tet 01 co rafya ekosİstem ve madde...

T e s t Coğrafya

www.liderplus.com.tr

Ü n i t e 101

Adaptasyon: Başka bir adıyla ‘’uyum’’dur. Doğal seçilimde başarılı olmuş, ona sahip olan organizmayı evrimsel olarak daha uyumlu kılan bir özelliktir.

Ayrıştırıcı Canlılar: Besin zincirinin en üstündedirler. Bütün üretici veya tüke-ticileri tüketebiliyorlar. Kısaca canlılar ölünce ayrıştırıcılar tarafından besin ola-rak kullanılırlar.

Mercanlar: Simbiyotik yaşam süren bir tuzlu su canlısıdır. Tropik ve ılık deniz-lerde yaşayan geniş resifler oluşturan omurgasızlar grubudur.

EKOSİSTEM VE MADDE DÖNGÜLERİ

1. Ekosistem, belirli bir bölgede yaşayan canlı ile cansız çevrenin oluşturduğu bir bütündür. Bir ekosistemin varlığı canlı ve cansız çevrenin etkileşimine bağlıdır.

Buna göre, aşağıdakilerden hangisi bir ekosistem örneği olarak göste-rilemez?

A) Kutup ayılarının yaşadığı bir alan

B) Çeşitli hayvanların yaşadığı bir or-man

C) Biyosferin tamamı

D) İçerisinde bir kaç balık bulunduran akvaryum

E) Uzun boylu ot toplulukları

2. Birbirine benzer bitki ve hayvan top-luluklarının oluşturduğu doğal yaşam alanlarına biyom denilmektedir.

Buna göre, aşağıdakilerden hangisi biyoma bir örnek değildir?

A) Çayır toplulukları

B) Hayvanat bahçesi

C) Tropikal yağmur ormanları

D) Deniz ve okyanuslar

E) Geniş yapraklı ormanlar

3. Akarsu ekosistemiyle ilgili verilen bilgilerden hangisi doğru değildir?

A) Canlı çeşitliliği deniz ekosistemine göre daha azdır.

B) Akarsuların denize döküldükleri yerlerde biyoçeşitlilik fazladır.

C) Eğimli akarsu yatakları biyoçeşitli-liğin en fazla olduğu alanlardır.

D) Akarsuların bulanık aktığı yerlerde biyoçeşitlilik azdır.

E) Akarsuların aşağı çığırları besin bakımından zengindir.

4. Tundra biyomunun bitki örtüsü ve hayvan topluluğu aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

Bitki örtüsü Hayvanlar

A) Çayırlar Zürafa, fil, aslan

B) Bitki örtüsü yok

Kutup ayısı, penguen

C) Çalılar Çakal, puma, tilki

D) Yosunlar ve likenler

Ren geyiği, kutup tilkisi

E) Uzun boylu otlar

Zürafa, fil, aslan

5. Canlıların çevreye uyumunu sağlayan kalıtsal özelliklere adaptasyon denir.

Buna göre, aşağıdakilerden hangisi adaptasyona bir örnek olamaz?

A) Dinozorların neslinin doğal sebep-lerle tükenmesi

B) Çöl faresinin çok az suyla yaşaya-bilmesi

C) Ekvador’daki ağaçların geniş yap-raklı olması

D) Kutup ayısının derisinin altında yağ miktarının fazla olması

E) Kaktüslerin iç kısımlarına suyu de-polayabilmesi

6. Ekosistemin canlı ögeleriyle ilgili verilen bilgilerden hangisi doğru değildir?

A) Ayrıştırıcılar, bakteriler ve mantar-lardan oluşur.

B) Üreticiler, tüketiciler ve ayrıştırıcı-lardan oluşur.

C) Enerjinin tamamını ayrıştırıcılar kullanır.

D) Tüketiciler besin piramidinde bir-den fazla basamakta bulunurlar.

E) Üreticiler, Güneş’ten aldıkları ener-jiyi, kimyasal enerjiye dönüştürür.

AYT Cografya YPT.indd 1 27.11.2018 17:12

TEST


01

Ekosistem: Bireysel organizmalar ya da topluluklardan çok, tüm alanın işlevlerinin nasıl olduğu ile ilgilenir.

Biyom: Aynı iklim koşullarının yaşandığı ve bunun paralelinde aynı bitki örtüsüne sahip olan geniş coğrafi alanlardır. Biyom-lar iklim koşullarına bağlı olarak ayrılmış-lardır.

Tundra: Başka bir adıyla kutup bozkı-rıdır. Kutuplara yakın yerlerin yosun ve likenlerden, kimi otlardan, küçük çalılar-dan veya bodur ağaçlardan oluşan bitki örtüsüdür.

1.E 2.B 3.C 4.D 5.A 6.C 7.B 8.E 9.C 10.B 11.E 12.EEKOSİSTEM VE MADDE DÖNGÜLERİ

7. Okyanus dalgalarından yükselen, ha-vada asılı duran küçük buz kristalleri-ne aerosol denir.

Buna göre, aerosollerin yararları arasında aşağıdakilerden hangisi gösterilemez?

A) Yoğuşmaya yardımcı olur.

B) Yeraltı sularının oluşumunu sağlar.

C) Yağış oluşumunu sağlar.

D) Toprak verimini arttırır.

E) Bulut oluşumunda etkilidir.

8. Mercanlar, Dünya ekosisteminin en karmaşık ve en zengin beslenme alanlarındandır. Tuzlu sularda yaşa-yan canlıların yaklaşık üçte biri mer-can atıklarıyla beslenir.

Buna göre, aşağıdaki ülkelerden hangisinde mercan alanlarına rast-lanır?

A) İngiltere

B) Japonya

C) Norveç

D) Rusya

E) Endonezya

9. Dünyadaki bitki ve hayvan türlerinin %50 - %70 gibi bir oranının Ekvator’da yaşadığı tahmin edilmektedir.

Bu durumun temel nedeni aşağıda-kilerden hangisidir?

A) Denizel etkinin fazla olması

B) Yer şekillerinin sade olması

C) Nem ve sıcaklık koşullarının uygun olması

D) Bitki örtüsünün gür olması

E) Toprağın humus bakımından zen-gin olması

10. Aşağıdaki haritada bazı biyomlar ve yaygın olarak görüldüğü yerler eşleş-tirilmiştir.

IV

IIIII

VI

I. Kutup biyomu

II. Tundra biyomu

III. Çöl biyomu

IV. Çalı biyomu

V. Yaprak döken ormanlar biyomu

Buna göre, bu eşleştirmelerden hangisinde yanlışlık yapılmıştır?

A) I B) II C) III D) IV E) V

11. Biyoçeşitliliği olumsuz etkileyen doğal faktörler arasında;

I. Yeryüzü şekillerinin çeşitliliği,

II. Sıcaklık ve nem fazlalığı,

III. Su kaynaklarının azlığı

unsurlarından hangileri gösterile-bilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II

C) Yalnız III D) I veII

E) II veIII

12. Aşağıdaki haritada bazı biyomlar ve yaygın olarak görüldüğü yerler eşleş-tirilmiştir.

IIIII

IVVI

Haritada işaretli alanlardan hangi-sinde biyoçeşitlilik daha azdır?

A) I B) II C) III D) IV E) V


T e s t Coğrafya


Ü n i t e 102

Çalılık Biyomu: Akdeniz ülkeleri, Kali-forniya, Orta Şili, Güney Afrika’deki Kap Bölgesi ve Güneybatı Avustralya’da bulu-nur.

● Bitkilerin çoğu kısa boylu olup kökleri uzundur.

● Görülen başlıca hayvan türleri; keçi, tavşan, puma, çakal ve çalı kuşudur.

Savan Biyomu: Batı ve Doğu Afrika, Avustralya ve Brezilya’nın güneyinde gö-rülür.

● Seyrek ağaçlarla birlikte uzun boylu ot ve çalılıklar yaygındır.

● Başlıca hayvan türleri; zebra, zürafa, fil, aslan, çita, sırtlan, timsah, hipopo-tamdır.

1. _ Yağmur ormanlarının alanının da-ralması

_ Kutup bölgesinde yaşayan kutup ayılarının yaşam alanının daral-ması

_ Bazı hayvan türlerinin toplu olarak farklı bölgelere göç etmesi

Yukarıda verilen durumların sebebi olarak aşağıdakilerden hangisi gös-terilemez?

A) Fosil yakıtların salınımının artması

B) Bazı bölgelerin sular altında kal-ması

C) İnsanların doğal afetlere karşı ön-lem alması

D) İnsanların doğaya bıraktığı kimya-sal atıklar

E) Küresel ısınmanın sonuçları

2. Bir ekosistemde çevresel etkenler-de bir değişme gerçekleşirse bura-da yaşayan canlılarla ilgili;

I. Adaptasyon,II. Başka alanlara göç,III. Canlı türünde artma

faktörlerinden hangisi gerçekleşe-bilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II

C) Yalnız III D) I ve II

E) II ve III

3. Çölde yaşayan birçok hayvan türü-nün kendine has davanışsal ve yapı-sal özellikleri vardır.

Buna göre, aşağıdakilerden hangi-si bu canlıların özellikleri arasında gösterilemez?

A) Su ihtiyaçlarını kaktüslerden sağ-lar.

B) Günlük sıcaklık farkına uyum sağ-layamazlar.

C) Renkleri genelde açıktır.

D) Yaşadıkları optimum sıcaklık aralık değerleri fazladır.

E) Fazla ısıyı vücutlarından uzaklaştı-ran mekanizmaya sahiptirler.

4. _ Yazları sıcak ve kurak kışları ılık ve yağışlıdır.

_ Dağ keçisi, kurt, tilki gibi hayvanlar yaşar.

_ Her mevsim yeşil kalabilen yap-rakları kadifemsi bitkiler vardır.

Yukarıda özellikleri verilen biyom aşağıdakilerden hangisidir?

A) İğne yapraklı orman

B) Tundra

C) Çalı

D) Ilıman çayır

E) Savan

5. _ 0 ile 10 metrede otlar, ağaç kök-leri ve dökülmüş yapraklar bulu-nur. Bu katmana Güneş ışığı çok az ulaşır.

_ 10 ile 30 metredeki alanlar, az ışık ihtiyacı olan genç ağaçlar ve sar-maşıkların bulunduğu katmandır.

_ 30 ile 40 metredeki bölge de ağaç-lar ve sarmaşıklar bulunur, canlı-ların çoğu Güneş ışığından yarar-lanmak için bu katmanda yaşar.

_ 50 metreden yüksek yerlerde ışık ihtiyacı çok olan ağaçların dal ve yaprakları bulunur.

Yukarıda özellikleri verilen Ekvator bölgesi ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Yükselti ortalaması fazladır.

B) Canlıların ışık isteği fazladır.

C) Ağaçların boyları genellikle uzun-dur.

D) Tür çeşitliliği fazladır.

E) 30-40 metre yükseklikte yaşayan canlı türleri bulunur.



TEST


02

Fosil Yakıtlar: Mineral yakıtlar olarak da bilinirler. Hidrokarbon ve yüksek oranlarda karbon içeren kömür, petrol, doğalgaz gibi doğal enerji kaynaklarıdır. Ölen canlı orga-nizmaların oksijensiz ortamda milyonlarca yıl boyunca, çözülmesi ile oluşur.

Çöl Biyomu: Kuzey Afrika, Arap yarım ada-sı, İran, Avustralya ve ABD’de görülmekte-dir.

● İklimin sıcak veya kurak olması sebebiyle bitki örtüsü çok seyrektir.

● Çölde yaşayan hayvanlar çoğu zaman su-suzluğa dayanıklı olup açık renklidirler.

1.D 2.B 3.C 4.B 5.D 6.D 7.B 8.E 9.A 10.E 11.C 12.B

6.

II

III

I

Yukarıdaki Dünya haritasında nu-maralarla gösterilen yerlerdeki bi-yomlar hangisinde doğru olarak verilmiştir?

I II III

A) Çalı Savan Tundra

B) İğne yapraklı orman

Çalı Yaprak döken orman

C) Çöl Tundra Yağmur ormanları

D) Yağmur ormanları

Çalı Çöl

E) Savan Çöl Tundra

7. Su ekosistemiyle ilgili verilen bil-gilerden hangisinin yanlış olduğu söylenebilir?

A) O bölgede etkili olan iklim tipine göre belirlenir.

B) Tatlı su gölleri biyoçeşitlilik açısın-dan zengindir.

C) Mercan resifleri okyanuslarda çe-şitliliğin fazla olduğu alanlardır.

D) Okyanusların ilk 100 m derinliği bi-yoçeşitlilik açısından zengindir.

E) Su ekosistemlerinin; okyanus, de-niz, göl ve akarsu gibi çeşitleri vardır.

8. Enerji akışı ve madde döngüsü ile ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisine ulaşılamaz?

A) Ayrıştırıcılar, besin zincirinin her basamağında bulunur.

B) Enerji akışının başlangıcı tüketici-lerle sağlanır.

C) Üreticilerin besin üretmesini sağla-yan olay fotosentezdir.

D) Besin zincirinde ki herhangi bir bo-zulma bütün canlıları etkiler.

E) Enerji, besin zinciri aracılığıyla sü-rekli bir canlıdan diğer canlıya ge-çer.

9. Karbondioksit salınımının fazla olma-sı sera etkisine sebep olur. Bu durum Güneş ışınlarını tuttuğu için “küresel ısınma” adı verilen bir doğal afete de sebep olmaktadır.

Aşağıdakilerden hangisi küresel ısınmayı oluşturan karbon salınımı-na en fazla neden olur?

A) Nüfus artışına bağlı olarak solunu-mun artması

B) Karbonatlı kayaçların ayrışması

C) Orman yangınlarının artışı

D) Ölen canlıların çürümesi

E) Fosil yakıtların fazla kullanılması

10. Havadaki azot canlılar tarafından he-men kullanılamaz.

Buna göre, azotun açığa çıkmasın-da etkili olan olay aşağıdakilerden hangisidir?

A) Yağışlar

B) Fırtınalar

C) Yıldırımlar

D) Buharlaşma

E) Depremler

11. Tüketilen karbon miktarı kadar kar-bonun geri kazanılması olmasaydı aşağıdakilerden hangisi gerçekle-şirdi?

A) Besin zinciri bozulurdu.

B) Yeni canlı türleri ortaya çıkardı.

C) Hava temiz olurdu.

D) Bitki boyları uzun olurdu.

E) Böceklerin sayısı artardı.

12. Bitki örtüsü: Başta zeytin olmak üze-re bodur ağaçlar, zeytin, defne, zak-kum ağaçları.

Hayvan türleri: Keçi, yabani koyun, til-ki, böcek ve kuş türleri.

Yukarıda özellikleri verilen biyom aşağıdakilerden hangisidir?

A) Yağmur ormanları biyomu

B) Tundra biyomu

C) Çalı biyomu

D) Dağ biyomu

E) Savan biyomu



tet 01 co rafya ekosİstem ve madde...

Documents