi d cua ban l khngung. Nn noi rng:


27/45

Nu sanh cha c sanh ra,thi lm sao no co th sanh ra chinh no?

Nu no a c sanh ra v ri lai sanh ra chinh no,thi tai sao no cn c sanh ra?

Khi s sanh ny sp sanh no khng ging nh cai a c sanh cung chngging nh cai cha sanh ra, ri no sanh. Nu no ging nh cai cha sanhc sanh ra v ri no sanh, thi lm sao no co th t sanh ra chinh no, bi vicai cha c sanh l cha hin hu? Nu noi rng no ging nh a csanh ra v ri sanh ra chinh no, thi tai sao no cn sanh? Trong no khng consanh, trong cai a c tao ra khng con hnh ng tao tac. Do o, s sanhkhng sanh ra ngay c chinh no, thi lm sao no co th sanh ra nhng thkhac? Ban sai khi noi rng s sanh ra chinh no v nhng th khac. Trngh p cua tru v dit cung ging nh vy.

Do o, l p lun rng sanh, tru, v dit l nhng hu vi tng l khngung. Khi m l p lun rng sanh, tru, v dit l nhng vu vi tng l saithi cac hu vi phap l khng.

Cac hu vi phap l khng, do o cac v vi phap cung l khng. Tai sao?S huy dit cua nhng hu vi phap goi l v vi Nit Bn. Do o Nit Bn lkhng.

V sanh, v tru v v dit c coi l nhng tng cua cac v vi phap.Nhng khng co s vt gi hin hu m khng co sanh, tru, v dit. Cai vhin hu thi khng th l tng cua bt c cai gi.

Ngi ta co th noi rng v tng l tng cua Nit Bn, nhng l p lunny khng ng vng. Nu v tng l tng cua Nit Bn thi chung tanh vo tng gi bit no l v tng? Nu chung ta bit v tngnh mt tng no o thi tai sao lai goi no l v tng? Nu chung ta bitv tng nh v tng, thi iu o khng th l bit, vi v tng khnghin hu.

Ngi ta co th noi no ging nh y phc, u co tng, nhng duy co mt yphc v tng, vi no ly chinh v tng lm tng. Nu co ngi borng hay em ra cai ao khng co tng, thi chung ta bit rng iu o co thlm c. Tng t nh vy, sanh, tru v dit l nhng tng cua cac huvi pha p. Bt c khi no co v sanh, v tru v v dit, thi chung ta co th bitchung l nhng tng cua cac v vi pha p. Do o, mt trang thai thiu vng


28/45

cac tng tc l Nit Bn. Nhng l p lun ny khng ng vng. Tai sao?Nhng nhn duyn nh sanh, tru v dit l khng? Cac hu vi tng khngth thnh. Lm sao ngi ta co th nhn bit cac v vi pha p? Ba n nhnhng tng xac ang no cua cac hu vi phap bit rng s thiu vngnhng tng o cho thy s hin hu cua nhng v vi pha p? L p lun cua

ban rng cai ao khng co tng trong s cac y phc l mt thi d cua vtng cua Nit Bn l khng h p l. Vn lin quan ti thi d v y phcny se c tho lun chi tit trong Chng Nm ( Ngu Mn).

Do o, tt c cac hu vi phap u l khng. Khi hu vi phap l khng thiv vi phap cung l khng. Khi hu vi phap v v vi phap l khng thi cainga cung la khng. Khi tt c ba th ny l khng, thi ch phap u lkhng.

---o0o---CA TH NM : QUAN HU TNG HAY V TNG

Cac phap u l khng. Tai sao?

Nu phap a co tng,cn gi phi tao ra tng?

Nu phap khng co tng,khng th co s to tng.

(Thi tng lm sao co tng?)

Ngoi hai iu o, con co iu gi co th to tng?

Khi phap co tng khng co s tao ra tng. Tai sao? Nu cac phap a cotng, chung cn gi phi co thm tng na? Nu con co s tao ra tngtrong trng h p phap a co tng, thi se co s l m ln, vi co hai loa itng: tng m phap a co sn v tng dung tao ra tng. Vi vy,khng th co s tao ra tng khi phap a co tng.

Cung chng co s to tng khi phap khng co tng. Nhng th khng cotng thi lm sao co th to tng? Mt con voi co hai ng, mt cai voi di,mt cai u ln, tai nh cai quat, xng sng cong nh cy cung, mt cai

bng ln, cui ui co cm lng, bn chn vng chc v tron; nhng imny l nhng tng cua mt con voi. Nu khng co nhng tng ny thichng co voi m lm ra tng. Mt con nga co i tai vnh, mt cai

bm c, bn chn co mong v ui co cm lng. Nu khng co nhng


29/45

tng ny thi chng co con nga lm ra tng. Nh vy l khng co stao ra tng khi phap co tng cung nh khi chung khng co tng. Ngoihai trng h p co tng v khng co tng, khng th co trng h p th bano m s to tng co th xy ra. Cho nn tng v s tng.

Bi vi khng co s to tng, cho nn khng co cai gi co th tao ra tng(khng co kh tng pha p). Ta i sao? Bi vi nh co tng cho nn mtvt no o mi c coi l kh tng co th to tng. Nhng vi nhnduyn, cac tng v cac kh tng u l khng. Khi m cac tng vkh tng l khng, thi van vt u l khng. Tai sao? Bi vi khng th coth gi khng co tng v kh tng. Khi m van vt l khng thi khng thco phi vt. S huy dit cua mt vt c goi l v vt. Nhng nu vtkhng hin hu thi ly cai gi huy dit? Ly cai cai gi goi l v-vt?C vt ln v-vt u l khng. Vi vy, tt c hu vi phap u l khng.

Khi m hu vi phap l khng thi v vi phap cung l khng. Khi m hu viphap v v vi phap u l khng thi cai nga cung l khng.

---o0o---

CA TH SAU : QUAN NG NHT HAY DI BIT

Cac phap u l khng. Tai sao?

Tng v kh tng

khng ging nhau cungkhng khac nhau.Nu chung khng ging nhauv khng khac nhauThi c hai lm sao co th thnh?

Tng v kh tng khng ging nhau v cung khng khac nhau. Nukhng th l p s ng nht hay di bit cua chung thi chung khng th thnh.Vi vy, tng v kh tng u l khng. Khi m tng v kh tng lkhng thi tt c van vt u l khng.

Hoi: Tng v kh tng thng thnh. Tai sao chung ta lai khng thnh?Ngi bo rng tng v kh tng cung khng ging nhau v cung khngkhac nhau. Nay ngi nn noi rng cac tng cua bt c vt gi u khngging, cung khng khac nhng kh tng; hoc l noi rng s vt co tngmt phn no o v co kh tng mt phn no o. Thi d, tng cua thc l tinh trang nhn thc; nu khng co tinh trang nhn thc thi khng co


30/45

thc. Tng cua cm giac l tinh trang cm nhn; nu khng co tinh trangcm nhn thi khng co cm giac. Vy thi tng l ng nht vi kh tng.

c Pht day rng s tn dit cua ai dc l tng cua Nit Bn. Ai dc lhu vi hu lu phap (phap hu vi phat tit ra ngoi). S tn dit dc vongl v vi v lu phap (phap v vi khng phat trin ra ngoi). Mt ngi tinngng co ba tng: ho mun thn cn vi cac thin nhn, ho mong cnghe chn l, v ho mun thc hnh hanh b thi. Ba th o l nhng nghi pcua thn v khu, v thuc vo nhng sc ngoai din. Nhng s tin ngngl tm v thuc vo nhng hnh vi tinh thn. Ni y cac tng v khtng l khac nhau.

Chanh kin l mt tng cua Bat Chanh ao, v co mt phn ng nht viBat Chanh ao. Sanh, tru, v dit l nhng tng khac cua cac hu vi phap;

chung co mt phn no ging nh cac hu vi phap. Do o cac kh tng lphn no ging nh cac tng.

Vy thi cac tng hoc l ging, hoc l khac, hoc l phn no ging nhcac kh tng. L p lun cua ngi noi rng vi khng th thnh l p s gingnhau v khac nhau, nn cac tng v kh tng khng th thnh l p lkhng ng vng.

a p: L p lun cua ban rng cac tng l kh tng, ging nh trng h pcua thc, v.v..., khng ng vng. Tai sao? Vi cai m ngi ta co th bit

qua tng c goi l kh tng; cai a c dung bit c goi ltng. Nhng mt vt khng th t bit chinh no. Thi d, mt ngon taykhng th s chinh no v mt con mt khng th trng thy chinh no. Vivy l p lun cua ban rng thc va l tng va l kh tng khng ngvng.

Nu tng v kh tng ng nht thi nhn v qu cung ng nht. Taisao? Vi tng l nhn v kh tng l qu; c hai l mt. Nhng tht s thichung khng phi l mt. Do o, nu noi rng tng v kh tng l mt thikhng ung.

L p lun cua ban rng tng v kh tng l khac nhau cung khng ung.Ban noi rng s tn dit dc vong l tng cua Nit Bn, ch chng phi dcvong l tng cua Nit Bn. Nu noi rng dc vong l tng cua Nit Bnthi tng khac vi kh tng. Nu noi rng s dit tr dc vong l tngcua Nit Bn thi khng nn noi rng tng khac vi kh tng.


31/45

Ban cung noi rng mt ngi tin ngng co ba tng. Thc ra mt ngitin ngng v ba tng chng khac gi nhau. Nu khng co s tin ngng thikhng co ba s kin o. Vi vy tng v kh tng khng th khac nhau.V lai, nu tng v kh tng l khac nhau thi mt tng se co nhngtng khac, v se tip ni v cung tn; nhng o l iu bt kh. Vi vy,tng v kh tng khng th khac nhau.

Hoi: Ging nh ngon en co th soi sang chinh no v nhng vt khac, vytng co th t to tng cho chinh no v nhng th khac.

ap: Thi d cua ban v ngon en a bi pha trc y, khi chung ta bnv ba tng hu vi. Ngoi ra, co ve nh ban t mu thun vi chinh quanim cua minh: trc y ban noi rng tng v kh tng l khac nhau,nhng by gi ban noi rng tng co th t to tng cho chinh no v nhng

vt khac. iu ny khng ng vng.Ban noi rng tng l thnh phan cua kh tng. iu ny khng ng

vng. Tai sao? Vi nghia nm trong s ging nhau hoc s khac nhau.Nhng nghia v s ging nhau v s khac nhau bi pha trc y. Vivy, quan im noi rng tng l thnh phn cua kh tng cung bi pha.

Nh vy l tng v kh tng cua cac nhn duyn khng ng nht vinhau cung chng khac bit vi nhau. V khng th co trng h p th bano khac. Do o, tng v kh tng u l khng. Khi ma c hai u l

khng thi ch phap u l khng.

---o0o---

CA TH BAY : QUAN HU VA V

Ch phap u l khng. Tai sao? Hu v khng th at c cung mt lucv cung khng at c vo nhng luc khac nhau. Nh a c noi trongnhng cu k sau y:

Khng th co hu cung vi v,cung khng th co hu m khng co v.Nu co th co hu cung vi v,thi hu se lun lun l v.

Hu v v co bn cht tng phn. Trong mt phap khng th bao gm chai. Thi d khi co s sng thi khng co cai cht. Khi co cai cht thi khng


32/45

co s sng. iu ny a c bn trong Trung Lun. Co le ban cho rngkhng co s sai lm nu noi rng khi hu tn tai thi khng co v. Nhngkhng phi vy. Tai sao? Lm sao co th co hu m khng co v! Nhtrc y a noi, khi mt phap no sanh ra thi by hin tng cung sanh racung vi no. Nh a noi trong Lun Abhidaharma (Thng Phap) rng huv v-thng c sanh ra cung vi nhau. V thng l tng cua dit, chonn c goi l v thng. Do o, nu khng co v (v tng cua no, vthng) thi hu khng th sanh ra. Nu hu co th sanh cung vi v thngthi hu lun lun l v. Nu hu lun lun l v thi khng th co th co tru,

bi vi s thng hng bi huy dit. Nhng thc ra co tru. Do o hu khnglun lun l v. Nu noi rng hu co th sanh ra m khng co v thng thikhng ung. Tai sao? Vi nu khng co v thng thi hu khng th sanhra.

Hoi: Khi hu sanh ra, v thng a co sn trong no nhng cha phat tac.Khi co dit, v thng phat tac v hu bi huy dit. Vi vy, sanh, tru, dit vlao phi ch i thi cua chung phat tac. Vo luc khi u, sanh co hiulc cho nn sanh ra hu. giai oan gia sanh v dit thi tru co hiu lccho nn hu c duy tri. Vo luc cui cung, v thng co hiu lc cho nnhu bi huy dit. Lao l s thay i t sanh ti tru v t tru ti di dit. Vthng huy dit thng hng v iu ny khin cho bn hin tng co thxy ra. Cho nn, du rng cac phap sanh cung vi v thng, hu khnglun lun l v.

a p: Ba n noi rng v thng cung l tng cua dit v sanh ra cung vihu. Vy thi vo luc hu c sanh ra no cung ang bi huy dit; v vo luc

bi huy dit hu cung sanh c sanh ra.

Khng th co sanh cung vi dit. Tai sao? Vo luc ang bi huy dit khngth co sanh. V vo luc ang sanh khng th co dit, vi sanh v dit tng

phn nhau.

Ban noi rng v thng v tru c sanh ra cung vi nhau. Nhng vo thicua dit khng th co tru, v vo thi cua tru khng th co dit. Tai sao? Vitru v dit tng phn nhau. Vo thi cua lao khng co tru, v vo thi cuacua tru khng co lao.

Vi vy, l p lun cua ban rng v thng c sanh ra cung vi sanh, trudit v lao l phi l. Tai sao? Gi th rng hu c sanh ra cung vi vthng. V thng l tng cua dit. Khi mt vt c sanh ra no khng


33/45

co tng cua dit, v khi sinh tn no cung khng co tng cua dit. Vy thivo luc no co th co v thng?

Nh tinh trang thc cho nn co thc; nu khng co tinh trang thc thikhng th co tng cua thc. Nh kh nng cm nhn cho nn co cmgiac; nu khng th cm nhn thi khng co tng cua cm giac. Nh co khnng hi tng cho nn co k c; nu khng co kh tng hi tng thikhng co th co tng cua k c. Khi l mt tng cua sanh, bt khikhng co phi l mt tng cua sanh. Chiu ng l mt tng cua tru; btchiu ng khng phi l mt tng cua tru. Thay i l mt tng cua lao,khng thay i khng phi l mt tng cua lao. S huy dit cua i sngl mt tng cua cai cht. Bt huy dit cua i sng khng phi l mttng cua v thng. Nu khng co huy dit thi khng co tng cua vthng.

Gi th rng tuy co v thng nhng no khng huy dit hu vo thi cuasanh v tru, nhng no se huy dit v sau ny. Tai sao chung lai cung sanhra? Chi vo luc hu bi huy dit thi mi cn ti v thng. Vi vy nu noirng v thng sanh ra cung vi hu v sau ny huy dit no l khngung.

Vi vy, s h p nht cua hu v v khng th thnh, v s phn li cua huv v cung khng thnh. Do o, hu v v l khng.

Khi m hu v v l khng, tt c cac hu vi phap l khng, tt c v viphap cung l khng. Khi m hu vi phap v v vi phap l khng thi tt cchung sanh cung l khng.

---o0o---

CA TH TAM : QUAN TANH

Ch phap u l khng. Tai sao? Vi ch phap u khng co tanh. Nh anoi trong nhng cu:

Nhn thy rng tng cua ch phap bin i,nn chung ta bit ch phap u khng co tanh.

Nhng th khng co tanh thi chi l khng,vi vy ch phap u l khng.


34/45

Nu ch phap co tanh thi chung phi khng bin i. Nhng chung ta thyrng tt c moi s vt lun lun bin i. Vi vy chung ta bit rng chungkhng co tanh.

Nu ch phap co inh tanh thi chung a chng do duyn sanh ra. Nu tanhdo duyn sanh ra thi no l cai m no c lm nn. Nhng [theo inh nghia]tanh l cai khng do cai khac lm nn v khng tuy thuc vo nhng caikhac. Vi vy, ch phap u l khng.

Hoi: Nu ch phap u l khng thi khng th co sanh hoc dit. Nukhng co sanh v dit thi khng th co kh . Nu khng co kh thikhng co t p . Nu khng co kh v t p thi khng co dit kh. Nu khng co s dit kh thi khng co th co ao dit kh. Nu ch

phap u l khng v khng co tanh thi khng th co T Di u . Nu

khng co T Diu thi khng th co T Sa Mn Qu. Nu khng co TSa Mn Qu thi khng th co thanh hin. Nu khng co nhng th ny thikhng co th co Pht, Phap v Tng, v khng th co th gian pha p. Nhngkhng phi nh vy. Do o, ch phap khng th l khng.

ap: Co hai chn ly: chn ly th gian (Th ) v chn l tuyt i ( nht Nghia ). Nh chn l th gian cho nn co th at ti chn l tuyti. Nu khng da vo chn l th gian thi khng th at ti chn l tuyti. Nu khng at ti chn l tuyt i thi khng th at ti Nit Bn. Nungi no khng bit hai chn l, ho khng th bit t li, tha li, v cng

li. Vi vy, nu ngi no bit chn l th gian thi se bit chn l tuyt i,v nu ho bit chn l tuyt i thi ho bit chn l th gian. Nay ban nghenoi chn l th gian v goi no l chn l tuyt i, cho nn bi lac li. Thuytnhn duyn m ch Pht day l chn l thm su. Nhn duyn khng co ttanh, cho nn ti noi tt c ch phap u l khng.

Nu ch phap khng do cac duyn sanh ra thi chung phi co inh tanh ringcua chung.

Khng th co nhng tng cua sanh v dit trong ngu un. Nu khng cosanh v dit trong ngu un thi khng th co v thng. Nu khng co vthng thi khng th co kh . Nu khng co kh thi khng th co t p. Nu ch phap co inh tanh thi khng th co dit kh . Tai sao? Vitanh khng th bin i. Nu khng co dit kh thi khng th co ao ditkh. Do o, nu chung ta khng chp nhn thuyt khng-tanh thi khng thco T Diu . Nu khng co T Diu thi khng co s nm vng T


35/45

Diu . Nu khng co s nm vng T Diu . Nu khng co s nmvng T Diu thi khng th co nhng iu nh: bit v kh, dit tr cncua kh, chng minh s dit kh, v tu theo ao (theo con ng hay

phng phap) dit kh. Nu khng co nhng th o thi khng th co t samn qu. Nu khng co t sa mn qu thi khng th co i nh hng [tuhnh]. Nu khng co inh hng thi khng th co Pht. Nu nhn duyn

phap bi bac bo thi khng th co ao Pha p. Nu khng co ao Phap thikhng th co Tng. Nu khng co Pht, Phap, Tng thi khng th co TamBo. Nu khng co Tam Bo thi th gian phap bi hoai. Nhng iu nay l

phi l. Vi vy ch phap l khng.

Nu ch phap co inh tanh thi khng co sanh, khng co dit, khng co thinhay ac. Nu khng co tng thng hay trng phat (qu bao) cho thin vac thi th gian se chi l m t cnh gii duy nht. Vi vy, chung ta nn bit

rng ch phap l v tanh.

Nu bo rng ch phap khng co t tanh, v do tha tanh tao nn, thi iuny cung khng ung. Tai sao? Vi nu khng co t tanh thi lm sao ch

phap co th sanh ra t tha tanh, vi nh t tanh mi co tha tanh. Tai sao? Bivi tha tanh l t tanh cua nhng cai khac.

Nu t tanh bt thnh thi tha tanh cung khng th thnh. Nu khng co ttanh v tha tanh thi lm sao co th co bt c cai gi? Nu hu bt thnh thiv cung bt thnh.

Vi vy, chung ta suy lun rng nu khng co t tanh, khng co v tanh,khng co hu v khng co v, thi t t c hu vi pha p u l khng.Khi hu vi phap l khng, v vi phap l khng, thi lm gi co cai nga.

---o0o---

CA TH CHIN : QUAN NHN VA QUA

Ch phap u l khng. Tai sao? Ch phap t chung khng co tanh, cung

khng co tanh n t ni khac. Nh a noi trong nhng cu:

Khng th co qu trong tt c cac duyn.Qu cung khng n t ni khac.Lm sao co th sanh qu?


36/45

Nh a noi trc y, khng co qu trong bt c mt duyn no, cungkhng co qu trong s kt h p cua cac duyn. Qu cung chng n tnhng ni khac. Nu no n t ni khac thi no sanh ra bi nhn duyn. Vs kt h p cua nhng duyn khac nhau khng co tac dng. Nu qu chng trong duyn v cung chng n t ni khac thi no l khng.

Qu l khng, vi vy tt c hu vi phap l khng. Hu vi phap l khng thiv vi phap cung l khng.

Ngay c hu vi phap v v vi phap u l khng thi cai nga cung l khng.

---o0o---

CA TH MI : QUAN TAC GIA - (QUAN TAO HOA)

Cac phap u l khng? Tai sao? Vi mt phap khng th t no lm ra, hocdo cai khac lm ra, hoc do c t no ln cai khac, hoc chng do bt c nhnno. Nh a noi trong nhng cu:

Kh khng phi t no sanh rakhng phi cai khac sanh ra,khng phi do t no v cai khac sanh ra.Vi vy khng co kh.

Kh khng th t tac. Tai sao? Nu no t tao ra, tc l no lm nn bn th(th tanh) cua chinh no. Nhng mt v t khng th dung chinh no taochinh no. Thi d, thc khng th thc v chinh no, v mt ngon taykhng th s chinh no. Vi vy khng co th gi co th t tac.

Kh cung chng do th khac sanh ra. Lm sao no co th do th khac sanhra?

Hoi: Cac duyn c goi l tha. Cac duyn tao nn kh: iu ny goi ltha tac. Lm sao ngi co th noi kh chng phi do tha (mt cai gi khac)

lm nn?

a p: Nu cac duyn c goi l tha, v kh do cac duyn tao ra; nu khsanh ra t duyn thi bn cht (tanh) cua no l duyn. Nu bn cht cua no lduyn, tai sao goi duyn la tha? Thi du, trong mt cai binh bng t set, tset khng c goi l tha; trong mt cai vong bng vng, vng khng c


37/45

goi l tha. iu ny cung ap dng i vi trng h p cua kh. Nu no docac duyn lm nn thi duyn khng th c goi l tha.

Cac duyn khng co t tanh. Chung khng t hin hu. Vi vy khng thnoi rng qu l t duyn sanh ra. Nh a c noi trong Trung Lun:

Qu t duyn sanh ra,nhng duyn khng t hin hu.

Nu duyn khng t hin hu,lm sao duyn co th sanh ra qu?

Vi vy kh khng th do tha lm nn. No cung khng th c tao ra bic chinh no v ngoi (tha), vi c hai u l sai. Cho nn khng th noi rngkh do c hai th tao ra.

Cung khng ung nu noi rng kh chng do bt c nhn no tao ra, vi noinh vy l sai v cung tn.

Nh trong kinh a day: Mt ao si Tirthika loa hinh [naked Tirthikatrong bn dich Anh ng] hoi c Pht: Kh t tac chng? c Pht imlng khng tr li. Bach Th Tn! Nu kh khng t tac thi co phi l thatac chng? c Pht vn khng tr li. Th Tn! Vy no chng do nhnno sanh ra chng? c Pht vn khng tr li. Vi c Pht khng tr li

bn cu hoi ny cho nn chung ta nn bit rng kh l khng.

Hoi: Trong kinh c Pht khng noi kh l khng, nhng ngi tuy theokh nng giac ng cua chung sanh [trong trng h p ny l vi a o si Tirthika] m thuyt phap.

a p: Cac ao si thuc phai Tirthika cho rng con ngi l nhn cua kh.Nhng ngi tin rng cai nga thc s hin hu noi rng thin v ac l do cainga tao ra. Ho tin rng cai nga thi trong sach v khng co kh v phin nao;cai nga co kh nng hiu bit; no tao thin, ac, kh, sng, v no hin thntrong nhng hinh thai khac nhau. Vi ho co nhng quan nim sai lm o nn

ho hoi c Pht: Kh t tac chng? c Pht khng tr li. Kh chngphi l do cai nga tao ra.

Nu nga l nhn cua kh thi th vi nga m sanh ra. Vy nga l v thng.Tai sao? Nu cac phap l cac nhn v sanh ra t cac nhn thi chung u lv thng. Nu nga l v thng thi nhng qu bao cua thin v ac u


38/45

oan dit. Nu vy nhng cng c cua ngi ao hanh B La Mn cung lkhng.

Nu nga l nhn cua kh thi khng th co gii thoat. Tai sao? Nu nga taora kh: nu khng co kh thi se khng co cai nga tao ra kh; nu khng cocai nga thi ai se at c gii thoat? Nu kh c tao ra m khng co cainga thi se vn con kh du sau khi gii thoat; v se khng co gii thoat thcs. Nhng thc ra co gii thoat. Vi vy, khng th noi rng kh t no sanhra.

Kh cung chng phi sanh ra t tha. Nu kh tach ra t tha, lm sao co thco mt cai nga khac tao ra kh ri truyn no cho ngi khac?

Cu kh sanh ra t tha co th h m nghia rng kh do Tri (T tai

Thin) tao ra. Mt s ngi co t kin ny hoi c Pht nhng ngi khngtr li. Thc s no chng phi do Tri sanh ra. Tai sao? Vi Tri v kh cobn tanh mu thun. Mt con b sanh ra t mt con bo thi vn l mt conbo. Nu chung sanh do Tri sanh ra thi chung sanh phi ging nh Tri. Vichung sanh l con cua Tri.

Nu Tri sanh ra tt c chung sanh thi Tri a khng khin chung sanh phikh. Vi vy ngi ta khng nn noi rng Tri sanh ra kh.

(*T tai thin y co nghia l Tri hoc ng tao hoa t minh co th hin

hu, tn tai m khng nh vo nhng nhn duyn khac.)

Hoi: Tt c chung sanh do Tri (T tai Thin) sanh ra, au kh v hanhphuc cung do Tri gy ra. Vi chung sanh khng bit nguyn nhn cua hanhphuc cho nn Tri tao ra kh.

a p: Nu chung sanh l con cua Tri thi Tri a dung hanh phuc chey kh v a khng gy ra kh cho chung sanh. V nhng ngi tn thTri khng phi chiu kh m chi hng hanh phuc. Nhng trn thc tkhng ung nh vy. Con ngi t tac ng v ho co c hanh phuc ln kh

au, v ho nhn c tng thng theo lut nhn duyn. Tt c nhngiu ny chng phi do Tri tao ra.

Nu Tri t hin hu thi chc hn Ngi chng cn th gi. Nu ngi cn thgi thi Ngi khng c coi l t hin hu (t tai). Nu Ngi khng cn thgi thi tai sao Ngi tao bin hoa, ging nh a tre con chi ua, tao rachung sanh?


39/45

Nu Tri tao ra tt c chung sanh thi ai a tao ra Ngi? Noi rng Tri t taora chinh Ngi thi khng th ung, vi khng co th gi co th t ta o chinhminh. Nu Ngi do mt tao hoa khac tao ra thi Ngi chng phi l t hinhu.

Nu Tri l ng tao hoa ton nng thi khng th co chng ngai gi trongtin trinh tao tac cua Ngi; Ngi co th tc thi tao moi th. Kinh sach vitv Tri noi: Tri mun tao ra van vt. Ngi thc hnh kh hanh v tao racac loi cn trung bo di t. Ri Ngi lai thc hnh kh hanh v tao ra ttc loi chim bay. Ri Ngi lai thc hnh kh hanh v tao ra con ngi vthin thn. Nu nh cac loi trung, chim, ngi v thin thn ln lt donhng hnh vi kh hanh sanh ra, thi chung ta nn bit rng chung sanh csanh ra t nghi p v nhn duyn ch chng phi do Tri thc hnh nhnghnh vi kh hanh.

Nu Tri l ng tao hoa cua van vt thi Ngi tao ra chung u? Co phichinh Ngi tao ra ni o khng? Hay l ai khac tao ra ni o? Nu ni odo Tri tao ra thi Ngi tao ra no u? Nu Ngi ng ni khac tao rani ny thi ai tao ra cai ni khac o? Nhng cu hoi thi phi co hai Tri,nhng iu ny khng th ung. Vi vy van vt trong vu tr chng phi doTri tao ra.

Nu Tri l tao hoa thi tai sao Ngi phi thc hnh kh hanh ging nh thNgi th phng v vu xin mt ng no khac at c nguyn cua

Ngi? Nu Ngi phi thc hnh kh hanh cu xin n hu cua ai khac thichung ta nn bit rng Tri chng phi l t hin hu.

Nu Tri tao ra tt c van vt thi chung phi co inh tanh ngay t khi sanhra ch khng bin i. Mt con nga lun lun l mt con nga, v mt conngi lun lun l mt con ngi. Nhng nay van vt bin i tuy theonghi p. Vivy, chung ta nn bit rng van vt chng phi do Tri sanh ra.

Nu l Tri tao hoa thi a chng co ti li v phc c, vi thin, ac, caie p, cai xu ton l lo Tri tao nn. Nhng thc t thi co ti li v phcc. Bi vy, van vt chng phi do Tri tao ra.

Nu tt c chung sanh do Tri sanh ra thi chung phi tn kinh v yu quiTri, ging nh cac con yu qui cha cua chung. Nhng thc t thi khngung nh vy; mt s ngi oan ghet Tri v mt s ngi yu qui Tri.Bi vy, chung ta nn bit rng van vt chng phi do Tri sanh ra.


40/45

Nu Tri l tao hoa thi tai sao Ngi khng khin cho tt c moi ngi uhanh phuc hoc tt c moi ngi u kh? Tai sao Ngi khin mt s ngihanh phuc v mt s khac au kh. Chung ta thy Tri hnh ng do longyu v ghet, vi vy Tri khng t hin hu. Khi m Tri khng t hin huthi van vt chng phi do Tri sanh ra.

Nu Tri l tao hoa cua tt c van vt thi moi sinh vt khng th tao nn thgi. Nhng trn thc t mi sinh vt co th tao ra vt khac. Vi vy, chung tann bit rng van vt chng phi do Tri sanh ra.

Nu Tri l tao hoa thi thin, ac, kh v hanh phuc t chung se ti, chkhng do con ngi tao ra. Nhng nu vy khng con lut cua th gian[ngi lm iu thin c thng, ngi lm iu ac bi trng phat]. Nuvy i tu hnh kh hanh v nhng cng c cua ngi ao hanh B La

Mn l v ich. Nhng khng ung nh vy. Cho nn chung ta bit rng vanvt chng phi do Tri sanh ra.

Nu do nhn duyn Tri l bc cao c trong chung sanh thi chung sanh nothc hnh phc nghi p l cung cao c. Tai sao chi co Tri c nhnduyn, thi tt c chung sanh cung phi t hin hu. Nhng s thc khng

phi nh vy. Nu Tri n t mt cn nguyn khac thi cai o cung n tmt cn nguyn khac na; nu vy ngun gc l v tn. Nu ngun gc lv tn thi khng h co nguyn nhn.

Vi vy, co nhng nhn duyn khac nhau sanh ra van vt. Ban nn noi rngvan vt chng phi do Tri tao ra v rng Tri khng hin hu. Khi mtngi co nhan quan sai lm hoi c Pht co phi kh do tha sanh ra haykhng, Ngi khng tr li.

Cung khng th co trng h p mt vt c sanh ra bi c chinh no ln tha(vt khac), vi nh vy l co hai iu sai lm [nh a noi trc y].

S phi h p cua cac nhn duyn sanh ra ch phap, vi vy chng co th gisanh ra m khng co nhn. Cho nn c Pht cung khng tr li cu hoi o.

Hoi: Vy kinh sach chi phn bac bn t kin [cua ao si Tirthaka] chkhng noi kh l khng.

a p: Tuy c Pht day s phi h p cua nhn duyn sanh ra kh, nhngvic phn bac bn t kin cung ging nh noi rng kh l khng. Nu kh


41/45

l khng. Tai sao? Vi bt c cai gi sanh ra t nhn duyn u khng co ttanh. Bt c cai gi khng co t tanh u l khng.

Nu kh l khng, ban nn bit rng tt c hu vi phap, v vi phap v chungsanh u l khng.

---o0o---

CA TH MI MT : QUAN TAM THI

Cac phap u l khng. Tai sao? Mt nhn khng co trc, hay sau, hayng thi vi qu. Nh a noi trong nhng cu:

Nhn co trc qu, co sau qu, hay co ng thi vi qu,Nhng bin c nh vy u khng thnh.

Lm sao nhn co th sanh ra bin c?

Nu noi chn co trc qu l khng ung. Tai sao? Nu mt nhn co trcv t no sanh ra qu sau, thi khng co qu ngy t u, vy thi nhn cua nol gi? Nu mt qu co trc nhn thi qu a thnh khi cha co nhn, vy taisao no cn ti nhn? Nu nhn v qu cung mt luc thi khng co s sanhsn. Thi d, hai cai sng cua mt con bo sanh ra cung mt luc; sng bn traiv sng bn phi khng sanh ra ln nhau. Bi vy co th suy lun rng khihai cai cung sanh ra mt luc thi chung chng phi l nhng lin h tam

thi (trc, sau, v ng thi) gia nhn v qu.Hoi: Vic ngi bac bo lin h nhn qu trong tam th i cung khng thnh.

Nu s bac bo co trc cai co th bac bo thi khng th co cai bi bac bo, vythi ly cai gi m bac bo? Nu cai co th bac bo co trc s bac bo, conghia l cai co th bac bo a thnh, cn gi bi bac bo? Nu s bac bo v caico th bac bo co cung mt thi gian vi nhau thi cung khng co nhn. Thid, hai sng cua mt con bo c sanh ra ng thi; sng bn trai v sng

bn phi khng sanh ra nhau. Cho nn s bac bo khng sanh ra cai co thbac bo, hay ngc lai.

a p: S bac bo cua ban v co th bac bo u co cung sai lm ging nhau.Nu cac phap l khng thi khng th co s bac bo ln cai bi bac bo. Nayban noi rng s bac bo cua ti l khng, vy co nghia l iu ti noi l ung[vi ti noi cac phap u l khng]. Nu ti noi rng phi co s bac bo v caico th bac bo thi ti sai lm nh ban noi; nhng ti khng noi rng phi cos bac bo v cai co th bac bo, vi vy ti se khng bi ban coi l sai lm.


42/45

Hoi: Chung ta nhn thy mt nhn co trc mt qu; thi d: ngi thgm tao mt cai binh. Mt nhn khng th co sau mt qu; thi d: vi co t cho nn co thy v ho chi c coi l t sau khi a th hun. Mtnhn v mt qu cung co th ng thi hin hu; thi d: ngon en v anhsang hin hu cung mt luc. Vi vy, nu noi rng mt nhn khng co trc,khng co sau, khng ng thi vi mt qu l khng ung.

a p: Thi d cua ban v ngi th gm lm cai binh l khng ung. Taisao? Nu cha co cai binh thi ngi th gm l nhn cua cai gi? Ging nhtrng h p cua ngi th gm, khng co th gi co th l nhn trc qu.

Cung khng th co nhn sau qu. Nu khng co t thi ai co th l thy?Vi vy khng th co nhn sau qu.

Nu ban noi rng ging nh ngon en v anh sang, nhn v qu hin hung thi, thi nhn m ban noi o vn khng ung. Hay cho rng ngon env anh sang hin hu ng thi, lm sao chung co th sanh ra nhau?

Vi vy nhn v duyn l khng. Do o, ban nn bit rng tt c hu viphap, v vi phap v chung sanh u l khng.

---o0o---

CA TH MI HAI : QUAN SANHCac phap u l khng. Tai sao? Vi cai a sanh ra, cai cha sanh ra, v cai

ang sanh ra, tt c u khng at c. Cai a sanh khng sanh na. Caicha sanh thi cha sanh. Cai ang sanh cung khng sanh na. Nh a noitrong nhng cu:

Qu a sanh khng sanh na;cai cha sanh thi cha sanh.[Nu khng co cai a sanh

v khng co cai cha sanh,cai ang sanh khng sanh.

Cai a sanh l qu a sanh ra r i. Cai cha sanh l cai cha sanh ra, hockhng sanh, hoc khng sanh, hoc khng hin hu. Cai ang sanh l caiang phat khi nhng cha thnh.


43/45

Qu cua s sanh khng c sanh, vi cai a c sanh ri thi khng csanh ra na. Tai sao? Vi nu lai sanh na thi se dn ti s sai lm v cungtn. Nu cai a c sanh lai sanh ra cai th nhi, cai th nhi c sanh racai th ba, ri cai th ba a sanh lai sanh ra cai th t. iu ny ging nhvt nguyn thuy a sanh sn phm th nhi v ri lai sanh thm v cung tn;nhng khng th c. Vi vy cai a c sanh ra khng sanh.

Nu ban noi rng cai a c sanh ra lai sanh, cai m no dung sanh l caicha sanh c sanh ra. Nhng o la iu bt kh. Tai sao? Vi dung caicha c sanh sanh lin quan ti hai loai sanh sn; co nghia l cai ac sanh c sanh ra v cai cha c sanh c sanh. L p trng cua

ban thay i v khng ng vng.

Ging nh iu sau y: cai a c tao khng cn tao; cai a bi t khng

cn t; cai a c chng minh khng cn chng minh. Cho nn cai ac sanh khng cn sanh. Do o, cai a c sanh khng sanh.

Cai cha c sanh ra cung khng c sanh. Tai sao? Vi no khng colin h vi s sanh. Nu khng, se dn ti s vic tt c nhng gi cha csanh c sanh. Nu cai m khng co hnh ng sanh sn. Vi vy, khngco hnh ng sanh sn.

Nu co s sanh sn m khng co hnh ng sanh sn, thi se co s tao tacm khng co hnh ng tao tac, se co s ra i m khng co hnh ng ra i,

se co s n ung m khng co hnh ng n ung. Nu nh vy thi phep tcth gian bi huy hoai; iu o khng ung. Vi vy, cai cha c sanh khngc sanh.

Nu cai khng sanh m sanh, thi tt c nhng th khng sanh se sanh. Ttc nhng ke phm phu khng sanh ra giac ng thng ng (Anuttara-samyak-sambodhi) se sanh ra giac ng thng ng; mt vi A La Han aohanh hon ho khng sanh ac se sanh ac ; tho v nga khng moc sng semoc sng. Nhng nhng chuyn o l bt kh. Vi vy ban khng nn noirng cai khng sanh se sanh.

Hoi: Cai khng sanh chi sanh khi no co s ho a h p nhng nhn duyn.Nu nhng nhn duyn nh thi gian, khng gian, tac nhn, phng tinthich nghi, u hin hu, thi mt s nhng cai khng sanh se sanh, nhngchng phi tt c moi cai u se sanh. Vi vy ngi khng nn bac bo kincua ti bng cach noi rng tt c se khng sanh.


44/45

ap: Gi th cai khng sanh se sanh khi no co s hoa h p cac nhn duynthich nghi nh thi gian, khng gian, tac nhn, phng tin tt. Khng cos sanh sn khi no hin hu [trc mt sn phm]. Cung khng co s sanhsn khi no khng hin hu trc [sn phm]. Cung khng co s sanh sn khino va hin hu trc va khng hin hu trc [sn phm]. Cho nnkhng th at c s sanh sn trong c ba trng h p nh a noi trcy. Vi vy, cai khng sanh se khng sanh.

Cai ang sanh cung khng sanh. Tai sao? Vi iu o lin quan ti s sailm rng cai a sanh lai sanh, v cung lin quan ti s sai lm khac l caicha sanh m sanh. Nh a noi trc y rng cai a sanh l mt phncua cai ang sanh khng sanh. V, nh a noi, cai cha sanh l mt

phn khac cua cai ang sanh cung khng sanh.

Nu co cai ang sanh m khng co hnh ng sanh sn, thi cai ang sanhsanh. Nhng thc ra nu khng co hnh ng sanh sn thi khng th co caiang sanh. Vi vy cai ang sanh khng sanh.

Nu ngi no noi rng co hnh ng sanh sn trong cai ang sanh, thi tcl co hai hnh ng sanh sn: (1) cai ang sanh c sanh, v (2) cai angsanh sanh. Nhng c hai iu o khng th thnh; vy lm sao ngi ta coth noi co hai hnh ng sanh sn ny? Do o, khng co s sanh sn trongcai ang sanh.

Nu khng co s sanh sn thi khng co cai ang sanh. S sanh san thchin u? Nu khng co ni chn sn phm c sanh ra thi khng thco cai ang sanh. Vi vy, cai ang sanh khng sanh.

Do o, cai a sanh, cai cha sanh, v cai ang sanh khng th thnh. Khim chinh thnh ng sanh khng th thnh thi sanh, tru, v dit cung khngth thnh.

Khi m sanh, tru v dit khng th thnh thi hu vi phap khng th thnh.Khi m hu vi phap khng th thnh, thi v vi phap khng th thnh. Khi

m hu vi phap v v vi phap khng th thnh, tt c chung sanh khng ththnh.

Vi vy, ban nn bit rng cac phap u l v sanh; rt cuc chung u lkhng v tich tinh.


45/45

---o0o---HT

thap nhi mon luan - tt thich vien ly dich

Documents