Do. Dr. lhan TOKSZTrkiye Hentbol Federasyonu Eitim Kurulu yesi

TEMEL ANTRENMAN DNEMNDE SRAT VE SRATN GELM

Genel Yaklam PrensipleriAntrenman ilkeleri, sporsal antrenmana ait st dzeyde aklamalar kapsar. Bu nedenle somut birdavran ynergesinden ok, genel ynelim temellerini oluturur. Baka bir yaklamla, antrenmanilkeleri, antrenman ynlendirmesi ve ynetimi iin temel kavramlar oluturur.

Antrenman ilkeleri kavramnn, antrenman kurallar kavramyla kartrlmamas gerekir.Aslnda ikisi de davranlarla ilgili aklamalar ierir. Ancak ilkeler daha genel kuramsal bir kavramdr.Buna karn kurallar, ilkeleri yorumlamaya ve somutlatrmaya yarar. lkeler gemiten beri oluturulan,bilgi ve deneyimleri ierir. Antrenman kavramnn oluturulmasna ve gelitirilmesine yarayan kurallardr.

15.07.20132

SRAT ANTRENMANLARINA KISA BAKI (Sevim Y.)

Reaksiyon Srati (Genel ve brana zg) Sprint Srati (Genel ve brana zg) Sratte Devamllk (Genel ve brana zg) Hareket sratini gelitiren teknikle balantl ve brana zg

15.07.20133

SRAT

Fizyolojik adan; Kaslar ve sinir sistemlerinin hzl alma

yeteneine bal hareketsel bir yetenek olarak alglanmaktadr.

Fiziki adan; Hz ile zdetir ve hareketin birinci dereceden

kinematik zelliidir.

15.07.20134

SRAT

Sratin kuvvete olan bamll dorudan bir bamllktr. nk srat kuvvet olmakszn gelitirilemez.

Eer bir sporcunun maksimal sratinin gelitirilmesi gerekiyorsa byk i kuvvetlerin gelitirilmesi zorunludur.

15.07.20135

SRAT

Srat yalnz, hzl koma yetenei anlamna gelmez; aksine devirsiz ve devirli hareketlerde de nemli rol oynar.

15.07.20136

SRAT

Schnabel/ Thiesse e gre; belirli koullarda motorik aksiyonu en yksek younlukta ve en ksa zaman ierisinde gerekletirebilme yeteneidir.

Grosser e gre; Sporda srat, bilisel (kognitif) srece dayal, irade gcnn katksyla belirli koullarda sinir-kas sisteminin mmkn olan en byk hzla tepki ve hareket sratini gerekletirme yeteneidir.

15.07.20137

SRAT Bauer e gre srat sportif oyunlar iin daha

geni olarak; Alglama Srati Antisipasyon Srati Karar verme Srati Tepki Srati = Oyun Gelitirmeleri Devirli ve devirsiz hareket Srati Hareket srati- Aksiyon srati Davran Srati

eklinde tanmlanr.

15.07.20138

SRAT

Sonu ; srat bir insan zellii olarak ok ynl ve karmak bir zelliktir. Bu karmak yapsn bilgi alma, ileme ve duruma uygun davran gsterebilme srecinde en byk hzla gerekletirme, ksacas davran srati ya da hz olarak tanmlamak mmkndr.

15.07.20139

SRATN NEM

ocukluk yalar (8-14yalar) yapsal (morfolojik) ve beyin kabuunun yksek plastisitesinedeniyle sinir sistemi temel srat eitimi iin ok uygun konumdadr.

Bu nedenle hareketler nceleri para para ve yava uygulanarak retilir. Srekli kontrol edilir, ynlendirilir. Hareket kalitesinin geliimiyle daha hzl yaplabilir. Bylece srat iin nemli olan koordineli hareket temeli atlm olur.

15.07.201310

SRATN TRLER

1.Snflama : Bu snflamada srat yetenei iki balkta ele alnr.

a) Devirsiz Hareketlerde (Asiklik) Srat Vcudun bir blmnn hareket hzna (tekli aldatma

v.b.) Maksimal kuvvetle (ut atma v.b.) ve Hz almann gerekli olduu durumlarda(hzl hcm veut ) harekete devam etme sratine baldr.

15.07.201311

SRATN TRLERb)Devirli Hareketlerde (Siklik) Srat Hareket skl ve hareket byklnn

rndr. Bunlar yer deitirmenin belirleyici zelliidir.

Yer deitirme ise, devirli ve devirsiz hareketlerdebirok kez tekrarlanan tekniklerin temel rndr.Hareket bykl ve hareket sklnn rn olarakortaya kan, eriilebilen uygun deere bir sporcununtemel srati denir.

Temel srat ise genel olarak d direnten(sporcunun ktlesi, srtnme kuvveti gibi) etkilenir.

15.07.201312

SRATN TRLER2. Snflama: Schiffer, hareketsel srati :Basit ve karmak olmak

zere ikiye ayrdktan sonra ; Motorik Sratin alt snflamasn yle yapyor.

15.07.201313

SRATN TRLER

Basit Motorik Srat

Tepki (Reaksiyon) Srati: Bir uyarana en ksa sredetepki verme yeteneidir. Oyuncunun ,ut ,pas veyarakibin aldatmasna kar tepkisi v.b.

Hareket (Aksiyon) Srati: Devirsiz hareketleri azdirence kar en byk hzla yapabilme yeteneidir.

15.07.201314

SRATN TRLERHareket srati ise;

Devirli hareket sklnn (frekans) srati:Devirli hareketleri dk dirence kar en byk hzlayapma yeteneidir.

Devirsiz hareketlerde ise vcudun bir parasnnya da btnnn en ksa srede hareket ettirilmesininsrati (abukluk) olarak ikiye ayrlr.

Basit srat tamamen merkezi sinir sistemi ve genetiketkenlere baldr.

15.07.201315

SRATN TRLER

Karmak Srat Karmak tepki srati Sprint srati Devirsiz hareket srati

15.07.201316

SRATN TRLER

3. Snflama: Zaciorskije gre;motorik zellik olarak srat alt tre ayrlr.

Tepki srati Hareket srati Hareket skl

15.07.201317

SRATN TRLER

Zaciorskijin snflamasn gelitiren Ballreich/Kuhlow (1969) aadaki snflamay yapmtr.

Tepki (Reaksiyon) Srati Hareket (Aksiyon) Srati vmelenme Temel Srat Sratte Devamllk

15.07.201318

SPORTF OYUNLARDA SRAT VE SRAT OLUTURAN BLEENLER

15.07.201319

SRAT ANTRENMANI

Srat Antrenmanlarnda Antrenman Yntemlerine Bak

1- Tekrar Yntemi:Hareket ani bir uyaranla yaplr ve bu i bir ok kez tekrar edilir. Bu yntemle alma yeni balayanlarla ok etkili olmaktadr.

Basit reaksiyonlarn geerli olduu spor trlerinde bu yntem zellikle nem kazanr. Ancak belirli bir geliimden hemen sonra byk yarar salamayaca iin analitik yntemle tamamlanmaldr.

15.07.201320

SRAT ANTRENMANI

Srat Antrenmanlarnda Antrenman Yntemleri

2-Para Yntemi (Analitik Yntem): Ama olarak seilen hareket paralar halinde altrlr. Hareket tepkisi, daha basit altrma ekillerinde yada basitletirilmi ama altrmalar eklinde yaplabilir.

Bu yntemle yaplan almalar ; tme varm yntemiyle paralarn tek tek allmas daha sonra, ama seilen altrmann uyarana tepki eklinde allmas ngrlmektedir.

15.07.201321

SRAT ANTRENMANI

Srat Antrenmanlarnda Antrenman Yntemleri

3-Duyusal Yntem: Sratle yaplan hareketlerde, zaman dilim aralklarn yaplan hareketlere gre hissederek , ayrt edebilme retilmelidir. Zaman aralklarn alglayabilen insanlar yksek tepki srati gsterirler. Burada birbiri arkasna gelen aamal alma uygulanr.

15.07.201322

SRAT ANTRENMANISrat Antrenmanlarnda Antrenman Yntemleri1.Evre: Sporcu bir hareketi uygular ve iaretle azami sratte tepki

gstermeye alr. Kendisine her denemeden sonra derece sylenir.

2.Evre: Bu dnem, almalarn en nemlisidir. Sporcuya, kendisine gre yava yapt ii ka saniyede yapt sorulur . Kendi hissettii dereceyle, antrenrn syledii derece srekli karlatrlarak zaman alglama duyusu gelitirilir.

3.Evre:Bu dnemde, altrma nceden tespit edilen farkl sratlerle yaplr Bu sporcunun tepki sratini serbeste istedii gibi ynlendirmesine yardm eder.

15.07.201323

SRAT ANTRENMANI

Yklenmelerin Yaps ve ltleri Yklenme Younluu Sklk Uyarnn Sresi Uyaran Kapsam Antrenman Skl

15.07.201324

Srat almalar % 100 gle yaplan almalardr . nsan kapasitesinin yaklak % 20 oranyla gnlk yaamn salar. % 40-50 oranyla aktif hale getirir.Sportif performansta gcnn yaklak % 70-75ini

kullanr. Motivasyonla bu g artrlabilir.

Anmsatma!

Baz yazarlara gre;3-4 srat antrenman ile ATPrezervlerindeyaklak %30 orannda art olabilir!

15.07.201326

Srat almalarnda; Tam dinlenme ilkesi kullanlr. Genellikle srat almalar antrenmann ilk blmnde uygulanr.

Feedback!

Devam!Erkekler kendi maksimum sratlerine 12, kzlar ise

14 yanda ulaabilirler. ocuklarn antrenmanlarnda bu dikkate alnmaldr.

ncelikle sporcularda temel srat gelitirilmeli ve bunun zerine daha sonra teknikle balantl srat llmelidir.

Srat almalar basit yada kombine biimde herantrenman ieriinde yer almaldr.

15.07.201328

TEPK SRATNN GELTRLMES (ANTRENMANI) Basit Tepki Antrenman

nceden bilinen bir hareketin, yine bilinen bir uyarana cevap olarak yaplmas demektir. Bunun dndaki tm tepkiler karmaktr.

Deiik durulardan k almalar, tepki altrmalar, kk eitsel oyunlar, bayrak yarlar gibi altrmalardr.

15.07.201329

Sevim Y. (2002)dan rnek :1 Isnma 2 Streching (Germe Cimnastii)3 Yklenme lkeleri (yklenmenin Younluu, Kapsam, Sresi ve Skl )4 Antrenman Teknik ve Taktikleri5 Adm Skl ve Uzunluu6 Sprint ve Srat almalar7 Start almalar

15.07.201330

SRAT BLEENLERNN ANTRENMANLARISrat zelliinin Temel Bileeni Gelitirme ekilleri

Basit srat yetenei -Devirsiz hareket srati-Devirli hareket skl srati

Tepki yetenei (reaksiyon) -Basit tepkiler -Semeli tepkiler

Devirsiz hareket srati -Optimal bir bitiri hzyla at hareketleri-Optimal balang hzyla atma ve itmeler -Optimal hzla dnler

Devirli hareket srati -Optimal hzla balangtan hz arttrma-Optimal hzda hareket frekansn korumak-Yksek hzla ileri hareketi korumak

Karmak srat yetenei -Farkl hzda yklenmelerle teknik kombinasyonlar -Spor trne zg davranlar sratle uygulama

15.07.201331

TEPK SRATNN GELTRLMES (ANTRENMANI)

Basit Tepki Antrenmannceden bilinen bir hareketin, yine bilinen bir

uyarana cevap olarak yaplmas demektir. Bunun dndaki tm tepkiler karmaktr.

Deiik durulardan k almalar, tepki altrmalar, kk eitsel oyunlar, bayrak yarlar gibi altrmalardr.

15.07.201332

TEPK SRATNN GELTRLMES(ANTRENMANI)

Karmak Tepki Antrenmanzellikle sporsal oyunlarda , mcadele

sporlarnda, slalom ve ini gibi spor dallarnda grlr.Karmak tepki almalarnn yntemi

konusunda; acaba bu tepkilerin spor trnn kendisiyle msabakaya uygun ola