THỞ MÁY XÂM LẤN

Các mode cơ bản

BS CK2. Hoàng Đại Thắng

Khoa HSTC – Chống độc

Cách chọn lựa các mode thở

Nhịp thở bắt buộc

(Mandatory)

không

BN chấm dứt

thì thở vào ?

không

Nhịp thở hỗ trợ

(Assisted)

có

có

Quan sát BN khởi động

thì thở vào ?

Nhịp thở tự nhiên

(Spontaneous)

Phƣơng thức thở máy (mode)

- Cách thức thực hiện (bắt đầu, duy trì & kết thúc) nhịp thở cơ

học (chu kì thông khí cơ học)

- Có hai nhóm phƣơng thức (mode) chủ yếu:

• Thông khí kiểm soát (Controlled Ventilation) : máy thở

cung cấp các nhịp thở bắt buộc máy thở quyết định tất

cả.

• Thông khí hỗ trợ (Assisted Ventilation) : BN khởi động

và quyết định về tần số, máy thở hỗ trợ thêm và quyết định

các thông số còn lại cung cấp các nhịp thở hỗ trợ.

Flow

Volume

Pressure

Resistance =

Compliance = volume

pressure

flow

pressure

Pressure = volume

compliance + flow resistance

TƢƠNG TÁC GIỮA MÁY THỞ VÀ BỆNH NHÂN

TƢƠNG TÁC GIỮA MÁY THỞ VÀ BỆNH NHÂN

= +

. P

VT

C

R

BỆNH

NHÂN

THỂ

TÍCH

ÁP

LỰC

V x

CÁC MODE THỞ THÔNG THƢỜNG

MODE THỞ

XÂM LẤN KHÔNG XÂM LẤN

THỂ TÍCH ÁP LỰC

Control

Assist

SIMV

PSV

PCV

CPAP

BiPAP

SIMV : Synchronized intermittent mandatory Ventilation

PCV : Pressure control ventilation

PSV : Pressure support ventilation

VAPS : Volume assured pressure support

BiPAP : Bilevel positive airway pressure

CPAP : Continuous positive airway pressure

VAPS

KIỂM SOÁT THỂ TÍCH (Volume Control)

- Thể tích cố định áp lực thay đổi

- Cài đặt :

Vt 500

Tần số 14

Ti, Flow, I/E 1,60, 1/2

FiO2 40%

PEEP 5

- Thay đổi : Các áp lực: PIP, Pplat, Mean AP

- Ƣu điểm :

Đảm bảo thể tích

Dễ chịu hơn Pressure Control

Ít dùng an thần và giãn cơ

- Nhƣợc điểm :

Áp lực thay đổi chấn thƣơng áp lực

Dòng thở vào không thay đổi theo nhu cầu BN

Tốc độ dòng thở vào thấp (120L/ph)

KIỂM SOÁT THỂ TÍCH

KIỂM SOÁT ÁP LỰC (Pressure Control)

- Áp lực cố định - thể tích thay đổi

- Cài đặt:

Áp lực đẩy vào (PC) 15

Tần số 14

Thời gian thở vào (Ti) 1.0

Thời gian đạt PIP (Rise time) 0.2s

FiO2 60%

PEEP 5

- Thay đổi VT

- Dòng thở vào có kiểu giảm dần

KIỂM SOÁT ÁP LỰC

- Ƣu điểm :

Đảm bảo áp lực giảm chấn thƣơng phổi

Dòng thở vào cao (180L/ph)

Dòng thở vào sinh lý hơn Volume Control

- Nhƣợc điểm :

Không đảm bảo Vt

Khó chịu khi bị SHH nặng

Thƣờng phải dùng an thần và giãn cơ

SỰ KHÁC BIỆT

GIỮA MODE THỂ TÍCH vs ÁP LỰC

- BN vẫn thở tự nhiên, thỉnh thoảng máy thở “thổi” vào

một nhịp thở bắt buộc đồng nhịp với nhịp tự nhiên.

- Là sự kết hợp các loại nhịp thở: TN, hỗ trợ, bắt buộc

- Nếu BN ngƣng thở máy sẽ trigger nhịp thở bắt buộc

(P hoặc V) theo tần số SIMV đặt trƣớc

- Giữa các nhịp thở bắt buộc, BN đƣợc thở tự do vì thế

Vt ở các nhịp thở sẽ thay đổi tùy theo gắng sức hô hấp

của BN

SIMV : TK Bắt Buộc Ngắt Quãng Đồng Bộ

SIMV : Synchronized Intermittent Mandatory Ventilation

p Nhịp thở điều khiển

(nhịp máy)

Nhịp tự thở

(nhịp bệnh nhân)

Intermittent Mandatory Ventilation (IMV)

Thông khí điều khiển ngắt quãng

5 giây

p

Nhịp thở điều khiển chồng lên nhịp tự thở

(nhịp thở chồng)

p

p

Cửa sổ SIMV

- Cài đặt :

• Vt ; 500ml

• Peak flow : 50L / phút

• Tần số cài đặt : 10 lần / P ( tần số tổng : 18 lần/P)

• PS : 15 cm H2O

• FiO2 40%

- Thông khí phút :

VE = ( 10 x 500 ml ) + ( 8 x Vt trung bình )

SIMV: TK Bắt Buộc Ngắt Quãng Đồng Bộ

SIMV: TK Bắt Buộc Ngắt Quãng Đồng Bộ

Ƣu điểm :

• Duy trì sức cơ hô hấp,

ngừa teo cơ

• Tránh kiềm hô hấp

• Giảm áp lực đƣờng thở

trung bình (MAP)

• Giúp cai máy thở

Nhƣợc điểm :

• Khi sử dụng để cai máy,

nếu chuyển mode quá

sớm có thể gây mệt cơ

hô hấp, liên quan đến

những nhịp thở không

đƣợc hỗ trợ của BN.

( khắc phục cài thêm PSV)

Chỉ định (có thể kết hợp với mode PSV) :

- BN tự thở nhƣng chống máy

- Thở máy dài ngày

- Chuẩn bị cai máy

SIMV -TK Bắt Buộc Ngắt Quãng Đồng nhịp

- Khi BN tự thở đạt mức nhạy trigger (presure

hoặc flow) sẽ khởi động máy thở “thổi” hỗ trợ

thêm với một áp lực đặt trƣớc

- BN quyết định thời điểm bắt đầu và chấm dứt thì

thở vào rất ít chống máy, công thở (WOB)

TK HỖ TRỢ ÁP LỰC (PSV)

THÔNG KHÍ HỖ TRỢ ÁP LỰC

PRESSURE SUPPORTED VENTILATION (PSV)

T

Dòng

Áp lực

Thể tích

Bắt đầu thì thở vào

Kết thúc thì thở vào

Mức áp lực hỗ trợ

- Nhƣợc điểm : không áp dụng cho BN thở

không đạt mức nhạy trigger, VT thay đổi

theo R và C

- Chỉ định : (có thể kết hợp với mode SIMV)

• Thở máy dài ngày tránh lệ thuộc máy

• chuẩn bị cai máy

TK HỖ TRỢ AP LỰC - PSV

DUAL MODE

Volume

controlled

Pressure

controlled

Feedback loop

Is the Airway P

exceeding set P

limit ?

Has the

desired/ set

Vt been

delivered ?

Dual Control Breath-to-Breath Volume Support

- Vt đƣợc sử dụng nhƣ cơ chế feedback để điều

chỉnh mức pressure support .

- Tất cả nhịp thở: patient triggered, pressure

limited, và flow-cycled.

- Mức pressure support giảm dần khi VT của BN

đạt đƣợc lớn hơn VT cài đặt (automatic

weaning).

Dual Control Breath-to-Breath

pressure-limited time-cycled ventilation

Pressure Regulated Volume Control

- Nhịp thở có thể do BN trigger hoặc máy trigger (timed

trigger), pressure-targeted (controlled) và time-cycled.

- Máy thở đo VT thật sự vào BN và so sánh với VT cài

đặt. Nếu VT thật sự thấp hơn hoặc cao hơn, máy thở

sẽ tăng hoặc giảm áp lực cho đến khi VT cài đặt và

VT thật sự vào BN bằng nhau.

- Nhƣng áp lực này không cao hơn mức giới hạn áp lực

tối đa trừ đi 5 cm H2O.

Dual Control Breath-to-Breath

pressure-limited time-cycled ventilation

Pressure Regulated Volume Control

VD: nếu giới hạn mức áp lực tối đa là 35 cm H2O

và máy thở cần áp lực hơn 30 cm H2O để đạt

đƣợc VT 500 mL cài đặt, máy sẽ báo động “too

much pressure required to deliver set volume”

(có thể do co thắt phế quản, nghẹt đàm hoặc

thay đổi compliance)

PRVC (Pressure Regulated Volume Control)

PRVC. (1), Test breath (5 cm H2O); (2) pressure is increased to deliver set

volume; (3), maximum available pressure; (4), breath delivered at preset E, at

preset f, and during preset TI; (5), when VT corresponds to set value, pressure

remains constant; (6), if preset volume increases, pressure decreases; the

ventilator continually monitors and adapts to the patient’s needs

PRVC (Pressure Regulated Volume Control)

Ƣu điểm :

• Duy trì một mức PIP tối thiểu

• Bảo đảm VT và thông khí phút

• Giảm công thở

• Cho phép BN kiểm soát nhịp thở và VE

• VE thay đổi theo nhu cầu của BN

PRVC (Pressure Regulated Volume

Control)

Nhƣợc điểm :

• Dung nạp kém nếu BN còn tỉnh

• Có thể làm nặng thêm auto-PEEP

• Máy giảm mức hỗ trợ khi BN tăng đột

ngột nhịp thở hoặc nhu cầu thông

khí.

PRVC

(Pressure Regulated Volume Control)

Chỉ định : • Cần duy trì áp lực đƣờng thở ở mức

thấp nhất có thể đồng thời vẫn đảm

bảo VT

• ALI/ARDS

• BN đòi hỏi tốc độ dòng cao

• BN có thay đổi lớn về compliance hay

sức cản đƣờng thở.

MMV (Mandatory minute volume )

- Cài đặt thông khí phút (mandatory MV) tối thiểu =

70-90% thông khí phút hiện tại của BN.

- Nếu MV của BN thấp hơn MMV đã cài đặt, máy

sẽ cung cấp các nhịp thở bắt buộc để đạt MV

mục tiêu

Chỉ định : - Dùng cho BN có nhịp thở tự nhiên và có khả năng cai

máy

- BN có khả năng kích thích hô hấp không ổn định

Thuận lợi :

-Hỗ trợ thông khí một phần hoặc toàn phần

-Cho phép thở tự nhiên nhƣng vẫn bảo đảm an toàn

-Duy trì thông khí phút ổn định

Bất lợi :

• Thông khí phút bảo đảm nhƣng có thể không phù hợp

với BN (thở nhanh nông)

• Nặng thêm auto PEEP

• Tăng thông khí khoảng chết

• Inadequate set minute ventilation can lead to inadequate

support and patient fatigue

• Excessive minute ventilation with no spontaneous

breathing can lead to total support.

BiLevel Ventilation

• DuoPAP, BiVent

• Là mode thở tự nhiên trong đó có hai mức áp

lực đƣợc cài đặt.

• Sử dụng van thở ra chủ động.

• BN có thể thở tự nhiên ở cả hai mức áp lực.

• Các nhịp thở có thể đƣợc hỗ trợ bằng PS.

BiLevel Ventilation

Synchronized Transitions Spontaneous Breaths

Spontaneous Breaths

P aw

cmH 2 0

60

-20 1 2 3 4 5 6 7

BiLevel Ventilation

PEEPH

PEEPL

Pressure Support PEEPHigh + PS

P aw

cmH 2 0

60

-20 1 2 3 4 5 6 7

APRV

(Airway Pressure Release Ventilation)

• Là một dạng Bi-level với mức áp lực thấp cài đặt

trong thời gian rất ngắn để giảm nhanh FRC và

thông khí (thải CO2).

• Có thể sử dụng trên BN có nhịp tự thở hoặc

ngƣng thở

• APRV luôn luôn đi kèm I:E đảo ngƣợc

APRV (Airway Pressure Release Ventilation)

• Nhịp tự thở có thể xảy ra ở cả 2 mức áp lực

• time triggered và time cycled

Thigh

Tlow

Plow

Phigh

Time

Pre

ssure

APRV: cài đặt ban đầu

NGƢỜI LỚN

Mới đặt NKQ

Phigh—20–35 cm H2O

Plow—0 cm H2O

Thigh—3–5 secs

Tlow—0.2–0.8s (bệnh phổi hạn chế) 0.8—1.5s (bệnh phổi tắc nghẽn)

Chuyển từ các mode thở thƣờng quy

Phigh—áp lực bình nguyên trong các mode thể tích / áp lự đỉnh trong các mode áp lực

Plow—0 cm H2O

Thigh—4–6 secs

Tlow—0.2–0.8 (RLD) 0.8—1.5 (OLD)

Chuyển từ HFOV

Phigh—mPaw trên HFOV cộng thêm 2–4 cm H2O

Plow—0 cm H2O

Thigh—4–6 secs

Tlow—0.2–0.8 (RLD) 0.8—1.5 (OLD)

CÁC PHƢƠNG THỨC THỞ TIÊN TiẾN :

1. TK AL sụt giảm chu kỳ Airway Pressure Release Ventilation (APRV)

2. TK thể tích phút bắt buộc Mandatory Minute Volume (MMV)

3. TK dòng liên tục Continuous Flow Ventilation (CFV)

4. TK Kiểm soát TT điều hòa AL Pressure Regulated Volume Control (PRVC)

5. TK AL khí đạo hai pha Biphasic Positive Airway Pressure (BIPAP)

6. TK hỗ trợ AL đảm bảo TT Volume Assured Presure Support (VAPS)

7. TK hỗ trợ thể tích Volume Supported Ventilation (VSV)

8. TK hỗ trợ thích ứng Adaptive Support Ventilation (ASV)

9. TK áp lực thích ứng Adaptive Pressure Ventilation (APV)

HƢỚNG DẨN SỬ DỤNG

CHUYỂN ĐỔI MODE VÀ THÔNG SỐ CÀI ĐẶT

Mode A/C volume

FiO2 : 60%

Vt : 8 – 10 ml / kg

F : 12 – 14 laàn / phuùt

PaO2

>= 60 mmHg PaO2

< 60 mmHg

Khoâng thay ñoåi PEEP : + 5 cm H

2O

PaO2

< 60 mmHg

PEEP taêng tôùi + 15 cm H2O

Huyeát ñoäng oån ñònh

PaO2 >= 60 mmHg

Khoâng thay ñoåi

Huyeát ñoäng khoâng

oån ñònh

PaO2 >= 60 mmHg

-truyeàn dòch

-vaän maïch

PaO2

> 60mmHg

PIP > 50 cm H2O

PCV

PaO2

< 60 mmHg

IRV

PaO2

>= 60 mmHg

Khoâng thay ñoåi

Tài liệu tham khảo :