tetra yayinlari - 5846 sayılı fikir ve sanat eserleri kanunu … · 2020. 7. 19. · tetra,...

5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu uyarınca bu kitabın her hakkı saklıdır ve TETRA YAYINLARI VE EĞİTİM HİZ. SAN. TİC. LTD. ŞTİ.ne aittir. Kitabın tamamının veya bir kısmının yayınevinin önceden yazılı izni alınmadan kısmen de olsa çoğaltılması, yayımlanması, internet ortamına aktarılması yasaktır.

TETRA YAYINLARI VE EĞİTİM HİZ. SAN. TİC. LTD. ŞTİ.

Genel Yayın Yönetmeniİsmet BURAN

Yayın KoordinatörüGürdal Can YILMAZ

YazarTetra Yayınları Türkçe Yayın Kurulu

Görsel Tasarım ve DizgiZeynep YÜRÜK

Basım YılıTemmuz / 2020

Baskı ve CiltOptimum Basım San. ve Tic. Ltd. Şti.

Tevfikbey Mah. Dr. Ali Demir Cad. No.:51/1 34295 Küçükçekmece/İSTANBULTel: +90 212 463 71 25 Matbaa Sertifika No: 41707

Yayınevi Sertifika: 46614

ISBN: 978-605-69992-1-5

www.tetrayayinlari.com

Sunuş

Sevgili Öğrenciler,

TETRA Yayınları tarafından yayımlanan Türkçe Deyimler ve Atasözleri Soru Bankası, 8. sınıf öğrencilerinin okul derslerinde ve LGS’de deyimler, atasözleri, söz grupları ve ikileme konularında daha başarılı olması için özenle hazırlanmıştır. İçeriğinde bulunan özgün, mantık-muhakemeye dayalı ve yeni nesil sorularla eminiz ki deyimler ve atasözleri konusunu daha çok seveceksiniz.

Hedefimiz, okul derslerinizde, yazılı sınavlarınızda ve LGS’de karşınıza çıkacak deyimler ve atasözleri konulu soruları daha rahat ve kendinizden emin çözmenizdir.

Alanında uzman yazarlar tarafından hazırlanan bu kitap, Millî Eğitim Bakanlığının Türkçe dersi 8. sınıf öğrencilerine yönelik deyimler ve atasözleri konularındaki tüm kazanımlarını içermekte olup sınavlarda karşınıza çıkabilecek her türlü soru tipini bünyesinde barındırmaktadır.

“Gelişime Hazır mısın?” parolasıyla yola çıkan TETRA Yayınları olarak amacımız, hem konu odaklı sorularda hem de yeni nesil sorularda yetkinliğinizi ve başarınızı arttırmak, karşınıza çıkacak sınavlarda deyimler ve atasözleri sorularının tamamını doğru yanıtlamanıza yardımcı olmaktır.

Yayınevimizin adı neden TETRA?Yayınevimizin adı, kitaplardaki şemanın dört ana bölümden oluşması nedeniyle olarak belirlenmiştir.

Latince “dört, dört ana bileşenden oluşan” anlamına gelmektedir.

TETRA Yayınları 8. Sınıf Türkçe Deyimler ve Atasözleri Soru Bankasının 4 sayfadan ve 13 sorudan oluşan her bir testi dört ana bölümden oluşmaktadır. Bu bölümlerde yer alan sorular ve soru mantıkları bir sonraki sayfamızda geniş bir şekilde açıklanmaktadır.

Kitabımızın siz değerli öğrencilerimize, gerek okul derslerinde gerek LGS’de başarınıza başarı katması dileğiyle…

Sunuş

Sevgili Öğrenciler,

TETRA Yayınları tarafından yayımlanan Türkçe Deyimler ve Atasözleri Soru Bankası, 8. sınıf öğrencilerinin okul derslerinde ve LGS’de deyimler, atasözleri, söz grupları ve ikileme konularında daha başarılı olması için özenle hazırlanmıştır. İçeriğinde bulunan özgün, mantık-muhakemeye dayalı ve yeni nesil sorularla eminiz ki deyimler ve atasözleri konusunu daha çok seveceksiniz.

Hedefimiz, okul derslerinizde, yazılı sınavlarınızda ve LGS’de karşınıza çıkacak deyimler ve atasözleri konulu soruları daha rahat ve kendinizden emin çözmenizdir.

Alanında uzman yazarlar tarafından hazırlanan bu kitap, Millî Eğitim Bakanlığının Türkçe dersi 8. sınıf öğrencilerine yönelik deyimler ve atasözleri konularındaki tüm kazanımlarını içermekte olup sınavlarda karşınıza çıkabilecek her türlü soru tipini bünyesinde barındırmaktadır.

“Gelişime Hazır mısın?” parolasıyla yola çıkan TETRA Yayınları olarak amacımız, hem konu odaklı sorularda hem de yeni nesil sorularda yetkinliğinizi ve başarınızı arttırmak, karşınıza çıkacak sınavlarda deyimler ve atasözleri sorularının tamamını doğru yanıtlamanıza yardımcı olmaktır.

Yayınevimizin adı neden TETRA?Yayınevimizin adı, kitaplardaki şemanın dört ana bölümden oluşması nedeniyle TETRA olarak belirlenmiştir.

TETRA, Latince “dört, dört ana bileşenden oluşan” anlamına gelmektedir.

TETRA Yayınları 8. Sınıf Türkçe Deyimler ve Atasözleri Soru Bankasının 4 sayfadan ve 13 sorudan oluşan her bir testi dört ana bölümden oluşmaktadır. Bu bölümlerde yer alan sorular ve soru mantıkları bir sonraki sayfamızda geniş bir şekilde açıklanmaktadır.

Kitabımızın siz değerli öğrencilerimize, gerek okul derslerinde gerek LGS’de başarınıza başarı katması dileğiyle…

1. SAYFA

Her testin ilk sayfasında yer alan bu bölümde bulunan 6 soruda öğrencilerimizin konuyla ilgili temel yeterlilik düzeyleri ölçülmektedir. Bundan ötürü sorularımız diğer bölümlere göre daha kısadır ve konuyla ilgili temel kazanımlar yer almaktadır. LGS’de karşımıza çıkmaya aday bu soru tiplerine hazırlıklı olmanız sınav başarınız açısından önem teşkil etmektedir.

Bu Kitapta Neler Var?TETRA 8. Sınıf Türkçe Deyimler ve Atasözleri Soru

Bankası kitabının her bir testi, soru mantıkları ve

kazanımları doğrultusunda dört ana bölüme

ayrılmıştır:

Her testin ikinci sayfasında yer alan bu bölümde bulunan 4 soruda öğrencilerimizin konuyla ilgili daha detaylı ve yoruma açık sorulara karşı yeterlilik düzeyi ölçülmektedir. Bundan ötürü bu sayfadaki soru-

larımız ilk sayfada yer alan sorulara göre boyut olarak genelde daha büyüktür. LGS’de karşınıza çıkmaya aday bu soru tiplerine de hazırlıklı olmanız sınav başarınız açısından önem teşkil etmektedir.

2. SAYFA

Her testin üçüncü sayfasında yer alan bu bölümde bulunan 2 soruda MEB’in her ay yayımlanan örnek soru-

larında mutlaka yer alan infografik tarzda ve okuduğunu anlamlandırma, muhakeme yeteneğini ölçen sorulara yer verilmiştir. Geçmiş yıllarda uygulanmış olan LGS’lerde de yer alan bu soru tipi dikkatli ve doğru okuma üzerine kurulmuş bir mantığa sahiptir. Türkiye’de değişen sınav mantığının önemli ayaklarından biri olan bu soru tipinde kendini geliştirmiş öğrencilerin diğer branşlarda da daha başarılı olacakları muhakkaktır.

3. SAYFA

Her testin dördüncü sayfasında yer alan bu bölümde bulunan 1 soruda yine MEB’in her ay yayımlanan örnek sorularında mutlaka yer alan görsel, grafik, okuduğunu anlamlandırma ve sözel mantık-muhakeme tarzındaki sorulara karşı yeterliğinizi ölçmek ve arttırmak amaçlanmıştır. LGS’de deyimler ve atasözlerine dayalı tüm kazanımları bünyesinde barındıran bu sorularla birlikte deyimler ve atasözlerinin son döngüsünü tamamlamış olacaksınız.

4. SAYFA

İSTİKLAL MARŞI

Korkma! Sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak,Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak.O benim milletimin yıldızıdır, parlayacak;O benimdir, o benim milletimindir ancak.

Çatma, kurban olayım, çehreni ey nazlı hilal!Kahraman ırkıma bir gül; ne bu şiddet, bu celal?Sana olmaz dökülen kanlarımız sonra helal…Hakkıdır, Hakk’a tapan milletimin istiklal.

Ben ezelden beridir hür yaşadım, hür yaşarım,Hangi çılgın bana zincir vuracakmış? Şaşarım.Kükremiş sel gibiyim, bendimi çiğner, aşarım,Yırtarım dağları, enginlere sığmam, taşarım.

Garbın afakını sarmışsa çelik zırhlı duvar,Benim iman dolu göğsüm gibi serhaddim var.Ulusun, korkma! Nasıl böyle bir imanı boğar, “Medeniyet” dediğin tek dişi kalmış canavar?

Arkadaş! Yurduma alçakları uğratma sakın,Siper et gövdeni, dursun bu hayâsızca akın.Doğacaktır sana vadettiği günler Hakk’ın,Kim bilir, belki yarın belki yarından da yakın.

Bastığın yerleri “toprak” diyerek geçme, tanı,Düşün altındaki binlerce kefensiz yatanı.Sen şehit oğlusun, incitme, yazıktır atanı,Verme, dünyaları alsan da bu cennet vatanı.

Kim bu cennet vatanın uğruna olmaz ki feda?Şüheda fışkıracak, toprağı sıksan şüheda.Canı, cananı, bütün varımı alsın da Hüda,Etmesin tek vatanımdan beni dünyada cüda.

Ruhumun senden İlahî, şudur ancak emeli:Değmesin mabedimin göğsüne namahrem eli.Bu ezanlar, ki şehadetleri dinin temeli,Ebedî, yurdumun üstünde benim inlemeli.

O zaman vecdile bin secde eder, varsa taşım,Her cerihamdan, İlahî, boşanıp kanlı yaşım,Fışkırır ruhumücerret gibi yerden naaşım,O zaman yükselerek arşa değer belki başım.

Dalgalan sen de şafaklar gibi ey şanlı hilal!Olsun artık dökülen kanlarımın hepsi helal.Ebediyen sana yok, ırkıma yok izmihlal.Hakkıdır, hür yaşamış bayrağımın hürriyet;Hakkıdır, Hakk’a tapan milletimin istiklal.

Her testin ilk sayfasında yer alan bu bölümde bulunan 6 soruda öğrencilerimizin konuyla ilgili temel yeterlilik düzeyleri ölçülmektedir. Bundan ötürü sorularımız diğer bölümlere göre daha kısadır ve konuyla ilgili temel kazanımlar yer almaktadır. LGS’de karşımıza çıkmaya aday bu soru tiplerine hazırlıklı olmanız sınav başarınız açısından önem teşkil etmektedir.

Her testin ikinci sayfasında yer alan bu bölümde bulunan 4 soruda öğrencilerimizin konuyla ilgili daha detaylı ve yoruma açık sorulara karşı yeterlilik düzeyi ölçülmektedir. Bundan ötürü bu sayfadaki sorularımız ilk sayfada yer alan sorulara göre boyut olarak genelde daha büyüktür. LGS’de karşınıza çıkmaya aday bu soru tiplerine de hazırlıklı olmanız sınav başarınız açısından önem teşkil etmektedir.

Her testin üçüncü sayfasında yer alan bu bölümde bulunan 2 soruda MEB’in her ay yayımlanan örnek sorularında mutlaka yer alan infografik tarzda ve okuduğunu anlamlandırma, muhakeme yeteneğini ölçen sorulara yer verilmiştir. Geçmiş yıllarda uygulanmış olan LGS’lerde de yer alan bu soru tipi dikkatli ve doğru okuma üzerine kurulmuş bir mantığa sahiptir. Türkiye’de değişen sınav mantığının önemli ayaklarından biri olan bu soru tipinde kendini geliştirmiş öğrencilerin diğer branşlarda da daha başarılı olacakları muhakkaktır.

Her testin dördüncü sayfasında yer alan bu bölümde bulunan 1 soruda yine MEB’in her ay yayımlanan örnek sorularında mutlaka yer alan görsel, grafik, okuduğunu anlamlandırma ve sözel mantık-muhakeme tarzındaki sorulara karşı yeterliğinizi ölçmek ve arttırmak amaçlanmıştır. LGS’de deyimler ve atasözlerine dayalı tüm kazanımları bünyesinde barındıran bu sorularla birlikte deyimler ve atasözlerinin son döngüsünü tamamlamışolacaksınız.

İSTİKLAL MARŞI

Korkma! Sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak,Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak.O benim milletimin yıldızıdır, parlayacak;O benimdir, o benim milletimindir ancak.

Çatma, kurban olayım, çehreni ey nazlı hilal!Kahraman ırkıma bir gül; ne bu şiddet, bu celal?Sana olmaz dökülen kanlarımız sonra helal…Hakkıdır, Hakk’a tapan milletimin istiklal.

Ben ezelden beridir hür yaşadım, hür yaşarım,Hangi çılgın bana zincir vuracakmış? Şaşarım.Kükremiş sel gibiyim, bendimi çiğner, aşarım,Yırtarım dağları, enginlere sığmam, taşarım.

Garbın afakını sarmışsa çelik zırhlı duvar,Benim iman dolu göğsüm gibi serhaddim var.Ulusun, korkma! Nasıl böyle bir imanı boğar, “Medeniyet” dediğin tek dişi kalmış canavar?

Arkadaş! Yurduma alçakları uğratma sakın,Siper et gövdeni, dursun bu hayâsızca akın.Doğacaktır sana vadettiği günler Hakk’ın,Kim bilir, belki yarın belki yarından da yakın.

Bastığın yerleri “toprak” diyerek geçme, tanı,Düşün altındaki binlerce kefensiz yatanı.Sen şehit oğlusun, incitme, yazıktır atanı,Verme, dünyaları alsan da bu cennet vatanı.

Kim bu cennet vatanın uğruna olmaz ki feda?Şüheda fışkıracak, toprağı sıksan şüheda.Canı, cananı, bütün varımı alsın da Hüda,Etmesin tek vatanımdan beni dünyada cüda.

Ruhumun senden İlahî, şudur ancak emeli:Değmesin mabedimin göğsüne namahrem eli.Bu ezanlar, ki şehadetleri dinin temeli,Ebedî, yurdumun üstünde benim inlemeli.

O zaman vecdile bin secde eder, varsa taşım,Her cerihamdan, İlahî, boşanıp kanlı yaşım,Fışkırır ruhumücerret gibi yerden naaşım,O zaman yükselerek arşa değer belki başım.

Dalgalan sen de şafaklar gibi ey şanlı hilal!Olsun artık dökülen kanlarımın hepsi helal.Ebediyen sana yok, ırkıma yok izmihlal.Hakkıdır, hür yaşamış bayrağımın hürriyet;Hakkıdır, Hakk’a tapan milletimin istiklal.

Mehmet Akif Ersoy

İçindekilerTEST-1 .......................................................................... 7-10

TEST-2 ........................................................................ 11-14

TEST-3 ........................................................................ 15-18

TEST-4 ........................................................................ 19-22

TEST-5 ........................................................................ 23-26

TEST-6 ........................................................................ 27-30

TEST-7 ........................................................................ 31-34

TEST-8 ........................................................................ 35-38

TEST-9 ........................................................................ 39-42

TEST-10 ...................................................................... 43-46

TEST-11 ...................................................................... 47-50

TEST-12 ...................................................................... 51-54

TEST-13 ...................................................................... 55-58

TEST-14 ...................................................................... 59-62

TEST-15 ...................................................................... 63-66

TEST-16 ...................................................................... 67-70

TEST-17 ...................................................................... 71-74

TEST-18 ...................................................................... 75-78

TEST-19 ...................................................................... 79-82

TEST-20 ...................................................................... 83-86

TEST-21 ...................................................................... 87-90

TEST-22 ...................................................................... 91-94

TEST-23 ...................................................................... 95-98

TEST-24 ....................................................................99-102

TEST-25 ..................................................................103-106

TEST-26 ..................................................................107-110

TEST-27 ..................................................................111-114

TEST-28 ..................................................................115-118

TEST-29 ..................................................................119-122

TEST-30 ..................................................................123-126

CEVAP ANAHTARI ...............................................127-128

Deyim - Atasözü - Söz Grupları 1. TEST

7

1. Uzun bir gözlem ve deneme sonucu olarak sosyal olay-

larınnasılolageldiklerinitarafsızcabildirenatasözleriyeralmaktadır.

Aşağıdakilerin hangisinde atasözlerinden hangisi yu-

karıdaki açıklamayla örtüşmemektedir?

A) GaripkuşunyuvasınıAllahyapar.

B) Birelinnesivar,ikielinsesivar.

C) Meyveverenağacıtaşlarlar.

D) Bakarsanbağ,bakmazsandağolur.

2. İnsanoğludoğar,büyürveölür.Maddigüzellikvegençliknekadarçekicivebüyüleyiciolursaolsunetkisikısasürer.Fakatmanevi güzelliklerle donanmış iyi huylu kimseler,kendilerinidaimîolaraksevdirirler.Güzelliğivegençliğiileövünenkimseyekısabirsüredeğerverilirhâlbukiiyihuyluolan,çirkinbileolsa,devamlıdeğergörür.

Bu paragrafta anlatılan durumu aşağıdaki ifadelerden hangisi karşılamaktadır?

A) Alçakyeryiğidihorgösterir.

B) Karıncakanatlanıncaserçeoldumsanır.

C) Merhamettenmarazdoğar.

D) Güzellikçağıakarsudur,onagüvenilmez.

3. Atasözleri kalıplaşmış sözlerdir. Bu yüzden atasözünüoluşturan sözcükler yerine başka sözcükler getirilemez,sözcüklerin sıralanışındadadeğişiklik yapılamaz.Örne-

ğin; “Damlaya damlaya göl olur.” atasözünde bulunan“göl”sözcüğününyerine“havuz”sözcüğünügetiremeyiz.Sözcüklerin yerlerini değiştirip “Göl damlaya damlayaolur.”dadiyemeyiz.Atasözlerininhepsitamamlanmışbiryargıbildirir.Bunedenleatasözlericümledeğeritaşır.

Aşağıdaki atasözlerinden hangisi bu kurala aykırı ola-

rak değiştirilmiştir?

A) Çalmaelinkapısını,çalarlarkapını.

B) Aletişler,elövünür.

C) Dikensizçiçekolmaz.

D) Vakitnakittir.

4. Bazıdeyimlercümleşeklindeolabilir.

Aşağıdakilerden hangisi bu açıklamaya örnektir?

A) AtıalanÜsküdar’ıgeçti.

B) Bitlibaklanınköralıcısıolur.

C) Acıacıyıkeser,susancıyı.

D) İşleyendemirışıldar.

5. Atasözleri ve Deyimlerin Ortak Özellikleri:

• Eskizamanlardangünümüzeulaştıklarıiçinkiminta-

rafındansöylendikleribellideğildir.

• Kısaveözlüsözlerdir.Yaniazsözcükleçokşeyanla-

tır.

• Kalıplaşmış sözlerdir.Herhangi bir değişikliğeuğra-

maz.

• Genelliklemecazanlamtaşır.

Verilen bilgilerden kaç tanesi doğrudur?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4

6. Deyimlerdeatasözlerigibi,kalıplaşmışsözlerdir.Birdeyi-minsözcüklerideğiştirilipyerlerinebaşkasözcüklerkonu-

lamazvedeyiminsözdizimibozulamaz.

Örneğin :

Suratındandüşenbinparça.(Yanlış)

Yüzündendüşenbinparça.(Doğru)

Aşağıdakilerin hangisinde bu kurala uyulmamıştır?

A) Karpuzçekirdeğinidoldurmamak

B) Gönülalmak

C) Dirsekçevirmek

D) Damarıtutmak

8

Deyim - Atasözü - Söz Grupları

7. •Çok önemli bir iş için bir kimseye ricada bulunmakhattayalvarmakgerekirseyapınız.Bununlahiçbirşe-

yinizeksilmez.

• Bazı kişilerin bizi hırpalaması, gücümüze gitmez.Çünkü bunun iyi niyetle ve iyiliğimiz için yapıldığınıbiliriz.

• Birşeyinsadecesözünüetmekoşeydençıkargetir-mez.

• Birsözüsöylemedenönceboğazınherboğumundabir kez içimizden geçirmeli, bunun nasıl bir sonuçdoğuracağını düşünmeli, uygun olmayan yönlerinidüzeltmeli,böylecetekrartekrar(sonboğumakadar)düşünüpdüzeltmeleryapmalı,sonrasöylemeliyiz.Buprovalarsırasındabelkidebirsakıncahatırımızage-

lir,sözüsöylemektenbüsbütünvazgeçeriz.

Aşağıdaki atasözlerini verilen anlamlar ile eşleştirdi-ğimizde hangisi dışta kalır?

A) Balbaldemekleağıztatlanmaz.

B) Dostunattığıtaşbaşyarmaz.

C) Eleteköpmekledudakaşınmaz.

D) Buğdaybaşakverinceorakpahayaçıkar.

8. • Arığasugelenekadarkurbağanıngözüpatlar

• Artıkmalgözçıkarmaz

• Aşığıngözükördür

• Başınıngözününsadakası

• Gözgöregöre

• Azıksızyolaçıkanıngözüeltorbasındakalır

• Gözgörmeyincegönülkatlanır

• Bakangözebağ(yasak)olmaz

Yukarıda verilen ifadelerin kaç tanesinde “göz” kelime-

si deyim içinde kullanılmıştır?

A) 2 B) 3 C) 4 D) 5

9. Atasözlerindeustacabirüslup,büyüleyiciveinandırıcıbiranlatımözelliğivardır.Yüzyıllardanberikullanıldıkları,hergünişitildiklerihâldetazeliklerinikaybetmeyenbusözler-deçeşitlianlatışyolları,çeşitlisözsanatlarıgörülür.

Örneğin:Güvenmevarlığa,düşersindarlığa.

Yukarıdakiatasözündetezat(zıtlık)sanatınayerverilmiş-

tir.

Aşağıda anlamı verilen atasözlerinin hangisinde tezat sanatı vardır?

A) Aza kanaat etmeyen çoğu hiç bulamaz:

Çoklar,azlarınbirikmesiylemeydanagelir.Küçükşey-

lerihorgörenler,büyükşeyedinmek fırsatını sürekliolarakkaçırıyorlardemektir.

B) Her koyun kendi bacağından asılır:

Herkeskendidavranışlarındansorumludur.

C) Minareyi çalan kılıfını hazırlar:

Kolaykolaygizlenemeyecekdenlibüyükbirsuçişle-

yenkişi,bununortayaçıkmamasıiçingerekenönlem-

leridahaöncealır.

D) Al elmaya taş atan çok olur:

Değerlikimseleresataşançokolur.

10. Aşağıdaki şiirlerin hangisinde deyim kullanılmıştır?

A) ŞuBoğazHarbinedir?Varmıkidünyâdaeşi?

Enkesîfordularınyükleniyordördübeşi,

B) Enışıltılıçağındayıldızların

Kaçbıldırötedengözkırparbana.

Herumutbiryoldaş,herdertâşina.

C) Aktolgalıbeylerbeyihaykırdı:İlerle!

BiryazgünügeçtikTuna’dankafilelerle

D) Aşkınaldıbendenbeni,

Banasenigerekseni.

Benyanarımdünügünü,

Banasenigerekseni.

9


11.

........................................................K GRUBU

Sesi soluğu çıkmamakSesi çıkmamakBir elin sesi çıkmazSes etmekSesi gelmek

........................................................L GRUBU

Tat vermekTatsızlık çıkarmakTatlı yerinde bırakmakTatlı canını sıkmakTatlı canından olmak

........................................................M GRUBU

Can sohbetiCan atmakCan baş üstüneCan beslemekCanına düşkün

........................................................N GRUBU

Kalpten kalbe yol vardırKalp kırmakKalp kalbe karşıdırKalp olmamakKalp atmak

SerapÖğretmensınıfıbeşerkişilikdörtgrubaayırmıştır.Sunumdaseçilenbirsözcükleilgilisadecedeyimlereörneklerverilme-

siniistemiştir.Bugruplarsırasıylasunumyapmıştır.Hergrupbeşerörnekvermiştir.

Her örnek yirmi puan olduğuna göre K, L, M , N gruplarından hangisi en fazla puanı toplamıştır?

A) K B) L C) M D) N

12. Vaktiyleköyünbirindeahalinintarlalarıvemeyve-sebzebahçelerinisuladığıbirsukaynağıvarmış.Bukaynakköyün

ortakmalıymış.Civardabaşkacasukaynağıolmadığındanbütünköylüarazisinibukaynaktannöbetleşesıraile

sularmış.Kiminnevakit,nekadarsukullanacağıbelliymişveherkeskendisırasınıtakipeder,komşularınınhakkına

dasaygıgösterirmiş.

Ancakherköydeolduğugibibuköydedeaçıkgözbiradamvarmış.Sebzebahçesisukaynağınınhemenyakınında

bulunanbuadam,herkesgibisırasıgeldiğindegider;kaynaktansuyunualırmışamabununlayetinmeyipkaynakile

bahçesiarasınagizlibirsuyolukazmış.Kimselerfarketmesindiyedesuyolununüzerinitaşlatahtaylakapatmış.

Yazortasındaherkesintarlasısusuzluktanyanıpkavrulurken,onunkifidanlarınboyüstüneboyattıkları,yemyeşilbir

hâldeolurmuş.Üstelikbostanınortasındakisulamahavuzudaherzamansilmedoluymuş.Köylüler“Buişiniçindebir

işvar.”diyerekaraştırmışlarvekısabirsüresonradabuuyanığın……………………….farketmişler.Sonuçolarakbu

deyimgizliceişgörmek,kimselerefarkettirmedenişlerçevirmekanlamındakullanılır.

Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdaki deyimlerden hangisi getirilmelidir?

A) Gemisiniyürütmek

B) Akıllıgeçinmek

C) Zülsaymak

D) Samanaltındansuyürütmek

10


13.

Altıarkadaşokulunbahçesineçizilenseksekoyununuoynayacaktır.KızlarveerkeklerolarakikigrubaayrılanöğrencilerigörenEyüpÖğretmençocuklarateksayılarabasıldığındadeyim,çiftsayılarabasıldığındaatasözüsöylemeleriniistemiştir.Oyuntekbirturoynanacaktır.Çiftveteksayılarınyanyanaolduğuikilikarelerdetaşyoksaöğrenciayağınıikisinebirdenbasacakvenedeyimnedeatasözüsöylenecektir.

Sırakızlardanbaşlayacaktır.Birkızbirerkekolarakdevamedecektir.İlkkızbirnumaradanbaşlayacakdiğerleridesonrakisa-

yılarataşıatacaktır.Oyununkuralıtaşıattığınkareyebasmadanteksırahâlindekikareleretekayak,yanyanabulunankarelereçiftayakşeklindebasmaktır.7ve8numaralıkareleregelindiğindetaşıngeldiğikareyebasmadantaşıdönüştealacakolançocuksıradakiarkadaşınaverecektir.

Kızlar Erkekler

Ayşe Behlül

Ela Timur

Beril Beyazıt

KızlardanilkönceBeril,erkeklerdenTimurtaşıatmıştır.KızlardansonolarakEla,Beyazıt’tanhemenöncetaşı5numaralıka-

reyeatmıştır.

Bu bilgilere göre 3 numaralı kareye taşı atan öğrencinin söyledikleri aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?

A) Açıkağızaçkalmaz.

Gözgördüğünü(ağızyediğini)ister.

Sözağızdançıkar.

B) Açelinikorasokar.

Ağzınagelenisöylemek

Ağaçyaprağıylagüler.

C) Denizdekibalığınpazarı(pazarlığı)olmaz.

Eliçinkuyukazan,evvelakendisidüşer.

Gözütanedeolankuşunayağıtuzaktankurtulmaz.

D) Ataet,iteotvermek

Adamiçinekarışmak

Kimsebilmez,kimkazanakimyiye.


15

1. Atalarımızın her alanda temel noktası adalet olmuştur.Adaletdilimizde“hak,doğruluk”kelimeleriyledekarşılan-

mış, atasözlerimizde de bu şekilde kendini göstermiştir.Buörneklerdeadaletinmutlakayerini bulacağı, adaletinherşeyinüstündeolduğuvurgulanmıştır.

Aşağıdaki atasözlerinden hangisi adalet kavramı ile ilgili değildir?

A) Dinsizinhakkındanimansızgelir.

B) Yediadımyolun,biryudumsuyunhakkıvardır.

C) Arsızgüçlüoluncahaklısuçluolur.

D) Hakdeyinceakansulardurur.

2. Bazenistemediğinizbirolaygelincebaşınıza,başınızdanaşağıkaynarsulardökülürâdeta,neyapacağınızışaşı-rırsınız.Birisiniiknaetmekiçinbinderedensugetirirsiniz,bazendeyinedekarşınızdakiayakdiretirdediretir.Bazıinsanlar vardır, burunları Kaf Dağı’ndadır kendilerindenbaşkakimseyedeğervermezler.Alçakdağlarıbenyarat-tım,yükseklerbabamdanmiraskaldıhavasındadırlar.Oy-

sadünyanınSultanSüleyman’abilekalmadığıaşikârdır.Bunlarınhepsikulağımızaküpeolmalı.

Bu parçada yer alan atasözü ve deyimler ile ilgili aşa-

ğıdakilerden hangisi söylenemez?

A) İnsannekadarzenginolursaolsunbudünyadangö-

çüpgidecektir,bunedenledünyayabelbağlamamalı-dır,anlamınagelenatasözüvardır.

B) Başagelenbirdurumdanalınandersiunutmamak,an-

lamındabirdeyimkullanılmıştır.

C) Kibirlenmek,şımarmak,anlamındadeyimkullanılmış-

tır.

D) Verilenbirişiağırdanalmak,gönderilenyereisteğiilegitmemek,anlamındadeyimvardır.

3. Aşağıda verilen bilgilerden hangisi doğrudur?

A) Deyimlercümlehâlindebulunamaz.

B) Deyimlersadececümleninsonundabulunabilir.

C) Atasözlerigenelolaraköğütvermeyiamaçlar.

D) Atasözüvedeyimlerdenbazılarınınsöylenenibellidir.

4. Aşağıdakilerden hangisi “Odaevlendi,mutluluğakanatçırptı.” cümlesindeki deyiminin anlamıdır?

A) Kurtulmak

B) Serbestkalmak

C) Kendini bulmak

D) Yenibirbaşlangıçyapmak

5. Atasözü,uzungözlemvedeneyimlersonucuoluşmuşbil-giveöğütverenkalıplaşmışsözlerdir.

Aşağıdakilerin hangisinde atasözü vardır?

A) Kalendere “Kış geliyor.” demişler, “Titremeye hazı-rım.”diyecevapvermiş.

B) İkidelikanlıdalgageçipotururlarkenkapıyenidensü-

rüldü.

C) Böylezorbirzamanda,birbirinizikırmakyerinebirbiri-nizedestekolmalısınız.

D) Boğaz’ınsislekaplıolduğunuancaköngüvertedebiryerbulupoturuncafarketmişti.

6. •Emanetatabinenteziner.

• Emaneteşeğinyularıgevşekolur.

• Emanetehıyanetolmaz.

• Kediyeciğeremanetedilmez.

Yukarıdaki atasözlerinin kaç tanesi “Emanetolarakbı-rakılanşeyititizliklekorumakgereklidir.”anlamında kul-lanılmıştır?

A) 4 B) 3 C) 2 D) 1

3. TEST

16


7. Türkatasözlerindecahillikvebilmezliktoplumunçürüme-

sineyolaçabilecekenönemlietkenolarakgörülmüş,ca-

hilliksavaşılmasıgerekenbirdüşmanolarakgörülmüştür.Bubağlamdainsanlarınbilmezliktenkurtarılmasıvurgula-

nırkencahilliktenuzakdurulmasıgerektiğiöğütlenmiştir.Türkatasözlerindebilimeverilendeğerhepönplandatu-

tulmuş;bilim,birmilletiçağıngereklilikleridoğrultusundaayaktatutabilecekyegânegüçolarakgörülmüştür.Buan-

lamdabilimireferansalarakgelişentoplumların,çağınge-

risindekalmayacaklarıvurgulanmıştır.Dolayısıylabiliminışığındayürüyentoplumlarınbilgiüreten“bilgitoplum”larıhâline gelecekleri yüzyıllar öncesinden işaret edilmiştir.Ayrıca atasözlerinde bilim adamı yetiştirmenin güçlüğüdilegetirilerek, toplumunbilimadamlarına,öğretmenlerevesanatçılarasaygıgöstermesiveonlarasahipçıkmasıgerektiğivurgulanmıştır.

Aşağıdaki atasözlerinden hangisi metinde sözü geçen konulardan biri ile eşleşmemektedir?

A) Âliminbirsaati,cahilinyüzsaatindenkıymetlidir.

B) Cahilesözanlatmakdeveyehendekatlatmaktanzor-dur.

C) Kişimürekkepyalamaklaâlimolmaz.

D) Zengininsermayesikasasında,âliminsermayesikafa-

sında.

8. Atasözleri toplumadeğeraktarımındaönemlibiraraçtır.Aşağıdaki atasözlerinden kaç tanesi yanda verilenden farklı bir değeri karşılamaktadır?

A) Tasarruf c Damlayadamlayagölolur.

B) Sorumluluk c Bugününişiniyarınabırakma.

C) Temizlik c Aslanyatağındanbellidir.

D) Dayanışmac Saklasamanıgelirzamanı.

9. •AtıalanÜsküdar’ıgeçti.

• Dereyigörmedenpaçalarısıvamak

• Eteklerizilçalmak

• Boynuzkulağıgeçmek

• Pireiçinyorganyakmak

• Samanaltındansuyürütmek

• Ağzıkulaklarınavarmak

• Akıntıyakürekçekmek

Verilen deyimlerle ilgili aşağıda söylenenlerden han-

gisi yanlıştır?

A) Gerektiğindençokönceveyahenüzortadahiçbirşeyyokkenhazırlanmayakalkışmak,anlamındakullanıla-

bilendeyimvardır.

B) Mutluolmakileilgilisadecebirdeyimvardır.

C) Cümlehâlindeolandeyimbulunmaktadır.

D) Belli etmeden iş çevirmek, ortalığı karıştırmak, anla-

mındakullanılandeyimvardır.

10. •Misafirsofranaoturduğuzamanonugönülborcual-tındabırakma,onateşekküretmeyikendineborçbil.(NasrıHüsrev)

• Misafir gelecekmiş gibi evini, ölüm gelecekmiş gibikalbinitemiztut.(Mevlana)

• Bizdemisafire“Nedengeldin?”diyesorulmaz.Çünkümisafir, Allah’ın kuluna gönderdiği hediyedir. (MuratTavlı)

• Gerçekmisafirperverliğinolduğuyerde,çoksözeihti-yaçyoktur.(PalletHokah)

Aşağıdaki atasözlerinden hangisi verilen özdeyişlerle aynı doğrultudadır?

A) Misafirkısmetiilegelir.

B) Misafirumduğunudeğilbulduğunuyer.

C) Davetsizgelendöşeksizoturur.

D) Misafirüçgünmisafirdir.

17


11.

İnsanoğlunun fiziksel özelliklerini yansıtan deyimler Yüzü gülmek, yüze gülmek

Olumlu insan davranışlarını ifade eden bireysel nitelikli deyimler

Yüz vermek, yüzünü ağartmak, yüzü gözü açılmak, yüzünü güldürmek

Olumsuz insan davranışlarını ifade eden deyimlerYüzüne gözüne bulaştırmak, yüzünü kara çıkarmak, yüzünü kızartmak

Dua - beddua niteliğindeki deyimler Yüzü suyu hürmetine

“Yüz”sözcüğüinsanlarıngerekfizikselözellikleri,gerekseolumluolumsuzdavranışlarınıifadeedildiğidurumlardadeyimiçindekullanılmaktadır.

Aşağıdakilerin hangisinde “yüz” sözcüğü diğerlerinden farklı bir konudaki deyim içinde kullanılmıştır?

A) Alnıaçık,yüzüak

B) Yüzüdüşmek

C) Yüzünügüldürmek

D) Yüzüsıcakolmak

12.

Bilgi

YarışmasıBirortaokuldadüzenlenenatasözüvedeyimlerbilgiyarışmasınakatılandörtöğrenciiçinkurallarçokbasittir.Ekrandaçıkanatasözüisefaredesola,deyimisesağatıklayacaktır.Ekrandaçıkanatasözüvedeyimlersırasıylaşunlardır:

I. Gelzamangitzaman

II. Ayıklapirincintaşını

III. Evvelacan,sonracanan

IV. Çıkmazayınsonçarşambası

V. Dörtgözbirevlatiçin

Aşağıdaki öğrencilerden hangisi tüm aşamalarda sırasıyla doğru cevabı vermiştir?

A) Ramiz:Sağ,sol,sol,sağ,sol, B)Batuhan:Sol,sol,sağ,sol,sol

C) Aybüke:Sağ,sağ,sol,sağ,sol D)Umay:Sol,sol,sağ,sol,sağ

18


13. SanatçıDenizCemÖnduygu’nunatasözleriilehazırladığıgrafiksosyalmedyadabüyükilgigörmeyebaşladı.

Anne

Birikinti

Damla Sayısı

ÖvünmeOynamaDavranışı

ANONİM HALK VERİSİ

Öğün Sonrası Zaman

El

Alet

Göl

Deniz

Okyanus

Teyze

Yukarıdakigrafiklerde“Teyzeanneyarısıdır.’’,“Damlayadamlayagölolur.”,“Aletişlerelövünür.”,“Açayıoynamaz.”atasöz-

lerimizgrafikşeklindeifadeedilmiştir.

Aşağıdakilerin hangisinde “küçükdeolsabirtakımbelirtilerinönemliolaylaraişaretolduğunuanlatanbirsöz” anlamında kul-lanılan bir atasözü grafikle ifade edilmiştir?

Üretilen Ses Miktarı

0 2 4 6 8 10

El Sayısı Utanç

Gurur

0İstemeyen

İsteyenVermeyen

Veren

Akıl

Yaş

Birey

0

– 29.712

13.658

AteşYok

Yok

Var

Var

Duman

A) B)

C) D)


19

4. TEST

1. Atasözüvedeyimlerdebellikavramlar,durumlaryadası-fatlardazamanzamankötülenmiştir.Belliözellikleritaşı-mak,bellisıfatlarlanitelendirilmekbireksiklikolarakifadeedilmiştir. “Açlık, kellik, yalnızlık, fakirlik, cahillik, şöhret,tembellik,boşboğazlık,çocuklukveazgınlık”gibiözelliklergenelliklekötüsıfatlarolaraknitelendirilmiş,buözellikleritaşıyankişilerdebubağlamdakötülenmiştir.

Aşağıdaki atasözlerinden hangisi metinde verilen açıklamayı örneklendirmez?

A)Açamanbilmez,çocukzamanbilmez.

B)Faydasızbaş,mezarayaraşır.

C)Kelilaçbilsekendibaşınasürer.

D)Boşgezmektenbedavaçalışmakyeğdir.

2.

Gülme komşuna

Sakla Samanı

Açtırma kutuyu

Güvenme varlığa

Hayır dile komşuna

Bağa bak üzüm olsun

Gelin altın taht getirmiş

Mart kapıdan baktırır

hayır gele başına.

gelir başına.

yemeye yüzün olsun.

kazma kürek yaktırır.

düşersin darlığa.

gelir zamanı.

söyletme kötüyü.

Verilen söz grupları birbirleri ile eşleştirildiğinde aşa-

ğıdakilerden hangisi boşta kalır?

A) Bağabaküzümolsun

B) Açtırmakutuyu

C) Hayırdilekomşuna

D) Gelinaltıntahtgetirmiş

3. Aşağıdaki atasözlerinin hangisinde sesteş sözcükler bir arada kullanılmıştır?

A) Ölmüşkoyunkurttankorkmaz.

B) Dilimsenidilimdilimdileyim.

C) Deliklitaşyerdekalmaz.

D) Koçaboynuzuyükdeğil.

4. Kimiatasözleriçokkısabiröykübiçimindesöylenmiştir.

Örnek: Deveye inişi mi seversin yokuşu mu demişler;düz,yeremigirdi,demiş.

Aşağıdakilerin hangisinde kısa öykü biçiminde atasö-

zü vardır?

A) Adem’eselamverelimdemişler;borçluçıkmışlar.

B) Zorzamanlardalazımolurdemişler;sarımsaksakla-

mış.

C) Kediyekuyruğunubuldemişler,arkadaşınagitmiş.

D) Terziyegöçdemişler,iğnembaşımdademiş.

5. •Babaevladınınfenalığınıistemez.

• İlimderyadır.

• Takdirneiseoolur.

• Talihyârolmayıncaeldennegelir.

Yukarıdaki cümleler ile ilgili aşağıdakilerden hangisi

söylenemez?

A) Biliminöneminibelirtenbirsözkullanılmıştır.

B) Şansınöneminibelirtenbirsözbulunmaktadır.

C) Kaderinancıileilgilibiratasözübulunmaktadır.

D) “Yardımetmek,yararlıolmak”anlamındadeyimkulla-

nılmıştır.

6. Atasözleri içindeanlamlarıbirbirineaykırıolanlarvardır.Yalan söylemenin kötü sonuçlar vereceğini bildiren ata-

sözleriylebirliktedoğrusöylemeninkötüsonuçlarverece-

ğinibildirenatasözleridemevcuttur.

Aşağıdakilerden hangisi bu bilgiyi örnekler nitelikte değildir?

A) İyilikedeniyilikbulur.

B) Yalancınınmumuyatsıyakadaryanar.

C) Doğrusöyleyenidokuzköydenkovarlar.

D) Doğrusöyleyenintepesidelikolur.

20


7. Türk şiir geleneği içerisinde atasözleriyle şiiri süsleme,fikirlerikuvvetlendirmeçokeskiveyaygınbir tarzdır. İs-

lamiyet’inkabulündenbuyanabinyıllıksüredegelipgeç-

mişşairlerinbüyükbirçoğunluğueserlerindeatasözlerineoldukça mühim yerler vermiştir. Birçok şair eserlerindeatasözlerineyervermekşöyledursunatasözüsöylemekiçin şiirler yazmıştır. Düşüncelerine uygun atasözlerininönünearkasınauyguneklemeler yaparak şiirler vücudagetirmiştir.

Örneğin:

Seveninçokolur,malınçokise

Züğürtisensenidahideliederler.(Karacaoğlan)

Yukarıda örnek olarak Karacaoğlan’ın şiirinden iki dizeverilmiştir.

Karacaoğlan bu şiiriyle hangi atasözünü işaret etmek-

tedir?

A) İnsanınkötüsü(fenası)olmaz,meğerkiparasıolmaya.

B) Paranvarsacümleâlemkulun,paranyoksatımarha-

neyolun.

C) Taşnekadarıslanırsadeliokadaruslanır.

D) Malınıyemesinibilmeyenzengin,hergünzüğürttür.

8. Öğretmenlerimiz,düşünerekcevapverin,diyorlar.Bencehaklılar. Yanlış yapmaktansa birkaç dakika geriden gel-mekdahakabuledilebilirbirdurum.Yinedebusözeuydu-

ğumusöylememzor.Sınavlardabazısoruları……………,hiçdüşünmeden, yapabiliyorum.Örneğingeçengün ta-

rih öğretmenimiz HasanKeyf’in nerede olduğunu sorduve benhiç düşünmedenBatman’da olduğunu ve birçokturistinakınınauğradığınıanlattım. İnsangezipgördüğüyerlerihiçunutmuyor.Özelliklegörselhafızamaçokgüve-

niyorum.Benbumesleğigözükapalıyaparım.

Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangi-si getirilebilir?

A) İlerisinigerisinihesaplamamak

B) Nefesinitutupbeklemek

C) Başındabeklemek

D) Hesapkitapyaparak

9. Halkedebiyatıtürlerininiçerisindeatasözlerisıklıklagörülmektedir.Masallar-da,halkhikâyelerinde,âşıkşiirinde,özellikledefıkralardabunarastlarız.Fıkralarileatasözleriiçiçegeçmiştir.Fıkralardançıkmışçoksayıdaatasözüvardır.ÖzellikleNasrettinHocafıkralarınınnerdeyseherbiribiratasözünekaynaklıkeder.Fıkrasıbilinenatasözününetkisidedahafazlaolmaktadır.Hepimizinbildiğibirfıkrayıtekrarhatırlatalım:Subaşınıneşeğikaybolmuş.Hayvanınbulunmasıiçinherkesseferberolmuş.Hocadasubaşınıneşeğiniaramayabaşlamış.Hoca,biryandankayıphayvanıarıyor;biryandandatürküsöylüyormuş.Diğerarayıcılar,Hoca’nınbuhareketineanlamverememişler.İçlerindenbiri,türküsöylemesininsebebiniHoca’dansormuş.Hocagülerekcevapvermiş:–……………………………………………….

Metnin akışına göre, Hoca’nın verdiği cevap aşağıda-

kilerden hangisidir?

A) Yazınaraması,kışıntaramasıolmazsaherkesbeslerhayvanı.

B) Adamadamdırolmasadapulu,eşekeşektiratlastanolsaçulu.

C) El,elineşeğinitürküçağırarakarar.

D) Eşekeşeğiödünçkaşır.

10. Birtakımatasözlerindeanlamçokdahakeskinbiranlatımgücüneerişirkenfiillerebileihtiyaçduyulmamıştır.Nevarkicümleninenönemliögesiolanfiilatılmışolduğuhâldeatasözününanlamıtamdır.

Aşağıdaki atasözlerinden hangisi bu açıklamaya ör-nek değildir?

A) Abavaktiyaba,yabavaktiaba.

B) Elelile,değirmenyelile.

C) Kuşkanadıyla,eratıyla.

D) Battıbalıkyangider.

21


11.

1.

Hafta

ATASÖZLERİBalık baştan kokar. Ak akçe kara gün içindir. İki karpuz bir koltuğa sığmaz.

2.

Hafta

Gülü seven dikenine katlanır.Üzüm üzüme baka baka kararır.Damlaya damlaya göl olur.

3.

Hafta

Ağaç yaşken eğilir.Denize düşen yılana sarılır.Terzi kendi söküğünü dikemez.

4.

Hafta

Güneş balçıkla sıvanmaz.Sütten ağzı yanan yoğurdu üfleyerek yer.Kaçan balık büyük olur.

5.

Hafta

Kaz gelen yerden tavuk esirgenmez.Çürük tahta çivi tutmaz.Ummadığın taş baş yarar.

BeşhaftaboyuncayukarıdakiatasözlerinisınıfakavratmakiçinçeşitlimetinvemateryallerdenfaydalananZeynepÖğretmenuygulamasonlarındasınıfakısasınavlaruygulayarakonlarısınamaktadır.

Beşincihaftanınsonunagelindiğindebütünatasözleriöğrenilmişdurumdadır.

Verilen bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi Zeynep’in ulaştığı sonuçlardan biridir?

A) Sınıf ikincihaftayageçerken,güçbirdurumadüşenlerinbundankurtulmak içinher türlüçareyebaşvurmalarıolağandır,anlamınagelenatasözünüöğrenmiştir.

B) Dördüncühaftada,büyükçıkarlarbeklenendurumlardaküçükfedakârlıklaryapılmalıdır,anlamınagelenatasözünüöğren-

miştir.

C) Biraybittiğinde,aynızamandabirdençokişleilgilenmekbaşarıiçinsakıncalıdır,anlamınagelenatasözünüöğrenmiştir.

D) Üçüncühaftanınsonundaküçükveyaönemsizşeylerdeçoğukezbüyüketkileryapabilir,anlamınagelenatasözünüöğren-

miştir.

12.

Atasözü ve

Deyimler

I. Söyleyenibellideğilyanianonimdir.

II. Kalıplaşmışolduklarındanherhangibirdeğişikliğeuğrayamaz.

III. Eskizamanlardangünümüzeulaşmıştır.

IV. Toplumaöğütvermekamaçlanır.

V. Genelliklecümleşeklindedir.

Yukarıda verilen bilgilerin kaç tanesi hem atasözü hem de deyimler için geçerlidir?

A) 5 B) 4 C) 3 D) 2

22


13. Atasözleri içinyapılan tanımlarınçoğundahernekadar“toplumcabenimsenmişkural,genelkural” ifadelerikullanılmışolsadaaynıdurumkarşısındasöylenmiş,birbirinintamtersigörüşlerbelirtenatasözlerimizdeçoktur.İnsanlarınyaşadığıçokfarklıolaylarkarşısında,farklıtarihîvetoplumsalşartlardasöylenmişsözlerinaynıgörüşüyansıtmamasıdoğaldır.Yaniatasözlerininaynıkonudafakatfarklıbağlamlardasöylenmişolmasıbuçelişkiyiortayakoymaktadır.Birbaşkaaçıdanbakarsakbirkonudainsanlarınfarklıgörüşleresahipolmasıçelişenatasözlerinidoğuransebeptirdiyebiliriz.Bazıahlakkurallarınınyadapekçokkişitarafındanuzunyaşamtecrübelerisonundaerişilmişgerçeklerin,ilksöylendikleribölgelerdençokuzaklardaveoçağlardançoksonralarıdadeğerleriniyitirmediklerini,ifadeettiklerigerçeklerinhâlâdeğerinikoruduğunuatasözleribizeöğretir.Bunundaötesindefarklıülkelereaitatasözlerininaynıgerçekleridilegetirdiğinedeğinilmiştir.Amabuyargıbütünatasözleriiçindoğrudurdiyemeyiz.Atasözleri içindebirbiriyletersyargılarıbildirmişolanlarınbulunması,onlarıortayakoyanlarınherzamanbellibirkonuhakkındaaynıdüşünceyesahipolmadıklarınıgösterir.Edebiyatınhertüründekiürünlergibiatasözlerideoluşupgeliştikleriçevrelerin,kültürlerinveçağlarındüşünceleri,inanışlarıvedavranışlarıileilgiliyargılardilegetirmişlerdir.Ahlakkurallarından,örf,âdetvegeleneklerdenbirçoğunundonmuş,değişmezyasalarolmadığıiseherkesçebilinenbirgerçektir.

Örneğin:Bir işegirişmedenönceuzunuzundüşünüpsonrakararvermekgerekiyorsa“Acele işeşeytankarışır.”atasözünükullandığımızhâlde,büyükbirtehlikekarşısında,soğukkanlılığımızımuhafazaetmekleberaber,süratlebirkararalmakmecbu-

riyetindeysek“Acabanınsırasıdeğil,acelelâzım.”atasözünühatırlarız.

Aşağıdaki görsellerde ifade edilen atasözlerinden hangisinin yukarıdaki açıklamayı örneklememektedir?

A)

•Akılakıldanüstündür.•Aklınyolubirdir.

•Damlayadamlayagölolur.•Taşımasuyladeğirmendönmez.

•İtiançomağınıhazırla.•İyiinsanlafınınüstünegelir.

•Aceleilemenzilalınmaz.•Aceleileyürüyenyoldakalır.

B)

C) D)

FUJITSU

Kurşun Kalem

FUJITSU

Kurşun Kalem

tetra yayinlari - 5846 sayılı fikir ve sanat eserleri kanunu … · 2020. 7. 19. · tetra,...

Documents