testet e shtatzanise

7/16/2019 Testet e Shtatzanise

1/12

TESTET E SHTATZANISE

Cfare duhet te dime mbi testet e shtatzanise.Nese keni nje vonese te ciklit ka shume mundesi te keni mbetur shtatzene. Njeelement qe mund t`ju ndihmoje te percaktoni kete, eshte testi i shtatzanise qearrin te jete deri ne 99% i sakte. Testet qe ne blejme ne farmaci jane testeurinare qe arrijne te percaktojne sasine e hormonit hCG (i cili nuk ekziston teknje femer jo shtatzene). Ky test ka ne permbajtjen e tij disa antitrupa qereagojne ne prani te hormonit hCG te shtatzanise. Per kujtese: sasia me e lartee hormonit hCG eshte ne javen e 7 -12 te shtatzanise. Me pas sasia e ketijhormoni ulet dhe pikerisht per kete fillojne te rrallohen dhe te vjellat pas javesse 12 te, te shtatzanise. Me pas sasia e hormoneve stabilizohet dhembetet e tille per gjate gjithe shtatzanise deri ne 3 javet e fundit paralindjes.Testi i shtatzanise nga shume femra behet ne momente te ndryshme tedites e megjithate momenti me i pershtatshem per tà bere ate eshte mengjesi,kur sapo jemi zgjuar nga gjumi, sepse ne kete moment urina eshte me e

perqendruar.Evitoni te pini lengje ne sasi te medha para se te beni testin e shtatzanise, pasi lengjetulin sasine e hormonit te shtatzanise (hCG) dhe testi mund t`ju referoje keshtu ne nje pergjigje tegabuar.Testet e shtatzanise sipas gjinekolloges Joelle Blimberg jane shume te sakte nese vertetfemrat jane shtatzene, por ndodh qe nga faktoret qe siperpermendem testi te rezultoje negativ dhe nendonje rast kur kemi shtatzani ose kur testi ehste i skaduar. Per kete gjinekollogja na keshillon ta

ribejme testin tre dite me pas rezultatit te pare negativ qe kemi marre per tù siguruar mbi shtatzaninetone.Testi i shtatzanise mund te perdoret fare lehte. Mjafton te vendosim testin ne nje flakon meurine (te sapo bere), ose nen vete kur urinojme dhe mjafton te lexojme pergjigjen rreth 3 minuta me

pas, kur testi fillon te ndryshoje shenjat. Ngjyrimi i dritares se vogel te testit do te thote se kemiprezencen e hormonit te shtatzanise (hCG) ne urine. Nese konstatoni se dritarja e vogel e testit nuk

ngjyroset, atehere nuk e keni kryer testin me saktesi dhe duhet ta perserisni.Hormoni gonadotropinacorionicai quajtur hCG ose BETA hCG eshte hormoni qe prodhohet nga trupi i femres, pikerisht

ne shtresezen e mitres qe me pas do te mundesoje prodhimin dhe formimin e placentes ne momentinqe fetusi do te pozicionohet ne miter per tù formuar dhe rritur. Sasia e hCG ne trupin e femresshtatzene rritet cdo 2 3 dite duke arritur ne nivelin maksimal te saj qe arrihet ne javen e 12

te te shtatzanise dhe me pas ai ulet dhe normalizohet deri ne tre jave para lindjes sebebes.Shpesh here testet e shtazanise behen ne kushte shtepiake dhe menjehere sapo marrim

rezultatin pozitiv mjeku na keshillon te bejme nje testim mbi gjakun qe te qene me te sakte. Kjobehet per faktin se hormonet hCG shfaqen me pare ne gjak dhe me pas eliminohen me urinen,shpjegon doktoresha gjinekolloge Claude Layet. Testi i shtatzanise ne gjak pervecse na konfirmon

me saktesi maksimale gjendjen shtatezene ose jo, na mundeson te percaktojme edhe daten e lindjesse bebes duke u nisur nga perqendrimi i hormoneve.Per tù patur parasysh eshte se testi i shtatzanise

nuk mund te behet menjehere pas nje raporti seksual te pambrojtur, sepse duhen te pakten 6 7 dite derisa veza e fekonduar (nese eshte fekonduar) pasi kaloje ne gypin e Fallopit te arrije ne

miter. Ne kete menyre embrioni duhet te pozicionohet mire ne mukozat e mitres per te patur keshtunje fillim shtazanie te shendetshem dhe te cilin mund ta percaktojme me pas me ane te testeve.Prandaj dhe duhet te presim 10 dite pas fekondimit per te patur nje rezultat te

besueshem.Jam shtatzene .... dhe me kete fjale shume femra lumturohen sepse do te behen nena.Dhe pikerisht nga kjo fjale vjen dhe ndryshimi i madh fiziologjik i femres, ku shtohet deshira per tefjetur, te vjellat, (...) Me kete fakt njihemi vetem duke bere testet e shtatzanise dhe me pas duke utestuar tek mjeku qe na jep konfirmimin final dhe daten e lindjes se bebes.Testi mund te behet edhene ditet pas nje aborti, por rezultati mund te mos jete i sakte pasi ne gjak dhe miter mund te mbeten


2/12

sasi te hormonit hCG qe eshte rezultat i shtatzanise se meparshme dhe qe tashme eshte nderprere.

Ekografia obstetrikale

far sht ekografia obstetrikale?Ekzaminimet ekografike jan pjes e rndsishme e kujdesit t paralindjes/prenatalEkografia

obstetrikale sht nj ekzaminim q bazohet n prdorimin e ultratingujve me frekuenc t lart,pr t marr imazhe nga brendsia e barkut t nj gruaje dhe strukturs s saj pelvike. M

ekografin obstetrikale, merren imazhe t embrionit/fetusit dhe t placentas.Cilat jan tipet e

ekografis?Jan shtat tipe baz t ekzaminimit ekografik obstetrikal, por proesi baz i tyresht i njjt. N tipet e ndryshme t ekzaminimit prfshihen:Ekografia transvaginale: Kjo

ekografi prdor nj sond t veant e br pr tu futur n vagin dhe pr t prfituar nj imazh

ekografik. Ajo prdoret m shpesh n ekografit e fillimit t shtatznis.Ekografia standarte:

Ekografia standarte prdor sondn abdominale (nga barku), pr t mar imazhin 2-D t zhvillimitt fetusit. Ky ekzaminim sht bardh e zi, dhe jep pamjen e bebit n dy dimensione.Ekografia e

avancuar: Ky ekzaminim sht i njjt me ekografin abdominale, por ekzaminimi fokusohet nnj problem t caktuar duke prdorur paisje t sofistikuara.Ekografia Doppler: Mat ndryshimet e

lehta t frekuencs s ultratingujve, t shkaktuara nga objekte t lvizshme si jan rruazat ekuqe t gjakut.Ekografia 3-D: Edhe kjo lloj ekografie, prdor nj sond t veant dhe nj

program t veant kompjuterik, q jep imazhin e fetusit n tre dimensione.Ekografia 3-D dhe 4-

D: Kjo ekografi prdor nj program kompjuterik t veant, q gjat ekzaminimit ekografik tshikohet bebi n tre dimensione, por edhe n lvizje. Me t mund t ndiqen lvizjet e bebit n

vazhdimsi.Ekokardiografia fetale: Prdor ultratingujt, pr t studjuar anatomin dhe funksionin

e zemrs s bebit.

Si bhet nj ekzaminim ekografik?

Proedurat tradicionale n realizmin e ekografis, prfshijn vendosjen e xhelit mbi bark, i cili

shrben pr t prcjell ultratingujt. Pas ksaj, mbi bark e gruas mjeku vendos sondn e cila

prodhon valt e ultratingujve. Valt e ultratingujve prshkojn indet e buta t barkut dhestrukturn kockore dhe kthehen mbrapsht, n sond, duke dhn n ekran imazhin n bardh e zi

t fetusit.

Kur kryhet nj ekzaminim ekografik?


3/12

Ekografia mund t kryhet n do moment t shtatznis dhe rezultatet shfaqen menjher gjat

ekzaminimit. Nuk ka numr t rekomanduar ekografish rutin, q mund t kryhen n shtatzni.

Pr shkak se ekografia duhet t bhet sipas kshillave t mjekut, ka shum shtatzni tshndetshme q nuk kan nevoj pr ekzaminim ekografik. Numri mesatar i ekografive ndryshon

nga nj mjek tek tjetri. Mjeku mund tju rekomandoj q t bni ekografi pr nj problem

specifik q ai mund ta evidentoj gjat shtatznis, apo kur shfaqen komplikacionet eshtatznis.

far shikon ekografia?

Ekografia sht nj proedur diagnostike, q ndihmon n zbulimin e anomalive dhe situatave t

veanta t lidhura me shtatznin. Ekzaminimi ekografik kombinohet me teste t tjera si; triplletesti, amniocenteza dhe biopsia e vileve koriale t cilat ndihmojn n saktsimin e diagnozs.

Ekzaminimi ekografik n shtatzni, mund t bhet pr t:

N tremujorin i par:

o Konfirmuar shtatznis.

o Konfirmuar rrahjet e zemrs fetale.

o Matjen e gjatsis nga maja e koks tek krbishtet (CRL), pr t prcaktuar moshn eshtatznis.

o Kofirmuar nj shtatzni molare ose ektopike.

o Vlersuar nj shtatzni jonormale.

N tremujorin i dyt:

o Diagnostikuar anomalit kongenitale, n javt 18-20.

o Diagnostikuar anomalit strukturore.

o Konfirmuar shtatznin multiple.

o Verifikuar datn e lindjes dhe rritjen fetale.

o Konfirmuar vdekjen e bebit, n mitr.

o Identifikuar shtimin ose paksimin e lngut amniotik.

o Vlersuar mirqnien fetale.

N tremujorin e tret:


4/12

o Identifikuar lokalizimin e placentas.

o Konfirmuar vdekjen e bebit, n miter.

o Prcaktuar vendosjen e bebit dhe pozicionin e tij.

o Ndjekur lvizjet fetale.

o Identifikuar anomalit e mitrs dhe anomalit pelvike.

Cilat jan rreziqet pr nnn dhe pr bebin?

Ekografia nuk sht nj proedur invasive, dhe gjat aplikimit t saj nuk ka treguar dmtimefetale. Efektet afatgjata t ekografive t prsritura, nuk njihen mir. Prandaj ekografit sht

mir t bhen vetm n baz t indikacioneve mjeksore.Cilat jan pyetjet m t shpeshta t

lidhura me ekzaminimet ekografike?Kur rrahjet e zemrs fetale nuk zbulohen nga ekzaminimi

ekografik n javn e 6-7 t shtatznis, a prbn problem?Rrahjet e zemrs fetale n kt moshmund t mos zbulohen pr disa arsye si: tipi i uterusit, barku shum i gjr ose pasiguria e dats

s menstruacioneve t fundit. N shtatznin e hershme, rrahjet e zemrs fetale mund t

zbulohen me ekografi me sond vaginale/ekografi transvaginale.N qoft se nuk zbulohen rrahjete zemrs fetale n nj embrion m madh se CRL 5 mm, dyshohet pr mos zhvillim t embrionit.

Rikontrolli ekografik pas nj jave pr t par rritjen embrionit dhe rrahjet e zemrs fetale, sht i

domosdoshm.Pas javs s 6-t t shtatznis, me ekografi mjeku identifikon nse ka njdhomz t shtatznis dhe kurorn karakteristike pr rreth saj.Sa e sigurt sht mosha e

shtatznis e prcaktuar me ekzaminimin ekografik?N shum raste, ekografia e tremujorit t

par mund t prcaktoj moshn e shatznis m me saktsi se sa ekografit e bra me von.

Megjithat, variacionet e ciklit tek grate, pengojn prcaktimin me saktsi t moshs s

shtatznis. Mundet q mjeku t prdor ekografin pr t prcaktuar datn e lindjes duke u nisurnga t dhnat ekografike t tremujorit t par, t cilat jan m t sakta pr t prcaktuar moshn e

shtatznis dhe datn e lindjes. Me rritjen e shtatznis rritet edhe gabimi ekografik dhe sa m imadh t jet shtatznia, aq m e pasigurt bhet ekografia n prcaktimin e moshs s

shtatznis.Sa i sigurt sht prcaktimi i dits s konceptimit (dits s mbetjes shtatzn) dhe i

babait me ekzaminimin ekografik?Diferencat e kohzgjatjes s ciklit menstrual, nga dita e par e

gjakrrjedhjes deri n ditn e par t gjakrrjedhjes s ciklit pasardhs, e bjn t pa sigurtprcaktimin e dats s konceptimit. Prcaktimi i momentit t shtatznis, mund t vlersohet me

matjen e nivelin hormonal n gjak ose me prcaktimin e moshn s shtatznis me ekzaminim

ekografik.Pas kontaktit seksual, spermatozoidet mund t jen t gjall edhe pr 3-5 dit. Nuk

dihet me saktsi momenti kur spermatozoidi fekondon vezn. Prandaj t dhnat ekografike prdatn e konceptimit, nuk mund t informojn pr babain.N far jave t shtatznis, mund t

prcaktohet seksi i fmijs me ekzaminimin ekografik?Faktort si mosha e shtatznis dhe

pozicioni i fmijs, influencojn n prcaktimin me siguri t seksit. Ekzaminimet ekografike pasjavve 18-20 t shtatznis, rritin sigurin e vlersimit t seksit t fmijs.A jan ekzaminimet

ekografike pjes e nevojshme e kujdesit t paralindjes?Ekzaminimet ekografike jan pjes e

rndsishme e kujdesit t paralindjes/prenatal. Ekografia shrben pr t vlersuar mirqenienfetale dhe diagnozn e problemeve t mundshme t shtatznis. Pr grat me shtatzni t


5/12

pakomplikuar, ekzaminimet ekografike nuk jan pjes e nevojshme e ekzaminimit prenatal.

4 to 5 Months (16 to 20 Weeks): Stress Response, Vernix Caseosa, Circadian Rhythms

Brenda 16 javve, procedurat q kan t bjn me futjen e

nj gjilpre n barkun e fetusit stimulojn nj prgjigje stresi

hormonale q shkakton lshimin e noradrenalins, osenorepinefrins n sistemin e qarkullimit t gjakut.

N sistemin e frymmarrjes, pema bronkiale tani sht

pothuajse e kompletuar.
http://www.ehd.org/movies.php?mov_id=77&language=3http://www.ehd.org/movies.php?mov_id=234&language=3http://www.ehd.org/movies.php?mov_id=76&language=3http://www.ehd.org/movies.php?mov_id=77&language=3http://www.ehd.org/movies.php?mov_id=234&language=3http://www.ehd.org/movies.php?mov_id=76&language=3http://www.ehd.org/movies.php?mov_id=77&language=3http://www.ehd.org/movies.php?mov_id=234&language=3http://www.ehd.org/movies.php?mov_id=76&language=3


6/12

Nj substanc e bardh mbrojtse, e quajtur verniks

kaseoza mbulon fetusin tani. Verniksi mbron lkurn ngaefektet irrituese t lngut amniotik.

Duke filluar n periudhn 19 javore, lvizja e fetusit,aktiviteti i frymmarrjes dhe ritmi i zemrs fillojn t ndjekin

ciklet ditore t quajtura ritme njzet e katr orshe.

Chapter 42 5 to 6 Months (20 to 24 Weeks): Responds to Sound; Hair and Skin; Age of Viability

Brenda 20 javve, krmilli i veshit, q sht organ i dgjimit,

ka arritur madhsin e atij t t rriturit brenda veshit t

brendshm t zhvilluar plotsisht. Q tani e m pas, fetusi

do t reagoj ndaj nj game n rritje t tingujve.


7/12

Flokt fillojn t rriten n lkurn e koks.

T gjitha shtresat dhe strukturat e lkurs jan t

pranishme, duke prfshir folikulat e flokut dhe gjendrat.

Brenda 21 deri n 22 jav mbas fekondimit, mushkritfitojn nj far aftsie t marrin frym. Kjo konsiderohet

mosha e jetsis pasi mbijetesa jasht mitrs bhet e

mundshme pr disa fetuse.

Chapter 43 6 to 7 Months (24 to 28 Weeks): Blink-Startle; Pupils Respond to Light; Smell and

Taste

Brenda 24 javve kapakt e syve rihapen dhe fetusi shfaq

nj reagim t trembur si kapsitje sysh. Ky reagim ndaj

zhurmave t papritura dhe t larta zakonisht zhvillohet m

hert tek fetusi femr.


8/12

Shum studiues raportojn se ekspozimi ndaj zhurms s

lart mund t ndikoj pr keq n shndetin e fetusit. Pasoja

t menjhershme prfshijn ritm t shpejtuar pr nj koht gjat t zemrs, glltitje t teprt nga fetusi dhe

ndryshime t menjhershme t sjelljes. Pasoja afat-gjata t

mundshme prfshijn humbjen e dgjimit.

Ritmi i frymmarrjes s fetusit mund t rritet deri n 44 cikle

frymmarrje-frymnxjerrje pr minut.

Gjat tremujorit t tret t shtatznis, rritja e shpejt e

trurit harxhon m shum se 50% t energjis t prdorur

nga fetusi. Pesha e trurit rritet midis 400 dhe 500%.


9/12

Brenda 26 javve syt prodhojn lot.

Bebja e syrit reagon ndaj drits qysh mbas 27 javve. Ky

reagim rregullon sasin e drits q shkon n retin gjat

gjith jets.

T gjith komponentt e detyrueshm pr ndjesin

funksionuese t nuhatjes jan n gjendje pune. Studimet e

bebeve t lindura para kohe shfaqin aftsin pr t zbuluar

aromat qysh 26 jav mbas fekondimit.

Vendosja e nj substance t mbl n lngun amniotik

shton ritmin e glltitjes nga fetusi. N t kundrtn, glltitja

n rnie nga fetusi vjen mbas prdorimit t nj substance t

hidhur. Kto ndiqen shpesh nga shprehje t ndryshuara t

fytyrs.

Nprmjet nj serie t lvizjeve t kmbve, t ngjashme

me hapat, t njllojta me t ecurin, fetusi kryen kaprdimje

akrobatike.


10/12

Fetusi paraqitet m pak i rrudhosur me krijimin e depozitave

t tjera t dhjamit nn lkur. Dhjami luan nj rol jetsor n

ruajtjen e temperaturs s trupit dhe n ruajtjen e energjis

mbas lindjes.

Chapter 44 7 to 8 Months (28 to 32 Weeks): Sound Discrimination, Behavioral States

Brenda 28 javve, fetusi mund ta bj dallimin midis

tingujve t lart dhe t ult.

Brenda 30 javve, lvizjet e frymmarrjes jan m t

zakonshme dhe ndodhin 30 deri n 40% t kohs tek nj

fetus i zakonshm.


11/12

Gjat 4 muajve t fundit t shtatznis, fetusi shfaq

periudha t aktivitetit t koordinuar t ndrprera nga

periudha pushimi. Kto mnyra sjelljeje reflektojn

kompleksitetin gjithmon n rritje t sistemit nervor

qendror.

Chapter 45 8 to 9 Months (32 to 36 Weeks): Alveoli Formation, Firm Grasp, Taste Preferences

Brenda rreth 32 javve, alveolet e vrteta, ose "hojzat" e

ajrit, fillojn t zhvillohen n mushkri. Ato do t vazhdojn

t formohen deri n 8 vite mbas lindjes.

Kur sht 35 jav, fetusi mund ta shtrngoj dorn fort.


12/12

Ekspozimi i fetusit ndaj substancave t ndryshme duket se

ndikon n preferencat e shijes mbas lindjes. Pr shembull,

fetuset, nnat e t cilve prdorin anason, nj substanc q

ka shije si t uzos, treguan preferenc pr anason mbas

lindjes. Foshnjet q nuk ishin ekspozuar ndaj saj, nuk e

plqyen anasonin.

Chapter 46 9 Months to Birth (36 Weeks through Birth)

Fetusi sht ai q e nxit lindjen duke lshuar sasi t mdha

t nj hormoni t quajtur estrogjen dhe kshtu fillon

tranzicioni nga nj fetus n t porsalindur.

Lindja shoqrohet me tkurrje t fuqishme t mitrs, q

rezultojn n lindjen e fmijs.

Q nga fekondimi dhe deri n lindje dhe m pas, zhvillimi

njerzor sht dinamik, i vazhdueshm dhe kompleks.

Zbulimet e reja rreth ktij procesi magjeps tregojn gjithnj

e m shum ndikimin jetik q luan zhvillimi i fetusit n

shndetin njeriut, gjat gjith jets s tij.

Ndrsa kuptimi yn pr zhvillimin e hershm njerzor

prparon, po kshtu prparon aftsia jon pr t

prmirsuar shndetin -

testet e shtatzanise

Documents