temel bilgisayar

TEMEL BİLGİSAYAR

BİLGİSAYAR:Kendisine girdi olarak verilen verileri, program adı verilen bir dizi komuta göre işledikten sonra, bilgi olarak veren elektronik aygıtlardır.Bilgisayarların diğer bir ismi hesaplayıcı anlamına gelen Computer kelimesidir.

Bu tanım içerisinde geçen kavramları incelemek gerekirse, üç kavramı ele almak gerekecektir. Bunlar; VERİ: Bilgisayara işlenmesi için verilen her türlü semboldür. Bu alfabenin harfleri olabileceği gibi

kullanmış olduğumuz sayma sayılarda olabilir. Bir örnek vermek gerekirse öğrencilerin isimleri , sicil , kimlik bilgileri, not bilgileri bilgisayar için birer veridir.

İŞLEM: Bilgisayara aktarılan verilerin , nasıl işleneceğine karar veren bilgisayar programı tarafından işlenmesidir. Buna bir örnek vermek gerekirse, öğrenci notlarının hesaplanarak okuldan mezun olanların bulunması, kız veya erkek öğrencilerin sayılarının bulunması gibi.

ÇIKTI: Verilerin işlenmesinden sonra oluşan üretilen bilgilerdir. Okulu bitirmeye hak kazanan öğrencilerin listesinin yazıcıdan alınması örnek olarak verilebilir. Bu bilgeler bir şema üzerinde incelenirse.

Bilgi İşlem Kavramı VERİ İŞLEM BİLGİ

INPUT PROCESS OUTPUT

PROGRAM : Bilgisayara verilen verilerin nasıl işlenmesi gerektiğini bilgisayara bildiren komutlar dizisidir. Bilgisayarı programlar olmadan kullanabilmemiz mümkün değildir.

BİLGİSAYAR VE İNSAN İŞLEM HIZI : Normal zeka düzeyine sahip insanlar herhangi üç basamaklı iki sayının çarpımını yaklaşık 30 saniye içinde yaparlar. Böyle bir işlem 50 defa tekrarlanırsa 1500 saniye olacaktır. Aynı işlem bilgisayarda yaklaşık olarak 0.01 saniye sürer. Yani bilgisayarlar insanlardan kat kat daha hızlı işlem yapabilmektedirler.

HATA OLASILIĞI: İnsanlar bu sayıları çarparken hata yapma olasılıkları yüksektir. Bilgisayarlar için program doğru olduğu müddetçe hata olasılığı yoktur. Bilgisayar programınız doğru olduğu sürece hata olasılığı yüzde sıfırdır.

UNUTKANLIK: Bundan birkaç yıl önce tanıştığınız herkesin ismini hafızanızda saklayabil misiniz? İlkokul ‘daki notlarınızı hatırlıyor musunuz. Ancak bilgisayarlar manyetik ortamda sakladıkları her bilgiyi yıllar geçse de unutmazlar.

YORULMA : Aynı işi basit olan bir işi insan belli bir süre yapabilir, sonra yorulur. Ancak bilgisayarlar yorulmaz.

GELİŞME: Bilgisayarlar ne derecede yetenekli makineler olsalar da nihayetinde onları bulan, geliştiren ve kullanan insanlardır. Bilgisayar herhangi bir sorunu kendi başına çözemez . Prizden fişini çektiğinizde yada yararlanmasını bilmediğinizde sadece elektronik bir yığındır. Bilgisayarlar kendilerini programlayan yani yapacağı işlemleri tek, tek komutlar halinde kendisine ileten insanlar olmadıkça hiç bir işe yaramazlar.

Bilgi ve iletişim Teknolojisi Ürünlerinin Tanıtımı

• Bilgi ve iletişim teknolojisinin gelişimi ile toplum hayatın da eğitim, bilim, kültür, sanat etkinlikleri, finansman, ticaret vb. alanlarda önemli kolaylıklar sağlamaktadır

• Bilgi ve iletişim teknolojisi iki grupta incelenir. A )Bilgisayar Teknolojileri 1. Donanım ürünleri 2. Yazılım ürünleriB) İletişim Teknolojileri

Bilgisayar Teknolojileri

Bilgisayar Nedir?Bilgisayar çok hızlı işlem yapma özelliği olan, kitaplar dolusu bilgiyi çok küçük alanlarda saklayabilen, sakladığı bilgilere çok hızlı ulaşabilen bir makinedir.

Bilgisayarı nerelerde kullanıyoruz?

Bilgisayarı Oluşturan Donanım Birimleri

Ekran(monitör)

Klavye

Kasa

Fare(Mouse)

Bilgisayar İle İlgili Temel Kavramlar

Donanım ve Yazılım Nedir?Bilgisayarlar, donanım ve yazılım olmak üzere iki temel kısımdan oluşur.

– Donanım: Kasa, ekran, klavye, fare ve bunların içinde bulunan parçaların oluşturduğu kısımdır.

– Yazılım: Bilgisayarın istenilen amaçlar doğrultusunda kullanılmasını sağlayan komutlar topluluğudur.

BİLGİSAYAR

DONANIM (Hardware)

1- Giriş Birimleri

2- Ana Bellek

3- Çıkış Birimleri

4- Yan Bellek

5- Çevre Birimler

YAZILIM (Software)

1- Sistem Yazılımları (Windows, MSDos)

2- Hizmet Yazılımları

3- Uygulama Yazılımları (Word, Excel )

Bilgisayar Çeşitleri:

1) Ana Bilgisayar: Özel bir merkezde bulunan hızlı ve geniş kapasiteli bilgisayarlardır. Bu bilgisayarlar kendilerine bağlı olan yüzlerce hatta binlerce istemci bilgisayara hizmet sunar. Birden fazla işlemci(CPU) bulunabilir.

2) Mini Bilgisayar: Mini bilgisayarda birden fazla işlemci(CPU) bulunabilir. Hizmet sunduğu istemci sayısı ana bilgisayardan daha azdır.

3) Ağ(network) Bilgisayarı: Bu bilgisayarların bellek ve işlemci hızları sınırlıdır. Özellikle ağa bağlanmak üzere yapılmışlardır.

Bilgisayar Çeşitleri:

4. Kişisel Bilgisayar ( PC ): Masa üzerine sığabilen, tek kullanıcılı kişisel bilgisayarlardır. 1970’ li yıllardan sonra kullanımı yaygınlaşmıştır.

5. Dizüstü Bilgisayarlar : Bu bilgisayarlar kişisel bilgisayarlarlar gibidir fakat taşınabilir. Günümüzde genellikle 2-4 kg. ağırlığında ve şarj edilebilen pilleri sayesinde birkaç saate kadar elektrik bağlantısı olmadan da çalışabilmektedirler.

Bilgisayarlar Arasındaki Farklılıklar

1. Kapasite: Bilgisayar çeşitleri ile doğrudan ilişkilidir. Ana bilgisayar ve süper bilgisayarlar kapsite bakımından en üst seviyedir.

2. Hız: Bilgisayarların hızı işlemcilerin hızları ile ölçüldüğünden saniyedeki titreşim sayısı ile ifade edilir. Bu birimde Hertz (Hz)’ dir. Günümüzde bilgisayarlar 4 GHz civarındadır.

3. Maliyet: Büyüklülerine ve hızlarına göre aralarında büyük farklıklar vardır. En pahalı olanlar ana bilgisayar ve süper bilgisayarlardır.

Bilgi Teknolojisi ve Toplum

1. Bilgi toplumu Kavramı:Ekonomisi bilgiye dayalı olan toplumlar bilgi toplumudur. Bilgi toplumuna gelinmesinde;

a) Bilgisayar; bilginin yaygın olarak depolanmasını ve işletilmesini,b) İnternet; bilgiye ulaşılmasını, bilginin iletilmesini ve aylaşılmasını, alıp satılmasını

kolaylaştırmıştır. c) Bilgi; üretilen, alınıp satılan, kullanılan, tüketilen en önemli değer haline gelmiştir. Bilgi

toplumunda en önemli şey bilgidir.

Ulusal bilgi altyapısı o ülkenin bilgi otoyollarından oluşmaktadır.

2. Bilgi Otoyolu : Bir ülkenin üniversitelerine, kütüphanelerine, araştırma laboratuarlarına, iş yerlerine, hastanelerine ve evlerine her hangi tip kablolarla, uydu veya yayın yoluyla, veri, ses ve görüntü türü bilgiler taşıyan; donanım, yazılım ve standartlardan oluşan iletişim sistemleridir.

3. Elektronik ticaret kavramı: Mal ve hizmetlerin üretim, tanıtım, satış, sigorta, dağıtım ve ödeme işlemlerinin bilgisayar ağları üzerinden yapılmasına e - ticaret denir.

İyi Bir Çalışma Ortamı

Başarılı bir yerleşim düzeni, bilgisayar kullanıcısının verimi ve sağlığını olumlu yönde etkiler.

Çok kullanılıcı çalışma ortamı( laboratuar, teknoloji sınıfı, bilgi işlem merkezi, internet cafe vb.) olarak düzenlenecek mekanların seçiminde binanın kuzey cephesinde, gürültüden uzak ve her kullanıcıya en az 1,5m2 çalışma alanı düşecek büyüklükte olmalıdır.

Dolayısıyla bilgisayar çalışma ortamı, ergonomik kurallar dikkate alınarak kullanıcının rahat çalışmasını sağlayacak biçimde, ustaca düzenlenmiş bir çevre olmalıdır.

İyi Bir Çalışma Ortamının Faydaları

Başarılı bir yerleşim düzeni kullanıcıya rahat, hoş bir ortamda çalışma olanağı sağlar.

Böylece bilgisayar kullanıcıları en az enerji ile en çok verimi elde etme ve sağlıklarının olumsuz etkilenmemesini büyük ölçüde önleme olanağı bulurlar.

Bilgisayarda Çalışırken Çalışmaya Ara Vermenin Önemi:

Aynı pozisyonda 30 dakikadan fazla kalarak yapılan çalışmalarda ağrıların ve rahatsızlıkların şiddeti artarak duruş bozukluklarına neden olur.

Koltukta uzun süre mola vermeden çalışma vücutta kan dolaşımının düzenli yapılmasını engeller ve bacaklarda ağrı hissedilmeye başlar.

Ekran

Bilgisayar ekranı dik otururken üst kenarı göz hizasına veya biraz altına gelecek seviyede olmalıdır. Ekran ile kullanıcı arasında 45-75cm civarında mesafe olmalıdır.

Ekran öncelikle odada pencere ve lambalardan kaynaklanan ışık yansımalarının en az olduğu yerde olmalıdır.

Koltuk

Koltuğun ergonomik ve rahat olması en önemli faktördür. Koltuk seçiminde aşağıdaki özelliklere dikkat edilmedir.– Koltuk yüksekliği 37-58,4cm arasında ayarlanabilir olmalıdır.– Sırt desteği olmalı ve aşağı yukarı ayarlanabilmelidir.– Kol destekleri olmalı çıkarılıp takılabilmeli, yüksekliği

ayarlanabilmelidir.– Oturma yeri kendi ekseni etrafında dönebilmeli, ileri geri

hareket edebilmelidir.– Ayakları 5 tekerli ve ayaklıkları olmalıdır.– Dizler 90 veya 110 derece olmalıdır

Klavyeyi Yerleştirme

Klavye kullanıcın karşısında ve kullanıcının rahat edeceği yükseklikte olmalıdır.

Klavye kullanırken ön kollar yere paralel olmalıdır.

Klavye eğimi yazarken bilekleri düz konumda tutacak şekilde ayarlanmalıdır.

Yazarken omuzlar, kollar, eller ve parmaklar gevşek tutulmalıdır.

Fare Yerleşimi

Fare size en yakın pozisyonda olmalı.

Kullanılmadığı durumda el fare üzerinde olmamalıdır.

Fare kullanılırken bilek bükülmemelidir, sabit bir yüzey üzerinde olmalıdır.

BİLGİSAYAR

DONANIM (Hardware)

1- Giriş Birimleri

2- Ana Bellek

3- Çıkış Birimleri

4- Yan Bellek

5- Çevre Birimler

YAZILIM (Software)

1- Sistem Yazılımları (Windows, MSDos)

2- Hizmet Yazılımları

3- Uygulama Yazılımları (Word, Excel )

Merkezi İşlem Birimi ( CPU )

• Bilgisayara verilen komutların işlendiği, aritmetik ve mantıksal işlemlerin yapıldığı birimdir.

Merkezi İşlem Birimi ( CPU )

• Merkezi İşlem Birimi Hız Kavramı: İşlemcilerin hızları, saat frekansı da denen saniyedeki titreşim sayısı ile ölçülür.

• Aritmetik Mantık Birimi: Aritmetik işlemler ve mantıksal karşılaştırmalar burada yapılır. İşlemcinin yapısı gereği sadece toplama yapılır. Diğer aritmetik işlemler toplamaya dönüştürülür. Örneğin çarpma işlemi üst üste toplama yöntemiyle yapılır.

• Kontrol Birimi: İşlem akışını düzenler, komutları yorumlar ve bu komutların yerine getirilmesini sağlar.

• Ön Bellek(Cache memory) ve Hız Hafıza Erişimi:Bilgisayarda işlemcinin hızı, bellek ile bilgileri ileten yollardan daha hızlıdır. Program kodlarına ve verilere daha hızlı ulaşmak için bunların hızlı bir şekilde ulaşılabileceği bir ortamda hazır bekletilmesi bilgisayarın hızını artırır. Bu amaçla erişimi hızlı olan ön bellekler geliştirilmiştir.

Giriş – Çıkış Birimleri

Giriş Birimleri

Klavye, Fare, Barkod okuyucu, Tarayıcı, Mikrofon gibi bilgisayara sadece bilgi girilmesinde kullanılan birimlerdir.

Çıkış Birimleri

Ekran,Yazıcı, Hoparlör gibi sadece bilgisayarda işlenen verilere göre sonuç almak için kullanılırlar.

Giriş/Çıkış Birimleri

Disk ve disket, CD-ROM’lar, Manyeto Optik diskler gibi üzerinde hem bilgi kaydedilebilen hem de bu kaydedilen bilgilerin okunduğu birimlerdir.

Giriş (Input) Araçları:

FareBilgisayarda çizim yapmak, oyun oynamak, komut seçmek ve çalıştırmak gibi işlemlerde kullanılan yardımcı donanım birimidir.

Tekerlek

Sağ tuşSol tuş

Giriş ( İnput ) Araçları

KlavyeBilgisayarda yazı yazmak, veri girmek ve bilgisayara komut vermek için kullanılan donanım birimidir.

Harf Tuşları

Fonksiyon Tuşları Rakam Tuşları

Özel Görevli Tuşlar

Multimedia Tuşları


Tarayıcı Bir resim, bir fotoğraf veya kağıt üzerinde bir dokümanı bilgisayar ortamına geçirmenizi sağlayan araçtır


Dokunmatik Altlık ( Touchpad ) :Dokunmatik altlık üzerinde parmağın hareketi ile ekranda okun hareket ettirilmesine yarayan bir aygıttır. Genellikle dizüstü bilgisayarlarda kullanılır. Farenin görevini yapar. Alanı yaklaşık 50 cm2’ dir.


Oyun Çubuğu ( joystick ) :Hareketi sayısal elektrik sinyallerine çevirerek bilgisayara aktarılır. Bilgisayar oyunlarında ve benzetim(similasyon) programlarında giriş birimi olarak kullanılır.

Çıkış ( Output ) Araçları

Ekran(monitör)Bilgisayarın görüntüleme birimidir. Monitör bilgisayarda yapmış olduğumuz işlemleri görmemizi sağlar.

CRT Monitör

LCD Monitör


Yazıcı ( Printer ) :Bilgilerin yazılı belge olarak elde edilmesini sağlar.


Çizici :Plan ve grafikleri kağıt üzerine aktaran çıkış birimidir.


Hoparlör :Kaydedilmiş sesler ve müzik parçalarının insan kulağının duyabileceği sesler şeklinde çıkışını sağlar.


Hafıza ÇeşitleriYazı, resim, sayı gibi her çeşit bilgi bilgisayarın belleğinde ve diğer kayıt ortamında 2 tabanlı sayı sistemine göre saklanır. Bu temel ilk bilgisayardan günümüze kadar değişmemiştir.


• Hafıza ÇeşitleriSabit Disk: Bilgisayarın kalıcı depolama birimidir. Bilgisayara kurulu olan programlarda bu birime kaydedilir.


Hafıza ÇeşitleriBellek Kartları(SD, MMC, Memory stick): Elektirik darbeleri ile bilgiler kayıt edilir, silinip yeniden kayıt yapılabilir. Bunların tekrar kayıt yapılma sayısı milyon civarında tahmin edilmektedir.


Hafıza ÇeşitleriTaşınabilir Bellek(USB flash Disk): Bellek kartları ile aynı özellikledir fakat bunlar direk olarak USB girişine takılabilirler.


Hafıza ÇeşitleriCD ve DVD:Kayıt lazer ışını ile yapılır. CD, DVD ‘ ye göre daha az bilgi saklar.


Hafıza ÇeşitleriDisket:1971 yılında kullanılmaya başlanmıştır. Disket sürücüleri tarafından okunurlar.


Hafıza ÇeşitleriRAM (Random Access Memory) : Merkezi işlem birimine bağlı olan bir bilgi deposudur. Rastgele erişimli bellektir. Çalıştırılan program bu hafızaya yüklenir. Okuma ve yazma işlemleri yapılabilir. Bilgisayarın kapanması halinde bu bellekteki bilgiler silinir.


Hafıza ÇeşitleriROM (Read Only Memory) : Sadece okunabilir bellektir. Üretici firma tarafından hazırlanmıştır. Bilgisayar hakkında bilgiler içerir. Bu bellekteki bilgiler bilgisayarın kapatılması ile silinmezler.


Diğer Sistem Birimleri ve KasaKasanın içerisinde anakart, işlemci, ana bellek, ekran kartı, sabitdisk gibi birçok parça bulunur.

Kasanın iç görünüşü


Diğer Sistem Birimleri ve KasaKasa: Bilgisayarda işlemlerin yapıldığı, yazılımların çalıştırıldığı, monitör, fare ve klavyenin bağlı olduğu birimdir.


Diğer Sistem Birimleri ve KasaAnakart: Üzerinde temel devrelerin bulunduğu karttır. Bütün aygıtlar ve kartlar anakarta takılıdır.

Bağlantı yerleri

Anakart


Sistem Birimleri ve KasaEkran Kartı: Bilgisayarın sistem birimi ile ekranı arasındaki bağlantıyı sağlayan donanım birimidir.


Sistem Birimleri ve KasaDisket Sürücü: Disketlerin okunmasını sağlayan birimdir.


Sistem Birimleri ve KasaCD-ROM Sürücü: CD lerin okunmasını sağlayan birimdir.


Sistem Birimleri ve KasaSes Kartı: Bilgisayardan ses çıkmasını sağlayan birimdir


Sistem Birimleri ve KasaGüç Kaynağı (Power): Bilgisayarın çalışması için gerekli olan elektrik girişini sağlayan birimdir.


Sistem Birimleri ve KasaTV Kartı: Bilgisayarda, televizyon izlenebilmesini sağlayan birimdir.

Bilgisayar Performansı

Bilgisayarın performansı bilgisayarın iş yapma kabiliyeti olarak anlaşılır. Bilgisayarın performansı aşağıdaki unsurlara bağlıdır.

– İşlemci (CPU) hızı

– RAM bellek büyüklüğü

– Sabit Disk(Hard disk) hız ve kapasitesi

YAZILIM

Yazılım Çeşitleri: Bilgisayarda kullanılan her türlü program yazılımdır.

– İşletim Sistemi Yazılımları

– Uygulama Yazılımları

– Programlama Dilleri

YAZILIM

İşletim Sistemi Yazılımı:Bilgisayarın ilk açılma anından kapanana kadar kullanıldığı sürece görev yapan programlar topluluğudur. Üç ana bölümden oluşurlar. Bunlar:

– Düzenleyici programlar : Bilgisayarın çeşitli bölümlerinin beraber çalışmasını sağlar.

– Yardımcı programlar: Çeşitli amaçları gerçekleştiren komut veya programlar.

– Derleyiciler : Bunlar üst seviyeli dillerde hazırlanmış programları, bilgisayarın çözebileceği sayısal kodlara çeviren programlardır. Bu işleme derleme denir.

YAZILIM

Uygulama Yazılımları:Belirli konularda yüksek seviyeli dillerden biri ile yazılmış, kullanımı genelde kolay programlardır. Değişik amaca yönelik yüzlerce paket program vardır. Örneğin Kelime işlemci MS WORD gibi.

Programlama Dilleri: Kullanıcı ihtiyaçlarına göre, yaptırmak istediği işlere ilişkin komutları belirli bir mantıksal sıraya koyarak bilgisayara yüklenmesini sağlayan ve özel kodlama sisteminden oluşan yapılardır.

Bilgisayarı Açma Kapama Düğmeleri

Bilgisayarı AçmaBilgisayarı açmak için kasanın ve monitörün açma kapama düğmelerine basılır.

Ekranın açma kapama düğmesi

Kasanın açma kapamadüğmesi

temel bilgisayar

Documents