test 01 11.a 12.b 13.c 14.c 15.a 16.b 8. 10. 14...

TEST

www.liderplus.com.tr

Mezopotamya Medeniyetleri1. Sümerler: Şehir devletleri hâlinde

yaşamışlardır. Yazıyı bulmuşlardır. Dün-yanın ilk yazılı kanunlarını yapmışlardır.

2. Akadlar: Dünyada ilk düzenli orduları ve ilk imparatorluğu kurmuşlardır.

3. Babiller: Hammurabi Kanunları’nı yapmış-lardır.

4. Asurlular: Anadolu içlerine kadar varan ticaret kolonileri kurmuşlardır.Ticari pa-zarlarına “Karum” adı verilmiştir.

Anadolu Medeniyetleri1. Hititler: Mısırlılar ile imzaladıkları Ka-

deş Antlaşması dünyanın ilk yazılı antlaş-masıdır. Tanrıya hesap vermek için anal adı verilen yıllıkları yazmışlardır.

2. Frigler: Tarımla uğraşmışlardır. Ceza hu-kukları da tarıma dayalıdır ve çok serttir. Bu durumun sebebi tarımsal hayatı koru-maktır.

3. Lidyalılar: Tarihte bulunan ilk para Lid-yalılara aittir.

4. Urartular: Doğu Anadolu’da yaşamışlar-dır. Urartular’da ahiret inancı vardır. Bu amaçla ölünün yanına günlük hayatta kul-landıkları eşyaları da koymuşlardır.

01 Tarih ve Zaman/İnsanlığın İlk Dönemleri8. Tarihe yardımcı olan bilim dalları ve

bu bilim dallarının incelediği konu-larla ilgili aşağıdaki eşleştirmeler-den hangisi yanlıştır?

Bilim dalı İncelediği konuA) Diplomasi Siyasibelgelerin

heryönüyledeğer-lendirilmesi

B) Antropoloji Dillerintarihininvegelişimininaraştı-

rılmasıC) Paleografya Alfabeveyazıların,

bunlarınzamaniçindekigelişiminin

incelenmesiD) Etnografya Toplumlarınörf,

adetvegelenekleri-ninincelenmesi

E) Kronoloji Geçmiştengünü-müzeolayveol-gularınzamanınıntespitedilmesi

9. İlk ve Orta Çağlarda, Batı ve Doğu kültürlerinin kaynaşmasında;

I. Büyükİskender’inAsyaSeferi,II. KralYolu’nunyapılması,III. KavimlerGöçü’nünmeydanagel-

mesi gelişmelerinden hangilerinin etkili

olduğu savunulabilir?

A)YalnızI B)YalnızII

C)IveIII D)IIveIII

E)I,IIveIII

10. İlk Çağ uygarlıklarının kuruldukları bölgelerle ilgili olarak aşağıdaki eş-leştirmelerden hangisi yanlıştır?

Bölgeler UygarlıklarA)Urartular AnadoluB) Sümerler MezopotamyaC) Yunanlar EgeD) Hititler OrtaAsyaE) Persler İran

11. İlk Çağ’da;I. paraII.yazı III.alfabe

icatlarından hangileri Anadolu’da ortaya çıkmıştır?A)YalnızI B)YalnızIIC)YalnızIII D)IveIII E)IIveIII

12. • Suriye’ninAkdeniz’deki kıyı çizgi-sindeyaşamışlardır.

• Deniz koloniciliğiyle uğraşmışlar-dır ve Akdeniz’de koloniler kur-muşlardır.

Yukarıda özellikleri verilen İlk Çağ uygarlığı aşağıdakilerden hangisi-dir?A)Babiller B)FenikelilerC)Frigler D)Medler E)Asurlar

13. Anadolu’da yaşayan İyonlarla ilgili olarak aşağıdaki bilgilerden hangisi doğru değildir?

A) Demokratik idare konusunda iler-lemişlerdir.

B) Bilim,sanatveedebiyattaönemlieserlervermişlerdir.

C) Çoktanrılıinanışasahiptirler.D) Şehir devletleri hâlinde örgütlen-

mişlerdir.E) Özgürdüşüncedeilerigitmişlerdir.

14. Aşağıdakilerden hangisi Mezopo-tamya’da kurulmuş İlk Çağ uygar-lıklarından birisi değildir?

A)Babiller B)Asurlar

C)Urartular D)Akadlar

E)Sümerler

15. Anadoluverimlitopraklarasahip,AsyaileAvrupa’yıbirbirinebağlayanvegöçyollarıüzerindeyeralanbirbölgedir.

Bu durumun İlk Çağ’da Anadolu’da;

I. tektanrılıdinlerinyaygınlaşması,II. artardabirçokmedeniyetinkurul-

ması,III. kültürelçeşitliliğinyaşanması

gelişmelerinden hangilerine ortam hazırladığı savunulamaz?


C)YalnızIII D)IveII

E)IIveIII

16. • Günümüzde UNESCO’nun “Dün-ya Mirası” listesinde yer alanönemlibirtarihöncesimerkezidir.

• Anadolu coğrafyasında, köy ya-şamından kent yaşamına geçişinönemlikanıtlarınısunmaktadır.

• Konyasınırları içindeyeralanbuarkeolojik merkezde, hayvanlarınevcilleştirildiğinedairkanıtlarorta-yaçıkmıştır.

Yukarıda özellikleri verilen arkeo-lojik merkez aşağıdakilerden hangi-sidir?

A)Göbeklitepe B)Çatalhöyük

C)Truva D)Çayönü

E)Alişar

1.B 2.D 3.C 4.D 5.A 6.B 7.C 8.B 9.E 10.D 11.A 12.B 13.C 14.C 15.A 16.B

01-AYT Tarih YPT.indd 2 22.08.2019 09:55

TEST


Kavimler Göçü

Avrupa’ya göç eden Hunlar, Karadeniz’in ku-zeyinde bulunan barbar Avrupa kavimlerini de yerlerinden oynatmışlardır. Bu zincirle-me göç hareketine “Kavimler Göçü” denil-mektedir.

I. Köktürk Devleti (552-659)

Orta Asya’daki bütün Türkleri tek bay-rak altında toplayan ikinci Türk devleti-dir. Devlet merkezi Ötüken’dir.

“Türk” adını ilk defa bir devlet adı olarak kullanmışlardır.

Kurucusu Bumin Kağan’dır. Bumin Kağan, kardeşi İstemi Yabgu’yu batıyı idare et-mek için görevlendirmiştir.

Mukan Kağan dönemi, en parlak dönemdir.

İpek Yolu’na hâkim olabilmek için Sasanilere karşı Bizans ile ittifak yapmıştır.

İç karışıklıklar nedeniyle 582’de Doğu ve Batı olmak üzere ikiye ayrılmışlardır.

1.C 2.E 3.B 4.A 5.E 6.A 7.B 8.B 9.B 10.E 11.D 12.C 13.D 14.B 15.E 16.Cİlk ve Orta Çağlarda Türk Dünyasi029. TürktarihindeilkdüzenlibirlikleriMete

Han kurmuştur. Bu orduda en büyükbirimonbinkişidenoluşan“tümen”dir.Tümen binlere, binler yüzlere, yüzleriseonlaraayrılmıştır.Bubirimlerinba-şında tümenbaşı, binbaşı ve onbaşıgibikomutanlargörevyapmıştır.

Buna göre, Türk ordu teşkilatı hak-kında aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

A) Askerîdisiplininsağlanmak isten-diğine

B) DiğeruygarlıklaraörnekolduğunaC) Sistematikolarakteşkilatlandırıldı-

ğınaD) Askerî kuvvetlerin yönetilmesinin

kolaylaştırıldığınaE) Onluksisteminuygulandığına

10. Aşağıdakilerden hangisi Avrupa Hun Devleti’nin hükümdarlarından birisi değildir?

A)Uldız B)Balamir

C)Attila D)İlek

E)Kutluk

11. I. Anatolios II. Margus III. Kadeş Yukarıdaki antlaşmalardan hangile-

ri Doğu Roma ile Avrupa Hun Dev-leti arasında imzalanmıştır?



E)IIveIII

12. Uygur Devleti’nin 840 yılında yıkıl-masından sonra Uygur halkı;

I. Turfan,II. Kansu,III. Horasan

bölgelerinden hangilerinde yeni devletler kurmuştur?


C)IveII D)IveIII

E)I,IIveIII

13. Türktarihindeboylararasındabirliğinkurulduğu dönemlerde daha güçlüTürk devletleri kurulmuştur. Örneğin:AsyaHunDevleti’neenparlakdöne-miniyaşatanMeteHan,yirmialtıboyukendiidaresialtındatoplamayıbaşar-mıştır.

Buna göre;

I. boylar federasyonu şeklinde ör-gütlenildiği,

II. Mete Han’ın Türk siyasi birliğinisağladığı,

III. kurulan bütün devletlerin boylarıbirarayagetirdiği

değerlendirmelerinden hangilerine ulaşılabilir?



E)I,IIveIII

14. İlk Türk devletlerinde kurultayda alınan kararların uygulanmasını ve takip edilmesini sağlayan kurum aşağıdakilerden hangisidir?

A)Otacı B)Ayuki

C)Kurultay D)Oguş

E)Tudun

15. EskiTürklerdekutasahipolanhane-danüyeleriarasındanhükümdarseç-mekiçin“toy”denilenbirmeclistopla-nırdı.

Buna göre;

I. Hükümdarolacaklarınbelirlibirai-leyemensupolmasıgereklidir.

II. Önemlidevletmeselelerimeclistekonuşulurdu.

III. Devletin,hanedanınortakmalıol-duğukabuledilirdi.

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?


C)IveIII D)IIveIII

E)I,IIveIII

16. Orta Asya’da kurulan ilk Türk dev-letlerinde kullanılan hükümdarlık sembolleri arasında aşağıdakiler-den hangisi yoktur?

A)Otağ B)Kotuz

C)Tıraz D)Tuğ

E)Yay


T e s t Tarih


Ü n i t e 2

İlk Türk Devletlerinde Devlet Yönetimi

Devlet dört ayrı unsurdan oluşur; bağım-sızlık, halk, ülke ve teşkilat.

Hükümdarlar; hakan, kağan, han gibi un-vanlar alırlar.

Hâkimiyet unsurları ise şunlardır: taht, yay, kılıç, davul, sancak, tuğ.

Türklerde ülkeyi idare etme görevinin tanrı tarafından hükümdar ve ailesine verildiğine inanılmıştır. Buna kut inancı adı verilmiştir.

Tigin: Hükümdar soyundan gelen erkek çocuklardır.

Ayukı: Devlet yetkililerinin bulunduğu ba- kanlar kuruludur.

Aygucı: Hükûmetin başındaki görevlidir.

Türklerde ordu-millet anlayışı söz konu-sudur. Ücretli askerler bulunmamakta ve ordular atlı askerlerden oluşmaktadır.

Türk ordu teşkilatının temelini Mete Han atmıştır.

İlk ve Orta Çağlarda Türk Dünyası041. Avrasya’da kurulan ilk Türk devlet-

lerinde ülke idaresinde benimsenen kut inancının;

I. tahtageçmekurallarıileilgilikesinkurallarınkonulamaması,

II. halkınhükümdaraolanbağlılığınıngüçlenmesi,

III. devletin hanedanın ortak malı ol-duğununkabuledilmesi

gelişmelerinden hangilerine ortam hazırladığı savunulabilir?A)YalnızI B)YalnızIIIC)IveIII D)IIveIII E)I,IIveIII

2. Orta Asya’da, İslamiyet Öncesi Dö-nem’de kurulan siyasi teşekküllerdedevletinbirbirini tamamlayandörtun-surdan meydana geldiği kabul edil-miştir. Topluluğun devlet kurabilmesi,bu unsurların yan yana gelmesiylemümkünolmuştur.

Buna göre, aşağıdakilerden hangisi bu unsurlar arasında değildir?A)İnanç B)MilletC)Teşkilat D)Bağımsızlık E)Ülke

3. Köktürk, Hun ve Uygur gibi Türk ka-vimlerinde hükümdarlar aşağıdaki unvanlardan hangisini almamıştır?A)Gazi B)KağanC)Han D)İlteber E)Hakan

4. Orta Asya’da karşımıza çıkan ilk Türk devletleriyle ilgili olarak aşağı-daki kavramlardan hangisinin açık-laması yanlış verilmiştir?

Kavram AçıklamasıA) Buyruk Hükûmetişlerinde

görevyapanbakan-lardır.

B) Kurultay Önemlidevletsorun-larınınhükümdarınbaşkanlığındagörü-şüldüğümeclistir.

C) Şad Hükümdarailesindengelenkomutanlardır.

D) Aygucı Hükümdaradevletişlerindeyardımcıolanvezirlerdir.

E) Tigin Hanedanüyesier-keklerineğitimindensorumluolandevletadamlarıdır.

5. Eski Türk devletlerinde hakanların sahip olduğu hâkimiyet sembolle-rinden birisi olarak aşağıdakilerden hangisi gösterilemez?A)Tuğ B)SancakC)Taht D)Otağ E)Hutbe

6. Avrasya’da kurulan ilk Türk devlet-lerinde “devlet” kelimesi için aşağı-daki kavramlardan hangisi kullanıl-mıştır?A)Kut B)AtabeyC)Millet D)Toy E)İl

7. Asya Hun Devleti hükümdarı MeteHan,orduyuonunkatlarışeklindekı-sımlaraayırmıştır.“Onluksistem”ola-rakbilinenbudüzendeenbüyükbirlikonbinkişidenoluşantümendir.

Mete Han’ın onluk sistemi kurması; I. askerlerin düzen içinde sevk ve

idareedilmesi, II. hanedanüyeleriarasındatahtkav-

galarınınçıkması, III. ordunun disipline edilmesinin ko-

laylaşması

gelişmelerinden hangilerine ortam hazırlamıştır?A)YalnızI B)YalnızIIC)IveIII D)IIveIII E)I,IIveIII

8. Orta Asya’daki ilk Türk topluluk-larında yöneticilerle yönetilenler arasında karşılıklı görev ve sorum-lulukların yer aldığı yazılı olmayan anlaşma aşağıdakilerden hangisi-dir?A)Kut B)OguşC)İl D)Küç E)Tüz


T e s t Tarih


Ü n i t e 3

İslamiyet Öncesi Arabistan

Araplar kabileler hâlinde yaşamışlardır. Bu durum siyasi birliği engellemiştir.

Putperestlik yaygındır. Putların merkezi Kâbe olduğundan Mekke halkı zenginleş-miştir.

Yoğun olarak köle ticareti yapılmaktadır.

Hz. Muhammed Dönemi ve İslam’ın Yayılışı

Mekkelilerin artan baskısı sonucu Müslü-manlar Medine’ye göç etmişlerdir.

Bunun sonucunda İslam devletinin temel-leri atılmıştır.

Mekkeli putperestlerle Medineli Müslüman-lar arasında sırasıyla Bedir, Uhud ve Hendek savaşları olmuştur. Bedir Savaşı, Müslüman-ların ilk zaferi; Uhud ise tek yenilgileridir.

Hudeybiye Antlaşması: Mekkelilerle Medi-neli Müslümanlar arasında yapılmıştır. Buna göre 10 yıl barış sürecektir.

İslam Medeniyetinin Doğuşu061. İslam dininin ortaya çıktığı dönem-

lerde aşağıdakilerden hangisi dün-ya siyasetinde önemli rol oynayan devletler arasında bulunmamakta-dır?A)Köktürkler B)ÇinC)Bizans D)Sasaniler E)Memluklar

2. İslamiyet’in yayıldığı ilk dönem-lerde Arap Yarımadası’nın durumu hakkında;

I. Kutsal bölge sayılan Hicaz’dakihalkı ticaret sayesinde gelirleriniartırmışlardır.

II. Kabile savaşları nedeniyle siyasibirlikbulunmamaktadır.

III. Toplumsal hayatta eşitsizliğe da-yananbiryapısözkonusudur.

değerlendirmelerden hangisi yapı-labilir?A)YalnızI B)YalnızIIC)YalnızIII D)IIveIII E)I,IIveIII

3. İslamiyet öncesi Arap Yarımada-sı’ndaki yaşam için “CahiliyeDevri” denilmesinde aşağıdakilerden han-gisi etkili olmamıştır?A) BedeviliğinyaygınolmasıB) İnsanların medeniyet bakımından

gerikalmasıC) PutperestliğinyaygıninançolmasıD) KölepazarlarınınkurulmasıE) Kadınlara yönelik kötü tutumlarda

bulunulması

4. Müslümanların Hz. Muhammed ön-cülüğünde Medine’ye hicret edilme-sinden sonraburadabulunanlarla birsözleşme imzalanmıştır. İslamiyet’teilk toplumsal sözleşme olarak kabuledilenbubelgeye“MedineVatandaş-lıkSözleşmesi”adıverilmiştir.

Buna göre, aşağıdakilerden hangisi bu sözleşmede yer alan maddeler arasında değildir?

A) Müslümanlar, haksızlık yapanlaravekargaşaçıkaranlarakarşıdura-caklardır.

B) Mekke ileMedinearasındaonyılbarışyapılacaktır.

C) Sorunların çözümünde Hz. Mu-hammedhakemolacaktır.

D) Herkes inancında ve ibadetindeserbestolacaktır.

E) Medine’ye bir saldırı gerçekleşti-ğindeşehirhepbirliktesavunula-caktır.

5. Aşağıdakilerden hangisi Hz. Mu-hammed Dönemi’nde meydana ge-len olaylar arasında değildir?A) HayberKalesi’ninfethedilmesiB) Bizans’laEcnâdeynSavaşı’nınya-

pılmasıC) MuteSavaşı’nınyaşanmasıD) Hudeybiye Antlaşması’nın imza-

lanmasıE) TebükSeferi’neçıkılması

6. • YahudilerinŞamticaretyolunuelegeçiripMüslümanticaretkervanla-rınazararvermesi

• Yahudilerin Mekkeli müşrikleriMüslümanlarakarşıkışkırtması

Yukarıda verilen sebeplerden do-layı Müslümanlar aşağıdakilerden hangisini fethettiler?A)Huneyn B)MuteC)Hayber D)Taif E)Uhud

7. Aşağıdakilerden hangisi Dört Halife Dönemi’nde meydana gelen geliş-meler arasında gösterilemez?

A) Kur’an-ıKerim’inçoğaltılarakilleregönderilmesi

B) HicretolayınıesasalanHicriTak-vim’indüzenlenmesi

C) İlkİslamdüzenliordularınınkurul-ması

D) KuzeyAfrika’dafetihlerinyapılmasıE) Türklerin ordu ve yönetimalanla-

rındaönemligörevleregetirilmesi

8. İslam dünyasında yaşanan ayrılıklar; I. SıffînSavaşı, II. KerbelaOlayı, III.CemelVakası, IV.KöprüSavaşı

gelişmelerinden hangileriyle kanıt-lanamaz?A)YalnızII B)YalnızIVC)IveIII D)IIveIII E)I,IIIveIV


T e s t Tarih


Ü n i t e 4

Talas Savaşı (751)

Çin ile Abbasi Devleti arasında yapılan bu savaşta, Çin baskısından bunalan Türk boy-ları Abbasiler’e destek vermiştir. Savaş sonrasında Türkler kitleler hâlinde İslam’a geçmişlerdir.

İLK TÜRK-İSLAM DEVLETLERİ

Karahanlılar (840-1212)

Karluk, Yağma ve Çiğil gibi Türk boylarının birleşmesiyle Orta Asya’da kurulmuştur.

Kurucusu Bilge Kül Kadir Han’dır.

Satuk Buğra Han döneminde Müslüman olurlar.

Türkçeyi resmî dil olarak kullanmışlardır.

Türk-İslam kültürünün temelini atmışlardır.

İlk Türk-İslam medreselerini ve kervan-saraylarını inşa etmişlerdir.

Kutadgu Bilig ve Divan-ı Hikmet gibi ilk Türk-İslam yazılı eserlerini ortaya koy-muşlardır.

Medreselerde burslu eğitimi başlatmış-lardır.

Türklerin İslamiyet’i Kabulü ve İlk Türk İslam Devletleri081. İslam Öncesi Dönem’e ait Türk kül-

türünün aşağıdaki özelliklerinden hangisi İslam dininin kabul edilme-sini kolaylaştırdığı savunulamaz?

A) Gök Tanrı dininin, tek tanrılı birinanışolması

B) Cennet ve cehennem inanışınınvarolması

C) Ahlak kurallarının İslam diniylebenzerniteliklertaşıması

D) TürklerinOrtaAsya’dagöçebebirhayatsürdürmeleri

E) Cihan hâkimiyeti anlayışının İs-lam’daki cihat anlayışıyla benzerözelliklergöstermesi

2. Çinlilerle Araplar, 751 yılında TalasSavaşı’ndakarşıkarşıyagelmiştir.Busavaş,bazıTürkboylarınınyardımınıalanAbbasiler’inüstünlüğüylesonuç-lanmıştır.

Buna göre, aşağıdakilerden hangisi Talas Savaşı’nın sonuçları arasında değildir?A) Türklerinİslamdininikabuletmeye

başlamasıB) KâğıtvematbaagibibuluşlarınÇin

dışındayayılmasıC) Çin’inOrtaAsyaüzerindekibaskı-

sınınsonaermesiD) Afganistan merkezli Gaznelilerin

kurulmasıE) Abbasi sınırlarının doğu yönüne

doğrugenişlemesi

3. Türkler, ilk olarak aşağıdaki geliş-melerden hangisinden sonra Müs-lümanlarla temas etmeye başlamış-lardır?

A) NihâventSavaşıB) HendekSavaşıC) HudeybiyeAntlaşmasıD) TalasSavaşıE) KerbelaOlayı

4. İslamiyet’i kabul eden ilk Türk top-luluğu aşağıdakilerden hangisidir?A)Karluklar B)OğuzlarC)Hazarlar D)Kıpçaklar E)Türgişler

5. Tuğrul Bey önderliğindeki Oğuzlar,Büyük Selçuklu Devleti’ni kurmuşlar-dır.Gaznelileri1040yılındaDandana-kanSavaşı’ndamağlupedenSelçuk-lularSuriye,İran,IrakveAnadolugibibölgelere hâkim olmuştur. Ayrıca budevletAbbasi halifesini Şii Büveyho-ğullarısaldırılarınakarşıkorumuştur.

Yukarıda verilen bilgiler doğrultu-sunda Büyük Selçuklu Devleti hak-kında aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

A) İslamdünyasınıkorumaaltınaal-dığına

B) BirbaşkaTürkdevletiylemücade-leettiğine

C) Gaza ve cihat faaliyetlerinde bu-lunduğuna

D) ÖnAsya’daegemenlikkurduğunaE) Halifelikkurumunasahipolduğuna

6. İlk Türk-İslam devletlerinden birisi olan Büyük Selçuklu Devleti hak-kında aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?A) Anadolu’daTürkhâkimiyetininku-

rulmasınısağlamışlardır.B) Devletin kuruluşu Dandanakan

Savaşı’ylatamamlanmıştır.C) Gaznelilerlesiyasiçekişme içinde

olmuşlardır.D) Başkentleriİrancoğrafyasındabu-

lunmuştur.E) Orta Asya’da Türk siyasi birliğini

sağlamışlardır.

7. Tolunoğullarıveİhşidileregemenlikal-tınaaldıklarıMısır’da kervansaraylar,darüşşifalar ve camiler inşa etmişler;Nil Nehri’nin akışıyla ilgili çalışmalaryaparak sulama faaliyetlerini geliştir-mişlerdir.

Buna göre, Tolunoğulları ve İhşidi-ler hakkında;

I. Doğalfaktörleriüretimiçinyenidendüzenlemişlerdir.

II. Toplumsal ve ekonomik alandahalkahizmetetmişlerdir.

III. Bayındırlık alanında çalışmalaryürütmüşlerdir.

değerlendirmelerinden hangileri yapılabilir?A)YalnızI B)YalnızIIC)IveIII D)IIveIII E)I,IIveIII


T e s t Tarih


Ü n i t e 5

Türkiye Selçuklu Devleti (1077-1308)

Süleyman Şah tarafından kurulmuştur. Bizans’la savaşarak İznik’i başkent ilan etmiştir.

I. Kılıçarslan Dönemi’nde, I. Haçlı Seferi çıkınca İznik boşaltılmış ve yeni başkent Konya olmuştur.

I. Mesut devrinde, II. Haçlı Seferi’ne başarıyla karşı konulmuştur. Sonrasında Anadolu beylikleri itaat altına alınmıştır. Bayındırlık hizmetleri bu dönemde başla-mıştır.

II. Kılıçarslan ile birlikte Anadolu Sel-çukluları yükselme dönemine girmiştir. Bizans’la yapılan Miryokefalon Savaşı so-nucunda, Anadolu’nun Türk yurdu olduğu kesinleşmiştir.

I. Alaaddin Keykubat Dönemi, Anado-lu Selçukluları’nın en parlak dönemidir. Keykubat; Moğol tehlikesine karşı kale ve surları onartmış, Eyyubiler ile dostluk antlaşması imzalamıştır.

Yerleşme ve Devletleşme Sürecinde Selçuklu Türkiyesi101. XI. yüzyıldaAnadolu’da Doğu Roma

İmparatorluğu bünyesinde yaşayanfarklıuluslardağınıkbirbiçimde,ağırvergiler vererek yaşamlarını sürdürü-yorlardı.

Bu durumun; I. Türklerinİslamiyet’ikabuletmesi, II. HaçlıSeferleri’nindüzenlenmesi, III. TürklerinAnadolu’yufethetmeleri gelişmelerinden hangilerine ortam

hazırlaması beklenebilir?A)YalnızI B)YalnızIIC)YalnızIII D)IveII E)IIveIII

2. Malazgirt Savaşı’ndan hemen sonra Anadolu’da kurulan ilk Türk devleti ve beylikleri arasında aşağıdakiler-den hangisi yoktur?

A)SaltuklularB)MengüceklilerC)KaramanoğullarıD)DanişmentlilerE)Artuklular

3. Türkiye Selçukluları Dönemi’nde, budevletebağlıolaraksınırlardauçbey-likleri kurulmuştur. Bu beylikler kendiiçlerindebağımsızhareketetmişlerdir.

Bu durumun aşağıdakilerden han-gisini zorlaştırması beklenebilir?

A) Bizans’a karşı akınlar düzenlen-mesini

B) MerkezîotoriteninsağlanmasınıC) Bayındırlık çalışmalarının yapıl-

masınıD) Hayvancılık faaliyetlerinin yapıl-

masınıE) Bizans’ınsınırlarınındaralmasını

4. Beylik Mimari Eser

I Artuklular DiyarbakırUlu

Cami

IIDaniş-mentliler

YağıbasanMed-resesi

IIIMengücek-

lilerKonyaAlâeddin

CamiIV Saltuklular DivriğiUluCami

Anadolu’da kurulan ilk Türk beylik-lerine ait eserlerle ilgili olarak yu-karıdaki eşleştirmelerden hangileri doğrudur?A)YalnızIII B)IveIIC)IIveIII D)lIveIV E)I,IIIveIV

5. • Moğol baskısından bunalan Har-zemşahların Anadolu’ya akınlardüzenlemesiyle ortaya çıkan sa-vaştır.

• SavaşsonrasındaTürkiyeSelçuk-lularıMoğollarlasınırkomşusuol-muştur.

Yukarıda özellikleri açıklanan savaş aşağıdakilerden hangisidir?A)Pasinler B)KösedağC)Malazgirt D)Katvan

E)YassıÇemen

6. I. Haçlı Seferi’ne karşı başarısız olan Türkiye Selçuklu hükümdarı I. Kılıç Arslan devlet merkezini aşağıdaki şehirlerden hangisine taşımıştır?A)İznik B)KonyaC)Bursa D)Sivas

E)Kayseri

7. 1096’da başlayan Haçlı Seferleri’nin nedenleri arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur?A) Türklerin Anadolu’dan atılmak is-

tenmesiB) Feodalbeylerinyeni topraklarka-

zanmakistemesiC) Doğununzenginliklerineulaşılmak

istenmesiD) Yeni ticaret yollarının keşfedilmek

istenmesiE) Bizans’ın Papa’dan yardım iste-

mesi

8. Türkiye Selçuklu Devleti’yle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisinde I.de verilenin II.ye ortam hazırladığı savunulamaz?

I IIA) Gulamsiste-

mininuygulan-ması

Merkezîotoriteningüçkazanması

B) Kervansaray-larınyapılması

Ticaretfaaliyet-leriningüvenleyapılması

C) İktasistemininuygulanması

Anadolusiyasibirliğininsağlan-ması

D) Ahilikteşkilatı-nınkurulması

Üretimdekaliteninsağlanması

E) Medreselerininşaedilmesi

Bilimselfaaliyetle-rinhızkazanması


T e s t Tarih


Ü n i t e 6

Türk-İslam Devletlerinde Devlet Teşkilatı

Türk-İslam devlet teşkilatının temelini Karahanlılar atmıştır.

Divan meclisleri hükümdarlara devlet yö-netiminde yardımcı olmuştur.

Hükümdar tahta çıktığında hutbe okut-muş ve para bastırmıştır.

Devletin hanedanın ortak malı olduğu ka-bul edilmiştir.

Hükümdarların çocuklarını atabey deni-len eğitmenler yetiştirmiştir.

Divanı Tuğra: Yazışmalardan sorumlu di-vandır.

Divanı Arz: Askerî işlerden sorumlu di-vandır.

Divanı İstifa: Mali işleri yürüten divan-dır.

Gulam askerleri: Hükümdarların muha-fızlarıdır ve maaş alırlar.

Hassa ordusu: Türklerden seçilen ve ikta gelirleriyle beslenen askerlerdir.

İkta askerleri: Eyaletlerde ikta gelirle-riyle ortaya çıkan ordudur.

İslamiyetin Türk Devlet ve Toplum Yapısına Etkisi121. Büyük Selçuklu Devleti’nde “Divanı

Saltanat” adı verilen birmecliste ülkesorunları karara bağlanmıştır. Ancakbumeclistealınankararlarhükümdarınonayındansonrayürürlüğegirmiştir.

Bu bilgiler doğrultusunda Büyük Selçuklular için aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?A) Hükümdarın sınırsız yetkilere sa-

hipolduğunaB) Dinîişlerinkurultaytarafındanyeri-

negetirildiğineC) Devletindağılmasınaortamhazır-

landığınaD) DivanıSaltanatındanışmameclisi

gibigörevyaptığınaE) Halkınsiyasiyetkileresahipoldu-

ğuna

2. Karahanlılar’da hükümdardan son-ra gelen en önemli devlet adamı olan ve hükümdar adına ülke idare-sinden sorumlu olan vezir aşağıda-kilerden hangisiyle adlandırılmış-tır?A)Camedar B)NişancıC)Yuğruş D)Veziriazam

E)Hace-iBuzurg

4. Aşağıdaki hükümdar ve hâkimiyet sembollerinden hangisi yalnızca İs-lamiyet’in kabulünden sonra kuru-lan Türk devletlerinde kullanılmış-tır?A)Örgin B)TuğC)Davul D)Kotuz E)Hilat

3. Gazneliler ve Selçuklular gibi ilk Türk-İslam devletlerindeki divanla-rın görevleri aşağıdakilerden hangi-sinde yanlış açıklanmıştır?

Divan GöreviA) Divanı

İnşaDevletinresmîyazış-malarındansorum-ludur.

B) Divanıİstifa

Maliişlerindüzenlen-mesindensorumlu-dur.

C) Divanıİşraf

İktavetopraksiste-mindensorumludur.

D) DivanıMezalim

Önemlidavalarınkararabağlandığıyerdir.

E) DivanıArz

Askerîişlerdenso-rumludur.

5. Büyük Selçuklu Devleti’nde Mer-kezî yönetim;

I. saray, II. eyalet, III. hükümdar

unsurlarından hangilerinden oluş-maktadır?A)YalnızI B)YalnızIIIC)IveIII D)IIveIII E)I,IIveIII

6. Türk-İslamdevletlerindehükümdarlar;saray,ordu,adaletvehükûmetinbaşıolarakgörevyapmışlardır.DolayısıylaTürk-İslamhükümdarlarıyasama,yü-rütme ve yargı güçlerini kendilerindetoplamışlardır.

Türk-İslam devletlerindeki bu du-rum;

I. monarşi, II. teokrasi, III. oligarşi

yönetim sistemlerinden hangilerine uygundur?A)YalnızI B)YalnızIIC)YalnızIII D)IveII E)IveIII

7. • Hükümdarınbaşkanlığındadüzen-liolaraktoplananbirdivandır.

• Haksızlığauğrayanlarınşikâyetle-rinidilegetirmesinevesileolmak-tadır.

• Üstdüzeysiyasiveaskerîdavalarbudivandaçözümlenmektedir.

Yukarıda verilen özellikler aşağıda-ki kuruluşlardan hangisine aittir?A) DivanıVezaretB) DivanıİşrafC) DivanıMezalimD) PervanecilikDivanıE) DivanıArz


TEST


Orhan Gazi Dönemi 1326’da Bursa’yı alarak başkent yapmıştır.

Maltepe (Palekanon) Savaşı’nı kazanmıştır.

1345’de Karesi beyliği alınarak Anadolu Türk birliğini kurma çalışmaları başlamıştır.

İskân politikası başlamıştır. Böylece Ru-meli ve Balkanlar’ın Türkleşmesi kolaylaş-mış ve fetihler kalıcı hâle gelmiştir.

Divan kurulmuş, vezirlik makamı oluştu-rulmuştur.

Yaya ve müsellem adıyla ilk düzenli ordu ve ilk donanma kurulmuştur.

I. Murat Dönemi Bulgar ve Bizans ordularıyla yapılan 1363 Sazlıdere Savaşı’yla Edirne fethedilmiştir.

Osmanlılar’ın Haçlılar ile yaptığı ilk savaş olan 1364 Sırpsındığı Savaşı kazanılmıştır.

I. Murat, Haçlıları I. Kosova Savaşı’nda yenmiştir.

Germiyanoğulları’nı çeyiz yoluyla, Hamito-ğullarını satın alarak egemenlik altına al-mıştır. Ankara hâkimiyet altına alınmıştır.

Beylikten Devlete Osmanlı147. • Niğbolu

• I.Kosova• Varna

Osmanlı Devleti’nin yaptığı bu sa-vaşların ortak özelliği aşağıdakiler-den hangisidir?A) Haçlı ittifaklarına karşı kazanılan

zaferlerolmalarıB) DoğuRoma’yakarşıyapılmalarıC) AnadoluTürksiyasibirliğinisağla-

malarıD) Bizans-Osmanlı mücadeleleri ol-

malarıE) Anadolu’dakirefahdüzeyinezarar

vermeleri

8. 1402-1413 yılları arasında yaşanan Fetret Dönemi’ne son vererek Os-manlı tahtına geçen Osmanlı hü-kümdarı aşağıdakilerden hangisi-dir?A)OsmanBey B)II.MuratC)I.Beyazıd D)I.Selim E)I.Mehmet

9. Timur Devleti ile Osmanlı arasında meydana gelen Ankara Savaşı;

I. Bazı Anadolu beyliklerinin tekrarkurulması,

II. Balkanlar’dakiTürkilerleyişininhızkazanması,

III.OsmanlıDevleti’ndetahtkavgala-rınınbaşlaması

gelişmelerinden hangilerine ortam hazırlamıştır?A)YalnızI B)YalnızIIIC)IveIII D)IIveIII E)I,IIveIII

10. Osmanlı Devleti’nde meydana ge-len;

I. Edirne’ninbaşkentolarakilanedil-mesi,

II. ilkBizans-Osmanlısavaşınınmey-danagelmesi,

III.OsmanGazi’ninkendiadınahutbeokutması

gelişmelerinin aşağıdakilerden hangisinde verilen sıraya göre gerçek-leştiği söylenebilir?A) I - II - III B) I - III - IIC) II - I - III D) III - I - II E) III - II - I

11. Osmanlı-Bizans mücadeleleri sıra-sındaBizans’ınsürekliolarakAvrupadevletlerinden yardım istemesi üzeri-ne Yıldırım Beyazıd, İstanbul’un fet-hedilmesi gerektiğini düşünmüştür.BuamaçlaYıldırımBeyazıd,Bizans’ınbaşkenti olan İstanbul’u 1391’den1396’yakadararalıklarlakuşatmaal-tınaalmıştır.Ancakbukuşatmalarso-nuçsuzkalmıştır.

Buna göre, İstanbul kuşatmalarının sonuçsuz kalmasında;

I. doğudan Timur tehlikesinin belir-mesi,

II. Haçlı kuvvetlerininNiğboluönleri-negelmesi,

III.Karesioğulları’nın hâkimiyet altınaalınması

durumlarından hangileri etkili olma-mıştır?A)YalnızI B)YalnızIIC)YalnızIII D)IveIII E)IIveIII

12. Osmanlı Devleti top teknolojisinden ilk defa aşağıdaki savaşlardan han-gisi sırasında yararlanmıştır?A)Maltepe B)I.KosovaC)Varna D)Niğbolu E)Sırpsındığı

13. Osmanlı Devleti, Kuruluş Döne-mi’nde;

I. Bursa, II. İznik, III. İstanbul, IV.Edirne

şehirlerinden hangilerini devlet merkezi olarak kullanmamıştır?A)YalnızII B)YalnızIIIC)IveIII D)IIveIV E)I,IIveIV

14. Orhan Bey Dönemi’nde Balıkesir veÇanakkale dolaylarında kurulmuşolan Karesioğulları egemenlik altınaalınmıştır.

Bu gelişme aşağıdakilerden hangi-sine ortam hazırlamıştır?A) Osmanlı’nınRumeli’yegeçmesinin

kolaylaşmasınaB) Ahi teşkilatınındesteğininalınma-

sınaC) İpekYolu ticaretininelegeçirilme-

sineD) SiyasikarışıklıklarınçıkmasınaE) NiğboluSavaşı’nınkazanılmasına

1.C 2.C 3.E 4.B 5.C 6.C 7.A 8.E 9.C 10.E 11.C 12.B 13.B 14.A


T e s t Tarih


Ü n i t e 8

II. Mehmet Dönemi

İstanbul’un Fethi (1453)

Fethin Nedenleri:

İstanbul’un ticaret yolları üzerinde olması,

Bizans’ın Osmanlı taht kavgalarına karış-ması,

Osmanlı toprak bütünlüğünün sağlanmak istenmesidir.

Fetih için yapılan hazırlıklar:

Büyük bir donanma hazırlanmıştır.

Şahi adı verilen büyük toplar döktürül-müştür.

Rumeli Hisarı yaptırılmıştır.

İstanbul’un Fethinin Sonuçları:

Osmanlı Devleti, imparatorluk ve yüksel-me dönemine girmiştir.

İstanbul Osmanlı Devleti’nin yeni başken-ti olmuştur.

Ticaret yollarının Türklerin kontrolüne girmesiyle Coğrafi Keşifler başlamıştır.

Büyük topların surları yıkabileceğinin an-laşılmasıyla Avrupa’da derebeylik zayıfla-maya başlamıştır.

İtalya’ya kaçan Bizanslı bilginler, Röne-sans’ın başlanmasına katkıda bulunmuş-lardır.

Dünya Gücü Osmanlı161. Osmanlı Devleti’nin Yükselme Dö-

nemi’nde aşağıdaki politikalardan hangisi izlenmemiştir?A) Haçlıittifaklarınakarşıönlemleral-

makB) Toprakları korumak için denge si-

yasetiizlemekC) İslam dünyasının siyasi birliğini

sağlamakD) Ticaretyollarıüzerindekidenetimi

artırmakE) OrtaAvrupa’da fetihler gerçekleş-

tirmek

2. Osmanlı Devleti’nde 1520-1566 yıl-ları arasında hükümdarlık yapan Kanuni Sultan Süleyman Dönemin-de aşağıdakilerden hangisi hakimi-yet altına alınmamıştır?A)Belgrad B)RodosC)Budin D)Mısır E)Cezayir

3. II.BeyazıdDönemi’nde,FatihSultanMehmet’indiğeroğluCemSultantah-tıelegeçirmekiçinayaklanmabaşlat-mıştır.CemSultansiyasidesteksağ-lamak için Memluklar’a, Papalığa veFransa’yasığınmıştır.

Bu gelişmenin sonuçları arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur?A) Osmanlı’nınCemSultan’ıdestek-

leyenMemluklar ile ilişkisinin bo-zulması

B) İçsorunundışsorunhâlinedönüş-mesi

C) II.BeyazıdDönemi’nin,II.MehmetDönemi’negöredahasönükgeç-mesi

D) FetihhareketlerinindurmasıE) Şehzadelerinsancağagitmeuygu-

lamasınınsonbulması

4. XIV.yüzyıldanitibarenAvrupa’dakisa-vaşlarda, top teknolojisi kullanılmayabaşlanmıştır.Top ilk defa,YüzyılSa-vaşlarıesnasında İngiltere tarafındanFransa’yakarşıkullanılmıştır.

Buna göre, top teknolojisinin geliş-mesi;

I. mezhepbirliğininparçalanması, II. derebeylerin otoritelerinin zayıfla-

ması, III.mutlakkrallıklarıngüçlenmesi

durumlarından hangilerine ortam hazırlamıştır?A)YalnızI B)YalnızIIC)IveIII D)IIveIII E)I,IIveIII

5. I. Selim’in Mısır Seferi sonucunda aşağıdaki bölgelerden hangisi Os-manlı egemenliğine girmemiştir?A)Suriye B)HicazC)Filistin D)Yemen

E)Kudüs

6. Kanuni Sultan Süleyman’ın hüküm-darlığının ilk dönemlerinde, Anado-lu’da ve Mısır’da bazı ayaklanmalarçıkmıştır.

Aşağıdakilerden hangisi bu ayak-lanmalardan birisi değildir?A) ŞeyhBedreddinB) AhmetPaşaC) CanberdiGazaliD) BabaZünnunE) Kalenderoğlu

7. CoğrafiKeşifler’densonraAtlasOkya-nusu’na kıyısı olan limanların ticarethacmiartmıştır.TamaksineAkdeniz’ekıyısıolandevletlerinticarethacmiisedaralmıştır.OsmanlıDevletidebuke-şiflerdenolumsuzetkilenmişvedevle-tingümrükvergileriazalmıştır.

Buna göre, Osmanlı Devleti Akde-niz ticaretini canlandırmak için;

I. Fransa’yla Kapitülasyon Antlaş-ması’nınimzalanması,

II. HintDenizSeferleri’neçıkılması, III.SüveyşKanalıProjesi’ningeliştiril-

mesi

önlemlerinden hangilerini almıştır?A)YalnızI B)YalnızIIIC)IveII D)IveIII E)I,IIveIII

8. Fatih Sultan Mehmet’in İstanbul’u fethettikten sonra Ortodoks halkı koruma altına alması;

I. Hristiyan dünyası arasında birlikoluşmasınıengelleme,

II. Osmanlıegemenliğinikalıcıkılma, III.Hristiyanlararasındamezhepbirli-

ğininkurulmasınısağlama

amaçlarından hangileriyle açıklana-bilir?A)YalnızI B)YalnızIIC)IveII D)IveIII E)IIveIII


T e s t Tarih


Ü n i t e 9

Duraklamanın nedenleri:

XVII. yüzyıl sonrasında tahta çıkan hü-kümdarların devlet işlerine kayıtsız kal-ması,

Saray kadınlarının ve harem ağalarının yönetime karışması,

Önemli görevlerin rüşvet ve adam kayırma ile dağıtılması,

Coğrafi Keşifler’in etkisiyle Osmanlı de-netimindeki ticaret yollarının önemini kaybetmesi,

Saray masraflarının aşırı miktarda art-ması,

Kapıkulu ocaklarına usulsüz şekilde as-kerlerin alınmaya başlaması,

Tımar sisteminin bozulması,

Medreselerin çağın gerisinde kalması,

Avrupa’da yaşanan gelişmelerin takip edi-lememesi,

Pozitif bilimlerin medreselerdeki payının zamanla azalması,

Osmanlı Devleti’nin doğal sınırlarına ulaş-masıdır.

Değişen Dünya Dengeleri Karşısında Osmanlı Siyaseti (1595-1774)181. Osmanlı Devleti XVII. yüzyılda aşa-

ğıdaki devletlerden hangisiyle siya-sal mücadele hâlinde olmamıştır?A)Avusturya B)LehistanC)İran D)Rusya E)İngiltere

2. 1606 yılında Osmanlı Devleti ile Avusturya arasında imzalanan Zit-vatorok Antlaşması’nda;

I. OsmanlıpadişahıileAvusturyaar-şidükasıprotokoldeeşitolacaktır.

II. Kanije ve Estergon kaleleri Os-manlıDevleti’ndekalacaktır.

III.Avusturya’nın ödediği yıllık vergikaldırılacak, Avusturya OsmanlıDevleti’nesavaştazminatıödeye-cektir.

maddelerinden hangileri yer almıştır?A)YalnızI B)YalnızIIIC)IveIII D)IIveIII E)I,IIveIII

3. I.Ahmet,ekberveerşedsisteminige-tirmiş; III.Mehmet şehzadelerin san-cağa çıkma uygulamasına son ver-miştir.

I. Ahmet’in ve III. Mehmed’in bu fa-aliyetleri aşağıdakilerden hangisini doğrular nitelikte değildir?A) Verasetyasalarındadeğişikliğegi-

dildiğiniB) Hükümdarınordununbaşındase-

fereçıkmayıbıraktığınıC) Merkezîotoriteninbozulmasınaor-

tamhazırlandığınıD) Şehzadelerin tecrübeden yoksun

bir şekilde tahta geçmelerine ne-denolunduğunu

E) Hanedanınenyaşlıveakıllıüyesi-nintahtageçeceğini

4. Osmanlı Devleti XVII. yüzyılda İran’layaptığısavaşlardazamanzamanzor-lanmıştır.Bazıantlaşmalarla İran,Os-manlıDevleti’ndentoprakeldeetmiştir.

Bu durumun yaşanmasında; I. Anadolu’da bitmek tükenmek bil-

meyen Celâli Ayaklanmaları’nınçıkması,

II. Avrupa ülkelerinde düşünsel vebilimsel alanda gelişmelerinmey-danagelmesi,

III.Osmanlı’nınAvusturyaileuzunsü-renmücadeleleregirişmesi

faktörlerinden hangileri etkili ol-muştur?A)YalnızII B)YalnızIIIC)IveII D)IveIII E)I,IIveIII

5. Osmanlı Devleti’nin XVII. yüzyılında İstanbul’da meydana gelen ayak-lanmaların sebepleri arasında aşa-ğıdakilerden hangisi yoktur?A) Devletidaresindeetkinolmakiste-

yenlerinyeniçerilerikışkırtmasıB) Ulufelerin ve cülus bahşişlerinin

zamanındaödenememesiC) Kapıkulu ocaklarına usule aykırı

birşekildeaskeralınmasıD) Saraykadınlarıveulemasınıfının

ülke yönetimine karışılmasınıntepkiçekmesi

E) Dirlik topraklarından alınan vergi-lerletımarlısipahilerinaskeryetiş-tirmesi

6. Hotin Seferi öncesi Yeniçeri Oca-ğı’nı kaldırmak için harekete geçen fakat bu amacını gerçekleştireme-den yeniçeriler tarafından katledi-len Osmanlı hükümdarı aşağıdaki-lerden hangisidir?A)II.Osman B)IV.MuratC)IV.Mehmed D)I.Ahmet E)I.Mahmut

7. Anadolu’da çıkan Celâli Ayaklan-maları arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur?A)KarayazıcıB)CanbolatoğluC)KabakçıMustafaD)DeliHasanE)Kalenderoğlu

8. Avrupa’da Coğrafi Keşifler’den iti-baren Merkantilizm adı verilen birekonomik politika ortaya çıkmıştır.Bupolitikayagöre toprağabağlıolanzenginlik kaynağı, değerli madenleresahip olma şeklinde değişmiştir. Av-rupa’ya getirilen değerli madenlerinönemlibirkısmıOsmanlıtopraklarınadagirmiştir.

Bu durumun aşağıdakilerden han-gisine ortam hazırlaması beklene-mez?

A) Osmanlı’da enflasyonun ortayaçıkmasına

B) Avrupa devletlerinde yaşam ko-şullarınıniyileşmesine

C) Osmanlı’nınfiskalizmegöreekono-miyiyapılandırmayabaşlamasına

D) Dünyadaki ekonomik anlayışındeğişmesine

E) Osmanlı’nın Avrupalı tüccarlarlarekabetgücününazalmasına


TEST


Bu dönemin genel siyaseti Karlofça ve İs-tanbul antlaşmalarıyla kaybedilen yerlerin geri alınması şeklindedir. Bu dönemde Ba-tı’nın üstünlüğü kabul edilmiş ve Batı tarzın-da ıslahatlar başlamıştır.

Prut Antlaşması Azak Kalesi ve civarı Osmanlılar’da kala-cak,

İsveç kralı Şarl ülkesine serbestçe dönebilecektir.

Pasarofça Antlaşması Mora Osmanlı’ya verilecek,

Kuzey Sırbistan ve Belgrat Avusturya’ya verilecek,

Dalmaçya kıyıları Venedik’e bırakılacak-tır.

Belgrat Antlaşması Avusturya Pasarofça Antlaşması ile işgal ettiği yerleri geri verecek ve antlaşma 27 yıl yürürlükte kalacak,

Azak Kalesi yıkılmak kaydıyla Rusya’ya kalacak,

Rus çarı protokol açısından Avusturya ve Osmanlı hükümdarlarına eşit olacaktır.

Değişen Dünya Dengeleri Karşısında Osmanlı Siyaseti (1595-1774)199. XVIII. yüzyılda, sıcak denizlere ulaş-

mak için Osmanlı Devleti’yle müca-dele hâlinde olan devlet aşağıdaki-lerden hangisidir?A)Rusya B)FransaC)Venedik D)İran E)Fransa

10. Kanuni Sultan Süleyman Dönemi’n-de Fransa’ya verilen kapitülasyonlar, I.MahmutDönemi’ndeyapılanbirant-laşmaylasüreklihalegetirilmiştir.

Bu durumun Osmanlı Devleti’nde, I. Ülkeye giren Fransız mallarının

artması, II. Dış ticaret açığının günden güne

büyümesi, III.Yerlisanayiningelişmegöstermesi

gelişmelerinden hangilerine ortam hazırlaması beklenebilir?A)YalnızI B)YalnızIIC)YalnızIII D)IveII E)IIveIII

11. Osmanlı Devleti ile Rusya arasında imzalanan Prut Antlaşması’nda yer alan;

I. RusyaLehistan’ın içişlerinekarış-mayacaktır.

II. Azak Kalesi Osmanlı Devleti’negeriverilecektir.

III. İsveçKralıülkesineserbestçedö-necektir.

hükümlerinden hangileri Osmanlı Devleti’nin lehine olarak yorumla-nabilir? A)YalnızI B)YalnızIIC)IveII D)IveIII E)I,IIveIII

12. XVII. yüzyılda Osmanlı Devleti’ninAkdenizveKaradeniz’dekilimanların-dakiticarethacmidüşmüşvegümrükvergileriazalmayabaşlamıştır.

Bu durumun ortaya çıkmasında; I. CoğrafiKeşifler’leticaretyollarının

değişmesi, II. Avrupadevletlerindeseküleryöne-

timlerinkurulmayabaşlaması, III.Almanya’daOtuzYılSavaşları’nın

meydanagelmesi

gelişmelerinden hangileri önemli bir rol oynamıştır?A)YalnızI B)YalnızIIC)YalnızIII D)IveII E)IIveIII

13. Osmanlı Devleti’nin Gerileme Devri olarak bilinen XVIII. yüzyılda imza-lamış olduğu son kazançlı antlaşma aşağıdakilerden hangisidir?A)Yaş B)PasarofçaC)İstanbul D)Belgrad E)Prut

14. Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Devleti’nin Lale Devri’nde yapılan ıslahatlardan birisi değildir?A) İlkTürkmatbaasınınkurulmasıB) ÇiçekaşısınıngeliştirilmesiC) KütüphanelerinkurulmasıD) TulumbacılarocağınınkurulmasıE) Esham senetlerinin piyasaya sü-

rülmesi

15. Osmanlı Devleti Karlofça Antlaşma-sı’yla büyük çapta toprak kaybettik-tensonra,XVIII.yüzyılınbaşlarındanitibarenbutopraklarınıgerialabilmekiçinpolitikalarizlemiştir.

Osmanlı Devleti’nin bu politika doğ-rultusunda;

I. Fransa, II. Rusya, III.Avusturya, IV. İngiltere

devletlerinden hangileriyle müca-dele ettiği savunulabilir?A)YalnızII B)YalnızIIIC)IIveIII D)IIveIV E)I,IIveIV

16. Lale Devri’nde Paris elçisi olarakFransa’ya giden Yirmisekiz MehmetÇelebi,buradagördükleriniSefaretna-me adlıeserindebirarayagetirmiştir.

Yirmisekiz Mehmet Çelebi’nin bu faaliyetleri aşağıdakilerden hangi-sine ortam hazırlamıştır?A) Osmanlı Devleti’nde bilim ve tek-

nik alanında atılımlarımmeydanagelmesine

B) Avrupakültürününyakındantanın-masına

C) Nizam-ıCedit yeniliklerinin başla-masına

D) Osmanlı’nın Avrupa’daki askerîbaşarılarınınartmasına

E) DoğuklasiklerininTürkçeyeçevril-mesine

1.D 2.E 3.E 4.E 5.A 6.C 7.C 8.D 9.A 10.D 11.E 12.A 13.D 14.E 15.C 16.B


TEST


Viyana Kongresi İngiltere, Prusya, Avusturya ve Rusya’nın katılımıyla toplanan kongrenin asıl amacı Avrupa’nın haritasını yeniden belirlemek ve Fransız İhtilali’nin etkilerini yok etmektir.

Viyana Kongresi ile ortaya çıkan sonuçlar: Büyük devletlerin isteğiyle sınırlar tek-rar belirlenir ve bu devletler topraklarını genişletir.

Fransız İhtilali’nin etkileri göz önüne alınmamış ve mutlak krallıklar devam et-tirilmiştir.

Sanayi Devrimiİngiltere’de ortaya çıkmıştır.

Sanayi Devrimi’nin sonuçları Avrupa’da üretim artmış ve halkın refah seviyesi yükselmiştir.

Büyük sanayi kentleri ortaya çıkmış, fab-rikalar artmıştır.

İşçi sınıfı ortaya çıkmış ve sendikacılık hareketi başlamıştır.

Sömürgecilik hız kazanmıştır.

Yeni Çağ ve Yakın Çağ’da Avrupa257. Almanya ve İtalya’nın siyasi birlik-

lerini kurmalarını hızlandıran geliş-me aşağıdakilerden hangisidir?A) 1848İhtilalleriB) BirinciDünyaSavaşıC) NapolyonSavaşlarıD) 1830İhtilalleriE) I.DünyaSavaşı

8. Sanayi Devrimi’nin İngiltere’de baş-lamasında, bu devletin;

I. sömürgelerindenhammaddeeldeetmesi ve pazar imkânının genişolması,

II. özgürdüşüncevearaştırmaorta-mınınbulunması,

III.monarşirejimiyleyönetilmesi

özelliklerinden hangileri etkili ol-muştur?A)YalnızI B)YalnızIIC)IveII D)IveIII E)IIveIII

9. Fransız İhtilali’yle birlikte dünyaya yayılan;

I. laiklik, II. ulusçuluk, III. ulusalegemenlik

düşüncelerinden hangileri Osmanlı Devleti’nde ayaklanmalar çıkmasın-da ve devletin siyasi bütünlüğünün zarar görmesinde etkili olmuştur?A)YalnızI B)YalnızIIC)IveII D)IveIII E)IIveIII

10. Avrupa’da liberalizm düşüncesi aşağıdaki gelişmelerden hangisinin sonucunda ortaya çıkmış ve yay-gınlık kazanmıştır?A) ABD’ninbağımsızolmasıB) 1830İhtilalleriC) ViyanaKongresiD) YediYılSavaşlarıE) İhtilalSavaşları

11. Sanayi Devrimi’nin aşağıdaki geliş-melerden hangisine ortam hazırla-ması beklenemez?A) BüyükçaptafabrikalarkurulmasınaB) İşçisınıfınınortayaçıkmasınaC) Uluslararasındaekonomikilişkile-

rinartmasınaD) Üretiminartmasıvebüyükşirketle-

rinkurulmasınaE) Köydenkentedoğruolangöçlerin

durmasına

12. Sanayi Devrimi’nin sonuçlarıyla ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?A) Hammaddevepazar rekabetinin

artmasınaortamhazırlamıştır.B) Küresel ticaret hacmininbüyüme-

sinekatkısağlamıştır.C) Avrupadevletleri arasındaki sorun-

larınazalmasınanedenolmuştur.D) Bol, ucuz ve kaliteli üretimin yay-

gınlaşmasınanedenolmuştur.E) Sanayileşemeyen devletlerin za-

yıflamasınaortamhazırlamıştır.

13. Amerika’dakikolonilerİngiltere’yekar-şıbüyükbirbağımsızlıkhareketibaş-latmıştır. Fransa da bu mücadeleyekatılmış ve doğrudanAmerikan kolo-nilerinedestekvermiştir.

Fransa’nın bu tutumu; I. demokratikbiridaretarzıkurmak, II. İngiltere’ningüçkaybıyaşamasını

sağlamak, III. ihtilalfikirleriniAmerika’yayaymak gerekçelerinden hangileriyle açık-

lanabilir?A)YalnızI B)YalnızIIC)YalnızIII D)IveII E)IIveIII

14. Avrupa’da ve Osmanlı toprakların-da, XIX. yüzyılın başlarından itiba-ren ulusal devletlerin kurulmasında aşağıdakilerden hangisi daha etkili olmuştur?A) ViyanaKongresiB) FransızİhtilaliC) CoğrafiKeşiflerD) RönesanshareketleriE) AydınlanmaÇağı

15. Fransa’da meydana gelen 1848 İhti-lalleri;

I. köleticaretineyasakgetirilmesi, II. Fransa’da Cumhuriyet rejiminin

ilanedilmesi, III.Avusturya’ya karşı Macar ve Hır-

vatayaklanmalarınınbaşlaması

gelişmelerinden hangilerine yol aç-mıştır?A)YalnızI B)YalnızIIC)YalnızIII D)IIveIIl E)I,IIveIII

1.D 2.C 3.D 4.A 5.C 6.A 7.A 8.C 9.B 10.B 11.E 12.C 13.B 14.B 15.D


T e s t Tarih


Ü n i t e 1 2

Osmanlı’nın Savaştığı Cepheler

1.Kafkas Cephesi Sarıkamış faciası yüzünden Ruslar Doğu Anadolu’yu işgal etmiştir.

Sonrasında Bolşevik İhtilali ile Rusya sa-vaştan çekilmiştir. Osmanlı’nın savaştan çe-kilmesiyle, savaşın başındaki sınırlara geri dönülmüştür.

2.Kanal Cephesi Osmanlı’nın amacı Mısır’ı ve Süveyş Kana-lı’nın alarak İngiltere’nin sömürgeleriyle bağlantılarını kesmektir. Ancak başarısız olunmuştur.

3.Çanakkale CephesiOsmanlı Devleti’nin başarıları sonucunda şu sonuçlar ortaya çıkmıştır:

Rusya, yardım alamadığı için savaştan çe-kilmiştir.

Savaşın süresi uzamıştır.

Türklerde milliyetçilik bilinci gelişmiştir.

4.Irak Cephesiİngilizlerin amacı; bölge petrollerini ele ge-çirmektir. Osmanlı Devleti Irak’ta yapılan savaşlar esnasında, Kut’ül Amare denilen yerde İngilizleri yenmiştir.

XX. Yüzyıl Başlarında Osmanlı Devleti271. Osmanlı Devleti adına I. Dünya Sa-

vaşı’nı bitiren Mondros Ateşkes Antlaşması’nda yer alan;

I. OsmanlısınırlarıdışındasavaşanaskerlerenyakınİtilafDevletibirli-ğineteslimolacaktır.

II. İtilafDevletlerilimanlar,demiryol-larıveenerjikaynaklarındanyarar-lanacaktır.

III.Osmanlı Devleti, müttefikleriyleolanilişkilerinikesecektir.

maddelerinden hangileri İtilaf Dev-letleri’nin amacının sömürgecilik olduğunu ortaya koymaktadır?A)YalnızI B)YalnızIIC)YalnızIII D)IveIII E)IIveIII

2. Mondros Ateşkes Antlaşması’nda yer alan aşağıdaki maddelerden hangisi Anadolu’nun işgal edilme-sine yasal dayanak olmuştur?A) İç güvenliğin sağlanması dışında

Osmanlıordusuterhisedilecektir.B) Haberleşme araçları İtilaf devletleri

tarafındandenetimaltınaalınacaktır.C) İtilaf devletleri güvenlikleri tehdit

altındaolduğundaAnadolu’daher-hangibiryeriişgaledecektir.

D) OsmanlıDevleti,İtilafdevletlerininesirleriniderhalserbestbırakacaktır.

E) Boğazlarda yer alan müstahkemmevkiler İtilafdevletleri tarafındanişgaledilecektir.

3. Osmanlı Devleti’nin Mondros Ateş-kes Antlaşması’nı imzalamasında aşağıdakilerden hangisi etkili olma-mıştır?A) Wilsonİlkeleri’negüvenilmesiB) Çanakkale dışında tüm cepheler-

debaşarısızolunmasıC) Silahveteçhizatıntükenmenokta-

sınagelmesiD) ParisBarışKonferansı’nıntoplan-

masıE) Padişahın İngiltere’nindostluğuna

güvenmesi

4. Mondros Ateşkes Antlaşması’nı Osmanlı Devleti adına aşağıdakiler-den hangisi imzalamıştır?A)RaufBey B)AliFuatPaşaC)CemalPaşa D)TevfikPaşa E)EnverPaşa

5. Anadolu’da işgallere karşı kurulan Kuvayımilliye’nin aşağıdaki özellik-lerinden hangisi, bu birliklerin kal-dırılmasında etkili olmamıştır?A) İşgalleridurdurmaktayetersizkal-

malarıB) Türk milliyetçiliği fikrini güçlendir-

meleriC) İhtiyaçlarını halktan zorla karşıla-

malarıD) HukukdışıyollarabaşvurmalarıE) Düzensizvedisiplinsizbirşekilde

hareketetmeleri

6. Paris Barış Konferansı’nın toplan-masında;

I. Osmanlı topraklarının geleceğinekararvermek,

II. yenilen devletlerle imzalanacakbarışantlaşmalarınıhazırlamak,

III.millî devletlerin kurulmasına hızkazandırmak

amaçlarından hangileri etkili ol-muştur?A)YalnızI B)YalnızIIC)IveII D)IveIII E)IIveIII

7. İtilaf Devletleri’nin Anadolu’da yap-tığı işgallere karşı Türk halkının ilk tepkisi aşağıdakilerden hangisi ol-muştur?A) SivasKongresi’nitoplamakB) SilahlıçatışmalarbaşlatmakC) MebusanMeclisi’nitoplamakD) İstanbulHükûmetiileişbirliğiyap-

makE) Direnişcemiyetlerikurmak

8. Mondros Ateşkes Antlaşması’ndan sonra İtilaf Devletleri’nin Anado-lu’da işgal ettiği yerler arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur?A)Musul B)AdanaC)Maraş D)Konya E)Erzurum


TEST


Osmanlı Devleti’nde Eğitim

Sıbyan Mektepleri: İlköğretim okulları-dır. Camilerin bünyesinde kurulmuştur.

Medresler: İlki Orhan Bey döneminde yaptırılan yüksek eğitim kurumlarıdır.

Medreselerde burslu ve yatılı eğitim ve-rilmiştir. Öğrenciler buradan mezun olup hukuk, idare, bilim ve din alanlarındaki görevlere getirilmiştir.

Fatih Sahn-ı Seman ve Kanuni ise Süley-maniye Medreselerini inşa etmiştir.

Medrese mezunlarına danişment, aldıkla-rı diplomaya ise icazet denilmektedir.

Medrese öğretmenlerine müderris adı verilmektedir.

Medreselerin ihtiyaçlarını vakıf teşkilatı karşılamıştır.

Devşirmeler Enderun’da eğitim alarak üst düzey görevlere getirilmiştir.

Osmanlı’da ilk Türk matbaası Lale Dev-ri’nde İstanbul’da kurulmuştur.

1.D 2.A 3.A 4.A 5.C 6.D 7.B 8.A 9.A 10.E 11.B 12.D 13.D 14.D 15.E 16.COsmanlı Kültür ve Medeniyeti298. OsmanlıDevleti’ndeyargımensupla-

rının verdiği kararlara padişah dahilkimsemüdahaleedemezdi.Padişah-lar,yargıkararlarınıkabulederek,onagöredavranırlardı.

Bu durum Osmanlı Devleti için aşa-ğıdakilerden hangisini kanıtlar nite-liktedir?A) Hukukunüstünlüğüneuygundav-

ranıldığınıB) Mahkemelerinadilkararlarverme-

diğiniC) Yargı mensuplarının padişahtan

emiraldığınıD) Kadıların siyasi yetkililerle birlikte

çalıştığınıE) Siyasikonulardayargıkararlarının

uygulanmadığını

9. Osmanlı Devleti’nde Divan-ı Hü-mayun’da görüşülen konulara ait kararların kaydedildiği defterler aşağıdakilerden hangisiyle adlandı-rılmıştır?A)Mühimme B)TerekeC)Ruzname D)Tahrir E)Salnâme

10. Osmanlı hukuk sisteminin oluşma-sında;

I. İslamhukuku, II. Örfihukuk, III. Fethedilenyerlerinhukuku

unsurlarından hangileri dikkate alınmıştır?A)YalnızI B)YalnızIIIC)IveII D)IveIII E)I,IIveIII

11. Osmanlı Devleti’nde mevcut kanun-ların kapsamlı bir şekilde düzenlen-mesi çalışmaları aşağıdaki hüküm-darlardan hangisiyle başlamıştır?A) OrhanBeyB) FatihSultanMehmetC) III.SelimD) II.MahmutE) KanuniSultanSüleyman

12. Osmanlı Devleti’nde kadıların gö-revleri arasında aşağıdakilerden hangisi bulunmamaktadır?A) Kazaların idare edilmesini sağla-

makB) VakıfteşkilatınıdenetlemekC) Şer’idavalarıkararabağlamakD) SancaklarıngüvenliğinisağlamakE) Noterlik ve evlendirme işlerini yü-

rütmek

13. Osmanlı Devleti’nde Divanı Hüma-yun’dakigörüşmelersonucundahazır-lananvehükümdarınonayındangeçenfermanlar ve kanunnameler, şeyhülis-lamınfetvasınadayandırılmıştır.

Bu bilgiler; I. teokratik bir hukuk düzeninin var

olduğu, II. kanunlarda Şeri hukukun esas

alındığı, III. kanunlarındinadamlarıtarafından

hazırlandığı

ifadelerinden hangilerini doğrula-maktadır?A)YalnızI B)YalnızIIC)YalnızIII D)IveII E)IIveIII

14. Osmanlı Devleti’nde Fatih Sultan Mehmet Dönemi’nde hazırlanan “Kanunname-iÂliOsmanî” aşağıdaki alanlardan hangisiyle ilgili bir dü-zenleme öngörmemiştir?

A)CezaB)ReayaC)SipahiD)ProtokolesaslarıE)Malivergiler

15. OsmanlıDevleti’ndehukuk teşkilatın-da görevli olanlar arasında belirli birhiyerarşisözkonusudur.Medresedenmezunolanhukukçular,yeteneklerineve başarılarına göre bu basamaklarıtırmanarakdahaönemligörevlerege-tirilirlerdi.

Hukuk teşkilatındaki hiyerarşiye göre, aşağıdakilerden hangisi di-ğerlerinden daha yüksek bir görev-dir?A)Sancakkadısı B)KadınaibiC)Kazakadısı D)Eyaletkadısı

E)Tahtkadısı

16. Osmanlı Devleti’nde kadıların da dahil olduğu ilmiye sınıfı mensup-ları aşağıdaki eğitim kurumlarından hangisinden yetişmiştir?A) EnderunB) DarülhendeseC) MedreseD) ŞehzadegânE) Darültıp


T e s t Tarih


Ü n i t e 1 3

Osmanlı Devleti’nde Ekonomi

İaşecilik: Halkın refahını sürekli kılmak için ihtiyaç duyulan malların piyasada ye-teri kadar bulundurulmasıdır.

Fiskalizm: Gelirlerin artırılması ve gi-derlerin de kısılmasına dayanan ekonomik sistemdir.

Avarız vergisi: Olağanüstü hallerde bir defaya mahsus olmak üzere toplanan ver-gidir.

Osmanlı’da devlete ait topraklardan dir-lik; has, zeamet ve tımar olmak üzere üç kısma ayrılmıştır.

Tımarlı sipahiler, üretimi denetlemek, vergi toplamak, asayişi sağlamak ve asker yetiştirmekle görevlendirilmiştir.

Mekkari taifesi: Ticaret yollarında taşı-macılık yapanlardır.

Menzil teşkilatı: Resmî haberleşmede güven ve hızı sağlayan teşkilattır.

Narh sistemi: Arz ve talep şartlarını dengelemek için fiyatlara müdahale edil-mesi ve fiyatların tüketiciyi koruyacak şekilde belirlenmesidir.

Osmanlı Kültür ve Medeniyeti321. OsmanlıDevletiXVII.yüzyıldanitiba-

ren Avusturya ve İran’la uzun sürensavaşlaragirişmiş,budurumhazine-ninnakit ihtiyacınınartmasınanedenolmuştur.

Buna göre, Osmanlı Devleti; I. malikânesistemininuygulanması, II. devşirmesistemininuygulanması, III. tımartopraklarıniltizamaçevrilmesi

faaliyetlerinden hangilerini izleye-rek hazinenin nakit ihtiyacını kapat-mak istemiştir?A)YalnızI B)YalnızIIC)IveII D)IveIII E)I,IIveIII

2. Osmanlı Devleti’nde; I. harem, II. şehzadegân, III. enderun

eğitim kurumlarından hangileri sa-rayda yer almıştır?A)YalnızI B)YalnızIIC)YalnızIII D)IveIII E)I,IIveIII

3. Osmanlı Devleti’nde Enderun Mek-tebi’nde eğitim alan devşirme kö-kenli çocuklar aşağıdaki görevler-den hangisine getirilmemiştir?A)Vezir B)SancakbeyiC)Beylerbeyi D)Şeyhülislam E)Subaşı

4. Osmanlı Devleti’nde Acemi Oğlan-lar Ocağı’nda sekiz yıla yakın eğitimalanlar, buradaki eğitimi tamamladık-tansonradiğerbirlikleregönderilirdi.

Buna göre, Acemi Oğlanlar Oca-ğı’ndaki eğitim kurumları arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur?

A)TüfekhaneB)HumbarahaneC)KılıçhaneD)MehterhaneE)Çifthane

5. Fatih Sultan Mehmet Dönemi’n-de yaptırılan, düzenli ve disiplinli bir eğitim sisteminin esas alındığı medrese aşağıdakilerden hangisi-dir?A) BeytülHikmeB) SüleymaniyeC) SahnıSemanD) NizamiyeE) Darülfünun

6. Osmanlı Devleti’nde eğitim haya-tıyla ilgili aşağıdaki kavramlardan hangisi yanlış açıklanmıştır?

Kavram AçıklamasıA) Danişment Medreselerinsahn

bölümündenmezunolanlardır.

B) Müderris Medreselerdedersverenöğretmenlerdir.

C) Lala Hanedansoyundange-lenşehzadelerieğitenkimselerdir.

D) Softa Müderrislerinyar-dımcılıklarınıyapaneğitmenlerdir.

E) Müspetbilimler

Matematik,felsefeveastronomigibiilimlerdir.

7. Osmanlı Devleti’nde medreselerin bozulmasında;

I. beşik ulemalığı sisteminin ortayaçıkması,

II. müderrislerin eğitimine gerekliözeningösterilmemesive ilmi rüt-belerinrüşvetledağıtılması,

III. pozitif bilimlerin, gereksiz olduğugerekçesiyle okutulmamaya baş-lanması

gelişmelerinden hangilerinin etkili olduğu savunulabilir?A)YalnızI B)YalnızIIC)YalnızIII D)IveIII E)I,IIveIII


TEST


Teşkilatı Esasiye (21 Anayasası)

23 maddeden oluşan 21 Anayasası TBBM ilk anayasasıdır. Bu anayasada kişi hak ve öz-gürlüklerine yer verilmezken yeni Türk dev-letinin ilk resmi vesikasıdır. Eksiklerini Ka-nuniesasiden tamamlamıştır. BBM’nin başına Türkiye ibaresi bu anayasa ile getirilmiştir.

Mehmet Akif Ersoy

Millî Mücadeleye ilk katılan aydınlardandır. I. Dünya Savaşı sırasında halifenin görev-lendirmesiyle kutsal cihat fetvasını islam dünyasına duyurmakla görevlendirilmiş ve Teşkilatı Maksusa ile birlikte çalışmıştır. Birinci meclise Burdur Mebusu olarak katıl-mıştır. İstiklal Marşı’nı yazarak Türk ordu-sunun Millî ve Manevi duygularını güçlendir-miştir.

1.D 2.D 3.E 4.C 5.A 6.E 7.E 8.C 9.D 10.B 11.E 12.A 13.C 14.C 15.C 16.E34 Millî Mücadele8. MillîMücadeledönemindeTBMM’nin

imzaladığı antlaşmalar ve özelliklerişunlardır;

I. DoğuCephesi-Gümrü-Ermenistan II. GünepCephesi-Ankara-Fransa III. BatıCephesi-Lozan-Yunanistan Buna göre, yukarıdakilerden hangi-

leri yanlıştır?

A)Yalnızl B)Yalnızll

C)Yalnızlll D)lvellI

E)llvelll

9. HernekadarülkeleriFransaAnadolutopraklarınıişgaletsedeonlarbuişga-lekarşıçıkmışlarhemdebuişgallerinhaksızlığınıbütündünyayahaykırmış-lardır.

I. PierreLoti(PiyerLoti) II. ClavdeFarrere(KlodFarer) III. Milne Buna göre, Türk dostu olan Fransız

yazarlar yukarıdakilerden hangisidir?


C)Yalnızlll D)lvell

E)llvelll

10. Anadolu’da bazı kesimler SovyetRusya’da kurulan Bolşevik rejimdenetkilenmiştir. Türkiye’de de bu rejimebenzerbirsistemkurulmasınısavun-muşlardır.

Bu sistemi savunanlar aşağıdaki olu-şumlardan hangisini kurmuşlardır?

A) MimMimGrubuB) YeşilOrduC) KızılOrduD) KuvayiSeyyareE) TeşkilatıMahsusa

11. Mondros Ateşkesinden sonra başla-yanişgalleridurdurmakvesonaerdir-mekiçinbazıvatanseverlerinkurduğuKuvaymilliye birlikleri daha sonradü-zenliorduyakatılmakistememişlerveisyanetmişlerdir.

I. YüzbaşıAliSaipBey II. ÇerkezEthem III. DemirciMehmetEfe Buna göre, isyan eden Kuvayımilli-

yeciler yukarıdakilerden hangisidir?


C)Yalnızlll D)lvell

E)llvelll

12. Düzenli ordu birliklerirnin ilk başa-rısı olan I. İnönü Savaşı’nın neden-leri arasında aşağıdakilerden han-gisi yoktur?

A) ÇerkezEthemİsyanıB) Yunanlıların Eskişehir’i ele geçir-

mekistemesiC) SevrBarışı’nıTürkelerekabulettir-

mekD) YunanlılarınMillîMücadeleyiorta-

dankaldırmakistemeleriE) İtilaf devletlerinin İstanbul’u ele

geçirmekistemeleri

13. 12 Mart 1921’de Millî Marş olarak kabul edilen İstiklal Marşı’nın yazarı Mehmet Akif Ersoy aşağıdakilerden hangisine ithaf etmiştir?A) BMMB) TürkmilletineC) TürkordusunaD) PadişahaE) İslamdünyasına

14. Sakarya Meydan Muharebesindekibaşarının iç ve dış politika üzerindeönemlietkileriolmuştur.

Buna göre, aşağıdakilerden hangi-si Sakarya Meydan Muhaberesi’nin dış politikadaki etkileri arasında gösterilemez?

A) SovyetRusyaileKarsAntlaşmasıimzalanması

B) İtilaf devletlerinin TBMM’ye barışönerisindebulunması

C) TBMM’ninotoritesininartmasıD) İtilafdevletlerininYunanlılaraolan

güvenlerininiyiceazalmasıE) Fransızların Hatay hariç işgal et-

tikleriGüneyDoğuillerindençekil-mesi

15. Türklerin.....I.....yılındabaşlayangeriçekilmeleri......II......ilesonaermiştir.

Cümlede verilen bilginin doğru ol-ması için boş bırakılan yerlere aşa-ğıdakilerden hangileri getirilmelidir?

I II A) 1683 BalkanSavaşlarıB) 1774 TrablusgarpSavaşıC) 1683 SakaryaSavaşıD) 1878 GümrüSavaşıE) 1912 KıbrısBarışHarekâtı

16. Mondros Ateşkesi’nden sonra işga-le uğrayan fakat savaşmadan kurta-rılan illerimiz arasında aşağıdakiler-den hangisi yoktur?

A)Edirne B)Kırklareli

C)Çanakkale D)İstanbul

E)Bursa


T e s t Tarih


Ü n i t e 1 6

Nüfus Mübadelesi SorunuYunanistan ile Türkiye arasında yaşanmıştır. Sorun Yunanistan’ın Lozan Antlaşması’na uy-gun hareket etmemesi üzerine başlamıştır.

Yabancı Okullar SorunuTürkiye ile Fransa arasında meydana gelmiş, Türkiye’nin çıkarlarına uygun olarak çözül-müştür.

Musul Sorunuİkili görüşmeler sonunda çözülemeyen Mu-sul meselesi Şeyh Sait İsyanı nedeniyle Türkiye aleyhine sonuçlanmıştır. Ankara Antlaşması’yla Musul Irak yönetimine bıra-kılmıştır.

Milletler Cemiyeti’ne Giriş1930’lu yılların başından itibaren uluslarara-sı alanda iş birliğine verilen önemin artma-sından dolayı Türkiye Milletler Cemiyeti’ne üye olmuştur.

Balkan AntantıTürkiye, Yunanistan, Romanya ve Yugoslav-ya arasında imzalanmıştır. Türkiye böylece batı sınırlarını güvence altına almıştır.

Atatürk Dönemi Türk Dış Politikası401. Türkiye 1935’te Milletler Cemiyeti’ne

başvurarakboğazlardaaskervesilahbulundurmayıtalepetmiştir.Ancakbutalep,Rusyadışındaki devletler tara-fındanpeksıcakkarşılanmamıştır.

Türkiye’nin Milletler Cemiyeti’nden böyle bir talepte bulunmasında;

I. dünyada ciddi anlamda bir silah-lanmayarışınınbaşlaması,

II. SadabadPaktı’nınimzalanması, III.Almanya ve İtalya’nın yayılmacı

politikalarizlemesi

gelişmelerinden hangileri etkili ol-muştur?A)YalnızI B)YalnızIIC)YalnızIII D)IveIII E)IIveIII

2. Atatürk Dönemi’nde ortaya çıkan dış borçlar sorunu, aşağıdaki ülke-lerden hangisiyle yaşanmıştır?A)İtalya B)FransaC)İngiltere D)ABD E)Yunanistan

3. Atatürk’ün belirlediği Türk dış po-litikasının genel hedefleri arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur?A) BağımsızlıkilkesiningözetilmesiB) İçişlerinekarışılmasınaengelolun-

masıC) Dünyada ve yurtta barış ilkesinin

uygulanmasıD) UzlaşmacıbirsiyasetinizlenmesiE) Başka devletlerin iç siyasetlerine

müdahaleedilmesi

4. Atatürk’ün “Biz kimsenin düşmanıdeğiliz. Yalnız insanlığın düşmanıolanların düşmanıyız.” sözü Türki-ye’nin dış politikada;

I. yayılmacıpolitikalarizleme, II. devletler arası sorunları barış yo-

luylaçözümleme, III. saldırgansiyaset izleyendevletle-

rekarşıçıkma

unsurlarından hangilerini dikkate aldığını göstermektedir?A)YalnızI B)YalnızIIC)IveII D)IIveIII E)I,IIveIII

5. Lozan Barış Antlaşması’yla, “Türki-ye’deyaşayanazınlıklarınTürkvatan-daşısayılması”kabuledilmiştir.

Lozan Antlaşması’ndaki bu madde aşağıdakilerden hangisine ortam hazırlamıştır?A) Türkiye’nin iç işlerine karışılması-

nınengellenmesineB) Türkiye’nin stratejik öneminin art-

masınaC) Uluslararası ticaret ilişkilerininge-

lişmesineD) Avrupa’dabarışortamınınsağlan-

masınaE) AzınlıklarınTürkiye’yiterketmesine

6. Atatürk Dönemi’nde meydana ge-len;

I. BalkanAntantı’nınimzalanması, II. MilletlerCemiyeti’neüyeolunması, III.SadabadPaktı’nınkurulması

gelişmelerinden hangileri, “Yurttabarış,dünyadabarış!” ilkesiyle hare-ket edildiğini göstermektedir?A)YalnızI B)YalnızIIIC)IveII D)IveIII E)I,IIveIII

7. LozanAntlaşması’nagöreTürkiyeOs-manlıDevleti’ndenkalandışborçların,kendiülkesinedüşenkısmınıödemeyitaahhütetmiştir.Ancak1929yılındanitibarenbuborçlarınödenmesindeso-runlarçıkmıştır.

Dış borçların ödenmesinde yaşa-nan sorunların temel sebebi aşağı-dakilerden hangisidir?A) NüfusMübadelesisorununyaşan-

masıB) Birçok alanda inkılapların gerçek-

leştirilmesiC) DünyaEkonomikBunalımı’nınor-

tayaçıkmasıD) Montrö Boğazlar Sözleşmesi’nin

imzalanmasıE) İtalya’nınOrtadoğuülkeleriüzerin-

detehditoluşturması


TEST


Türkiye’nin Ekonomik Buhrana Karşı Aldığı Önlemler:

Devletçilik politikası uygulanmıştır.

Beş Yıllık Kalkınma Planları devreye so-kulmuştur.

Merkez Bankası açılmıştır.

Koruyucu gümrük uygulaması başlatılmıştır.

Kliring sistemine geçilmiştir.

Birinci Dünya Savaşı Sonrası Avrupa

İngiltere: Ortadoğu’ya hakim olarak, sava-şın en karlı devleti olmuştur. Avrupa’da yeni bir savaşın çıkmasını önlemek adına “Yatış-tırma Politikası”nı izlemiştir.

Fransa: Almanya’ya karşı kendisini korumak için Locarno Antlaşması ve Kellogg Paktı’nın yapılmasını sağlamıştır.

İspanya: 1936 - 1939 arasında yaşanan iç savaş milliyetçilerin zaferiyle bitmiştir. Böylece İspanya’da Franco’nun, 1975’e ka-dar sürecek olan, diktatörlüğü dönemi baş-lamıştır.

İtalya: Mussolini liderliğindeki Faşist Par-ti iktidara gelmiştir. Bu parti “Bizim Deniz” politikasını amaçlamıştır.

İki Küresel Savaş Arasında Dünya419. BirinciDünyaSavaşıdevamederken

İtilaf Devletleri kendi aralarında gizliantlaşmalar yaparakOsmanlı toprak-larını paylaşmışlar ve bu planlarınıMondrosAteşkesi’ndensonrahayatageçirmişlerdir.

Buna göre, aşağıdakilerden hangisi bu gizli antlaşmalardan birisi değil-dir?A) Sykes-PicotB) BoğazlarC) SaintJeandeMaurienneD) PetrogradE) VillaGusti

10. Birinci Dünya Savaşı’nın ortaya çık-masında aşağıdakilerden hangisi etkili olmamıştır?A) İtalya veAlmanya’da faşist yöne-

timleriniktidaragelmesiB) Milliyetçilik fikrinin dünyaya yayıl-

masıC) Büyük devletler arasında ham

maddevepazarbulmarekabetininyaşanması

D) İtalya’nın Akdeniz’de güçlenmekistemesi

E) Fransa ile Almanya arasında Al-sas-Lorensorunununyaşanması

11. Manda ve himaye rejimi, aşağıdaki gelişmelerden hangisinden sonra ortaya çıkmıştır?A) BolşevikAyaklanmasıB) BirinciDünyaSavaşıC) LocarnoAntlaşmasıD) İkinciDünyaSavaşıE) 1929DünyaEkonomikBunalımı

12. İngiltere ve Fransa 1920’de gerçek-leştirdikleriSanRemoKonferansı’ndahem Osmanlı’yla imzalanacak barışantlaşmasını hazırlamışlar hem deOrtaDoğu’yukendiaralarındapaylaş-mışlardır.

Buna göre, aşağıdakilerden hangi-si bu konferans doğrultusunda İn-giltere ve Fransa’nın Orta Doğu’da manda yönetimi kurdukları ülkeler-den birisi değildir?A)Suriye B)LübnanC)Irak D)İran E)Ürdün

13. İngiltere aşağıdaki antlaşmalardan hangisini imzalayarak Hicaz Emiri Şerif Hüseyin’in Osmanlı’ya karşı desteğini almış ve Araplara devlet kurulması sözü vermiştir?A)McMahon B)SevrC)Londra D)Sykes-Picot E)Ayastefanos

14. İngiltere aşağıdaki bölgelerden hangisini manda altına aldıktan sonra burada bir Yahudi devleti ku-rulması için yürütülen çalışmalara destek vermiştir?A)Filistin B)YemenC)Mısır D)Irak E)Ürdün

15. Fransa, Paris Barış Konferansı’ndansonraGüneydoğuAnadoluBölgesi’niİngilizlerden devralmış ve işgal et-miştir. Millî Mücadele’nin kazanılma-sından sonra da bu bölgeden çekil-miştir.Ancak 1930’lu yıllarda FransaSuriye’deki mandasını kaldırmış veAvrupa’dabaşlayansiyasigerilimlereyoğunlaşmıştır.

Bu durum aşağıdaki gelişmelerden hangisine ortam hazırlamamıştır?A) Hatay’ınTürkiye’yekatılmasınaB) Suriye’nin bağımsızlığını kazan-

masınaC) Suriye’deki Fransız baskısının

azalmasınaD) İngiltere’ninMusul’dahakiddiaet-

mesineE) Türkiye’nin Hatay konusunda

avantajsağlamasına

16. Rusya’da başarıya ulaşan Ekim Devrimi sonucunda kurulan Sovyet Rusya’nın ilk devlet başkanı aşağı-dakilerden hangisidir?A)Stalin B)KruşçevC)Brejnev D)Lenin E)Gorbaçov

1.E 2.E 3.C 4.C 5.D 6.E 7.C 8.E 9.E 10.A 11.B 12.D 13.A 14.A 15.D 16.D


TEST


Türk İş Birliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA): Türk dilinin konuşul-duğu ve Türkiye’ye komşu ülkelerin katı-lımıyla kurulmuştur.

Azerbaycan: 1991’de bağımsız olmuş-tur. 1993’te cumhurbaşkanı olan Haydar Aliyev’in “İki millet, tek devlet” sözü Türk-Azeri ilişkilerinin önemini ortaya koymaktadır.

Özbekistan: İslam Kerimov önderliğinde bağımsız olmuştur.

Kazakistan: 1991’de Nur Sultan Nazar-bayev liderliğinde bağımsız olmuştur. Ka-zakistan BDT, BM, AGİT, İKÖ ve ŞİÖ’ye üyedir.

Kırgızistan: Askar Akayev, Kırgızis-tan Demokratik Hareketi’ni başlatarak 1991’de bağımsızlığı sağlamıştır.

Türkmenistan: Saparmurat Niyazov, Türkmenler arasında birliği sağlamış ve ülkenin 1991’de bağımsız olmasını sağla-mıştır.

Küreselleşen Dünya499. Avrupa coğrafyasında; I. DoğuAlmanya, II. Yugoslavya, III.Çekoslovakya

devletlerinden hangilerinin dağıl-masından ya da sona ermesinden sonra etnik alanda çatışmalar çık-mıştır?A)YalnızI B)YalnızIIC)YalnızIII D)IveII E)IIveIII

10. Kopenhag Kriterleri ve Maastricht Antlaşması aşağıdaki uluslararası örgütlerden hangisinin kuruluşuyla ilgilidir?A) KuzeyAtlantikÖrgütüB) AvrupaBirliğiC) KaradenizEkonomikİşBirliğiTeş-

kilatıD) BağımsızDevletlerTopluluğuE) BirleşmişMilletler

11. I. TÜBA II. TİKA III.BağdatPaktı

Kurumlarından hangileri Türki-ye’nin komşuları ve Türklerin yaşa-dıkları devletlerle olan ilişkileri ge-liştirmek amacıyla ortaya çıkmıştır?A)YalnızI B)YalnızIIC)YalnızIII D)IveII E)IIveIII

12. Aşağıdaki devletlerden hangisinin birliğe üye olmasıyla Türkiye’ni Av-rupa Birliği ile olan politik sorunları artmıştır? A) YunanistanB) İngiltereC) İtalyaD) HollandaE) Belçika

13. XX. yüzyılda ortaya çıkan, I. SSCB’ninparçalanması, II. ABD’nin Afganistan’a askerî mü-

dahaledebulunması, III.Dünya Ticaret Merkezi’ne saldırı

düzenlenmesi

gelişmelerinin kronolojik açıdan oluş sırası aşağıdakilerden hangisi-dir?A) I - II - III B) I - III - IIC) II - I - III D) III - I - II E) III - II - I

14. Kopenhag Kriterlerine göre Avrupa Birliği’ne üye olacak devletlerin;

I. Hukukunüstünlüğü, II. Etnikvedinîbirlik, III. İnsanhakveözgürlükleri

konularından hangilerinde belirti-len şartları yerine getirmesi gerek-mektedir?A)YalnızI B)YalnızIIC)YalnızIII D)IveIII E)I,IIveIII

15. Yugoslavya’yı oluşturan milletler-den biri olarak aşağıdakilerden hangisi gösterilemez?A) HırvatB) SlovakC) BoşnakD) ÇekE) Sırp

16. Aşağıdakilerden hangisi Şangay İş Birliği Örgütü üyelerinden birisi de-ğildir?A) RusyaB) ÇinC) KazakistanD) KırgızistanE) Hindistan

1.A 2.D 3.C 4.D 5.A 6.D 7.A 8.E 9.B 10.B 11.B 12.A 13.A 14.D 15.D 16.E


test 01 11.a 12.b 13.c 14.c 15.a 16.b 8. 10. 14...

Documents