terfi hesapları nasıl yapılır ? [email protected] +90(532)6146858 1 terfi hesapları...
TRANSCRIPT
www.ankisoft.com.tr [email protected] +90(532)6146858 1
Terfi Hesapları Nasıl Yapılır ?
10.01.2018
Hazırlayan: Atıf SELÇUK (İnş.Müh.)
Güncel doküman: www.ankisoft.com.tr > S.S.Sorular'da
1. Hm, Monometrik Yüksekliği Hesapla
Hm = GBK – X + JxL + GB .....[1]
dir. Burada;
Hm : Monometrik yükseklik (terfi basma yüksekliği), (m).
GBK : Hat sonundaki deponun giriş boru kotu. (m).
X : Depodan depoya terfilerde; hat başındaki depoya ait krepin
kotu, (m).
Kuyudan depoya terfilerde; pompa eksen kotu, (m).
JxL : Boruda oluşan yük kaybı (Q35'e göre hesaplanacaktır), (m).
Q35 : Terfi hattından 35 yıl sonra geçecek debi, (lt/sn).
GB : Hat sonundaki depoda istenen giriş basıncı (2-3 m.
alınabilir), (m).
2. Nm, Pompa Gücünü Hesapla
Hm x Qp
Nm = ---------- .....[2]
102 x np
Qp = Q35/pompa sayısı
dir. Burada;
Nm : Pompa gücü (efektif pompa gücü), (kW).
Hm : Monometrik yükseklik (terfi basma yüksekliği), (m).
Qp : Pompa debisi, (lt/sn).
Q35 : Terfi hattından 35 yıl sonra geçecek debi, (lt/sn).
np : Pompa verimi, (%).
“np” katsayısı aşağıdaki tabloda sunulmuştur.
www.ankisoft.com.tr [email protected] +90(532)6146858 2
TABLO: 1
POMPA
DEBİSİ
Qp
(lt/sn)
POMPA
VERİMİ
np
2.0 - 3.0 0.45
3.1 - 4.0 0.50
4.1 - 5.0 0.55
5.1 - 6.5 0.59
6.6 - 8.0 0.61
8.1 - 10.0 0.63
10.1 - 12.5 0.65
12.6 - 15.0 0.66
16.0 - 17.0 0.67
18.0 - 20.0 0.68
21.0 - 23.0 0.69
24.0 - 26.0 0.70
27.0 - 35.0 0.71
36.0 - 40.0 0.72
41.0 - 50.0 0.73
51.0 - 63.0 0.74
64.0 - 80.0 0.75
81.0 - 90.0 0.76
91.0 - 100.0 0.77
101.0- 0.78
Nm = Nm x n .....[3]
dir. Burada;
n : Marjlı güç katsayısı.
“n” katsayısı aşağıdaki tabloda sunulmuştur.
TABLO: 2
Nm
(kW)
n
Nm 7.5 1.50
7.5 Nm < 22 1.25
22 Nm < 55 1.15
55 Nm 1.10
TABLO: 2 için "SIKÇA SORULAN SORULAR" BÖLÜMÜNE BAKINIZ.
Standart pompa güçleri; 2.2, 3.0, 3.5, 4.0, 4.5, 5.5, 7.5, 9.2,
11.0, 15.0, 18.5, 22, 26, 30, 37, 45, 55,
66, 70, 75, 80, 92, 95, 110, 132, 160,
185 ve 200 kW olarak seçilebilir.
www.ankisoft.com.tr [email protected] +90(532)6146858 3
3. Ho, Normal İşletme Basıncını Hesapla
Ho = GBK – BTK + JxL + GB .....[4]
dir. Burada;
Ho : Hat başındaki normal işletme basıncı, (m). ŞEMATİK PROFİL
BU DEĞERE GÖRE ÇİZİLİR.
GBK : Hat sonundaki deponun giriş boru kotu. (m).
BTK : Hat başındaki (terfi merkezi çıkışındaki) boru taban kotu,
(m). ŞEMATİK PROFİL BU DEĞERE GÖRE ÇİZİLİR.
JxL : Boruda oluşan yük kaybı (Q35'e göre hesaplanacaktır), (m).
Q35 : Terfi hattından 35 yıl sonra geçecek debi, (lt/sn).
GB : Hat sonundaki depoda istenen giriş basıncı (2-3 m.
alınabilir), (m).
NOT: Şematik profil ile hattın kesiştiği durumlar
oluşursa; Hm ve Ho değerleri (kesişimin oluşmaması
için) gerekli miktarda artırılmalıdır.
4. a, Selerite’yi Hesapla
9,900
a = ----------------------- .....[5]
[48.30 + k(i/e)](1/2)
dir. Burada;
a : Selerite (dalga yayılma hızı, pressure wave velocity,
celerity), (m/sn).
k : Boru cinsine bağlı bir katsayı.
i : Boru iç çapı, (mm).
e : Boru et kalınlığı, (mm).
“k” katsayısı aşağıdaki tabloda sunulmuştur.
TABLO: 3
BORU
MALZEMESİ
k
PVC 33.30
AÇB 4.40
ÇB 0.50
HDPE 377.00
CTP 3.54
FONT 1.00
DÜKTİL 0.50
BETON 5.00
www.ankisoft.com.tr [email protected] +90(532)6146858 4
5. T, Dalganın Gidiş ve Dönüş Zamanını Hesapla
2 x L
T = ------- .....[6]
a
dir. Burada;
T : Dalganın pompadan çıkış ve dönüş zamanı, (sn).
L : Terfi hattı uzunluğu, (m).
a : Dalga yayılma hızı, selerite, (m/sn).
6. Tp, Pompanın Durması İçin Geçen Zamanı Hesapla
V x L
Tp = 1 + K -------- .....[7]
g x Ho
K= 2 – (L/2,000) .....[8]
dir. Burada;
Tp : Pompanın durması veya vananın kapanması için geçen zaman,
(sn).
V : Su hızı, (m/sn).
L : Terfi hattı uzunluğu, (m).
g : Yerçekimi ivmesi, (m/sn2).
Ho : Normal işletme basıncı, (m).
www.ankisoft.com.tr [email protected] +90(532)6146858 5
7. H, Terfi Hattı Başlangıcındaki Darbe Miktarını Hesapla
Tp < T ise UZUN HAT’dır ve
a x V
H = ------- (Parmakyan Formülü).....[9] g
formülü ile hesaplanır.
Tp > T ise KISA HAT’dır ve Tp>2.00 ise formülünde Tp=2.00
alınmalıdır.
2 x L x V
H = ----------- (Vensano Formülü).....[10]
g x Tp
formülü ile hesaplanır. Burada;
Tp : Pompanın durması veya vananın kapanması için geçen zaman,
(sn).
T : Dalganın pompadan çıkış ve dönüş zamanı, (sn).
H : Terfi hattı başlangıcındaki darbe miktarı, (m)
a : Dalga yayılma hızı, selerite, (m/sn).
V : Su hızı, (m/sn).
g : Yerçekimi ivmesi, (m/sn2).
L : Terfi hattı uzunluğu, (m).
www.ankisoft.com.tr [email protected] +90(532)6146858 6
8. Ho* ve Pmax*'ı Hesapla
Ho* = Ho + 10.00 .....[11]
Pmax* = Pmax + 10.00 .....[12]
dir. Burada;
Ho* : Hattın başlangıcında (pompa debisinde), normal işletme
basıncı, (m).
Ho : Normal işletme basıncı, (m).
10.00 : Emniyet için ilave edilen basınç, (m). (Bakınız: İçmesuyu
Proje El Kitabı, M.Emin Bay, İnş.Yük.Müh, Sayfa-122 ve S-
127) (Bakınız: Su Getirme ve Kanalizasyon Uygulamaları,
Yrd.Doç.Dr. F.İlter TÜRKDOĞAN, Çev.Yük.Müh.-İnş.Yük.Müh.
Kaan YETİLMEZSOY, Sayfa58).
Pmax* : Hattın başlangıcında mutlak basınç olarak müsaade
edilebilen maksimum basınç, (m) (Bakınız: Su Getirme ve
Kanalizasyon Uygulamaları, Yrd.Doç.Dr. F.İlter TÜRKDOĞAN,
Çev.Yük.Müh.-İnş.Yük.Müh. Kaan YETİLMEZSOY, Sayfa58).
Pmax : Boru işletme basıncı, TM’den ilk çıkıştaki borunun
ATÜ’sü, (m).
9. Sürpresyon ve Depresyon Kontrolü Yap
1. H(Ho*-6.00) ve (Ho*+H)>Pmax ise SÜRPRESYON var
13 NUMARALI HESAPLARA GİT
2. H(Ho*-6.00) ve (Ho*+H)<Pmax ise DEPRESYON var
14 NUMARALI HESAPLARA GİT
3. H(Ho*-6.00) ve (Ho*+H)>Pmax ise SÜRPRESYON ve DEPRESYON var
15 NUMARALI HESAPLARA GİT
10. Sürpresyon ve Depresyon Yok ise;
H ile Kontrol Yap
4. Hmax = (Ho + H) Pmax ise SÜRPRESYON var
13 NUMARALI HESAPLARA GİT
5. Hmin = (Ho - H) 0 ise DEPRESYON var
14 NUMARALI HESAPLARA GİT
www.ankisoft.com.tr [email protected] +90(532)6146858 7
11. Halen Sürpresyon ve Depresyon Yok ise
Ps ve Pd Kabulü Yap
Ps = H .....[13]
Pd = H .....[14]
Kabulü yapılır ve HESAPLAR BİTİRİLİR.
12. Ho*, Pmax*, Ps ve Pd’yi Hesapla
Ps = Pmax* - Ho* .....[15]
Pd = Ho* - 6.00 .....[16]
dir. Burada;
Ho* : Hattın başlangıcında (pompa debisinde), normal işletme
basıncı, (m).
Ps : Sürpresyona bağlı oluşan basınç artışı, (m)
Pd : Depresyona bağlı oluşan basınç düşüşü, (m)
6.00 : Depresyona bağlı kavitasyon oluşmaması için gerekli
minimum basınç, (m).
www.ankisoft.com.tr [email protected] +90(532)6146858 8
13. Sadece Sürpresyon Varsa Pd ve Hava Kazanı Hacmi Hesabı
Ps/Ho* değerini hesapla.
2 = H/Ho* değerini hesapla. Burada;
2 : Parmakyan Abakları için Eğri Numarası.
K=0, K=0.3, K=0.5 ve K=0.7 Parmakyan Abakları'nı kullanarak
aşağıdaki tabloyu doldur. (BAKINIZ: 16.Parmakyan Abaklarını
Kullanma Kılavuzu)
TABLO: 4
PARMAKYAN
ABAĞI
(K)
OKUNAN
Pd/Ho*
OKUNAN
2Coa/QoL
0.0
0.3
0.5
0.7
Okunan 2Coa/QoL değerlerden güvenlik ve ucuzluk bakımından uygun
olan) en küçüğünü alarak (Bakınız: Kanalizasyon ,Dr.İnş.Müh.
M.Muzaffer GİZBİLİ, Sayfa-161,166,169); Co’yu hesapla.
Buradaki Qo değeri 35 yıllık debidir (Q35),(m3/sn).
Co
C’ = ----------------- .....[17]
1.0 - (Pd/Ho*)
C’ = C’ x 1.30 alınmalıdır. C’ Hava Kazanı Hacmi’dir.
Okunan en küçük 2Coa/QoL değerlerinin olduğu satırdaki okunan
Pd/Ho* değerlerini alarak;
Pd = Pd/Ho* x Ho* ile Pd’yi hesapla.
Hmax = Ho + Ps Pmax olmalı, kontrol et.
Hmin = Ho - Pd 0 olmalı, kontrol et.
Hmax = Ho + Ps > Pmax ise SÜRPRESYON HALEN VAR demektir, aşağıdaki seçeneklerden birini uygula.
1) Borunun malzemesini değiştir, 1 NUMARALI HESAPLARA GİT
2) Borunun atüsünü değiştir, 1 NUMARALI HESAPLARA GİT
3) Borunun çapını değiştir, 1 NUMARALI HESAPLARA GİT 4) Darbe önleyici tedbir al; “Darbe Önleyici Vana Kullan”
5) Darbe önleyici tedbir al; “Hava Kazanı Kullan”
6) Darbe önleyici tedbir al; "Denge Bacası Kullan”
7) Darbe önleyici tedbir al; "Uygun ise Motora Volan Ekle"
www.ankisoft.com.tr [email protected] +90(532)6146858 9
14. Sadece Depresyon Varsa Ps ve Hava Kazanı Hacmi Hesabı
Pd/Ho* değerini hesapla.
2 = H/Ho* değerini hesapla. Burada;
2 : Parmakyan Abakları için Eğri Numarası.
K=0, K=0.3, K=0.5 ve K=0.7 Parmakyan Abakları'nı kullanarak
aşağıdaki tabloyu doldur. (BAKINIZ: 16.Parmakyan Abaklarını
Kullanma Kılavuzu)
TABLO: 5
PARMAKYAN
ABAĞI
(K)
OKUNAN
Ps/Ho*
OKUNAN
2Coa/QoL
0.0
0.3
0.5
0.7
Okunan 2Coa/QoL değerlerden güvenlik ve ucuzluk bakımından uygun
olan) en küçüğünü alarak (Bakınız: Kanalizasyon, Dr.İnş.Müh.
M.Muzaffer GİZBİLİ, Sayfa-161,166,169); Co’yu hesapla.
Buradaki Qo değeri 35 yıllık debidir (Q35) ,(m3/sn).
Co
C’ = ----------------- .....[18]
1.0 - (Ps/Ho*)
C’ = C’ x 1.30 alınmalıdır. C’ Hava Kazanı Hacmi’dir.
Okunan en küçük 2Coa/QoL değerlerinin olduğu satırdaki okunan
Ps/Ho* değerlerini alarak;
Ps = Ps/Ho* x Ho* ile Ps’yi hesapla.
Hmax = Ho + Ps Pmax olmalı, kontrol et.
Hmin = Ho - Pd 0 olmalı, kontrol et.
Hmin = Ho - Pd < 0 ise DEPRESYON HALEN VAR demektir, aşağıdaki seçeneklerden birini uygula.
1) Borunun malzemesini değiştir, 1 NUMARALI HESAPLARA GİT
2) Borunun ATÜ’sünü değiştir, 1 NUMARALI HESAPLARA GİT
3) Borunun çapını değiştir, 1 NUMARALI HESAPLARA GİT 4) Darbe önleyici tedbir al; “Darbe Önleyici Vana Kullan”
5) Darbe önleyici tedbir al; “Hava Kazanı Kullan”
6) Darbe önleyici tedbir al; "Denge Bacası Kullan”
7) Darbe önleyici tedbir al; "Uygun ise Motora Volan Ekle"
www.ankisoft.com.tr [email protected] +90(532)6146858 10
15. Hem Sürpresyon Hemde Depresyon Varsa Pd, Ps ve Hava Kazanı Hacmi Hesabı
13 ve 14 NUMARALI HESAPLARA GİT
www.ankisoft.com.tr [email protected] +90(532)6146858 11
16. Parmakyan Abaklarını Kullanma Kılavuzu
SÜREKLİ çizgiler terfi hattının BAŞLANGIÇ noktası içindir.
KESİK çizgiler terfi hattının ORTA noktası içindir.
Ps/Ho* > 0.9 ise ===> 0.9 satırındaki değerler kullanılır.
Pd/Ho* > 0.6 ise ===> 0.6 satırındaki değerler kullanılır.
Abakların kullanım şekli aşağıda gösterilmiştir.
www.ankisoft.com.tr [email protected] +90(532)6146858 12
17. Parmakyan Abağı (K=0)
www.ankisoft.com.tr [email protected] +90(532)6146858 13
18. Parmakyan Abağı (K=0.3)
www.ankisoft.com.tr [email protected] +90(532)6146858 14
19. Parmakyan Abağı (K=0.5)
www.ankisoft.com.tr [email protected] +90(532)6146858 15
20. Parmakyan Abağı (K=0.7)
www.ankisoft.com.tr [email protected] +90(532)6146858 16
21. Sıkça Sorulan Sorular
1) “n” katsayısı bazı kaynaklarda aşağıdaki gibi verilmiştir.
(Bakınız: İçmesuyu Proje El Kitabı, M.Emin Bay, İnş.Yük.Müh,
Sayfa-99).
TABLO: 2*
Nm
(kW)
n
Nm < 20 1.20
20 < Nm < 30 1.15
30 < Nm 1.10
2) Terfi hatlarındaki hızın 0.50 V 2.00 m/sn civarında olması
istenir. İstisna olarak hız 0.30 V 3.00 m/sn arasında da
seçilebilir. (Bakınız: İçmesuyu Proje El Kitabı, M.Emin Bay,
İnş.Yük.Müh, Sayfa-104).
3) İsale hatlarında kullanılan vantuzların sağlıklı çalışabilmesi
için minimum 4.00 m. işletme basıncı olmalıdır. Daha düşük
basınç olan tepe noktalarında hava borusu kullanmak gerekir.
Hava borusu çapı 1/2" olabilir. Hava borusu, o noktadaki statik
basınç kotunun üstüne kadar çıkmalıdır. Boru içine zararlı
şeylerin girmesini engellemek için boru ağzı süzgeç ile
kapatılmalıdır. (Bakınız: İçmesuyu Proje El Kitabı, M.Emin Bay,
İnş.Yük.Müh, Sayfa-59, 93).
4) İsale hattı, her noktasında en az 5.00 m. işletme basıncı
olacak şekilde tasarlanmalıdır (DSİ kriteri).
5) İsale hattı üzerinde birden fazla çap ve/veya malzeme varsa, o
durumda formüllerdeki a yerine aort, V yerine Vort değerleri
kullanılır. Bunlara ait formüller aşağıda sunulmuştur.
∑L L1 L2 L3 Ln
----- = ---- + ---- + ---- + . . . + ---- .....[19]
aort a1 a2 a3 an
V1xL1 + V2xL2 + V3xL3 + . . . + VnxLn
Vort = ------------------------------------ .....[20]
∑L
(Bakınız: İçmesuyu Proje El Kitabı, M.Emin Bay, İnş.Yük.Müh,
Sayfa-136).
www.ankisoft.com.tr [email protected] +90(532)6146858 17
6) Selerite hesabı, bazı kaynaklarda, boru malzemesinin ve suyun
elastisitesine bağlı formüllerle yapılmaktadır.
(Em/ρ)
a = [----------------------](1/2) .....[21]
1 + ((Em/Er)x(o/e))
dir. Burada;
a : Selerite (dalga yayılma hızı, pressure wave velocity,
celerity), (m/sn).
Em : Suyun elastisite modülü, (2100x106), (N/m2)
ρ : Suyun yoğunluğu, (1000), (kg/m3)
Er : Borunun kısa süreli elastisite modülü, (800x106.ile
1200x106 arasında bir değerdir), (N/m2)
o : Boru orta çapı, (m).
e : Boru et kalınlığı, (m).
(Bakınız: FIRAT Boru "PE100 Boru Kataloğu, 2014,.Sayfa-50).
7) Selerite hesabı, "Resistance of PE4710 Piping to Pressure
Surge Events in Force Main Applications" adlı kaynakta
(Sayfa-3, Formül-2) aşağıdaki formülle yapılmaktadır.
4,660
a = ------------------------------ .....[22]
[1 + ((Kbulk/Ed)x(DR-2))](1/2)
dir. Burada;
a : Selerite (dalga yayılma hızı, pressure wave velocity,
celerity), (m/sn).
Kbulk : Fluid bulk modulus, (2070 for water), (MPa)
Ed : Dynamic instantanous effective modulus of pipe material,
(1030 for PE, 2760 for PVC, much higher for metals),
(MPa)
DR : kaynakta belirtilmemiş ama, boru dış çapı olduğunu tahmin
ediyorum, (mm)
(NOT: Bu formül, aynı zamanda "AFT Impuls" adlı programda da
kullanılan formüldür).
8) Hava kazanı terfi hattının başında kullanılır. (Bakınız:
İçmesuyu Proje El Kitabı, M.Emin Bay, İnş.Yük.Müh, Sayfa-114,
Kanalizasyon, Dr.İnş.Müh. M.Muzaffer GİZBİLİ, Sayfa-160)
www.ankisoft.com.tr [email protected] +90(532)6146858 18
Terfi Hesapları Nasıl Yapılır ?
05.05.2012
ÖRNEK-1
0. Proje Kriterleri
L = 192.00 m
Q35 = 90.00 lt/sn (Pompa: 1 Asil + 1 Yedek)
Qp = 90.00 lt/sn
iç = 400 mm CTP (12.5 Atü)
e = 6.2 mm
J = 0.00099629 m/m
JxL = 0.19 m/m
V = 0.72 m/sn
GBK = 4.59 m
GB = 1.00 m
X = -3.44 m
BTK = 0.50 m
1. Hm, Monometrik Yüksekliği Hesapla
Hm = GBK – X + JxL + GB
Hm = 4.59 – (-3.44) + 0.19 + 1.00
Hm = 9.22 ===> 11.00 m kabul edilmiştir.
2. Nm, Pompa Gücünü Hesapla
Hm x Qp 11.00 x 90.00
Nm = ---------- = --------------- = 12.77 kW
102 x np 102 x 0.76
Nm = Nm x n = 12.77 x 1.25 = 15.96 ===> 22 kW kabul edilmiştir.
www.ankisoft.com.tr [email protected] +90(532)6146858 19
3. Ho, Normal İşletme Basıncını Hesapla
Ho = GBK – BTK + JxL + GB
Ho = 4.59 – 0.50 + 0.19 + 1.00
Ho = 5.28 ===> 6.00 m kabul edilmiştir.
4. a, Selerite’yi Hesapla
9,900 9,900
a = ---------------------- = -----------------------------
[48.30 + k(i/e)](1/2) [48.30 + 3.54(400/6.2)](1/2)
a = 595.17 m/sn
5. T, Dalganın Gidiş ve Dönüş Zamanını Hesapla
2 x L 2 x 192.00
T = ------- = ------------ = 0.65 sn
a 595.17
6. Tp, Pompanın Durması İçin Geçen Zamanı Hesapla
V x L 0.72 x 192.00
Tp = 1 + K -------- = 1 + 1.90 --------------- = 5.46 sn
g x Ho 9.81 x 6.00
K= 2 – (L/2,000) = 2 – (192.00/2,000) = 1.90
www.ankisoft.com.tr [email protected] +90(532)6146858 20
7. H, Terfi Hattı Başlangıcındaki Darbe Miktarını Hesapla
Tp < T ise UZUN HAT’dır ve
a x V
H = ------- g
formülü ile hesaplanır.
Tp > T
5.46 > 0.65 ===> KISA HAT’dır.
Tp>2.00 ===> Tp=2.00 alınmıştır.
2 x L x V 2 x 192.00 x 0.72
H = ----------- = ------------------- = 14.09 m
g x Tp 9.81 x 2.00
8. Ho* ve Pmax*'ı Hesapla
Ho* = Ho + 10.00 = 6.00 + 10.00 = 16.00 m
Pmax* = Pmax + 10.00 = (12.5 Atü x 10) + 10.00 = 135.00 m
9. Sürpresyon ve Depresyon Kontrolü Yap
1. H(Ho*-6.00) ve (Ho*+H)>Pmax
14.09(16.00-6.00) ve (16.00+14.09)>125.00
14.09(10.00) ve (30.09)>125.00 sağlanamadı SÜRPRESYON yok
2. H(Ho*-6.00) ve (Ho*+H)<Pmax
14.09(16.00-6.00) ve (16.00+14.09)<125.00
14.09(10.00) ve (30.09)<125.00 sağlandı DEPRESYON var
14 NUMARALI HESAPLARA GİT
www.ankisoft.com.tr [email protected] +90(532)6146858 21
14. Sadece Depresyon Varsa Ps ve Hava Kazanı Hacmi Hesabı
Pd/Ho*= 10.00/16.00 = 0.63 ===> 0.60 alınmıştır
2 = H/Ho* = 14.09 / 16.00 = 0.88 ===> 1 alınmıştır
K=0, K=0.3, K=0.5 ve K=0.7 Parmakyan Abağı’ndan;
TABLO: 5
PARMAKYAN
ABAĞI
(K)
OKUNAN
Ps/Ho*
OKUNAN
2Coa/QoL
0.0 0.90 2.3
0.3 0.78 2.3
0.5 0.70 2.2
0.7 0.65 2.2
Okunan 2Coa/QoL değerlerden en küçüğünü alarak;
2.2= 2Coa/QoL = 2 x Co x 595.17 / (0.090 x 192.00)
Buradan; Co= 0.032 bulunur.
Co 0.032
C’ = ----------------- = ------------ = 0.09 m3
1.0 - (Ps/Ho*) 1.0 – 0.65
C’ = C’ x 1.30 = 0.09 x 1.30 = 0.12 m3 < 0.50 m3. Gerekli olan
hacim, en küçük hava kazanı hacminden küçük olduğu için hava
kazanına gerek yoktur.
Ps = Ps/Ho* x Ho* = 0.65 x 16.00 = 10.40 m
Hmax = Ho + Ps Pmax olmalı, kontrol et.
Hmax = 6.00 + 10.40 = 16.40 125.00
Hmin = Ho - Pd 0 olmalı, kontrol et.
Hmin = 6.00 – 10.00 = -4.00 < 0 DEPRESYON HALEN VAR demektir, aşağıdaki seçeneklerden birini uygula.
1) Borunun malzemesini değiştir, 1 NUMARALI HESAPLARA GİT
2) Borunun ATÜ’sünü değiştir, 1 NUMARALI HESAPLARA GİT
3) Borunun çapını değiştir, 1 NUMARALI HESAPLARA GİT 4) Darbe önleyici tedbir al; “Darbe Önleyici Vana” kullan
5) Darbe önleyici tedbir al; “Hava Kazanı” kullan
www.ankisoft.com.tr [email protected] +90(532)6146858 22
Terfi Hesapları Nasıl Yapılır ?
22.02.2013
ÖRNEK-2
0. Proje Kriterleri
L = 9,685.09 m
Q35 = 213.91 lt/sn (Pompa: 1 Asil + 1 Yedek)
Qp = 213.91 lt/sn
iç = 515.60 mm HDPE (16 Atü)
e = 57.20 mm
J = 0.0014378 m/m
JxL = 13.93 m/m
V = 1.02 m/sn
GBK = 208.50 m
GB = 3.00 m
X = 118.26 m
BTK = 120.62 m
1. Hm, Monometrik Yüksekliği Hesapla
Hm = GBK – X + JxL + GB
Hm = 208.50 – 118.26 + 13.93 + 3.00
Hm = 107.17 ===> 110.00 m kabul edilmiştir.
2. Nm, Pompa Gücünü Hesapla
Hm x Qp 110.00 x 213.91
Nm = ---------- = ----------------- = 295.75 kW
102 x np 102 x 0.78
Nm = Nm x n = 295.75 x 1.10= 325.33 ===> 330 kW kabul edilmiştir.
www.ankisoft.com.tr [email protected] +90(532)6146858 23
3. Ho, Normal İşletme Basıncını Hesapla
Ho = GBK – BTK + JxL + GB
Ho = 208.50 – 120.62 + 13.93 + 3.00
Ho = 104.81 ===> 105.00 m kabul edilmiştir.
4. a, Selerite’yi Hesapla
9,900 9,900
a = ---------------------- = ---------------------------------
[48.30 + k(i/e)](1/2) [48.30 + 377(515.60/57.20)](1/2)
a = 168.63 m/sn
5. T, Dalganın Gidiş ve Dönüş Zamanını Hesapla
2 x L 2 x 9,685.09
T = ------- = -------------- = 114.87 sn
a 168.63
6. Tp, Pompanın Durması İçin Geçen Zamanı Hesapla
V x L 1.02 x 9,685.09
Tp = 1 + K -------- = 1 + (-2.84) ----------------- = -26.24 sn
g x Ho 9.81 x 105.00
K= 2 – (L/2,000) = 2 – (9,685.09/2,000) = -2.84
7. H, Terfi Hattı Başlangıcındaki Darbe Miktarını Hesapla
Tp < T
-26.24 < 114.87 ===> UZUN HAT’dır.
a x V 168.63 x 1.02
H = ------- = --------------- = 17.53 m
g 9.81
www.ankisoft.com.tr [email protected] +90(532)6146858 24
8. Ho* ve Pmax*'ı Hesapla
Ho* = Ho + 10.00 = 105.00 + 10.00 = 115.00 m
Pmax* = Pmax + 10.00 = (16 Atü x 10) + 10.00 = 170.00 m
9. Sürpresyon ve Depresyon Kontrolü Yap
1. H(Ho*-6.00) ve (Ho*+H)>Pmax ise SÜRPRESYON var
17.53(115.00-6.00) ve (115.00+17.53)>170.00
17.53(109.00) ve (132.53)>170.00 sağlanamadı SÜRPRESYON yok
2. H(Ho*-6.00) ve (Ho*+H)<Pmax ise DEPRESYON var
17.53(115.00-6.00) ve (115.00+17.53)<170.00
17.53(109.00) ve (132.53)<170.00 sağlanamadı DEPRESYON yok
3. H(Ho*-6.00) ve (Ho*+H)>Pmax ise SÜRPRESYON ve DEPRESYON var
17.53(115.00-6.00) ve (115.00+17.53)>170.00
17.53(109.00) ve (132.53)>170.00 sağlanamadı SÜRPRESYON ve
DEPRESYON yok
10. Sürpresyon ve Depresyon Yok ise;
H ile Kontrol Yap
4. Hmax = (Ho + H) Pmax ise SÜRPRESYON var
Hmax = (115.00 + 17.53) 170.00
Hmax = (132.53) 170.00 sağlanamadı SÜRPRESYON yok
5. Hmin = (Ho - H) 0 ise DEPRESYON var
Hmax = (115.00 - 17.53) 0
Hmax = (97.47) 0 sağlanamadı DEPRESYON yok
www.ankisoft.com.tr [email protected] +90(532)6146858 25
11. Halen Sürpresyon ve Depresyon Yok ise
Ps ve Pd Kabulü Yap
Ps = H ===> Ps = 17.53 m
Pd = H ===> Pd = 17.53 m
Kabulü yapılır ve HESAPLAR BİTİRİLİR.