SAKARYA ÜNİVERSİTESİ

BİLGİSAYAR VE BİLİŞİM BİLİMLERİ FAKÜLTESİ

ORTAK BİLGİSAYAR DERSLERİ KOORDİNATÖRLÜĞÜ

Temel Bilgi Teknolojisi

Kullanımı

Bu ders içeriğinin basım, yayım ve satış hakları Sakarya Üniversitesi’ne aittir. Bu ders içeriğinin bütün hakları saklıdır. İlgili

kuruluştan izin almadan ders içeriğinin tümü ya da bölümleri mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik kayıt veya başka

şekillerde çoğaltılamaz, basılamaz ve dağıtılamaz.

Her hakkı saklıdır © 2013 Sakarya Üniversitesi

5.HAFTA

Kelime İşlemci

(Uygulamanın Kullanımı, Temel İşlemler)

Öğr. Gör. Mustafa YILMAZ

88

BÖLÜM 5

KELİME İŞLEMCİ

Kelime işlemci nedir? Metin, tablo, resim ve diğer birçok eklentileri içeren dokümanları

hazırlamak, düzenlemek ve kaydetmek için kullanılan bilgisayar uygulama yazılımlarının

geneline kelime işlemci programı denilmektedir. Kelime işlemeciler, bilgisayar uygulama

yazılımları arasında en yaygın kullanılanıdır. Dolaysıyla bu yazılımların ürettiği doküman

biçimleri .doc ve .docx en çok paylaşılan dosya biçimidir.

Kaç Tane Kelime İşlemcisi Yazılımı Var? Pazarda ulaşabileceğiniz birçok kelime işlemci yazılımı

olmasına rağmen yaygın olarak iki tanesi kullanılmaktadır. Bu iki kelime işlemci programı

Microsoft firmasının ticari ürünü olan Microsoft Office ve Sun Microsystems firmasının açık

ürünü olan Open Office paketlerinde bulunan Word ve Writer’dır.

Kelime İşlemcisiyle Neler Yapılabilir? Temel olarak kelime işlemci programları bilgisayarda açılan

belgelere yazı yazmak, tablo eklemek, resim, grafik eklemek ve bunları biçimlendirmek için

kullanılmaktadır.

Üniversite Hayatı ve Kelime İşlemcisi "Bir bilgisayar kullanıcısının en çok kullandığı

programlardan biri kelime işlemcidir. Kelime işlemci belge hazırlama ve düzenleme işlemlerinin

yapıldığı bir yazılım ya da programdır. Word, Open Office, NotePad gibi programlar, örnek

kelime işlemci programlarıdır. Kelime işlemci bir üniversite öğrencisi için de vazgeçilmez

programlardan biridir. Aldığı dersler için hazırladığı ödev, proje ve/veya tasarım raporu,

okuldan mezun olmak için hazırladığı yönlendirilmiş çalışma ve bitirme tezi gibi belgeler, örnek

olarak verilebilecek kelime işlemci çalışmalarıdır. Bu çalışmalardan ödev ve rapor belgeleri,

dersin öğretim elemanı belge biçimi ve düzenlemesiyle ilgili kural koymamışsa öğrenci

tarafından belirlenerek hazırlanırken, yönlendirilmiş çalışma ve bitirme tezleri ise tez yazım

kılavuzundaki kurallar (yazı tipleri, yazı büyüklüğü, metin hizalaması, kenar boşlukları, vb.)

dikkate alınarak hazırlanır. Tüm bu bilgiler doğrultusunda “Temel Bilgi Teknolojisi Kullanımı”

dersinin “Kelime İşlemci” bölümü, öğrencilerin öğrenim hayatı boyunca hazırlamak zorunda

kalacağı belgeleri, Word programı ile oluşturabilmek için gerekli olan bilgileri ve uygulamaları

içermektedir. Sesli anlatım ve uygulama föy materyalleri ile desteklenen bu bölümün, bir

üniversite öğrencisini, her türlü belge hazırlama ve düzenleme işlemini profesyonel anlamda

yapabilecek bir seviyeye ulaştırması hedeflenmektedir.

1.Uygulamanın Kullanımı

Word kelime işlemci programının kullanımı yeni geliştirilen kullanıcı dostu yeni ara yüzüyle

oldukça basitleştirilmiştir. Diğer ofis programlarında olduğu gibi yeni bir belge açma ve bu

belgeye veri girip, düzenleme ve kaydetme daha da kolaylaşmıştır.

89

1.1.Kelime işlemcisiyle ilk adımlar

Word kullanmaya başlamadan önce programı açma, açılan ara yüzde yer alan ögelerle tanışma,

bir belgeyi açma, aynı anda birden fazla belgeyle çalışma gibi temel bazı adımları öğrenmek

gerekmektedir.

1.1.1.Kelime işlemci uygulamasını başlatma

Word programını çalıştırmak için;

Başlat düğmesinden Tüm Programlar seçeneğinin üstüne gelinir açılan menüden Microsoft Office

sekmesi ve oradan Microsoft Office Word 2010 simgesine tıklanır.

1.1.2.Word ekranı

Word çalıştırıldığında açılan pencereye Word Penceresi denir. Bu pencere aşağıdaki resimde

gösterilmiştir.

Bu pencerenin üst tarafında

1. Hızlı Erişim Araç Çubuğu

2. Başlık Çubuğu

3. Şerit bulunmaktadır.

90

Hızlı erişim araç çubuğu

Şeridin sağ üst kısmında Hızlı Erişim Araç Çubuğu

bulunur. Bu çubuk çok sık kullanılan Kaydet, Geri Al ve

Yeniden komut düğmelerini içerir. Hızlı Erişim Araç

Çubuğuna yeni komut eklemek veya var olanları

kaldırmak için araç çubuğunun sağında bulunan ok

simgesine tıklayarak komutları seçmek veya seçimden

kaldırmak gerekir. Açılan menüde bulunmayan komutları

Hızlı Erişim Araç Çubuğuna eklemek için Diğer Komutlar

komutunu kullanarak veya sekmelerde bulunan komutlar

çubuğa eklenebilir. Bunun için eklemek istenen komut

üzerinde sağ tıklanır. Açılan iletişim kutusundan Hızlı

Erişim Araç Çubuğu’na Ekle komutuna tıklanır. Çubukta

var olan bir komut kaldırılmak istediğinde de aynı işlem tekrarlanır ancak Hızlı Erişim Araç

Çubuğu’ndan Kaldır komutu seçilir.

Başlık çubuğu

Başlık Çubuğunda kullanılan programın adı ve üzerinde çalışılan belgenin adı bulunur.

Örneğin yukarıdaki resimde de görüldüğü gibi çalışan program Word ve açık olan belgenin adı

“Uygulama” Belge adının yanında yer alan .docx uzantısı Word belgelerinin uzantısıdır. Çubuğun

sağ üst köşesinde tüm Windows pencerelerinde olduğu gibi Simge Durumuna Küçült, Ekranı

Kapla ve Kapat düğmeleri vardır.

Şerit

Şerit MS Office’in 2007 sürümüyle güncellediği kullanıcı arabiriminde yer alan ve komut

gruplarının bir dizi sekmenin altında sunulduğu bir araçtır.

91

Sekmelerde bulunan komutlar ilgili sekmenin adına uygun olarak gruplanmıştır. Örneğin

belgeye bir nesne (tablo, resim, grafik…) eklenecekse bu işlemi Ekle sekmesinde bulunan komut

gruplarıyla gerçekleştirilmektedir.

Sekmeler

Daha önce de belirtildiği gibi sekmeler benzer

görevleri yapan komutlar gruplanmıştır. Sekmelerin

böyle düzenlenmesi uygulama özelliklerine erişimi

basitleştirmektedir. Bu amaçla Word penceresinde

temel olarak sekiz sekmenin olduğunu görülmektedir. Bu sekmeler Dosya, Giriş, Ekle, Sayfa

Düzeni, Başvurular, Postalar, Gözden Geçir, Görünüm olarak adlandırılmışlardır. Bunlara ilave

olarak bilgisayara kurulan bazı programlar (eklenti) vasıtasıyla bu kısma ek sekmeler gelebilir.

Bu durumda mevcut sekiz sekmenin yanına Eklentiler sekmesi ilave olur. Sabit olarak görünen

bu sekmelerin yanında sadece özel türden nesnelerin düzenlenmesi sırasında ihtiyaç duyulan

komutların bulunduğu Bağlamsal sekmeler bulunmaktadır. Bağlamsal sekmeler nesnelerin

düzenlemesi esnasında görünürler.

Örneğin belgeye bir tablo eklenildiğinde ekleme noktası/imleç tablonun içinde veya tabloya

tıklandığında, üzerinde tablo düzenlemeye ilişkin komutların yer aldığı bir bağlamsal sekme

ekrana gelir. Bağlamsal sekmeler yalnızca gerektiğinde görüntülenir ve eldeki işleme ilişkin

gerekli komutları bulmayı ve kullanmayı çok daha kolay hale getirir. Tabloyla ilgili bağlamsal

sekmeler Tasarım ve Düzen sekmeleridir. Bu sekmelerin altında yer alan komut ve komut

grupları tabloyla ilgili düzenlemeleri yapmak için kullanılmaktadır.

Galeriler

Galeriler, yeniden tasarlanmış kullanıcı arabiriminin önemli bir ögesidir. İçerdikleri hazır

biçimlerle galeriler Word belgesini düzenlerken kullanıcıların arasından seçim yapabilecekleri

birçok seçenek sunmaktadır. Galerideki hazır biçimler yardımıyla kolayca, güzel görünümlü işler

üretmeyi sağlar. Buna ek olarak canlı önizleme sayesinde fare işaretçisini galerideki seçenekler

üzerinde gezdirdikçe, düzenleme veya biçimlendirme değişikliği uygulanmasının sonuçlarını

görmek mümkündür. Bu yeni, dinamik özellik kullanıcıların daha az zaman ve çabayla

mükemmel sonuçlar yaratabilmeleri için, düzen oluşturma, düzenleme ve biçimlendirme

işlemlerine akıcılık kazandırır.

Word, şekil stilleri, WordArt veya animasyon efekt türlerinde olduğu gibi birçok seçeneğe

sahipse de şerit üzerinde birkaç seçenek görünür. Seçeneğe ait tüm galeriyi görmek için,

komutların altındaki veya sağ kenarındaki ok’a tıklanır.

Word programında iki galeri türü mevcuttur. Bunlardan ilki birkaç seçimin olduğu galerilerdir

ve şerit üzerinde bir komut kümesinin parçası gibi gösterilir.

92

Ancak çok seçimli galeriler (örneğin yandaki resimde

görülen Temalar galerisi gibi) içinden seçim yapılabilen

açılır galeriler olarak görüntülenir.

Dosya Sekmesi

Şeridin sol üst köşesinde Dosya sekmesi bulunmaktadır. Bu sekmeye tıklandığında diğer

sekmelerden farklı olarak Backstage görünümü görünür. Şeritte yer alan diğer sekmeler

belgenin içinde çalışırken kullanılan komutları içerirken, Microsoft Office Backstage görünümü

ise belgenin kendisi üzerinde işlem gerçekleştirmek için kullanılan komutları içermektedir.

Microsoft Office Backstage görünümünde sol tarafında komutlar ve sekmeler bulunmaktadır.

Burada belgeleri açmak, kaydetmek ve yazdırmak için kullanılan temel komutlar yer alır. Yeni

bir belgenin oluşturulduğu veya var olanın açıldığı komutlar bu sekmede bulunurlar. Kaydet ve

Farklı Kaydet komutları da buradadır. Komutların dışında bu görünümde sekmeler de

bulunmaktadır. Örneğin Bilgi sekmesindeyken belge hakkındaki bilgi ve özellikleri görmek

mümkündür. En Son sekmesindeyse en son açılan belgeler listelenerek sık sık üzerinde çalışılan

bir belge tekrar aranmak zorunda kalınmadan bulunabilir.

93

Microsoft Office Backstage görünümünde komutların ve sekmelerin bulunduğu yerin en altında

ise belgelerin üretilmesiyle ilgili olmayan ve Word'ün çalışma şeklini denetleyen geri plandaki

ayarların yapıldığı Word Seçenekleri sekmesi bulunur. Bu sekmeye tıklandığında Word

Seçenekleri iletişim kutusu açılır.

Bu pencereden güvenlik ve kullanıcı bilgileri, yazım kılavuzları ve otomatik düzeltme gibi

ayarlar yapılır.

Komut Grupları

Seçili sekme için kullanılabilir komutlar, birbiriyle ilişkili öğeleri bir arada gösteren birkaç gruba

ayrılmışlardır. Grupların adı komutların altında görünür. Seçilen sekmeye bağlı olarak kullanıcı

arabiriminde farklı komutlar bulunmaktadır. Word Giriş sekmesi tıklandığında şerit üzerinde

Pano, Yazı Tipi, Paragraf, Stiller ve Düzenleme gibi birçok komut grubu görünür. Başka bir

sekmeye tıklandığında farklı komut grupları görünecektir. Bu şekildeki bir menü düzeni, aranan

komutların kolay bulunmasını sağlamaktadır.

Bazı komut gruplarındaki komutlara, iletişim kutuları üzerinden ulaşılabilir. Komut gruplarının

sağ alt köşesindeki İletişim Başlatıcıya tıklanarak iletişim kutusuna erişilebilmektedir.

94

Bu alan şu şekilde çalışmaktadır. İlgili sekmeye (örneğin Word programında Sayfa Düzeni

sekmesine) tıklanır. Sekmede bulunan komut grubunun (örneğin Sayfa Yapısı) sağ alt

köşesindeki küçük ok simgesini tıklanır. Tıklama sonucunda aşağıdaki pencerede olduğu gibi

komut grubunun iletişim kutusunu açılır.

Komutlar

Komutlar, komut grupları içinde bulunan her bir düğme, bilgi girme kutusu veya menülerdir.

Örneğin Word ’de Giriş sekmesinin yazı tipi grubunda bulunan Yazı Tipi, Yazı Tipi Boyutu, Kalın,

İtalik, Altı Çizili gibi komut düğmeleri.

Durum çubuğu

Durum Çubuğu çalışılan belge hakkında bilgilerin verildiği bölümdür. Durum Çubuğunun sol

tarafında belgenin Sayfa sayısı, Sözcük sayısı, Dil ile ilgili bilgiler bulunur. Örneğin aşağıdaki belge

117 sayfadan oluşmakta ve 10 sayfa açıktır. Bu belgede 14.166 sözcük var ve belgenin dili

Türkçedir. Sağ tarafında ise belgenin değişik görünümleri ile çalışılabilmesini sağlayan araç

vardır.

Kaydırma çubukları

Word belgesi içinde hızlı bir şekilde hareket etmek için kullanılan basit yollardan biri kaydırma

çubuklarıdır. Belgenin sağ tarafında ve alt kısımda bulunan kaydırma çubukları ile dikey hareket

etmek için çubuğu aşağı yukarı, sağ-sola hareket etmek için ise yatay kaydırma çubuğunu

istenilen yönde sürüklemek yeterli olacaktır.

95

Belge tarayıcısını kullanma

Belge içinde hızlı hareket etmenin bir diğer yolu, kaydırma çubuğu

üzerinde bulunan Belge Tarayıcıdır. Bu araç sayfaya grafik, başlık,

bölüm vb. göre göz atılmasını sağlar.

Cetvel

Cetvel Word belgesi ilk açıldığında görünmez. Cetveli görünür yapmak için Görünüm

sekmesinden Cetvel komutunun önündeki kutucuğu seçili hale getirmek gerekir. Bunun

dışında dikey kaydırma çubuğunun üstünde bulunan komuta tıklanarak cetvel görünür

yapılabilir. Cetvel sayfadaki satırların ve paragrafların sağdan ve sol girintilerin, kenar

boşluklarının ayarlanmasında kullanılır. Bunun dışında hizalama yapmada kullanılan sekmeler

cetvel üzerine yerleştirilir.

1.1.3.Bir veya birkaç belgeyi açma

Word’e çalışırken bir veya birkaç belgeyi aynı anda açmak ve çalışmak mümkündür. Birden fazla

belgeyle aynı anda çalışmak, bunlar arasında metin ve nesneleri kolayca kopyalama veya taşıma

imkânı vermektedir. Bu işlemler istenirse belgeler arasında geçiş yaparak veya açık olan

belgeleri yan yana göstererek yapılabilir. Yana yana göstermek iki farklı belge arasındaki metin

veya nesneler arasında kıyaslama imkânı da vermektedir.

1.1.4.Yeni belge oluşturma

Word programında bir belge oluşturmak için yapılması gereken ilk işlem programı başlatmaktır.

Program başlatıldığında Belge 1 adlı bir Word Belgesi açılmış olur ve açılan pencerede

96

boş bir belge bulunur. Bu belge yazmaya hazırdır. Klavyeden yazı yazmaya başlanıldığında metin

belgede belirecektir.

Word programı ile çalışırken yeni bir belgeye ihtiyaç duyulduğunda belgeyi açmak için aşağıda

sıralanan üç yoldan biri izlenebilir.

Dosya sekmesinde bulunan yeni sekmesini kullanarak

Yeni Word belgesi oluşturmak için kullanabilecek ilk yol Microsoft Office Backstage

görünümünden

Boş belge simgesi seçilir ve Oluştur komutuna tıklanarak yeni bir belge oluşturmuş olur.

Pencerede de görüldüğü gibi Yeni sekmesinden sadece Boş belge değil, diğer Word uygulamaları

da açabilir. Böylece Word hazır bulunan şablonlardan yararlanılarak kolay bir şekilde Ajanda,

Broşür vd. hazırlamak mümkün olur.

CTRL+N klavye kısayolunu kullanarak.

Word’de boş belge açmanın diğer bir yolu da klavye kısayollarını kullanmaktır. Klavyeden CTRL

tuşuna basılıyken N tuşuna basarak klavyeden yeni bir boş belge açılabilir.

Hızlı erişim araç çubuğunu kullanarak

Daha önce Hızlı Erişim Araç Çubuğundan bahsedilmişti.

Yeni belge açmanın diğer bir yolu da Yeni belge kısayol

düğmesini araç çubuğuna ekleyip onu kullanmaktır.

Bunun için Hızlı Başlat Araç Çubuğunun yanında bulunan

aşağı açılır oka tıklanır

97

Açılan Hızlı Erişim Araç Çubuğunu özelleştir menüsünden

Yeni sekmesini seçili duruma getirerek Yeni komutu

Hızlı Erişim Araç Çubuğuna eklenmiş olur.

Bu kısayol komutuyla Word programında yeni belge

oluşturmak için mevcut yollara bir yol daha eklenmiş

olur.

1.1.5.Belgeyi diskte bir alana saklama

Word’de belge oluşturup düzenledikten sonra veya var olan bir belgede yapılan değişiklikten

sonra belgeyi daha sonra kullanmak üzere kaydetmek gerekir. Hatta bundan daha önemlisi, veri

kayıplarını önlemek için belgede çalışırken arada bir belgeyi kaydetmek gerekir. Belgeyi

kaydetmek için birden fazla yol vardır. Bunun için aşağıdaki yollardan birisi kullanılabilir:

Hızlı Erişim Araç Çubuğu>Kaydet düğmesini tıklamak.

Dosya sekmesinde, Kaydet komutunu seçmek.

CTRL + S tuşlarına basmak.

Oluşturulan Word belgesindeki düzenlemeleri bilgisayara kaydetmek için yukarıdaki yollardan

biri izlediğinde, belge daha önce kayıt edilemediği için kaydedilecek belge için dosya adı

girilmesi gerekir.

Dosya adını yazdıktan sonra pencerenin sol tarafında bulunan Gezinti bölmesinden belgenin

saklanacağı klasör seçilir. Belgenin kaydedileceği dizin ve klasörü pencerenin üst tarafında

bulunan adres çubuğundan da seçilmesi mümkündür. Kaydedilecek klasör seçildikten sonra

kaydet düğmesine basılarak yukarıdaki resimde de görüldüğü gibi “İçerik” adlı klasörün içine

98

kaydedilmiş olur. Eğer belge başka bir klasörün içinde saklanmak isteniyorsa adres çubuğundan

bu klasöre gidilip kaydet düğmesine tıklamak gerekir.

1.1.6.Var olan belgeyi açma

Word’de daha önce oluşturulan ve bilgisayara kaydedilen belgeleri

açmak için birkaç yol izlenebilir. Bunlardan birincisi belgenin

kaydedildiği klasöre gidip dosyası açmak için üzerine çift tıklamak

veya dosyayı seçip ENTER tuşuna basarak dosyayı açmaktır.

Var olan belgeyi açmak için kullanabilecek bir diğer yol Dosya

sekmesinde veya Hızlı Başlat Araç Çubuğunda (eklenmesi gerekir)

bulunan Aç komutunu kullanmaktır. Aç komutuna tıklanarak belgenin

bulunduğu klasöre gidilir ve açılmak istenilen dosya seçilerek aç

komutuna tıklanır. Bunun dışında CTRL+O klavye kısayol tuşu da Aç

komutu işlevini görmektedir.

Bir diğer yol Dosya sekmesinde bulunan En Son sekmesidir. Bu sekmede son çalışılan belgeler

listelenmektedir. Eğer açılacak belgeyle yakın zamanda çalışıldıysa belge bu listede yer alacaktır.

Listeden belgeyi seçerek açmak mümkündür.

1.1.7.Belgeyi farklı bir isimle saklama

Sık sık üzerinde çalışılan Word belgesinde düzenleme yapılır ve yeni bilgi girilir. Yapılan

düzenlemeleri saklamak için belgeyi ilk defa kaydederken kullanılan kaydetme seçeneklerinden

biri kullanılarak aynı ad ve klasörde saklamak mümkündür. Ancak bazen yapılan değişiklikleri

farklı bir adla başka bir belgede saklama ihtiyacı duyulabilir. Örneğin çalışılan belgenin eski hali

korunmak istenebilir. Bu tür durumlarda düzenleme yapılan ve yeni bilgi girilen var olan bir

Word belgesinin adı ve/veya konumu değiştirilerek farklı kaydedilebilir. Bunun için Dosya

sekmesinde bulunan Farklı Kaydet komutuna basmak gerekmektedir. Bunun dışındaki kaydetme

seçenekleri var olan belgede değişiklik yaparak kaydeder. Farklı belgeleri veya farklı konumda

kaydetmek istenildiğinde Faklı Kaydet komutunu kullanmak gerekir. Bu komuta tıklatıldığında

Word belgesini ilk defa kayıt ederken karşılaşılan pencere açılır. Buradan kayıt yeri, dosya adı

değiştirilerek belge kaydedilir.

1.1.8.Belgeyi farklı dosya türüyle saklama

Word’ün eski sürümleri (Word 93-2003 ve daha eski) eklenti kurmak suretiyle Word 2010

hazırlanmış belgeleri çalıştırabilmesine rağmen, şayet Word 2010’den daha düşük sürüm veya

farklı kelime işlemci kullanan kullanıcılarla belge paylaşılacaksa belgelerin buna uygun olarak

kaydedilmesi gerekir. Bunun için belge kaydedilirken Kayıt türü olarak listede bulunan dosya

türlerinden biri seçilmelidir.

99

Örneğin, Word 97-2003’de oluşturulan bir belge açılıp Word'de değiştirilerek, sonra da Word

Belgesi veya Word 97-2003 türünde kaydedilebilir. Bunun dışında belgeyi PDF veya

OpenDocument Metni olarak da kaydedebilir.

1.1.9.Açık belgeler arasında geçiş.

Windows’ta açık olan pençeler arasında geçişten farklı olarak açık olan Word belgeleri üst üste

gelecek şekilde bir araya gruplanabilirler.

Windows 7 ayarlarında yapılan ayarlamayla Word ve benzeri uygulama programlarının açık

olan pencereleri gruplanır. Fare işaretçisiyle grubun üzerine gelindiğinde açık olan Word

belgeleri

yukarıdaki gibi önizlemeleri küçük pencereler şeklinde açılır ve istenilen belge önizlemesine

tıklanarak o belgeye geçiş yapılmış olur. Açık olan belgeler arasında geçiş yapmak için kullanılan

yollardan biri de Görünüm sekmesinde bulunan Pencerelerde Geçiş Yap komutudur. Bu komuta

tıklanarak açılan menüdeki listeden ilgili belge seçilerek geçiş yapılır.

100

1.1.10.Yardım fonksiyonlarının kullanımı.

Word ile çalışılırken yardım almanın pek çok yolu vardır. Bu çok yönlü yardım sistemi, yardıma

ihtiyaç duyulduğunda rehberlik edecek ve öneriler sunacak olan etkileşimli özellikte bir yol

göstericidir.

Dosya sekmesi Yardım sekmesinde ve pencerenin sağ

üst köşesinde bulunan Microsoft Office Word Yardımı

düğmesine tıklandığında veya klavyeden F1 tuşuna

basıldığında Word Yardımı iletişim kutusu açılır.

Bu pencerede sol üst tarafta bulunan Ara kutusuna

yardım konusunu temsil eden anahtar kelime yazılır ve

Ara komutuna basılırsa ilgili kelimeyle ilgili yardım

konuları listelenmiş olur.

Yardım alma konusunda bir diğer yol da Ara kutusunun hemen üstünde bulunan İçindekiler

Tablosunu Göster komutuna tıklanmasıyla Word Yardımı iletişim kutusunda

listelenen yardım alınabilecek konuların listesinden seçim yapmaktır.

101

1.1.11.Belgeyi kapama

Üzerinde çalışılan Word belgesi kaydedilip istenilen yerde sakladıktan sonra belgeyi kapatmak

için birkaç yol izlenebilir. Birinci yol pencerenin sağ üst köşesinde yer alan Kapat komutuna

tıklamaktır. Bir başka yol da klavyeden ALT+F4 kısayolunu kullanmaktır. Dosya

sekmesinde bulunan Çıkış komutu bu iki yoldan farklı olarak açık olan bütün belgeleri kapatır.

1.2.Ayarların yerleştirilmesi

1.2.1.Belge görünümleri.

Farklı kullanıcılar veya farklı amaçlar için Word belgelerinde değişik görünümlerinde çalışma

ihtiyacı duyulabilir. Görünüm sekmesi Belge Görünümleri komut grubu ve üzerinde çalışılan

Word belgesinin sağ alt köşesinde yer alan düğmeler yardımıyla belgenin değişik görünümlerde

görüntülenmesi sağlanabilir.

Sayfa Düzeni Görünümü

Sayfa Düzeni Görünümü ile belgenin eksiksiz ve yazıcıdan çıkacak halinin

görüntülenmesi sağlanır. Dipnot, son not, alt ve üst bilgi gibi öğeleri içeren

eksiksiz bir görünüm sunar.

Taslak Görünüm

Taslak Görünümü belgeye hızlı ve kolay biçimde metin girmek ve

düzenlemek için kullanılabilecek bir görünümdür. Bu görünümünde üst

ve alt bilgi, dipnot ve son not gibi ek öğeler ve birden fazla sütün görünmez.

Web Yerleşimi Görünümü

Bu görünüm belgenin web tarayıcısında nasıl görüneceğini gösterir.

Böylece web ortamında yayınlamak için hazırlanan bir belge içindeki

grafik ve resimler üzerinde bu görünüm kullanılarak uygun bir biçimde düzenleme yapma

imkânı sağlanır.

102

Anahat Görünümü

Anahat görünümüyle belgenin yapılandırılmış hali ve başlık düzeyleri

görüntülenebilir.

1.2.2.Büyültme/yakınlaştırma araçlarının kullanımı.

Word belgesinde bazen ayrıntılara daha yakından bakmak gerekebilir. Bu amaçla Görünüm

sekmesinde Yakınlaştır komut grubu ve Durum Çubuğunun sağ tarafında yakınlaştırma aracı

bulunmaktadır. Yakınlaştırmak için kaydırıcıyı sağa, uzaklaştırmak için de sola sürüklemek

gerekmektedir.

Kaydırıcının solundaki yüzde sayısı tıklatıldığında, bir yakınlaştırma yüzdesi belirtilebilen Yakınlaştır iletişim kutusu açılır. Açılan iletişim kutusundan yakınlaştırma düzeyi ayarlanabilir. Yakınlaştırma için kullanılabilecek bir diğer yolda CTRL tuşunu basılı tutarak fare üzerindeki tekerleği ileri doğru, uzaklaştırmak için de geriye doğru döndürmektir.

1.2.3.Araç çubuklarını gösterme/gizleme

Bazı durumlarda daha geniş çalışma alanına ihtiyaç duyulabilir. Bu tür durumlarda şerit

gizlenebilir. Şeridi geçici olarak gizlemek, onu kullanmak kadar kolaydır. Şeridi gizleme işlemi

için etkin sekmenin çift tıklanması yeterlidir.

103

Gruplar kaybolur ve böylece daha fazla kullanım alanı ortaya çıkar. Tüm komutlar yeniden

görülmek istendiğinde sekmenin yine çift tıklanması gerekir.

1.2.4.Yazdırılamayan karakterlerin gösterme/gizleme.

Kelime işlemci programında düzenleme yapılırken, yazıcıdan çıktı alınırken veya Göster

seçeneği aktif değilken görünmeyen bazı karakterler vardır. Kelimeler arasında kullanılan

boşluk karakteri, paragraf işaretleri, kesme işaretleri ve sekmeler bu karakterlere örnek olarak

verilebilir. Yazdırılamayan bu karakterler metin ve sayfa biçimiyle ilgili bilgileri göstermektedir.

Giriş sekmesinde bulunan

Tümünü Göster komutuna tıklanarak paragraf işaretleri ve biçimlendirme simgelerini

görünür yapılabilir. Bu işlemden sonra her ENTER tuşuna basıldığında paragrafın

sonuna ¶ işaretinin, boşluk tuşuna her basıldığında da kelime sonuna küçük bir nokta

karakterinin belge görünümüne eklendiği görülecektir. Ancak bu simgelerin hiç biri yazıcıdan

çıktı aldığımız kâğıtta görünmezler. Bu simgeleri tekrar görünmez yapmak istediğimizde yine

aynı şekilde komuta tıklamamız yeterlidir.

2.Temel İşlemler

Word sayfası ve ayarları anlatıldıktan sonra kelime işlemcisi programlarının esas işlevi olan

belgeye veri girme, belge içinde seçim ve düzenleme yapma işlemleriyle birlikte bu kısımda ele

alınmıştır.

2.1.Veri ekleme

Word belgelerinin birçoğunun genellikle sıfırdan oluşturulması gerekir. Bunun için belge içine

yazılacak bütün metinlerin girilmesi icap edecektir. Daha önce de değinildiği gibi Word ekranı

açıldıktan sonra klavyeden tuşlara basmak belgeye veri giriş için yeterlidir. Ancak bu işlem

yapılırken bazı kurallara dikkat edilmesine ve ayrıca klavyede bulunmayan simge ve

karakterlerin belgeye eklenmesi için aşağıda açıklandığı gibi bazı ek bazı komutların

işletilmesine gerek vardır.

2.1.1.Metin ekleme

Bir Word belgesinde yazı yazmak bir metni daktilo etmek kadar kolaydır. Bunun için belge

içinde bir noktaya tıklanır ve ekleme noktası yanıp sönmeye başladığında yazmaya başlanır.

Yazılı metin ekleme noktasının solunda belirecektir. Ekleme noktası, metnin belge içerisinde

nerede görüneceğini işaret eder. Yazılan metin sağ kenar boşluğunu geçerse, Word metni bir

sonraki satıra kaydırır.

Microsoft Word’de yazı yazarken dikkat edilmesi gereken birkaç nokta vardır.

Word ile çalışırken ancak yeni bir paragrafa geçmek için ENTER tuşu kullanılır. Bir satır

sonuna geldiğinde alt satıra geçmek için ENTER tuşuna basılması gerekli değildir. Word

satırın dolduğunu anlar ve otomatik olarak bir alt satıra geçer.

Kelimeler arasında bir karakterlik boşluk bırakmak için ara çubuğuna bir kez basılır.

Karakter arasında birden fazla boşluk bırakmak için boşluk tuşu yerine TAB tuşunun

kullanılması daha uygun olacaktır.

104

Büyük harf yazmak için ÜST KARAKTER (SHIFT) tuşu basılıyken ilgili harfin tuşuna

basılır.

Yazılacak metnin tüm harfleri büyük ise CAPS LOCK tuşuna basılması işlemi

kolaylaştıracaktır.

2.1.2.Özel karakter ve simge ekleme

Word belgesi oluşturulurken sadece klavyede bulunan karakterler değil

bunların dışındaki bazı simgelerin de belgeye eklenme ihtiyacı

duyulabilir. Örneğin ±, £, µ gibi simgeleri eklemek için Ekle sekmesinde

bulunan Simgeler komut grubu kullanılır. Simge komutunun altındaki ok

işareti tıklandığında açılan galeride en son kullanılan simgeler yer

almaktadır.

Kullanılabilecek diğer simgeleri görmek

için Tüm simgeler komutuna tıklanarak

Simge iletişim kutusu açılır.

2.2.Metin seçme

Metin üzerinde düzenleme ve biçimlendirme işlemi yapabilmek için öncelikle üzerinde işlem

yapılacak metnin seçili olması gereklidir. Bir metnin seçimi değişik yollardan yapılabilir. Ancak

bu işlem için genellikle klavye ve fare kullanılır. Aşağıdaki tabloda veri seçme işlemleri ve seçim

için gerekli klavye kısayolları verilmiştir.

105

Seçim Klavye Kısayolu

Sağdan tek karakter SHIFT+ SAĞ OK ()

Soldan tek karakter SHIFT+ SOL OK ()

Sağdan tek kelime CTRL+SHIFT+ SAĞ OK ()

Soldan tek kelime CTRL+SHIFT+ SOL OK ()

Satır sonuna kadar SHIFT+END

Satır başına kadar SHIFT+HOME

Paragraf başına kadar CTRL+SHIFT+ YUKARI OK ()

Paragraf sonuna kadar CTRL+SHIFT+ AŞAĞI OK ()

Geçerli sayfanın sonuna

kadar CTRL+ALT+SHIFT+PAGE DOWN

Geçerli sayfanın başına

kadar CTRL+ALT+SHIFT+PAGE UP

Geçerli belgenin başına

kadar CTRL+SHIFT+HOME

Geçerli belgenin sonuna

kadar CTRL+SHIFT+END

Geçerli belgenin tümü CTRL+A

Seçim işlemleri için kullanılan yaygın yollardan biri de aşağıdaki tabloda yöntemleri açıklanan

fare ile seçimdir.

106

Seçim Yöntem

Bitişik metin öğeler Ekleme noktası seçilecek metnin başlangıcına

getirilip fareye tıklanarak sürüklenir ve metin

sonunda farenin düğmesi serbest bırakılır. Sözcük ya da tek Öğe Sözcük ya da öğeyi çift tıklanır.

Paragraf Paragraf üç kez tıklanır ya da paragrafın

yanındaki sol kenar boşluğu çift tıklanır.

Tüm bir satır Sol kenar boşluğu bir kez tıklanır.

Birden çok satır Sol kenar boşluğu tıklanıp sürüklenir.

Metin ya da öğelerin çok

sayıdaki bitişik olmayan

kullanımları

İlk öğe seçilir ve CTRL tuşuna basılı tutularak

seçime eklenecek diğer metin ya da öğeler

seçilir. Bütün bir bölüm Belge Anahat görünümünde görüntülenerek ve

ilgili bölüme ait bir başlık çift tıklanır.

Büyük bir metin bloğu Seçimin başlangıcı tıklanır ardından metin

bloğunun en sonuna gidilerek fareyle tıklarken

SHIFT tuşu da basılı tutulur.

Seçimi Genişlet modunu

kullanan metin blokları

Seçilecek metnin en başı tıklanır, sonra durum

çubuğundaki Seç düğmesi çift tıklanır ve

ardından da metin bloğunun en sonuna tıklanır.

Seçimi Genişlet modunun devre dışı bırakılması

için ESC tuşuna basılır ya da Seç düğmesine

tekrar çift tıklanır. Dikey metin bloğu ALT tuşu basılı tutularak ve metin sonunda bir

kez daha tıklanır.

Belgenin tümü Sol kenar boşluğu üç kez tıklanır.

2.3.Veri düzenleme

Mevcut bir belgeye yeni bir şeyler eklemek ya da bunun içeriğini düzenlemek her zaman

karşılaşılacak olan bir durumdur. Bu durumda, belge üzerinde gezinmek gerekecektir. Önceki

kısımlarda anlatıldığı gibi kaydırma çubukları ile belge içinde hareket edilebilir ve ekleme

noktasının konumu belgenin istenilen bir noktasına taşınabilir. Klavye kısayolları bu amaçla

kullanılan yollardan biridir. Aşağıdaki tabloda yaygın olarak kullanılan klavye kısayolları yer

almaktadır.

107

Klavye Kısayolu İşlevi

SAĞ OK TUŞU () Ekleme noktasını bir karakter sağa taşır.

SOL OK TUŞU () Ekleme noktasını bir karakter sola taşır.

YUKARI OK TUŞU () Ekleme noktasını bir satır yukarı taşır.

AŞAĞI OK TUŞU () Ekleme noktasını bir satır aşağı taşır.

CTRL+SAĞ OK () Ekleme noktasını bir sözcük ileri taşır.

CTRL+SOL OK () Ekleme noktasını bir sözcük geri taşır.

HOME Ekleme noktasını satırın başına taşır.

END Ekleme noktasını satırın sonuna taşır.

CTRL+YUKARI OK

()

Ekleme noktasını bir paragraf yukarı

taşır.

CTRL+AŞAĞI OK () Ekleme noktasını bir paragraf aşağı

taşır.

PAGE UP Ekleme noktasını bir sayfa yukarı taşır.

PAGE DOWN Ekleme noktasını bir sayfa aşağı taşır.

CTRL+HOME Ekleme noktasını içeriğin başlangıcına

taşır.

CTRL+END Ekleme noktasını içeriğin sonuna taşır.

Ekleme noktasını ekleme noktasına getirdikten sonra eklenecek karakter ve sözcükler

eklenebilir. Araya ekleme yapıldığında ekleme noktasından sonra gelen sözcükler ötelenir.

Ancak bazen var olan metnin silinip yerine yenisinin eklenmesi gerekebilir. Bu durumda

klavyeden INSERT tuşuna basılırsa ekleme araya ekleme şeklinde değil üzerine yazma

durumuna geçer. Yani yazılan karakter kendinden sonra geleni ötelemez, onu siler ve üzerine

yeni girdiğimiz karakteri yazar. Tekrar INSERT tuşuna basılırsa araya ekleme durumuna geçer.

2.3.1.Geri alma veya tekrar yapma

Word belgesine bilgi girerken veya herhangi bir belgede yapılan düzenlemeleri geri almak veya

geri alınan bir düzenlemeyi yeniden yapmak mümkündür. Geri Al özelliği çalışırken belgede

yapılan bir ya da birden çok değişikliği geri alma olanağı tanır. Geri Al Temizle özelliği 100'ün

üzerinde işlemi saklayabilmektedir. Geri Al Temizle komutu belge oluştururken kullanılan en

büyük yardımcı araçlardan biridir. Bunun içindir ki Geri al komutunu birçok yoldan yapmak

mümkün.

Bir ya da birden çok işlemi geri almak için şu işlemler kullanılır:

Hızlı Erişim Araç Çubuğu>Geri Al Temizle komutu tıklanır.

108

Son işlemi geri almak için CTRL+Z tuşlarına basılır.

Geri Al Temizle komutunu kullandığında Yeniden Temizle komutu aktif hale gelir ve daha fazla

işlem yapmadan geri alınan işlemleri yeniden yapılmasını sağlar. Geri alınan işlemeleri yeniden

uygulamak için aşağıdaki yolları kullanılır:

Bir işlemi geri aldıktan hemen sonra Hızlı Erişim Araç Çubuğu>Yeniden Temizle

komutunu seçilir (başka bir değişiklik yapmadan önce)

Son geri alma değişikliğini yeniden yapmak için CTRL+Y tuşlarına basılır

Son geri alma değişikliğini yeniden yapmak için F4 tuşuna basılır.

2.4.Kopyalama, taşıma ve silme

Kopyalama, kesme ve yapıştırma işlemleri Word’ün sunduğu çok önemli kolaylıklardan üçüdür.

Kopyalama bir metin veya nesnenin benzerinin oluşturulmasını sağlayarak başka bir yerde aynı

metin ya da nesnenin tekrar yazılması işleminden kurtarır. Bazı durumlarda, benzerini

oluşturmak yerine metin veya nesneyi başka bir yere taşımak gerekir. Gerek kopyalama gerekse

taşıma işlemleri için önce ilgili metin seçilir sonra Kopyala veya Kes komutu uygulanır ve

yapıştırılacak yere ekleme noktası konduktan sonra Yapıştır komutuyla işlem tamamlanır. Bu

işlevleri yapmak için Word programı içinde aşağıda gösterildiği biçimde çok sayıda yol

bulunmaktadır.

İşlem Klavye Kısayolu Araç Çubuğu Düğmesi

Kopyala CTRL + C

Kes CTRL+X

Yapıştır CTRL+V

109

Bunun yanında, bu üç işlevin farenin kullanılması yoluyla da yapılması

mümkündür. Seçili yazı üzerinde farenin sağ tuşu tıklanarak Kes, Kopyala ve

Yapıştır komutları seçilir.

Bu işlemleri yapmanın bir diğer yolu da fare ile seçili metni sürükleyip yeni

konumuna bırakmaktır. Seçili metin üzerinde farenin sol tuşuna basılı

tutmak suretiyle metin ya da nesne istenilen konuma kadar taşınıp

bırakıldığında metin eski yerinden kesilip yeni yerine yapıştırılmış olur. Bu

işleme başlamadan önce CTRL tuşuna basılırsa seçilen metin kopyalanmış

olur.

Word belgesinde yazılan metnin hatalı kısımlarının silinmesi amacıyla

klavyedeki DELETE ve GERİ (BACKSPACE) tuşları kullanılır. DELETE tuşu, ekleme noktasından

sonraki yani ekleme noktasının sağındaki karakteri silmek için kullanılırken, BACKSPACE tuşu

ekleme noktasından önceki ya da ekleme noktasının solundaki karakteri silmek için kullanılır.

2.5.Arama ve değiştirme

Word programı içinde metin, biçimlendirme, paragraf işaretleri, sayfa sonları gibi öğelerin

bulunması ve değiştirilmesi işlemlerini oldukça kolay bir şekilde yapmayı sağlayan komutlar

mevcuttur.

Hazırlanan bir dokümanda, yazım doğrulunun kontrolünü yapmak veya

herhangi bir ifadenin ne kadar sıklıkla kullanıldığını saptamak için aratma veya

değiştirme işlemlerine başvurulur. Word programı aratma işlemleri için

kullanıcısına oldukça geniş olanaklar verir. Giriş sekmesinde bulunan

Düzenleme komut grubunda Bul komutuna tıklandığında pencerenin sol

tarafında Gezinti Bölmesi görünür.

Bulunması istenen ifade gezinti bölmesinde bulunan Belge Ara kutusuna

yazıldığında belge içerisinde aranan ifadeyle eşleşen bütün ifadeler sarı

renkle vurgulanır. Aşağıdaki resimde Word belgesinde “ara” kelimesi

için bulunan sonuçlar görünmektedir.

110

Belge içerisinde detaylı arama yapılacaksa

Bul komutunun yanındaki açılır oka

tıklanır. Açılan komutlardan Gelişmiş Bul

komutuna tıklanarak Bul ve Değiştir

iletişim kutusu açılır.

Bul ve Değiştir iletişim kutusu açıldıktan

sonra belge içinde bulunması istenen

karakter, sözcük veya metin Aranan

iletişim kutusuna yazılarak Sonrakini

Bul komutu tıklanır. Bu yolla belgede

bulunması istenen karakter, sözcük

veya metinlere teker teker ulaşılabilir.

Belirli bir kelime veya cümlenin tüm

örneklerini bir seferde seçmek için, Okuma Vurgusu komutunun sağ tarafında bulunan açılır ok

tıklanarak açılan menüden Tümünü vurgula onay kutusu seçilir. Böylece Gezinti Bölmesinde

olduğu gibi bulunması istenen karakter, sözcük veya metinlerin tamamı bulunur ve vurgulu hale

gelir.

Belge içerisinde yapılacak arama için daha fazla sayıda kıstas kullanılacak ise Bul ve Değiştir

iletişim kutusunda bulunan Tüm Seçenekler komutuna tıklanarak arama ile ilgili daha fazla

seçeneğe ulaşılabilir.

111

Gelişmiş arama seçenekleri, en yaygın kullanılanların aşağıda sıralandığı çok sayıda kıstası

destekler.

BÜYÜK/küçük duyarlı

Aratma işleminde küçük büyük harf kontrolü yapılması için işaretlenir. Aratılacak ifade “bellek”

olarak girilmiş ve BÜYÜK/küçük duyarlı seçeneği işaretlenmişse sadece tam eşleşen ifadeler

bulunur. Belge içerisinde bulunan “Bellek” ve “BELLEK” şeklindeki ifadeler dikkate alınmaz.

Yalnızca tam sözcükleri bul

Aratılacak ifadenin türetilmiş veya birleşik olanlarının pas geçilmesini sağlamak için işaretlenir.

Aratılacak ifade “kontrol” olarak girilmiş ve Yalnızca tam sözcükleri bul seçeneği işaretlenmişse;

“kontrol”, “Kontrol”, “KONTROL” ifadeleri bulunurken “kontrolü”, “kontrolunu”, “kontrolunda”,

“kontrolundaki” şeklindeki ifadeler pas geçilir.

Joker karakter kullan

Arama yapılırken bazı durumlarda joker karakter kullanılması gerekir. Joker karakterlerin

kullanımı aşağıdaki tabloda verilmiştir.

112

Joker

Karakter Belirtilen Aranan Bulunan

? Herhangi tek bir karakter s?t "süt", "sat"

* Herhangi bir karakter dizisi k*k "kek", "kalabalık"

< Bir sözcüğün başı <(kül) "küllük" ve

"külüstür"

> Bir sözcüğün sonu (in)> "derin" ve "serin

[ ] Belirlenen karakterlerden biri s[eü]t "set" ve "süt"

[-] Bu aralıktaki herhangi bir

karakter [t-ş]uş

"tuş" ve "kuş"

[!x-z]

Köşeli ayracın içindeki aralıkta

bulunanlar dışındaki bir

karakter

a[!a-k]ın

"alın" ve "atın"

{n}

Önceki karakterin veya

ifadenin n kez yinelendiği

yerler

sa{2}t

"saat"

{n,}

Önceki karakterin veya

ifadenin en az n kez

yinelendiği yerler

sa{1,}t

"sat"

{n,m}

Önceki karakterin veya

ifadenin n ile m arasında

yinelendiği yerler

10{1,3}

"10", "100" ve

"1000"

@ Önceki karakterin bir veya

daha fazla yinelendiği yerler sa@t

"sat" ve "saat"

Bazı durumlarda hazırlanan bir belgede birtakım ifadelerin değiştirilmesi gerekir. Değiştirme

işlemleri aynen, bilgi aratma işlemlerinde olduğu gibidir. Düzenleme komut grubunda bulunan

Değiştir komutuna tıklandığında açılan Bul ve Değiştir iletişim kutusu üzerinden yapılır.

Örneğin, üzerinde çalışılan belge içindeki bir metinde geçen "mesela" sözcüklerinin tümünü

"örneğin" ile değiştirmek için:

113

Aranan iletişim kutusuna “mesela”, Yeni değer kutusuna da “örneğin” yazılır.

Sonrakini Bul komutu ile ilk bulunan “mesela” sözcüğü işaretlenir, Değiştir komutuyla bu

örnek, Tümünü Değiştir komutuyla da bulunan bütün örnekler değiştirilir.

Devam eden bir aramayı iptal etmek için ESC tuşuna basılır.

Bul ve Değiştir iletişim kutusunda Değiştir sekmesinde bulunan kutu ve komutlar şu amaçla

kullanılmaktadır:

Aranan

Değiştirilmesi için aratılacak ifade girilir. Daha önce yapılan tanımlardan biri tekrar

kullanılacaksa, satır düğmesi tıklanarak açılan listeden seçilir.

Yeni değer

Değiştirilecek ifade girilir. Daha önce yapılan tanımlardan birini tekrar kullanmak için satır

düğmesi tıklanır ve tanım açılan listeden seçilir.

Değiştir

Aratılan bilgi bulunduktan sonra değiştirilmesi için tıklanır.

Tümünü değiştir

İfadelerin bulunan tüm örneklerinin otomatik olarak değiştirilmesini sağlar.