UNIDADE 4

A DIVERSIDADE BIOXEOGRÁFICA: SOLOS

O SOLO• Solo = capa superficial da codia terrestre, formado por partículas minerais

procedentes da erosión de rochas, e de materia orgánica de orixe vexetal ou animal. A ciencia que estuda o solo é a edafoloxía.

1. FACTORES DO SOLO: O solo resulta da alteración do medio mineral terrestre.

- Orixe: disgregación física da rocha ao contacto con atmósfera instalación vexetación e organismos colonizadores. Factores de formación e evolución do solo:

Rocha nai: substrato mineral a partir do cal se forma o solo solos silíceos (soltos e permeables), calcarios (pastosos e permeables) e arxilosos (compactos e impermeables).

Clima: factor + influinte precipitacións e temperaturas:

a) precipitacións suministran auga, necesaria para actividade biolóxica e química, e tamén lixiviación (disolución e arrastre dos elementos superficiais do solo)

b) temperaturas condicionan actividade química e biolóxica (+ a maior temperatura).

En función do clima 2 tipos de solos: zonais (orixe climática) e azonais e intrazonais (factores diferentes ao clima).

Topografía: zonas chás solos grosos. Zonas forte pendente + erosión e movimento de solo.

Seres vivos: diversos tipos:

Plantas: contribúen á fertilidade ou o empobrecemento (coníferas, eucaliptos) do solo.

Microflora: bacterias e fungos descompoñen materia orgánica morta e forma o humus do que depende a fertilidade

Animais: vermes, insectos, roedores removen solo migración de elementos entre estratos.

Ser humano: altera, degrada ou mellora o solo mediante incendios, fertilizantes e repoblacións.

Tempo: xa que formación dun solo = proceso moi lento (séculos). En función tempo solos novos e solos evolucionados.

2. HORIZONTES E PERFIL DO SOLO.

- Solos están formados por horizontes individualizados por características físicas, químicas e biolóxicas. Conxunto de horizontes do solo = perfil do solo. Horizontes:

En profundidade: 2 horizontes: D e C

D: rocha nai consolidada.

C: rocha nai meteorizada (disgregada).

En superficie: horizonte A. Con tres subcapas:

A0: follaxe.

A1: materia orgánica en descomposición (cor escura).

A2: capa + clara = zona de lixiviación arrastre de sustancias por auga a capas inferiores.

No medio: horizonte B. Capa de acumulación e alteración de partículas lixiviadas de capas superiores como de partículas desagregadas inferiores cor intensa.

3. TIPOS DE SOLO

- Distinguimos tres tipos: zonais, azonais e intrazonais.

3.1 Solos zonais.

- Determinados únicamente por clima.

a) Solos de clima oceánico.

- Son bastante evolucionados, ricos en materia orgánica e bastante lixiviados por constantes chuvias ácidez, reforzada polo rochedo silíceo ou vexetación (piñeiros, eucaliptos) fertilizantes para aproveitamento agrícola.

- Solos en rochedo silíceo + acidez (NO):

Terra parda húmida: tipo dominante, excelente área de cultivo se se contrarresta acidez con cal.

Rankers: en zonas altas e forte pendente forte erosión escaso grosor horizonte A directamente sobre rocha nai. Aptos para bosques e pastos.

- Solos de rochedo calcario - acidez (Costa cantábrica, Pireneos, Sist Ibérico):

Terra parda calcaria: tipo dominante. Excelentes rendementos en cultivos e prados.

Terra fusca: zonas montañosas e rochedo duro. Dedicación principal = forestal.

b) Solos de clima mediterráneo.

- Solos moi alterados por erosión e por acción humana.

- Solos en rochedo silíceo solo + característico terra parda meridional = solo pobre por acidez, con humus escaso, solto e erosionable devesas e pastos pobres e cereais (fertilizantes).

- Solos en rochedo calcario, dominantes na área mediterránea. Existencia horizonte arxiloso solos de diversa fertilidade con cor vermella (óxido de ferro). Exemplos:

Solo vermello mediterráneo: rico en nutrientes excelente terreo para todo tipo de cultivos.

Terra rossa: sobre calcarias duras. Horizonte arxiloso en contacto directo coa rocha nai abundante afloramentos rochosos á superficie difícil mecanización usos: matogueiras, bosque e cultivos marxinais (amendoeira e oliveira).

- Solos de rochedo arxiloso: destacan as terras negras ou vertisolos características: arxilas expansivas que se hinchan coa auga e se contraen cando secan renovación constante do material ao se voltear. Solos + fértiles de España todo tipo de cultivos (destaca Depresión Guadalquivir…).

- Solos en zonas de clima estepario: aridez solos dependan da rocha nai. + característico = solo gris subdesértico ou serosem (zonas áridas: SE, Canarias, Val Ebro). Trazos: cor gris clara, pobre en humus e en vexetación con grandes espacios terreo nus. Aproveitamento agrícola case nulo, só en regadíos necesidade de moita auga.

3.2 Solos azonais e intrazonais.

- Atópanse en calquera área climática, dependendo de factores distintos (rochedo, topografía, vexetación…).

- Solos azonais = pouco evolucionados e definidos, por tempo insuficiente de formación ou por forte pendente.

VolcánicosBastante

improductivos

SalinosEx: marismas.

Evaporación Sal

Cultivo conGran cantidade

auga

AreososÁridos e

improductivos

EncharcadosEn zonas

endorreicas.(acumulación auga)

Bastante pobres

AluviaisAo longo dos ríosCultivos de horta

Pardos calcariose rendzinas

Sobre calcariasricas en carbonato

cálcico. cereais, legumese horta (regadío)

Solos intrazonais

Ben definidos,factores

diferentes aoclima